Praktyki Www

download Praktyki Www

of 74

Transcript of Praktyki Www

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    1/74

    DOBRE

    STUDENCKIEPRAKTYKI

    KODEKS, OPINIE, PRZYKLADY

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    2/74

    Dobre studenckie praktykikodeks, opinie, przykady

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    3/74

    ISBN 978-83-931991-5-0

    Publikacja powstaa w ramach zadania zleconegoMinisterstwa Nauki i Szkolnictwa Wyszego pod nazw

    Konfrontacje 2013 Kodeks dobrych studenckich praktyk

    Wydawca Fundacja Fundusz Pomocy StudentomRedakcja Dominika RafalskaProjekt okadki Marcin Frontczak

    Layout Marcin FrontczakSkad Anna PaKonsultacja merytoryczna Adriana Bartnik, Tomasz LewiskiAdiustacja Anna KsikowskaOpracowanie materiaw zesp FPS

    Copyright Fundacja Fundusz Pomocy Studentom, Warszawa 20

    Wszelkie prawa zastrzeone. adna cz ani cao tej publikacji nie moeby bez pisemnej zgody wydawcy reprodukowana, uyta w innej publikacjiani przechowywana w jakiejkolwiek bazie danych.

    W publikacji wykorzystano prace zgoszone na konkurs Konfrontacje 203(na podstawie 3 pkt 3 oraz 7 pkt 5 Regulaminu Konkursu).Skrty i tytuy pochodz od redakcji.Opinie autorw odnosz si do stanu prawnego z padziernika 203 roku.

    W serii ukazay si te wydawnictwa:Uczelnie dla nas!, red. D.Rafalska, FPS, Warszawa 200, ISBN 98-8-9399-0-5Studia dla nas!, red. D.Rafalska, FPS, Warszawa 20, ISBN 978-83-931991-2-9Rynek pracy dla nas!, red. D.Rafalska, FPS, Warszawa 202, ISBN 978-83-931991-3-6Strona projektu www.konfrontacje.edu.pl

    Dobre studenckie praktyki kodeks, opinie, przykady

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    4/74

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    5/74

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    6/74

    Zaliczenie praktyk studenckich jest warunkiem obligatoryjnym ukocze-nia wikszoci kierunkw studiw. Dla studentw to czsto pierwsza moli-wo sprbowania swoich si w wymarzonym zawodzie. Dla wielu pracodaw-

    cw okazja pozyskania modych i ambitnych pracownikw. W tym miejscunasuwa si pytanie czy obie strony wykorzystuj t szans tak, jak powinny?Analiza tekstw, ktre wpyny na czwart edycj konkursu Konfrontacje 2013,

    jasno dowodzi, e tak nie jest.Zadaniem studentw i doktorantw uczestniczcych w konkursie zorganizo-

    wanym przez Fundacj Fundusz Pomocy Studentom byo przygotowanie pracy

    na jeden z trzech tematw: Nie o to chodzi w praktykach studenckich,

    Tak powinno by na wszystkich praktykach, W kodeksie trzeba zapisa, e....Opinie zawarte w pracach konkursowych stay si podstaw do przygoto-

    wania Kodeksu dobrych studenckich praktyk.

    Lektura 238 tekstw, jakie w tym roku wpyny na konkurs, nasuwa dwapodstawowe wnioski.

    Po pierwsze, wikszo postulatw zawartych w pracach mona sprowadzi

    do wsplnego mianownika praktyki studenckie wygldaj nie tak, jak powin-ny, wyjtki od tej reguy s rzadkie, a najczstsze problemy to: brak pomysu nazagospodarowanie czasu praktykantw, za wola pracodawcw, ktrzy nawet nieprbuj powierzy modym ludziom ciekawych zada i traktuj ich jak zo ko-nieczne albo ludzi od czarnej roboty, brak komunikacji pomidzy uczelniamii pracodawcami, iluzoryczno instytucji opiekuna praktyk. Efekt: rozgorycze-nie praktykantw, poczucie zmarnowanego czasu, a czsto take prby unikni-cia udziau w praktykach poprzez zorganizowanie sobie zawiadczenia o ich

    ukoczeniu.Druga refleksja to zaskoczenie, e do tej pory nie powsta choby nieformal-

    ny zbir zasad, jakimi powinni kierowa si przedstawiciele uczelni, pracodawcy,a take studenci wybierajcy si na praktyki.

    Tym bardziej cenna jest inicjatywa stworzenia Kodeksu dobrych stu-denckich praktyk, ktry ma szans sta si drogowskazem dla wszystkichzainteresowanych.

    Niniejsza ksika dzieli si na cztery czci. Pierwsz stanowi Kodeks do-brych studenckich praktyk i komentarz do niego. Kolejne trzy czci ksiki to

    5SOWO WSTPNE

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    7/74

    fragmenty prac konkursowych prezentujce przykady zych i dobrych praktykstudenckich oraz postulaty dotyczce zasad, ktre powinny obowizywa w przy-szoci, aby praktyki mogy spenia swoj funkcj.

    Prace opublikowane w ksice s bardzo rne, tak samo jak rne s do-wiadczenia piszcych je studentw. Znajdziemy tu zarwno oglne wypowiedzidotyczce sensu organizowania praktyk, jak i analizy poszczeglnych aspektwtego zjawiska. Cennym materiaem rdowym s z pewnoci przykady do-brych i zych praktyk bdcych udziaem autorw.

    Prezentowany zbir postulatw, skarg czy pochwa nie wyczerpuje tematu.Niewtpliwie jednak sygnalizuje skal problemu, nad ktrym trzeba si pochyli.Miejmy nadziej, e niniejsza publikacja przyczyni si do unormowania wielu

    draliwych kwestii zwizanych z praktykami studenckimi, z ktrych powinniczerpa korzyci wszyscy: studenci, pracodawcy i uczelnie.

    D R

    S 6

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    8/74

    KODEKSDOBRYCH

    studenckichPRAKTYK

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    9/74

    Definicje kodeksu

    Uyte w niniejszym kodeksie pojcia oznaczaj odpowiednio:

    1. Praktyka studencka rodzaj praktyki zawodowej, ktra spenia cznie trzywarunki: jest odbywana przez studentk lub studenta, zostaa zaakceptowana

    przez uczelni i jest powizana tematycznie z programem studiw.2 Praktyka zawodowa nabywanie kwalifikacji zawodowych oraz rozwijanie

    kompetencji spoecznych w ramach zaplanowanej z gry aktywnoci w struk-

    turze przedsibiorstwa lub innej instytucji, ktra trwa nie duej ni rok i nie

    jest staem ani wolontariatem.3. Sta praca za wynagrodzeniem, na podstawie umowy na czas okrelony,

    ktra z punktu widzenia staysty suy zdobywaniu konkretnych kwalifika-

    cji zawodowych oraz nawizaniu relacji z pracodawc, a z punktu widze-

    nia pracodawcy stanowi okres prbny, ktry ma zdecydowa o nawizaniu

    w przyszoci stosunku pracy ze stayst lub podjciu z nim wsppracy nainnych zasadach.

    4. Wolontariat dobrowolna praca bez wynagrodzenia, wykonywana w imi

    realizacji celw oglnospoecznych lub udzielenia pomocy konkretnym oso-

    bom, z ktrymi wolontariusz nie jest spokrewniony ani nie jest powizanyrelacjami na polu towarzyskim. Wolontariusz powinien otrzymywa od orga-

    nizatora wolontariatu zwrot kosztw poniesionych w zwizku z wykonywan

    prac i by ubezpieczony od nastpstw zdarze zwizanych z t prac.5. Pracodawca osoba fizyczna lub prawna, publiczna albo niepubliczna, ktra

    za wiedz i zgod uczelni realizuje praktyki studenckie.6. Uczelnia podmiot ksztaccy studentw na poziomie wyszym, prowadz-

    cy studia, w ramach ktrych wymagane jest odbycie praktyk studenckich.

    7. Student osoba ksztacca si na poziomie wyszym (na studiach pierw-szego stopnia, drugiego stopnia lub na jednolitych studiach magisterskich),

    ktra dla zrealizowania programu swoich studiw zobowizana jest odby

    praktyki studenckie.8. Koordynator praktyk przedstawiciel uczelni, do obowizkw ktrego na-

    ley midzy innymi nadzr nad waciwym przebiegiem praktyk, ich doku-mentowanie i zaliczanie.

    9. Opiekun praktyk przedstawiciel pracodawcy, do obowizkw ktrego na-

    ley midzy innymi merytoryczne i organizacyjne wspieranie studentwuczestniczcych w praktykach studenckich.

    10. Ewaluacja praktyk systematyczna obserwacja sposobu realizacji programu

    8

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    10/74

    praktyk studenckich prowadzona w celu doskonalenia go i dostosowywaniado zmieniajcych si warunkw zewntrznych.

    11. Umowa o realizacj praktyk ustalenia wice pracodawc i studenta

    w kwestii realizacji praktyk studenckich. Powinna zawsze mie form pisem-n, by napisana klarownym jzykiem, precyzowa cele, obowizki i zada-

    nia stron umowy oraz korzyci, jakie maj odnie w wyniku jej realizacji.

    Zacznikami do umowy powinny by: plan praktyk i regulaminy obowizu-jce studentw w miejscu realizacji praktyk.

    12. Umowa o wsppracy umowa midzy uczelni a pracodawc, ktra dotyczy

    planowania i przeprowadzania praktyk studenckich.13. Program praktyk dokument opisujcy tre praktyk studenckich i zasady

    ich przeprowadzenia, przygotowany przez uczelni i zaakceptowany przezpracodawc. Nie moe by sprzeczny z programem studiw.

    14. Plan praktyk dokument opisujcy zakres zada przewidzianych do zreali-zowania w trakcie praktyk przez konkretnego studenta, ewentualnie przez

    zesp zoony ze studentw.15. Harmonogram praktyk chronologicznie uoone dziaania studenta w ra-

    mach praktyk, samodzielny dokument lub element planu praktyk.

    Cele kodeksu

    16. Celem powstania kodeksu jest stworzenie spjnego zbioru zasad dotyczcych

    praktyk studenckich. Ma on suy interesowi spoecznemu, uwzgldnia

    i rwnoway interesy wszystkich podmiotw zaangaowanych w planowa-

    nie, finansowanie oraz realizowanie praktyk studenckich.17. Kodeks powsta w odpowiedzi na potrzeb ujednolicenia i uporzdkowa-

    nia zasad dotyczcych planowania, realizowania i ewaluacji praktyk stu-

    denckich w Polsce oraz zdefiniowania dopuszczalnych warunkw ich prze-prowadzania.

    18. Istotnym celem powstania kodeksu jest ksztatowanie dobrych obyczajw,

    ktre powinny towarzyszy realizacji praktyk studenckich. Przedstawiony

    w nim zbir standardw powinien stanowi punkt odniesienia dla osb ma-jcych wpyw na ksztatowanie praktyk studenckich.

    Cele praktyk studenckich

    19. Praktyka studencka realizuje cele indywidualne poszczeglnych podmiotww ni zaangaowanych oraz cele oglnospoeczne, takie jak budowa kapitau

    9

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    11/74

    spoecznego poprzez tworzenie poprawnych relacji i atmosfery zaufania mi-

    dzy tymi podmiotami.20. Celem praktyk studenckich z punktu widzenia uczelni powinna by realiza-

    cja i doskonalenie programu studiw, budowa wizerunku instytucji odpo-wiadajcej na realne zapotrzebowanie rynku.

    21. Celem praktyk studenckich z punktu widzenia pracodawcy moe by: praca wykonana przez studentw,

    promocja pracodawcy jako instytucji otwartej na ludzi modych i bez do-

    wiadczenia oraz na wspprac z uczelni, promocja dziaa pracodawcy, ewentualnie marki jego usug lub pro-

    duktw,

    gromadzenie informacji na temat studentw jako potencjalnych uczestni-kw procesu rekrutacji etatowych pracownikw, budowa relacji z uczelniami.

    22. Celem praktyk z punktu widzenia studenta moe by: zdobywanie kwalifi-

    kacji zawodowych, przygotowanie do funkcjonowania w ramach gospodarki

    rynkowej, ksztatowanie postawy odpowiedzialnoci za siebie, za swj zesp

    zadaniowy i ca instytucj.

    Warunki realizacji praktyk studenckich

    23. Praktyki studenckie powinny przynosi korzyci kadej z zaangaowanych

    w ich realizacj stron, w tym: studentowi, pracodawcy, uczelni, podmioto-

    wi finansujcemu praktyki, a take podatnikom jako osobom finansujcym poprzez budet krajowy lub unijny uczelnie publiczne, niektre zadaniapubliczne w obszarze ksztacenia studentw i cz pracodawcw.

    24. Praktyk studenck mona przeprowadzi, gdy kada ze stron bezporednio za-

    angaowanych w jej realizacj jest przekonana, e efektem praktyki bd korzycimaterialne lub niematerialne zarwno dla niej, jak i dla pozostaych stron.

    25. Uczelnia konsultuje z pracodawc tre programu praktyk studenckich.

    Uzgadnia warunki ich realizacji, majc na wzgldzie zapewnienie korzy-

    ci kadej z zaangaowanych stron i gwarancje podmiotowego traktowania

    studenta.

