Podstawy programowe dla diecezjalnych instytucji kształcenia ...

30
Podstawy programowe dla diecezjalnych instytucji kształcenia muzyków kościelnych 4-letni cykl kształcenia wymiar godzin 600 5 godzin wykładowych w tygodniu 10-miesięczny rok szkolny Porządek obowiązkowych przedmiotów wraz z wymiarem godzin i treściami nauczania PRZEDMIOT Fortepian MINIMUM WYMIARU GODZIN 60 Okres kształcenia w zakresie gry na fortepianie uzależniony jest od stopnia przygotowania i indywidualnych predyspozycji ucznia – przyszłego organisty. Dla uczniów mało zaawansowanych w grze na fortepianie okres ten powinien obejmować minimum 2-3 lata. 1

Transcript of Podstawy programowe dla diecezjalnych instytucji kształcenia ...

Page 1: Podstawy programowe dla diecezjalnych instytucji kształcenia ...

Podstawy programowe

dla diecezjalnych instytucji kształcenia muzyków kościelnych

4-letni cykl kształcenia

wymiar godzin 600

5 godzin wykładowych w tygodniu

10-miesięczny rok szkolny

Porządek obowiązkowych przedmiotów

wraz z wymiarem godzin i treściami nauczania

PRZEDMIOT Fortepian

MINIMUM WYMIARU GODZIN 60

Okres kształcenia w zakresie gry na fortepianie uzależniony jest od stopnia przygotowania i indywidualnych predyspozycji ucznia – przyszłego organisty. Dla uczniów mało zaawansowanych w grze na fortepianie okres ten powinien obejmować minimum 2-3 lata.

TREŚCI NAUCZANIA

1. Opanowanie prawidłowej postawy przy instrumencie.2. Swobodne operowanie ręką jako aparatem gry z uwzględnieniem niezależności rąk i

palców (korekta i eliminacja złych nawyków, ćwiczenia rozluźniające przeguby rąk).3. Zapoznanie ucznia z podstawowymi zasadami pracy nad utworem.4. Umiejętność grania różnymi sposobami artykulacji (legato, non legato, staccato, portato).5. Poznanie i realizacja określeń związanych z agogiką i dynamiką w utworach.6. Rozwijanie techniki palcowej (gamy, pasaże), techniki dwu- i trójdźwięków w różnej

artykulacji.7. Prowadzenie frazy w różnych stylach w literaturze fortepianowej.

1

Page 2: Podstawy programowe dla diecezjalnych instytucji kształcenia ...

8. Praca nad polifonią – rozwijanie niezależnego słyszenia głosów i odrębności artykulacyjnej oraz dynamicznej w głosach.

9. Wprowadzenie zdobnictwa muzycznego (przednutka, mordent, tryl, obiegnik).10. Umiejętność zastosowania prawidłowej pedalizacji w utworach (pedał rytmiczny i

synkopowany).11. Uwrażliwienie na kulturę dźwięku i jakość brzmienia.12. Rozwijanie wyobraźni muzycznej i ekspresji twórczej.13. Przygotowanie uczniów do opracowywania różnych form muzycznych, budowa prostych

form muzycznych.14. Granie a vista łatwych utworów.

UWAGI DO REALIZACJI PROGRAMU1. Głównym celem nauczania gry na fortepianie jest przygotowanie uczniów do gry na

organach.2. W ciągu każdego semestru uczeń powinien opanować po kilka utworów (wg możliwości)

z poszczególnych działów programu. Działy te zawierają pozycje z różnych epok i stylów muzycznych.

3. Zaleca się systematyczne czytanie a vista łatwych utworów, co wpłynie na łatwość czytania nut, a tym samym przekroczenie rocznego minimum programowego.

4. Po każdym semestrze przeprowadza się egzamin komisyjny, podczas którego uczeń powinien wykonać minimum cztery utwory (etiudę, utwór polifoniczny, formę klasyczną oraz utwór dowolny).

Zalecana literatura (wybór): Wybrane gamy i pasaże Etiudy (dla początkujących):

S. Raube – Etiudy dla dzieci, z. 1, T. Kamieńska – Małe etiudy, D. Wiłkomirska – Etiudy dla początkujących, C. Czerny – Pierwszy nauczyciel, op. 599, W. Sawicka, G. Stempniowa – Etiudy, z. 1,

Etiudy: J. Duvernoy – Etiudy elementarne, op. 176, C. Czerny – Pierwszy nauczyciel, op. 599 (cd.), C. Czerny – Wybór etiud, op. 139, 636, H. Lemoine – Etiudy dziecięce, op. 37, 100, S. Raube – Etiudy dla dzieci, z. 1 (cd.) oraz z. 2, W. Sawicka, G. Stempniowa – Etiudy, z. 2, z. 3 oraz z. 4, Z. Romaszkowa – Zbiór etiud dla dzieci i młodzieży, H. Berens – Najnowsza szkoła biegłości, op. 61, H. Bertini – Etiudy, op. 100, A. Löschorn – Etiudy, op. 66, A.S. Heller – Wybrane etiudy,

Utwory polifoniczne i utwory dawnych mistrzów: oprac. Z. Śliwiński – Z dawnych wieków, oprac. E. Altberg – Wybór utworów z XVII i XVIII w., z. 1, oprac. J. Hoffman, A. Rieger – Dawne tańce i melodie, z. 1 oraz z. 2, J.S. Bach – Łatwe utwory, J.S. Bach – Drobne utwory, J.S. Bach – Małe preludia,

2

Page 3: Podstawy programowe dla diecezjalnych instytucji kształcenia ...

J.S. Bach – Inwencje 2-głosowe, G.F. Haendel – Dwanaście łatwych utworów, G.F. Haendel – Fughetty, G. F. Haendel - Suita g, Suita d (łatwiejsze części),

Formy klasyczne: oprac. S. Raube – Wybór sonatin, z. 1 oraz z. 2, oprac. J. Hoffman, A. Rieger – Wybrane sonatiny, z. 1 oraz z. 2, W.A. Mozart – Sonatiny wiedeńskie, L. van Beethoven – Sonatiny, L. van Beethoven – Sześć łatwych wariacji, M. Clementi – Sonatiny, op. 36, A. Diabelli – Sonatiny, J. Haydn – Sonatiny,

Utwory różne: J. Garścia – Bajki i kołysanki, J. Garścia – Bagatele, E. Altberg – Czytanki muzyczne, z. 1 oraz z. 2, S. Majkapar – Biriulki, S. Majkapar – Dwadzieścia preludiów z pedałem, S. Majkapar – Miniatury, op. 33, E. Grieg – Utwory liryczne, P. Czajkowski – Album dla młodzieży, op. 39, S. Prokofiew – Muzyka dziecięca, R. Schumann – Album dla młodzieży, op. 68, B. Bartok – Mikrokosmos, z. 2 oraz z. 3, B. Bartok – Gyermekeknek, z. 1 oraz z. 2, T. Kassern – Słodki kramik, A. Diabelli – 2 sonatiny, op. 163 (na 4 ręce), oprac. S. Raube – Drobiazgi na fortepian, z. 1 (na 4 ręce), oprac. E. Altberg – Francuski wachlarzyk (na 4 ręce), J. Ekier – Kolorowe melodie, D. Kabalewski – Utwory wybrane, op. 27, K. Serocki – ze zbioru Krasnoludki: Krakowiak, Walczyk, Oberek, D. Szostakowicz – Łatwe utwory na fortepian.

