PLANY I PROGRAMY STUDIÓW NIESTACJONARNYCH I … · akademia morska w szczecinie wydziaŁ...

AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE WYDZIAŁ MECHANICZNY

PLANY I PROGRAMY STUDIÓW NIESTACJONARNYCH

I STOPNIA

KIERUNEK – MECHANIKA I BUDOWA MASZYN SPECJALNOŚĆ – EKSPLOATACJA SIŁOWNI OKR ĘTOWYCH

Programy zatwierdzone przez Radę Wydziału Mechanicznego 30.05.2012 r. – obowiązują od roku akademickiego 2012/2013

SZCZECIN 2012

Programy zatwierdzone przez Radę Wydziału Mechanicznego w dniu 30.05.2012 r. – obowiązują od roku akademickiego 2012/2013

2

Redakcja

Wydziałowa Komisja ds. Dydaktyki w składzie:

Dziekan Wydziału Mechanicznego dr hab. inż. Cezary Behrendt, prof. nadzw. AM, Prodziekan ds. Studiów Stacjonarnych dr inż. Artur Bejger,

Prodziekan ds. Studiów Niestacjonarnych i Praktyk dr inż. Piotr Treichel, Prodziekan ds. Nauki dr hab. inż. Zbigniew Matuszak, prof. nadzw. AM,

dr hab. inż. Andrzej Adamkiewicz, prof. nadzw. AM, dr hab. inż. Daniela Szaniawska, prof . nadzw. AM, dr inż. Zenon Grządziel,

dr Janusz Chrzanowski, dr inż. Maciej Kozak, dr inż. Leszek Chybowski, mgr inż. Paweł Krause.

Redakcja techniczna

mgr inż. Irena Hajdasz


3

Spis treści

Karta zmian ........................................................................................................ 6 Efekty kształcenia dla kierunku studiów Mechanika i Budowa Maszyn studia

pierwszego stopnia – profil praktyczny na Wydziale Mechanicznym Akade-mii Morskiej w Szczecinie .................................................................................

7

Lista przedmiotów programu studiów niestacjonarnych pierwszego stopnia Akademii Morskiej w Szczecinie ......................................................................

16

Plan studiów niestacjonarnych pierwszego stopnia dla kierunków dyplomowania:

Układy napędowe z silnikami tłokowymi .......................................................... 19 Napędy turbinowe .............................................................................................. 21 Eksploatacja zbiornikowców ............................................................................. 23 Eksploatacja chemikaliowców ........................................................................... 25 Eksploatacja gazowców ..................................................................................... 27 Eksploatacja chłodnicowców ............................................................................. 29 Komputerowe systemy sterowania siłownią okrętową ...................................... 31 Elektroenergetyka okrętowa i systemy sterowania ............................................ 33

Przedmioty realizowane w ramach specjalności Eksploatacja Siłowni Okrętowych dla wszystkich kierunków dyplomowania

1. Język angielski* .................................................................................................. 35 2. Wychowanie fizyczne ........................................................................................ 42 3. Podstawy ekonomii ............................................................................................ 48 4. Nauka o pracy i kierowaniu* .............................................................................. 51 5. Ochrona własności intelektualnej ...................................................................... 54 6. Matematyka ........................................................................................................ 57 7. Fizyka* ............................................................................................................... 69 8. Mechanika* ........................................................................................................ 76 9. Wytrzymałość materiałów* ................................................................................ 85 10. Grafika inżynierska* ........................................................................................... 94 11. Informatyka użytkowa ....................................................................................... 99 12. Podstawy konstrukcji maszyn* .......................................................................... 104 13. Materiałoznawstwo okrętowe* ........................................................................... 112 14. Techniki wytwarzania I* .................................................................................... 119 15. Techniki wytwarzania II – praktyka warsztatowa* ............................................ 124 16. Techniki wytwarzania III – spawalnictwo* ........................................................ 128 17. Technologia remontów* ..................................................................................... 133 18. Termodynamika techniczna* .............................................................................. 143 19. Mechanika płynów* ........................................................................................... 150 20. Podstawy elektrotechniki i elektroniki* ............................................................. 154 21. Maszyny i napędy elektryczne* ......................................................................... 161 22. Elektrotechnika okrętowa* ................................................................................. 169 23. Podstawy automatyki i robotyki* ....................................................................... 175


4

24. Automatyka i miernictwo okrętowe* .................................................................. 179 25. Chemia techniczna ............................................................................................. 184 26. Chemia wody, paliw i smarów* .......................................................................... 189 27. Użytkowanie paliw i środków smarowych* ....................................................... 194 28. Okrętowe silniki tłokowe* .................................................................................. 201 29. Kotły okrętowe* .................................................................................................. 206 30. Maszyny i urządzenia okrętowe* ........................................................................ 213 31. Chłodnictwo i klimatyzacja* .............................................................................. 218 32. Siłownie okrętowe* ............................................................................................. 223 33. Podstawy budowy statku i organizacji załogi* ................................................... 231 34. Teoria i budowa okrętu* ..................................................................................... 235 35. Ochrona środowiska morskiego* ........................................................................ 244 36. Eksploatacja urządzeń siłowni okrętowej – symulator* ..................................... 248 37. Zarządzanie bezpieczną eksploatacją statku* ..................................................... 252 38. Organizacja nadzoru* .......................................................................................... 256 39. Podstawy nautyki ............................................................................................... 260 40. Prawo i ubezpieczenia morskie* ......................................................................... 263 41. Seminarium dyplomowe ..................................................................................... 267

Przedmioty realizowane w ramach specjalności Eksploatacja Siłowni Okrętowych dla kierunków dyplomowania:

Układy napędowe z silnikami tłokowymi

43.1. Współczesne konstrukcje tłokowych silników okrętowych ................................. 275 44.1. Ochrona środowiska w eksploatacji statku ........................................................ 280 45.1. Okrętowe układy napędowe ................................................................................ 284 46.1. Gospodarka energetyczna statku ........................................................................ 289 Napędy turbinowe

43.2. Eksploatacja okrętowych turbin parowych i gazowych ..................................... 297 44.2. Kotły parowe główne .......................................................................................... 304 45.2. Urządzenia i instalacje obsługujące turbiny okrętowe ...................................... 308 46.2. Eksploatacja okrętowych siłowni turboparowych .............................................. 311 Eksploatacja zbiornikowców

43.3. Budowa zbiornikowców ...................................................................................... 317 44.3. Eksploatacja zbiornikowców .............................................................................. 321 45.3. Ekologiczne aspekty eksploatacji zbiornikowców .............................................. 326 46.3. Bezpieczeństwo pracy na zbiornikowcach .......................................................... 330 Eksploatacja chemikaliowców

43.4. Budowa statków do przewozu chemikaliów ....................................................... 337 44.4. Eksploatacja statków do przewozu chemikaliów ................................................ 341 45.4. Ekologiczne aspekty eksploatacji chemikaliowców ............................................ 346 46.4. Bezpieczeństwo pracy na chemikaliowcach ....................................................... 350


5

Eksploatacja gazowców

43.5. Budowa statków do przewozu skroplonych gazów ............................................ 357 44.5. Eksploatacja statków do przewozu skroplonych gazów ..................................... 361 45.5. Ekologiczne aspekty eksploatacji gazowców ..................................................... 366 46.5. Bezpieczeństwo pracy na gazowcach ................................................................. 373 Eksploatacja chłodnicowców

43.6. Eksploatacja instalacji i urządzeń statków do przewozu ładunków chłodzo-nych ....................................................................................................................

381

44.6. Automatyka instalacji chłodniczych ................................................................... 387 45.6. Technologia przewozu ładunków chłodzonych .................................................. 392 46.6. Ekologiczne aspekty eksploatacji instalacji chłodniczych ................................. 398 Komputerowe systemy sterowania siłownią okrętową

43.7. Programowanie komputerów i sterowników ..................................................... 405 44.7. Komputerowe systemy automatyki ..................................................................... 408 45.7. Inteligentne urządzenia automatyki ................................................................... 412 Elektroenergetyka okrętowa i systemy sterowania

43.8. Miernictwo elektryczne* ..................................................................................... 417 44.8. Wytwarzanie energii elektrycznej na statku* ..................................................... 421 45.8. Napędy elektryczne statku* ................................................................................. 426 46.8. Energoelektroniczne przetwarzanie energii elektrycznej* ................................. 431

Praktyki

47. Praktyka zawodowa (standardy MNiSW) ......................................................... 437 48. Praktyka pływania (standardy STCW)** ............................................................ 446

49. Praca dyplomowa ............................................................................................... 451

* – zawiera treści programowe STCW ** – dla studentów ubiegających się o dyplom morski


6

Karta zmian

Data Treść zmiany Uwagi

18.06.2013 r. Zmiana liczby godzin przedmiotu nr 13 – „Materia-łoznawstwo okrętowe”. Przed zmianą: Σ 75, W 45, s. I: W 3; Po zmianie: Σ 62, W 32, s. I: W 2,1 (–13h)

zmiany na stronach: 16, 19, 21, 23, 25, 27, 29, 31, 33, 112–118, 154, 223–230

18.06.2013 r. Zmiana liczby godzin przedmiotu nr 32 – „Siłownie okrętowe”. Przed zmianą: Σ 105, W 45, s. VII: W 1; Po zmianie: Σ 118, W 58, s. VII: W 1,9 (+13 h)

18.06.2013 r. Aby spełnić wymogi STCW dodano egzamin do przedmiotu nr 20 – „Podstawy elektrotechniki i elektroniki”


7

Efekty kształcenia dla kierunku studiów Mechanika i Budowa Maszyn

studia pierwszego stopnia – profil praktyczny na Wydziale Mechanicznym Akademii Morskiej w Szczecinie

1. Umiejscowienie kierunku w obszarze

Kierunek Mechanika i Budowa Maszyn należy do obszaru kształcenia w zakresie nauk technicznych.

Profile W ramach tego kierunku na studiach pierwszego stopnia zdefiniowany został profil prak-

tyczny.

2. Kierunkowe efekty kształcenia

W opisie kierunku uwzględniono wszystkie efekty kształcenia występujące w opisie efektów kształcenia w obszarze kształcenia w zakresie nauk technicznych.

Celem kształcenia jest uzyskanie przez absolwenta kwalifikacji pierwszego stopnia na kierunku Mechanika i Budowa Maszyn a w szczególności przygotowanie do nadzorowania i eksploatacji maszyn i urządzeń technicznych oraz przygotowanie do bezpiecznej pracy na statku w charakterze oficera mechanika okrętowego na poziomie operacyjnym i zarządzania.

Absolwent studiów pierwszego stopnia o profilu praktycznym posiada kwalifikacje ab-solwenta o profilu ogólnoakademickim oraz dodatkowo jest przygotowany do: (1) realizacji procesu wytwarzania, montażu i eksploatacji maszyn oraz układów mechaniki okrętowej, (2) prac wspomagających projektowanie prostych zadań inżynierskich, dobór materiałów inży-nierskich stosowanych jako elementy maszyn oraz nadzór nad ich eksploatacją głównie w stoczniach produkcyjnych i remontowych, (3) pracy w zespole, służbach technicznych to-warzystw klasyfikacyjnych, służbach dozoru technicznego armatorów, składzie członków za-łóg obiektów pływających jako oficer mechanik okrętowy, (4) diagnostyki stanu technicznego poszczególnych maszyn i urządzeń energetycznych oraz instalacji przemysłowych, (5) orga-nizowania, zarządzania i wykonywania remontów urządzeń energetycznych oraz instalacji przemysłowych, (6) koordynacji prac związanych z eksploatacją, oraz (7) obsługiwania si-łowni okrętowych, potwierdzone dyplomem oficera mechanika wachtowego wydanego przez odpowiedni organ administracji morskiej, (8) zarządzania obsługiwaniem siłowni okrętowej po spełnieniu dodatkowych wymagań administracji morskiej.

Absolwent uzyskuje kwalifikacje pierwszego stopnia, otrzymuje tytuł zawodowy inżynie-ra oraz uprawnienia do uzyskania dyplomu mechanika okrętowego na poziomie zarządzania.

Efekty kształcenia i program nauczania dla profilu praktycznego musi spełniać wymaga-nia zawarte w Rozporządzeniu Ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej w sprawie programów szkoleń i wymagań egzaminacyjnych w zakresie kwalifikacji zawodowych mary-narzy.

Efekty kształcenia oraz program dla profilu praktycznego musi spełniać wymagania Mię-dzynarodowej Konwencji w Sprawie Norm Szkolenia, Wydawania Świadectw i Pełnienia Wacht dla Marynarzy (STCW 78/95) oraz wymagania Unii Europejskiej zawarte w regulacji EMSA (European Maritime Safety Agency).


8

Objaśnienie oznaczeń: K (przed podkreślnikiem) – kierunkowe efekty kształcenia, W – kategoria wiedzy, U – kategoria umiejętności, K (po podkreślniku) – kategoria kompetencji społecznych, T1P – efekty kształcenia w obszarze kształcenia w zakresie nauk tech-

nicznych dla studiów pierwszego stopnia – profil praktyczny, 01, 02, 03 i kolejne – numer efektu kształcenia.

Symbol Efekty kształcenia dla kierunku studiów Mechanika i Budowa Maszyn.

Po ukończeniu studiów pierwszego stopnia na kierunku studiów Mechanika i Budowa Maszyn absolwent:

Odniesienie do efektów kształcenia w obszarze kształcenia w zakresie

nauk technicznych Wiedza

K_W01

ma wiedzę z zakresu matematyki, fizyki, chemii, mechaniki tech-nicznej, wytrzymałości materiałów i innych obszarów nauki, nie-zbędną do formułowania i rozwiązywania typowych, prostych zadań z zakresu eksploatacji urządzeń okrętowych

T1P_W01

K_W02 ma podstawową wiedzę w zakresie spektrum dyscyplin inżynier-skich powiązanych z budową i eksploatacją maszyn: z inżynierią materiałową, elektrotechniką i automatyką okrętową, chemią

T1P_W02

K_W03 ma wiedzę ogólną z zakresu budowy, wytwarzania i eksploatacji maszyn okrętowych

T1P_W03

K_W04

ma szczegółową wiedzę techniczną niezbędną do prawidłowego utrzymania, obsługiwania oraz eksploatacji urządzeń i instalacji okrętowych, urządzeń elektrycznych, elektronicznych i układów ste-rowania automatycznego oraz do kierowania bezpieczną eksploata-cją siłowni okrętowej

T1P_W04

K_W05

ma szczegółową wiedzę z zakresu technologii wytwarzania, remon-tów maszyn i urządzeń okrętowych oraz systemów okrętowych, nie-zbędną do podjęcia planowych oraz incydentalnych prac z tego za-kresu

T1P_W04

K_W06 ma szczegółową wiedzę o własnościach i bezpiecznej obsłudze ma-teriałów eksploatacyjnych stosowanych w okrętownictwie

T1P_W04

K_W07 ma szczegółową wiedzę o cyklu życia maszyn i urządzeń siłownia-nych i ogólnookrętowych

T1P_W05

K_W08 zna podstawowe metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane przy rozwiązywaniu prostych zadań inżynierskich z zakresu eksploa-tacji siłowni i statku

T1P_W06

K_W09 ma podstawową wiedzę w zakresie standardów i norm technicznych związaną z budową i eksploatacją maszyn

T1P_W07

K_W10 ma podstawową wiedzę z prawa morskiego oraz zna i ma doświad-czenie w korzystaniu ze standardów i norm bezpieczeństwa związa-nych z pracą na statku

T1P_W08

K_W11 ma podstawową wiedzę niezbędną do rozumienia ekonomicznych, prawnych i innych pozatechnicznych uwarunkowań działalności in-żynierskich

T1P_W08

K_W12 ma szczegółową wiedzę dotyczącą zarządzania bezpieczną eksploat-acją statku, organizacją i zarządzaniem zasobami siłowni okrętowej

T1P_W09


9

K_W13 ma podstawową wiedzę dotyczącą zarządzania, w tym zarządzania jakością, i prowadzenia działalności gospodarczej

T1P_W09

K_W14 zna i rozumie podstawowe pojęcia i zasady z zakresu ochrony wła-sności przemysłowej i prawa autorskiego; potrafi korzystać z zaso-bów informacji patentowej

T1P_W10

K_W15

ma uporządkowaną wiedzę z zakresu procesów analizy i zarządzania ryzykiem, ze szczególnym uwzględnieniem zasobów ludzkich oraz materialnych – specyficznych dla siłowni pływających obiektów komercyjnych, mających wpływ na bezpieczną ich eksploatację

T1P_W09

K_W16 zna ogólne zasady tworzenia i rozwoju form indywidualnej przed-siębiorczości, wykorzystującej wiedzę z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla gospodarki morskiej

T1P_W11

Umiejętności a) Umiejętności ogólne

K_U01

potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych (także w ję-zyku angielskim) oraz innych źródeł; potrafi integrować uzyskane informacje, dokonywać ich interpretacji, a także wyciągać wnioski oraz formułować i uzasadniać opinie

T1P_U01

K_U02 potrafi porozumiewać się w języku angielskim zawodowym (Mari-time English) oraz umie porozumiewać się przy użyciu różnych technik w warunkach statkowych

T1P_U02

K_U03 potrafi przygotować w języku polskim i angielskim opracowanie problemu z zakresu dyscypliny „budowa i eksploatacja maszyn”

T1P_U03

K_U04 ma umiejętność wystąpień ustnych w języku polskim i angielskim dotyczących zagadnień szczegółowych studiowanej dyscypliny in-żynierskiej

T1P_U04

K_U05 ma umiejętności samokształcenia się T1P_U05

K_U06

ma umiejętności językowe w zakresie studiowanej dyscypliny, zgodnie z wymaganiami określonymi dla poziomu B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Języków oraz wymaganiami zawartymi w Rozporządzeniu Ministra właściwego do spraw gospodarki mor-skiej w sprawie programów szkoleń i wymagań egzaminacyjnych w zakresie kwalifikacji zawodowych marynarzy

T1P_U06

b) Podstawowe umiejętności inżynierskie

K_U07 potrafi stosować podstawowe technologie informacyjno-komunikacyjne w zakresie pozyskiwania i przetwarzania informacji w bezpiecznej eksploatacji siłowni

T1P_U07

K_U08 potrafi planować i przeprowadzać eksperymenty, w tym pomiary i symulacje komputerowe, interpretować uzyskane wyniki i wycią-gać wnioski

T1P_U08

K_U09 potrafi wykorzystać do formułowania i rozwiązywania praktycznych zadań inżynierskich metody analityczne, symulacyjne oraz ekspery-mentalne, typowe dla siłowni okrętowej

T1P_U09

K_U10 potrafi – przy formułowaniu i rozwiązywaniu zadań inżynierskich – dostrzegać ich aspekty systemowe i pozatechniczne

T1P_U10

K_U11

ma umiejętności niezbędne do pracy w środowisku przemysłowym (w szczególności morskich instalacji energetycznych) oraz zna zasa-dy bezpieczeństwa związane z wykonywaniem obowiązków zawo-dowych

T1P_U11


10

K_U12 potrafi stosować technologie wytwarzania w celu kształtowania po-staci, struktury i własności materiałów oraz posługiwać się aparaturą pomiarową, metrologią warsztatową stosowaną na statkach

T1P_U11

K_U13 potrafi stosować wiedzę do interpretacji zjawisk zachodzących w maszynach, urządzeniach i instalacjach statkowych

T1P_U11

K_U14 potrafi dokonać wstępnej analizy ekonomicznej podejmowanych działań inżynierskich

T1P_U12

c) Umiejętności bezpośrednio związane z rozwiązywaniem zadań inżynierskich

K_U15 potrafi dokonać krytycznej analizy sposobu funkcjonowania mecha-nizmów i urządzeń okrętowych i ocenić istniejące rozwiązania tech-niczne niezbędne do prawidłowej i bezpiecznej eksploatacji statku

T1P_U13

K_U16

potrafi dokonać identyfikacji i sformułować specyfikację prostych zadań inżynierskich o charakterze praktycznym m.in.: przeglądy, planowanie i wykonanie remontu urządzeń i instalacji energetycz-nych (w szczególności okrętowych)

T1P_U14

K_U17

potrafi ocenić przydatność i zastosować właściwą metodę (procedu-rę) i narzędzia do rozwiązania prostych zadań inżynierskich o charakterze praktycznym, związanych z eksploatacją mechani-zmów i urządzeń siłowni okrętowych

T1P_U15

K_U18

potrafi – zgodnie z zadaną specyfikacją (używając właściwej techni-ki i narzędzi) – zaprojektować oraz zrealizować proste urządzenie, obiekt, system lub proces, typowe dla budowy i eksploatacji maszyn, ze szczególnym uwzględnieniem warunków statkowych. Potrafi zweryfikować poprawność realizacji zadania i określić stopień speł-nienia innych wymagań projektowych

T1P_U16

K_U19 ma doświadczenie, zdobyte w czasie odbywania praktyk morskich, związane z wykorzystaniem właściwych narzędzi, materiałów i procedur do rozwiązywania praktycznych zadań inżynierskich

T1P_U18

K_U20 potrafi i ma doświadczenie w obsługiwaniu maszyn i urządzeń si-łowni okrętowych (właściwe dla dyplomu oficera mechanika wach-towego)

T1P_U17

K_U21 ma umiejętności korzystania i doświadczenie w korzystaniu z norm i standardów inżynierskich

T1P_U19

K_U22

umie posługiwać się i wykorzystać informacje dotyczące: dokumen-tacji konstrukcyjnej i statecznościowej statku, dokumentacji tech-niczno-ruchowej urządzeń okrętowych, schematów instalacji okrę-towych

T1P_U19

Kompetencje społeczne

K_K01 ma świadomość ważności i zrozumienia pozatechnicznego aspektów i skutków działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowi-sko

T1P_K02

K_K02 ma świadomość znaczenia zawodowej i etycznej odpowiedzialności za podejmowaną decyzję w zakresie eksploatacji urządzeń siłowni okrętowej

T1P_K02

K_K03 ma świadomość ryzyka wykonywanego zawodu, zna zasady bezpie-czeństwa własnego i odpowiedzialności wspólnej

T1P_K02

K_K04 potrafi pracować w grupie przyjmując w niej różne role związane w szczególności ze specyficznymi morskimi warunkami pracy

T1P_K03


11

K_K05 ma świadomość odpowiedzialności za wspólnie realizowane zada-nia, związaną z pracą zespołową na statku

T1P_K03

K_K06 potrafi kierować małym zespołem przyjmując odpowiedzialność za efekty jego pracy

T1P_K03

K_K07 potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określone-go przez siebie lub innych zadania w szczególności zarządzanie za-sobami siłowni okrętowej

T1P_K04

K_K08 prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykony-waniem zawodu

T1P_K05

K_K09 zna i potrafi stosować uwarunkowania ekonomiczno-prawne two-rzenia i rozwoju form indywidualnej przedsiębiorczości w zakresie świadczenia usług

T1P_K06

K_K10 w specyficznych warunkach morskich, potrafi działać w sposób przedsiębiorczy

T1P_K06

K_K11

ma świadomość roli społecznej absolwenta uczelni morskiej, a zwłaszcza rozumie potrzebę przekazywania społeczeństwu, w szczególności poprzez środki masowego przekazu, informacji i opinii dotyczących osiągnięć techniki morskiej i innych aspektów działalności inżynierskiej; podejmuje starania, aby przekazać takie informacje i opinie w sposób powszechnie zrozumiały

T1P_K07

K_K12 rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie; potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób

T1P_K01

3. Obszarowe efekty kształcenia

Tabela pokrycia obszarowych efektów kształcenia przez kierunkowe efekty kształcenia

Symbol Efekty kształcenia dla obszaru kształcenia w zakresie nauk

technicznych, profil praktyczny. Osoba posiadająca kwalifikacje pierwszego stopnia:

Odniesienie do efek-tów kształcenia dla

kierunku Mechanika i Budowa Maszyn

Wiedza

T1P_W01

ma wiedzę z zakresu matematyki, fizyki, chemii i innych obszarów właściwych dla studiowanego kierunku studiów niezbędną do for-mułowania i rozwiązywania typowych, prostych zadań z zakresu studiowanego kierunku studiów

K_W01

T1P_W02 ma podstawową wiedzę w zakresie kierunków studiów powiązanych ze studiowanym kierunkiem studiów

K_W02

T1P_W03 ma wiedzę ogólną obejmującą kluczowe zagadnienia z zakresu stu-diowanego kierunku studiów

K_W03

T1P_W04 ma szczegółową wiedzę związaną z wybranymi zagadnieniami z zakresu studiowanego kierunku studiów

K_W04, K_W05 K_W06

T1P_W05 ma podstawową wiedzę o cyklu życia urządzeń, obiektów i syste-mów technicznych

K_W07

T1P_W06 zna podstawowe metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane przy rozwiązywaniu prostych zadań inżynierskich z zakresu studiowanego kierunku studiów

K_W08

T1P_W07 ma podstawową wiedzę w zakresie standardów i norm technicznych związanych ze studiowanym kierunkiem studiów

K_W09


12

T1P_W08 ma podstawową wiedzę niezbędną do rozumienia społecznych, eko-nomicznych, prawnych i innych pozatechnicznych uwarunkowań działalności inżynierskiej

K_W10, K_W11

T1P_W09 ma podstawową wiedzę dotyczącą zarządzania, w tym zarządzania jakością, i prowadzenia działalności gospodarczej

K_W12, K_W13 K_W15

T1P_W10 zna i rozumie podstawowe pojęcia i zasady z zakresu ochrony wła-sności przemysłowej i prawa autorskiego; potrafi korzystać z zaso-bów informacji patentowej

K_W14

T1P_W11

zna ogólne zasady tworzenia i rozwoju form indywidualnej przed-siębiorczości, wykorzystującej wiedzę z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku stu-diów

K_W16

Umiejętności 1) Umiejętności ogólne (niezwiązane z obszarem kształcenia inżynierskiego)

T1P_U01

potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych oraz innych właściwie dobranych źródeł, także w języku angielskim lub innym języku obcym uznawanym za język komunikacji międzynarodowej w zakresie studiowanego kierunku studiów; potrafi integrować uzy-skane informacje, dokonywać ich interpretacji, a także wyciągać wnioski oraz formułować i uzasadniać opinie

K_U01

T1P_U02 potrafi porozumiewać się przy użyciu różnych technik w środowisku zawodowym oraz w innych środowiskach

K_U02

T1P_U03

potrafi przygotować w języku polskim i języku obcym, uznawanym za podstawowy dla dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właści-wych dla studiowanego kierunku studiów, dobrze udokumentowane opracowanie problemów z zakresu studiowanego kierunku studiów

K_U03

T1P_U04 potrafi przygotować i przedstawić w języku polskim i języku obcym prezentację ustną, dotyczącą szczegółowych zagadnień z zakresu studiowanego kierunku studiów

K_U04

T1P_U05 ma umiejętność samokształcenia się K_U05

T1P_U06

ma umiejętności językowe w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów, zgodne z wymaganiami określonymi dla poziomu B2 Europejskiego Syste-mu Opisu Kształcenia Językowego

K_U06

2) podstawowe umiejętności inżynierskie

T1P_U07 potrafi posługiwać się technikami informacyjno-komunikacyjnymi właściwymi do realizacji zadań typowych dla działalności inżynier-skiej

K_U07

T1P_U08 potrafi planować i przeprowadzać eksperymenty, w tym symulacje komputerowe, interpretować uzyskane wyniki i wyciągać wnioski

K_U08

T1P_U09 potrafi wykorzystać do formułowania i rozwiązywania zadań inży-nierskich metody analityczne, symulacyjne oraz eksperymentalne

K_U09

T1P_U10 potrafi – przy formułowaniu i rozwiązywaniu zadań inżynierskich – dostrzegać ich aspekty systemowe i pozatechniczne

K_U10

T1P_U11 ma umiejętności niezbędne do pracy w środowisku przemysłowym oraz zna i stosuje zasady bezpieczeństwa związane z tą pracą

K_U11, K_U12, K_U13

T1P_U12 potrafi dokonać wstępnej analizy ekonomicznej podejmowanych działań inżynierskich

K_U14


13

3) umiejętności bezpośrednio związane z rozwiązywaniem zadań inżynierskich

T1P_U13

potrafi dokonać krytycznej analizy sposobu funkcjonowania i ocenić – zwłaszcza w powiązaniu ze studiowanym kierunkiem studiów – istniejące rozwiązania techniczne, w szczególności urządzenia, obiekty, systemy, procesy, usługi

K_U15

T1P_U14 potrafi dokonać identyfikacji i sformułować specyfikację prostych zadań inżynierskich o charakterze praktycznym, charakterystycznych dla studiowanego kierunku studiów

K_U16

T1P_U15

potrafi ocenić przydatność rutynowych metod i narzędzi służących do rozwiązania prostego zadania inżynierskiego o charakterze prak-tycznym, charakterystycznego dla studiowanego kierunku studiów oraz wybrać i zastosować właściwą metodę (procedurę) i narzędzia

K_U17

T1P_U16

potrafi – zgodnie z zadaną specyfikacją – zaprojektować oraz zreali-zować proste urządzenie, obiekt, system lub proces, typowe dla stu-diowanego kierunku studiów, używając właściwych metod, technik i narzędzi

K_U18

T1P_U17 ma doświadczenie związane z utrzymaniem urządzeń, obiektów i systemów technicznych typowych dla studiowanego kierunku stu-diów

K_U20

T1P_U18 ma doświadczenie związane z rozwiązywaniem praktycznych zadań inżynierskich, zdobyte w środowisku zajmującym się zawodowo działalnością inżynierską

K_U19

T1P_U19 ma umiejętność korzystania i doświadczenie w korzystaniu z norm i standardów związanych ze studiowanym kierunkiem studiów

K_U21, K_U22

Kompetencje społeczne

T1P_K01 rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie; potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób

K_K12

T1P_K02 ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje

K_K01, K_K02, K_K03

T1P_K03 potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role

K_K04, K_K05, K_K06

T1P_K04 potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określone-go przez siebie lub innych zadania

K_K07

T1P_K05 prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykony-waniem zawodu

K_K08

T1P_K06 potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy K_K09, K_K10

T1P_K07

ma świadomość roli społecznej absolwenta uczelni technicznej, a zwłaszcza rozumie potrzebę formułowania i przekazywania społe-czeństwu, w szczególności poprzez środki masowego przekazu, in-formacji i opinii dotyczących osiągnięć techniki i innych aspektów działalności inżynierskiej; podejmuje starania, aby przekazać takie informacje i opinie w sposób powszechnie zrozumiały

K_K11


14

4. Szczególne wymagania

Czas trwania studiów

W przypadku studiów niestacjonarnych:

– studia I stopnia profil praktyczny: 4 lata (240 punktów ECTS). Na studiach niestacjonarnych każdy rok akademicki obejmuje co najmniej 30 tygodni za-

jęć dydaktycznych (bez sesji egzaminacyjnych).

Forma realizacji zajęć dydaktycznych, liczba godzin zajęć

– W przypadku studiów niestacjonarnych liczba godzin wykładów i innych zajęć prowa-dzonych w dużych grupach nie może przekraczać 50% łącznej liczby godzin zajęć pro-wadzonych na uczelni, związanych z realizacją programu studiów.

– Łączny wymiar ćwiczeń, seminariów, zajęć laboratoryjnych i zajęć projektowych reali-zowanych w formie wymagającej obecności studenta na uczelni i zapewniającej mu moż-liwość bezpośredniego kontaktu z prowadzącym nie może być niższy niż 1000 godzin na studiach I stopnia.

Wymagania dotyczące umiejętności porozumiewania się w językach obcych

Studia I stopnia:

– język angielski zgodnie z wymaganiami określonymi dla poziomu B2 Europejskiego Sys-temu Opisu Kształcenia Języków oraz wymaganiami zawartymi w Rozporządzeniu Mini-stra właściwego do spraw gospodarki morskiej w sprawie programów szkoleń i wymagań egzaminacyjnych w zakresie kwalifikacji zawodowych marynarzy.

Praktyki

Studia I stopnia:

– praktyka w wymiarze 4–8 tygodni praktyki „lądowej” w stoczniach remontowych lub in-nych podobnych zakładach przemysłowych (maksymalnie 15 punktów ECTS) oraz

– jedno-semestralna praktyka „morska” (30 punktów ECTS); jest zalecane, aby była ona powiązana z tematyką projektu dyplomowego (pracy dyplomowej inżynierskiej).

Praca dyplomowa

Studia I stopnia projekt dyplomowy inżynierski / praca dyplomowa inżynierska w wy-miarze ok. 15 punktów ECTS.

Forma i zakres egzaminu dyplomowego

– Egzamin powinien sprawdzać wiedzę zdobytą w całym okresie studiów i powinien sprawdzać przede wszystkim umiejętność właściwego powiązania (zintegrowania) wie-dzy uzyskanej na różnych przedmiotach/modułach kształcenia.

– Egzamin dla studiów o profilu praktycznym powinien odbywać się z udziałem obserwa-tora delegowanego z Urzędu Morskiego.


15

5. ECTS

− Wiedza w zakresie matematyki, fizyki, chemii i innych obszarów nauki przydatna do formułowania i rozwiązywania zadań związanych z kierunkiem studiów – co najmniej 30 punktów ECTS;

− wiedza i umiejętności związane z zagadnieniami technicznymi (inżynierskimi) – co naj-mniej 50% punktów ECTS przypisanych programowi studiów.

6. Powołanie się na wzorce międzynarodowe

Efekty kształcenia oraz program dla profilu praktycznego muszą spełniać wymagania Międzynarodowej Konwencji w Sprawie Norm Szkolenia, Wydawania Świadectw i Pełnienia Wacht dla Marynarzy (STCW 78/95) oraz wymagania Unii Europejskiej zawarte w regulacji EMSA (European Maritime Safety Agency).

Opis efektów kształcenia w obszarze studiów technicznych odpowiada pod względem

stopnia szczegółowości „standardom” międzynarodowym – jest pod tym względem porów-nywalny z EUR-ACE i IEA, bardziej szczegółowy niż ABET i JABEE, a mniej szczegółowy niż CDIO.

Poziom kompetencji w opisie efektów kształcenia dla studiów I stopnia jest porównywal-ny z wymaganiami przyjętymi w EUR-ACE, ABET i JABEE, a niższy od wymagań przyję-tych w IEA i CDIO.


16

Lista przedmiotów programu studiów niestacjonarnych pierwszego stopnia Akademii Morskiej w Szczecinie

kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn specjalność: Eksploatacja Siłowni Okrętowych

NR GRUPA / NAZWA PRZEDMIOTU

A. PRZEDMIOTY KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO (16 ECTS) 198 godz.

1. Język angielski*

2. Wychowanie fizyczne

3. Podstawy ekonomii

4. Nauka o pracy i kierowaniu*

5. Ochrona własności intelektualnej

B. PRZEDMIOTY PODSTAWOWE (43 ECTS) 492 godz.

6. Matematyka

7. Fizyka*

8. Mechanika*

9. Wytrzymałość materiałów*

10. Grafika inżynierska*

11. Informatyka użytkowa

C. PRZEDMIOTY KIERUNKOWE (66 ECTS) 674 godz.

12. Podstawy konstrukcji maszyn*

13. Materiałoznawstwo okrętowe*

14. Techniki wytwarzania I*

15. Techniki wytwarzania II – praktyka warsztatowa*

16. Techniki wytwarzania III – spawalnictwo*

17. Technologia remontów*

18. Termodynamika techniczna*

19. Mechanika płynów*

20. Podstawy elektrotechniki i elektroniki*

21. Maszyny i napędy elektryczne*

22. Elektrotechnika okrętowa*

23. Podstawy automatyki i robotyki*

24. Automatyka i miernictwo okrętowe*

D. PRZEDMIOTY ZAWODOWE (48 ECTS) 673 godz.

25. Chemia techniczna

26. Chemia wody, paliw i smarów*


17

27. Użytkowanie paliw i środków smarowych*

28. Okrętowe silniki tłokowe*

29. Kotły okrętowe*

30. Maszyny i urządzenia okrętowe*

31. Chłodnictwo i klimatyzacja*

32. Siłownie okrętowe*

33. Podstawy budowy statku i organizacji załogi*

34. Teoria i budowa okrętu*

35. Ochrona środowiska morskiego*

36. Eksploatacja urządzeń siłowni okrętowej – symulator*

37. Zarządzanie bezpieczną eksploatacją statku*

38. Organizacja nadzoru*

39. Podstawy nautyki

40. Prawo i ubezpieczenia morskie*

41. Seminarium dyplomowe

E. PRZEDMIOTY ZAWODOWE REALIZOWANE W RAMACH KIERUNKÓW DYPLOMOWANIA:

Układy napędowe z silnikami tłokowymi (8 ECTS) 57 godz.

43.1. Współczesne konstrukcje tłokowych silników okrętowych

44.1. Ochrona środowiska w eksploatacji statku

45.1. Okrętowe układy napędowe

46.1. Gospodarka energetyczna statku

Napędy turbinowe (8 ECTS) 57 godz.

43.2. Eksploatacja okrętowych turbin parowych i gazowych

44.2. Kotły parowe główne

45.2. Urządzenia i instalacje obsługujące turbiny okrętowe

46.2. Eksploatacja okrętowych siłowni turboparowych

Eksploatacja zbiornikowców (8 ECTS) 61 godz.

43.3. Budowa zbiornikowców

44.3. Eksploatacja zbiornikowców

45.3. Ekologiczne aspekty eksploatacji zbiornikowców

46.3. Bezpieczeństwo pracy na zbiornikowcach

Eksploatacja chemikaliowców (8 ECTS) 60 godz.

43.4. Budowa statków do przewozu chemikaliów

44.4. Eksploatacja statków do przewozu chemikaliów

45.4. Ekologiczne aspekty eksploatacji chemikaliowców

46.4. Bezpieczeństwo pracy na chemikaliowcach


18

Eksploatacja gazowców (8 ECTS) 69 godz.

43.5. Budowa statków do przewozu skroplonych gazów

44.5. Eksploatacja statków do przewozu skroplonych gazów

45.5. Ekologiczne aspekty eksploatacji gazowców

46.5. Bezpieczeństwo pracy na gazowcach

Eksploatacja chłodnicowców (8 ECTS) 64 godz.

43.6. Eksploatacja instalacji i urządzeń statków do przewozu ładunków chłodzonych

44.6. Automatyka instalacji chłodniczych

45.6. Technologia przewozu ładunków chłodzonych

46.6. Ekologiczne aspekty eksploatacji instalacji chłodniczych

Komputerowe systemy sterowania siłownią okrętową (8 ECTS) 72 godz.

43.7. Programowanie komputerów i sterowników

44.7. Komputerowe systemy automatyki

45.7. Inteligentne urządzenia automatyki

Elektroenergetyka okrętowa i systemy sterowania (8 ECTS) 82 godz.

43.8. Miernictwo elektryczne*

44.8. Wytwarzanie energii elektrycznej na statku*

45.8. Napędy elektryczne statku*

46.8. Energoelektroniczne przetwarzanie energii elektrycznej*

F. PRAKTYKI

47. Praktyka podstawowa zawodowa wg standardów MNiSzW (14 ECTS) 14 tyg.

48. Praktyka pływania wg standardów STCW (30 ECTS)** 19 tyg.

G. PRACA DYPLOMOWA

49. Praca dyplomowa inżynierska (15 ECTS) 300 godz.

* – zawiera treści programowe STCW ** – dla studentów ubiegających się o dyplom morski


19

PLAN STUDIÓW – STUDIA NIESTACJONARNE PIERWSZEGO STO PNIA

Akademia Morska w Szczecinie Wydział Mechaniczny

Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn Specjalność: Eksploatacja Siłowni Okrętowych Kierunek dyplomowania: Układy napędowe z silnikami tłokowymi

Zatwierdzony Uchwałą Rady Wydziału Mechanicznego

z dnia 30.05.2012 r.

Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013

od pierwszego roku studiów

Nr Nazwa przedmiotu Godziny

Rozkład zajęć w czasie studiów I rok II rok III rok IV rok

Σ W Ć L S P ECTS SZ W Ć L S P ECTS SZ W Ć L S P ECTS SZ W Ć L S P ECTS SZ W Ć L S P ECTS 1 Język angielski* 126 – – 126 – – 12

Pra

ktyk

a

– – 32 – – 5

Pra

ktyk

a

– – 32 – – 4

Pra

ktyk

a

– – 32E – – 2

Pra

ktyk

a

– – 30 – – 1 2 Wychowanie fizyczne 36 – – 20 – 16 1 – – – – – – – – 20 – 16 1 – – – – – – – – – – – – 3 Podstawy ekonomii 8 8 – – – – 1 8 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – – – – – – – 4 Nauka o pracy i kierowaniu* 16 16 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – – – – – – – 16 – – – – 1 5 Ochrona własności intelektualnej 12 12 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – 12 – – – – 1 – – – – – – 6 Matematyka 150 60 40 – – 50 14 44E 28 – – 20 9 16E 12 – – 30 5 – – – – – – – – – – – – 7 Fizyka* 90 28 – 32 – 30 8 28E – 32 – 30 8 – – – – – – – – – – – – – – – – – – 8 Mechanika* 91 40 – 16 – 35 8 – – – – – – 40E – 16 – 35 8 – – – – – – – – – – – – 9 Wytrzymałość materiałów* 89 30 – 24 – 35 8 – – – – – – 30E – 24 – 35 8 – – – – – – – – – – – – 10 Grafika inżynierska* 40 – – 40 – – 4 – – 40 – – 4 – – – – – – – – – – – – – – – – – – 11 Informatyka użytkowa 32 8 – 24 – – 1 8 – 24 – – 1 – – – – – – – – – – – – – – – – – – 12 Podstawy konstrukcji maszyn* 150 38 – 52 – 60 10 – – – – – – 14 – – – 30 2 24E – 52 – 30 8 – – – – – – 13 Materiałoznawstwo okrętowe* 32 32 – – – – 6 32E – – – – 6 – – – – – – – – – – – – – – – – – – 14 Techniki wytwarzania I* 44 12 – 32 – – 3 – – – – – – 12 – 32 – – 3 – – – – – – – – – – – – 15 Techniki wytwarzania II – praktyka warsztatowa* 40 – – 40 – – 3 – – – – – – – – 40 – – 3 – – – – – – – – – – – – 16 Techniki wytwarzania III – spawalnictwo* 26 – – 26 – – 2 – – – – – – – – 26 – – 2 – – – – – – – – – – – – 17 Technologia remontów* 78 52 – 26 – – 8 – – – – – – – – – – – – 26 – 8 – – 3 26 – 18 – – 5 18 Termodynamika techniczna* 54 14 10 30 – – 6 14E 10 30 – – 6 – – – – – – – – – – – – – – – – – – 19 Mechanika płynów* 30 15 15 – – – 3 15 15 – – – 3 – – – – – – – – – – – – – – – – – – 20 Podstawy elektrotechniki i elektroniki* 40 28 – 12 – – 5 – – – – – – 28 – 12 – – 5 – – – – – – – – – – – – 21 Maszyny i napędy elektryczne* 52 44 – 8 – – 4 – – – – – – 44E – 8 – – 4 – – – – – – – – – – – – 22 Elektrotechnika okrętowa* 48 36 – 12 – – 5 – – – – – – – – – – – – 36E – 12 – – 5 – – – – – – 23 Podstawy automatyki i robotyki* 26 18 – 8 – – 5 – – – – – – 18E – 8 – – 5 – – – – – – – – – – – – 24 Automatyka i miernictwo okrętowe* 54 30 – 24 – – 6 – – – – – – – – – – – – 30E – 24 – – 6 – – – – – – 25 Chemia techniczna 24 16 – 8 – – 2 16 – 8 – – 2 – – – – – – – – – – – – – – – – – – 26 Chemia wody, paliw i smarów* 39 15 – 24 – – 2 – – – – – – – – – – – – 15 – 24 – – 2 – – – – – – 27 Użytkowanie paliw i środków smarowych* 18 18 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – – – – – – – 18 – – – – 1 28 Okrętowe silniki tłokowe* 96 56 – 40 – – 8 – – – – – – – – – – – – 26E – 20 – – 4 30E – 20 – – 4 29 Kotły okrętowe* 45 40 – – 5 – 3 – – – – – – – – – – – – 40E – – 5 – 3 – – – – – – 30 Maszyny i urządzenia okrętowe* 84 54 – 30 – – 7 – – – – – – – – – – – – 30 – – – – 2 24E – 30 – – 5 31 Chłodnictwo i klimatyzacja* 42 22 – 20 – – 4 – – – – – – – – – – – – – – – – – – 22 – 20 – – 4 32 Siłownie okrętowe* 74 48 – – 26 – 8 – – – – – – – – – – – – 22E – – 26 – 5 26E – – – – 3 33 Podstawy budowy statku i organizacji załogi* 22 22 – – – – 1 22 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – – – – – – – 34 Teoria i budowa okrętu* 86 86 – – – – 4 40 – – – – 2 46 – – – – 2 – – – – – – – – – – – – 35 Ochrona środowiska morskiego* 26 26 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – 26 – – – – 1 – – – – – – 36 Eksploatacja urządzeń siłowni okrętowej – symulator* 36 12 – – 24 – 2 – – – – – – – – – – – – – – – – – – 12 – – 24 – 2 37 Zarządzanie bezpieczną eksploatacją statku* 24 14 10 – – – 1 – – – – – – 14 10 – – – 1 – – – – – – – – – – – – 38 Organizacja nadzoru* 16 8 8 – – – 1 – – – – – – – – – – – – – – – – – – 8 8 – – – 1 39 Podstawy nautyki 8 8 – – – – 1 8 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – – – – – – – 40 Prawo i ubezpieczenia morskie* 18 18 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – – – – – – – 18 – – – – 1 41 Seminarium dyplomowe 15 – 15 – – – 1 – – – – – – – – – – – – – – – – – – – 15 – – – 1

43.1 Współczesne konstrukcje tłokowych silników okrętowych 15 15 – – – – 2 – – – – – – – – – – – – – – – – – – 15 – – – – 2 44.1 Ochrona środowiska w eksploatacji statku 18 12 – – 6 – 2 – – – – – – – – – – – – – – – – – – 12 – – 6 – 2 45.1 Okrętowe układy napędowe 12 12 – – – – 3 – – – – – – – – – – – – – – – – – – 12E – – – – 3 46.1 Gospodarka energetyczna statku 12 12 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – – – – – – – 12 – – – – 1 47 Praktyka zawodowa (standardy MNiSW) – – – – – – 14 – – – – – 3 – – – – – 3 – – – – – 6 – – – – – 2 48 Praktyka pływania (standardy STCW)** – – – – – – 30 – – – – – 8 – – – – – 4 – – – – – 12 – – – – – 6 49 Praca dyplomowa – – – – – – 15 – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – 15

Razem: 2094 1035 98 674 61 226 240 235 53 166 0 50 60 262 22 218 0 146 60 287 0 172 31 30 60 251 23 118 30 0 60 Liczba godzin w czasie zjazdu 504 648 520 422

Obowiązkowe kursy wymagane przez STCW * – zawiera treści programowe STCW

1 Szkolenie w zakresie elementarnych zasad udzielania pierwszej pomocy medycznej ** – dla studentów ubiegających się o dyplom morski 2 Szkolenie w zakresie udzielania pierwszej pomocy medycznej 3 Szkolenie w zakresie bezpieczeństwa własnego i odpowiedzialności wspólnej 4 Szkolenie w zakresie indywidualnych technik ratunkowych 5 Szkolenie w zakresie ochrony przeciwpożarowej – stopień podstawowy 6 Szkolenie w zakresie ochrony przeciwpożarowej – stopień wyższy 7 Szkolenie na świadectwo ratownika


20



Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn Specjalność: Eksploatacja Siłowni Okrętowych Kierunek dyplomowania: Napędy turbinowe

Zatwierdzony UchwałRady Wydziału Mechanicznego

z dnia 30.05.2012 r.


Rozkład zajęć w czasie studiówI rok II rok

Σ W Ć L S P ECTS SZ W Ć L S P ECTS SZ W Ć L S P ECTS SZ1 Język angielski* 126 – – 126 – – 12

Pra

ktyk

a

– – 32 – – 5

Pra

ktyk

a

– – 32 – – 4

Pra

ktyk

a

2 Wychowanie fizyczne 36 – – 20 – 16 1 – – – – – – – – 20 – 16 1 3 Podstawy ekonomii 8 8 – – – – 1 8 – – – – 1 – – – – – – 4 Nauka o pracy i kierowaniu* 16 16 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – 5 Ochrona własności intelektualnej 12 12 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – 6 Matematyka 150 60 40 – – 50 14 44E 28 – – 20 9 16E 12 – – 30 5 7 Fizyka* 90 28 – 32 – 30 8 28E – 32 – 30 8 – – – – – – 8 Mechanika* 91 40 – 16 – 35 8 – – – – – – 40E – 16 – 35 8 9 Wytrzymałość materiałów* 89 30 – 24 – 35 8 – – – – – – 30E – 24 – 35 8 10 Grafika inżynierska* 40 – – 40 – – 4 – – 40 – – 4 – – – – – – 11 Informatyka użytkowa 32 8 – 24 – – 1 8 – 24 – – 1 – – – – – – 12 Podstawy konstrukcji maszyn* 150 38 – 52 – 60 10 – – – – – – 14 – – – 30 2 13 Materiałoznawstwo okrętowe* 32 32 – – – – 6 32E – – – – 6 – – – – – – 14 Techniki wytwarzania I* 44 12 – 32 – – 3 – – – – – – 12 – 32 – – 3 15 Techniki wytwarzania II – praktyka warsztatowa* 40 – – 40 – – 3 – – – – – – – – 40 – – 3 16 Techniki wytwarzania III – spawalnictwo* 26 – – 26 – – 2 – – – – – – – – 26 – – 2 17 Technologia remontów* 78 52 – 26 – – 8 – – – – – – – – – – – – 18 Termodynamika techniczna* 54 14 10 30 – – 6 14E 10 30 – – 6 – – – – – – 19 Mechanika płynów* 30 15 15 – – – 3 15 15 – – – 3 – – – – – – 20 Podstawy elektrotechniki i elektroniki* 40 28 – 12 – – 5 – – – – – – 28 – 12 – – 5 21 Maszyny i napędy elektryczne* 52 44 – 8 – – 4 – – – – – – 44E – 8 – – 4 22 Elektrotechnika okrętowa* 48 36 – 12 – – 5 – – – – – – – – – – – – 23 Podstawy automatyki i robotyki* 26 18 – 8 – – 5 – – – – – – 18E – 8 – – 5 24 Automatyka i miernictwo okrętowe* 54 30 – 24 – – 6 – – – – – – – – – – – – 25 Chemia techniczna 24 16 – 8 – – 2 16 – 8 – – 2 – – – – – – 26 Chemia wody, paliw i smarów* 39 15 – 24 – – 2 – – – – – – – – – – – – 27 Użytkowanie paliw i środków smarowych* 18 18 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – 28 Okrętowe silniki tłokowe* 96 56 – 40 – – 8 – – – – – – – – – – – – 29 Kotły okrętowe* 45 40 – – 5 – 3 – – – – – – – – – – – – 30 Maszyny i urządzenia okrętowe* 84 54 – 30 – – 7 – – – – – – – – – – – – 31 Chłodnictwo i klimatyzacja* 42 22 – 20 – – 4 – – – – – – – – – – – – 32 Siłownie okrętowe* 74 48 – – 26 – 8 – – – – – – – – – – – – 33 Podstawy budowy statku i organizacji załogi* 22 22 – – – – 1 22 – – – – 1 – – – – – – 34 Teoria i budowa okrętu* 86 86 – – – – 4 40 – – – – 2 46 – – – – 2 35 Ochrona środowiska morskiego* 26 26 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – 36 Eksploatacja urządzeń siłowni okrętowej – symulator* 36 12 – – 24 – 2 – – – – – – – – – – – – 37 Zarządzanie bezpieczną eksploatacją statku* 24 14 10 – – – 1 – – – – – – 14 10 – – – 1 38 Organizacja nadzoru* 16 8 8 – – – 1 – – – – – – – – – – – – 39 Podstawy nautyki 8 8 – – – – 1 8 – – – – 1 – – – – – – 40 Prawo i ubezpieczenia morskie* 18 18 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – 41 Seminarium dyplomowe 15 – 15 – – – 1 – – – – – – – – – – – –

43.2 Eksploatacja okrętowych turbin parowych i gazowych 34 34 – – – – 3 – – – – – – – – – – – – 44.2 Kotły parowe główne 20 15 – – 5 – 2 – – – – – – – – – – – –

ą ą ę



Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn Specjalność: Eksploatacja Siłowni Okrętowych Kierunek dyplomowania: Eksploatacja zbiornikowców


z dnia 30.05.2012 r.



Σ W Ć L S P ECTS SZ W Ć L S P ECTS SZ W Ć L S P ECTS SZ W Ć 1 Język angielski* 126 – – 126 – – 12

Pra

ktyk

a

– – 32 – – 5

Pra

ktyk

a

– – 32 – – 4

Pra

ktyk

a

– – 2 Wychowanie fizyczne 36 – – 20 – 16 1 – – – – – – – – 20 – 16 1 – – 3 Podstawy ekonomii 8 8 – – – – 1 8 – – – – 1 – – – – – – – – 4 Nauka o pracy i kierowaniu* 16 16 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – – – 5 Ochrona własności intelektualnej 12 12 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – 12 – 6 Matematyka 150 60 40 – – 50 14 44E 28 – – 20 9 16E 12 – – 30 5 – – 7 Fizyka* 90 28 – 32 – 30 8 28E – 32 – 30 8 – – – – – – – – 8 Mechanika* 91 40 – 16 – 35 8 – – – – – – 40E – 16 – 35 8 – – 9 Wytrzymałość materiałów* 89 30 – 24 – 35 8 – – – – – – 30E – 24 – 35 8 – – 10 Grafika inżynierska* 40 – – 40 – – 4 – – 40 – – 4 – – – – – – – – 11 Informatyka użytkowa 32 8 – 24 – – 1 8 – 24 – – 1 – – – – – – – – 12 Podstawy konstrukcji maszyn* 150 38 – 52 – 60 10 – – – – – – 14 – – – 30 2 24E – 13 Materiałoznawstwo okrętowe* 32 32 – – – – 6 32E – – – – 6 – – – – – – – – 14 Techniki wytwarzania I* 44 12 – 32 – – 3 – – – – – – 12 – 32 – – 3 – – 15 Techniki wytwarzania II – praktyka warsztatowa* 40 – – 40 – – 3 – – – – – – – – 40 – – 3 – – 16 Techniki wytwarzania III – spawalnictwo* 26 – – 26 – – 2 – – – – – – – – 26 – – 2 – – 17 Technologia remontów* 78 52 – 26 – – 8 – – – – – – – – – – – – 26 – 18 Termodynamika techniczna* 54 14 10 30 – – 6 14E 10 30 – – 6 – – – – – – – – 19 Mechanika płynów* 30 15 15 – – – 3 15 15 – – – 3 – – – – – – – – 20 Podstawy elektrotechniki i elektroniki* 40 28 – 12 – – 5 – – – – – – 28 – 12 – – 5 – – 21 Maszyny i napędy elektryczne* 52 44 – 8 – – 4 – – – – – – 44E – 8 – – 4 – – 22 Elektrotechnika okrętowa* 48 36 – 12 – – 5 – – – – – – – – – – – – 36E – 23 Podstawy automatyki i robotyki* 26 18 – 8 – – 5 – – – – – – 18E – 8 – – 5 – – 24 Automatyka i miernictwo okrętowe* 54 30 – 24 – – 6 – – – – – – – – – – – – 30E – 25 Chemia techniczna 24 16 – 8 – – 2 16 – 8 – – 2 – – – – – – – – 26 Chemia wody, paliw i smarów* 39 15 – 24 – – 2 – – – – – – – – – – – – 15 – 27 Użytkowanie paliw i środków smarowych* 18 18 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – – – 28 Okrętowe silniki tłokowe* 96 56 – 40 – – 8 – – – – – – – – – – – – 26E – 29 Kotły okrętowe* 45 40 – – 5 – 3 – – – – – – – – – – – – 40E – 30 Maszyny i urządzenia okrętowe* 84 54 – 30 – – 7 – – – – – – – – – – – – 30 – 31 Chłodnictwo i klimatyzacja* 42 22 – 20 – – 4 – – – – – – – – – – – – – – 32 Siłownie okrętowe* 74 48 – – 26 – 8 – – – – – – – – – – – – 22E – 33 Podstawy budowy statku i organizacji załogi* 22 22 – – – – 1 22 – – – – 1 – – – – – – – – 34 Teoria i budowa okrętu* 86 86 – – – – 4 40 – – – – 2 46 – – – – 2 – – 35 Ochrona środowiska morskiego* 26 26 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – 26 – 36 Eksploatacja urządzeń siłowni okrętowej – symulator* 36 12 – – 24 – 2 – – – – – – – – – – – – – – 37 Zarządzanie bezpieczną eksploatacją statku* 24 14 10 – – – 1 – – – – – – 14 10 – – – 1 – – 38 Organizacja nadzoru* 16 8 8 – – – 1 – – – – – – – – – – – – – – 39 Podstawy nautyki 8 8 – – – – 1 8 – – – – 1 – – – – – – – – 40 Prawo i ubezpieczenia morskie* 18 18 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – – – 41 Seminarium dyplomowe 15 – 15 – – – 1 – – – – – – – – – – – – – –

43.3 Budowa zbiornikowców 15 15 – – – – 2 – – – – – – – – – – – – – – 44.3 Eksploatacja zbiornikowców 18 12 – – 6 – 3 – – – – – – – – – – – – – –



Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn Specjalność: Eksploatacja Siłowni Okrętowych Kierunek dyplomowania: Eksploatacja chemikaliowców


z dnia 30.05.2012 r.



Σ W Ć L S P ECTS SZ W Ć L S P ECTS SZ W Ć L S P ECTS SZ W Ć1 Język angielski* 126 – – 126 – – 12

Pra

ktyk

a

– – 32 – – 5

Pra

ktyk

a

– – 32 – – 4

Pra

ktyk

a

– 2 Wychowanie fizyczne 36 – – 20 – 16 1 – – – – – – – – 20 – 16 1 – 3 Podstawy ekonomii 8 8 – – – – 1 8 – – – – 1 – – – – – – – 4 Nauka o pracy i kierowaniu* 16 16 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – – 5 Ochrona własności intelektualnej 12 12 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – 12 6 Matematyka 150 60 40 – – 50 14 44E 28 – – 20 9 16E 12 – – 30 5 – 7 Fizyka* 90 28 – 32 – 30 8 28E – 32 – 30 8 – – – – – – – 8 Mechanika* 91 40 – 16 – 35 8 – – – – – – 40E – 16 – 35 8 – 9 Wytrzymałość materiałów* 89 30 – 24 – 35 8 – – – – – – 30E – 24 – 35 8 – 10 Grafika inżynierska* 40 – – 40 – – 4 – – 40 – – 4 – – – – – – – 11 Informatyka użytkowa 32 8 – 24 – – 1 8 – 24 – – 1 – – – – – – – 12 Podstawy konstrukcji maszyn* 150 38 – 52 – 60 10 – – – – – – 14 – – – 30 2 24E 13 Materiałoznawstwo okrętowe* 32 32 – – – – 6 32E – – – – 6 – – – – – – – 14 Techniki wytwarzania I* 44 12 – 32 – – 3 – – – – – – 12 – 32 – – 3 – 15 Techniki wytwarzania II – praktyka warsztatowa* 40 – – 40 – – 3 – – – – – – – – 40 – – 3 – 16 Techniki wytwarzania III – spawalnictwo* 26 – – 26 – – 2 – – – – – – – – 26 – – 2 – 17 Technologia remontów* 78 52 – 26 – – 8 – – – – – – – – – – – – 26 18 Termodynamika techniczna* 54 14 10 30 – – 6 14E 10 30 – – 6 – – – – – – – 19 Mechanika płynów* 30 15 15 – – – 3 15 15 – – – 3 – – – – – – – 20 Podstawy elektrotechniki i elektroniki* 40 28 – 12 – – 5 – – – – – – 28 – 12 – – 5 – 21 Maszyny i napędy elektryczne* 52 44 – 8 – – 4 – – – – – – 44E – 8 – – 4 – 22 Elektrotechnika okrętowa* 48 36 – 12 – – 5 – – – – – – – – – – – – 36E 23 Podstawy automatyki i robotyki* 26 18 – 8 – – 5 – – – – – – 18E – 8 – – 5 – 24 Automatyka i miernictwo okrętowe* 54 30 – 24 – – 6 – – – – – – – – – – – – 30E 25 Chemia techniczna 24 16 – 8 – – 2 16 – 8 – – 2 – – – – – – – 26 Chemia wody, paliw i smarów* 39 15 – 24 – – 2 – – – – – – – – – – – – 15 27 Użytkowanie paliw i środków smarowych* 18 18 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – – 28 Okrętowe silniki tłokowe* 96 56 – 40 – – 8 – – – – – – – – – – – – 26E 29 Kotły okrętowe* 45 40 – – 5 – 3 – – – – – – – – – – – – 40E 30 Maszyny i urządzenia okrętowe* 84 54 – 30 – – 7 – – – – – – – – – – – – 30 31 Chłodnictwo i klimatyzacja* 42 22 – 20 – – 4 – – – – – – – – – – – – – 32 Siłownie okrętowe* 74 48 – – 26 – 8 – – – – – – – – – – – – 22E 33 Podstawy budowy statku i organizacji załogi* 22 22 – – – – 1 16 – – – – 1 – – – – – – – 34 Teoria i budowa okrętu* 86 86 – – – – 4 40 – – – – 2 46 – – – – 2 – 35 Ochrona środowiska morskiego* 26 26 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – 26 36 Eksploatacja urządzeń siłowni okrętowej – symulator* 36 12 – – 24 – 2 – – – – – – – – – – – – – 37 Zarządzanie bezpieczną eksploatacją statku* 24 14 10 – – – 1 – – – – – – 14 10 – – – 1 – 38 Organizacja nadzoru* 16 8 8 – – – 1 – – – – – – – – – – – – – 39 Podstawy nautyki 8 8 – – – – 1 8 – – – – 1 – – – – – – – 40 Prawo i ubezpieczenia morskie* 18 18 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – – 41 Seminarium dyplomowe 15 – 15 – – – 1 – – – – – – – – – – – – –

43.4 Budowa statków do przewozu chemikaliów 12 12 – – – – 2 – – – – – – – – – – – – – 44.4 Eksploatacja statków do przewozu chemikaliów 24 18 – – 6 – 3 – – – – – – – – – – – – –



Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn Specjalność: Eksploatacja Siłowni Okrętowych Kierunek dyplomowania: Eksploatacja gazowców


z dnia 30.05.2012 r.



Σ W Ć L S P ECTS SZ W Ć L S P ECTS SZ W Ć L S P ECTS SZ W1 Język angielski* 126 – – 126 – – 12

Pra

ktyk

a

– – 32 – – 5

Pra

ktyk

a

– – 32 – – 4

Pra

ktyk

a

–2 Wychowanie fizyczne 36 – – 20 – 16 1 – – – – – – – – 20 – 16 1 –3 Podstawy ekonomii 8 8 – – – – 1 8 – – – – 1 – – – – – – –4 Nauka o pracy i kierowaniu* 16 16 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – –5 Ochrona własności intelektualnej 12 12 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – 126 Matematyka 150 60 40 – – 50 14 44E 28 – – 20 9 16E 12 – – 30 5 –7 Fizyka* 90 28 – 32 – 30 8 28E – 32 – 30 8 – – – – – – –8 Mechanika* 91 40 – 16 – 35 8 – – – – – – 40E – 16 – 35 8 –9 Wytrzymałość materiałów* 89 30 – 24 – 35 8 – – – – – – 30E – 24 – 35 8 –10 Grafika inżynierska* 40 – – 40 – – 4 – – 40 – – 4 – – – – – – –11 Informatyka użytkowa 32 8 – 24 – – 1 8 – 24 – – 1 – – – – – – –12 Podstawy konstrukcji maszyn* 150 38 – 52 – 60 10 – – – – – – 14 – – – 30 2 24E13 Materiałoznawstwo okrętowe* 32 32 – – – – 6 32E – – – – 6 – – – – – – –14 Techniki wytwarzania I* 44 12 – 32 – – 3 – – – – – – 12 – 32 – – 3 –15 Techniki wytwarzania II – praktyka warsztatowa* 40 – – 40 – – 3 – – – – – – – – 40 – – 3 –16 Techniki wytwarzania III – spawalnictwo* 26 – – 26 – – 2 – – – – – – – – 26 – – 2 –17 Technologia remontów* 78 52 – 26 – – 8 – – – – – – – – – – – – 2618 Termodynamika techniczna* 54 14 10 30 – – 6 14E 10 30 – – 6 – – – – – – –19 Mechanika płynów* 30 15 15 – – – 3 15 15 – – – 3 – – – – – – –20 Podstawy elektrotechniki i elektroniki* 40 28 – 12 – – 5 – – – – – – 28 – 12 – – 5 –21 Maszyny i napędy elektryczne* 52 44 – 8 – – 4 – – – – – – 44E – 8 – – 4 –22 Elektrotechnika okrętowa* 48 36 – 12 – – 5 – – – – – – – – – – – – 36E23 Podstawy automatyki i robotyki* 26 18 – 8 – – 5 – – – – – – 18E – 8 – – 5 –24 Automatyka i miernictwo okrętowe* 54 30 – 24 – – 6 – – – – – – – – – – – – 30E25 Chemia techniczna 24 16 – 8 – – 2 16 – 8 – – 2 – – – – – – –26 Chemia wody, paliw i smarów* 39 15 – 24 – – 2 – – – – – – – – – – – – 1527 Użytkowanie paliw i środków smarowych* 18 18 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – –28 Okrętowe silniki tłokowe* 96 56 – 40 – – 8 – – – – – – – – – – – – 26E29 Kotły okrętowe* 45 40 – – 5 – 3 – – – – – – – – – – – – 40E30 Maszyny i urządzenia okrętowe* 84 54 – 30 – – 7 – – – – – – – – – – – – 3031 Chłodnictwo i klimatyzacja* 42 22 – 20 – – 4 – – – – – – – – – – – – –32 Siłownie okrętowe* 74 48 – – 26 – 8 – – – – – – – – – – – – 22E33 Podstawy budowy statku i organizacji załogi* 22 22 – – – – 1 16 – – – – 1 – – – – – – –34 Teoria i budowa okrętu* 86 86 – – – – 4 40 – – – – 2 46 – – – – 2 –35 Ochrona środowiska morskiego* 26 26 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – 2636 Eksploatacja urządzeń siłowni okrętowej – symulator* 36 12 – – 24 – 2 – – – – – – – – – – – – –37 Zarządzanie bezpieczną eksploatacją statku* 24 14 10 – – – 1 – – – – – – 14 10 – – – 1 –38 Organizacja nadzoru* 16 8 8 – – – 1 – – – – – – – – – – – – –39 Podstawy nautyki 8 8 – – – – 1 8 – – – – 1 – – – – – – –40 Prawo i ubezpieczenia morskie* 18 18 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – –41 Seminarium dyplomowe 15 – 15 – – – 1 – – – – – – – – – – – – –

43.5 Budowa statków do przewozu skroplonych gazów 15 15 – – – – 2 – – – – – – – – – – – – –44.5 Eksploatacja statków do przewozu skroplonych gazów 24 18 – – 6 – 3 – – – – – – – – – – – – –



Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn Specjalność: Eksploatacja Siłowni Okrętowych Kierunek dyplomowania: Eksploatacja chłodnicowców


z dnia 30.05.2012 r.




Pra

ktyk

a

– – 32 – – 5

Pra

ktyk

a

– – 32 – – 4

Pra

ktyk

a


43.6 Eksploatacja instalacji i urządzeń statków do przewozu ładunków chłodzonych 20 20 – – – – 2 – – – – – – – – – – – – –

44.6 Automatyka instalacji chłodniczych 18 12 – – 6 – 3 – – – – – – – – – – – – –



Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn Specjalność: Eksploatacja Siłowni Okrętowych Kierunek dyplomowania: Komputerowe systemy sterowania siłownią okrętową


z dnia 30.05.2012 r.




Pra

ktyk

a

– – 32 – – 5

Pra

ktyk

a

– – 32 – – 4

Pra

ktyk

a


43.7 Programowanie komputerów i sterowników 18 – – 18 – – 2 – – – – – – – – – – – – – 44.7 Komputerowy systemy automatyki 36 18 – 18 – – 4 – – – – – – – – – – – – –

ą



Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn Specjalność: Eksploatacja Siłowni Okrętowych Kierunek dyplomowania: Elektroenergetyka okrętowa i systemy sterowania


z dnia 30.05.2012 r.




Pra

ktyk

a

– – 32 – – 5

Pra

ktyk

a

– – 32 – – 4

Pra

ktyk

a

– –2 Wychowanie fizyczne 36 – – 20 – 16 1 – – – – – – – – 20 – 16 1 – –3 Podstawy ekonomii 8 8 – – – – 1 8 – – – – 1 – – – – – – – –4 Nauka o pracy i kierowaniu* 16 16 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – – –5 Ochrona własności intelektualnej 12 12 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – 12 –6 Matematyka 150 60 40 – – 50 14 44E 28 – – 20 9 16E 12 – – 30 5 – –7 Fizyka* 90 28 – 32 – 30 8 28E – 32 – 30 8 – – – – – – – –8 Mechanika* 91 40 – 16 – 35 8 – – – – – – 40E – 16 – 35 8 – –9 Wytrzymałość materiałów* 89 30 – 24 – 35 8 – – – – – – 30E – 24 – 35 8 – –10 Grafika inżynierska* 40 – – 40 – – 4 – – 40 – – 4 – – – – – – – –11 Informatyka użytkowa 32 8 – 24 – – 1 8 – 24 – – 1 – – – – – – – –12 Podstawy konstrukcji maszyn* 150 38 – 52 – 60 10 – – – – – – 14 – – – 30 2 24E –13 Materiałoznawstwo okrętowe* 32 32 – – – – 6 32E – – – – 6 – – – – – – – –14 Techniki wytwarzania I* 44 12 – 32 – – 3 – – – – – – 12 – 32 – – 3 – –15 Techniki wytwarzania II – praktyka warsztatowa* 40 – – 40 – – 3 – – – – – – – – 40 – – 3 – –16 Techniki wytwarzania III – spawalnictwo* 26 – – 26 – – 2 – – – – – – – – 26 – – 2 – –17 Technologia remontów* 78 52 – 26 – – 8 – – – – – – – – – – – – 26 –18 Termodynamika techniczna* 54 14 10 30 – – 6 14E 10 30 – – 6 – – – – – – – –19 Mechanika płynów* 30 15 15 – – – 3 15 15 – – – 3 – – – – – – – –20 Podstawy elektrotechniki i elektroniki* 40 28 – 12 – – 5 – – – – – – 28 – 12 – – 5 – –21 Maszyny i napędy elektryczne* 52 44 – 8 – – 4 – – – – – – 44E – 8 – – 4 – –22 Elektrotechnika okrętowa* 48 36 – 12 – – 5 – – – – – – – – – – – – 36E –23 Podstawy automatyki i robotyki* 26 18 – 8 – – 5 – – – – – – 18E – 8 – – 5 – –24 Automatyka i miernictwo okrętowe* 54 30 – 24 – – 6 – – – – – – – – – – – – 30E –25 Chemia techniczna 24 16 – 8 – – 2 16 – 8 – – 2 – – – – – – – –26 Chemia wody, paliw i smarów* 39 15 – 24 – – 2 – – – – – – – – – – – – 15 –27 Użytkowanie paliw i środków smarowych* 18 18 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – – –28 Okrętowe silniki tłokowe* 96 56 – 40 – – 8 – – – – – – – – – – – – 26E –29 Kotły okrętowe* 45 40 – – 5 – 3 – – – – – – – – – – – – 40E –30 Maszyny i urządzenia okrętowe* 84 54 – 30 – – 7 – – – – – – – – – – – – 30 –31 Chłodnictwo i klimatyzacja* 42 22 – 20 – – 4 – – – – – – – – – – – – – –32 Siłownie okrętowe* 74 48 – – 26 – 8 – – – – – – – – – – – – 22E –33 Podstawy budowy statku i organizacji załogi* 22 22 – – – – 1 22 – – – – 1 – – – – – – – –34 Teoria i budowa okrętu* 86 86 – – – – 4 40 – – – – 2 46 – – – – 2 – –35 Ochrona środowiska morskiego* 26 26 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – 26 –36 Eksploatacja urządzeń siłowni okrętowej – symulator* 36 12 – – 24 – 2 – – – – – – – – – – – – – –37 Zarządzanie bezpieczną eksploatacją statku* 24 14 10 – – – 1 – – – – – – 14 10 – – – 1 – –38 Organizacja nadzoru* 16 8 8 – – – 1 – – – – – – – – – – – – – –39 Podstawy nautyki 8 8 – – – – 1 8 – – – – 1 – – – – – – – –40 Prawo i ubezpieczenia morskie* 18 18 – – – – 1 – – – – – – – – – – – – – –41 Seminarium dyplomowe 15 – 15 – – – 1 – – – – – – – – – – – – – –

43.8 Miernictwo elektryczne* 24 12 – 12 – – 2 – – – – – – – – – – – – – –44.8 Wytwarzanie energii elektrycznej na statku* 18 12 – 6 – – 3 – – – – – – – – – – – – – –

ę


35

Informacje ogólne o przedmiocie:

Nr: 1 Przedmiot: Język angielski*

Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn

Specjalność: Eksploatacja Siłowni Okrętowych

Stopień studiów: I

Forma studiów: niestacjonarne

Rok studiów: I–IV

Status przedmiotu: obowiązkowy

Grupa przedmiotów: ogólne

Rok Liczba godzin w roku

ECTS A C L E S P SE PP PR

I 32 5

II 32 4

III 32E 2

IV 30 1

Razem w czasie studiów 126 12

Wymaganie wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i innych kompetencji (jeśli dot. przedmiotu):

1. Znajomość ogólnego języka obcego na poziomie B1 wg CEF

Cele przedmiotu:

1. Nabycie umiejętności posługiwania się zawodowym rejestrem mechanicznym języka angiel-skiego na poziomie B2 wg CEF, umożliwiających wykonywanie pracy zawodowej. Posługiwa-nie się kompetencjami językowymi zgodnymi z wymogami konwencji STCW sprawdzalnymi w testach Marlins

2. Nabycie umiejętności ustnego komunikowania się, pisania i czytania ze zrozumieniem zgodnie z poziomem B2 wg CEF

Efekty kształcenia dla przedmiotu:

Lp. Opis Kody EK dla kierunku

EKP1 Wykazuje znajomość języka angielskiego w mowie i w pi-śmie w zakresie słownictwa technicznego wymaganego w środowisku zawodowym

K_U01, K_U02, K_U03, K_U04, K_U05, K_U06, K_K12

EKP2 Posługuje się płynnie Standardowymi Zwrotami w Porozu-miewaniu się na Morzu (STCW)

K_U01, K_U02, K_U03, K_U04, K_U05, K_U06, K_K12

EKP3 Komunikuje się z zespołem ludzi na poziomie operacyjnym K_U01, K_U02, K_U03, K_U04,

K_U05, K_U06, K_K12

Szczegółowe efekty kształcenia dla przedmiotu:

Lp. Szczegółowe efekty kształcenia Powią-zanie z EKP

A Ć L E S P SE PP PR Uwagi

SEKP1 Stosuje wyrażenia językowe zalecone przez konwencję STCW i zna Standardowe Zwroty w Porozumiewaniu się na Morzu

EKP 1,2,3

x x


36

SEKP2 Wykazuje znajomość języka angielskiego w zakresie słownictwa specjalistycznego w za-kresie rejestru mechanicznego i nautycznego

EKP 1,2,3

x x

SEKP3 Potrafi porozumiewać się w języku angielskim w środowisku zawodowym

EKP 1,2,3

x x

SEKP4 Wykazuje stałe zaangażowanie w podnoszenie swoich kompetencji językowych

EKP 1,2,3

x

SEKP5 Potrafi kierować podległym mu zespołem ludz-kim używając do tego języka fachowego

EKP 1,2,3

x x

SEKP6 Potrafi samodzielnie korzystać z literatury fa-chowej na jego poziomie

EKP 1,2,3

x x

SEKP7 Zna, rozumie i stosuje zasady bezpieczeństwa pracy w środowisku pracy załóg multikulturo-wych

EKP 1,2,3

x x

SEKP8 Potrafi dokonywać wpisów do dziennika ma-szynowego, zdawać raporty ustne i tworzyć pi-semne oraz sporządzać sprawozdania

EKP 1,2,3

x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP

Realizowane treści Liczba godzin

Rok studiów: I

L

SEKP1–4 1. The Marine Engineering Student – wymiana informacji wymaganych

w środowisku zawodowym; czas Present Simple

32

-„- 2. At sea – alfabet morski, liczebniki, literowanie; czas Present Simple -„- 3. Zaimki, liczba mnoga, przedimki

-„- 4. Places on Board – opis i ustalanie położenia; konstrukcja There is/are,

przyimki określające miejsce

-„- 5. Routine Activities on Board – czas Present Simple, przyimki określające

czas, przyczynę, sposób

-„- 6. Common operating & maintenance procedures in the engine room –

komunikacja w zakresie obsługi siłowni okrętowej

-„- 7. What’s happening on board the vessel? – czas Present Continuous,

ćwiczenia kontrastywne Present Simple vs. Present Continuous, czasowniki statyczne

-„- 8. Which way to the engine room? – tryb rozkazujący; standardowe ko-

mendy do maszyny

-„- 9. In the messroom – uprzejme pytania; konstrukcja Can/Could you …,

would like, zaimki nieokreślone

-„- 10. Cargo & supplies – rodzaje ładunku; kwantyfikatory some/any/a lot

(of)/ much/many -„- 11. A new vessel – stopniowanie przymiotników i przysłówków

-„- 12. The last voyage – czas Past Simple, czasowniki nieregularne, wyraże-

nia used to/would do opisywania zwyczajów w przeszłości, konstruk-cja be/get used to

-„- 13. Incidents at sea & personal injuries – bezpieczeństwo na statku, bez-

pieczeństwo pracy

-„- 14. Maintenance duties – komunikacja w zakresie obsługi siłowni okrę-

towej, porozumiewanie się z członkami załogi; czas Present Perfect, Present Perfect Continuous


37

-„- 15. What were you doing when the accident happened? – czas Past Con-

tinuous, ćwiczenia kontrastywne Past Simple vs. Past Continuous

-„- 16. Safety & emergency – komunikacja w stanach alarmowych i awaryj-

nych; tryb rozkazujący, czasowniki modalne must/needn’t, mustn’t

-„-

17. Vessel in distress – standardowe zwroty porozumiewania się na morzu w komunikacji w stanach alarmowych i awaryjnych, słownictwo doty-czące bezpieczeństwa na morzu, opis zachowań w sytuacjach alarmo-wych

-„- 18. My next voyage – czas Future Simple, Future Continuous, Future Per-

fect, Future Perfect Continuous, konstrukcja be going to

-„- 19. Zdania czasowe dotyczące przyszłości, spójniki as soon as, when, be-

fore, as long as, until

-„- 20. Zdania czasowe dotyczące przeszłości, czas Past Perfect, Past Perfect

Continuous

-„- 21. Obligations, skills, duties, needs of marine engineer – czasowniki

modalne must/have to, can/be able to, may/be allowed to, should/should have III, needn’t have III, to be to

-„- 22. Powtórzenie zagadnień gramatycznych i słownictwa Razem: 32

Razem w roku: 32

Obciążenie pracą studenta: Obliczając liczbę godzin pracy własnej studenta należy wziąć pod uwagę: zapoznanie się z podaną literaturą, przygotowywa-nie się do zajęć laboratoryjnych, opracowanie dokumentacji projektu, przygotowanie się do zajęć projektowych, przygoto-wywanie się do zaliczeń i egzaminów.

Forma aktywności Szacunkowa liczba godzin

na zrealizowanie aktywności Punkty ECTS

Godziny zajęć 32

5 Praca własna studenta ? Uczestnictwo w zaliczeniach i egzaminach poza zajęciami ?

Łącznie ?

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: II

L

SEKP1–6 23. Pirates on Board – powtórzenie zagadnień gramatycznych i słow-

nictwa

32

-„- 24. Fire protection, fire fighting, checking equipment, damage control

– komunikacja w zakresie obsługi statku, komunikacja w stanach alarmowych i awaryjnych

-„-

25. Parts of the ship & her dimensions, General Arrangement Plan – terminologia dotycząca konstrukcji statku: budowa kadłuba, gro-dzie, przedziały, pokład, zbiorniki itd.; materiały konstrukcyjne; terminologia dotycząca teorii okrętu: wymiary, wyporność, no-śność, płaszczyzny, przekroje, plany statkowe, pędniki itd.; strona bierna

-„- 26. Engine room, manning it, basic equipment – strona bierna, kon-

strukcja have sth done


38

-„-

27. Measuring & fitting tools, basic instruments – narzędzia pomiaro-we i montażowe oraz urządzenia używane podczas remontów i ich zastosowanie; strona bierna, konstrukcja bierna wyrażająca obie-gową opinię The vessel is said to

SEKP1–7 28. Ship propulsion – typowe jednostki napędowe, elementy jednostek

napędowych

-„- 29. Diesel Engines – spalinowe silniki tłokowe, typy, budowa, zasada

działania

-„- 30. Fuel system – rodzaje paliw, właściwości, instalacja bunkrowania

i transportu paliwa, system paliwowy, wirówki -„- 31. Lubrication – funkcja i systemy smarowania

-„- 32. Cooling the engine – typy chłodziw, systemy chłodzenia, instalacja

wody chłodzącej, instalacja wody morskiej, urządzenia do produk-cji wody słodkiej

-„-

33. Auxiliary Engines – pompy i układy pompowe, instalacja balasto-wa, instalacja wody pitnej, instalacja wody zęzowej, urządzenia do oczyszczania wód zęzowych, urządzenia do oczyszczania wód zę-zowych i ścieków sanitarnych, płyny eksploatacyjne stosowane na statku, spalarki, instalacja pożarowa, kotły okrętowe i instalacje pa-rowe, urządzenia i instalacje elektryczne, urządzenia sterowe, urzą-dzenia pokładowe, urządzenia i instalacje hydrauliczne i pneuma-tyczne, sprężarki

Razem: 32

Razem w roku: 32




Godziny zajęć 32

4 Praca własna studenta ?

Uczestnictwo w zaliczeniach i egzaminach poza zajęciami ?

Łącznie ?

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: III

L

SEKP1–8 34. Operating procedures, maintenance, surveys – terminologia w zakre-

sie remontów, procedury, dokumenty, procesy technologiczne

32 -„-

35. Maintenance & fault chart – komunikacja w zakresie obsługi siłowni okrętowej, komunikaty urządzeń monitorujących pracę siłowni, poro-zumiewanie się z członkami załogi, komunikacja w stanach alarmo-wych i awaryjnych, wykrywanie i usuwanie uszkodzeń/usterek, dzia-łania naprawcze; okresy warunkowe, konstrukcja wish

-„- 36. Relaying statements, questions, commands – mowa zależna, następstwo czasów, konstrukcja had better, would rather


39

-„-

37. Pollution prevention, preparing safety measures, ballast handling, liquid goods – komunikacja w zakresie obsługi statku, procedury ISM i ISPS; wyrażanie przypuszczeń z pomocą czasowników modalnych must/may/ might/can’t be, must/may/might/can’t have been

-„- 38. Powtórzenie zagadnień gramatycznych, słownictwa i standardowych

zwrotów porozumiewania się na morzu

-„- 39. Elements and measurements of control system, open-, closed-loop

Razem: 32 Razem w roku: 32




Godziny zajęć 32



Łącznie ?

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

L

SEKP1–8 40. Korespondencja: zamówienia, zakresy remontów, reklamacje, opis

awarii, protokół powypadkowy, raporty, opinia zawodowa, zezwole-nia na prace specjalne, listy kontrolne

30

-„- 41. Typical Diesel engines – spalinowe silniki tłokowe, elementy, systemy

funkcjonalne, parametry pracy

-„- 42. Operating manuals – czytanie i tłumaczenie instrukcji obsługi

-„- 43. How to write CV? – przygotowanie życiorysu, podania o pracę, przy-

gotowanie do rozmowy kwalifikacyjnej

-„- 44. Incidents & accidents, personal & occupational safety – wypadki na

statku, ochrona osobista, działania na rzecz bezpieczeństwa pracy na statku

-„- 45. Typical Diesel engines – MAN, Sulzer

-„- 46. General remarks on business letter writing – orders, reports, claims

etc.



40




Godziny zajęć 30


Łącznie ?

Metody i kryteria oceny:

Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny

Zadania pisemne; wejściówki; sprawdzian (min. 2); zadania w e-learning; odpowiedzi ustne; kolo-kwium (min. 1)

EKP 1,2,3

Nie udziela odpowiedzi lub wykazuje bardzo ograniczoną znajomość słownictwa i struktur językowych uniemoż-liwiającą wykonanie zadania, chaotycznie konstruuje wypowiedzi, bardzo uboga treść, niekomunikatywność, mylenie i zniekształca-nie podstawowych in-formacji. Uzyskuje poniżej 51% punktów z prac pisem-nych oraz wypowiedzi

Wykazuje ograniczoną znajomość słownictwa i struktur językowych, popełnia liczne błędy ję-zykowe znacznie zakłó-cające komunikację i płynność wypowiedzi, błędy w wymowie i into-nacji, formułuje niepełne odpowiedzi na niektóre pytania, odpowiedzi czę-ściowo odbiegające od treści zadanego pytania, dokonuje niekomplet-nych, jednostronnych prezentacji ustnych lub pisemnych zadanego ma-teriału, odtwórcza pre-zentacja. Uzyskuje powyżej 51% z prac pisemnych oraz wypowiedzi

Reprezentuje zadowalają-cy poziom znajomości słownictwa i struktur ję-zykowych, popełnia błędy językowe nieznacznie za-kłócające komunikację, nieznaczne zakłócenia w płynności wypowiedzi, stosuje poprawną wymo-wę i intonację, formułuje odpowiedzi pełne nie-znacznie odbiegające od treści zadanego pytania, wykazuje praktyczne po-sługiwanie się wiadomo-ściami wg podanych wzo-rów w formie pisemnej i w aspekcie mowy, po-prawnie konstruuje pre-zentacje, bogate w treść. Uzyskuje 70–80% punk-tów z prac pisemnych oraz wypowiedzi

Umiejętności wykazywane przez studenta, wiedza, spraw-ności językowe, stosowane struktury językowe i słownic-two wykraczają poza normy programowe, nabycie umiejęt-ności formułowania planu dzia-łania, tworzenie oryginalnych pomysłów (na ocenę 5). Wykazuje bardzo dobry poziom znajomości słownictwa i struk-tur językowych, popełnia nie-liczne błędy językowe nie za-kłócające komunikacji, kon-struuje wypowiedź płynną, sto-suje poprawną wymowę i intonację, nabycie umiejętno-ści interpretowania i opiniowania, oraz formułowa-nia problemów i hipotez (na ocenę 4+). Uzyskuje powyżej 80% punk-tów z prac pisemnych oraz wy-powiedzi

Obecność Powyżej 6 godzin nie-usprawiedliwionych

Lub Test Marlins

X Pisemny – 80% Poziom – junior engineer

Ustny – Intermediate

Narzędzia dydaktyczne:

Rodzaj Opis

Laboratorium komputerowe + stacjonarne i internetowe programy

50 programów zawodowych, gramatycznych, testujących + DVD zawodowe: VHF, Mareng, Marlins, Oxford, Profesor Henry, Seagull, Videotel itd.

Sala multimedialna + zestawy ćwiczeń Programy towarzyszące podręcznikom, skryptom DVD, prezentacje własne

Magnetofony + podręczniki, skrypty Ćwiczenia na rozumienie – programy zawodowe i oryginalne


41

Literatura:

Literatura podstawowa

1. Augustyniak-Klimczuk A., Mastalerz K.: English basics for marine engineering students. 2. Marlins: English for seafarers. Study Pack 1 & 2. 3. MARENG – program komputerowy 4. Standard maritime communication phrases – IMO 5. Wysocki H.: English for students of marine engineering. 6. Buczkowska W.: English across marine engineering. 7. Jędraszczak H., Mastalerz K.: English-Polish & Polish-English marine engineering dictionary. 8. van Kluijven P.: An English course for students St Marine College and for on board training.

Literatura uzupełniaj ąca

1. Gunia M., Mastalerz K.: Workbook on English grammar for mechanical engineering students. 2. Cowley J.: Running and maintenance of marine machinery. 3. Puchalski J.: Illustrated English Polish seaman’s dictionary. 4. Comfort J. et all: Basic technical English. 5. Programy komputerowe i DVD firmy Seagull 6. DVD – Videotell 7. Góral Z.: Angielsko-polski opis symulatora siłowni okrętowej. 8. Góral Z.: Angielsko-polski podręczny słownik mechanika okrętowego. 9. Jakowczyk E.: English for chief engineers.

10. Jakowczyk E.: English for mechanical engineering students. 11. Babicz J.: Shipbuilding dictionary. 12. Babicz J.: Dictionary of marine technology. 13. MacGeorge H.D.: Marine auxiliary machnery. 14. Blakey T.N.: English for maritime studies.

Prowadzący przedmiot:

Stopień / tytuł, imi ę, nazwisko, forma zajęć Adres e-mail Jednostka dydaktyczna

Osoba odpowiedzialna za przedmiot:

mgr Krzysztof Mastalerz [email protected] SNJO

Pozostałe osoby prowadzące zajęcia:

mgr Rafał Litwin [email protected] SNJO

mgr Agnieszka Misiak [email protected] SNJO

mgr Katarzyna Zawadzka [email protected] SNJO

Objaśnienia skrótów: A – audytoria, Ć – ćwiczenia, L – laboratorium, S – symulator, SE – seminarium, P – projekt, E – e-learning, PP – praca przejściowa, PR – praktyka.


42


Nr: 2 Przedmiot: Wychowanie fizyczne





Rok studiów: II





II 20 16 1

Razem w czasie studiów 20 16 1


1. Brak przeciwwskazań do wysiłku fizycznego

Cele przedmiotu:

1. Wyposażenie w wiedzę i umiejętności prawidłowego reagowania na sytuację zagrożenia życia i zdrowia w wodzie

2. Wyposażenie w wiedzę i umiejętności z zakresu organizacji i uczestnictwa w różnorodnych formach aktywności ukierunkowanej na rozwój i utrzymanie sprawności fizycznej

3. Zapoznanie z zasadami bezpieczeństwa podczas treningu z wykorzystaniem sprzętu sportowego oraz realizacja różnych form wysiłku fizycznego indywidualnego lub zespołowego

4. Kształtowanie nawyku aktywnego wykorzystania czasu wolnego i postaw prozdrowotnych



EKP1

Ma wiedzę z zakresu ratownictwa wodnego. Ma wiedzę w zakresie technik i me-tod stosowanych w celu kształtowania sprawności fizycznej w różnych dyscypli-nach sportu i rekreacji. Ma wiedzę z bezpieczeństwa i przepisów dotyczących dyscyplin sportowych i rekreacyjnych

K_W11, K_K03

EKP2

Umie zastosować posiadaną wiedzę w działaniach (w tym z ratownictwa), potrafi realizować zadania ruchowe o charakterze sportowym w wodzie i na lądzie w ce-lu kształtowania sprawności fizycznej; Umie dobrać i korzystać ze środków tech-nicznego wspomagania treningu i wyposażenia ratowniczego

K_U11, K_K03

EKP3 Prezentuje postawę systematycznej dbałości o sprawność fizyczną umożliwiająca działalność zawodową. Prezentuje postawę gotowości do współpracy w zespole, odpowiedzialności za członków zespołu i wykonywane zadania

K_K03, K_K04, K_K12


43




SEKP1

Posiada wiedzę z zakresu technik i metod sto-sowanych w kształtowaniu sprawności fizycznej oraz prawidłowej postawy ciała. Ma wiedzę o bezpieczeństwie i zasadach podczas ćwiczeń w siłowni kulturystycznej studio fitness

EKP 1,3

x

SEKP2

Umie zastosować posiadaną wiedzę w działa-niach, potrafi realizować zadania ruchowe o charakterze sportowym w celu kształtowania sprawności fizycznej i prawidłowej postawy cia-ła. Umie dobrać środki technicznego wspoma-gania treningu i korzystać z nich

EKP2 x

SEKP3

Prezentuje postawę systematycznej dbałości o sprawność fizyczną umożliwiająca działalność zawodową. Prezentuje postawę gotowości do współpracy w zespole, odpowiedzialności za członków zespołu i wykonywane zadania

EKP3 x

SEKP4

Posiada wiedzę z zakresu technik i metod sto-sowanych w kształtowaniu sprawności fizycznej oraz różnych dyscyplin sportu i rekreacji (halo-wych). Ma wiedzę o bezpieczeństwie i przepi-sach dotyczących wybranych dyscyplinach spor-towych

EKP 1,3

x

SEKP5

Umie zastosować posiadaną wiedzę w działa-niach, potrafi realizować zadania ruchowe o cha-rakterze sportowym w celu kształtowania sprawności fizycznej. Umie dobrać środki tech-nicznego wspomagania treningu, standardowe wyposażenie hal sportowych i korzystać z nich

EKP2 x

SEKP6

Posiada wiedzę z zakresu technik i metod sto-sowanych w kształtowaniu sprawności fizycznej oraz różnych dyscyplin sportu i rekreacji. Ma wiedzę o bezpieczeństwie i przepisach dotyczą-cych sportów wodnych

EKP 1,3

x

SEKP7

Umie zastosować posiadaną wiedzę w działa-niach, potrafi realizować zadania ruchowe o charakterze sportowym w wodzie w celu kształtowania sprawności fizycznej. Umie do-brać środki technicznego wspomagania treningu i korzystać z nich

EKP2 x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: II

L SEKP1,3 Zapoznanie z regulaminem siłowni i zasadami bezpieczeństwa na zaję-ciach, higieną zajęć, właściwym korzystaniem z urządzeń oraz sprzętu na siłowni, warunkami zaliczenia

20


44

SEKP1,2 Energetyka wysiłku, Pomiar i ocena siły mięśniowej – sprawdzian

SEKP2 Ćwiczenia izolowane jako ćwiczenia angażujące pojedyncze grupy mię-śni

SEKP2 Ćwiczenia segmentowe jako ćwiczenia angażujące kilka dużych grup mięśniowych

SEKP2 Ćwiczenia globalne jako ćwiczenia angażujące kompleksowo mięśnie całego ciała

SEKP2 Wiosłowanie na ergometrze Concept II. Nauka techniki wiosłowania

SEKP1 Metody rozwoju wytrzymałości: ciągła, przemienna, powtórzeniowa, in-terwałowa

SEKP1 Wybrane metody rozwoju siły: body building system, ciężkoatletyczna, progresywna

SEKP1 Podstawowe metody kształtowania wytrzymałości siłowej: stacyjna, ob-wodowa, strumieniowa

SEKP2 Ocena reakcji na obciążenia treningowe

SEKP2 Trening kulturystyczny i jego oddziaływanie na rozwój umiejętności ćwiczących. Atlas ćwiczeń

SEKP2 Testy oceny sprawności i nabytych umiejętności. Doskonalenie techniki wiosłowania na ergometrze. Rozkład sił na dystansie – sprawdzian

SEKP2 Praktyczne wykorzystanie znaczenia siły mięśniowej w życiu człowieka

SEKP1,2 Układanie własnego programu treningowego na zwiększenie poszcze-gólnych cech układu mięśniowego

SEKP2 Testy oceny sprawności i nabytych umiejętności – wyciskanie w leżeniu. Indywidualna poprawa sprawdzianów

SEKP3,4 Zapoznanie z programem zajęć, regulaminem sali gier, wymogami oraz omówienie bezpieczeństwa zajęć. Znaczenie rozgrzewki w zajęciach sportowych

SEKP5 Piłka koszykowa – nauka i doskonalenie kozłowania piłki oraz podań i chwytów

SEKP5 Piłka koszykowa – nauka i doskonalenie rzutów piłką do kosza z miej-sca, biegu i wyskoku

SEKP5 Piłka koszykowa – nauka i doskonalenie elementów techniki indywidu-alnej

SEKP3,4 Piłka koszykowa – test sprawdzający umiejętności techniki indywidual-nej

SEKP5 Piłka siatkowa – nauka i doskonalenie odbić piłki sposobem oburącz górnym i dolnym

SEKP3,5 Piłka siatkowa – nauka i doskonalenie zagrywki – małe gry 2x2, 3x3

SEKP5 Piłka siatkowa – nauka i doskonalenie ataku, ustawienie na boisku

SEKP5 Piłka siatkowa – nauka i doskonalenie zastawienia

SEKP4,5 Piłka siatkowa – test sprawdzający umiejętność techniki indywidualnej

SEKP4,5 Badminton – zapoznanie z przepisami gry, nauka podstawowych umie-jętności techniki indywidualnej

SEKP5 Badminton – doskonalenie podstawowych umiejętności techniki indywi-dualnej, gry singlowe i deblowe


45

SEKP5 Unihokej – nauka i doskonalenie umiejętności techniki indywidualnej

SEKP3,5 Unihokej – nauka i doskonalenie systemów ataku i obrony – turniej gry 4x4

SEKP3,5 Tenis stołowy – nauka i doskonalenie umiejętności techniki indywidual-nej, gry singlowe i deblowe

SEKP3,6 Zapoznanie z regulaminem basenu i zasadami bezpieczeństwa na zaję-ciach, higieną zajęć w wodzie, wymaganym podstawowym wyposaże-niem osobistym, warunkami zaliczenia

SEKP7 Ćwiczenia oswajające w wodzie, diagnoza wstępna umiejętności pły-wackich

SEKP7 Nauka leżenia w pozycji na plecach; Pływanie z pomocą deski

SEKP7 Nauka i doskonalenie naprzemianstronnej pracy nóg

SEKP7 Nauka pracy rąk w stylu grzbietowym

SEKP7 Nauka skoków do wody w różnych pozycjach: na nogi, kuczny

SEKP7 Nauka naprzemianstronnej pracy rąk kraulem

SEKP7 Podstawowe ćwiczenia z zanurzenia pod wodę (w miejscu)

SEKP3,7 Ćwiczenia grupowe w wodzie – piłka wodna – gra właściwa

SEKP7 Ocena techniki pływania na plecach i kraulem

SEKP7 Nauka pływania w płetwach po powierzchni

SEKP7 Nauka naprzemianstronnej pracy nóg w pozycji na boku – holowanie

SEKP7 Nauka pracy nóg w stylu klasycznym w pozycji na plecach i piersiach

SEKP6,7 Sprawdzian wytrzymałości w pływaniu

SEKP7 Pływanie w ubraniu roboczym w różnych pozycjach – kontrola efektów kształcenia

Razem: 20

P 16

Razem: 16

Razem w roku: 36




Godziny zajęć 36



Łącznie ?

Metody i kryteria oceny: Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5 Metody oceny zaliczenie

EKP1 Nie zna podstawowych technik i metod stoso-

Posiada podstawowe wiado-mości z zakresu kształtowa-

Posiada wiadomości z zakresu bezpieczeń-

Zna zasady i metody kształtowania więk-


46

wanych w kształtowaniu sprawności fizycznej

nia wybranych sprawności fi-zycznej

stwa i metod kształto-wania wybranych sprawności fizycznej

szości sprawności fiz. oraz przepisy wybra-nych dyscyplin sportu i rekreacji

EKP2

Nie umie realizować podstawowych zadań ruchowych i korzystać ze środków technicz-nych wspomagania tre-ningu

Wykonuje zadania ruchowe z dużymi odstępstwami od wzorca, potrafi korzystać z podstawowych środków technicznych przy realizacji prostych zadań ruchowych

Wykonuje zadania ru-chowe z nielicznymi od-stępstwami od wzorca, potrafi korzystać z róż-norodnych środków technicznych

Wykonuje zadania zgodnie ze wzorcem i średnią efektywno-ścią ruchu, dobiera środki do prostego za-dania

EKP3

Nie pracuje systema-tycznej lub utrudnia rea-lizację zadań grupie

Pracuje systematycznie z niskim zaangażowaniem w realizację zadań

Pracuje systematycznie oraz jest zaangażowany w realizację zadań; dobra współpraca w ze-spole

Wykazuje aktywną po-stawę w realizację za-dań i motywuje innych członków grupy do re-alizacji zadań


Rodzaj Opis

Trenażery do ćwiczeń siłowych Ergometr wioślarski, Orbitrek, rowerek stacjonarny

Przyrządy do ćwiczeń siłowych Przyrządy do ćwiczeń selektywnych – mięśni nóg, ramion, grzbietu, brzucha

Przybory do ćwiczeń siłowych Hantle, gryfy, obciążenia

Wyposażenie Sali sportowej Kosze, bramki, drabinki, materace

Przybory sportowe Piłki, lotki, rakiety, kije hokejowe

Przybory pływackie Płetwy, łapki pływackie, kamizelki ratunkowe, deska, pianka

Literatura:


1. Nawara H.: Badminton. 2. Abramuk D. i inni: Unihoc. 3. Bilski W.: Tenis stołowy. 4. Huciński T.: Koszykówka. 5. Zatyracz Z., Piasecki L.: Piłka siatkowa. 6. Orzech J.: Monografia treningu siły mięśniowej.


1. Kruszewski M.: Metody treningu i podstawy żywienia w sportach siłowych (trójbój siłowy, kultury-styka, fitness, podnoszenie ciężarów).

2. Sieniek Cz.: Sporty całego życia. 3. Salski D.: Vademecum ratownika wodnego.




mgr Artur Lipecki [email protected] SWFiS


mgr Jakub Chuta [email protected] SWFiS

mgr Alojzy Gołąb [email protected] SWFiS

mgr Artur Jankowiak [email protected] SWFiS

mgr Wojciech Jaśkiewicz [email protected] SWFiS


47

mgr Norbert Marchewka [email protected] SWFiS

mgr Tadeusz Skrzypkowski [email protected] SWFiS

mgr Robert Terczyński [email protected] SWFiS

dr Marian Zajączkowski [email protected] SWFiS



48


Nr: 3 Przedmiot: Podstawy ekonomii





Rok studiów: I





I 8 1



1.

Cele przedmiotu:

1. Przygotowanie do pracy przy stosowaniu zasad charakterystycznych dla gospodarki rynkowej

2. Zapoznanie z zasadami tworzenia, ewidencji i podziału dochodu narodowego oraz problematyką wzrostu gospodarczego

3. Wyjaśnienie podstawowych kategorii mechanizmu rynkowego

4. Określenie roli poszczególnych podmiotów w procesie gospodarowania



EKP1 Zna i rozumie istotę, cele i prawidłowości gospodarowania K_W11, K_W13, K_W16

EKP2 Identyfikuje podstawowe elementy mechanizmu rynkowego K_W11, K_W13, K_W16

EKP3 Rozumie tworzenie, ewidencję i podział dochodu narodowego oraz problematykę wzrostu gospodarczego

K_W11, K_W16, K_K10

EKP4 Określa rolę poszczególnych podmiotów w procesie gospodarowa-nia

K_W11, K_W16, K_K10


Lp. Szczegółowe efekty kształcenia Powiązanie

z EKP A Ć L E S P SE PP PR Uwagi

SEKP1 Definiuje i opisuje istotę, cele i prawidłowo-ści gospodarowania

EKP1,3 x

SEKP2 Zna problemy wzrostu gospodarczego EKP1,4 x

SEKP3 Identyfikuje podstawowe kategorie mecha-nizmu rynkowego

EKP2,3 x

SEKP4 Określa rolę poszczególnych podmiotów w procesie gospodarowania

EKP2,4 x


49

SEKP5 Wyjaśnia uwarunkowania współczesnych procesów rozwojowych

EKP1,3 x

SEKP6 Identyfikuje problemy rynku pracy EKP1,2 x

SEKP7 Zna zasady panujące na rynku kapitałowym i pieniężnym

EKP2,3 x

SEKP8 Określa problemy globalizacji gospodarki światowej

EKP1,3 x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: I

A

SEKP1 Istota, cele i prawidłowości gospodarowania

8

SEKP1 Gospodarka jako system ekonomiczny. Charakterystyka podstawowych systemów ekonomicznych

SEKP2 Tworzenie, ewidencja i podział dochodu narodowego

SEKP3 Gospodarka rynkowa – podstawowe kategorie

SEKP3 Rynek towarów i usług

SEKP7 Rynek papierów wartościowych. Funkcjonowanie giełdy

SEKP6 Rynek pracy. Podaż i popyt na pracę

SEKP6 Bezrobocie jako przejaw nierównowagi na rynku pracy. Rodzaje, przy-czyny i skutki bezrobocia. Bezrobocie a inflacja

SEKP3 Przedsiębiorstwo w gospodarce rynkowej. Formy prawne, strategie rozwo-ju przedsiębiorstwa

SEKP7 Polityka fiskalna. Budżet państwa

SEKP7 Dochody i wydatki budżetowe. Podatki – rodzaje

SEKP7 Polityka monetarna. Pieniądz – ewolucja pieniądza, jego funkcje podsta-wowe operacje

SEKP7 Zadania i cele banków. Bank centralny

SEKP8 Międzynarodowa współpraca ekonomiczna i integracja gospodarcza

SEKP8 Główne problemy społeczno-ekonomiczne współczesnego świata

Razem: 8

Razem w roku: 8




Godziny zajęć 8



Łącznie ?


50


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny Ocena aktywności na zajęciach, zaliczenie pisemne w formie testu jednokrotnego wyboru

EKP1 Nie rozpoznaje prawi-dłowości istotnych dla gospodarowania

Zna i rozumie istotę gospodarowania

Rozumie istotę, potrafi omówić cele gospodaro-wania

Określa wszystkie prawidło-wości gospodarowania

EKP2

Nie zna podstawo-wych działań mecha-nizmu rynkowego

Ukierunkowany wła-ściwie określa elemen-ty mechanizmu rynko-wego

Charakteryzuje elementy i działanie mechanizmu rynkowego, odnosi je do problemów wzrostu go-spodarczego

Określa wzajemne zależności między elementami mechani-zmu rynkowego, w aspekcie równowagi rynkowej; analizu-je problemy wzrostu gospo-darczego

EKP3

Nie zna w podstawo-wym zakresie i nie ro-zumie pojęcia docho-du narodowego

Rozumie zasady two-rzenia dochodu naro-dowego

Charakteryzuje zasady tworzenia i podziału do-chodu narodowego

Wykazuje pogłębioną wiedzę o zasadach tworzenia i po-działu dochodu narodowego; określa mierniki dochodu na-rodowego

EKP4

Nie zna w podstawo-wym zakresie procesu gospodarowania i jego elementów

Ukierunkowany po-prawnie określa po-szczególne podmioty w procesie gospodaro-wania

Charakteryzuje udział po-szczególnych podmiotów w procesie gospodarowa-nia

Określa zasady racjonalnego gospodarowania i odnosi je do podmiotów gospodarczych


Rodzaj Opis

Rzutnik multimedialny Wykłady częściowo prowadzone w postaci prezentacji multimedialnej

Literatura:


1. Samuelson P.K., Nordhaus W.D.: Ekonomia. PWN, Warszawa 2003. 2. Kwiatkowski E., Milewski R.: Podstawy ekonomii. PWN, Warszawa 2008. 3. Marciniak S.: Makro- i mikroekonomia – Podstawowe problemy. Wydawnictwo Naukowe PWN,

Warszawa 2001.


1. Nasiłowski M.: Podstawy mikro- i makroekonomii. Key Text, Warszawa 2006. 2. Beksiak J.: Ekonomia. Warszawa 2000.




dr inż. kpt. ż.w. Piotr Lewandowski [email protected] WIET/IZT/ZNEiS




51


Nr: 4 Przedmiot: Nauka o pracy i kierowaniu*





Rok studiów: IV





IV 16 1



1.

Cele przedmiotu:

1. Nabycie wiedzy z zakresu podstawowych pojęć dotyczących pracy i kierowania

2. Przyswojenie umiejętności organizacji oraz kierowania

3. Nabycie umiejętności organizacji pracy zespołowej

4. Opanowanie umiejętność motywacji i komunikacji w procesie pracy



EKP1 Zna podstawowe pojęcia i funkcje z zakresu pracy i kierowania

K_W11, K_W13, K_U01, K_U05 K_U06, K_U09

EKP2 Umie planować i organizować pracę w warunkach zmian K_W13, K_U02, K_U03, K_U04

K_U14, K_K04




SEKP1 Definiuje pojęcia dotyczące pracy ludzkiej i kierowania

EKP1 x

SEKP2 Określa główne akty prawne regulujące pracę ludzką

EKP1 x

SEKP3 Charakteryzuje podstawowe funkcje kiero-wania

EKP1,2 x

SEKP4 Określa zasady organizacji pracy zespoło-wej

EKP1,2 x

SEKP5 Definiuje funkcje człowieka w procesie pracy

EKP1,2 x

SEKP6 Analizuje proces planowania pracy EKP2 x


52

SEKP7 Charakteryzuje funkcję motywowania w pracy

EKP2 x

SEKP8 Prezentuje zasady etyki zawodowej EKP1,2 x

SEKP9 Definiuje źródła stresu w zawodzie marynarza

EKP2 x

SEKP10 Określa zasady skutecznej komunikacji w pracy

EKP2 x

SEKP11 Analizuje pracę i kierowanie w warunkach zmiany

EKP2 x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A

SEKP1 1. Podstawowe pojęcia dotyczące pracy ludzkiej i kierowania

16

SEKP2 2. Główne akty prawne regulujące pracę ludzką

SEKP3 3. Podstawowe funkcje kierowania

SEKP4 4. Zasady organizacji pracy zespołowej. Zasady sprawnej organizacji

pracy

SEKP5 5. Funkcje człowieka w procesie pracy

SEKP6 6. Planowanie pracy

SEKP6 7. Kierowanie ludźmi w procesie pracy

SEKP7 8. Motywowanie w pracy

SEKP8 9. Zasady etyki zawodowej. Etyczne aspekty pracy na morzu

SEKP9 10. Źródła stresu w zawodzie marynarza. Konflikty w pracy

SEKP10 11. Komunikacja w pracy

SEKP11 12. Praca i kierowanie w warunkach zmiany

Razem: 16

Razem w roku: 16




Godziny zajęć 16



Łącznie ?