    10

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    12/74

    Zasady podstawowe

    A. Zasada rzetelnoci26. Kady podmiot dokada jak najwicej stara, aby waciwie zrealizowa swo-

    j cz zada w ramach planowania, przeprowadzenia i ewaluacji praktyk

    studenckich.27. Uczelnia, prowadzc rekrutacj na studia, ktrych czci s praktyki stu-

    denckie, powinna zna i wskazywa zainteresowanym kandydatom przy-

    kadowe miejsca realizacji praktyk oraz mie przygotowane zaoenia ich

    programu.28. Student aktywnie przygotowuje si do odbycia praktyk. Zdobywa w ramach

    studiw potrzebn wiedz teoretyczn, robi rekonesans potencjalnych pra-

    codawcw, zbiera informacje o dziaalnoci i pozycji rynkowej wybranego

    pracodawcy.29. Pracodawca zobowizany jest przygotowa opini na temat udziau studen-

    ta w praktykach. Opinia powinna by obiektywna, przygotowana z naley-

    t starannoci, sporzdzona po rzetelnym sprawdzeniu przebiegu praktyk

    z jego udziaem.30. Opinii pracodawcy na temat udziau studenta w praktykach nie moe przy-

    gotowywa sam student, nawet jeeli dotyczy to wersji wyjciowej lub robo-czej tekstu.

    31. O naruszeniu zasad zapisanych w kodeksie, programie praktyk lub planie

    praktyk student powinien poinformowa waciwych przedstawicieli uczelni

    i pracodawcy. Koordynator praktyk o zaobserwowanym naruszeniu zasad

    powinien poinformowa studenta i waciwego przedstawiciela pracodawcy,a opiekun praktyk studenta i waciwego przedstawiciela uczelni.

    32. Wszystkie strony zaangaowane w realizacj praktyk studenckich powin-

    ny przy ich ocenianiu odnosi si przede wszystkim do efektywnego czasupraktyk przeznaczonego na nabywanie kwalifikacji zawodowych oraz roz-

    wijanie kompetencji spoecznych, a nie do czasu pobytu studenta w danej

    instytucji.33. Podmioty zaangaowane w planowanie, realizacj i ewaluacj praktyk po-

    winny ze sob wsppracowa i na bieco wymienia si potrzebnymi in-

    formacjami. Dotyczy to zwaszcza procesu rekrutacji studentw chtnych

    do wzicia udziau w praktykach, ewaluacji pozwalajcej na skorygowanie

    przebiegu praktyk w ich trakcie oraz przygotowania opinii kocowej na te-mat praktyk.

    11

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    13/74

    B. Zasada indywidualnej odpowiedzialnoci34. Kady etap przygotowania i realizacji praktyk musi by jednoznacznie przy-

    porzdkowany do konkretnej osoby, ktra odpowiada za jego waciwe

    przeprowadzenie.35. Bez wzgldu na liczb podmiotw zaangaowanych w przygotowanie i skal

    prowadzonych konsultacji za ostateczn tre programu praktyk odpowiadaosoba penica funkcj jednoosobowego organu uczelni (rektora lub kierow-nika podstawowej jednostki organizacyjnej).

    36. Za bezporedni nadzr nad przebiegiem praktyk odpowiadaj koordynatorzy

    wyznaczeni przez waciwy organ uczelni.37. Za akceptacj programu praktyk oraz przeprowadzenie praktyk wedug

    uzgodnionych z innymi podmiotami zasad odpowiada uprawniony organpracodawcy.

    38. Bezporedni opiek nad uczestnikiem praktyk sprawuje opiekun praktyk

    z ramienia pracodawcy.39. Opiekun praktyk moe sprawowa piecz tylko nad tak liczb studentw,

    ktra gwarantuje, e bdzie mia z nimi rzeczywisty, codzienny, bezporednikontakt.

    40. Student w czasie praktyk studenckich podejmuje si realizacji zada w swoim

    imieniu i wykonuje je z naleyt starannoci i zaangaowaniem. Kieruje siwytycznymi zawartymi w umowie o realizacji praktyk i zacznikach do niej,a nie obiegowymi opiniami na temat zwyczajw i granic tolerancji obowi-

    zujcych na praktykach studenckich.41. Kada prba uniknicia lub zatuszowania odpowiedzialnoci za le zrealizo-

    wane elementy praktyk studenckich podjta przez jeden z podmiotw zaan-gaowanych w ich realizacj powinna spotka si ze sprzeciwem pozostaych

    podmiotw.

    C. Zasada budowania kapitau spoecznego42. Przygotowanie studentw do odbywania praktyk studenckich nie ogranicza

    si do przekazania wiedzy zwizanej z tematem praktyk, ale stanowi element

    wypeniania fundamentalnej misji uczelni, ktr jest zaznajamianie studen-

    tw z reguami demokratycznego pastwa prawa, rol umw cywilnopraw-

    nych, ochron praw pracobiorcw.43. Treci praktyk studenckich nie s wycznie kwalifikacje zawodowe, ale rw-

    nie relacje spoeczne, zwaszcza relacje studentw z przeoonymi i innymiwsppracownikami.

    12

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    14/74

    44. Praktyka studencka to czsto pierwsze zetknicie studenta z realiami ryn-

    ku, ktre wydatnie wpywa na ksztatowanie jego postaw. Majc powysze

    na wzgldzie, podmioty zaangaowane w planowanie i realizacj praktyk

    w swych dziaaniach nie tylko kieruj si przepisami prawa, ale staraj site ksztatowa wzory waciwych relacji na linii przeoony podwadny,

    pracodawca pracownik, mistrz ucze.45. Osoby zaangaowane w rekrutowanie uczestnikw praktyk kieruj si zasad

    bezstronnoci w stosowaniu zasad i procedur rekrutacyjnych. Nie dyskry-

    minuj studentw ze wzgldu na ich wiek, pe, pochodzenie, ras, religi,

    narodowo, stopie niepenosprawnoci, przekonania polityczne, orientacj

    seksualn oraz przynaleno organizacyjn.

    46. Wszystkie podmioty zaangaowane w realizacj praktyk odnosz si do po-zostaych z poszanowaniem godnoci i tolerancj. Szanuj kady pogld, kt-

    rego propagowanie nie jest zabronione przez prawo, prze strzegaj prawa doprywatnoci, zakadaj dobr wol pozostaych podmiotw.

    47. Praktyki studenckie nie powinny narusza regu konkurencji wrd pra-

    cownikw. Nie mog by zwaszcza wykorzystywane jako metoda usuwaniaz pracy lub wypierania z rynku niewykwalifikowanych pracownikw przez

    rwnie niekwalifikowanych studentw, ktrzy dla zdobycia odpowiedniego

    wpisu w dzienniku praktyk s zmuszeni pracowa poniej minimalnychstawek ustawowych i rynkowych.

    D. Zasada kreatywnoci48. Celem wszystkich podmiotw zaangaowanych w planowanie i realizacj

    praktyk jest rozwj wasny. Powinnoci kadego z podmiotw jest nieutrud-

    nianie rozwoju pozostaych.49. Uczelnia powinna prowadzi ewaluacj programu praktyk, aby go doskonali

    i budowa swoj pozycj jako instytucji zorientowanej na realne potrzebyspoeczne.

    50. Pracodawca powinien wyciga wnioski z realizowanych praktyk, aby w ko-lejnych edycjach przynosiy one jak najwikszy poytek jemu i studentom.

    E. Zasada proporcjonalnoci51. Kady podmiot zaangaowany w planowanie i realizacj praktyk dba o to,

    aby pozostae podmioty mogy odnie ze wsppracy korzyci adekwatne

    do swojego zaangaowania.52. Pracodawca nie podejmuje si zatrudnienia studentw w liczbie przekra-

    13

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    15/74

    czajcej moliwoci zapewnienia im waciwych warunkw pracy, efektywne-go wypenienia czasu pracy, bezporedniego kontaktu z opiekunem praktyk.

    53. Ta sama praca, w tej samej firmie, wykonywana przez osoby o takich samych

    kwalifikacjach powinna kosztowa tyle samo. Wszystkim pracownikom cza-sowym, w tym rwnie studentom praktykantom, przysuguj te same pra-

    wa odnonie do czasu pracy, przerw w pracy i wiadcze socjalnych dla

    pracownikw.54. Ochrona przed naduyciami dotykajcymi studentw w miejscu pracy jest

    taka sama jak w odniesieniu do staych pracownikw.55. Praca wykonywana przez studentw w ramach praktyk jest wynagradza-

    na. Podstawowym sposobem wynagradzania studentw za prac wykonan

    podczas praktyk s rodki pienine. W ramach pisemnej umowy cywilnejstrony mog postanowi, e wynagrodzenie za prac ma inn form. Kadyekwiwalent wynagrodzenia finansowego musi by precyzyjnie zdefiniowa-

    ny w pisemnej umowie. Form wynagrodzenia niematerialnego moe by

    umoliwienie studentowi nabycia kwalifikacji zawodowych.56. rodki pienine nie s podstawowym sposobem wynagradzania studentw

    w przypadku zaj organizowanych przez uczelni i zaliczanych na prawachpraktyk.

    57. Student wykonuje podczas praktyk studenckich czynnoci opisane w pla-nie praktyk. Wprowadzenie do planu praktyk prac wykraczajcych poza

    program praktyk i niezwizanych z kierunkiem studiw moliwe jest tylko

    w przypadku, gdy: wynagrodzenie studenta ma form pienin,

    wynagrodzenie jest co najmniej tak wysokie jak innych pracownikw niewy-

    kwalifikowanych wykonujcych te same czynnoci w instytucji pracodawcy, jest bezporednio wpisane do treci umowy cywilnej zawartej pomidzy

    studentem i pracodawc.Czas wykonywania tych czynnoci nie jest wliczany do efektywnego czasu

    praktyk.

    F. Zasada transparentnoci58. Procedury rekrutacji uczestnikw praktyk powinny by jawne i sprawied-

    liwe.59. Praktyki na kadym etapie ich realizacji powinny znajdowa si w polu zain-

    teresowania organizacji reprezentujcych uczelnie, studentw i pracodawcworaz stanowi istotny element oceny uczelni przez instytucje akredytacyjne.

    60. Uczelnie i pracodawcy s zobowizani udzieli wszelkiego moliwego

    14

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    16/74

    wsparcia instytucjom publicznym i pozarzdowym nadzorujcym przestrze-ganie przepisw i norm etycznych w miejscu pracy.

    Rola uczelni

    61. Istotnym elementem misji uczelni jest powizanie ksztacenia z wymogamirynku pracy.

    62. Uczelnia jest inicjatorem praktyk, podmiotem odpowiedzialnym za wyzna-

    czenie i zdefiniowanie ich celu, opracowanie programu, wyznaczenie efek-

    tywnego czasu realizacji praktyk, wyznaczenie koordynatora praktyk, spraw-dzenie efektw uczestnictwa studentw w praktykach.

    63. Uczelnia powinna dooy wszelkich stara, aby chroni studenta przednaduyciami w miejscu pracy. Suy temu mog midzy innymi zajcia,

    na ktrych studenci zostan zapoznani z prawami pracownikw tymczaso-

    wych oraz waciwym zabezpieczeniem praw studentw w pisemnych umo-wach, jakie powinni oni zawiera z pracodawcami w zwizku z praktykamistudenckimi.

    64. Uczelnia stara si wyznacza czas na odbycie praktyk w taki sposb, aby stu-denci mogli zdy w miar potrzeb wypowiedzie umow pracodawcy, kt-

    ry amie spisane uzgodnienia, i rozpocz praktyki u innego pracodawcy.65. Uczelnia powinna: bra na siebie odpowiedzialno za tre praktyk, wskaza minimalny zakres tematyczny praktyk, motywowa swoich pracownikw do wychwytywania przypadkw le prze-

    prowadzonych praktyk, wysya na praktyki w odpowiednim momencie, gdy student ma wystar-

    czajc podbudow teoretyczn do rozpoczcia praktyk powizanych z kie-

    runkiem studiw oraz wystarczajc znajomo swojej sytuacji prawnej jakouczestnika praktyk (w tym posiadanych praw pracowniczych oraz zobowi-za i praw wynikajcych z bycia stron umowy),

    przygotowa list potencjalnych pracodawcw.66. Aktywna rola uczelni moe polega na: rekomendowaniu pracodawcw, ktrych rzetelno wczeniej sprawdzia, wizytacjach w instytucjach, ktre mog by potencjalnymi pracodawcami

    w czasie praktyk, lub organizowaniu wizyt studentw w tych instytucjach,

    aby uatwi im wybr miejsca odbywania praktyki, organizowaniu egzaminw praktycznych dla sprawdzenia zakresu nabytych

    umiejtnoci,

    15

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    17/74

    przeprowadzaniu wywiadw z uczestnikami praktyk, zbieraniu opinii uczestnikw praktyk i porwnywaniu opinii na temat r-nych pracodawcw,

    organizowaniu powtrnych praktyk, gdy uzna, e jakoci wczeniejszychnie moe zaakceptowa,

    umoliwianiu studentom odbywania praktyk u pracodawcw, ktrych stu-denci sami wybrali, jeeli speniaj oni wszystkie kryteria stawiane pracodaw-

    com z listy rekomendowanych przez uczelni i mog przeprowadzi praktyki

    w tym samym czasie.67. Uczelnia nie moe wymaga odbycia praktyk, jeeli w wyznaczonym przez

    ni okresie wszyscy pracodawcy z danej brany dajcy rkojmi rzetelnej

    realizacji praktyk nie s w stanie przyj wszystkich studentw skierowanychdo odbycia praktyk.