PRZEDMIOT Organy

MINIMUM WYMIARU GODZIN 120

TREŚCI NAUCZANIA

I rok nauki1. Znajomość podstawowych wiadomości z zakresu budowy i historii instrumentu.2. Opanowanie prawidłowej postawy, ułożenia prawej i lewej ręki na manuale,

3

Page 4: Podstawy programowe dla diecezjalnych instytucji kształcenia ...

prawidłowego ułożenia nóg na pedale. 3. Umiejętność prawidłowego wydobycia dźwięku na manuale.4. Umiejętność koordynacji pracy rąk i nóg.5. Opanowanie podstaw techniki gry z uwzględnieniem: niezależności rąk i palców na

manuale i nóg na pedale, umiejętności gry wielogłosowej na manuale, umiejętności grania różnymi sposobami artykulacji (legato, non legato, portato, staccato).

Zalecana literatura (wybór): Organowe ćwiczenia pedałowe, t. I, red. J. Chwedczuk, Manuałowe utwory dawnych mistrzów, red. B. Rutkowski, Arie z rękopisu klasztoru Klarysek w Starym Sączu, opr. J. Chwałek, J. Pachelbel (łatwiejsze toccaty, fantazje, fugi, preludia), łatwiejsze preludia chorałowe i formy cykliczne (preludium i fuga) dawnych mistrzów, W. Żeleński – 25 preludiów, op. 38, A. Chlondowski – Preludia.

II rok nauki1. Dalsze doskonalenie techniki pedałowej.2. Rozwijanie techniki manuałowej (ćwiczenie swobody realizacji trzy- i czterogłosu,

technika pasażowa, figuracyjna).3. Umiejętność realizowania ścisłej polifonii (fuga, preludium chorałowe).4. Realizacja form cyklicznych (preludium i fuga).5. Umiejętność frazowania i operowania podstawowymi sposobami artykulacji.6. Wprowadzenie w problematykę rejestracji utworów.7. Poznanie podstawowych form muzyki organowej.

Zalecana literatura (wybór): Organowe ćwiczenia pedałowe, t. II, red. J. Chwedczuk, J. S. Bach – 8 Małych preludiów i fug, J. S. Bach – Orgelbüchlein (łatwiejsze opracowania), H. Scheidemann – Preambula, dawna muzyka polska, preludia chorałowe, wariacje, toccaty, preludia i fugi dawnych mistrzów, W. Żeleński – 25 preludiów, op. 38, A. Chlondowski – Preludia, L. Boëlmann – Heures Mystiques, op. 30, Ch. Tournemire – Postludes libres, op. 68, C. Franck – L’ organiste, M. Sawa – Preludia na temat polskich pieśni kościelnych (łatwiejsze opracowania), S. Moniuszko – Preludia.

III rok nauki1. Dalsze doskonalenie techniki pedałowej.2. Umiejętność gry wielogłosowej na manuałach oraz swobodnego przechodzenia z jednego

manuału na inny.3. Rozwijanie umiejętności gry solo na pedale i form triowych.4. Rozwijanie swobody artykulacyjnej.5. Zapoznanie uczniów ze stylistyką szkół organowych i związanych z nią różnic w zakresie

interpretacji.

4

Page 5: Podstawy programowe dla diecezjalnych instytucji kształcenia ...

6. Wprowadzenie w zagadnienia dotyczące zdobnictwa.

Zalecana literatura (wybór): J.S. Bach – 8 Małych preludiów i fug, J.S. Bach – Orgelbüchlein, Schule des Klassichen Triospiels, Edition Bärenreiter, formy triowe późniejszych epok (M. Surzyński, M. Sawa), łatwiejsze preludia i fugi D. Buxtehudego, N. Bruhnsa, preludia chorałowe dawnych mistrzów z c.f. „kolorowanym”, S. Karg-Elert – Trzynaście preludiów, M. Reger – 30 kleine Choralvorspiele, op.135a, Miniatury organowe, op. 79, L. Vierne – 24 Piéces en style libre (łatwiejsze), F. Nowowiejski – Drobne utwory, M. Sawa – Preludia na temat polskich pieśni kościelnych, T. Kalisz – Improwizacje na temat pieśni kościelnych.

IV rok nauki (dyplomowy)7. Praca nad swobodą gry pedałowej (ćwiczenia figuracji pedałowych, realizacja dwugłosu).8. Dalsze doskonalenie techniki gry triowej.9. Umiejętność frazowania i operowania zróżnicowaną barwą i różnymi sposobami

artykulacji.10. Umiejętność samodzielnej, poprawnie stylistycznej rejestracji, doboru głosów, łączenia

ich w kompleksy dynamiczno-kolorystyczne w zależności od epoki i kraju kompozytora.11. Umiejętność samodzielnego opracowania łatwego utworu pod względem techniczno-

wykonawczym.

Zalecana literatura (wybór): J.S. Bach – 8 Małych preludiów i fug, większe preludia i fugi, sonaty triowe, tria (dla

bardziej zaawansowanych), J. S. Bach – Orgelbüchlein, chorały ze zbiorów: lipskiego, Schüblera, D. Buxtehude – preludia i fugi, ciacony, preludia chorałowe, Schule des Klassichen Triospiels, Edition Bärenreiter, J.P. Sweelinck, S. Scheidt (wariacje, fantazje, toccaty), Zeszyty organowe t. II, red. B. Rutkowski, M. Surzyński – Wybrane utwory, red. B. Rutkowski, utwory z twórczości: F. Mendelssohna-Bartholdy’ego, J. Brahmsa, M. Regera, C.

Francka, L. Vierne’a, M. Sawa – Preludia na temat polskich pieśni kościelnych T. Kalisz – Improwizacje na temat pieśni kościelnych.

UWAGI DO REALIZACJI PROGRAMU1. Powyższe treści nauczania oraz zalecana literatura dla poszczególnych lat mają charakter

przykładowy i spełniają rolę ogólnego wskaźnika poziomu trudności wymaganego na poszczególnych etapach nauki. Zarówno problematyka zajęć, jak i repertuar powinny być dostosowane do indywidualnych możliwości ucznia.

2. W całym cyklu kształcenia należy zwrócić uwagę na umiejętność świadomego ćwiczenia i korekty własnych błędów i granie a vista łatwych utworów.

3. Na I, II i III roku nauki gry na organach po każdym semestrze przeprowadza się egzamin komisyjny, podczas którego uczeń powinien wykonać minimum cztery utwory o zróżnicowanej problematyce.

5

Page 6: Podstawy programowe dla diecezjalnych instytucji kształcenia ...