53


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny Zaliczenie pisemne bądź ustne

EKP1

Mniej niż 50% znajomo-ści zagadnień z zakresu nauki o pracy i kierowa-niu

50% znajomości za-gadnień z zakresu nauki o pracy i kierowaniu



EKP2 Mniej niż 50% znajomo-ści przedmiotowych za-gadnień

50% znajomości przedmiotowych za-gadnień




Rodzaj Opis

komputer, rzutnik multimedialny Zajęcia audytoryjne w formie prezentacji multimedialnej i filmów

Literatura:


1. Stoner J., Freemanm R., Gilbert D.: Kierowanie. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2011.

2. Penc J.: Decyzje i zmiany w organizacji. Centrum Doradztwa i Informacji Difin Sp. z o.o., Warszawa 2008.

3. Jarmołowicz W.: Gospodarowanie pracą we współczesnym przedsiębiorstwie. Wydawnictwo Forum Naukowe, Poznań 2007.

4. Penc J.: Nowoczesne kierowanie ludźmi. Difin, Warszawa 2007. 5. Dannelon A.: Kierowanie zespołami. Helion, Gliwice 2007. 6. Hardingham A.: Praca w zespole. Petit, Warszawa 2004. 7. Sajkiewicz A., Sajkiewicz Ł.: Nowe metody pracy z ludźmi. Poltext, Warszawa 2002.


1. Griffin R.W.: Podstawy zarządzania organizacjami. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.

2. Forsyth P.: Efektywne zarządzanie czasem. Wydawnictwo Helion, Gliwice 2004. 3. Anderson R.: Organizacja zebrań. K.E. Liber, Warszawa 2003. 4. Christowa Cz.: Podstawy budowy i funkcjonowania portowych centrów logistycznych. Wydawnic-

two Akademii Morskiej w Szczecinie, Szczecin 2005.




dr Artur Rzempała [email protected] WIET/IZT/ZOiZ




54


Nr: 5 Przedmiot: Ochrona własności intelektualnej





Rok studiów: III





III 12 1



1.

Cele przedmiotu:

1. Wykształcenie umiejętności posługiwania się podstawową wiedzą nt. prawa autorskiego, ochrony autorskich praw osobistych i autorskich praw majątkowych, cechy patentu i wzoru użytkowego oraz procedury ich zgłaszania, odpowiedzialności karnej w zakresie naruszeń prawa autorskiego i ochrony patentowej

2. Wykształcenie umiejętności rozwiązywania problemów związanych z „obiektami” będącymi przedmiotem prawa autorskiego i ochrony patentowej, posługiwanie się przepisami regulującymi prawo autorskie oraz ochronę patentową oraz znajomość procedury zgłaszania patentu i wzoru użytkowego



EKP1 We właściwy sposób potrafi rozpoznawać i stosować podstawową wiedzą nt. prawa autorskiego i ochrony patentowej

K_W11, K_W14 K_U01, K_U05

EKP2 Posiada umiejętność posługiwania się przepisami regulującymi pra-wo autorskie oraz ochronę patentową

K_W11, K_W14 K_U01, K_U05




SEKP1 Zna i umie stosować przepisy regulujące prawo autorskie oraz ochronę patentową oraz autorskie prawo osobiste i autorskie prawo majątkowe

EKP 1,2

x

SEKP2 Orientuje się w zakresie przedmiotu i podmiotu prawa autorskiego

EKP1 x


55

SEKP3

Zna zakres korzystania z chronionych utworów i czas trwania autorskich praw majątkowych oraz przechodzenie i zbywanie praw autorskich i majątkowych

EKP1 x

SEKP4

Zna i umie stosować ochronę utworów audiowi-zualnych i programów komputerowych, ochronę autorskich praw osobistych i autorskich praw majątkowych oraz ochronę wizerunku, adresata korespondencji i tajemnicy źródeł informacji

EKP 1,2

x

SEKP5 Zna prawa do artystycznych wykonań i nauko-wych dokonań oraz organizacje zbiorowe zarzą-dzające prawami autorskimi

EKP 1,2

x

SEKP6

Zna i umie stosować podstawowe pojęcia z ochrony patentowej: patent, wzór użytkowy oraz procedurę zgłaszania patentu i wzoru użyt-kowego

EKP1 x

SEKP7 Zna odpowiedzialność karną w zakresie naru-szeń prawa autorskiego i ochrony patentowej

EKP 1,2

x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: III

A

SEKP1 Przepisy regulujące prawo autorskie oraz ochronę patentową

12

SEKP2 Przedmiot i podmiot prawa autorskiego

SEKP1,2,3 Autorskie prawa osobiste i autorskie prawa majątkowe

SEKP3,4 Zakres korzystania z chronionych utworów i czas trwania autorskich praw majątkowych

SEKP3 Przechodzenie i zbywanie praw autorskich i majątkowych

SEKP4 Szczegóły ochrony utworów audiowizualnych i programów komputero-wych

SEKP4 Ochrona autorskich praw osobistych i autorskich praw majątkowych

SEKP4 Ochrona wizerunku, adresata korespondencji i tajemnicy źródeł informacji

SEKP5 Prawa do artystycznych wykonań i naukowych dokonań

SEKP5 Organizacje zbiorowe zarządzające prawami autorskimi

SEKP6 Ochrona patentowa – ogólne informacje

SEKP6 Patent – cechy charakterystyczne, zastrzeganie praw

SEKP6 Wzór użytkowy – cechy charakterystyczne, zastrzeganie praw

SEKP6 Organizacja ochrony patentowej w Polsce – procedura zgłaszania patentu i wzoru użytkowego

SEKP7 Odpowiedzialność karna w zakresie naruszeń prawa autorskiego i ochrony patentowej

Razem 12

Razem w roku: 12


56

Obciążenie pracą studenta:

Obliczając liczbę godzin pracy własnej studenta należy wziąć pod uwagę: zapoznanie się z podaną literaturą, przygotowywanie się do zajęć laboratoryjnych, opracowanie dokumentacji projektu, przygotowanie się do zajęć projektowych, przygotowywanie się do zaliczeń i egzaminów.



Godziny zajęć 12



Łącznie ?


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny Zaliczenie pisemne

EKP1 EKP2

Nie posiada żadnej wiedzy nt. prawa au-torskiego i patento-wego

Posiada minimalną wiedzę nt. prawa au-torskiego i patento-wego

Potrafi we właściwy sposób w znacznej części posługiwać się zagadnieniami związany-mi z prawem autorskiego i pa-tentowym

Potrafi we właściwy sposób w pełni posługiwać się za-gadnieniami związanymi z prawem autorskiego i pa-tentowym


Rodzaj Opis

Rzutnik multimedialny Zajęcia audytoryjne w formie prezentacji multimedialnej

Literatura:


1. USTAWA z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. 2. USTAWA z dnia 30 czerwca 2000 r. prawo własności przemysłowej.





dr hab. inż. Zbigniew Matuszak [email protected] IESO/ZSO




57


Nr: 6 Przedmiot: Matematyka





Rok studiów: I–II


Grupa przedmiotów:

podstawowe



I 44E 28 20 9

II 16E 12 30 5

Razem w czasie studiów 60 40 50 14


1. W zakresie wiedzy: podstawa programowa dla szkół ponadpodstawowych – działania w zbiorze liczb rzeczywistych, wyrażenia algebraiczne, – funkcje: liniowa, kwadratowa, wielomiany, funk-cja wykładnicza, funkcje trygonometryczne, – rachunek wektorowy i geometria analityczny na płaszczyźnie, – ciągi liczbowe, – rachunek prawdopodobieństwa i statystyka matematyczna

2. W zakresie umiejętności: – posługiwanie się wzorami skróconego mnożenia, wykonywanie dzia-łań na potęgach i pierwiastkach – rozwiązywanie równań i nierówności algebraicznych – wyko-nywanie działań na wektorach – badanie monotoniczności ciągów liczbowych – stosowanie wzo-rów trygonometrycznych – obliczanie prawdopodobieństwa oraz podstawowych parametrów sta-tystycznych

Cele przedmiotu:

1. Wyposażenie w wiedzę z wybranych działów matematyki oraz wykształcenie umiejętności posłu-giwania się aparatem matematycznym do rozwiązywania problemów o charakterze technicznym

2. Zapoznanie z podstawowymi dyscyplinami matematycznymi koniecznymi do studiowania na kie-runkach technicznych

3. Wyrobienie umiejętności ścisłego formułowania problemów w oparciu o język matematyczny

4. Osiągnięcie umiejętności logicznego rozumowania, stosowania metody dedukcji do formułowania i interpretowania wniosków



EKP1 Ma uporządkowaną i ugruntowaną wiedzę z podstawowych działów matematyki

K_W01

EKP2 Ma wiedzę z zakresu matematyki niezbędną do formułowania i rozwiązywania zagadnień z wybranej dyscypliny inżynierskiej

K_W01

EKP3 Potrafi korzystać z metod matematycznych wspomaganych techni-ką cyfrową do symulacji komputerowych oraz wyciągania wnio-sków i interpretowania wyników obliczeń

K_W01, K_U05, K_U07, K_U08

EKP4 Ma umiejętność korzystania z literatury matematycznej oraz zaso-bów internetowych

K_U01, K_U05, K_U17


58

EKP5 Ma umiejętność stosowania wiedzy z matematyki do studiowania na danym kierunku studiów technicznych

K_U07, K_U08, K_U13, K_K01




SEKP1 Zna podstawowe zagadnienia z rachunku róż-niczkowego funkcji jednej i wielu zmiennych rzeczywistych

EKP 1,2,4

x

SEKP2 Zna podstawowe zagadnienia z rachunku cał-kowego funkcji jednej zmiennej rzeczywistej

EKP 1,2,4

x

SEKP3 Umie wyznaczać pochodne funkcji jednej zmiennej

EKP 1,2,3

x

SEKP4 Umie wyznaczać ekstrema funkcji i przedziały monotoniczności

EKP 1,2,3

x

SEKP5 Umie wyznaczać punkty przegięcia i przedzia-ły wypukłości i wklęsłości

EKP 1,2,3

x

SEKP6 Umie wyznaczać asymptoty. Umie wszech-stronnie badać przebieg zmienności jednej zmiennej rzeczywistej

EKP 1,2,3

x

SEKP7 Umie wyznaczać różniczkę zupełną i stosować ją w rachunku błędów

EKP 1,2,3

x

SEKP8 Umie wyznaczać ekstrema lokalne, globalne i warunkowe funkcji wielu zmiennych

EKP 1,2,3

x

SEKP9 Umie rozwijać funkcję jednej i wielu zmien-nych według wzoru Taylora

EKP 1,2,3

x

SEKP10 Umie stosować metody całkowania do wyzna-czania całek nieoznaczonych

EKP 1,2,3

x

SEKP11 Umie obliczać całki oznaczone, całki niewła-ściwe

EKP 1,2,3

x

SEKP12 Umie obliczać pola figur płaskich, długości łuków, objętości i pola powierzchni obroto-wych za pomocą całek

EKP 1,2,3

x

SEKP13 Zna podstawowe zagadnienia z algebry wyż-szej: zbiór liczb zespolonych, macierze, wy-znaczniki, układy równań liniowych

EKP 1,2,4

x

SEKP14 Zna podstawowe zagadnienia z rachunku wek-torowego i geometrii analitycznej przestrzeni kartezjańskiej trójwymiarowej

EKP 1,2,4

x

SEKP15 Zna podstawowe zagadnienia z rachunku cał-kowego funkcji wielu zmiennych

EKP 1,2,4

x

SEKP16 Umie wykonywać działania na liczbach zespo-lonych oraz rozwiązywać równania algebra-iczne w zbiorze liczb zespolonych

EKP 1,2,3

x

SEKP17 Umie rozwiązywać układy równań liniowych za pomocą wyznaczników i macierzy

EKP 1,2,3

x

SEKP18 Umie wykonywać działania na wektorach EKP x


59

w przestrzeni R3 1,2,3

SEKP19 Umie wyznaczać równania płaszczyzn i pro-stych oraz obliczać odległości

EKP 1,2,3

x

SEKP20 Umie obliczać całki wielokrotne i krzywoli-niowe

EKP 1,2,3

x

SEKP21 Zna podstawowe zagadnienia z teorii szeregów liczbowych i funkcyjnych

EKP 1,2,4

x

SEKP22 Zna podstawowe zagadnienia z teorii równań różniczkowych zwyczajnych I i II rzędu

EKP 1,2,4

x

SEKP23 Zna podstawy rachunku prawdopodobieństwa i statystyki matematycznej

EKP 1,2,4

x

SEKP24 Umie badać zbieżności szeregów liczbowych i funkcyjnych

EKP 1,2,4

x

SEKP25 Umie rozwijać funkcję w szereg Taylora oraz wyznaczać całki nieelementarne za pomocą szeregów potęgowych

EKP 1,2,3

x

SEKP26 Umie rozwiązywać wybrane typy równań róż-niczkowych zwyczajnych I i II rzędu metodą kwadratur

EKP 1,2,3

x

SEKP27 Umie obliczać prawdopodobieństwo zdarzeń losowych oraz wyznaczać parametry zmien-nych losowych

EKP 1,2,3

x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: 1

A

SEKP1

Rachunek różniczkowy funkcji jednej zmiennej rzeczywistej: wiadomości uzupełniające dotyczące funkcji (funkcje cyklometryczne), granic ciągów i funkcji, pochodna i różniczka funkcji, pochodne i różniczki wyższych rzędów, twierdzenia o wartości średniej, wzór Taylora, reguły de L’Hos-pitala, wszechstronne badanie przebiegu zmienności funkcji

44

SEKP2

Rachunek całkowy funkcji jednej zmiennej rzeczywistej; całka nieozna-czona, podstawowe twierdzenia, metody całkowania, całkowanie funkcji wymiernych, niewymiernych i trygonometrycznych, całka oznaczona (de-finicja według Riemanna), podstawowe twierdzenia i własności całki oznaczonej, całki niewłaściwe, zastosowania całki oznaczonej w geometrii

SEKP1

Rachunek różniczkowy funkcji wielu zmiennych: zbiory płaskie, definicja funkcji wielu zmiennych, granica i ciągłość funkcji dwóch zmiennych, po-chodne cząstkowe, pochodne funkcji złożonej, różniczka zupełna, po-chodne cząstkowe i różniczki zupełne wyższych rzędów, zastosowanie różniczki zupełnej w rachunku błędów, wzór Taylora, ekstrema funkcji wielu zmiennych

SEKP13

Algebra wyższa: zbiór liczb zespolonych, definicja liczby zespolonej, po-stać kartezjańska i trygonometryczna liczby zespolonej, wzór de Moivre’a, działania na liczbach zespolonych. Macierze i wyznaczniki: definicja ma-cierzy, rodzaje macierzy, działania na macierzach, macierz odwrotna, de-finicja i własności wyznaczników, rząd macierzy, układy równań linio-wych, wzory Cramera, twierdzenie Kroneckera–Capelliego


60

SEKP14

Geometria analityczna w przestrzeni R3: rachunek wektorowy, równania płaszczyzny i prostej, odległość punktu od prostej, odległość punktu od płaszczyzny i prostej, odległość prostej od prostej, powierzchnia stopnia drugiego, powierzchnie obrotowe

SEKP15

Rachunek całkowy funkcji wielu zmiennych: definicja i podstawowe wła-sności całki podwójnej w obszarze normalnym, całka potrójna, zamiana całek wielokrotnych na całki iterowane, zamiana zmiennych, całki krzy-woliniowe, twierdzenie Greena, zastosowania geometryczne całek wielo-krotnych i całek krzywoliniowych

Razem: 44

Ć

SEKP 3,4,5,6

Wyznaczanie pochodnych funkcji jednej zmiennej; wyznaczanie ekstre-mów funkcji i przedziałów monotoniczności; wyznaczanie punktów prze-gięcia i przedziałów wypukłości i wklęsłości; wyznaczanie asymptot; wszechstronne badania przebiegu zmienności jednej zmiennej rzeczywi-stej

28

SEKP 7,8,9

Wyznaczanie różniczki zupełnej i stosowania jej w rachunku błędów; wy-znaczanie ekstremów lokalnych, globalnych i warunkowych funkcji wielu zmiennych; rozwijanie funkcji jednej i wielu zmiennych według wzoru Taylora

SEKP 10,11,12

Stosowanie metod całkowania do wyznaczania całek nieoznaczonych; ob-liczanie całek oznaczonych, całek niewłaściwych, całek wielokrotnych i krzywoliniowych; obliczanie całek oznaczonych, całek niewłaściwych, całek wielokrotnych i krzywoliniowych; obliczanie pól figur płaskich, długości łuków, objętości i pól powierzchni obrotowych za pomocą całek

SEKP 16,17

Wykonywanie działań na liczbach zespolonych oraz rozwiązywania rów-nań algebraicznych w zbiorze liczb zespolonych; rozwiązywanie układów równań liniowych za pomocą wyznaczników i macierzy

SEKP 18,19

Wykonywanie działań na wektorach w przestrzeni R3; wyznaczanie rów-nań płaszczyzn i prostych oraz obliczania odległości

SEKP20 Obliczanie całek wielokrotnych i krzywoliniowych; zastosowanie całek wielokrotnych i krzywoliniowych w geometrii

Razem: 28

P

20

Razem: 20

Razem w roku: 92




Godziny zajęć 92



Łącznie ?


61

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: II

SEKP21

Szeregi liczbowe i funkcyjne: definicja szeregu liczbowego, kryteria zbieżności szeregów o wyrazach nieujemnych, szeregi naprzemienne, sze-regi liczbowe warunkowo i bezwzględnie zbieżne, ciągi i szeregi funkcjo-nalne, szeregi potęgowe, szereg Taylora

SEKP22

Równania różniczkowe zwyczajne: równania różniczkowe rzędu pierw-szego (wybrane typy), równania różniczkowe rzędu drugiego (przypadki szczególne), równania różniczkowe liniowe drugiego rzędu o stałych współczynnikach

SEKP23

Rachunek prawdopodobieństwa: zdarzenia elementarne, zdarzenia losowe, definicja prawdopodobieństwa, własności prawdopodobieństwa, prawdo-podobieństwo warunkowe, niezależność zdarzeń losowych, schemat Be-roulliego, prawdopodobieństwo całkowite, wzór Bayesa, zmienne losowe typu skokowego i typu ciągłego, rozkłady prawdopodobieństwa zmien-nych losowych, parametry zmiennych losowych, zmienne losowe dwu-wymiarowe typu skokowego i typu ciągłego, kowariancja, współczynnik korelacji, zmienne losowe skorelowane, niezależność zmiennych loso-wych

SEKP23

Podstawy statystyki matematycznej: podstawowe pojęcia i twierdzenia, wybrane rozkłady prawdopodobieństwa występujące w statystyce mate-matycznej, estymatory i ich podstawowe własności, metody uzyskiwania estymatorów, przedziały ufności, weryfikacja hipotez statystycznych, pod-stawowe testy statystyczne

Razem: 16

SEKP 24,25

Badanie zbieżności szeregów liczbowych i funkcyjnych; rozwijanie funk-cji w szereg Taylora oraz wyznaczania całek nieelementarnych za pomocą szeregów potęgowych

SEKP26 Rozwiązywanie wybranych typów równań różniczkowych zwyczajnych I i II rzędu metodą kwadratur

SEKP27 Obliczanie prawdopodobieństw zdarzeń losowych oraz wyznaczania pa-rametrów zmiennych losowych; wyznaczanie przedziałów ufności; wery-fikacja hipotez statystycznych

Razem: 12

P

30

Razem: 30

Razem w roku: 58




Godziny zajęć 58 5


62

Praca własna studenta ?


Łącznie ?


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny Egzamin ustny, egzamin pisemny, prace kontrolne, sprawdziany, zadania domowe

SEKP1, SEKP3, SEKP4, SEKP5, SEKP6, SEKP7, SEKP8

Obliczanie granic ciągów liczbowych i granic funkcji

Nie potrafi obliczyć żadnej granicy ciągu oraz funkcji

Potrafi obliczać granice ciągu, którego wyrazy są ilorazami wielomianów, oblicza granice funkcji elementarnych w punkcie i w ±∞, wyznacza asymp-toty funkcji wymiernych

Jak na ocenę 3 plus: obli-cza niezbyt trudne granice ciągów i funkcji w punk-cie, w ±∞ prowadzący do symboli nieoznaczonych ∞/∞, ∞–∞, bada ciągłość funkcji opisanych jednym równaniem, wyznacza asymptoty funkcji nie-wymiernych. Oblicza granice ciągów i funkcji o różnym stopniu trudności, wykorzystuje twierdzenie o trzech cią-gach do obliczania granic ciągów, bada ciągłość funkcji sklejanych

Jak na ocenę 4 plus: na podstawie definicji wy-kazuje, że dana liczba jest granicą ciągu, grani-cą funkcji. Stosuje specjalistyczny język matematyczny przy opisywaniu roz-wiązań zadań, proble-mów wykorzystuje ciągi liczbowe i ich granice, funkcje i ich granice

Obliczanie pochodnych funkcji

Nie potrafi wyzna-czyć pochodnych funkcji

Wyznacza pochodne i różniczki funkcji ele-mentarnych, sumy funk-cji, różnicy funkcji, ilo-czynu stałej i funkcji, ilo-czynu dwóch funkcji elementarnych, ilorazu dwóch funkcji elementar-nych

Jak na ocenę 3 plus: wy-znacza pochodne i róż-niczki funkcji złożonych z dwóch funkcji, podaje in-terpretację geometryczną pochodnej funkcji, stosuje różniczkę funkcji w obliczeniach przybliżo-nych, na podstawie defi-nicji wyznacza pochodną funkcji wymiernej. Wyznacza pochodne i różniczki funkcji wielo-krotnie złożonych, bada różniczkowalność niezbyt skomplikowanych funk-cji, na podstawie definicji wyznacza pochodną funk-cji trygonometrycznej, lo-garytmicznej, niewymier-nej

Jak na ocenę 4 plus: ba-da różniczkowalność funkcji o różnym stop-niu trudności, stosuje twierdzenie o pochodnej funkcji odwrotnej. Stosuje specjalistyczny język matematyczny przy opisywaniu roz-wiązań zadań, proble-mów wykorzystując po-jęcie pochodnej funkcji

Stosowanie pochodnych funkcji

Nie potrafi stosować pochodnych funkcji

Bada monotoniczność funkcji elementarnych, wyznacza ekstrema tych funkcji, bada wypukłość, wklęsłość funkcji ele-mentarnych, wyznacza ich punkty przegięcia, stosuje regułę de l’Hospitala do wyliczenia grani ilorazu funkcji ele-mentarnych

Jaka na ocenę 3 plus: ba-da monotoniczność funk-cji złożonych z dwóch funkcji, wyznacza eks-trema tych funkcji, bada wypukłość i wklęsłość tych funkcji, wyznacza ich punkty przegięcia, stosuje regułę de l’Hospitala do wyliczenia granic ilorazu, iloczynu różnicy takich funkcji, wyznacza asymptoty róż-nych funkcji. Bada monotoniczność,

Jak na ocenę 4 plus: ba-da przebieg zmienności różnych funkcji. Stosuje specjalistyczny język matematyczny przy opisywaniu roz-wiązań zadań, proble-mów prowadzących do badania monotoniczno-ści, wypukłości, wklę-słości funkcji, wyzna-czania ich ekstremów, punktów przegięcia


63

wypukłość, wklęsłość różnych funkcji, wyzna-cza ich ekstrema oraz punkty przegięcia, stosuje regułę de l’Hospitala do wyznaczania granic róż-nych funkcji, zapisuje wzór Taylora i Maclauri-na dla wielomianu funkcji wymiernej, wykładniczej, trygonometrycznej

Wyznaczanie pochodnych cząstkowych funkcji

Nie potrafi wyzna-czać pochodnych cząstkowych funkcji

Wyznacza pochodne cząstkowe pierwszego i drugiego rzędu prostych funkcji dwóch zmiennych

Jak na ocenę 3 plus: wy-znacza pochodne cząst-kowe pierwszego, drugie-go i trzeciego rzędu pro-stych funkcji trzech zmiennych. Wyznacza różniczki zu-pełne funkcji dwóch zmiennych

Jak na ocenę 4 plus: wy-znacza różniczki zupeł-ne funkcji trzech zmien-nych. Wyznacza pochodne kierunkowe funkcji dwóch zmiennych

Stosowanie pochodnych cząstkowych funkcji

Nie potrafi zastoso-wać pochodnych cząstkowych

Wyznacza ekstrema pro-stych funkcji dwóch zmiennych

Jak na ocenę 3 plus: obli-cza przybliżoną wartość wyrażenia. Wyznacza najmniejszą, największą wartość pro-stej funkcji dwóch zmien-nych w obszarze do-mkniętym i ograniczonym

Jak na ocenę 4 plus: wy-znacza ekstrema róż-nych funkcji dwóch zmiennych. Stosuje specjalistyczny język matematyczny przy opisywaniu roz-wiązań zadań, proble-mów z wykorzystaniem pochodnych cząstko-wych funkcji dwóch zmiennych

Obliczanie całek

Nie potrafi obliczyć całki z wielomianu

Oblicza całki z wielomianów

Stosuje całkowanie przez podstawianie lub przez części we wskazanych całkach. Stosuje całkowanie przez podstawianie i przez czę-ści we wskazanych cał-kach

Potrafi samodzielnie do-brać metodę całkowania i ją zastosować

SEKP2, SEKP10, EKP11, SEKP12

Wyznaczanie wielkości geometrycznych

Nie potrafi narysować obszaru, którego do-tyczy zadanie lub nie potrafi wyznaczyć po-la tego obszaru

Rysuje obszar we współ-rzędnych kartezjańskich, którego pole trzeba obli-czyć i wyznacza to pole

Wyznacza wskazaną wielkość geometryczną we współrzędnych karte-zjańskich. Wyznacza wskazaną wielkość geometryczną w opisie parametrycznym

Wyznacza wskazaną wielkość geometryczną we współrzędnych bie-gunowych. Wyznacza wielkości geometryczne w dowol-nych współrzędnych

Metody oceny Prace kontrolne, sprawdziany, zadania domowe

SEKP13–19 Wykonywanie działań w zbiorze liczb zespolonych

Nie potrafi wykonać żadnego działania w zbiorze liczb zespolo-nych

Podaje postać kartezjań-ską, trygonometryczną liczby zespolonej i jej in-terpretację geometryczną, podaje liczbę sprzężoną do danej liczby zespolo-nej, dodaje, odejmuje, mnoży, dzieli liczby ze-spolone w postaci karte-zjańskiej, mnoży i dzieli liczby zespolone w posta-ci trygonometrycznej,

Jak na ocenę 3 plus: poda-je postać wykładniczą liczby zespolonej, wyzna-cza n-tą potęgę liczby ze-spolonej i wynik pozo-stawia (o ile to możliwe) w postaci kartezjańskiej, wyznacza pierwiastki z liczby zespolonej na pod-stawie definicji i twierdzenia oraz wynik pozostawia (o ile to moż-

Jak na ocenę 4 plus: in-terpretuje geometrycznie podane zbiory liczb ze-spolonych. Stosuje specjalistyczny język matematyczny przy opisywaniu roz-wiązań zadań, proble-mów, w których poja-wiają się liczby zespo-lone


64

stosuje wzór de Moivre’a do zapisania n-tej potęgi liczby zespolonej, stosuje wzór na k-ty pierwiastek liczby zespolonej

liwe) w postaci kartezjań-skiej. Rozwiązuje proste rów-nania w zbiorze liczb ze-spolonych

Wykonywanie działań w zbiorze macierzy

Nie potrafi wykonać żadnych działań w zbiorze macierzy

Dodaje, odejmuje macie-rze, mnoży macierz przez skalar, wyznacza macierz transponowaną macierzy, mnoży macierze kwadra-towe, oblicza wyznacznik macierzy stopnia 1, 2 i stopnia 3 stosując wzór Sarussa

Jak na ocenę 3 plus: wy-znacza iloczyn macierzy niekoniecznie kwadrato-wych, znajduje macierz odwrotną do danej macie-rzy, oblicza wyznacznik macierzy kwadratowej stopnia n z definicji (roz-winięcie Laplace’a). Wykonuje ciągi działań na macierzach, rozwiązu-je równania macierzowe, oblicza rząd macierzy wykorzystując pojęcie minora

Jak na ocenę 4 plus: ob-licza wyznacznik macie-rzy stopnia n przy po-mocy twierdzeń i wła-sności wyznacznika, ob-licza rząd macierzy do-prowadzając macierz do postaci zredukowanej. Stosuje specjalistyczny język matematyczny przy opisywaniu roz-wiązań zadań, proble-mów

Rozwiązywanie układów równań liniowych

Nie potrafi rozwią-zywać układów rów-nań liniowych

Stosuje metodę macie-rzową i metodę Cramera do rozwiązania układu równań o trzech niewia-domych i trzech równa-niach

Jak na ocenę 3 plus: sto-suje metodę macierzową i metodę Cramera do roz-wiązywania układów równań o n niewiado-mych i n równaniach. Na podstawie twierdzenia Kroneckera-Capelliego ustala liczbę rozwiązań układu równańliniowych

Jak na ocenę 4 plus: po-daje rozwiązania układu równań liniowych o n niewiadomych i m rów-naniach. Stosuje specjalistyczny język matematyczny przy opisywaniu roz-wiązań zadań, proble-mów prowadzących do układów równań linio-wych

Zapisuje równanie płaszczyzny

Nie potrafi zapisać równania płaszczyzny

Zapisuje równanie płasz-czyzny mając podany punkt należący do płasz-czyzny i wektor normalny płaszczyzny, oblicza od-ległość punktu od płasz-czyzny, potrafi wyzna-czyć współrzędne wekto-ra normalnego płaszczy-zny na podstawie okre-ślenia współrzędnych wektora i podać równanie płaszczyzny, znajduje punkt przecięcia płasz-czyzn

Jak na ocenę 3 plus: znaj-duje równanie płaszczy-zny mając dane dwa wek-tory równoległe do tej płaszczyzny, ale nie rów-noległe względem siebie, potrafi napisać równanie płaszczyzny mając dane trzy punkty należące do tej płaszczyzny, bada czy dane dwie płaszczyzny są równoległe, prostopadłe, wyznacza kąt między ty-mi płaszczyznami, oblicza odległość między płasz-czyznami. Znajduje równanie płasz-czyzny przechodzącej przez dany punkt i równo-ległej do innej płaszczy-zny, znajduje równanie płaszczyzny przechodzą-cej przez dany punkt i prostopadłej do danych dwóch płaszczyzn nie-równoległych, podaje równanie odcinkowe płaszczyzny, znajduje równanie płaszczyzny równoległej do danej płaszczyzny i oddalonej od niej o podaną odle-głość

Jak na ocenę 4 plus: znajduje równania płaszczyzn dwusiecz-nych kątów między da-nymi płaszczyznami, znajduje równanie płaszczyzny przecho-dzącej przez daną oś układu współrzędnych i tworzącej dany kąt z pewną daną płaszczy-zną, znajduje punkt sy-metryczny danego punk-tu względem danej płaszczyzny. Stosuje specjalistyczny język matematyczny przy opisywaniu roz-wiązań zadań, proble-mów


65

Zapisuje równanie prostej w przestrzeni trójwymiarowej

Nie potrafi zapisać równania prostej

Zapisuje równanie para-metryczne i kanoniczne prostej mając podany punkt należący do prostej i wektor równoległy do tej prostej, potrafi podać równanie parametryczne i kanoniczne tej prostej mając dane dwa punkty należące do szukanej pro-stej

Jak na ocenę 3 plus: znaj-duje równanie prostej ma-jąc dany punkt należący do tej prostej i równanie pewnej prostej równole-głej lub prostopadłej do szukanej prostej, znajduje kąt między prostymi za-danymi w postaci parame-trycznej lub kanonicznej, znajduje wzajemne poło-żenie par prostych zada-nych w postaci parame-trycznej lub kanonicznej, znajduje odległość punktu od prostej zadanej w postaci parametrycznej lub kanonicznej, znajduje odległość między prosty-mi równoległymi zada-nymi w postaci parame-trycznej lub kanonicznej. Przedstawia prostą daną w postaci krawędziowej w postaci parametrycznej, znajduje kąt między pro-stymi zadanymi w postaci krawędziowej, znajduje wzajemne położenie par prostych zadanych w po-staci krawędziowej, znaj-duje odległość punktu od prostej zadanej w postaci krawędziowej, znajduje odległość między prosty-mi równoległymi zada-nymi w postaci krawę-dziowej, znajduje odle-głość między prostymi skośnymi

Jak na ocenę 4 plus: znajduje równania dwu-siecznych kątów między prostymi zadanymi róż-nymi równaniami, znaj-duje równanie prostej przechodzącej przez da-ny punkt i przecinającej dwie proste, znajduje punkt symetryczny do danego punktu wzglę-dem danej prostej. Stosuje specjalistyczny język matematyczny przy opisywaniu roz-wiązań zadań, proble-mów

Rozwiązuje zadania dotyczące prostej i płaszczyzny

Nie potrafi rozwiązać żadnego zadania do-tyczącego prostej i płaszczyzny

Znajduje punkt przecięcia prostej podanej w postaci parametrycznej i płasz-czyzny

Jak na ocenę 3 plus: obli-cza kąt, jaki tworzy prosta podana w postaci parame-trycznej lub kanonicznej z płaszczyzną, znajduje równanie płaszczyzny przechodzącej przez pro-ste podane w postaci pa-rametrycznej lub kano-nicznej. Oblicza kąt, jaki tworzy prosta podana w postaci krawędziowej z płaszczy-zną, znajduje równanie płaszczyzny przechodzą-cej przez dwie proste za-dane w postaci krawę-dziowej, znajduje równa-nie płaszczyzny przecho-dzącej przez dany punkt i prostopadłej do prostej zadanej w postaci krawę-dziowej

Jak na ocenę 4 plus: znajduje rzut prostej na płaszczyznę, znajduje rzut punktu na płaszczy-znę, znajduje rzut punk-tu na prostą. Stosuje specjalistyczny język matematyczny przy opisywaniu roz-wiązań zadań, proble-mów

SEKP20 Obliczanie Nie potrafi obliczyć Umie obliczać jeden, Umie obliczać dwa, Potrafi samodzielnie


66

całek wielokrotnych i krzywoliniowych

żadnej całki wskazany, typ całek wskazane, typy całek. Umie obliczać trzy, wska-zane, typy całek

rozróżnić typy całek i większość z nich obli-czyć. Potrafi samodzielnie rozróżnić typy całek i je obliczyć

Metody oceny Egzamin ustny, egzamin pisemny, prace kontrolne, sprawdziany, zadania domowe SEKP21, SEKP24, SEKP25

Badanie zbieżności szeregów

Nie potrafi zbadać zbieżności szeregów

Sprawdza warunek ko-nieczny zbieżności szere-gu, znajduje sumy wy-branych szeregów, bada zbieżność prostych szere-gów liczbowych o wyrazach nieujemnych za pomocą kryterium d’Alemberta, Cauchy’ego i całkowego

Jak na ocenę 3 plus: bada zbieżność szeregów licz-bowych o wyrazach nieu-jemnych o średnim stop-niu trudności za pomocą kryterium d’Alemberta, Cauchy’ego, całkowego prowadzącego do całko-wania bezpośredniego, przed podstawienie, przez części. Bada zbieżność szeregów liczbowych o wyrazach nieujemnych o różnym stopniu trudności za po-mocą kryterium d’Alemberta, Cauchy’ego całkowego prowadzącego do całkowania bezpośred-niego, przed podstawia-nie, przez części, bada zbieżność szeregów o wy-razach dowolnych za po-mocą kryterium Leibniza, wyznacza promień i prze-dział zbieżności wybra-nych szeregów potęgo-wych

Jak na ocenę 4 plus: ba-da zbieżność niezbyt skomplikowanych sze-regów o wyrazach nieu-jemnych za pomocą kry-terium porównawczego. Bada zbieżność jedno-stajną wybranych szere-gów funkcyjnych

Rozwijanie funkcji w szereg Taylora

Nie potrafi rozwijać funkcji w szereg Tay-lora

Rozwija funkcje wymier-ne w szereg Taylora, Maclaurina

Jak na ocenę 3 plus: roz-wija w szereg Taylora i Maclaurina wybrane funkcje niewymierne, try-gonometryczne, wykład-nicze i logarytmiczne, ob-licza przybliżone wartości liczb niewymiernych, ko-rzystając z otrzymanych rozwinięć. Rozwija w szereg Taylo-ra, Maclaurina funkcje cyklometryczne

Jak na ocenę 4 plus: ob-licza przybliżone warto-ści całek oznaczonych korzystając z rozwinięcia w szeregi potęgowe i odpowied-nich twierdzeń dotyczą-cych całkowania i różniczkowania szere-gów funkcyjnych. Stosuje specjalistyczny język matematyczny przy opisywaniu roz-wiązań zadań, problemu z wykorzystaniem sze-regów potęgowych

SEKP22, SEKP26 Rozwiązywanie równań różniczkowych o zmiennych rozdzielonych

Nie potrafi rozdzielić zmiennych

Potrafi rozdzielić zmien-ne

Potrafi rozdzielić zmienne i obliczyć całkę dla jednej zmiennej. Potrafi rozdzielić zmienne i obliczyć całki dla obu zmiennych

Rozwiązuje równania i wynik zostawia w postaci uwikłanej. Rozwiązuje równania i wynik przedstawia w postaci nieuwikłanej

Rozwiązywanie równań różniczkowych jednorodnych

Nie potrafi prze-kształcić równania do postaci jednorodnej lub nie potrafi zasto-sować podstawienia

Potrafi przekształcić równanie do postaci jed-norodnej i zastosować podstawienie

Potrafi przekształcić rów-nanie do postaci jedno-rodnej zastosować pod-stawienie i obliczyć całkę dla jednej zmiennej.

Rozwiązuje równania i wynik zostawia w postaci uwikłanej. Rozwiązuje równania i wynik przedstawia


67

Potrafi przekształcić rów-nanie do postaci jedno-rodnej zastosować pod-stawienie i obliczyć całki dla obu zmiennych

w postaci nieuwikłanej

Rozwiązywanie równań różnych typów

Nie potrafi rozwiązać żadnego ze wskaza-nych równań

Umie rozwiązywać jeden, wskazany, typ równań

Umie rozwiązywać dwa, wskazane, typy równań. Umie rozwiązywać trzy, wskazane, typy równań

Potrafi samodzielnie rozróżnić typy równań i je rozwiązać, wyniki zo-stawiając w postaci uwikłanej. Potrafi samodzielnie rozróżnić typy równań i je rozwiązać, wyniki przedstawiając w postaci nieuwikłanej

Rozwiązywanie równań różniczkowych liniowych drugiego rzędu

Nie potrafi rozwiązać żadnego ze wskaza-nych równań

Umie rozwiązywać rów-nanie różniczkowe linio-we jednorodne

Umie wyznaczać rozwią-zanie szczególne równań jednorodnych. Umie rozwiązać równanie różniczkowe niejedno-rodne o stałych współ-czynnikach

Potrafi wyznaczyć roz-wiązanie szczególne równania liniowego nie-jednorodnego. Potrafi rozwiązać rów-nanie różniczkowe doty-czące zagadnień tech-nicznych

SEKP23, SEKP27 Wyznaczanie prawdopodo- bieństwa zdarzeń

Nie potrafi wyzna-czyć prawdopodo-bieństwa zdarzeń lo-sowych

Wyznacza prawdopodo-bieństwo na podstawie klasycznej definicji prawdopodobieństwa

Jak na ocenę 3 plus: wy-znacza prawdopodobień-stwo całkowite, zna poję-cie schematu Bernoullie-go

Jak na ocenę 4 plus: wy-znacza prawdopodo-bieństwo na podstawie wzoru Bayesa, stosuje specjalistyczny język matematyczny przy opi-sywaniu rozwiązań za-dań

Określenie zmiennej loso-wej, typu zmien-nej losowej, wy-znaczanie para-metrów zmiennej losowej

Nie zna pojęcia zmiennej losowej

Zna przykłady zmiennej losowej typu ciągłego i typu dyskretnego. Wy-znacza funkcje zmien-nych losowych typu cią-głego

Jak na ocenę 3 plus: wy-znacza funkcję zmiennej losowej typu dyskretnego i typu ciągłego. Wyznacza parametry zmiennej loso-wej. Wylicza prawdopo-dobieństwo bazując na rozkładzie normalnym

Jak na ocenę 4 plus: zna podstawowe rozkłady zmiennych losowych ty-pu dyskretnego i ciągłego, stosuje spe-cyficzny język matema-tyczny przy opisywaniu rozwiązań zadań

Wyznaczanie przedziałów ufności

Nie potrafi wyzna-czyć parametrów z próby niezbędnych do wyznaczania wskazanego przedzia-łu ufności

Oblicza parametry z próby niezbędne do wyznaczania wskazanego przedziału ufności

Wyznacza wszystkie ele-menty składowe wskaza-nego przedziału ufności, wyznacza przedziały uf-ności

Wyznacza odpowiedni przedział ufności, wy-biera odpowiednią me-todę i ocenia uzyskane wyniki

Weryfikacja hipotez statystycznych

Nie potrafi wyzna-czyć statystyki testo-wej na podstawie wskazanej próby

Wyznacza statystykę te-stową na podstawie wskazanej próby

Wyznacza statystykę te-stową oraz wartość kry-tyczną, weryfikuje wska-zaną hipotezę

Formułuje samodzielnie hipotezę i ją weryfikuje oraz interpretuje uzy-skane wyniki


Rodzaj Opis

Konwencjonalne Tablica, rzutnik, pisma, podręczniki, skrypty, zbiory zadań

Multimedialne Komputer, rzutnik multimedialny

Literatura:


1. Lassak M.: Matematyka dla studiów technicznych. Supremum 2002.


68

2. Winnicki K., Landowski M.: Wykłady z matematyki. Skrypt dla studentów AM, Szczecin 2008. 3. Zbiór zadań z matematyki. Skrypt pod redakcją Krupińskiego R. Dział Wyd. AM w Szczecinie,

Szczecin 2005. 4. Krupiński R., Zalewski Z.: Rachunek prawdopodobieństwa. Skrypt dla studentów WSM w Szcze-

cinie, Szczecin 1992.


1. Janowski W.: Matematyka, tom I, II. PWN, Warszawa. 2. Kasyk L., Krupiński R.: Poradnik matematyczny. Dział Wyd. AM w Szczecinie, 2006. 3. Krupiński R.: Repetytorium z matematyki. Dział Wyd. AM w Szczecinie, 2004. 4. Gajek L., Kałuszkac M.: Wnioskowanie statystyczne. WNT, Warszawa 1969.




dr inż. Ryszard Krupiński [email protected] Zakład Matematyki




69


Nr: 7 Przedmiot: Fizyka*





Rok studiów: I


Grupa przedmiotów:

podstawowe



I 28E 32 30 8



1. W zakresie wiedzy: Z fizyki: w zakresie podstawy programowej dla szkół ponad gimnazjalnych. Z matematyki: – wyrażenia algebraiczne i działania matematyczne; – działania na wektorach (dodawanie, odejmowanie, iloczyn skalarny, iloczyn wektorowy); – funkcje liniowe, kwadratowe, logarytmiczne; – funkcje trygonometryczne, podstawowe wzory trygonometryczne; – podstawy rachunku różniczkowego funkcji jednej zmiennej; – pochodna funkcji i interpretacja geometryczna; – całka oznaczona i nieoznaczona funkcji jednej zmiennej

2. W zakresie umiejętności: Z fizyki: – opisywanie i wyjaśnianie podstawowych zjawisk fizycznych z zastosowaniem opisu matema-

tycznego obowiązującego w szkole ponad gimnazjalnej. Z matematyki: – posługiwania się aparatem matematycznym i metodami matematycznymi do opisywania

i modelowania zjawisk i procesów fizycznych

Cele przedmiotu:

1. Kształcenie studentów w zakresie podstaw fizyki jako nauki o własnościach otaczającego nas świata i zachodzących w nim zjawisk oraz kojarzenie na tej podstawie wzajemnej zależności mię-dzy przyczynami i skutkami procesów zachodzących w świecie materialnym

2. Poznanie teorii fizycznych stanowiących podstawę rozwoju technologicznego

3. Wyrobienie umiejętności logicznego myślenia – analizy faktów i wyciągania na ich bazie kon-struktywnych wniosków

4. Zrozumienie konieczności ustawicznego podnoszenia osobistych kwalifikacji zawodowych w wa-runkach ciągłego rozwoju wiedzy i technologii


70



EKP1 Posiada podstawową wiedzę teoretyczną i praktyczną z zakresu fizyki klasycznej i współczesnej

K_W01

EKP2 Posiada umiejętność wykonywania pomiarów fizycznych, rozumienia metodyki pomiarów fizycznych, analizy danych pomiarowych, prezen-tacji oraz interpretacji wyników pomiarów

K_W01, K_U01, K_U10

EKP3

Posiada umiejętności samodzielnego stosowania zdobytej wiedzy z fizyki do studiowania na wyspecjalizowanym kierunku studiów tech-nicznych oraz do rozwijania własnych umiejętności po podjęciu pracy zawodowej

K_W01, K_U01

EKP4

Posiada kompetencje do samodzielnego i odpowiedzialnego diagnozo-wania i innowacyjnego rozwiązywania problemów technicznych / tech-nologicznych wymagających integracji wiedzy z różnych dziedzin w szczególności wiedzy z zakresu kursu fizyki

K_W01, K_U01, K_K10

EKP5

Posiada umiejętności samokształcenia i skutecznego wykorzystywania zasobów informacyjnych, w tym międzynarodowych źródeł informacji w zakresie praw i zjawisk fizycznych zachodzących w otaczającej nas rzeczywistości. Rozumie, że konieczność kształcenia ustawicznego w rozwoju zawodowym wynikająca z tempa zmian w standardzie i sto-sowanej technologii wymaga znajomości podstawowych praw fizyki

K_W01, K_U01, K_U05, K_K01




SEKP1

Potrafi definiować pojęcia i wielkości fizyczne z wykorzystaniem poznanego aparatu matema-tycznego, odczytywać sens fizyczny z ich defi-nicji; ustalać zależności od innych wielkości fizycznych

EKP 1,2,3,4

x x

SEKP2 Zna jednostki podstawowych wielkości fizycz-nych

EKP 1,2,3,4

x

SEKP3 Potrafi opisać i wyjaśnić podstawowe zjawiska z zakresu fizyki klasycznej w oparciu o pozna-ne prawa i zasady

EKP 1,2,3,4

x

SEKP4 Umie przedstawić graficznie zależności wiel-kości fizycznych od różnych parametrów, oraz ich interpretacja

EKP 1,2,3,4

x

SEKP5 Formułuje prawa i zasady fizyczne i zapisuje je w języku matematyki

EKP 1,2,3,4

x

SEKP6

Posiada umiejętność pomiaru podstawowych wielkości fizycznych i prezentowania wyni-ków pomiarów na wykresach zależności wiel-kości fizycznych

EKP 1,2,3,4

x

SEKP7 Swobodnie posługuje się wybranymi urządze-niami kontrolno-pomiarowymi

EKP 1,2,3,4

x

SEKP8 Kojarzy zjawiska fizyczne z określonymi urzą-dzeniami stosowanymi w technice

EKP 1,2,3,4

x


71

SEKP9 Formułuje własne poglądy na temat funkcjo-nowania aparatury na bazie podstawowych praw fizyki

EKP 1,2,3,4

x x

SEKP10 Zestawia układy pomiarowe do przeprowadze-nia badań właściwości fizycznych przy roz-wiązywaniu zagadnień technicznych

EKP 1,2,3,4

x

SEKP11 Umie wykonać niezbędne obliczenia wielkości fizycznej z wykorzystaniem definicji i praw

EKP 1,2,3,4

x x

SEKP12 Korzysta z literatury potrzebnej do rozwiązy-wania określonych zagadnień technicznych, a nawet naukowych

EKP 1,2,4,5

x x

SEKP13 Umie pracować indywidualnie i zespołowo EKP

1,2,4,5 x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: I

A

SEKP1–5,11 1. Elementy rachunku wektorowego. Kinematyka punktu mate-

rialnego. Ruch prostoliniowy jednostajny i zmienny. Ruch krzywoliniowy

28

SEKP1–5,11 2. Dynamika punktu materialnego. Siły bezwładności, siła Co-

riolisa

SEKP1–5,11 3. Praca. Moc. Energia. Zasady zachowania energii i pędu

SEKP1–5,11

4. Oddziaływania grawitacyjne (prawo powszechnego ciążenia. Siła grawitacji, a ciężar ciała. Prawa Keplera, I i II prędkość kosmiczna. Pole grawitacyjne – wielkości fizyczne opisujące pole (natężenie i potencjał pola grawitacyjnego). Praca w centralnym polu grawitacyjnym, energia potencjalna pola grawitacyjnego

SEKP1–5,11 5. Moment siły i moment bezwładności. Twierdzenie Steinera.

Zasady dynamiki ruchu obrotowego. Energia ruchu obroto-wego. Zasada zachowania momentu pędu

SEKP1–5,11 6. Drgania harmoniczne swobodne, tłumione i wymuszone.

Składanie drgań harmonicznych równoległych i prostopa-dłych

SEKP1–5,11 7. Fale mechaniczne. Kryteria klasyfikacji fal. Pojęcia i wiel-

kości fizyczne opisujące ruch falowy. Równanie płaskiej fali harmonicznej

SEKP1–5,11 8. Odbicie i załamanie fali, zasada Huygensa. Dyfrakcja i inter-

ferencja fal. Fale stojące. Równanie fali stojącej. Fale aku-styczne. Podstawy akustyki. Efekt Dopplera

SEKP1–5,11 9. Pojęcie cieczy lepkiej i doskonałej. Prawo ciągłości strugi.

Równanie Bernoulliego – przykłady i zastosowania. Jed-nostki ciśnienia. Prawa Pascala i Archimedesa

SEKP1–5,11

10. Podstawy teorii kinetyczno-molekularnej gazów. Parametry termodynamiczne. Rozkład Maxwella i Boltzmanna. Zasady termodynamiki. Przemiany gazowe. Ciepło właściwe. Ele-menty kalorymetrii


72

SEKP1–5,11 11. Podstawowe prawa elektrostatyki, prawo Coulomba, prawo

Gaussa. Pole elektryczne – natężenie i potencjał pola. Po-jemność elektryczna

SEKP1–5,11 12. Prąd elektryczny. Prawa Ohma i Kirchhoffa. Pojęcie oporu

elektrycznego

SEKP1–5,11 13. Pole magnetyczne. Pole magnetyczne wokół przewodnika z

płynącym prądem. Prawo Biota-Savarta

SEKP1–5,11 14. Wzbudzanie prądów zmiennych. Drgania w obwodzie LC.

Rezonans w obwodzie RLC. Prawa Maxwella

SEKP1–5,11 15. Fale elektromagnetyczne

SEKP1–3,5,9,12 16. Elementy STW

SEKP1–3,5,9,12 17. Podstawy teorii pasmowej ciał stałych. Własności ciał sta-

łych. Przewodniki, półprzewodniki i izolatory

SEKP1–3,5,9,12 18. Magnetyczne własności materii. Ferromagnetyzm

SEKP1–3,5,9,12 19. Stara teoria kwantów. Promieniowanie termiczne. Fotoefekt

zewnętrzny. Promieniowanie rentgenowskie. Efekt Compto-na

SEKP1–3,5,9,12 20. Zasada nieoznaczoności Heisenberga. Fale materii de Bro-

glia – dualizm korpuskularno – falowy materii

SEKP1–3,5,9,12 21. Promieniotwórczość naturalna i sztuczna. Prawo rozpadu

promieniotwórczego. Defekt masy – energia wiązania

SEKP1–3,5,9,12 22. Reakcje jądrowe. Rozszczepienie jądra atomowego. Wybra-

ne problemy i zastosowania fizyki jądrowej – energetyka ją-drowa

SEKP1–3,5,9,12 23. Skażenia radioaktywne i ich szkodliwość dla organizmów

żywych. Przykłady skażeń radioaktywnych

Razem: 28

L

SEKP6–9,13 24. Wyznaczanie ciepła parowania i topnienia

32

SEKP6–10,13 25. Wyznaczanie współczynnika rozszerzalności liniowej ciał

stałych metodą elektryczną

SEKP6–9,11,13 26. Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu

SEKP6–9,12,13 27. Badanie drgań własnych struny metodą rezonansu

SEKP6–9,11,13 28. Wyznaczanie stosunku cp/cv

SEKP6–9,12,13 29. Wyznaczanie przyśpieszenia ziemskiego przy pomocy wa-

hadła rewersyjnego

SEKP6–9,12,13 30. Wyznaczanie momentu bezwładności żyroskopu

SEKP6–9,12,13 31. Wyznaczanie współczynnika sztywności

SEKP6–10,13 32. Wyznaczanie częstości generatora na podstawie dudnień i

krzywych Lissajous

SEKP6–10,13 33. Badanie zależności oporu metalu i półprzewodnika od tem-

peratury

SEKP6–10,13 34. Wyznaczanie siły elektromotorycznej i oporu wewnętrznego

ogniwa metodą kompensacji

SEKP6–10,13 35. Sprawdzanie twierdzenia Steinera

SEKP6–10,13 36. Wyznaczanie logarytmicznego dekrementu tłumienia przy

pomocy wahadła fizycznego

SEKP6–10,13 37. Sprawdzanie prawa Ohma dla obwodów prądu stałego


73

SEKP6–10,13 38. Przemiany energii mechanicznej na równi pochyłej

SEKP1,6,8,10,11,13 39. Wyznaczanie stosunku e/m

SEKP1,6,8,10,11,13 40. Wyznaczanie pracy wyjścia

SEKP1,6,8,10,11,13 41. Wyznaczanie krzywej namagnesowania pierwotnego

SEKP1,6,8,10,11,13 42. Pomiar rozkładu prędkości elektronów termoemisji

SEKP1,6,8,10,11,13 43. Wyznaczanie prędkości ultradźwięków

SEKP1,6,8,10,11,13 44. Badanie drgań relaksacyjnych

SEKP1,6,8,10,11,13 45. Sprawdzanie prawa Stefana-Boltzmanna

SEKP1,6,8,10,11,13 46. Badanie zjawiska fotoelektrycznego

SEKP1,6,8,10,11,13 47. Badanie rezonansu w obwodzie prądu zmiennego

SEKP1,6,8,10,11,13 48. Badanie efektu Halla

SEKP1,6,8,10,11,13 49. Wyznaczanie długości fali świetlnej przy pomocy siatki dy-frakcyjnej

SEKP1,6,8,10,11,13 50. Wyznaczanie absorpcji i energii promieniowania

SEKP1,6,8,10,11,13 51. Badanie widm przy pomocy spektroskopu

SEKP1,6,8,10,11,13 52. Wyznaczanie temperatury Curie ferrytu

SEKP1,6,8,10,11,13 53. Wyznaczanie charakterystyki termopary Fe-Cu

Razem: 32

P

30





Godziny zajęć 90


Łącznie ?


Kryteria / Ocena 2 3 3,5–4 4,5–5 Metody oceny Sprawozdanie / raport, sprawdziany i prace kontrolne

EKP1 Nie zna i nie rozumie podstawowych praw

Zna podstawowe pra-wa i jednostki, wyka-

Demonstruje dobre zrozu-mienie zagadnień

Ma znacznie rozsze-rzoną, usystematyzo-


74

Kryterium 1 Zakres wiedzy i jej zrozumienie

fizyki, nie zna pod-stawowych jednostek

zuje jednak pewne problemy ze zrozumie-niem i prawidłową in-terpretacją

i umiejętność wykorzysta-nia aparatu matematyczne-go

waną wiedzę , potrafi wykorzystać zalecaną literaturę

Metody oceny Sprawozdanie / raport, sprawdziany i prace kontrolne, zaliczenie ćwiczeń

EKP2 Kryterium 1 Zakres wiedzy i jej zrozumienie

Nie potrafi wykonać podstawowych po-miarów z wykorzy-staniem odpowied-nich mierników. Nie zna praw fizycznych leżących u podstaw eksperymentu

Potrafi dokonać pomia-ru podstawowych wielkości fizycznych, przy niewielkiej pomo-cy prowadzącego zaję-cia. Rozumie zacho-dzące w eksperymen-cie zjawiska

Potrafi samodzielnie doko-nać pomiaru podstawo-wych wielkości fizycznych, a także zestawić prosty układ pomiarowy. Potrafi interpretować zachodzące w eksperymencie zjawiska i wyciągać właściwe wnio-ski

Potrafi samodzielnie dokonać pomiaru róż-nych wielkości fizycz-nych, a także zestawić układ pomiarowy. Ro-zumie zachodzące zja-wiska, oraz przyczyny błędu

Metody oceny Zaliczenie laboratoriów, sprawdziany i prace kontrolne, sprawozdanie

EKP3 Kryterium 1 Umiejętność pomia-ru podstawowych wielkości fizycz-nych

Nie potrafi wykonać podstawowych po-miarów z wykorzy-staniem odpowied-nich mierników

Potrafi dokonać pomia-ru podstawowych wielkości fizycznych, przy niewielkiej pomo-cy prowadzącego zaję-cia

Potrafi samodzielnie doko-nać pomiaru podstawo-wych wielkości fizycznych, a także zestawić prosty układ pomiarowy

Potrafi samodzielnie dokonać pomiaru róż-nych wielkości fizycz-nych, a także zestawić układ pomiarowy

EKP3 Kryterium 2 Znajomość rachun-ku błędu

Nie rozumie przy-czyn powodujących powstanie błędu po-miarowego ani wy-znaczyć go przy po-mocy metod anali-tycznych

Zna przyczyny powo-dujące powstanie błędu pomiarowego oraz pro-ste metody rachunku błędu

Dodatkowo wymienia ograniczenia metod, zakła-da dozwolony błąd lub przybliżenie obliczeń, ilu-struje je graficznie

Ocenia możliwości wykorzystania metod w różnych przypad-kach. Podaje przykłady

EKP4 Kryterium 1 Zakres wiedzy i poprawność obliczeń

Nie zna podstawo-wych praw, ani rów-nań opisujących zja-wiska fizyczne

Zna podstawowe rów-nania i potrafi je prze-kształcać

Potrafi przeanalizować problem wybierając odpo-wiednie równania, prze-kształcać je, oraz wykonać działania na jednostkach

Potrafi znaleźć rozwią-zania alternatywne wskazać zalety i wady różnych metod

Metody oceny Zaliczenie ćwiczeń / laboratoriów, sprawdziany i prace kontrolne

EKP5 Kryterium 1 Efektywne korzy-stanie z zajęć, umiejętność samo-kształcenia i rozu-mienie potrzeby ciągłego pogłębia-nia wiedzy

Nie wykazuje wła-ściwej aktywności na zajęciach, umiejętno-ści samodzielnego przyswajania i pogłę-biania wiedzy

Wykazuje niezbędną, do efektywnego ucze-nia się, aktywność

Wykazuje zaangażowanie w procesie uczenia się. Identyfikuje i rozwiązuje problem przy nieznacznej pomocy nauczyciela

Pracuje samodzielnie, wykazuje chęć pogłę-biania wiedzy. Rozwija swą inicjatywę, kry-tyczne myślenie i potrzebę doskonalenia zawodowego

EKP5 Kryterium 2 Umiejętność wyko-rzystania informacji źródłowych

Nie potrafi wyszukać podstawowych in-formacji odnośnie analizowanych za-gadnień fizycznych

W podstawowym za-kresie korzysta z mię-dzynarodowych wy-dawnictw oraz interne-tu

Samodzielnie wykorzystuje międzynarodowe wydaw-nictwa i inne zasoby infor-macyjne w tym elektro-niczne wersje przekazu da-nych

Swobodnie , w pogłę-bionym zakresie wyko-rzystuje międzynaro-dowe wydawnictwa i inne zasoby informa-cyjne


Rodzaj Opis

Konwencjonalne Tablica, rzutnik, pisma, podręczniki, skrypty, instrukcje stanowiskowe i zestawy programowych ćwiczeń laboratoryjnych, regulamin pracy i instrukcja BHP obowią-zujące w laboratorium

Multimedialne Komputer, rzutnik multimedialny, programy dydaktyczne z fizyki


75

Literatura:


1. Halliday D., Resnick R., Walker J.: Podstawy fizyki. PWN, 2007. 2. Bobrowski Cz.: Fizyka – krótki kurs. WNT, 2004. 3. Kirkiewicz J., Chrzanowski J., Bieg B., Pikuła R.: Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki. Cz. I. Szczecin

2001. 4. Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki. Cz. II pod redakcją J. Kirkiewicza. WSM, Szczecin 2003.


1. Massalski J., Massalska M.: Fizyka dla inżynierów. Cz. I. WNT, Warszawa 2005. 2. Dryński T.: Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki. Wyd. VII, PWN, Warszawa 1977. 3. Januszajtis A.: Fizyka dla politechnik. PWN, Warszawa 1991. 4. Jezierski K., Kołodka B., Sierański K.: Zadania z rozwiązaniami – skrypt do ćwiczeń z fizyki dla

studentów I roku Wyższych Uczelni. Część I i II. Oficyna Wydawnicza Scripta, Wrocław 2000.




dr Janusz Chrzanowski [email protected] KFiCh


dr Bohdan Bieg [email protected] KFiCh

mgr Marcin Krogulec [email protected] KFiCh

dr Ryszard Pikuła [email protected] KFiCh



76


Nr: 8 Przedmiot: Mechanika*





Rok studiów: II


Grupa przedmiotów:

podstawowe



II 40E 16 35 8



1. Podstawowa wiedza i umiejętność rozwiązywania problemów algebry, rachunku wektorowego, macierzowego, różniczkowego i całkowego

2. Podstawowa wiedza z fizyki 3. Podstawowe umiejętności grafiki inżynierskiej

Cele przedmiotu:

1. Nauczenie: – podstaw mechaniki klasycznej, tj. statyki, kinematyki i dynamiki układów mechanicznych

traktowanych jako ciała doskonale sztywne; – podstaw teorii drgań i dynamiki maszyn; – sposobów minimalizacji drgań i hałasu

2. Wyposażenie w wiedzę i umiejętności niezbędne w nauczaniu m.in. wytrzymałości materiałów, podstaw konstrukcji maszyn

3. Nauczenie wykorzystywania zdobytej wiedzy i umiejętności w praktyce zawodowej



EKP1 Prawidłowo opisuje i analizuje układy sił działające na rzeczywiste układy mechaniczne znajdujące się w równowadze statycznej

K_W01, K_U01

EKP2 Prawidłowo opisuje i wyznacza podstawowe wskaźniki geometryczne i masowe ciał doskonale sztywnych

K_W01, K_U01

EKP3 Prawidłowo opisuje i analizuje ruch rzeczywistych obiektów mecha-nicznych traktowanych jako ciała doskonale sztywne

K_W01, K_U01

EKP4 Prawidłowo modeluje fizycznie i matematycznie rzeczywiste obiekty mechaniczne

K_W01, K_U01

EKP5 Prawidłowo układa i analizuje równania dynamiczne ruchu prostych układów mechanicznych

K_W01, K_U01

EKP6 Prawidłowo wymienia i definiuje sposoby minimalizacji drgań mecha-nicznych i hałasu

K_W01, K_U01

EKP7 Prawidłowo omawia układ pomiarowy, rejestruje i dokonuje analizy drgań mechanicznych oraz hałasu

K_W01, K_U01


77




SEKP1 Definiuje podstawowe pojęcia mechaniki ogólnej

EKP1 x

SEKP2 Definiuje i stosuje zasady statyki EKP1 x

SEKP3 Stosuje rachunek wektorowy w mechanice EKP1 x x

SEKP4

Dokonuje redukcji zbieżnego i równoległego układu sił. Definiuje parę sił i jej własności, moment pary sił, siłę skupioną i moment obro-towy

EKP1 x x

SEKP5

Dokonuje redukcji płaskiego układu sił (defi-niuje i wyznacza wektor główny i moment główny, dokonuje redukcji tylko do wypadko-wej lub tylko do pary sił)

EKP1 x x

SEKP6 Definiuje i wyznacza warunki równowagi sta-tycznej płaskiego układu sił

EKP1 x x

SEKP7 Definiuje i oblicza moment siły względem osi EKP1 x x

SEKP8 Definiuje warunki równowagi statycznej prze-strzennego układu sił

EKP1 x

SEKP9 Definiuje i wyznacza środek sił równoległych EKP1 x x

SEKP10 Definiuje i wyznacza środek ciężkości ciał jed-norodnych liniowych, płaskich i przestrzen-nych

EKP2 x x

SEKP11 Definiuje i oblicza momenty statyczne, bez-władności i dewiacji punktu materialnego i ciał o skończonych wymiarach

EKP2 x x

SEKP12 Definiuje i analizuje tarcie ślizgowe suche EKP1 x x

SEKP13 Definiuje i analizuje tarcie toczne w tym tarcie w łożyskach tocznych

EKP1 x x

SEKP14

Opisuje i analizuje ogólnie kinematykę punktu materialnego, w tym układa równania ruchu i toru ruchu, wyznacza prędkość i przyspiesze-nie

EKP3 x x

SEKP15 Opisuje i analizuje kinematykę punktu w ruchu po okręgu oraz kinematykę punktu w ruchu harmonicznym

EKP3 x x

SEKP16 Definiuje i analizuje ruch postępowy i obroto-wy bryły sztywnej

EKP3 x x

SEKP17

Opisuje i analizuje kinematykę ciała w ruchu płaskim, w tym wyznacza prędkości i przy-spieszenia ciała i jego punktów, oraz wyznacza środek prędkości i środek przyspieszeń

EKP3 x x

SEKP18 Definiuje podstawowe pojęcia teorii mechani-zmów i maszyn

EKP3 x

SEKP19 Analizuje kinematykę mechanizmów (położe-nia i trajektorie, środek obrotu, prędkości i przyspieszenia członu i jego punktów)

EKP3 x x


78

SEKP20 Definiuje podstawowe pojęcia, prawa i zadania dynamiki punktu materialnego

EKP3 x x

SEKP21 Opisuje przedmiot, zakres i cel podstaw teorii drgań i dynamiki maszyn

EKP4 x

SEKP22 Opisuje cechy ogólne elementów układów me-chanicznych oraz interpretuje charakterystyki ich własności dynamicznych

EKP4 x

SEKP23 Opisuje istotę, cele i etapy modelowania ukła-dów mechanicznych

EKP4 x

SEKP24 Opisuje modelowanie fenomenologiczne i fi-zyczne; definiuje siły bezwładności, sprężysto-ści i tłumienia

EKP4 x

SEKP25 Opisuje modelowanie matematyczne układów mechanicznych

EKP4 x

SEKP26 Definiuje więzy i liczbę stopni swobody ukła-du

EKP4 x

SEKP27 Opisuje sposoby wyznaczania równań różnicz-kowych ruchu

EKP4 x

SEKP28 Definiuje energię mechaniczną układu EKP4 x

SEKP29 Opisuje metody wyznaczania parametrów strukturalnych modelu

EKP4 x

SEKP30 Opisuje i interpretuje ogólną postać równań różniczkowych ruchu układów mechanicznych

EKP5 x

SEKP31

Opisuje i analizuje drgania swobodne układu zachowawczego i niezachowawczego o jed-nym stopniu swobody; określa siły bezwładno-ści, sprężystości i tłumienia

EKP5 x

SEKP32 Opisuje i analizuje drgania wymuszone har-monicznie układu o jednym stopniu swobody

EKP5 x

SEKP33 Wyznacza i interpretuje charakterystyki czę-stościowe, w tym podatność i sztywność dy-namiczną układu o jednym stopniu swobody

EKP5 x

SEKP34 Opisuje i analizuje drgania swobodne liniowe-go układu zachowawczego o wielu stopniach swobody

EKP5 x

SEKP35 Definiuje drgania główne układu o wielu stop-niach swobody; wyznacza częstości i postacie drgań głównych

EKP5 x

SEKP36

Opisuje ogólnie minimalizację drgań układów mechanicznych (zmiana parametrów układu, zmiana parametrów wymuszenia i zmiana struktury układu)

EKP6 x

SEKP37 Opisuje ogólnie minimalizację drgań mecha-nicznych na drodze propagacji (wibroizolacja)

EKP6 x

SEKP38 Opisuje i wyjaśnia sposoby minimalizacji hała-su przez obniżenie hałasu źródeł i obniżenie hałasu na drodze propagacji

EKP6 x


79

SEKP39 Przeprowadza pomiar i ocenia drgania mecha-niczne rzeczywistego układu mechanicznego

EKP7 x

SEKP40 Przeprowadza pomiar hałasu w pomieszczeniu i ocenia jego szkodliwość

EKP7 x

SEKP41 Bada własności dynamiczne i identyfikuje pa-rametry układu o jednym stopniu swobody

EKP7 x

SEKP42 Wyważa statycznie wirnik sztywny EKP7 x

SEKP43 Bada własności dynamiczne układu o wielu stopniach swobody

EKP7 x

SEKP44 Przeprowadza badania analityczne drgań skręt-nych linii wałów układu napędowego

EKP7 x

SEKP45 Przeprowadza pomiary drgań skrętnych linii wałów metodą tensometrii elektrooporowej

EKP7 x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: I

A

SEKP 1,2,3

1. Podział, zadania i podstawowe pojęcia mechaniki ogólnej (w tym siła skupiona). Zasady statyki

40

SEKP4 2. Redukcja zbieżnego i równoległego układu sił. Para sił i jej własności; moment pary sił; siła skupiona i moment obrotowy

SEKP5 3. Redukcja płaskiego układu sił; wektor główny i moment główny ukła-

du sił

SEKP6 4. Warunki równowagi statycznej płaskiego układu sił

SEKP 7,8,9

5. Moment siły względem osi; warunki równowagi statycznej prze-strzennego układu sił. Środek sił równoległych

SEKP10 6. Środek ciężkości ciał jednorodnych liniowych, płaskich i przestrzen-nych

SEKP11 7. Momenty statyczne, bezwładności i dewiacji punktów materialnych

i ciał o skończonych wymiarach

SEKP12 8. Tarcie ślizgowe suche; prawa Coulomba-Morena; znaczenie praktycz-

ne tarcia

SEKP13 9. Tarcie toczne w tym tarcie w łożyskach tocznych

SEKP14 10. Kinematyka punktu materialnego, w tym równania toru i ruchu punktu

oraz prędkość i przyspieszenie punktu

SEKP15 11. Kinematyka punktu w ruchu po okręgu oraz kinematyka punktu w ru-chu harmonicznym

SEKP16 12. Ruch postępowy i obrotowy bryły sztywnej

SEKP17 13. Kinematyka ciała w ruchu płaskim; prędkości i przyspieszenia ciała

i jego punktów; środek prędkości i środek przyspieszeń

SEKP18 14. Podstawowe pojęcia teorii mechanizmów i maszyn

SEKP19 15. Analiza kinematyczna mechanizmów (położenia i trajektorie, środek

obrotu, prędkości i przyspieszenia członu i jego punktów)

SEKP20 16. Podstawowe pojęcia, prawa i zadania dynamiki punktu materialnego


80

SEKP 21,22

17. Przedmiot, zakres i cel podstaw teorii drgań i dynamiki maszyn. Ce-chy ogólne elementów układów mechanicznych i ich własności dyna-miczne

SEKP 23,24

18. Istota, cel i etapy modelowania układów mechanicznych. Modelowa-nie fenomenologiczno-fizyczne; siły bezwładności, sztywności i tłu-mienia

SEKP 25,26

19. Modelowanie matematyczne układów mechanicznych; więzy, liczba stopni swobody układu

SEKP 27,28

20. Sposoby wyznaczania równań różniczkowych ruchu. Energia mecha-niczna układu

SEKP29 21. Metody wyznaczania parametrów strukturalnych modelu

SEKP30 22. Ogólna postać równań różniczkowych ruchu układu mechanicznego

SEKP31 23. Drgania swobodne zachowawczego i niezachowawczego układu

o jednym stopniu swobody

SEKP 32,33

24. Drgania wymuszone harmonicznie układu o jednym stopniu swobody; podatność i sztywność dynamiczna układu

SEKP 34,35

25. Drgania swobodne układu liniowego o wielu stopniach swobody. Drgania główne układu; częstości i postacie drgań własnych

SEKP36 26. Minimalizacja drgań mechanicznych w źródle drgań

SEKP37 27. Minimalizacja drgań mechanicznych na drodze propagacji (wibroizo-lacja)

SEKP38 28. Minimalizacja hałasu w źródle i na drodze propagacji

Razem: 40

Ć

SEKP3 29. Powtórzenie rachunku wektorowego. Moment siły względem punktu

0

SEKP4 30. Przykłady redukcji zbieżnego i równoległego układu sił

SEKP5 31. Opis i analiza układów sił zawierających siły skupione i pary sił

SEKP6 32. Wyznaczanie wektora głównego i momentu głównego płaskiego ukła-

du sił; redukcja płaskiego układu sił tylko do wypadkowej lub tylko do pary sił

SEKP7 33. Rozwiązywanie układów z płaskim układem sił; wyznaczanie reakcji

podporowych i sił wewnętrznych

SEKP 8,9

34. Wyznaczanie momentu siły względem osi. Analiza przestrzennego układu sił

SEKP10 35. Wyznaczanie środków ciężkości ciał jednorodnych liniowych, pła-

skich i przestrzennych

SEKP11 36. Wyznaczanie momentów statycznych, bezwładności i dewiacji punk-

tów materialnych i ciał o skończonych wymiarach

SEKP 12,13

37. Opis i analiza równowagi statycznej układów mechanicznych z uwzględnieniem sił tarcia ślizgowego i tocznego

SEKP14 38. Wyznaczanie równań toru i ruchu punktu oraz prędkości i przyspie-

szenia.

SEKP15 39. Opis i analiza kinematyki punktu w ruchu po okręgu oraz w ruchu

harmonicznym

SEKP16 40. Opis i analiza przykładów ruchu postępowego i obrotowego bryły sztywnej


81

SEKP 17,19

41. Wyznaczanie prędkości oraz przyspieszeń ciała i jego punktów w ru-chu płaskim; wyznaczanie środka prędkości i środka przyspieszeń cia-ła

SEKP20 42. Zastosowanie praw dynamiki punktu materialnego

Razem: 0

L

SEKP39 43. Podstawy pomiarów i analizy drgań mechanicznych

16

SEKP40 44. Podstawy pomiarów akustycznych ze szczególnym uwzględnieniem

pomiarów hałasu urządzeń mechanicznych

SEKP41 45. Badanie własności dynamicznych i identyfikacja parametrów układu o jednym stopniu swobody

SEKP42 46. Wyważanie statyczne sztywnego wirnika

SEKP43 47. Badanie własności dynamicznych układu o wielu stopniach swobody

SEKP44 48. Badania analityczne drgań skrętnych linii wałów układu napędowego

SEKP45 49. Pomiary drgań skrętnych linii wałów metodą tensometrii elektroopo-

rowej

Razem: 16

P

35

Razem: 35

Razem w roku: 91




Godziny zajęć 91



Łącznie ?


82


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny

Pisemny sprawdzian

EKP1 Nie definiuje podstawo-wych pojęć statyki

Definiuje podstawowe pojęcia statyki

Prawidłowo analizuje pod-stawowe problemy statyki

Prawidłowo formułuje i analizuje złożone proble-my statyki

EKP2

Nie definiuje podstawo-wych wskaźników geome-trii mas

Definiuje podstawowe wskaźniki geometrii mas

Prawidłowo określa i wyznacza wskaźniki geo-metrii mas ciał liniowych i płaskich

Prawidłowo określa i wyznacza wskaźniki geo-metrii mas ciał liniowych, płaskich i przestrzennych

EKP3

Nie definiuje podstawo-wych pojęć kinematyki punktu materialnego i bryły sztywnej

Definiuje podstawowe pojęcia kinematyki punk-tu materialnego i bryły sztywnej

Prawidłowo formułuje i analizuje podstawowe pro-blemy kinematyki punktu materialnego i bryły sztyw-nej

Prawidłowo formułuje i analizuje złożone proble-my kinematyki punktu ma-terialnego i bryły sztywnej

EKP4

Nie definiuje podstawo-wych pojęć i problemów modelowania układów mechanicznych

Definiuje podstawowe pojęcia i problemy mo-delowania układów me-chanicznych

Prawidłowo buduje fizyczny dyskretny model układu me-chanicznego

Prawidłowo buduje matema-tyczny dyskretny model układu mechanicznego

EKP5 Nie układa dynamicznych równań ruchu dyskretnego układu mechanicznego

Układa dynamiczne rów-nania ruchu dyskretnego układu mechanicznego

Analizuje drgania układu o jednym stopniu swobody

Analizuje drgania dowolne-go dyskretnego układu me-chanicznego

EKP6

Nie definiuje ogólnie spo-sobów minimalizacji drgań mechanicznych i hałasu

Definiuje ogólnie sposo-by minimalizacji drgań mechanicznych i hałasu

Definiuje szczegółowo spo-soby minimalizacji drgań mechanicznych i hałasu

Analizuje sposoby minima-lizacji drgań mechanicznych i hałasu

EKP7

Nie definiuje ogólnie bu-dowy układów do pomia-rów drgań mechanicznych i hałasu

Definiuje ogólnie budo-wę układów do pomia-rów drgań mechanicz-nych i hałasu

Definiuje szczegółowo układ do pomiaru drgań mecha-nicznych i hałasu

Analizuje szczegółowo układ pomiarowy i wyniki pomiarów drgań mecha-nicznych i hałasu


Rodzaj Opis

Tablica, kreda, mazaki

Rzutnik pisma

Układ do pomiaru i analizy drgań mechanicznych

Zestaw pomiarowy firmy B&K: czujniki piezoelektryczne 4333, 4343, wzmacniacze 2625, 2635, kalibrator 4291. Przetwornik A/D firmy Eagle PCI-730 z oprogramowaniem WaveView. Oscyloskop. Miernik poziomu amplitudy i fazy HP 3575

Układ do pomiaru i analizy hałasu

Uniwersalny sonometr B&K 2209; filtry oktawowe i tercjowe B&K 1613, 1616

Stanowisko do badania własności dynamicznych układu o jednym stopniu swobody

Model mechaniczny układu o jednym stopniu swobody; układ do pomia-ru i analizy drgań mechanicznych

Stanowisko do badania własności dynamicznych układu o dwóch stopniach swobody

Model mechaniczny drgań giętnych układu o dwóch stopniach swobody; wzbudnik elektromagnetyczny, układ do pomiaru i analizy drgań mecha-nicznych

Wyważarka statyczna Wyważarka do wyważania statycznego grawitacyjnego z prowadnicami prostoliniowymi (średnice wirników do 0,4 m)


83

Stanowisko badania drgań skrętnych linii wałów

Model mechaniczny linii wałów o sześciu stopniach swobody; układ po-miarowy drgań skrętnych metodą tensometrii elektrooporowej: układ tensometryczny pełnego mostka, wzmacniacz pomiarowy B&K, prze-twornik A/D, oprogramowanie WaveView; oprogramowanie do analizy drgań metodą MES typu NeiNastran

Literatura:


1. Leyko J.: Mechanika ogólna. T.1: Statyka i kinematyka. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.

2. Leyko J.: Mechanika ogólna. T.2: Dynamika. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006. 3. Leyko J., Szmelter J.: Zbiór zadań z mechaniki ogólnej. Tom 1. Statyka. PWN, Warszawa 1972. 4. Leyko J., Szmelter J.: Zbiór zadań z mechaniki ogólnej. Tom 2. Kinematyka i dynamika. PWN,

Warszawa 1977. 5. Niezgodziński T.: Mechanika ogólna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007. 6. Niezgodziński M. E., Niezgodziński T.: Zbiór zadań z mechaniki ogólnej. Wydawnictwo Naukowe

PWN, Warszawa 2008. 7. Mieszczerski I. W.: Zbiór zadań z mechaniki. PWN, Warszawa 1971. 8. Kaczmarek J.: Podstawy teorii drgań i dynamiki maszyn. WSM Szczecin 2000. 9. Kaczmarek J.: Zwalczanie drgań i hałasu. Podstawy teoretyczne. WSM Szczecin 2002.


1. Engel Z.: Ochrona środowiska przed drganiami i hałasem. PWN, Warszawa 2002. 2. Giergiel J.: Tłumienie drgań mechanicznych. PWN, Warszawa 1990. 3. Giergiel J., Uhl T.: Identyfikacja układów mechanicznych. PWN, Warszawa 1990. 4. Marchelek K., Berczyński S.: Drgania mechaniczne. Zbiór zadań z rozwiązaniami. PSz, Szczecin

2005. 5. Kaczmarek J., Nicewicz G.: Zwalczanie drgań i hałasu. Ćwiczenia laboratoryjne. WSM, Szczecin

2002. 6. Osiński Z. Teoria drgań. PWN, Warszawa 1980.




dr inż. Jacek Kaczmarek; A, Ć, L [email protected] IPNT/ZMT




84


Nr: 9 Przedmiot: Wytrzymałość materiałów*





Rok studiów: II


Grupa przedmiotów:

podstawowe



II 30E 24 35 8



1. Student posiada gruntowną znajomość zasad mechaniki: zasady statyki, podstawowe modele ciał w mechanice, warunki równowagi układów płaskich i przestrzennych, geometria mas

2. Student posiada podstawowe wiadomości z matematyki – rozwiązywanie układów równań alge-braicznych, rachunek różniczkowy i całkowy

3. Student posiada podstawowe wiadomości z fizyki

4. Podstawowe umiejętności grafiki inżynierskiej

Cele przedmiotu:

1. Przygotowanie do prac wspomagających projektowanie prostych zadań inżynierskich, do doboru materiałów inżynierskich stosowanych na elementy maszyn

2. Nabycie umiejętności ocenienia wytrzymałość pojedynczych elementów i złożonych konstrukcji inżynierskich przy różnych stanach obciążeń (rozciąganiu, zginaniu, skręcaniu, ścinaniu, wybo-czeniu)


Lp. Opis Kody EK

dla kierunku

EKP1 Stosuje prawidłowo metody obliczania wytrzymałości prostej elementów konstrukcyjnych

K_W01, K_U01

EKP2 Oblicza prawidłowo wytrzymałość prostą elementów konstrukcyjnych K_W01, K_U01

EKP3 Stosuje prawidłowo metody obliczania wytrzymałości złożonej elementów konstrukcyjnych

K_W01, K_U01

EKP4 Oblicza prawidłowo wytrzymałość złożoną elementów konstrukcyjnych K_W01, K_U01

EKP5 Wyznacza prawidłowo podstawowe parametry wytrzymałościowe materia-łów

K_W01, K_U01

EKP6 Ocenia prawidłowo stopień zagrożenia wystąpienia naprężeń lub odkształ-ceń niebezpiecznych w elementach maszyn i urządzeń

K_W01, K_U01


85




SEKP1 Definiuje podstawowe pojęcia i określenia si-ły, naprężenia, odkształcenia

EKP1 x

SEKP2 Wyznacza siły zewnętrzne i wewnętrzne EKP2 x x

SEKP3 Analizuje wykresy rozciągania i ściskania różnych materiałów

EKP1 x

SEKP4 Stosuje Prawo Hooke’a. Prawo Poissona EKP1 x x

SEKP5 Charakteryzuje rozciąganie i ściskanie pro-stych elementów

EKP1 x x

SEKP6 Stosuje podstawowy warunek wytrzymało-ściowy w obliczeniach prostych elementów konstrukcyjnych

EKP2 x x

SEKP7 Wykorzystuje tabele własności wytrzymało-ściowych do określania naprężeń dopuszczal-nych

EKP2 x x

SEKP8 Wyznacza naprężenia montażowe i termiczne w konstrukcjach statycznie niewyznaczalnych

EKP2 x x

SEKP9 Analizuje stan naprężenia w punkcie EKP1 x

SEKP10 Wyznacza naprężenia główne EKP2 x x

SEKP11 Wyznacza koło Mohr’a na podstawie naprężeń EKP2 x x

SEKP12 Stosuje uogólnione prawo Hooke’a EKP2 x x

SEKP13 Umie zinterpretować czyste ścinanie EKP1 x

SEKP14 Charakteryzuje zależność między modułem sprężystości podłużnej a modułem sprężysto-ści postaciowej

EKP1 x

SEKP15 Umie zinterpretować ścinanie techniczne EKP1 x x

SEKP16 Oblicza połączenia spawane, kołkowe, wpu-stowe, śrubowe

EKP2 x x

SEKP17 Oblicza geometryczne wskaźniki przekrojów EKP2 x x

SEKP18 Umie zinterpretować skręcanie przekrojów osiowo symetrycznych i prostokątnych

EKP1 x x

SEKP19 Oblicza wały pędne EKP2 x x

SEKP20 Umie zinterpretować zginanie EKP1 x x

SEKP21 Rysuje wykresy sił tnących i momentów gną-cych na podstawie obliczeń

EKP2 x

SEKP22 Potrafi omówić zależności różniczkowe przy zginaniu

EKP3 x x

SEKP23 Umie zinterpretować ścinanie ze zginaniem EKP3 x x

SEKP24 Potrafi omówić wzór Żurawskiego EKP3 x x

SEKP25 Wymiaruje belki ze względu na naprężenia dopuszczalne

EKP4 x x

SEKP26 Potrafi omówić odkształcenia belek podczas czystego zginania

EKP3 x x


86

SEKP27 Umie całkować równanie różniczkowe osi od-kształconej

EKP4 x x

SEKP28 Stosuje metodę Clebsch’a całkowania równa-nia różniczkowego osi odkształconej belki

EKP4 x x

SEKP29 Potrafi scharakteryzować wyboczenie EKP3 x x

SEKP30 Umie wyznaczać siłę krytyczna, smukłość prę-tów

EKP4 x x

SEKP31 Stosouje wzory Eulera i Tetmayera EKP4 x x

SEKP32 Identyfikuje belki statycznie niewyznaczalne EKP3 x x

SEKP33 Wyznacza reakcje metodą całkowania równa-nia różniczkowego

EKP4 x x

SEKP34 Wyznacza reakcje metodą porównywania od-kształceń

EKP4 x x x

SEKP35 Stosuje hipotezy wytrzymałościowe: Hubera, Coulomba, De Saint Venanta, Galileusza

EKP3 x x

SEKP36 Potrafi scharakteryzować złożone przypadki wytrzymałości

EKP3 x

SEKP37 Umie zinterpretować skręcanie ze zginaniem EKP3 x

SEKP38 Umie zinterpretować ściskanie mimośrodowe EKP3 x

SEKP39 Potrafi omówić rodzaje próbek do statycznej zwykłej próby rozciągania metali

EKP5 x

SEKP40 Potrafi narysować wykres rozciągania dla stali miękkiej

EKP5 x

SEKP41 Potrafi narysować wykres rozciągania dla że-liwa

EKP5 x

SEKP42 Definiuje granicę plastyczności EKP6 x

SEKP43 Definiuje granicę wytrzymałości doraźnej EKP6 x

SEKP44 Wyznacza umowną granice plastyczności i granicę sprężystości

EKP6 x

SEKP45 Wyznacza wartość modułu sprężystości wzdłużnej

EKP6 x

SEKP46 Wyznacza wartość modułu sprężystości po-przecznej

EKP6 x

SEKP47 Wyznacza wartość liczby Poissona EKP6 x

SEKP48 Potrafi omówić zasadę działania tensometru elektrooporowego

EKP5 x

SEKP49 Potrafi scharakteryzować elektrooporową me-todę wyznaczania naprężeń przy rozciaganiu

EKP5 x

SEKP50 Potrafi scharakteryzować elektrooporową me-todę wyznaczania naprężeń przy zginaniu

EKP5 x

SEKP51 Potrafi omówić działanie młota typu Charpy EKP5 x

SEKP52 Potrafi scharakteryzować typy próbek stoso-wanych do przeprowadzania prób udarno-ściowych

EKP5 x

SEKP53 Potrafi scharakteryzować typy przełomów udarowych

EKP5 x

SEKP54 Potrafi podać wymiar udarności EKP5 x


87

SEKP55 Wyznacza linię ugięcia belki EKP6 x

SEKP56 Potrafi omówić wyznaczanie siły krytycznej przy wyboczeniu metodą doświadczalna

EKP5 x

SEKP57 Potrafi scharakteryzować sztywność sprężyny śrubowej

EKP5 x

SEKP58 Oblicza sztywność zastępczą sprężyn połączo-nych szeregowo

EKP6 x

SEKP59 Przedstawa budowę typowej liny stalowej EKP5 x

SEKP60 Wyznacza siłę zrywającą linę w całości EKP6 x

SEKP61 Potrafi sharakteryzować badania technolo-giczne jakim podlegają druty lin stalowych

EKP5 x

SEKP62 Potrafi podać materiały z jakich wykonane są rdzenie lin stalowych

EKP5 x

SEKP63 Potrafi podać sposób oznaczania lin stalowych EKP5 x

SEKP64 Wymienia typy lin ze względu na kierunek zwinięcia drutów

EKP5 x

SEKP65 Potrafi scharakteryzować zmęczeniowy cykl naprężeń

EKP5 x

SEKP66 Umie analizować zmęczeniowy wykres Wohlera

EKP6 x

SEKP67 Rozróżnia złom zmęczeniowy od złomu do-raźnego

EKP6 x

SEKP68 Umie zdefiniować karb EKP6 x

SEKP69 Przedstawia na wykresie Wohlera trwałą wy-trzymałość zmęczeniową

EKP6 x

SEKP70 Potrafi omówić wpływ karbu na trwałą wy-trzymałość zmęczeniową

EKP5 x

SEKP71 Potrafi opisać wpływ stanu powierzchni na trwałą wytrzymałość zmęczeniową

EKP5 x

SEKP72 Potrafi opisać wpływ wielkości przedmiotu na trwałą wytrzymałość zmęczeniową

EKP5 x

SEKP73 Potrafi rozwiązać kratownice płaską za pomo-cą programu komputerowego

EKP6 x

SEKP74 Potrafi rozwiązać belkę za pomocą programu komputerowego

EKP6 x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: II

A

SEKP1,4,7 1. Podstawowe pojęcia i określenia. Siły zewnętrzne i wewnętrz-

ne. Wykresy rozciągania i ściskania różnych materiałów. Prawo Hooke’a. Prawo Poissona

30 SEKP 2,3,5,6,7,8

2. Rozciąganie i ściskanie. Podstawowy warunek wytrzymałościo-wy. Naprężenia dopuszczalne. Zadania statycznie niewyznaczal-ne, naprężenia montażowe i termiczne

SEKP 3. Analiza stanu naprężenia w punkcie, jednoosiowy stan naprę-

żenia, naprężenia główne, koła Mohr’a. Uogólnione prawo Hoo-


88

9,10,11 ke’a

SEKP 12,13,14,15,16

4. Czyste ścinanie, zależność między modułem sprężystości po-dłużnej a modułem sprężystości postaciowej. Ścinanie technicz-ne. Obliczenia połączeń spawanych, kołkowych, wpustowych, śrubowych

SEKP17 5. Geometryczne wskaźniki przekrojów

SEKP18,19 6. Skręcanie przekrojów osiowo symetrycznych i prostokątnych.

Obliczenia wałów pędnych

SEKP20 7. Zginanie, wykresy sił tnących i momentów gnących

SEKP22 8. Zależności różniczkowe przy zginaniu SEKP23,24 9. Ścinanie ze zginaniem, wzór Żurawskiego

SEKP25 10. Obliczenia belek, wymiarowanie ze względu na naprężenia do-

puszczalne

SEKP26,27 11. Odkształcenia belek podczas czystego zginania. Całkowanie

równania różniczkowego

SEKP28 12. Metoda Clebsch’a całkowania równania różniczkowego osi odkształconej belki

SEKP 29,30,31

13. Wyboczenie, siła krytyczna, smukłość prętów, wzory Eulera i Tetmayera

SEKP 32,33,34

14. Belki statycznie niewyznaczalne, wyznaczanie reakcji metodą całkowania równania różniczkowego i porównywania odkształ-ceń

SEKP 35,36,37,38

15. Hipotezy wytrzymałościowe Hubera, Coulomba, De Saint Venanta, Galileusza, złożone przypadki wytrzymałości, skręca-nie ze zginaniem, ściskanie mimośrodowe

Razem: 30

Ć

SEKP2,7 1. Podstawowe pojęcia i określenia. Siły zewnętrzne i wewnętrz-

ne. Wykresy rozciągania i ściskania różnych materiałów. Prawo Hooke’a. Prawo Poissona

0

SEKP4,5,6,8 2. Rozciąganie i ściskanie. Podstawowy warunek wytrzymałościo-

wy. Naprężenia dopuszczalne. Zadania statycznie niewyznaczal-ne, naprężenia montażowe i termiczne.

SEKP10,11,12 3. Analiza stanu naprężenia w punkcie, jednoosiowy stan naprę-

żenia, naprężenia główne, koła Mohr’a. Uogólnione prawo Hoo-ke’a

SEKP15,16

4. Czyste ścinanie, zależność między modułem sprężystości po-dłużnej a modułem sprężystości postaciowej. Ścinanie technicz-ne. Obliczenia połączeń spawanych, kołkowych, wpustowych, śrubowych

SEKP17 5. Geometryczne wskaźniki przekrojów

SEKP17,18,19 6. Skręcanie przekrojów osiowo symetrycznych i prostokątnych.

Obliczenia wałów pędnych

SEKP20,21 7. Zginanie, wykresy sił tnących i momentów gnących

SEKP22 8. Zależności różniczkowe przy zginaniu

SEKP23,24,25 9. Ścinanie ze zginaniem, wzór Żurawskiego

SEKP25 10. Obliczenia belek, wymiarowanie ze względu na naprężenia do-puszczalne


89

SEKP26,27 11. Odkształcenia belek podczas czystego zginania. Całkowanie

równania różniczkowego

SEKP28 12. Metoda Clebsch’a całkowania równania różniczkowego osi odkształconej belki

SEKP 29,30,31

13. Wyboczenie, siła krytyczna, smukłość prętów, wzory Eulera i Tetmayera

SEKP 32,33,34

14. Belki statycznie niewyznaczalne, wyznaczanie reakcji metodą całkowania równania różniczkowego i porównywania odkształ-ceń

SEKP35 15. Hipotezy wytrzymałościowe Hubera, Coulomba, De Saint

Venanta, Galileusza, złożone przypadki wytrzymałości, skręca-nie ze zginaniem, ściskanie mimośrodowe

Razem: 0

L

16. Zajęcia wstępne, BHP, PPOŻ

24

SEKP39–45 17. Statyczna zwykła próba rozciągania metali

SEKP39–45 18. Statyczna zwykła próba ściskania metali

SEKP46,47 19. Wyznaczanie współczynnika sprężystości podłużnej, granicy

proporcjonalności oraz umownej granicy plastyczności za po-mocą ekstensometrów mechanicznych

SEKP48,49,50 20. Tensometria elektrooporowa

SEKP45,46,47 21. Wyznaczanie modułu sprężystości podłużnej, modułu spręży-

stości postaciowej i liczby Piossona poprzez pomiar strzałki ugięcia i kąta skręcenia

SEKP51–54 22. Udarowa próba zginania

SEKP55 23. Wyznaczanie linii ugięcia belki

SEKP34 24. Wyznaczanie reakcji belki statycznie niewyznaczalnej

SEKP56 25. Wyboczenie pręta ściskanego osiowo

SEKP57,58 26. Badanie sprężyn śrubowych

SEKP59–64 27. Badanie lin stalowych

SEKP65–72 28. Próby zmęczeniowe

SEKP73 29. Komputerowe rozwiązywanie kratownic

SEKP74 30. Komputerowe rozwiązywanie belek

Razem: 24

P

35

Razem: 35

Razem w roku: 89


90




Godziny zajęć 89



Łącznie ?


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny Sprawdzian pisemny

EKP1

Nie definiuje podstawo-wych przypadków wy-trzymałości prostej

Definiuje podstawowe przypadki wytrzymało-ści prostej

Opisuje metody oblicza-nia podstawowych przy-padków wytrzymałości prostej

Analizuje metody obli-czania podstawowych przypadków wytrzymało-ści prostej

EKP2

Nie umie stosować pod-stawowych wzorów odno-ście przypadków wytrzy-małości prostej

Stosuje podstawowe wzory odnoście przy-padków wytrzymałości prostej

Oblicza prawidłowo pod-stawowe przypadki wy-trzymałości prostej

Analizuje i porównuje prawidłowo podstawowe przypadki wytrzymałości prostej

EKP3

(Student) nie umie zdefi-niować podstawowych przypadków wytrzymałości złożonej

Definiuje podstawowe przypadki wytrzymało-ści złożonej

Opisuje metody oblicza-nia podstawowych przy-padków wytrzymałości złożonej

Analizuje metody obli-czania podstawowych przypadków wytrzymało-ści złożonej

EKP4

Nie umie stosować pod-stawowych wzorów odno-śnie przypadków wytrzy-małości złożonej

Stosuje podstawowe wzory odnoście przy-padków wytrzymałości złożonej

Oblicza prawidłowo pod-stawowe przypadki wy-trzymałości złożonej

Analizuje i porównuje prawidłowo podstawowe przypadki wytrzymałości złożonej

EKP5

Nie umie odczytać podsta-wowych parametrów wy-trzymałościowych z tabel i wykresów

Odczytuje podstawowe parametry wytrzymało-ściowe z tabel i wykre-sów

Wyznacza podstawowe parametry wytrzymało-ściowe z ich definicji

Analizuje wyznaczone parametry wytrzymało-ściowe

EKP6

Nie umie prawidłowo sto-sować podstawowych wa-runków wytrzymałościo-wych i sztywnościowych

Stosuje prawidłowo podstawowy warunek wytrzymałościowy i sztywnościowy

Oblicza na podstawie wyników badań zagroże-nie wystąpienia naprężeń i odkształceń niebez-piecznych

Stosuje programy kom-puterowe do oceny za-grożenie wystąpienia na-prężeń i odkształceń nie-bezpiecznych


Rodzaj Opis

Tablica, mazaki

Rzutnik pisma, projektor mulimedialny

Uniwersalna maszyna wytrzymałościowa ZD 100

Na uniwersalnej maszynie ZD 100 przeprowadzane są ćwi-czenia laboratoryjne: rozciąganie, ściskanie, zginanie, eks-tensometria mechaniczna, tensometria elektrooporowa

Maszyna wytrzymałościowa ZD 2500 Na maszynie przeprowadzane są ćwiczenia laboratoryjne: badanie sprężyn śrubowych, badanie lin stalowych,

Młot udarowy typu Charpy Do przeprowadzania ćwiczenia laboratoryjnego z udarno-ści metali


91

Maszyna do badań zmęczeniowych typu UBM

Na maszynie do badań zmęczeniowych przeprowadzane jest ćwiczenie z badań zmęczeniowych przy symetrycznym zginaniu

Stanowisko do badań tensometrycznych przy zginaniu

Sztywna konstrukcja wsporcza, płaskownik z naklejonymi tensometrami, mostek tensometryczny, oscyloskop

Stanowisko do wyznaczania podstawo-wych stałych materiałowych E, G, ν

Sztywna rama, pręt okrągły, wspornik z łożyskiem, obciąż-niki, mikromierz

Stanowisko do wyznaczania linii ugięcia belki i wyznaczania reakcji belki statycz-nie niewyznaczalnej

Sztywna konstrukcja wsporcza, podpory, obciążniki, mi-kromierze, płaskownik

Sala komputerowa z programami do rozwiązywania krat i belek

W sali komputerowej przeprowadzane będą zajęcia z roz-wiązywania metodami komputerowymi krat i belek

Literatura:


1. Mierzejewski J., Grządziel Z., Świeczkowski W.: Wytrzymałość materiałów. Zadania. WSM, Szczecin 1988.

2. Mierzejewski J., Grządziel Z., Świeczkowski W.: Ćwiczenia laboratoryjne z wytrzymałości mate-riałów. WSM, Szczecin 1998.

3. Niezgodziński M.E., Niezgodziński T.: Wytrzymałość materiałów. PWN, Warszawa 2006. 4. Niezgodziński M.E., Niezgodziński T.: Wzory, wykresy i tablice wytrzymałościowe. PWN, War-

szawa 2006. 5. Dyląg Z., Jakubowicz A., Orłoś Z.: Wytrzymałość materiałów. WNT, 2007. 6. Bąk R., Burczyński T.: Wytrzymałość materiałów z elementami ujęcia komputerowego. WNT,

2006. http://dydaktyka.polsl.pl/mes/download.aspx


1. Gere J.M., Goodno B.J.: Mechanics of materials. Cengage Learning. Stamford USA, 2009. 2. http://web.mst.edu/~mecmovie/index.html




dr inż. Zenon Grządziel [email protected] IPNT/ZMT


prof. dr hab. inż. Stefan Berczyński s.berczyń[email protected] IPNT/ZMT

mgr inż. mech okr. I klasy Adam Komorowski

[email protected] IPNT/ZMT



92


Nr: 10 Przedmiot: Grafika in żynierska*





Rok studiów: I


Grupa przedmiotów:

podstawowe



I 40 4



1.

Cele przedmiotu:

1. Nauczenie studentów zasad wykonywania znormalizowanych rysunków wykonawczych części maszyn, rysunków złożeniowych oraz sporządzania schematów instalacji okrętowych

2. Nauczenie studentów praktycznego wykonywania znormalizowanych rysunków wykonawczych części maszyn, rysunków złożeniowych oraz schematów instalacji okrętowych

3. Nauczenie studentów odczytywania znormalizowanych rysunków wykonawczych części maszyn, rysunków złożeniowych, schematów instalacji okrętowych oraz wymiarów głównych i linii teore-tycznych kadłuba statku


Lp. Opis Kody EK

dla kierunku

EKP1

Student wykonuje rysunek dowolnego elementu maszynowego na znormali-zowanym formacie, przy zastosowaniu linii rysunkowych znormalizowa-nych i właściwie dobranej podziałce i zwymiaruje poprawnie element ma-szynowy z zastosowaniem wiadomości o tolerancji wymiarów rysunkowych i chropowatości powierzchni

K_W01, K_U21

EKP2 Student narysuje prawidłowo połączenie maszynowe (gwintowe, spawane, lutowane, klejone, skurczowe, wielowypustowe) oraz zwymiaruje je

K_W01, K_U21

EKP3 Student narysuje i prawidłowo odczyta rysunek złożeniowy K_W01, K_U21,

K_U22

EKP4 Student narysuje i poprawnie odczyta schemat dowolnego systemu siłowni okrętowej oraz wymiary główne i linie teoretyczne kadłuba statku

K_W01, K_U21, K_U22


93




SEKP1

Zna znormalizowane elementy rysunku technicznego: formaty arkuszy; podziałki; grubości, rodzaje i zastosowanie linii ry-sunkowych; pismo techniczne; układ rzutni, widoki, przekroje, kłady; tabliczki znamio-nowe

EKP 1,2,3,4

x

SEKP2 Potrafi narysować połączenie gwintowe; opisać rodzaje gwintów, ich oznaczenia oraz uproszczenia rysunkowe

EKP2 x

SEKP3 Potrafi narysować połączenie spawane; opisać kształty spoin oraz uproszczenia ry-sunkowe

EKP2 x

SEKP4 Potrafi narysować koło zębate; opisać uproszczenia stosowane przy rysowaniu kół i przekładni zębatych

EKP1,3 x

SEKP5 Zna istotę oraz zasady wymiarowania w ry-sunku technicznym; potrafi określić szcze-gólne przypadki wymiarowania

EKP 1,2,3,4

x

SEKP6 Potrafi zdefiniować i zastosować tolerancję i pasowanie w rysunku technicznym

EKP1,2 x

SEKP7 Zna oznaczenia tolerancji kształtu, położe-nia i bicia

EKP1,2 x

SEKP8 Zna oznaczenie chropowatości powierzch-ni; umieścić informacje dodatkowe na ry-sunku technicznym

EKP 1,2,3,4

x

SEKP9 Zna zasady sporządzania rysunków wyko-nawczych części maszyn

EKP1,2 x

SEKP10 Potrafi wykonać rysunek i zwymiarować podstawowe elementy części maszyn (ry-sunek wykonawczy)

EKP1,2 x

SEKP11 Potrafi wykonać rysunek złożeniowy EKP3 x

SEKP12 Potrafi definiować wymiary główne i linie teoretyczne kadłuba

EKP4 x

SEKP13 Zna zasady rysowania i czytania schema-tów instalacji siłowni okrętowych oraz po-trafi narysować i odczytać schemat

EKP4 x

SEKP14

Zna zasady sporządzania schematów ukła-dów hydraulicznych i pneumatycznych, po-trafi odczytać schemat układu hydraulicz-nego i pneumatycznego

EKP4 x

SEKP15 Zna zasady sporządzania schematów insta-lacji elektrycznej, potrafi odczytać schemat instalacji elektrycznej

EKP4 x

SEKP16 Potrafi czytać rysunki techniczne oraz schematy instalacji z dokumentacji tech-nicznej statku

EKP3,4 x


94

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: I

L

SEKP1

1. Znormalizowane elementy rysunku technicznego: a) formaty arkuszy, b) podziałki, c) grubości, rodzaje i zastosowanie linii rysunkowych, d) pismo techniczne, e) układ rzutni, f) widoki, przekroje, kłady, tabliczki znamionowe

40

SEKP2

2. Połączenia gwintowe: a) rodzaje gwintów, b) oznaczenia, c) uproszczenia rysunkowe

SEKP3 3. Połączenia spawane:

a) kształty spoin, b) uproszczenia rysunkowe

SEKP4 4. Koła i przekładnie zębate – uproszczenia rysunkowe

SEKP 5,6

5. Istota i zasady wymiarowania w rysunku technicznym: a) szczególne przypadki wymiarowania, b) tolerancja i pasowanie w rysunku technicznym

SEKP7 6. Oznaczenia tolerancji kształtu, położenia i bicia

SEKP8 7. Oznaczenie chropowatości powierzchni, informacje dodatkowe na rysunku technicznym

SEKP9 8. Zasady sporządzania rysunków wykonawczych części maszyn

SEKP 10,11

9. Wykonywanie rysunków i wymiarowanie podstawowych elementów maszyn: a) rysunek wykonawczy części maszyn, b) rysunek złożeniowy

SEKP12 10. Wymiary główne i linie teoretyczne kadłuba

SEKP13 11. Schematy instalacji siłowni okrętowych i zasady ich rysowania – czytanie schematów instalacji siłowni okrętowych

SEKP14 12. Zasady sporządzania schematów układów hydraulicznych i pneu-

matycznych, czytanie schematów układów hydraulicznych i pneu-matycznych

SEKP15 13. Zasady sporządzania schematów instalacji elektrycznej, czytanie schematów instalacji elektrycznej

SEKP16 14. Czytanie rysunków technicznych oraz schematów instalacji z do-

kumentacji technicznej statku

Razem: 40

Razem w roku: 40



95



Godziny zajęć 40



Łącznie ?


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny Wykonanie rysunku

EKP1

Nie potrafi prawi-dłowo wykonać warsztatowego ry-sunku części maszy-nowej

Wykonuje prawi-dłowo warsztatowy rysunek części ma-szynowej

Wykonuje prawidłowo rysunek części maszy-nowej przy użyciu kal-ki technicznej i rapido-grafów

Wykonuje prawidłowo rysunek skomplikowanej części maszynowej przy użyciu kalki technicznej i rapi-dografów lub programu komputero-wego typu AutoCAD

EKP2

Nie potrafi prawi-dłowo narysować warsztatowego ry-sunku połączenia maszynowego

Narysuje prawi-dłowo rysunek warsztatowy połą-czenia maszynowe-go

Narysuje prawidłowo połączenie maszynowe przy użyciu kalki tech-nicznej i rapidografów

Narysuje prawidłowo skomplikowane połączenie maszynowe przy użyciu kalki technicznej i rapidografów lub programu komputerowego typu Au-toCAD

EKP3

Nie potrafi prawi-dłowo narysować warsztatowego ry-sunku złożeniowego i prawidłowo odczy-tać dowolnego ry-sunku złożeniowego

Narysuje prawi-dłowo warsztatowy rysunek złożeniowy i prawidłowo od-czyta dowolny ry-sunek złożeniowy

Narysuje prawidłowo rysunek złożeniowy przy użyciu kalki tech-nicznej i rapidografów oraz prawidłowo od-czyta dowolny rysunek złożeniowy

Narysuje prawidłowo skomplikowany rysunek złożeniowy przy użyciu kalki technicznej i rapidografów lub pro-gramu komputerowego typu Auto-CAD oraz prawidłowo odczyta do-wolny rysunek złożeniowy

EKP4

Nie potrafi prawi-dłowo narysować i odczytać schematu dowolnego systemu siłowni okrętowej oraz wymienić wy-miary główne i linie teoretyczne kadłuba statku

Narysuje i odczyta schemat dowolnego systemu siłowni okrętowej oraz wymienia wymiary główne i linie teo-retyczne kadłuba statku

Sporządzi schemat do-wolnego systemu si-łowni okrętowej przy użyciu kalki technicz-nej i rapidografów, od-czyta dowolny schemat oraz zdefiniuje wymia-ry główne i linie teore-tyczne kadłuba statku

Sporządzi schemat dowolnego syste-mu siłowni okrętowej przy użyciu kalki technicznej i rapidografów lub programu komputerowego typu Au-toCAD, zanalizuje procesy zachodzą-ce w systemie i możliwości pracy sys-temu w przypadku uszkodzenia jego wybranych elementów oraz zdefiniuje wymiary główne i linie teoretyczne kadłuba statku


Rodzaj Opis

Tablica, kreda, pisaki

Laptop, rzutnik multi-medialny, ekran

Plansze demonstracyjne

Części maszyn Koła zębate; wałki; śruby specjalne; połączenia gwintowe; połączenia spa-wane; korpusy zaworów, pomp, wtryskiwaczy; tłoki; zawory głowic silni-ków spalinowych; łożyska toczne; łożyska ślizgowe; wodziki; sprężyny; itp.