    Rola studenta

    68. Student powinien samodzielnie gromadzi informacje na temat obszaru ak-tywnoci pracodawcy i jego roli na rynku lub w spoeczestwie.

    69. Student zobowizany jest do:

    przestrzegania regulaminw obowizujcych w miejscu odbywania praktyk, zachowania tajemnic subowych powierzonych mu przez pracodawc, podporzdkowania subowego w instytucji pracodawcy,

    unikania dziaa na szkod pracodawcy.70. Nawet w krtkim okresie wsppracy z pracodawc student jest zobowizany

    do identyfikowania si z celami pracodawcy oraz lojalnoci wobec niego.71. Student powinien unika podejmowania praktyk studenckich w instytucjach

    nalecych do czonkw jego rodziny oraz innych osb, z ktrymi jest oso-

    bicie zwizany.Rola pracodawcy

    72. Pracodawca powinien dostosowa zakres obowizkw studenta do kierunku

    jego wyksztacenia, da mu moliwo faktycznego wykorzystania zdobytejwiedzy teoretycznej.

    73. Pracodawca zobowizany jest na wniosek studenta powiadczy jego udzia

    w realizacji projektw, bada i innych dziaa, ktre miay miejsce w czasiepraktyk.

    16

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    18/74

    74. Pracodawca podejmuje si zatrudnienia studentw w ramach praktyk, gdy

    jest gotw udostpni cz swojej wiedzy i stosowanych przez siebie roz-

    wiza, aby w istotny sposb przyczyni si do nabycia przez studenta po-

    trzebnych kompetencji i kwalifikacji, wprowadzi go do zespou, umoliwiuczelni wizytacje, przygotowa obiektywn opini na zakoczenie praktyk,

    wskaza uczelni oczekiwany zakres wiedzy teoretycznej, ktr powinna po-

    siada osoba rozpoczynajca praktyki.75. Informacja zwrotna przekazywana studentowi powinna by szybka i pre-

    cyzyjna, aby mg on w por wyciga waciwe wnioski z sukcesw, ktre

    odnis w zwizku z przebywaniem na praktykach, i poraek.76. Pracodawca wyznacza opiekuna praktyk, ktry ma realny kontakt ze studen-

    tem, do ktrego mona codziennie zwraca si o pomoc, ktry jest komu-nikatywny i ma adekwatn wiedz w kadym z obszarw, jakimi zajmuj siw ramach praktyk powierzeni jego opiece studenci.

    77. Pracodawca bierze aktywny udzia w tworzeniu programu praktyk, aby

    uzyska optymalne przygotowanie teoretyczne studentw do rozpoczcia

    praktyk.

    Depozytariusz kodeksu

    78. Depozytariuszem Kodeksu dobrych studenckich praktyk (zwanego w jegotreci kodeksem) jest Fundacja Fundusz Pomocy Studentom (zwana dalej

    depozytariuszem), ktra jako jedyna przyjmuje uwagi do treci kodeksu,

    konsultuje je z przedstawicielami pracodawcw, studentw, uczelni oraz eks-pertami rynku pracy i osobami majcymi wpyw na proces ustawodawczy.

    79. Depozytariusz jest jedynym podmiotem uprawnionym do opublikowania

    zmienionej wersji kodeksu.80. Depozytariusz wyraa zgod tylko na jedn form powielania treci kodek-

    su. Jest to forma druku na papierze, bez adnych poprawek, w caoci, wrazz podaniem rda, z ktrego zosta zaczerpnity, i daty, kiedy to nastpio.

    81. Niniejsza, pierwsza wersja kodeksu zostaa ogoszona przez depozytariusza29 listopada 2013 r. w Warszawie.

    17

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    19/74

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    20/74

    Akcja Kodeks

    To zdumiewajce, e istotna cz aktywnoci uczelni,studentw i pracodawcw moga przez wiele lat znajdowa siw martwym polu obszarze, ktrego nikt nie monitoruje.Sposobowi przeprowadzania praktyk studenckich nie jestdedykowany aden akt prawny. Tematu zdaj si nie doceniaorganizacje reprezentujce pracodawcw i studentw,inspekcje pracy ani zwizki zawodowe.W roku akademickim 2013/2014 miarka si przebraa.Przysza pora na akcj.

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    21/74

    Rozpoznanie

    Chocia kadego roku rzecz dotyczy setek uczelni, tysicy pracodawcw i se-

    tek tysicy studentw, nie uksztatoway si adne uniwersalne zasady regulacjiwzajemnych zobowiza ani standardy etycznego zachowania podmiotw za-

    angaowanych w realizacj praktyk studenckich.Osoby niezadowolone ze sposobu planowania, przeprowadzania czy rozli-

    czania praktyk mog co najwyej powoa si na wzmianki o praktykach stu-

    denckich wystpujce w wewntrznych regulacjach uczelni i kilku przepisach

    ustawowych, ewentualnie prbowa interpretowa swoj sytuacj poprzez ana-

    logi do pooenia osb zatrudnionych na podstawie umowy na okres prbny.

    Cel

    Od pocztku prac nad Kodeksem dobrych studenckich praktyk nie chodzi

    o przygotowanie kolejnego wzniosego dokumentu ideowego, ktry opisze wiatpraktyk idealnych, wzruszy swoich autorw, a potem trafi do szuflady.

    Kodeks jest elementem akcji, ktra ma za zadanie wycign temat prak-

    tyk na wiato dzienne, rozpocz otwart dyskusj nad ich ksztatem obecnym

    oraz podanym, aby w efekcie doprowadzi do istotnych i nieodwracalnychzmian. Kada uczelnia, kady pracodawca, kada reprezentacja studentw b-

    dzie moga dokument podpisa albo uzasadni, dlaczego nie chce tego zrobi.

    Moe nawet zamiast uzasadniania swojego sprzeciwu stworzy wasn wer-sj kodeksu. To te bdzie dobry scenariusz. Wane, eby problemu niewaci-

    wie przeprowadzanych praktyk ju nigdy nie mona byo zamiata pod dywan,bo dziaania niezgodne z dobrymi praktykami zostan podwaone dziki od-

    niesieniu ich do konkretnych punktw kodeksu.

    Uczestnicy

    Akcj zainicjowaa grupa osb zwizana z Fundacj Fundusz Pomocy Studen-tom. Ju wczeniej zajmoway si one pomoc prawn dla studentw, opiniowa-niem aktw prawnych dotyczcych rodowiska akademickiego, promowaniem

    organizacji studenckich o celach naukowych czy tropieniem absurdw syste-

    mu stypendialnego. Teraz wkraczaj na kolejne martwe pole, aby rzuci snop

    wiata na zjawiska towarzyszce praktykom studenckim.Fundacja od trzech lat organizuje oglnopolski konkurs na najlepsze tek-

    sty zwizane z sytuacj rodowiska akademickiego pod nazw Konfrontacje.

    AKCJA KODEKS 20

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    22/74

    Tematem edycji 2013 stay si wanie praktyki studenckie, a zebrany materia

    rdowy dostarczy cennych informacji na temat faktycznego przebiegu prak-

    tyk na uczelniach rnych typw i znajdujcych si w orodkach akademickich

    o bardzo rnym potencjale naukowym.Uczestnicy konkursu zostali poproszeni o przesyanie swoich propozycji za-

    sad, ktre naley wpisa do Kodeksu dobrych studenckich praktyk. Na bazieich prac powstaa pierwsza wersja dokumentu i rozpoczy si konsultacje treciz przedstawicielami wszystkich zainteresowanych rodowisk.

    Wszyscy zainteresowani ostatecznym ksztatem kodeksu proszeni s o prze-syanie swoich uwag na adres: [email protected].

    Obszar dziaa

    Ten rodzaj kodeksu etycznego, jakim jest zbir dobrych praktyk, powinien

    zawiera zasady bardzo uniwersalne. Takie, ktre mona odnie do praktyk

    w rnych instytucjach (czasem s to rodzinne przedsibiorstwa produkcyjne,

    a czasem pastwowe urzdy), realizowanych w rnych sytuacjach (wakacyjne,wyjazdowe, zagraniczne itd.), przez rne grupy studentw.

    Dla pewnych rodzajw praktyk mona rozway przygotowanie kodeksw

    bardziej szczegowych. Dotyczy to na przykad sytuacji, gdy bd praktykantamoe sprawi, e wyrzdzi on krzywd nie tylko sobie, ale rwnie innym oso-bom (np. praktyki prawnicze czy lekarskie).

    Dziki kodeksowi mona wytyczy granic midzy tym, co praktyk jest,

    a tym, co si za ni tylko podaje. Opisywany tutaj dokument dotyczy prawdzi-

    wych praktyk, a nie patologicznej relacji praca za autograf. Zawarcie niepi-

    sanego ukadu w stylu: biegaj na poczt i po prywatne zakupy przeoonych,

    przyno herbat, pielgnuj roliny i rb wszystko, co ci kaemy, a w zamian do-

    staniesz wietn opini i wpis do dziennika praktyk, sprawia, e uczestnicy tejzmowy nie maj prawa powoywa si na regulacje zawarte w kodeksie.

    Z innych powodw kodeks nie dotyczy obozw naukowych organizowa-

    nych przez uczelnie i zaliczanych jako rwnowane praktykom. W imi kla-

    rownoci dokumentu zrezygnowano bowiem z opisywania w nim sytuacji, gdyuczelnia lub student jest rwnoczenie pracodawc.

    Bariery

    Najwiksz przeszkod w uzyskaniu efektu trwaej zmiany bdzie zapewne

    mentalno typowa dla spoeczestwa, ktre miao kilkadziesit lat przerwy

    21

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    23/74

    w uywaniu takich instrumentw jak demokracja przedstawicielska, pastwo

    prawa czy gospodarka rynkowa.W takim spoeczestwie panuje kult bezpatnoci. To zaburza ogld sytu-

    acji, nie pozwala waciwie oceni, kto tak naprawd za usug paci, a kto naniej zyskuje. Brak powizania jakoci z jawn dla wszystkich zainteresowanychcen sprawia, e trudno utrzyma jako na odpowiednim poziomie.

    Bezpatno umoliwia pracodawcy bezkarne wyznaczanie pozornych za-

    da, zmuszanie do jaowych prac w przewiadczeniu, e nic nie kosztuje robie-nie niczego przez bezpatnych praktykantw. W tym rozumowaniu uczelniapeni funkcj naganiacza taniej siy roboczej, zwaszcza gdy jej pracownicy niemonitoruj przebiegu praktyk, tylko koncentruj si na kolekcjonowaniu fikcyj-

    nych zawiadcze.Niedopuszczalne jest niedookrelenie w formie pisemnej, jakie korzyci ma

    uzyska student w zamian za prac wykonan w czasie praktyk. Nawet jeeli

    nie s to wartoci pienine, musz by nazwane i zdefiniowane. Nie ma adnejtrzeciej drogi pomidzy niewolnictwem a wolontariatem. Wszystko inne musikosztowa.

    Drugi powany przeciwnik akcji Kodeks to kult podkulonych ogonw.

    Wiele jest gupich przysw na wiecie, ale te wschodnie, gloryfikujce nicniero-

    bienie, przebijaj wszystko: pokorne ciele dwie matki ssie, jedenaste przyka-zanie nie wychylaj si, ciszej jedziesz, dalej bdziesz itd. Rozpacz.

    Wci mona si zetkn z praktykami studenckimi, ktre s wiadectwempowszechnego przyzwolenia na bylejako lub maj cakowicie fikcyjny charak-ter. Zbyt wiele osb, zamiast wpywa na ksztat praktyk, milczco i z podkulo-nymi ogonami akceptuje brak elementarnych standardw, przedkada zaa-

    twienie sobie papierka nad rozwizanie problemu.

    BeneficjenciBrak kodeksu to brak punktu odniesienia. Normy zachowa uzupeniaj normyprawne rozumiane jako narzdzie uoenia relacji pomidzy obcymi sobie pod-miotami. Brak spisanych zasad postpowania powoduje, e strona mocniejsza

    (silniejsza ekonomicznie, trwalsza, majca poczucie wikszej bezkarnoci, dys-

    ponujca rzadkim i podanym dobrem) zaczyna naduywa swojej pozycji.Dlatego na dopracowaniu i upowszechnianiu zasad wpisanych do kodeksu

    powinno zalee wszystkim uczciwym osobom zaangaowanym w realizacjpraktyk studenckich.

    R P

    22

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    24/74

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    25/74

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    26/74

    NIE O TO CHODZIW PRAKTYKACH

    STUDENCKICH

    Brak planu, pomysu, a nawet zainteresowania osobpraktykanta. Powierzanie najmniej ambitnych zada,zniechcanie do pracy, gaszenie modzieczego entuzjazmu.Efekt? Rzesze dwudziestoparolatkw popadajcych we frustracji rozczarowanie, majcych poczucie straconego czasu.Wydaje si, e trzeba naprawd niewiele, aby praktykistudenckie nie byy przykr koniecznoci, lecz intelektualnymwyzwaniem i pasjonujcym dowiadczeniem. Swoj postawmusz jednak zmieni wszyscy pracodawcy oferujcypraktyki, przedstawiciele uczelni, ktrych rola nie moe

    sprowadza si jedynie do rozliczenia praktyk, oraz samistudenci.