4. Na zakończenie IV roku nauki przeprowadza się egzamin dyplomowy. Program egzaminu dyplomowego powinien zawierać:

J.S. Bacha – małe preludium i fuga lub z większych preludiów i fug (dla bardziej zaawansowanych) lub preludium i fuga innego kompozytora (np. D. Buxtehudego),

preludium chorałowe J.S. Bacha lub innego kompozytora baroku, dowolny utwór dawnego mistrza, trio, dowolny utwór romantyczny lub późniejszy.

PRZEDMIOT Organowy akompaniament liturgiczny

MINIMUM WYMIARU GODZIN 60

Program nauki organowego akompaniamentu liturgicznego powinien obejmować całość powszechnie używanych w liturgii śpiewów, zgodnie z Instrukcją Episkopatu Polski o muzyce liturgicznej po Soborze Watykańskim II (1979 r.). Uczeń powinien również wynieść z tego przedmiotu umiejętność trafnego doboru repertuaru uwzględniającego okres liturgiczny, święto przypadające na dany dzień, czynność liturgiczną oraz czytania biblijne dnia.

TREŚCI NAUCZANIA

I rok nauki1. Pamięciowe opanowanie prostych wzorów harmonizacji odpowiedzi mszalnych z

równoczesną umiejętnością odnajdywania tonacji i transponowania do wszystkich tonacji.2. Opanowanie prostych akompaniamentów pieśni (z użyciem samego manuału, jak i

manuału z pedałem).

II rok nauki1. Opanowanie dalszych odpowiedzi mszalnych, pieśni oraz części stałych Mszy św.2. Nauka psalmów i śpiewów przed Ewangelią na różne okresy liturgiczne.3. Umiejętność przygotowania prostych przygrywek do pieśni.

III rok nauki1. Opanowanie dalszych odpowiedzi mszalnych, pieśni oraz części stałych Mszy św.2. Opanowanie akompaniamentów nieszporów i gorzkich żalów.3. Dalsze doskonalenie umiejętności tworzenia przygrywek do pieśni.4. Wprowadzenie praktyki liturgicznej (granie pieśni i odpowiedzi podczas nabożeństw

liturgicznych).

IV rok nauki1. Opanowanie akompaniamentu litanii, obrzędów ślubu i pogrzebu.

6

Page 7: Podstawy programowe dla diecezjalnych instytucji kształcenia ...

2. Dalsze doskonalenie umiejętności tworzenia przygrywek do pieśni.3. Umiejętność samodzielnego przygotowania repertuaru wykonywanego podczas liturgii.4. Umiejętność grania pieśni a vista.5. Praktyka liturgiczna.

PROPOZYCJA ROCZNYCH MINIMÓW PROGRAMOWYCH– ROZKŁAD PRZYKŁADOWY

I rok nauki1. Odpowiedzi mszalne: Znak krzyża w tonie I i II, Pozdrowienie w tonie I i II, Dialog przed i po Ewangelii w tonie II, Obrzędy zakończenia z rozesłaniem (1 melodia).2. 10 pieśni (z dostępnych opracowań harmonicznych).

II rok nauki1. Odpowiedzi mszalne: III forma aktu pokutnego (1 melodia), Dialog po Ewangelii z melizmatem, Modlitwa powszechna (1 melodia), Dialog przed prefacją, I aklamacja po przeistoczeniu.2. Części stałe Mszy św. (1 opracowanie),3. Melodie psalmów responsoryjnych i śpiewów przed Ewangelią (2 melodie),4. 20 pieśni (z dostępnych opracowań harmonicznych).

III rok nauki1. Odpowiedzi mszalne: III forma aktu pokutnego (1 melodia), II i IV aklamacja po przeistoczeniu, Modlitwa powszechna (1 melodia), Modlitwa Pańska z embolizmem w wybranych tonacjach, Obrzędy zakończenia z rozesłaniem (1 melodia).2. Części stałe Mszy św. (1 opracowanie).3. Melodie psalmów responsoryjnych i śpiewów przed Ewangelią (4 melodie).4. 30 pieśni (z dostępnych opracowań harmonicznych).

IV rok nauki1. Odpowiedzi mszalne: III forma aktu pokutnego (1 melodia), Dialog przed i po Ewangelii w tonie I, Modlitwa powszechna (1 melodia), III aklamacja po przeistoczeniu, Modlitwa Pańska z embolizmem w pozostałych tonacjach, Obrzędy rozesłania (1 melodia oraz melodia wielkanocna).2. Części stałe Mszy św. (1 opracowanie polskie i 1 łacińskie).3. Melodie psalmów responsoryjnych i śpiewów przed Ewangelią (4 melodie).4. 40 pieśni, w tym minimum 10 w harmonii modalnej (z dostępnych opracowań

7

Page 8: Podstawy programowe dla diecezjalnych instytucji kształcenia ...

harmonicznych).

Forma ocenyOcena semestralna i końcowa na I, II i III roku nauki ustalana jest na podstawie komisyjnego egzaminu, z uwzględnieniem oceny nauczyciela prowadzącego (po I semestrze I roku nauki ocena przyjmuje tylko formę zaliczenia). Natomiast na IV roku nauki przeprowadza się egzamin dyplomowy, którego szczegółowe wymagania i przebieg określa odpowiedni regulamin.

PRZEDMIOT Kształcenie słuchu

MINIMUM WYMIARU GODZIN 60

Cele nauczania1. Rozwijanie wrodzonych predyspozycji słuchowych: słuchu wysokościowego, słuchu

harmonicznego, poczucia rytmu, wyobraźni muzycznej, pamięci muzycznej.2. Wykształcenie umiejętności czytania nut głosem.3. Wykształcenie umiejętności analizowania i zapisywania zjawisk dźwiękowych.4. Kształcenie koncentracji, dyscypliny i logiki w spostrzeganiu zjawisk dźwiękowych oraz

szybkiej reakcji na te zjawiska.5. Rozwijanie wrażliwości na walory estetyczne utworu i jego poszczególnych elementów.6. Rozwijanie inwencji twórczej.7. Kształcenie umiejętności indywidualnej pracy ucznia nad pokonaniem własnych trudności

słuchowych.

TREŚCI NAUCZANIA

1. Śpiewanie i rozpoznawanie interwałów.2. Śpiewanie i rozpoznawanie gam durowych i molowych oraz ich odmian.3. Śpiewanie i rozpoznawanie trójdźwięków durowych, molowych oraz ich przewrotów.4. Śpiewanie i rozpoznawanie trójdźwięków zwiększonych i zmniejszonych.5. Śpiewanie i rozpoznawanie D7 oraz jej przewrotów.6. Słuchowe rozpoznawanie D9 oraz „akordu chopinowskiego”.7. Śpiewanie interwałów oraz akordów (w różnych postaciach) od podanych dźwięków.8. Realizacja ćwiczeń rytmicznych 1-, 2-głosowych.9. Śpiewanie jedno- i wielogłosowych ćwiczeń solfeżowych oraz pieśni kościelnych

nazwami literowymi oraz solmizacją.10. Śpiewanie skal modalnych i innych.11. Ćwiczenia słuchowe oparte na skalach i gamach.12. Dyktanda interwałowe, melodyczne i rytmiczne.13. Zapisywanie z pamięci znanych melodii oraz pieśni kościelnych.14. Realizacja wielogłosu śpiewem (czytanie pionowe).15. Czytanie a vista jednogłosowych ćwiczeń, pieśni kościelnych oraz przykładów z literatury

8

Page 9: Podstawy programowe dla diecezjalnych instytucji kształcenia ...

muzycznej.16. Transponowanie pisemne i śpiewem.17. Ćwiczenia z zakresu zbiorowej emisji głosu.18. Kształcenie pamięci i wyobraźni muzycznej.