Proste maszyny i urządzenia

Przekładnie zębate; pompy; zawory; zawory bezpieczeństwa; wtryskiwacze


96

Literatura:


1. Dobrzański T.: Rysunek techniczny maszynowy. WNT, Warszawa 2006. 2. Foley J. i inni: Wprowadzenie do grafiki komputerowej. WNT, Warszawa 2001. 3. Michalski R.: Siłownie okrętowe: obliczenia wstępne oraz ogólne zasady doboru mechanizmów

i urządzeń pomocniczych instalacji siłowni motorowych. Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Szczecińskiej, Szczecin 1997.


1. Grzybowski L.: Geometria wykreślna. Skrypt WSM, Szczecin 2002. 2. Otto F., Otto E.: Podręcznik geometrii wykreślnej. PWN, Warszawa 1975.




dr inż. Zenon Grządziel; L [email protected] IPNT/ZMT


dr inż. Jacek Kaczmarek; L [email protected] IPNT/ZMT

mgr inż. Adam Komorowski; L [email protected] IPNT/ZMT



97


Nr: 11 Przedmiot: Informatyka u żytkowa





Rok studiów: I


Grupa przedmiotów:

podstawowe



I 8 24 1



1.

Cele przedmiotu:

1. Przygotowanie absolwenta do wykonywania czynności związanych z wymianą komponentów, rozbudową i konfiguracją systemu komputerowego oraz użytkowaniem wybranego oprogramo-wania

2. Poznanie funkcjonowania komputera, jego peryferiów, oraz sieci komputerowych

3. Nabycie umiejętności wykorzystywania oprogramowania do obliczeń, przetwarzania danych, pre-zentacji danych, składu tekstu



EKP1 Umie dobrać elementy komputera oraz jego peryferiów K_W08, K_U13, K_U14

EKP2 Umie skonfigurować system operacyjny K_W08, K_U10, K_K04

EKP3 Umie łączyć urządzenia ze sobą oraz w sieci komputerowej K_W08, K_U12

EKP4 Umie wykorzystywać oprogramowanie do obliczeń, prze-twarzania danych

K_W08, K_U08, K_U09

EKP5 Umie wykorzystywać oprogramowanie do prezentacji da-nych, składu tekstu

K_W08, K_U07

Szczegółowe efekty kształcenia dla przedmiotu w semestrze I:



SEKP1 Ocenia system komputerowy na podstawie jego architektury

EKP1 x

SEKP2 Łączy urządzenia zewnętrzne stosując odpo-wiednie łącza komunikacyjne

EKP1,3 x x

SEKP3 Porusza się po strukturze systemu plików sys-temu operacyjnego

EKP2 x


98

SEKP4 Decyduje o uprawnieniach kont użytkowni-ków oraz w systemie plików systemu opera-cyjnego

EKP2 x

SEKP5 Modyfikuje konfigurację systemu operacyj-nego

EKP2 x

SEKP6 Formułuje wymagania dotyczące medium transmisyjnego oraz urządzeń w sieci kompu-terowej

EKP3 x

SEKP7 Stosuje protokoły transmisji danych do wy-miany informacji między urządzeniami sie-ciowymi i komputerami

EKP3 x x

SEKP8 Konfiguruje podstawowe usługi sieciowe EKP3 x SEKP9 Formatuje duże teksty EKP5 x

SEKP10 Wykonuje obliczenia w różnych narzędziach programowych

EKP4 x

SEKP11 Stosuje bazy danych EKP4,5 x x

SEKP12 Buduje strony WWW za pomocą dostępnych narzędzi

EKP5 x

SEKP13 Przeprowadza edycję materiału multimedial-nego

EKP4,5 x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: I

A

SEKP1 Elementy architektury procesorów i komputerów

8

SEKP2 Parametry podstawowych urządzeń we/wy

SEKP2 Parametry złączy komunikacyjnych w komputerze klasy PC

SEKP5 Elementy konfiguracji systemu operacyjnego Windows, UNIX

SEKP3 Struktura katalogowa oraz system uprawnień systemu operacyjnego Win-dows, UNIX

SEKP4 Konta użytkowników, zasady zabezpieczeń konsoli zarządzania Windows, zarządzanie procesami użytkowników UNIX

SEKP8 Konfiguracja usług sieciowych dla komunikacji Windows-UNIX

SEKP7 Podstawowe standardy związane z sieciami komputerowymi

SEKP6 Podstawowe urządzenia sieciowe, topologie sieciowe

SEKP6 Rodzaje i parametry okablowania sieciowego

SEKP6 Okablowanie strukturalne

SEKP11 Projektowanie bazy danych, struktury danych

SEKP11 Relacje między tabelami, diagramy związków encji

SEKP11 Normalizacja danych

Razem: 8

L

SEKP9 Formatowanie tekstu za pomocą stylów w edytorze tekstów

24 SEKP9 Osadzanie i formatowanie różnych obiektów w tekście

SEKP9 Spisy, indeksy, podpisy, odnośniki w edytorze tekstów

SEKP10 Zapis i obliczanie wyrażeń arytmetycznych, tworzenie wykresów w arku-szu kalkulacyjnym


99

SEKP10 Zastosowanie funkcji wbudowanych arkusz kalkulacyjny

SEKP11 Tworzenie tabel i kwerend w bazie danych

SEKP11 Tworzenie formularzy w bazie danych

SEKP10 Środowisko Matlaba, zapis i obliczanie wyrażeń arytmetycznych i alge-braicznych

SEKP10 Obliczenia symboliczne w Matlabie

SEKP10 Wykresy 2D i 3D w Matlabie

SEKP10 Funkcje w Matlabie, m-pliki

SEKP12 Język HTML i elementy aktywne stron internetowych

SEKP13 Przygotowanie i edycja materiału wideo

SEKP7 Konfiguracja protokołów usług sieciowych

SEKP2 Zarabianie okablowania

Razem: 24

Razem w roku: 32




Godziny zajęć 32



Łącznie ?


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny Zaliczenie pisemne bądź ustne oraz praktyczne podczas zajęć laboratoryjnych

EKP1

Nie zna parametrów urządzeń peryferyjnych oraz elemen-tów architektury komputerów i procesorów

Zna parametry urzą-dzeń oraz zasady ich funkcjonowania

Zna pojęcia zwią-zane z architekturą komputerów oraz procesorów

Zna i umie dobrać elementy komputera do określonych zadań oraz umie dokonać odpowiedniej modernizacji komputera

EKP2 Nie potrafi korzystać ze struktury plików i systemu uprawnień

Zna strukturę systemu plików i uprawnień

Umie ustalić upraw-nienia dla użytkow-nika i programu

Potrafi skonfigurować pod-stawowe usługi sieciowe

EKP3

Nie potrafi określić parame-trów okablowania i dopaso-wać go do wymagań transmi-sji

Zna rodzaje i parame-try okablowania

Umie zarabiać i we-ryfikować okablo-wanie

Zna i umie dopasować oka-blowanie i urządzenia do wymagań sieciowych

EKP4 Nie potrafi wykorzystać oprogramowania Excel oraz Matlab do obliczeń

Umie wykonywać ob-liczenia arytmetyczne w Excelu i Matlabie

Umie rysować wy-kresy w Excelu i Matlabie

Umie wykonywać oblicze-nia symboliczne w Matlabie i posługiwać się m-plikami

EKP5

Nie potrafi zastosować opro-gramowania do przetworze-nia oraz prezentacji informa-cji tekstowej oraz multime-dialnej

Potrafi złożyć materiał multimedialny

Umie zrealizować stronę WWW z za-stosowaniem edyto-ra html

Umie prawidłowo formato-wać tekst


100


Rodzaj Opis

Rzutnik multimedialny Zajęcia audytoryjne w formie prezentacji multimedialnej i filmów.

Stanowiska komputerowe Komputer klasy PC podłączony do Internetu i pracujący pod kontrolą sys-temu operacyjnego Windows

Narzędzia instalatorskie Zarabiarki i testery okablowania sieciowego

Materiały instalatorskie Kable, gniazda, złącza sieci komputerowych

Oprogramowanie MS Office (Word, Excel, Access, Front Page), Matlak, Oprogramowanie do edycji video, Linux

Literatura:


1. Walkenbach J.: Excel. Najlepsze sztuczki i chwyty. Helion SA, 2006. 2. Simon Jinjer: Excel. Profesjonalna analiza i prezentacja danych. Helion SA, 2006. 3. Liengme B.V.: Microsoft Excel w nauce i technice. Oficyna Wydawnicza READ ME, 2002. 4. Groszek M.: OpenOffice.ux.pl Calc 2.0. Funkcje arkusza kalkulacyjnego. Helion, 2007. 5. Wróblewski P.: MS Office 2007 PL w biurze i nie tylko. Helion SA, 2007. 6. Grover Ch.: Word 2007 PL. Nieoficjalny podręcznik. Helion, 2007. 7. Jaronicki A.: 122 sposoby na OpenOffice.ux.pl 2.0. Helion, 2006. 8. Dziewoński M.: OpenOffice 2.0 PL. Oficjalny podręcznik. Helion, 2006. 9. Elmasri R., Navathe S.B.: Wprowadzenie do systemów baz danych. Helion SA, 2005.

10. Schwartz S.: Po prostu Access 2003 PL. Helion SA, 2004. 11. Brown Ch.E.: Access. Programowanie w VBA. Helion SA, 2005. 12. Loney K.: Oracle Database 10g. Kompendium administratora. Helion SA, 2005. 13. Brzózka J., Dorobczyński L.: Matlab środowisko obliczeń naukowo-tech. Mikom. 14. Brzózka J., Dorobczyński L.: Programowanie w Matlab. Mikom, 1998. 15. Pratap R: Matlab 7 dla naukowców i inżynierów. MIKOM PWN, 2007. 16. Danowski B.: Komputerowy montaż wideo. Ćwiczenia praktyczne. Wydanie II, Helion, 2006. 17. Ozer J.: Tworzenie filmów w Windows XP. Projekty. Helion, 2005. 18. Rosenberg J.: Adobe Premiere Pro 1.5. Techniki studyjne. Helion, 2005. 19. Frankowski P.: Joomla! Ćwiczenia. Helion, 2007. 20. Schultz D., Cook C.: HTML, XHTML i CSS. Nowoczesne tworzenie stron WWW. Helion, 2008. 21. Całka L.: Poczta elektroniczna. Ćwiczenia praktyczne. Helion, 2003.




Osoba odpowiedzialna za przedmiot: dr inż. Jarosław Duda [email protected] IEiAO/ZAiR Pozostałe osoby prowadzące zajęcia: dr inż. Lech Dorobczyński [email protected] IEiAO/ZAiR dr inż. Mariusz Sosnowski [email protected] IEiAO/ZAiR Objaśnienia skrótów: A – audytoria, Ć – ćwiczenia, L – laboratorium, S – symulator, SE – seminarium, P – projekt, E – e-learning, PP – praca przejściowa, PR – praktyka.


101


Nr: 12 Przedmiot: Podstawy konstrukcji maszyn*





Rok studiów: II–III


Grupa przedmiotów:

kierunkowe



II 14 30 2

III 24E 52 30 8



1. Warunkiem wstępnym jest wcześniejsze uczestnictwo w zajęciach i uzyskanie zaliczenia z przedmiotów: matematyka, fizyka, mechanika i wytrzymałość materiałów, grafika inżynierska oraz zaliczenie przewidzianej planem studiów praktyki zawodowej

Cele przedmiotu:

1. Wykształcenie umiejętności korzystania z norm i opracowań unifikacyjnych

2. Opanowania zasad opracowywania dokumentacji konstrukcyjnej

3. Nauczenie realizacji (podczas konstruowania) niezbędnych obliczeń wytrzymałościowych pod-stawowych węzłów konstrukcyjnych maszyn i urządzeń

4. Zapoznanie z cechami funkcjonalnymi typowych mechanizmów stosowanych w konstrukcjach maszyn



EKP1 Stosuje zagadnienia normalizacji, tolerancji i pasowań oraz technologiczności konstrukcji

K_W03, K_W09, K_U01, K_U21

EKP2 Dobiera materiały pod względem właściwości i wy-trzymałości

K_W08, K_W09, K_U01, K_U12, K_U18, K_U21

EKP3 Projektuje i konstruuje elementy maszyn K_W03, K_W09, K_U01, K_U12, K_U18, K_U21, K_K01, K_K08

EKP4 Projektuje i konstruuje podstawowe typy połączeń i mechanizmów z uwzględnieniem ich cech funkcjo-nalnych

K_W03, K_W09, K_U01, K_U12, K_U18, K_U21, K_K01, K_K08

EKP5 Charakteryzuje warunki pracy połączeń i mechani-zmów

K_W03,K_W09, K_U01, K_U15

EKP6 Zapisuje rysunek techniczny z wykorzystaniem wspo-magania komputerowego Auto CAD

K_W09, K_U05, K_U18


102




SEKP1 Stosuje zasady normalizacji i technologiczności przy projektowaniu i konstruowaniu

EKP1 x x

SEKP2 Dokonuje doboru materiałowego dla projekto-wanych elementów maszyn w zależności od cha-rakteru ich pracy i obciążenia

EKP2 x x

SEKP3 Dokonuje obliczeń wytrzymałościowych ele-mentów maszyn w zależności od charakteru ich pracy i obciążenia

EKP3 x x

SEKP4 Dokonuje odpowiednich obliczeń konstrukcyj-no-wytrzymałościowych i potrafi zaprojektować dowolny typu połączenia nitowego

EKP 1–5

x

SEKP5

Umie scharakteryzować połączenia spajane oraz wykonać odpowiednie obliczenia konstrukcyjno-wytrzymałościowe i zaprojektować dowolny typ połączenia spawanego, zgrzewanego lub luto-wanego

EKP 1–5

x

SEKP6

Umie scharakteryzować połączenia wtłaczane oraz wykonać odpowiednie obliczenia konstruk-cyjno-wytrzymałościowe i zaprojektować do-wolny typ połączenia wciskowego lub skurczo-wego

EKP 1–5

x

SEKP7

Umie scharakteryzować połączenia kształtowe oraz wykonać odpowiednie obliczenia konstruk-cyjno-wytrzymałościowe i zaprojektować do-wolny typ połączenia wpustowego, wielowypu-stowego, klinowego lub kołkowego

EKP 1–5

x

SEKP8 Umie scharakteryzować połączenia gwintowe, budowę, parametry i rodzaje gwintów

EKP 1–5

x

SEKP9

Analizuje rozkład sił w połączeniach gwintowych oraz dokonuje odpowiednie obli-czenia konstrukcyjno-wytrzymałościowe i potra-fi zaprojektować dowolny typ połączenia gwin-towego

EKP 1–5 x

SEKP 10

Umie scharakteryzować połączenia podatne (sprężyste) oraz wykonać odpowiednie oblicze-nia konstrukcyjno-wytrzymałościowe i potrafi zaprojektować dowolny typ połączenia ze sprę-żyną śrubową (naciskową, naciągową)

EKP 1–5 x

SEKP 11

Umie scharakteryzować osie i wały oraz wyko-nać odpowiednie obliczenia konstrukcyjno-wytrzymałościowe i potrafi zaprojektować do-wolny typ wału lub osi

EKP 1–5 x x

SEKP 12

Umie scharakteryzować łożyska oraz wykonać obliczenia: obciążenia, nośności, trwałości, ło-żysk tocznych i ślizgowych jak również dobrać określony typ łożyska w oparciu o nośność

EKP 1–5

x x

SEKP 13

Umie scharakteryzować cechy funkcjonalne przekładni z kołami zębatymi, definiować para-

EKP 1–5

x x


103

metry i wymiary charakterystyczne kół zębatych oraz wykonać odpowiednie obliczenia konstruk-cyjno-wytrzymałościowe jak również zaprojek-tować dowolny typ koła zębatego i przekładni z kołami zębatymi

SEKP 14

Umie scharakteryzować cechy funkcjonalne przekładni ciernych oraz wykonać odpowiednie obliczenia konstrukcyjno-wytrzymałościowe i zaprojektować dowolny typ przekładni ciernej

EKP 1–5

x

SEKP 15

Umie scharakteryzować cechy funkcjonalne i warunki pracy przekładni cięgnowych oraz wykonać odpowiednie obliczenia konstrukcyjno-wytrzymałościowe i potrafi zaprojektować do-wolny typ przekładni pasowej lub łańcuchowej

EKP 1–5

x x

SEKP 16

Zna podział sprzęgieł, rozróżnia określony typ sprzęgła nierozłącznego i rozłącznego, charakte-ryzuje warunki ich pracy, możliwości zastoso-wania oraz wykonuje obliczenia niezbędnych momentów i doboru określonego typu sprzęgła

EKP 1–5

x x

SEKP 17

Klasyfikuje podział hamulców, charakteryzuje warunki pracy hamulców klockowych i cięgno-wych oraz dokonuje wymagane dla nich obli-czenia konstrukcyjno-wytrzymałościowe

EKP 1–5

x

SEKP 18

Potrafi scharakteryzować podział strukturalny mechanizmów, klasyfikować pary i łańcuch ki-nematyczne oraz analizować kinematykę i dy-namikę pracy mechanizmów: dźwigniowego, jarzmowego, korbowego i krzywkowego

EKP 1–5

x x

SEKP 19

Potrafi scharakteryzować rodzaje typowych po-łączeń stosowanych w budowie maszyn oraz zna zasady ich obliczeń wytrzymałościowych w za-leżności od charakteru obciążenia

EKP 4,5

x

SEKP 20

Potrafi zaprojektować i zapisać rysunek tech-niczny z wykorzystaniem wspomagania kompu-terowego Auto CAD 2Di 3D

EKP 1–6

x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powią-zanie

z SEKP Realizowane treści

Liczba godzin

Rok studiów: II

A

SEKP 1–3

1. Zasady konstruowania maszyn: normalizacja, wytrzymałość części ma-szyn, materiały konstrukcyjne, technologiczność konstrukcji, tolerancje i pasowania

14 SEKP 4–10

2. Połączenia: a) nitowe: rodzaje nitów i połączeń nitowych, zasady projektowania po-

łączeń nitowych; b) spajane: wykonanie i charakterystyka połączeń spajanych; c) wciskowe: obliczanie i projektowanie połączeń wtłaczanych i skur-

czowych; d) kształtowe: obliczanie i projektowanie połączeń przepustowych, klino-


104

wych, kołkowych, wielowypustowych; e) gwintowe: budowa, parametry i rodzaje gwintów, siły w połączeniach

gwintowych, projektowanie połączeń gwintowych; f) podatne (sprężyste): sprężyny śrubowe, charakterystyka i zasady obli-

czeń

Razem: 14

P 30

Razem: 30

Razem w roku: 44




Godziny zajęć 44



Łącznie ?

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: III

A

SEKP11 3. Osie i wały: wytrzymałość statyczna i zmęczeniowa; sztywność; kon-

strukcja; projektowanie osi i wałów prostych oraz wykorbionych

24

SEKP12 4. Łożyska: łożyska ślizgowe; łożyska toczne

SEKP 13,14,15

5. Przekładnie: a) zębate (rodzaje kół i przekładni, podstawowe określenia, współpra-

ca uzębienia, obróbka kół zębatych, przesunięcie zarysu w kołach zębatych, wytrzymałość uzębienia, konstrukcja kół zębatych, prze-kładnie ślimakowe, obiegowe i złożone);

b) cierne (zasady konstrukcji i obliczeń przekładni ciernych, prze-kładnie zwykłe, przekładnie bezstopniowe);

c) cięgnowe (układy przekładni pasowych, pasy i koła pasowe, pro-jektowanie przekładni pasowych, budowa i projektowanie prze-kładni łańcuchowych)

SEKP16 6. Sprzęgła: rodzaje sprzęgieł; normalizacja i dobór; obliczanie; zasto-

sowanie

SEKP17 7. Hamulce: klasyfikacja i charakterystyka; obliczanie hamulców kloc-

kowych i cięgnowych

SEKP18 8. Mechanizmy: struktura mechanizmów; klasyfikacja par i łańcuchów

kinematycznych; mechanizmy dźwigniowe; mechanizmy korbowe i jarzmowe; mechanizmy krzywkowe

Razem: 24

L SEKP20 9. Wstęp (wiadomości ogólne na temat wspomagania komputerowego

CAD/ CAM). Wiadomości podstawowe z edytorów rysunku, aktual-ne oprogramowanie, wstęp do programu Auto CAD 2000 (możliwo-

52


105

ści edytora, uruchomienie programu, podstawowe komendy). Prze-strzeń rysunkowa autocada, globalny i lokalne układy współrzęd-nych, wskazywanie obiektów, jednostki, skala i rozmiar papieru, sys-tem pomocy, operacje dyskowe

SEKP20

10. Podstawowe elementy rysunku (prosta, punkt, okrąg, łuk, obszar, po-lilinia, elipsa, prostokąt, wielobok). Podstawowe elementy rysunku (pierścień, linia szeroka, szkic, splajn, multilinie, linie konstrukcyj-ne, regiony). Cechy obiektów rysunkowych (kolor, typy linii, współ-czynnik skali, linie z symbolami), oglądanie rysunku

SEKP20

11. Modyfikacje rysunku (usuwanie, kopiowanie, przesuwanie, obraca-nie, zmiana wielkości obiektów), uchwyty, precyzja edycji. Napisy, kreskowanie, rysowanie precyzyjne. Tworzenie warstw i bloków, grupowanie obiektów, rysunek prototypowy

SEKP20 12. Wymiarowanie rysunków, odnośniki, tolerancje kształtu, edycja

wymiarów, style wymiarowe. Wydruk (plotowanie rysunku)

SEKP 1–3,19

13. Obliczanie i projektowanie spawanego połączenia sworzniowo-gwintowego

SEKP 1–3,19,20

14. Wykonanie rysunków: złożeniowego i wykonawczych części projek-towanego połączenia

SEKP 1–3,19

15. Obliczanie i projektowanie podnośnika śrubowego

SEKP 1–3,19,20

16. Wykonywanie rysunków: złożeniowego i wykonawczych projekto-wanego podnośnika

SEKP20 17. Rysowanie w przestrzeni – wiadomości ogólne

SEKP20

18. Wykorzystanie polilinii w modelowaniu bryłowym. Tworzenie brył za pomocą wyciągnięcia „extrude”, obrotu dookoła dowolnej osi „revolve” oraz wyciągnięcia wzdłuż kierownicy. Modelowanie za pomocą funkcji: „solids”

SEKP20 19. Modyfikacja obiektów 3D: część wspólna, dodawanie, odejmowa-nie. Operacje 3D: przesunięcie, obrót, lustro, tablica

SEKP20 20. Zaokrąglanie i ścinanie narożników w obiektach 3D. Ćwiczenia ry-

sunkowe

SEKP1,2,3, 11,12,13,19

21. Obliczanie i projektowanie stopniowej przekładni redukcyjnej z ko-łami zębatymi: a) dobór przełożeń i liczby zębów współpracujących kół zębatych,

obliczanie modułów i warunków wytrzymałościowych; b) obliczanie wytrzymałościowe wałków; c) dobór łożysk i obliczenia wpustów

SEKP20 22. Wykonanie rysunków: złożeniowego i wykonawczych projektowa-

nej przekładni redukcyjnej z kołami zębatymi

SEKP13 23. Identyfikacja i pomiary kół zębatych. Charakterystyka zazębienia

SEKP13 24. Regulacja luzów międzyzębnych w przekładni z kołami zębatymi

SEKP12 25. Badanie ciśnienia hydrodynamicznego w łożyskach ślizgowych

SEKP11,18 26. Pomiary błędów geometrycznych wału korbowego

SEKP12,18 27. Pomiary błędów geometrycznych otworów gniazd łożyskowych

SEKP11,16 28. Badanie naprężeń w wałach sprzęganych

SEKP13,16 29. Badanie wybranych charakterystyk sprzęgła ciernego


106

SEKP15 30. Badanie poślizgu w przekładni pasowej

Razem: 52

P 30

Razem: 30

Razem w roku: 106




Godziny zajęć 106



Łącznie ?


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5 Metody oceny

Zaliczanie pisemne bądź ustne oraz praktyczne podczas zajęć laboratoryjnych

EKP1

Nie potrafi w sposób po-prawny stosować i wdrażać zasad normalizacji. Nie zna pojęć i zasad doboru tolerancji oraz pasowań. Nie zna lub nie potrafi w sposób prawidłowy sto-sować zasad technologicz-ności konstrukcji

Potrafi stosować i wdrażać zasady normalizacji. Zna po-jęcia i zasady doboru tolerancji oraz paso-wań. Zna i potrafi sto-sować zasady techno-logiczności konstruk-cji

Potrafi w sposób poprawny stosować i wdrażać zasady normalizacji. Zna pojęcia i zasady doboru tolerancji oraz pasowań. Zna i potrafi w sposób prawidłowy sto-sować zasady technolo-giczności konstrukcji

Potrafi w sposób poprawny sto-sować i wdrażać zasady norma-lizacji. Zna pojęcia i zasady do-boru tolerancji oraz pasowań jak również potrafi łączyć te zagad-nienia z zagadnieniami normali-zacji. Zna i potrafi w sposób prawidłowy stosować zasady technologiczności konstrukcji. Potrafi przewidzieć skutki błę-dów przy doborze tolerancji i pasowań oraz efekty wynikają-ce z nie stosowania zasad tech-nologiczności przy konstruowa-niu

EKP2

Nie potrafi dokonywać do-boru materiałowego dla projektowanych elemen-tów maszyn. Nie zna za-gadnień wiążących wła-ściwości materiałowe i wytrzymałościowe pro-jektowanych elementów maszyn z charakterem ich pracy i obciążeniem

Potrafi dokonywać doboru materiałowego dla projektowanych elementów maszyn w zależności od cha-rakteru ich pracy i ob-ciążenia

Potrafi w odpowiedni spo-sób dokonywać doboru materiałowego dla projek-towanych elementów ma-szyn uwzględniając cha-rakter pracy i obciążenia tych elementów

Potrafi samodzielnie w odpo-wiedni sposób dokonywać do-boru materiałowego dla projek-towanych elementów maszyn. Analizuje charakter pracy i ob-ciążenia tych elementów. Zna konsekwencje wynikające ze złego doboru materiałowego projektowanych elementów ma-szyn

EKP3

Nie potrafi poprawnie pro-jektować i konstruować określone elementy ma-szyn. Nie zna zasad kon-struowania

Potrafi projektować i konstruować wybra-ne elementy maszyn

Potrafi projektować i konstruować dowolne elementy maszyn

Samodzielnie projektuje i kon-struuje dowolne elementy ma-szyn analizując wcześniej ich warunki pracy i przeznaczenie

EKP4

Nie potrafi projektować i konstruować podstawo-wych typów połączeń i mechanizmów. Nie roz-różnia typowych połączeń

Potrafi projektować i konstruować wybra-ne typy połączeń i mechanizmów. Roz-różnia typy połączeń,

Potrafi projektować i kon-struować wybrane typy po-łączeń i mechanizmów. Rozróżnia i klasyfikuje po-łączenia, zna zasady ich

Potrafi projektować i konstruo-wać dowolne typy połączenia lub mechanizmu. Rozróżnia ty-py połączeń, zna zasady ich pro-jektowania i konstruowania.


107

i nie zna zasad ich projek-towania

zna zasady ich projek-towania i konstruowa-nia

projektowania i konstruo-wania. Dokonuje odpo-wiednie obliczenia kon-strukcyjno-wytrzymałoś-ciowe niezbędne dla pra-widłowego zaprojektowa-nia wybranego typu połą-czenia

Dokonuje samodzielnie odpo-wiednie obliczenia konstrukcyj-no-wytrzymałościowe niezbęd-ne dla prawidłowego zaprojek-towania dowolnego połączenia lub mechanizmu

EKP5

Nie potrafi scharakteryzo-wać warunków pracy wy-branego połączenia lub mechanizmu

Potrafi scharaktery-zować warunki pracy wybranego połączenia lub mechanizmu

Potrafi scharakteryzować warunki pracy dowolnego połączenia lub mechani-zmu

Potrafi samodzielnie scharakte-ryzować warunki pracy dowol-nego połączenia lub mechani-zmu. Zna ich cechy funkcjonal-ne i przeznaczenie

EKP6

Nie potrafi dokonać zapisu rysunku technicznego z wykorzystaniem progra-mu Auto CAD 2D i 3D

Potrafi dokonać zapisu rysunku technicznego z wykorzystaniem programu Auto CAD 2D i 3D

Potrafi dokonać zapisu ry-sunku technicznego z wy-korzystaniem programu Auto CAD 2D i 3D. Zna szerokie możliwości pro-gramu

Potrafi dokonać zapisu rysunku technicznego z wykorzystaniem programu Auto CAD 2D i 3D. Zna szerokie możliwości pro-gramu. Bezbłędnie sporządza dokumentację konstrukcyjną


Rodzaj Opis

Projektor multimedialny, ekran, laptop

Zajęcia audytoryjne w formie prezentacji multimedialnej i animacji komputerowej

Stanowiska laboratoryjne, komputery z oprogramowa-niem Auto-Cad

Zajęcia laboratoryjne w formie ćwiczeń laboratoryjnych i projekto-wych. Ćwiczenia laboratoryjne obejmują realizację zajęć w grupach na specjalnie wykonanych stanowiskach laboratoryjnych, projektowania CAD 2D i 3D oraz projektowania indywidualnego każdego studenta.

Literatura:


1. Rutkowski: Części Maszyn, cz.I i II. Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, 2007. 2. Ciszewski, Radomski T.: Materiały konstrukcyjne w budowie maszyn. PWN, Warszawa 1999. 3. Jezierski J.: Analiza tolerancji i niedokładności pomiarów budowie maszyn. WNT, Warszawa

1983. 4. Feld M.: Podstawy projektowania procesów technologicznych typowych części maszyn. WNT,

Warszawa 2009.

5. Korewa W., Zygmunt K.: Postawy Konstrukcji Maszyn, część II . WNT, Warszawa 1975. 6. Dietrich M.: Postawy Konstrukcji Maszyn, część III. WNT, Warszawa 2008.


1. Praca zbiorowa: Mały poradnik mechanika, tom 2. WNT, 1994 . 2. Flis J.: Zapis i Podstawy Konstrukcji Materiały Konstrukcyjne. 3. Chwastek P.: Podstawy projektowania inżynierskiego. www.chwastyk.po.opole.pl 4. www.wbss.pg.gda.pl 5. www.kuryjanski.pl 6. www.wsip.pl 7. http://home.agh.edu.pl 8. Mitutoyo: Materiały reklamowe. 9. Materiały handlowe firmy SKF sp. z o.o.

10. Materiały handlowe firmy Timken 11. Materiały ogólnodostępne: Politechnika Śląska w Gliwicach, Instytut Automatyki, Zakład Inży-

nierii Systemów.


108




dr hab. inż. Krzysztof Nozdrzykowski [email protected] IPNT/ZPBiEM


mgr inż. Waldemar Kostrzewa [email protected] IPNT/ZPBiEM

prof.dr hab. inż. Bolesław Kuźniewski [email protected] IPNT/ZPBiEM

dr inż.Marek Pijanowski [email protected] IPNT/ZPBiEM



109


Nr: 13 Przedmiot: Materiałoznawstwo okrętowe*





Rok studiów: I


Grupa przedmiotów:

kierunkowe



I 32E 6



1. Chemia

2. Fizyka

3. Podstawy konstrukcji maszyn

4. Wytrzymałość materiałów

5. Zaawansowane systemy informatyczne

Cele przedmiotu:

1. Wykształcenie umiejętności rozróżniania podstawowych rodzajów materiałów

2. Wykształcenie umiejętności określania właściwości materiałów ze względu na ich strukturę

3. Wykształcenie umiejętności doboru materiałów do konkretnych zastosowań



EKP1 Charakteryzuje i rozróżnia podstawowe prawa, zależności, mechanizmy i powiązania dotyczące struktury i właściwo-ści materiałów konstrukcyjnych

K_W02, K_W03, K_W06 K_W08, K_U12, K_U21

EKP2 Rozróżnia podstawowe badania struktury i właściwości materiałów

K_W02, K_W06, K_W07, K_W08, K_U12, K_U14, K_U21

EKP3 Rozróżnia istotne cechy i właściwości podstawowych ma-teriałów konstrukcyjnych i pomocniczych stosowanych w okrętownictwie

K_W02, K_W03, K_W06, K_W08, K_U12, K_U21

EKP4 Rozróżnia mechanizmy destrukcji materiałów K_W02, K_W05, K_W06 K_W8, K_U11, K_U12

EKP5 Rozróżnia i właściwie dobiera materiał konstrukcyjny lub pomocniczy

K_W02, K_W03, K_W05 K_W06, K_W08, K_U11, K_U12, K_U21


110




SEKP1

Charakteryzuje podstawowe pojęcia materia-łoznawstwa: gatunek, postać, stan technolo-giczny, jakość, cechy użytkowe. Podstawy budowy ciał stałych: budowa krystaliczna i amorficzna, typy sieci, defekty. Wpływ bu-dowy fizycznej na właściwości materiałów. Podstawy budowy strukturalnej stopów meta-li: typy układów równowagi, składniki fazo-we stopów. Podstawy budowy ciał stałych: budowa krystaliczna i amorficzna, typy sieci, defekty; wpływ budowy fizycznej na właści-wości materiałów. Podstawy budowy struktu-ralnej stopów metali. Typy układów równo-wagi, składniki fazowe stopów

EKP 1,2,3,4

x

SEKP2

Określa podstawy badań materiałów: mikro-skopia optyczna, podstawy preparatyki meta-lograficznej, badania makroskopowe, pomia-ry twardości metali, próby technologiczne. Mechanizmy niszczenia materiałów: pękanie kruche, zmęczenie, zużycie powierzchni, ko-rozja. Mechanizmy niszczenia materiałów: korozja, zużycie, pękanie kruche, zmęczenie, erozja

EKP 2,4

x

SEKP3

Charakteryzuje układ równowagi żelazo-wę-giel. Techniczne stopy żelaza: stale i staliwa, specjalne stopy żelaza, pierwiastki obce w stopach żelaza i ich wpływ na właściwości, znakowanie stopów żelaza, wybrane właści-wości i przykłady zastosowań. Metalurgia stopów żelaza: wykres żelazo-węgiel, dodatki stopowe, właściwości mechaniczne poszcze-gólnych metali, obróbka cieplna. Stale i sta-liwa, żeliwa, specjalne stopy żelaza: pier-wiastki obce w stopach żelaza ich wpływ na właściwości, znakowanie stopów żelaza, wy-brane właściwości i przykłady zastosowań. Zastosowanie metali i ich stopów w okrętow-nictwie

EKP 1,3,4

x

SEKP4

Charakteryzuje techniczne stopy metali nieże-laznych: stopy miedzi, aluminium, tytanu, niklu, magnezu, cyny, ołowiu; znakowanie stopów nieżelaznych; wybrane właściwości i przykłady zastosowań. Metalurgia metali kolorowych: stopy aluminium, brązy i mosią-dze, własności i zastosowanie metali koloro-wych. Techniczne stopy metali nieżelaznych. Stopy miedzi, aluminium, tytanu, niklu, ma-gnezu, cyny, ołowiu: znakowanie stopów nie-żelaznych, wybrane właściwości i przykłady zastosowań

EKP 1,4,5

x


111

SEKP5

Zna wpływ procesów obróbki cieplnej na właściwości metali: podstawy procesów ob-róbki cieplnej, badanie wpływu procesów hartowania i odpuszczania na właściwości mechaniczne stali, obserwacje mikroskopowe struktur stali obrobionych cieplnie i cieplno-chemicznie, obróbka cieplna stali stopowych, obserwacje mikrostruktur stali wysokostopo-wych, obróbka cieplna stopów nieżelaznych. Podstawy procesów obróbki cieplnej oraz ich wpływ na właściwości materiałów, obróbka cieplna stopów nieżelaznych

EKP 1,2,3

x

SEKP6

Charakteryzuje materiały niemetalowe: mate-riały strukturalne, ceramika techniczna, mate-riały polimerowe. Materiały niemetalowe: teflon, guma, azbest, żywice, bawełna, szkło organiczne, kompozyty. Materiały niemeta-lowe. Materiały naturalne: ceramika tech-niczna, materiały polimerowe. Materiały po-mocnicze: kleje, szczeliwa, izolacje, farby, lakiery, pasty ścierne, chemikalia. Zastoso-wanie materiałów naturalnych, ceramiki i po-limerów w okrętownictwie. Zastosowanie klejów, szczeliw i innych materiałów pomoc-niczych do regeneracji części maszyn i w eksploatacji siłowni

EKP 1,3,4,5

x

SEKP7

Charakteryzuje materiały kompozytowe: pod-stawy mechaniki kompozytów, kompozyty na bazie polimerów i metali, techniczne przykła-dy zastosowań. Materiały kompozytowe. Podstawy mechaniki kompozytów: kompozy-ty na bazie polimerów i metali, techniczne przykłady zastosowań. Zastosowanie kompo-zytów na bazie polimerów i metali w okrę-townictwie

EKP 1,3,4,5

x

SEKP8

Zna zasady doboru materiałów inżynierskich: kryteria cech użytkowych, kryteria technolo-giczne, kryteria ekonomiczne, kryteria ekolo-giczne. Przepisy instytucji klasyfikacyjnych dotyczące materiałów okrętowych. Kompute-rowe wspomaganie projektowania, badania i doboru materiałów CAMD

EKP 1,3,4,5

x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: I

A SEKP1

1. Pojęcia podstawowe materiałoznawstwa: gatunek, postać, stan techno-logiczny, jakość, cechy użytkowe. Podstawy budowy ciał stałych: bu-dowa krystaliczna I amorficzna, typy sieci, defekty. Wpływ budowy fi-zycznej na właściwości materiałów. Podstawy budowy strukturalnej stopów metali: typy układów równowagi, składniki fazowe stopów. Podstawy budowy ciał stałych: budowa krystaliczna I amorficzna, typy

32


112

sieci, defekty; wpływ budowy fizycznej na właściwości materiałów. Podstawy budowy strukturalnej stopów metali. Typy układów równo-wagi, składniki fazowe stopów

SEKP2

2. Podstawy badań materiałów: mikroskopia optyczna, podstawy prepara-tyki metalograficznej, badania makroskopowe, pomiary twardości meta-li, próby technologiczne. Mechanizmy niszczenia materiałów: pękanie kruche, zmęczenie, zużycie powierzchni, korozja. Mechanizmy nisz-czenia materiałów: korozja, zużycie, pękanie kruche, zmęczenie, erozja

SEKP3

3. Układ równowagi żelazo-węgiel. Techniczne stopy żelaza: stale i stali-wa, specjalne stopy żelaza, pierwiastki obce w stopach żelaza i ich wpływ na właściwości, znakowanie stopów żelaza, wybrane właściwo-ści i przykłady zastosowań. Metalurgia metali szarych: wykres żelazo-węgiel, dodatki stopowe, właściwości mechaniczne poszczególnych me-tali, obróbka cieplna. Techniczne stopy żelaza. Stale i staliwa, żeliwa, specjalne stopy żelaza: pierwiastki obce w stopach żelaza ich wpływ na właściwości, znakowanie stopów żelaza, wybrane właściwości i przy-kłady zastosowań. Zastosowanie metali i ich stopów w okrętownictwie

SEKP4

4. Techniczne stopy metali nieżelaznych: stopy miedzi, aluminium, tytanu, niklu, magnezu, cyny, ołowiu; znakowanie stopów nieżelaznych; wy-brane właściwości i przykłady zastosowań. Metalurgia metali koloro-wych: stopy aluminium, brązy i mosiądze, własności i zastosowanie metali kolorowych. Techniczne stopy metali nieżelaznych. Stopy mie-dzi, aluminium, tytanu, niklu, magnezu, cyny, ołowiu: znakowanie sto-pów nieżelaznych, wybrane właściwości i przykłady zastosowań

SEKP5

5. Wpływ procesów obróbki cieplnej na właściwości metali: podstawy procesów obróbki cieplnej, badanie wpływu procesów hartowania i od-puszczania na właściwości mechaniczne stali, obserwacje mikroskopo-we struktur stali obrobionych cieplnie i cieplno-chemicznie, obróbka cieplna stali stopowych, obserwacje mikrostruktur stali wysokostopo-wych, obróbka cieplna stopów nieżelaznych. Podstawy procesów ob-róbki cieplnej oraz ich wpływ na właściwości materiałów, obróbka cieplna stopów nieżelaznych

SEKP6

6. Wpływ procesów obróbki cieplnej na właściwości metali: podstawy procesów obróbki cieplnej, badanie wpływu procesów hartowania i od-puszczania na właściwości mechaniczne stali, obserwacje mikroskopo-we struktur stali obrobionych cieplnie i cieplno-chemicznie, obróbka cieplna stali stopowych, obserwacje mikrostruktur stali wysokostopo-wych, obróbka cieplna stopów nieżelaznych. Podstawy procesów ob-róbki cieplnej oraz ich wpływ na właściwości materiałów, obróbka cieplna stopów nieżelaznych

SEKP7

7. Materiały kompozytowe: podstawy mechaniki kompozytów, kompozyty na bazie polimerów i metali, techniczne przykłady zastosowań. Materia-ły kompozytowe. Podstawy mechaniki kompozytów: kompozyty na ba-zie polimerów i metali, techniczne przykłady zastosowań. Zastosowanie kompozytów na bazie polimerów i metali w okrętownictwie

SEKP8

8. Zasady doboru materiałów inżynierskich: kryteria cech użytkowych, kryteria technologiczne, kryteria ekonomiczne, kryteria ekologiczne. Przepisy instytucji klasyfikacyjnych dotyczące materiałów okrętowych. Komputerowe wspomaganie projektowania, badania i doboru materia-łów CAMD



113




Godziny zajęć 32

6 Praca własna studenta 24

Uczestnictwo w zaliczeniach i egzaminach poza zajęciami 4

Łącznie 60


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny

Zaliczenie pisemne (bądź ustne) oraz praktyczne podczas zajęć laboratoryjnych

EKP1

Nie potrafi scha-rakteryzować i rozróżnić w spo-sób prawidłowy podstawowych praw, zależności i mechanizmów dotyczących struktury materia-łów konstrukcyj-nych

Potrafi scharaktery-zować i rozróżnić w sposób prawi-dłowy podstawowe prawa, zależności i mechanizmy do-tyczące struktury materiałów kon-strukcyjnych

Potrafi scharakteryzować i rozróżnić w sposób prawi-dłowy podstawowe prawa, zależności, mechanizmy i powiązania dotyczące struktury i właściwości ma-teriałów konstrukcyjnych. Potrafi przedstawić argu-menty przemawiające za do-borem odpowiedniego mate-riału konstrukcyjnego do je-go przeznaczenia

Potrafi scharakteryzować i rozróżnić w sposób prawidłowy podstawowe prawa, zależności, mechanizmy i powiązania do-tyczące struktury oraz właściwości mate-riałów konstrukcyjnych. Potrafi przedstawić argumenty przema-wiające za doborem odpowiedniego mate-riału konstrukcyjnego do jego przeznacze-nia, umie zaproponować w sposób trafny zastąpienie materiału konstrukcyjnego po-chodnym materiałem konstrukcyjnym

EKP2

Nie zna podsta-wowych rodzajów badań struktury i właściwości ma-teriałów

W stopniu zadowa-lającym zna pod-stawowe badania struktury i właści-wości materiałów

Potrafi rozróżnić i ocenić przydatność badań struktury i właściwości materiałów. Umie wskazać najbardziej optymalne metody badawcze według określonego kryte-rium

Potrafi rozróżnić i ocenić przydatność ba-dań struktury i właściwości materiałów. Umie wskazać najbardziej optymalne me-tody badawcze według określonego kryte-rium. Potrafi określić alternatywną metodę badania struktury i właściwości podsta-wowych materiałów konstrukcyjnych

EKP3

Nie potrafi roz-różnić cech i wła-ściwości podsta-wowych materia-łów konstrukcyj-nych w okrętow-nictwie

Potrafi rozróżnić cechy i właściwości podstawowych ma-teriałów konstruk-cyjnych stosowane w okrętownictwie

Potrafi prawidłowo rozróż-nić i ocenić istotne cechy i właściwości materiałów konstrukcyjnych stosowa-nych w okrętownictwie

Potrafi prawidłowo rozróżnić i ocenić istotne cechy i właściwości materiałów konstrukcyjnych i pomocniczych stoso-wanych w okrętownictwie. Umie wskazać korzyści wynikające ze zmiany struktury i określić ich wpływ na te cechy materiałów

EKP4

Nie potrafi roz-różnić mechani-zmów destrukcji materiałów

Potrafi rozróżnić mechanizmy de-strukcji materiałów

Potrafi prawidłowo rozróż-nić i ocenić mechanizmy de-strukcji materiałów

Potrafi prawidłowo rozróżnić i ocenić me-chanizmy destrukcji materiałów. Umie wskazać przyczyny destrukcyjnego oddziaływania czynników na materiał

EKP5

Nie potrafi roz-różnić i dobrać materiału kon-strukcyjnego

Potrafi rozróżnić i dobrać materiał konstrukcyjny lub pomocniczy

Potrafi rozróżnić i właściwie dobrać materiał konstrukcyj-ny lub pomocniczy. Umie zastąpić materiał konstruk-cyjny lub pomocniczy innym

Potrafi rozróżnić i właściwie dobrać mate-riał konstrukcyjny lub pomocniczy. Umie zastąpić materiał konstrukcyjny lub po-mocniczy innym. Umie wskazać różnice wynikające ze zmiany materiału wyjścio-wego na zastępczy a także określić konse-kwencje tej zamiany. Potrafi zapropono-wać typ struktury najbardziej pożądany ze względu na wskazane właściwości kon-strukcyjne


114


Rodzaj Opis


Mikroskopy Mikroskopy metalograficzne

Materiały pomocnicze Stale węglowe i stopowe, żeliwa, stopy miedzi, aluminium, tworzywa sztuczne, włókno szklane, żywice, utwardzacze, kleje itp.

Piece i suszarki Laboratoryjne

Literatura:


1. Prowans S.: Materiałoznawstwo. PWN, Warszawa 1984. 2. Dobrzański L.A.: Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. WNT, Warszawa 2002. 3. Cicholska M., Czechowski M.: Materiałoznawstwo okrętowe. WNT, Gdynia 1999. 4. Mazurkiewicz A.: Obróbka plastyczna. Laboratorium. Wyd. Politechniki Radomskiej, 2006. 5. Notatki własne z wykładów.


1. Instrukcje do laboratorium z „Materiałoznawstwo” dostępne na stronie ZIMO www.am.szczecin.zimo.pl

2. Górny Z.: Metale nieżelazne i ich stopy odlewnicze, topienie, odlewanie, struktury i właściwości. Instytut Odlewnictwa, Kraków 1992.

3. Gawdzińska K., Nagolska D., Szweycer M.: Technologia materiałów. Fundacja Rozwoju Wyższej Szkoły Morskiej w Szczecinie, 2002.

4. Łybacki W., Modrzyński A., Szweycer M.: Technologia topienia metali. Wydawnictwo Politech-niki Poznańskiej, 1986.

5. Szweycer M., Nagolska D.: Technologia materiałów. Metalurgia i odlewnictwo. Wydawnictwo Po-litechniki Poznańskiej, Poznań 2001.




dr hab. inż. Katarzyna Gawdzińska [email protected] IPNT/ZIMO


dr inż. Robert Jasionowski [email protected] IPNT/ZIMO



115


Nr: 14 Przedmiot: Techniki wytwarzania I *





Rok studiów: II


Grupa przedmiotów:

kierunkowe



II 12 32 3



1. Materiałoznawstwo

2. Wytrzymałość materiałów

3. Podstawy konstrukcji maszyn

4. Rysunek techniczny

5. Zaawansowane systemy informatyczne

Cele przedmiotu:

1. Wykształcenie umiejętności rozróżniania procesów wytwarzania, formowania i łączenia ma-teriałów

2. Wykształcenie umiejętności rozróżniania wpływu obróbki plastycznej, cieplnej i powierzchniowej na właściwości materiałów

3. Wykształcenie umiejętności łączenia materiałów



EKP1 Rozróżnia procesy wytwarzania podstawowych materiałów konstruk-cyjnych i pomocniczych

K_W02, K_W05, K_U12

EKP2 Rozróżnia i właściwie dobiera procesy wytwarzania, formowania i łą-czenia podstawowych materiałów konstrukcyjnych

K_W02, K_W05, K_U12

EKP3 Rozróżnia zmiany struktury i zmiany właściwości zachodzące w mate-riale w wyniku wytwarzania, formowania i łączenia

K_W02, K_W05, K_U12


116




SEKP1 Zna procesy metalurgiczne i odlewnicze oraz ich wpływ na właściwości metali: podstawy metalurgii i odlewnictwa

EKP 1,2

x

SEKP2

Charakteryzuje wpływ procesów obróbki pla-stycznej na właściwości metali: odkształcenie plastyczne, zgniot i rekrystalizacja; procesy ob-róbki plastycznej

EKP3 x

SEKP3

Charakteryzuje podstawy technologii i badań polimerów: procesy otrzymywania materiałów polimerowych, badania materiałów polimero-wych, kleje i klejenie

EKP1 x

SEKP4 Zna podstawy technologii ceramiki EKP 1,2

x

SEKP5

Zna technologie materiałów kompozytowych: materiały kompozytowe polimerowe i meta-liczne; technologie wytwarzania; badanie wy-branych właściwości materiałów kompozyto-wych

EKP 1,2,3

x

SEKP6 Zna charakterystykę technologiczną materia-łów konstrukcyjnych

EKP1 x

SEKP7 Zna spawanie i cięcie metali, spawanie w osło-nie argonu

EKP2 x

SEKP8 Zna komputerowe wspomaganie procesu wy-twarzania

EKP1 x

SEKP9

Potrafi wykonać procesy metalurgiczne i od-lewnicze oraz charakteryzuje ich wpływ na właściwości metali: podstawy metalurgii i od-lewnictwa

EKP 1,2

x

SEKP10

Potrafi scharakteryzować wpływ procesów ob-róbki plastycznej na właściwości metali: od-kształcenie plastyczne, zgniot i rekrystalizacja; procesy obróbki plastycznej

EKP 1,2

x

SEKP11

Charakteryzuje podstawy technologii i badań polimerów tj. procesy otrzymywania materia-łów polimerowych, badania materiałów poli-merowych, kleje i klejenie

EKP 1,2,3

x

SEKP12 Charakteryzuje podstawy technologii ceramiki EKP1 x

SEKP13

Charakteryzuje technologie materiałów kom-pozytowych: potrafi dokonać wyboru materia-łów kompozytowych polimerowe i metaliczne; technologii wytwarzania; badanie wybranych właściwości materiałów kompozytowych

EKP 1,2

x

SEKP14 Przeprowadza charakterystykę technologiczną materiałów konstrukcyjnych

EKP1 x

SEKP15 Charakteryzuje i potrafi wykonać komputero-we wspomaganie procesów wytwarzania

EKP1 x


117

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: II

A

SEKP1 1. Procesy metalurgiczne i odlewnicze oraz ich wpływ na właściwości

metali: podstawy metalurgii i odlewnictwa

12

SEKP2 2. Wpływ procesów obróbki plastycznej na właściwości metali: od-

kształcenie plastyczne, zgniot i rekrystalizacja; procesy obróbki pla-stycznej

SEKP3 3. Podstawy technologii i badań polimerów: procesy otrzymywania ma-

teriałów polimerowych, badania materiałów polimerowych, kleje i klejenie

SEKP4 4. Podstawy technologii ceramiki

SEKP5 5. Technologie materiałów kompozytowych: materiały kompozytowe po-

limerowe i metaliczne; technologie wytwarzania; badanie wybranych właściwości materiałów kompozytowych

SEKP6 6. Charakterystyka technologiczna materiałów konstrukcyjnych

SEKP7 7. Spawanie i cięcie metali, spawanie w osłonie argonu

SEKP8 8. Komputerowe wspomaganie procesu wytwarzania

Razem: 12

L

SEKP9 9. Procesy metalurgiczne i odlewnicze oraz ich wpływ na właściwości

metali: podstawy metalurgii i odlewnictwa

32

SEKP10 10. Wpływ procesów obróbki plastycznej na właściwości metali: od-

kształcenie plastyczne, zgniot i rekrystalizacja; procesy obróbki pla-stycznej

SEKP10 11. Podstawy obróbki plastycznej i jej wpływ na właściwości metali, od-

kształcenie plastyczne, zgniot i rekrystalizacja

SEKP11 12. Podstawy technologii i badań polimerów: procesy otrzymywania ma-

teriałów polimerowych, badania materiałów polimerowych, kleje i klejenie

SEKP12 13. Podstawy technologii ceramiki

SEKP13 14. Technologie materiałów kompozytowych: materiały kompozytowe po-

limerowe i metaliczne; technologie wytwarzania; badanie wybranych właściwości materiałów kompozytowych

SEKP14 15. Charakterystyka technologiczna materiałów konstrukcyjnych

SEKP15 16. Komputerowe wspomaganie procesów wytwarzania

Razem: 32

Razem w roku: 44


118


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny


EKP1

Nie potrafi rozróżnić w sposób prawidło-wy procesów wytwa-rzania podstawo-wych materiałów konstrukcyjnych

Potrafi rozróżnić procesy wytwarzania podstawowych mate-riałów konstrukcyj-nych i pomocniczych

Potrafi rozróżnić w sposób pra-widłowy procesy wytwarzania podstawowych materiałów kon-strukcyjnych i pomocniczych. Potrafi przedstawić argumenty przemawiające za doborem od-powiedniego materiału kon-strukcyjnego do jego przezna-czenia i umie zaproponować (nie koniecznie dobrze) zastąpienie materiału konstrukcyjnego po-chodnym materiałem konstruk-cyjnym

Potrafi rozróżnić w sposób prawi-dłowy procesy wytwarzania pod-stawowych materiałów konstruk-cyjnych i pomocniczych. Potrafi przedstawić argumenty przema-wiające za doborem odpowied-niego materiału konstrukcyjnego (i materiałów pomocniczych) do jego przeznaczenia, umie zapro-ponować w sposób trafny zastą-pienie materiału konstrukcyjnego (i pomocniczego) pochodnym ma-teriałem konstrukcyjnym (i pomocniczym)

EKP2

Nie potrafi rozróżnić i właściwie dobrać procesów wytwarza-nia, formowania i łą-czenia podstawo-wych materiałów konstrukcyjnych

Prawidłowo rozpo-znaje i właściwie do-biera procesy wytwa-rzania, formowania i łączenia podstawo-wych materiałów konstrukcyjnych

Potrafi rozróżnić i ocenić przy-datność procesów wytwarzania, dokonać wyboru najbardziej efektywnych procesów łączenia i formowania(umie je wykonać w stopniu zadowalającym) w odniesieniu do podstawowych materiałów konstrukcyjnych

Potrafi rozróżnić i ocenić przydat-ność procesów wytwarzania, do-konać wyboru najbardziej efek-tywnych procesów łączenia i for-mowania w odniesieniu do pod-stawowych materiałów konstruk-cyjnych (umie je poprawnie wy-konać). Potrafi określić alterna-tywną metodę formowania lub łą-czenia podstawowych materiałów konstrukcyjnych

EKP3

Nie potrafi rozróżnić zmian struktury i zmian właściwości zachodzących w ma-teriale w wyniku wy-twarzania, formowa-nia

Potrafi rozróżnić zmiany struktury i zmiany właściwości zachodzące w mate-riale w wyniku wy-twarzania, formowa-nia i jego łączenia

Potrafi prawidłowo rozróżnić i ocenić zmiany struktury i zmiany właściwości zachodzą-ce w materiale w wyniku wy-twarzania, formowania i jego łą-czenia. Umie wskazać korzyści wynikające ze zmiany struktury i ich wpływ na właściwości ma-teriałów

Potrafi prawidłowo rozróżnić i ocenić zmiany struktury i zmiany właściwości zachodzące w materiale w wyniku wytwarza-nia, formowania i jego łączenia. Umie wskazać korzyści wynikają-ce ze zmiany struktury i ich wpływ na właściwości materia-łów. Potrafi zaproponować typ struktury najbardziej pożądany ze względu na wskazane właściwości


Forma aktywności Szacunkowa liczba godzin na zrealizowanie aktywności

Punkty ECTS

Godziny zajęć 44



Łącznie 90


119


Rodzaj Opis

Rzutnik multimedialny Zajęcia audytoryjne w formie prezentacji multimedialnej i filmów

Materiały pomocnicze Stopy metali, tygle, skrzynki formierskie, masy formierskie, piasek kwar-cowy, tworzywa sztuczne, włókno szklane, żywice, utwardzacze, kleje itp.

Piece Laboratoryjne i indukcyjne

Literatura:


1. Gawdzińska K., Nagolska D., Szweycer M.: Technologia materiałów. Fundacja Rozwoju Wyższej Szkoły Morskiej w Szczecinie, 2002.

2. Szweycer M., Nagolska D.: Technologia materiałów. Metalurgia i odlewnictwo. Wydawnictwo Po-litechniki Poznańskiej, Poznań 2001.

3. Prowans S.: Materiałoznawstwo. PWN, Warszawa 1984. 4. Dobrzański L.A.: Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. WNT, Warszawa 2002. 5. Klimpel A.: Spawanie, zgrzewanie i cięcie metali. WNT, 1999. 6. Mazurkiewicz A.: Obróbka plastyczna. Laboratorium. Wyd. Politechniki Radomskiej, 2006. 7. Notatki własne z wykładów.


1. Instrukcje do laboratorium z „Technik wytwarzania I” dostępne na stronie ZIMO www.am.zimo.szczecin.pl

2. Górny Z.: Metale nieżelazne i ich stopy odlewnicze, topienie, odlewanie, struktury i właściwości. Instytut Odlewnictwa, Kraków 1992.

3. Łybacki W., Modrzyński A., Szweycer M.: Technologia topienia metali. Wydawnictwo Politech-niki Poznańskiej, 1986.

4. Cicholska M., Czechowski M.: Materiałoznawstwo okrętowe. WNT,Gdynia 1999.




dr hab. inż. Katarzyna Gawdzińska [email protected] IPNT/ZIMO


dr inż. Robert Jasionowski [email protected] IPNT/ZIMO

prof. dr hab. inż. Janusz Grabian [email protected] IPNT/ZIMO



120


Nr: 15 Przedmiot: Techniki wytwarzania II – praktyka warsztatowa*





Rok studiów: II


Grupa przedmiotów:

kierunkowe



II 40 3



1. Grafika inżynierska

2. Mechanika, wytrzymałość materiałów

3. Materiałoznawstwo

Cele przedmiotu:

1. Opanowanie umiejętności posługiwania się narzędziami do obróbki ręcznej metali

2. Opanowanie umiejętności pracy i realizacji procesów technologicznych na obrabiarkach do metalu

3. Nauczenie podstaw metrologii warsztatowej



EKP1 Wykonuje założony kształt przestrzenny detali z wykorzystaniem obróbki skrawaniem

K_W03, K_W05, K_W08, K_U11, K_U12, K_U18, K_U19, K_K03

EKP2 Umie pracować narzędziami do obróbki skrawa-niem i obsługiwać obrabiarki

K_W03, K_W05, K_W08, K_U11, K_U12, K_U17, K_U18, K_U19, K_K03

EKP3 Umie obsługiwać uniwersalny sprzęt pomiarowy K_W08, K_U01, K_U08, K_U11, K_U12,

K_U19


Lp. Szczegółowy efekty kształcenia Powią-zanie z EKP


SEKP1 Organizuje stanowisko do obróbki ręcznej lub maszynowej

EKP 1,2

x

SEKP2 Dobiera narzędzia do realizacji procesów tech-nologicznych obróbki ręcznej i maszynowej

EKP1 x

SEKP3 Realizuje procesy obróbki skrawaniem narzę-dziami do obróbki ręcznej

EKP 1,2

x


121

SEKP4 Realizuje procesy obróbki skrawaniem elektro-narzędziami

EKP 1,2

x

SEKP5 Realizuje procesy obróbki skrawaniem na to-karkach do obróbki metali

EKP 1,2

x

SEKP6 Realizuje procesy obróbki skrawaniem na fre-zarkach do obróbki metali

EKP 1,2

x

SEKP7 Realizuje procesy obróbki skrawaniem na wier-tarkach do obróbki metali

EKP 1,2

x

SEKP8 Realizuje procesy obróbki skrawaniem na szli-fierkach do obróbki metali

EKP 1,2

x

SEKP9 Dokonuje pomiary elementów maszyn uniwer-salnym sprzętem pomiarowym

EKP3 x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: II

L

SEKP 1,2,3

1. Podstawowe operacje obróbki ślusarskiej: piłowanie, cięcie, przeci-nanie, skrobanie, ostrzenie narzędzi

40

SEKP 1,2

2. Zasady trasowania: sposoby trasowania, urządzenia traserskie, mu-rarstwo (rury stalowe, miedziane, PE)

SEKP4 3. Elektronarzędzia – zasady obsługi: wiertarki, piły, szlifierki, wyko-

nywanie podstawowych operacji

SEKP9

4. Narzędzia pomiarowe: a) przegląd podstawowych urządzeń pomiarowych, b) zasady posługiwania się sprzętem uniwersalnym, c) metody pomiaru wymiarów liniowych i kątowych sprzętem uni-

wersalnym, d) rodzaje wzorców i ich zastosowanie, e) poziomnice – zasady obsługi i pomiaru, f) obliczanie błędów, zasady szacowania błędów

SEKP 5,9

5. Tokarki : a) rodzaje tokarek i obsługa b) rodzaje narzędzi c) podstawowe operacje, O.S.N. – zasady i systemy programowania,

procesy technologiczne

SEKP7,9 6. Wiertaki : a) rodzaje i obsługa; b) narzędzia; c) operacje wiertarskie

SEKP8,9 7. Strugarki : a) rodzaje i obsługa; b) narzędzia; c) operacje

SEKP 6,9

8. Frezarki : a) podstawowe typy, b) operacje frezerskie: frezowanie płaszczyzn, wpustów, rowków

Razem: 40

Razem w roku: 40



122



Godziny zajęć 40



Łącznie ?



Zaliczenie praktyczne podczas zajęć laboratoryjnych

EKP1

Nie potrafi wykonać założonego określo-nego kształtu prze-strzennego detali z wykorzystaniem procesów obróbki skrawaniem

Potrafi wykonać zało-żony określony kształt przestrzenny wybrane-go detalu z wykorzy-staniem procesów ob-róbki skrawaniem

Potrafi wykonać założony określony kształt prze-strzenny dowolnego detalu z wykorzystaniem proce-sów obróbki skrawaniem

Potrafi samodzielnie wykonać zało-żony określony kształt przestrzenny dowolnego detalu z wykorzysta-niem procesów obróbki skrawaniem

EKP2

Nie potrafi wykazać się umiejętnością pra-cy narzędziami do ob-róbki skrawaniem i obsługi obrabiarek

Potrafi wykazać się umiejętnością pracy wybranymi narzędzia-mi do obróbki skrawa-niem i obsługi wybra-nych obrabiarek

Potrafi wykazać się umie-jętnością pracy dowolnymi narzędziami do obróbki skrawaniem i obsługi do-wolnych obrabiarek

Potrafi wykazać się umiejętnością pracy dowolnymi narzędziami do obróbki skrawaniem i obsługi do-wolnych obrabiarek. Samodzielnie dobiera narzędzia, oprzyrządowa-nie. Samodzielnie opracowuje i rea-lizuje proces technologiczny obrób-ki detali

EKP3

Nie potrafi obsługi-wać podstawowego uniwersalnego sprzętu pomiarowego

Potrafi obsługiwać podstawowy uniwer-salny sprzęt pomiarowy

Potrafi obsługiwać podsta-wowy uniwersalny sprzęt pomiarowy. Samodzielnie dobiera sprzęt pomiarowy do określonego zadania

Potrafi obsługiwać podstawowy uniwersalny sprzęt pomiarowy. Sa-modzielnie dobiera sprzęt pomiaro-wy do określonego zadania. Samo-dzielnie opracowuje i interpretuje wyniki pomiarów


Rodzaj Opis

Narzędzia do obróbki ręcznej Punktak, rysik, piłki, pilniki, wiertła, rozwiertaki, gwintowniki, na-rzynki, ściernice

Obrabiarki Tokarki – Quantum, frezarki uniwersalne FWD 25, wiertarka kolum-nowa, wiertaki stołowe, szlifierki do płaszczyzn, szlifierki do wałków

Materiały pomocnicze Blacha, pręty, tuleje, rury Uniwersalny sprzęt pomiarowy

Wzorce, wzorniki, sprawdziany, suwmiarki, mikromierze, średnicówki mikrometryczne, średnicówki czujnikowe, poziomnice

Literatura:


1. Jakubiec W., Malinowski J.: Metrologia wielkości geometrycznych. WNT, Warszawa 1996. 2. Praca zbiorowa: Ślusarstwo. WNT, Warszawa 2004. 3. Feld M.: Podstawy projektowania procesów technologicznych typowych części maszyn. WNT,

Warszawa 2000. 4. Burek J.: Maszyny technologiczne. Politechnika Rzeszowska, 1999. 5. Praca zbiorowa: Obrabiarki do skrawania metali. WNT, Warszawa 1974. 6. Dietrich M.: Podstawy konstrukcji maszyn tom I, II, III. WNT, Warszawa 1999. 7. Bartosiewicz J.: Obróbka plastyczna. Fundacja Rozwoju Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni, 2000.


123


1. DTR tokarki Quantum 2. DTR frezarki FWD 25 JAFO 3. Poradnik inżyniera Obróbka skrawaniem tom I – III. WNT, Warszawa 1993. 4. Kornberger Z.: Technologia obróbki skrawaniem i montażu. WNT, Warszawa 1974.



Osoba odpowiedzialna za przedmiot: dr inż. Ryszard Drozdowski [email protected] IPNT/ZPBiEM Pozostałe osoby prowadzące zajęcia: dr hab. inż. Krzysztof Nozdrzykowski [email protected] IPNT/ZPBiEM dr inż. Marek Pijanowski [email protected] IPNT/ZPBiEM



124


Nr: 16 Przedmiot: Techniki wytwarzania III – spawalnictwo*





Rok studiów: II


Grupa przedmiotów:

kierunkowe



II 26 2



1. Elementarna wiedza w zakresie budowy i właściwości podstawowych materiałów konstruk-cyjnych

2. Znajomość podstaw obróbki cieplnej stopów żelaza

Cele przedmiotu:

1. Wykształcenie umiejętności doboru właściwej metody spawalniczej cięcia, łączenia i napawania, a także lutowania i zgrzewania w zależności od materiału, kształtu, gabarytu i stanu technologicz-nego elementu

2. Nabycie umiejętności przygotowania elementów do cięcia, spawania i napawania a także lu-towania i zgrzewania oraz zapewnienia odpowiednich warunków bezpieczeństwa

3. Nabycie umiejętności przeprowadzenia cięcia, łączenia i napawania metodami spawalniczymi a także lutowania i zgrzewania

4. Wykształcenie umiejętności oceny jakości wykonanych połączeń i napoin



EKP1

Potrafi dobrać właściwą metodę, wykonać spawanie, napawanie i cięcie a także lutowanie i zgrzewanie podstawowych materiałów konstrukcyjnych. Zna zasady bezpiecznego użytkowania sprzętu spawalniczego i stosuje je w użytkowaniu tego sprzętu

K_W02, K_W07, K_U11, K_U11, K_U17

EKP2 Potrafi rozpoznać wady (niezgodności spawalnicze) połączeń spa-wanych i wyjaśnić przyczyny ich powstawania

K_W02




SEKP1 Potrafi wykonać cięcie elementów z konstruk-cyjnej stali węglowej przy użyciu płomienia ace-tylenowo-tlenowego, łuku elektrycznego oraz

EKP 1,2

x


125

plazmy. Potrafi przygotować elementy, materia-ły pomocnicze, stanowisko, stosowane urządze-nie wraz z dobraniem parametrów technologicz-nych procesu, przeprowadzić ocenę występują-cych zagrożeń operatora i otoczenia, określić sposobów eliminacji zagrożeń bezpieczeństwa oraz przeprowadzić zaplanowany proces spa-walniczy. Potrafi ocenić jakość wykonanych prac

SEKP2

Potrafi połączyć elementy z konstrukcyjnej stali węglowej przy użyciu płomienia acetylenowo-tlenowego. Potrafi przygotować elementy, mate-riały pomocnicze, stanowisko, stosowane urzą-dzenie wraz z dobraniem parametrów technolo-gicznych procesu, przeprowadzić ocenę wystę-pujących zagrożeń operatora i otoczenia, okre-ślić sposoby eliminacji zagrożeń bezpieczeństwa oraz przeprowadzić zaplanowany proces spa-walniczy. Potrafi ocenić jakość wykonanych prac

EKP 1,2

x

SEKP3

Potrafi połączyć elementy z konstrukcyjnej stali węglowej przy użyciu łuku elektrycznego elek-trodą otuloną oraz metodą MAG. Potrafi przygo-tować elementy, materiały pomocnicze, stanowi-sko, stosowane urządzenie wraz z dobraniem pa-rametrów technologicznych procesu, przepro-wadzić ocenę występujących zagrożeń operatora i otoczenia, określić sposoby eliminacji zagrożeń bezpieczeństwa oraz przeprowadzić zaplanowa-ny proces spawalniczy. Potrafi ocenić jakość wykonanych prac

EKP 1,2

x

SEKP4

Potrafi połączyć elementy ze stali stopowej me-todą TIG i MIG. Potrafi przygotować elementy, materiały pomocnicze, stanowisko, stosowane urządzenie wraz z dobraniem parametrów tech-nologicznych procesu, przeprowadzić ocenę wy-stępujących zagrożeń operatora i otoczenia, określić sposoby eliminacji zagrożeń bezpie-czeństwa oraz przeprowadzić zaplanowany pro-ces spawalniczy. Potrafi ocenić jakość wykona-nych prac

EKP 1,2

x

SEKP5

Potrafi połączyć elementy ze stopów aluminium metodą TIG. Potrafi przygotować elementy, ma-teriały pomocnicze, stanowisko, stosowane urządzenie wraz z dobraniem parametrów tech-nologicznych procesu, przeprowadzić ocenę wy-stępujących zagrożeń operatora i otoczenia, określić sposoby eliminacji zagrożeń bezpie-czeństwa oraz przeprowadzić zaplanowany pro-ces spawalniczy. Potrafi ocenić jakość wykona-nych prac

EKP 1,2

x


126

SEKP6

Potrafi połączyć elementy ze stopów miedzi me-todą TIG. Potrafi przygotować elementy, mate-riały pomocnicze, stanowisko, stosowane urzą-dzenie wraz z dobraniem parametrów technolo-gicznych procesu, przeprowadzić ocenę wystę-pujących zagrożeń operatora i otoczenia, okre-ślić sposoby eliminacji zagrożeń bezpieczeństwa oraz przeprowadzić zaplanowany proces spa-walniczy. Potrafi ocenić jakość wykonanych prac

EKP 1,2

x

SEKP7

Potrafi połączyć elementy z żeliwa szarego elek-trodą otuloną. Potrafi przygotować elementy, materiały pomocnicze, stanowisko, stosowane urządzenie wraz z dobraniem parametrów tech-nologicznych procesu, przeprowadzić ocenę wy-stępujących zagrożeń operatora i otoczenia, określić sposoby eliminacji zagrożeń bezpie-czeństwa oraz przeprowadzić zaplanowany pro-ces spawalniczy. Potrafi ocenić jakość wykona-nych prac

EKP 1,2

x

SEKP8

Potrafi połączyć elementy przy użyciu lutowania i zgrzewania. Potrafi przygotować elementy, ma-teriały pomocnicze, stanowisko, stosowane urządzenie wraz z dobraniem parametrów tech-nologicznych procesu, przeprowadzić ocenę wy-stępujących zagrożeń operatora i otoczenia, określić sposoby eliminacji zagrożeń bezpie-czeństwa oraz przeprowadzić zaplanowany pro-ces lutowania i zgrzewania. Potrafi ocenić jakość wykonanych prac

EKP 1,2

x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: II

L

SEKP1

1. Podstawy procesów spawalniczych: pojęcia podstawowe; materiały spawalnicze (0,5 godz.); zastosowanie materiałów spawalniczych w okrętownictwie (2 godz.); mechanizm powstawania złącza spawanego; budowa złącza spawanego; strefa wpływu ciepła; źródła ciepła w proce-sach spawalniczych; technologie spawania, napawania i cięcia

26

SEKP2

2. Spawanie i cięcie gazowe: zasady bhp i ppoż. przy spawaniu gazowym; właściwości gazów technicznych; przechowywanie i transport gazów technicznych; budowa i rodzaje płomienia; typy i budowa palników do spawania i cięcia; materiały dodatkowe do spawania gazowego; prak-tyczna obsługa sprzętu spawalniczego; rodzaje złącz, spoin i pozycji spawalniczych; przygotowanie materiału do spawania i cięcia; cięcie (przepalanie) stali w postaci blach, profili i rur; napawanie w pozycji podolnej i pionowej; spawanie złącz doczołowych w pozycji podolnej, naściennej i pionowej


127

SEKP 3,4,5,6,7

3. Spawanie i cięcie elektryczne: zasady bhp i ppoż. przy spawaniu i cięciu elektrycznym; konstrukcja i zasady urządzeń do spawania i cięcia elektrycznego; materiały dodatkowe do spawania elektrycznego: elektrody, gazy techniczne (argon, CO2, mieszanki), podkładki cera-miczne; praktyczna obsługa urządzeń do spawania i cięcia elektryczne-go; rodzaje złącz, spoin i pozycji spawalniczych; przygotowanie mate-riału do spawania i cięcia; napawanie drutem gołym i elektrodą otuloną; spawanie złącz teowych w pozycji nabocznej i pionowej; spawanie złącz doczołowych przygotowanych na „I”, „V” i „Y” w pozycji po-ziomej i pionowej; cięcie elektryczne stali w postaci blach, profili i rur

SEKP1,2, 3,4,5,6,7

4. Wady złącz spawanych. Badanie złącz spawanych

SEKP8

5. Lutowanie i zgrzewanie. Przygotowanie elementów, materiałów po-mocniczych, stanowiska, stosowanego urządzenia wraz z dobraniem pa-rametrów technologicznych procesu, przeprowadzenie oceny występu-jących zagrożeń operatora i otoczenia, określenie sposobów eliminacji zagrożeń bezpieczeństwa oraz przeprowadzenie zaplanowanego procesu lutowania i zgrzewania. Przeprowadzenie oceny jakości wykonanych prac





Godziny zajęć 26



Łącznie ?


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny

Zaliczenie ustne lub pisemne oraz praktyczne podczas zajęć laboratoryjnych

EKP1

Nie potrafi omówić zasad bezpieczeństwa obowią-zujących w stosowaniu metod spawalniczych oraz nie zna zasad pod-stawowych metod spa-walniczych (a także lu-towania i zgrzewania)

Potrafi omówić zasady bez-piecznej realizacji procesów cięcia, spawania i napawania a także lutowania i zgrzewania oraz omówić czynności nie-zbędne do wykonania w ra-mach poszczególnych proce-sów. Potrafi przeprowadzić spawanie i napawanie przy użyciu elektrody otulonej

Potrafi przeprowa-dzić cięcie, spawanie i napawanie a także lutowanie i zgrzanie oraz przygotować elementy do tych procesów

Potrafi dokonać wyboru metody spajania i uzasadnić ten wybór. Jest w stanie dokonać oceny prawidłowości przeprowadzo-nych procesów spajania na pod-stawie cech zewnętrznych spoin i napoin, radiogramów oraz wy-ciętych próbek do badań makro-skopowych

EKP2

Nie potrafi opisać budo-wy złącza spawanego na próbkach spawalniczych. Nie potrafi podać zasad oceny jakości połączenia spawanego

Potrafi wymienić i omówić niezgodności spawalnicze wy-stępujące w połączeniach spawanych

Potrafi zidentyfiko-wać niezgodności spawalnicze na pod-stawie radiogramów oraz próbek spawal-niczych

Potrafi ocenić jakość połączeń spawanych


128


Rodzaj Opis

Sprzęt spawalniczy podstawowy

zestawy do spawania i cięcia acetylenowego, urządzenia do spawania metodą TIG, urządzenia do spawania metodą MIG/MAG, spawarki inwertorowe do spawania elektrodą otuloną, przecinarki plazmowe, zgrzewarka oporowa punk-towa, palniki propan-butan do lutowania

Sprzęt pomocniczy stoły spawalnicze, negatoskop, suwmiarki

Materiały materiały pomocnicze, przygotowane elementy do cięcia, spawania, napawa-nia, klejenia, zgrzewania

Literatura:


1. Klimpel: Technologia spawania i cięcia metali. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 1997. 2. Klimpel: Napawanie i natryskiwanie cieplne. WNT, Warszawa 2000. 3. Dobaj E.: Maszyny i urządzenia spawalnicze. WNT, 1994, 1998. 4. Halamus L.: Spawalnictwo – laboratorium. Skrypt nr 7. Politechnika Radomska, 2000. 5. Gourd L.M.: Podstawy technologii spawalniczych. WNT, Warszawa 1997. 6. Mistur L.: Spawanie gazowe i elektryczne. Państwowe Wydawnictwa Szkolnictwa Zawodowego. 7. Dobrowolski Z.: Podręcznik spawalnictwa. WNT. 8. Konstrukcje metalowe. Przewodnik do ćwiczeń laboratoryjnych ze spawalnictwa. WSM, Szczecin.


1. Klimpel: Technologie zgrzewania metali i tworzyw termoplastycznych. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 1999.

2. Marcolla K.: Gazy techniczne w spawalnictwie. Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Poznań-skiej, Poznań.

3. Butnicki S.: Spawalność i kruchość stali. WNT, Warszawa. 4. Tasak E.: Metalurgia i metaloznawstwo połączeń spawanych. Skrypty uczelniane nr 945 AGH

w Krakowie. 5. Materiały pomocnicze do wybranych ćwiczeń laboratoryjnych przygotowane w Zakładzie Inżynie-

rii Materiałów Okrętowych.




prof. dr hab. inż. Janusz Grabian [email protected] IPNT/ZIMO




129


Nr: 17 Przedmiot: Technologia remontów*





Rok studiów: III, IV


Grupa przedmiotów:

kierunkowe



III 26 8 3

IV 26 18 5



1. Maszyny i urządzenia okrętowe

2. Tłokowe silniki spalinowe i ich systemy sterowania

3. Metrologia i systemy pomiarowe

Cele przedmiotu:

1. Wykształcenie umiejętności oceny jakości elementów maszyn za pomocą oględzin, pomiarów warsztatowych i badań nieniszczących

2. Wykształcenie umiejętności przeprowadzenia remontów maszyn okrętowych z uwzględnieniem, nadzoru i weryfikacji poprawności przebiegu procesów montażu i demontażu elementów, ukła-dów, zespołów z zastosowaniem różnych metod realizacji połączeń

3. Wykształcenie umiejętności oceny stopnia zużycia i zakwalifikowania elementu do naprawy lub regeneracji oraz realizacji napraw i regeneracji wybranych elementów maszyn



EKP1 Zna i umie praktycznie zastosować metody oceny jakości elemen-tów maszyn

K_W03, K_W07, K_W08, K_U11, K_U12, K_U13

EKP2

Zna i umie praktycznie zastosować metody realizacji połączeń w procesie montażu / demontażu maszyny, jej podzespołów i ele-mentów. Umie kierować i dzielić obowiązki podczas pracy w ze-spole. Umie planować i bezpiecznie realizować remonty maszyn okrętowych

K_W08, K_W12, K_U16

EKP3 Zna i umie dobrać właściwą metodę naprawy lub regeneracji oraz umie naprawić / zregenerować element maszyny wybraną metodą. Umie oszacować koszty i opłacalność naprawy lub regeneracji

K_W04, K_W05, K_U17


130




SEKP1 Zna i umie pomierzyć odchyłki kształtu i poło-żenia

EKP1 x x

SEKP2 Zna i umie pomierzyć odchyłki jednorodności struktury oraz zrealizować defektoskopowe badania nieniszczące

EKP1 x x

SEKP3 Zna i umie pomierzyć odchyłki złożone EKP1 x x

SEKP4 Zna i umie zrealizować wyważanie statyczne i dynamiczne elementów maszyn

EKP1 x x

SEKP5 Umie przygotować, zaplanować i bezpiecznie zrealizować remont maszyn okrętowych

EKP2 x x

SEKP6 Umie kierować i dzielić obowiązki podczas pracy w zespole

EKP2 x x

SEKP7 Umie realizować połączenia wciskowe, śru-bowe i kształtowe podczas montażu / demon-tażu maszyn jej zespołów i elementów

EKP2 x x

SEKP8 Potrafi dokonać montażu podstawowych ele-mentów tłokowego silnika spalinowego

EKP2 x x

SEKP9 Potrafi dokonać posadowienia maszyny na fundamencie i ustawienia silnika względem odbiornika

EKP2 x x

SEKP10 Potrafi dokonać montażu połączeń spoczyn-kowych i ruchowych

EKP2 x x

SEKP11 Umie oszacować koszty i opłacalność naprawy lub regeneracji

EKP3 x x

SEKP12 Umie zrealizować naprawę przy użyciu metod ubytkowych

EKP3 x x

SEKP13 Umie zrealizować naprawę przez wstawianie elementów

EKP3 x x

SEKP14 Umie zrealizować naprawę z zastosowaniem klejów i mas chemoutwardzalnych

EKP3 x x

SEKP15 Umie zrealizować regenerację metodami spa-walniczymi

EKP3 x

SEKP16 Umie zrealizować regenerację metodami gal-wanicznymi

EKP3 x

SEKP17 Umie zdiagnozować maszynę wirnikową EKP1 x x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: III

A

SEKP5 1. Fazy procesu technologicznego i fazy remontu

26 SEKP7 2. Rodzaje narzędzi stosowanych w demontażu i montażu urządzeń

SEKP7,3 3. Zasady demontażu urządzeń, podzespołów i elementów w siłowni okrętowej:


131

– sposoby usuwania zanieczyszczeń, – wymiana elementów i podzespołów, – zasady montażu i próby szczelności

Razem: 26

L

SEKP1 4. Sprawdzanie prostoliniowości, płaskości i prostopadłości płaszczyzn

8

SEKP1 5. Sprawdzanie współosiowości, prostopadłości i równoległości osi

otworów

SEKP1 6. Pomiary wcisku w połączeniach wciskowych walcowych. Pomiary

kątów stożków i średnic w połączeniach wciskowych stożkowych

SEKP1 7. Pomiary odchyłek kształtu i chropowatości wałków (w tym czopów wału korbowego). Pomiary bicia i wykrywanie przyczyn bicia

SEKP1 8. Pomiary odchyłek kształtu i chropowatości otworów (tuleje cylin-

drowe, otwory łożysk panewek)

SEKP1 9. Pomiary odchyłek położenia (tłoka, korbowodu, wału korbowego

itp.)

SEKP2 10. Pomiary grubości warstw i grubości ścianek

SEKP2,3 11. Pomiary właściwości mechanicznych. Pomiary sprężystości elemen-

tów. Pomiary naprężeń w elementach. Analiza modalna

SEKP2 12. Badanie makrostruktury. Wykrywanie nieciągłości metodami pene-tracyjnymi

SEKP2 13. Wykrywanie nieciągłości metodami magnetyczno-proszkowymi

SEKP2 14. Wykrywanie nieciągłości metodami ultradźwiękowymi

SEKP2 15. Wykrywanie nieciągłości metodami radiologicznymi

SEKP3 16. Badanie szczelności i próby szczelności. Endoskopia

SEKP4 17. Pomiary niewyważenia

SEKP 5,7,13

18. Realizacja połączeń wciskowych walcowych (przez wtłaczanie, ogrzewanie, oziębianie). Realizacja połączeń wciskowych stożkowych (przez wtłaczanie, hydrauliczne rozszerzanie piasty, ogrzewanie, ozię-bianie). Kontrola montażu. Naprawy przez wstawianie elementów: tu-lejowanie, kołkowanie, szycie

Razem: 8

Razem w roku: 34




Godziny zajęć 34



Łącznie 53


132

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A

SEKP5,6 19. Zasady bezpieczeństwa przy pracach demontażowych i monta-

żowych

26

SEKP1,2 20. Podstawy metrologii warsztatowej:

– przyrządy pomiarowe stosowane w remontach maszyn i urzą-dzeń i ich przeznaczenie

SEKP 14,15

21. Regeneracja elementów z wykorzystaniem kompozytów tworzyw sztucznych, technologia nakładanie powłok ochronnych

SEKP7 22. Technologia remontu turbin parowych i gazowych, remont turbo-sprężarek

SEKP 8,12,16,17

23. Technologia remontu okrętowych tłokowych silników spalino-wych: – przygotowanie i organizacja remontu silnika, – pomiary przed rozpoczęciem demontażu, – demontaż podstawowych zespołów silnika, – weryfikacja i naprawa elementów silnika, – próby silnika po remoncie

SEKP 4,7,9,10,12

24. Technologia remontu maszyn i urządzeń pomocniczych: – pomp, – sprężarek, – wentylatorów, – filtrów, – wymienników ciepła, – wirówek, – urządzeń hydraulicznych, – urządzeń ochrony środowiska morskiego

SEKP7 25. Technologia napraw rurociągów i armatury okrętowej

SEKP 7,12,13

26. Remonty i odbiory: – kadłubów, – zbiorników, – kotłów i zbiorników ciśnieniowych, – przekładni, – linii wałów i pędników, – urządzeń pokładowych, – urządzeń ochrony środowiska morskiego, – urządzeń automatyki i sterowania

SEKP 5,6,11

27. Gospodarka remontowa na statkach: – procesy starzenia fizycznego kadłuba i wyposażenia statku, – organizacja remontu statku (rodzaje remontów awaryjny, pla-

nowy), – planowanie remontów, – gospodarka częściami zamiennymi

Razem: 26

L SEKP

5,6,7,10,11

28. Realizacja połączeń śrubowych: kontrola położenia śrub, kontrola napięcia wstępnego, montaż połączeń wciskowych, montaż uszczelnień spoczynkowych 18

SEKP5,6,7,11 29. Realizacja połączeń klinowych i wpustowych


133

SEKP 4,5,6,7,11

30. Montaż wirników i kontrola montażu wirników. Montaż łożysk tocznych

SEKP5,6,8,11 31. Montaż wałów wielopodporowych: kontrola współosiowości

otworów pod łożyska, montaż łożysk ślizgowych, pomiary luzów

SEKP5,6,8,11 32. Montaż wałów wielopodporowych: sprawdzanie ułożenia wału gładkiego i wykorbionego (pomiar sprężynowania i opadu wału)

SEKP5,6,10,11 33. Montaż uszczelnień ruchowych

SEKP5,6,8,11 34. Montaż układów tłokowo-korbowych

SEKP5,6,8,11 35. Montaż układu rozrządu

SEKP5,6, 8,9,10,11

36. Współosiowe ustawianie wałów agregatu. Montaż maszyny na fundamencie

SEKP6,9,10,11 37. Sprawdzanie ułożenia linii wałów

SEKP5,6,11,14 38. Naprawy z zastosowaniem klejów i mas chemoutwardzalnych

SEKP5,6,11,12 39. Naprawy z zastosowaniem metod ubytkowych

SEKP6,17 40. Diagnostyka wibroakustyczna maszyn wirnikowych i tłokowych

SEKP5,6

41. Nowe systemy diagnostyki technicznej na przykładach firm: – CoCos-MAN B&W, – MAPEK-PR, – SIPWA-TP, – WARTSILA

SEKP2,3,6 42. Endoskopia w zastosowaniu okrętowym

SEKP5,6,9 43. Współosiowe ustawianie wałów agregatów i sprawdzanie ułoże-

nia linii wałów





Godziny zajęć 44



Łącznie 70


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny

Zaliczenie pisemne bądź ustne po zakończeniu cyklu wykładów oraz praktyczne podczas zajęć labora-toryjnych.

EKP1

Z uwagi na nie wystarczają-cą wiedzę z zakresu metod oceny jakości elementów maszyn nie potrafi wykonać poprawnie podstawowych pomiarów mikrometrycz-nych i badań nieniszczących

Z pewną pomocą potrafi prawidłowo wykorzystać posiadaną wiedzę na te-mat metod oceny jakości elementów maszyn i wy-konać podstawowe po-miary mikrometryczne

Potrafi prawidłowo wy-korzystać posiadaną wiedzę na temat metod oceny jakości elementów maszyn i wykonać po-prawnie podstawowe pomiary mikrometryczne

Potrafi prawidłowo wyko-rzystać posiadaną wiedzę na temat metod oceny jakości elementów maszyn i biegle wykonać pomiary mikrome-tryczne i badania nienisz-czące dla dowolnych ele-


134

wybranych elementów ma-szyn oraz dokonywać ich oceny

i badania nieniszczące wybranych elementów maszyn oraz dokonać ich podstawowej oceny

i badania nieniszczące wybranych elementów maszyn oraz dokonywać ich oceny

mentów maszyn oraz doko-nywać ich wnikliwej analizy

EKP2

Nie zna w stopniu wystar-czającym i nie potrafi zasto-sować metod realizacji połą-czeń w procesie montażu / demontażu maszyny, jej podzespołów i elementów. Nie potrafi kierować i dokonywać podziału obo-wiązków w zespole

Ma wiedzę na temat me-tod realizacji połączeń w procesie montażu / de-montażu maszyny, jej podzespołów i elementów a ich realizacja przebiega w stopniu zadawalającym przy wsparciu ze strony prowadzącego. Posiada umiejętność kierowania i podziału obowiązków podczas pracy w zespole

Potrafi prawidłowo wy-konać realizację połą-czeń w procesie montażu / demontażu maszyny, jej podzespołów i elemen-tów przy pomocy róż-nych metod. Posiada umiejętność kierowania i podziału obowiązków podczas pracy w zespole oraz planowania remontu maszyn okrętowych

Potrafi prawidłowo, samo-dzielnie i bardzo sprawnie wykonać realizację połączeń w procesie montażu/ demon-tażu maszyny, jej podzespo-łów i elementów przy po-mocy różnych metod. Po-siada umiejętność kierowa-nia i podziału obowiązków podczas pracy w zespole oraz planowania i bezpiecz-nej realizacji remontu ma-szyn okrętowych

EKP3

Nie jest w stanie w sposób prawidłowy określić pro-blemu związanego z napra-wą danego elementu. Nie zna procedury i sposobu po-stępowania podczas napra-wy lub regeneracji wybra-nego elementu. Nie jest w stanie określić czy dany element nadaje się do na-prawy oraz nie potrafi osza-cować opłacalności i kosztów naprawy

Jest w stanie określić za-kres czynności podczas wykonywania naprawy wybranego elementu oraz prawidłowo zastosować przynajmniej jedną z wybranych przez siebie metod naprawy. Potrafi z pomocą instrukcji za-kwalifikować element do naprawy oraz z pewnym prawdopodobieństwem oszacować koszty napra-wy

Potrafi prawidłowo oce-nić i zdefiniować pro-blem związany z naprawą wybranego elementu oraz uzasadnić wybór metody napraw lub regeneracji. Potrafi prawidłowo zakwalifi-kować element do na-prawy lub regeneracji, ocenić jej opłacalność oraz przeprowadzić na-prawę wybranego ele-mentu

Potrafi prawidłowo ocenić i zdefiniować problem zwią-zany z naprawą wybranego elementu oraz uzasadnić i przedstawić argumenty przemawiające za wybraną metodą napraw lub regene-racji. Potrafi prawidłowo zakwalifikować element do naprawy lub regeneracji, ocenić jej opłacalność oraz przeprowadzić naprawę wy-branego elementu. Potrafi przewidzieć skutki niewła-ściwie wykonanej naprawy. Posiada umiejętność anali-zowania całokształtu kosz-tów i oceny optymalnego rozwiązania i wyboru meto-dy naprawczej


Rodzaj Opis

Zajęcia audytoryjne


Zajęcia laboratoryjne

Badanie i próby szczelności

– Helowy przyrząd do wykrywania nieszczelności ASM 120* firmy ALCATEL

– Butla z gazem helu – Płytowy wymiennik ciepła firmy APV – Hydrostatyczny przyrząd do prób szczelności własnej kon-

strukcji – Płaszczowo-rurowy okrętowy wymiennik ciepła – Zawór bezpieczeństwa okrętowego kotła parowego. – Okrętowe wymienniki ciepła typu płytowego – Prasa hydrauliczna typu LUKAS

Pomiary wcisku w połączeniach wciskowych walcowych i stożko-wych

– Suwmiarki, mikrometry, średnicówki czujnikowe i mikrome-tryczne

– Mikroskopy – Płytki wzorcowe i wałki kontrolne


135

– Liniał sinusowy i czujniki zegarowe

Pomiary odchyłek kształtu, poło-żenia i chropowatości elementów maszyn

– Suwmiarki, mikrometry, średnicówki czujnikowe i mikrome-tryczne

– Przyrząd do pomiaru chropowatości – Perthometer M2

Pomiary grubości warstw, grubo-ści ścianek i głębokości pęknięć

– Grubościomierz 545 H – Echometer 1074 – Głowica ultradźwiękowa typu nadajnik-odbiornik 4LDS10H

(zakres 2÷50 mm) i 4LDL 10H (zakres 5÷150 mm), dokład-ność ±0,1 mm, rozdzielczość 0,1 mm

– Leptoskop 2001 firmy Karl Deutsch z oprzyrządowaniem (warstwomierz)

– Leptoskop 2040 – Zestaw do pomiaru głębokości pęknięć RMG 4015

Wykrywanie nieciągłości meto-dami ultradźwiękowymi i radiolo-gicznymi

– Defektoskop ultradźwiękowy typ DI-22 – Defektoskop ultradźwiękowy typ DI-3T – Defektoskop ultradźwiękowy typ DI-4T – Defektoskop ultradźwiękowy cyfrowy USN-50* – Aparat rentgenowski LILIPUT 200 – Aparat rentgenowski IRA 20 – Negatoskop

Pomiary niewyważenia – Wyważarka Schenck H3 N/1* – Urządzenie pomiarowe CAB 590 – Falownik napięciowy

Wykrywanie nieciągłości meto-dami magnetyczno-proszkowymi oraz metodami penetracyjnymi

– Defektoskop magnetyczny HD 400* – Lampa światła UV – Odczynniki do badań magnetyczno-proszkowych

Badania wizualne – Multiskop 9×405 M/25 (endoskop) – Videoendoskop z sondą 1 m

Realizacja połączeń wciskowych walcowych i stożkowych (przez wtłaczanie, ogrzewanie, oziębia-nie)

– Nagrzewnica indukcyjna BETEX 38 ESD – Prasa hydrauliczna – Urządzenie do połączeń skurczowych przez oziębianie

Demontaż, weryfikacja i montaż okrętowych pomp tłokowych

– Tłokowa okrętowa pompa zęzowa typu 10TKF – Uniwersalne narzędzia pomiarowe – Zestaw narzędzi montażowych

Współosiowe ustawienie wałów

– Linia wałów – Laserowy przyrząd SHAFT 200* szwedzkiej firmy FIXTUR-

LASER z wyposażeniem – Kowadełka 2 pary i 4 czujniki zegarowe – Szczelinomierz, liniał, przymiar

Demontaż, weryfikacja i montaż tłokowych sprężarek powietrza

– Okrętowa sprężarka powietrza rozruchowego SE-160 A – Uniwersalne narzędzia pomiarowe – Zestaw narzędzi montażowych – Zestaw płaskich podkładek regulacyjnych – Laserowe urządzenie pomiarowe Shaft 200 firmy FIXTUR-

LASER – Awaryjna okrętowa sprężarka powietrza startowego dwustop-

niowa z napędem ręcznym


136

Demontaż, weryfikacja i montaż czterosuwowego silnika okręto-wego

– Makieta silnika okrętowego 6AL25/30 – Praski hydrauliczne do napinania śrub: łożysk głównych i

korbowych, głowic cylindrowych, ściągowych – Zestaw uniwersalnych narzędzi pomiarowych – Zestaw narzędzi montażowych – Przyrządy do pomiaru sprężynowania wału korbowego*:

z odczytem cyfrowym, z czujnikiem zegarowym

Montaż wirników i kontrola mon-tażu wirników

– Turbosprężarki – Pompy wirowe – Wyważarka Schenck H3 N/1 – Urządzenie pomiarowe CAB 590

Naprawy z zastosowaniem mas chemoutwardzalnych i klejów przemysłowych

– Masy chemoutwardzalne metaliczne, ceramiczne i elastomery firm: Chester Molecular, Belzona i Unitor

– Kleje przemysłowe anaerobowe i cyjanoakrylowe firm: Che-ster Molecular i Loctitle

Tulejowanie i szycie – Fragmenty korpusów maszyn – Wkładki METALOCK – Wkładki HELI-COIL

Naprawa tulei cylindrowych czte-rosuwowych silników okrętowych za pomocą honowania

– Honownica typ S*, zakres średnic naprawianych tulei 170÷410 mm

– Tuleja cylindrowa – Przyrząd do pomiaru chropowatości – Perthometer M2

Naprawa gniazd zaworowych z zastosowaniem obróbki skrawa-niem

– Tokarka przenośna typu VSL, zakres średnic naprawianych gniazd 50÷230 mm

– Stojak typu WR 3G (do 300 kg) – Głowica cylindrowa 4-suw. silnika okrętowego

Naprawa zaworów ssących i wy-dechowych czterosuwowych silni-ków okrętowych szlifowaniem

– Szlifierka stacjonarna typu BSP-3*, zakres średnic grzybka zaworów: 40÷300 mm

– Zawory czterosuwowych silników okrętowych

Naprawy paliwowych zaworów wtryskowych szlifowaniem

– Szlifierka stacjonarna typu BSP-3 – Przystawka typu BFG z wyposażeniem – Paliwowe zawory wtryskowe

Diagnostyka maszyn wirniko-wych: ocena ogólna maszyny i diagnozowanie niewyważenia z wykorzystaniem analizatora – filtru śledzącego

– Analizator śledzący ATR 2M – Elektrodynamiczny czujnik drgań CS 110 – Fotoelektryczny czujnik refleksyjny CFR 22 – Silnik elektryczny z tarczą pomiarową

Diagnostyka maszyn wirniko-wych: ocena stanu łożysk tocz-nych, przekładni zębatej i współo-siowości wałów

– Przekładnia demonstracyjna zębata DMG 1A – Przenośny dwukanałowy analizator drgań VIBOPORT 41

firmy Schenck*

Diagnostyka maszyny wirnikowej na podstawie trajektorii środka czopa wału

– Stanowisko laboratoryjne maszyny wirnikowej z urządzeniem zakłócającym i układem smarowania łożyska ślizgowego

– Oscyloskop cyfrowy TDS 210 – Przenośny dwukanałowy analizator drgań VIBOPORT 41

firmy Schenck


137

Literatura:


1. Bielawski P.: Ocena jakości elementów maszyn. Fundacja Rozwoju Wyższej Szkoły Morskiej w Szczecinie, Szczecin 1999.

2. Bielawski P.: Promieniowanie elektromagnetyczne w badaniach nieniszczących. Materiały we-wnętrzne programu TEMPUS S-JEP-07495-94, Szczecin 1997.

3. Bielawski P.: Diagnostyka drganiowa mechanizmów tłokowo-korbowych maszyn okrętowych. Mo-nografia WSM, Szczecin 2002.

4. Doerffer J.: Technologia wyposażania statków. Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1975. 5. Grudziński K., Jaroszewicz W.: Posadowienie maszyn i urządzeń na podkładkach fundamentowych

odlewanych z tworzywa EPY. Zapol, Szczecin 2005. 6. Jakubiec W., Malinowski J.: Metrologia wielkości geometrycznych. WNT, Warszawa 1996. 7. Jezierski J.: Technologia tłokowych silników spalinowych. WNT, Warszawa 1999. 8. Kowalski A., Zaczek Z.: Technologia remontu siłowni okrętowych. Wydawnictwo Morskie.

Gdańsk 1973. 9. Lewińska-Romińska A.: Badania nieniszczące. Podstawy defektoskopii. WNT, Warszawa 2001.

10. Piaseczny L.: Technologia naprawy okrętowych silników spalinowych. Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1992.

11. Raunmiagi Z.: Naprawy wybranych okrętowych elementów maszyn za pomocą obróbki ubytkowej. Wydawnictwo Naukowe Akademii Morskiej, Szczecin 2010.

12. Żółtowski B.: Podstawy diagnostyki maszyn. Wyd. ATR, Bydgoszcz 1996.


1. Arendarski J. i inni: Sprawdzanie przyrządów do pomiarów długości i kąta. Politechnika War-szawska, Warszawa 2009.

2. Brodowicz W.: Technologia silników spalinowych. WSiP, Warszawa 1984. 3. Jezierski J.: Analiza tolerancji i niedokładności pomiarów w budowie maszyn. WNT, Warszawa

1994. 4. Chris Marine – materiały informacyjne. 5. Dokumentacja techniczno-ruchowa silnika MAN B&W 6S90MC-C. 6. Dokumentacja techniczno-ruchowa silnika MAN B&W S28L. 7. Dokumentacja techniczno-ruchowa silnika DU-SULZER 7RTA84T. 8. Diesel Marine International – katalogi napraw i regeneracji. 9. Gourd L.: Podstawy technologii spawalniczych. WNT, Warszawa 1995.

10. Hikima T.: The best seamanship – A guide to engine skills. IMMAJ, Japan 2005. 11. Jezierski G.: Radiografia przemysłowa. WNT. Warszawa 1993. 12. Jędrzejowski J.: Obliczanie tłokowych silników spalinowych. WNT, Warszawa 1988. 13. Kemel Air Seal – materiały instruktażowe. 14. Kozaczewski W.: Konstrukcja grupy tłokowo-cylindrowej silników spalinowych. WKiŁ, War-

szawa 2004. 15. Krukowski A., Tutaj J.: Połączenia odkształceniowe. PWN, Warszawa 1987. 16. Lipnicki M., Szulwach Z.: Podstawy badań ultradźwiękowych. Koli Sp. z o.o. w Gdańsku,

Gdańsk 1995. 17. Łukomski: Technologia spalinowych silników kolejowych i okrętowych. WKiŁ, Warszawa 1972. 18. Materiały reklamowe i informacyjne firm – Unitor, Belzona, Devcon, Loctitle i Chester Molecu-

lar. 19. MAN B&W: The Intelligent Engine. Development Status and Prospects. Cylinder pressure mea-

suring system. Copenhagen 11.2000. 20. MAPEX PR – Monitoring and Maintenance Performance Enhancement with Expert Knowledge –

Piston-running Reliability. New Sulzer Diesel catalogue. 21. Nagrzewnice indukcyjne firmy – materiały informacyjne. 22. NK-100 – Diesel Engine Condition Monitoring System. Maritime Instrumentation – Autronica,

Oct 1997. 23. Nowikow M.P.: Podstawy Technologii Montażu Maszyn i Mechanizmów. WNT, Warszawa 1972.


138

24. Piotrowski I.: Okrętowe silniki spalinowe. Zasady budowy i działania. Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1983.

25. Praca zbiorowa: Poradnik Metrologa warsztatowego. WNT, Warszawa 1994. 26. Sadowski A.: Metrologia długości i kąta. WNT, Warszawa 1988. 27. Śliwi ński A.: Ultradźwięki i ich zastosowania. WNT, Warszawa 1993. 28. Wajand J., Wajand T.: Tłokowe silniki spalinowe średnio i szybkoobrotowe. WNT, Warszawa

2000.




dr hab. Alexander Valishin [email protected] KDiRM


dr hab inż. Andrzej Adamkiewicz [email protected] KDiRM

dr hab. inż. Artur Bejger [email protected] KDiRM

prof. dr hab inż. Piotr Bielawski [email protected] KDiRM

dr inż. Jan Drzewieniecki, st. of. mech. ok. [email protected] KDiRM

dr inż. Zygmunt Raunmiagi, st. of. mech. okr.

[email protected] KDiRM



139


Nr: 18 Przedmiot: Termodynamika techniczna*





Rok studiów: I–IV


Grupa przedmiotów:

kierunkowe



I 14E 10 30 6

Razem w czasie studiów


1.

Cele przedmiotu:

1. Wykształcenie umiejętności posługiwania się podstawową wiedzą nt. procesów termody-namicznych, klimatycznych, wymiany ciepła, obiegów urządzeń energetycznych i procesów spa-lania

2. Wykształcenie umiejętności rozwiązywania problemów związanych określaniem podstawowych wielkości fizycznych przy rozwiązywanie zagadnień termodynamicznych, klimatycznych, wy-miany ciepła, obiegów urządzeń energetycznych i procesów spalania

3. Wykształcenie umiejętności pracy w zespole podczas wykonywania pomiarów wielkości termo-dynamicznych i ich opracowywania

4. Wykształcenie umiejętności posługiwania się podstawowymi urządzeniami laboratoryjnymi i technicznymi do pomiaru wielkości termodynamicznych



EKP1 We właściwy sposób rozpoznaje i stosuje podstawowe prawa i zasa-dy procesów termodynamicznych, klimatycznych, wymiany ciepła, obiegów urządzeń energetycznych i procesów spalania

K_W01, K_W02, K_W08, K_U01,

K_U05

EKP2 Umie obliczać podstawowe parametry termodynamiczne w proce-sach termodynamicznych, klimatycznych, wymiany ciepła, obiegów urządzeń energetycznych i procesów spalania

K_W01, K_W02, K_W08, K_U01, K_U05, K_U08

EKP3

Umie dobrać urządzenia i przyrządy laboratoryjne i pomiarowe do pomiaru podstawowych wielkości termodynamicznych w procesach termodynamicznych, klimatycznych, wymiany ciepła, obiegów urządzeń energetycznych i procesów spalania

K_W01, K_W02, K_W08, K_U01, K_U05, K_U08

EKP4

Umie jasno i poglądowo przedstawić zmierzone i opracowane wyni-ki pomiarów podstawowych wielkości termodynamicznych w proce-sach termodynamicznych, klimatycznych, wymiany ciepła, obiegów urządzeń energetycznych i procesów spalania

K_W01, K_W02, K_W08, K_U01, K_U05, K_U08


140




SEKP1

Zna podstawowe pojęcia z termodynamiki. Umie przeliczać podstawowe wielkości fi-zyczne (ciśnienie, temperaturę, masę, ener-gię, ciepło, pracę) z jednostek układu SI na pochodne i odwrotnie. Umie sprawdzać termometry techniczne i wykonywać cha-rakterystyki termometrów oporowych. Umie sprawdzać manometry techniczne

EKP 1,2,3,4

x x x

SEKP2

Zna modele układów termodynamicznych oraz jego parametry oraz umie charaktery-zować i zamodelować układ termodyna-miczny oraz jego parametry. Zna rodzaje energii układu termodynamicznego i umie scharakteryzować energie układu termody-namicznego

EKP 1,2,3,4

x x x

SEKP3

Umie zastosować I zasadę termodynamiki oraz pojęcia związane z pracą bezwzględ-ną, użyteczną i techniczną. Umie stosować w zagadnieniach termodynamicznych rów-nania pierwszej zasady termodynamiki

EKP1,2 x x

SEKP4

Zna i umie scharakteryzować gaz doskona-ły, półdoskonały, rzeczywisty, zna prawa gazów doskonałych (Boyle’a-Mariotte’a, Gay-Lusaca, Charlesa) i równanie stanu gazu (Clapeyrona) i umie je zastosować

EKP1,2 x x x

SEKP5

Zna i umie określać i opisywać przemiany termodynamiczne gazów (izochoryczną, izotermiczną, izobaryczną, adiabatyczną, politropową oraz stosować równania Pois-sona

EKP1,2 x x

SEKP6

Zna i umie zastosować II zasadę termody-namiki, szczególnie do obiegów termody-namicznych i obiegów porównawczych tłokowych silników spalinowych (Otto, Diesla, Sabathe’a) oraz sprężarek jedno- i wielostopniowych. Umie wykonać pomiar mocy na podstawie wykresu indykatorowe-go

EKP 1,2,3,4

x x x

SEKP7

Zna podstawowe zagadnienia teorii termo-dynamiki pary (wytwarzanie pary, para mokra i przegrzana, parametry pary) oraz ich zastosowanie w rozwiązywaniu prak-tycznych zagadnień termodynamiki pary (umie posługiwać się wykresami p–v oraz i–p dla wody; wykresami entropowymi pa-ry T–s oraz i–s oraz wykonywać obliczenia podstawowych parametrów pary)

EKP1,2 x x

SEKP8 Zna obiegi teoretyczne siłowni parowych (Carnota, Clausiusa-Rankine’a) z uwzględ-nieniem sposobów zwiększania sprawności

EKP1,2 x x


141

siłowni parowych i umie obliczać ich pod-stawowe parametry

SEKP9 Zna i umie scharakteryzować obiegi chłod-nicze

EKP1 x x

SEKP10

Zna podstawy teorii gazów wilgotnych i ich podstawowe parametry i umie obliczać en-talpię powietrza wilgotnego oraz posługi-wać się wykresem i1+x–x powietrza wilgot-nego. Umie określić podstawowe parametry pary wodnej i wyznaczyć podstawowe pa-rametry powietrza wilgotnego

EKP 1,2,3,4

x x x

SEKP11

Zna podstawy teorii wymiany ciepła przez przewodzenie, przejmowanie, przenikanie oraz podstawowe informacje nt. współprą-dowych i przeciwprądowych wymienników ciepła. Umie scharakteryzować i obliczać parametry dla wymiany ciepła przez prze-wodzenie, przejmowanie, przenikanie oraz obliczać podstawowe parametry współprą-dowych i przeciwprądowych wymienników ciepła. Umie wyznaczyć współczynnik przewodzenia ciepła

EKP 1,2,3,4

x x x

SEKP12

Zna podstawowe informacje o produktach ropopochodnych w siłowniach okrętowych i teoretycznych podstawach procesów spa-lania. Umie pisać równania stechiome-tryczne, określać skład spalin, posługiwać się wykresami charakteryzującymi proces spalania. Umie wyznaczyć wartość opało-wą paliw ciekłych oraz wykonać analizę spalin

EKP 1,2,3,4

x x x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: I

A + Ć

SEKP1,2 1. Podstawowe pojęcia z termodynamiki. Wielkości fizyczne, jednostki,

ciśnienie, temperatura, masa, energia, ciepło, praca. Układ termody-namiczny, parametry, równowaga termodynamiczna

14 + 10

SEKP4,2 2. Energia układu. Prawa gazów doskonałych. Gaz doskonały, gaz pół-

doskonały, gaz rzeczywisty. Prawo Boyle’a-Mariotte’a, prawo Gay-Lusaca, prawo Charlesa. Równanie stanu gazu (Clapeyrona)

SEKP1,2 3. Ciepło właściwe. Entalpia. Mieszaniny gazów. Entropia

SEKP3 4. I zasada termodynamiki. Praca bezwzględna, użyteczna i techniczna.