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    27/74

    Dyspozycyjno minimum 40 godzin w tygodniu, samodzielno i dowiadcze-nie tak brzmi pierwsze sowa wikszoci ogosze na temat praktyk dla stu-

    dentw. Gdy do tego obrazu dooymy zaoenie o znajomoci brany, dobr

    organizacj pracy, nieszablonowe mylenie, zorientowanie na osiganie celw,umiejtno pracy w stresie i pod presj czasu, wyania si obraz idealnego pra-cownika, z wieloletnim dowiadczeniem, lojalnego wobec firmy i pracujcegoza darmo. Czy to na pewno ogoszenie dla praktykanta? Wiele firm kusi si na to

    rozwizanie i zatrudnia studentw na praktyki, podajc nieadekwatnie wysokieoczekiwania. Z perspektywy pracodawcy to zapewne rozwizanie idealne. Jak tasytuacja wyglda z perspektywy studenta, nikogo ju nie obchodzi.

    Kady mody czowiek, prbujc odkry swoj yciow ciek, zmaga si

    z wieloma trudnociami. Szuka obszarw, w ktrych mgby ulokowa swojezasoby, rozwija si i prowadzi satysfakcjonujce ycie zawodowe. Ma wiado-

    mo, jak wane decyzje musi podj, wie, e wybiera swoj drog zawodow nawiele lat, niekiedy na cae ycie, i czuje ogromn presj z tym zwizan. Jest to

    w pewnym sensie loteria, w ktrej gra o swoj przyszo, nie majc wystarcza-

    jcych wskazwek do podjcia susznej decyzji.Teoria, ktr poznaje w trakcie studiw, dostarcza bardzo przydatnej i nie-

    zmiernie interesujcej wiedzy, nie dajc przy tym obrazu przyszych zada,

    z ktrymi naley si zmaga w wybranym zawodzie. Studenci czsto chc wicsprbowa pracy zawodowej jeszcze przed ukoczeniem studiw, aby zobaczy,z jakimi zadaniami si ona wie, jak ksztatuje si rodowisko pracy w konkret-nej brany, czy obowizujce tam zasady, wartoci, tempo pracy im odpowiadaj.

    Dziki takim praktykom maj szans sprawdzi, ktry obszar z dziedziny, jak

    studiuj, bdzie ich wymarzonym rodowiskiem pracy. Niestety to tylko teoria.Ci modzi ludzie, peni ambicji, zapau, ale te lku przed nowymi dowiad-

    czeniami, trafiaj niejednokrotnie do firm, ktre buduj swoj potg na ich

    saboci. Rekruterzy starannie wybieraj najlepsze jednostki osoby z duympotencjaem, atwoci komunikacji, wysok motywacj. Pracodawcy zatrud-

    niaj je w firmie pod pozorem praktyk, dajc do wykonania zadania typowe-

    go pracownika danego dziau, oczekujc penego zaangaowania, samodzielnejrealizacji zada. Maj przewag, gdy s wiadomi, e te mode osoby pragn

    si wykaza, nie majc jeszcze wypracowanych wasnych zasad i wartoci zwi-

    zanych z rwnowag midzy prac a yciem prywatnym. Zazwyczaj jest to ich

    pierwsze dowiadczenie zawodowe chc wic pokaza si z jak najlepszej strony,

    bo wiedz, e na sukces trzeba ciko pracowa. Wynik tego spotkania jest taki,e pracodawca zapewnia sobie pracownikw, ktrzy generuj czysty zysk, bezponoszenia kosztw, a studenci s wykorzystywani, zatracaj si w pracy, a gdy

    WYKORZYSTA, PKI MONA 26

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    28/74

    orientuj si, e jest to nieuczciwy ukad, musz odej i nie dostaj w zamian

    nic, co pozwolioby uzna woony w prac trud za wartociowy.Niestety takich praktyk w Polsce nadal jest mnstwo. Modzi ludzie po tego

    typu dowiadczeniach zmieniaj postrzeganie pracodawcy na wiele lat i niejed-nokrotnie ciko jest odbudowa tak zniszczone zaufanie. Na szczcie s jed-

    nak firmy, ktre buduj swj kapita na podstawie dobrych relacji z pracowni-

    kami, szczeroci i otwartoci wobec nich z pewnoci jest to bardziej solidnyfundament.

    W praktykach studenckich nie chodzi wic o to, aby pracodawcy pozyskiwali

    tani si robocz, a studenci tracili wiar w moliwo istnienia uczciwych rela-cji midzy pracodawc a pracownikiem. Istot tego typu wsppracy powinien

    by wsplny cel uksztatowanie pracownika wiadomego siebie i swoich pla-nw, ktry w przyszoci wrci do firmy z uwagi na swoje dobre dowiadczeniaz ni zwizane.

    A J

    27

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    29/74

    Proceduralizacja wiedzy przeksztacenie wiedzy, e w wiedz, jak (por.G. Ryle, e Concept of Mind, Chicago 1949) jest kluczowym etapem w zdo-bywaniu wyksztacenia wyszego.

    Warto zauway istotn dystynkcj pomidzy sposobem operowania wiedzw przedsibiorstwie choby bya to czoowa wiatowa korporacja a na uniwer-

    sytecie, rzutujcym na efektywno procesu ksztacenia studenta. Racjonalnoprzedsibiorstwa zasadza si na celowym posiadaniu osb o randze eksperta,czyli osb wykonujcych skutecznie zadania o wyznaczonym profilu. Jednaketo nie w interesie przedsibiorstwa, ale uczelni jest posiadanie zasobw w randze

    supereksperta, czyli osb nie tylko biegych, ale take potraficych swobodnieprzechodzi midzy poziomami wyjanienia szczegowego i oglnego oraz wie-

    loaspektowo rozumiejcych zagadnienia. Osoby te podczas praktyki powinny i sw stanie monitorowa postpy oraz natychmiast korygowa bdy adepta danego

    fakultetu. Tylko adekwatne do profilu studiw zadania i bieca kontrola ze stro-ny naukowca pozwol zrealizowa cel praktyki studenckiej: sproceduralizowanie

    zdobytej wiedzy, e.Ekonomia podpowiada, i racjonalnie gospodarujce przedsibiorstwa nasta-

    wione s na produktywne zarzdzanie wasnymi zasobami w celu maksymalizacji

    zysku. Utrzymywanie pracownika, ktry miaby powica czas na monitorowa-

    nie praktykanta, nie moe by uznane za efektywne w bilansie funkcjonowaniafirmy. Dlatego racjonalni przedsibiorcy nie s skonni zaoferowa dobrej prak-tyki, a studenci odby jej naprawd.

    To uniwersytet poprzez swoje wewntrzne jednostki powinien dokadnieokreli zadania, jakie ma zrealizowa student podczas praktyki, aby byy spjnez profilem studiw, a take dostarczy waciwych zasobw do ich przeprowadze-nia. To wanie uczelnia jest beneficjentem rodkw budetowych na przeprowa-dzenie procesu ksztacenia, ale skoro jego cz musi si odby poza jej murami,

    to tam te powinien odby si dalszy transfer rodkw.Take nie o to chodzi w praktyce, by jej kryterium stanowi jedynie czas, np.

    obowizkowy miesic. Istniejc fikcj pogbia ocena praktyki ograniczajcasi do zaliczony/niezaliczony. Tylko z gry ustalony rodzaj i jako zada orazpniejsza ocena ich wykonania w zadanej jednostce czasu stanowi mog ocenefektywnoci, a przez to biegoci studenta.

    Obecnie funkcjonujcy system praktyk studenckich nie tylko nie pomagaw zdobyciu wyksztacenia, ale take pogarsza sytuacj studentw i absolwentw

    na rynku pracy. Ustawowe praktyki, bez zobowiza po stronie organizatorw,wprowadzaj na rynek pracy zastpy modych osb skazanych na praktykowa-nie w zamian za zawiadczenie godzc si na brak wynagrodzenia, utrudniaj

    PRAKTYKOWANIE ZA ZAWIADCZENIE 28

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    30/74

    pozostaej rzeszy zdobycie pracy za pac. System praktyk studenckich przypo-mina zjawisko, z ktrym, wydawa by si mogo, cywilizowane kraje uporay siju na pocztku minionego wieku: () praca przymusowa lub obowizkowa

    oznacza bdzie wszelk prac lub usugi wymagane od jakiej osoby pod gro-b jakiejkolwiek kary i do ktrych dana osoba nie zgosia si dobrowolnie (art.2 ust. 1 konwencji Midzynarodowej Organizacji Pracy nr 29 dotyczcej pracyprzymusowej lub obowizkowej z 28 czerwca 1930 r.). Kar jest brak moliwocipomylnego zakoczenia toku studiw bez zaliczenia praktyki studenckiej.

    Nie o to chodzi w praktykach, by byy wycznie zaliczone. Fikcyjna ich re-alizacja sprowadzajca si do zdobycia zawiadczenia o odbytej praktyce utrwala

    jedynie zy zwyczaj uchylania si kadej ze stron od tego obowizku. Nie bez

    znaczenia jest tutaj rola ustawodawcy zapis ograniczajcy si jedynie do stwier-dzenia, i student jest obowizany w szczeglnoci do: () odbywania praktyk(art. 189 ust. 2 pkt 2 Ustawy prawo o szkolnictwie wyszym), nie tylko nie definiuje,

    czym praktyka jest, ale te wadliwie adresuje podmiot odpowiedzialny za reali-zacj tego etapu ksztacenia wyszego. Aby transpozycja jednego modelu wiedzyw drugi moga zosta przeprowadzona efektywnie, podmiotem tym powinna zo-sta uczelnia, gdy tylko ona ma zasoby intelektualne i finansowe niezbdne doprzygotowania, przeprowadzenia oraz skontrolowania przebiegu praktyki.

    P D

    29

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    31/74

    Podczas studiw marzyam o odbyciu praktyk w redakcji gazety w rodzinnymmiecie. W celu pogbienia swojej wiedzy przed ich rozpoczciem ukoczyamtrzymiesiczny kurs dziennikarski.

    Nadszed dzie rozpoczcia praktyk pikny, wakacyjny poranek. Przekra-czam prg redakcji. W teczce trzymam skierowanie na praktyki i umow z uczelni.

    Redaktor naczelna kieruje mnie do dziau public relations. Co mnie spotyka?Osoba, ktra ma sprawowa nade mn opiek, owiadcza mi, e szkoda czasuna praktyki. Jest letni, wakacyjny dzie, jed nad jezioro. Przyjd do nas za pidni w poowie praktyk, tak w razie czego usyszaam na przywitanie. W tymmomencie straciam ochot i zapa do pracy. Prbowaam tumaczy, e chcpracowa i zdoby dowiadczenie. Chciaam porozmawia z redaktor naczeln

    na temat praktyk, ale okazao si, e bezporednio po naszej rozmowie opuciabudynek. Sfrustrowana i zdezorientowana po kilkunastominutowej rozmowiei przekonywaniu, e moe do czego si przydam, opuciam redakcj.

    Wrciam po piciu dniach, jak ustaliymy, i jakie byo moje zdziwienie.A ty nigdzie nie pojechaa? Po co tu przysza? Trzeba byo wyjecha, odpocz...

    Mimo e caa dokumentacja praktyk studenckich zostaa zoona w sekretariacieredakcji, opiekun praktyk nawet si z ni nie zapozna. Nie wiedzia, ile czasumiay one trwa. Prbowaam wytumaczy, e umawiaymy si inaczej, ale nie

    dopuszczono mnie do gosu. Kiedy wyjaniam, e zaley mi na nauczeniu siczego, usyszaam: Dziecko, wytumacz mi, prosz, czego chciaa si nauczyprzez dwa tygodnie. Parzenia kawy, robienia zakupw niezbdnych w redakcjiczy kserowania ksiek dla crki naszej dziennikarki? I tak dostaniesz dokumenty,

    wypisz ci najlepsz opini, jak mona sobie wymarzy.Ja jednak chciaam pracowa. Tego dnia zostaam w redakcji pi godzin.

    W kolejnych dniach nadal tam przychodziam. Na czym polegaa moja praca? Mo-

    gam jedynie obserwowa i analizowa prac innych. Czasem odebraam tele fon,

    by za chwil przekaza suchawk osobom z redakcji, liczyam gosy w konkursieorganizowanym przez gazet i oczywicie parzyam kaw. Czy tak powinny wy-glda praktyki studenta? Czy moim zadaniem byo toczenie wojny, by mc od-by praktyki? Zdawaam sobie spraw z tego, e przez pi dni nie poznam specy-fiki dziau, ale lepsze to ni nieobecno w redakcji i zaoczne wystawienie opinii.

    Ostatniego dnia wystawiono mi opini, ktr sama wczeniej zredagowa-am. Po zatwierdzeniu mojej propozycji przez redaktor naczeln przekazano midokumenty.