Uwagi do realizacji programu1. Program niniejszy należy traktować jako propozycję do prowadzenia lekcji z kształcenia

słuchu w cyklu trzyletnim. 2. Program na charakter otwarty i można go stale uzupełniać, stopniowo podnosząc poziom

trudności materiału. 3. Rodzaje ćwiczeń na poszczególne zagadnienia nauczyciel dobiera według uznania,

uwzględniając indywidualne predyspozycje uczniów.

Literatura1. M. DZIEWULSKA, A. FRĄCZKIEWICZ, K. PAWŁOWSKA, Materiały do kształcenia słuchu,2. W. RUDZIŃSKI, Muzyka dla wszystkich,3. J. HABELA, Słowniczek muzyczny,4. J.K. LASOCKI, Mały solfeż,5. Ks. J. SIEDLECKI, Śpiewnik kościelny.

PRZEDMIOT Zasady muzyki

MINIMUM WYMIARU GODZIN 45

Cele nauczania1. Kształcenie umiejętności sposobów zapisywania nut i pauz, zasad pisowni muzycznej i

definiowania podstawowych cech dźwięku.2. Kształcenie umiejętności definiowania określeń skal, gam, tonacji, koła kwintowego i

pokrewieństwa tonacji oraz budowania skal w ramach systemu dur-moll i w ramach innych systemów.

3. Kształcenie umiejętności budowania interwałów w ramach dwóch oktaw, określania położenia interwałów w gamach, budowania i rozwiązywania interwałów charakterystycznych i określanie ich miejsca w odmianach gam systemu dur-moll.

4. Kształcenie umiejętności określania i budowania trójdźwięków, czterodźwięków i ich przewrotów, rozwiązywania D7 oraz określania i budowania D9.

5. Kształcenie umiejętności określania i definiowania pojęć metrorytmicznych i grupowania wartości rytmicznych w różnego rodzaju taktach.

6. Zdobycie wiadomości z zakresu agogiki, dynamiki i artykulacji oraz określanie i definiowanie ozdobników muzycznych.

TREŚCI NAUCZANIA

1. Dźwięk i jego cechy.2. Podstawowe elementy notacji muzycznej:

9

Page 10: Podstawy programowe dla diecezjalnych instytucji kształcenia ...

nazwy dźwięków, klucze, nazwy oktaw znaki chromatyczne.

3. Interwały muzyczne: nazwy, zapis i rozmiary interwałów prostych i złożonych, podział interwałów – melodyczne, harmoniczne, konsonanse i dysonanse, rozwiązywanie dysonansów.

4. System temperowany: pojęcie skali, gamy, tonacji.5. Gamy durowe: naturalna, harmoniczna z triadą T, S, D, interwały charakterystyczne.6. Gamy molowe: eolska, harmoniczna, dorycka, melodyczna, triada. Interwały

charakterystyczne i ich rozwiązywanie.7. Pokrewieństwo tonacji, koło kwintowe.8. Diatonika, chromatyka, enharmonia.9. Gama chromatyczna durowa regularna i nieregularna.10. Rytm:

wartości rytmiczne i pauzy, sposoby ich przedłużania, nieregularny podział wartości rytmicznych; synkopa, metrum: rodzaje, grupowanie wartości rytmicznych w taktach prostych i złożonych, polirytmia, polimetria.

11. Akordy – rodzaje, budowa, przewroty, rozwiązywanie: trójdźwięki; czterodźwięki i pięciodźwięki – D7, D9.

12. Skale poza systemem dur-moll.13. Elementy dzieła muzycznego – oznaczenia, zapis, wykonanie:

dynamika, agogika, artykulacja.

14. Ozdobniki muzyczne – zapis i wykonanie.

Literatura1. F. WESOŁOWSKI, Zasady muzyki2. J.K. LASOCKI, Podstawowe wiadomości z nauki o muzyce3. F. FLIS, Materiały do nauczania kształcenia słuchu i zasad muzyki4. D. RADZIWIŁOWICZ, Ćwiczenia z zasad muzyki5. A. OSTROWSKI, Nauczanie zasad muzyki i kształcenia słuchu6. J. HABELA, Słowniczek muzyczny7. D. GWIZDALANKA, Słownik oznaczeń i terminów muzycznych

PRZEDMIOT Historia muzyki kościelnej

MINIMUM WYMIARU GODZIN 60

Cele nauczania1. Zapoznanie z sylwetkami najwybitniejszych kompozytorów muzyki religijnej.2. Zapoznanie z najwybitniejszymi dziełami muzyki religijnej z różnych epok.

10

Page 11: Podstawy programowe dla diecezjalnych instytucji kształcenia ...

2. Rozwinięcie potrzeby słuchania muzyki.4. Zapoznanie z najważniejszymi stylami i kierunkami twórczości muzycznej.5. Zapoznanie z religijnymi formami muzycznymi w ujęciu historycznym.

TREŚCI NAUCZANIA

STAROŻYTNOŚĆ1. Chronologia dziejów muzyki.2. Charakterystyka muzyki starożytnej.

ŚREDNIOWIECZE1. Muzyka średniowiecza – periodyzacja epoki.2. Początki wielogłosowości europejskiej.3. Ars antiqua.4. Ars nova.5. Okres burgundzki.6. Muzyka polska w średniowieczu.

RENESANS1. Charakterystyka epoki renesansu.2. Kompozytorzy franko-flamandzcy.3. Szkoła rzymska – znaczenie twórczości G.P. da Palestrina dla muzyki kościelnej.4. Szkoła wenecka.5. Muzyka niemiecka – chorał protestancki.6. Muzyka religijna innych krajów europejskich.7. Gatunki muzyki instrumentalnej renesansu: transkrypcje, tabulatury.8. Muzyka polska epoki renesansu.

BAROK1. Periodyzacja i charakterystyka epoki baroku.2. Muzyka religijna wczesnego baroku.3. Religijne formy wokalno-instrumentalne.4. Twórczość organowa.5. Jan Sebastian Bach.6. Jerzy Fryderyk Händel.7. Muzyka polska epoki baroku.

KLASYCYZM1. Założenia estetyczne i cechy epoki klasycyzmu.2. Klasycy wiedeńscy. 3. Muzyka polska epoki klasycyzmu.

MUZYKA XIX WIEKU1. Założenia estetyczne i cechy epoki romantyzmu.2. Formy i gatunki solowe w romantyzmie.3. Twórczość organowa.4. Inne formy instrumentalne i wokalno-instrumentalne.5. Ruch cecyliański.6. Szkoły narodowe w muzyce XIX w.