Sformułowanie i równania pierwszej zasady termodynamiki

SEKP5 5. Przemiany termodynamiczne gazów. Przemiana izochoryczna, izo-

termiczna, izobaryczna, adiabatyczna, politropowa. Równania Poisso-na

SEKP6 6. II zasada termodynamiki. Sformułowania II zasady termodynamiki.

Obiegi termodynamiczne. Obieg Carnota


142

SEKP6 7. Obiegi porównawcze tłokowych silników spalinowych. Obieg Otto,

Diesla, Sabathe’a. Wykresy pracy sprężarek jedno- i wielostopnio-wych

SEKP7 8. Termodynamika pary. Wytwarzanie pary, para mokra i przegrzana, parametry pary

SEKP7 9. Wykres p–v oraz i–p dla wody. Wykresy entropowe pary: wykres T–s

oraz i–s. Dławienie pary

SEKP8,9 10. Obiegi teoretyczne siłowni parowych. Obieg Carnota siłowni parowej,

obieg Clausiusa-Rankine’a. Sposoby zwiększania sprawności siłowni parowych. Obiegi chłodnicze

SEKP10 11. Gazy wilgotne. Parametry powietrza wilgotnego. Entalpia powietrza

wilgotnego. Wykres i1+x–x powietrza wilgotnego. Przemiany izoba-ryczne powietrza wilgotnego

SEKP11 12. Wymiana ciepła. Charakterystyka rodzajów wymiany ciepła: przewo-

dzenie, przejmowanie, przenikanie

SEKP11 13. Wymienniki ciepła. Rodzaje wymienników ciepła. Charakterystyka

współprądowych i przeciwprądowych wymienników ciepła

SEKP12 14. Podstawowe informacje o produktach ropopochodnych w siłowniach

okrętowych. Teoretyczne podstawy procesów spalania. Rodzaje spa-lania

SEKP12 15. Skład spalin. Analiza spalin. Analizatory spalin. Wykresy charaktery-

zujące proces spalania

Razem: 24

L

SEKP1,2 16. Podstawy miernictwa parametrów w procesach termodynamicznych.

Określanie podstawowych parametrów czynników termodynamicz-nych: gęstość, lepkość, ciśnienie, temperatura

30

SEKP1 17. Sprawdzanie termometrów technicznych; charakterystyka termome-trów oporowych

SEKP1 18. Wzorcowanie termometru termoelektrycznego (termopary)

SEKP1 19. Sprawdzanie manometrów technicznych

SEKP2,4 20. Badanie oporów przepływu w instalacjach pneumatycznych i hydrau-

licznych

SEKP6 21. Pomiar mocy na podstawie wykresu indykatorowego

SEKP2 22. Pomiar strumienia masy i objętości gazu

SEKP11 23. Wyznaczanie współczynnika przewodzenia ciepła

SEKP12 24. Wyznaczanie wartości opałowej paliw ciekłych

SEKP12 25. Wyznaczanie wartości opałowej paliw gazowych

SEKP10 26. Określanie podstawowych parametrów pary wodnej i powietrza wil-gotnego

SEKP12 27. Techniczna analiza spalin

Razem: 30

Razem w roku: 54


143




Godziny zajęć 54



Łącznie 86


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny

Zaliczenie pisemne, egzamin

EKP1

Nie potrafi we właściwy sposób w pełni rozpozna-wać i stosować praw ter-modynamiki do rozwiązy-wania zagadnień. Nie po-trafi zastosować właści-wych zależności do obli-czeń parametrów termody-namicznych. Charaktery-zuje się brakiem wiedzy używanych i stosowanych jednostek opisujących wielkości termodynamicz-ne

Potrafi w podstawowy, mi-nimalny sposób rozpozna-wać i stosować prawa ter-modynamiki do rozwiązy-wania zagadnień. Nie zaw-sze stosuje właściwe zależ-ności i nie zawsze uzyskuje prawidłowe wyniki obli-czeń parametrów termody-namicznych. Charakteryzu-je się minimalną wiedzą używanych i stosowanych jednostek opisujących wielkości termodynamicz-ne

Potrafi we właściwy spo-sób w znacznej części roz-poznawać i stosować pra-wa termodynamiki do roz-wiązywania zagadnień. Po zastosowaniu właściwych zależności uzyskuje nie zawsze prawidłowe wyniki obliczeń parametrów ter-modynamicznych. Charak-teryzuje się nie zawsze pełną wiedzą używanych i stosowanych jednostek opisujących wielkości ter-modynamiczne

Potrafi we właściwy spo-sób w pełni rozpoznawać i stosować prawa termody-namiki do rozwiązywania zagadnień. Po zastosowa-niu właściwych zależności uzyskuje prawidłowe wy-niki obliczeń parametrów termodynamicznych. Cha-rakteryzuje się pełną wie-dzą używanych i stosowanych jednostek opisujących wielkości ter-modynamiczne

Metody oceny

Zaliczenie pisemne, egzamin oraz praktyczne podczas zajęć laboratoryjnych, którego podstawą jest wykonanie sprawozdania z zajęć laboratoryjnych

EKP2

Nie potrafi we właściwy sposób stosować właści-wych zależności do obli-czeń parametrów termody-namicznych. Charaktery-zuje się brakiem wiedzy używanych i stosowanych jednostek opisujących wielkości termodynamicz-ne. Nie potrafi we właści-wy sposób wykonywać prostych przekształcenia jednostek opisujących wielkości termodynamicz-ne. Nie potrafi wykonać złożonych obliczeń wiel-kości termodynamicznych

Potrafi tylko w minimal-nym stopniu stosować wła-ściwe zależności w celu uzyskania prawidłowych wyników obliczeń parame-trów termodynamicznych. Charakteryzuje się mini-malną, podstawową wiedzą używanych i stosowanych jednostek opisujących wielkości termodynamicz-ne. Potrafi we właściwy sposób wykonywać tylko najprostsze przekształcenia jednostek opisujących wielkości termodynamicz-ne. Z błędami dokonuje złożonych obliczeń wielko-ści termodynamicznych

Potrafi we właściwy spo-sób w pełni stosować wła-ściwe zależności uzyskując nie zawsze prawidłowe wyniki obliczeń parame-trów termodynamicznych. Charakteryzuje się nie zawsze pełną wiedzą uży-wanych i stosowanych jed-nostek opisujących wielko-ści termodynamiczne. Po-trafi z drobnymi błędami wykonywać złożone prze-kształcenia jednostek opi-sujących wielkości termo-dynamiczne. W oblicze-niach złożonych wielkości termodynamicznych po-pełnia drobne błędy

Potrafi we właściwy spo-sób w pełni stosować wła-ściwe zależności uzyskując prawidłowe wyniki obli-czeń parametrów termody-namicznych. Charakteryzu-je się pełną wiedzą używa-nych i stosowanych jedno-stek opisujących wielkości termodynamiczne. Potrafi we właściwy sposób wy-konywać złożone prze-kształcenia jednostek opi-sujących wielkości termo-dynamiczne. W bezbłędny sposób dokonuje złożonych obliczeń wielkości termo-dynamicznych

EKP3

Nie potrafi samodzielnie dobrać przyrządów do wy-konywanych pomiarów wartości termodynamicz-nych. Nie potrafi, nawet z pomocą prowadzącego zajęcia, dokonać pomiarów

Nie zawsze potrafi samo-dzielnie dobrać przyrządy do wykonywanych pomia-rów wartości termodyna-micznych. Z pomocą pro-wadzącego potrafi dokonać pomiarów wielkości ter-

W większości wypadków potrafi samodzielnie do-brać przyrządy do wyko-nywanych pomiarów war-tości termodynamicznych. Z niewielką pomocą pro-wadzącego potrafi dokonać

Potrafi samodzielnie do-brać przyrządy do wyko-nywanych pomiarów war-tości termodynamicznych. Potrafi dokonać pomiarów wielkości termodynami-czych uwzględniając klasę


144

wielkości termodynamicz-nych uwzględniając klasę przyrządów pomiarowych i ich dokładność. Nie po-siada żadnej wiedzy nt. działania przyrządów po-miarowych używanych w czasie pomiarów para-metrów termodynamicz-nych

modynamicznych uwzględniając klasę przy-rządów pomiarowych i ich dokładność. Posiada mini-malną wiedzę nt. działania przyrządów pomiarowych używanych w czasie po-miarów parametrów ter-modynamicznych

pomiarów wielkości ter-modynamicznych uwzględniając klasę przy-rządów pomiarowych i ich dokładność. Posiada znaczną, ale nie pełną, wiedzę nt. działania przy-rządów pomiarowych uży-wanych w czasie pomiarów parametrów termodyna-micznych

przyrządów pomiarowych i ich dokładność. Posiada pełną wiedzę nt. działania przyrządów pomiarowych używanych w czasie po-miarów parametrów ter-modynamicznych

EKP4

Nie potrafi przedstawić w sposób opisowy i gra-ficzny wyników uzyska-nych (zmierzonych) warto-ści termodynamicznych. Nie potrafi przedstawić dyskusji nt. możliwych do wystąpienia błędów po-miaru zarówno w sposób rachunkowy jak i graficzny

W minimalnym stopniu po-trafi przedstawić w sposób opisowy i graficzny wyniki uzyskanych (zmierzonych) wartości termodynamicz-nych. W minimalnym, przy użyciu tylko najprostszych metod, potrafi przedstawić dyskusję nt. możliwych do wystąpienia błędów pomia-ru zarówno w sposób ra-chunkowy jak i graficzny

Z niewielkimi błędami po-trafi przedstawić w sposób opisowy i graficzny wyniki uzyskanych (zmierzonych) wartości termodynamicz-nych. Prezentując dyskusję nt. możliwych do wystą-pienia błędów pomiaru za-równo w sposób rachun-kowy jak i graficzny po-pełnia drobne błędy

W pełni zrozumiały i czy-telny sposób potrafi przed-stawić w sposób opisowy i graficzny wyniki uzyska-nych (zmierzonych) warto-ści termodynamicznych. We właściwy i bezbłędny sposób potrafi przedstawić dyskusję nt. możliwych do wystąpienia błędów pomia-ru zarówno w sposób ra-chunkowy jak i graficzny


Rodzaj Opis


Stanowiska laboratoryjne

Zespół stanowisk laboratoryjnych do przeprowadzania ćwiczeń laboratoryj-nych

Literatura:


1. Balcerski A.: Siłownie okrętowe. Wyd. PG, Gdańsk 1990. 2. Szargut J.: Termodynamika. PWN, Warszawa 2000. 3. Wiśniewski S.: Termodynamika techniczna. WNT, Warszawa 1980. 4. Gąsiorowski J., Radwański E., Zagórski J., Zgorzelski M.: Zbiór zadań z teorii maszyn cieplnych.

WNT, Warszawa 1978. 5. Szargut J., Guzik A., Górniak H.: Programowany zbiór zadań z termodynamiki technicznej. PWN,

Warszawa 1979.







prof. dr hab. inż. Oleh Klyus [email protected] IESO/ZSO

dr inż. Jan Monieta [email protected] IESO/ZSO



145


Nr: 19 Przedmiot: Mechanika płynów*





Rok studiów: I


Grupa przedmiotów:

kierunkowe



I 15 15 3



1.

Cele przedmiotu:

1. Wykształcenie umiejętności posługiwania się podstawową wiedzą nt. procesów dotyczących pły-nów, tj. gazów i cieczy nt. ich statyki, kinematyki i dynamiki

2. Wykształcenie umiejętności rozwiązywania problemów związanych z określaniem podstawowych wielkości fizycznych przy rozwiązywanie zagadnień mechaniki płynów, szczególnie związanych z obliczaniem problemów technicznych zamodelowanych do zadań



EKP1 We właściwy sposób rozpoznaje i stosuje podstawowe prawa i zasady mechaniki płynów dotyczące gazów i cieczy

K_W01, K_W08 K_U01, K_U05

EKP2 Posiada umiejętność obliczania podstawowych parametrów fizycz-nych przy rozwiązywaniu zagadnień mechaniki płynów (gazów i pły-nów)

K_W01, K_W08 K_U01, K_U05




SEKP1

Zna podstawowe pojęcia z zakresu mecha-niki płynów tj. pojecie płynu i rodzaje pły-nu, własności płynu, siły działające w płynach i sposób modelowania ich wy-stępowania. Zna modele płynów i stan na-prężeń w płynie. Umie przeliczać parame-try charakterystyczne dla płynów na jed-nostki układu SI i pochodnych oraz od-wrotnie

EKP 1,2

x x


146

SEKP2

Zna opis kinematyki płynu metodami La-grange’a i Eulera i stosuje dla wybranych przepływów płynu opis ruchu wirowego płynu

EKP1 x

SEKP3 Zna opis dynamiki płynu doskonałego równaniami Eulera i zastosowanie równań Eulera

EKP1 x

SEKP4

Zna i umie określać parcie na ściany pła-skie i zakrzywione zanurzone w płynie oraz parametry je charakteryzujące, roz-wiązywać zagadnienia związane z wypo-rem ciał zanurzonych w płynie i związane ze statecznością ciał pływających

EKP 1,2

x x

SEKP5

Zna zastosowanie równania Bernoulliego w zagadnieniach mechaniki płynów. Umie rozwiązywać zagadnienia mechaniki pły-nów wykorzystując równania ciągłości przepływu płynu i zachowania masy oraz równanie Bernoulliego

EKP1,2 x x

SEKP6 Zna opis i zastosowanie dynamiki płynu rzeczywistego równaniami Navier-Stokesa

EKP1 x

SEKP7 Umie określać reakcje hydrodynamiczne podczas przepływu płynu

EKP 1,2

x x

SEKP8 Zna zastosowanie zagadnień związanych z podobieństwem przepływów

EKP1 x

SEKP9

Zna i umie zastosować do rozwiązywania wybranych zagadnień teorię warstwy przy-ściennej i prawo Prandtla oraz wnioski z doświadczenia Reynoldsa

EKP 1,2

x x

SEKP10

Zna i umie wykorzystywać do rozwiązy-wania wybranych zagadnień teorię war-stwy przyściennej laminarnej i turbulentnej oraz wnioski z doświadczenia Nikuradse

EKP 1,2

x x

SEKP11

Zna zastosowanie zagadnień związanych z wykorzystaniem wykresu Ancony. Umie wykorzystać elementy tworzenia wykresu do rozwiązywania zagadnień obliczeń ru-rociągów

EKP 1,2

x x

SEKP12

Zna podstawowe pojęcia związane z opo-rem i napędem okrętu i podstawowe infor-macje o pędnikach okrętowych, ich rodza-jach i zasadach działania

EKP1 x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: I A Ć

SEKP1,2 1. Podstawowe pojęcia z mechaniki płynów, pojecie płynu, własności

płynu 15 +


147

SEKP1,2,3 2. Siły działające w płynach, modele płynów. Stan naprężeń w płynie;

równanie Eulera 15

SEKP4 3. Parcie na ściany płaskie i zakrzywione zanurzone w płynie. Wypór

ciał zanurzonych w płynie SEKP4 4. Stateczność ciał pływających

SEKP2 5. Opis kinematyki płynu. Równania ciągłości przepływu płynu i za-

chowania masy. Opis kinematyki płynu metodami Lagrange’a i Eu-lera

SEKP5 6. Równanie Bernoulliego i jego zastosowania SEKP2 7. Opis ruchu wirowego płynu. Płaskie przepływy potencjalne

SEKP3,6 8. Opis dynamiki płynu doskonałego; równania Eulera.

Opis dynamiki płynu rzeczywistego; równania Navier-Stokesa

SEKP7 9. Reakcje hydrodynamiczne podczas przepływu płynu; zasada pracy

maszyn przepływowych. Uderzenia hydrauliczne w przewodach SEKP8 10. Podobieństwa przepływów

SEKP9 11. Teoria warstwy przyściennej; prawo Prandtla; doświadczenie Rey-

noldsa

SEKP10,11 12. Warstwa przyścienna laminarna i turbulentna; doświadczenie Niku-

radse. Wykres Ancony

SEKP12 13. Podstawowe pojęcia związane z oporem i napędem okrętu.

Podstawowe informacje o pędnikach okrętowych, ich rodzajach i za-sadach działania





Godziny zajęć 30



Łącznie 53


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny Zaliczenie pisemne, egzamin

EKP1

Nie potrafi we właściwy sposób w pełni rozpo-znawać i stosować praw mechaniki płynów do rozwiązywania zagad-nień. Nie potrafi zasto-sować właściwych za-leżności do obliczeń pa-rametrów fizycznych w zagadnieniach mechani-ki płynów. Charaktery-

Potrafi we właściwy spo-sób w podstawowym za-kresie rozpoznawać i stosować prawa mecha-niki płynów do rozwią-zywania zagadnień. Nie zawsze stosuje właściwe zależności i nie zawsze uzyskuje prawidłowe wy-niki obliczeń parametrów fizycznych. Charaktery-

Potrafi we właściwy spo-sób w znacznej części rozpoznawać i stosować prawa mechaniki płynów do rozwiązywania zagad-nień. Po zastosowaniu właściwych zależności uzyskuje nie zawsze pra-widłowe wyniki obliczeń parametrów fizycznych. Charakteryzuje się nie

Potrafi we właściwy spo-sób w pełni rozpoznawać i stosować prawa mecha-niki płynów do rozwią-zywania zagadnień tech-nicznych. Po zastosowa-niu właściwych zależno-ści uzyskuje prawidłowe wyniki obliczeń parame-trów fizycznych w za-gadnieniach mechaniki


148

zuje się brakiem wiedzy używanych i stosowa-nych jednostek opisują-cych wielkości fizyczne w mechanice płynów

zuje się minimalną wie-dzą używanych i stoso-wanych jednostek opisu-jących wielkości fizyczne w mechanice płynów

zawsze pełną wiedzą używanych i stosowa-nych jednostek opisują-cych wielkości fizyczne w mechanice płynów

płynów. Charakteryzuje się pełną wiedzą używa-nych i stosowanych jed-nostek opisujących wiel-kości fizyczne w mecha-nice płynów

EKP2

Nie potrafi we właściwy sposób stosować wła-ściwych zależności do obliczeń parametrów fi-zycznych. Charakteryzu-je się brakiem wiedzy używanych i stosowa-nych jednostek opisują-cych wielkości fizyczne. Nie potrafi we właściwy sposób wykonywać pro-stych przekształceń jed-nostek opisujących wielkości fizyczne. Nie potrafi wykonać złożo-nych obliczeń wielkości fizycznych

Potrafi tylko w minimal-nym stopniu stosować właściwe zależności w celu uzyskania prawi-dłowych wyników obli-czeń parametrów fizycz-nych. Charakteryzuje się minimalną, podstawową wiedzą używanych i stosowanych jednostek opisujących wielkości fi-zyczne. Potrafi we wła-ściwy sposób wykonywać tylko najprostsze prze-kształcenia jednostek opi-sujących wielkości fi-zyczne. Z błędami doko-nuje złożonych obliczeń wielkości fizycznych

Potrafi we właściwy spo-sób w pełni stosować właściwe zależności uzy-skując nie zawsze prawi-dłowe wyniki obliczeń parametrów fizycznych. Charakteryzuje się nie zawsze pełną wiedzą używanych i stosowa-nych jednostek opisują-cych wielkości fizyczne. Potrafi z drobnymi błę-dami wykonywać złożo-ne przekształcenia jedno-stek opisujących wielko-ści fizyczne. W oblicze-niach złożonych wielko-ści fizycznych popełnia drobne błędy

Potrafi we właściwy spo-sób w pełni stosować właściwe zależności uzy-skując prawidłowe wyni-ki obliczeń parametrów fizycznych używanych w mechanice płynów. Cha-rakteryzuje się pełną wie-dzą używanych i stoso-wanych jednostek opisu-jących wielkości fizycz-ne. Potrafi we właściwy sposób wykonywać zło-żone przekształcenia jed-nostek opisujących wiel-kości fizyczne. W bez-błędny sposób dokonuje złożonych obliczeń wiel-kości fizycznych


Rodzaj Opis


Literatura:


1. Kirkiewicz J.: Mechanika płynów. Wyd. WSM Szczecin, Szczecin 1987. 2. Tuliszka E.: Mechanika płynów. Wyd. PP, Poznań 1976. 3. Prosnak W.J.: Mechanika płynów. Tom I i II. PWN, Warszawa 1970. 4. Dudziak J.: Teoria okrętu. Wyd. Morskie, Gdańsk 1988. 5. Gryboś R.: Zbiór zadań z technicznej mechaniki płynów. PWN, Warszawa 2002.







dr inż. Jan Monieta [email protected] IESO/ZSO



149


Nr: 20 Przedmiot: Podstawy elektrotechniki i elektroniki*





Rok studiów: II


Grupa przedmiotów:

kierunkowe



II 28 12 5



1. Matematyka

2. Fizyka

Cele przedmiotu:

1. Zrozumienie podstawowych zjawisk i zależności w obwodach elektrycznych prądu stałego i zmiennego

2. Opanowanie przeprowadzania podstawowych obliczeń liniowych i nieliniowych obwodów elek-trycznych prądów stałych i sinusoidalnych

3. Zrozumienie działania i budowy podstawowych przyrządów półprzewodnikowych

4. Nabycie umiejętności wykorzystania podstawowych przyrządów półprzewodnikowych w pro-stych obwodach elektrycznych



EKP1

Zna i rozumie podstawowe równania teorii obwodów elektrycznych i magnetycznych oraz metody ich obliczeń. Rozumie zjawiska związane z polem elektrycznym i magnetycznym. Zna podstawowe pojęcia elek-tromagnetyzmu i reguł przestrzennych. Umie szacować i określać pa-rametry obwodów oraz jednostki i wielkości elektryczne i magnetyczne. Umie reprezentować i obliczać obwody prądów sinuso-idalnych. Umie wykorzystać pojęcia i równania mocy w obwodach elektrycznych

K_W01, K_W03, K_U01, K_U02

EKP2 Umie wykonywać pomiary wielkości elektrycznych w obwodach prądu stałego i przemiennego. Umie dobrać przyrządy pomiarowe stosowane w pomiarach elementów elektronicznych

K_U05, K_U06, K_U07

EKP3 Umie zestawić i sprawdzić proste obwody elektryczne i elektroniczne zawierające elementy RLC, diody, stabilizatory i tranzystory

K_U13, K_U14


150




SEKP1

Zna i rozumie pojęcia dotyczące teorii obwodów elektrycznych takich jak: węzeł, oczko, element. Umie stosować prawo Ohma i prawa Kirchhoffa. Zna pojęcia takie jak: natężenie prądu, napięcie, siła elektromotoryczna, rezystancja, rezystancja przewodu, rezystywność, przewodność właściwa materiałów, cieplne działanie prądu, moc prądu elektrycznego. Umie stosować jednostki pod-stawowe (MKSA). Zna metody rozwiązywania równań obwodów złożonych prądu stałego. Zna reguły zapisywania równań, zasady wykorzysta-nia strzałek kierunkowych oraz opis metod obli-czania obwodów złożonych

EKP1 x

SEKP2

Rozumie zasady powstawania pola elektryczne-go. Zna i rozumie pojęcia natężenia pola elek-trycznego, prądu przesunięcia, pojemności elek-trycznej. Zna jednostki pojemności, typy kon-densatorów. Umie wyznaczać stałą czasową w obwodzie z kondensatorem i rezystancją. Określa i oblicza energię naładowanego konden-satora

EKP1 x

SEKP3

Zna pojęcia dotyczące pola magnetycznego, ob-razu pola, pola prądu elektrycznego. Zna prawa: Biota i Savarta, Amper’a. Rozumie pojęcia takie jak: natężenie pola magnetycznego, pole cewki i przewodu. Zna regułę korkociągu prawoskrętne-go. Zna i rozumie zagadnienia związane z me-chanicznym oddziaływaniem pola magnetyczne-go na prąd. Umie przedstawić i wyjaśnić: prosty model silnika elektrycznego, regułę ręki lewej, indukcję magnetycznę, jednostki indukcji ma-gnetycznej, inne modele siłowe działania pola, regułę kierunkową działania prądu w polu ma-gnetycznym

EKP1 x

SEKP4

Umie wyjaśnić zjawiska i pojęcia takie jak: in-dukcja elektromagnetyczna, SEM indukcji, strumień magnetyczny, indukcyjność obwodu elektrycznego, jednostka strumienia magnetycz-nego i indukcyjności, reguły kierunkowe SEM indukcji. Zna zjawiska i pojęcia dotyczące ob-wodów z indukcyjnością, stała czasu obwodu z indukcyjnością, energia pola uzwojenia. Zna zasadę działania prądnicy elektrycznej. Umie wyjaśnić SEM przewodu w polu magnetycznym

EKP1 x


151

SEKP5

Zna i rozumie zjawiska oraz pojęcia takie jak: magnesowanie ciał, przenikalność magnetyczna, rodzaje materiałów magnetycznych, ferromagne-tyzm. Umie przedstawić i opisać charakterystykę magnesowania ferromagnetyka. Zna i umie roz-różnić materiały magnetyczne miękkie i twarde. Zna pojęcia i prawa takie jak: obwód magne-tyczny, prawo Ohma dla obwodu magnetyczne-go, reluktancja, siły magnetyczne w obwodach

EKP1 x

SEKP6

Zna określenie jednofazowego prądu przemien-nego. Zna i rozróżnia parametry prądu sinusoi-dalnego. Zna pojęcia takie jak: wartość średnia, skuteczna, maksymalna prądu sinusoidalnego jedno- i trójfazowego Umie analitycznie, gra-ficznie i symbolicznie (wektorowo, fazorowo, zespolono) przedstawić prąd sinusoidalny. Zna definicje i pojęcia takie jak: przesunięcie fazowe prądu i napięcia sinusoidalnego, moc prądu sinu-soidalnego, moc średnia. Zna metody przedstawiania prostych obwodów prądu sinusoidalnego (RL, RC, RLC) w domenie czasu. Rozumie pojęcia takie jak: reaktancja, impedancja, przesunięcie fazowe. Zna i rozumie prawo Ohma dla obwodów prostych oraz zjawi-ska rezonansu szeregowego i równoległego. Umie rozwiązywać równania obwodów prądu sinusoidalnego w przedstawieniu wektorowym (fazorowym, zespolonym) jak też obwodów zło-żonych prądu sinusoidalnego, mocy prądu sinu-soidalnego w ujęciu wektorowym, Zna definicje mocy czynnej, biernej, pozornej. Umie interpre-tować różne rodzaje mocy. Umie wektorowo przedstawiać prądy i napięcia 3-fazowe. Zna relacje ilościowe w układzie 3-fazowym, umie kojarzyć źródła i odbiorniki w układy, symetrię / niesymetrię układów 3-fazowych. Zna pojęcia i definicje mocy w ukła-dach 3-fazowych i mocy w układzie 3 i 4-przewodowym

EKP 1,2

x

SEKP7

Zna i rozumienie budowę i zasadę działania mierników wskazówkowych magnetoelektrycz-nych, elektromagnetycznych, dynamicznych, in-dukcyjnych, cieplnych, rezonansowych. Zna metody pomiarów wielkości elektrycznych metodą niekontaktową, przy pomocy przekład-ników prądu i napięcia przemiennego. Zna i rozumie metodę kompensacyjną i zasady po-miarów cyfrowych (schematy blokowe). Zna metody pomiarowe prądów i napięć stałych i przemiennych, mocy prądu jednofazowego i trójfazowego, oraz energii prądu przemienne-go. Rozróżnia i rozumie zakresy pomiarowe. Umie przeprowadzić pomiary rezystancji róż-nych wielkości i różnymi metodami. Zna i umie

EKP 1,2

x


152

stosować metody mostkowe i techniczne, pomia-ry indukcyjności pojemności. Zna i umie prowa-dzić pomiary i rejestrację przebiegów zmiennych w czasie jak również metodami oscyloskopo-wymi i komputerowymi

SEKP8

Zna i rozumie procesy przejściowe w obwodach elektrycznych takie jak: stany nieustalone w obwodach prądu stałego, równania obwodów w stanie dynamicznym, załączanie obwodu z pojemnością indukcyjnością, stałe czasowe. Zna i rozumie stany nieustalone w obwodach prądu sinusidalnego, składowe aperiodyczne

EKP 1,2

x

SEKP9

Zna budowę wybranych półprzewodnikowych przyrządów małej mocy i techniki sygnałów, ogólny opis technologii, domieszkowanie, barie-ra styku p-n. Zna budowę diód, tranzystorów bi-polarnych, tranzystorów polowych, podstawo-wych elementów optoelektronicznych, diód LED, optronów, elementów zbudowanych na ciekłych kryształach. Zna budowę i zasadę działania wybranych, pro-stych układów elektroniki

EKP 1,2

x

SEKP 10

Umie wykonywać pomiary podstawowe. Zna metody zarabiania końcówek przewodów i kabli; umie prowadzić pomiary przyrządami klasycz-nymi oraz metodami mostkowymi; zna metody pomiarów elementów RLC; umie prowadzić pomiary oporu metodą techniczną

EKP 1,2,3

x

SEKP 11

Zna i umie przeprowadzać pomiary mocy w obwodach trójfazowych symetrycznych i nie-symetrycznych.

Umie łączyć obwody skojarzone w gwiazdę Υ i trójkąt ∆ oraz obwody z dostępnym i niedo-stępnym punktem zerowym. Zna i umie prowa-dzić pomiary w obwodach z siecią trój- i cztero-przewodową

EKP 1,2,3

x

SEKP 12

Umie zestawiać i przeprowadzać badania obwo-dów w połączeniu szeregowym RLC (rezonans napięć) oraz w połączeniu równoległym RLC (rezonans prądów). Umie wyznaczyć przesunię-cia fazowe na elementach RLC oraz tworzyć wykresy fazorowe

EKP 1,2,3

x

SEKP 13

Umie badać i zdejmować charakterystyki diody klasycznej oraz diody specjalnej (dioda Zenera). Umie prowadzić badania prostownika jednofa-zowego półokresowego i prostownika jednofa-zowego pełnookresowego w układzie Graetz’a

EKP 1,2,3

x

SEKP 14

Umie zdejmować charakterystyki tranzystorów p-n-p oraz n-p-n w układzie OB i OE. Zna ukła-dy tranzystora n-p-n lub p-n-p jako wzmacniacza w układzie WE. Zna metody sterowania fazowe-go kątem zapłonu tyrystora SCR

EKP 1,2,3

x


153

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: II

A

SEKP1 1. Obwody prądu elektrycznego

28

SEKP2,3,4,5 2. Elektromagnetyzm

SEKP6 3. Prąd przemienny sinusoidalny

SEKP7 4. Pomiary wielkości elektrycznych

SEKP8 5. Procesy przejściowe w obwodach elektrycznych

SEKP9 6. Elektronika

Razem: 28

L

SEKP10 7. Pomiary podstawowe

12

SEKP11 8. Pomiary mocy w obwodach jednofazowych i trójfazowych

SEKP12 9. Badanie obwodów RLC

SEKP13 10. Diody i prostowniki niesterowane

SEKP14 11. Tranzystory i tyrystory

Razem: 12

Razem w roku: 40




Godziny zajęć 40



Łącznie 80


154


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny

Zaliczenie pisemne bądź ustne oraz praktyczne podczas zajęć laboratoryjnych

EKP1

Nie zna lub nie rozumie podstawowych równań teorii obwodów elektrycz-nych i magnetycznych oraz metod ich obliczeń. Nie rozumie zjawisk zwią-zanych z polem elektrycz-nym i magnetycznym. Nie posiada umiejętności doty-czących reprezentacji i obliczeń obwodów prą-dów sinusoidalnych. Nie zna pojęć i nie potrafi sto-sować równań do obliczeń mocy w obwodach elek-trycznych

Zna i rozumie proste, pod-stawowe równania teorii obwodów elektrycznych i magnetycznych oraz meto-dy ich obliczeń. Rozumie zjawiska podstawowe zwią-zane z polem elektrycznym i magnetycznym. Posiada umiejętność reprezentacji i obliczeń prostych obwo-dów prądów sinusoidalnych. Zna pojęcia i potrafi stoso-wać równania do obliczeń mocy w prostych obwodach elektrycznych

Zna i rozumie równania teorii obwodów elektrycz-nych i magnetycznych oraz metody ich obliczeń. Ro-zumie zjawiska związane z polem elektrycznym i magnetycznym. Posiada umiejętność reprezentacji i obliczeń obwodów prą-dów sinusoidalnych. Zna pojęcia i potrafi stosować równania do obliczeń mocy w złożonych obwodach elektrycznych

Zna i rozumie równania teorii złożonych obwodów elektrycznych i magne-tycznych oraz metody ich obliczeń. Rozumie zjawi-ska związane z polem elektrycznym i magne-tycznym. Posiada umie-jętność reprezentacji i obliczeń złożonych ob-wodów prądów sinusoi-dalnych za pomocą róż-nych metod np. symbo-licznych. Zna pojęcia i potrafi stosować równa-nia do obliczeń mocy w złożonych obwodach elektrycznych

EKP2

Nie potrafi przeprowadzać pomiarów wielkości elek-trycznych w obwodach prądu stałego i przemien-nego. Nie posiada umie-jętności doboru przyrzą-dów pomiarowych stoso-wanych w pomiarach elek-trycznych

Umie przeprowadzać po-miary wielkości elektrycz-nych w obwodach prądu sta-łego i przemiennego. Posia-da umiejętność prawidłowe-go doboru przyrządów po-miarowych stosowanych w pomiarach elektrycznych

Umie przeprowadzać po-miary wielkości elektrycz-nych w obwodach prądu stałego i przemiennego przy użyciu różnych typów mierników. Posiada umie-jętność prawidłowego do-boru przyrządów pomiaro-wych stosowanych w pomiarach elektrycznych oraz potrafi poprawnie do-brać (nastawić) zakresy pomiarowe

Umie przeprowadzać po-miary wielkości elek-trycznych w obwodach prądu stałego i przemien-nego przy użyciu różnych typów mierników meto-dami bezpośrednimi i pośrednimi. Posiada umiejętność prawidłowe-go doboru przyrządów pomiarowych stosowa-nych w pomiarach elek-trycznych oraz samo-dzielnie potrafi poprawnie dobrać (nastawić i wyja-śnić dlaczego) zakresy pomiarowe

EKP3

Nie umie zestawiać i sprawdzać prostych ob-wodów elektrycznych i elektronicznych zawiera-jących elementy RLC, diody, stabilizatory i tran-zystory

Potrafi zestawiać i spraw-dzać nieskomplikowane obwody elektryczne i elek-troniczne zawierające ele-menty RLC, diody, stabili-zatory i tranzystory

Potrafi samodzielnie (na podstawie schematu) ze-stawiać i sprawdzać nie-skomplikowane obwody elektryczne i elektroniczne zawierające elementy RLC, diody, stabilizatory i tran-zystory

Potrafi samodzielnie (na podstawie schematu) ze-stawiać i sprawdzać roz-gałęzione obwody elek-tryczne i elektroniczne zawierające elementy RLC, diody, stabilizatory i tranzystory


Rodzaj Opis

Rzutnik multimedialny

Zajęcia audytoryjne w formie prezentacji multimedialnej i filmów

Literatura Przewodniki do ćwiczeń laboratoryjnych i zbiory zadań do ćwiczeń audytoryjnych

Sprzęt laboratoryjny

Mierniki analogowe i cyfrowe, elementy elektryczne i elektroniczne przystoso-wane do prowadzenia badań, przewody łączeniowe, zasilacze, oscyloskopy


155

Literatura:


1. Gnat K.: Elektrotechnika dla studentów Wydziału Mechanicznego WSM. Szczecin 2000. 2. Gnat K., Żełudziewicz R., Tarnapowicz D.: Podstawy elektrotechniki i elektroniki dla studentów

Wydziału Mechanicznego WSM. Szczecin 2002. 3. Praca zbiorowa: Poradnik elektryka. WSiP, Warszawa 1995. 4. Pazdro K., Poniński M.: Miernictwo Elektryczne w pytaniach i odpowiedziach. WNT, Warszawa

1986. 5. Chwaleba A., Moeschke B., Płoszajski G.: Elektronika. WSiP, Warszawa 1996. 6. Koziej E., Sochoń B.: Elektrotechnika i elektronika. Warszawa 1986. 7. Praca zbiorowa pod redakcją Pawła Hempowicza: Elektrotechnika i elektronika dla nieelektryków.

PWN, Warszawa 1995.


1. Jabłoński W.: Elektrotechnika z automatyką. WSiP, Warszawa 1996. 2. Norman Lurch E.: Podstawy techniki elektronicznej. PWN, Warszawa 1990. Opracował: prof. dr

inż. Mieczysław Wierzejski.




dr inż. Dariusz Tarnapowicz [email protected] IEiAO/ZEiEO


dr inż. Maciej Kozak [email protected] IEiAO/ZEiEO



156


Nr: 21 Przedmiot: Maszyny i napędy elektryczne*





Rok studiów: II


Grupa przedmiotów:

kierunkowe



II 44E 8 4



1. Matematyka

2. Fizyka

3. Podstawy elektrotechniki i elektroniki

Cele przedmiotu:

1. Zrozumienie podstawowych zjawisk zachodzących w maszynach elektrycznych prądu stałego i zmiennego

2. Poznanie i zrozumienie zasady pracy i metod sterowania okrętowych maszyn elektrycznych

3. Zrozumienie zasad pracy i własności podstawowych energoelektronicznych przekształtników energii elektrycznej

4. Zrozumienie struktur i zasad pracy oraz sterowania okrętowych napędów elektrycznych



EKP1 Zna i rozumie budowę i zasadę działania głównych typów maszyn elektrycznych

K_W01, K_W02, K_W03, K_W04, K_W06, K_U06, K_U07, K_U08,

K_U09, K_U15

EKP2 Przeprowadza poprawnie czynności sterownicze w okrę-towych układach elektroenergetycznych

K_U12, K_U13, K_U14, K_U15

EKP3 Wykonuje proste czynności diagnostyczne w okrętowych układach elektromaszynowych i proste naprawy nie-sprawności

K_U15




SEKP1 Student rozumie zasadę działania elektrycznych maszyn wirujących. Wykazuje się znajomością ogólnych wiadomości o maszynach elektrycznych,

EKP 1,2

x


157

elementach ich budowy, materiałach czynnych. Rozumie powstawanie sił elektromotorycznych (SEM) i momentów elektromagnetycznych w elek-trycznych maszynach wirujących. Student zna i ro-zumie równania dynamiki ruchu i umie przepro-wadzić właściwy podział maszyn. Wykazuje się umiejętnością wykorzystania danych znamiono-wych maszyn i zastosowaniem na statkach

SEKP2

Student umie rozróżnić typy oraz wykonania i budowę prądnic synchronicznych. Zna wpływ obciążenia i rozumie wpływ reakcji twornika. Potrafi właściwie interpretować wykres wska-zowy i charakterystyki maszyny jak również podstawowe zależności. Student zna i rozumie pojęcia momentu maszyny synchronicznej. Po-trafi wyjaśnić pojęcie prądu wzbudzenia i sposo-bów jego uzyskiwania i regulacji. Umie pokazać charakterystyki regulacyjne oraz przedstawić układy wzbudzenia (ogólnie). Student rozumie zagadnienia związane z pracą równoległą prąd-nic synchronicznych. Zna warunki synchroniza-cji i umie wykonać synchronizację prądnic syn-chronicznych. Zna zagadnienia związane z roz-działem mocy czynnej i biernej. Potrafi zapre-zentować przejmowanie obciążenia czynnego i biernego

EKP 1,2

x

SEKP3

Student zna i rozumie budowę oraz zasadę pracy silnika asynchronicznego klatkowego. Rozumie równania i schemat zastępczy. Umie wyjaśnić pojęcia momentu maszyny, zna i potrafi przed-stawić charakterystyki mechaniczne oraz wybra-ne stany pracy, tj. stan jałowy, zwarcie. Rozumie wpływ zmiany częstotliwości zasilania. Zna me-tody służące do rozruchu silnika klatkowego. Umie wyjaśnić stan pracy prądnicowej silnika klatkowego. Rozumie budowę silnika asynchro-nicznego pierścieniowego i wybrane stany pracy maszyny, tj. charakterystyki mechaniczne natu-ralne i z dodatkową rezystancją w obwodzie wirnika

EKP1 x

SEKP4

Student rozumie budowę komutatorowej maszy-ny prądu stałego. Umie wyjaśnić powstawanie pola magnetycznego w maszynie prądu stałego. Student potrafi wyjaśnić stan pracy prądnicowej maszyny prądu stałego i wpływ reakcji twornika. Zna i umie zaprezentować charakterystyki ze-wnętrzne prądnicy oraz zna zagadnienia związa-ne z pracą równoległą prądnic prądu stałego. Student potrafi pokazać i wyjaśnić budowę silni-ków prądu stałego. Zna i rozumie schematy po-łączeń silników. Zna wpływ parametrów na cha-rakterystyki mechaniczne silników oraz rozumie zagadnienia rozruchowe i regulacyjne silników prądu stałego

EKP1 x


158

SEKP5

Student zna budowę transformatora jednofazo-wego oraz uzwojeń i rdzenia. Umie przeprowa-dzić właściwą klasyfikację zna i rozumie pojęcie przekładni napięciowej. Potrafi przedstawić i wyjaśnić podstawowe zależności w transforma-torze oraz pojęcia związane z mocą znamionową transformatora. Zna budowę oraz zastosowania przekładników prądowych i napięciowych oraz autotransformatorów. Student potrafi opisać za-sadę działania transformatora 3-fazowego jak również umie przedstawić budowę rdzeni i uzwojeń. Potrafi wyjaśnić pojęcia kojarzenia uzwojeń a także relacje napięć i prądów w trans-formatorze 3-fazowym. Zna i umie wyjaśnić po-jęcia grupy połączeń

EKP1 x

SEKP6

Student zna definicję przedmiotu, i miejsce energoelektroniki w elektrotechnice i energety-ce. Potrafi właściwie sklasyfikować zasilacze energoelektroniczne takie jak prostownik, prze-kształtnik, przemiennik częstotliwości (bezpo-średni i pośredni), przerywacz. Rozumie budowę układów o wyjściu napięciowym i prądowym. Zna i rozumie odmiany komutacji takie jak: ze-wnętrzna i wewnętrzna, prostokątna (twarda) i miękka (rezonansowa) Rozumie budowę i za-sadę działania przekształtnika tyrystorowego mostkowego jedno i trójfazowego. Zna i umie przedstawić podstawowe zależności i charakte-rystyki, przy przewodzeniu ciągłym i niecią-głym. Rozumie i umie wyjaśnić wpływ induk-cyjności zasilania na charakterystyki prze-kształtnika stan pracy inwertorowej przekształt-nika oraz pojęcie przewrotu przekształtnika. Umie podać przykłady zastosowania pracy in-wertorowej przekształtników w energetyce okrę-towej. Zna zasadę działania przekształtników nawrotnych. Umie wyjaśnić działanie prostow-nika diodowego, zasadę przełączania diod oraz przedstawić podstawowe schematy prostowni-ków jedno- i 3-fazowych, obrazy napięć i prą-dów wyjściowych, jak również podstawowe za-leżności przy obciążeniach różnego typu. Student potrafi pokazać i wyjaśnić budowę tran-zystorowego falownika napięcia, schematy mostkowe jedno- i 3-fazowy oraz metody kształ-towania napięcia i prądu wyjściowego. Student umie przedstawić wektorowe i czasowe przebie-gi występujące przy pracy falownika oraz pod-stawowe zależności napięciowe. Rozumie zasa-dę dwukierunkowego transportu energii, potrafi wyjaśnić metodę sterowania prądowego. Zna ty-py i budowę regulowanych i stabilizowanych za-silaczy prądu stałego

EKP 1,2

x


159

SEKP7

Student zna i potrafi przedstawić cele i struktury układów napędowych oraz charakterystyki na-pędowe silnika i obciążenia. Zna pojęcia punktu pracy ustalonej napędu, charakterystyki dyna-miczne napędu oraz umie wyjaśnić działanie różnych rodzajów układów sterowania napędem. Rozróżnia i umie wyjaśnić typy i rodzaje stero-wania takie jak układy przekaźnikowo-styczni-kowe, elektroniczne, komputerowe. Student po-trafi opisać typy napędów z silnikiem indukcyj-nym klatkowym zna i potrafi pokazać charakte-rystyki napędowe silnika klatkowego oraz spo-soby sterowania silnika klatkowego. Zna metody rozruchowe i zabezpieczenia oraz sterowanie częstotliwościowe. Zna budowę i układy pracy silników wielobiegowych. Rozumie zasady dzia-łania częstotliwościowych falownikowych napę-dów z silnikami klatkowymi, zna budowę fa-lownika napięcia umie przedstawić i objaśnić charakterystyki regulacyjne, startowe i rozru-chowe. Zaznajomiony jest z metodami sterowa-nia i zasadami zabezpieczeń maszyn napędo-wych. Potrafi wskazać przykłady okrętowych napędów z silnikami prądu przemiennego takimi jak: na-pęd steru strumieniowego, napęd główny śruby okrętowej, napęd windy kotwicznej. Zna zasto-sowanie silników pierścieniowych do napędu i umie wyjaśnić sterowanie rezystancyjne, rozu-mie budowę i zasadę działania kaskad zaworo-wych. Zna napędy z silnikiem prądu stałego, umie przedstawić charakterystyki napędowe sil-nika prądu stałego, rozumie metody zmiany prędkości kątowej oraz rozumie zagadnienia roz-ruchu, nawrotu, typów sterowania. Potrafi podać i przykłady okrętowych napędów z silnikiem prądu stałego, umie wyjaśnić zasadę działania prostych napędów pomp i wentylatorów i dzia-łanie regulowanego napędu tyrystorowego

EKP 1,2

x

SEKP8

Student potrafi wykonać następujące pomiary oraz czynności: – wyznaczanie charakterystyk silnika prądu sta-

łego połączonego jako bocznikowy oraz sze-regowo-bocznikowy, skojarzony zgodnie lub przeciwsobnie;

– regulacja prędkości obrotowej metodą oporu dodatkowego Rd, za pomocą zmiany strumie-nia magnetycznego Φ oraz zmiany napięcia zasilania U

EKP 1,2,3

x

SEKP9

Student potrafi wyznaczać charakterystyki robo-cze transformatora w stanie pracy jałowym, ob-ciążenia oraz zwarcia laboratoryjnego. Student potrafi połączyć transformator trójfazo-wy stosując różne grupy połączeń

EKP 1,2,3

x


160

SEKP 10

Student umie przeprowadzić badanie trójfazo-wego silnika asynchronicznego pierścieniowego pod kątem regulacji prędkości obrotowej silnika za pomocą oporów dodatkowych Rd włączonych w obwód wirnika. Potrafi wyznaczać charaktery-styki mechaniczne n = f(M), naturalną oraz sztuczne dla różnych wartości oporów Rd

EKP 1,2,3

x

SEKP 11

Student potrafi przeprowadzić badanie trójfazo-wego asynchronicznego silnika klatkowego z fa-lownikiem pod kątem: – płynnej regulacji prędkości obrotowej silnika

za pomocą zmiany częstotliwości f w stojanie maszyny, z zachowaniem warunku U/f = const;

– płynnej zmiany prędkości obrotowej za po-mocą regulacji napięcia U1 w stojanie maszy-ny;

– wyznaczania charakterystyk roboczych silnika w ww. stanach pracy maszyny.

Student zna metody ograniczania prądów rozru-chowych w silnikach asynchronicznych klatko-wych poprzez stosowanie metod rozruchowych takich jak: obniżenie napięcia zasilania, rozruch gwiazda-trójkąt, zastosowanie falownika napę-dowego

EKP 1,2,3

x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: II

A

SEKP1 1. Ogólne wiadomości o maszynach elektrycznych, moment elektroma-gnetyczny

44

SEKP2 2. Prądnica synchroniczna

SEKP3 3. Silnik asynchroniczny klatkowy

SEKP4 4. Komutatorowa maszyna prądu stałego

SEKP5 5. Transformatory

SEKP6 6. Energoelektronika

SEKP7 7. Elektryczne napędy okrętowe

Razem: 44

L

SEKP8 8. Silnik prądu stałego

8 SEKP9 9. Transformatory

SEKP10 10. Badanie trójfazowego silnika asynchronicznego pierścieniowego

SEKP11 11. Badanie trójfazowego asynchronicznego silnika klatkowego z falow-

nikiem

Razem: 8

Razem w roku: 52


161




Godziny zajęć 52



Łącznie ?


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny


EKP1

Nie rozróżnia typów maszyn elektrycznych oraz nie rozumie zja-wisk związanych z wy-twarzaniem momentu elektromagnetycznego w maszynach. Nie po-siada umiejętności określania metod regu-lacji prędkości obro-towej w maszynach oraz nie zna zagadnień związanych z meto-dami ograniczania prądów rozruchowych. Nie zna podstawowych elementów i układów energoelektronicznych. Nie potrafi wskazać zastosowań poszcze-gólnych typów maszyn w zastosowaniach na-pędowych. Nie zna podstawowych równań opisujących maszyny elektryczne

Zna podstawowe typy maszyn elektrycznych oraz rozumie podsta-wowe zjawiska zwią-zane z wytwarzaniem momentu elektroma-gnetycznego w ma-szynach. Zna na du-żym poziomie ogólno-ści metody regulacji prędkości obrotowej w maszynach oraz zna metody ograniczania prądów rozruchowych. Rozróżnia podstawo-we elementy i układy energoelektroniczne. Potrafi wskazać różne typy maszyn w zasto-sowaniach napędo-wych. Zna proste, pod-stawowe równania opisujące maszyny elektryczne

Zna i rozróżnia podstawowe typy maszyn elektrycznych oraz rozumie zjawiska zwią-zane z wytwarzaniem mo-mentu elektromagnetycznego w maszynach. Potrafi napisać odpowiednie zależności ana-lityczne. Zna metody regula-cji prędkości obrotowej w maszynach i potrafi przed-stawić zależności analityczne. Zna metody ograniczania prądów rozruchowych i po-trafi wskazać wady i zalety każdej z nich. Rozróżnia elementy i układy energoe-lektroniczne oraz jest w sta-nie przedstawić podstawowe zależności analityczne opisu-jące zjawiska w tych ukła-dach. Potrafi wskazać różne typy maszyn w zastosowa-niach napędowych i zapropo-nować konkretne typy do specyficznych zastosowań. Zna proste, podstawowe rów-nania opisujące maszyny elektryczne i potrafi je wła-ściwie interpretować

Zna i rozróżnia wszystkie oma-wiane typy maszyn elektrycznych oraz dogłębnie rozumie zjawiska związane z wytwarzaniem mo-mentu elektromagnetycznego w maszynach. Potrafi napisać od-powiednie zależności analityczne i je swobodnie przekształcać i właściwie interpretować. Zna metody regulacji prędkości obro-towej w maszynach i potrafi przedstawić zależności analitycz-ne i graficzne opisujące metody regulacji. Zna metody ogranicza-nia prądów rozruchowych i potra-fi wskazać wady i zalety każdej z nich. Biegle rozróżnia elementy i układy energoelektroniczne oraz jest w stanie przedstawić zależno-ści analityczne opisujące zjawi-ska zachodzące w tych układach. Potrafi przedstawić i właściwie uzasadnić wady i zalety konkret-nych typów układów. Potrafi wskazać różne typy maszyn w zastosowaniach napędowych i zaproponować odpowiednie ich typy do specyficznych zastoso-wań. Zna proste i złożone równa-nia opisujące maszyny elektrycz-ne i potrafi je właściwie interpre-tować

EKP2

Nie zna i nie rozumie czynności sterowni-czych służących do prawidłowej eksploat-acji okrętowych urzą-dzeń elektroenerge-tycznych

Zna i rozumie czynno-ści sterownicze służą-ce do prawidłowej eksploatacji okręto-wych urządzeń elek-troenergetycznych. Potrafi określić stany pracy układu elektroe-nergetycznego, przy których należy stoso-wać właściwe czynno-ści sterownicze

Zna i rozumie czynności ste-rownicze służące do prawi-dłowej eksploatacji okręto-wych urządzeń elektroenerge-tycznych. Potrafi określić stany pracy układu elektroe-nergetycznego, przy których należy stosować właściwe czynności sterownicze. Potra-fi praktycznie zastosować właściwe metody sterownicze w prostych układach elek-troenergetycznych

Zna i rozumie czynności sterow-nicze służące do prawidłowej eksploatacji okrętowych urządzeń elektroenergetycznych. Samo-dzielnie potrafi określić stany pracy układu elektroenergetycz-nego, przy których należy stoso-wać właściwe czynności sterow-nicze. Samodzielnie potrafi prak-tycznie zastosować właściwe me-tody sterownicze w złożonych układach elektroenergetycznych


162

EKP3

Nie zna prostych me-tod i czynności dia-gnostycznych w okrę-towych układach elek-tromaszynowych i nie jest w stanie wskazać metod przeprowadza-nia prostych napraw niesprawności

Zna proste metody i czynności diagno-styczne przeprowa-dzane w okrętowych układach elektroma-szynowych i jest w stanie wskazać od-powiednie metody przeprowadzania pro-stych napraw nie-sprawności

Zna proste i złożone metody i czynności diagnostyczne w okrętowych układach elek-tromaszynowych i jest w sta-nie wskazać odpowiednie metody przeprowadzania pro-stych i złożonych napraw nie-sprawności. Potrafi wykony-wać pod nadzorem proste na-prawy i niesprawności ukła-dów elektroenergetycznych

Zna proste i złożone metody i czynności diagnostyczne w okrętowych układach elektroma-szynowych i jest w stanie wska-zać odpowiednie metody prze-prowadzania prostych i złożonych napraw niesprawno-ści. Potrafi wykonywać samo-dzielnie proste naprawy i nie-sprawności układów elektroener-getycznych oraz dobrać potrzeb-ne narzędzia


Rodzaj Opis



Literatura Przewodniki do ćwiczeń laboratoryjnych i zbiory zadań do ćwiczeń audytoryjnych


Mierniki analogowe i cyfrowe, elementy i układy energoelektroniczne przystosowane do prowadzenia badań, przewody łączeniowe, zasilacze, oscyloskopy, maszyny elek-tryczne rzeczywiste, programy symulacyjne, przekształtniki energoelektroniczne

Literatura:


1. Przeździecki F.: Elektrotechnika i elektronika. PWN, 1980. 2. Plamitzer A.: Maszyny elektryczne. WNT, Warszawa 1982. 3. Latek W., Teoria maszyn elektrycznych, WNT, Warszawa 1987. 4. Latek W.: Badania maszyn elektrycznych w przemyśle. WNT, Warszawa 1979. 5. Bajorek Z.: Maszyny elektryczne. WNT, 1980.


1. Henig T.: Maszyny i napęd elektryczny. WSiP.




dr inż. Bogdan Nienartowicz [email protected] IEiAO/ZEiEO




163


Nr: 22 Przedmiot: Elektrotechnika okr ętowa*





Rok studiów: III


Grupa przedmiotów:

kierunkowe



III 36E 12 5



1. Fizyka


3. Maszyny i napędy elektryczne

4. Podstawy automatyki i robotyki

Cele przedmiotu:

1. Celem przedmiotu jest przygotowanie przyszłego absolwenta do wykonywania czynności związanych z użytkowaniem okrętowych systemów elektroenergetycznych (poziom operacyjny STCW) i nadzoru nad użytkowaniem okrętowych systemów elektroenergetycznych (poziom zarządzania STCW)



EKP1 Umie wyjaśnić działanie poszczególnych elementów okrę-towego systemu elektroenergetycznego

K_W03, K_W07, K_W10, K_U01, K_U09, K_U11, K_U12, K_U14

EKP2 Umie obsługiwać okrętowe systemy elektroenergetyczne w różnych stanach pracy

K_W04, K_U07, K_U09, K_U11, K_U12

EKP3 Zna metody i systemy ochrony ludzi przed porażeniem prądem elektrycznym

K_W04, K_W10, K_W12, K_U09, K_U11, K_U13, K_U15, K_U16

EKP4 Zna właściwości okrętowych odbiorników energii elek-trycznej i zasady ich zabezpieczeń

K_W04, K_W07, K_W10, K_U02, K_U07, K_U09, K_U11

EKP5 Rozumie zasady pracy okrętowych instalacji ppoż. i łączności

K_W04, K_W12, K_U22




SEKP1 Potrafi opisać sposoby wytwarzania energii elektrycznej na statku

EKP1 x


164

SEKP2 Zna i rozumie budowę systemów rozdziału energii elektrycznej na statku

EKP2 x

SEKP3

Zna zasadę działania i budowę okrętowych sys-temów oświetleniowych, łączności i przeciwpo-żarowych oraz systemy zabezpieczeń odbiorni-ków energii elektrycznej

EKP4 x

SEKP4 Zna i rozumie budowę okrętowych elektrycz-nych napędów głównych wykorzystujących ma-szyny prądu stałego i zmiennego

EKP5 x

SEKP5 Zna i rozumie metody i systemy okrętowych systemów ochrony ludzi przed porażeniem elek-trycznym

EKP3 x

SEKP6

Potrafi obsługiwać okrętowe urządzenia elek-troenergetyczne takie jak: transformatory, prąd-nice synchroniczne, agregaty awaryjne, akumu-latory

EKP 1,2

x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: III

A

SEKP1

1. Wytwarzanie energii elektrycznej na statku Generatory synchroniczne, diesel generatory, turbogeneratory, para-metry i charakterystyki, układy wzbudzenia (ogólny podział). Układy wzbudzenia okrętowych generatorów synchronicznych, ukła-dy wzbudzenia maszyn szczotkowych (kompaudancyjne i boczniko-we), struktury układów regulacji, własności zwarciowe, układy wzbu-dzenia maszyn bezszczotkowych. Okrętowe prądnice wałowe z maszynami synchronicznymi, zasady re-gulacji mocy czynnej i bierniej. Praca równoległa generatorów synchronicznych, zasady i aparatura synchronizacji, sterowanie obciążeniem mocą czynną i bierną. Awaryjne źródła zasilania, akumulatory i ich eksploatacja. Agregaty awaryjne i tablice zasilania awaryjnego

36

SEKP2

2. Rozdział energii elektrycznej na statku Rola i zawartość przepisów towarzystw klasyfikacyjnych w budowie okrętowego systemu energoelektrycznego, przepisy PRS. Systemy rozdziału energii elektrycznej na okręcie, wymagania zasilania niektó-rych odbiorników, napięcia znamionowe, sieci prądu stałego i prze-miennego. Bilans elektroenergetyczny statku, wyznaczenie mocy zainstalowanej elektrowni i rodzaju źródeł energii, podział mocy zainstalowanej na jednostki. Aparatura komutacyjna w energetyce okrętowej, wyłączniki zwarcio-we, bezpieczniki topikowe, styczniki, przekaźniki, charakterystyki aparatów. Zasady zabezpieczeń zwarciowych, przeciążeniowych i napięciowych w sieci, zabezpieczenia w elektrowni i w sieci, zabezpieczenia silni-ków

SEKP3 3. Elektryczne instalacje okrętowe Okrętowe urządzenia oświetleniowe, lampy żarowe, lampy jonowe i


165

ich wyposażenie, oświetlenie awaryjne, zasilanie oświetlenia (napię-cia, tory zasilania), oświetlenie nawigacyjne. Instalacje łączności na statku, telefony, rozgłośnie. Okrętowe instalacje ppoż., czujniki i ich działanie, instalacje gaszenia, sygnalizacje i sterowanie alarmami. Elektryczne ogrzewanie na jednostkach morskich. Kompatybilność elektromagnetyczna w sieci okrętowej

SEKP4

4. Elektryczny napęd śruby okr ętowej Charakterystyki i wymagania elektrycznego napędu głównego, pier-wotne źródła energii, zastosowania elektrycznego napędu głównego, podstawowe ustroje napędu. Napędy z silnikiem prądu stałego, regulacja prędkości, nawrót, zwrot mocy. Napędy z silnikiem prądu przemiennego, rodzaje zasilania i sterowa-nia, przekształtniki i falowniki dużej mocy

SEKP5

5. Zasady ochrony od porażeń w sieci okrętowej Wrażliwość człowieka na prąd elektryczny, prądy i napięcia bezpiecz-ne, sieci izolowane i uziemione, systemy kontroli stanu upływności sieci, zasady uziemiania

Razem: 36

L SEKP6

6. Ustalanie grupy połączeń transformatorów trójfazowych; 7. Zdejmowanie charakterystyk prądnicy synchronicznej trójfazowej

przy pracy indywidualnej na obciążenie typu R oraz RL dla różnych cosϕ;

8. Współpraca równoległa prądnic synchronicznych; 9. Metody synchronizacji generatorów synchronicznych;

10. Rozdział mocy między współpracujące generatory synchroniczne; 11. Badanie właściwości przekaźnika termobimetalicznego; 12. Zabezpieczenia prądnic synchronicznych; 13. Zabezpieczenia silników prądu zmiennego; 14. Rola styczników i przekaźników w układach zasilania i sterowania; 15. Łączenie prostych układów sterowania z zastosowaniem przekaźni-

ków czasowych oraz blokad elektrycznych; 16. Ochrona przeciwporażeniowa w sieciach elektrycznych różnego typu; 17. Wykorzystanie komputerowych programów do rejestracji rzeczywi-

stych parametrów pracy układów elektrycznych na przykładzie pro-gramu DasyLab, np.; softstart silnika asynchronicznego;

18. Zmiany napięcia i prądu w prostownikach sterowanych oraz w falow-nikach

12

Razem: 12

Razem w roku: 48




Godziny zajęć 48 5



166


Łącznie ?



Zaliczenie pisemne lub ustne

EKP1

Nie potrafi opisać podstawowych me-tod wytwarzania energii elektrycznej na statku. Nie umie wyjaśnić działania poszczególnych elementów okręto-wego systemu elek-troenergetycznego

Potrafi opisać pod-stawowe metody wytwarzania ener-gii elektrycznej na statku. Potrafi wy-jaśnić działanie podstawowych elementów okręto-wego systemu elek-troenergetycznego

Potrafi opisać i szczegółowo wyjaśnić metody wytwarza-nia energii elektrycznej na statku. Potrafi wyjaśnić dzia-łanie wszystkich elementów okrętowego systemu elek-troenergetycznego. Zna me-tody służące do diagnostyki systemów elektroenergetycz-nych

Ma rozbudowaną wiedzę na temat me-tod wytwarzania energii elektrycznej na statku. Potrafi szczegółowo wyja-śnić działanie wszystkich elementów okrętowego systemu elektroenerge-tycznego. Zna metody służące do dia-gnostyki okrętowych systemów elek-troenergetycznych. Biegle posługuje się schematami systemów elektroener-getycznych

EKP2

Nie posiada umie-jętności obsługi okrętowych syste-mów elektroenerge-tycznych w różnych stanach pracy

Posiada podstawo-wą wiedzę na temat obsługi okrętowych systemów elektroe-nergetycznych w różnych stanach pracy

Posiada rozbudowaną wiedzę na temat obsługi okrętowych systemów elektroenergetycz-nych w różnych stanach pra-cy. Potrafi dokładnie wyja-śnić zjawiska zachodzące w różnych stanach pracy układu elektroenergetycznego statku

Posiada rozbudowaną wiedzę na temat obsługi okrętowych systemów elek-troenergetycznych w różnych stanach pracy. Potrafi dokładnie wyjaśnić zja-wiska zachodzące w różnych stanach pracy układu elektroenergetycznego statku. Potrafi zaproponować rozwią-zania alternatywne w przypadku nie-sprawności elementów układu. Ma szczegółową wiedzę na temat budowy układów stosowanych w praktyce

EKP3

Nie zna metod i systemów ochrony ludzi przed poraże-niem prądem elek-trycznym

Zna metody i sys-temy ochrony ludzi przed porażeniem prądem elektrycz-nym. Potrafi wyja-śnić działanie pod-stawowych elemen-tów systemu ochrony ludzi przed porażeniem prądem elektrycznym

Zna metody i systemy ochro-ny ludzi przed porażeniem prądem elektrycznym. Potrafi dokładnie wyjaśnić działanie wszystkich elementów sys-temu ochrony ludzi przed po-rażeniem prądem elektrycz-nym

Zna metody i systemy ochrony ludzi przed porażeniem prądem elektrycz-nym. Potrafi dokładnie wyjaśnić dzia-łanie wszystkich elementów systemu ochrony ludzi przed porażeniem prą-dem elektrycznym. Potrafi dokładnie wyjaśnić zjawiska zachodzące podczas porażenia prądem elektrycznym. Ma szczegółową i rozbudowaną wiedzę na temat metod i systemów ochrony ludzi przed porażeniem prądem elektrycz-nym

EKP4

Nie zna właściwo-ści okrętowych od-biorników energii elektrycznej i zasad ich zabezpieczeń

Zna właściwości okrętowych od-biorników energii elektrycznej i zasady ich zabez-pieczeń

Zna właściwości okrętowych odbiorników energii elek-trycznej i zasady ich zabez-pieczeń. Potrafi opisać i szczegółowo wyjaśnić wła-ściwości okrętowych odbior-ników energii elektrycznej i zasady ich zabezpieczeń. Zna metody służące do diagno-styki zabezpieczeń okręto-wych odbiorników energii elektrycznej

Zna właściwości okrętowych odbiorni-ków energii elektrycznej i zasady ich zabezpieczeń. Potrafi opisać i szczegó-łowo wyjaśnić właściwości okręto-wych odbiorników energii elektrycznej i zasady ich zabezpieczeń. Zna metody służące do diagnostyki zabezpieczeń okrętowych odbiorników energii elek-trycznej. Potrafi dokładnie wyjaśnić zjawiska zachodzące podczas przecią-żenia i zwarcia. Ma szczegółową i roz-budowaną wiedzę na temat właściwo-ści okrętowych odbiorników energii elektrycznej i zasad ich zabezpieczeń

EKP5

Nie rozumie zasad pracy okrętowych instalacji ppoż. i łączności

Rozumie zasady pracy okrętowych instalacji ppoż. i łączności

Rozumie zasady pracy okrę-towych instalacji ppoż. i łączności. Potrafi opisać i szczegółowo wyjaśnić za-sady pracy okrętowych insta-lacji ppoż. i łączności. Potrafi wyjaśnić działanie wszyst-kich elementów okrętowych

Rozumie zasady pracy okrętowych in-stalacji ppoż. i łączności. Potrafi opisać i szczegółowo wyjaśnić zasady pracy okrętowych instalacji ppoż. i łączności. Potrafi wyjaśnić działanie wszystkich elementów okrętowych instalacji ppoż. i łączności. Zna metody służące do diagnostyki okrętowych instalacji


167

instalacji ppoż. i łączności. Zna metody służące do dia-gnostyki okrętowych instala-cji ppoż. i łączności

ppoż. i łączności. Ma rozbudowaną wiedzę na temat zasad pracy okręto-wych instalacji ppoż. i łączności


Rodzaj Opis



Literatura Przewodniki do ćwiczeń laboratoryjnych


Stanowiska badawcze elementów energoelektronicznych, rzeczywiste układy badaw-cze układów energoelektronicznych. Mierniki analogowe i cyfrowe, oscyloskopy oraz stanowiska pomiarów i wizualizacji komputerowych

Literatura:


1. Wyszkowski S.: Elektrotechnika okrętowa. WM, Gdańsk 1971. 2. Wyszkowski S.: Elektrotechnika okrętowa tom 1. WM, Gdańsk 1991. 3. Wyszkowski J.,Wyszkowski S.: Elektrotechnika okrętowa. Napędy elektryczne. Wydawnictwo

Fundacji Rozwoju Akademii Morskiej w Gdyni, Gdynia 2002. 4. Gnat K., Hrynkiewicz J., Sojka J.: Elektrotechnika okrętowa. Skrypt WSM, Szczecin 1991. 5. Zatorski W., Figwer J.: Układy wzbudzenia okrętowych prądnic synchronicznych. Wydawnictwo

Morskie, Gdańsk 1978. 6. Wyszkowski S.: Energoelektronika na statkach. Wyd. Morskie, Gdańsk 1981. 7. Sołdek J.: Automatyzacja statków. Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1985. 8. Śmierzchalski R.: Automatyzacja systemu elektroenergetycznego statku. Wydawnictwo Gryf,

Gdańsk 2004. 9. Białek R.: Elektroenergetyka okrętowa. Gdynia 1997.

10. Markiewicz H.: Bezpieczeństwo w elektroenergetyce. WNT, Warszawa 1999. 11. Jabłoński W.: Ochrona przeciwporażeniowa w urządzeniach elektroenergetycznych niskiego

i wysokiego napięcia. WNT, Warszawa 2005.


1. Białek R., Gnat K.: Elektrotechnika dla studentow Wydziału Nawigacyjnego. WSM, Szczecin 2000.

2. Białek R.: Elektryczne urządzenia okrętowe. Skrypt OSZGM, Gdynia 1998. 3. Lipski T. [red.]: Elektryczne aparaty okrętowe. wyd. WSM, Gdynia 1971. 4. Markiewicz H.: Instalacje elektryczne. WNT, Warszawa 1996. 5. Gnat K., Sojka J.: Maszyny elektryczne. Skrypt WSM, Wyd. II, Szczecin 1990. 6. PN-IEC 60092-101:2001. Instalacje elektryczne na statkach. Część 101: Definicje i wymagania

ogólne. 7. Przepisy Klasyfikacji i Budowy Statków Morskich. Część VIII: Instalacje Elektryczne i Systemy

Sterowania. Polski Rejestr Statków, Gdańsk 2007.




mgr inż. Ryszard Żełudziewicz [email protected] IEiAO/ZEiEO



168



169


Nr: 23 Przedmiot: Podstawy automatyki i robotyki*





Rok studiów: II


Grupa przedmiotów:

kierunkowe



II 18E 8 5



1. Matematyka, fizyka, elektrotechnika, mechanika

Cele przedmiotu:

1. Poznanie własności, funkcji i opisu matematycznego podstawowych elementów automatyki i układów regulacji

2. Poznanie metod funkcjonowania układów sterowania i regulacji

3. Przeprowadzenie procesu analizy funkcjonowania układu sterowania i układu regulacji

4. Poznanie budowy, własności i zastosowania robotów



EKP1 Zna zasadę pracy, strukturę i własności typowych liniowych i nieliniowych elementów oraz układów regulacji automatycznej i ich elementów składowych

K_W01, K_W02, K_W05, K_U01, K_U10

EKP2 Umie wykonać podstawowe obliczenia w układzie regulacji / ste-rowania

K_W02, K_W07, K_U02, K_U07, K_U08

EKP3 Umie nastroić układ regulacji na żądane wymagania (jakość) K_W03, K_U09, K_U16,

K_U17

EKP4 Zna budowę, własności i zastosowanie robotów K_W04, K_U10




SEKP1 Opisuje układ regulacji EKP1 x

SEKP2 Opisuje nieliniowy układ regulacji EKP1 x

SEKP3 Charakteryzuje układy sterowania EKP1 x

SEKP4 Objaśnia charakterystyki statyczne elementów automatyki

EKP 1,2

x


170

SEKP5 Objaśnia charakterystyki dynamiczne elemen-tów automatyki

EKP 1,2

x

SEKP6 Charakteryzuje (analitycznie) liniowe elemen-ty automatyki

EKP 1,2

x

SEKP7 Przeprowadza symulację w programie kompu-terowym elementów automatyki

EKP3 x x

SEKP8 Przeprowadza symulację w programie kompu-terowym układu regulacji

EKP3 x

SEKP9 Charakteryzuje i objaśnia algorytmy regulato-rów liniowych

EKP3 x

SEKP10 Wymienia i objaśnia kryteria jakości regulacji i weryfikuje układy regulacji pod ich kątem

EKP3 x

SEKP11 Stroi układ regulacji na żądane wymagania EKP3 x x

SEKP12 Rozróżnia stabilne i niestabilne układy regu-lacji; rozwiązuje proste zagadnienia stabilno-ści

EKP2 x

SEKP13 Charakteryzuje i objaśnia układ regulacji dwustawnej

EKP1 x

SEKP14 Charakteryzuje i objaśnia układ regulacji trój-stawnej i krokowej

EKP1 x

SEKP15 Objaśnia działanie bramek logicznych EKP1 x x

SEKP16 Projektuje proste układy logiczne (kombina-cyjne, sekwencyjne)

EKP1 x x

SEKP17 Charakteryzuje komponenty sprzętowe i pro-gramowe robota

EKP4 x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: II

A

SEKP 1,2,3

1. Pojęcia podstawowe, w tym podział na elementy i układy liniowe oraz nieliniowe. Układy automatyki (stabilizacji, programowe, na-dążne, ekstremalne, adaptacyjne, kaskadowe, ze sprzężeniem od wartości zadanej i zakłóceń); przykłady. Układy sterowania a układy regulacji

18

SEKP 4,7

2. Charakterystyki statyczne i dynamiczne. Opis własności statycznych i dynamicznych obiektów sterowania

SEKP 5,6

3. Elementy automatyki (proporcjonalny, inercyjne, oscylacyjny, róż-niczkujący, całkujący). Charakterystyki regulatorów ciągłych linio-wych (P, I, PI, PD, PID)

SEKP 9,10,11,12

4. Dobór nastaw regulatorów. Jakość regulacji. Analiza pracy układu automatycznej regulacji – kryteria stabilności Nyquista i Hurwitza

SEKP13 5. Regulacja dwupołożeniowa: struktura, wskaźniki jakości procesu re-

gulacji, dobór nastaw

SEKP14 6. Regulacja trójpołożeniowa i krokowa: struktury układów, dobór na-

staw, parametry oceny jakości regulacji

SEKP15,16 7. Automatyka układów złożonych. Układy logiczne


171

SEKP17 8. Rodzaje robotów – ich cechy charakterystyczne oraz główne elemen-

ty składowe

SEKP17 9. Opis i budowa, kinematyka i dynamika manipulatorów oraz robo-

tów; napędy, sterowanie pozycyjne i pozycyjno-siłowe; serwome-chanizmy. Podstawy programowania robotów

Razem: 18

L

SEKP8 10. Modelowanie układów regulacji automatycznej

8

SEKP7 11. Wyznaczanie charakterystyk regulatorów ciągłych (P, I, PI, PD,

PID)

SEKP11 12. Wyznaczanie nastaw regulatorów ciągłych (P, I, PI, PD, PID)

SEKP15,16 13. Badanie układów logicznych kombinacyjnych

SEKP15,16 14. Badanie układów logicznych sekwencyjnych

Razem: 8

Razem w roku: 26




Godziny zajęć 26



Łącznie ?


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny

ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność); pisemne testy kontrolne, ustne kolokwia, końcowe zaliczenie pisemne, końcowe zaliczenie ustne, egzamin pisemny, egzamin ustny, kontrola obecności

EKP1

Nie zna struktury linio-wego / nieliniowego układu regulacji automa-tycznej i sterowania

Zna strukturę i jej kom-ponenty oraz rozumie działanie liniowego i nie-liniowego układu regula-cji automatycznej (URA) i sterowania

Zna strukturę, jej komponenty i ich własności oraz potrafi wy-jaśnić zasadę działania liniowe-go i nieliniowego układu regu-lacji automatycznej i sterowania

Analizuje funkcjonowanie liniowych i nieliniowych układów regulacji automa-tycznej i sterowania

EKP2

Nie potrafi rozwiązać najprostszego zadania dla układu regulacji au-tomatycznej

Umie rozwiązać proste zadanie dla URA (stero-wania) z pomocą sugestii nauczyciela

Potrafi samodzielnie rozwiązać nieskomplikowane zadanie dla URA lub sterowania

Potrafi rozwiązać samo-dzielnie trudne zadanie dla URA lub sterowania i przeanalizować otrzyma-ne wyniki

EKP3

Nie potrafi wymienić i opisać metod strojenia regulatorów

Potrafi wymienić i opisać metody strojenia regula-torów

Potrafi dobrać nastawy regula-tora w URA dla danego obiektu (procesu) według podanej me-tody

Potrafi wybrać i przeanali-zować metodę doboru na-staw regulatora dla opiso-wo podanych wymagań

EKP4

Nie potrafi wymienić głównych elementów składowych robota, nie zna możliwości wyko-rzystania robotów na statkach

Potrafi wymienić główne elementy składowe robo-ta, zna możliwości wyko-rzystania robotów na statkach

Zna elementy struktury robota oraz potrafi wyjaśnić zasadę działania mechanicznych ele-mentów wyposażenia robota

Potrafi wyjaśnić zasadę działania i własności każ-dego elementu robota; zna i rozumie znaczenie para-metrów pracy robota


172


Rodzaj Opis

Komputery Komputery klasy PC z systemem operacyjnym Windows

Oprogramowanie MATLAB z bibliotekami

Stanowiska laboratoryjne UNILOG – zestaw do ćwiczeń z elementami logicznymi

Stanowisko laboratoryjne Laboratoryjny układ regulacji pneumatycznej

Literatura:


1. Brzózka J.: Regulatory cyfrowe w automatyce. MIKOM, Warszawa 2002. 2. Brzózka J.: Regulatory i układy automatyki. MIKOM, Warszawa 2004. 3. Brzózka J.: (redakcja), Ćwiczenia laboratoryjne z automatyki, cz. I. Podstawy automatyki, cz. II

Układy automatyzacji. Wyd. AM, Szczecin 2008. 4. Bohdanowicz J., Kostecki M.: Podstawy automatyki dla oficerów statków morskich. Wyd. Mor-

skie, Gdańsk 1980. 5. Honczarenko J.: Roboty przemysłowe. Budowa i zastosowanie. WNT, Warszawa 2004.


1. Urbaniak A.: Podstawy automatyki. Wyd. PP, Poznań 2001. 2. Mazurek J. i inni: Podstawy automatyki. Oficyna Wyd. PW, Warszawa 2002.




dr inż. Andrzej Stefanowski [email protected] IEiAO/ZAiR


dr inż. Lech Dorobczyński [email protected] IEiAO/ZAiR

dr inż. Leszek Kaszycki [email protected] IEiAO/ZAiR

dr inż. Marek Matyszczak [email protected] IEiAO/ZAiR

dr inż. Mariusz Sosnowski [email protected] IEiAO/ZAiR

dr inż. Jerzy Szcześniak [email protected] IEiAO/ZAiR



173


Nr: 24 Przedmiot: Automatyka i miernictwo okr ętowe*





Rok studiów: III


Grupa przedmiotów:

kierunkowe



III 30E 24 6



1. Ma elementarną wiedzę z podstaw automatyki, techniki cyfrowej

2. Potrafi pozyskiwać informacje z literatury, dokumentacji

3. Potrafi obsługiwać komputery i sieci komputerowe

Cele przedmiotu:

1. Poznanie struktury systemów i urządzeń automatyki siłowni okrętowej

2. Wykształcenie umiejętności obsługiwania systemów automatyki występujących w siłowni okrę-towej

3. Wykształcenie umiejętności poprawnego diagnozowania awarii układów automatyki i rozwiązy-wania sytuacji awaryjnych



EKP1 Opisuje istotne struktury układów automatyki występujące w siłowni okrętowej

K_W02, K_U11

EKP2 Potrafi nadzorować i obsługiwać zautomatyzowaną siłownię okrę-tową

K_W04, K_U15, K_U17

EKP3 Ocenia i dobiera istotne parametry sterowania podsystemami zauto-matyzowanej siłowni K_U09

EKP4 Rozpoznaje i odpowiednio reaguje na stany zagrożenia w systemach automatyki

K_U11, K_U12, K_U13

EKP5 Wyszukuje informacje w celu utrzymania sprawności technicznej urządzeń siłownianych K_U01, K_U07

EKP6 Posługuje się dokumentacją techniczną K_U03, K_U05, K_U22




SEKP1 Objaśnia strukturę układu zdalnego stero- EKP1 x x


174

wania zespołem napędowym statku

SEKP2 Rozpoznaje zagrożenia dla poprawnej pra-cy silnika napędu głównego statku

EKP4,5 x x

SEKP3 Charakteryzuje różne sposoby sterowania napędem statku

EKP1,4 x x

SEKP4 Opisuje metody pomiarowe podstawowych wielkości fizycznych występujących w si-łowni

EKP3 x x

SEKP5 Przeprowadza kalibrację przetwornika po-miarowego

EKP3,5 x x

SEKP6 Objaśnia budowę i zasadę działania regula-torów okrętowych

EKP2 x x

SEKP7 Dobiera nastawy regulatorów EKP2,5 x x

SEKP8 Interpretuje przepisy towarzystw klasyfi-kacyjnych dotyczące elektrowni

EKP5,6 x x

SEKP9 Objaśnia struktury i zasady działania zau-tomatyzowanych systemów elektrowni

EKP1 x x

SEKP10 Objaśnia podstawowe procesy technolo-giczne realizowane w automatycznie ste-rowanej elektrowni

EKP1 x x

SEKP11 Obsługuje układy automatyki urządzeń pomocniczych siłowni

EKP 2,3,5

x x

SEKP12 Opisuje struktury systemów alarmowych, dyspozycyjnych, ostrzegawczych

EKP1 x x

SEKP13 Objaśnia schematy komputerowych syste-mów alarmowych

EKP 1,2,6

x x

SEKP14 Obsługuje zintegrowane systemy kompute-rowe siłowni

EKP 2,3,5

x x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: III

A

SEKP 1,2,3

1. Układy sterowania tłokowymi silnikami spalinowymi napędzającymi śruby okrętowe o skoku stałym

30

SEKP 1,2,3

2. Układy sterowania tłokowymi silnikami spalinowymi napędzającymi śruby okrętowe nastawne o skoku zmiennym

SEKP 4,5

3. Przetworniki pomiarowe wielkości nieelektrycznych występujących w siłowni okrętowej, układy przetwarzania i normalizacji sygnałów, cy-frowa postać sygnału, przetworniki A/D i D/A, przesyłanie sygnałów na odległość

SEKP 6,7

4. Wybrane okrętowe regulatory wielkości nieelektrycznych: budowa, zasada działania, obsługa; struktura układów regulacji, dobór nastaw regulatorów

SEKP 8,9,10

5. Układy automatyki elektrowni okrętowej: automatyka zespołów prą-dotwórczych, zautomatyzowane elektrownie okrętowe. Zintegrowane systemy sterowania procesami wytwarzania i rozdziału energii elek-


175

trycznej na statku, systemy energetyki skojarzonej

SEKP 11,14

6. Zasada działania, budowa i obsługa układów automatyki mechani-zmów i urządzeń pomocniczych: kotłów pomocniczych, sprężarek powietrza, wirówek oraz filtrów paliwa, urządzeń sterowych, urządzeń pokładowych, przeładunkowych. Układy sterowania i regulacji głów-nych kotłów okrętowych

SEKP 12,13,14

7. Okrętowe systemy informacyjne: alarmowe, dyspozycyjne, operacyj-ne, ostrzegawcze, diagnostyki i statystyczno-ewidencyjne. Zastosowa-nie systemów komputerowych w automatyce okrętowej

Razem: 30

L

SEKP 1,2,3

8. Układy sterowania tłokowymi silnikami spalinowymi napędzającymi śruby okrętowe o skoku stałym

24

SEKP 1,2,3

9. Układy sterowania tłokowymi silnikami spalinowymi napędzającymi śruby okrętowe nastawne o skoku zmiennym

SEKP4,5 10. Badanie analogowych przetworników pomiarowych

SEKP 4,5

11. Badanie układu automatyki z inteligentnymi przetwornikami pomia-rowymi

SEKP 6,7

12. Okrętowe regulatory pneumatyczne i elektroniczne: budowa, zasada działania, obsługa; struktura układów regulacji, dobór nastaw regula-torów

SEKP 8,9,10

13. Obsługa układów automatyki elektrowni okrętowej

SEKP 11,14

14. Obsługa wybranych układów automatyki: kotłów pomocniczych, sprężarek powietrza, wirówek oraz filtrów paliwa, urządzeń stero-wych, urządzeń pokładowych, przeładunkowych

SEKP 12,13,14

15. Okrętowe systemy informacyjne: alarmowe, dyspozycyjne, operacyj-ne, ostrzegawcze, diagnostyki i statystyczno-ewidencyjne





Godziny zajęć 54


Łącznie ?



Egzamin, zaliczenie pisemne

EKP1 Nie umie opisać wy-branej przez siebie struktury

Umie opisać wybraną przez siebie strukturę

Umie opisać wybraną przez nauczyciela strukturę

Umie wyjaśnić powiązania i współzależności pomiędzy strukturami

EKP2 Nie umie wybrać, uru- Uruchomi na symulato- Zmienia na symulatorze rodzaje Biegle obsługuje i nadzoruje


176

chomić i obsłużyć wybranego systemu

rze wybrany system au-tomatyki w siłowni

i stanowiska sterowania (auto, semi-auto, remote, local), obsługu-je systemy

systemy automatyki okręto-wej na symulatorze

EKP3

Nie umie definiować i oceniać parametrów charakteryzujących pracę systemu

Definiuje istotne parametry charaktery-zujące pracę systemu automatyki

Poprawnie ocenia i dobiera nasta-wy parametrów sterowania

Ocenia wpływ interakcji w systemach automatyki

EKP4 Nie umie rozpozna-wać zagrożenia w sys-temie

Odpowiednio reaguje na sygnały alarmowe

Rozumie algorytm wykrywania stanów zagrożenia i alarmów

Zna metody rozpoznawania zagrożeń i stanów alarmo-wych

EKP5 Nie umie rozpozna-wać urządzeń automa-tyki

Rozpoznaje poszcze-gólne urządzenia

Wyszukuje informacje o zalecanych warunkach pracy urządzeń automatyki

Umie wybierać elementy i urządzenia zamienne

EKP6 Nie rozumie doku-mentacji technicznej

Rozumie słownictwo używane w dokumen-tacji technicznej

Umie wyszukać potrzebne infor-macje

Biegle posługuje się doku-mentacją techniczną po pol-sku i po angielsku


Rodzaj Opis

Sprzęt komputerowy Komputery klasy PC z dwoma monitorami, rzutniki multimedialne

Oprogramowanie symulacyjne

Komputerowe programy symulacyjne np. firmy Unitest

Regulatory, przetworniki Stanowiska laboratoryjne z przetwornikami i regulatorami pneumatycz-nymi, elektrycznymi firm Siemens, Aplisens, Omron, Foxboro, Festo

Dokumentacja techniczna Dokumentacja techniczna elementów i układów automatyki wybranego statku

Literatura:


1. Szcześniak J.: Zdalne sterowanie silnikiem głównym na statkach ze śrubą stałą. Fundacja Rozwo-ju Wyższej Szkoły Morskiej w Szczecinie, Szczecin 2001.

2. Szcześniak J., Stępniak A.: Sterowanie i eksploatacja układu napędowego statku ze śrubą na-stawną. Fundacja Rozwoju Wyższej Szkoły Morskiej w Szczecinie, Szczecin 2001.

3. Szcześniak J.: Cyfrowe regulatory prędkości obrotowej silników okrętowych. Fundacja Rozwoju Wyższej Szkoły Morskiej w Szczecinie, Szczecin 2001.

4. Brzózka J. i inni: Podstawy automatyki. Wydawnictwo Naukowe Akademii Morskiej w Szczeci-nie, Szczecin 2008.

5. Brzózka J. i inni: Układy automatyzacji. Wydawnictwo Naukowe Akademii Morskiej w Szczeci-nie, Szczecin 2008.

6. Śmierzchalski R.: Automatyzacja systemu elektroenergetycznego statku. Gdynia 2004. 7. Kowalski Z., Tittenbrun S., Łastowski W.F.: Regulacja prędkości obrotowej okrętowych silników

spalinowych. Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1988. 8. Miłek M.: Pomiary wielkości nieelektrycznych metodami elektrycznymi. Wydawnictwo Pol. Zie-

lonogórskiej, 1998. 9. Piotrowski J.: Podstawy miernictwa. WNT, Warszawa 2007.

10. Tumański S.: Technika pomiarowa. WNT, Warszawa 2007. 11. Przepisy klasyfikacji i budowy statków morskich. PRS, Gdańsk 2007.


1. Dokumentacja firmowa MAN B&W; Wartsila-Sulzer 2. Opis programów symulacyjnych firmy Unitest 3. Dokumentacje firmowe urządzeń i układów automatyki okrętowej


177




dr inż. Jerzy Szcześniak [email protected] IEiAO/ZAiR







178


Nr: 25 Przedmiot: Chemia techniczna





Rok studiów: I


Grupa przedmiotów:

zawodowe



I 16 8 2



1. Wiedza w zakresie matematyki, fizyki i chemii szkoły średniej w stopniu podstawowym

Cele przedmiotu:

1. Opanowanie wiedzy i wykształcenie umiejętności stosowania wiedzy chemicznej do formułowa-nia i rozwiązywania zadań i problemów związanych z mechaniką i budową oraz eksploatacją ma-szyn i urządzeń

2. Rozwijanie umiejętności samokształcenia

3. Rozwijanie umiejętności prowadzenia obserwacji i analizy danych prowadzącej do jakościowej i ilościowej oceny zjawisk chemicznych i fizykochemicznych

4. Nauczenie podstawowych czynności laboratoryjnych, metod pomiarowych, interpretacji wyników doświadczalnych oraz opracowywania raportów


Lp. Opis Kody EK

dla kierunku

EKP1 Ma wiedzę i umiejętności z zakresu chemii, przydatne do formułowania i roz-wiązywania zadań i problemów związanych z mechaniką i budową oraz eks-ploatacją maszyn, urządzeń energetycznych i instalacji przemysłowych

K_W01, K_W02, K_U05

EKP2 Potrafi przeprowadzać eksperymenty, interpretować uzyskane wyniki i wycią-gać wnioski oraz opracowywać raporty z badań

K_U08, K_U09




SEKP1

Opisuje budowę materii; identyfikuje pier-wiastki, związki chemiczne, mieszaniny; klasy-fikuje i charakteryzuje podstawowe grupy związków organicznych i nieorganicznych; po-sługuje się aktualnym nazewnictwem związ-ków chemicznych

EKP1 x


179

SEKP2

Charakteryzuje budowę atomu i cząsteczki, opisuje strukturę elektronową pierwiastków i powłok walencyjnych, identyfikuje rodzaje wiązań oraz strukturę cząsteczek związków nieorganicznych i organicznych

EKP1 x

SEKP3

Posługuje się układem okresowym w ujęciu makro- i mikroskopowym, identyfikuje nazwy i symbole pierwiastków, liczby atomowe i ma-sowe, metale, niemetale i półmetale, pierwiast-ki bloku s, p, d i f; przeprowadza reakcje cha-rakterystyczne dla pierwiastków bloku s i p, in-terpretuje wyniki, sporządza raport

EKP 1,2

x x

SEKP4

Opisuje właściwości roztworów wodnych, ob-licza stężenia procentowe, molowe, normalne i ppm, definiuje pojęcia: stała i stopień dyso-cjacji oraz rozpuszczalność i iloczyn rozpusz-czalności, rozróżnia elektrolity słabe i mocne, oblicza pH roztworów słabych i mocnych kwa-sów i zasad oraz roztworów buforowych i roz-tworów soli; przeprowadza reakcje chemiczne w roztworach w różnych warunkach, interpre-tuje wyniki, sporządza raport

EKP 1,2

x x

SEKP5

Identyfikuje podstawowe rodzaje koloidów, definiuje zole i żele, emulsje ciekłe i stałe, stałe pianki i dyspersje, charakteryzuje koloidy liofi-lowe i liofobowe oraz hydrofilowe i hydrofo-bowe, a także żele, opisuje właściwości, otrzymywanie i zastosowanie

EKP1 x

SEKP6

Charakteryzuje podstawowe rodzaje reakcji chemicznych, zapisuje stechiometrię reakcji i przeprowadza podstawowe obliczenia ste-chiometryczne, zapisuje wzory na stałą rów-nowagi, analizuje wpływ czynników zewnętrz-nych na równowagę chemiczną z zastosowa-niem reguły przekory

EKP 1,2

x x

SEKP7

Definiuje podstawowe pojęcia związane z szybkością reakcji chemicznych i katalizą, identyfikuje katalizatory i inhibitory, katalizę homo- i heterogeniczną, interpretuje wykresy zależności energii od postępu reakcji; bada do-świadczalnie szybkość reakcji chemicznych, wyciąga wnioski, opracowuje raport

EKP 1,2

x x

SEKP8

Identyfikuje i bilansuje reakcje redox jako proces chemiczny i elektrochemiczny, definiu-je półogniwo, ogniwo, potencjał standardowy półogniwa i SEM ogniwa, identyfikuje reakcje elektrodowe i sumaryczne zachodzące w ogni-wie oraz mechanizm korozji, opisuje szereg elektrochemiczny i jego znaczenie w zapobie-ganiu korozji; bada doświadczalnie reakcje redox i korozję metali, interpretuje wyniki, sporządza raport

EKP 1,2

x x


180

SEKP9 Analizuje i interpretuje diagramy równowagi fazowej w wybranych układach jedno- i wielo-składnikowych z zastosowaniem reguły Gibbsa

EKP1 x

SEKP10

Identyfikuje i charakteryzuje substancje che-miczne niebezpieczne; opisuje podstawowe za-sady oceny skażenia oraz bezpiecznego postę-powania z substancjami niebezpiecznymi

EKP1 x

SEKP11 Postępuje zgodnie z zasadami BHP obowiązu-jącymi w laboratorium chemicznym

EKP2 x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: I

A

SEKP1 Budowa materii; pierwiastki, związki chemiczne, mieszaniny; klasyfikacja i charakterystyka podstawowych grup związków chemicznych, aktualne nazewnictwo związków nieorganicznych i organicznych

16

SEKP2 Budowa atomu i cząsteczek; liczby kwantowe, konfiguracja elektronowa pierwiastków i powłok walencyjnych; rodzaje wiązań chemicznych; war-tościowość i stopień utlenienia pierwiastków w związkach chemicznych

SEKP3 Korzystanie z układu okresowego pierwiastków w ujęciu makro- i mikro-skopowym; metale, niemetale, półmetale; kationy i aniony; pierwiastki bloku s, p, d, f

SEKP4 Roztwory; rodzaje stężeń, proces rozpuszczania, iloczyn rozpuszczalności, dysocjacja, pH roztworów kwasów i zasad oraz roztworów buforowych

SEKP5

Podstawowe rodzaje koloidów, definiuje zole i żele, emulsje ciekłe i stałe, stałe pianki i dyspersje, charakteryzuje koloidy liofilowe i liofobowe oraz hydrofilowe i hydrofobowe, a także żele, opisuje właściwości, otrzymy-wanie i zastosowanie

SEKP6 Rodzaje reakcji chemicznych; reakcje zobojętniania, hydrolizy, strącania, reakcje redox, stała równowagi, reguła przekory

SEKP7 Podstawowe pojęcia związane z szybkością reakcji chemicznych i katali-zą, katalizatory i inhibitory, kataliza homo- i heterogeniczna, wykresy za-leżności energii od postępu reakcji

SEKP8

Elementy elektrochemii; podstawowe pojęcia – półogniwo, katoda, anoda, ogniwo, potencjał standardowy półogniwa, SEM ogniwa, szereg elektro-chemiczny, reakcje elektrodowe, schematy półogniw i ogniw; korozja; ro-dzaje, mechanizm powstawania, metody ochrony przed korozją

SEKP9 Równowagi fazowe, diagramy równowag fazowych układów jedno- i wie-loskładnikowych; analiza z zastosowaniem reguły Gibbsa

SEKP10 Substancje niebezpieczne, charakterystyka i klasyfikacja, symbole zagro-żenia i niebezpieczeństwa oraz bezpiecznych sposobów postępowania, karty charakterystyki i numeryczne kody substancji niebezpiecznych

Razem: 16

L SEKP11 BHP w laboratorium chemicznym

8 SEKP3

Wykonanie reakcji charakterystycznych dla wybranych pierwiastków blo-ku s i p


181

SEKP4 Badanie właściwości fizykochemicznych roztworów wodnych, rodzaje stężeń, rozpuszczalność, wpływ temperatury, wspólnego jonu

SEKP4 Badanie dysocjacji elektrolitycznej, równania dysocjacji, stała i stopień dysocjacji, wpływ rozcieńczania i wspólnego jonu

SEKP4 Oznaczanie pH roztworów wodnych, skala pH, indykatory, pH wodnych roztworów soli, kwasów i zasad w aspekcie działania korozyjnego

SEKP6 Wykonanie reakcji zobojętniania i hydrolizy, badanie wpływu czynników na równowagę chemiczną

SEKP7 Badanie szybkości reakcji chemicznych oraz wpływu temperatury, stęże-nia, dodatku katalizatora

SEKP8 Wykonanie i bilansowanie reakcji redox oraz badanie procesu korozji elektrochemicznej

Razem: 8

Razem w roku: 24




Godziny zajęć 24



Łącznie ?


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny

zadania do samodzielnego opracowania, samokształcenie z wykorzystaniem pakietu WL, prace kon-trolne

EKP1

Nie posiada podstawo-wej wiedzy chemicznej, wykazuje brak umiejęt-ności rozwiązywania zadań prostych

Posiada podstawową wie-dzę chemiczną i umiejęt-ność rozwiązywania zadań prostych

Posiada rozszerzoną wiedzę chemiczną i umiejętność rozwią-zywania zadań złożo-nych

Posiada umiejętność stosowania złożonej wiedzy chemicznej do rozwiązywania problemów inter-dyscyplinarnych

Metody oceny

samokształcenie z wykorzystaniem E-learning, raporty, prace kontrolne

EKP2

Wykazuje brak umiejęt-ności analizy wyników i wyciągania wniosków

Posiada umiejętność ana-lizy wyników, interpretacji zjawisk i praw, prze-kształcania wzorów, inter-pretacji wykresów i tablic

Posiada umiejętność rozszerzonej analizy wyników, stosowania praw, konstruowania wykresów

Posiada umiejętność dopełniają-cej analizy wyników, uogólnia-nia, wykrywania związków przy-czynowo-skutkowych, równań do opisu wyników


Rodzaj Opis

Multimedia Prezentacje PP oraz filmy edukacyjne obejmujące wiedzę ogólną z przedmiotu oraz przykłady praktycznego wykorzystania wiedzy do opanowania umiejętności rozwią-zywania zadań prostych i złożonych oraz problemów


182

Praca własna / pakiet WL

1. Pakiet WL – Chemia dla studentów I roku AM; materiał obejmujący wiedzę che-miczną rozszerzoną i dopełniającą, przykłady zadań złożonych i problemów inter-dyscyplinarnych oraz zestawy pytań i zadań do samodzielnego wykonania na stro-nie www AM

2. Poradnik do sporządzania kart charakterystyki substancji niebezpiecznych, REACH 2004

Ćwiczenia laboratoryjne

Instrukcje do ćwiczeń laboratoryjnych, zawierające cel praktyczny ćwiczeń, metodykę wykonania pomiarów oraz opracowania wyników i raportów oraz zestawy pytań i za-dań do samodzielnego wykonania

Literatura:


1. Jones L., Atkins P.: Chemia ogólna. PWN, Warszawa 2004. 2. Pajdowski L.: Chemia ogólna. PWN, Warszawa 2002. 3. Stundis H., Trześniowski W., Żmijewska S.: Ćwiczenia laboratoryjne z chemii nieorganicznej.

WSM, Szczecin 1995. 4. Szaniawska D., Ćwirko K.: Pakiet E-learning Chemia techniczna dla kierunku kształcenia Mecha-

nika i Budowa Maszyn. Szczecin 2011. 5. Poradnik dla osób sporządzających karty charakterystyki, REACH 2004.


1. Lautenschlager K.H., Schroter W., Wanninger A.: Nowoczesne Kompendium Chemii. PWN, War-szawa 2007; czytelnia internetowa ibuk.pl.

2. vanLoon G.W., Duffy S.J.: Chemia środowiska. PWN, Warszawa 2008.




dr inż. Jan Krupowies, L [email protected] KFiCh


mgr inż. Konrad Ćwirko, L [email protected] KFiCh

dr inż. Urszula Gabriel-Półrolniczak, A, L [email protected] KFiCh

dr inż. Andrzej Kozłowski, L [email protected] KFiCh



183


Nr: 26 Przedmiot: Chemia wody, paliw i smarów*





Rok studiów: III


Grupa przedmiotów:

zawodowe



III 15 24 2



1. Zaliczone przedmioty – matematyka, fizyka, chemia techniczna, materiałoznawstwo okrętowe, siłownie okrętowe, napędy hydrauliczne, ochrona środowiska

Cele przedmiotu:

1. Wyposażenie w wiedzę z zakresu chemii wody paliw i smarów obejmującą charakterystykę pa-rametrów użytkowych, metodykę analiz, normatywne wymagania i znaczenie eksploatacyjne

2. Wyposażenie w umiejętności stosowania wiedzy chemicznej do rozwiązywania problemów zwią-zanych z gospodarką wodno-ściekową oraz użytkowaniem paliw i smarów

3. Wyposażenie w umiejętności praktyczne z zakresu metodyki analiz chemicznych wody technicz-nej, paliw i smarów, oceny jakości użytkowej i podejmowania decyzji diagnostyczno-napraw-czych



EKP1 Ma wiedzę z zakresu mediów eksploatacyjnych niezbędną do zarządzania gospodarką wodno-ściekową oraz użytkowaniem paliw i smarów żeglugowych

K_W01, K_W02, K_W06, K_W07, K_W09

EKP2 Posiada umiejętność stosowania wiedzy z zakresu mediów eksploatacyjnych do efektywnego zarządzania gospodarką wodno-ściekową oraz użytkowaniem paliw i smarów

K_U01, K_U02, K_U05, K_U08, K_U09, K_U10, K_U11; K_K01, K_K02

EKP3

Posiada umiejętności praktyczne w zakresie pobieranie prób, wykonywania badań normatywnych i testowych czynników eksploatacyjnych oraz oceny jakościowej parametrów użyt-kowych czynników eksploatacyjnych i podejmowania działań korekcyjnych

K_U14, K_U15, K_U16




SEKP1 Identyfikuje i charakteryzuje wody naturalne EKP x


184

i przemysłowe, zanieczyszczenia wód, mecha-niczne, koloidalne, cząsteczkowe, jonowe i ga-zowe, podstawowe wskaźniki jakości wody i metody uzdatniania

1,2

SEKP2 Identyfikuje i charakteryzuje rodzaje wody sto-sowanej na statkach oraz rodzaje powstających ścieków

EKP 1,2

x

SEKP3

Opisuje podstawowe wskaźniki jakości wody technicznej, metody normatywne oraz chemizm oznaczania, zna jednostki parametrów użytko-wych wody, dokonuje przeliczeń wartości wskaźników z danych jednostek na inne; charak-teryzuje znaczenie eksploatacyjne

EKP 1,2

x

SEKP4

Wyjaśnia chemizm szkodliwego działania osa-dów i kamienia kotłowego, pienienia, korozji na pracę urządzeń, zna sposoby zabezpieczeń oraz chemizm działania ochronnego i dawki prepara-tów zmiękczających i inhibitorów korozji

EKP 1,2

x

SEKP5 Wykonuje badania testowe próbek wody tech-nicznej stosowanej na statkach

EKP3 x

SEKP6

Wykonuje normatywne oznaczenia wybranych wskaźników jakości wody kotłowej i chłodzą-cej, tj. pH, zasadowość, twardość, indeks nad-manganianowy, przewodność, zawartość chlorków, tlenu, azotu amonowego, inhibito-rów korozji, wykonuje obliczenia, analizuje uzyskane wyniki, porównuje z wymaganiami oraz ocenia przydatność eksploatacyjną wody; opracowuje raport

EKP3 x

SEKP7 Charakteryzuje skład ropy naftowej, metody przerobu i otrzymywania paliw oraz zależność właściwości użytkowych paliw od składu

EKP 1,2

x

SEKP8

Charakteryzuje i klasyfikuje paliwa ciekłe, ich właściwości fizykochemiczne i jakościowe, opisuje metodykę i chemizm oznaczanie para-metrów użytkowych paliw; wyjaśnia znaczenie eksploatacyjne parametrów oraz wpływ dodat-ków uszlachetniających

EKP 1,2

x

SEKP9

Charakteryzuje i klasyfikuje oleje smarowe, ich właściwości fizykochemiczne i jakościowe, opisuje metodykę i chemizm oznaczania wskaźników jakości silnikowych olejów sma-rowych; wyjaśnia znaczenie eksploatacyjne pa-rametrów użytkowych oraz wpływ dodatków uszlachetniających na ich jakość

EKP 1,2

x

SEKP10

Opisuje skład, podział, własności i zastosowa-nie smarów plastycznych; charakteryzuje pod-stawowe parametry użytkowe smarów pla-stycznych, metody oznaczania i znaczenie eks-ploatacyjne, stosuje metody oceny

EKP 1,2

x

SEKP11 Charakteryzuje substancje niebezpieczne sto- EKP x


185

sowane na statkach oraz kryteria klasyfikacji produktów naftowych jako substancji niebez-piecznych tj. temperatura zapłonu, dolna i gór-na granica wybuchowości; analizuje karty cha-rakterystyki z punktu widzenia identyfikacji zagrożeń i bezpiecznego postępowania z sub-stancjami niebezpiecznymi

1,2

SEKP12

Wykonuje normatywnego oznaczenia wybra-nych wskaźników jakości produktów nafto-wych, tj. gęstość, lepkość, indeks cetanowy, temperatura zapłonu, zawartość wody, odczyn wyciągu wodnego, liczba kwasowa i zasadowa oraz penetracja i temperatura kroplenia sma-rów; wykonuje obliczenia, analizuje uzyskane wyniki, porównuje z wymaganiami oraz ocenia przydatność eksploatacyjną; opracowuje raport

EKP3 x

SEKP13 Przeprowadza testowanie jakości używanych olejów smarowych za pomocą zestawów prze-nośnych

EKP3 x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: III

A

SEKP1 1. Wody naturalne i przemysłowe, zanieczyszczenia, wskaźniki jakości,

podstawowe metody uzdatniania

15

SEKP2 2. Rodzaje wody na statkach, własności i wymagania

SEKP3 3. Wskaźniki jakości wody stosowanej na statkach; metodyka i chemizm

oznaczania, normy, znaczenie eksploatacyjne; wyrażanie wartości wskaźników w różnych jednostkach stosowanych w praktyce

SEKP4 4. Wpływ zanieczyszczeń wody na pracę urządzeń; osady i kamień ko-

tłowy, korozja, pienienie, metody i preparaty stosowane do uzdatnia-nia wody technicznej

SEKP7 5. Ropa naftowa; skład ropy, otrzymywanie paliw płynnych i produktów

smarowych, wpływ składu produktów naftowych na właściwości użytkowe

SEKP8

6. Paliwa ciekłe; charakterystyka i klasyfikacja, podstawowe właściwo-ści fizykochemiczne i parametry jakościowe, metodyka i chemizm oznaczania, normy i znaczenie eksploatacyjne parametrów użytko-wych paliw; dodatki uszlachetniające

SEKP9

7. Oleje smarowe; skład, rodzaje, charakterystyka i klasyfikacja, podsta-wowe parametry użytkowe, normatywne metody oznaczania wskaźni-ków jakości, analiza związków zachodzących miedzy parametrami; dodatki uszlachetniające

SEKP10 8. Smary plastyczne; skład, rodzaje, charakterystyka i klasyfikacja; pod-

stawowe parametry użytkowe, dodatki uszlachetniające, zastosowanie

SEKP11

9. Bezpieczeństwa pracy z produktami naftowymi; kryteria klasyfikacji substancji niebezpiecznych, symbole zagrożenia, niebezpieczeństwa i bezpiecznych sposobów postępowania, karty charakterystyki substan-cji


186

Razem: 15

L

SEKP5 10. BHP i ppoż w laboratorium wody i paliw; film – testowanie jakości

wody technicznej za pomocą przenośnych zestawów laboratoryjnych

24

SEKP6 11. Pomiar pH i alkaliczności wody kotłowej i chłodzącej

SEKP6 12. Oznaczanie zawartości jonów chlorkowych i przewodnictwa wody

technicznej

SEKP6 13. Oznaczanie twardości ogólnej, wapniowej i magnezowej wody kotło-

wej

SEKP6 14. Oznaczenia zawartości w wodzie technicznej tlenu i azotu amonowe-

go

SEKP6 15. Oznaczanie w wodzie technicznej inhibitorów korozji

SEKP6 16. Oznaczanie utlenialności wody oraz badanie zawiesin

SEKP12 17. Destylacja paliwa i obliczanie indeksu cetanowego

SEKP12 18. Pomiar gęstości i wyznaczenie temperaturowego współczynnika gę-

stości produktów naftowych

SEKP12 19. Pomiar lepkości i wyznaczanie wskaźnika lepkości olejów smarowych

SEKP12 20. Pomiar temperatury zapłonu oleju świeżego i używanego

SEKP12 21. Oznaczenie zawartości wody w produktach naftowych

SEKP12 22. Oznaczenie odczynu wyciągu wodnego, liczby kwasowej lub zasado-

wej produktów naftowych

SEKP12 23. Pomiar i ocena parametrów użytkowych smarów plastycznych pomiar

penetracji i temperatury kroplenia smarów

SEKP13 24. Testowanie jakości używanych olejów smarowych za pomocą przeno-

śnych zestawów laboratoryjnych

Razem: 24

Razem w roku: 39




Godziny zajęć 39



Łącznie ?