    A S

    PRAKTYKA NA NIBY 30

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    32/74

    CHOPCY NA POSYKI

    Dziki programowi Erasmus udao mi si wyjecha na wymarzone, jak misi wtedy wydawao, praktyki do wytwrni filmowej w Pradze. Po przybyciu namiejsce szybko okazao si jednak, e pracy dla mnie i kolegw nie ma. Przez

    pierwsze dwa tygodnie naszej czteromiesicznej przygody pojawialimy si za-tem codziennie w biurze dziau produkcji filmowej tylko po to, aby odsiedziew ciszy osiem godzin, nie robic kompletnie nic. Kiedy pytalimy, czy w czymmoglibymy pomc, zbywano nas odpowiedziami, e jeeli bdzie dla nas co doroboty, pierwsi si o tym dowiemy.

    Przydzielono nam opiekuna, ktry by gwnym producentem, i nasza pracapodlega miaa pod biuro produkcji. Jednake i on nie mia pojcia, co poczz pitk studentw z Polski. Kiedy atmosfera w biurze zaczynaa si robi gsta,

    zaczto nam zleca drobne zadania, np. uzyskania podpisu czy przywiezieniaczego.

    Niedugo rozpoczo si krcenie filmu, przy ktrym mielimy pracowa.W umowie, ktr wytwrnia podpisaa z uczelni, a tym samym z nami, okrelo-no, jakie funkcje na planie bdziemy peni.

    Kady z naszej pitki mia by przydzielony jako asystent do poszczeglnychgrup, od operatora poczwszy, na dwikowcu skoczywszy. Nic podobnego si

    jednak nie stao. Pozostalimy pracownikami produkcji, co nie byo zgodne ani

    z umow, ani z naszymi kwalifikacjami, o ambicjach nie wspominajc. Rol, jakodgrywa kady z nas, mona okreli krtko goniec. Naszym zadaniem byonoszenie, przenoszenie, przynoszenie i spenianie wszystkich zada, ktre wy-znaczy gwny producent. Ten jednak jako nasz opiekun interesowa si namitylko wtedy, kiedy mielimy co dla niego zrobi, przez pozostay czas bylimypod rzdami jego zastpcy, ktry w ten sposb opisa ekipie nasz rol: To sPolacy. Oni tu pracuj za darmo. Moecie ich prosi, o co chcecie, i oni musz dla

    was t prac wykona. Niewiele moglimy zrobi. Pracowalimy po 12-16 godzin

    dziennie. Penomocnik do spraw praktyk na uczelni nie odpowiada na naszemaile, a kiedy prbowalimy si dodzwoni kilka dni z rzdu, nikt nie podnosisuchawki. Czulimy si, jakbymy wszystkie nasze problemy wrzucali w pr-ni. Nasz przeoony nie podpisa umw i zmuszenie go do tego przed kocempraktyk byo niemoliwe. Przebrnlimy jednak przez okres zdj, po ktrymponownie nikt nie wiedzia, co z nami pocz.

    Znw bezproduktywnie spdzalimy czas w biurze. W kocu rodki, kt-re mielimy ze sob, jak rwnie te z programu Erasmus zaczy si powoli

    wyczerpywa. Aby zarobi na utrzymanie, znalelimy prac przy filmie innejwytwrni, w czym pomg nam jeden z poznanych na planie pracownikw.

    31

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    33/74

    Pracowalimy jako statyci. Nie przypado to do gustu naszemu przeoonemu,ktry wola trzyma nas bezproduktywnie w biurze, ni pozwoli na kilka godzin

    dziennie rzetelnej pracy przy innej produkcji.

    Zwrcilimy si wic do niego z prob o skrcenie naszego pobytu w Pradze,podpisanie papierw i zakoczenie praktyk 22 dni przed pocztkowo ustalondat. Udao nam si wynegocjowa pi dni.

    Konkluzja jest oczywista osoba przyjmujca na praktyki powinna: miegotowy plan pracy dla praktykantw, przestrzega zapisw umowy i nie wyko-rzystywa modych ludzi jako darmowej siy roboczej.

    B S

    32

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    34/74

    IRRACJONALNA BIUROKRACJA

    Jako student historii sztuki postanowiem zrealizowa swoje praktyki w PolskimOrodku Spoeczno-Kulturalnym i Polskiej Bibliotece w Londynie.

    Ju od pierwszego dnia czuem, e trafiem dokadnie tam, gdzie chciaem.

    Zostaem bardzo mio przyjty przez pracownikw i dyrekcj. Zosta mi dokad-nie przedstawiony regulamin obiektu, przydzielono mi zadania, ktre powinie-nem zrealizowa w toku swoich praktyk, oraz zapoznano mnie z porzdkiemkadego dnia w instytucji.

    Pocztkowo pracowaem przy katalogowaniu czasopism, co wymagao do-kadnego spisu zbiorw biblioteki. Zwyky czytelnik nie ma wiadomoci po-rzdku, ktry musi panowa w katalogach, aby uytkownicy mogli odnale to,czego poszukuj. Po upywie kilkunastu dni przybliono mi prac wypoyczalni

    midzybibliotecznej. Zadaniem, ktre byo dla mnie najcenniejszym dowiad-czeniem, bya praca przy zbiorach specjalnych biblioteki, ktre stanowiy obiektyz kolekcji polskich mniejszoci osiadych na wszystkich kontynentach po II woj-nie wiatowej. Zbiory fotografii, czasopisma wydawane poza granicami Polski, za-

    bawki dziecice, dekoracje wntrz pochodzce z Bliskiego Wschodu czy republik

    radzieckich to tylko cz obiektw. Moliwo bezporedniego kontaktu z takimi

    rdami historycznymi, konserwacja prewencyjna i przygotowanie zbiorw doodkaenia przyczyniay si do chci zgbiania przeze mnie faktw historycznych,

    o ktrych nie wspomina si w toku nauki akademickiej. Dowiadczenie to zupe-nie zmienio moje nastawienie do pracy bibliotekarzy i konserwatorw.

    Z alem rozstawaem si z miejscem moich praktyk. Po powrocie do Polskizacza si biurokracja zwizana z ich rozliczeniem. Nie realizowaem praktykw ramach adnego stypendium, wszystkie koszty transportu i pobytu w Londynie

    poniosem sam. Ich zaliczenie powinno by prostsze ni rozliczenie stypendium.Problem lea gdzie indziej. Porozumienie o realizowaniu praktyk przez studen-ta zawarte pomidzy uczelni i placwk, w ktrej odbywa si praktyk, zawiera

    wzmiank o ubezpieczeniu praktykanta od nieszczliwych wypadkw. Uczelnia-ny opiekun mojej praktyki oraz dziekan wydziau nie wyrazili zgody na zaliczenie

    zrealizowanych przeze mnie zada w Londynie, poniewa ubezpieczenie studenta

    w trakcie praktyki nie przewiduje sytuacji, w ktrej student znajduje si poza gra-nicami Polski. Praktyki musiaem zrealizowa jeszcze raz w innej placwce.

    O R

    33

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    35/74

    Chc zabra gos w sprawie zbyt szczegowej moim zdaniem dokumentacji,ktra towarzyszy rozliczaniu praktyk studenckich.

    W czasie studiw odbywaam zarwno tradycyjne praktyki zawodowe, jak

    i praktyk nauczycielsk (w zwizku z realizowan specjalnoci). Przyznamszczerze, e czas, ktry powiciam na uzupenianie dokumentacji z tym zwi-zanej, przers moje najmielsze oczekiwania. Mog zaryzykowa nawet stwier-dzenie, e czas ten by duszy od samej praktyki (harmonogramy, plany, refleksja,

    spisanie tego, co robiam, dobranie odpowiednich sw czy formy, podpisy opie-kunw praktyk, umowy...). Czy to wszystko jest tak istotne? Przyszy pracodawca

    zweryfikuje przecie moje umiejtnoci nie na podstawie dzienniczka praktyki tego, jak barwnie ujam zakres swoich obowizkw, ale tego, co rzeczywicie

    umiem i co moe sprawdzi w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej.Oczywicie papierologia nie wzia si znikd. Studenci zapewne niekiedy

    prbowali oszuka system, by uzyska odpowiedni wpis czy zaliczenie w indeksie.

    Uczelnie chciay ten proceder powstrzyma. Dokadna dokumentacja miaa ogra-

    niczy takie sytuacje. W tej chwili jednak coraz czciej syszy si, e wielu po-tencjalnych opiekunw praktyk na widok wymaga zwizanych z wypenianiemdrukw, opinii o studencie, umw zwizanych z praktykami, harmonogramwrezygnuje z umoliwienia studentowi praktyki. Inni z kolei z gry zakadaj, e

    godzin przeznaczonych na rzeczywiste zdobywanie dowiadczenia bdzie mniej,gdy pewien czas bdzie trzeba powici na wypenianie tych dokumentw.Bo to przecie nie tylko mj czas, ale rwnie pracodawcy.

    Jest jeszcze jedna grupa pracodawcw, ktrzy twierdz, e cao dokumenta-cji powinien wypeni student, najlepiej wcznie z opini o samym sobie, ktropiekun praktyk tylko zatwierdzi i podpisze... Czy rzeczywicie o to nam chodzi?

    O fikcyjn dokumentacj? Czy dziki temu atwiej bdzie znale prac, utrzy-ma si na jakim stanowisku? Czy dziki temu bdziemy bardziej kompetentni?

    Oczywicie nie. Prdzej czy pniej pracodawca zorientuje si w rzeczywistychumiejtnociach absolwenta.

    Z pewnoci z praktyk mona wynie wiele umiejtnoci. Jeli bd odpo-wiednio zaplanowane, z naciskiem na samorozwj, moemy zdoby dowiadcze-nie, ktre na kadym dalszym etapie naszej kariery zawodowej bdzie rodzi owoce.

    Jednak przy tak skomplikowanych procedurach weryfikacyjnych, ktre spdzajsen z powiek niejednemu studentowi, a take pracodawcom, obawiam si, emog jedynie zniechci i kojarzy si z upiornymi teczkami, podpisami, po-

    twierdzeniami, a nie moliwoci rozwoju i udoskonalaniem modego czowieka.Jak temu zapobiec? Zamiast ilociowego podejcia do weryfikacji praktyk

    przez opiekunw (poprzez sprawdzanie dokumentacji) zdecydowanie wiksz

    DOKUMENTACJA WANIEJSZA NI DZIAANIE 34

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    36/74

    wag powinno si przywizywa do szczegowej rozmowy opiekunw ze stu-dentami, ktrzy odbywali praktyki. Rozmowy aktywnej, ze szczegowymi py-taniami ze strony opiekunw, ktra lepiej pozwoliaby na potwierdzenie umie-

    jtnoci zdobytych przez studentw ni wypenianie odpowiednich rubryczekw dokumentach. Zaangaowanie obu stron w tej dyskusji bdzie duo bardziejefektywne ni kady kolejny dokument czy pisemna refleksja, a dodatkowo moe

    przygotowa studenta do przyszych rozmw kwalifikacyjnych z potencjalnymipracodawcami.

    N S

    35

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    37/74

    Przedstawi przykad praktyk organizowanych przez jedn z warszawskich ko-mercyjnych stacji radiowych oraz podejcia kandydatw rozpoczynajcych takista.

    W 2012 r. rekrutowaem tam praktykantw do dziau informacji lokalnej.Negatywne aspekty opisywanych praktyk dotycz postaw osb zgaszajcych ch

    nawizania wsppracy z rozgoni.Wiele osb zgaszajcych si na sta (zwaszcza w okresie letnim) na pytanie,

    dlaczego chc rozpocz wspprac, odpowiadao, e zmusili je do tego ro-dzice, aby nie nudziy si w domu lub e jest to praca lekka i przyjemna. Piszo praktykach studenckich, a wic czsto dotyczyo to osb na ostatnich latachstudiw. Trudno powiedzie, skd bior si takie wyobraenia praca dzienni-

    karza newsowego, jak atwo si domyli, wymaga czsto duej dyspozycyjnoci,trudno przewidzie, kiedy trzeba wyruszy w teren z mikrofonem czy relacjono-wa wane wydarzenie. Dobrze pamitam rozmow z jednym z modych kolegw

    (reporterw staystw), ktry podczas kolegium redakcyjnego bardzo szczerzepowiedzia (tu dosowny cytat), e zrobi temat tylko w tym miejscu, gdzie do-stanie dinner. Chodzio mu o to, e jeli w ogle tego dnia opuci ciepy pokjredakcyjny, to tylko po to, aby wybra si na konferencj, gdzie bdzie mg zjeobiad (a przy okazji nagra materia dla starszych kolegw, wydawcw).

    Dobrze pamitam te osob, ktra w drugim dniu trwania jej stau dzwoniado mnie i pytaa, ile godzin zostao jej jeszcze do wypenienia, sprawdzajc, czymoje notatki buchalteryjne dotyczce tej liczby s poprawne. Z takim podejciem

    wie si zjawisko, ktre nazwabym niechci do bycia ewaluowanym. Pracujc

    jako osoba rekrutujca staystw, prezentowaem te na antenie serwisy informa-cyjne. Jak mona sobie wyobrazi, praca wydawcy-prezentera wie si z opusz-czaniem swojego dziau przed pen godzin, aby mc usi w studiu i przeczyta

    aktualny serwis informacyjny. Pamitam modego koleg, ktry zostawia swj

    materia dwikowy w komputerze i (dziwnym trafem, cho regularnie) opusz-cza redakcj zawsze, gdy ja wychodziem z dziau informacji do studia. Po moim

    powrocie na stanowisko redakcyjne, gdy prbowaem si do niego dodzwoni,dopyta o co (na przykad o to, jak mona na antenie przedstawi osob, ktrnagrywa w wywiadzie, bo tak wanej informacji zdarzao mu si nie zostawi),on nie odbiera telefonu. Odzywa si dopiero wtedy, gdy ba si, e nieodpowied-nio policzyem liczb godzin, jak musi jeszcze przepracowa.

