Praca z lekturą na lekcjach języka polskiego

Opracowała Jadwiga Pulkowska

Lektury obowiązkowe1. Fredro, Zemsta

2. A. Mickiewicz, Dziady cz. II, Dziady cz. III, Pan Tadeusz

3. H. Sienkiewicz, Quo vadis lub Krzyżacy lub Potop

4. B. Prus, Lalka

5. St. Wyspiański, Wesele

6. B. Schulz, wybrane opowiadanie

7. W. Gombrowicz, Ferdydurke (w całości lub we fragmentach)

Propozycja 1

Przykładowa lista lektur dla poszczególnych klas szkoły

ponadgimnazjalnej.

Klasa I

1. Sofokles, Król Edyp

2. R. Kapuściński, Podróże z Herodotem

3. A. Camus, Dżuma

4. G. Bocaccio, Sokół

5. W. Szekspir, Makbet

6. W. Szekspir, Hamlet

7. Wolter, Kandyd lub U. Eco, Imię róży

Klasa II1. M. Bułhakow, Mistrz i Małgorzata2. A. Mickiewicz, Dziady cz. III3. J. Słowacki, Kordian4. A. Mickiewicz, Pan Tadeusz5. M. Konopnicka, Mendel Gdański6. G. De Maupassant, Naszyjnik7. F. Dostojewski Łagodna lub Zbrodnia i kara8. B. Prus, Lalka9. St. Wyspiański, Wesele10. J. Conrad, Jądro ciemności

Klasa III1. S. Żeromski, Przedwiośnie2. Z. Nałkowska, Granica3. W. Gombrowicz, Ferdydurke (fragmenty)4. F. Kafka, Proces5. B. Schulz, Ptaki, Ulica Krokodyli6. G. Orwel, Rok 19847. T. Borowski, Proszę państwa do gazu8. H. Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem9. G. Herling – Grudziński, Zdążyć przed Panem Bogiem10. S. Mrożek, Tango11. S. Chwin, Hanemann

Motywowanie do czytania

Zaciekawienie książką.

Lekcje wstępne – wskazówki dotyczące czytania.

Odwoływanie się do ambicji uczniów.

Kreowanie mody na czytanie.

Konkursy z lektur.

Kartkówki z treści.

Zadbanie o dostępność książki.

Przykład 2

Proszę w ciekawy sposób zachęcić do przeczytania swojej ulubionej książki.

Ważne w pracy z lekturą

Nazywanie własnych uczuć wywołanych lekturą.

Opowiadanie fabuły.

Czytanie fragmentów i komentowanie ich.

Charakteryzowanie bohaterów.

Określanie problematyki.

Dostrzeganie znaczenia elementów struktury utworu.

Wskazywanie kontekstów.

Wybrane metody wg St. Bortnowskiego

Gazetki na podstawie lektury

Pogadanka heurystyczna

Dyskusja

Sąd literacki

Sześć Myślowych Kapeluszy

Praca w grupach

Sąd literacki Justyna Bogutówna, bohaterka „Granicy” została oskarżona o trwałe okaleczenie Zenona Ziembiewicza. Trzeba ją osądzić i w tym celu:

1. Ustalić listę świadków obrony i oskarżenia.2. Przydzielić uczniom role i zadania.3. Zaproponować pytania do wybranego świadka.4. Wypisać główne argumenty świadczące o winie lub

niewinności oskarżonej.5. Wejść w role i przeprowadzić rozprawę (na końcu sędzia

ogłasza wyrok i uzasadnia swoją decyzję).

Lista świadków

Świadkowie oskarżenia: Z. Ziembiewicz, sekretarka Z. Ziembiewicza, E. Biecka,

Świadkowie obrony: pani Niestrzępowa, Z. Ziembiewicz, lekarz

Przykład 3

Proszę wybrać cechy, które charakteryzują Jacka Soplicę, bohatera Pana Tadeusza Adama Mickiewicza, następnie proszę uporządkować je według ważności i przygotować ustny komentarz do takiego właśnie porządku. (Nauczyciel przygotowuje wcześniej uczniom zestawy- około 20 wyrazów nazywających cechy bohatera).

1

2 2

3 3 3

4 4 4 4

Piramida wartości

Przykład 4

Proszę nadać tytuły kolejnym akapitom w opowiadaniu B. Schulza pt. Ptaki .

Ćwiczenie 6

Proszę wysłuchać początku noweli „Naszyjnik” Guy de Maupassanta a następnie zaproponować własną wersję kolejnych zdarzeń, punktu kulminacyjnego i zakończenia.( uczniowie czytają swoje historie a na końcu nauczyciel czyta ciąg dalszy opowiadania „Naszyjnik”).

Bibliografia

Stanisław Bortnowski, Przewodnik po sztuce uczenia literatury, Stentor.