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny zadania do samodzielnego opracowania, prace kontrolne

EKP1 EKP2

Nie posiada podstawowej wiedzy i wykazuje brak umiejętności rozwiązywa-nia zadań prostych w zakre-sie chemii wody paliw i smarów

Posiada podstawową wie-dzę i umiejętność rozwią-zywania zadań prostych

Posiada rozsze-rzoną wiedzę i umiejętność roz-wiązywania zadań złożonych

Posiada umiejętność stoso-wanie złożonej wiedzy do rozwiązywania problemów interdyscyplinarnych


187

Metody oceny raporty, prace kontrolne

EKP3

Brak umiejętności analizy i oceny wyników oraz wy-ciągania wniosków

Posiada umiejętność anali-zy wyników, interpretacji zjawisk i praw, przekształ-cania wzorów, interpretacji wykresów i tablic

Posiada umiejęt-ność rozszerzonej analizy wyników, stosowania praw, konstruowania wykresów

Posiada umiejętność dopeł-niającej analizy wyników, uogólniania, wykrywania związków przyczynowo-skutkowych, podejmowania decyzji


Rodzaj Opis

Multimedia Prezentacje PP oraz filmy edukacyjne obejmujące wiedzę ogólną z przedmiotu oraz przykłady praktycznego wykorzystania wiedzy do opanowania umiejętności rozwiązywania zadań prostych i złożonych oraz problemów

Praca własna / zadania domowe

Przemysłowe środki smarne. Poradnik. Total, Warszawa 2003. Poradnik do sporządzania kart charakterystyki, REACH. Zestaw zadań i pytań przykładowych oraz do samodzielnego rozwiązania

Instrukcje do ćwiczeń laboratoryjnych

Instrukcje do ćwiczeń laboratoryjnych, zawierające cel praktyczny ćwiczeń, meto-dykę wykonania pomiarów oraz opracowania wyników i raportów oraz zestawy pytań i zadań do samodzielnego wykonania

Literatura:


1. Podniało A.: Paliwa oleje i smary w ekologicznej eksploatacji. WNT, Warszawa 2002. 2. Przemysłowe środki smarne. Poradnik. TOTAL Polska Sp. z o.o., Warszawa 2003. 3. Czarny R.: Smary plastyczne. WNT, Warszawa 2004. 4. Stańda J.: Woda do kotłów parowych i obiegów chłodzących siłowni cieplnych. WNT, Warszawa

1999. 5. Urbański P.: Paliwa i smary. Wyd. FRWSzM w Gdyni, Gdańsk 1999. 6. Barcewicz K.: Ćwiczenia laboratoryjne z chemii wody, paliw i smarów. Wyd. AM w Gdyni, 2006. 7. Żmijewska S., Trześniowski W.: Badania jakości wody stosowanej na statkach. Wyd. AM w Szcze-

cinie, 2005.


1. Mizielińska K., Olszak J.: Parowe źródła ciepła. WNT, Warszawa 2009. 2. Kowal A.L., Świderka-Bróż M.: Oczyszczanie wody. PWN, Warszawa 2009.




dr inż. Jan Krupowies, A, L [email protected] KFiCh


mgr inż. Konrad Ćwirko, L [email protected] KFiCh

dr inż. Andrzej Kozłowski, L [email protected] KFiCh



188


Nr: 27 Przedmiot: Użytkowanie paliw i środków smarowych*





Rok studiów: IV


Grupa przedmiotów:

zawodowe



IV 18 1



1. Podstawowa wiedza z zakresu: budowa, klasyfikacja, właściwości fizykochemiczne węglowodo-rów i heterozwiązków występujących w produktach ropopochodnych

Cele przedmiotu:

1. Celem przedmiotu jest przygotowanie przyszłego absolwenta do wykonywania czynności zwią-zanych z użytkowaniem paliw i środków smarowych (poziom operacyjny STCW) i nadzoru nad użytkowaniem paliw i środków smarowych (poziom zarządzania STCW) w siłowni okrętowej. Pod pojęciem użytkowanie rozumie się określanie zapotrzebowania, zamawianie, pobranie, prze-chowywanie, transport, pielęgnację i spalanie



EKP1

Umie analizować dane i podejmować prawidłowe decyzje w opera-cjach związanych z użytkowaniem środków smarowych oraz zna zasa-dy nadzoru nad użytkowaniem środków smarowych w siłowni okręto-wej

K_W06, K_W12, K_W15, K_U13

EKP2 Umie analizować dane i podejmować prawidłowe decyzje w opera-cjach związanych z użytkowaniem paliw oraz zna zasady nadzoru nad użytkowaniem paliw w siłowni okrętowej

K_W06, K_W12, K_W15, K_U13




SEKP1 Charakteryzuje zjawisko tarcia, mechanizmy i skutki

EKP1 x

SEKP2 Charakteryzuje zjawisko smarowania, film smarowy, właściwości fizyczne i parametry filmu

EKP1 x


189

SEKP3 Charakteryzuje rodzaje środków smarowych, warunki stosowania i kryteria doboru środków smarowych

EKP1 x

SEKP4 Charakteryzuje ropę naftową jako główny su-rowiec i metody wytwarzania środków smaro-wych i paliw, składniki i dobór

EKP1 x

SEKP5 Wskazuje i charakteryzuje kryteria klasyfikacji i specyfikacji środków smarowych

EKP1 x

SEKP6

Charakteryzuje właściwości fizyczne i che-miczne środków smarowych (według typo-wych specyfikacji olejów i smarów plastycz-nych), definicje i jednostki, metody oznaczania

EKP1 x

SEKP7 Wskazuje i opisuje znaczenie własności fi-zycznych i chemicznych środków smarowych w eksploatacji urządzeń

EKP1 x

SEKP8

Charakteryzuje zanieczyszczenia środków smarowych (źródła, zagrożenia, wpływ na stan urządzeń i środków smarowych) i metody ich usuwania

EKP1 x

SEKP9

Charakteryzuje podstawowe analizy laborato-ryjne środków smarowych, potrafi prawidłowo interpretować wyniki i podejmować bezpieczne decyzje eksploatacyjne

EKP1 x

SEKP10

Potrafi charakteryzować wpływ warunków użytkowania na czas eksploatacji środków smarowych, zna zasady pielęgnacji olejów i ro-lę obsługi w prawidłowej i bezpiecznej eksplo-atacji.

EKP1 x

SEKP11 Charakteryzuje funkcje paliwa w urządzeniach do spalania paliw

EKP2 x

SEKP12 Wymienia i charakteryzuje klasyfikacje i spe-cyfikacje paliw okrętowych, wskazuje źródła (przyczyny) tworzenia klasyfikacji

EKP2 x

SEKP13

Charakteryzuje właściwości fizyczne i che-miczne paliw okrętowych, zanieczyszczenia (według specyfikacji paliw okrętowych ISO 8217), definiuje i określa jednostki wielkości fizycznych, charakteryzuje metody oznaczania

EKP2 x

SEKP14 Charakteryzuje surowce wyjściowe, półpro-dukty i metody komponowania paliw okręto-wych, składniki dodatkowe i ich funkcje

EKP2 x

SEKP15

Charakteryzuje rodzaje i źródła zanieczyszczeń paliw okrętowych, ich wpływ na eksploatację urządzeń i siłowni okrętowej oraz metody oczyszczania

EKP2 x

SEKP16

Charakteryzuje podstawowe analizy laborato-ryjne paliw okrętowych, potrafi prawidłowo zinterpretować wyniki i podjąć bezpieczne de-cyzje eksploatacyjne

EKP2 x


190

SEKP17

Charakteryzuje wpływ własności fizycznych, chemicznych i zanieczyszczeń paliw na eks-ploatację siłowni okrętowej, eksploatacyjne możliwości redukcji negatywnych skutków ni-skiej jakości paliw

EKP2 x

SEKP18 Zna zasady bezpiecznej pracy z paliwami w si-łowni, pobieranie, mieszanie, przechowywanie, obróbka i zasilanie silnika

EKP2 x

SEKP19 Zna zasady bezpiecznej pracy z produktami ro-popochodnymi

EKP 1,2

x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A

SEKP 2,5,6,13

1. Gęstość: a) definicja gęstości; b) zależność gęstości produktów naftowych od temperatury i ciśnie-

nia; c) wykorzystanie znajomości gęstości produktów naftowych w prak-

tyce statkowej

18

SEKP 2,5,6,13

2. Lepkość: lepkość jako miara tarcia wewnętrznego w płynach, ogólne definicje lepkości dynamicznej i kinematycznej, jednostki w układzie SI, cgs oraz najczęściej spotykane jednostki lepkości umownej i względnej, sposoby na przeliczenia lepkości wyrażonej w różnych jednostkach w tej samej temperaturze; a) pojęcie lepkości nominalnej paliw i wynikająca z tego klasyfikacja

lepkościowa paliw; b) zależność lepkości produktów naftowych od temperatury; c) lepkość mieszanin paliw, cel mieszania paliw, wykres mieszania

paliw; d) znaczenie lepkości dla: smarowania łożysk ślizgowych, oporów

przepływu paliwa w rurociągach, sedymentacji grawitacyjnej, sku-teczności działania wirówek oraz rozpylania paliwa w komorze spalania silnika wysokoprężnego

SEKP 1,2,6

3. Tarcie i smarowanie a) znaczenie tarcia w technice (sprawność mechaniczna urządzeń,

wydzielanie się ciepła, zużycie powierzchni), sposoby zmniejsza-nia współczynnika tarcia pomiędzy współpracującymi powierzch-niami, smarowanie hydrodynamiczne, zależność nośności łożyska ślizgowego i występującego w nim współczynnika tarcia od róż-nych czynników konstrukcyjnych i eksploatacyjnych;

b) lepkość oleju smarującego łożysko – zależność granicznych warto-ści: minimalnej i maksymalnej od stopnia złożoności i obciążenia smarowanego urządzenia

SEKP 3,5,6,7

4. Klasyfikacje lepkościowe olejów smarowych a) klasyfikacja lepkościowa olejów ISO (dotyczy wszystkich olejów

poza silnikowymi); b) klasyfikacja lepkościowa olejów silnikowych SAE – przyczyny sto-

sowania odrębnej klasyfikacji, wymagania klasyfikacyjne


191

SEKP10

5. Funkcje oleju smarowego w silniku spalinowym oraz możliwości ich wypełniania przez oleje a) wysokoobciążony silnik bezwodzikowy jako urządzenie stawiające

najwyższe wymagania olejom smarowym; b) funkcje oleju w silniku bezwodzikowym: smarowanie (zmniejsza-

nie tarcia oraz zużycia smarowanych elementów), odprowadzanie ciepła, utrzymywanie smarowanych elementów w czystości, uszczelnianie oraz zobojętnianie kwasów i wynikające z nich wy-magania dla oleju: lepkość nominalna, wskaźnik lepkości (omó-wienie szczegółowe), smarność, odporność na utlenianie i wysoką temperaturę (omówienie szczegółowe stabilności oksydacyjnej i termicznej), własności myjąco-dyspergujące, alkaliczność

SEKP4

6. Wytwarzanie olejów smarowych a) otrzymywanie olejów bazowych z rafinowanych destylatów ropy naf-

towej, własności oleju bazowego wynikające ze sposobu rafinacji ole-ju: wskaźnik lepkości, stabilność oksydacyjna, stabilność termiczna – brak możliwości spełnienia wszystkich wymagań stawianym olejom silnikowym, oleje syntetyczne – dużo lepszy wskaźnik lepkości, sta-bilność oksydacyjna i termiczna – także nie spełnia wszystkich wy-magań;

b) dodatki uszlachetniające dodawane do oleju bazowego – omówie-nie różnych rodzajów stosowanych dodatków (wiskozatory, depre-satory, detergenty, dispersanty, antyemulgatory, dodatki alkaliczne, dodatki smarnościowe i EP, inhibitory korozji, dodatki przeciw-pienne, antyoksydanty);

c) charakterystyczne wymagania dla innych (poza silnikowymi) ole-jów stosowanych na statkach (oleje turbinowe, przekładniowe, hy-drauliczne, sprężarkowe – do powietrza, gazów i czynników chłodniczych, pochwy wału śrubowego, grzewcze, do maszyn przetwórstwa rybnego)

SEKP7,10

7. Silnikowy olej smarowy w eksploatacji – zanieczyszczenia eksploa-tacyjne oleju silnikowego a) dodatki alkaliczne – szczególny rodzaj dodatków oznaczanych ilo-

ściowo w oleju, definicja liczby zasadowej (BN), znaczenie jej wartości dla eksploatacji silnika (zjawiska w filmie olejowym tulei cylindrowej), dobór BN oleju świeżego, zmiany BN w trakcie eks-ploatacji oleju w silniku, czynniki wpływające na szybkość spadku BN i poziom stabilizacji BN, graniczna wartość spadku BN;

b) utlenianie oleju (starzenie) – wzrost lepkości, powstawanie kwa-sów organicznych, żywic i asfaltów, ciemnienie oleju;

c) odparowanie oleju – ubytki oleju z obiegu smarowania (poważny udział w zużyciu oleju przez silnik), wzrost lepkości;

d) zanieczyszczanie oleju – rodzaje zanieczyszczeń, ich źródła i skut-ki obecności (szczegółowo zanieczyszczenie wodą i paliwem);

e) konieczność badania własności oleju dla oceny jego przydatności do dalszej eksploatacji;

f) procedura pobierania próbek oleju do badań; g) interpretacja wyników analiz fizyko-chemicznych oleju, wartości

graniczne oznaczanych parametrów, interpretacja wyników analizy spektralnej oleju;

h) pielęgnacja oleju w trakcie jego eksploatacji: filtrowanie, wirowa-nie i odświeżanie – dobór właściwych urządzeń podczas projekto-wania siłowni oraz zalecenia co do postępowania podczas ich użyt-kowania – typowo spotykane błędy


192

SEKP4,8

8. Klasyfikacje jakościowe olejów smarowych a) klasyfikacja jakościowa olejów smarowych jako wynik doświad-

czeń eksploatacyjnych – ogólne wymagania klasyfikacji jakościo-wych;

b) klasyfikacje jakościowe olejów silnikowych: API, ACEA, MIL-L, klasyfikacje producentów silników

SEKP3

9. Smary plastyczne a) definicja smaru plastycznego, zalety smaru plastycznego, jego

struktura i skład; b) najważniejsze właściwości smarów plastycznych: konsystencja

(penetracja), temperatura kroplenia, smarność, odporność na wy-mywanie wodą, ochrona przed korozją, oddziaływanie na metale kolorowe, pokrycia lakiernicze i materiały uszczelnień;

c) wpływ rodzaju zagęszczacza na własności smarów plastycznych, klasyfikacja smarów plastycznych ISO;

d) zasady doboru smarów plastycznych do danych zastosowań, spo-soby doprowadzania smaru plastycznego do różnych węzłów tar-cia;

e) identyfikacja smarów plastycznych i wykrywanie zanieczyszczeń mechanicznych, asortyment smarów stosowanych w żegludze, smary syntetyczne

SEKP11 14,17,18

10. Wpływ sposobu wytwarzania paliw dla silników wysokoprężnych na ich najważniejsze własności użytkowe a) ropa naftowa jako mieszanina węglowodorów i niewęglowodorów,

przeróbka zachowawcza i destrukcyjna ropy naftowej, wpływ składu ropy i sposobu przeróbki na skład grupowy węglowodorów frakcji paliwowych oraz pozostałości podestylacyjnych i pokrakingowych, wytwarzanie (komponowanie) paliw destylacyjnych i pozostało-ściowych;

b) znaczenie składu grupowego węglowodorów dla własności samo-zapłonowych paliw, znaczenie opóźnienia zapłonu dla prawidłowej pracy i trwałości silnika, określanie własności samozapłonowych paliw destylacyjnych i pozostałościowych: liczba cetanowa, indeks cetanowy, indeks Diesla, CCAI, CII;

c) przypadek zastosowania pozostałości po krakingu katalitycznym do komponowania paliw pozostałościowych: cząstki katalizatora znajdujące się w takim paliwie – ich skład, rozmiary i twardość, skutki dla silnika, trudności oczyszczenia z nich paliwa – nowe konstrukcje wirówek i filtrów, dopuszczalny udział w paliwie, oznaczanie Al+Si;

d) struktura paliw pozostałościowych – roztwór koloidalny i zawiesi-na, stabilność paliw pozostałościowych – przyczyny i skutki utraty stabilności (dla systemu paliwowego i dla silnika), zapobieganie utracie stabilności, zapas stabilności, oznaczanie TSE i TSP, meto-da oznaczania stabilności paliw na statku metodą bibułową ASTM

SEKP15

11. Zanieczyszczenia paliw okrętowych i inne istotne parametry opi-sujące własności paliw a) temperatura zapłonu: brak związku z własnościami samozapłono-

wymi paliwa, wymagania bezpieczeństwa p.poż., dopuszczalne od-stępstwa – przyczyny i warunki;

b) temperatura krzepnięcia, temperatura pompowalności, temperatura zmętnienia, temperatura blokady zimnego filtra;

c) zawartość wody: źródła pochodzenia wody z paliwa, dlaczego ograniczono zawartość wody w bunkrowanym paliwie pozostało-


193

ściowym do max. 1%, skutki obecności wody w paliwie (dla sys-temu paliwowego i silnika), oczyszczanie paliw z wody, emulsje paliwowo-wodne do zasilania silników (korzyści, warunki stoso-wania);

d) zawartość siarki: zawartość siarki w paliwach w zależności od po-chodzenia ropy i sposobu jej przerobu, tworzenie się SO2 w trakcie spalania paliwa, czynniki wpływające na stopień konwersji SO2 do SO3, wpływ związków siarki w spalinach na temperaturę punktu rosy – korozja siarkowa (niskotemperaturowa) i jej skutki dla silni-ka, sposoby zapobiegania korozji siarkowej (TBN olejów tylko sy-gnalizacja problemu);

e) zawartość wanadu: pochodzenie związków wanadu w paliwie, brak możliwości ich usunięcia z paliwa na statku, po spaleniu paliwa tlenki wanadu pozostają w popiele, temperatura topnienia i tempe-ratura przylegania popiołu – niskotopliwe stopy z siarczanem sodu, korozja wanadowa (wysokotemperaturowa) i jej skutki dla silnika, sposoby zapobiegania tej korozji;

f) pozostałość po spopieleniu paliwa: jej wpływ na szybkość zużywa-nia się elementów silnika – konieczność limitowania ilości powsta-jącego popiołu;

g) pozostałość po koksowaniu paliwa: konieczność określania skłon-ności paliw do tworzenia nagarów w silniku, liczba Conradsona i MCR – dobra zgodność z badaniami silnikowymi dla paliw desty-lacyjnych i słaba dla paliw pozostałościowych (omówienie przy-czyn)

SEKP 9,12,13, 16,18

12. Klasyfikacja paliw i normy jako ściowe – badania jakości paliw a) klasyfikacja dotychczasowa: podział na oleje napędowe (paliwa

lekkie) i opałowe (paliwa ciężkie), klasyfikacja lepkościowa ole-jów opałowych i brak jej związku z jakością, przyczyny wprowa-dzenia nowej międzynarodowej klasyfikacji paliw ISO;

b) podstawy i zasady klasyfikacji oraz specyfikacji paliw żeglugo-wych ISO;

c) badania jakości paliw żeglugowych przez organizacje utworzone przez Det Norske Veritas oraz Lloyda, ich wpływ na powstanie norm ISO, procedura pobierania próbek paliw, oznaczane parame-try paliw, wykorzystanie wyników badań na statku oraz jako da-nych statystycznych jakości paliw na świecie

SEKP19 13. Bezpieczeństwo pracy z produktami ropopochodnymi

Razem: 18

Razem w roku: 18




Godziny zajęć 18



Łącznie 32


194


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny Praca pisemna w postaci testu wyboru

EKP1

Nie zna zasad bezpiecznej pracy z środkami smarowymi lub nie zna funkcji środków smarowych lub nie zna głównych parametrów fizyko-chemicznych środków smarowych decydujących o możliwości wypeł-nienia tych funkcji

Interpretuje i podejmuje prawidłowe decyzje eks-ploatacyjne na podstawie dostępnych danych, cha-rakteryzuje warunki po-bierania próbek olejów do analiz

Charakteryzuje zjawiska tarcia i smarowania, warunki pracy róż-nych węzłów tarcia i wpływ obsługi na zużycie

Charakteryzuje ro-dzaje środków sma-rowych, warunki i zasady doboru jako elementu konstruk-cyjnego węzła tarcia

EKP2

Nie zna zasad bezpiecznej pracy z paliwami lub nie zna funkcji paliw lub nie zna głównych parametrów fizykochemicznych środków sma-rowych decydujących o możliwości wypełnienia tych funkcji

Interpretuje i podejmuje prawidłowe decyzje eks-ploatacyjne na podstawie dostępnych danych, cha-rakteryzuje warunki po-bierania próbek olejów do analiz

Charakteryzuje wpływ jakości pa-liw na pracę silni-ków i kotłów

Charakteryzuje możliwości redukcji szkodliwych skut-ków obniżonej jako-ści paliw w eksploa-tacji siłowni okrę-towej


Rodzaj Opis

Rzutnik, ekran i komputer Typowe dla prezentacji multimedialnych

Literatura:


1. Urbański P.: Paliwa i smary. Fundacja Rozwoju Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni, 1999. 2. Czarny R.: Smary plastyczne. WNT, Warszawa 2004. 3. Podniało A.: Paliwa oleje i smary w ekologicznej eksploatacji. WNT, Warszawa 2002.


1. Dudek A.: Oleje smarowe Rafinerii Gdańskiej. Met-Press, Gdańsk 1997. 2. Zwierzycki W.: Paliwa silnikowe i oleje opałowe. Rafineria Nafty Glimar SA, 1997. 3. Zwierzycki W.: Paliwa, oleje, motoryzacyjne płyny eksploatacyjne. Rafineria Nafty Glimar SA,

1998. 4. Zwierzycki W.: Oleje smarowe: dobór i użytkowanie. Rafineria Nafty Glimar SA, 1998.




dr inż. Grzegorz Kidacki [email protected] IESO/ZMiUO


dr inż. Robert Jasiewicz [email protected] IESO/ZMiUO

dr inż. Włodzimierz Kamiński [email protected] IESO/ZMiUO

mgr inż. Paweł Krause [email protected] IESO/ZMiUO



195


Nr: 28 Przedmiot: Okr ętowe silniki tłokowe*







Grupa przedmiotów:

zawodowe



III 26E 20 4

IV 30E 20 4



1. Znajomość podstaw termodynamiki

2. Podstawy budowy maszyn

3. Inżynieria materiałowa

Cele przedmiotu:

1. Opanowania wiedzy o zasadach działania okrętowych silników spalinowych

2. Opanowanie wiedzy o budowie konstrukcyjnej silników tłokowych

3. Poznanie właściwości pracy i charakterystyk silników spalinowych

4. Poznanie zasad współpracy silników spalinowych z odbiornikiem energii

5. Poznanie procesów destrukcyjnych w czasie pracy silnika spalinowego

6. Poznanie zasad bezpiecznego użytkowania silnika spalinowego w różnych warunkach



EKP1 Potrafi wykorzystać wiedzę podstawową do rozwiązywania bieżących problemów eksploatacyjnych silników spalinowych

K_W03, K_U13, K_K04

EKP2 Potrafi przeprowadzić pomiary wskaźników pracy silników spalino-wych i wykorzystać je do eksploatacji

K_W08, K_U08, K_U01

EKP3 Umie zapewnić dostawę materiałów eksploatacyjnych do pracy silni-ków okrętowych

K_U08, K_U20, K_K07




SEKP1 Wykonuje czynności obsługowe silnika spali-nowego

EKP1 x x

SEKP2 Wyznacza wskaźniki pracy silnika EKP2 x x


196

SEKP3 Sporządza wykresy indykatorowe EKP2 x x

SEKP4 Określa straty ciepła i bilans cieplny silnika EKP2 x

SEKP5 Potrafi wykonać nastawy regulacyjne w zespo-łach instalacji wtryskowej

EKP1 x x

SEKP6 Zna właściwości procesów termodynamicznych w silnikach spalinowych: spalania, doładowania, wymiany ładunku

EKP1 x

SEKP7

Zna właściwości mechaniki konstrukcji silnika spalinowego: układu korbowego, koła zama-chowego, wyrównoważenie silnika, drgania skrętne wału korbowego

EKP1 x

SEKP8 Zna budowę i działanie instalacji silnika: sma-rowania, chłodzenia, rozruchowej

EKP1 x

SEKP9

Ma opanowaną wiedzę z zakresu eksploatacji silników okrętowych: regulacja prędkości obro-towej, pracy silnika w różnych warunkach ob-ciążenia, przy zasilaniu dwupaliwowym

EKP3 x x

SEKP 10

Potrafi określić obciążenia elementów silnika w czasie eksploatacji: mechaniczne i cieplne

EKP1 x

SEKP 11

Zna właściwości toksyczne spalin wylotowych EKP 1,3

x x

SEKP 12

Zna zasady fundamentowania silników okręto-wych przy uwzględnieniu oddziaływań ze-wnętrznych

EKP1 x

SEKP 13

Zna efekty stosowania paliw ciężkich na budo-wę silników okrętowych

EKP3 x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: III

A

SEKP1 1. Zasada działania i ogólna budowa silników spalinowych

26

SEKP2 2. Obiegi teoretyczne i porównawcze

SEKP2 3. Przepłukanie i napełnianie

SEKP2 4. Podstawy tworzenia mieszaniny palnej

SEKP2 5. Podstawy spalania

SEKP2 6. Podstawy doładowania

SEKP2 7. Wskaźniki pracy silnika

SEKP3 8. Charakterystyki silników okrętowych

SEKP1 9. Konstrukcja kadłuba

SEKP1 10. Budowa układu korbowego

SEKP5 11. Zasilanie silnika paliwem

Razem: 26

L SEKP1 12. Przygotowanie silnika do pracy

20 SEKP2 13. Pomiar i obliczanie wskaźników pracy silnika


197

SEKP3 14. Indykowanie silnika spalinowego

SEKP4 15. Pomiar strat ciepła i bilans cieplny silnika

SEKP5 16. Nastawa i regulacja zespołów instalacji wtryskowej

SEKP1 17. Zasady użytkowania silnika spalinowego

Razem: 20

Razem w roku: 46




Godziny zajęć 46



Łącznie 90

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A

SEKP7 18. Mechanika układu korbowego

30

SEKP7 19. Wyrównoważenie silników spalinowych

SEKP6 20. Proces wymiany ładunku

SEKP8 21. Budowa zaworowego mechanizmu rozrządu

SEKP8 22. System chłodzenia silnika

SEKP8 23. System smarowania silnika

SEKP8 24. System rozruchu i sterowania pracą silnika

SEKP6 25. Proces spalania

SEKP7 26. Drgania skrętne układu napędowego

SEKP6 27. Doładowanie silników spalinowych

SEKP10 28. Obciążenia silnika w czasie eksploatacji

SEKP11 29. Toksyczność spalin wylotowych

SEKP9 30. Silniki dwupaliwowe

SEKP9 31. Silniki spalinowe – regulacja prędkości obrotowej

SEKP9 32. Silniki spalinowe – wybrane zagadnienia eksploatacyjne

SEKP9,13 33. Silniki spalinowe – tendencje rozwojowe

SEKP12 34. Fundamentowanie silników okrętowych

Razem: 30

L SEKP9 35. Badania i analiza drgań skrętnych układu napędowego

20 SEKP9 36. Badania i pomiary pracy systemu turbodoładowania


198

SEKP9 37. Określanie warunków pracy regulatorów prędkości obrotowej silni-

ka

SEKP9 38. Indykowanie elektroniczne

SEKP11 39. Badania toksyczności spalin wylotowych

SEKP9 40. Właściwości pracy systemu automatycznego sterowania i nadzoru

Razem: 20

Razem w roku: 50




Godziny zajęć 50



Łącznie 94



Zaliczanie pisemne i ustne

EKP1

Nie zna podstaw działania i właści-wości budowy silni-ka spalinowego. Nie zna właściwości procesów termody-namicznych, mecha-niki konstrukcji sil-nika i zasad działa-nia instalacji silni-kowych. Nie zna zagadnień związanych z obcią-żeniami elementów silnika oraz odzia-ływaniem jego pracy na otoczenie

Zna podstawy działania i właściwości budowy silnika spalinowego. Zna właściwości wy-branych procesów ter-modynamicznych, me-chanikę konstrukcji sil-nika i zasady działania instalacji silnikowych. Zna wybrane zagadnie-nia związane z obcią-żeniami elementów sil-nika oraz odziaływa-niem jego pracy na otoczenie

Zna podstawy działania i właściwości budowy silnika spalinowego oraz potrafi ocenić otrzymane rezultaty pomiarów. Zna właściwości proce-sów termodynamicz-nych, mechanikę kon-strukcji silnika i zasady działania instalacji silni-kowych. Zna zagadnienia związa-ne z obciążeniami ele-mentów silnika oraz odziaływaniem jego pra-cy na otoczenie

Zna podstawy działania i właściwości budowy silnika spalinowego oraz potra-fi ocenić otrzymane rezultaty pomia-rów. Student potrafi przeprowadzić re-gulację nastaw wtryskiwacza. Zna właściwości procesów termodyna-micznych, mechanikę konstrukcji silni-ka i zasady działania instalacji silniko-wych. Potrafi ocenić konstrukcję silnika pod kątem potrzeb odbiornika energii. Zna zagadnienia związane z obciąże-niami elementów silnika oraz odziały-waniem jego pracy na otoczenie. Potrafi ocenić wpływ wykonywanych prac na obciążenia elementów konstrukcyjnych silnika

EKP2

Nie zna definicji oraz zasad określa-nia wskaźników pra-cy silnika

Zna definicje oraz za-sady określania wskaź-ników pracy silnika

Zna definicje oraz zasa-dy określania wskaźni-ków pracy silnika. Zna straty cieplne silnika i potrafi sporządzić jego bilans cieplny

Zna definicje oraz zasady określania wskaźników pracy silnika. Zna straty cieplne silnika i potrafi sporządzić jego bilans cieplny. Potrafi przeanalizować wpływ zmiennych warunków na osiągi silnika spalinowego

EKP3

Nie zna podstaw eksploatacji, pro-blematyki toksycz-ności spalin wylo-towych oraz stero-wania prędkością obrotową silnika okrętowego

Zna wybrane zagadnie-nia podstaw eksploata-cji, problematykę tok-syczności spalin wylo-towych oraz sterowania prędkością obrotową silnika okrętowego

Zna podstawy eksploata-cji, problematykę tok-syczności spalin wylo-towych oraz sterowania prędkością obrotową sil-nika okrętowego

Zna podstawy eksploatacji, problema-tykę toksyczności spalin wylotowych oraz sterowania prędkością obrotową silnika okrętowego. Potrafi przeprowa-dzić odpowiednie pomiary, obliczenia i analizę aktualnego stanu procesów


199


Rodzaj Opis

Rzutnik multimedialny Wykłady i wstęp do ćwiczeń laboratoryjnych

Stanowiska laboratoryjne

Stanowiska laboratoryjne, fizycznie znajdujące się we władaniu Akademii Morskiej

Literatura:


1. Piotrowski I., Witkowski K.: Okrętowe silniki spalinowe. Wydawnictwo Trademar, Gdynia 2002. 2. Piotrowski I., Witkowski K.: Eksploatacja okrętowych silników spalinowych. WSM, Gdynia 2002. 3. Kowalski Z., Łostowski S., Tittenbrun S.: Regulacja prędkości obrotowej okrętowych silników spa-

linowych. Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1988.


1. Listewnik J., Marcinkowski J.: Rozwój konstrukcji okrętowych wolnoobrotowych silników spalino-wych. WSM, Szczecin 1992.




prof. dr hab. inż. Stefan Żmudzki [email protected] IESO/ZSO


mgr inż. Przemysław Kowalak [email protected] IESO/ZSO

dr inż. Tomasz Tuński [email protected] IESO/ZSO



200


Nr: 29 Przedmiot: Kotły okr ętowe*





Rok studiów: III


Grupa przedmiotów:

zawodowe



III 40E 5 3



1. Gruntowna wiedza z termodynamiki w zakresie przemian termodynamicznych gazów, zasad ter-modynamiki, bilansu cieplnego, spalania, zasad przepływu ciepła

2. Gruntowna wiedza z chemii technicznej w zakresie chemii wody

3. Podstawowa wiedza z matematyki w zakresie algebry, rachunku różniczkowego i całkowego

Cele przedmiotu:

1. Zapoznanie z konstrukcją kotłów pomocniczych, opalanych i utylizacyjnych, ich elementów kon-strukcyjnych oraz armatury

2. Zapoznanie z rozwiązaniami systemów kotłowych (wody zasilającej, parowy, skroplinowy, pali-wowy)

3. Zapoznanie z budową palników kotłowych

4. Przekazanie wiedzę dotyczącej oceny wpływu procesów roboczych na parametry pracy kotłów

5. Zdobycie umiejętności obsługi kotłów

6. Przygotowanie studenta do odbycia praktyk na statku



EKP1 Opisuje i analizuje konstrukcje okrętowych kotłów pomocniczych i ich systemów wraz z elementami konstrukcyjnymi i armaturą oraz palnikami

K_W03, K_W09, K_U01, K_U14, K_U18

EKP2 Analizuje wpływ procesów roboczych na eksploatację kotłów K_W01, K_W08, K_U01, K_U09

EKP3 Zna i stosuje procedury i czynności obsługi kotłów, ich systemów i palników w różnych warunkach eksploatacji

K_W04, K_U09, K_U10, K_U18


201




SEKP1 Charakteryzuje właściwości termodynamiczne wody i pary oraz fizykochemiczne olejów dia-termicznych

EKP2 x

SEKP2 Przestawia cykl przemian termodynamicznych zachodzących w kotle na wykresie i-s, T-s, i-p

EKP2 x

SEKP3 Ocenia wpływ parametrów paliwa i powietrza oraz stanu technicznego dyszy na jakość proce-su spalania

EKP2 x

SEKP4 Charakteryzuje procesy wymiany ciepła drogą promieniowania i konwekcji

EKP2 x

SEKP5 Ocenia wpływ zanieczyszczenia na proces wymiany ciepła

EKP2 x

SEKP6 Charakteryzuje wpływ konstrukcji kotła i za-nieczyszczeń na opory przepływu spalin

EKP2 x

SEKP7 Charakteryzuje proces cyrkulacji naturalnej i wymuszonej w kotłach parowych

EKP2 x

SEKP8 Ocenia wpływ zanieczyszczeń na zaburzenia cyrkulacji naturalnej

EKP2 x

SEKP9

Opisuje budowę pomocniczych kotłów opala-nych z cyrkulacją naturalną i wymuszoną, o budowie specjalnej, płomieniówkowych i ole-jowych

EKP1 x

SEKP10 Opisuje budowę kotłów kombinowanych EKP1 x

SEKP11 Opisuje budowę kotłów utylizacyjnych EKP1 x

SEKP12 Charakteryzuje budowę kotłów głównych EKP1 x

SEKP13 Opisuje wielkości charakterystyczne kotłów EKP1 x

SEKP14 Sporządza bilans cieplny kotła i wyznacza jego sprawność

EKP2 x

SEKP15 Opisuje budowę elementów konstrukcyjnych kotłów: walczaki, powierzchnie ogrzewalne, osuszacze pary, szkielet, izolacje

EKP1 x

SEKP16

Opisuje budowę armatury i osprzętu kotłowe-go: zawory, wodowskazy, zdmuchiwacze sa-dzy, regulatory poziomu, presostaty, termopary, termometry, manometry

EKP1 x

SEKP17

Opisuje instalacje systemów pomocniczych: szumowania i odmulania, zdmuchiwania paro-wego, mycia kotłów parowych, skroplinowych, zasilania kotłów wodą (ciągłego i okresowego)

EKP1 x

SEKP18 Opisuje zadania automatyki kotłów opalanych i utylizacyjnych

EKP1 x

SEKP19 Opisuje kotłowe instalacje paliwowe paliwa destylacyjnego, pozostałościowego i odpadów ropopochodnych

EKP1 x


202

SEKP20

Charakteryzuje budowę i zasadę funkcjonowa-nia palników kotłowych: ciśnieniowych z roz-pylaniem mechanicznym, rotacyjne, z rozpyla-niem parowym i powietrznym, dwupaliwowe

EKP1 x

SEKP21

Charakteryzuje czynności obsługi kotłów: włą-czanie kotłów do pracy, obsługa podczas pracy (urabianie wody, kontrola poziomu wody, szu-mowanie i płukanie wodowskazów i komór re-gulatorów poziomu wody, obniżanie ciśnienia, szumowanie i odmulanie, regulacja wydajności kotłów utylizacyjnych), współpraca kotłów, wyłączanie palnika, wygaszanie kotłów

EKP3 x

SEKP22

Charakteryzuje czynności obsługi systemów kotłowych: paliwowego, wodnego, parowego i skroplinowego wraz z ich elementami skła-dowymi: filtry, odwadniacze termodynamiczne, presostaty, podgrzewacze paliwa, skrzynie cieplne, zbiorniki obserwacyjne, chłodnice skroplin, skraplacze nadmiarowe

EKP3 x

SEKP23 Charakteryzuje zasady bezpiecznej obsługi ko-tłów i procedury postępowania w sytuacjach awaryjnych

EKP3 x

SEKP24

Demonstruje czynności związane z: przygoto-waniem do pracy systemów pomocniczych (paliwowego, wodnego, parowego i skroplino-wego), przygotowanie do pracy kotła utyliza-cyjnego, uruchomienie kotła opalanego i utyli-zacyjnego, wygaszanie kotła opalanego i wyłą-czanie kotła utylizacyjnego, działanie blokad palnika kotłowego

EKP3 x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: III

A

SEKP1,2

1. Teoretyczne podstawy pracy kotłów okrętowych: a) właściwości termodynamiczne wody i par; b) cykl przemian termodynamicznych zachodzących w kotle i ich zo-

brazowanie na wykresie i-s, T-s, i-p; c) właściwości fizykochemiczne olejów diatermicznych

40

SEKP3, 4,5,6,7,8

2. Procesy robocze zachodzące w kotle: a) spalanie:

– wpływ parametrów paliwa i powietrza oraz stanu technicznego palnika na jakość procesu spalania,

b) wymiana ciepła: – promieniowanie, – konwekcja – rodzaje zanieczyszczeń i ich wpływ na wymianę ciepła,

c) aerodynamika: – wpływ konstrukcji kotła na opory przepływu spalin, – wpływ zanieczyszczeń na opory przepływu spalin, – wentylatory wyciągowe,


203

d) cyrkulacja wody w kotle: – cyrkulacja naturalna i jej zaburzenia, – cyrkulacja wymuszona

SEKP9 10,12,13

3. Klasyfikacja i konstrukcje kotłów okrętowych. Główne kotły okręto-we: a) opłomkowe, b) stromorurkowe, c) z przymusową cyrkulacją, d) przepływowe, e) specjalne, f) przegląd konstrukcji firm: Foster-Wheeler, Sunrod. Pomocnicze kotły okrętowe: a) pomocnicze opalane, b) płomieniówkowe, c) opłomkowe, d) dwubiegowe, e) kombinowane, f) kotły olejowe, g) przegląd konstrukcji firm: Alborg, Senior Thermal, Metalport,

Unex. Wielkości charakterystyczne, parametry i wskaźniki współczesnych kotłów okrętowych głównych i pomocniczych: a) jednostkowa pojemność wodna, b) obciążenie cieplne komory paleniskowej, c) obciążenie cieplne powierzchni wymiany ciepła, d) ciśnienia występujące w kotle, e) temperatury występujące w kotle, f) zdolności akumulacyjne

SEKP11

4. Podstawy budowy i zasady działania kotłów utylizacyjnych: a) przykłady konstrukcji kotłów opłomkowych i płomieniówkowych, b) systemy obsługujące kocioł, c) automatyka kotła

SEKP14

5. Bilans cieplny kotła – sprawność i sposoby jej podwyższania: a) bilans cieplny po stronie parowo-wodnej, b) bilans cieplny po stronie paliwowej, c) metody wyznaczania sprawności (bezpośrednia i pośrednia), d) wpływ parametrów eksploatacyjnych n sprawność kotła

SEKP15

6. Elementy konstrukcyjne kotłów okrętowych: a) walczaki parowe i parowo-wodne, b) główne powierzchnie ogrzewalne kotłów, c) szkielet, płaszcz gazoszczelny, izolacja, d) osuszanie pary, e) podgrzewacze powietrza i wody, f) podgrzewacze pary

SEKP16

7. Armatura i osprzęt kotłowy: a) zawory odcinające, bezpieczeństwa, zwrotne, b) wodowskazy, c) wdmuchiwacze sadzy, d) regulatory poziomu, pływakowe, sondy pojemnościowe, e) presostaty, termometry, termopary, manometry, f) instalacja do mycia kotłów po stronie spalinowej, g) instalacje do szumowania kotłów, h) wymogi techniczne


204

SEKP 17,18

8. Instalacje kotłowe: a) systemy zasilania wodą (zasilanie ciągłe i okresowe), b) systemy parowe, c) systemy szumowania i odmulania, d) automatyka kotła

SEKP19 9. Systemy paliwowe oleju opałowego, napędowego i odpadów ropopo-

chodnych

SEKP20

10. Palniki kotłowe: a) ciśnieniowe z rozpylaniem mechanicznym, b) rotacyjne, c) dwupaliwowe, d) z rozpylaniem parowym, e) z rozpylaniem powietrznym

SEKP 21,22

11. Obsługa kotłów okrętowych: a) włącznie kotłów do pracy, b) obsługa kotłów podczas pracy (przygotowanie wody w czasie pra-

cy kotłów, kontrola poziomu wody, obsługa codzienna, szumowa-nie wodowskazów i regulatorów poziomu),

c) obsługa systemu paliwowego, wodnego, parowego (obsługa filtrów i podgrzewaczy, obsługa odwadniaczy termodynamicznych, skrzy-ni cieplnej, zbiornika obserwacyjnego, skroplin chłodnicy, skroplin skraplacza nadmiarowego),

d) wygaszanie kotłów, e) odstawianie palnika, f) obniżanie ciśnienia, szumowanie kotłów, g) uzupełnianie wody, h) regulacja wydajności kotła utylizacyjnego, i) współpraca kotła utylizacyjnego i opalanego

SEKP23 12. Bezpieczeństwo obsługi kotłów okrętowych i procedury awaryjne

Razem: 40

S SEKP24

13. Symulator siłowni okrętowych: a) przygotowanie do pracy systemu paliwowego, wodnego i skropli-

nowego; b) przygotowanie do pracy kotła pomocniczego i utylizacyjnego, roz-

palanie kotła opalanego; c) włączanie do pracy kotła opalanego i utylizacyjnego; d) odstawianie kotła pomocniczego opalanego i utylizacyjnego; e) blokady palnika kotłowego

5

Razem: 5

Razem w roku: 45




Godziny zajęć 45

3 Praca własna studenta 26 Uczestnictwo w zaliczeniach i egzaminach poza zajęciami 1

Łącznie 72


205


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny Sprawdzian pisemny lub ustny

EKP1

Błędnie opisuje kon-strukcje okrętowych ko-tłów pomocniczych i ich systemów, elemen-tów konstrukcyjnych, armatury oraz palników kotłowych

W sposób podstawowy opisuje konstrukcje okrę-towych kotłów pomocni-czych i ich systemów, elementów konstrukcyj-nych, armatury oraz pal-ników kotłowych

W sposób poprawny technicznie opisuje kon-strukcje okrętowych ko-tłów pomocniczych i ich systemów, elementów konstrukcyjnych, armatu-ry oraz palników kotło-wych

W sposób poprawny tech-nicznie opisuje i analizuje konstrukcje okrętowych kotłów pomocniczych i ich systemów, elementów konstrukcyjnych, armatury oraz palników kotłowych

EKP2

Nie potrafi zastosować zależności matematycz-nych do rozwiązania postawionego zadania

Poprawnie stosuje pod-stawowe zależności ma-tematyczne do rozwiąza-nia postawionego zada-nia

Poprawnie dobiera i sto-suje zależności matema-tyczne do rozwiązania postawionego zadania

Poprawnie dobiera, prze-kształca i stosuje zależno-ści matematyczne do roz-wiązania postawionego za-dania. Analizuje otrzyma-ne wyniki

Metody oceny Demonstracja z wykorzystaniem symulatora operacyjnego i graficznego siłowni

EKP3

Błędnie demonstruje procedury eksploatacyj-ne

Zna i prawidłowo de-monstruje procedury eksploatacyjne

Zna i prawidłowo de-monstruje procedury eks-ploatacyjne z uwzględ-nieniem występujących zakłóceń eksploatacyj-nych

Zna i prawidłowo demon-struje procedury eksploata-cyjne z uwzględnieniem występujących zakłóceń eksploatacyjnych wprowa-dzonych przez instruktora


Rodzaj Opis

Rzutnik folii i multimedialny Zajęcia audytoryjne w formie prezentacji folii i multimedialnych

Instrukcje i przewodniki do zajęć

Materiały do realizacji zajęć z wykorzystaniem symulatorów siłowni okrętowych

Symulatory siłowni okrętowych

Zajęcia z wykorzystaniem symulatora graficznego i operacyjnego siłowni okrętowych

Literatura:


1. Górski Z., Perepeczko A.: Okrętowe kotły parowe. Fundacja Rozwoju WSM w Gdyni, 2001. 2. Perepeczko A.: Okrętowe kotły parowe. Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1979. 3. Piotrowski W.: Okrętowe kotły parowe. Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 1985.


1. Balcerski A.: Siłownie okrętowe. Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 1990. 2. Cwynar L.: Rozruch kotłów parowych. WNT, Warszawa 1983. 3. Kruczek S.: Kotły. Konstrukcje i obliczenia. Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, Wrocław

2001. 4. Rokicki H.: Urządzenia kotłowe. Przykłady obliczeniowe. Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej,

Gdańsk 1996. 5. Piotrowski W., Rokicki W.: Kotły parowe. Przykłady obliczeniowe. Wydawnictwo Politechniki

Gdańskiej, Gdańsk 1975. 6. Instrukcje prospekty, biuletyny, dokumentacje techniczne, strony www producentów kotłów okrę-

towych.


206




dr hab. inż. Cezary Behrendt [email protected] IESO/ZMiUO



dr inż. Marcin Szczepanek [email protected] IESO/ZMiUO



207


Nr: 30 Przedmiot: Maszyny i urządzenia okrętowe*







Grupa przedmiotów:

zawodowe



III 30 2

IV 24E 30 5



1.

Cele przedmiotu:

1. Poznanie teorii procesów zachodzących w okrętowych maszynach i urządzeniach pomocniczych

2. Poznanie budowy, zasad eksploatacji i obsługi technicznej okrętowych maszynach i urządzeniach pomocniczych

3. Wykształcenie umiejętności przygotowania do pracy, uruchomienia, oceny poprawności pracy i wyłączenia z ruchu okrętowych maszynach i urządzeniach pomocniczych

4. Wykształcenie umiejętności czytania i rozumienia schematów okrętowych instalacji wodnych, smarowych, paliwowych i hydraulicznych



EKP1 Student identyfikuje i charakteryzuje urządzenia i instalacje oraz wyjaśnia zachodzące w nich procesy i ich wpływ na osiągnięcie oczekiwanych efektów pracy instalacji

K_W03, K_W04, K_W08, K_U07, K_U09, K_U13

EKP2 Student przedstawia procesy zachodzące w maszynach i urządze-niach na wykresach oraz wyciąga wnioski eksploatacyjne dotyczą-ce stanu, procesów oraz sprawności urządzeń

K_W04,K_W08, K_W09, K_U07, K_U09, K_U11,

K_U13

EKP3

Student opisuje zasady poprawnej obsługi technicznej instalacji, identyfikuje parametry potrzebne do oceny stanu technicznego urządzeń i potrafi je zinterpretować, przewiduje wpływ nastaw pa-rametrów oraz typowych niesprawności na parametry pracy insta-lacji

K_W04, K_W06, K_W08, K_U07, K_U09, K_U13,

K_U15, K_U17

EKP4

Student wykazuje odpowiedzialność i zrozumienie wpływu decyzji podejmowanych w trakcie obsługi na stan techniczny i koszty eks-ploatacyjne statku, bezpieczeństwo załogi i stan środowiska natu-ralnego

K_W11, K_U10, K_U14, K_K05, K_K07


208




SEKP1 Student identyfikuje rodzaj instalacji w oparciu o schematy instalacji i charakteryzuje zainstalo-wane w nich urządzenia

EKP1 x x

SEKP2 Student identyfikuje procesy odbywające się w określonych maszynach i urządzeniach oraz przedstawia zmiany parametrów na wykresach

EKP 1,2

x x

SEKP3 Student wyciąga wnioski dotyczące wpływu sta-nu maszyn i urządzeń na efekty pracy instalacji

EKP 1,2,3

x x

SEKP4 Student opisuje zasady poprawnego montażu, demontażu i obsługi bieżącej maszyn i urządzeń okrętowych

EKP3 x x

SEKP5

Student identyfikuje parametry pracy istotne dla określonych urządzeń instalacji oraz interpretuje ich związek ze stanem technicznym urządzeń i instalacji

EKP2 x x

SEKP6 Student określa prawidłowe parametry pracy in-stalacji oraz przewiduje ich wpływ na efekty pracy instalacji

EKP3 x x

SEKP7

Student identyfikuje wpływ decyzji podejmowa-nych w trakcie obsługi i nastaw parametrów jak również konsekwencje ich zaniechania na stan techniczny i koszty eksploatacji instalacji

EKP 3,4

x x

SEKP8

Student wykonuje analizę ryzyka związanego z prowadzeniem czynności obsługi technicznej poprzez identyfikację prawdopodobieństwa wy-stąpienia, możliwych konsekwencji i sposobów ograniczenia zdarzeń groźnych dla bezpieczeń-stwa załogi i środowiska naturalnego

EKP 3,4

x x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: III

A

SEKP1–8 1. Mechanizmy siłowni okrętowych

30

SEKP1–8 2. Urządzenia pokładowe

SEKP1–8 3. Pompy i układy pompowe

SEKP1–8 4. Sprężarki

SEKP1–8 5. Urządzenia do oczyszczania paliw i olejów

SEKP1–8 6. Linie wałów

Razem: 30

Razem w roku: 30


209




Godziny zajęć 30



Łącznie 50

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A

SEKP1–8 7. Filtry, filtracja i oczyszczanie

24

SEKP1–8 8. Wymienniki ciepła

SEKP1–4,6–8 9. Systemy hydrauliki okrętowej

SEKP1–4,6–8 10. Urządzenia sterowe

SEKP1–4,6–8 11. Śruby nastawne

SEKP1–4,6–8 12. Urządzenia kotwiczne

SEKP1–4,6–8 13. Urządzenia hydrauliczne pokryw lukowych

SEKP1–4,6–8 14. Urządzenia przeładunkowe

SEKP1–8 15. Stabilizatory przechyłów

SEKP1–8 16. Windy łodziowe

Razem: 24

L

SEKP1–8 17. Współpraca pompy z rurociągiem, wyznaczanie charakterystyk

przepływu, mocy, sprawności

30

SEKP1–8 18. Wyznaczanie charakterystyki kawitacyjnej pompy wirowej

SEKP1–8 19. Wyznaczanie charakterystyk przepływu elementów instalacji

okrętowych

SEKP1–8 20. Badanie sprawności sprężarki tłokowej

SEKP1–8 21. Badanie i kalibracja wiskozymetrów

SEKP1–8 22. Demontaż i montaż bębna wirówki paliwa

SEKP1–8 23. Badanie efektywności wirowania w funkcji parametrów pracy wi-

rówki MAPX i własności paliwa

SEKP1–8 24. Badanie efektywności wirowania w funkcji parametrów pracy wi-

rówki FOPX i własności paliwa

SEKP1–8 25. Bilans wymiennika ciepła

SEKP1–8 26. Charakterystyki eksploatacyjne układu hydrauliki siłowej

SEKP1–8 27. Badanie i regulacja maszyny sterowej

SEKP1–8 28. Wpływ parametrów eksploatacyjnych na wydajność wyparowni-

ka podciśnieniowego i zasolenie kondensatu

Razem: 30

Razem w roku: 54


210




Godziny zajęć 54


Łącznie 92




EKP1

Nie jest w stanie określić rodzaju in-stalacji i scharakte-ryzować znajdują-cych się w niej urządzeń

Jest w stanie określić rodzaj instalacji i scha-rakteryzować najważ-niejsze urządzenia i ich rolę

Potrafi prawidłowo określić rodzaj instalacji i scharakte-ryzować wszystkie urządze-nia oraz zdefiniować ich za-dania oraz określić zakres regulacji parametrów pracy

Potrafi prawidłowo określić rodzaj instalacji i scharakteryzować wszystkie urządzenia oraz zdefinio-wać ich zadania, uruchomić i odsta-wić urządzenie z eksploatacji oraz określić zakres regulacji parametrów pracy jak również oszacować ich do-bór i wskazać rozwiązania alterna-tywne

EKP2

Nie jest w stanie przedstawić proce-sów na wykresach

Przedstawia procesy na wykresach, wyciąga wnioski eksploatacyjne dotyczące maszyn i urządzeń

Przedstawia procesy na wy-kresach własności mediów roboczych, wyciąga wnioski eksploatacyjne dotyczące stanu i sprawności maszyn i urządzeń

Przedstawia procesy na wykresach własności wyciąga wnioski eksploat-acyjne dotyczące stanu i sprawności maszyn i urządzeń, potrafi analizo-wać zależności analityczne opisujące procesy

EKP3

Nie potrafi opisać zasad poprawnej obsługi technicznej instalacji ani ziden-tyfikować parame-trów potrzebnych do oceny stanu technicznego urzą-dzeń

Opisuje zasady po-prawnej obsługi tech-nicznej instalacji, iden-tyfikuje parametry po-trzebne do oceny stanu technicznego urządzeń i potrafi je zinterpreto-wać

Opisuje zasady poprawnej obsługi technicznej instala-cji, identyfikuje parametry potrzebne do oceny stanu technicznego urządzeń i po-trafi je zinterpretować, przewiduje wpływ nastaw parametrów na pracę insta-lacji

Opisuje zasady poprawnej obsługi technicznej instalacji, identyfikuje parametry potrzebne do oceny stanu technicznego urządzeń i potrafi je zinterpretować, przewiduje wpływ nastaw parametrów na pracę instala-cji oraz wskazuje wpływ typowych niesprawności na parametry pracy instalacji

EKP4

Nie potrafi wskazać wpływu decyzji po-dejmowanych w trakcie obsługi na stan techniczny i koszty eksploata-cyjne statku, bez-pieczeństwo załogi i stan środowiska naturalnego

Potrafi wskazać i wyja-śnić zależności między decyzjami podejmowa-nymi w trakcie obsługi a stanem technicznym i kosztami eksploata-cyjnymi statku, bezpie-czeństwem załogi i stanem środowiska naturalnego

Wykazuje odpowiedzialność i zrozumienie wpływu decy-zji podejmowanych w trak-cie obsługi na stan technicz-ny i koszty eksploatacyjne statku, bezpieczeństwo za-łogi i stan środowiska natu-ralnego

Wykazuje odpowiedzialność i zro-zumienie wpływu decyzji podejmo-wanych w trakcie obsługi na stan techniczny i koszty eksploatacyjne statku, bezpieczeństwo załogi i stan środowiska naturalnego. Potrafi wskazać i uzasadnić typowe zagro-żenia i przeprowadzić analizę ryzyka i wskazać sposoby jego ograniczenia podczas wykonywania czynności ob-sługi instalacji


Rodzaj Opis


DTR Dokumentacje techniczno-ruchowe wybranych urządzeń i aparatury

Schematy Dokumentacja instalacji rzeczywistych stosowanych na statkach


211

Stanowisko badania pomp wirowych

Stanowisko wyposażone w: okrętowe pompy wirowe sterowane za pomocą falownika, zawór na tłoczeniu, mierniki ciśnienia i przepływu

Urządzenia Pompy, sprężarki, wirówki, maszyna sterowa, wymienniki ciepła, elementy hydrauliki

Stanowisko wirowania paliw okrętowych

Stanowisko wyposażone w: wirówkę FOPX pracującą w systemie ALCAP i wirówkę MAPX

Stanowisko badania wymienników ciepła

Stanowisko wyposażone pod kątem monitoringu parametrów pracy i wykonania bilansu cieplnego wymienników ciepła

Symulatory maszyn, urządzeń i instalacji

Symulacja w czasie rzeczywistym uruchamiania, odstawiania i nadzorowa-nia podczas pracy instalacji, maszyn i urządzeń

Literatura:


1. Praca zbiorowa: Mały poradnik mechanika Tom II. 2. Górski Z., Perepeczko A.: Okrętowe maszyny i urządzenia pomocnicze. Tom I i II. 3. Dokumentacja techniczno ruchowa pomp wirowych i wyporowych. 4. Urbański P.: Siłownie okrętowe. 5. Górski Z., Perepeczko A.: Pompy okrętowe. 6. Górski Z., Perepeczko A.: Okrętowe sprężarki, dmuchawy i wentylatory. 7. Katalogi producentów, Instrukcje obsługi firm Alfa Laval, Westfalia, H. Cegielski, Aalborg,

Saacke, Towimor, WSK Kraków. 8. Jasiewicz R., Szczepanek M.: Przewodnik do ćwiczeń laboratoryjnych z pomp okrętowych reali-

zowanych w Zakładzie Maszyn i Urządzeń Okrętowych. 9. Biały W.: Podstawy maszynoznawstwa.

10. Bieniek C.: Wentylatory osiowe. 11. Smotrycki S.: Maszyny i urządzenia pokładowe. 12. Zabłocki M.: Filtry paliwa silników wysokoprężnych. 13. Szydelski Z.: Sprzęgła i przekładnie hydrokinetyczne. 14. Smotrycki S.: Okrętowe mechanizmy pokładowe. 15. Praca zbiorowa: Vademecum hydrauliki Tom III.


1. Materiały firmy Alfa-Laval strona www.alfalaval.com 2. Materiały firmy Westfalia strona www.westfalia-separator.com 3. Materiały firmy Aalborg strona www.aalborg.com 4. Materiały firmy Saacke strona www.saacke.de/en 5. Materiały firmy Towimor strona www.towimor.com.pl 6. Materiały firmy WSK Kraków strona www. wsk.com.pl






mgr inż. Paweł Krause [email protected] IESO/ZMiUO




212


Nr: 31 Przedmiot: Chłodnictwo i klimatyzacja*





Rok studiów: IV


Grupa przedmiotów:

zawodowe



IV 22 20 4



1.

Cele przedmiotu:

1. Poznanie teorii procesów zachodzących w okrętowych urządzeniach chłodniczych, klimatyzacyj-nych i wentylacyjnych

2. Poznanie budowy, zasad eksploatacji i obsługi technicznej okrętowych urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych

3. Wykształcenie umiejętności doboru optymalnych nastaw pracy okrętowych urządzeń chłodni-czych i klimatyzacyjnych

4. Wykształcenie umiejętności przygotowania do pracy, uruchomienia, oceny poprawności pracy i wyłączenia z ruchu okrętowych urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych

5. Wykształcenie umiejętności czytania i rozumienia schematów okrętowych instalacji chłodniczych i klimatyzacyjnych



EKP1 Identyfikuje i charakteryzuje urządzenia i instalacje oraz wyjaśnia zachodzące w nich procesy termodynamiczne i ich wpływ na osiągnięcie oczekiwanych efektów pracy instalacji

K_W03, K_W04, K_W08 K_U07, K_U09, K_U11

K_U13

EKP2 Przedstawia procesy termodynamiczne na wykresach własności mediów roboczych oraz wyciąga wnioski eksploatacyjne doty-czące stanu mediów i procesów oraz sprawności urządzeń

K_W04,K_W08, K_W09 K_U07, K_U09, K_U11

K_U13

EKP3

Opisuje zasady poprawnej obsługi technicznej instalacji, identy-fikuje parametry potrzebne do oceny stanu technicznego urządzeń i potrafi je zinterpretować, przewiduje wpływ nastaw automatyki oraz typowych niesprawności na parametry pracy instalacji

K_W04, K_W06, K_W08 K_U07, K_U09, K_U11 K_U13, K_U15, K_U17

K_U19, K_U22

EKP4

Wykazuje odpowiedzialność i zrozumienie wpływu decyzji po-dejmowanych w trakcie obsługi na stan techniczny i koszty eks-ploatacyjne statku, bezpieczeństwo załogi i stan środowiska natu-ralnego

K_W11, K_U10, K_U14 K_K05, K_K07


213




SEKP1

Identyfikuje rodzaj obiegów chłodniczych i ro-dzaj procesów obróbki powietrza w oparciu o schematy instalacji i charakteryzuje zainstalo-wane w nich urządzenia

EKP1 x x

SEKP2

Identyfikuje procesy termodynamiczne odbywa-jące się w określonych miejscach i urządzeniach instalacji oraz przedstawia zmiany parametrów stanu mediów na wykresach

EKP 1,2

x x

SEKP3 Wyciąga wnioski dotyczące wpływu stanu me-diów na efekty pracy instalacji

EKP 1,2,3

x x

SEKP4 Opisuje zasady poprawnego montażu, demonta-żu i obsługi bieżącej urządzeń instalacji chłodni-czej i klimatyzacyjnej

EKP 2,3

x x

SEKP5

Identyfikuje parametry pracy istotne dla okre-ślonych urządzeń instalacji oraz interpretuje ich związek ze stanem technicznym urządzeń i in-stalacji

EKP2 x x

SEKP6 Określa prawidłowe nastawy automatyki steru-jącej pracą instalacji oraz przewiduje ich wpływ na efekty pracy instalacji

EKP 2,3

x x

SEKP7

Identyfikuje wpływ decyzji podejmowanych w trakcie obsługi i nastaw parametrów jak rów-nież konsekwencje ich zaniechania na stan tech-niczny i koszty eksploatacji instalacji

EKP 2,3,4

x x

SEKP8

Wykonuje analizę ryzyka związanego z prowa-dzeniem czynności obsługi technicznej poprzez identyfikację prawdopodobieństwa wystąpienia, możliwych konsekwencji i sposobów ogranicze-nia zdarzeń groźnych dla bezpieczeństwa załogi i środowiska naturalnego

EKP 2,3,4

x x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A

SEKP1,2,3 1. Chłodnictwo i jego zastosowanie w okrętownictwie

22

SEKP1,2,3 2. Obiegi chłodnicze i układy chłodnicze stosowane na statkach

morskich

SEKP1,2,3 3. Instalacje pomocnicze

SEKP1,2,3,4 4. Sprężarki i agregaty chłodnicze

SEKP1,2,3,4 5. Aparatura chłodnicza

SEKP3,4,5 6. Współdziałanie sprężarki z innymi urządzeniami układu chłod-

niczego

SEKP3,4,5,6 7. Automatyzacja urządzeń i instalacji chłodniczych


214

SEKP1,2,3,4,5,6 8. Bilans cieplny chłodni

SEKP1,2,3,4,5,6 9. Eksploatacja instalacji chłodniczych

SEKP1,2,3 10. Systemy wentylacji i klimatyzacji stosowane na statkach mor-

skich

SEKP1,2,3,4 11. Statki specjalistyczne

SEKP1,2,3,4,5,6 12. Okrętowe instalacje wentylacyjne i zabezpieczenia przeciwpo-

żarowe

SEKP1,2,3,4,5,6 13. Kontenery chłodzone

SEKP7,8 14. Bezpieczeństwo obsługi urządzeń chłodniczych

SEKP7,8 15. Przepisy klasyfikacyjne dotyczące chłodnictwa

Razem: 22

L

SEKP1,2,3 16. Schematy instalacji chłodniczych

20

SEKP3,4,5,6 17. Nastawa automatyki chłodniczej

SEKP1,2,3,4,5,6 18. Budowa i działanie sprężarek i aparatury

SEKP1,2,3,4,5,6 19. Badanie współczynnika przenikania ciepła komory chłodniczej

SEKP7,8 20. Eksploatacja chłodni prowiantowej

SEKP1,2,3,4,5,6 21. Bilans cieplny układu chłodni prowiantowej i zamrażarki

SEKP1,2,3 22. Badanie centrali klimatyzacyjnej

Razem: 20

Razem w roku: 44




Godziny zajęć 44



Łącznie 78




EKP1

Nie jest w stanie określić rodzaju in-stalacji i scharakte-ryzować znajdują-cych się w niej urządzeń

Jest w stanie określić rodzaj instalacji i scharakteryzować najważniejsze urzą-dzenia i ich rolę

Potrafi prawidłowo określić rodzaj instalacji i scharaktery-zować wszystkie urządzenia oraz zdefiniować ich zadania oraz określić zakres automa-tycznej regulacji parametrów pracy

Potrafi prawidłowo określić rodzaj instalacji i scharakteryzować wszystkie urządzenia oraz zdefinio-wać ich zadania oraz określić zakres automatycznej regulacji parametrów pracy jak również oszacować ich do-bór i wskazać rozwiązania alterna-tywne

EKP2 Nie jest w stanie przedstawić proce-sów termodyna-

Przedstawia procesy termodynamiczne na wykresach własności

Przedstawia procesy termo-dynamiczne na wykresach własności mediów roboczych,

Przedstawia procesy termodyna-miczne na wykresach własności me-diów roboczych, wyciąga wnioski


215

micznych na wy-kresach własności mediów roboczych

mediów roboczych, wyciąga wnioski eks-ploatacyjne dotyczące stanu mediów i proce-sów

wyciąga wnioski eksploata-cyjne dotyczące stanu me-diów i procesów oraz spraw-ności urządzeń

eksploatacyjne dotyczące stanu me-diów i procesów oraz sprawności urządzeń. Potrafi analizować zależ-ności analityczne opisujące procesy termodynamiczne

EKP3

Nie potrafi opisać zasad poprawnej obsługi technicznej instalacji ani ziden-tyfikować parame-trów potrzebnych do oceny stanu technicznego urzą-dzeń

Opisuje zasady po-prawnej obsługi tech-nicznej instalacji, identyfikuje parame-try potrzebne do oce-ny stanu technicznego urządzeń i potrafi je zinterpretować

Opisuje zasady poprawnej ob-sługi technicznej instalacji, identyfikuje parametry po-trzebne do oceny stanu tech-nicznego urządzeń i potrafi je zinterpretować, przewiduje wpływ nastaw automatyki na parametry pracy instalacji

Opisuje zasady poprawnej obsługi technicznej instalacji, identyfikuje parametry potrzebne do oceny stanu technicznego urządzeń i potrafi je zinterpretować, przewiduje wpływ nastaw automatyki na parametry pra-cy instalacji oraz wskazuje wpływ typowych niesprawności na parame-try pracy instalacji

EKP4

Nie potrafi wskazać wpływu decyzji po-dejmowanych w trakcie obsługi na stan techniczny i koszty eksploata-cyjne statku, bez-pieczeństwo załogi i stan środowiska naturalnego

Potrafi wskazać i wy-jaśnić zależności mię-dzy decyzjami po-dejmowanymi w trak-cie obsługi a stanem technicznym i kosz-tami eksploatacyjny-mi statku, bezpie-czeństwem załogi i stanem środowiska naturalnego

Wykazuje odpowiedzialność i zrozumienie wpływu decyzji podejmowanych w trakcie ob-sługi na stan techniczny i koszty eksploatacyjne statku, bezpieczeństwo załogi i stan środowiska naturalnego

Wykazuje odpowiedzialność i zro-zumienie wpływu decyzji podejmo-wanych w trakcie obsługi na stan techniczny i koszty eksploatacyjne statku, bezpieczeństwo załogi i stan środowiska naturalnego. Potrafi wskazać i uzasadnić typowe zagro-żenia i przeprowadzić analizę ryzyka i wskazać sposoby jego ograniczenia podczas wykonywania czynności ob-sługi instalacji


Rodzaj Opis




Schematy Dokumentacja rzeczywistych instalacji chłodniczych stosowanych na statkach

Stanowiska nastaw automatyki

Dwa stanowiska: do kontroli i ustawiania presostatów oraz do kontroli i usta-wiania TZR

Urządzenia Typowe elementy instalacji: aparatura i sprężarki

Chłodnia prowiantowa

Instalacja dwukomorowej chłodni prowiantowej wyposażona w komputerowy monitoring parametrów pracy z możliwością określenia bilansu

Zamrażarka dwustopniowa

Instalacja dwustopniowa z ekonomizerem wyposażona pod kątem monitorin-gu parametrów pracy i wykonania bilansu cieplnego

Literatura:


1. Bohdal T., Charun H., Czapp M.: Urządzenia chłodnicze sprężarkowe parowe. WNT, Warszawa 2003.

2. Bonca Z. i in.: Czynniki chłodnicze i nośniki ciepła. IPPU Masta, Gdańsk 1997. 3. Bonca Z., Depta A.: Wentylacja i klimatyzacja okrętowa. Gdynia 1999. 4. Fodemski T.: Domowe i handlowe urządzenia chłodnicze. Poradnik. WNT, Warszawa 2000. 5. Jones W.P.: Klimatyzacja. Arkady, 1981. 6. Piotrowski I.: Okrętowe urządzenia chłodnicze. Fundacja Rozwoju Wyższej Szkoły Morskiej

w Gdyni, Gdynia 1994. 7. Płaska Z., Sobecki M.: Wybrane zagadnienia z chłodnictwa i klimatyzacji – zbiór zadań. WSM,

Szczecin 1980. 8. Recknagel H. i in.: Poradnik ogrzewanie i klimatyzacja. EWFE, Gdańsk 1994. 9. Starowicz Z.: Poradnik montera chłodniczego. WNT, Warszawa 1976.


216

10. Szolc Z.: Chłodnictwo. WSiP, Warszawa 1980. 11. Ulrich H.: Technika chłodnicza. Poradnik. Tom 1 i 2. IPPU Masta, Gdańsk 1999. 12. Wasiluk W., Korczak E.: Wentylacja i klimatyzacja na statkach. WM, Gdańsk 1997. 13. Zakrzewski B.: Obliczenia obiegów chłodniczych i klimatyzacyjnych. PS, Szczecin 1991.


1. Materiały firmy Danfoss. Strona www.danfoss.com 2. Materiały firmy ALCO. Strona www.alco.com 3. Materiały firmy Starcool. Strona www.starcool.com 4. Materiały firmy Carrier. Strona www.carrier.com




dr inż. Ewelina Złoczowska [email protected] IESO/ZMiUO





217


Nr: 32 Przedmiot: Siłownie okrętowe*







Grupa przedmiotów:

zawodowe



III 22E 26 5

IV 26E 3



1. Uczestniczenie w zajęciach i uzyskanie pozytywnej oceny z przedmiotów: Materiałoznawstwo okrętowe, Mechanika płynów, Termodynamika techniczna, Podstawy konstrukcji maszyn, Język angielski, Elektrotechnika okrętowa

2. Uczestniczenie w zajęciach z przedmiotów: Automatyka i miernictwo okrętowe, Kotły okrętowe, Maszyny i urządzenia okrętowe, Chemia wody, paliw i smarów, Teoria i budowa okrętów, Okrę-towe silniki tłokowe, Ochrona środowiska morskiego

Cele przedmiotu:

1. Nabycie umiejętności szczegółowej identyfikacji technicznej statku oraz siłowni okrętowej

2. Nabycie umiejętności praktycznego – eksploatacyjnego, obsługiwania wszystkich instalacji funk-cjonalnych statku i siłowni okrętowych oraz urządzeń i mechanizmów w nich zastosowanych

3. Nabycie umiejętności obsługiwania oraz bezpiecznej eksploatacji układów napędowych statku, głównych oraz pomocniczych

4. Wykształcenie umiejętności dostosowywania bieżącej eksploatacji statku i siłowni okrętowej do zmiennych warunków pływania oraz wypadków i awarii technicznych

5. Nabycie umiejętności organizacji pracy w zakresie technicznej eksploatacji statku i siłowni okrę-towej



EKP1 Potrafi użytkować i nadzorować instalacje funkcjonalne w siłowni okrętowej i na statku


EKP2 Potrafi użytkowanie i nadzorować systemy oraz urządze-nia pomocnicze w siłowni okrętowej i na statku, w róż-nych stanach eksploatacyjnych


EKP3 Potrafi użytkować i bezpiecznie nadzorować układy napę-dowe statku główne i pomocnicze


EKP4 Potrafi bezpiecznie i ekonomicznie eksploatować statek i siłownię okrętową w różnych warunkach klimatycznych i stanach zagrożenia

K_W12, K_U15, K_U17, K_K01, K_K03, K_K07


218




SEKP1

Określa elementy składowe siłowni okrętowej z wyszczególnieniem: elementów głównego układu napędowego i elektrowni okrętowej oraz mechanizmów pomocniczych siłowni

EKP 1,2

x x

SEKP2 Rozpoznaje i identyfikuje podstawowe i pomoc-nicze instalacje statku i siłowni okrętowej

EKP 1,2

x x

SEKP3 Przygotowuje do pracy, uruchamia, nadzoruje w czasie pracy oraz odstawia – wyłącza z dzia-łania instalację sprężonego powietrza

EKP 1,2

x x

SEKP4

Przygotowuje do pracy, uruchamia, nadzoruje w czasie pracy oraz odstawia – wyłącza z dzia-łania instalację wody morskiej, wody słodkiej, centralną instalację chłodzenia, chłodzenia silni-ków głównych i pomocniczych

EKP 1,2

x x

SEKP5

Przygotowuje do pracy, uruchamia, nadzoruje w czasie pracy oraz odstawia – wyłącza z dzia-łania instalację paliwową z wyszczególnieniem transportu, przechowywania, oczyszczania i zasilania paliwem silników i kotłów okręto-wych

EKP 1,2

x x

SEKP6

Przygotowuje do pracy, uruchamia, nadzoruje w czasie pracy oraz odstawia – wyłącza z dzia-łania instalację oleju smarowego z wyszczegól-nieniem transportu, przechowywania, oczysz-czania oleju smarowego dla poszczególnych urządzeń siłowni okrętowej

EKP 1,2

x x

SEKP7

Przygotowuje do pracy, uruchamia, nadzoruje w czasie pracy oraz odstawia – wyłącza z dzia-łania instalację pomocniczą grzewczą: parowo-wodną oraz oleju termicznego

EKP 1,2

x x

SEKP8

Przygotowuje do pracy, uruchamia, nadzoruje w czasie pracy oraz odstawia – wyłącza z dzia-łania instalację utylizacji energii strat cieplnych oraz instalację spalin wylotowych silników i kotłów

EKP 1,2

x x

SEKP9

Przygotowuje do pracy, uruchamia, nadzoruje w czasie pracy oraz odstawia – wyłącza z dzia-łania instalację zęzową. Wykonuje bezpiecznie wszystkie operacje balastowe

EKP 1,2

x x

SEKP 10

Stosuje procedury uruchomienia, nadzoru w czasie pracy oraz odstawiania wszystkich in-stalacji obsługujących silniki napędowe

EKP 1,2

x x

SEKP 11

Przygotowuje do uruchomienia wszystkie nie-zbędne instalacje obsługujące silniki napędowe

EKP 1,2

x x

SEKP 12

Przygotowuje do rozruchu silniki napędu głów-nego i pomocniczego statku

EKP 1,2

x x


219

SEKP 13

Przeprowadza rozruch silników, utrzymuje nad-zór w czasie pracy i odstawia zgodnie w wymo-gami bezpieczeństwa i eksploatacji

EKP 1,2

x x

SEKP 14

Uruchamia system zasilania elektrycznego stat-ku: agregaty prądotwórcze awaryjne, główne, zasilanie z lądu

EKP 1,2

x x

SEKP 15

Wpływa na konfigurację pracy sieci energetycz-nej statku w celu uzyskania bezpiecznej i dosto-sowanej do warunków pływania sprawności

EKP 1,2

x x

SEKP 16

Stosuje procedury postępowania ze ściekami i odpadami ropopochodnymi

EKP 1,2

x x

SEKP 17

Wykorzystuje możliwości optymalizacji zużycia energii dzięki wykorzystaniu urządzeń i syste-mów utylizacji

EKP 1,2

x x

SEKP 18

Rozpoznaje właściwości układów napędowych statku na podstawie dostępnej dokumentacji, ra-portów serwisowych i dzienników maszyno-wych

EKP 3,4

x x

SEKP 19

Dostosowuje bieżące osiągi silników do warun-ków pracy wynikających ze zmiennych stref pływania statków, właściwości paliwa i stanu technicznego silnika oraz instalacji obsługują-cych

EKP 3,4

x x

SEKP 20

Ocenia bieżące zmiany oporu kadłuba i prowa-dzi właściwą dokumentację w tym zakresie oraz ocenia stan pędnika statku

EKP 3,4

x x

SEKP 21

Sporządza bilans energetyczny siłowni okręto-wej z uwzględnieniem najważniejszych elemen-tów składowych oraz oblicza sprawność energe-tyczną siłowni okrętowej i sprawność ogólną układu napędowego

EKP 3,4

x x

SEKP 22

Prowadzi bieżącą eksploatację silników napę-dowych statku oraz właściwą eksploatację ukła-du łożyskowania wału śrubowego i jego uszczelnienia

EKP 3,4

x x

SEKP 23

Stosuje metody okresowej oceny jakości współ-pracy silników napędu głównego z pędnikiem

EKP 3,4

x x

SEKP 24

Prawidłowo realizuje procedury diagnostyczne dla silników napędowych w oparciu o dostępne wyposażenie statku i siłowni

EKP 3,4

x x

SEKP 25

Właściwie eksploatuje urządzenia odpowie-dzialne za redukcję lub eliminację drgań takich jak: tłumiki, absorbery, odciągi i inne

EKP 3,4

x x

SEKP 26

Planuje w sposób optymalny zapasy niezbędne-go paliwa, olejów smarowych, wody i innych czynników eksploatacyjnych siłowni i statku oraz opracowuje bieżącą dokumentację eksploa-tacyjną statku: raporty, rozliczenia paliwowe i oleju smarowego

EKP 3,4

x x


220

SEKP 27

Właściwie stosuje zalecenia techniczne dotyczą-ce zakresów prędkości obrotowych – rezonan-sowych silników napędowych oraz ocenia wpływ zagrożenia związanego z drganiami wy-stępującymi na statku

EKP 3,4

x x

SEKP 28

Eksploatuje silniki napędowe i inne urządzenia statku w warunkach szczególnych – przeciąże-nia, trudne warunki pogodowe

EKP 3,4

x x

SEKP 29

Eksploatuje zgodnie z założeniami technicznymi urządzenia ograniczenia emisji składników szkodliwych spalin

EKP 3,4

x x

SEKP 30

Stosuje procedury postępowania w przypadku awarii silników napędowych oraz innych istot-nych urządzeń i systemów funkcjonalnych stat-ku

EKP 3,4

x x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: III

A

SEKP1,2 1. Siłownie okrętowe – wiadomości ogólne

22

SEKP1,2 2. Wymagania stawiane siłowniom i ich wpływ na rozwiązania zasto-

sowane w siłowniach okrętowych

SEKP3,4 3. Budowa i obsługa instalacji obsługujących silniki spalinowe pomoc-nicze

SEKP 4–13

4. Podstawowe instalacje siłowni okrętowych i statku i ich obsługa

SEKP7,8 5. Systemy siłowni parowych

SEKP14 6. Energetyka siłowni okrętowej

SEKP15 7. Nowoczesne rozwiązania układów napędowo-energetycznych z

prądnicami wałowymi i sposoby ich eksploatacji

SEKP 8,16,17

8. Utylizacja ciepła odpadowego, przegląd współczesnych rozwiązań układów oraz zasady ich eksploatacji

Razem: 22

S

SEKP1,2 9. Wprowadzenie – budowa i działanie symulatora siłowni okrętowej, uruchomienie i obsługa podstawowa programów symulatora

26

SEKP 12–14

10. Opis procedur do uruchomienia siłowni statku i praca w różnych sta-nach eksploatacyjnych

SEKP4 11. Instalacje chłodzenia – woda morska, woda słodka oraz instalacje

pomocnicze

SEKP3 12. Instalacja sprężonego powietrza

SEKP7 13. Instalacja parowo-wodna – przygotowanie do ruchu, uruchomienie,

nadzór w czasie ruchu i odstawienie

SEKP 5,6,16,17

14. Instalacje paliwowe i smarowe – transportowe, oczyszczające i zasi-lające

SEKP 8–11

15. Przygotowanie do pracy i uruchomienie i praca silnika napędu głów-nego – wolnoobrotowego


221

SEKP15 16. Układ energetyczny siłowni

SEKP18 17. Budowa i zasada działania układu zdalnego sterowania silnika napę-

du głównego

SEKP19 18. Uruchomienie i praca silnika napędu głównego – średnioobrotowego

SEKP19 19. Nadzór silników okrętowych napędu głównego w czasie pracy

SEKP 20,22–25

20. Pola pracy silników głównych i współpraca układu silnik–śruba okrętowa, wyznaczanie charakterystyk napędowych

SEKP21 21. Energetyka siłowni okrętowej i eksploatacja układów napędowo-

energetycznych z prądnicami wałowymi

SEKP29 22. Współpraca silnika napędu głównego z urządzeniami utylizacji cie-

pła

SEKP 26–28

23. Układy napędowe statku i ich bezpieczna oraz ekonomiczna eksploa-tacja

SEKP29,30 24. Eksploatacja siłowni okrętowej i statku w stanach zagrożenia

i awarii

Razem: 26

Razem w roku: 48




Godziny zajęć 48



Łącznie 92

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A

SEKP18,20 25. Charakterystyka oporowa okrętu

26

SEKP18,19 26. Pola pracy silników napędu głównego i współpraca układu silnik

– śruba okrętowa

SEKP19,23, 24,26,27

27. Układy napędowe statku główne i pomocnicze budowa i ich eks-ploatacja

SEKP22 28. Praca układu napędowego przy manewrowaniu – krzywe Robin-

sona

SEKP 21,25

29. Zasady ekonomicznej eksploatacji siłowni okrętowych. Bilans energetyczny siłowni okrętowej

SEKP 28,29

30. Eksploatacja siłowni okrętowej i statku w różnych stanach pogo-dowych i stanach zagrożenia oraz awarii

SEKP30 31. Współczesne siłownie okrętowe – tendencje rozwojowe. Nowe

rozwiązania systemów siłowni


222

Razem: 26

Razem w roku: 26




Godziny zajęć 26



Łącznie 46



Zaliczenie praktyczne ćwiczeń w symulatorze siłowni okrętowej. Egzamin ustny

EKP1

Nie identyfikuje, nie zna budowy oraz nie rozu-mie zasady działania i przeznaczenie podsta-wowych instalacji si-łowni okrętowej i statku. Nie potrafi samodzielnie użytkować podstawo-wych instalacji siłowni okrętowej i statku

Prawidłowo identyfiku-je, rozumie zasadę dzia-łania i przeznaczenie podstawowych instalacji siłowni okrętowej oraz statku. Potrafi samo-dzielnie użytkować pod-stawowe instalacje si-łowni okrętowej i statku

Prawidłowo identyfikuje, zna budowę oraz przezna-czenie i rozumie zasadę działania podstawowych instalacji. Potrafi prawi-dłowo identyfikować po-szczególne elementy insta-lacji podstawowych siłowni okrętowej i statku. Potrafi samodzielnie użytkować podstawowe instalacje si-łowni okrętowej i statku

Prawidłowo identyfikuje, zna budowę oraz przeznaczenie i rozumie zasadę działania pod-stawowych instalacji. Potrafi prawidłowo identyfikować po-szczególne elementy instalacji podstawowych siłowni okręto-wej i statku. Prawidłowo potrafi opisać procedurę użytkowania podstawowych instalacji siłow-ni okrętowej i statku. Potrafi samodzielnie obsługiwać pod-stawowe instalacje siłowni okrętowej i statku

EKP2

Nie identyfikuje, nie zna budowy oraz przezna-czenia i zasady działania systemów oraz urządzeń pomocniczych układów napędowych siłowni okrętowej. Nie potrafi samodzielnie, praktycz-nie użytkować systemów oraz urządzeń pomocni-czych siłowni okrętowej i statku

Prawidłowo identyfiku-je, zna budowę oraz przeznaczenie i zasadę działania systemów oraz urządzeń pomocniczych układów napędowych si-łowni okrętowej. Potrafi samodzielnie, praktycz-nie użytkować systemy oraz urządzenia pomoc-nicze siłowni okrętowej i statku

Prawidłowo identyfikuje, zna budowę oraz przezna-czenie i zasadę działania systemów oraz urządzeń pomocniczych układów napędowych siłowni okrę-towej. Potrafi wykorzystać instrukcje oraz dokumenta-cję stosowania procedury bezpiecznego użytkowania systemów okrętowych. Po-trafi samodzielnie, prak-tycznie użytkować systemy oraz urządzenia pomocni-cze siłowni okrętowej i statku

Prawidłowo identyfikuje, zna budowę oraz przeznaczenie i zasadę działania systemów oraz urządzeń pomocniczych układów napędowych siłowni okrętowej. Potrafi samodzielnie wykorzystać instrukcje oraz dokumentację do przygotowa-nia procedury bezpiecznego użytkowania systemów okręto-wych. Potrafi samodzielnie, praktycznie zastosować opra-cowane procedury i użytkować systemy oraz urządzenia po-mocnicze siłowni okrętowej i statku

Metody oceny

Test pisemny oraz zaliczenie praktyczne ćwiczeń w symulatorze siłowni okrętowej

EKP3

Nie identyfikuje, nie zna budowy oraz nie rozu-mie zasady działania i przeznaczenie układów napędowych głównych i pomocniczych statku. Nie potrafi samodzielnie użytkować pomocni-

Prawidłowo identyfiku-je, zna budowę oraz ro-zumie zasadę działania i przeznaczenie układów napędowych głównych i pomocniczych statku. Potrafi pod nadzorem użytkować pomocnicze

Prawidłowo identyfikuje, zna budowę oraz rozumie zasadę działania i przezna-czenie układów napędo-wych głównych i pomocni-czych statku. Potrafi wyko-rzystać dokumentację oraz instrukcję do realizacji

Prawidłowo identyfikuje, zna budowę oraz rozumie zasadę działania i przeznaczenie ukła-dów napędowych głównych i pomocniczych statku. Potrafi wykorzystać dokumentację oraz instrukcję do realizacji podsta-wowych czynności nadzoru


223

czych układów napędo-wych statku

i główne układy napę-dowe statku

podstawowych czynności nadzoru i użytkowania po-mocniczych układów napę-dowych statku. Potrafi sa-modzielnie użytkować po-mocnicze układy napędowe statku

i użytkowania układów napę-dowych głównych i pomocni-czych statku. Potrafi samo-dzielnie użytkować pomocnicze i główne układy napędowe stat-ku

EKP4

Nie identyfikuje, nie zna procedur działania i przeznaczenia układów napędowych głównych i pomocniczych statku. Nie potrafi zastosować praktycznie czynności do bezpiecznej i ekono-micznej eksploatacji statku i siłowni okręto-wej

Prawidłowo identyfiku-je, zna procedury działa-nia i przeznaczenie układów napędowych głównych i pomocni-czych statku. Potrafi posługując się dokumentacją oraz in-strukcjami zastosować praktycznie czynności do bezpiecznej i ekono-micznej eksploatacji statku i siłowni okręto-wej w standardowych warunkach klimatycz-nych

Prawidłowo identyfikuje, zna procedury działania i przeznaczenie układów napędowych głównych i pomocniczych statku. Potrafi posługując się do-kumentacją oraz instruk-cjami zastosować prak-tycznie czynności do bez-piecznej i ekonomicznej eksploatacji statku i siłowni okrętowej w standardo-wych warunkach klima-tycznych

Prawidłowo identyfikuje, zna procedury działania i przezna-czenie układów napędowych głównych i pomocniczych stat-ku. Potrafi posługując się doku-mentacją oraz instrukcjami za-stosować praktycznie czynności do bezpiecznej i ekonomicznej eksploatacji statku i siłowni okrętowej w różnych warun-kach klimatycznych i stanach zagrożenia


Rodzaj Opis

Komputer z dostępem do LAN. Rzutniki multimedialne

Zajęcia audytoryjne wykładowe z prezentacjami oraz progra-mami specjalistycznymi

Symulatory statków i siłowni okrę-towych: operacyjne oraz graficzne zgodne z wymogami STCW

Zajęcia teoretyczne i praktyczne dzięki wykorzystaniu specjali-stycznych symulatorów

Dokumentacje i instrukcje okrętowe Silniki napędowe główne i pomocnicze, instalacje i systemy okrętowe, urządzenia pomocnicze siłowni okrętowych i statków.

Literatura:


1. Rawson K.J., Tupper E.C.: Basic Ship Theory. Elsevier, 2001. 2. Schneekluth H., Bertram V.: Ship Design for Efficiency and Economy. Elsevier, 1998. 3. Bertram V.: Practical Ship Hydrodynamics. Elsevier, 1999. 4. Tupper E.C.: Introduction to Naval Architecture. Elsevier, 2004.


1. Wojnowski W.: Okrętowe siłownie spalinowe, Tom I, II i III. Politechnika Gdańska, 1991–1992. 2. Urbański P.: Gospodarka energetyczna na statkach. Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1978. 3. Chachulski K.: Podstawy napędu okrętowego. Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1988. 4. Piotrowski I., Witkowski K.: Eksploatacja okrętowych silników spalinowych. Gdynia 2002. 5. Urbański P.: Instalacje okrętów i obiektów oceanotechnicznych: instalacje spalinowych siłowni

okrętowych. Politechnika Gdańska, 1994. 6. Balcerski A.: Siłownie okrętowe. Gdańsk 1990. 7. Włodarski J.K.: Podstawy eksploatacji maszyn okrętowych. Gdynia, 2006. 8. Świder J.: Sterowanie i automatyzacja procesów technologicznych i układów mechatronicznych.

Politechnika Śląska, Gliwice 2006. 9. Kowalski Z., Tittenbrun S., Łastowski W.F.: Regulacja prędkości obrotowej okrętowych silników

spalinowych. Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1988. 10. Wiewióra A.: Ochrona środowiska morskiego. WSM, Szczecin, 1997. 11. Borkowski T.: Emisja spalin przez silniki okrętowe – zagadnienia podstawowe. WSM, Szczecin

2000.


224




dr inż. Tadeusz Borkowski [email protected] IESO/ZSO


dr inż. Jarosław Myśków [email protected] IESO/ZSO



225


Nr: 33 Przedmiot: Podstawy budowy statku i organizacji załogi*





Rok studiów: I


Grupa przedmiotów:

zawodowe



I 22 1



1.

Cele przedmiotu:

1. Poznanie struktury organizacji i administracji morskich i zakresu ich działania. Poznanie podziału kompetencji członków załogi wymaganego przez konwencję STCW

2. Poznanie podstawowych typów statków, elementów konstrukcji i wymiarów kadłuba 3. Poznanie ogólnej budowy siłowni, jej wyposażenia, urządzeń napędowych, sterujących, pokłado-

wych statku, statkowych i indywidualnych środków ratunkowych, rodzajów przeglądów na stat-kach, ich zakresów, dokowania



EKP1 Zna struktury organizacji i administracji morskich i zakres ich dzia-łania. Rozróżnia podział kompetencji członków załogi wymagany przez konwencję STCW

K_W08, K_W12, K_U01 K_U02, K_K01, K_K02

EKP2 Rozróżnia podstawowe typów statków, rozróżnia elementy kon-strukcji i wymiary kadłuba

K_W03, K_W15, K_U01 K_U05, K_K01, K_K02

EKP3

Ma znajomość ogólnej budowy siłowni, jej wyposażenia, urządzeń napędowych, sterujących, pokładowych statku, statkowych i indy-widualnych środków ratunkowych, rodzajów przeglądów na stat-kach, ich zakresy, dokowanie

K_W03, K_W12, K_W15 K_U01, K_U05, K_K01

K_K02




SEKP1

Zna światowe i krajowe struktury admini-stracji morskiej i nadzoru technicznego, po-trafi określić obszary ich działalności, wy-szukuje linki do danych źródłowych

EKP1 x


226

SEKP2 Stosuje właściwe nazewnictwo; rozróżnia zakres kompetencji i podległość służbową członków załogi statku

EKP1 x

SEKP3

Klasyfikuje na podstawie opisu i widoku podstawowe typy statków, określa ich cechy charakterystyczne i rozplanowanie prze-strzenne, wymiary główne

EKP2 x

SEKP4

Rozróżnia cechy charakterystyczne siłowni okrętowych z silnikami wolnoobrotowymi i średnioobrotowymi, rozpoznaje, stosuje nazewnictwo urządzeń i instalacji siłowni okrętowych. Zna ich zastosowania

EKP3 x

SEKP5

Rozróżnia sposoby napędu i sterowania stat-kiem, określa cechy charakterystyczne pęd-ników śrubowych, azymutalnych, strumie-niowych, rozróżnia podstawowe rozwiązania konstrukcji urządzeń sterowych

EKP3 x

SEKP6 Rozpoznaje elementy wyposażenia pokła-dowego, stosuje właściwe nazewnictwo

EKP3 x

SEKP7 Rozróżnia wyposażenie ratownicze statku i indywidualne załogi, zna zakres jego zasto-sowań

EKP3 x

SEKP8 Zna nazewnictwo i ogólne zasady przeglą-dów technicznych statków, ich zakresy, do-kowanie

EKP3 x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: I

A

SEKP1 1. Działalność IMO i instytucji klasyfikacyjnych

22

SEKP2 2. Podział kompetencji członków załogi wymagany przez konwencję

STCW

SEKP3 3. Typy statków: masowce, drobnicowce, promy, zbiornikowce, produk-

towe, gazowce, rozplanowanie przestrzenne. Geometria kadłuba, wy-miary główne, stosunki wymiarów głównych

SEKP4 4. Ogólna charakterystyka siłowni okrętowych. Typy, budowa siłowni,

podstawowe systemy, typy urządzeń pomocniczych

SEKP5 5. Pędniki, rodzaje pędników. Sposoby sterowania statkiem rodzaje ste-

rów SEKP6 6. Wyposażenie pokładowe SEKP7 7. Wyposażenie ratownicze

SEKP8 8. Nazewnictwo i ogólne zasady przeglądów technicznych statków, ich

zakresy, dokowanie Razem: 22

Razem w roku: 22


227




Godziny zajęć 22



Łącznie 34


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny

Zaliczenie pisemne bądź ustne po wykładach

EKP1

Nie jest w stanie scharak-teryzować organizacji i administracji morskich i zakresu ich działania. Nie jest w stanie określić kompetencji członków załogi na poziomach wy-maganych przez konwen-cję STCW

Potrafi scharakteryzować organizacje i administra-cje morskie i zakres ich działania. Potrafi określić kompetencje członków załogi na poziomach wy-maganych przez konwen-cję STCW

Potrafi scharakteryzować organizacje i administracje morskie i zakres ich dzia-łania. Potrafi określić kompetencje członków za-łogi na poziomach wyma-ganych przez konwencję STCW. Wyszukuje linki do informacji o zakresie działalności instytucji mor-skich

Potrafi scharakteryzować or-ganizacje i administracje morskie i zakres ich działania. Potrafi określić kompetencje członków załogi na pozio-mach wymaganych przez konwencję STCW. Wyszuku-je linki do informacji o zakre-sie działalności instytucji morskich, zakresie obowiąz-ków i kompetencji członków załóg statków

EKP2

Nie potrafi scharaktery-zować podstawowych ty-pów statków, nie rozróż-nia elementów konstruk-cji i wymiarów kadłuba statku

Potrafi scharakteryzować podstawowe typy stat-ków, rozróżnia elementy konstrukcji i wymiary ka-dłuba statku

Potrafi scharakteryzować podstawowe typy statków, określa ich zastosowania, rozróżnia elementy kon-strukcji i wymiary kadłuba statku

Potrafi scharakteryzować podstawowe typy statków, określa ich zastosowania i specjalistyczne wyposaże-nie, rozróżnia elementy kon-strukcji i wymiary kadłuba statku

EKP3

Nie potrafi scharaktery-zować ogólnej budowy si-łowni, jej wyposażenia, urządzeń pokładowych podstawowych typów statków. Nie rozróżnia statkowych i indywidual-nych środków ratunko-wych, rodzajów przeglą-dów na statkach, nie zna celu dokowania statku

Potrafi scharakteryzować ogólną budowę siłowni, jej wyposażenie, urządze-nia pokładowe podsta-wowych typów statków. Rozróżnia statkowe i in-dywidualne środki ratun-kowe, rodzaje przeglądów na statkach, ich zakresy, zna cel i ogólny przebieg dokowania statku

Potrafi scharakteryzować ogólną budowę siłowni, jej wyposażenie, urządzenia pokładowe statku, z uwzględnieniem statków specjalistycznych. Rozróż-nia statkowe i indywidual-ne środki ratunkowe, ro-dzaje przeglądów na stat-kach, ich zakresy, zna cel i ogólny przebieg dokowa-nia statku

Potrafi scharakteryzować ogólną budowę siłowni, jej wyposażenie, urządzenia po-kładowe statku, z uwzględ-nieniem statków specjali-stycznych. Rozróżnia statko-we i indywidualne środki ra-tunkowe, potrafi scharaktery-zować ich przydatność w warunkach pogodowych. Rozróżnia rodzaje przeglą-dów na statkach, ich zakresy, zna cel i ogólny przebieg do-kowania statku


Rodzaj Opis

Rzutnik multimedialny Zajęcia audytoryjne w formie prezentacji multimedialnej i filmów, łącza internetowe

Drukowane materiały pomocnicze Dokumenty okrętowe


228

Literatura:


1. Szarejko J., Roguski R.: Zarys Budowy Okrętu. Gdańsk 1974. 2. Babicz J.: WÄRTSILÄ Encyklopedia of ship technology. Gdańsk 2008. 3. Konwencja SOLAS, wyd. 2004. 4. Konwencja STCW 95, wyd. IMO. 5. Dziennik Ustaw Nr 105 poz. 117 – Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 24.08.2000 r.

w sprawie wyszkolenia i kwalifikacji zawodowych, pełnienia wacht oraz składu załóg statków morskich o polskiej przynależności.


1. Poradnik motorzysty 2. Strony internetowe:

www.dnv.com www.gl-group.com www.eagle.org www.imo.org www.prs.gda.com




dr inż. Przemysław Rajewski [email protected] IESO/ZMiUO





229


Nr: 34 Przedmiot: Teoria i budowa okrętu*





Rok studiów: I, II


Grupa przedmiotów:

zawodowe



I 40 2

II 46 2



1. Znajomość elementów matematyki, fizyki i informatyki

2. Znajomość zagadnień związanych z wytrzymałością materiałów

3. Znajomość elementów rysunku technicznego i grafiki inżynierskiej

4. Znajomość podstaw materiałoznawstwa

5. Znajomość podstawowych zasad konstrukcji statku morskiego

6. Znajomość budowy kadłuba statku morskiego wraz z znajomością wyposażenia pokładowego

7. Znajomość zasad oceny pływalności i stateczności statku morskiego

8. Znajomość zasad oceny położenia równowagi statku

Cele przedmiotu:

1. Nauczenie podstawowych zasad konstrukcji statku morskiego

2. Zapoznanie i nauczenie interpretacji odpowiednich przepisów

3. Nauczenie zasad wykonywania obliczeń wytrzymałościowych ze zrozumieniem zachodzących procesów fizycznych

4. Znajomość i zrozumienie podstaw teoretycznych służących do oceny stateczności i pływalności statku

5. Umiejętność oceny wpływu stanu załadowania statku na jego położenie równowagi i stateczność

6. Znajomość oceny stateczności wzdłużnej statku. Zrozumienie zasad wyznaczania przegłębienia i zanurzeń statku na podstawie stanu załadowania

7. Znajomość oceny stateczności statku w eksploatacji w danym stanie załadowania. Zrozumienie wpływu zewnętrznego momentu przechylającego o charakterze dynamicznym na położenie rów-nowagi i stateczność statku

8. Znajomość elementów dokumentacji statecznościowej statku (konstrukcyjno-eksploatacyjnej) – zawartość, zastosowanie

9. Znajomość zagadnień dotyczących stateczności awaryjnej dotyczących częściowej utraty pływal-ności lub statku podpartego


230


Lp. Opis Kody EK

dla kierunku

EKP1 Zna rozplanowanie przestrzenne i parametry eksploatacyjne różnych ty-pów statków; zna dokumentację związaną z charakterystykami geome-trycznymi kadłuba statku

K_W05, K_W07, K_W09 K_U23

EKP2 Zna właściwości materiałów używanych do budowy statków. Zna prace spawalnicze przeprowadzane na statku oraz zabezpieczenia antykorozyj-ne

K_W07, K_W09

EKP3 Zna zasady nadzoru nad wytrzymałością ogólną i lokalną kadłuba. Ro-zumie obciążenia działające na konstrukcję statku. Rozumie metody ob-liczenia sił tnących i momentów zginających kadłub

K_W05, K_W07, K_W09 K_U16

EKP4 Zna typowe rozwiązania węzłów i elementów konstrukcyjnych statku, zbiorników i zamknięć wodoszczelnych oraz pędników i sterów

K_W05, K_W07, K_W09

EKP5 Zna zasady dotyczące pływalności statku. Zna wpływ gęstości wody za-burtowej na parametry eksploatacyjne statku

K_W01, K_W03

EKP6 Potrafi zdefiniować stateczność początkową statku. Umie ocenić statecz-ność statku. Zna ocenę i wyznaczanie momentu przechylającego. Zna ocenę i wyznaczanie momentu prostującego

K_W01, K_W03, K_W05, K_W09

EKP7 Rozumie stany równowagi statku w eksploatacji. Zna wpływ operacji ciężarowych na położenie równowagi statku. Zna parametry geome-tryczne podwodnej części kadłuba statku

K_W01 K_W03, K_W05, K_W09

EKP8

Rozumie zagadnienia dotyczące stateczności wzdłużnej statku. Rozumie zasady wyznaczania zanurzeń i przegłębienia statku wynikające ze stanu równowagi statku. Rozumie wpływ operacji ciężarowych w eksploatacji statku na parametry eksploatacyjne statku – zanurzenia, przegłębienie

K_W01, K_W02, K_W03, K_W09

EKP9 Zna zasady oceny bezpieczeństwa statecznościowego statku. Zna kryte-ria oceny stateczności statku

K_W01, K_W02, K_W03, K_W04

EKP10 Rozumie wpływ na bezpieczeństwo statecznościowe zewnętrznego mo-mentu przechylającego o charakterze dynamicznym

K_W03, K_W05

EKP11 Zna dokumentację statecznościową statku. Umie wykorzystać dokumen-tację konstrukcyjno-eksploatacyjną na potrzeby eksploatacji statku

K_W03, K_W05

EKP12 Zna zagrożenia i ocenę bezpieczeństwa statku w sytuacjach awaryjnych – częściowa utrata pływalności, statek na mieliźnie

K_W03, K_W05

EKP13 Zna zagrożenia i stan równowagi statku w czasie dokowania K_W05

EKP14 Rozumie zagrożenia bezpieczeństwa statecznościowego statku wynikają-ce z częściowo zapełnionych zbiorników z cieczą

K_W03, K_W05




SEKP1 Rozpoznaje typy statków EKP1 x

SEKP2 Opisuje przekroje statków na liniach teoretycz-nych kadłuba

EKP1 x

SEKP3 Zna podstawowe charakterystyki geometryczne i eksploatacyjne kadłuba statku

EKP1 x

SEKP4 Zna zagadnienia związane z pływalnością ka-dłuba i wytrzymałością ogólną

EKP 1,3

x


231

SEKP5 Zna typowe uszkodzenia kadłuba, rozkłady awa-ryjne i sprzęt awaryjny

EKP4 x

SEKP6 Zna konstrukcję pokładu, dna burt i grodzi, in-nych elementów konstrukcyjnych

EKP 3,4

x

SEKP7 Zna materiały użyte do konstrukcji kadłuba, sposoby ich połączeń oraz zabezpieczeń przed korozją

EKP2 x

SEKP8 Zna zasady dotyczące pływalności statku EKP5 x

SEKP9 Umie określić wpływ gęstości wody zaburtowej na parametry eksploatacyjne statku

EKP5 x

SEKP 10

Zna stany równowagi statku w eksploatacji EKP7 x

SEKP 11

Zna wielkości dotyczące oceny stateczności statku

EKP6 x

SEKP 12

Umie scharakteryzować moment przechylający i prostujący występujący w eksploatacji statku

EKP6 x

SEKP 13

Zna zależności między stanem załadowania, sta-nem równowagi statku w eksploatacji a momen-tem prostującym

EKP 6,7

x

SEKP 14

Umie zdefiniować środek ciężkości statku, Wie jak operacje ciężarowe w eksploatacji statku wpływają na położenie środka ciężkości statku, Wie jak położenie środka ciężkości wpływa na stan równowagi statku

EKP7 x

SEKP 15

Umie wymienić i zdefiniować parametry geo-metryczne podwodnej części kadłuba statku, Zna relacje między położeniem środka ciężkości i środka wyporu statku i ich wpływu na stan równowagi statku

EKP7 x

SEKP 16

Umie wyjaśnić zasady dotyczące stateczności wzdłużnej statku

EKP8 x

SEKP 17

Umie wyjaśnić pojęcia dotyczące stateczności wzdłużnej statku

EKP8 x

SEKP 18

Zna zasady wyznaczania zanurzeń i przegłębie-nia statku w eksploatacji na podstawie znajomo-ści aktualnego stanu załadowania

EKP8 x

SEKP 19

Umie wyjaśnić wpływ operacji ciężarowych na statku na zmianę zanurzeń i przegłębienia statku

EKP8 x

SEKP 20

Zna wpływ swobodnych powierzchni cieczy na stateczność statku

EKP 14

x

SEKP 21

Umie przedstawić i zastosować kryteria oceny stateczności statku w ocenie stanu załadowania statku

EKP9 x

SEKP 22

Wie jak wpływa zewnętrzny moment przechyla-jący o charakterze dynamicznym na przechył, stateczność statku

EKP 10

x

SEKP 23

Wie jaki jest cel balastowania statku EKP9 x


232

SEKP 24

Wie jak wpływa opróżnianie i napełniania zbiorników na statku na jego parametry eksploa-tacyjne

EKP9 x

SEKP 25

Umie korzystać z dokumentacji konstrukcyjno-eksploatacyjnej statku. Zna zwartość tych do-kumentów i ich zastosowanie w eksploatacji statku

EKP 11

x

SEKP 26

Zna zakres działalności IMO, oraz towarzystw klasyfikacyjnych

EKP 11,12

x

SEKP 27

Umie wskazać zagrożenia bezpieczeństwa sta-tecznościowego statku na mieliźnie

EKP 12

x

SEKP 28

Wie jak wpływa proces dokowania na statecz-ność statku i jego bezpieczeństwo

EKP 13

x

SEKP 29

Zna podstawowe działania podejmowane w sy-tuacjach związanych z częściową utratą pływal-ności

EKP 12

x

SEKP 30

Zna zagrożenia bezpieczeństwa statku w sytua-cji częściowej utraty pływalności

EKP 12

x

SEKP 31

Zna procedury i czynności podejmowane w trybie awaryjnym w sytuacji zalania przedzia-łu/-ów na statku (czynności, dokumentacja, wy-korzystanie urządzeń i elementów wyposażenia na statku)

EKP 12

x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: I

A

SEKP 2,3,4

1. Charakterystyka statku: wymiary i przekroje, linie teoretyczne, współczynniki pełnotliwości, wolna burta i znak wolnej burty, skala załadowania, krzywa wyporu

40

SEKP 1,6

2. Typy statków, rozplanowanie przestrzenne: masowce, drobnicow-ce, promy, zbiornikowce, produktowe, gazowce

SEKP6 3. Rodzaje pędników i sterów

SEKP 4,5,6,7

4. Budowa statku: typy wiązań i elementy konstrukcji kadłuba, zbiorni-ki na statku i typowe ich wyposażenie, zasady sondowania zbiorni-ków, zamknięcie wodoszczelne, typowe uszkodzenia kadłuba, rozkła-dy awaryjne, sprzęt awaryjny, materiały stosowane w budowie statku

SEKP 4,7

5. Materiały konstrukcyjne kadłuba statku : połączenia elementów, ochrona przeciwkorozyjna

SEKP 3,4,5

6. Obciążenia konstrukcji kadłuba: wytrzymałość lokalna i ogólna ka-dłuba, krzywe ciężarów, wyporu i obciążeń, zginanie kadłuba, wykre-sy sił tnących i momentów gnących, skręcanie kadłuba

SEKP 8–11

7. Pływalność, stateczność i niezatapialność statku: stateczność po-czątkowa, moment wychylający, moment prostujący

Razem: 40

Razem w roku: 40


233




Godziny zajęć 40



Łącznie ?