11

Page 12: Podstawy programowe dla diecezjalnych instytucji kształcenia ...

7. Muzyka polska epoki romantyzmu.

MUZYKA XX WIEKU1. Style i kierunki w muzyce XX w.2. Twórczość organowa.3. Kierunki narodowe w muzyce XX w.4. Muzyka polska I połowy XX w.5. Muzyka polska po II wojnie światowej.

LiteraturaM. KOWALSKA, A B C historii muzyki, Kraków 2001.D. GWIZDALANKA, Historia muzyki, t. I-II, Kraków 2005-2006.E. HINZ, Zarys historii muzyki kościelnej, Pelplin 2000.E. HINZ, Nurt religijny w muzyce różnych epok, Pelplin 2003.

PRZEDMIOT Formy muzyczne

MINIMUM WYMIARU GODZIN 15

Cele nauczania1. Poznanie i charakterystyka elementów muzyki. 2. Poznanie najważniejszych form muzyki instrumentalnej, wokalnej i wokalno-

instrumentalnej. 3. Umiejętność samodzielnej analizy utworów muzycznych.4. Wykorzystanie zdobytych umiejętności w praktyce wykonawczej.

TREŚCI NAUCZANIA

1. Elementy dzieła muzycznego.2. Klasyfikacja form muzycznych.3. Faktura dzieła muzycznego.4. Formy polifoniczne ścisłe.5. Formy polifoniczne swobodne.6. Forma mszy w różnych epokach.7. Motet.8. Religijne formy wokalno-instrumentalne.9. Forma allegra sonatowego. Cykl sonatowy.10. Forma wariacji.

Literatura1. D. WÓJCIK, A B C form muzycznych, Kraków 1999.2. D. WÓJCIK, Nauka o muzyce, Kraków 2001.3. B. MUCHENBERG, Literatura muzyczna, Kraków 1981.

12

Page 13: Podstawy programowe dla diecezjalnych instytucji kształcenia ...

PRZEDMIOT Śpiew liturgiczny

MINIMUM WYMIARU GODZIN 30

Cele nauczania1. Rozwijanie umiejętności wokalnych i możliwości wykonawczych uczniów.2. Rozwijanie umiejętności pracy w zespole.3. Zapoznawanie się z literaturą z zakresu monodii liturgicznej (śpiewu liturgicznego).4. Zaznajomienie się z literaturą muzyki liturgicznej wielogłosowej a cappella.5. Zespołowe i solowe wykonywanie śpiewów przewidzianych w programie nauczania.

TREŚCI NAUCZANIA

1. Śpiewy Mszy św. (aklamacje, dialogi, odpowiedzi, psalmy).2. Części stałe Mszy św. 3. Pieśni mszalne. 4. Śpiewy procesyjne.5. Pieśni okresu Adwentu i Bożego Narodzenia.6. Pieśni okresu Wielkiego Postu i Wielkanocy.7. Śpiewy Triduum Paschalnego.8. Pieśni ku czci Najświętszego Serca Pana Jezusa.9. Pieśni ku czci Matki Bożej i świętych Pańskich.10. Śpiewy okolicznościowe (np. śpiewy dni krzyżowych).11. Śpiewy nabożeństw w ciągu roku liturgicznego (pasje, litanie).12. Śpiewy liturgii godzin (hymny, antyfony, psalmy, responsoria).13. Śpiewy liturgii pogrzebu.

Literatura1. MIĘDZYDIECEZJALNA KOMISJA DS. LITURGII, DUSZPASTERSTWA LITURGICZNEGO I

MUZYKI KOŚCIELNEJ DIECEZJI OPOLSKIEJ I GLIWICKIEJ (red.), Droga do nieba. Katolicki modlitewnik i śpiewnik, Opole 2006.

2. K. MROWIEC I IN. (red.), Śpiewnik liturgiczny, Lublin 1991.3. J. SIEDLECKI, Śpiewnik kościelny, Kraków 1990.4. G. SKOP (red.), Exsultate Deo. Śpiewnik mszalny, Carlsberg–Lublin 19947.5. H.J. SOBECZKO (red.), Zwycięzca śmierci. Teksty liturgiczne i komentarz na Wielki

Tydzień i Oktawę Wielkanocy, Opole 20052.6. J. WALOSZEK I IN. (red.), Psallite Domino sapienter. Typiczne melodie do Liturgii Godzin

i Mszy świętej, Opole 20043.

PRZEDMIOT Emisja głosu

MINIMUM WYMIARU GODZIN 15

13

Page 14: Podstawy programowe dla diecezjalnych instytucji kształcenia ...

Cele nauczania1. Zdobycie podstawowych wiadomości z zakresu anatomii, fizjologii i patologii narządu głosu.2. Wykształcenie umiejętności posługiwania się własnym głosem w sposób prawidłowy technicznie.3. Uwrażliwienie na właściwe słyszenie emisyjne i estetykę dźwięku wokalnego.

TREŚCI NAUCZANIA

1. Wyjaśnienie pojęć (emisja głosu, impostacja dźwięku).2. Zarys budowy i fizjologii organu głosotwórczego.3. Prawidłowe operowanie oddechem.4. Właściwa postawa podczas śpiewu.5. Prawidłowa fonacja w śpiewie i mowie.6. Funkcja rezonatorów.7. Rodzaje głosów i ich skala.8. Higiena głosu.

Literatura1. T. GĄSOWSKA, Z. PIETRZAK–STĘPKOWSKA, Praca wyrównawcza z dziećmi mającymi

trudności w czytaniu, Warszawa 1978.2. I. STYCZEK, Logopedia, Warszawa 1979.3. I. STYCZEK, Badania i kształtowanie słuchu fonetycznego, Warszawa 1982.4. I. SZULUK, Nauczanie wymowy spółgłosek polskich w przedszkolu, Białystok 1998.5. H. ZIELIŃSKA, Emisja głosu, Lublin 1998.

PRZEDMIOT Organoznawstwo

MINIMUM WYMIARU GODZIN 15

Cele nauczania1. Zapoznanie się z budową organów.2. Pogłębienie znajomości historii budownictwa organowego.

TREŚCI NAUCZANIA

1. Nazwa, charakterystyka, podstawowe elementy i podział organów.2. Budowa piszczałek (wargowych i językowych).3. Charakterystyka i podział głosów organowych (wargowych i językowych).4. Zadęcie w organach (miechy, kanały, dmuchawy, ciśnienie).5. Traktura organowa (rodzaje traktury i wiatrownic).

14

Page 15: Podstawy programowe dla diecezjalnych instytucji kształcenia ...

6. Dyspozycje organów.7. Historia budownictwa organowego (od starożytności po współczesność).8. Organy elektronowe (ogólna charakterystyka, rodzaje, nagłośnienie, firmy produkujące

instrumenty).

Literatura1. J. CHWAŁEK, Budowa organów, cz. 1 i 2, Lublin 1973 (mps).2. J. ERDMANN, Organy, Warszawa (brw).3. J. GOŁOS, Organoznawstwo historyczne, Warszawa 2004.4. J. GOŁOS, Polskie organy i muzyka organowa, Warszawa 1972.5. J. PASIERB, Ochrona zabytków sztuki kościelnej, Poznań 1971.6. A. SAPALSKI, Przewodnik dla organistów, Kraków 1880 (reprint).