    Sowo przepracowa wpisaem celowo w cudzysw, poniewa zauwayem,

    e praca redakcyjna dla wielu osb jest kuszca ze wzgldu na niemal stay dostpdo internetu, ktry modzi koledzy wykorzystywali do tego, aby pofejsbukowa.

    I tu pojawia si trudna dla mnie granica: portal spoecznociowy taki jak Face-

    PRAKTYKUJ, BO MUSZ 36

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    38/74

    book moe stanowi rdo inspiracji, tematw, zagadnie zwizanych z tym,czym yj ludzie, jak dyskutuj. Wrd moich modych kolegw szybko zmienisi w substytut redakcyjnych obowizkw i sposb na wypenienie wspomnia-

    nych obowizkowych godzin praktyk.Piszc te sowa, chciaem zasygnalizowa najwaniejsze i niepokojce wnioski

    pynce z obserwacji staystw dziennikarzy. Do tej pory regularnie zagldam na

    redakcyjn skrzynk staz@... Chtnych na praktyki jest bardzo wielu. Pytanie, coprzyciga kandydatw. Pasja radiowa? Nadzieja na atwy sta?

    M D

    37

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    39/74

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    40/74

    TAK POWINNOBY NA

    WSZYSTKICHPRAKTYKACH

    Minimum zaufania i dobrej woli, a take otwarto i szacunekdla modego czowieka. Tylko tyle i a tyle wystarczy, abystudenciprzybywajcy na praktyki mieli moliwozmierzeniasi z realnymi zadaniami, wcielenia nawet w najbardziejodpowiedzialne role. To wszystko w kontrolowanych warunkach,pod opiek mentora. Po zakoczonych praktykach czasna wnioski i ewaluacj. Korzyci? Dla studenta moliwozdobycia realnego dowiadczenia i wiedzy. Dla pracodawcy

    pozyskanie entuzjastycznego i zmotywowanego do pracymodego czowieka, ktry mimo braku dowiadczenia niesie

    do zespou co rwnie cennego zapa i nowe, wiee spojrzenie.A po zakoczeniu praktyk by moe zasili firm jako wietniewyszkolony i lojalny pracownik.

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    41/74

    Niedostateczne powizanie teorii z praktyk jest przedmiotem czstej krytyki

    w dyskusji na temat jakoci systemu ksztacenia nauczycieli. Szkoy wysze s

    zorientowane na przekazywanie wiedzy teoretycznej, ktra czsto okazuje si

    nieadekwatna do rzeczywistoci szkolnej, dla ktrej charakterystyczne s uni-kalne, nieprzewidywalne sytuacje edukacyjne i wychowawcze. Jak wic powinna

    wyglda dobra praktyka pedagogiczna?Przykadem s studia nauczycielskie na uniwersytecie w Trondheim (ang.

    Program for Teacher Education, PLU), w ramach ktrych realizowany jest inno-wacyjny program praktyk studenckich. Jego gwnym zaoeniem jest ustano-

    wienie wyranego poczenia pomidzy teori a praktyk. Kluczem do sukcesuwydaje si prowadzenie cisej, dugofalowej wsppracy na linii szkoa uczel-

    nia. Jest to moliwe dziki temu, e koordynatorzy programu, bdcy gwnymogniwem caego procesu, s zarwno pracownikami naukowymi, jak i czynnymi

    zawodowo nauczycielami uczcymi w szkoach partnerskich. Koordynator jest

    odpowiedzialny za dobr odpowiednich mentorw dla studentw, uoenie pla-nu praktyk i czuwanie nad ich przebiegiem oraz za przeprowadzenie diagnozy

    zapotrzebowania na szkolenia, ktre mogyby zosta zaproponowane nauczycie-lom w ramach podyplomowego doskonalenia zawodowego prowadzonego przez

    uczelni.

    Program opiera si na wzajemnej wymianie wiedzy i umiejtnoci, przy czymkada ze stron czerpie z tego okrelone korzyci. Szkoa partnerska ma moliwo

    darmowego korzystania z zaplecza naukowego uczelni. Kady z nauczycieli prze-

    chodzi profesjonalny warsztat z zakresu mentoringu, by mc efektywnie wspiera

    studenta podczas praktyk. Atrakcj programu jest finansowany czciowo przezuczelni tygodniowy wyjazd integracyjno-szkoleniowy oferowany pracownikom

    szkoy, na ktrym rozwijaj swoje kompetencje zawodowe.Z perspektywy studenta korzyci z udziau w programie s nieocenione.

    Pobyt w szkole poprzedzony jest kilkumiesicznym przygotowaniem w ramachzaj na uczelni. Studenci danego kierunku podzieleni s na grupy wiczeniowezoone z okoo 30 osb, a kada z nich skada si ponadto z tzw. grup podstawo-wych, czyli cztero-, picioosobowych zespow, ktre docelowo maj pracowaw jednej klasie podczas praktyk w szkole. Praca w grupach daje im moliwo

    doskonalenia umiejtnoci dyskutowania, planowania i podejmowania wsp-

    pracy, ktre s niezwykle wane w zawodzie nauczyciela.Pi tygodni przed rozpoczciem praktyk studenci udaj si do placwki,

    aby zapozna si ze swoim mentorem, z kadr, uczniami oraz organizacj szkoyw ogle. Najwaniejszym i obowizkowym punktem w programie studiw sdwutygodniowe praktyki w placwce owiatowej.

    INDYWIDUALNIE I ZESPOOWO 40

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    42/74

    W pierwszym tygodniu nauczyciele i pracownicy administracyjni wyjeda-j, a praktykanci pozostaj sami, przejmujc wszystkie ich obowizki zwiza-

    ne z opiek nad uczniami i nauczaniem oraz organizacj szkoy. Pomagaj im

    w tym koordynatorzy z ramienia uczelni, jednak odpowiedzialno spoczywaw gwnej mierze na samych studentach. Codziennie po lekcjach spotykaj si,

    aby rozmawia o swoich dowiadczeniach, problemach, pomysach. Po tygodniu

    zwracaj szko jej pracownikom, cho dalej uczestnicz w organizacji procesudydaktycznego pod okiem swoich mentorw.

    Opisany powyej sposb organizacji praktyk pedagogicznych zdaje si by

    fenomenalnym rozwizaniem, poniewa pozwala na zdobycie realnego dowiad-

    czenia pracy w szkole w bezpiecznych, kontrolowanych warunkach. Przez ty-

    dzie kady z praktykantw musi wykaza si maksymalnym zaangaowaniem,aby poradzi sobie z wyzwaniami, jakie stawia przed nim szkolna rzeczywisto.Studenci mog sprawdzi si nie tylko w roli nauczyciela, ale rwnie dyrektora,bibliotekarza, sekretarki, pedagoga szkolnego i na innych wanych dla funkcjo-

    nowania szkoy stanowiskach. Program ten jest moim zdaniem odpowiedzi napytanie, jak powinna wyglda dobra praktyka pedagogiczna. Nie mam wtpli-

    woci, e tak powinno by na wszystkich praktykach.

    A A

    41

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    43/74

    Budzik dzwoni o szstej trzydzieci. Pospiesznie wyczam alarm i walczc z po-trzeb duszego snu, przygotowuj si do wyjcia. Dwadziecia minut pniejjad ju do szpitala. Na oddziale pielgniarki wykonuj poranne zlecenia, a ja od-

    wiedzam swoich pacjentw, badam i opisuj nowo przyjtych, przegldam wynikibada. Czas na stay punkt dnia raport z dyuru, odpraw i obchd. Nastpniewraz z koleg z zespou uzupeniamy dokumentacj, zlecamy kolejne badaniai konsultacje, przygotowujemy wypisy. Dzie nie koczy si o czternastej mamdzi dyur. Na izbie przyj czeka sporo pacjentw, na oddziale kocz si wolnemiejsca. Okoo dziewitnastej udaje si znale chwil na kolacj, potem wieczor-

    ny obchd. Noc na szczcie spokojna. Kolejny poranek zaczynam od raportuz dyuru, dzie mija podobnie, cho jakby nieco szybciej. Wreszcie wczesnym

    popoudniem wychodz ze szpitala.Brzmi jak opis zwykego dnia pracy lekarza, prawda? Tyle tylko, e tak wygl-

    da mj dzie praktyk po trzecim roku studiw medycznych. Najlepszych praktyk,

    jakie kiedykolwiek odbyam.Co roku do jednego ze szpitali powiatowych na pnocy Polski przyjeda

    na obz-praktyki grupa okoo szedziesiciu studentw. Ich obowizki monastreci w jednym zdaniu powinni pracowa tak, jak gdyby ju skoczyli stu-dia. A zatem studenci medycyny prowadz pacjentw, wypeniaj dokumenta-

    cj, uczestnicz w dyurach, przygotowuj wypisy i recepty. Oczywicie zdrowyrozsdek i przepisy prawne nie pozwalaj na samowolk, wic wszystkie decyzjeodnonie do procesu terapeutycznego, a take oficjalne dokumenty s cile kon-trolowane przez profesora, ordynatora oddziau i kilku lekarzy. Niemniej inicjaty-

    wa naley do studentw, co jest zarwno wielkim przywilejem, jak i wyzwaniem wiadczy o tym chociaby stos podrcznikw w pokoju lekarskim.

    Praca odbywa si w tzw. zespoach terapeutycznych, w skad ktrych wcho-dz: studenci medycyny, pielgniarstwa, fizjoterapii, dietetyki, psychologii, a na-

    wet seminarzyci. Taka forma dziaania nie tylko uczy wsppracy w grupie i roz-sdnego planowania czasu, ale przede wszystkim realizuje koncepcj holistycz-nego podejcia do pacjenta. Dodatkowo ksztatuje poczucie odpowiedzialnociza zdrowie drugiego czowieka, co jest niezbdnym atrybutem dobrego lekarza.Moe zabrzmiao to nieco patetycznie, ale faktem jest, e kady ze studentw,nawet obudzony w rodku nocy, potrafiby wyrecytowa dokadne wyniki badaswoich pacjentw. O tym, e system si sprawdza, wiadcz rwnie opinie cho-rych, ktrzy nie tylko nie uciekaj na wie, e bd leczeni przez studentw, ale

    bardzo pozytywnie wyraaj si na temat opieki, jak zostali objci.Do funkcjonowania takiego systemu praktyk niezbdne jest kilka czynni-kw. Przede wszystkim ogromne powicenie i zdolnoci organizacyjne profesora,

    PRAKTYKA JAK PRACA 42

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    44/74

    ktry jest inicjatorem obozw od ponad trzydziestu lat. Ponadto uprzejmo pra-cownikw szpitala, ktrzy wyraaj zgod na tak nietypowe praktyki, i zaanga-owanie lekarzy, ktrzy powicaj swj czas urlopowy, aby nadzorowa prac

    na oddziale. Wreszcie motywacja studentw, ktrzy (wbrew powszechnymopiniom) nie zaatwiaj praktyk na papierze, ale wykorzystuj je na sumiennprac i nauk.

    Ale obz to nie tylko praca w szpitalu. To rwnie konferencje, dyskusje natematy medyczne i niemedyczne, weekendowe wyprawy nad jeziora, imprezyi gry zespoowe. Mona powiedzie wszystko we waciwych proporcjach. Niczatem dziwnego, e chtnych jest zawsze wicej ni miejsc, a wielu studentwprzyjeda na obz nawet kilka razy.

    A G

    43

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    45/74

    Moje najlepsze do tej pory praktyki studenckie miay miejsce w biurze stowarzy-szenia dziaajcego na rzecz dzieci z ubogich, zdegradowanych spoecznie ro-dzin. Pierwsza kwestia, ktra mnie pozytywnie zaskoczya szybka odpowied

    na moj mailow wiadomo z prob o przyjcie na praktyki oraz propozycja jaknajszybszego spotkania. Pniej ju tylko utwierdzaam si w tym, e rozpoczy-najc przygod z t organizacj, postawiam na waciw drog, dziki ktrej jaoraz inni praktykanci, ktrzy zgosili si w tym samym czasie, moglimy realnierozwija swoje umiejtnoci oraz naby tak bardzo wymagane obecnie dowiad-czenie zawodowe. Na wczeniej wspomnianym spotkaniu osoba odpowiedzialna

    za kwestie kadrowe przeprowadzia ze mn dokadny wywiad: czym zajmowaam

    si do tej pory, co lubi robi, a za czym nie przepadam, jaka jest moja znajomo

    jzykw obcych itd. Bya to ogromnie istotna kwestia na tej podstawie zostaymi pniej przydzielone zadania, dziki ktrym mogam si naprawd rozwija.

    Organizacja non profit, w ktrej miaam okazj by praktykantk, od samego

    pocztku wygldaa na doskonale zorganizowan. Kade wydarzenie byo staran-nie planowane, cele korygowane w trakcie realizacji proporcjonalnie do tego, coosigalimy. Po zrealizowaniu przedsiwzicia zawsze nastpowao podsumowa-nie wyciganie wnioskw na przyszo suce szybszemu oraz efektywniejsze-

    mu realizowaniu podobnych projektw po raz kolejny. Zostaam uprzedzona, e

    bdzie to prawdziwa praca, e bd mi powierzane zadania, ktre istotnie wpynna dziaania caej organizacji. I rzeczywicie tak byo!