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: II

SEKP 12–14

8. Środek ciężkości i środek wyporu statku: załadowanie i wyłado-wanie ciężaru, przeniesienie ciężaru, wzniesienie środka ciężkości nad stępkę, położenie środka wyporu względem środka ciężkości, warunki zachowania równowagi statku

46

SEKP 15–19

9. Stateczność wzdłużna: podstawowe wiadomości o stateczności wzdłużnej, metacentrum poprzeczne, duży promień metacentryczny, wzdłużna wysokość metacentryczna, wykresy metacentrum, prze-głębienie, zmiana zanurzenia wskutek zmiany przegłębienia

SEKP 20–22

10. Stateczność dynamiczna: kąt przechyłu dynamicznego, kryteria sta-teczności, wpływ swobodnych powierzchni cieczy na zachowanie się statku

SEKP23,24 11. Balastowanie statku cel i skutki

SEKP27,28 12. Stateczność statku podpartego: w doku elementów, na mieliźnie

SEKP25 13. Wymagania praktyczne, korzystanie z dokumentacji: stateczno-

ściowej, pływalnościowej, konstrukcyjnej

SEKP26,28 14. Przeglądy na statkach, zakresy, dokowanie

SEKP26 15. Działalność IMO i instytucji klasyfikacyjnych

SEKP 29–31

16. Znajomość podstawowych działań podejmowanych w przypad-kach występowania zdarzeń powodujących częściową utratę pływalności: analiza zagrożeń związanych z sytuacjami awaryjnymi zaistniałymi na skutek zdarzeń powodujących częściową utratę pły-walności, znajomość procedur i działań ograniczających skutki zda-rzeń powodujących częściową utratę pełnej pływalności, analiza możliwości użycia urządzeń i systemów awaryjnych oraz urządzeń i systemów głównych i pomocniczych w trybie awaryjnym, prewen-cyjna rola bezpiecznej eksploatacji statku w ograniczeniu występo-wania zdarzeń powodujących częściową utratę pełnej pływalności

Razem: 46

Razem w roku: 46


234




Godziny zajęć 46



Łącznie ?


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny

Zaliczenie pisemne bądź ustne poza zajęciami audytoryjnymi

EKP1

Nie wykazuje się wiedzą dotyczącą rozplanowania przestrzennego i parametrów geome-trycznych i eksploatacyj-nych różnych typów stat-ków; nie zna dokumenta-cji związanej z charakte-rystykami geometrycz-nymi kadłuba statku

Słabo zna parametry geo-metryczne i eksploatacyjne statków. Potrafi wymienić tylko podstawowe indywi-dualne cechy rozplanowa-nia przestrzennego statków o różnym przeznaczeniu i ma trudności z ich uza-sadnieniem

Wykazuje się wystarczają-cą wiedzą i zna parametry geometryczne i eksploata-cyjne statków. Potrafi wy-mienić indywidualne cechy rozplanowania przestrzen-nego statków o różnym przeznaczeniu i częściowo je uzasadnić

Biegle zna parametry eksplo-atacyjne i geometryczne stat-ków. Potrafi wyczerpująco wymienić indywidualne ce-chy rozplanowania prze-strzennego statków o różnym przeznaczeniu i je uzasadnić

EKP2

Nie potrafi wymienić ma-teriałów używanych do budowy statków, ani ich właściwości. Nie potrafi opisać prac spawalni-czych prowadzonych na statkach. Nie potrafi wyjaśnić zja-wiska korozji ani sposo-bów zapobiegania

Z trudem wymienia pod-stawowe materiały używa-ne do budowy statków i podaje tylko niektóre ich właściwości. Z trudem opisuje prace spawalnicze prowadzone na statkach. Nie zna metod spawania. Wyjaśnia ogólnie zjawisko korozji. Z trudem wymie-nia czynniki wpływające na korozję i sposoby zapo-biegania

Wymienia podstawowe materiały używane do bu-dowy statków i podaje ich właściwości. Ma trudności z określeniem ich zastoso-wania. Opisuje prace spa-walnicze prowadzone na statkach. Zna metody spa-wania. Wymienia ich wła-ściwości i ograniczenia. Prawidłowo wyjaśnia zja-wisko korozji. Podaje przykłady. Wyczerpująco wymienia czynniki wpły-wające na korozję i sposoby zapobiegania

Biegle wymienia podstawo-we materiały używane do budowy statków i podaje ich właściwości oraz typowe za-stosowania. Biegle opisuje prace spawalnicze prowa-dzone na statkach. Zna me-tody spawania. Wymienia ich właściwości i ogranicze-nia. Prawidłowo wyjaśnia zjawi-sko korozji. Podaje przykła-dy. Wyczerpująco wymienia czynniki wpływające na ko-rozję i sposoby zapobiegania

EKP3

Nie rozumie obciążeń działających na konstruk-cję statku i nie potrafi omówić sił tnących i momentów gnących dzia-łających na statek

Pobieżnie rozumie prawa fizyczne dotyczące obcią-żenia i wytrzymałości konstrukcji. Z trudem tłu-maczy mechanizm po-wstawania sił tnących oraz momentów zginających i skręcających kadłub stat-ku. Częściowo wskazuje związki przyczynowo-skutkowe między stanem załadowania statku a momentami zginającymi. Potrafi wytłumaczyć róż-nicę między wytrzymało-ścią ogólną a lokalną

Rozumie prawa fizyczne dotyczące obciążenia i wy-trzymałości konstrukcji. Tłumaczy mechanizm po-wstawania sił tnących oraz momentów zginających i skręcających kadłub stat-ku. Potrafi wskazać związ-ki przyczynowo-skutkowe między stanem załadowa-nia statku a momentami zginającymi. Potrafi wytłumaczyć różni-cę między wytrzymałością ogólną a lokalną

Dogłębnie rozumie prawa fi-zyczne dotyczące obciążenia i wytrzymałości konstrukcji. Logicznie i rzeczowo tłuma-czy mechanizm powstawania sił tnących oraz momentów zginających i skręcających kadłub statku. Potrafi wska-zać związki przyczynowo-skutkowe między stanem za-ładowania statku a momen-tami zginającymi i skręcają-cymi. Potrafi wytłumaczyć różnicę między wytrzymałością ogólną a lokalną


235

EKP4

Nie wykazuje się wiedzą dotyczącą typowych roz-wiązań węzłów i elemen-tów konstrukcyjnych statku, zbiorników i za-mknięć wodoszczelnych oraz pędników i sterów

Wykazuje się dostateczną wiedzą i potrafi zdefinio-wać typowe rozwiązania węzłów i elementów kon-strukcyjnych statku, zbior-ników i zamknięć wodosz-czelnych oraz pędników i sterów

Wykazuje się wystarczają-cą wiedzą i potrafi zdefi-niować typowe rozwiąza-nia węzłów i elementów konstrukcyjnych statku, zbiorników i zamknięć wodoszczelnych oraz pęd-ników i sterów

Wykazuje się szeroką wiedzą i potrafi prawidłowo zdefi-niować typowe rozwiązania węzłów i elementów kon-strukcyjnych statku, zbiorni-ków i zamknięć wodoszczel-nych oraz pędników i sterów

EKP5

Nie wykazuje się wiedzą dotyczącą zasad pływal-ności statku, nie zna wpływu gęstości wody zaburtowej na parametry eksploatacyjne statku

Słabo zna zasady pływal-ności statku. Ma trudności z wytłumaczeniem wpły-wu gęstości wody zabur-towej na parametry eks-ploatacyjne statku

Wykazuje się wystarczają-cą widzą dotyczącą pły-walności statku. Dobrze rozumie wpływ gęstości wody zaburtowej na para-metry eksploatacyjne stat-ku

Biegle wyjaśnia i dogłębnie opisuje zasadę dotyczącą pływalności statku. Biegle potrafi wyjaśnić wpływ gę-stości wody zaburtowej na parametry eksploatacyjne statku

EKP6

Nie potrafi zdefiniować stateczności początkowej statku, nie potrafi ocenić stateczności statku. Nie potrafi ocenić i zdefinio-wać momentu przechyla-jącego. Nie potrafi zdefi-niować i ocenić momentu prostującego

Z trudem definiuje pojęcie stateczności początkowej statku. Słabo potrafi zdefi-niować moment przechyla-jący i moment prostujący statku. Ogólnie wyjaśnia pojęcie stateczności statku i parametry opisujące sta-teczność statku

Dobrze zna pojęcie sta-teczności statku, potrafi wytłumaczyć opisać i oce-nić stateczność statku. Dobrze rozumie i ocenia moment przechylający oraz moment prostujący

Biegle wyjaśnia pojęcie sta-teczności statku i zasady oceny bezpieczeństwa sta-tecznościowego statku. Bie-gle potrafi wyjaśnić pojęcie momentu przechylającego i momentu prostującego stat-ku

EKP7

Nie zna i nie rozumie sta-nów równowagi statku w eksploatacji. Nie zna relacji między położe-niem środka ciężkości statku a stanem równo-wagi. Nie potrafi zdefi-niować i wymienić para-metrów geometrycznych opisujących podwodną część kadłuba statku

Słabo rozpoznaje i opisuje stany równowagi statku. Pobieżnie wyjaśnia zwią-zek między położeniem środka ciężkości statku z stanem równowagi. Potrafi wymienić i zdefi-niować tylko niektóre pa-rametry geometryczne opi-sujące podwodną część kadłuba statku

Dobrze zna stany równo-wagi statku, wystarczająco wyjaśnia związek między położeniem środka ciężko-ści statku a jego stanem równowagi. Zna parametry geometryczne opisujące podwodną część kadłuba statku. Potrafi zdefiniować parametry geometryczne kadłuba statku

Biegle wyjaśnia i ocenia sta-ny równowagi statku. Grun-townie opisuje i wyjaśnia wpływ położenia środka ciężkości statku na jego stan równowagi. Dogłębnie zna i definiuje parametry geome-tryczne opisujące podwodną część kadłuba statku

EKP8

Nie rozumie zagadnień dotyczących stateczności wzdłużnej statku, nie zna zasad wyznaczania zanu-rzeń i przegłębienia stat-ku, nie rozumie wpływu operacji ciężarowych na statku na zmianę zanu-rzeń i przegłębienie statku

Słabo rozumie zagadnienia dotyczące stateczności wzdłużnej statku. Pobież-nie wie jak operacje cięża-rowe wpływają na zanu-rzenia i przegłębienia stat-ku. Słabo potrafi wyjaśnić jak wyznaczyć przegłębie-nie i zanurzenia statku na podstawie jego stanu zała-dowania

Dobrze rozumie zagadnie-nia dotyczące stateczności wzdłużnej statku. Potrafi wyjaśnić jak wyznaczyć zanurzenia i przegłębienie statku z jego stanu załado-wania. Rozumie i potrafi wytłumaczyć jak operacje ciężarowe na statku wpły-wają na zanurzenia i prze-głębienie statku

Biegle wyjaśnia i opisuje za-gadnienia dotyczące statecz-ności wzdłużnej statku. Bar-dzo dobrze wie jak operacje ciężarowe na statku wpłyną na zanurzenia i przegłębienie statku. Biegle potrafi wytłu-maczyć jak wyznaczyć zanu-rzenia i przegłębienie statku na podstawie jego stanu za-ładowania

EKP9

Nie zna zasad oceny bez-pieczeństwa stateczno-ściowego statku. Nie wie jak ocenić stateczność statku. Nie zna kryteriów służących do oceny sta-teczności statku

Słabo zna zasady i narzę-dzia służące do oceny sta-teczności statku. Słabo zna metody służące do oceny stateczności statku. Po-bieżnie potrafi wymienić standardy służące do oce-ny stateczności statku

Zna metody i narzędzia służące do oceny statecz-ności statku. Potrafi wy-mienić parametry opisujące stateczność statku. Zna kryteria oceny stateczności statku. Wie jakimi meto-dami ocenić bezpieczeń-stwo statecznościowe stat-ku w eksploatacji

Biegle zna metody i narzę-dzia służące do oceny sta-teczności statku. Rozpoznaje i wyjaśnia wszystkie wielko-ści opisujące stateczność statku. Potrafi gruntownie zbadać, ocenić i opisać stan bezpieczeństwa stateczno-ściowego statku


236

EKP10

Nie potrafi zdefiniować zewnętrznego momentu przechylającego o charak-terze dynamicznym. Nie wie jak wyznaczyć dy-namiczny kąt przechyłu statku

Słabo potrafi zdefiniować zewnętrzy moment prze-chylający . Ma kłopoty z wyjaśnieniem dynamicz-nego charakteru zewnętrz-nego momentu przechyla-jącego. Pobieżnie wie ja wyznaczyć kąt przechyłu statku spowodowany ze-wnętrznym momentem przechylającym

Dobrze definiuje i opisuje dynamiczny charakter ze-wnętrznego momentu przechylającego. Potrafi wyznaczyć kat przechyłu statku spowodowany ze-wnętrznym momentem przechylającym o charakte-rze dynamicznym. Wie jak wielkość dynamicznego kąta przechyłu wpływa na bezpieczeństwo stateczno-ściowe statku w eksploata-cji

Biegle definiuje i opisuje dy-namiczny charakter ze-wnętrznego momentu prze-chylającego. Potrafi kom-pleksowo wyznaczyć kąt przechyłu statku spowodo-wany zewnętrznym momen-tem przechylającym o cha-rakterze dynamicznym. Gruntownie wie jak wielkość dynamicznego kąta przechy-łu wpływa na bezpieczeń-stwo statecznościowe statku w eksploatacji

EKP11

Nie potrafi wymienić co wchodzi w skład doku-mentacji statecznościowej statku. Nie zna zawartości tych dokumentów. Nie wie jak wykorzystać w eksploatacji dokumen-tację statecznościową statku

Pobieżnie wie jakie doku-menty wchodzą w skład dokumentacji stateczno-ściowej. Pobieżnie zna zawartość tych dokumen-tów. Pobieżnie wie do czego służą te dokumenty. Z trudem potrafi zdefinio-wać wielkości znajdujące się w tych dokumentach

Dobrze zna dokumenty wchodzące w skład doku-mentacji statecznościowej. Zna zawartość tych doku-mentów. Wie do czego słu-żą te dokumenty. Potrafi zdefiniować wielkości znajdujące się w tych do-kumentach

Gruntownie wie jakie doku-menty wchodzą w skład do-kumentacji statecznościowej. Biegle zna zawartość tych dokumentów. Kompleksowo potrafi posłużyć się tymi do-kumentami. Biegle potrafi zdefiniować wielkości znaj-dujące się w tych dokumen-tach

EKP12

Nie zna zagrożeń bezpie-czeństwa statku wiążą-cych się z częściową utra-tą pływalności oraz statku na mieliźnie. Nie potrafi zdefiniować ani ocenić wpływu tych zagrożeń na bezpieczeństwo statku

Słabo zna zagrożenia bez-pieczeństwa statku wiążą-ce się z częściową utratą pływalności oraz statku na mieliźnie. Słabo potrafi zdefiniować i ocenić wpływ tych zagrożeń na bezpieczeństwo statku

Dobrze rozumie i wyjaśnia zagrożenia bezpieczeństwa statku wiążące się z czę-ściową utratą pływalności oraz statku na mieliźnie. Gruntownie potrafi zdefi-niować i ocenić wpływ tych zagrożeń na bezpie-czeństwo statku

Biegle zna zagrożenia bez-pieczeństwa statku wiążące się z częściową utratą pły-walności oraz statku na mie-liźnie. Kompleksowo potrafi zdefiniować i ocenić wpływ tych zagrożeń na bezpieczeń-stwo statku. Wie jakie czyn-ności należy podjąć aby mi-nimalizować zagrożenia bez-pieczeństwa statku w czasie częściowej utraty pływalno-ści lub na mieliźnie

EKP13

Nie zna zagrożeń doty-czących bezpieczeństwa statku w czasie dokowa-nia. Nie potrafi opisać i wyjaśnić stanów rów-nowagi statku w czasie dokowania

Słabo zna zagrożenia do-tyczących bezpieczeństwa statku w czasie dokowa-nia. Pobieżnie potrafi opi-sać i wyjaśnić stany rów-nowagi statku w czasie dokowania

Dobrze zna zagrożenia do-tyczące bezpieczeństwa statku w czasie dokowania. Potrafi opisać i wyjaśnić stany równowagi statku w czasie dokowania

Gruntownie zna zagrożenia dotyczące bezpieczeństwa statku w czasie dokowania. Wie jaki jest ich wpływ na stateczność statku. Komplek-sowo potrafi opisać i wyja-śnić stany równowagi statku w czasie dokowania

EKP14

Nie zna związku między częściowo zapełnionym zbiornikiem z cieczą, a statecznością statku. Nie wie co to jest po-prawka na swobodne po-wierzchnie cieczy. Nie wie od czego zależy po-wyższa wielkość i jaki jest jej wpływ na bezpie-czeństwo statecznościowe statku

Słabo zna związek między częściowo zapełnionym zbiornikiem z cieczą, a statecznością statku. Nie rozumie co to jest po-prawka na swobodne po-wierzchnie cieczy. Pobieżnie potrafi wyjaśnić od czego zależy powyższa wielkość i jaki jest jej wpływ na bezpieczeństwo statecznościowe statku

Zna związek między czę-ściowo zapełnionym zbior-nikiem z cieczą, a statecz-nością statku. Rozumie co to jest poprawka na swo-bodne powierzchnie cie-czy. Potrafi wyjaśnić od czego zależy powyższa wielkość i jaki jest jej wpływ na bezpieczeństwo statecznościowe statku

Biegle zna związek między częściowo zapełnionym zbiornikiem z cieczą, a sta-tecznością statku. Komplek-sowo wyjaśnia co to jest po-prawka na swobodne po-wierzchnie cieczy. Gruntow-nie potrafi wyjaśnić od czego zależy powyższa wielkość i jaki jest jej wpływ na bez-pieczeństwo statecznościowe statku


Rodzaj Opis


Rzutnik pisma Zajęcia audytoryjne w formie prezentacji foliogramów

DTK Dokumentacja Techniczna Kadłuba statku


237

Literatura:


1. Szozda Z.: Stateczność statku morskiego. Akademia Morska w Szczecinie, Szczecin 2004. 2. Dudziak J.: Teoria okrętu. Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 2008. 3. Więckiewicz W.: Budowa kadłubów statków morskich. Wydawnictwo Akademii Morskiej, Gdynia

2008. 4. Więckiewicz W.: Podstawy pływalności i stateczności statku handlowego. Wydawnictwo Akade-

mii Morskiej, Gdynia 2006. 5. Więckiewicz W.: Zarys budowy statków morskich. Wyższa Szkoła Morska w Gdyni, 2001. 6. Bogucki D., Czarnecki S.: Geometria kształtu kadłuba. Biblioteka Okrętownictwa, Wydawnictwo

Morskie, Gdańsk 1983. 7. Kabaciński J.: Stateczność i niezatapialność statku. Dział Wydawnictw WSM, Szczecin 1999.


1. Przepisy budowy i klasyfikacji statków morskich, cz. 2: Kadłub. Polski Rejestr Statków, 2007. 2. Clarc I.C.: Stability, trim and strenth for Merchant chips and fishing vessels. The Nautical Institute,

London 2008. 3. Brian A.: Ship hydrostatic and stability. Butterworth-Heinemann, Amsterdam 2007. 4. Derrett D.R.: Ship stability for masters and mates. Maritime Press, London 2006. 5. Międzynarodowa konwencja o bezpieczeństwie życia na morzu, SOLAS 1974, poprawki 2005,

2006, 2007, wydanie PRS 2009. 6. Międzynarodowa konwencja o liniach ładunkowych, 1966 poprawiona zgodnie z protokołem 1988

– tekst jednolity, wydanie PRS, 2006.




dr inż. Dorota Łozowicka, A [email protected] WN/INM/ZBiSS

dr inż. of. wacht. Paweł Chorab, A [email protected] WN/INM/ZBiSS


dr hab. inż. Tomasz Cepowski, A [email protected] WN/INM/ZBiSS

dr inż. of. wacht. Paweł Chorab, A [email protected] WN/INM/ZBiSS

dr inż. Dorota Łozowicka, A [email protected] WN/INM/ZBiSS

mgr inż. kpt.ż.w. January Szafraniak, A [email protected] WN/INM/ZBiSS

prof. dr hab. inż. Tadeusz Szelangiewicz, A [email protected] WN/INM/ZBiSS

dr inż. Zbigniew Szozda, A [email protected] WN/INM/ZBiSS Objaśnienia skrótów: A – audytoria, Ć – ćwiczenia, L – laboratorium, S – symulator, SE – seminarium, P – projekt, E – e-learning, PP – praca przejściowa, PR – praktyka.


238


Nr: 35 Przedmiot: Ochrona środowiska morskiego*





Rok studiów: III


Grupa przedmiotów:

zawodowe



III 26 1



1.

Cele przedmiotu:

1. Wykształcenie świadomości ekologicznej oraz odpowiedzialności za stan środowiska morskiego u studenta jako przyszłego członka załóg statków morskich

2. Zapoznanie ze specyfiką zanieczyszczeń pochodzących ze statków, gospodarką substancjami szkodliwymi dla środowiska oraz procedurami eksploatacyjnymi zapobiegającymi zanieczysz-czeniom

3. Zapoznanie z budową i zasadami eksploatacji okrętowych urządzeń związanych z ochroną śro-dowiska morskiego

4. Zapoznanie z zasadami prowadzenia dokumentacji związanej z ochroną środowiska właściwej dla Działu Maszynowego statku morskiego



EKP1 Potrafi ocenić zagrożenie dla środowiska morskiego wywołane eks-ploatacją obiektów pływających w tym statków oraz zna zasady po-stępowania w myśl przepisów globalnych i lokalnych

K_W04, K_U11 K_U15, K_K01

EKP2 Zna procedury postępowania oraz zasady eksploatacji urządzeń zwią-zanych z przechowywaniem, przemieszczaniem, usuwaniem lub uty-lizacją substancji szkodliwych dla środowiska morskiego

K_W09, K_W10 K_U22

EKP3 Zna wymagania oraz zasady prowadzenia dokumentacji w Dziale Ma-szynowym z zakresu ochrony środowiska morskiego

K_U01, K_U02




SEKP1 Charakteryzuje statek jako obiekt zagrażający środowisku morskiemu

EKP1 x


239

SEKP2 Wymienia rodzaje zanieczyszczeń oraz ich ty-powe ilości

EKP1 x

SEKP3 Omawia aktualny stan prawny i nadzór nad sto-sowaniem postanowień konwencji

EKP 1,2

x

SEKP4 Zna zasady prowadzenia dokumentacji okręto-wej dotyczącej ochrony środowiska morskiego

EKP 2,3

x

SEKP5 Zna techniczne sposoby zapobiegania zanie-czyszczeniom mórz olejami, metody i urządze-nia do oczyszczania wód zaolejonych

EKP2 x

SEKP6 Zna klasyfikację substancji szkodliwych innych niż oleje oraz warunki ich usuwania

EKP 1,2

x

SEKP7 Zna warunki usuwania ścieków oraz śmieci, sposoby ich utylizacji lub gromadzenia

EKP 1,2

x

SEKP8 Zna warunki zapobiegania zanieczyszczeniu atmosfery toksycznymi składnikami spalin oraz sposoby jego ograniczenia

EKP 1,2

x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: III

A

SEKP1,2 1. Charakterystyka statku jako obiektu zagrażającego środowisku mor-skiemu. Rodzaje zanieczyszczeń oraz ich ilości

26

SEKP3,4 2. Prawna ochrona wód morskich przed zanieczyszczeniami ze statków.

Dokumentacja okrętowa dotycząca ochrony środowiska morskiego

SEKP5 3. Zapobieganie zanieczyszczeniu mórz olejami (załącznik I Konwencji

MARPOL)

SEKP6 4. Zapobieganie zanieczyszczeniu szkodliwymi substancjami przewożo-nymi luzem (załącznik II Konwencji MARPOL)

SEKP7 5. Szkodliwe substancje przewożone w opakowaniach (załącznik III

Konwencji MARPOL)

SEKP7 6. Zapobieganie zanieczyszczeniu morza ściekami (załącznik IV Kon-

wencji MARPOL)

SEKP8 7. Zapobieganie zanieczyszczeniu morza śmieciami (załącznik V Kon-

wencji MARPOL)

SEKP8 8. Zapobieganie zanieczyszczaniu atmosfery toksycznymi składnikami

spalin z silników, kotłów i spalarek okrętowych, sposoby ograniczenia emisji toksycznych składników spalin

SEKP7,8 9. Kierunki rozwojowe metod i urządzeń technicznych w dziedzinie ochrony środowiska morskiego

Razem: 26

Razem w roku: 26


240




Godziny zajęć 26



Łącznie 37


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny Zaliczenie pisemne bądź ustne oraz praktyczne podczas zajęć laboratoryjnych

EKP1

Nie jest w stanie w sposób prawidło-wy określić wpływu eksploatacji statku na środowisko mor-skie, brak mu wie-dzy z zakresu zasad postępowania w myśl przepisów ochrony środowiska

Jest w stanie określić zagrożenie wynikają-ce z przebiegu eks-ploatacji statku na środowisko natural-ne, zna zasady postę-powania w myśl przepisów ochrony środowiska

Potrafi prawidłowo wskazać czynniki zagra-żające środowisku mor-skiemu w poszczegól-nych stanach eksploata-cyjnych statku, potrafi wybrać odpowiedni dla stanu eksploatacyjnego sposób postępowania z czynnikami zagrażają-cymi środowisku

Potrafi prawidłowo wskazać czynniki zagrażające środowisku morskiemu w poszczególnych stanach eksploatacyjnych statku oraz przewidzieć ich wpływ na zmianę zasad eksploatacji statku. Potrafi wybrać odpowiedni dla stanu eksploatacyjnego sposób postępowania oraz wskazać alter-natywne metody postępowania

EKP2

Nie zna procedur postępowania oraz zasad eksploatacji urządzeń związa-nych z przechowy-waniem, przemiesz-czaniem, usuwaniem lub utylizacją sub-stancji szkodliwych dla środowiska mor-skiego

Zna procedury postę-powania oraz zasady eksploatacji urządzeń związanych z prze-chowywaniem, przemieszczaniem, usuwaniem lub utyli-zacją substancji szkodliwych dla śro-dowiska morskiego

Potrafi uzasadnić celo-wość zastosowania pro-cedury postępowania związanej z przechowy-waniem, przemieszcza-niem, usuwaniem lub utylizacją substancji szkodliwych dla środowi-ska morskiego oraz zna zasady eksploatacji okrę-towych urządzeń ochrony środowiska

Potrafi wskazać najodpowiedniej-szą procedurę postępowania zwią-zanej z przechowywaniem, prze-mieszczaniem, usuwaniem lub utylizacją substancji szkodliwych dla środowiska morskiego z uwzględnieniem specyfiki wybra-nych akwenów morskich. Zna za-sady eksploatacji okrętowych urządzeń ochrony środowiska oraz potrafi wskazać ich ograni-czenia

EKP3

Nie zna wymagań oraz zasad prowa-dzenia dokumentacji w Dziale Maszyno-wym z zakresu ochrony środowiska morskiego

Potrafi wymienić wymagania oraz za-sady prowadzenia dokumentacji w Dziale Maszyno-wym z zakresu ochrony środowiska morskiego

Potrafi prawidłowo opi-sać wymagania oraz po-dać przykłady zapisów w dokumentacji dla każ-dej z operacji ujętych w dokumentacji Działu Maszynowego z zakresu ochrony środowiska mor-skiego

Potrafi prawidłowo opisać wyma-gania oraz podać przykłady zapi-sów w dokumentacji dla każdej z operacji ujętych w dokumentacji Działu Maszynowego z zakresu ochrony środowiska morskiego oraz wskazać wytyczne postępo-wania na wypadek przerwania operacji, uszkodzenia urządzenia lub innej sytuacji awaryjnej


Rodzaj Opis


DTR Dokumentacje techniczno-ruchowe wybranych urządzeń

Akty prawne Konwencje międzynarodowe oraz lokalne akty prawne regulujące ochroną środowiska morskiego


241

Literatura:


1. Lipiński A.: Prawne podstawy ochrony środowiska. Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., Warszawa 2007.

2. Kenig-Witkowska M.M.: Prawo środowiska Unii Europejskiej. Zagadnienia systemowe. PiE, War-szawa 2007.

3. Wierzbowski B., Rakoczy B.: Podstawy prawa ochrony środowiska. PiE, Warszawa 2007. 4. Wiewióra A.: Ochrona środowiska morskiego w eksploatacji statków. Notatki z wykładu dla stu-

diów dziennych i zaocznych oraz kursów SDKO w WSM, Szczecin 2003.


1. Ustawa RP z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2001 r. Nr 62, poz. 627). 2. Ustawa RP z dnia 16 marca 1995 r. O zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki (Dz.U.

z 1995 r. Nr 47, poz. 243, z późn. zm.). 3. Konwencja o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego, 1992 (Dz.U. z 2000 r.

Nr 28, poz. 346, z późn. zm.). 4. Konwencja o zapobieganiu zanieczyszczaniu mórz przez zatapianie odpadów i innych substancji.

(Dz.U. z 1984 r. Nr 11, poz. 46, zm. Dz.U. z 1997 r. Nr 47, poz. 300). 5. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie przekazywania informacji o odpadach znajdują-

cych się na statku (Dz.U. z 2003 r., Nr 101, poz. 936). 6. Rozporządzenie Ministra Transportu I Budownictwa w sprawie sposobu, zakresu i terminów prze-

prowadzania przeglądów i inspekcji, sposobu potwierdzania oraz wzorów międzynarodowych świadectw w zakresie ochrony morza przed zanieczyszczaniem przez statki (Dz.U. z 2006 r. Nr 49, poz. 357).

7. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie funkcjonowania inspekcji portu. (Dz.U. 2004 r. Nr 102, poz. 1078).




dr inż. Piotr Treichel [email protected] IESO/ZSO



dr inż. Antoni Wiewióra [email protected] IESO/ZSO



242


Nr: 36 Przedmiot: Eksploatacja urządzeń siłowni okrętowej – symulator*





Rok studiów: IV


Grupa przedmiotów:

zawodowe



IV 12 24 2



1.

Cele przedmiotu:

1. Omówienie podstaw zagadnień diagnostyki technicznej, zaprezentowanie modeli i metod diagno-zowania urządzeń okrętowych

2. Omówienie zasad postępowania w czasie przygotowania oraz uruchamiania urządzeń siłowni, ob-jaśnienie zasad kontroli parametrów w czasie przygotowania i pracy urządzenia lub systemu

3. Omówienie wybranych zagadnień z zakresu eksploatacji siłowni statków, czynności związane z przejęciem i pełnieniem wachty



EKP1 Potrafi zidentyfikować stan techniczny urządzeń siłowni okrętowej, posiada szczegółową wiedzę z zakresu zasad ich obsługiwania

K_W04, K_W07, K_U11, K_U15, K_K01

EKP2 Potrafi nadzorować pracę urządzeń siłowni okrętowej w trakcie wachty, zna czynności związane z przejęciem i pełnieniem wachty

K_W12, K_W15 K_U13, K_U22, K_U23, K_K04

EKP3

Potrafi dokonać krytycznej analizy sposobu funkcjonowania me-chanizmów w przypadkach awarii układów funkcjonalnych silni-ków napędowych głównych i pomocniczych oraz wybranych urzą-dzeń pomocniczych

K_U15, K_U20




SEKP1

Potrafi scharakteryzować strukturę obiektu si-łowni, parametry pracy, parametry diagnostycz-ne, stan sprawności, niesprawności, zdatności i niezdatności technicznej

EKP1 x

SEKP2 Zna zasady diagnozowania obiektów technicznych siłowni i ich układów funkcjonalnych

EKP1 x


243

SEKP3 Zna ogólne zasady postępowania w czasie przy-gotowania oraz uruchamiania urządzeń siłowni

EKP 1,2

x

SEKP4 Zna sposób organizacji i obsługi systemu alar-mowego oraz doboru miejsc sterowania pracą mechanizmów i systemów siłowni

EKP2 x

SEKP5

Potrafi skontrolować ważniejsze parametry pra-cy urządzeń, stan zęz siłowni, sprawdzić i pro-wadzić dziennik maszynowy. Zna procedury prowadzenia i przejmowania wachty

EKP2 x

SEKP6 Potrafi dokonać identyfikacji i lokalizacji nie-sprawności i uszkodzeń urządzeń siłowni okrę-towej

EKP 1,2

x

SEKP7

Potrafi postępować w przypadku ograniczonej zdatności lub awarii głównego układu napędo-wego statku, silników pomocniczych i innych ważnych układów funkcjonalnych instalacji

EKP 2,3

x

SEKP8

Zna zasady eksploatacja siłowni okrętowych w warunkach klimatycznych szczególnie odbiega-jących od normalnych oraz charakterystyczne stany eksploatacyjne związane ze specyfiką przewożonego ładunku i wykonywanych zadań

EKP 2,3

x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powią-zanie


Liczba godzin

Rok studiów: IV

A

SEKP1 1. Podstawowe pojęcia diagnostyki technicznej

12

SEKP1 2. Modele diagnostyczne

SEKP2

3. Diagnostyka okrętowego silnika spalinowego (ocena obciążenia me-chanicznego i cieplnego, diagnostyka układu doładowania, diagnostyka procesu wtrysku paliwa i ocena procesu spalania, diagnostyka łożysk, pomiary temperatury łożysk i trajektorii czopa)

SEKP2 4. Diagnostyka kotłów i turbin parowych SEKP2 5. Diagnostyka pomp i urządzeń hydraulicznych SEKP2 6. Przegląd stosowanych systemów diagnostycznych

Razem: 12

S

SEKP3 7. Obsługa urządzeń siłowni symulatora, kontrola parametrów w czasie

przygotowania i pracy urządzenia lub systemu

24

SEKP4 8. Aparatura pomiarowo-kontrolna, system alarmowy, sterowanie pracą me-

chanizmów i systemów, sposób organizacji i obsługi systemu alarmowe-go

SEKP5 9. Czynności związane z przejęciem i pełnieniem wachty

SEKP6 10. Wykrywanie niesprawności silnika głównego, silników pomocniczych,

kotłów i innych urządzeń siłowni – identyfikacja i lokalizacja niespraw-ności

SEKP7 SEKP8

11. Eksploatacja układów napędowych siłowni okrętowych, procedury postę-powania w przypadkach ograniczonej zdatności lub awarii

SEKP8 12. Wybrane zagadnienia eksploatacji siłowni statków Razem: 24

Razem w roku: 36


244




Godziny zajęć 36



Łącznie 62


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny


EKP1

Nie jest w stanie w spo-sób prawidłowy zidenty-fikować stanu technicz-nego urządzeń siłowni okrętowej oraz nie po-siada szczegółowej wie-dzy z zakresu zasad ich obsługiwania

Jest w stanie zidenty-fikować stan tech-niczny urządzeń si-łowni okrętowej, oraz posiada wiedzę z zakresu zasad ich obsługiwania

Potrafi prawidłowo wskazać czynniki wpływające na zmianę stanu technicznego urządzeń siłowni okrętowej, potrafi wybrać odpowiednią procedurę obsługiwania urządzenia

Potrafi prawidłowo wskazać czynniki wpływające na zmianę stanu technicznego urządzeń si-łowni okrętowej. Potrafi wybrać odpowiednią procedurę obsługi-wania urządzenia oraz wskazać al-ternatywne metody postępowania w przypadku nieoczekiwanej zmiany stanu technicznego

EKP2

Nie potrafi nadzorować pracy urządzeń siłowni okrętowej w trakcie wachty, nie zna czynno-ści związanych z przeję-ciem i pełnieniem wach-ty

Potrafi nadzorować pracę urządzeń si-łowni okrętowej w trakcie wachty, zna czynności zwią-zane z przejęciem i pełnieniem wachty

Potrafi wskazać różnice w przebiegu pełnienia wach-ty dla siłowni zautomatyzo-wanych i niezautomatyzo-wanych, potrafi uzasadnić celowość pomiarów po-szczególnych parametrów pracy siłowni

Potrafi przygotować siłownię do uruchomienia z dowolnego stanu eksploatacyjnego, zna obowiązki każdego z członków załogi ma-szynowej, potrafi uzasadnić wybór miejsca sterowania najważniej-szymi urządzeniami siłowni

EKP3

Nie potrafi dokonać kry-tycznej analizy sposobu funkcjonowania mecha-nizmów w przypadkach awarii układów funkcjo-nalnych silników napę-dowych głównych i pomocniczych oraz wybranych urządzeń pomocniczych

Potrafi wskazać nie-prawidłowości w funkcjonowaniu mechanizmów pod-czas awarii układów funkcjonalnych sil-ników napędowych głównych i pomoc-niczych oraz wybra-nych urządzeń po-mocniczych

Potrafi prawidłowo wskazać nieprawidłowości w funk-cjonowaniu mechanizmów powstałe na skutek awarii układów funkcjonalnych sil-ników napędowych głów-nych i pomocniczych oraz wybranych urządzeń po-mocniczych oraz wskazać lub zastosować odpowiednie środki naprawcze

Potrafi prawidłowo wskazać nie-prawidłowości w funkcjonowaniu mechanizmów powstałe na skutek awarii układów funkcjonalnych silników napędowych głównych i pomocniczych oraz wybranych urządzeń pomocniczych. Potrafi wskazać lub zastosować odpo-wiednie środki naprawcze. Potrafi wskazać różnice w eksploatacji urządzeń przy pogorszeniu stanu technicznego ich układów funk-cjonalnych


Rodzaj Opis



Symulator operacyjny siłowni okretowej

Symulator umożliwiający w warunkach indywidualnych i grupowych eks-ploatację urządzeń siłowni okrętowej, prowadzenia diagnostyki urządzeń oraz symulowania niesprawności


245

Literatura:


1. Engine Room Simulator – ERS-L11 MAN B&W-5L90MC–VLCC Version MC90-IV Machinery and Operation – Part 1–3.

2. Engine Room Simulator – ERS-L11 MAN B&W-5L90MC–VLCC Version MC90-IV. Actuators & Controllers.

3. Engine Room Simulator – ERS-L11 MAN B&W-5L90MC–VLCC Version MC90-IV. Variable list.

4. Engine Room Simulator – ERS-L11 MAN B&W-5L90MC–VLCC Version MC90-IV. Alarm list. 5. Engine Room Simulator – ERS-L11 MAN B&W-5L90MC–VLCC Version MC90-IV. Malfunction

list. 6. Engine Room Simulator – ERS-L11 MAN B&W-5L90MC–VLCC Version MC90-IV. Trip codes.


1. Literaturę uzupełniającą stanowią spisy literatury ze wszystkich przedmiotów technicznych wykła-danych na specjalizacji ESO.


Stopień/tytuł, imi ę, nazwisko, forma zajęć Adres e-mail Jednostka dydaktyczna







246


Nr: 37 Przedmiot: Zarządzanie bezpieczną eksploatacją statku*





Rok studiów: II


Grupa przedmiotów:

zawodowe



II 14 10 1



1.

Cele przedmiotu:

1. Poznanie wymagań Konwencji SOLAS, STCW i kodeksów ISM i ISPS oraz ich stosowania w codziennej pracy na statku

2. Poznanie zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych

3. Wykształcenie umiejętności przeprowadzenia analizy ryzyka związanego z wybranymi czynno-ściami wykonywanymi na statku



EKP1 Potrafi scharakteryzować wymagania Konwencji SOLAS, STCW i kodeksów ISM i ISPS oraz potrafi scharakteryzować ich stosowa-nie w codziennej pracy na statku

K_W10, K_W11, K_W12 K_U11, K_K3, K_K5

EKP2 Potrafi scharakteryzować zasady postępowania w sytuacjach awa-ryjnych

K_W12, K_W15, K_U7 K_U11, K_K3, K_K5

EKP3 Potrafi przeprowadzić analizę ryzyka związanego z wybranymi czynnościami wykonywanymi na statku

K_W12, K_W15, K_U9 K_U11, K_K3, K_K5




SEKP1 Potrafi scharakteryzować konwencje i regula-cje prawne dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochronie życia na morzu

EKP1 x

SEKP2 Potrafi scharakteryzować wymagania kwalifi-kacji i kompetencje członków załóg statko-wych w świetle konwencji STCW

EKP1 x x


247

SEKP3 Potrafi scharakteryzować zasady pełnienia wachty maszynowej oraz bez wachtowego nadzoru siłowni okrętowej

EKP1 x x

SEKP4 Potrafi scharakteryzować procedury wachtowe oraz zna zasady przejmowania i zdawania ob-owiązków

EKP 1,2

x x

SEKP5

Potrafi scharakteryzować obowiązki i odpo-wiedzialność członków załogi w zakresie bez-piecznej eksploatacji statku i ochrony środowi-ska morskiego

EKP 1,2

x x

SEKP6 Potrafi scharakteryzować obowiązki członków załogi podczas alarmów i sytuacjach awaryj-nych

EKP 1,2

x

SEKP7 Potrafi scharakteryzować instalacje i wyposa-żenie statku służące ochronie środowiska mor-skiego

EKP 1,2

x

SEKP8 Potrafi scharakteryzować system zarządzania bezpieczeństwem na statku – Kodeks ISM

EKP 1,2

x x

SEKP9 Potrafi przedstawić zasady instruktarzy i szko-leń na statku

EKP 1,2

x x

SEKP10 Potrafi przeprowadzić analizę ryzyka podej-mowanych czynności eksploatacyjnych

EKP 1,3

x x

SEKP11 Potrafi scharakteryzować oraz potrafi wypeł-niać dokumenty statkowe

EKP 1,3

x x

SEKP12 Potrafi opisać zasady działania wyłączników awaryjnych mechanizmów statkowych

EKP 1,2

x

SEKP13

Potrafi scharakteryzować procedury urucha-miania i wyłączania systemów awaryjnych na-pędu głównego i systemów pomocniczych oraz awaryjnych urządzeń

EKP 1,2

x x

SEKP14 Potrafi scharakteryzować Kodeks Ochrony Statków i Obiektów Portowych – kodeks ISPS

EKP 1,2

x x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: II

A

SEKP1 1. Konwencje i regulacje prawne dotyczące bezpieczeństwa pracy i

ochronie życia na morzu

14

SEKP2 2. Wymagania kwalifikacji i kompetencje członków załóg statkowych

w świetle konwencji STCW

SEKP3 3. Procedury wachtowe oraz zasady przejmowania i zdawania obowiąz-

ków

SEKP4 4. Zasady pełnienia wachty maszynowej oraz bez wachtowego nadzoru si-

łowni okrętowej

SEKP5 5. Obowiązki i odpowiedzialność członków załogi w zakresie bezpiecz-

nej eksploatacji statku i ochrony środowiska morskiego

SEKP6 6. Obowiązki członków załogi podczas alarmów i sytuacjach awaryjnych


248

SEKP7 7. Instalacje i wyposażenie statku służące ochronie środowiska morskie-

go

SEKP8 8. System zarządzania bezpieczeństwem na statku (kodeks ISM)

SEKP9 9. Zasady instruktarzy i szkoleń na statku

SEKP10 10. Analiza ryzyka przy podejmowaniu czynności eksploatacyjnych

SEKP11 11. Dokumenty statkowe

SEKP12 12. Zasady użycia awaryjnych wyłączników mechanizmów statkowych

SEKP13 13. Procedury uruchamiania i wyłączania systemów awaryjnych napędu

głównego i systemów pomocniczych oraz awaryjnych urządzeń

SEKP14 14. Kodeks Ochrony Statków i Obiektów Portowych

Razem: 14

Ć

SEKP 2,4,9

15. Procedury wachtowe oraz zasady przejmowania i zdawania obowiąz-ków w normalnej eksploatacji i w sytuacjach awaryjnych

10

SEKP 2,3,4

16. Obowiązki i odpowiedzialność członków załogi w zakresie bezpiecz-nej eksploatacji statku i ochrony środowiska morskiego

SEKP4,5 17. Obowiązki członków załogi podczas alarmów i sytuacjach awaryjnych

SEKP8,11 18. System zarządzania bezpieczeństwem na statku (ISM Code)

SEKP 8,10,11

19. Analiza ryzyka przy podejmowaniu czynności eksploatacyjnych

SEKP13 20. Procedury uruchamiania i wyłączania systemów awaryjnych napędu

głównego i systemów pomocniczych oraz awaryjnych urządzeń

SEKP14 21. ISPS Code

Razem: 10

Razem w roku: 24




Godziny zajęć 24


Łącznie 38


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny

Zaliczenie pisemne bądź ustne oraz praktyczne podczas ćwiczeń

EKP1

Nie jest w stanie scharakteryzować wymagań Konwencji SOLAS, kodeksów ISM i ISPS oraz nie potrafi scharaktery-zować ich stosowania w codziennej pracy na statku

Jest w stanie scharakte-ryzować wymagania Konwencji SOLAS, kodeksów ISM i ISPS oraz potrafi scharakte-ryzować ich stosowanie w codziennej pracy na statku

Jest w stanie scharakteryzować wymagania Konwencji SOLAS, kodeksów ISM i ISPS oraz potrafi scharakteryzować ich stosowanie w codziennej pracy na statku, potrafi anali-tycznie interpretować zapisy i wskazać niezgodności

Jest w stanie scharakteryzować wymagania Konwencji SOLAS, kodeksów ISM i ISPS oraz po-trafi scharakteryzować ich sto-sowanie w codziennej pracy na statku, potrafi analitycznie inter-pretować zapisy i wskazać nie-zgodności, potrafi opracować zmiany


249

EKP2

Nie potrafi scharakte-ryzować zasad postę-powania w typowych sytuacjach awaryj-nych

Potrafi scharakteryzo-wać zasady postępo-wania w typowych sy-tuacjach awaryjnych

Potrafi scharakteryzować za-sady postępowania w typo-wych sytuacjach awaryjnych oraz w różnych stanach eks-ploatacyjnych statku

Potrafi scharakteryzować zasady postępowania w typowych sytu-acjach awaryjnych oraz w róż-nych stanach eksploatacyjnych statku, potrafi optymalizować plany awaryjne w zależności od typu statku

EKP3

Nie potrafi przepro-wadzić analizy ryzyka związanego z wybra-nymi czynnościami wykonywanymi na statku w oparciu o procedury statkowe

Potrafi przeprowadzić analizę ryzyka związa-nego z wybranymi czynnościami wyko-nywanymi na statku w oparciu o procedury statkowe

Potrafi przeprowadzić analizę ryzyka związanego z wybra-nymi czynnościami wykony-wanymi na statku w oparciu o procedury statkowe, potrafi wskazać metody i sposoby zmniejszenia ryzyka

Potrafi przeprowadzić analizę ryzyka związanego z wybranymi czynnościami wykonywanymi na statku w oparciu o procedury statkowe, potrafi wskazać meto-dy i sposoby zmniejszenia ryzy-ka oraz potrafi wskazać ulepsze-nie procedur


Rodzaj Opis


Drukowane materiały pomocnicze Dokumenty okrętowe, listy sprawdzające, procedury statkowe

Literatura:


1. Konwencja SOLAS, wyd. 2004. 2. Konwencja STCW 95, wyd. IMO. 3. Dyrektywy PEiRE 95/21, 99/64, 1999/95/WE, 2001/25/WE, 2003/103/WE. 4. Dziennik Ustaw Nr 105, poz. 117 – Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 24.08.2000 r. w

sprawie wyszkolenia i kwalifikacji zawodowych, pełnienia wacht oraz składu załóg statków mor-skich o polskiej przynależności.

5. Międzynarodowy Kodeks Zarządzania Bezpieczeństwem IMO, www.mi.gov.pl. 6. Międzynarodowy Kodeks Ochrony Statków i Obiektów Portowych, wyd. PRS 2003.


1. Strony internetowe: www.dnv.com www.gl-group.com www.eagle.org www.imo.org www.prs.gda.com









250


Nr: 38 Przedmiot: Organizacja nadzoru*





Rok studiów: IV


Grupa przedmiotów:

zawodowe



IV 8 8 1



1.

Cele przedmiotu:

1. Wykształcenie świadomości oraz umiejętności interpretacji wymagań technicznych dotyczących organizacji nadzoru technicznego statku w świetle obowiązujących wymagań prawnych

2. Wykształcenie umiejętności związanych z prowadzeniem dokumentacji statkowej dotyczącej technicznej eksploatacji statku

3. Wykształcenie umiejętności związanych z przygotowaniem statku do przeglądów klasyfikacyj-nych

4. Wykształcenie umiejętności organizacji załogi maszynowej w normalnej eksploatacji i sytuacjach awaryjnych



EKP1 Potrafi scharakteryzować wymagania nadzoru technicznego stat-ków zgodne z przepisami Towarzystw Klasyfikacyjnych i wymo-gami Międzynarodowych Konwencji

K_W10, K_W11, K_W12, K_U09, K_U11, K_K02,

K_K04

EKP2 Potrafi scharakteryzować i wykazać się umiejętnością prowadze-nia dokumentacji statkowej dotyczącej technicznej eksploatacji statku

K_W04, K_W05, K_W07, K_U07, K_U11, K_K05,

EKP3 Potrafi scharakteryzować zarządzanie zasobami – członkami zało-gi maszynowej i wyposażeniem siłowni – Engine Resourse Mana-gement

K_W12, K_W15, K_U09, K_U11, K_K03, K_K05,

K_K07, K_K10




SEKP1 Potrafi scharakteryzować problematykę tech-nicznej eksploatacji statku

EKP1 x x


251

SEKP2 Potrafi scharakteryzować przepisy międzynaro-dowe dotyczące nadzoru nad techniczną eksplo-atacją statku

EKP1 x x

SEKP3 Potrafi scharakteryzować organizację nadzoru technicznego statków morskich

EKP1 x x

SEKP4 Potrafi scharakteryzować nadzór techniczny statku prowadzony przez Towarzystwa Klasyfi-kacyjne

EKP1 x x

SEKP5 Potrafi scharakteryzować dokumentację statko-wą dotyczącą technicznej eksploatacji statku i wykazać się umiejętnością jej prowadzenia

EKP2 x x

SEKP6 Potrafi scharakteryzować zarządzanie zasobami ludzkimi i wyposażeniem siłowni w eksploatacji siłowni okrętowej

EKP3 x x

SEKP7

Potrafi scharakteryzować organizację prac re-montowo-konserwacyjnych oraz innych ruty-nowych czynności jak: bunkrowanie paliw i olejów, szkolenia załogi

EKP3 x x

SEKP8 Potrafi scharakteryzować problematykę przygo-towania statku do remontu stoczniowego

EKP2 x x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A

SEKP1 1. Problematyka technicznej eksploatacji statku

8

SEKP2 2. Przepisy międzynarodowe dotyczące nadzoru nad techniczną eksploata-

cją statku

SEKP3 3. Organizacja nadzoru technicznego statków morskich

SEKP4 4. Nadzór techniczny statku prowadzony przez Towarzystwa Klasyfika-

cyjne

SEKP5 5. Dokumentacje statkowe dotyczącą technicznej eksploatacji statku

SEKP6 6. Zarządzanie zasobami ludzkimi i wyposażeniem siłowni w eksploata-

cji siłowni okrętowej

SEKP7 7. Organizacja pracy załogi maszynowej

SEKP8 8. Przygotowania statku do remontu stoczniowego

Razem: 8

Ć

SEKP 1,2,3,4

9. Dokumenty statkowe związane z bezpieczeństwem żeglugi

8

SEKP4 10. Dokumenty statkowe wystawiane przez instytucje klasyfikacyjne

SEKP5 11. Prowadzenie dzienników maszynowych, manewrowych, ORB, itp.

SEKP5 12. Prowadzenie dokumentacji wykonanej pracy

SEKP 6,7

13. Organizacja pracy w dziale maszynowym, pozwolenia na prace, listy sprawdzające, analizy ryzyka

SEKP8 14. Przygotowanie specyfikacji remontowej na stocznie

Razem: 8

Razem w roku: 16


252




Godziny zajęć 16



Łącznie 24


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny Zaliczenie pisemne bądź ustne oraz praktyczne podczas ćwiczeń

EKP1

Nie potrafi scharaktery-zować wymagań nadzo-ru technicznego statków zgodnych z przepisami Towarzystw Klasyfika-cyjnych i wymogami Międzynarodowych Konwencji

Potrafi scharakteryzo-wać wymagania nadzo-ru technicznego statków zgodne z przepisami Towarzystw Klasyfika-cyjnych i wymogami Międzynarodowych Konwencji

Potrafi scharakteryzować wymagania nadzoru technicznego statków zgodne z przepisami Towarzystw Klasyfika-cyjnych i wymogami Międzynarodowych Konwencji dla różnych typów statków

Potrafi scharakteryzować wymagania nadzoru tech-nicznego statków zgodne z przepisami Towarzystw Klasyfikacyjnych i wymo-gami Międzynarodowych Konwencji dla różnych ty-pów statków oraz zna róż-nice wymagań pomiędzy różnymi Towarzystwami Klasyfikacyjnymi

EKP2

Nie potrafi scharaktery-zować i wykazać się umiejętnością prowa-dzenia dokumentacji statkowej dotyczącej technicznej eksploatacji statku

Potrafi scharakteryzo-wać i wykazać się umie-jętnością prowadzenia dokumentacji statkowej dotyczącej technicznej eksploatacji statku

Potrafi scharakteryzować i wykazać się umiejętno-ścią prowadzenia doku-mentacji statkowej doty-czącej technicznej eks-ploatacji statku oraz po-trafi analitycznie inter-pretować zapisy

Potrafi scharakteryzować i wykazać się umiejętnością prowadzenia dokumentacji statkowej dotyczącej tech-nicznej eksploatacji statku oraz potrafi analitycznie in-terpretować zapisy i potrafi wskazać optymalne rozwią-zania

EKP3

Nie potrafi scharaktery-zować zarządzania za-sobami – członkami za-łogi maszynowej i wy-posażeniem siłowni – Engine Resourse Mana-gement

Potrafi scharakteryzo-wać zarządzanie zaso-bami – członkami załogi maszynowej i wyposa-żeniem siłowni – Engi-ne Resourse Manage-ment

Potrafi scharakteryzować zarządzanie zasobami – członkami załogi maszy-nowej i wyposażeniem siłowni – Engine Resour-se Management dla róż-nych typów statków

Potrafi scharakteryzować zarządzanie zasobami – członkami załogi maszy-nowej i wyposażeniem si-łowni – Engine Resourse Management dla różnych typów statków i potrafi sprecyzować wymogi szko-leń specjalistycznych


Rodzaj Opis

Rzutnik multimedialny Zajęcia audytoryjne w formie prezentacji multimedialnych i filmów

Drukowane materiały pomocnicze

Dokumenty okrętowe, listy sprawdzające, procedury statkowe, specyfikacje remontowe


253

Literatura:


1. Konwencja SOLAS, wyd. 2004. 2. Konwencja STCW 95, wyd. IMO. 3. Dyrektywy PEiRE 95/21, 99/64, 1999/95/WE, 2001/25/WE, 2003/103/WE. 4. Dziennik Ustaw Nr 105, poz. 117 – Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 4.08.2000 r.

w sprawie wyszkolenia i kwalifikacji zawodowych, pełnienia wacht oraz składu załóg statków morskich o polskiej przynależności.

5. Międzynarodowy Kodeks Zarządzania Bezpieczeństwem IMO, www.mi.gov.pl. 6. Międzynarodowy Kodeks Ochrony Statków i Obiektów Portowych. Wyd. PRS, 2003. 7. Przepisy klasyfikacji budowy statków morskich, Części I, II, VII, VIII . Wydawnictwo PRS, Gdańsk

2007. 8. Alternatywne systemy nadzoru urządzeń maszynowych. Publikacja PRS 81/P, Gdańsk 2009.


1. Strony internetowe: www.dnv.com www.gl-group.com www.eagle.org www.imo.org www.prs.gda.com









254


Nr: 39 Przedmiot: Podstawy nautyki





Rok studiów: I


Grupa przedmiotów:

zawodowe



I 8 1



1.

Cele przedmiotu:

1. Poznanie podstaw nawigacji morskiej, rodzajów żeglugi i metod określania pozycji statku

2. Poznanie zasady prowadzenia bezpiecznej i sprawnej nawigacji we wszystkich fazach eksploata-cji statku oraz wpływu rodzaju żeglugi na sposób eksploatacji statku i siłowni okrętowych



EKP1 Posiada podstawową znajomość nawigacji morskiej, rodzajów że-glugi i metod określania pozycji statku

K_W08, K_W11, K_U01, K_U05, K_K01, K_K03

EKP2 Zna zasady prowadzenia bezpiecznej i sprawnej nawigacji we wszystkich fazach eksploatacji statku oraz wpływ rodzaju żeglugi na sposób eksploatacji statku i siłowni okrętowych

K_W08, K_W11, K_U01, K_U05, K_K01, K_K03




SEKP1

Zna określanie pozycji, wybór drogi i sposo-bu żeglugi oceanicznej, wpływ warunków hydrometeorologicznych na sposób żeglugi, sztormowanie

EKP1 x

SEKP2

Zna przygotowanie statku do wejścia do por-tu, zasady żeglugi na akwenie ograniczo-nym, żeglugi pilotowej, charakterystyki ma-newrowe statku, manewrowanie w celu za-kotwiczenia oraz zacumowania, przygoto-wanie statku do wyjścia z portu

EKP2 x

SEKP3 Zna zasady prowadzenia bezpiecznej i sprawnej nawigacji w warunkach ograni-czonej widzialności

EKP2 x


255

SEKP4 Zna procedury awaryjne EKP2 x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: I

A

SEKP1 Żegluga oceaniczna – określanie pozycji, wybór drogi i sposób żeglugi, wpływ warunków hydrometeorologicznych na sposób żeglugi, sztormowa-nie

8 SEKP2

Żegluga na akwenie ograniczonym – przygotowanie statku do wejścia do portu, zasady żeglugi na akwenie ograniczonym, żegluga pilotowa, charak-terystyki manewrowe statku, manewrowanie w celu zakotwiczenia oraz za-cumowania, przygotowanie statku do wyjścia z portu

SEKP3 Żegluga w warunkach ograniczonej widzialności

SEKP4 Procedury awaryjne

Razem: 8

Razem w roku: 8




Godziny zajęć 8



Łącznie 15


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny

Zaliczenie pisemne, test jednokrotnego wyboru

EKP1

Nie rozumie i nie zna za-sad: korzystania z map i publikacji nawigacyj-nych; określania pozycji statku; identyfikowania i wykorzystywania ozna-kowania nawigacyjnego; prowadzenia zliczenia uwzględniającego oddzia-ływanie wiatru i prądu; określania pozycji statku w rejonach ograniczonych

Zna podstawowe zasady: korzystania z map i publi-kacji nawigacyjnych; okre-ślania pozycji statku; iden-tyfikowania i wykorzysty-wania oznakowania nawi-gacyjnego; prowadzenia zliczenia uwzględniające-go oddziaływanie wiatru i prądu; określania pozycji statku w rejonach ograni-czonych

Rozumie zasady: korzystania z map i publikacji nawigacyj-nych; określania pozycji stat-ku; identyfikowania i wyko-rzystywania oznakowania na-wigacyjnego; prowadzenia zli-czenia uwzględniającego od-działywanie wiatru i prądu; określania pozycji statku w re-jonach ograniczonych

Potrafi: korzystać z map i publikacji nawigacyj-nych; określić pozycję statku; identyfikować i wykorzystywać ozna-kowanie nawigacyjne; prowadzić zliczenie uwzględniające oddzia-ływanie wiatru i prądu; określić pozycję statku w rejonach ograniczo-nych


256

EKP2

Nie rozumie i nie zna: za-sad prowadzenia bez-piecznej i sprawnej nawi-gacji żeglugi na akwenie ograniczonym, żeglugi w warunkach ograniczo-nej widzialności; procedur awaryjnych

Zna:podstawowe zasady prowadzenia bezpiecznej i sprawnej nawigacji że-glugi na akwenie ograni-czonym, żeglugi w warun-kach ograniczonej widzial-ności; procedury awaryjne

Rozumie:podstawowe zasady prowadzenia bezpiecznej i sprawnej nawigacji żeglugi na akwenie ograniczonym, że-glugi w warunkach ograniczo-nej widzialności; procedury awaryjne

Potrafi zaprezentować i omówić: podstawowe zasady prowadzenia bezpiecznej i sprawnej nawigacji żeglugi na akwenie ograniczonym, żeglugi w warunkach ograniczonej widzialno-ści; procedury awaryjne


Rodzaj Opis

Prezentacja multimedialna Prezentacja zgodna z tematami wykładów

Literatura:


1. Juszkiewicz W.: ARPA. Radar z automatycznym śledzeniem echa. WSM, Szczecin 1995. 2. Weintrit A.: Elektroniczna mapa nawigacyjna: wprowadzenie do nawigacyjnych systemów infor-

macyjnych ECDIS. Gdynia 1997. 3. Wolski A. Depta W.: Loksodroma i ortodroma. WSM, Szczecin 2000. 4. Wróbel F.: Vademecum nawigatora. Wydawnictwo TRADEMAR, Gdynia 2004. 5. Wróbel F.: Nawigacja morska. Zadania z objaśnieniami. Wydawnictwo TRADEMAR, Gdynia

2006.


1. Gucma M., Montewka J., Zieziula A.: Urządzenia nawigacji technicznej. Fundacja Rozwoju Aka-demii Morskiej, Szczecin 2005.

2. Weintrit A., Dziula P., Morgaś W.: Obsługa i wykorzystanie systemu ECDIS: przewodnik do ćwi-czeń na symulatorze. Wydawnictwo Akademii Morskiej w Gdyni, 2004.

3. Wawruch R.: ARPA – zasada działania i wykorzystania. WSM Dział Wydawnictw, Gdynia 2002.




mgr inż. kpt.ż.w. Krzysztof Pleskacz [email protected] WN/INM




257


Nr: 40 Przedmiot: Prawo i ubezpieczenia morskie*





Rok studiów: IV


Grupa przedmiotów:

zawodowe



IV 18 1


Wymaganie wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i innych kompetencji:

1.

Cele przedmiotu:

1. Przygotowanie przeszłego absolwenta do poznania, zrozumienia i stosowania przepisów prawa morskiego

2. Poznanie elementarnego zakresu wiedzy z prawa morskiego

3. Poznanie międzynarodowych konwencji, regulacji i zaleceń prawnych

4. Poznanie przepisów prawnych związanych z: sytuacją prawną na wodach morskich, certyfikatami i dokumentami statku i załogi; międzynarodowymi wymaganiami bezpieczeństwa żeglugi; regu-lacjami dotyczącymi ochrony środowiska; krajowym i zagranicznym prawem pracy; ubezpiecze-niami morskimi


Lp. Opis Kody EK

dla kierunku

EKP1 Swobodnie porusza się we wszystkich formach prawnych związanych z eksploa-tacją statku oraz zna przepisy prawne obowiązujące w akwenach morskich

K_W10, K_U01

EKP2 Zna zakres odpowiedzialności z wykonywania obowiązków załogowych oraz problemy ubezpieczeń morskich

K_W11, K_U01


Lp. Szczegółowy efekty kształcenia Powiązanie

z EK A Ć L S SE E PP PR Uwagi

SEKP1 Zna elementarny zakres wiedzy z prawa mor-skiego

EKP1 x

SEKP2 Stosuje międzynarodowe konwencje i zalecenia prawne

EKP1 x

SEKP3 Orientuje się w sytuacji prawnej na wodach morskich

EKP1 x

SEKP4 Określa dokumenty statku i załogi EKP2 x


258

SEKP5 Interpretuje międzynarodowe wymagania dot. bezpieczeństwa żeglugi

EKP2 x

SEKP6 Interpretuje przepisy w zakresie krajowego i międzynarodowego prawa pracy

EKP2 x

SEKP7 Stosuje regulacje prawne dotyczące ochrony środowiska

EKP1 x

SEKP8 Definiuje i opisuje sytuacje związane z ubezpie-czeniami morskimi

EKP2 x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A

SEKP1,2 1. Pojęcia podstawowe, zakres regulacji i źródła prawa morskiego.

18

SEKP1,2

2. Pojęcie statku morskiego: – przynależność państwowa statku morskiego; – rejestr okrętowy, izby morskie; – właściciel, armator statku; – umowy o korzystanie ze statku

SEKP1,2 3. Administracja morska: kompetencje, inspekcje, dokumenty

– kontrola zdolności statku do żeglugi – odpowiedzialność za naruszenie prawa

SEKP1,2 4. Odprawa statku: sanitarna, celna, paszportowa

SEKP3 5. Sytuacja prawna statku na wodach morskich:

– podział wód morskich, – skutki naruszania przepisów dla statku i odpowiedzialność załogi

SEKP4 6. Certyfikaty i dokumenty statku i załogi wymagane konwencjami mię-dzynarodowymi

SEKP5

7. Międzynarodowe wymagania bezpieczeństwa żeglugi: – regulacje prawne dotyczące stanu załadowania statku; – odpowiedzialność wynikająca z Międzynarodowej Konwencji

o Liniach Ładunkowych; – regulacje prawne dotyczące życia na morzu – konwencja SOLAS; – regulacje prawne dotyczące standardów szkolenia, certyfikacji

i pełnienia służby na statku – konwencja STCW; – odpowiedzialność wynikająca z międzynarodowych przepisów w

zakresie bezpieczeństwa statku, załogi, pasażerów i ładunku; – międzynarodowe wymagania zdrowotne, morska deklaracja zdro-

wia

SEKP7 8. Międzynarodowe konwencje i regulacje dotyczące ochrony środowi-ska – konwencja MARPOL

SEKP6 9. Regulacje prawne dotyczące krajowego międzynarodowego prawa

pracy

SEKP8

10. Ubezpieczenia morskie: – przedmiot ubezpieczenia morskiego. Ryzyko ubezpieczeniowe: – wyłączenia, – sporządzenie dokumentacji powypadkowej


259

Razem: 18

Razem w roku: 18




Godziny zajęć 18



Łącznie 40


Oceny 2 3–3,5 4–4,5 5

Metody oceny Ocena aktywności podczas zajęć, zaliczenie pisemne w formie testu jednokrotnego wyboru

EKP1

Nie zna zasad prawnych związanych z eksploata-cją statku. Nie potrafi wymienić zaleceń praw-nych dotyczących ochro-ny środowiska. Nie po-trafi wymienić przepisów obowiązujących na wo-dach morskich

Zna zasady prawne związane z eksploatacją statku. Wymienia zale-cenia prawne dotyczące ochrony środowiska. Wymienia przepisy ob-owiązujące na wodach morskich

Zna zasady i powiązania prawne związane z eks-ploatacją statku. Zna za-lecenia prawne oraz skutki nieprzestrzegania przepisów ochrony śro-dowiska. Wymienia i ob-jaśnia przepisy obowią-zujące na wodach mor-skich

Swobodnie porusza się we wszystkich formach praw-nych związanych z eksplo-atacją statku. Wyjaśnia za-lecenia prawne oraz skutki nieprzestrzegania przepi-sów ochrony środowiska. Wymienia i właściwie in-terpretuje przepisy obo-wiązujące na wodach mor-skich

EKP2

Nie zna podstawowego zakresu odpowiedzialno-ści z wykonywania obo-wiązków. Nie potrafi wymienić dokumentów statku, ładunku i załogi. Nie potrafi wymienić ro-dzajów ubezpieczeń morskich

Zna podstawowy zakres odpowiedzialności z wykonywania obo-wiązków. Wymienia dokumenty statku, ła-dunku i załogi. Wymie-nia rodzaje ubezpieczeń morskich

Zna podstawowy zakres odpowiedzialności i wła-ściwie interpretuje prze-pisy. Wymienia i przed-stawia dokumenty statku, ładunku i załogi. Wymie-nia i przedstawia rodzaje ubezpieczeń morskich

Zna podstawowy zakres odpowiedzialności wraz z komentarzem i właściwie interpretuje przepisy. Wy-mienia i omawia dokumen-ty statku, ładunku i załogi. Wymienia i właściwie in-terpretuje rodzaje ubezpie-czeń morskich


Rodzaj Opis

Rzutnik multimedialny Wykłady prowadzone częściowo przy pomocy prezentacji multimedialnej

Literatura:


1. Łopuski J.: Prawo morskie, t. I. Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz 1996. 2. Łopuski J.: Prawo morskie, t. II/1. Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz 1998. 3. Łopuski J.: Prawo morskie, t. II/2. Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz 2000.


1. Młynarczyk J.: Prawo morskie. Wydawnictwo ARCHE, Warszawa 2002. 2. Łukaszuk L.: Międzynarodowe prawo morza. Wyd. Naukowe SCHOLAR, Warszawa 1997. 3. Brodecki Z.: Prawo ubezpieczeń morskich. Wyd. prawnicze LEX, Sopot 1999. 4. Hebel A.: Poradnik Ubezpieczeń Morskich. Wydawnictwo Foka, Szczecin 1995.


260





dr inż. kpt.ż.w. Piotr Lewandowski [email protected] WIET/IZT/ZNEiS



261


Nr: 41 Przedmiot: Seminarium dyplomowe





Rok studiów: IV


Grupa przedmiotów:

zawodowe



IV 15 1



1. Wiedza przewidziana planem i programami studiowanej dyscypliny na poziomie I stopnia

Cele przedmiotu:

1. Przysposobienie studenta do samodzielnego realizowania procesu dyplomowania

2. Przygotowanie studenta do kreatywnego rozwiązywania problemów badawczych – zadań inży-nierskich

3. Wykształcenie umiejętności opracowania merytorycznego z wykonanego zadania i edytowania pracy dyplomowej

4. Ukształtowanie zdolności przekonującego referowania / prezentowania osiągniętych wyników w ramach egzaminu dyplomowego



EKP1 Pozyskuje informacje z literatury, baz danych (także w języku angielskim) oraz innych źródeł, integruje je, dokonuje ich interpretacji, wyciąga wnioski oraz for-mułuje i uzasadnia opinie

K_U01

EKP2 Potrafi planować i przeprowadzać eksperymenty, w tym pomiary i symulacje komputerowe, interpretować uzyskane wyniki i wyciągać wnioski

K_U08

EKP3 Potrafi wykorzystać do formułowania i rozwiązywania praktycznych zadań inży-nierskich metody analityczne, symulacyjne i eksperymentalne, typowe dla siłow-ni okrętowej

K_U09

EKP4 Posiada umiejętność wystąpień ustnych w języku polskim i angielskim dotyczą-cych zagadnień szczegółowych studiowanej dyscypliny inżynierskiej

K_U04


262




SEKP1 Potrafi dokonać umotywowanego wyboru te-matu pracy dyplomowej

EKP1 x

SEKP2 Potrafi wykorzystać posiadaną wiedzę szcze-gółową do opracowania konspektu pracy dy-plomowej

EKP1 x

SEKP3 Potrafi wyselekcjonować istotne dla rozwiąza-nia zadania dyplomowego zagadnienia i spo-rządzić harmonogram pracy

EKP 1,2

x

SEKP4 Potrafi analizować i hierarchizować co do ważności dla rozwiązywanego problemu źródła literaturowe

EKP 1,3

x

SEKP5 Konstruuje procedurę rozwiązania zadania dy-plomowego i potrafi ją referować

EKP 3,4

x

SEKP6

Potrafi sharakteryzować ewolucję stanu tech-nicznego maszyny i zbudować plan ekspery-mentu w skali technicznej oraz symulacyjnego eksperymentu numerycznego

EKP 1,2,3

x

SEKP7 Potrafi dokonać wyboru metody badawczej (diagnostycznej) i zaprojektować stoisko / warsztat eksperymentalny

EKP 2,3

x

SEKP8

Potrafi zastosować metody numeryczne (w niezbędnym zakresie) do opracowania i pre-zentacji wyników badań. Potrafi ocenić wiary-godność pomiarową i interpretować graficznie wyniki

EKP 1,2,3

x

SEKP9 Potrafi opracować pracę dyplomową zgodnie z obowiązującymi zasadami edytorskimi

EKP 1,2,3

x

SEKP10 Potrafi wnioskować krytycznie w oparciu o uzyskane w pracy wyniki

EKP2 x

SEKP11 Potrafi przygotować materiały do egzaminu dyplomowego: prezentację i autoreferat

EKP4 x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powią-zanie

z SEKP Realizowane treści Liczba

godzin

Rok studiów: IV

C

SEKP1

Uregulowania formalno-prawne przebiegu procesu dyplomowania. Promotor i temat pracy dyplomowej. Relacje dyplomant – kierownik pracy – prowadzący seminarium dyplomowe. Pierwszy krok przy wyborze tematu. Procedura wyboru i termin ustalenia tematu pracy dyplomowej. Motywacja podjęcia tematu. Funkcja seminarium dyplomowego 15

SEKP2 Formułowanie tematu i tezy pracy. Geneza tematu i jego uzasadnienie. Definicja pracy dyplomowej. Cel i treść pracy dyplomowej. Karta pracy dy-plomowej – formalne zamknięcie zagadnienia. Plan pracy i konspekt


263

SEKP3

Metodyka i etapy realizacji pracy dyplomowej – sztuka bezstresowej efektywności. Stan wiedzy dyplomanta. Recenzja pracy dyplomowej. Ter-min egzaminu dyplomowego. Gromadzenie danych, problemów. Analiza ich znaczenia (ważności) i podjęcie decyzji co do ich losów w dalszym po-stępowaniu. Uporządkowanie rezultatów (wyników). Weryfikacja tych re-zultatów, jako możliwych opcji działań (wariantów rozwiązań pracy dyplo-mowej). Harmonogram realizacji pracy. Wykonanie, realizacja pracy

SEKP4 Literatura przedmiotu i notatki . Studiowanie literatury i zbieranie mate-riałów. Ocena i selekcja zgromadzonej literatury. Notki bibliograficzne ar-tykułu i bibliografia książek. Cytaty

SEKP5

Sesja spontanicznego myślenia – stopień rozpoznania tematu. Koncepcja pracy – propozycje rozwiązania zadania. Analiza tematu jako problemu. Na-rzędzia i metody badawcze. Prezentacja zaawansowania prac – studenci re-ferują problematykę

SEKP6

Metodologia badań. Maszyna jako obiekt badań. Ewolucja stanu technicz-nego maszyny. Obserwacja, doświadczenie, eksperyment. Planowanie i formy eksperymentów. Komputerowe wspomaganie eksperymentu. Wybór metody badań

SEKP7

Metodyka realizacji prac dyplomowych o charakterze diagnostycznym. Formułowanie problemu badawczego. Układ pracy. Badanie, wnioski, me-tody diagnostyczne. Ustalenie metod roboczych. Przyjęcie formy ekspery-mentu. Obiekt badań. Opis stanowiska i aparatury badawczej. Warunki rea-lizacji eksperymentu

SEKP8

Matematyczne metody interpretacji wyników pomiarów. Zastosowanie metod numerycznych do opracowania i prezentacji wyników – wykorzysta-nie środowisk Mathematica i Statistica. Wiarygodność pomiarowa i graficz-na interpretacja wyników

SEKP9

Edycja pracy dyplomowej. Układ pracy i spis treści. Czcionka, jej rozmiar, rysunki i tabele. Klasyfikacja kolejnych części pracy. Odnośniki i przypisy. Opis bibliograficzny książki, artykułu, prac niepublikowanych, książki wcześniej cytowanej

SEKP9 Prawa autorskie, ochrona własności intelektualnej. Cytowania, przywo-łania. Ochrona antyplagiatowa

SEKP10 Zakończenie – wnioski końcowe. Krytyczna analiza uzyskanych rezulta-tów. Stopień realizacji celu. Wnioski poznawcze i utylitarne. Ważność uogólnień pracy. Literatura. Streszczenia

SEKP11 Przebieg egzaminu dyplomowego. Przygotowanie materiałów do prezenta-cji. Konstrukcja autoreferatu. Techniki prezentacji

SEKP11 Próbny egzamin dyplomowy. Dyplomanci referują cel główny pracy, ge-nezę tematu, hipotezy robocze, problem badawczy, sposób realizacji, sto-pień wykonania pracy, otrzymane wyniki, wnioski końcowe

Razem: 15

Razem w roku: 15


264




Godziny zajęć 15



Łącznie 24


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny Zaliczenie pisemne i ustne podczas omawiania harmonogramu pracy podczas zajęć seminaryj-nych

EKP1

Nie jest w stanie pozy-skiwać informacji o ukierunkowanym za-kresie i wyciągać ja-kichkolwiek wniosków co do jej wykorzystania

Jest w stanie pozyski-wać informacje z lite-ratury, baz danych oraz innych źródeł, in-tegruje je, dokonuje ich selekcji i wyciąga wnioski oraz formułu-je i uzasadnia opinie

Potrafi pozyskiwać infor-macje z literatury, baz da-nych (także w języku an-gielskim) oraz innych źródeł, integruje je, doko-nuje ich selekcji i wyciąga wnioski oraz formułuje i uzasadnia opinie

Potrafi samodzielnie pozy-skiwać informacje z literatu-ry, baz danych (także w języku angielskim) oraz innych źródeł, kreatywnie integruje je, dokonuje ich selekcji i interpretacji, wy-ciąga wnioski oraz formułu-je i uzasadnia opinie

Metody oceny Zaliczenie praktyczne poprzez realizację pracy dyplomowej

EKP2

Nie potrafi planować eksperymentów i wyko-nywać prostych pomia-rów

Potrafi wykonywać pomiary, interpreto-wać uzyskane wyniki i wyciągać wnioski

Potrafi projektować i przeprowadzać ekspe-rymenty, a w tym wyko-nywać pomiary, planować symulacje, interpretować uzyskane wyniki i wyciągać wnioski

Potrafi projektować i prze-prowadzać eksperymenty, a w tym konfigurować układy pomiarowe, planować sy-mulacje komputerowe, in-terpretować uzyskane wyni-ki i wyciągać wnioski

Metody oceny Zaliczenie praktyczne podczas zajęć seminaryjnych – prezentacja pracy

EKP3

Nie potrafi rozwiązywać zadań dla obiektów technicznych siłowni okrętowej

Potrafi rozwiązywać praktyczne zadania in-żynierskie z pomocą metod eksperyment al-nych typowych dla obiektów technicz-nych siłowni okręto-wej

Potrafi wykorzystać do formułowania i rozwią-zywania praktycznych za-dań inżynierskich metody analityczne i eksperymen-talne, typowe dla obiek-tów technicznych siłowni okrętowej

Potrafi prawidłowo wyko-rzystać do formułowania i rozwiązywania praktycz-nych zadań inżynierskich metody analityczne, symu-lacyjne i eksperymentalne, typowe dla obiektów tech-nicznych siłowni okrętowej

EKP4

Nie potrafi wystąpić z prezentacją multime-dialną dotyczącą zadania dyplomowego

Potrafi wystąpić z prezentacją multime-dialną w języku pol-skim dotyczącą zada-nia dyplomowego, otrzymanych wyni-ków i wniosków koń-cowych

Potrafi wystąpić z prezen-tacją multimedialną w języku polskim doty-czącą hipotez roboczych, problemu badawczego, sposobu wykonania pracy, otrzymanych wyników i wniosków końcowych

Potrafi wystąpić z prezentacją multimedialną w języku polskim lub an-gielskim dotyczącą genezy tematu, hipotez roboczych, problemu badawczego, spo-sobu wykonania pracy, otrzymanych wyników i wniosków końcowych


Rodzaj Opis

Rzutnik multimedialny Zajęcia audytoryjne w formie wykładu i prezentacji multimedialnej

Obowiązujące dokumenty Dokumentacja procesu dyplomowania


265

Literatura:


1. Adamkiewicz W.: Seminarium dyplomowe: przewodnik dla dyplomantów i promotorów magister-skich prac dyplomowych wykonywanych w Wyższych Szkołach Morskich. Wydawnictwo Uczelnia-ne Wyższej Szkoły Morskiej, Gdynia 1985.

2. Kaczorek T.T.: Poradnik dla studentów piszących pracę licencjacką lub magisterską. www.kaczmarek.waw.pl.

3. Krajczyński E.: Metodyka pisania prac dyplomowych. Wyższa Szkoła Morska, Gdynia 1998. 4. Żółtowski B.: Seminarium dyplomowe. Zasady pisania prac dyplomowych. Wydawnictwo Uczel-

niane Akademii Techniczno-Rolniczej w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1997.


1. Regulamin Studiów Akademii Morskiej w Szczecinie, Szczecin 2007.




dr hab. inż. Andrzej Adamkiewicz [email protected] KDiRM


dr hab. inż. Artur Bejger [email protected] KDiRM



267

Przedmioty realizowane w ramach specjalności Eksploatacja Siłowni Okrętowych

dla kierunków dyplomowania:

Układy napędowe z silnikami tłokowymi


269


Nr: 43.1 Przedmiot: Współczesne konstrukcje tłokowych silników okrętowych





Rok studiów: IV

Status przedmiotu:

obieralny Grupa przedmiotów:

kierunkowe



IV 15 2


Wymaganie wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i innych kompetencji:

1. Student rozpoczynając zajęcia z przedmiotu „współczesne konstrukcje tłokowych silników okrę-towych” powinien znać podstawy związane z budową i działaniem maszyn cieplnych, transmisją energii oraz znać podstawową nomenklaturę w języku angielskim. W szczególności student bę-dzie wykorzystywał wiedzę zdobytą podczas uczestnictwa w takich przedmiotach jak: – Podstawy konstrukcji maszyn, – Termodynamika techniczna, – Okrętowe silniki tłokowe, – Maszyny i urządzenia okrętowe, – Siłownie okrętowe

Cele przedmiotu:

1. Po wysłuchaniu wykładów przewidzianych programem student powinien znać: 1) Zasadę działania wybranych podzespołów silników tłokowych. 2) Procesy silnikowe w okresie normalnej pracy. 3) Wielkości charakteryzujące osiągi silników ich uwarunkowania w eksploatacji. 4) Budowę, materiały i techniki wytwarzania elementów konstrukcyjnych współczesnych silni-

ków okrętowych. 5) Budowę, działanie i właściwości pracy wybranych instalacji sterowania silnika okrętowego

oraz nowe rozwiązania instalacji: paliwowej, olejowej, chłodzenia, sterowania i rozruchu. 6) Zjawiska towarzyszące pracy silnika: obciążenia mechaniczne i cieplne, drgania i hałasy, tok-

syczność spalin. 7) Zasady użytkowania silników okrętowych o nowoczesnej konstrukcji

2. Po wysłuchaniu wykładów przewidzianych programem student powinien umieć: 1) Wykorzystać informacje o parametrach pracy silnika do bieżącej eksploatacji. 2) Eksploatować silniki w ustalonych i zmiennych warunkach. 3) Diagnozować stan techniczny silnika oraz analizować możliwe zmiany parametrów regulacyj-

nych. 4) Wykorzystać mierzone parametry i wskaźniki pracy silnika do jego prawidłowej eksploatacji. 5) Wykorzystać zalecane narzędzia i przyrządy pomiarowe w okresie eksploatacji. 6) Zapewnić bezpieczną i pewną pracę silnika głównego i pomocniczego


270



EKP1

Ma szczegółową wiedzę techniczną niezbędną do prawidłowego utrzymania, obsługiwania oraz eksploatacji urządzeń i instalacji okrę-towych, urządzeń elektrycznych, elektronicznych i układów sterowania automatycznego oraz do kierowania bezpieczną eksploatacją siłowni okrętowej

K_W04

EKP2 Ma szczegółową wiedzę dotyczącą zarządzania bezpieczną eksploatacją statku, organizacją i zarządzaniem zasobami siłowni okrętowej

K_W12

EKP3 Pozyskuje informacje z literatury, baz danych (także w języku angiel-skim) oraz innych źródeł, integruje je, dokonuje ich interpretacji, wy-ciąga wnioski oraz formułuje i uzasadnia opinie

K_U01

EKP4 Potrafi porozumiewać się w języku angielskim zawodowym (Maritime English) oraz umie porozumiewać się przy użyciu różnych technik w warunkach statkowych

K_U02

EKP5 Potrafi stosować wiedzę do interpretacji zjawisk zachodzących w ma-szynach, urządzeniach i instalacjach statkowych

K_U13

EKP6 Potrafi i ma doświadczenie w obsługiwaniu maszyn i urządzeń siłowni okrętowych (właściwe dla dyplomu oficera mechanika wachtowego)

K_U20




SEKP1

Zna budowę, rozwiązania konstrukcyjne oraz zasadę działania: układów sterowania silników, budowę wybranych elementów silników okrę-towych, zasady fundamentowania silników, bu-dowę układów wylotowych spalin, systemów rozruchowych, systemów nadzoru i sterowania procesami roboczymi we współczesnych spali-nowych silnikach okrętowych, układów doła-dowania, elektronicznych regulatorów prędko-ści obrotowej oraz zna zagadnienia związane z minimalizacją emisji szkodliwych substancji i hałasu przez silniki okrętowe

EKP 1–6

x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powią-zanie

z SEKP Realizowane treści Liczba

godzin

Rok studiów: IV

A

SEKP1

Układy sterowania silników. Zintegrowane układy sterowania elektronicz-nego silników napędu głównego. Budowa i zasada działania. Sterowanie pro-gramowalne w silnikach: Wärtsilä „RT-flex” (WECS – Wärtsilä Engine Con-trol System) i MAN B&W

15

SEKP1

Budowa wybranych elementów silników. Budowa, wykonanie i materiały wybranych elementów kadłuba. Blok cylindrowy, tuleja cylindrowa, głowica, łożyska główne. Śruby ściągowe. Budowa, wykonanie i materiały wybranych elementów układu korbowego. Tłoki, pierścienie tłokowe, łożyska układu


271

korbowego. Obciążenia cieplne elementów komory spalania. Odkształcenia w czasie pracy silnika i wzrost obciążeń mechanicznych. Współczesne roz-wiązania konstrukcyjne i działanie instalacji chłodzenia cylindrów i tłoków

SEKP1

Zasady fundamentowania silników. Fundamentowanie silników okręto-wych – podatne posadowienia ram fundamentowych. Siły i momenty ze-wnętrzne działające na silnik podczas ruchu statku w czasie falowania. Cechy charakterystyczne i identyfikacja drgań silników. Tłumiki drgań skrętnych i wzdłużnych – konstrukcje i działanie. Mocowanie kadłubów silników dwu-suwowych: mechaniczne i hydrauliczne. Automatyczna regulacja w układach amortyzatorów hydraulicznych

SEKP1

Zawory wylotowe. Budowa, wykonanie i materiały współczesnych zaworów wylotowych. Obciążenia cieplne i odkształcenia z tym związane. Budowa i działanie zaworowego mechanizmu rozrządu z elektronicznym sterowaniem faz: otwarcia i zamknięcia. Elementy układu rozrządu: system hydrauliczny i pneumatyczny. Charakterystyki programowania i sterowania fazami pracy zaworu wylotowego

SEKP1

System rozruchu i sterowanie pracą silnika. Zasady pomiaru położenia i prędkości wału korbowego w czasie rozruchu i normalnej pracy. Omówie-nie zabezpieczeń wbudowanych w system sterowania silnikiem. Opis działa-nia układu sterowania podczas manewrowania silnikiem

SEKP1

Elektronicznie sterowana instalacja wtryskowa paliwa. Zasada sterowania dawką paliwa. Możliwości sterowania dawką paliwa i wpływania na właści-wości pracy silnika okrętowego. Budowa i działanie instalacji wtryskowych sterowanych elektronicznie w silnikach: Wartsila (układ „common rail) i MAN B&W (układy indywidualne). Budowa i działanie wtryskiwaczy ste-rowanych elektronicznie

SEKP1

Elektroniczne regulatory prędkości obrotowej. Dodatkowe funkcje regula-tora prędkości obrotowej, właściwości pracy silnika przy zastosowaniu do-datkowych funkcji regulatora. Podstawowy opis regulatora elektronicznego. Celowość stosowania kontroli wielkości obciążenia, opis działania dodatko-wych urządzeń współpracujących z regulatorem elektronicznym. Typowe na-stawy w regulatorach silników pracujących w różnych układach napędowych

SEKP1

Doładowanie silników okrętowych. Nowoczesne konstrukcje i materiały stosowane w budowie turbosprężarek silników okrętowych. Współpraca sil-nika z układem doładowania – charakterystyki robocze. Możliwości automa-tycznej regulacji w celu zmiany charakterystyki roboczej turbosprężarek. Zmiany charakterystyki pracy silnika i pola współpracy z turbosprężarką, w układach sterowania elektronicznego

SEKP1

Emisja spalin i hałasu. Mechanizm powstawania składników szkodliwych spalin: tlenki azotu, węglowodory, tlenki węgla, cząstki stałe i tlenki siarki. Metody wpływania na szybkości procesów powstawania poszczególnych składników spalin. Konstrukcyjne i regulacyjne możliwości obniżenia emisji wybranych składników spalin. Certyfikat o emisji tlenków azotu. Zasady cer-tyfikowania, dokumentacja techniczna jako załącznik do certyfikatu – EIAPP (Engine International Air Pollution Protection) i IAPP (International Air Pol-lution Protection) – Konwencja Marpol 73/78. Specyfika emisji hałasu przez silniki. Świadectwo pomiarów hałasu

Razem: 15

Razem w roku: 15


272




Godziny zajęć 15


Łącznie 25



Pisemne zaliczenie z zajęć audytoryjnych (5 pytań egzaminacyjnych – maks. do zdobycia 5 pkt.)

SEKP1 Prawidłowa odpowiedź na mniej niż 3 pytania (0–2,9 pkt.)

Prawidłowa odpowiedź na 3 pytania (3–3,9 pkt.)


Prawidłowa odpowiedź na 5 pytań (5 pkt.)


Rodzaj Opis Rzutnik multimedialny Prezentacja wykładów podczas zajęć audytoryjnych

Literatura:


1. Listewnik J., Marcinkowski J.: Rozwój konstrukcji okrętowych wolnoobrotowych silników spalino-wych. WSM, Szczecin 2000.

2. Wajand J.A.: Doświadczalne tłokowe silniki spalinowe. WNT, Warszawa 2003. 3. Wimmer A., Glaser J.: Indykowanie silnika. AVL, Instytut Zastosowań Techniki, Warszawa 2004. Literatura uzupełniaj ąca

1. EGS 200 User Manual (960.310.600). STN Atlas Marine 2003. 2. Emission Control MAN B&W Two-stroke Diesel Engines. MAN B&W Diesel A/S, Copenhagen

2004. 3. Instrukcje silników Wartsila ST-Flex i MAN B&W serii ME i ME-C. 4. Skupińska J.: Utylizacja i neutralizacja odpadów przemysłowych. Katalityczne oczyszczanie gazów

odlotowych z tlenków azotu. Strona internetowa: http://www.chem.uw.edu-.pl/people/JSkupinska/ cw23a/NOwstep.htm – 16.11.2009.

5. Super-VIT Fuel Pumps: Adjustment & Maintenance. L50/60/70/80/90MC. K80/90MC/90MC-2. S50/60/70/80MC. MAN B&W Service Letter SL87-223UM 1987.

6. Variable Injection Timing and Fuel Quality Setting. Service Bulletin RTA-53. Sulzer RTA En-gines. Wärtsilä 12.06.2001.


Stopień / tytuł, imi ę, nazwisko, forma zajęć Adres e-mail Jednostka dydaktyczna Osoba odpowiedzialna za przedmiot: dr inż. Leszek Chybowski [email protected] IESO/ZSO Pozostałe osoby prowadzące zajęcia: dr inż Tomasz Tuński [email protected] IESO/ZSO



273


Nr: 44.1 Przedmiot: Ochrona środowiska w eksploatacji statku





Rok studiów: IV

Status przedmiotu:


kierunkowe



IV 12 6 2



1.

Cele przedmiotu:

1. Poszerzenie świadomości ekologicznej oraz odpowiedzialności za stan środowisk morskiego i lą-dowego u studenta

2. Zapoznanie z wymaganiami prawa wybranych krajów dotyczącego specyfiki zanieczyszczeń, go-spodarki substancjami szkodliwymi dla środowiska oraz procedurami eksploatacyjnymi zapobie-gającymi zanieczyszczeniom

3. Zapoznanie z procedurami eksploatacyjnymi urządzeń związanych z ochroną środowiska



EKP1 Ocenia zagrożenie dla środowiska morskiego wywołane eksploatacją obiektów pływających w tym statków oraz zasady postępowania w myśl przepisów globalnych i lokalnych

K_W04, K_U11 K_U15, K_K01

EKP2 Zna procedury postępowania oraz zasady eksploatacji urządzeń zwią-zanych z przechowywaniem, przemieszczaniem, usuwaniem lub utyli-zacją substancji szkodliwych dla środowiska morskiego

K_W09, K_W10 K_U22

EKP3 Zna wymagania oraz zasady prowadzenia dokumentacji w Dziale Ma-szynowym z zakresu ochrony środowiska morskiego

K_U01, K_U02




SEKP1 Charakteryzuje statek jako obiekt zagrażający środowisku morskiemu

EKP1 x

SEKP2 Wymienia rodzaje zanieczyszczeń oraz ich ty-powe ilości

EKP1 x


274

SEKP3 Omawia aktualny stan prawny i nadzór nad sto-sowaniem postanowień konwencji

EKP 1,2

x

SEKP4 Zna zasady prowadzenia dokumentacji okręto-wej dotyczącej ochrony środowiska morskiego

EKP 2,3

x

SEKP5 Zna techniczne sposoby zapobiegania zanie-czyszczeniom mórz olejami, metody i urządze-nia do oczyszczania wód zaolejonych

EKP2 x x

SEKP6 Zna klasyfikację substancji szkodliwych innych niż oleje oraz warunki ich usuwania

EKP 1,2

x x

SEKP7 Zna warunki usuwania ścieków oraz śmieci, sposoby ich utylizacji lub gromadzenia

EKP 1,2

x x

SEKP8 Zna warunki zapobiegania zanieczyszczeniu atmosfery toksycznymi składnikami spalin oraz sposoby jego ograniczenia

EKP 1,2

x x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A

SEKP3 Światowe Normy ISO i europejskie EMAS – koncepcja, ogólne zagadnie-nia, wymagania

12

SEKP3,4 Organy administracji oraz instytucje ochrony środowiska. Prawna ochrona gleby, wód i powietrza przed zanieczyszczeniami

SEKP1,2 Zabezpieczenia konstrukcyjne wymagane przepisami prawa, zasady pra-widłowej eksploatacji, zabezpieczenia ograniczające skutki środowiskowe awarii i katastrof

SEKP5–8 Systemy i techniki pomiarowe w monitoringu środowiska

SEKP1,2 Ochrona przed hałasem

SEKP3,4 Kierunki rozwojowe metod i urządzeń technicznych w dziedzinie ochrony środowiska

Razem: 12

S

SEKP5 Przygotowanie, uruchomienie i nadzór w czasie pracy urządzeń i instalacji wiązanych z ochroną środowiska przed zanieczyszczeniami olejami

6 SEKP7

Przygotowanie, uruchomienie i nadzór w czasie pracy biologiczno-mecha-nicznych oczyszczalni ścieków

SEKP8 Katalityczna redukcja szkodliwych związków w spalin silników okręto-wych

SEKP6 Instalacja przeciwporostowa kadłuba

Razem: 6

Razem w roku: 18


275




Godziny zajęć 18



Łącznie 28


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny


EKP1

Nie jest w stanie w sposób prawidłowy określić wpływu eks-ploatacji statku na środowisko morskie, brak mu wiedzy z za-kresu zasad postępo-wania w myśl przepi-sów ochrony środo-wiska

Jest w stanie określić zagrożenie wynikające z przebiegu eksploata-cji statku na środowi-sko naturalne, zna za-sady postępowania w myśl przepisów ochrony środowiska

Potrafi prawidłowo wskazać czynniki zagrażające środo-wisku morskiemu w po-szczególnych stanach eks-ploatacyjnych statku, potrafi wybrać odpowiedni dla stanu eksploatacyjnego sposób po-stępowania z czynnikami za-grażającymi środowisku

Potrafi prawidłowo wskazać czynniki zagrażające środowisku morskiemu w poszczególnych sta-nach eksploatacyjnych statku oraz przewidzieć ich wpływ na zmianę zasad eksploatacji statku. Potrafi wybrać odpowiedni dla stanu eks-ploatacyjnego sposób postępowa-nia oraz wskazać alternatywne metody postępowania

EKP2

Nie zna procedur po-stępowania oraz zasad eksploatacji urządzeń związanych z prze-chowywaniem, prze-mieszczaniem, usu-waniem lub utylizacją substancji szkodli-wych dla środowiska morskiego

Zna procedury postę-powania oraz zasady eksploatacji urządzeń związanych z przecho-wywaniem, przemiesz-czaniem, usuwaniem lub utylizacją substan-cji szkodliwych dla środowiska morskiego

Potrafi uzasadnić celowość zastosowania procedury po-stępowania związanej z przechowywaniem, prze-mieszczaniem, usuwaniem lub utylizacją substancji szkodliwych dla środowiska morskiego oraz zna zasady eksploatacji okrętowych urządzeń ochrony środowi-ska

Potrafi wskazać najodpowiedniej-szą procedurę postępowania zwią-zaną z przechowywaniem, prze-mieszczaniem, usuwaniem lub utylizacją substancji szkodliwych dla środowiska morskiego z uwzględnieniem specyfiki wy-branych akwenów morskich. Zna zasady eksploatacji okrętowych urządzeń ochrony środowiska oraz potrafi wskazać ich ograniczenia

EKP3

Nie zna wymagań oraz zasad prowadze-nia dokumentacji w Dziale Maszyno-wym z zakresu ochrony środowiska morskiego

Potrafi wymienić wy-magania oraz zasady prowadzenia dokumen-tacji w Dziale Maszy-nowym z zakresu ochrony środowiska morskiego, zna odpo-wiedzialność członków załogi za zanieczysz-czenie środowiska

Potrafi prawidłowo opisać wymagania oraz podać przy-kłady zapisów w dokumen-tacji dla każdej z operacji ujętych w dokumentacji Działu Maszynowego z za-kresu ochrony środowiska morskiego, zna odpowie-dzialność członków załogi za zanieczyszczenie środowiska

Potrafi prawidłowo opisać wyma-gania oraz podać przykłady zapi-sów w dokumentacji dla każdej z operacji ujętych w dokumentacji Działu Maszynowego z zakresu ochrony środowiska morskiego oraz wskazać wytyczne postępo-wania na wypadek przerwania operacji, uszkodzenia urządzenia lub innej sytuacji awaryjnej, zna odpowiedzialność członków zało-gi za zanieczyszczenie środowiska


Rodzaj Opis



Akty prawne Konwencje międzynarodowe oraz lokalne akty prawne regulujące ochroną środowiska morskiego


276

Literatura:


1. Lipiński A.: Prawne podstawy ochrony środowiska. Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., Warszawa 2007.

2. Kenig-Witkowska M.M.: Prawo środowiska Unii Europejskiej. Zagadnienia systemowe. PiE, War-szawa 2007.

3. Wierzbowski B., Rakoczy B.: Podstawy prawa ochrony środowiska. PiE, Warszawa 2007. 4. Wiewióra A.: Ochrona środowiska morskiego w eksploatacji statków. Notatki z wykładu dla stu-

diów dziennych i zaocznych oraz kursów SDKO w WSM, Szczecin 2003.


1. Ustawa RP z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2001 r. Nr 62, poz. 627). 2. Ustawa RP z dnia 16 marca 1995 r. O zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki (Dz.U.

z 1995 r. Nr 47, poz. 243, z późn. zm.). 3. Konwencja o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego, 1992 (Dz. U. z 2000 r.

Nr 28 poz. 346, z późn. zm.). 4. Konwencja o zapobieganiu zanieczyszczaniu mórz przez zatapianie odpadów i innych substancji.

(Dz.U. z 1984 r. nr 11, poz. 46, zm. Dz.U. z 1997 r. nr 47, poz.300). 5. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie przekazywania informacji o odpadach znajdują-

cych się na statku (Dz. U. z 2003 r., Nr 101, poz. 936). 6. Rozporządzenie Ministra Transportu I Budownictwa w sprawie sposobu, zakresu i terminów przeprowa-

dzania przeglądów i inspekcji, sposobu potwierdzania oraz wzorów międzynarodowych świadectw w za-kresie ochrony morza przed zanieczyszczaniem przez statki (Dz. U. z 2006 r. nr 49, poz. 357).

7. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie funkcjonowania inspekcji portu. (Dz. U. 2004 r. nr 102, poz. 1078).










277


Nr: 45.1 Przedmiot: Okr ętowe układy napędowe





Rok studiów: IV

Status przedmiotu:


kierunkowe



IV 12E 3



1. Student rozpoczynając zajęcia z przedmiotu „okrętowe układy napędowe” powinien znać podsta-wy związane z budową okrętu, działaniem maszyn cieplnych, transmisją energii oraz znać pod-stawową nomenklaturę w języku angielskim. W szczególności student będzie wykorzystywał wiedzę zdobytą podczas uczestnictwa w takich przedmiotach jak: – Język angielski, – Matematyka, – Fizyka, – Mechanika, – Podstawy konstrukcji maszyn, – Termodynamika techniczna, – Mechanika płynów, – Elektrotechnika okrętowa, – Automatyka i miernictwo okrętowe, – Okrętowe silniki tłokowe, – Kotły okrętowe, – Maszyny i urządzenia okrętowe, – Teoria i budowa okrętu, – Ochrona środowiska morskiego

Cele przedmiotu:

1. Po wysłuchaniu wykładów przewidzianych programem student powinien znać: 1) różne rozwiązania konstrukcyjne, zasady działania oraz eksploatacji napędów głównych

i pomocniczych siłowni okrętowych; 2) budowę i zasadę eksploatacji instalacji siłowni z silnikami tłokowymi, parowymi i turbozespo-

łami; 3) zasady doboru różnych układów napędowych statków, ich charakterystyki i możliwości wyko-

rzystania tych charakterystyk w czasie eksploatacji; 4) systemy sterowania i nadzoru głównych układów napędowych oraz i główne zasady eksploat-

acyjne


278

2. Po wysłuchaniu wykładów przewidzianych programem student powinien umieć: 1) czytać i interpretować schematy i opisy głównych układów napędowych; 2) eksploatować układy napędowe siłowni spalinowych; 3) ocenić prawidłowość doboru głównych nastaw układów napędowych statku; 4) ocenić wpływ czynników eksploatacyjnych na zachowanie się układu napędowego statku pod

względem niezawodnościowym i energetycznym



EKP1

Ma szczegółową wiedzę techniczną niezbędną do prawidłowego utrzymania, obsługiwania oraz eksploatacji urządzeń i instalacji okrę-towych, urządzeń elektrycznych, elektronicznych i układów sterowania automatycznego oraz do kierowania bezpieczną eksploatacją siłowni okrętowej

K_W04

EKP2 Ma szczegółową wiedzę dotyczącą zarządzania bezpieczną eksploatacją statku, organizacją i zarządzaniem zasobami siłowni okrętowej

K_W12

EKP3 Pozyskuje informacje z literatury, baz danych (także w języku angiel-skim) oraz innych źródeł, integruje je, dokonuje ich interpretacji, wy-ciąga wnioski oraz formułuje i uzasadnia opinie

K_U01

EKP4 Potrafi stosować wiedzę do interpretacji zjawisk zachodzących w ma-szynach, urządzeniach i instalacjach statkowych

K_U13

EKP5 Potrafi i ma doświadczenie w obsługiwaniu maszyn i urządzeń siłowni okrętowych (właściwe dla dyplomu oficera mechanika wachtowego)

K_U20




SEKP1

Zna budowę, rozwiązania konstrukcyjne oraz zasadę działania: głównych układów napędo-wych (prostych i kombinowanych), pola pracy silników głównych, budowę linii wałów okrę-towych, rodzaje pędników oraz zagadnienia współpracy silnika ze śrubą (charakterystyki napędowe, punkt pracy)

EKP 1–5

x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A

SEKP1 Silniki główne okrętowych układów napędowych, porównanie ich wskaź-ników pracy i charakterystyk. Proste i kombinowane układy napędowe (CODAG, CODOG, COGAG, CODLAG, CONAS itd.)

12

SEKP1 Pola pracy – obciążeń i wybrane charakterystyki silników tłokowych, tur-bin parowych i turbozespołów. Właściwości eksploatacyjne układów na-pędowych z tymi silnikami


279

SEKP1

Konstrukcja linii wałów głównych układów napędowych. Elementy skła-dowe: wały pośrednie, oporowe i śrubowe. Rodzaje i konstrukcja sprzęgieł w głównych układach napędowych. Łożyska nośne i oporowe: konstrukcja i zasady eksploatacji. Przekładnie: rodzaje, konstrukcja i zasady eksploat-acyjne. Wyznaczanie sprawności całkowitej głównego układu napędowe-go oraz strat w jego elementach składowych

SEKP1 Współczesne rodzaje pędników okrętowych, konstrukcja, właściwości eksploatacyjne, kryteria i zasady doboru. Zasady wyznaczania w praktyce wartości siły naporu śruby

SEKP1

Metody sporządzania rzeczywistych charakterystyk obrotowych i napę-dowych w eksploatacji: wiadomości ogólne. Wyznaczanie charakterystyk napędowych układów głównych na podstawie pomiarów dla napędów ze śrubą o skoku ustalonym. Wyznaczanie charakterystyk napędowych ukła-dów głównych na podstawie pomiarów dla napędów ze śrubą o skoku na-stawnym. Dobór i weryfikacja nastaw skoku śruby i prędkości obrotowej silnika ze śruba nastawną w ustalonych i zmiennych warunkach pływania

Razem: 12

Razem w roku: 12




Godziny zajęć 12



Łącznie 20



Pisemny egzamin z zajęć audytoryjnych (5 pytań egzaminacyjnych – maks. do zdobycia 5 pkt.)

SEKP1 Prawidłowa odpowiedź na mniej niż 3 pytania (0–2,9 pkt.)



Prawidłowa odpowiedź na 5 pytań (5 pkt.)


Rodzaj Opis

Rzutnik multimedialny Prezentacja wykładów podczas zajęć audytoryjnych


280

Literatura:


1. Rawson K.J., Tupper E.C.: Basic Ship Theory. Elsevier, 2001. 2. Schneekluth H., Bertram V.: Ship Design for Efficiency and Economy. Elsevier, 1998. 3. Bertram V.: Practical Ship Hydrodynamics. Elsevier, 1999. 4. Tupper E.C.: Introduction to Naval Architecture. Elsevier, 2004. 5. Chachulski K.: Podstawy napędu okrętowego. Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1988. 6. Balcerski A.: Siłownie okrętowe. Gdańsk 1990.