PRZEDMIOT Liturgika

MINIMUM WYMIARU GODZIN 60

Cele nauczania1. Zapoznanie się z nauką Kościoła odnośnie do liturgii w aspekcie teologicznym,

historycznym, duszpasterskim i prawnym.2. Pogłębienie znajomości treści liturgicznych odnośnie do czynnego udziału w liturgii

Kościoła.3. Rozwijanie umiejętności orientowania się w doborze tekstów liturgicznych w

zależności od okresu roku liturgicznego, sprawowanych sakramentów, sakramentaliów, obrzędów i liturgii godzin.

TREŚCI NAUCZANIA

OGÓLNE WPROWADZENIE DO LITURGII1. Wyjaśnienie pojęć (liturgika, liturgia, kult).2. Cel liturgii (uświęcenie, kult, społeczny charakter liturgii, funkcje liturgiczne).3. Liturgia w dokumentach Kościoła (KL i KKK).4. Personalistyczny wymiar liturgii (duchowość liturgiczna).5. Historia liturgii (w dziejach Kościoła powszechnego i w Polsce).6. Księgi liturgiczne (m.in. mszał, lekcjonarz, Liturgia Godzin, księgi śpiewów, księgi

obrzędowe).7. Symbolika liturgiczna (znaki liturgiczne, gesty, symbole, formy słowne).8. Miejsce muzyki w liturgii (na podstawie dokumentów Kościoła).

ROK LITURGICZNY1. Podstawa i znaczenie roku liturgicznego.2. Świętowanie tajemnic odkupienia (treści liturgiczne).3. Niedziela.4. Cykl obchodów Bożego Narodzenia:

Adwent,

15

Page 16: Podstawy programowe dla diecezjalnych instytucji kształcenia ...

Uroczystość Bożego Narodzenia, okres świąteczny.

5. Cykl obchodów wielkanocnych: Wielki Post, Triduum Paschalne, Okres Wielkanocy.

6. Okres zwykły w ciągu roku.7. Uroczystości, święta, wspomnienia.

LITURGIA EUCHARYSTII1. Nazwy Mszy św.2. Historia Mszy św. (rozwój historyczny).3. Eucharystia w nauczaniu Soboru Watykańskiego II.4. Szczegółowy schemat liturgii Mszy św.:

Obrzędy wstępne, Liturgia słowa Bożego, Liturgia eucharystyczna, Obrzędy końcowe.

5. Rodzaje Mszy św.6. Kult Najświętszego Sakramentu poza Mszą św.

LITURGIA INNYCH SAKRAMENTÓW. SAKRAMENTALIA. LITURGIA GODZIN1. Liturgia chrztu świętego.2. Liturgia sakramentu pokuty i pojednania (nabożeństwo pokutne).3. Liturgia sakramentu bierzmowania.4. Liturgia sakramentu małżeństwa.5. Obrzęd dedykacji kościoła.6. Obrzędy pogrzebowe.7. Nazwa i pojęcie liturgii godzin.8. Znaczenie liturgii godzin w życiu Kościoła.9. Elementy składowe liturgii godzin (struktura oficjów).

Literatura1. M. KUNZLER, Liturgia Kościoła, Poznań 1999.2. B. NADOLSKI, Liturgika. Liturgika fundamentalna, t. I, Poznań 1989.3. B. NADOLSKI, Liturgika. Liturgia i czas, t. II, Poznań 1991.4. B. NADOLSKI, Liturgika. Sakramenty. Sakramentalia. Błogosławieństwa, t. III, Poznań

1992.5. B. NADOLSKI, Liturgika. Eucharystia, t. IV, Poznań 1992.6. P. PARSCH, Rok Liturgiczny, Poznań 1956.7. R. PIERSKAŁA, H.J. SOBECZKO (red.), Sakramenty inicjacji w liturgii i w praktyce

duszpasterskiej, Opole 19968. R.PIERSKAŁA, R. POŚPIECH (red.), Kultura i sztuka w służbie Eucharystii, Opole 1997.9. W. SCHENK, Liturgia sakramentów świętych, Lublin 1965.10. T. SINKA, Zarys liturgii, Gościkowo–Paradyż 1985.11. W ZALEWSKI, Rok kościelny, Warszawa 1987-1993.

PRZEDMIO Chorał gregoriański

16

Page 17: Podstawy programowe dla diecezjalnych instytucji kształcenia ...

T

MINIMUM WYMIARU GODZIN 60

Cele nauczania1. Zapoznanie się z historią chorału gregoriańskiego.2. Wykształcenie umiejętności odczytywania i interpretacji zapisu chorałowego.3. Poznanie podstawowego repertuaru śpiewów gregoriańskich.4. Wykształcenie umiejętności rozróżniania stylów i form chorałowych. 5. Rozwijanie umiejętności wokalnych oraz możliwości wykonawczych uczniów.6. Rozwijanie umiejętności pracy w zespole.

TREŚCI NAUCZANIA

1. Geneza i historia chorału gregoriańskiego oraz główne ośrodki jego rozwoju.2. Umiejętność czytania zapisu gregoriańskiego oraz tekstów łacińskich.3. System tonalny i rytmika chorału oraz jego notacja.4. Tony psalmowe.5. Systematyka śpiewów chorałowych, style i formy chorałowe.6. Tropy i sekwencje.7. Ćwiczenia praktyczne (połączone z wprowadzeniem elementów dyrygowania

chorałem gregoriańskim).8. Zespołowe i solowe wykonywanie śpiewów przewidzianych w programie nauczania.

LiteraturaRepertuar chorału gregoriańskiego oparty został na trzech księgach zawierających śpiewy łacińskie: Liber Usualis Missae et Officii (Parisiis, Tornaci, Romae 1941); Graduale Romanum (Solesmes 1979) – Graduale Triplex (Solesmes 1998); Gaudeamus. Łaciński śpiewnik mszalny, Warszawa 2005.

REPERTUAR ŚPIEWÓW ŁACIŃSKICH

Repertuar Strona1

ORDO MISSAE (OBRZĘDY MSZY ŚW.)Dialogi, aklamacje, Pater noster 10-85KYRIALE (części stałe Mszy św.)Missa IV Cunctipotens Genitor DeusMissa VIII De AngelisMissa XI Orbis factorMissa XVIII Deus Genitor Alme (Kyrie XVI)Credo III

9295101106114

CANTI SELECTI (ŚPIEWY WYBRANE)

1 Numery stron wg Gaudeamus. Łaciński śpiewnik mszalny, Warszawa 2005.

17

Page 18: Podstawy programowe dla diecezjalnych instytucji kształcenia ...