    Zostalimy w pierwszym tygodniu zapoznani z zespoem pracowniczym,a take specyfik i procesem pomocy, jaki prowadzi stowarzyszenie. Dziki temumielimy poczucie, e zlecane nam zadania to nie bahostki, ktre moe wykona

    ktokolwiek bd nie musz by wykonywane wcale (segregowanie dokumentwpo raz enty, o zgrozo, tak powszechne na wielu praktykach studenckich), alewane kwestie, za ktre jestemy odpowiedzialni, np. pomoc przy organizacji

    konferencji czy imprezy charytatywnej, dziki ktrej ubogie dzieciaki bd mogypojecha na wymarzone wakacje. Kade dziaanie podzielone byo na poddzia-ania wszyscy znali swoje zadania i w razie jakichkolwiek kopotw z ich reali-zacj mogli bez problemu zwrci si do opiekuna, ktry nad wszystkim czuwa.Nie dasz rady wykona czego sama, bo co nie dojechao na czas? A moe maszza duo zada i moesz nie zdy? Nie ma problemu, wystarczy, e dasz namzna wtedy reszta pospieszy z pomoc. Wane byo, aby komunikowa si zesob na bieco. Istotne dla mnie byo rwnie to, e za zrealizowan prac zawsze

    mogam liczy na zwyke ludzkie dzikujemy, co w poczeniu z umiechnitymibuziami dzieci, ktrymi organizacja si opiekowaa, byo doskonaym motywato-rem do dalszych dziaa mimo e byy to nieodpatne praktyki.

    PLANOWANIE, KOMUNIKACJA, WSPPRACA 44

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    46/74

    P roku spdzone w tym stowarzyszeniu nauczyo mnie samodyscypliny.W kocu studiowaam dziennie, a po zajciach dojedaam do pracy, gdzie da-waam z siebie wszystko. Uwaam, e naprawd byo warto takie praktyki, cho

    bezpatne, daj mnstwo satysfakcji. Przede wszystkim z tego powodu, e jesteo krok dalej ni koledzy i koleanki, ktrzy skupiaj si jedynie na samej na-uce. Dobrze zorganizowana praktyka pozwala nie tylko na zdobycie tak cennegow dzisiejszych czasach dowiadczenia zawodowego, ale te sprawdzenie wasnych

    umiejtnoci. To take dostrzeenie obszarw, w ktrych jestemy doskonali,i tych, ktre zdecydowanie powinnimy poprawi. Dziki takim praktykommoemy zadziaa w tej sferze duo szybciej, ni skupiajc si jedynie na nauce.Stao si to rwnie w moim przypadku. Uwaam, e tak powinno by na kadych

    praktykach dobrze zorganizowane daj mocnego kopa na start zawodowegoycia studenta.

    M K

    45

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    47/74

    SKOK NA GBOK WOD

    W ubiege wakacje odbyem obowizkowe, czterotygodniowe praktyki zawodo-we zwizane z kierunkiem moich studiw wentylacj i klimatyzacj. Bdcambitnym studentem, szukaem firmy, w ktrej faktycznie mgbym wzbogaci

    i uzupeni teoretyczn wiedz zdobyt na uczelni. Poszukiwania prowadziemz pen wiadomoci, e przecitne praktyki s rwnie ciekawe i poyteczne

    jak naprzemienne skrcanie i rozkrcanie dugopisu. Przypadkiem trafiem dopewnego biura projektowego, w ktrym postanowiono szczegowo sprawdzistan mojej wiedzy. Przyjto mnie na praktyki, zapewniajc przy tym, e zostanrzucony na gbok wod. Tak te si stao ju pierwszego dnia praktyk.

    Jako e zostaem przydzielony do dziau klimatyzacji obiektw basenowych,a moja wiedza dotyczca tego do specyficznego zagadnienia bya mizerna,

    otrzymaem p godziny na zapoznanie si ze stosown norm, dostpn tylkow jzyku niemieckim i angielskim. Czas ten by oczywicie stanowczo zbyt krtki,

    aby przebrn przez 50 stron obcojzycznego, technicznego tekstu, ale podczaspniejszego wykonywania zada mogem na bieco korzysta z tej pozycji.

    Stanowiem dla firmy eksperyment, jako e byem pierwszym praktykantemw jej historii. Dlatego te nie zawsze pamitano o tym, e w biurze przebywa prak-

    tykant, zwarty i gotowy do darmowej pomocy. Wtedy jednak sam znajdowaemsobie poyteczne zajcie. Poniewa priorytetem jest dla mnie znajomo jzykw

    obcych, najczciej zajmowaem si szczegow analiz wspomnianej wyej nor-my w celu zapoznania si z technicznym jzykiem niemieckim i angielskim.

    Bardzo szybko okazao si, e pracownicy firmy to ludzie z ogromn wiedz,ktr w dodatku chtnie dzielili si ze mn. Z zaangaowaniem rozwiewali mojewtpliwoci, ktre pojawiay si w toku wykonywanych przeze mnie zada. Dziki

    praktykom zetknem si z realnym procesem projektowania wentylacji, znacz-co rnicym si od teoretycznego projektowania na uczelni. Przede wszystkimzwrcono mi uwag na aspekt ekonomiczny przedsiwzicia. Jest to kwestia kom-

    pletnie pomijana podczas studiw, poniewa projekty wykonywane na zajciachnie dotycz realnych obiektw, a wic nie ma inwestora, ktremu zaley na mak-symalnym obnieniu kosztw. Wan czci rzeczywistego projektowania jestwic telefoniczne organizowanie maksymalnie duych rabatw na urzdzeniai ksztatki wentylacyjne. Co wicej, gdy pracuje si na podkadzie budowlanym,ktry ma swoje odzwierciedlenie w rzeczywistoci, nie ma moliwoci przesuni-cia przeszkadzajcego okna lub ciany albo usunicia z rysunku elementw nie-wygodnych w obliczeniach. Otrzymaem rwnie moliwo wejcia do obiektw,

    w ktrych odbyway si prace instalacyjne. Niewielu studentw ma okazj zoba-czy na wasne oczy, jak wyglda praca inyniera na budowie.

    46

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    48/74

    Najwikszym zaskoczeniem bya dla mnie bezinteresowno zarwno szefafirmy, jak i pracujcych w niej inynierw. Nie byem eksploatowany jako bez-patna sia robocza, jak to ma miejsce w duych firmach organizujcych praktyki

    studenckie. Stwarzano mi warunki, abym mg jak najwicej skorzysta z czasuspdzonego na praktykach. Inynierowie nie szczdzili czasu na przekazywaniemi swojej wiedzy i dowiadcze. Po wakacjach, dzielc si wraeniami ze znajo-mymi z roku, nie spotkaem nikogo, kto byby w tym samym co ja stopniu zado-wolony z czasu spdzonego na praktykach, przy czym ogromna wikszo uznaa

    ten czas za kompletnie bezproduktywny.W P

    47

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    49/74

    Student, ktry ma moliwo zweryfikowania uzyskanej wiedzy teoretycznej pod

    dowiadczonym okiem, w przyszoci uniknie bdw, bdzie lepszym pracow-nikiem. Z takim przekonaniem rozpoczynaam moje praktyki w niepublicznym

    przedszkolu integracyjnym w Warszawie. Sta ten by bez wtpienia wzorcowy.Prowadzia go pani dyrektor, ktra nie tylko wzia pod uwag moj dyspo-

    zycyjno, ale rwnie zakres tematyczny zaj, ktry zosta narzucony przezuczelni. Pozwalaa mi prowadzi wiczenia, oczywicie pod swoim czujnymokiem. Udzielaa cennych rad, nie zawsze opisywanych w ksikach, a bardzoprzydatnych w praktyce. Weryfikowaa bdy popeniane przeze mnie, jednocze-nie traktujc mnie jak pracownika. Jakie byo moje zdziwienie, kiedy zaczazmienia plan prowadzonych przez siebie terapii, tak aby umoliwi mi zobacze-

    nie szczeglnie trudnych przypadkw. Przed kadymi zajciami otrzymywaamdokadne informacje na temat dzieci przyjmowanych w danym dniu. Mogamzadawa pytania i obserwowa nie tylko zajcia logopedyczne, ale rwnie po-zostae odbywajce si w przedszkolu.

    Gdy pani dyrektor uznaa, e moja wiedza jest ju wystarczajca do samo-dzielnego prowadzenia zaj, wystpia o pozwolenie do rodzicw i przydzieliami maego pacjenta. Miaam moliwo przeprowadzenia diagnozy, stworzeniaplanu terapii, ktr mogam nastpnie przeprowadzi.

    Na pocztku byo to dla mnie bardzo stresujce oraz wymagao ogromne-go nakadu pracy, kreatywnoci i zaangaowania. Kiedy jednak okazao si, emj plan terapii oraz zajcia uzyskay pen aprobat, nabraam pewnoci siebiei przekonania, e w przyszoci bd dobrym logoped.

    Kiedy za rok zaczn prac w swoim zawodzie, majc ju trudne pocztki zasob, nie bd obawiaa si pierwszego pacjenta. Wszystko dziki osobie, ktradoskonale zdawaa sobie spraw z istoty wprowadzania studenta w praktycznstron zawodu.

    M D

    ZAUFANIE I YCZLIWA OPIEKA 48

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    50/74

    Chc przedstawi wietn praktyk, w ktrej braem udzia, a ktra stawiaa mnie

    praktykanta w centrum zainteresowania. Rozpoczcie wsppracy nastpioz mojej inicjatywy. To stworzyo podwaliny dobrych relacji pomidzy strona-

    mi. Stworzyem harmonogram (z dokadnoci co do dnia, przy uwzgldnie-niu zdobywanych wiadomoci oraz umiejtnoci) praktyk, ktry przedoyemdo zaopiniowania. Po naniesionych poprawkach sta si on szlakiem, ktrympodaem podczas praktyk w instytucji. Praktyka realizowana bya przy kilkuwybranych przeze mnie stanowiskach, dziki czemu mogem pozna wycinekdziaalnoci instytucji zgodny z moimi naukowymi zainteresowaniami oraz profi-

    lem studiw. Opiekun praktyk, zajmujcy stanowisko kierownicze, chtnie suy

    pomoc i informacj. Pracownicy na poszczeglnych stanowiskach na bieco re-

    alizowali punkty harmonogramu, dostarczajc odpowiedni dokumentacj orazodnoszc si do tworzonych przeze mnie projektw pism administracyjnych.Bieca pomoc kancelaryjna stanowia jedynie uzupenienie. Brak obcienia pro-

    stymi czynnociami technicznymi pozwoli na poznawanie procedur, organizacji,

    schematu podejmowania decyzji oraz kontroli. Bez problemw mogem zgaszapropozycje ulepsze, wtpliwoci wynikajce z pewnej rozbienoci pomidzyteori a praktyk. Opinie dezaprobujce pewne dziaania nie byy odbierane jakoatak na organizacj, lecz jako nowe spojrzenie na dugotrwa praktyk.

    Kady kolejny etap praktyki by zwieczony wycigniciem wnioskw, zalece-niami i ocen mojej dotychczasowej pracy. Informacje zwrotne pozwoliy na wy-eliminowanie bdw, o ktre modemu adeptowi nietrudno. W cigu trzech mie-

    sicy poznaem specyfik pracy urzdnikw na czterech rnych stanowiskach.Istotne znaczenie miaa yczliwo pracownikw, ktrzy nie widzieli we

    mnie zagroenia, lecz rdo pozytywnej energii i inspiracji do szukania nowychrozwiza. Praktyki miay cile merytoryczny charakter. Co wicej, byy pat-ne, co pozwolio mi skoncentrowa si jedynie na podejmowanych dziaaniach,

    nie za na poszukiwaniu dodatkowego rda zarobkowania umoliwiajcegoutrzymanie.

    Praktyka realizowana z myl o praktykancie daa wspaniae efekty. Mobilizo-

    waa do dziaania, dawaa satysfakcj oraz umoliwiaa zdobycie moliwie szero-kiego spektrum dowiadcze i umiejtnoci. Jej ukoronowanie stanowi list refe-rencyjny zawierajcy opis podejmowanych zada oraz opini o praktykancie.

    Z K

    HARMONOGRAM, REALIZACJA, WNIOSKI 49

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    51/74

    W 2012 r. w ramach przygotowywania pracy magisterskiej na temat materiawbimetalowych wytwarzanych technologi czenia wybuchem miaem okazj od-bycia praktyki dyplomowej w ZTW Explomet sp. j. Z. Szulc, A. Gaka w Opolu.