1. Wojnowski W.: Okrętowe siłownie spalinowe. Tom I, II i III. Politechnika Gdańska, 1991–1992. 2. Michalski R.: Siłownie okrętowe. Wydawnictwo Politechniki Szczecińskiej, Szczecin 1997. 3. Piotrowski I., Witkowski K.: Eksploatacja okrętowych silników spalinowych. Gdynia 2002. 4. Urbański P.: Instalacje okrętów i obiektów oceanotechnicznych: instalacje spalinowych siłowni

okrętowych. Politechnika Gdańska, 1994. 5. Włodarski J.K.: Podstawy eksploatacji maszyn okrętowych. Gdynia 2006. 6. Kowalski Z., Tittenbrun S., Łastowski W.F.: Regulacja prędkości obrotowej okrętowych silników

spalinowych. Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1988. 7. Wiewióra A.: Ochrona środowiska morskiego. WSM, Szczecin 1997. 8. Borkowski T.: Emisja spalin przez silniki okrętowe – zagadnienia podstawowe. WSM, Szczecin

2000.




dr inż. Leszek Chybowski [email protected] IESO/ZSO


dr inż. Tomasz Tuński [email protected] IESO/ZSO



281


Nr: 46.1 Przedmiot: Gospodarka energetyczna statku





Rok studiów: IV

Status przedmiotu:


kierunkowe



IV 12 1



1. Gruntowna wiedza z zakresu: Okrętowych silników spalinowych, Siłowni okrętowych, Kotłów okrętowych

2. Gruntowna wiedza z zakresu: Maszyn i urządzeń okrętowych, Okrętowych układów napędowych, Chemii wody, paliw i smarów, Użytkowania paliw i środków smarowych

Cele przedmiotu:

1. Wykształcenie umiejętności oceny zapotrzebowania energii w systemach okrętowych i układach napędowych statku

2. Nabycie umiejętności praktycznego określenia wskaźników energetycznych silników cieplnych i siłowni okrętowych oraz określenie możliwości ich korekcji w rzeczywistych warunkach oto-czenia i eksploatacji statku

3. Przygotowanie absolwenta do efektywnego zarządzania paliwami i środkami smarowymi w ukła-dzie energetycznym statku



EKP1 Potrafi ocenić zapotrzebowanie energii w różnych systemach okręto-wych i układach napędowych statku

K_W02, K_W12, K_U14

EKP2 Potrafi ocenić wpływ rzeczywistych warunków otoczenia i eksploata-cji statku na efektywność eksploatacji siłowni okrętowej i statku

K_W08, K_U10

EKP3 Potrafi ocenić wpływ paliwa i środków smarowych na efektywność eksploatacji siłowni okrętowej i statku

K_W06

EKP4 Potrafi wykorzystać energię odpadową w układzie energetycznym statku w celu poprawy ekonomiki transportu morskiego

K_W04, K_U09, K_U22




SEKP1 Potrafi określić zapotrzebowanie energii me-chanicznej do napędu statku

EKP1 x


282

SEKP2 Potrafi określić zapotrzebowanie energii elek-trycznej do napędu i obsługi statku

EKP1 x

SEKP3 Potrafi określić zapotrzebowanie energii ciepl-nej do napędu i obsługi statku

EKP1 x

SEKP4 Potrafi wyznaczyć w sposób praktyczny straty wewnętrzne silników cieplnych

EKP2 x

SEKP5 Potrafi wyznaczyć w sposób praktyczny straty energetyczne układów napędowych

EKP2 x

SEKP6 Potrafi określić wpływ sposobu wytwarzania paliwa na jego podstawowe cechy i stabilność

EKP3 x

SEKP7 Potrafi określić wpływ sposobu wytwarzania środków smarowych na ich podstawowe cechy

EKP3 x

SEKP8 Potrafi wyznaczyć opóźnienie zapłonu dla sil-ników dwu i czterosuwowych

EKP3 x

SEKP9 Potrafi przeanalizować wpływ cech paliwa oraz domieszek na opóźnienie zapłonu

EKP3 x

SEKP 10

Potrafi prognozować zużycie paliwa i olejów w różnych warunkach otoczenia i eksploatacji statku

EKP3 x

SEKP 11

Potrafi wyznaczyć w sposób praktyczny zuży-cie paliwa

EKP4 x

SEKP 12

Potrafi wyznaczyć w sposób praktyczny zuży-cie olejów smarowych

EKP4 x

SEKP 13

Potrafi określić wpływ zawartości siarki w pa-liwie na zużycie olejów smarowych przez silni-ki okrętowe

EKP4 x

SEKP 14

Potrafi określić wpływ zawartości wody w pa-liwie na jego zużycie oraz emisję spalin przez silniki okrętowe

EKP4 x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A

SEKP 1,2,3

Sprawność oraz specyfikacja okrętowych urządzeń i układów energe-tycznych: zapotrzebowanie energii mechanicznej do napędu śrubowego, energii elektrycznej oraz cieplnej do obsługi statku. Rozwiązania układów energetycznych dla statków napędzanych wysokoprężnymi silnikami tło-kowymi oraz turbinami parowymi

12 SEKP

4,5

Charakterystyka energetyczna procesów spalania w silnikach tłoko-wych, turbozespołach i kotłach parowych: straty wewnętrzne silników cieplnych. Straty energetyczne układów napędowych i praktyczne sposoby ich wyznaczania w systemach okrętowych

SEKP 6,7,8,9

Wpływ składu i właściwości fizykochemicznych paliw dla silników wysokoprężnych na ich najważniejsze własności użytkowe: znaczenie opóźnienia zapłonu dla prawidłowego przebiegu procesu spalania i mini-malnego zużycia paliwa. Struktura i stabilność paliw pozostałościowych. Przyczyny i skutki utraty stabilności dla procesu spalania w silniku. Do-datkowe parametry opisujące własności paliw: zawartość wody i siarki.


283

Skutki obecności wody i siarki w paliwie dla przebiegu i efektów energe-tycznych procesu spalania. Spalanie emulsji paliwowo-wodnych do zasi-lania silników. Praktyczne sposoby uwzględniania właściwości użytkowa-nych paliw i emulsji w obliczeniach zużycia paliw przez silniki i kotły okrętowe

SEKP 10,11

Wskaźniki energetyczne silników cieplnych i siłowni okrętowej: zasady wykorzystywania wskaźników energetycznych w eksploatacji statku. Wpływ czynników eksploatacyjnych na wartości wskaźników. Prognozo-wanie zużycia paliwa w oparciu o charakterystyki napędowe oraz pomiary w warunkach eksploatacyjnych. Zużycie olejów smarowych w silnikach napędowych, główne uwarunkowania eksploatacyjne. Wyznaczanie rze-czywistego zużycia olejów smarowych

SEKP 12,13,14

Sposoby zwiększenia ogólnej sprawności siłowni okrętowej: wykorzy-stywanie ciepła spalin odlotowych oraz wody chłodzącej silnik i powietrze doładowujące. Stosowanie turboparowych zespołów prądotwórczych. Bu-dowa i działanie układów utylizacji ciepła współczesnych siłowni statków. Analiza i dobór właściwych sposobów regulacji układów utylizacji ener-gii. Wytwarzanie energii elektrycznej w siłowniach statku, zespoły prądo-twórcze z silnikami tłokowymi i turbinami parowymi, prądnice wałowe. Zasady ekonomicznej eksploatacji tych układów

Razem: 12

Razem w roku: 12




Godziny zajęć 12



Łącznie 21


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny

Egzamin pisemny

EKP1

Nie rozumie pojęcia sprawności energe-tycznej urządzeń oraz mechanizmów okrę-towych

Rozumie pojęcie sprawności urządzeń oraz mechanizmów okrętowych

Rozumie pojęcie sprawności urządzeń oraz mechanizmów okrętowych. Potrafi określić zapotrzebowanie na energię mechaniczną do napędu stat-ku

Rozumie pojęcie sprawności urzą-dzeń oraz mechanizmów okręto-wych. Potrafi określić zapotrzebo-wanie na energię mechaniczną, elek-tryczną i cieplną wymaganą do ob-sługi statku. Zna różne rozwiązania układów energetycznych statków

EKP2

Nie potrafi określić warunków otoczenia i eksploatacji mają-cych wpływ na efek-tywność eksploatacji siłowni okrętowej i statku

Potrafi określić wa-runki otoczenia i eks-ploatacji mające wpływ na efektyw-ność eksploatacji si-łowni okrętowej i statku

Potrafi określić warunki oto-czenia i eksploatacji mające wpływ na efektywność eks-ploatacji siłowni okrętowej i statku. Potrafi wyznaczyć straty energetyczne układu napędowego

Potrafi określić warunki otoczenia i eksploatacji mające wpływ na efektywność eksploatacji siłowni okrętowej i statku. Potrafi wyzna-czyć straty energetyczne układu na-pędowego. Potrafi dobrać nastawy elementów układu napędowego dla zwiększenia ekonomiki eksploatacji statku


284

EKP3

Nie zna typów paliw i olejów smarowych stosowanych na stat-kach

Zna typy paliw i ole-jów smarowych sto-sowanych na stat-kach. Zna ich pod-stawowe cechy mają-ce wpływ na poziom ich zużycia

Zna typy paliw i olejów sma-rowych stosowanych na stat-kach. Zna ich podstawowe cechy mające wpływ na po-ziom ich zużycia. Potrafi prognozować ich zużycie w zależności od warunków eksploatacji statku

Zna typy paliw i olejów smarowych stosowanych na statkach. Zna ich podstawowe cechy mające wpływ na poziom ich zużycia. Potrafi pro-gnozować ich zużycie w zależności od warunków eksploatacji statku. Potrafi dobrać optymalne nastawy elementów układu napędowego przy wykorzystaniu różnych typów paliw

EKP4

Nie rozumie pojęcia energii odpadowej

Rozumie pojęcie energii odpadowej oraz potrafi oszaco-wać jej wartość. Zna jej źródła w siłow-niach okrętowych

Rozumie pojęcie energii od-padowej oraz potrafi osza-cować jej wartość. Zna jej źródła w siłowniach okręto-wych. Potrafi określić moż-liwości jej wykorzystania

Rozumie pojęcie energii odpadowej oraz potrafi oszacować jej wartość. Zna jej źródła w siłowniach okręto-wych. Potrafi określić możliwości jej wykorzystania. Potrafi wykorzy-stać różne systemy odzysku energii odpadowej w zależności od rzeczy-wistych warunków otoczenia i eks-ploatacji statku


Rodzaj Opis

Rzutniki multimedialne Zajęcia audytoryjne w formie prezentacji multimedialnej

Literatura:


1. Urbański P., Gospodarka energetyczna na statkach. Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1978. 2. Urbański P., Instalacje okrętów i obiektów oceanotechnicznych: instalacje spalinowych siłowni

okrętowych. Politechnika Gdańska, Gdańsk 1994. 3. Urbański P., Paliwa, smary i woda na statkach morskich. Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1976. 4. Wojnowski W., Okrętowe siłownie spalinowe. Tom I, II i III. Politechnika Gdańska, Gdańsk 1991–

1992. 5. Michalski R., Siłownie okrętowe. Politechnika Szczecińska, Szczecin 1997.


1. Kowalewicz A., Podstawy procesów spalania. WNT, Warszawa 2000. 2. Piotrowski I., Witkowski K., Eksploatacja okrętowych silników spalinowych. Gdynia 2002. 3. Kruczek S., Kotły – konstrukcje i obliczenia. Politechnika Wrocławska, Wrocław 2001. 4. Balcerski A., Siłownie okrętowe. Gdańsk 1990. 5. Włodarski J., K., Podstawy eksploatacji maszyn okrętowych. Gdynia 2006. 6. Schneekluth, H.; Bertram V., Ship Design for Efficiency and Economy. Elsevier, 1998.




dr inż. st. of mech. Tomasz Tuński [email protected] IESO/ZSO


prof. dr hab. inż. Oleh Klyus [email protected] IESO/ZSO



285

Napędy turbinowe


287


Nr: 43.2 Przedmiot: Eksploatacja okrętowych turbin parowych i gazowych





Rok studiów: IV

Status przedmiotu:


kierunkowe



IV 34E 3



1. Szczegółowa wiedza w zakresie budowy maszyn i silników okrętowych

Cele przedmiotu:

1. Wykształcenie umiejętności oceny jakości konwersji energii w turbinach okrętowych i sformuło-wania eksploatacyjnych sposobów korygowania jej efektywności

2. Przygotowanie absolwenta do obsługiwania i zarządzania obsługiwaniem turbin parowych i ga-zowych w układzie energetycznym statku na poziomie potwierdzonym dyplomem oficera mecha-nika wachtowego wydanego przez odpowiedni organ administracji morskiej


Lp. Opis Kody EK

dla kierunku

EKP1

Ma szczegółową wiedzę dotyczącą racjonalnego sterowania bezpieczną eksploat-acją parowych i spalinowych turbozespołów napędu głównego statku, pomocni-czych turbin parowych i turbinowych silników spalinowych oraz turbosprężarek silników okrętowych o zapłonie samoczynnym

K_W12

EKP2

Umie posługiwać się i wykorzystywać informacje zawarte w dokumentacji konstrukcyjnej i techniczno-ruchowej turbin i sprężarek wirnikowych do podej-mowania decyzji eksploatacyjnych na podstawie oceny ich stanu technicznego. Potrafi stosować wiedzę do interpretacji konwersji energii w okrętowych maszy-nach wirnikowych

K_U13 K_U22

EKP3

Potrafi dokonać krytycznej analizy sposobu funkcjonowania turbin i sprężarek wirnikowych oraz ocenić możliwe sposoby odtwarzania stanu technicznego ich kanałów przepływowych niezbędne do ich prawidłowej i bezpiecznej eksploata-cji

K_U15

EKP4

Potrafi dokonać identyfikacji i sformułować specyfikację prostych zadań inży-nierskich o charakterze praktycznym m.in.: uruchamianie i obsługa podczas pracy turbin, przeglądy, planowanie i wykonanie remontu turbin okrętowych i in-stalacji je obsługujących

K_U16


288




SEKP1

Potrafi przeprowadzić klasyfikację cieplnych maszyn wirnikowych i ocenić ich funkcje w podstawowych technologiach energetycznych statku

EKP 1,3

x

SEKP2 Potrafi dokonać oceny własności mediów robo-czych: powietrza i spalin oraz wody i pary wod-nej

EKP1 x

SEKP3 Potrafi oszacować sprawności konwersji energii w procesach ekspansji i sprężania

EKP 1,2

x

SEKP4

Potrafi wykorzystać wskaźniki bezwymiarowe oraz podobieństwo przepływów do oceny stanu geometrii palisad łopatkowych i podjęcia decyzji o sposobie odtwarzania stanu technicznego po-wierzchni kanałów międzyłopatkowych

EKP 2,3

x

SEKP5

Potrafi sprawdzić parametry stopnia osiowego i promieniowego cieplnej maszyny wirnikowej turbosprężarki oraz wielowieńcowego stopnia akcyjnego (stopnia Curtisa) w pomocniczym zespole turboparowym

EKP 1,2,3

x

SEKP6

Potrafi sprawdzić sprawność turbiny wielostop-niowej z uwzględnieniem eksploatacyjnie zmiennego współczynnika odzyskania ciepła tarcia (samoprzegrzania)

EKP 1,2,3

x

SEKP7

Potrafi dobierać obieg czynnika roboczego, pa-rametry początku i końca procesu ekspansji czynnika roboczego (pary, spalin) i sprawność turbinowej siłowni parowej – spalinowego silni-ka turbinowego oraz konfigurację układów przeniesienia napędu turbin parowych i układów mechaniczno-przepływowych

EKP 1,2,3

x

SEKP8 Potrafi scharakteryzować turbiny, jedno- i wie-lostopniowe: akcyjne, reakcyjne, kombinowane

EKP3 x

SEKP9 Potrafi przeprowadzać regulację mocy / obcią-żenia turbin parowych i spalinowych

EKP 1,2

x

SEKP 10

Potrafi realizować pracę turbin w warunkach pozaprojektowych. Dobierać współpracę turbo-zespołów z różnymi odbiornikami energii

EKP 2,3

x

SEKP 11

Potrafi wykorzystywać znajomość charaktery-styk turbin parowych i spalinowych do racjonal-nego doboru częściowych obciążeń turbozespo-łów

EKP 2,3

x

SEKP 12

Potrafi zapewniać bezpieczeństwo eksploatacji turbozespołów formalne i rzeczywiste

EKP 1,2,3

x

SEKP 13

Potrafi projektować zakresy przeglądów i re-montów w ramach strategii utrzymania turbin

EKP 1,2,3,4

x


289

SEKP 14

Potrafi przeprowadzać przygotowanie turbin do uruchomienia, uruchamiać turbozespoły, nadzo-rować ich pracę

EKP 1,2

x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A

SEKP 1,4

Klasyfikacja cieplnych maszyn wirnikowych. Definicje i określenia. Funkcje maszyn wirnikowych w podstawowych technologiach energe-tycznych. Budowa i zadania elementów stopnia turbiny. Charakterystyki idealnej turbiny

34

SEKP 2,3

Turbiny parowe w okrętowych systemach energetycznych. Klasyfi-kacja okrętowych turbin parowych. Turbina w obiegu parowo-wodnym. Obieg czynnika roboczego, parametry pary i sprawność turbinowej si-łowni parowej. Parametry początku i końca procesu ekspansji pary w turbinach okrętowych i ich wpływ na sprawność turbin. Konfiguracja układów przeniesienia napędu turbin parowych. Przekładnie turbin głównych i pomocniczych

SEKP 5,6

Budowa i podstawowe charakterystyki turbin parowych napędu głównego. Turbiny wielostopniowe: akcyjne, reakcyjne, kombinowane akcyjne i reakcyjne, kombinowane akcyjno-reakcyjna Regulacja mocy turbin parowych, urządzenia manewrowe. Praca turbin w warunkach po-zaprojektowych. Współpraca turbozespołów parowych napędu głównego ze śrubą okrętową

SEKP 4,5,6

Turbiny parowe w napędach pomocniczych. Współpraca turbin z róż-nymi odbiornikami energii. Turbiny parowe zespołów prądotwórczych. Turbiny parowe pomp ładunkowych. Parowe turbiny utylizacyjne w układach odzysku energii odpadowej silników o zapłonie samoczyn-nym

SEKP 7,8,9,10

Montaż i próby turbin okr ętowych. Obsługiwanie czynne turbin parowych. Przygotowanie turbozespołu parowego do pracy, obsługa i kontrola podczas pracy, wyłączanie z ruchu i odstawianie. Uszkodzenia i awarie zespołów turbinowych

SEKP 4,7,8,9,10

Utrzymanie turbin parowych w okr ętowych układach przeniesienia napędu. Nadzór przepisów towarzystw klasyfikacyjnych. Sterowanie obsługiwaniem turbin. Naprawy i regulacje w działaniach korekcyjnych. Zapobieganie erozyjnemu i korozyjnemu zużyciu turbin. Metody dia-gnozowania turbin: w podejmowaniu decyzji eksploatacyjnych i poawa-ryjne; cieplno-przepływowe, wibroakustyczne, endoskopowe, analiza składu oleju

SEKP 7,8,9,10

Turbiny spalinowe w okrętowych systemach energetycznych. Pod-stawy pracy turbinowych silników spalinowych. Klasyfikacja silników i obiegów czynnika roboczego: obieg otwarty i zamknięty, karnotyzacja obiegów. Układy mechaniczno-przepływowe silników. Cechy i wskaź-niki turbinowych silników spalinowych. Wpływ parametrów pracy na sprawność silnika turbinowego

SEKP 9,10,11,12

Budowa podzespołów turbinowego silnika spalinowego i ich charak-terystyki : sprężarki, komory spalania, turbiny. Instalacja paliwowa i ole-jowa. Rozruch silników turbinowych. Stosowane rozruszniki. Etapy pro-cesu rozruchu. Układy automatycznej regulacji silników turbinowych –


290

programy regulacji. Rola i zadania regulatorów granicznych. Układy chłodzenia elementów wysokotemperaturowych turbinowych silników spalinowych i ich obsługa. Kolektory powietrza wlotowego (separatory aerozolu morskiego) i spalin wylotowych

SEKP 7,8,12,14

Specyfika współpracy turbin spalinowych zespołów jednowirniko-wych i turbin napędowych silników wielowirnikowych z odbiorni-kami energii: prądnicami okrętowymi, śrubami okrętowymi oraz pędni-kami strumieniowymi. Praca na pozaprojektowych obciążeniach czę-ściowych silnika. Nawrotność turbin napędowych silników spalinowych

SEKP 5,6,11,12,14

Charakterystyki turbinowych silników spalinowych: charakterystyki zewnętrzne, obciążeniowa, strumień masy i temperatura spalin wyloto-wych. Wpływ warunków atmosferycznych na charakterystyki silników turbinowych. Eksploatacyjna zmiana charakterystyk turbinowych silni-ków spalinowych w wyniku pogorszenia stanu technicznego kanałów przepływowych. Kontrola stanu technicznego i sposoby oczyszczania kanałów przepływowych silników turbinowych. Niestateczna praca sprę-żarek i sposoby jej zapobiegania

SEKP 10,11,12,13

Utrzymanie turbin spalinowych w okrętowych układach energetycz-nych. Rola przepisów towarzystw klasyfikacyjnych w montażu, próbach zdawczo-odbiorczych i wprowadzeniu do eksploatacji silników turbino-wych. Czynności obsługowe w strategii utrzymania predykcyjnej, korek-cyjnej, planowo-zapobiegawczej i niezawodnościowej. Porównanie cech turbin spalinowych i parowych

Razem: 34

Razem w roku: 34




Godziny zajęć 34



Łącznie 62


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny

Zaliczenie pisemne bądź ustne

EKP1

Nie potrafi zdefiniować problemu związanego ze sterowaniem eksplo-atacją cieplnych ma-szyn wirnikowych

Potrafi zdefiniować pro-blem związany ze ste-rowaniem eksploatacją maszyn wirnikowych turbozespołów oraz tur-bosprężarek silników okrętowych o zapłonie samoczynnym

Potrafi prawidłowo zdefinio-wać problem związany z ra-cjonalnym sterowaniem bez-pieczną eksploatacją maszyn wirnikowych turbozespołów napędu głównego statku, tur-bozespołów pomocniczych oraz turbosprężarek silników okrętowych o zapłonie samo-czynnym

Potrafi prawidłowo ocenić i zdefiniować problem związa-ny z racjonalnym sterowaniem bezpieczną eksploatacją ma-szyn wirnikowych turbozespo-łów napędu głównego statku, turbozespołów pomocniczych oraz turbosprężarek silników okrętowych o zapłonie samo-czynnym


291

EKP2

Nie jest w stanie wyko-rzystywać informacji zawartych w dokumen-tacji techniczno-rucho-wej turbin i sprężarek wirnikowych do oceny ich stanu technicznego

Potrafi wykorzystywać informacje zawarte w dokumentacji tech-niczno-ruchowej turbin i sprężarek wirnikowych do oceny ich stanu tech-nicznego

Potrafi wykorzystywać in-formacje zawarte w doku-mentacji techniczno-ruchowej turbin i sprężarek wirnikowych do oceny ich stanu technicznego. Potrafi stosować wiedzę do interpre-tacji konwersji energii w okrętowych maszynach wirnikowych

Potrafi prawidłowo posługiwać się i wykorzystywać informa-cje zawarte w dokumentacji konstrukcyjnej i techniczno-ruchowej turbin i sprężarek wirnikowych do oceny ich sta-nu technicznego. Potrafi sto-sować wiedzę do interpretacji konwersji energii w okręto-wych maszynach wirnikowych

EKP3

Nie potrafi dokonać analizy funkcjonowania turbin i sprężarek wir-nikowych oraz ocenić sposobów odtwarzania stanu technicznego ich kanałów przepływo-wych

Potrafi dokonać analizy sposobu funkcjonowania turbin i sprężarek wirni-kowych oraz ocenić sposoby odtwarzania stanu technicznego ich kanałów przepływo-wych

Potrafi dokonać krytycznej analizy sposobu funkcjono-wania turbin i sprężarek wir-nikowych oraz ocenić sposo-by odtwarzania stanu tech-nicznego ich kanałów prze-pływowych niezbędne do ich bezpiecznej eksploatacji

Potrafi prawidłowo dokonać krytycznej analizy sposobu funkcjonowania turbin i sprę-żarek wirnikowych oraz ocenić możliwe sposoby odtwarzania stanu technicznego ich kana-łów przepływowych niezbędne do ich prawidłowej i bezpiecz-nej eksploatacji

EKP4

Nie potrafi dokonać identyfikacji i sformu-łować najprostszego zadania inżynierskiego takiego jak przegląd i wykonanie remontu urządzenia

Potrafi dokonać identy-fikacji i sformułować proste zadanie inżynier-skie takie jak przegląd i wykonanie remontu urządzenia

Potrafi dokonać wiarygodnej identyfikacji i sformułować specyfikację prostych prak-tycznych zadań inżynierskich takich jak: przeglądy, plano-wanie i wykonanie remontu urządzeń

Potrafi dokonać wiarygodnej identyfikacji i sformułować specyfikację zadań inżynier-skich takich jak: przeglądy, planowanie i wykonanie re-montu urządzeń i instalacji energetycznych


Rodzaj Opis


Zajęcia audytoryjne w formie prezentacji multimedialnej, filmów i zimnych modeli

DTR Dokumentacje techniczno-ruchowe wybranych maszyn wirnikowych

Zimne elementy / modele maszyn

Elementy stopni turbin i sprężarek, zimny model turbinowego silnika spalinowego

Literatura:


1. Adamkiewicz A.: Okrętowe turbozespoły spalinowe. Część I. Termodynamika obiegów. Sprężarki wirnikowe. Wyższa Szkoła Marynarki Wojennej, Gdynia 1983.

2. Adamkiewicz A.: Okrętowe turbozespoły spalinowe. Część II. Komory spalania. Turbiny spali-nowe. Instalacje. Charakterystyki. Eksploatacja. Wyższa Szkoła Marynarki Wojennej, Gdynia 1985.

3. Adamkiewicz A.: Podręcznik Maszynisty Turbinowych Silników Spalinowych. Wydawnictwo Dowództwa Marynarki Wojennej RP, Mar. Woj. 951/85, Gdynia 1986.

4. Adamkiewicz A. i inni: Wybrane problemy technologii konwersji energii w okrętowych syste-mach energetycznych. Wydawnictwo KAPRINT, Lublin 2012.

5. Behrendt C., Kuszmider S.: Turbiny parowe. Wydawnictwo WSM, Szczecin 1985. 6. Chmielniak T.J.: Maszyny przepływowe. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 1997. 7. Chmielniak T.J.: Turbiny cieplne. Podstawy teoretyczne. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej,

Gliwice 1998. 8. Chmielniak T.J., Rusin A., Czwiertnia K.: Turbiny gazowe. Ossolineum, Wydawnictwo IMP

PAN, w serii Maszyny Przepływowe Tom 25, Gdańsk 2001. 9. Cwilewicz R.: Okrętowe turbiny gazowe. Fundacja Rozwoju Akademii Morskiej w Gdyni, Gdy-

nia 2004. 10. Cwilewicz R., Perepeczko A.: Okrętowe turbiny parowe. Wydawnictwo Fundacja Rozwoju Aka-

demii Morskiej w Gdyni, Gdynia 2002.


292

11. Gundlach W.R.: Postawy maszyn przepływowych i ich systemów energetycznych. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 2008.

12. Kosowski K.: Ship Turbine Power plants. Fundation for the Promotion of Marine Industry, Gdańsk 2005.

13. Kowalski A.: Okrętowe turbozespoły spalinowe. Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1983. 14. Perepeczko A.: Okrętowe turbiny parowe. Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1979. 15. Perycz S.: Turbiny parowe i gazowe. Ossolineum, IMP PAN, w serii Maszyny Przepływowe,

Tom 25, Gdańsk 1995. 16. Pod red. Prof. Szczecińskiego S.: Zespoły wirnikowe silników turbinowych. Wydawnictwo Ko-

munikacji i Łączności, Warszawa 1998. 17. Samkhan I.: On Thermodynamic Aspects of the Efficient Power Engineering. The Open Fuels &

Energy Science Journal, No. 2, 2009.


1. Adamkiewicz A.: Zastosowanie turbin gazowych w okrętowych systemach energetycznych. Re-dakcja Rynku Energii, CIRE. Konferencja Rynek Gazu 2011, Kazimierz Dolny, 15–17 czerwca 2011. Rynek Gazu 2011. Praca zbiorowa pod redakcją Henryka Kapronia, Wydawnictwo KAPRINT, Lublin 2011, s. 177–196.

2. Adamkiewicz A.: Application of Steam Turbines in Contemporary Ship Power Systems. Hory-zonty Doprawy 5/2011, Ročnik: XIX, EDIS – vydavatel’stvo Žilinskej univerzity, Žilina, Slov-enská republika, s. 63–68.

3. Adamkiewicz A., Behrendt C.: Ocena efektywności turboparowego układu energetycznego ga-zowca LNG. Rynek Energii, Nr 3 (88) – 2010, Wydawnictwo KAPRINT, Lublin 2010, s. 63–67.

4. Adamkiewicz A., Burnos A.: Utrzymanie turbinowych silników spalinowych na jednostkach typu FPSO. Zeszyty Naukowe Nr 178A, Akademia Marynarki Wojennej, Gdynia 2009, s. 9–20.

5. Adamkiewicz A., Michalski R.: Zastosowanie cieplnych maszyn wirnikowych w nowych techno-logiach energetycznych środków transportu morskiego. Autobusy, Systemy transportowe, ISSN 1509–5878, nr 6/2010, CD.

6. Adamkiewicz. A., Rutkowski J.: Eksploatacyjna ocena nośności informacyjnej systemu nadzoru pracy pomocniczej turbiny parowej jednostki pływającej typu FPSO. Postępy Nauki i Techniki Advances in Science and Technology 11/2011. s. 5–16, ISSN 2080-4075, Politechnika Lubelska, Lublin 2011.

7. Adamkiewicz A., Wegner S.: Development Of Propulsion Power Systems For Liquied Gas Carriers. Horyzonty Doprawy 5/2008, Ročnik: XVI, EDIS – vydavatel’stvo Žilinskej univerzity, Žilina, Slovenská republika, pp. 30–34.

8. Adamkiewicz A., Wietrzyk B.: The efficiency of exhaust power gas turbine application in marine power plant systems. Journal of Polish CIMAC. Energetic Aspects. Vol. 4, No. 1. Gdańsk Uni-versity of Technology, Faculty of Ocean Engineering and Ship Technology, Departament of Ship Power Plants, Gdańsk, 2009, pp. 7–16.

9. Adamkiewicz A, Zeńczak W.: Development Trends in Marine Power Systems in Respect to Envi-ronmental Protection and Decreasing Resources of Natural Fuels. Prace Naukowe. Transport z. 63. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, s. 7–14.

10. Badyda K., Miller A.: Energetyczne turbiny gazowe oraz układy z ich wykorzystaniem. Wydaw-nictwo KAPRINT, Lublin 2011.

11. Behrendt C., Adamkiewicz A.: Układy napędowe statków do przewozu gazu LNG. Rynek Ener-gii, Nr 3(88), 2010, Wydawnictwo KAPRINT, Lublin, s. 55–62.

12. Behrendt C., Adamkiewicz A., Krause P.: Dostępność energii odpadowej w układach energetycz-nych statków morskich z utylizacyjnymi kotłami parowymi. Prace Naukowe Monografie. Konfe-rencje. Zeszyt 16. Politechnika Śląska, Instytut Maszyn i Urządzeń Energetycznych, Gliwice 2006, s. 29–48.

13. Hill J., House L.: Pounders Marine Diesel Engines and Gas Turbines. Oxford. Ninght Editio, 2009.

14. Kotowicz J.: Elektrownie gazowo-parowe. Wydawnictwo KAPRINT, Lublin 2008. 15. Rećyster V. D. (red.): Spravoćnik inżenera mechanika sudovych gazoturbinnych ustanovok.

Sudostroene, Leningrad 1985.


293

16. Sawyer’s Gas Turbine Engineering Handbook. John W. Sawyer Turbomachinery International Publications, Division of Business Journals, Inc. Norwalk, Connecticut, USA 06855, 1985.

17. Viencjulis L.S. i inni: Turbinist fłota. Vojennoe Izadelstvo, Moskva 1988.










294


Nr: 44.2 Przedmiot: Kotły parowe główne





Rok studiów: IV

Status przedmiotu:


kierunkowe



IV 15 5 2



1. Gruntowna wiedza z termodynamiki w zakresie przemian termodynamicznych gazów, zasad ter-modynamiki, bilansu cieplnego, spalania, zasad przepływu ciepła

2. Gruntowna wiedza z chemii technicznej w zakresie chemii wody

3. Znajomość konstrukcji okrętowych opalanych kotłów pomocniczych, ich elementów, armatury oraz systemów parowo-wodnych i paliwowych

4. Znajomość procedur: uruchamiania, nadzoru nad pracą, wyłączania i diagnozowania okrętowych opalanych kotłów pomocniczych

5. Wiedza nabyta w trakcie praktyk morskich

Cele przedmiotu:

1. Przekazanie wiedzy dotyczącej procesów spalania w kotłach głównych

2. Zapoznanie z budową kotłów głównych i ich elementów konstrukcyjnych oraz tendencjami roz-wojowymi

3. Przekazanie wiedzy dotyczącej metod sporządzania bilansu cieplnego kotłów głównych

4. Zdobycie umiejętności pozwalających na przeprowadzania procedur: uruchamiania, nadzoru nad pracą, wyłączania kotłów głównych oraz ich diagnozowania

5. Przekazanie wiedzy niezbędnej do pracy na statkach wyposażonych w kotły główne



EKP1 Opisuje i analizuje rozwiązania konstrukcyjne kotłów głównych, ich elementów i armatury, procesy robocze wraz z ich zaburzeniami oraz metody wyznaczania sprawności kotła

K_W03, K_W09, K_U01, K_U14, K_U18

EKP2 Zna i demonstruje procedury eksploatacyjne i diagnostyczne K_W03, K_U09, K_U10,

K_U18, K_U19


295




SEKP1 Definiuje i opisuje procesy spalania w kotle głównym

EKP1 x

SEKP2 Zna rozwiązania konstrukcji kotłów głównych i ich elementów

EKP1 x

SEKP3 Opisuje tendencje rozwojowe konstrukcji ko-tłów głównych

EKP1 x

SEKP4 Definiuje, opisuje i stosuje metodę wyznacza-nia sprawności kotłów głównych

EKP1 x

SEKP5 Przeprowadza procedurę: uruchomiania, nad-zoru podczas pracy i wyłączania kotła główne-go przy zastosowaniu symulatora

EKP2 x

SEKP6 Przeprowadza procedurę diagnostyczną kotła głównego przy zastosowaniu symulatora

EKP2 x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A

SEKP1 Procesy spalania w kotłach głównych. Rodzaje paliw, wpływ parametrów eksploatacyjnych na jakość rozpylania i spalania, współczynnik nadmiaru powietrza, regulacja palników, emisja spalin

15

SEKP2 Budowa współczesnych okrętowych kotłów głównych (walczaki wraz z armaturą, sekcje kotła, wdmuchiwacze sadzy, izolacja, obsługa oraz za-sady bezpiecznej i ekonomicznej eksploatacji)

SEKP3 Tendencje rozwojowe kotłów głównych i pomocniczych. Zmiany w kon-strukcji kotłów i ich systemów, utylizacja ciepła odpadowego i zmniejsze-nie emisji szkodliwych składników spalin

SEKP4 Bilans cieplny kotła. Sprawność kotła – metoda pośrednia i bezpośrednia, zanieczyszczenia powierzchni wymiany ciepła sadzą i kamieniem, wpływ zanieczyszczeń na sprawność kotła i jego eksploatację

SEKP2,4 Zasady cyrkulacji wody w kotle i jej zaburzenia. Wpływ konstrukcji ko-tłów i warunków eksploatacji na zaburzenia cyrkulacji. Zagrożenia wyni-kające z zaburzeń cyrkulacji

Razem: 15

L SEKP5,6 Przygotowanie, uruchomienie i nadzór nad pracą, wyłączanie kotła głów-

nego. Diagnostyka kotła 5

Razem: 5

Razem w roku: 20


296




Godziny zajęć 20



Łącznie 39


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny Sprawdzian pisemny, test z wykorzystaniem symulatora

EKP1

Błędnie definiuje pro-cesy spalania i meto-dy wyznaczania sprawności kotłów. Błędnie opisuje roz-wiązania konstrukcyj-ne kotłów i ich ele-mentów

Poprawnie definiuje procesy spalania i me-tody wyznaczania sprawności kotłów. W sposób podstawowy opisuje rozwiązania konstrukcyjne kotłów i ich elementów

Poprawnie definiuje i opi-suje procesy spalania i me-tody wyznaczania spraw-ności kotłów. W sposób poprawny technicznie opi-suje rozwiązania konstruk-cyjne kotłów i ich elemen-tów

Poprawnie definiuje, opisuje i analizuje procesy spalania i metody wyznaczania sprawności kotłów. W spo-sób poprawny technicznie opisuje i analizuje rozwiąza-nia konstrukcyjne kotłów i ich elementów

Metody oceny Demonstracja z wykorzystaniem symulatora operacyjnego i graficznego siłowni

EKP2

Błędnie demonstruje procedury eksploata-cyjne i diagnostyczne

Zna i prawidłowo de-monstruje procedury eksploatacyjne i dia-gnostyczne

Zna i prawidłowo demon-struje procedury eksploata-cyjne i diagnostyczne z uwzględnieniem wystę-pujących zakłóceń eksploa-tacyjnych

Zna i prawidłowo demon-struje procedury eksploata-cyjne i diagnostyczne z uwzględnieniem występu-jących zakłóceń eksploata-cyjnych wprowadzonych przez instruktora


Rodzaj Opis


Instrukcje i przewodniki do zajęć Materiały do realizacji zajęć z wykorzystaniem symulatorów siłow-ni okrętowych

Symulatory siłowni okrętowych Zajęcia z wykorzystaniem symulatora graficznego i operacyjnego siłowni okrętowych

Literatura:


1. Górski Z., Perepeczko A.: Okrętowe kotły parowe. Fundacja Rozwoju WSM w Gdyni, Gdynia 2001.

2. Perepeczko A.: Okrętowe kotły parowe. Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1979. 3. Piotrowski W.: Okrętowe kotły parowe. Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 1985. 4. Instrukcje i przewodniki do zajęć na symulatorach siłowni okrętowych.


297


1. Balcerski A.: Siłownie okrętowe. Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 1990. 2. Cwynar L.: Rozruch kotłów parowych. WNT, Warszawa 1983. 3. Kruczek S.: Kotły. Konstrukcje i obliczenia. Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, Wrocław

2001. 4. Piotrowski W., Rokicki W.: Kotły parowe. Przykłady obliczeniowe. Wydawnictwo Politechniki

Gdańskiej, Gdańsk 1975. 5. Instrukcje, prospekty, biuletyny, dokumentacje techniczne, strony www producentów kotłów okrę-

towych.






dr inż. Robert Jasiewicz r.jasiewicz@ am.szczecin.pl IESO/ZMiUO




298


Nr: 45.2 Przedmiot: Urządzenia i instalacje obsługujące turbiny okrętowe





Rok studiów: IV

Status przedmiotu:


kierunkowe



IV 10 1



1. Gruntowna wiedza z termodynamiki w zakresie przemian termodynamicznych gazów, zasad ter-modynamiki

2. Gruntowna wiedza z budowy i eksploatacji siłowni okrętowych

3. Gruntowna wiedza z zakresu budowy i eksploatacji maszyn i urządzeń okrętowych

4. Wiedza nabyta podczas praktyk morskich

Cele przedmiotu:

1. Przekazanie wiedzy dotyczącej budowy instalacji i ich urządzeń w siłowni turboparowej i turbo-gazowej

2. Przekazanie wiedzy dotyczącej procedur związanych z obsługą urządzeń i instalacji siłowni tur-boparowej i turbogazowej

3. Przekazanie wiedzy niezbędnej do pracy na statkach wyposażonych w turbiny parowe i gazowe



EKP1 Analizuje rozwiązania konstrukcyjne instalacji i ich urządzeń w si-łowni turboparowej i turbogazowej, definiuje procedury związane z obsługą instalacji i urządzeń siłowni turbinowych

K_W03, K_W09, K_U01, K_U14, K_U18




SEKP1 Zna rozwiązania techniczne instalacji siłowni turboparowych i turbogazowych

EKP1 x

SEKP2 Zna budowę urządzeń stosowanych w instala-cjach siłowni turboparowych i turbogazowych

EKP1 x

SEKP3 Zna procedury związane z nadzorem i obsługą instalacji siłowni turboparowych i turbogazo-wych

EKP1 x


299

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A

SEKP 1,2

Instalacje i urządzenia siłowni turboparowych: − przekładnie, − skraplacze główne, − skraplacze nadmiarowe, − skraplacze cieplne, − pompy skroplinowe wody zasilającej, olejwe, − systemy olejowe, − systemy wody morskiej chłodzącej

10 SEKP3 Nadzór i obsługa podczas pracy instalacji i urządzeń siłowni turboparo-

wych

SEKP 1,2

Instalacje i urządzenia siłowni turbogazowych: − przekładnie, − systemy paliwowe, − wymienniki ciepła, − systemy regulacyjne, − systemy olejowe, − systemy chłodzenia, − systemy przeciwpożarowe

SEKP3 Nadzór i obsługa podczas pracy instalacji i urządzeń siłowni turbogazo-wych





Godziny zajęć 10



Łącznie 20


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny Zaliczenie pisemne bądź ustne

EKP1

Nie zna rozwiązań kon-strukcyjnych instalacji i urządzeń siłowni tur-boparowych i turboga-zowych oraz ich urzą-dzeń. Błędnie definiuje procedury związane z ich obsługą

Poprawnie definiuje pod-stawowe rozwiązania konstrukcyjne instalacji i urządzeń siłowni tur-boparowych i turboga-zowych. Poprawnie defi-niuje podstawowe proce-dury związane z ich ob-sługą

Poprawnie definiuje roz-wiązania konstrukcyjne instalacji i urządzeń si-łowni turboparowych i turbogazowych. Po-prawnie definiuje proce-dury związane z ich ob-sługą

Poprawnie definiuje i analizuje rozwiązania konstrukcyjne instalacji i urządzeń siłowni tur-boparowych i turboga-zowych. Poprawnie defi-niuje i analizuje procedu-ry związane z ich obsługą


300


Rodzaj Opis

Rzutnik multimedialny i folii Zajęcia audytoryjne w formie prezentacji multimedialnych i folii

Literatura:


1. Kowalski A.: Okrętowe zespoły turbospalinowe. Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1983. 2. Kowalski A., Krzyżanowski J.: Okrętowe siłownie parowe. Wydawnictwo WSM w Gdyni, Gdynia

1991. 3. Meier-Peter H., Behrnhardt F.: Compendium Marine Engineering. DVV Media Group, Hamburg

2009. 4. Nikiel T.: Turbiny parowe. WNT, Warszawa 1980. 5. Cwielewicz R., Perepeczko A.: Okrętowe turbiny parowe. Wydawnictwo Fundacji Rozwoju AM

w Gdyni, Gdynia 2002. 6. Perycz S.: Turbiny parowe i gazowe. Wydawnictwo Ossolineum, Wrocław 1992.


1. Balcerski A.: Siłownie okrętowe. Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 1990. 2. Wojnarowski W.: Siłownie okrętowe. Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 1991. 3. Instrukcje, prospekty, biuletyny, dokumentacje techniczne, strony www producentów turbin paro-

wych i gazowych.









301


Nr: 46.2 Przedmiot: Eksploatacja okrętowych siłowni turboparowych





Rok studiów: IV

Status przedmiotu:


kierunkowe



IV 15 8 2



1. Gruntowna wiedza z termodynamiki w zakresie przemian termodynamicznych gazów, zasad ter-modynamiki, obiegów teoretycznych siłowni parowych

Cele przedmiotu:

1. Przekazanie wiedzy dotyczącej budowy systemów parowo-wodnych siłowni turboparowych i procedur związanych z ich obsługą

2. Przekazanie wiedzy dotyczącej sposobów oceny i zwiększania sprawności okrętowych siłowni turboparowych



EKP1 Analizuje rozwiązania konstrukcyjne systemów parowo-wodnych si-łowni turboparowych i ich sprawność energetyczną

K_W03, K_U13, K_U15

EKP2 Zna i demonstruje procedury eksploatacyjne siłowni turboparowych K_W04, K_U09, K_U10, K_U18




SEKP1 Zna rozwiązania konstrukcyjne systemów pa-rowo-wodnych siłowni turboparowych

EKP1 x

SEKP2 Zna sposoby podwyższania sprawności pod-stawowego obiegu według którego pracuje si-łownia turboparowa i efekty tych działań

EKP1 x

SEKP3 Zna i demonstruje procedury eksploatacyjne si-łowni turboparowej z turbinami parowymi głównymi i pomocniczymi

EKP2 x


302

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A

SEKP1 Współczesne obiegi parowo-skroplinowe siłowni turboparowej

15 SEKP2

Sprawność obiegu podstawowego i sposoby jego podwyższania (prze-grzew międzystopniowy, karnotyzacja, parametry sprzężone)

SEKP1 Procedury eksploatacyjne siłowni turboparowej (uruchamianie, obsługa w czasie pracy, manewrowanie, odstawianie)

SEKP1 Procedury awaryjne siłowni turboparowych

Razem: 15

S SEKP3

Procedury eksploatacji siłowni turboparowej: − głównej, − pomocniczej: turboprądnicy, turbopomp ładunkowych

8

Razem: 8

Razem w roku: 23




Godziny zajęć 23



Łącznie 43


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny Zaliczenie pisemne lub ustne

EKP1

Błędnie opisuje roz-wiązania konstrukcji systemów siłowni tur-boparowych. Nie zna metody wyznaczania ich sprawności ener-getycznej

Prawidłowo opisuje rozwiązania konstruk-cyjne systemów si-łowni turboparowych. Zna metody wyzna-czania ich sprawności energetycznej

Prawidłowo opisuje roz-wiązania konstrukcyjne systemów siłowni tur-boparowych wraz z ich urządzeniami. Zna meto-dy wyznaczania ich sprawności energetycznej

Prawidłowo opisuje i analizuje rozwiązania konstrukcyjne systemów siłowni turboparo-wych wraz z ich urządzeniami. Zna i analizuje metody wy-znaczania ich sprawności z punktu widzenia podwyższe-nia efektów energetycznych

EKP2

Błędnie demonstruje procedury eksploata-cyjne

Zna i prawidłowo de-monstruje procedury eksploatacyjne

Zna i prawidłowo demon-struje procedury eksploa-tacyjne z uwzględnieniem występujących zakłóceń eksploatacyjnych

Zna i prawidłowo demonstruje procedury eksploatacyjne z uwzględnieniem zakłóceń eksploatacyjnych wprowadzo-nych przez instruktora


303


Rodzaj Opis


Instrukcje i przewodniki do zajęć Materiały do realizacji zajęć z wykorzystaniem symulatorów si-łowni okrętowych

Symulatory siłowni okrętowych Zajęcia z wykorzystaniem symulatora graficznego i operacyjnego siłowni okrętowych

Literatura:


1. Kosowski K.: Ship Turbine Power Plaust. Fundation for the Promotion of Marine Industry, Gdańsk 2005.

2. Kowalski A.: Okrętowe zespoły turbospalinowe. Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1983. 3. Kowalski A., Krzyżanowski J.: Okrętowe siłownie parowe. Wydawnictwo WSM w Gdyni, Gdynia

1991. 4. Meier-Peter H., Behrnhardt F.: Compendium Marine Engineering. DVV Media Group, Hamburg

2009. 5. Nikiel T.: Turbiny parowe. WNT, Warszawa 1980. 6. Cwilewicz R., Perepeczko A.: Okrętowe turbiny parowe. Wydawnictwo Fundacji Rozwoju AM

w Gdyni, Gdynia 2002. 7. Perycz S.: Turbiny parowe i gazowe. Wydawnictwo Ossolineum, Wrocław 1992. 8. Instrukcje i przewodniki do zajęć na symulatorach siłowni okrętowych.


1. Balcerski A.: Siłownie okrętowe. Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 1990. 2. Wojnowski W.: Siłownie okrętowe. Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 1991. 3. Instrukcje, prospekty, biuletyny, dokumentacje techniczne, strony www producentów turbin paro-

wych i gazowych.









305

Eksploatacja zbiornikowców


307


Nr: 43.3 Przedmiot: Budowa zbiornikowców





Rok studiów: IV

Status przedmiotu:


kierunkowe



IV 15 2



1. Teoria i budowa okrętu




5. Ochrona środowiska morskiego

6. Zarządzanie bezpieczną eksploatacją statku

Cele przedmiotu:

1. Zapoznanie, w oparciu o obowiązujące konwencje i przepisy, z wymaganiami dotyczącymi kon-strukcji, budowy i wyposażenia zbiornikowców



EKP1 Posiada wiedzę na temat typów i konstrukcji statków oraz przepisów i specyfiki transportu morskiego zbior-nikowcami

K_W04, K_W10, K_W12, K_U01, K_U07, K_U13, K_U15, K_U23,

K_K02, K_K03

EKP2

Zna rozwiązania techniczne konstrukcji zbiorników ła-dunkowych, budowę i wyposażenie systemów ładun-kowych, systemów bezpieczeństwa oraz kontroli i kal-kulacji ładunku


K_K02, K_K03

EKP3 Zna procedury certyfikacji i inspekcji systemów bez-pieczeństwa zbiornikowców


K_K02, K_K03


308




SEKP1 Potrafi scharakteryzować przepisy i specyfikę transportu morskiego produktów naftowych

EKP1 x

SEKP2

Potrafi opisać typy, własności fizyko-chemiczne ładunków, oraz zagrożenia istnieją-ce w trakcie transportu ładunku zbiornikowca-mi

EKP1 x

SEKP3 Potrafi scharakteryzować typy statków do przewozu produktów naftowych

EKP1 x

SEKP4

Potrafi opisać w oparciu o konwencje oraz przepisy klasyfikacyjne wymagania dotyczące konstrukcji kadłuba, zbiorników, systemów ła-dunkowych i systemów bezpieczeństwa

EKP2 x

SEKP5 Potrafi opisać konstrukcję zbiornikowców typu produktowiec, VLCC

EKP2 x

SEKP6 Potrafi opisać budowę systemów ładunkowych, gazu obojętnego, odbioru oparów ładunku oraz kontroli i kalkulacji ładunku

EKP2 x

SEKP7

Potrafi wskazać i objaśnić podstawowe proce-dury certyfikacji, przeglądów i inspekcji syste-mów wykrywania oparów/gazów pochodzą-cych z ładunku, awaryjnego szybkiego stopo-wania operacji transportu ładunku (Emergency Shut Down) oraz systemów bezpieczeństwa

EKP3 x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A

SEKP1 Transport morski produktów naftowych, typy ładunków i przepisy doty-czące przewozu produktów naftowych

15

SEKP2 Własności fizyko-chemiczne typowych ładunków przewożonych przez tankowce oraz zagrożenia dla zdrowia ludzkiego i środowiska wynikające z tych własności

SEKP1,3 Typy tankowców i ich zdolności do przewozu specyficznych produktów naftowych

SEKP4 Wymagania dotyczące konstrukcji i wyposażenia tankowców w świetle obowiązujących konwencji i przepisów

SEKP5 Rozwiązania konstrukcyjne specyficzne dla tankowców

SEKP6 Rozwiązania konstrukcyjne systemów ładunkowych i kontroli atmosfery w zbiornikach ładunkowych tankowców

SEKP7 Certyfikacja, przeglądy i inspekcje specyficzne dla tankowców

Razem: 15

Razem w roku: 15


309




Godziny zajęć 15



Łącznie 25


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny

Końcowe zaliczenie pisemne, kontrola obecności

EKP1

Nie posiada elementarnej wiedzy na temat specyfi-ki transportu morskiego produktów naftowych. Nie zna podstawowych przepisów i uwarunkowań dotyczą-cych transportu statkami produktów naftowych. Nie potrafi wymienić i opisać podstawowych typów zbiornikowców

Posiada elementarną wiedzę na temat specy-fiki transportu mor-skiego produktów naf-towych. Zna podstawowe prze-pisy i wymogi dotyczą-ce transportu statkami produktów naftowych. Potrafi wymienić i opi-sać podstawowe typy zbiornikowców

Posiada podstawową wiedzę na temat specyfiki transportu morskiego produktów nafto-wych. Potrafi opisać własno-ści fizyko-chemiczne ładun-ków. Zna podstawowe przepisy i wymogi dotyczące trans-portu statkami produktów naftowych. Potrafi opisać i scharakteryzować podsta-wowe typy zbiornikowców

Posiada ugruntowaną wiedzę na temat specyfiki transportu morskiego produktów nafto-wych. Potrafi opisać własności fizyko-chemiczne ładunków oraz scharakteryzować zagro-żenia istniejące podczas trans-portu morskiego produktów naftowych. Zna podstawowe przepisy i wymogi dotyczące transportu statkami produktów nafto-wych. Potrafi opisać i scharak-teryzować podstawowe typy zbiornikowców

EKP2

Nie zna podstawowych wymagań dotyczących konstrukcji kadłuba tan-kowców zawarte w prze-pisach klasyfikacyjnych. Nie potrafi opisać kon-strukcji podstawowych typów zbiorników ładun-kowych zbiornikowców. Nie zna konfiguracji sys-temów ładunkowych, ga-zu obojętnego oraz sys-temów bezpieczeństwa

Potrafi określić pod-stawowe wymagania dotyczące konstrukcji kadłuba tankowców zawarte w przepisach klasyfikacyjnych. Posiada elementarną wiedzę z zakresu kon-strukcji podstawowych typów zbiorników ła-dunkowych zbiorni-kowców. Potrafi opisać konfigurację systemów ładunkowych, gazu ob-ojętnego oraz syste-mów bezpieczeństwa

Potrafi określić i scharakte-ryzować podstawowe wyma-gania dotyczące konstrukcji kadłuba tankowców zawarte w przepisach klasyfikacyj-nych. Posiada wiedzę z za-kresu konstrukcji podstawo-wych typów zbiorników ła-dunkowych zbiornikowców. Potrafi opisać konfigurację systemów ładunkowych, ga-zu obojętnego oraz systemów bezpieczeństwa

Potrafi określić i scharaktery-zować podstawowe wymaga-nia dotyczące konstrukcji ka-dłuba tankowców zawarte w przepisach klasyfikacyjnych. Posiada wiedzę z zakresu kon-strukcji zbiorników ładunko-wych zbiornikowców. Potrafi scharakteryzować technologię i materiały użyte do budowy zbiorników ładunkowych. Po-trafi opisać konfigurację sys-temów ładunkowych, gazu ob-ojętnego, systemów bezpie-czeństwa oraz systemu vapour return system

EKP3

Nie potrafi wymienić i zdefiniować podstawo-wych procedur przeglą-dów, inspekcji i certyfi-kacji systemów bezpie-czeństwa zbiornikowców

Potrafi wymienić i zde-finiować podstawowe procedury przeglądów, inspekcji i certyfikacji systemów bezpieczeń-stwa zbiornikowców

Potrafi scharakteryzować podstawowe procedury prze-glądów, inspekcji i certyfika-cji systemów wykrywania gazów, kontroli ciśnienia zbiorników ładunkowych oraz systemów bezpieczeń-stwa zbiornikowców

Potrafi scharakteryzować pod-stawowe procedury przeglą-dów, inspekcji i certyfikacji systemów wykrywania gazów, kontroli ciśnienia w zbiorni-kach ładunkowych oraz syste-mów bezpieczeństwa zbiorni-kowców. Posiada wiedzę z zakresu budowy przyrządów testujących oraz zna zasady użycia i obchodzenia się z te-sterami


310


Rodzaj Opis


Dokumentacje statkowe Dokumentacje techniczno-ruchowe wybranych instalacji statkowych zbiornikowca (produktowca, VLCC)

Literatura:


1. Międzynarodowa Konwencja o bezpieczeństwie życia na morzu SOLAS 74/78 z późniejszymi po-prawkami. PRS, 2009.

2. Międzynarodowa Konwencja o zapobieganiu zanieczyszczeniu morza przez statki MARPOL 73/78 z późniejszymi poprawkami. PRS, 2007.

3. IMO Publikacje MEPC (Marine Environment Protection Committee) 2010–2013, www.imo.org. 4. ISM – International Management Code for the Safe Operation of Ships and for Pollution Preven-

tion. PRS, 2009. 5. ISGOTT 5th edition, wyd. International Chamber of Shipping Oil Companies, 2006.


1. Instrukcje techniczno-ruchowe wybranych zbiornikowców 2. Przykładowy SMS zbiornikowca/VLCC




dr inż. Władysław Kamiński [email protected] IESO/ZMiUO






311


Nr: 44.3 Przedmiot: Eksploatacja zbiornikowców





Rok studiów: IV

Status przedmiotu:


kierunkowe



IV 12 6 3



1. Budowa zbiornikowców






Cele przedmiotu:

1. Poznanie zasad eksploatacji systemów ładunkowych, pomp cargo, systemów hydraulicznych, sys-temów obsługi i kalkulacji ładunku oraz systemów bezpieczeństwa statków do przewozu produk-tów naftowych

2. Nabycie umiejętności przeprowadzania podstawowych operacji ładunkowych



EKP1 Zna systemy obsługi ładunku, armaturę i rurociągi syste-mów cargo oraz specyfikę i procedury operacji ładunko-wych

K_W04, K_W10, K_W12, K_U01, K_U07, K_U13, K_U15,

K_U23, K_K02, K_K03

EKP2

Zna zasady eksploatacji urządzeń stosowanych w syste-mach ładunkowych, pomp cargo, ich napędów, instalacji gazu obojętnego (Inert) oraz systemu VRS (vapour re-covery system)

K_W04, K_W10, K_W12, K_U01, K_U07, K_U13, K_U15,

K_U23, K_K02, K_K03

EKP3 Zna zasady obsługi i testowania systemów detekcji, kon-troli atmosfery w zbiornikach, systemów bezpieczeństwa oraz systemów kalkulacji ładunku

K_W04, K_W10, K_W12, K_U01, K_U07, K_U13, K_U15,

K_U23, K_K02, K_K03

EKP4 Posiada umiejętność przeprowadzania podstawowych ope-racji ładunkowych dla statku do przewozu produktów naf-towych

K_W04, K_W10, K_W12, K_U01, K_U07, K_U13, K_U15,

K_U23, K_K02, K_K03


312




SEKP1 Zna specyfikę procedur ładunkowych dla stat-ków do przewozu produktów naftowych

EKP1 x x

SEKP2

Zna następujące procedury: a) wyładunku i załadunku statku, b) resztkowania zbiorników, c) przygotowania zbiorników do inspekcji

– inertowania zbiorników, – wymiany inertu na powietrze(GAS FREE)

EKP1 x x

SEKP3

Potrafi opisać instalacje rurociągów ładunko-wych, sposoby ich montażu w kadłubie statku, elementy kompensujące kurczliwość termiczną materiałów. Potrafi opisać konstrukcję i systemy zaworów w systemie cargo

EKP1 x

SEKP4 Potrafi opisać sposoby pobierania próbek ładun-ku

EKP1 x

SEKP5 Zna system szybkiego stopowania operacji car-go (Emergency Shut Down System)

EKP 1,3

x

SEKP6 Zna budowę, zasady eksploatacji i systemy ste-rowania wytwornic oraz instalacji gazu obojęt-nego

EKP 1,2

x

SEKP7 Potrafi opisać konstrukcję oraz zasady eksploat-acji systemów zabezpieczenia przed rozlewem

EKP 1,3

x

SEKP8

Potrafi omówić zasady komunikacji statku z terminalem w oparciu o systemy telefoniczne światłowodowe i pneumatyczne skonfigurowane z systemami ESD (Ship-Shore Links)

EKP3 x

SEKP9 Zna budowę i zasady eksploatacji systemów hy-draulicznych pomp ładunkowych

EKP2 x

SEKP 10

Potrafi opisać konstrukcję, typy, podstawowe charakterystyki eksploatacyjne, systemy napę-dowe oraz zasady współpracy pomp ładunko-wych

EKP2 x

SEKP 11

Potrafi omówić procedurę instalacji awaryjnej pompy ładunkowej w zbiorniku tankowca

EKP2 x

SEKP 12

Potrafi opisać konfigurację, zasady eksploatacji i testowania systemu detekcji gazów pochodzą-cych z produktów naftowych

EKP3 x x

SEKP 13

Potrafi opisać zasadę działania i możliwości pomiarowe radarowego systemu monitorowania i kontroli poziomu ładunku w zbiornikach stat-ku. Zna systemy pomiaru i monitorowania ci-śnienia oraz temperatury ładunku w zbiornikach statku

EKP 3,4

x x


313

SEKP 14

Zna konfigurację i zasady eksploatacji kompute-rowych systemów kalkulacji ilości ładunku w zbiornikach statku

EKP4 x x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A

SEKP1 Specyfika procedur za/wyładunku z uwagi na cechy konstrukcyjne specy-ficzne dla zbiornikowców

12

SEKP2 Procedury operacji ładunkowych na zbiornikowcach i systemy techniczne do ich obsługi

SEKP 3,4,5

Rurociągi i armatura stosowana na zbiornikowcach w systemach ładun-kowych

SEKP 6,7,8

Systemy obsługi ładunku (inert gaz, system połączenia statku z lądem, VRS)

SEKP9 Eksploatacja pomp stosowanych w systemach ładunkowych

SEKP 10,11

Eksploatacja pomp ładunkowych i systemów ich napędu stosowanych na zbiornikowcach

SEKP 12,13

Obsługa instalacji detekcji gazów toksycznych oraz kontroli ciśnienia w zbiornikach ładunkowych tankowca

SEKP14 Obsługa kontroli ilości ładunku w zbiornikach ładunkowych zbiornikowca

Razem: 12

S

SEKP1,2 12,13,14

Operacja załadunku zbiornikowca

6

SEKP1,2 12,13,14

Operacja wyładunku zbiornikowca

SEKP 1,2,12,13

Operacja regulacji atmosfery ciśnienia i i zawartości tlenu w zbiornikach ładunkowych zbiornikowca

SEKP 1,2,12,13

Współpraca równoległa pomp ładunkowych

Razem: 6

Razem w roku: 18




Godziny zajęć 18



Łącznie 26


314


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny

Zajęcia audytoryjne – egzamin końcowy pisemny i ustny. Symulator – zaliczenie praktyczne i teoretyczne wszystkich tematów ćwiczeń

EKP1

Nie posiada elementar-nej wiedzy na temat budowy i zasad eksplo-atacji systemów cargo oraz nie potrafi wymie-nić podstawowych pro-cedur ładunkowych

Posiada elementarną wie-dzę na temat budowy i za-sad eksploatacji systemów cargo oraz potrafi wymie-nić podstawowe procedu-ry ładunkowe

Posiada podstawową wiedzę na temat budowy i zasad eksploatacji systemów cargo oraz potrafi zdefiniować podstawowe procedury ła-dunkowe

Potrafi opisać budowę i arma-turę systemów cargo, potrafi wyjaśnić funkcje i zasady eksploatacji systemów bez-pieczeństwa i obsługi ładunku oraz potrafi scharakteryzować podstawowe procedury ła-dunkowe

EKP2

Nie posiada elementar-nej wiedzy na temat budowy i zasad eksplo-atacji pomp cargo i wy-twornic inert gazu. Nie potrafi objaśnić sche-matów systemu inert gazu

Posiada elementarną wie-dzy na temat budowy i za-sad eksploatacji pomp cargo i wytwornic inert gazu. Potrafi objaśnić schematy systemu inert gazu

Posiada podstawową wiedzę na temat budowy i zasad eksploatacji pomp cargo i wytwornic inert gazu. Potrafi objaśnić schematy systemów inert gazu oraz scharakteryzować ich funk-cje

Posiada ugruntowaną wiedzę na temat budowy i zasad eks-ploatacji pomp cargo i wy-twornic inert gazu. Potrafi ob-jaśnić schematy systemu inert gazu scharakteryzować ich funkcje oraz omówić procedu-ry eksploatacyjne

EKP3

Nie posiada elementar-nej wiedzy na temat budowy i zasad obsługi i sposobów testowania systemów detekcji ga-zów. Nie potrafi opisać urządzeń i metod kon-troli atmosfery w zbiornikach. Nie potrafi opisać budowy i zasady działania radarowych systemów pomiaru po-ziomu ładunku w zbiornikach oraz nie umie wyjaśnić zasady kalkulacji ilości ładun-ku

Posiada elementarną wie-dzę na temat struktury systemów detekcji gazów. Potrafi określić progi alarmowe i zdefiniować zagrożenia wynikające z ich przekroczenia. Potra-fi opisać urządzenia i me-tody kontroli atmosfery w zbiornikach. Potrafi opisać konfigurację sys-temów radarowych po-miaru poziomu ładunku w zbiornikach oraz umie opisać strukturę kompute-rowego systemu kalkulacji ilości ładunku

Posiada podstawową wiedzę na temat struktury systemów detekcji gazów. Potrafi okre-ślić progi alarmowe i zdefi-niować zagrożenia wynika-jące z ich przekroczenia. Po-trafi opisać urządzenia i me-tody kontroli atmosfery w zbiornikach. Potrafi opisać konfigurację systemów rada-rowych pomiaru poziomu ładunku w zbiornikach oraz umie wyjaśnić strukturę komputerowego systemu kalkulacji ilości ładunku. Zna zasady kalkulacji ilości ładunku

Posiada ugruntowaną wiedzę na temat struktury systemów detekcji gazów. Potrafi okre-ślić progi alarmowe i zdefi-niować zagrożenia wynikają-ce z ich przekroczenia. Zna metody testowania systemu i urządzeń pomiarowych. Po-trafi opisać urządzenia i me-tody kontroli atmosfery w zbiornikach. Potrafi opisać i scharakteryzować konfigu-rację systemów radarowych pomiaru poziomu ładunku w zbiornikach. Posiada wie-dzę z zakresu eksploatacji tych systemów oraz ich kali-bracji. Potrafi scharakteryzo-wać strukturę komputerowego systemu kalkulacji ilości ła-dunku oraz zna zasady obli-czania ilości ładunku

EKP4

Nie posiada elementar-nej wiedzy teoretycznej z zakresu procedur podstawowych operacji ładunkowych. W ra-mach ćwiczeń na symu-latorze nie potrafi pra-widłowo przeprowadzić podstawowych operacji ładunkowych

Posiada elementarną wie-dzę teoretyczną z zakresu procedur podstawowych operacji ładunkowych. W ramach ćwiczeń na symulatorze potrafi pra-widłowo przeprowadzić podstawowe operacje ła-dunkowe

Posiada podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu proce-dur podstawowych operacji ładunkowych. Zna podsta-wowe zasady bezpiecznego transferu ładunków. W ra-mach ćwiczeń na symulato-rze potrafi prawidłowo prze-prowadzić podstawowe ope-racje ładunkowe

Posiada podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu proce-dur podstawowych operacji ładunkowych. Zna podstawo-we zasady bezpiecznego transferu ładunków. W ra-mach ćwiczeń na symulatorze potrafi prawidłowo przepro-wadzić podstawowe operacje ładunkowe. Posiada umiejęt-ność diagnozowania symulo-wanych awarii i potrafi roz-wiązywać wynikające z nich problemy


315


Rodzaj Opis


Dokumentacje statkowe Dokumentacje techniczno-ruchowe wybranych instalacji statkowych

Symulatory Ćwiczenia realizowane na symulatorach w zakresie przeprowadzania operacji ładunkowych na statkach do przewozu produktów naftowych

Literatura:




3. IMO: Publikacje MEPC (Marine Environment Protection Committee) 2010–2013, www.imo.org. 4. ISM – International Management Code for the Safe Operation of Ships and for Pollution Preven-

tion. PRS, 2009. 5. ISGOTT 5th edition. Wyd. International Chamber of Shipping Oil Companies, 2006.


1. Instrukcje techniczno-ruchowe wybranych zbiornikowców. 2. Przykładowy SMS zbiornikowca. 3. Przykładowy P&A Manual (Procedure & Arrangement) dla zbiornikowca.










316


Nr: 45.3 Przedmiot: Ekologiczne aspekty eksploatacji zbiornikowców





Rok studiów: IV

Status przedmiotu:


kierunkowe



IV 12 6 2



1. Budowa statków do przewozu chemikaliów






Cele przedmiotu:

1. Pozyskanie wiedzy z zakresu: ekologicznych aspektów eksploatacji zbiornikowców, procedur eksploatacji tankowców związanych z ograniczeniem oddziaływania produktów petrochemicz-nych na środowisko i zdrowie człowieka, procedur zapobiegania wypadkom ekologicznym oraz procedur awaryjnych



EKP1

Zna oraz identyfikuje ryzyko niebezpiecznego oddziaływania tan-kowców na człowieka i środowisko oraz zna, rozumie, potrafi prak-tycznie wykorzystać i zastosować międzynarodowe przepisy specy-ficzne dla zbiornikowców dotyczące ochrony środowiska

K_W10, K_U01, K_U04, K_U11,

EKP2

Zna sposoby kontroli oraz umie kontrolować atmosferę zbiorników ładunkowych z wykorzystaniem specjalistycznego sprzętu oraz zna procedury mycia zbiorników oraz umie zaplanować prawidłowo ope-rację mycia zbiorników ładunkowych

K_W10, K_U01, K_U04, K_U11

EKP3 Zna procedury związane z zapobieganiem wypadkom ekologicznym oraz zna procedury awaryjne i potrafi prawidłowo reagować na sytu-acje awaryjne

K_W12 K_U01, K_U04, K_U11,

EKP4 Zna publikacje: P&A Manual, MSDS i SOPEP, Ballast Manegement oraz umie praktycznie je wykorzystać

K_W15 K_U01, K_U04, K_U11,


317




SEKP1 Zna, rozumie, potrafi praktycznie wykorzystać i zastosować międzynarodowe przepisy specy-ficzne dla zbiornikowców

EKP1 x x

SEKP2 Zna oraz identyfikuje ryzyko niebezpiecznego oddziaływania produktów naftowych na czło-wieka i środowisko

EKP1 x x

SEKP3 Zna sposoby kontroli oraz umie kontrolować atmosferę zbiorników ładunkowych z wykorzy-staniem specjalistycznego sprzętu

EKP2 x

SEKP4 Zna procedury mycia zbiorników oraz umie za-planować prawidłowo operację mycia zbiorni-ków ładunkowych

EKP2 x x

SEKP5

Zna procedury awaryjne związane z zapobiega-niem wypadkom ekologicznym oraz zna proce-dury awaryjne. Prawidłowo reaguje na sytuacje awaryjne

EKP3 x x

SEKP6 Zna publikacje: P&A Manual, MSDS i SOPEP, Ballast Manegement Cargo Record Book oraz umie praktycznie je wykorzystać

EKP4 x x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A

SEKP1,2 Zagrożenia dla zdrowia załogi i środowiska związane z przewozem pro-duktów petrochemicznych na statkach

12

SEKP2,3 Atmosfera zbiorników ładunkowych na tankowcu i sposoby jej kontroli

SEKP1 Ochrona p-poż. zbiornikowców

SEKP 1,2,3

Specjalistyczne wyposażenie sprzętowe na zbiornikowcach związane z ochroną środowiska

SEKP 1,5,6

Przepisy Marpol i uzgodnienia IMP-MPEC o zapobieganiu rozlewom oraz ochronie środowiska dotyczące zbiornikowców

SEKP1,6 Przyrządy i wyposażenie do kontroli bezpieczeństwa na zbiornikowcach

SEKP6 Procedury przygotowania operacji ładunkowych zbiornikowca

SEKP6 Procedury balastowania statku

SEKP 1,4,6

Generalne procedury mycia zbiorników ładunkowych i dyspozycji resztek ładunku oraz wentylacji zbiorników

SEKP5 Procedury alarmowe i awaryjne na zbiornikowcach

Razem: 12

S SEKP5,6 Praktyczne wykorzystanie „SOPEP”

6 SEKP6 Praktyczne wykorzystanie „Cargo Record Book”


318

SEKP 1,5,6

Praktyczne wykorzystanie „check lists” dla typowych procedur stosowa-nych na zbiornikowcach

SEKP2,6 Praktyczne wykorzystanie „MSDS”

SEKP4,6 Praktyczne wykorzystanie „P&A Manual”

SEKP1,6 Praktyczne wykorzystanie „Ballast Management Manual”

Razem: 6

Razem w roku: 18




Godziny zajęć 18



Łącznie 24


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny

Zaliczenie pisemne, sprawdzanie obecności na zajęciach

EKP1

Nie zna oraz nie potrafi zi-dentyfikować ryzyka nie-bezpiecznego oddziaływa-nia produktów petroche-micznych na człowieka i środowisko oraz nie zna międzynarodowych przepi-sów specyficznych dla zbiornikowców dotyczą-cych ochrony środowiska

Ma elementarną wiedzę o niebezpiecznym oddzia-ływaniu produktów petro-chemicznych na człowie-ka i środowisko oraz o międzynarodowych prze-pisach specyficznych dla zbiornikowców dotyczą-cych ochrony środowiska

Potrafi zdefiniować i scharakteryzować wpływ na zdrowie czło-wieka i środowisko trans-portowanych produktów petrochemicznych oraz zna międzynarodowe przepisy specyficzne dla zbiornikowców dotyczące ochrony środowiska

Potrafi zdefiniować i scharak-teryzować wpływ na zdrowie człowieka i środowisko transportowanych produktów petrochemicznych oraz zna międzynarodowe przepisy specyficzne dla zbiornikow-ców dotyczące ochrony śro-dowiska. Posiada wiedzę o najnowszych publikacjach międzynarodowych

EKP2

Nie potrafi scharakteryzo-wać sposobów kontroli at-mosfery zbiorników ła-dunkowych oraz nie zna podstawowych zasad my-cia zbiorników ładunko-wych

Posiada podstawową wie-dzę o sposobach kontroli atmosfery zbiorników ła-dunkowych oraz zna pod-stawowe zasady mycia zbiorników ładunkowych, potrafi zaplanować opera-cję mycia zbiorników ła-dunkowych

Potrafi scharakteryzować sposoby kontroli atmosfe-ry zbiorników ładunko-wych oraz zna zasady mycia zbiorników ładun-kowych, potrafi zaplano-wać prawidłowo operację mycia zbiorników ładun-kowych

Potrafi scharakteryzować sposoby kontroli atmosfery zbiorników ładunkowych oraz zna zasady mycia zbior-ników ładunkowych, potrafi zaplanować prawidłowo ope-rację mycia zbiorników ła-dunkowych statku dla róż-nych typowych i nietypowych produktów naftowych

EKP3

Nie posiada wiedzy z za-kresu procedur związanych z zapobieganiem wypad-kom ekologicznym oraz nie zna procedur awaryj-nych

Posiada elementarną wie-dzę z zakresu procedur związanych z zapobiega-niem wypadkom ekolo-gicznym oraz zna proce-dury awaryjne

Posiada wiedzę z zakresu procedur związanych z zapobieganiem wypad-kom ekologicznym oraz zna procedury awaryjne i potrafi prawidłowo rea-gować na sytuacje awa-ryjne

Posiada wiedzę z zakresu procedur związanych z zapo-bieganiem wypadkom ekolo-gicznym oraz zna procedury awaryjne i potrafi prawidło-wo reagować na sytuacje awaryjne. Potrafi wskazać możliwości zwiększenia możliwości pre-wencji i zapobiegania wy-padkom ekologicznym


319

EKP4

Nie potrafi nazwać i scha-rakteryzować publikacji dotyczących ekologicz-nych aspektów eksploatacji zbiornikowców

Posiada elementarną wie-dzę z zakresu publikacji: P&A Manual, MSDS i SOPEP, Ballast Mana-gement Plan dotyczących ekologicznych aspektów eksploatacji zbiornikow-ców

Posiada wiedzę z zakresu publikacji: P&A Manual, IBC Code i SOPEP, Bal-last Management Plan do-tyczących ekologicznych aspektów eksploatacji zbiornikowców oraz po-trafi praktycznie ją wyko-rzystać

Posiada wiedzę z zakresu pu-blikacji: P&A Manual, MSDS i SOPEP, Ballast Ma-nagement Plan dotyczących ekologicznych aspektów eks-ploatacji zbiornikowców oraz potrafi praktycznie ją wyko-rzystać. Potrafi wskazać słabe punkty w instrukcjach i moż-liwości ich modyfikacji w ce-lu zapobiegania wypadkom ekologicznym


Rodzaj Opis

Rzutnik multimedialny Zajęcia audytoryjne w formie prezentacji multimedialnej i filmów Dokumentacje statkowe Dokumentacje techniczno-ruchowe wybranych instalacji statkowych Dokumentacje statkowe P&A Manual, IBC Code, SOPEP, Ballast Management Plan, MSDS

Literatura:




3. IMO: International Code for the Construction & Equipment of Ships Carrying Dangerous Chemi-cals in Bulk (IBC Code). 2007 edition.

4. ISM – International Management Code for the Safe Operation of Ships and for Pollution Preven-tion. PRS, 2009.

5. ISGOTT 5th edition. Wyd. International Chamber of Shipping Oil Companies, 2006.


1. Instrukcje techniczno-ruchowe wybranych zbiornikowców. 2. Przykładowy „SMS” zbiornikowca. 3. Przykładowy „Balast Management Plan” zbiornikowca. 4. Przykładowy „Ship Oil Pollution Emergency Plan” zbiornikowca. 5. Przykładowy „MSDS (material safety data sheet)” produktów petrochemicznych przewożonych lu-

zem. 6. Przykładowy „Precedures & Arrangement Manual” zbiornikowca.










320


Nr: 46.3 Przedmiot: Bezpieczeństwo pracy na zbiornikowcach





Rok studiów: IV

Status przedmiotu:


kierunkowe



IV 10 1



1. Budowa zbiornikowców






Cele przedmiotu:

1. Pozyskanie wiedzy z zakresu: bezpieczeństwa i zarządzania bezpieczeństwem, ryzyka związane-go z własnościami przewożonego ładunku, wykrywania i walki z pożarami oraz procedur postę-powania w sytuacjach krytycznych



EKP1

Zna zagadnienia dotyczące własności przewożonych produktów naf-towych w zbiornikach ładunkowych takich jak toksyczność, wybu-chowość oraz ich wpływ na zdrowie człowieka ze szczególnym uwzględnieniem zasad pierwszej pomocy medycznej

KW_10, K_U01, K_U04, K_U11,

EKP2 Zna systemy wykrywania i walki z pożarami na statku KW_10, K_U01, K_U04, K_U11

EKP3 Zna wymogi SMS dotyczące bezpieczeństwa i zarządzania bezpie-czeństwem na statku

KW_12 K_U01, K_U04, K_U11,

EKP4

Zna procedury „oceny ryzyka” przy podejmowaniu prac niebez-piecznych, procedury udzielania pozwoleń na prace specjalne oraz przyrządy do kontroli wybuchowości i toksyczności ładunku oraz zna procedury i systemy stosowane w sytuacjach krytycznych

KW_15 K_U01, K_U04, K_U11,


321




SEKP1

Umie scharakteryzować palność, wybuchowość i toksyczność przewożonych produktów nafto-wych. Umie wskazać alarmowe granice wybu-chowości i toksyczności

EKP1 x

SEKP2

Potrafi objaśnić szkodliwy wpływ oddziaływa-nia przewożonych produktów naftowych na zdrowie człowieka. Potrafi opisać zasady udzie-lania pierwszej pomocy medycznej

EKP1 x

SEKP3 Potrafi objaśnić zasady bezpiecznego postępo-wania z produktami naftowymi

EKP1 x

SEKP4 Zna systemy wykrywania i walki z pożarami, środki gaśnicze oraz sprzęt gaśniczy. Potrafi ob-jaśnić procedury walki z pożarami

EKP2 x

SEKP5

Zna procedury: P&A, instrukcje statkowego sys-temu bezpieczeństwa (SMS manual), przepisy przewozu chemikaliów, wytyczne IMO oraz za-lecenia towarzystw klasyfikacyjnych odnośnie bezpiecznej eksploatacji instalacji magazynowa-nia i transportu produktów naftowych

EKP3 x

SEKP6 Zna instrumenty zarządzania bezpieczeństwem wskazane przez SMS (ISM code)

EKP3 x

SEKP7

Potrafi opisać budowę, zasadę pracy i testowania systemu wykrywania oparów i gazów wybu-chowych. Potrafi scharakteryzować przenośne urządzenia do określania wybuchowości tok-syczności i składu atmosfery w przestrzeniach zamkniętych

EKP4 x

SEKP8 Potrafi objaśnić procedury uzyskiwania pozwo-leń oraz organizację i zasady przeprowadzania prac specjalnych na statku

EKP4 x

SEKP9 Potrafi wskazać w oparciu o procedury „oceny ryzyka” prawidłowe działania przy podejmowa-niu prac niebezpiecznych

EKP4 x

SEKP 10

Potrafi wyjaśnić zasady postępowania w sytuacji krytycznej, oraz objaśnić procedury, plany awa-ryjne sposoby postępowania w takich sytuacjach

EKP4 x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A SEKP1 Wybrane zagadnienia dotyczące palności, toksyczności i wybuchowości produktów naftowych przewożonych w zbiornikach ładunkowych tan-kowców

10


322

SEKP2,3 Oddziaływanie typowych produktów naftowych na zdrowie człowieka oraz zasady niesienia pierwszej pomocy medycznej

SEKP4 Ochrona p-poż. tankowców, środki gaśnicze i systemy wykrywania i walki z pożarami

SEKP5 Procedury i wytyczne bezpiecznej eksploatacji instalacji załadunkowych i wyładunkowych tankowców

SEKP6 Zarządzanie Bezpieczną Eksploatacją Statku (ISM code)

SEKP7 Przyrządy i wyposażenie do kontroli toksyczności, wybuchowości i at-mosfery w przestrzeniach zamkniętych

SEKP8 Procedury udzielania pozwoleń na prace specjalne

SEKP9 Ocena ryzyka „Risk Assessment” przy podejmowaniu prac niebezpiecz-nych

SEKP10 Plany awaryjne i procedury postępowania w sytuacjach krytycznych

Razem: 10

Razem w roku: 10




Godziny zajęć 10



Łącznie 15


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny


EKP1

Nie zna własności fizyko-chemicznych produktów naftowych przewożonych w zbiornikach ładunko-wych. Nie wie jak należy postępować i udzielać pierwszej pomocy w przy-padku zatrucia produktami naftowymi lub ich oparami

Ma elementarną wiedzę o własnościach fizyko-chemicznych produktów naftowych przewożonych w zbiornikach ładunko-wych. Zna ich wpływ na zdrowie człowieka. Wie jak należy postępować i udzielać pierwszej pomo-cy w przypadku zatrucia produktami naftowymi lub ich oparami

Potrafi zdefiniować i scha-rakteryzować palność, wy-buchowość i toksyczność produktów naftowych przewożonych w zbiorni-kach ładunkowych. Zna ich wpływ na zdrowie czło-wieka. Wie jak należy po-stępować i udzielać pierw-szej pomocy w przypadku skażenia / zatrucia produk-tami naftowymi lub ich oparami

Potrafi zdefiniować i scha-rakteryzować palność, wy-buchowość i toksyczność produktów naftowych przewożonych w zbiorni-kach ładunkowych. Potrafi wskazać alarmowe granice wybuchowości i toksycz-ności oraz zna zasady ich pomiaru. Posiada wiedzę z zakresu bezpiecznego ob-chodzenia się z produktami naftowymi. Zna wpływ transportowanych produk-tów naftowych na zdrowie człowieka. Wie jak należy postępować i udzielać pierwszej pomocy w przy-padku skażenia / zatrucia produktami naftowymi lub ich oparami


323

EKP2

Nie zna systemów wykry-wania pożarów, nie potrafi opisać budowy statkowych instalacji przeciwpożaro-wych. Nie posiada elementarnej wiedzy o środkach gaśni-czych i sprzęcie gaśniczym oraz o procedurach walki z pożarami na zbiornikow-cach

Posiada podstawową wie-dzę o systemach wykry-wania pożarów i potrafi opisać budowę statkowych instalacji przeciwpożaro-wych. Posiada zadowalającą wie-dzę o środkach gaśniczych i sprzęcie gaśniczym oraz o procedurach walki z pożarami na zbiornikow-cach

Zna budowę systemów wykrywania pożarów i po-trafi opisać i scharaktery-zować budowę statkowych instalacji przeciwpożaro-wych. Posiada zadowalającą wie-dzę o środkach gaśniczych i sprzęcie gaśniczym oraz potrafi omówić procedury walki z pożarami w aspek-cie różnych stopni zagro-żenia statku

Zna budowę systemów wykrywania pożarów i po-trafi opisać i scharaktery-zować budowę statkowych instalacji przeciwpożaro-wych. Zna również podstawowe zasady ich eksploatacji. Posiada wiedzę o środkach gaśniczych i sprzęcie ga-śniczym oraz potrafi omó-wić procedury walki z pożarami w aspekcie róż-nych stopni zagrożenia statku

EKP3

Nie posiada wiedzy z za-kresu wymogów i procedur dotyczących bezpieczeń-stwa i zarządzania bezpie-czeństwem na statku. Nie potrafi określić podstawo-wych wytycznych odnośnie przewozu produktów naf-towych zawartych w prze-pisach IMO, nie potrafi również omówić podsta-wowych założeń określo-nych w instrukcjach stat-kowego systemu bezpie-czeństwa

Posiada elementarną wie-dzę z zakresu wymogów i procedur dotyczących bezpieczeństwa i zarzą-dzania bezpieczeństwem na statku. Potrafi wymie-nić podstawowe wytyczne odnośnie przewozu pro-duktów naftowych zawar-tych w przepisach IMO. Potrafi również omówić instrukcje statkowego sys-temu bezpieczeństwa

Posiada wiedzę z zakresu wymogów i procedur doty-czących bezpieczeństwa i zarządzania bezpieczeń-stwem na statku. Potrafi wymienić i zinterpretować podstawowe przepisy od-nośnie przewozu produk-tów naftowych zawartych w przepisach IMO. Potrafi również omówić instrukcje statkowego systemu bez-pieczeństwa

Posiada wiedzę z zakresu wymogów i procedur doty-czących bezpieczeństwa i zarządzania bezpieczeń-stwem na statku. Potrafi wymienić i zinterpretować podstawowe przepisy i wymagania konstrukcyjne i sprzętowe dla statków przewożących produkty naftowe zawarte w przepi-sach IMO. Potrafi również omówić instrukcje statko-wego systemu bezpieczeń-stwa oraz zna zalecenia towarzystw klasyfikacyj-nych odnośnie bezpieczeń-stwa eksploatacji gazow-ców

EKP4

Nie zna budowy i zasady działania systemu wykry-wania oparów i gazów. Nie zna przenośnych urządzeń do pomiarów wybuchowo-ści, toksyczności i składu atmosfery w zbiornikach. Nie potrafi określić zasad uzyskiwania pozwoleń na prace specjalne na statku. Nie zna zasad tworzenia procedur oceny ryzyka przy pracach niebezpiecz-nych. Nie potrafi również objaśnić procedur i planów awaryjnych stosowanych w sytuacjach krytycznych

Zna budowę i zasadę dzia-łania systemu wykrywania oparów i gazu. Zna prze-nośne urządzenia do po-miarów wybuchowości, toksyczności i składu at-mosfery w zbiornikach. Potrafi określić zasady uzyskiwania pozwoleń na prace specjalne na statku. Zna zasady tworzenia pro-cedur oceny ryzyka przy pracach niebezpiecznych. Ma elementarną wiedzę z zakresu procedur stoso-wanych w sytuacjach kry-tycznych

Zna budowę, zasadę dzia-łania i sposoby testowania systemu wykrywania opa-rów i gazu. Zna przenośne urządzenia do pomiarów wybuchowości, toksyczno-ści i składu atmosfery w zbiornikach. Potrafi okre-ślić zasady uzyskiwania pozwoleń na prace specjal-ne oraz potrafi podać pod-stawowe zasady organiza-cji takich prac na statku. Zna zasady tworzenia pro-cedur oceny ryzyka przy pracach niebezpiecznych. Potrafi objaśnić procedury stosowane w sytuacjach krytycznych oraz ma ogól-ne rozeznanie o zasadach postępowania w takich sy-tuacjach

Zna budowę, zasadę dzia-łania i sposoby testowania systemu wykrywania opa-rów i gazu. Zna budowę i sposoby użycia przeno-śnych urządzeń do pomia-rów wybuchowości, tok-syczności i składu atmosfe-ry w zbiornikach. Potrafi określić zasady uzyskiwa-nia pozwoleń na prace spe-cjalne oraz potrafi omówić zasady organizacji takich prac na statku. Zna zasady tworzenia procedur oceny ryzyka przy pracach nie-bezpiecznych oraz potrafi w oparciu o te procedury wskazać prawidłowe dzia-łania. Potrafi objaśnić pro-cedury i plany awaryjne stosowane w sytuacjach krytycznych oraz ma ogól-ne rozeznanie o zasadach postępowania w takich sy-tuacjach


324


Rodzaj Opis


Dokumentacje statkowe Dokumentacje techniczno- ruchowe wybranych instalacji statkowych

Literatura:




3. IMO: Publikacje MEPC (Marine Environment Protection Committee) 2010–2013, www.imo.org. 4. ISM – International Management Code for the Safe Operation of Ships and for Pollution Preven-

tion. PRS. 2009. 5. 5. ISGOTT 5th edition. Wyd. International Chamber of Shipping Oil Companies, 2006.


1. Instrukcje techniczno-ruchowe wybranych zbiornikowców 2. Przykładowy SMS zbiornikowca










325

Eksploatacja chemikaliowców


327


Nr: 43.4 Przedmiot: Budowa statków do przewozu chemikaliów





Rok studiów: IV

Status przedmiotu:


kierunkowe



IV 12 2









Cele przedmiotu:

1. Poznanie, w oparciu o obowiązujące konwencje i przepisy, wymagań dotyczących konstrukcji, budowy i wyposażenia statków do przewozu chemikaliów luzem



EKP1 Posiada wiedzę na temat typów i konstrukcji statków oraz przepisów i specyfiki transportu morskiego chemikaliów luzem


K_K02, K_K03

EKP2

Zna rozwiązania techniczne konstrukcji zbiorników ładunkowych, budowę i wyposażenie systemów ła-dunkowych, systemów bezpieczeństwa oraz kontroli i kalkulacji ładunku


K_K02, K_K03

EKP3 Zna procedury certyfikacji i inspekcji systemów bezpieczeństwa statków do przewozu chemikaliów luzem


K_K02, K_K03




SEKP1 Potrafi scharakteryzować przepisy i specyfikę transportu morskiego chemikaliów luzem

EKP1 x


328

SEKP2

Potrafi opisać typy, własności fizyko-chemiczne ładunków oraz zagrożenia istniejące w trakcie transportu statkami chemikaliów lu-zem

EKP1 x

SEKP3 Potrafi scharakteryzować typy statków do przewozu chemikaliów luzem

EKP1 x

SEKP4

Potrafi opisać w oparciu o konwencje oraz przepisy klasyfikacyjne wymagania dotyczące konstrukcji kadłuba, zbiorników, systemów ła-dunkowych i systemów bezpieczeństwa

EKP2 x

SEKP5 Potrafi opisać konstrukcję chemikaliowców ty-pu 1, 2, 3

EKP2 x

SEKP6 Potrafi opisać budowę systemów ładunkowych, gazu obojętnego, odbioru oparów ładunku oraz kontroli i kalkulacji ładunku

EKP2 x

SEKP7

Potrafi wskazać i objaśnić podstawowe proce-dury certyfikacji, przeglądów i inspekcji syste-mów wykrywania gazu, awaryjnego szybkiego stopowania operacji transportu ładunku (Emer-gency Shut Down) oraz systemów bezpieczeń-stwa

EKP3 x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A

SEKP1 Transport morski chemikaliów, typy ładunków i przepisy dotyczące prze-wozu chemikaliów luzem

12

SEKP2 Własności fizyko-chemiczne typowych ładunków przewożonych przez chemikaliowce oraz zagrożenia dla zdrowia ludzkiego i środowiska wyni-kające z tych własności

SEKP1,3 Typy chemikaliowców i ich zdolności do przewozu specyficznych chemi-kaliów

SEKP4 Wymagania dotyczące konstrukcji i wyposażenia chemikaliowców w świetle obowiązujących konwencji i przepisów

SEKP5 Rozwiązania konstrukcyjne specyficzne dla chemikaliowców

SEKP6 Rozwiązania konstrukcyjne systemów ładunkowych i kontroli atmosfery w zbiornikach ładunkowych chemikaliowców

SEKP7 Certyfikacja, przeglądy i inspekcje specyficzne dla chemikaliowców

Razem: 12

Razem w roku: 12


329




Godziny zajęć 12



Łącznie 26


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny


EKP1

Nie posiada elementarnej wiedzy na temat specyfi-ki transportu morskiego chemikaliów. Nie zna podstawowych przepi-sów iuwarunkowań doty-czących transportu stat-kami chemikaliów lu-zem. Nie potrafi wymie-nić i opisać podstawo-wych typów chemika-liowców

Posiada elementarną wiedzę na temat specy-fiki transportu morskie-go chemikaliów. Zna podstawowe prze-pisy i wymogi dotyczą-ce transportu statkami chemikaliów luzem. Potrafi wymienić i opi-sać podstawowe typy chemikaliowców

Posiada podstawową wiedzę na temat specyfiki transportu morskiego chemikaliów. Po-trafi opisać własności fizy-ko-chemiczne ładunków. Zna podstawowe przepisy i wymogi dotyczące trans-portu statkami chemikaliów luzem. Potrafi opisać i scha-rakteryzować podstawowe typy chemikaliowców

Posiada ugruntowaną wiedzę na temat specyfiki transportu morskiego chemikaliów. Potra-fi opisać własności fizyko-chemiczne ładunków oraz scharakteryzować zagrożenia istniejące podczas transportu morskiego. Zna podstawowe przepisy i wymogi dotyczące transportu statkami chemika-liów luzem. Potrafi opisać i scharakteryzować podstawowe typy chemikaliowców

EKP2

Nie zna podstawowych wymagań dotyczących konstrukcji kadłuba chemikaliowców zawarte w przepisach klasyfika-cyjnych i IBC Code. Nie potrafi opisać konstrukcji podstawowych typów zbiorników ładunkowych chemikaliowców. Nie zna konfiguracji sys-temów ładunkowych, ga-zu obojętnego oraz sys-temów bezpieczeństwa

Potrafi określić pod-stawowe wymagania dotyczące konstrukcji kadłuba chemikaliow-ców zawarte w przepi-sach klasyfikacyjnych i IBC Code. Posiada elementarną wiedzę z zakresu kon-strukcji podstawowych typów zbiorników ła-dunkowych chemika-liowców. Potrafi opisać konfigurację systemów ładunkowych, gazu ob-ojętnego oraz systemów bezpieczeństwa

Potrafi określić i scharakte-ryzować podstawowe wy-magania dotyczące kon-strukcji kadłuba chemika-liowców zawarte w przepi-sach klasyfikacyjnych i IBC Code. Posiada wiedzę z za-kresu konstrukcji podstawo-wych typów zbiorników ła-dunkowych chemikaliow-ców. Potrafi opisać konfigu-rację systemów ładunko-wych, gazu obojętnego oraz systemów bezpieczeństwa

Potrafi określić i scharaktery-zować podstawowe wymaga-nia dotyczące konstrukcji ka-dłuba chemikaliowców zawar-te w przepisach klasyfikacyj-nych i IBC Code. Posiada wie-dzę z zakresu konstrukcji zbiorników ładunkowych che-mikaliowców. Potrafi scharak-teryzować technologię i materiały użyte do budowy zbiorników ładunkowych. Po-trafi opisać konfigurację sys-temów ładunkowych, gazu ob-ojętnego, systemów bezpie-czeństwa oraz systemu vapour return system

EKP3

Nie potrafi wymienić i zdefiniować podstawo-wych procedur przeglą-dów, inspekcji i certyfi-kacji systemów bezpie-czeństwa chemikaliow-ców

Potrafi wymienić i zde-finiować podstawowe procedury przeglądów, inspekcji i certyfikacji systemów bezpieczeń-stwa chemikaliowców

Potrafi scharakteryzować podstawowe procedury przeglądów, inspekcji i cer-tyfikacji systemów wykry-wania gazu, kontroli ciśnie-nia zbiorników ładunkowych oraz systemów bezpieczeń-stwa chemikaliowców

Potrafi scharakteryzować pod-stawowe procedury przeglą-dów, inspekcji i certyfikacji systemów wykrywania gazu, kontroli ciśnienia w zbior-nikach ładunkowych oraz sys-temów bezpieczeństwa chemi-kaliowców. Posiada wiedzę z zakresu budowy przyrządów testujących oraz zna zasady użycia i obchodzenia się z te-sterami


330


Rodzaj Opis


Dokumentacje statkowe Dokumentacje techniczno-ruchowe wybranych instalacji statkowych che-mikaliowca

Literatura:




3. IMO: International Code for the Construction & Equipment of Ships Carrying Dangerous Chemi-cals in Bulk (IBC Code), 2007 edition.


5. ISGOTT. 5th edition, International Chamber of Shipping Oil Companies, 2006.


1. Instrukcje techniczno-ruchowe wybranych chemikaliowców. 2. Przykładowy SMS chemikaliowca.










331


Nr: 44.4 Przedmiot: Eksploatacja statków do przewozu chemikaliów





Rok studiów: IV

Status przedmiotu:


kierunkowe



IV 18E 6 3









Cele przedmiotu:

1. Poznanie zasad eksploatacji systemów ładunkowych, pomp cargo, systemów hydraulicznych, sys-temów obsługi i kalkulacji ładunku oraz systemów bezpieczeństwa statków do przewozu chemi-kaliów

2. Opanowanie umiejętności przeprowadzania podstawowych operacji ładunkowych




K_W04, K_W10, K_W12, K_U01, K_U07, K_U13, K_U15,

K_U23, K_K02, K_K03

EKP2

Zna zasady eksploatacji urządzeń stosowanych w syste-mach ładunkowych, pomp cargo, ich napędów, instalacji gazu obojętnego (Inert) oraz systemu VRS (vapour re-covery system)

K_W04, K_W10, K_W12, K_U01, K_U07, K_U13, K_U15,

K_U23, K_K02, K_K03

EKP3 Zna zasady obsługi i testowania systemów detekcji, kon-troli atmosfery w zbiornikach, systemów bezpieczeństwa oraz systemów kalkulacji ładunku

K_W04, K_W10, K_W12, K_U01, K_U07, K_U13, K_U15,

K_U23, K_K02, K_K03

EKP4 Posiada umiejętność przeprowadzania podstawowych ope-racji ładunkowych dla statku do przewozu chemikaliów

K_W04, K_W10, K_W12, K_U01, K_U07, K_U13, K_U15,

K_U23, K_K02, K_K03


332




SEKP1 Zna specyfikę procedur ładunkowych dla stat-ków do przewozu chemikaliów luzem

EKP1 x x

SEKP2

Zna następujące procedury: a) wyładunku i załadunku statku, b) resztkowania zbiorników, c) przygotowania zbiorników do inspekcji:

– inertowania zbiorników, – wymiany inertu na powietrze (GAS

FREE)

EKP1 x x

SEKP3

Potrafi opisać instalacje rurociągów ładunko-wych, sposoby ich montażu w kadłubie statku, elementy kompensujące kurczliwość termiczną materiałów. Potrafi opisać konstrukcję i systemy zaworów w systemie cargo

EKP1 x

SEKP4 Potrafi opisać sposoby pobierania próbek ładun-ku

EKP1

SEKP5 Zna system szybkiego stopowania operacji cargo (Emergency Shut Down System)

EKP 1,3

x


EKP 1,2

x

SEKP7 Potrafi opisać konstrukcję oraz zasady eksploat-acji systemów zabezpieczenia przed rozlewem

EKP 1,3

x

SEKP8


EKP3 x

SEKP9 Zna budowę i zasady eksploatacji systemów hy-draulicznych pomp ładunkowych

EKP2 x

SEKP 10


EKP2 x

SEKP 11

Potrafi omówić procedurę instalacji awaryjnej pompy ładunkowej w zbiorniku chemikaliowca

EKP2 x

SEKP 12

Potrafi opisać konfigurację, zasady eksploatacji i testowania systemu detekcji gazów

EKP3 x x

SEKP 13


EKP 3,4

x x


333

SEKP 14


EKP4 x x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A

SEKP1 Specyfika procedur za/wyładunku z uwagi na cechy konstrukcyjne specy-ficzne dla chemikaliowcach

18

SEKP2 Procedury operacji ładunkowych na chemikaliowcach i systemy technicz-ne do ich obsługi

SEKP 3,4,5

Rurociągi i armatura stosowana na chemikaliowcach w systemach ładun-kowych

SEKP 6,7,8

Systemy obsługi ładunku (inert gaz, system połączenia statku z lądem, VRS)

SEKP9 Eksploatacja pomp stosowanych w systemach ładunkowych

SEKP 10,11

Eksploatacja pomp ładunkowych i systemów ich napędu stosowanych na chemikaliowcach

SEKP 12,13

Obsługa instalacji detekcji gazów toksycznych oraz kontroli ciśnienia w zbiornikach ładunkowych chemikaliowca

SEKP14 Obsługa kontroli ilości ładunku w zbiornikach ładunkowych chemika-liowca

Razem: 18

S

SEKP1,2, 12,13,14

Operacja załadunku chemikaliowca

6

SEKP1,2, 12,13,14

Operacja wyładunku chemikaliowca

SEKP1,2, 12,13

Operacja regulacji atmosfery ciśnienia i i zawartości tlenu w zbiornikach ładunkowych chemikaliowca

SEKP1,2, 12,13

Współpraca równoległa pomp ładunkowych

Razem: 6

Razem w roku: 24




Godziny zajęć 24



Łącznie 31


334


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny


EKP1

Nie posiada elementar-nej wiedzy na temat budowy i zasad eksplo-atacji systemów cargo oraz nie potrafi wymie-nić podstawowych pro-cedur ładunkowych

Posiada elementarną wie-dzę na temat budowy i za-sad eksploatacji systemów cargo oraz potrafi wymie-nić podstawowe procedu-ry ładunkowe


Potrafi opisać budowę i arma-turę systemów cargo, potrafi wyjaśnić funkcje i zasady eksploatacji systemów bez-pieczeństwa i obsługi ładunku oraz potrafi scharakteryzować podstawowe procedury ła-dunkowe

EKP2

Nie posiada elementar-nej wiedzy na temat budowy i zasad eksplo-atacji pomp cargo i wy-twornic inert gazu. Nie potrafi objaśnić schematów systemu in-ert gazu

Posiada elementarną wie-dzy na temat budowy i za-sad eksploatacji pomp cargo i wytwornic inert gazu. Potrafi objaśnić schematy systemu inert gazu

Posiada podstawową wiedzę na temat budowy i zasad eksploatacji pomp cargo i wytwornic inert gazu. Potrafi objaśnić schematy systemu inert gazu oraz scharaktery-zować ich funkcje

Posiada ugruntowaną wiedzę na temat budowy i zasad eks-ploatacji pomp cargo i wytwornic inert gazu. Potrafi objaśnić schematy systemu inert gazu scharakteryzować ich funkcje oraz omówić pro-cedury eksploatacyjne

EKP3

Nie posiada elementar-nej wiedzy na temat budowy i zasad obsługi i sposobów testowania systemów detekcji ga-zów. Nie potrafi opisać urządzeń i metod kon-troli atmosfery w zbiornikach. Nie potrafi opisać budowy i zasady działania radarowych systemów pomiaru po-ziomu ładunku w zbiornikach oraz nie umie wyjaśnić zasady kalkulacji ilości ładun-ku

Posiada elementarną wie-dzę na temat struktury systemów detekcji gazów. Potrafi określić progi alarmowe i zdefiniować zagrożenia wynikające z ich przekroczenia. Potrafi opisać urządzenia i meto-dy kontroli atmosfery w zbiornikach. Potrafi opisać konfigurację sys-temów radarowych po-miaru poziomu ładunku w zbiornikach oraz umie opisać strukturę kompute-rowego systemu kalkulacji ilości ładunku

Posiada podstawową wiedzę na temat struktury systemów detekcji gazów. Potrafi okre-ślić progi alarmowe i zdefi-niować zagrożenia wynika-jące z ich przekroczenia. Po-trafi opisać urządzenia i me-tody kontroli atmosfery w zbiornikach. Potrafi opisać konfigurację systemów rada-rowych pomiaru poziomu ładunku w zbiornikach oraz umie wyjaśnić strukturę komputerowego systemu kalkulacji ilości ładunku. Zna zasady kalkulacji ilości ładunku

Posiada gruntowaną wiedzę na temat struktury systemów detekcji gazów. Potrafi okre-ślić progi alarmowe i zdefi-niować zagrożenia wynikają-ce z ich przekroczenia. Zna metody testowania systemu i urządzeń pomiarowych. Po-trafi opisać urządzenia i me-tody kontroli atmosfery w zbiornikach. Potrafi opisać i scharakteryzować konfigu-rację systemów radarowych pomiaru poziomu ładunku w zbiornikach. Posiada wie-dzę z zakresu eksploatacji tych systemów oraz ich kali-bracji. Potrafi scharakteryzo-wać strukturę komputerowego systemu kalkulacji ilości ła-dunku, oraz zna zasady obli-czania ilości ładunku

EKP4

Nie posiada elementar-nej wiedzy teoretycznej z zakresu procedur podstawowych operacji ładunkowych. W ra-mach ćwiczeń na symu-latorze nie potrafi pra-widłowo przeprowadzić podstawowych operacji ładunkowych

Posiada elementarną wie-dzę teoretyczną z zakresu procedur podstawowych operacji ładunkowych. W ramach ćwiczeń na symulatorze potrafi pra-widłowo przeprowadzić podstawowe operacje ła-dunkowe


Posiada podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu proce-dur podstawowych operacji ładunkowych. Zna podstawo-we zasady bezpiecznego transferu ładunków. W ra-mach ćwiczeń na symulatorze potrafi prawidłowo przepro-wadzić podstawowe operacje ładunkowe. Posiada umiejęt-ność diagnozowania symulo-wanych awarii i potrafi roz-wiązywać wynikające z nich problemy


335


Rodzaj Opis



Symulatory Ćwiczenia realizowane na symulatorach w zakresie przeprowadzania operacji ładunkowych na statkach do przewozu chemikaliów luzem

Literatura:








1. Instrukcje techniczno-ruchowe wybranych chemikaliowców. 2. Przykładowy SMS chemikaliowca. 3. Przykładowy P&A manual ( Procedure & Arrangement) dla chemikaliowca.










336


Nr: 45.4 Przedmiot: Ekologiczne aspekty eksploatacji chemikaliowców





Rok studiów: IV

Status przedmiotu:


kierunkowe



IV 12 2









Cele przedmiotu:

1. Pozyskanie wiedzy z zakresu: ekologicznych aspektów eksploatacji chemikaliowców, procedur eksploatacji chemikaliowców związanych z ograniczeniem oddziaływania chemikaliów na śro-dowisko i zdrowie człowieka, procedur zapobiegania wypadkom ekologicznym oraz procedur awaryjnych



EKP1

Zna oraz identyfikuje ryzyko niebezpiecznego oddziaływania chemi-kaliów na człowieka i środowisko oraz zna, rozumie, potrafi prak-tycznie wykorzystać i zastosować międzynarodowe przepisy specy-ficzne dla chemikaliowców dotyczące ochrony środowiska

K_W10, K_U01, K_U04, K_U11,

EKP2

Zna sposoby kontroli oraz umie kontrolować atmosferę zbiorników ładunkowych z wykorzystaniem specjalistycznego sprzętu oraz zna procedury mycia zbiorników oraz umie zaplanować prawidłowo ope-rację mycia zbiorników ładunkowych

K_W10, K_U01, K_U04, K_U11

EKP3 Zna procedury związane z zapobieganiem wypadkom ekologicznym oraz zna procedury awaryjne i potrafi prawidłowo reagować na sytu-acje awaryjne

K_W12 K_U01, K_U04, K_U11,

EKP4 Zna publikacje: P&A Manual, IBC Code i SMPEP, Ballast Manage-ment Plan, MSDS oraz umie praktycznie je wykorzystać

K_W15 K_U01, K_U04, K_U11,


337




SEKP1 Zna, rozumie, potrafi praktycznie wykorzystać i zastosować międzynarodowe przepisy specy-ficzne dla chemikaliowców

EKP1 x

SEKP2 Zna oraz identyfikuje ryzyko niebezpiecznego oddziaływania chemikaliów na człowieka i śro-dowisko

EKP1 x

SEKP3 Zna sposoby kontroli oraz umie kontrolować atmosferę zbiorników ładunkowych z wykorzy-staniem specjalistycznego sprzętu

EKP2 x

SEKP4 Zna procedury mycia zbiorników oraz umie za-planować prawidłowo operację mycia zbiorni-ków ładunkowych

EKP2 x

SEKP5

Zna procedury awaryjne związane z zapobiega-niem wypadkom ekologicznym oraz zna proce-dury awaryjne. Prawidłowo reaguje na sytuacje awaryjne

EKP3 x

SEKP6

Zna publikacje: P&A Manual, IBC Code i SMPEP, Ballast Management Plan, MSDS, Cargo Record Book oraz umie praktycznie je wykorzystać

EKP4 x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A

SEKP 1,2

Zagrożenia dla zdrowia załogi i środowiska związane z przewozem che-mikaliów na statkach

12

SEKP 2,3

Atmosfera zbiorników ładunkowych na chemikaliowcu i sposoby jej kon-troli

SEKP1 Ochrona p-poż. chemikaliowców

SEKP 1,2,3

Specjalistyczne wyposażenie sprzętowe na chemikaliowcach związane z ochroną środowiska

SEKP 1,5,6

Przepisy Marpol i uzgodnienia IMP-MPEC o zapobieganiu rozlewom oraz ochronie środowiska dotyczące chemikaliowców

SEKP1,6 Przyrządy i wyposażenie do kontroli bezpieczeństwa na chemikaliowcach

SEKP6 Procedury przygotowania operacji ładunkowych chemikaliowca

SEKP6 Procedury balastowania statku

SEKP 1,4,6

Generalne procedury mycia zbiorników ładunkowych i dyspozycji resztek ładunku oraz wentylacji zbiorników

SEKP5 Procedury alarmowe i awaryjne na chemikaliowcach

Razem: 12

Razem w roku: 12


338




Godziny zajęć 12



Łącznie 20


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny


EKP1

Nie zna oraz nie potrafi zi-dentyfikować ryzyka nie-bezpiecznego oddziaływa-nia chemikaliów na czło-wieka i środowisko oraz nie zna międzynarodowych przepisów specyficznych dla chemikaliowców doty-czących ochrony środowi-ska

Ma elementarną wiedzę o niebezpiecznym oddzia-ływaniu chemikaliów na człowieka i środowisko oraz o międzynarodowych przepisach specyficznych dla chemikaliowców doty-czących ochrony środowi-ska

Potrafi zdefiniować i scharakteryzować wpływ na zdrowie czło-wieka i środowisko trans-portowanych chemikaliów oraz zna międzynarodowe przepisy specyficzne dla chemikaliowców dotyczą-ce ochrony środowiska

Potrafi zdefiniować i scha-rakteryzować wpływ na zdrowie człowieka i środo-wisko transportowanych chemikaliów oraz zna mię-dzynarodowe przepisy spe-cyficzne dla chemikaliow-ców dotyczące ochrony śro-dowiska. Posiada wiedzę o najnowszych publikacjach międzynarodowych

EKP2

Nie potrafi scharakteryzo-wać sposobów kontroli at-mosfery zbiorników ładun-kowych oraz nie zna pod-stawowych zasad mycia zbiorników ładunkowych

Posiada podstawową wie-dzę o sposobach kontroli atmosfery zbiorników ła-dunkowych oraz zna pod-stawowe zasady mycia zbiorników ładunkowych, potrafi zaplanować opera-cję mycia zbiorników ła-dunkowych

Potrafi scharakteryzować sposoby kontroli atmosfe-ry zbiorników ładunko-wych oraz zna zasady mycia zbiorników ładun-kowych, potrafi zaplano-wać prawidłowo operację mycia zbiorników ładun-kowych

Potrafi scharakteryzować sposoby kontroli atmosfery zbiorników ładunkowych oraz zna zasady mycia zbior-ników ładunkowych, potrafi zaplanować prawidłowo ope-rację mycia zbiorników ła-dunkowych statku dla róż-nych typowych i nietypo-wych chemikaliów

EKP3

Nie posiada wiedzy z za-kresu procedur związanych z zapobieganiem wypad-kom ekologicznym oraz nie zna procedur awaryj-nych

Posiada elementarną wie-dzę z zakresu procedur związanych z zapobiega-niem wypadkom ekolo-gicznym oraz zna proce-dury awaryjne

Posiada wiedzę z zakresu procedur związanych z zapobieganiem wypad-kom ekologicznym oraz zna procedury awaryjne i potrafi prawidłowo rea-gować na sytuacje awa-ryjne

Posiada wiedzę z zakresu procedur związanych z za-pobieganiem wypadkom ekologicznym oraz zna pro-cedury awaryjne i potrafi prawidłowo reagować na sy-tuacje awaryjne. Potrafi wskazać możliwości zwięk-szenia możliwości prewencji i zapobiegania wypadkom ekologicznym

EKP4

Nie potrafi nazwać i scha-rakteryzować publikacji dotyczących ekologicznych aspektów eksploatacji chemikaliowców

Posiada elementarną wie-dzę z zakresu publikacji: P&A Manual, IBC Code i SMPEP, Ballast Mana-gement Plan

Posiada wiedzę z zakresu publikacji: P&A Manual, IBC Code i SMPEP, Bal-last Management Plan oraz potrafi praktycznie ją wykorzystać

Posiada wiedzę z zakresu publikacji: P&A Manual, IBC Code i SMPEP, Ballast Manegement Plan oraz po-trafi praktycznie ją wykorzy-stać. Potrafi wskazać słabe punkty w instrukcjach i moż-liwości ich modyfikacji w celu zapobiegania wypad-kom ekologicznym


339


Rodzaj Opis



Dokumentacje statkowe P&A Manual, IBC Code i SMPEP, Ballast Manegement

Literatura:






5. ISGOTT 5th edition. Wyd. International Chamber of Shipping Oil Companies, 2006.


1. Instrukcje techniczno-ruchowe wybranych chemikaliowców. 2. Przykładowy „SMS” chemikaliowca. 3. Przykładowy „Balast Management Plan” chemikaliowca. 4. Przykładowy „Ship Marine Pollution Emergency Plan” chemikaliowca. 5. Przykładowy „MSDS (material safety data sheet)” chemikaliów przewożonych luzem. 6. Przykładowy „Precedures & Arrangement Manual” chemikaliowca.