Repertuar StronaTEMPUS ADVENTUS (OKRES ADWENTU)Rorate caeli desuper 124TEMPUS NATIVITATIS (OKRES BOŻEGO NARODZENIA)Puer natus est nobisAdeste, fidelesPuer natus in Bethlehem

128131134

TEMPUS QUADRAGESIMAE (OKRES WIELKIEGO POSTU)Psalmus responsorius (Miserere)Attende DomineParce DomineCrucem Tuam adoramusStabat Mater (sekwencja o Matce Bożej Bolesnej)

141144145148155

TEMPUS PASCHALE (Czas wielkanocny)Victimae paschali laudes (sekwencja wielkanocna)Psalmus alleluiaticus (Confitemini Domino)Psalmus alleluiaticus (na motywie Exsultet)Alleluia, o filii et filiaeVeni Sancte Spiritus (sekwencja o Duchu Świętym)

160161163170179

TEMPUS PER ANNUM (OKRES ZWYKŁY)Veni Creator SpiritusUbi caritas est veraDies irae, dies illa (sekwencja żałobna)

205209213

IN FESTO SANCTISSIMI CORPORIS ET SANGUINIS CHRISTI ET AD COMMUNIONEM (NA ŚWIĘTO NAJŚWIĘTSZEGO CIAŁA I KRWI CHRYSTUSA I PODCZAS KOMUNII ŚW.) Lauda Sion SalvatoremTantum ergo SacramentumO salutaris HostiaAdoro te devoteAve verum

222228229236238

DE BEATA MARIA VIRGINE (O NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNIE)Rorate caeli desuperAve MariaSalve Mater misericordiaeAlma Redemptoris Mater (na Adwent i Boże Narodzenie)Ave Regina caelorum (na Wielki Post)Salve Regina (ton zwykły)Regina caeli (antyfona na okres wielkanocy)

244254259260261263264

PRO DEFUNCTIS (ZA ZMARŁYCH)Requiem aeternamLux aeternaIn paradisum

268270271

HYMNI ET CANTICA (HYMNY I KANTYKI NOWEGO TESTAMENTU)Te Deum laudamusUt queant laxis (hymn ku czci św. Jana Chrzciciela – 1 zwrotka)Benedictus (Canticum Zachariae – 2 zwrotki)Magnificat (Canticum Mariae – 2 zwrotki)

278282284285

LITANIAE (LITANIE)Litaniae sanctorum 298

18

Page 19: Podstawy programowe dla diecezjalnych instytucji kształcenia ...

Repertuar StronaAPPENDIX (DODATEK)Tonus 1 (a; a2; a3)Tonus 8 (G)

304309

PRZEDMIOT Prawodawstwo muzyki kościelnej

MINIMUM WYMIARU GODZIN 15

Cele nauczania1. Zapoznanie się z dokumentami Kościoła o muzyce w liturgii.2. Wykształcenie umiejętności doboru repertuaru zgodnie z prawodawstwem Kościoła

rzymskokatolickiego.3. Rozwijanie umiejętności stosowania dokumentów Kościoła o muzyce w liturgii w życiu

wspólnot parafialnych.

TREŚCI NAUCZANIA

1. Wprowadzenie w problematykę prawodawstwa Kościoła Rzymskokatolickiego.2. Poznanie dokumentów Kościoła o muzyce w liturgii.

Motu proprio św. Piusa X Inter pastoralis officii sollicitudines. Encyklika Piusa XII Musicae sacrae disciplina. Sobór Watykański II – Konstytucja o Liturgii. Święta Kongregacja Obrzędów – Instrukcja o Muzyce w Świętej Liturgii Musicam

sacram. Instrukcja Episkopatu Polski o muzyce liturgicznej po Soborze Watykańskim II. Ogólne wprowadzenie do Mszału Rzymskiego (2004). Wprowadzenie do lekcjonarza mszalnego. Instrukcja Episkopatu Polski w związku z wydaniem nowego Mszału ołtarzowego. Kongregacja Kultu Bożego – O koncertach w kościołach. Dokumenty o muzyce I Polskiego Synodu Plenarnego. Diecezjalne regulaminy dla muzyków kościelnych.

3. Pogłębienie treści dokumentów Kościoła w aspekcie teologicznym, historycznym, prawnym i duszpasterskim.

4. Umiejętność zastosowania dokumentów Kościoła o muzyce w liturgii i nabożeństwach.5. Zadania muzyków kościelnych.Literatura1. Z. BERNAT, Śpiew i muzyka kościelna w odnowionej liturgii, w: F. BLACHNICKI I IN.

(red.), Wprowadzenie do liturgii, Poznań 1967, s. 488-496.2. A. FILABER (red.), Prawodawstwo muzyki kościelnej, Warszawa 20082.3. I. PAWLAK, Muzyka liturgiczna po Soborze Watykańskim II w świetle dokumentów

Kościoła, Lublin 20012.4. I. PAWLAK, Nowe spojrzenie na zadania organisty, „Homo Dei” 41 (1972), z. 3, s. 182-

188.

19

Page 20: Podstawy programowe dla diecezjalnych instytucji kształcenia ...

5. I. PAWLAK, Nowe zadania kościelnych zespołów śpiewaczych, „Homo Dei” 40 (1971), z. 1, s. 35-44.

PRZEDMIOT Harmonia

MINIMUM WYMIARU GODZIN 165

Celem nauczania 1. Nabycie umiejętności określania, budowania i łączenia trójdźwięków głównych i

pobocznych w relacji kwinty, sekundy i tercji w postaciach zasadniczych i w przewrotach (ściśle i swobodnie).

2. Budowanie i łączenie akordów z dodaną sekstą.3. Budowanie i łączenie akordów septymowych i nonowych (także w tonalności

rozszerzonej).4. Tworzenie konstrukcji harmonicznych (ośmiotaktów) z użyciem każdego rodzaju

poznanych akordów według podanego sopranu, basu cyfrowanego lub funkcji harmonicznych.

5. Posługiwanie się różnymi rodzajami dźwięków obcych (w tym pozaakordowych i alterowanych). Poznanie „akordu chopinowskiego” i „zwrotu tristanowskiego”.

6. Zastosowanie figuracji w konstrukcji harmonicznej.7. Harmonizowanie pieśni zgodnie z jej stylem i charakterem (modalność, tonalność).8. Modulowanie przy pomocy modulacji diatonicznej, chromatycznej i enharmonicznej

tak w formie zapisanej konstrukcji harmonicznej, jak i praktycznie. 9. Analiza harmonicznej utworów z okresu baroku, klasycyzmu i romantyzmu z

uwzględnieniem zastosowanej w nich figuracji.10. Tworzenie konstrukcji harmonicznej w innych niż chóralna rodzajach faktury

(fortepianowa, organowa, smyczkowa, dęta i inne).11. Orientacja w podstawowych kierunkach i środkach nietonalnej harmonii XX wieku.

TREŚCI NAUCZANIA

TRÓJDŹWIĘKI GŁÓWNE I POBOCZNE W POSTACI ZASADNICZEJI. Ścisłe łączenie w relacji kwinty, sekundy i tercjiRelacja kwinty1. Ścisłe łączenie trójdźwięków głównych.2. Ścisłe łączenie trójdźwięków pobocznych i głównych.Relacja sekundy3. Ścisłe łączenie trójdźwięków głównych.4. Ścisłe łączenie trójdźwięków pobocznych i głównych.Relacja tercji5. Ścisłe łączenie trójdźwięków pobocznych i głównych.