    Firma, cho niewielka, jest bardzo dobrze zarzdzana (wprowadzony m.in. systemISO 9001), zajmuje si technologiami, ktre w Polsce s mao znane wykorzysty-

    waniem wysokich energii odksztacania do czenia materiaw metalicznych.Dziki zaangaowaniu promotora prof. dr. hab. in. Janusza Majta udao si

    uzyska dofinansowanie ze rodkw AGH na podr do siedziby firmy i odbyciepraktyk. Bardzo istotna bya rwnie pomoc finansowa ze strony przedstawicieliZTW Explomet. Jest to o tyle wane, e wci istniej problemy z finansowa-niem praktyk studenckich pomimo ich obowizkowego charakteru. Udajc si

    do Opola, posiadaem jedynie wiedz teoretyczn na temat procesw i sposobwczenia materiaw wybuchem, co nie byo wielkim zaskoczeniem dla przyjmu-jcych mnie przedstawicieli firmy. Podczas pierwszego spotkania zostaa pod-pisana umowa o odbyciu praktyki, nastpio obowizkowe szkolenie BHP orazomwiony zosta zakres moich prac i obowizkw w czasie pobytu w firmie.

    Praktyk dyplomow rozpoczem pod koniec lutego 2012 r. Pocztki niebyy atwe ze wzgldu przede wszystkim na konieczno zapoznania si z bardzoszerokim zakresem zagadnie praktycznych, ale dziki uprzejmoci i pomocy

    ze strony pracownikw firmy udao mi si szybko zaaklimatyzowa i rozpoczinteresujce mnie badania. Miaem moliwo zapoznania si z narzdziamii urzdzeniami wykorzystywanymi do bada wasnoci wytrzymaociowychwytwarzanych materiaw oraz oceny ich mikrostruktury. Pozwolio mi to nasamodzielne okrelanie zgodnoci wytworzonych materiaw z normami mi-dzynarodowymi (europejskimi, niemieckimi oraz amerykaskimi).

    Bardzo wana bya dla mnie moliwo aktywnego udziau w rnych etapach

    produkcji, od prac czysto biurowych poprzez laboratorium, zajcia poligonowe,

    a po hal produkcyjn.Moim zdaniem praktyka dyplomowa, w ktrej miaem okazj i przyjemno

    bra udzia, jest przykadem wzorowej wsppracy pomidzy studentem, firmi uczelni. W przypadku firmy Explomet moliwo odbycia praktyki wynikaaz wczeniej nawizanej wsppracy mojego promotora. Wsplne zainteresowania

    naukowe pozwoliy na wykonanie bardzo ciekawych dowiadcze, co skutkowao

    moliwoci pisania pracy magisterskiej na temat produkcji i aplikacji stali mi-krostopowych w ukadach bimetalowych. Jako student wykonujcy sta dyplo-

    mowy w firmie miaem moliwo zgbienia tematu mojej pracy rwnie odstrony praktycznej. Ptoramiesiczna praktyka pozwolia na wykonanie bada

    RZETELNA WSPPRACA 50

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    52/74

    i ich analiz, jak rwnie zapoznanie si z wszystkimi etapami wykonania ma-teriaw bimetalowych na drodze czenia wybuchem. Firma Explomet miaatake moliwo uzyskania wynikw bada wykonanych w ramach mojej pracy

    dyplomowej. Dziki bogatej infrastrukturze laboratoryjnej bdcej w dyspozycjiAGH przeprowadzone badania stanowiy istotne uzupenienie wiedzy pracowni-kw firmy na temat badanych materiaw.

    Badania prowadzone w czasie praktyki dyplomowej, jak rwnie te wzbo-gacone analiz teoretyczn pracy dyplomowej pozwoliy na publikacj w czaso-pimie znajdujcym si w bazie Journal Citation Reports (JCR) FiladelfijskiegoInstytutu Informacji Naukowej (omas Reuters, USA). Uwaam, e praktyka,w ktrej miaem okazj bra udzia, bya bardzo dobrym punktem startowym do

    dalszego rozwoju naukowego i yczybym kademu studentowi takich dowiad-cze. Praktyki racjonalnie zaplanowane i sumiennie odbyte mog da modemuczowiekowi u progu kariery zawodowej bardzo du wiedz oraz ogromne do-wiadczenie, ktre z oczywistych wzgldw jest trudne do uzyskania w czasiezaj dydaktycznych na uczelni.

    M K

    51

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    53/74

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    54/74

    W KODEKSIETRZEBA

    ZAPISA, E...

    Niezalenie od ostatecznego ksztatu kodeksu, a takecharakteru instytucji i oferowanych w niej praktyk, wszystkiezaangaowane podmioty zobowizane s do przestrzeganiakilku podstawowych zasad. Mona je nazwa zasadami zwykejprzyzwoitoci, bo mowa tu o lojalnoci, sprawiedliwymtraktowaniu i uczciwej pracy poczonej z nauk.Mowa te o koniecznoci wyeliminowania obecnie istniejcejfikcji praktyk na niby. Wydaje si, e ta wiadomo powinnaby baz tworzenia dobrego kodeksu dobrych studenckichpraktyk.

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    55/74

    W kodeksie trzeba zapisa, e konieczna jest rzetelna wsppraca uczelni, studen-

    tw i pracodawcw przy organizowaniu praktyk studenckich. Chodzi bowiem

    o to, aby zapewni moliwo faktycznego wykorzystywania przez pracodawcw

    w ramach organizowanych praktyk wiedzy i umiejtnoci studentw.Istot praktyk jest zdobycie przez studentw dowiadczenia zawodowego, b-

    dcego uzupenieniem zdobywanej w czasie studiw wiedzy teoretycznej. Orga-nizowanie praktyk polegajcych na zatrudnianiu przez pracodawcw studentww celu wykonywania najprostszych czynnoci, ktrymi inni pracownicy nie chc

    (lub nie mog) si zajmowa, cakowicie mija si z celem. W ten sposb praco-

    dawca nie uzyskuje bowiem potrzebnej i fachowej siy roboczej, ktra dziki

    posiadanym umiejtnociom oraz wieoci i chci do pracy pomogaby mu

    rozwizywa problemy w funkcjonowaniu zakadu pracy.Jednoczenie studenci wkraczajcy po zakoczeniu studiw na trudny i kon-

    kurencyjny rynek pracy na skutek tak organizowanych praktyk nie zdobywaj de

    facto adnego dowiadczenia zawodowego. Rola uczelni lub uczelnianych biur

    karier rwnie nie jest wwczas speniona, gdy ich nadzr ma w duym stopniu

    charakter fikcyjny, ograniczajc si do zaatwiania niezbdnych formalnoci.Tymczasem uczelnia powinna nie tylko organizowa praktyki studenckie,

    lecz rwnie zbiera stosowne dane o pracodawcy, nadzorowa wykonywanie

    praktyk oraz na bieco kontrolowa pracodawcw chtnych do organizacji prak-tyk. Temu powinno suy sprawdzanie historii pracodawcy, zbieranie informacji

    o poprzednio organizowanych praktykach (w tym przez inne uczelnie poprzez

    odpowiedni system teleinformatyczny lub baz danych o pracodawcach orga-

    nizujcych praktyki), wypenianie stosownych ankiet zarwno przez studentw(byych i obecnych), jak i przez firmy, badanie take na miejscu pracy sposobui efektw odbywania praktyk przez studentw etc. Z ca pewnoci aktywna rola

    uczelni pozwoli unikn wielu przykrych dowiadcze, zwaszcza dla studen-

    tw chccych rozwija swj potencja intelektualny w warunkach wspczesnejkonkurencji i gospodarki rynkowej. A przy okazji pozwoli to zaoszczdzi sporo

    czasu, energii i pienidzy, ktre powinny by spoytkowane na lepsze cele ni

    organizowanie studentom pracy w charakterze goca, magazyniera lub osoby

    obsugujcej kserokopiark.Dlatego tak wana jest rzetelna, tzn. oparta na wiedzy i zaufaniu, wsppra-

    ca uczelni, pracodawcw i studentw, polegajca przede wszystkim na biecejwymianie informacji o potrzebach na rynku pracy oraz istniejcych problemach

    przy odbywaniu danych praktyk studenckich. Dziki uczciwej i biecej wymia-nie informacji pomidzy wszystkimi zainteresowanymi student bdzie wiedzia,czego pracodawca od niego oczekuje, pracodawca bdzie wiedzia, czego moe

    PRZEDE WSZYSTKIM KOOPERACJA 54

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    56/74

    wymaga od przyjmowanych praktykantw, za uczelnia bdzie wiedziaa, e

    praktyki rzeczywicie speniaj swj cel, pomagajc studentom w zdobyciu nie-

    zbdnego dowiadczenia zawodowego, a take odnalezieniu si w przyszoci

    na konkurencyjnym rynku pracy. Naley podkreli, e tylko w ramach rzetel-nej wsppracy pomidzy wszystkimi zainteresowanymi stronami student b-

    dzie mg skutecznie wykorzysta posiadan wiedz i umiejtnoci w ramach

    konkretnej firmy, bez zajmowania si czynnociami niewymagajcymi adnychszczeglnych umiejtnoci lub wiedzy fachowej.

    M H

    55

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    57/74

    W kodeksie trzeba zapisa, e pracodawca ma obowizek poinformowania kan-dydata o wyniku rekrutacji.

    Kady student poszukujcy pracy zapewne wielokrotnie spotka si z brakiem

    informacji zwrotnej o wynikach rekrutacji po zoeniu aplikacji na konkretne sta-nowisko. Dla modej osoby wchodzcej na rynek pracy sytuacja taka jest bardzofrustrujca. Brak odpowiedzi od pracodawcy rodzi wiele pyta: czy speniamwszystkie wymogi formalne, czy w odpowiedni sposb przesaam aplikacj, czydotara ona do pracodawcy, czy moje kwalifikacje s nieadekwatne do stanowiska

    i nie poinformowano mnie o odrzuceniu, a moe proces rekrutacji nadal trwai dlatego nie otrzymaam odpowiedzi?

    Firmy czsto zastrzegaj sobie prawo do odpowiedzi tylko wybranym kandy-

    datom, nie zdajc sobie sprawy, e wiele osb z niecierpliwoci czeka na wyniki,uzaleniajc od nich yciowe decyzje. Takie postpowanie moe zmniejszy dyna-

    mik kandydata na rynku pracy (student nie przyjmuje innych ofert, czekajc nawynik), osabi zaangaowanie (przecie wysaam ju CV do wielu pracodaw-cw), a take motywacj (i tak mi nie odpowiedz, po co si stara) i wiar wewasne siy (moje kwalifikacje s za niskie, nigdy nie znajd pracy).

    Obecnie wiele firm szczyci si wprowadzaniem idei spoecznej odpowiedzial-noci przedsibiorstwa (ang. CSR). Ma ona na celu dbao o dobro wasne oraz

    pomnaanie dobrobytu spoecznego i dbao o niego. Jednake z koncepcj CSRkci si przedmiotowe traktowanie potencjalnych pracownikw, z ktrym takczsto mamy do czynienia obecnie. Podmioty gospodarcze, odnoszc si tak doposzukujcych pracy, ucz ich przedmiotowych zachowa, a take braku lojalno-ci wobec pracodawcy (z perspektywy pracownika), wobec wsppracownikw(brak kooperacji) i wobec marki czy produktu (z perspektywy klienta, ktrym jest

    kady z nas), co prowadzi do wymiernych strat finansowych.Firma, ktra nie udziela kandydatom informacji, psuje swj wizerunek jako

    rzetelnego pracodawcy i partnera biznesowego. Czsto takim zachowaniem pra-codawcy zniechcaj do siebie kandydatw w tej chwili by moe niemajcychodpowiednich kwalifikacji, ale w przyszoci mogcych sta si podanymi spe-cjalistami, ktrzy nie bd chcieli wsppracowa z podmiotem stosujcym takiepraktyki.

    Brak informacji o postpowaniu rekrutacyjnym jest te problemem dla uczel-ni oraz dla podmiotw zajmujcych si doskonaleniem zawodowym. Gdy firmynie zgaszaj, jakich kwalifikacji brakuje kandydatowi, uniemoliwia to dosto-

    sowanie oferty edukacyjnej (problematyka poruszana na wykadach, programyszkoleniowe, kursy) do obecnych potrzeb rynku, co skutkuje tym, e system edu-kacji nie jest adekwatny do potrzeb rynku pracy. Za tym idzie brak odpowiedniej

    INFORMACJA ZWROTNA 56

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    58/74

    kadry na potrzeby pracodawcw (problemy z rekrutacj, dodatkowy czas powi-

    cony na wdroenie pracownikw).Moim zdaniem niezbdne jest informowanie kandydatw o przebiegu rekru-

    tacji (zarwno o jej etapach, jak i zakoczeniu), a take o wyniku postpowania.Niezwykle pomocne byoby wskazanie powodw, dla ktrych kandydat nie zosta

    przyjty, cho w zwizku z bardzo du liczb kandydatw moe si to okazazbyt obciajce dla niektrych firm. Mimo to dziki procesom informatyzacjii automatyzacji dziaa brak informacji zwrotnej dla kandydata (chociaby zawie-

    rajcej not o zakoczeniu rekrutacji i jej wyniku) pokazuje stosunek pracodawcy

    do niego nie jeste dla nas wany a take wiadczy o braku szacunku dopotencjalnego pracownika i czasu, ktry powici na przygotowanie i zoenie

    aplikacji.A K

    57

  • 7/22/2019 Praktyki Www

    59/74

    Kodeks dobrych studenckich praktyk ma by rdem i przykadem poda-nych relacji pomidzy studentami i organizatorami praktyk studenckich uczel-niami i pracodawcami. Warto przy tym wyjani, co naley rozumie p