II. Swobodne łączenie w relacji kwinty, sekundy i tercjiRelacja kwinty6. Pierwsze swobodne łączenie trójdźwięków głównych.7. Pierwsze swobodne łączenie trójdźwięków pobocznych i głównych.

20

Page 21: Podstawy programowe dla diecezjalnych instytucji kształcenia ...

8. Drugie swobodne łączenie trójdźwięków głównych.9. Drugie swobodne łączenie trójdźwięków pobocznych i głównych.Relacja sekundy10. Pierwsze swobodne łączenie trójdźwięków głównych.11. Pierwsze swobodne łączenie trójdźwięków pobocznych i głównych.12. Drugie swobodne łączenie trójdźwięków głównych.13. Drugie swobodne łączenie trójdźwięków pobocznych i głównych.Relacja tercji14. Pierwsze swobodne łączenie trójdźwięków pobocznych i głównych.15. Drugie swobodne łączenie trójdźwięków pobocznych i głównych.

TRÓJDŹWIĘKI GŁÓWNE I POBOCZNE W PRZEWROTACHIII. Ścisłe i swobodne łączenie w relacji kwinty, sekundy i tercji akordów sekstowychRelacja kwinty16. Ścisłe łączenie trójdźwięków głównych.17. Ścisłe łączenie trójdźwięków pobocznych i głównych.18. Swobodne łączenie trójdźwięków głównych.19. Swobodne łączenie trójdźwięków pobocznych i głównych.Relacja sekundy20. Ścisłe łączenie trójdźwięków głównych.21. Ścisłe łączenie trójdźwięków pobocznych i głównych.22. Swobodne łączenie trójdźwięków głównych.23. Swobodne łączenie trójdźwięków pobocznych i głównych.Relacja tercji24. Ścisłe łączenie trójdźwięków pobocznych i głównych.25. Swobodne łączenie trójdźwięków pobocznych i głównych.

IV. Łączenie akordów kwartsekstowych26. Łączenie trójdźwięków głównych.27. Łączenie trójdźwięków pobocznych i głównych

CZTERODŹWIĘKI Z DODANĄ SEKSTĄ I CZTERODŹWIĘKI SEPTYMOWE GŁÓWNE I POBOCZNEV. Ścisłe i swobodne rozwiązywanie dodanej seksty28. Ścisłe rozwiązywanie dodanej seksty w akordach głównych.29. Ścisłe rozwiązywanie dodanej seksty w akordach pobocznych.30. Swobodne rozwiązywanie dodanej seksty w akordach głównych.31. Swobodne rozwiązywanie dodanej seksty w akordach pobocznych.

VI. Ścisłe i swobodne rozwiązywanie septymy32. Ścisłe rozwiązywanie septymy w D7.33. Ścisłe rozwiązywanie septymy w T7, S7 i w akordach pobocznych.34. Swobodne rozwiązywanie septymy w D7.35. Swobodne rozwiązywanie septymy w T7, S7 i w akordach pobocznych.

PIĘCIODŹWIĘKI NONOWE GŁÓWNE I POBOCZNEVII. Ścisłe i swobodne rozwiązywanie nony36. Ścisłe rozwiązywanie nony i septymy w D9.37. Ścisłe rozwiązywanie nony i septymy w T9, S9 i w akordach pobocznych.38. Ścisłe rozwiązywanie nony i swobodne septymy w D9.

21

Page 22: Podstawy programowe dla diecezjalnych instytucji kształcenia ...

39. Ścisłe rozwiązywanie nony i swobodne septymy w T9, S9 i w akordach pobocznych.40. Swobodne rozwiązywanie nony i ścisłe septymy w D9.41. Swobodne rozwiązywanie nony i ścisłe septymy w T9, S9 i w akordach pobocznych.42. Swobodne rozwiązywanie nony i septymy w D9.43. Swobodne rozwiązywanie nony i septymy w T9, S9 i w akordach pobocznych.

TONALNOŚĆ ROZSZERZONA. MODULACJEVIII. Rozszerzona tonalność44. Akordy wtrącone, tonikalizacja, rozwiązania eliptyczne, zboczenia modulacyjne.45. Alteracja modulująca i niemodulująca, rzeczywista i pozorna, „zwrot tristanowski”.

IX. Modulacje46. Modulacja diatoniczna.47. Modulacja chromatyczna.48. Modulacja enharmoniczna.

Literatura1. A. BĄCZKOWICZ, Harmonia, Opole 2003 (mps).2. J. GAWLAS, Harmonia funkcyjna, Katowice 1973.3. A. FRĄCZKIEWICZ, M. FIELDORF, Zasady modulacji, Kraków 1988.4. M. POKRZYWIŃSKA, Progresje. Zbiór ćwiczeń harmonicznych, Warszawa 2004.5. K. SIKORSKI Harmonia, cz. 1, Kraków 1960.6. K. SIKORSKI Harmonia, cz. 2, Kraków 1961.7. K. SIKORSKI Harmonia. Zbiór zadań i przykładów do I i II części podręcznika dla

średnich szkół muzycznych, Kraków 1965.8. J. TARGOSZ, Podstawy harmonii funkcyjnej, Kraków 2004.9. F. WESOŁOWSKI, Materiały do ćwiczeń harmonicznych, Kraków 1969.10. F. WESOŁOWSKI, Rozwój systemu tonalnego dur-moll, Warszawa 2006.

PRZEDMIOT Chór

MINIMUM WYMIARU GODZIN 60

Cele nauczania1. Głównym celem nauczania przedmiotu jest rozwijanie umiejętności uczniów w dziedzinie

szeroko pojętego prowadzenia zespołów chóralnych, a przez to wzrost poziomu artystycznego chórów kościelnych prowadzonych przez uczniów w przyszłości w ramach działalności organistowskiej.

2. Zadaniem kształcenia jest również rozwijanie umiejętności techniki emisji głosu, prawidłowego dobierania repertuaru dostosowanego pod względem trudności do poziomu chóru oraz optymalnych metod prowadzenia zespołu chóralnego.

TREŚCI NAUCZANIA

1. Rozwijanie ogólnej muzykalności i poczucia estetyki oraz wrażliwości na jakość i barwę

22

Page 23: Podstawy programowe dla diecezjalnych instytucji kształcenia ...

dźwięku.2. Rozwijanie umiejętności pracy w zespole. Kształtowanie dyscypliny artystycznej oraz

poczucia odpowiedzialności.3. Rozszerzanie znajomości repertuaru chóralnego. 4. Nauczanie prawidłowej techniki wokalnej.5. Nauczanie podstaw dyrygowania i metodyki prowadzenia chóru.6. W zależności od możliwości wykonawczych i składu chóru zespół wykonuje utwory 2-,

3-, 4-głosowe.7. Repertuar wykorzystywany podczas prób stanowią sakralne pieśni chóralne o

zróżnicowanym stopniu trudności, stylistyce oraz treści religijnej.

23