340


Nr: 46.4 Przedmiot: Bezpieczeństwo pracy na chemikaliowcach





Rok studiów: IV

Status przedmiotu:


kierunkowe



IV 12 1









Cele przedmiotu:

1. Pozyskanie wiedzy z zakresu: bezpieczeństwa i zarządzania bezpieczeństwem, ryzyka związane-go z własnościami przewożonego ładunku, wykrywania i walki z pożarami oraz procedur postę-powania w sytuacjach krytycznych



EKP1

Zna zagadnienia dotyczące własności przewożonych chemikaliów w zbiornikach ładunkowych chemikaliowców takie jak toksyczność, wybuchowość oraz ich wpływ na zdrowie człowieka ze szczególnym uwzględnieniem zasad pierwszej pomocy medycznej

K_W10, K_U01, K_U04, K_U11

EKP2 Zna systemy wykrywania i walki z pożarami na statku K_W10, K_U01, K_U04, K_U11

EKP3 Zna wymogi SMS dotyczące bezpieczeństwa i zarządzania bezpie-czeństwem na statku

K_W12, K_U01, K_U04, K_U11

EKP4

Zna procedury „oceny ryzyka” przy podejmowaniu prac niebez-piecznych, procedury udzielania pozwoleń na prace specjalne oraz przyrządy do kontroli wybuchowości i toksyczności ładunku oraz zna procedury i systemy stosowane w sytuacjach krytycznych

K_W15, K_U01, K_U04, K_U11


341




SEKP1

Umie scharakteryzować palność, wybuchowość i toksyczność przewożonych chemikaliów. Potrafi wskazać alarmowe granice wybuchowo-ści i toksyczności

EKP1 x

SEKP2

Potrafi objaśnić szkodliwy wpływ oddziaływa-nia przewożonych ładunków na zdrowie czło-wieka. Potrafi opisać zasady udzielania pierwszej po-mocy medycznej

EKP1 x

SEKP3 Potrafi objaśnić zasady bezpiecznego postępo-wania z chemikaliami

EKP1 x


EKP2 x

SEKP5

Zna procedury: P&A, instrukcje statkowego sys-temu bezpieczeństwa (SMS manual), przepisy przewozu chemikaliów, wytyczne IMO oraz za-lecenia towarzystw klasyfikacyjnych odnośnie bezpiecznej eksploatacji instalacji magazynowa-nia i transportu produktów chemicznych

EKP3 x


EKP3 x

SEKP7

Potrafi opisać budowę, zasadę pracy i testowania systemu wykrywania oparów i gazów wybu-chowych. Potrafi scharakteryzować przenośne urządzenia do określania wybuchowości tok-syczności i składu atmosfery w przestrzeniach zamkniętych

EKP4 x


EKP4 x


EKP4 x

SEKP 10

Potrafi wyjaśnić zasady postępowania w sytuacji krytycznej oraz objaśnić procedury, plany awa-ryjne, sposoby postępowania w takich sytua-cjach

EKP4 x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A SEKP1 Wybrane zagadnienia dotyczące palności, toksyczności i wybuchowości chemikaliów przewożonych w zbiornikach ładunkowych chemikaliowców

12


342

SEKP 2,3

Oddziaływanie typowych chemikaliów na zdrowie człowieka oraz zasady niesienia pierwszej pomocy medycznej

SEKP4 Ochrona p-poż. gazowców, środki gaśnicze i systemy wykrywania i walki z pożarami

SEKP5 Procedury i wytyczne bezpiecznej eksploatacji instalacji chemikaliowców




SEKP9 Ocena ryzyka „Risk Assessment” przy podejmowaniu prac niebezpiecz-nych


Razem: 12

Razem w roku: 12




Godziny zajęć 12



Łącznie 30


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny


EKP1

Nie zna własności fizyko-chemicznych chemikaliów przewożonych w zbiornikach ładunko-wych. Nie wie jak należy postępować i udzielać pierwszej pomocy w przy-padku skażenia / zatrucia chemikaliami

Ma elementarną wiedzę o własnościach fizyko-chemicznych chemikaliów przewożonych w zbiorni-kach ładunkowych. Zna ich wpływ na zdrowie człowieka. Wie jak należy postępować i udzielać pierwszej pomocy w przy-padku skażenia / zatrucia chemikaliami

Potrafi zdefiniować i scha-rakteryzować palność, wy-buchowość i toksyczność gazów chemikaliów prze-wożonych w zbiornikach ładunkowych. Zna wpływ na zdrowie człowieka transportowanych chemika-liów. Wie jak należy postę-pować i udzielać pierwszej pomocy w przypadku ska-żenia / zatrucia chemika-liami

Potrafi zdefiniować i scha-rakteryzować palność, wy-buchowość i toksyczność chemikaliów przewożo-nych w zbiornikach ładun-kowych. Potrafi wskazać alarmowe granice wybu-chowości i toksyczności oraz zna zasady ich pomia-ru. Posiada wiedzę z zakre-su bezpiecznego obcho-dzenia się z chemikaliami. Zna wpływ transportowa-nych chemikaliów na zdrowie człowieka. Wie jak należy postępować i udzielać pierwszej pomo-cy w przypadku skażenia / zatrucia chemikaliami

EKP2 Nie zna systemów wykry-wania pożarów, nie potrafi opisać budowy statkowych

Posiada podstawową wie-dzę o systemach wykry-wania pożarów i potrafi

Zna budowę systemów wykrywania pożarów i po-trafi opisać i scharaktery-

Zna budowę systemów wykrywania pożarów i po-trafi opisać i scharaktery-


343

instalacji przeciwpożaro-wych. Nie posiada elementarnej wiedzy o środkach gaśni-czych i sprzęcie gaśniczym oraz o procedurach walki z pożarami na chemika-liowcach

opisać budowę statkowych instalacji przeciwpożaro-wych. Posiada zadowalającą wie-dzę o środkach gaśniczych i sprzęcie gaśniczym oraz o procedurach walki z po-żarami na chemikaliow-cach

zować budowę statkowych instalacji przeciwpożaro-wych. Posiada zadowalającą wie-dzę o środkach gaśniczych i sprzęcie gaśniczym oraz potrafi omówić procedury walki z pożarami w aspek-cie różnych stopni zagro-żenia statku

zować budowę statkowych instalacji przeciwpożaro-wych. Zna również podstawowe zasady ich eksploatacji. Posiada wiedzę o środkach gaśniczych i sprzęcie ga-śniczym oraz potrafi omó-wić procedury walki z pożarami w aspekcie róż-nych stopni zagrożenia statku

EKP3

Nie posiada wiedzy z za-kresu wymogów i procedur dotyczących bezpieczeń-stwa i zarządzania bezpie-czeństwem na statku. Nie potrafi określić podstawo-wych wytycznych odnośnie przewozu chemikaliów zawartych w przepisach IMO, nie potrafi również omówić podstawowych za-łożeń określonych w in-strukcjach statkowego sys-temu bezpieczeństwa

Posiada elementarną wie-dzę z zakresu wymogów i procedur dotyczących bezpieczeństwa i zarzą-dzania bezpieczeństwem na statku. Potrafi wymie-nić podstawowe wytyczne odnośnie przewozu chemi-kaliów zawartych w prze-pisach IMO. Potrafi rów-nież omówić instrukcje statkowego systemu bez-pieczeństwa

Posiada wiedzę z zakresu wymogów i procedur doty-czących bezpieczeństwa i zarządzania bezpieczeń-stwem na statku. Potrafi wymienić i zinterpretować podstawowe przepisy od-nośnie przewozu chemika-liów zawartych w przepi-sach IMO. Potrafi również omówić instrukcje statko-wego systemu bezpieczeń-stwa

Posiada wiedzę z zakresu wymogów i procedur doty-czących bezpieczeństwa i zarządzania bezpieczeń-stwem na statku. Potrafi wymienić i zinterpretować podstawowe przepisy i wymagania konstrukcyjne i sprzętowe dla statków przewożących chemikalia luzem zawarte w przepi-sach IMO. Potrafi również omówić instrukcje statko-wego systemu bezpieczeń-stwa oraz zna zalecenia towarzystw klasyfikacyj-nych odnośnie bezpieczeń-stwa eksploatacji gazow-ców

EKP4

Nie zna budowy i zasady działania systemu wykry-wania oparów i gazów. Nie zna przenośnych urządzeń do pomiarów wybuchowo-ści, toksyczności i składu atmosfery w zbiornikach. Nie potrafi określić zasad uzyskiwania pozwoleń na prace specjalne na statku. Nie zna zasad tworzenia procedur oceny ryzyka przy pracach niebezpiecz-nych. Nie potrafi również objaśnić procedur i planów awaryjnych stosowanych w sytuacjach krytycznych

Zna budowę i zasadę dzia-łania systemu wykrywania oparów i gazów. Zna prze-nośne urządzenia do po-miarów wybuchowości, toksyczności i składu at-mosfery w zbiornikach. Potrafi określić zasady uzyskiwania pozwoleń na prace specjalne na statku. Zna zasady tworzenia pro-cedur oceny ryzyka przy pracach niebezpiecznych. Ma elementarną wiedzę z zakresu procedur stoso-wanych w sytuacjach kry-tycznych

Zna budowę, zasadę dzia-łania i sposoby testowania systemu wykrywania opa-rów i gazów. Zna przeno-śne urządzenia do pomia-rów wybuchowości, tok-syczności i składu atmosfe-ry w zbiornikach. Potrafi określić zasady uzyskiwa-nia pozwoleń na prace spe-cjalne oraz potrafi podać podstawowe zasady orga-nizacji takich prac na stat-ku. Zna zasady tworzenia procedur oceny ryzyka przy pracach niebezpiecz-nych. Potrafi objaśnić pro-cedury stosowane w sytua-cjach krytycznych oraz ma ogólne rozeznanie o zasa-dach postępowania w ta-kich sytuacjach

Zna budowę, zasadę dzia-łania i sposoby testowania systemu wykrywania opa-rów i gazów. Zna budowę i sposoby użycia przeno-śnych urządzeń do pomia-rów wybuchowości, tok-syczności i składu atmosfe-ry w zbiornikach. Potrafi określić zasady uzyskiwa-nia pozwoleń na prace spe-cjalne oraz potrafi omówić zasady organizacji takich prac na statku. Zna zasady tworzenia procedur oceny ryzyka przy pracach nie-bezpiecznych oraz potrafi w oparciu o te procedury wskazać prawidłowe dzia-łania. Potrafi objaśnić pro-cedury i plany awaryjne stosowane w sytuacjach krytycznych oraz ma ogól-ne rozeznanie o zasadach postępowania w takich sy-tuacjach


344


Rodzaj Opis



Literatura:




3. IMO: International Code for the Construction & Equipment of Ships Carrying Dangerous Chemi-cals in Bulk (IBC Code). 2007 edition.




1. Instrukcje techniczno-ruchowe wybranych chemikaliowców. 2. Przykładowy SMS chemikaliowca.










345

Eksploatacja gazowców


347


Nr: 43.5 Przedmiot: Budowa statków do przewozu skroplonych gazów





Rok studiów: IV

Status przedmiotu:


kierunkowe



IV 15 2









Cele przedmiotu:

1. Poznanie, w oparciu o obowiązujące konwencje i przepisy, wymagań dotyczących konstrukcji, budowy i wyposażenia statków do przewozu skroplonych gazów



EKP1 Posiada wiedzę na temat typów i konstrukcji statków oraz przepisów i specyfiki transportu morskiego gazów skro-plonych


K_K02, K_K03

EKP2

Zna rozwiązania techniczne konstrukcji zbiorników ła-dunkowych, budowę i wyposażenie systemów ładunko-wych, systemów bezpieczeństwa oraz kontroli i kalkulacji ładunku


K_K02, K_K03

EKP3 Zna procedury certyfikacji i inspekcji systemów bezpie-czeństwa statków do przewozu gazów skroplonych


K_K02, K_K03




SEKP1 Potrafi scharakteryzować przepisy i specyfikę transportu morskiego gazów skroplonych

EKP1 x


348

SEKP2 Potrafi opisać typy, własności fizyko-chemicz-ne ładunków, oraz zagrożenia istniejące w trak-cie transportu statkami gazów skroplonych

EKP1 x

SEKP3 Potrafi scharakteryzować typy statków do przewozu gazów skroplonych

EKP1 x

SEKP4

Potrafi opisać w oparciu o konwencje, IGC Co-de oraz przepisy klasyfikacyjne wymagania do-tyczące konstrukcji kadłuba, zbiorników, po-mieszczenia kompresorów (Compressor & Mo-tor Room), systemów ładunkowych i systemów bezpieczeństwa

EKP2 x

SEKP5

Potrafi opisać konstrukcję i systemy izolacji zbiorników ładunkowych statków: – LPG (zbiorniki pryzmatyczne wstawiane); – LNG (zbiorniki wstawiane typy MOSS

oraz zbiorniki membranowe typu MARK III i No96)

EKP2 x

SEKP6 Potrafi opisać budowę systemów ładunkowych, gazu obojętnego, schładzania i skraplania par gazów oraz kontroli i kalkulacji ładunku

EKP2 x

SEKP7

Potrafi wskazać i objaśnić podstawowe proce-dury certyfikacji, przeglądów i inspekcji syste-mów wykrywania gazu, zraszania i kurtyn wodnych, awaryjnego szybkiego zamykania zaworów systemu ładunkowego (Emergency Shut Down) oraz systemów bezpieczeństwa

EKP3 x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A

SEKP1 Transport morski gazów, typy ładunków i przepisy dotyczące przewozu gazów skroplonych

15

SEKP2 Własności fizyko-chemiczne typowych ładunków przewożonych przez gazowce oraz zagrożenia dla zdrowia ludzkiego i środowiska wynikające z tych własności

SEKP1,3 Typy gazowców i ich zdolności do przewozu specyficznych gazów

SEKP4 Wymagania dotyczące konstrukcji i wyposażenia gazowców w świetle obowiązujących konwencji i przepisów (IGC Code)

SEKP5 Rozwiązania konstrukcyjne specyficzne dla gazowców

SEKP6 Rozwiązania konstrukcyjne systemów ładunkowych i kontroli atmosfery w zbiornikach ładunkowych gazowców

SEKP7 Certyfikacja, przeglądy i inspekcje specyficzne dla gazowców

Razem: 15

Razem w roku: 15


349




Godziny zajęć 15



Łącznie 30


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny


EKP1

Nie posiada elementar-nej wiedzy na temat specyfiki transportu morskiego gazów skro-plonych. Nie zna pod-stawowych przepisów i uwarunkowań dotyczą-cych transportu statka-mi gazów skroplonych. Nie potrafi wymienić i opisać podstawowych typy gazowców

Posiada elementarną wiedzę na temat specy-fiki transportu mor-skiego gazów skroplo-nych. Zna podstawowe przepisy i wymogi do-tyczące transportu stat-kami gazów skroplo-nych. Potrafi wymienić i opisać podstawowe typy gazowców

Posiada podstawową wiedzę na temat specyfi-ki transportu morskiego gazów skroplonych. Potrafi opisać własności fizyko-chemiczne ładun-ków. Zna podstawowe przepisy i wymogi doty-czące transportu statkami gazów skroplonych. Po-trafi opisać i scharaktery-zować podstawowe typy gazowców

Posiada ugruntowaną wiedzę na te-mat specyfiki transportu morskiego gazów skroplonych. Potrafi opisać własności fizyko-chemiczne ładun-ków oraz scharakteryzować zagro-żenia istniejące podczas transportu morskiego. Zna podstawowe prze-pisy i wymogi dotyczące transportu statkami gazów skroplonych. Potra-fi opisać i scharakteryzować pod-stawowe typy gazowców

EKP2

Nie zna podstawowych wymagań dotyczących konstrukcji kadłuba ga-zowców zawartych w przepisach klasyfika-cyjnych i IGC Code. Nie potrafi opisać kon-strukcji podstawowych typów zbiorników ła-dunkowych gazowców. Nie zna konfiguracji systemów ładunko-wych, gazu obojętnego oraz systemów bezpie-czeństwa

Potrafi określić pod-stawowe wymagania dotyczące konstrukcji kadłuba gazowców za-warte w przepisach kla-syfikacyjnych i IGC Code. Ma elementarną wiedzę z zakresu kon-strukcji podstawowych typów zbiorników ła-dunkowych gazowców. Potrafi opisać konfigu-rację systemów ładun-kowych, gazu obojęt-nego oraz systemów bezpieczeństwa

Potrafi określić i scharak-teryzować podstawowe wymagania dotyczące konstrukcji kadłuba ga-zowców zawarte w prze-pisach klasyfikacyjnych i IGC Code. Ma wiedzę z zakresu konstrukcji podstawowych typów zbiorników ładunkowych gazowców. Potrafi opisać konfigurację systemów ładunkowych, gazu obo-jętnego, systemów bez-pieczeństwa oraz syste-mów skraplania gazów

Potrafi określić i scharakteryzować podstawowe wymagania dotyczące konstrukcji kadłuba gazowców za-warte w przepisach klasyfikacyj-nych i IGC Code. Ma wiedzę z za-kresu konstrukcji zbiorników ła-dunkowych gazowców. Potrafi scharakteryzować technologię i ma-teriały użyte do izolacji zbiorników ładunkowych. Potrafi opisać konfi-gurację systemów ładunkowych, gazu obojętnego, systemów bezpie-czeństwa oraz systemów skraplania gazów

EKP3

Nie potrafi wymienić i zdefiniować podsta-wowych procedur prze-glądów, inspekcji i cer-tyfikacji systemów bez-pieczeństwa gazowców

Potrafi wymienić i zde-finiować podstawowe procedury przeglądów, inspekcji i certyfikacji systemów bezpieczeń-stwa gazowców

Potrafi scharakteryzować podstawowe procedury przeglądów, inspekcji i certyfikacji systemów wykrywania gazu, zra-szania i kurtyn wodnych, awaryjnego szybkiego zamykania zaworów ła-dunkowych oraz syste-mów bezpieczeństwa ga-zowców

Potrafi scharakteryzować podsta-wowe procedury przeglądów, in-spekcji i certyfikacji systemów wy-krywania gazu, zraszania i kurtyn wodnych, awaryjnego szybkiego zamykania zaworów ładunkowych oraz systemów bezpieczeństwa ga-zowców. Posiada wiedzę z zakresu budowy przyrządów testujących oraz zna zasady użycia i obchodze-nia się z testerami (mieszaniny ga-zów do testowania systemów bez-pieczeństwa)


350


Rodzaj Opis



Literatura:


1. Chorowski M.: Kriogenika. Podstawy i zastosowania. IPPU Masta, 2007. 2. ABS Pacyfic Division: ABS Gas Carrier Course. 3. McGuire G., White B.: Liquefied Gas Handling Principles on Ship and in Terminals. SIGTTO,

2000. 4. Matyszczak M.: Nowe rozwiązania techniczne zastosowane w systemach ładunkowych statków do

przewozu skroplonego gazu ziemnego. Nafta-Gaz 2012 Nr 2/2012. 5. IMO: International Code for the Construction & Equipment of Ships Carrying Liquefied Gases in

Bulk. 6. Harris Syd: Fully Refrigerated LPG Carriers.


1. Woolcott T.M.: Liquified Petroleum Gas Tanker Practice. 2nd ED, 2009. 2. SIGTTO. Liquefied Gas Carriers: Your Personal Safety Guide. 3. Witherbys Seamanship International: Tanker Safety Training (Liquefied Gas) Specialized Level

2007.








351


Nr: 44.5 Przedmiot: Eksploatacja statków do przewozu skroplonych gazów





Rok studiów: IV

Status przedmiotu:


kierunkowe



IV 18E 6 3



1. Budowa statków do przewozu skroplonych gazów






Cele przedmiotu:

1. Poznanie zasad eksploatacji systemów ładunkowych, pomp cargo, sprężarek gazu, systemów ob-sługi i kalkulacji ładunku oraz systemów bezpieczeństwa statków do przewozu gazów skroplo-nych

2. Nabycie umiejętności przeprowadzania podstawowych operacji ładunkowych





K_K02, K_K03

EKP2

Zna zasady eksploatacji sprężarek stosowanych w syste-mach ładunkowych, pomp cargo, ich napędów, instalacji gazu obojętnego (Inert) oraz systemów schładzania ładun-ku statków do przewozu skroplonych gazów


K_K02, K_K03

EKP3 Zna zasady obsługi i testowania systemów detekcji gazów, kontroli atmosfery w zbiornikach, systemów bezpieczeń-stwa oraz systemów kalkulacji ładunku


K_K02, K_K03

EKP4 Posiada umiejętność przeprowadzania podstawowych ope-racji ładunkowych dla statku do przewozu skroplonych gazów


K_K02, K_K03


352




SEKP1 Zna specyfikę procedur ładunkowych dla stat-ków LPG, LEG, LNG

EKP1 x x

SEKP2

Zna następujące procedury: a) przygotowania zbiorników przed pierwszym

załadunkiem lub po dokowaniu: – osuszania, – inertowania, – zagazowania i schłodzenia,

b) wyładunku i załadunku statku, c) resztkowania zbiorników, d) przygotowania zbiorników do inspekcji:

– ogrzania zbiorników, – odparowanie resztek skroplonego gazu, – osuszenia zbiorników, – zainertowania zbiorników, – wymiany inertu na powietrze

EKP1 x x

SEKP3

Potrafi opisać instalacje rurociągów ładunko-wych, sposoby ich montażu w kadłubie statku, systemy izolacji, elementy kompensujące kurcz-liwość termiczną materiałów. Potrafi opisać konstrukcję i systemy sterowania zaworów kriogenicznych

EKP1 x

SEKP4 Potrafi opisać stacjonarne instalacje zamonto-wane w zbiornikach do pobierania próbek ła-dunku

EKP1 x

SEKP5 Zna system szybkiego zamykania zaworów ła-dunkowych (Emergency Shut Down System)

EKP 1,3

x x


EKP 1,2

x

SEKP7

Potrafi opisać konstrukcję oraz zasady eksploat-acji systemów zraszania i kurtyn wodnych eli-minujących destrukcyjny wpływ rozlewów i przecieków ciekłego gazu na wytrzymałość ka-dłuba statku

EKP 1,3

x x

SEKP8


EKP3 x x

SEKP9 Zna budowę i zasady eksploatacji tłokowych i wirowych sprężarek gazu stosowanych w sys-temach ładunkowych statków LPG, LEG, LNG

EKP2 x

SEKP 10


EKP2 x x


353

SEKP 11

Potrafi omówić procedurę instalacji awaryjnej pompy ładunkowej w zbiorniku gazowców

EKP2 x

SEKP 12

Potrafi omówić budowę i zasady eksploatacji urządzeń i systemów skraplania par gazów ła-dunku (BOG) stosowanych na statkach LPG i LNG oraz instalacji zraszania skroplonym ga-zem atmosfery zbiorników ładunkowych

EKP2 x x

SEKP 13

Potrafi opisać konfigurację, zasady eksploatacji i testowania systemu detekcji gazów

EKP3 x x

SEKP 14


EKP 3,4

x x

SEKP 15


EKP4 x x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A

SEKP1 Specyfika procedur za/wyładunku z uwagi na cechy konstrukcyjne specyficzne dla gazowców

18

SEKP2 Procedury operacji ładunkowych na gazowcach i systemy tech-niczne do ich obsługi

SEKP3,4,5 Rurociągi i armatura stosowana na gazowcach w systemach ładun-kowych

SEKP6,7,8 Systemy obsługi ładunku (inert gaz, system zraszania i kurtyn wodnych, system połączenia statku z lądem)

SEKP9 Eksploatacja sprężarek gazu stosowanych w systemach ładunko-wych i w systemach chłodzenia ładunku

SEKP10,11 Eksploatacja pomp ładunkowych i systemów ich napędu stosowa-nych na gazowcach

SEKP12 Eksploatacja systemów chłodzenia ładunku w zbiornikach ładun-kowych gazowców dla wybranych rozwiązań konstrukcyjnych

SEKP13,14 Obsługa instalacji detekcji gazów toksycznych oraz kontroli ci-śnienia w zbiornikach ładunkowych gazowca

SEKP15 Obsługa kontroli ilości ładunku w zbiornikach ładunkowych ga-zowca

Razem: 18

S

SEKP1,2,12,13,14 Operacja załadunku gazowca

6 SEKP1,2,12,13,14 Operacja wyładunku gazowca

SEKP1,2,12,13,14 Operacja regulacji ciśnienia i temperatury gazu przewożonego na gazowcu

SEKP1,2,12,13,14 Współpraca równoległa pomp ładunkowych

Razem: 6


354

Razem w roku: 24




Godziny zajęć 24



Łącznie ?


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny


EKP1

Nie posiada elementar-nej wiedzy na temat bu-dowy i zasad eksploata-cji systemów cargo oraz nie potrafi wymienić podstawowych proce-dur ładunkowych

Posiada elementarną wie-dzę na temat budowy i za-sad eksploatacji systemów cargo oraz potrafi wymie-nić podstawowe procedury ładunkowe


Potrafi opisać budowę i ar-maturę systemów cargo, po-trafi wyjaśnić funkcje i zasa-dy eksploatacji systemów bezpieczeństwa i obsługi ła-dunku oraz potrafi scharakte-ryzować podstawowe proce-dury ładunkowe

EKP2

Nie posiada elementar-nej wiedzy na temat bu-dowy i zasad eksploata-cji sprężarek, pomp cargo i wytwornic in-ertgazu. Nie potrafi ob-jaśnić schematów sys-temu inertgazu i wybra-nego systemu schładza-nia ładunku

Posiada elementarną wie-dzy na temat budowy i za-sad eksploatacji sprężarek, pomp cargo i wytwornic inertgazu. Potrafi objaśnić schematy systemu inertga-zu i wybranego systemu schładzania ładunku

Posiada podstawową wiedzę na temat budowy i zasad eksploatacji sprężarek, pomp cargo i wytwornic inertgazu. Potrafi objaśnić schematy systemu inertgazu i wybra-nego systemu schładzania ła-dunku oraz scharakteryzo-wać ich funkcje

Posiada ugruntowaną wiedzę na temat budowy i zasad eksploatacji sprężarek, pomp cargo i wytwornic inertgazu. Potrafi objaśnić schematy systemu inertgazu i wybra-nego systemu schładzania ła-dunku, scharakteryzować ich funkcje oraz omówić proce-dury eksploatacyjne

EKP3

Nie posiada elementar-nej wiedzy na temat bu-dowy i zasad obsługi i sposobów testowania systemów detekcji ga-zów. Nie potrafi opisać urządzeń i metod kon-troli atmosfery w zbior-nikach. Nie potrafi opi-sać budowy i zasady działania radarowych systemów pomiaru po-ziomu ładunku w zbior-nikach oraz nie umie wyjaśnić zasady kalku-lacji ilości ładunku

Posiada elementarną wie-dzę na temat struktury sys-temów detekcji gazów. Potrafi określić progi alarmowe i zdefiniować zagrożenia wynikające z ich przekroczenia. Potrafi opisać urządzenia i meto-dy kontroli atmosfery w zbiornikach. Potrafi opi-sać konfigurację systemów radarowych pomiaru po-ziomu ładunku w zbiorni-kach, oraz umie opisać strukturę komputerowego systemu kalkulacji ilości ładunku

Posiada podstawową wiedzę na temat struktury systemów detekcji gazów. Potrafi okre-ślić progi alarmowe i zdefi-niować zagrożenia wynikają-ce z ich przekroczenia. Potra-fi opisać urządzenia i metody kontroli atmosfery w zbior-nikach. Potrafi opisać konfi-gurację systemów radaro-wych pomiaru poziomu ła-dunku w zbiornikach oraz umie wyjaśnić strukturę komputerowego systemu kalkulacji ilości ładunku. Zna zasady kalkulacji ilości ładunku

Posiada ugruntowaną wiedzę na temat struktury systemów detekcji gazów. Potrafi okre-ślić progi alarmowe i zdefi-niować zagrożenia wynikają-ce z ich przekroczenia. Zna metody testowania systemu i urządzeń pomiarowych. Po-trafi opisać urządzenia i me-tody kontroli atmosfery w zbiornikach. Potrafi opisać i scharakteryzować konfigu-rację systemów radarowych pomiaru poziomu ładunku w zbiornikach. Posiada wie-dzę z zakresu eksploatacji tych systemów oraz ich kali-bracji. Potrafi scharaktery-zować strukturę komputero-wego systemu kalkulacji ilo-ści ładunku oraz zna zasady obliczania ilości ładunku


355

EKP4

Nie posiada elementar-nej wiedzy teoretycznej z zakresu procedur pod-stawowych operacji ła-dunkowych. W ramach ćwiczeń na symulatorze nie potrafi prawidłowo przeprowadzić podsta-wowych operacji ła-dunkowych

Posiada elementarną wie-dzę teoretyczną z zakresu procedur podstawowych operacji ładunkowych. W ramach ćwiczeń na sy-mulatorze potrafi prawi-dłowo przeprowadzić pod-stawowe operacje ładun-kowe


Posiada podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu proce-dur podstawowych operacji ładunkowych. Zna podsta-wowe zasady bezpiecznego transferu ładunków. W ra-mach ćwiczeń na symulato-rze potrafi prawidłowo prze-prowadzić podstawowe ope-racje ładunkowe. Posiada umiejętność diagnozowania symulowanych awarii i po-trafi rozwiązywać wynikają-ce z nich problemy


Rodzaj Opis



Symulatory Ćwiczenia realizowane na symulatorach w zakresie przeprowadzania operacji ładunkowych na statkach do przewozu gazów skroplonych

Literatura:


1. Chorowski M.: Kriogenika. Podstawy i zastosowania. IPPU Masta, 2007. 2. Witherbys Seamanship International: LNG Operational Practice, 2006. 3. McGuire G., White B.: Liquefied Gas Handling Principles on Ship and in Terminals. SIGTTO,

2000. 4. ABS Pacyfic Division: ABS Gas Carrier Course. 5. Woolcott T.M.: Liquified Petroleum Gas Tanker Practice. 2nd ED, 2009.


1. IMO: International Code for the Construction & Equipment of Ships Carrying Liquefied Gases in Bulk.

2. Matyszczak M.: Nowe rozwiązania techniczne zastosowane w systemach ładunkowych statków do przewozu skroplonego gazu ziemnego. Nafta-Gaz 2012, Nr 2/2012.

3. Dokumentacje Techniczno-Ruchowe Statków LNG i LPG.








356


Nr: 45.5 Przedmiot: Ekologiczne aspekty eksploatacji gazowców





Rok studiów: IV

Status przedmiotu:


kierunkowe



IV 12 6 2



1. Budowa statków do przewozu gazów skroplonych







Cele przedmiotu:

1. Poznanie międzynarodowych konwencji i przepisów dotyczących ochrony środowiska z uwzględnieniem specyfiki statków do przewozu gazów skroplonych oraz podstawowej dokumen-tację i instrukcji związanych z ochroną środowiska na statku

2. Poznanie skutków oddziaływania typowych gazów kriogenicznych przewożonych przez gazowce na środowisko, zdrowie człowieka i konstrukcje statku

3. Poznanie systemów zabezpieczeń oraz procedur awaryjnych związanych z zapobieganiem wy-padkom ekologicznym



EKP1 Zna konwencje i przepisy oraz dokumentacje i procedury regulujące bezpieczną z punktu widzenia ekologii eksploa-tację gazowców


K_K02, K_K03

EKP2 Zna zagrożenia dla zdrowia załogi, konstrukcji statku i środowiska związane z przewozem skroplonych gazów na statkach


K_K02, K_K03

EKP3 Zna sposoby kontroli atmosfery zbiorników ładunkowych na statkach przewożących skroplone gazy


K_K02, K_K03


357

EKP4 Zna specjalistyczne urządzenia i systemy związane z ochroną środowiska oraz przyrządy i wyposażenie do kon-troli bezpieczeństwa zainstalowane na gazowcach


K_K02, K_K03

EKP5 Zna procedury bezpieczeństwa obowiązujące w trakcie współpracy statek – terminal podczas przygotowania i przeprowadzania operacji ładunkowych


K_K02, K_K03




SEKP1 Opisuje jakie konwencje , dokumenty, instrukcje i procedury regulują ekologicznie bezpieczną eksploatację gazowców

EKP1 x x

SEKP2

Zna wybrane zagadnienia zawarte w międzyna-rodowych konwencjach i dokumentach i zalece-niach towarzystw klasyfikacyjnych dotyczące ekologicznych aspektów eksploatacji gazowców

EKP1 x x

SEKP3

Zna: a) fizyczne własności i kompozycję przewożo-

nych gazów; b) warunki tworzenia się mieszanin palnych

i wybuchowych przewożonych ładunków; c) rozmieszczenie stref zagrożonych wybuchem

lub pożarem na statku i w obrębie terminalu; d) zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi w przy-

padku kontaktu z gazami przewożonymi w kriogenicznych temperaturach;

e) niebezpieczeństwa i uszkodzenia powstające w wyniku rozlewów skroplonych gazów na konstrukcję statku;

f) własności chmur gzów LNG i LPG wypusz-czanych do atmosfery i zagrożenia wynikają-ce z ich powstawania, przemieszczania się oraz kontaktu z środowiskiem

EKP2 x x

SEKP4

Potrafi opisać procedury i metody monitorowa-nia atmosfery w zbiornikach oraz kompozycji gazów wypuszczanych do atmosfery podczas operacji zagazowywania, odgazowywania, iner-towannia i wentylacji zbiorników

EKP3 x x

SEKP5 Zna rodzaje, zasadę działania urządzeń do po-miary składu atmosfery w zbiornikach oraz zna rozmieszczenie punktów pomiarowych na statku

EKP3 x x

SEKP6 Potrafi opisać konfigurację i zasady eksploatacji systemu detekcji gazów na statku

EKP 2,4

x x

SEKP7

Potrafi opisać budowę i zasady eksploatacji ku-tyn wodnych i systemów zraszania wodnego eliminujących destrukcyjny wpływ rozlewów i przecieków ciekłego gazu na wytrzymałość ka-dłuba statku

EKP 2,4

x


358

SEKP8

Zna budowę i zasady eksploatacji urządzeń do spalania nadmiaru gazu (Gas Combustion Unit) zabezpieczajace przed wypuszczaniem go do atmosfery

EKP4 x x

SEKP9

Potrafi opisać w aspekcie zapobiegania zagroże-niom ekologicznym przeznaczenie i funkcje sys-temu szybkiego stopowania urządzeń statku (Emergency Shut Down System)

EKP4 x x

SEKP 10

Zna rozwiązania techniczne systemów steryliza-cji wód balastowych zabezpieczające przed przenoszeniem przez statek w wodach balasto-wych żywych organizmów z jednego akwenu pływania do drugiego (Ballast Water Treatment System)

EKP4 x x

SEKP 11

Zna możliwości stwarzane przez systemy telefo-niczne, światłowodowe oraz pneumatyczne łą-czące statek z terminalem w systemie Ship-Shore Links dla bezpiecznego przeprowadzania operacji ładunkowych

EKP5 x x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A

SEKP1,2 Specyfika przepisów zawartych w konwencjach dokumentach i procedu-rach regulujących ekologiczne aspekty eksploatacji gazowców

12

SEKP3 Zagrożenia dla zdrowia załogi i środowiska związane z przewozem skro-plonych gazów na statkach

SEKP4,5 Atmosfera zbiorników ładunkowych i sposoby jej kontroli

SEKP 6,7,9,11

Systemy bezpieczeństwa na gazowcach

SEKP 7,8,9,10

Specjalistyczne wyposażenie sprzętowe na gazowcach związane z ochro-ną środowiska

SEKP 1,2,11,9

Procedury przygotowania operacji ładunkowych gazowca (współpraca statek – terminal)

Razem: 12

L

SEKP 3,4,5

Monitorowanie składu atmosfery podczas operacji wymiany gazów w zbiornikach ładunkowych (procedury, uwarunkowania, ograniczenia)

6

SEKP6 Praktyczna obsługa systemu detekcji gazów (pomiary, sekwencje, testo-wanie)

SEKP 9,11

Systemy komunikacji telefoniczne, światłowodowe, pneumatyczne statek – terminal (Ship – Shore Links). Działanie i symulacja zagrożeń. Testowanie systemu szybkiego stopowania urządzeń statku (Emergency Shut Down System)

SEKP8 Praktyczna obsługa systemu zabezpieczenia zbiorników (Tank Protection System) oraz systemów spalania nadmiaru gazu (Gas Combustion Unit)

SEKP1,2 Praktyczne wykorzystanie „IGC code”, „SMPEP”, „Cargo Record Book”


359

SEKP1,2 Praktyczne wykorzystanie „check lists” dla typowych procedur stosowa-nych na gazowcach

SEKP1,2 Praktyczne wykorzystanie „MSDS” (opisów gazów – pod kątem szko-dliwości i zasad bezpieczeństwa)

SEKP1,2 Praktyczne wykorzystanie „P&A Manual” SEKP1,2,10 Praktyczne wykorzystanie „Ballast Management Manual”





Godziny zajęć 18


Łącznie ?



Zajęcia audytoryjne – zaliczenie pisemne. Symulator – zaliczenie praktyczne i teoretyczne wszystkich tematów ćwiczeń

EKP1

Nie posiada elementarnej wiedzy na temat uregulo-wań prawnych dotyczą-cych ekologicznych aspektów eksploatacji ga-zowców. Nie potrafi wy-mienić podstawowych konwencji i dokumentów regulującyh te zagadnie-nia

Posiada elementarną wie-dzę na temat uregulowań prawnych dotyczących ekologicznych aspektów eksploatacji gazowców. Potrafi wymienić podsta-wowe konwencje i doku-menty regulujące te za-gadnienia oraz zdefinio-wać jakich zagrożeń doty-czą

Posiada podstawową wiedzę o konwencjach i dokumen-tach regulujących bezpie-czeństwo ekologiczne eks-ploatacji gazowców. Potrafi opisać wybrane zagadnienia-zawarte w konwencjach przypisane dla typowych za-grożeń ekologicznych

Posiada ugruntowaną wie-dzę o konwencjach i doku-mentach regulujących bez-pieczeństwo ekologiczne eksploatacji gazowców. Po-trafi opisać i zinterpretować przepisy, zalecenia oraz procedury bezpieczeństwa

EKP2

Nie posiada elementarnej wiedzy na temat własno-ści fizyko-chemicznych przewożonych gazów. Nie jest w stanie podać zagrożeń dla zdrowia i życia załogi w przypad-ku kontaktu z kriogenicz-nymi gazami. Nie potrafi zdefiniować stref zagro-żeń wybuchowych na statku. Nie posiada żadnej wie-dzy o szkodliwym wływie przewożonych gazów na środowisko

Posiada elementarną wie-dzę na temat własności fi-zyko-chemicznych prze-wożonych gazów. Potrafi ogólnie określić podsta-wowe zagrożenia dla zdrowia ludzi ze strony gazów kriogenicznych. Umie opisać rozmiesz-czenie stref zagrożonych wybuchem na statku

Posiada podstawową wiedzę na temat własności fizyko-chemicznych przewożonych gazów. Umie zdefiniować warunki tworzenia się mie-szanin palnych i wybucho-wych przewożonych ładun-ków. Potrafi ogólnie określić podstawowe zagrożenia dla zdrowia ludzi ze strony ga-zów kriogenicznych. Umie opisać rozmieszczenie stref zagrożonych wybuchem na statku

Posiada ugruntowaną wie-dzę na temat własności fi-zyko-chemicznych przewo-żonych gazów. Umie zdefi-niować warunki tworzenia się mieszanin palnych i wybuchowych przewożo-nych ładunków. Potrafi ogólnie określić podstawo-we zagrożenia dla zdrowia ludzi ze strony gazów krio-genicznych. Umie opisać rozmieszczenie stref zagro-żonych wybuchem na stat-ku. Potrafi opisać zagroże-nia i uszkodzenia powstają-ce w wyniku rozlewów skroplonych gazów na kon-strukcje statku. Potrafi określić własności chmur gazów LNG i LPG wy-puszczanych do atmosfery i zagrożenia które stanowią


360

EKP3

Nie posiada elementarnej wiedzy z zakresu proce-dur i metod monitorowa-nia atmosfery w zbiorni-kach ładunkowych. Nie zna urządzeń do pomiaru składu atmosfery w zbior-nikach oraz nie potrafi opisać miejsc i sposobu pobierania próbek pomia-rowych

Posiada elementarną wie-dzę z zakresu celu, proce-dur i metod monitorowa-nia atmosfery w zbiorni-kach ładunkowych. Potra-fi wymienić podstawowe typy urządzeń do monito-rowania atmosfery zbior-ników. Potrafi opisać spo-soby pobierania próbek do sprawdzania atmosfery zbiorników jak również zna rozmieszczenie miejsc pobierania tych próbek w systemach okrę-towych

Posiada podstawową wiedzę z zakresu procedur i metod monitorowania atmosfery w zbiornikach ładunkowych. Umie zdefiniować dla jakich operacji związanych z obsłu-gą zbiorników ładunkowych monitoruje się ich skład at-mosfery. Potrafi wymienić i opisać zasady obsługi pod-stawowych typów urządzeń do monitorowania atmosfery zbiorników. Potrafi opisać sposoby pobierania próbek do sprawdzania atmosfery zbiorników jak również zna rozmieszczenie miejsc pobie-rania tych próbek w syste-mach okrętowych

Posiada ugruntowaną wie-dzę z zakresu procedur i metod monitorowania at-mosfery w zbiornikach ła-dunkowych. Umie zdefi-niować dla jakich operacji związanych z obsługą zbiorników ładunkowych monitoruje się ich skład atmosfery. Potrafi określić jak wyniki pomiarów skła-du atmosfery w zbiornikach wpływają na przebieg ope-racji zagazowywania, od-gazowywania, inertowania i przygotowania zbiorników na „free gas”. Potrafi wy-mienić i opisać zasady ob-sługi podstawowych typów urządzeń do monitorowania atmosfery zbiorników. Po-trafi opisać sposoby pobie-ranaia próbek do sprawdza-nia atmosfery zbiorników

EKP4

Nie posiada elementarnej wiedzy z zakresu znajo-mości przyrządów i wy-posażenia do kontroli bezpieczeństwa zainsta-lowanego na gazowcach. Nie potrafi wymienić i podać przeznaczenia podstawowych systemów: wykrywania gazu (Gas Detection System), awa-ryjnego stopowania urzą-dzeń statku (Emergency Shut Down System), za-bezpieczeń ciśnieniowych zbiorników ładunkowych (Tank Protection System), spalarki nadmiaru gazu (Gas Combustion Unit)

Posiada elementarną wie-dzę z zakresu znajomości przyrządów i wyposaże-nia do kontroli bezpie-czeństwa zainstalowanego na gazowcach. Potrafi wymienić i podać prze-znaczenia systemów: wy-krywania gazu (Gas De-tection System), awaryj-nego stopowania urządzeń statku (Emergency Shut Down System), zabezpie-czeń ciśnieniowych zbiorników ładunkowych (Tank Protection System), spalarki nadmiaru gazu (Gas Combustion Unit), kurtyn wodnych

Posiada podstawową wiedzę z zakresu znajomości przy-rządów i wyposażenia do kontroli bezpieczeństwa za-instalowanego na gazow-cach. Potrafi opisać strukturę i podać przeznaczenia sys-temów: wykrywania gazu (Gas Detection System), awaryjnego stopowania urzadzeń statku (Emergency Shut Down), spalarki nad-miaru gazu (Gas Combustion Unit), zabezpieczeń ciśnie-niowych zbiorników ładun-kowych (Tank Protection System), kurtyn wodnych

Posiada ugruntowaną wie-dzę z zakresu znajomości przyrządów i wyposażenia do kontroli bezpieczeństwa zainstalowanego na gazow-cach. Potrafi opisać struktu-rę, zna zasady działania i przeznaczenie systemów: wykrywania gazu (Gas De-tection System), awaryjne-go stopowania urządzeń statku (Emergency Shut Down), spalarki nadmiaru gazu (Gas Combustion Unit), zabezpieczeń ciśnie-niowych zbiorników ładun-kowych (Tank Protection System), kurtyn wodnych. Umie opisać podstawowe sposoby współpracy statek – terminal (Ship – Shore Link)

EKP5

Nie posiada elementarnej wiedzy na temat współ-pracy statek–terminal. Nie zna systemów łączno-ści oraz połączeń bezpie-czeństwa między statkiem a terminalem. Nie potrafi opisać podstawowych procedur obowiązujących podczas operacji porto-wych

Posiada elementarną wie-dzę na temat współpracy statek–terminal. Potrafi wymienić jak jest połą-czony statek z termina-lem. Zna pojęcie Ship Shore Links. Potrafi okre-ślić co oznacza termin Emergency Shut Down. Jest w stanie opisać pod-stawowe punkty procedur bezpieczeństwa

Posiada podstawową wiedzę na temat współpracy statku z terminalem. Potrafi zdefi-niować zasady połączeń tele-fonicznych, światłowodo-wych i pneumatycznych statku z terminalem. Potrafi opisać strukturę systemu awaryjnego zatrzymania urządzeń statku (Emergency Shut Down). Zna podstawo-we procedury bezpieczeń-stwa

Posiada ugruntowaną wie-dzę na temat współpracy statku z terminalem. Potrafi zdefiniować zasady połą-czeń telefonicznych, świa-tłowodowych i pneuma-tycznych statku z termina-lem. Potrafi opisać struktu-rę systemu awaryjnego za-trzymania urządzeń statku (Emergency Shut Down). Zna procedury testowania systemu Emergency Shut Down. Zna procedury bez-pieczeństwa oraz potrafi określić podstawowe wy-magania sformułowane w „check listach” dla statku i terminalu


361


Rodzaj Opis Rzutnik multimedialny Zajęcia audytoryjne w formie prezentacji multimedialnej i filmów Dokumentacje statkowe Dokumentacjie techniczno-ruchowe wybranych instalacji statkowych

Symulatory Zajęcia realizowane na symulatorach dla wyselekcjonowanych w tym pro-gramie systemów w zakresie obsługi testowania i analizy, procedur i systu-acji awaryjnych

Literatura:


1. Międzynarodowa konwencja o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki – MARPOL 1973/78 .Tekst jednolity, 2007 wraz z Protokołem 1978 i Protokołem 1997, zawiera wszystkie poprawki obowiązujące na dzień 1 sierpnia 2007 r. Wydawnictwo PRS, 2007.

2. Międzynarodowa konwencja o bezpieczeństwie życia na morzu, 1974 SOLAS. Zawiera poprawki 2005, 2006 i 2007 r. Wydawnictwo PRS, 2009.

3. Międzynarodowa konwencja o kontroli i postępowaniu ze statkowymi wodami balastowymi i osadami, 2004 (Konwencja BWM). Wydawnictwo PRS, 2006.

4. Międzynarodowy kodeks zarządzania bezpieczną eksploatacją statków i zapobieganiem zanie-czyszczaniu (Kodeks ISM), oraz Wytyczne wdrażania Kodeksu ISM – International Management Code for the Safe Operation of Ships and for Pollution Prevention and Revised Guidelines on the Implementation of the ISM Code. Wydawnictwo PRS, 2009.

5. ISGOTT International Safety Guide for Oil Tankers and Terminals 5th. Author: ICS, OCIMF and IAPH Published: Editor Witherby Seamanship International 2006.

6. Double Hull Tankers. Editor – Witherby Seamanship International 2008. 7. Tanker Jetty Safety. Editor – Witherby Seamanship International 2007. 8. Ship / Shore Interface (IP no.16) Safe Working Practice for LPG and Liquefied Chemical Gas

Cargoes, Editor – Witherby Seamanship International 1997. 9. Liquefied Gases Marine Transportation and Storage Author – Vaudolon, Alain. Editor – Wither-

by Seamanship International 2000. 10. Liquefied Gas Handling Principles on Ships and in Terminals 3rd Ed, Authors: McGuire & White

Editor – Witherby Seamanship International 2000. 11. LPG Shipping Suggested Competency Standards SIGOTTO, Editor – Witherby Seamanship In-

ternational 2008. 12. Międzynarodowy kodeks budowy i wyposażenia statków przewożących skroplone gazy luzem

(Kodeks IGC), wydanie PRS, 2001. 13. Kriogenika. Podstawy i zastosowania, Chorowski M., IPPU Masta, 2007. 14. LNG Operational Practice, Witherbys Seamanship International, 2006. 15. ABS Gas Carrier Course, ABS Pacyfic Division: Liquified Petroleum Gas Tanker Practice Wool-

cott T.M., 2nd ED, 2009. Literatura uzupełniaj ąca 1. Dokumentacje Techniczno-Ruchowe Statków LNG i LPG.


Stopień / tytuł, imi ę, nazwisko, forma zajęć Adres e-mail Jednostka dydaktyczna Osoba odpowiedzialna za przedmiot: dr inż. Marek Matyszczak [email protected] IEiAO/ZAiR Pozostałe osoby prowadzące zajęcia:



362


Nr: 46.5 Przedmiot: Bezpieczeństwo pracy na gazowcach





Rok studiów: IV

Status przedmiotu:


kierunkowe



IV 12 1



1. Budowa statków do przewozu skroplonych gazów






Cele przedmiotu:

1. Pozyskanie wiedzy z zakresu: bezpieczeństwa i zarządzania bezpieczeństwem, ryzyka związane-go z własnościami przewożonego ładunku, wykrywania i walki z pożarami oraz procedur sytuacji krytycznych



EKP1

Zna zagadnienia dotyczące własności gazów przewożonych w zbiorni-kach ładunkowych gazowców takich jak toksyczność, wybuchowość oraz ich wpływ na zdrowie człowieka ze szczególnym uwzględnieniem zasad pierwszej pomocy medycznej

K_W10, K_U01, K_U04, K_U11

EKP2 Zna systemy wykrywania i walki z pożarami na statku K_W10, K_U01, K_U04, K_U11

EKP3 Zna wymogi SMS dotyczące bezpieczeństwa i zarządzania bezpieczeń-stwem na statku

K_W12 K_U01, K_U04, K_U11

EKP4

Zna procedury „oceny ryzyka” przy podejmowaniu prac niebezpiecz-nych, procedury udzielania pozwoleń na prace specjalne oraz przyrządy do kontroli wybuchowości i toksyczności ładunku oraz zna procedury i systemy stosowane w sytuacjach krytycznych

K_W15, K_U01, K_U04, K_U11


363




SEKP1

Potrafi scharakteryzować palność, wybucho-wość i toksyczność przewożonych gazów. Potrafi wskazać alarmowe granice wybuchowo-ści i toksyczności

EKP1 x

SEKP2

Potrafi objaśnić szkodliwy wpływ oddziaływa-nia przewożonych ładunków na zdrowie czło-wieka. Potrafi opisać zasady udzielania pierwszej po-mocy medycznej

EKP1 x

SEKP3 Potrafi objaśnić zasady bezpiecznego postępo-wania z substancjami i systemami kriogenicz-nymi

EKP1 x


EKP2 x

SEKP5

Zna procedury: P&A, instrukcje statkowego sys-temu bezpieczeństwa (SMS manual), przepisy przewozu gazu luzem (IGC code), wytyczne IMO oraz zalecenia towarzystw klasyfikacyj-nych odnośnie bezpiecznej eksploatacji instala-cji gazowców

EKP3 x


EKP3 x

SEKP7

Potrafi opisać budowę, zasadę pracy i testowania systemu wykrywania gazu. Potrafi scharaktery-zować przenośne urządzenia do określania wy-buchowości toksyczności i składu atmosfery w przestrzeniach zamkniętych

EKP4 x


EKP4 x


EKP4 x

SEKP 10

Potrafi wyjaśnić zasady postępowania w sytuacji krytycznej, oraz objaśnić procedury, plany awa-ryjne, sposoby postępowania w takich sytua-cjach

EKP4 x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A SEKP1 Wybrane zagadnienia dotyczące palności, toksyczności i wybuchowości gazów przewożonych w zbiornikach ładunkowych gazowców

12


364

SEKP2,3 Oddziaływanie typowych gazów na zdrowie człowieka oraz zasady nie-sienia pierwszej pomocy medycznej

SEKP4 Ochrona p-poż. gazowców, środki gaśnicze i systemy wykrywania i walki z pożarami

SEKP5 Procedury i wytyczne bezpiecznej eksploatacji instalacji gazowców




SEKP9 Ocena ryzyka „Risk Assesment” przy podejmowaniu prac niebezpiecz-nych


Razem: 12

Razem w roku: 12




Godziny zajęć 12



Łącznie 30


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny


EKP1

Nie zna własności fizy-ko-chemicznych gazów przewożonych w zbiornikach ładunko-wych. Nie wie jak na-leży postępować i udzielać pierwszej pomocy w przypadku skażenia tymi gazami

Ma elementarną wie-dzę o własnościach fi-zyko-chemicznych gazów przewożonych w zbiornikach ładun-kowych. Zna ich wpływ na zdrowie człowieka. Wie jak należy postępować i udzielać pierwszej pomocy w przypadku skażenia tymi gazami

Potrafi zdefiniować i scha-rakteryzować palność, wy-buchowość i toksyczność ga-zów przewożonych w zbiornikach ładunkowych. Zna wpływ na zdrowie człowieka transportowanych gazów. Wie jak należy po-stępować i udzielać pierw-szej pomocy w przypadku skażenia tymi gazami

Potrafi zdefiniować i scharaktery-zować palność, wybuchowość i toksyczność gazów przewożo-nych w zbiornikach ładunkowych. Potrafi wskazać alarmowe granice wybuchowości i toksyczności oraz zna zasady ich pomiaru. Po-siada wiedzę z zakresu bezpiecz-nego obchodzenia się z substancjami i systemami krio-genicznymi. Zna wpływ transpor-towanych gazów na zdrowie człowieka. Wie jak należy postę-pować i udzielać pierwszej pomo-cy w przypadku skażenia tymi ga-zami

EKP2

Nie zna systemów wy-krywania pożarów, nie potrafi opisać budowy statkowych instalacji przeciwpożarowych. Nie posiada elementar-

Posiada podstawową wiedzę o systemach wykrywania pożarów i potrafi opisać budo-wę statkowych insta-lacji przeciwpożaro-

Zna budowę systemów wy-krywania pożarów i potrafi opisać i scharakteryzować budowę statkowych instala-cji przeciwpożarowych. Posiada zadowalającą wie-

Zna budowę systemów wykrywa-nia pożarów i potrafi opisać i scharakteryzować budowę stat-kowych instalacji przeciwpożaro-wych. Zna również podstawowe zasady


365

nej wiedzy o środkach gaśniczych i sprzęcie gaśniczym oraz o pro-cedurach walki z pożarami na gazow-cach

wych. Posiada zadowalającą wiedzę o środkach ga-śniczych i sprzęcie gaśniczym oraz o pro-cedurach walki z po-żarami na gazowcach

dzę o środkach gaśniczych i sprzęcie gaśniczym, oraz po-trafi omówić procedury wal-ki z pożarami w aspekcie różnych stopni zagrożenia statku

ich eksploatacji. Posiada wiedzę o środkach gaśniczych i sprzęcie gaśniczym, oraz potrafi omówić procedury walki z pożarami w aspekcie różnych stopni zagro-żenia statku

EKP3

Nie posiada wiedzy z zakresu wymogów i procedur dotyczących bezpieczeństwa i za-rządzania bezpieczeń-stwem na statku. Nie potrafi określić pod-stawowych wytycznych zawartych w IGC CODE, w przepisach IMO, nie potrafi rów-nież omówić podsta-wowych założeń okre-ślonych w instrukcjach statkowego systemu bezpieczeństwa

Posiada elementarną wiedzę z zakresu wy-mogów i procedur do-tyczących bezpieczeń-stwa i zarządzania bezpieczeństwem na statku. Potrafi wymie-nić podstawowe wy-tyczne dla przewozu gazu luzem zawarte w IGC CODE i w przepisach IMO. Potrafi również omó-wić instrukcje statko-wego systemu bezpie-czeństwa

Posiada wiedzę z zakresu wymogów i procedur doty-czących bezpieczeństwa i zarządzania bezpieczeń-stwem na statku. Potrafi wymienić i zinterpretować podstawowe przepisy dla przewozu gazu luzem zawar-te w IGC CODE i w przepi-sach IMO. Potrafi również omówić instrukcje statkowe-go systemu bezpieczeństwa

Posiada wiedzę z zakresu wymo-gów i procedur dotyczących bez-pieczeństwa i zarządzania bezpie-czeństwem na statku. Potrafi wy-mienić i zinterpretować podsta-wowe przepisy i wymagania kon-strukcyjne i sprzętowe dla statków przewożących gaz luzem zawarte w IGC CODE i w przepisach IMO. Potrafi również omówić in-strukcje statkowego systemu bez-pieczeństwa oraz zna zalecenia towarzystw klasyfikacyjnych od-nośnie bezpieczeństwa eksploata-cji gazowców

EKP4

Nie zna budowy i zasa-dy działania systemu wykrywania gazu. Nie zna przenośnych urzą-dzeń do pomiarów wy-buchowości, toksycz-ności i składu atmosfe-ry w zbiornikach. Nie potrafi określić zasad uzyskiwania pozwoleń na prace specjalne na statku. Nie zna zasad tworzenia procedur oceny ryzyka przy pra-cach niebezpiecznych. Nie potrafi również ob-jaśnić procedur i pla-nów awaryjnych sto-sowanych w sytuacjach krytycznych

Zna budowę i zasadę działania systemu wy-krywania gazu. Zna przenośne urządzenia do pomiarów wybu-chowości, toksyczno-ści i składu atmosfery w zbiornikach. Potrafi określić zasady uzy-skiwania pozwoleń na prace specjalne na statku. Zna zasady tworzenia procedur oceny ryzyka przy pracach niebezpiecz-nych. Ma elementarną wiedzę z zakresu pro-cedur stosowanych w sytuacjach krytycz-nych

Zna budowę, zasadę działa-nia i sposoby testowania sys-temu wykrywania gazu. Zna przenośne urządzenia do pomiarów wybuchowości, toksyczności i składu atmos-fery w zbiornikach. Potrafi określić zasady uzyskiwania pozwoleń na prace specjalne oraz potrafi podać podsta-wowe zasady organizacji ta-kich prac na statku. Zna za-sady tworzenia procedur oceny ryzyka przy pracach niebezpiecznych. Potrafi ob-jaśnić procedury stosowane w sytuacjach krytycznych oraz ma ogólne rozeznanie o zasadach postępowania w takich systuacjach

Zna budowę, zasadę działania i sposoby testowania systemu wy-krywania gazu. Zna budowę i sposoby użycia przenośnych urządzeń do pomiarów wybucho-wości, toksyczności i składu at-mosfery w zbiornikach. Potrafi określić zasady uzyskiwania po-zwoleń na prace specjalne oraz potrafi omówić zasady organizacji takich prac na statku. Zna zasady tworzenia procedur oceny ryzyka przy pracach niebezpiecznych oraz potrafi w oparciu o te proce-dury wskazać prawidłowe działa-nia. Potrafi objaśnić procedury i plany awaryjne stosowane w sy-tuacjach krytycznych oraz ma ogólne rozeznanie o zasadach po-stępowania w takich sytuacjach


Rodzaj Opis



Literatura:


1. Chorowski M.: Kriogenika. Podstawy i zastosowania. IPPU Masta, 2007. 2. Witherbys Seamanship International: LNG Operational Practice, 2006. 3. McGuire G., White B.: Liquefied Gas Handling Principles on Ship and in Terminals. SIGTTO,

2000. 4. ABS Pacyfic Division: ABS Gas Carrier Course. 5. Woolcott T.M.: Liquified Petroleum Gas Tanker Practice. 2nd ED, 2009. 6. IMO: International Code for the Construction & Equipment of Ships Carrying Liquefied Gases in

Bulk. 7. SIGTTO: Liquefied Gas Carriers; Your Personal Safety Guide 2002.


366

8. SIGTTO: Crew Safety Standards and Training for Large LNG Carriers, 2003. 9. SIGTTO: Liquefied Gas Fire Hazard Management, 2004.


1. Instrukcje techniczno-ruchowe wybranych statków.








367

Eksploatacja chłodnicowców


369


Nr: 43.6 Przedmiot: Eksploatacja instalacji i urządzeń statków do przewozu ładunków chłodzonych





Rok studiów: IV

Status przedmiotu: obieralny

Grupa przedmiotów: kierunkowe



IV 20 2



1.

Cele przedmiotu:

1. Poznanie teorii procesów zachodzących w okrętowych urządzeniach chłodniczych do przewozu ładunków chłodzonych

2. Poznanie budowy, zasad eksploatacji i obsługi technicznej okrętowych urządzeń chłodniczych do przewozu ładunków chłodzonych

3. Wykształcenie umiejętności doboru optymalnych nastaw pracy okrętowych urządzeń chłodni-czych do przewozu ładunków chłodzonych

4. Wykształcenie umiejętności przygotowania do pracy, uruchomienia, oceny poprawności pracy i wyłączenia z ruchu okrętowych urządzeń chłodniczych do przewozu ładunków chłodzonych

5. Wykształcenie umiejętności czytania i rozumienia schematów okrętowych instalacji chłodniczych do przewozu ładunków chłodzonych



EKP1 Identyfikuje i charakteryzuje urządzenia i instalacje oraz wyjaśnia zachodzące w nich procesy termodynamiczne i ich wpływ na osiągnięcie oczekiwanych efektów pracy instalacji

K_W03, K_W04, K_W08, K_U07, K_U09, K_U11,

K_U13

EKP2 Przedstawia procesy termodynamiczne na wykresach własności mediów roboczych oraz wyciąga wnioski eksploatacyjne doty-czące stanu mediów i procesów oraz sprawności urządzeń

K_W04, K_W08, K_W09, K_U07, K_U09, K_U11,

K_U13

EKP3

Opisuje zasady poprawnej obsługi technicznej instalacji, identy-fikuje parametry potrzebne do oceny stanu technicznego urządzeń i potrafi je zinterpretować, przewiduje wpływ nastaw automatyki oraz typowych niesprawności na parametry pracy instalacji

K_W04, K_W06, K_W08, K_U07, K_U09, K_U11, K_U13, K_U15, K_U17,

K_U19, K_U22

EKP4


K_W11, K_U10, K_U14, K_K05, K_K07


370




SEKP1

Identyfikuje rodzaj obiegów chłodniczych i ro-dzaj procesów obróbki powietrza w oparciu o schematy instalacji i charakteryzuje zainstalo-wane w nich urządzenia

EKP1 x

SEKP2


EKP 1,2

x

SEKP3 Wyciąga wnioski dotyczące wpływu stanu me-diów na efekty pracy instalacji

EKP 1,2,3

x

SEKP4 Opisuje zasady poprawnego montażu, demonta-żu i obsługi bieżącej urządzeń instalacji chłodni-czej i klimatyzacyjnej

EKP 2,3

x

SEKP5

Identyfikuje parametry pracy istotne dla okre-ślonych urządzeń instalacji oraz interpretuje ich związek ze stanem technicznym urządzeń i instalacji

EKP2 x


EKP 2,3

x

SEKP7

Identyfikuje wpływ decyzji podejmowanych w trakcie obsługi i nastaw parametrów jak rów-nież konsekwencje ich zaniechania na stan tech-niczny i koszty eksploatacji instalacji

EKP 2,3,4

x

SEKP8

Wykonuje analizę ryzyka związanego z prowa-dzeniem czynności obsługi technicznej poprzez identyfikację prawdopodobieństwa wystąpienia, możliwych konsekwencji i sposobów ogranicze-nia zdarzeń groźnych dla bezpieczeństwa załogi i środowiska naturalnego

EKP 2,3,4

x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A SEKP 1–6

Montaż instalacji chłodniczych: a) ogólne zasady montażu; b) wpływ obecności wody i jej usuwanie; c) wpływ obecności powietrza i jego usuwanie; d) zanieczyszczenia; e) montaż chłodnic; f) montaż agregatów; g) zasady prowadzenia rurociągów; h) układy wielosprężarkowe; i) testy szczelności i urządzenia do kontroli szczelności; j) osuszanie instalacji;

20


371

k) napełnianie czynnikiem chłodniczym; l) napełnianie olejem; m) uruchamianie urządzenia chłodniczego; n) warunki bezpieczeństwa podczas obsługi instalacji chłodniczych

SEKP 1–6

Obsługa sprężarek i układów chłodniczych: a) ogólne zasady eksploatacji instalacji chłodniczych; b) bieżąca i okresowa obsługa instalacji chłodniczych; c) objawy, przyczyny, konsekwencje różnych nieprawidłowości w insta-

lacjach chłodniczych; d) procedury postępowania przy różnych czynnościach eksploatacyjnych

(uzupełnienie ziębnika, oleju, odpowietrzanie, odwadnianie, lokalizacja i usuwanie nieszczelności, odszranianie, rozruch po dłuższym postoju, odstawienie instalacji;

e) kontrola stanu urządzeń chłodniczych; f) kontrola sprężarki; g) kontrola stanu napełnienia czynnikiem chłodniczym; h) kontrola skraplaczy; i) sprawdzanie przewodu cieczowego i parowego; j) sprawdzanie presostatów i termostatów; k) ustalanie przyczyn nieprawidłowej pracy układów chłodniczych

SEKP 1–6

Obsługa instalacji pomocniczych: a) instalacja odessania ziębnika; b) instalacja wytłaczania ciekłego ziębnika; c) instalacja uzupełniania ziębnika; d) instalacja uzupełniania oleju; e) instalacja bezpieczeństwa; f) instalacja spustu ziębnika za burtę; g) instalacja odpowietrzania; h) instalacja wyrównania ciśnienia; i) instalacja odwadniania ziębnika; j) instalacja rekuperacji i odgazowania oleju; k) instalacja odszraniania termodynamicznego (powrót cieczy do kolek-

tora cieczy lub zbiornika drenażowego lub do separatora); l) instalacja odszraniania elektrycznego; m) instalacja odszraniania gorącym glikolem

SEKP 1–6

Odszranianie parowników: a) odszranianie parowników małych chłodni prowiantowych; b) odszranianie parowników dużych instalacji przemysłowych; c) odszranianie parowników na chłodniowcach; d) metody oceny i pomiaru grubości warstwy lodu i jej wpływ na wydaj-

ność chłodniczą i eksploatację urządzeń

SEKP 1–6

Demontaż urządzeń chłodniczych: a) ogólne zasady demontażu; b) demontaż chłodnic powietrza; c) demontaż zaworów pływakowych wysokiego i niskiego ciśnienia; d) demontaż chłodnic z pozostawieniem ziębnika i po opróżnieniu

z ziębnika; e) demontaż TZR i zaworów regulacyjnych; f) opróżnienie instalacji z ziębnika; g) demontaż skraplaczy i zbiorników ziębnika; h) demontaż zaworów odcinających; i) demontaż sprężarki; j) remonty sprężarek chłodniczych


372

SEKP 1–6

Obsługa instalacji chłodniczych statków specjalistycznych: a) statki rybackie; b) promy; c) kontenerowce; d) statki do przewozu gazów skroplonych

SEKP 1–6

Nadzór nad techniczną eksploatacją urządzeń chłodniczych: a) dokumentacja klasyfikacyjna; b) dokumentacja nadzoru technicznego; c) dzienniki chłodnicze

Razem: 20

Razem w roku: 20




Godziny zajęć 20


Łącznie 36



Zaliczenie pisemne bądź ustne podczas zajęć

EKP1

Nie jest w stanie okre-ślić rodzaju instalacji i scharakteryzować znajdujących się w niej urządzeń

Jest w stanie określić rodzaj instalacji i scharakteryzować najważniejsze urzą-dzenia i ich rolę

Potrafi prawidłowo określić rodzaj instalacji i scharakte-ryzować wszystkie urządze-nia oraz zdefiniować ich za-dania oraz określić zakres automatycznej regulacji pa-rametrów pracy

Potrafi prawidłowo określić rodzaj instalacji i scharakteryzować wszystkie urządzenia oraz zdefinio-wać ich zadania oraz określić zakres automatycznej regulacji parametrów pracy jak również oszacować ich dobór i wskazać rozwiązania alter-natywne

EKP2

Nie jest w stanie przedstawić procesów termodynamicznych na wykresach własności mediów roboczych

Przedstawia procesy termodynamiczne na wykresach własności mediów roboczych, wyciąga wnioski eksploatacyjne doty-czące stanu mediów i procesów

Przedstawia procesy termo-dynamiczne na wykresach własności mediów robo-czych, wyciąga wnioski eksploatacyjne dotyczące stanu mediów i procesów oraz sprawności urządzeń

Przedstawia procesy termodyna-miczne na wykresach własności me-diów roboczych, wyciąga wnioski eksploatacyjne dotyczące stanu me-diów i procesów oraz sprawności urządzeń. Potrafi analizować zależ-ności analityczne opisujące procesy termodynamiczne

EKP3

Nie potrafi opisać za-sad poprawnej obsługi technicznej instalacji ani zidentyfikować pa-rametrów potrzebnych do oceny stanu tech-nicznego urządzeń

Opisuje zasady po-prawnej obsługi technicznej instala-cji, identyfikuje pa-rametry potrzebne do oceny stanu tech-nicznego urządzeń i potrafi je zinterpre-tować

Opisuje zasady poprawnej obsługi technicznej instala-cji, identyfikuje parametry potrzebne do oceny stanu technicznego urządzeń i po-trafi je zinterpretować, przewiduje wpływ nastaw automatyki na parametry pracy instalacji

Opisuje zasady poprawnej obsługi technicznej instalacji, identyfikuje parametry potrzebne do oceny stanu technicznego urządzeń i potrafi je zinterpretować, przewiduje wpływ nastaw automatyki na parametry pracy instalacji oraz wskazuje wpływ typowych niesprawności na parametry pracy instalacji

EKP4

Nie potrafi wskazać wpływu decyzji po-dejmowanych w trak-cie obsługi na stan

Potrafi wskazać i wyjaśnić zależności między decyzjami podejmowanymi

Wykazuje odpowiedzialność i zrozumienie wpływu decy-zji podejmowanych w trak-cie obsługi na stan technicz-

Wykazuje odpowiedzialność i zro-zumienie wpływu decyzji podejmo-wanych w trakcie obsługi na stan techniczny i koszty eksploatacyjne


373

techniczny i koszty eksploatacyjne statku, bezpieczeństwo załogi i stan środowiska natu-ralnego

w trakcie obsługi a stanem technicznym i kosztami eksploat-acyjnymi statku, bezpieczeństwem za-łogi i stanem środo-wiska naturalnego

ny i koszty eksploatacyjne statku, bezpieczeństwo za-łogi i stan środowiska natu-ralnego

statku, bezpieczeństwo załogi i stan środowiska naturalnego. Potrafi wskazać i uzasadnić typowe zagro-żenia i przeprowadzić analizę ryzy-ka i wskazać sposoby jego ograni-czenia podczas wykonywania czyn-ności obsługi instalacji


Rodzaj Opis



Schematy Dokumentacja rzeczywistych instalacji chłodniczych stosowanych na stat-kach


Dwa stanowiska: do kontroli i ustawiania presostatów oraz do kontroli i ustawiania TZR


Chłodnia prowiantowa Instalacja dwukomorowej chłodni prowiantowej wyposażona w komputero-wy monitoring parametrów pracy z możliwością określenia bilansu



Literatura:


1. Bohdal T., Charun H,. Czapp M:. Urządzenia chłodnicze sprężarkowe parowe. WNT, Warszawa 2003.



Szczecin 1980. 8. Recknagel H. i in.: Poradnik. Ogrzewanie i klimatyzacja. EWFE, Gdańsk 1994. 9. Starowicz Z.: Poradnik montera chłodniczego. WNT, Warszawa 1976.



1. Materiały firmy Danfoss. Strona www.danfoss.com 2. Materiały firmy ALCO. Strona www.alco.com 3. Materiały firmy Starcool. Strona www.starcool.com 4. Materiały firmy Carrier. Strona www.carrier.com 5. Materiały firmy Bitzer. Strona www.bitzer.com 6. Materiały firmy Emerson. Strona www.emerson.com


374









375


Nr: 44.6 Przedmiot: Automatyka instalacji chłodniczych





Rok studiów: IV

Status przedmiotu:


kierunkowe



IV 12E 6 3



1.

Cele przedmiotu:

1. Poznanie termodynamicznych procesów leżących u podstaw działania elementów automatyki chłodniczej

2. Poznanie konstrukcji, zasad eksploatacji i obsługi automatyki okrętowych urządzeń chłodniczych 3. Wykształcenie umiejętności doboru optymalnych nastaw pracy automatyki okrętowych urządzeń

chłodniczych 4. Poznanie zasad doboru i eksploatacji automatyki okrętowych urządzeń chłodniczych 5. Poznanie zasad prób i odbiorów automatyki okrętowych urządzeń chłodniczych



EKP1 Identyfikuje i charakteryzuje oraz wyjaśnia procesy termodyna-miczne zachodzące w instalacji chłodniczej i ich wpływ na nasta-wy automatyki i osiągnięcie oczekiwanych efektów pracy instalacji

K_W03, K_W04, K_W08, K_U07, K_U09,

K_U11, K_U13

EKP2

Przedstawia procesy termodynamiczne na wykresach własności mediów roboczych oraz wyciąga wnioski eksploatacyjne dotyczące stanu mediów i procesów oraz sprawności urządzeń w zależności od doboru nastaw automatyki

K_W04, K_W08, K_W09, K_U07, K_U09,

K_U11, K_U13

EKP3

Opisuje zasady poprawnej obsługi technicznej instalacji, identyfi-kuje parametry potrzebne do oceny stanu technicznego urządzeń i potrafi je zinterpretować, przewiduje wpływ nastaw automatyki oraz typowych niesprawności na parametry pracy instalacji

K_W04, K_W06, K_W08, K_U07, K_U09, K_U11, K_U13, K_U15, K_U17, K_U19, K_U22

EKP4

Wykazuje odpowiedzialność i zrozumienie wpływu decyzji podej-mowanych w trakcie obsługi automatyki na stan techniczny i koszty eksploatacyjne statku, bezpieczeństwo załogi i stan środo-wiska naturalnego

K_W11, K_U10, K_U14, K_K05, K_K07


376




SEKP1

Identyfikuje rodzaj obiegów chłodniczych i spo-sób automatyzacji procesów obróbki mediów w oparciu o schematy instalacji i charakteryzuje zainstalowane w nich urządzenia

EKP1 x x

SEKP2


EKP 1,2

x x

SEKP3 Wyciąga wnioski dotyczące wpływu stanu me-diów na efekty pracy instalacji oraz wpływ au-tomatyki na kształtowanie się parametrów pracy

EKP 1,2,3

x x

SEKP4 Opisuje zasady poprawnego montażu, demonta-żu i obsługi bieżącej automatyki instalacji chłodniczej i klimatyzacyjnej

EKP 2,3

x x

SEKP5

Identyfikuje parametry pracy istotne dla okre-ślonych urządzeń instalacji oraz interpretuje ich związek ze sposobem regulacji automatyki i sta-nem technicznym urządzeń i instalacji

EKP2 x x


EKP 2,3

x x

SEKP7

Identyfikuje wpływ decyzji podejmowanych w trakcie obsługi i zmiany nastaw automatyki jak również konsekwencje ich zaniechania na stan techniczny i koszty eksploatacji instalacji

EKP 2,3,4

x x

SEKP8

Wykonuje analizę ryzyka związanego z prowa-dzeniem czynności obsługi technicznej automa-tyki poprzez identyfikację prawdopodobieństwa wystąpienia, możliwych konsekwencji i sposo-bów ograniczenia zdarzeń groźnych dla bezpie-czeństwa załogi i środowiska naturalnego

EKP 2,3,4

x x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A SEKP1–8

Zasady automatyzacji urządzeń i instalacji chłodniczych: a) automatyzacja zasilania ziębnikiem (rurki kapilarne, zawory rozpręż-

ne, układy sterowania poziomem ziębnika); b) automatyzacja skraplaczy; c) automatyzacja komór chłodniczych; d) automatyzacja pracy agregatów chłodniczych i klimatyzacyjnych; e) automatyzacja współdziałania agregatów i komór chłodniczych; f) automatyzacja ssania i tłoczenia sprężarek; g) automatyzacja regulacji wydajności chłodniczej instalacji klimatyza-

cyjnych

12


377

SEKP1–8

Automatyzacja współpracy sprężarki z innymi urządzeniami układu chłodniczego: a) współdziałanie sprężarki z parowaczem i zaworem rozprężnym; b) współdziałanie sprężarki ze skraplaczem; c) zmiany punktu współpracy w urządzeniu chłodniczym przy różnych sta-

nach eksploatacyjnych i niesprawnościach

SEKP1–8

Regulatory zasilania parowników: a) termostatyczne zawory rozprężne; b) elektronicznie sterowane zawory rozprężne; c) ręcznie sterowane zawory rozprężne; d) termostatyczne zawory wtryskowe; e) rozdzielacze ziębnika; f) systemy kontroli parowników

SEKP1–8

Regulatory poziomu ziębnika: a) termostatyczne regulatory poziomu ziębnika; b) modulacyjne regulatory poziomu ziębnika; c) alarmy poziomu ziębnika i wyłączniki bezpieczeństwa; d) elektroniczne regulatory poziomu ziębnika

SEKP1–8 Zawory elektromagnetyczne i serwozawory

SEKP1–8

Regulatory ciśnienia i temperatury: a) regulatory ciśnienia parowania; b) regulatory ciśnienia skraplania; c) regulatory wydajności chłodniczej; d) regulatory ciśnienia w skrzyni korbowej; e) regulatory ciśnienia w zbiorniku ziębnika; f) regulatory temperatury mediów roboczych

SEKP1–8

Presostaty, termostaty, przetworniki: a) presostaty; b) presostaty różnicowe; c) termostaty; d) termostaty różnicowe; e) czujniki; f) przetworniki ciśnienia

SEKP1–8 Systemy sterowania i monitoringu instalacji chłodniczych i klimatyzacyj-nych

SEKP1–8 Monitorowanie działania urządzeń instalacji

SEKP1–8 Przykłady zastosowania automatyzacji instalacji chłodniczych i klimaty-zacyjnych

Razem: 12

S

SEKP1–8 Regulacja nastaw automatyki dwupołożeniowej

6 SEKP1–8 Regulacja TZR

SEKP1–8 Elektronicznie sterowane zasilanie parowników

SEKP1–8 Optymalizacja nastaw automatyki chłodniczej

Razem: 6

Razem w roku: 18


378




Godziny zajęć 18



Łącznie 38




EKP1

Nie jest w stanie okre-ślić rodzaju instalacji i scharakteryzować znaj-dujących się w niej urządzeń automatyki

Jest w stanie określić rodzaj instalacji i scha-rakteryzować najważ-niejsze urządzenia au-tomatyki i ich rolę

Potrafi prawidłowo okre-ślić rodzaj instalacji i scha-rakteryzować wszystkie urządzenia automatyki oraz zdefiniować ich zadania oraz określić zakres regu-lacji parametrów pracy

Potrafi prawidłowo określić rodzaj instalacji i scharakteryzować wszystkie urządzenia automatyki oraz zdefiniować ich zadania oraz określić zakres regulacji parame-trów pracy jak również oszacować ich dobór i wskazać rozwiązania alternatywne

EKP2

Nie jest w stanie przed-stawić procesów termo-dynamicznych na wy-kresach własności me-diów roboczych

Przedstawia procesy termodynamiczne na wykresach własności mediów roboczych, wyciąga wnioski eks-ploatacyjne dotyczące stanu mediów i proce-sów

Przedstawia procesy ter-modynamiczne na wykre-sach własności mediów ro-boczych, wyciąga wnioski eksploatacyjne dotyczące stanu mediów i procesów oraz sprawności urządzeń

Przedstawia procesy termodyna-miczne na wykresach własności mediów roboczych, wyciąga wnioski eksploatacyjne dotyczące stanu mediów i procesów oraz sprawności urządzeń. Potrafi ana-lizować zależności analityczne opisujące procesy termodyna-miczne

EKP3

Nie potrafi opisać zasad poprawnej obsługi technicznej instalacji ani zidentyfikować pa-rametrów potrzebnych do oceny stanu tech-nicznego urządzeń

Opisuje zasady po-prawnej obsługi tech-nicznej instalacji, iden-tyfikuje parametry po-trzebne do oceny stanu technicznego urządzeń i potrafi je zinterpreto-wać

Opisuje zasady poprawnej obsługi technicznej instala-cji, identyfikuje parametry potrzebne do oceny stanu technicznego urządzeń i potrafi je zinterpretować, przewiduje wpływ nastaw automatyki na parametry pracy instalacji

Opisuje zasady poprawnej obsługi technicznej instalacji, identyfikuje parametry potrzebne do oceny stanu technicznego urządzeń i po-trafi je zinterpretować, przewiduje wpływ nastaw automatyki na pa-rametry pracy instalacji oraz wskazuje wpływ typowych nie-sprawności na parametry pracy in-stalacji

EKP4

Nie potrafi wskazać wpływu decyzji podej-mowanych w trakcie obsługi automatyki na stan techniczny i koszty eksploatacyjne statku, bezpieczeństwo załogi i stan środowiska natu-ralnego

Potrafi wskazać i wyja-śnić zależności między decyzjami podejmowa-nymi w trakcie obsługi automatyki a stanem technicznym i kosztami eksploatacyjnymi stat-ku, bezpieczeństwem załogi i stanem środo-wiska naturalnego

Wykazuje odpowiedzial-ność i zrozumienie wpływu decyzji podejmowanych w trakcie obsługi automatyki na stan techniczny i koszty eksploatacyjne statku, bez-pieczeństwo załogi i stan środowiska naturalnego

Wykazuje odpowiedzialność i zrozumienie wpływu decyzji po-dejmowanych w trakcie obsługi automatyki na stan techniczny i koszty eksploatacyjne statku, bezpieczeństwo załogi i stan śro-dowiska naturalnego. Potrafi wskazać i uzasadnić typowe za-grożenia i przeprowadzić analizę ryzyka i wskazać sposoby jego ograniczenia podczas wykonywa-nia czynności obsługi instalacji


379


Rodzaj Opis

Rzutnik multimedialny Zajęcia audytoryjne w formie prezentacji multimedialnej i filmów DTR Dokumentacje techniczno-ruchowe wybranych urządzeń i aparatury Schematy Dokumentacja rzeczywistych instalacji chłodniczych stosowanych na statkach Stanowiska nastaw automatyki



Chłodnia prowiantowa Instalacja dwukomorowej chłodni prowiantowej wyposażona w komputerowy monitoring parametrów pracy z możliwością określenia bilansu



Literatura:



2. Bonca Z. i in.: Czynniki chłodnicze i nośniki ciepła. IPPU Masta, Gdańsk 1997. 3. Bonca Z., Depta A.: Wentylacja i klimatyzacja okrętowa. Gdynia 1999. 4. Fodemski T.: Domowe i handlowe urządzenia chłodnicze. Poradnik. WNT, Warszawa 2000. 5. Jones W.P.: Klimatyzacja. Arkady, 1981. 6. Piotrowski I.: Okrętowe Urządzenia chłodnicze. Fundacja Rozwoju Wyższej Szkoły Morskiej








Osoba odpowiedzialna za przedmiot: dr inż. Grzegorz Kidacki [email protected] IESO/ZMiUO Pozostałe osoby prowadzące zajęcia: dr inż. Ewelina Złoczowska [email protected] IESO/ZMiUO



380


Nr: 45.6 Przedmiot: Technologia przewozu ładunków chłodzonych





Rok studiów: IV

Status przedmiotu:


kierunkowe



IV 12 6 2



1.

Cele przedmiotu:

1. Poznanie rozwiązań i procesów zachodzących w instalacjach chłodniczych w okrętownictwie

2. Poznanie podstaw technologii przechowywania żywności

3. Poznanie budowy, zasad eksploatacji i obsługi technicznej komór, tuneli, kontenerów i innych urządzeń chłodniczych do przygotowywania i transportu ładunków chłodzonych i mrożonych

4. Wykształcenie umiejętności doboru optymalnych nastaw pracy okrętowych urządzeń chłodni-czych do przygotowania i przewozu ładunków chłodzonych i mrożonych

5. Wykształcenie umiejętności przygotowania do pracy, uruchomienia, oceny poprawności pracy i wyłączenia z ruchu okrętowych urządzeń chłodniczych do przewozu ładunków chłodzonych



EKP1

Identyfikuje i charakteryzuje urządzenia i instalacje oraz wyjaśnia zachodzące w nich procesy termodynamiczne i ich wpływ na osiągnięcie oczekiwanych efektów przygotowania i transportu ła-dunków chłodzonych i mrożonych

K_W03, K_W04, K_W08, K_U07, K_U09, K_U11,

K_U13

EKP2

Przedstawia procesy termodynamiczne na wykresach własności mediów roboczych oraz wyciąga wnioski eksploatacyjne doty-czące stanu mediów i procesów oraz ich wpływu na własności i stan ładunków chłodzonych

K_W04, K_W08, K_W09, K_U07, K_U09, K_U11,

K_U13

EKP3

Opisuje zasady poprawnej obsługi technicznej instalacji, identy-fikuje parametry potrzebne do oceny stanu technicznego urządzeń i potrafi je zinterpretować, przewiduje wpływ nastaw automatyki oraz typowych niesprawności na stan ładunków chłodzonych i mrożonych


K_U19, K_U22

EKP4

Wykazuje odpowiedzialność i zrozumienie wpływu decyzji po-dejmowanych w trakcie obsługi na stan techniczny i koszty eks-ploatacyjne statku, bezpieczeństwo ładunku i załogi oraz stan środowiska naturalnego

K_W11, K_U10, K_U14, K_K05, K_K07,


381




SEKP1

Identyfikuje rodzaj obiegów chłodniczych i ro-dzaj procesów obróbki mediów w oparciu o schematy instalacji i charakteryzuje zainstalo-wane w nich urządzenia oraz sposób przecho-wywania ładunków chłodzonych

EKP1 x x

SEKP2

Identyfikuje procesy termodynamiczne odbywa-jące się w określonych miejscach i urządzeniach instalacji oraz przedstawia zmiany parametrów stanu mediów na wykresach i identyfikuje ich wpływ na stan ładunków chłodzonych

EKP 1,2

x x

SEKP3 Wyciąga wnioski dotyczące wpływu stanu me-diów na efekty przechowywania ładunków chło-dzonych

EKP 1,2,3

x x

SEKP4

Opisuje zasady poprawnej obsługi bieżącej urządzeń instalacji chłodniczej i klimatyzacyjnej decydującej o efektach przechowywania ładun-ków chłodzonych

EKP 2,3

x x

SEKP5

Identyfikuje parametry pracy istotne dla okre-ślonych urządzeń instalacji oraz interpretuje ich związek ze stanem i efektami przechowywania ładunków chłodzonych

EKP2 x x

SEKP6

Określa prawidłowe nastawy automatyki sterują-cej pracą instalacji oraz przewiduje ich wpływ na stan i efekty przechowywania ładunków chłodzonych

EKP 2,3

x x

SEKP7

Identyfikuje wpływ decyzji podejmowanych w trakcie obsługi i nastaw parametrów jak rów-nież konsekwencje ich zaniechania na stan i efekty przechowywania ładunków chłodzonych

EKP 2,3,4

x x

SEKP8

Wykonuje analizę ryzyka związanego z prowa-dzeniem czynności obsługi technicznej poprzez identyfikację prawdopodobieństwa wystąpienia, możliwych konsekwencji i sposobów ogranicze-nia zdarzeń groźnych dla bezpieczeństwa załogi i środowiska naturalnego oraz wpływających negatywnie na stan przechowywanych ładunków

EKP 2,3,4

x x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A SEKP1–8

Transport chłodniczy: a) metody chłodzenia i rodzaje urządzeń stosowanych w przechowalnic-

twie i transporcie chłodniczym; b) łańcuch chłodniczy; c) transport kolejowy;

12


382

d) transport drogowy; e) transport w kontenerach; f) transport morski; g) transport lotniczy

SEKP1–8

Komory i tunele chłodnicze: a) rodzaje i budowa komór i tuneli chłodniczych; b) bilans energii komory chłodniczej; c) metody obliczania składników bilansu komory chłodniczej; d) zamrażanie; e) uproszczone metody szacowania zapotrzebowania mocy chłodniczej; f) bilans ciepła komory do przechowywania owoców mrożonych; g) bilans energii dla chłodni prowiantowych; h) szacunkowe zapotrzebowanie mocy chłodniczej

SEKP1–8

Kontenery chłodzone w transporcie: a) budowa kontenerów chłodniczych; b) procedury związane z transportem kontenerów chłodniczych; c) kontrola stanu technicznego kontenerów chłodniczych; d) obsługa kontenerów chłodniczych na statku; e) czynności obsługi urządzeń chłodniczych kontenera

SEKP1–8

Izolacje termiczne w chłodnictwie: a) wymaganie stawiane izolacjom termicznym; b) materiały izolacyjne; c) parametry izolacji; d) działanie wilgoci na izolację; e) dobór izolacji w chłodnictwie; f) materiały parochronne i przeciwwilgociowe; g) technologia montażu izolacji termicznych komór; h) zasady izolowania rurociągów i urządzeń

SEKP1–8

Przechowywanie produktów spożywczych: a) warunki przechowywania produktów spożywczych; b) przechowywanie ryb; c) przechowywanie mięsa i drobiu; d) przechowywanie nabiału i jaj; e) przechowywanie suchego prowiantu; f) przechowywanie owoców i warzyw

SEKP1–8

Przechowalnictwo owoców i warzyw: a) przemiany fizjologiczne w okresie wzrostu i dojrzewania; b) rola etylenu w dojrzewaniu owoców; c) rodzaje i charakterystyka obiektów przechowalniczych; d) zastosowanie urządzeń chłodniczych w chłodniach owoców; e) urządzenia do regulacji składu atmosfery w komorach gazoszczel-

nych; f) warunki przechowalnictwa owoców

SEKP1–8

Instalacje specjalistyczne: a) statki do przewozu gazów skroplonych; b) statki rybackie; c) instalacje zbiorników gazów skroplonych

Razem: 12

Ć SEKP1–8

Komory i tunele chłodnicze: a) rodzaje i budowa komór i tuneli chłodniczych; b) bilans energii komory chłodniczej; c) metody obliczania składników bilansu komory chłodniczej;

6


383

d) zamrażanie; e) uproszczone metody szacowania zapotrzebowania mocy chłodniczej; f) bilans ciepła komory do przechowywania owoców mrożonych; g) bilans energii dla chłodni prowiantowych; h) szacunkowe zapotrzebowanie mocy chłodniczej

SEKP1–8

Izolacje termiczne w chłodnictwie: a) wymaganie stawiane izolacjom termicznym; b) materiały izolacyjne; c) parametry izolacji; d) działanie wilgoci na izolację; e) dobór izolacji w chłodnictwie; f) materiały parochronne i przeciwwilgociowe; g) technologia montażu izolacji termicznych komór; h) zasady izolowania rurociągów i urządzeń

Razem: 6

Razem w roku: 18




Godziny zajęć 18



Łącznie 36


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny


EKP1

Nie jest w stanie okre-ślić rodzaju instalacji i scharakteryzować znaj-dujących się w niej urządzeń oraz ich wpływu na efekty przy-gotowania i przecho-wywania ładunków chłodzonych

Jest w stanie określić ro-dzaj instalacji i scharakte-ryzować najważniejsze urządzenia i ich rolę w przygotowaniu i prze-chowywaniu ładunków chłodzonych

Potrafi prawidłowo okre-ślić rodzaj instalacji i scha-rakteryzować wszystkie urządzenia oraz zdefinio-wać ich zadania oraz okre-ślić zakres automatycznej regulacji parametrów pracy

Potrafi prawidłowo określić ro-dzaj instalacji i scharakteryzo-wać wszystkie urządzenia oraz zdefiniować ich zadania oraz określić zakres automatycznej regulacji parametrów pracy jak również oszacować ich dobór i wskazać rozwiązania alterna-tywne

EKP2

Nie jest w stanie przed-stawić procesów termo-dynamicznych na wy-kresach własności me-diów roboczych oraz ich wpływu na efekty przechowywania ładun-ków

Przedstawia procesy ter-modynamiczne na wykre-sach własności mediów roboczych, wyciąga wnioski eksploatacyjne dotyczące stanu mediów i procesów oraz ich wpływu na efekty prze-chowywania ładunków

Przedstawia procesy ter-modynamiczne na wykre-sach własności mediów ro-boczych, wyciąga wnioski eksploatacyjne dotyczące stanu mediów i procesów oraz sprawności urządzeń oraz ich wpływu na efekty przechowywania ładunków

Przedstawia procesy termody-namiczne na wykresach wła-sności mediów roboczych, wy-ciąga wnioski eksploatacyjne dotyczące stanu mediów i pro-cesów oraz sprawności urzą-dzeń. Potrafi analizować zależ-ności analityczne opisujące procesy termodynamiczne oraz ich wpływ na efekty przecho-wywania ładunków


384

EKP3

Nie potrafi opisać zasad poprawnej obsługi technicznej instalacji ani zidentyfikować pa-rametrów potrzebnych do oceny stanu tech-nicznego urządzeń oraz ocenić ich wpływu na stan ładunków chłodzo-nych

Opisuje zasady poprawnej obsługi technicznej insta-lacji, identyfikuje parame-try potrzebne do oceny stanu technicznego urzą-dzeń i potrafi je zinterpre-tować oraz ocenić ich wpływ na stan ładunków chłodzonych

Opisuje zasady poprawnej obsługi technicznej insta-lacji, identyfikuje parame-try potrzebne do oceny stanu technicznego urzą-dzeń i potrafi je zinterpre-tować, przewiduje wpływ nastaw automatyki na pa-rametry pracy instalacji oraz ocenia ich wpływ na stan ładunków chłodzo-nych

Opisuje zasady poprawnej ob-sługi technicznej instalacji, identyfikuje parametry potrzeb-ne do oceny stanu technicznego urządzeń i potrafi je zinterpre-tować, przewiduje wpływ na-staw automatyki na parametry pracy instalacji oraz wskazuje wpływ typowych niesprawności na parametry pracy instalacji oraz ocenia ich wpływ na stan ładunków chłodzonych

EKP4

Nie potrafi wskazać wpływu decyzji podej-mowanych w trakcie obsługi na stan tech-niczny i koszty eksploa-tacyjne statku, bezpie-czeństwo załogi i stan środowiska naturalnego oraz bezpieczeństwo ładunku chłodzonego

Potrafi wskazać i wyja-śnić zależności między decyzjami podejmowa-nymi w trakcie obsługi a stanem technicznym i kosztami eksploatacyj-nymi statku, bezpieczeń-stwem załogi i stanem środowiska naturalnego oraz bezpieczeństwem ła-dunku chłodzonego

Wykazuje odpowiedzial-ność i zrozumienie wpływu decyzji podejmowanych w trakcie obsługi na stan techniczny i koszty eksplo-atacyjne statku, bezpie-czeństwo załogi i stan śro-dowiska naturalnego oraz bezpieczeństwo ładunku chłodzonego

Wykazuje odpowiedzialność i zrozumienie wpływu decyzji podejmowanych w trakcie ob-sługi na stan techniczny i kosz-ty eksploatacyjne statku, bez-pieczeństwo załogi i stan śro-dowiska naturalnego oraz bez-pieczeństwo ładunku chłodzo-nego. Potrafi wskazać i uzasad-nić typowe zagrożenia i prze-prowadzić analizę ryzyka i wskazać sposoby jego ograni-czenia podczas wykonywania czynności obsługi instalacji


Rodzaj Opis



Schematy Dokumentacja rzeczywistych instalacji chłodniczych stosowanych na statkach




Chłodnia prowiantowa Instalacja dwukomorowej chłodni prowiantowej wyposażona w komputerowy monitoring parametrów pracy z możliwością określenia bilansu



Literatura:



2. Bonca Z. i in.: Czynniki chłodnicze i nośniki ciepła. IPPU Masta, Gdańsk 1997. 3. Bonca Z., Depta A.: Wentylacja i klimatyzacja okrętowa. Gdynia 1999. 4. Fodemski T.: Domowe i handlowe urządzenia chłodnicze. Poradnik. WNT, Warszawa 2000. 5. Jones W.P.: Klimatyzacja. Arkady, 1981. 6. Piotrowski I.: Okrętowe Urządzenia chłodnicze. Fundacja Rozwoju Wyższej Szkoły Morskiej



10. Szolc Z.: Chłodnictwo. WSiP, Warszawa 1980.


385

11. Ulrich H.: Technika chłodnicza. Poradnik. Tom 1 i 2. IPPU Masta, Gdańsk 1999. 12. Wasiluk W., Korczak E.: Wentylacja i klimatyzacja na statkach. WM, Gdańsk 1997. 13. Zakrzewski B.: Obliczenia obiegów chłodniczych i klimatyzacyjnych. PS, Szczecin 1991.

Literatura uzupełniaj ąca 1. Materiały firmy Danfoss. Strona www.danfoss.com 2. Materiały firmy ALCO. Strona www.alco.com 3. Materiały firmy Starcool. Strona www.starcool.com 4. Materiały firmy Carrier. Strona www.carrier.com 5. Materiały firmy Bitzer. Strona www.bitzer.com 6. Materiały firmy Emerson. Strona www.emerson.com









386


Nr: 46.6 Przedmiot: Ekologiczne aspekty eksploatacji instalacji chłodniczych





Rok studiów: IV

Status przedmiotu:


kierunkowe



IV 8 1



1.

Cele przedmiotu:

1. Poznanie zasad eksploatacji i obsługi technicznej okrętowych urządzeń chłodniczych z ograni-czeniem negatywnego wpływu na środowisko

2. Poznanie zasad składowania i recyklingu ziębników, ziębiw, olejów oraz kontroli szczelności wy-nikających z kryteriów ekologicznych.

3. Poznanie podstawowych metod wykrywania nieszczelności czynników chłodniczych. Wykształ-cenie umiejętności wykrywania i reagowania na sytuacje awaryjne

4. Nabycie umiejętności prowadzenia wymaganej dokumentacji związanej z ograniczeniami ekolo-gicznymi podczas eksploatacji instalacji chłodniczych i klimatyzacyjnych



EKP1 Identyfikuje i charakteryzuje urządzenia i instalacje oraz wyjaśnia zachodzące w nich procesy negatywnego oddziaływanie na śro-dowisko naturalne

K_W03, K_W04, K_W08, K_U07, K_U09, K_U11,

K_U13

EKP2

Przedstawia procesy termodynamiczne na wykresach własności mediów roboczych oraz wyciąga wnioski eksploatacyjne dotyczą-ce stanu mediów i procesów oraz ich wpływu na środowisko natu-ralne

K_W04, K_W08, K_W09, K_U07, K_U09, K_U11,

K_U13

EKP3

Opisuje zasady poprawnej obsługi technicznej instalacji z uwzględnieniem oddziaływania na środowisko naturalne, iden-tyfikuje parametry potrzebne do oceny stanu technicznego urzą-dzeń i potrafi je zinterpretować, przewiduje wpływ ewentualnych awarii na środowisko naturalne


K_U19, K_U22

EKP4


K_W11, K_U10, K_U14, K_K05, K_K07


387




SEKP1

Identyfikuje rodzaj obiegów chłodniczych i ro-dzaj procesów obróbki mediów w oparciu o schematy instalacji i charakteryzuje zainsta-lowane w nich urządzenia oraz ich wpływ na środowisko naturalne

EKP1

SEKP2

Identyfikuje procesy termodynamiczne odbywa-jące się w określonych miejscach i urządzeniach instalacji oraz przedstawia zmiany parametrów stanu mediów na wykresach z uwzględnieniem oddziaływania na środowisko naturalne

EKP 1,2

SEKP3 Wyciąga wnioski dotyczące wpływu stanu me-diów i instalacji na środowisko naturalne

EKP 1,2,3

SEKP4

Opisuje zasady poprawnego montażu, demonta-żu i obsługi bieżącej urządzeń instalacji chłod-niczej i klimatyzacyjnej z uwzględnieniem ich odziaływania na środowisko naturalne

EKP 2,3

SEKP5

Identyfikuje parametry pracy istotne dla okre-ślonych urządzeń oraz interpretuje ich związek ze stanem technicznym urządzeń i instalacji i ewentualnym wpływem na środowisko natu-ralne

EKP2

SEKP6

Identyfikuje wpływ decyzji podejmowanych w trakcie obsługi i nastaw parametrów jak rów-nież konsekwencje ich zaniechania na środowi-sko naturalne

EKP 2,3,4


EKP 2,3

SEKP8

Wykonuje analizę ryzyka związanego z prowa-dzeniem czynności obsługi technicznej poprzez identyfikację prawdopodobieństwa wystąpienia, możliwych konsekwencji i sposobów ograni-czenia zdarzeń groźnych środowiska naturalne-go

EKP 2,3,4

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A

SEKP1–8 Chemia i fizyka czynników chłodniczych

8

SEKP1–8 Wpływ czynników chłodniczych na środowisko

SEKP1–8 Zasady bezpiecznego użytkowania czynników chłodniczych i innych pły-nów roboczych

SEKP1–8 Monitorowanie szczelności instalacji chłodniczych

SEKP1–8 Zasady gospodarki czynnikami chłodniczymi


388

SEKP1–8 Międzynarodowe przepisy dotyczące gospodarki czynnikami chłodniczy-mi

SEKP1–8 Ekologiczne czynniki chłodnicze – własności i zastosowanie

SEKP1–8 Dobór materiałów i płynów eksploatacyjnych do ekologicznych czynni-ków chłodniczych

SEKP1–8 Bezpieczeństwo obsługi urządzeń chłodniczych

SEKP1–8 Przepisy Klasyfikacyjne i Międzynarodowe Regulacje prawne dotyczące ekologicznych aspektów eksploatacji ziębników i płynów roboczych

Razem: 8

Razem w roku: 8




Godziny zajęć 8


Łącznie 22


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny

Zaliczenie pisemne i ustne podczas omawiania harmonogramu pracy podczas zajęć seminaryjnych

EKP1

Nie jest w stanie określić rodzaju instalacji i scharakteryzować znaj-dujących się w niej urzą-dzeń

Jest w stanie określić ro-dzaj instalacji i scharak-teryzować najważniejsze urządzenia i ich rolę

Potrafi prawidłowo okre-ślić rodzaj instalacji i scharakteryzować wszystkie urządzenia oraz zdefiniować ich zadania oraz określić zakres auto-matycznej regulacji para-metrów pracy

Potrafi prawidłowo określić rodzaj instalacji i scharaktery-zować wszystkie urządzenia oraz zdefiniować ich zadania oraz określić zakres automa-tycznej regulacji parametrów pracy jak również oszacować ich dobór i wskazać rozwiąza-nia alternatywne

EKP2

Nie jest w stanie przed-stawić procesów termo-dynamicznych na wykre-sach własności mediów roboczych

Przedstawia procesy termodynamiczne na wykresach własności mediów roboczych, wy-ciąga wnioski eksploata-cyjne dotyczące stanu mediów i procesów

Przedstawia procesy ter-modynamiczne na wykre-sach własności mediów roboczych, wyciąga wnio-ski eksploatacyjne doty-czące stanu mediów i pro-cesów oraz sprawności urządzeń

Przedstawia procesy termody-namiczne na wykresach wła-sności mediów roboczych, wy-ciąga wnioski eksploatacyjne dotyczące stanu mediów i pro-cesów oraz sprawności urzą-dzeń. Potrafi analizować zależ-ności analityczne opisujące procesy termodynamiczne

EKP3

Nie potrafi opisać zasad poprawnej obsługi tech-nicznej instalacji ani zi-dentyfikować parametrów potrzebnych do oceny stanu technicznego urzą-dzeń

Opisuje zasady popraw-nej obsługi technicznej instalacji, identyfikuje parametry potrzebne do oceny stanu techniczne-go urządzeń i potrafi je zinterpretować

Opisuje zasady poprawnej obsługi technicznej insta-lacji, identyfikuje parame-try potrzebne do oceny stanu technicznego urzą-dzeń i potrafi je zinterpre-tować, przewiduje wpływ nastaw automatyki na pa-rametry pracy instalacji

Opisuje zasady poprawnej ob-sługi technicznej instalacji, identyfikuje parametry po-trzebne do oceny stanu tech-nicznego urządzeń i potrafi je zinterpretować, przewiduje wpływ nastaw automatyki na parametry pracy instalacji oraz wskazuje wpływ typowych niesprawności na parametry pracy instalacji


389

EKP4

Nie potrafi wskazać wpływu decyzji podej-mowanych w trakcie ob-sługi na stan techniczny i koszty eksploatacyjne statku, bezpieczeństwo załogi i stan środowiska naturalnego

Potrafi wskazać i wyja-śnić zależności między decyzjami podejmowa-nymi w trakcie obsługi a stanem technicznym i kosztami eksploatacyj-nymi statku, bezpieczeń-stwem załogi i stanem środowiska naturalnego

Wykazuje odpowiedzial-ność i zrozumienie wpły-wu decyzji podejmowa-nych w trakcie obsługi na stan techniczny i koszty eksploatacyjne statku, bezpieczeństwo załogi i stan środowiska natural-nego

Wykazuje odpowiedzialność i zrozumienie wpływu decyzji podejmowanych w trakcie ob-sługi na stan techniczny i kosz-ty eksploatacyjne statku, bez-pieczeństwo załogi i stan śro-dowiska naturalnego. Potrafi wskazać i uzasadnić typowe zagrożenia i przeprowadzić analizę ryzyka i wskazać spo-soby jego ograniczenia podczas wykonywania czynności ob-sługi instalacji


Rodzaj Opis



Schematy Dokumentacja rzeczywistych instalacji chłodniczych stosowanych na stat-kach


Mierniki do wykrywa-nia nieszczelności

Typowe urządzenia stosowane do wykrywania niedzielności występujących w instalacjach chłodniczych

Literatura:


1. Bohdal T., Charun H,. Czapp M:. Urządzenia chłodnicze sprężarkowe parowe. WNT, Warszawa 2003.




10. Szolc Z.: Chłodnictwo. WSiP, Warszawa 1980. 11. Ulrich H.: Technika chłodnicza. Poradnik. Tom 1 i 2. IPPU Masta, Gdańsk 1999. 12. Wasiluk W., Korczak E.: Wentylacja i klimatyzacja na statkach. WM, Gdańsk 1997.




390









391

Komputerowe systemy sterowania siłownią okrętową


393


Nr: 43.7 Przedmiot: Programowanie komputerów i sterowników





Rok studiów: IV

Status przedmiotu:


kierunkowe



IV 18 2



1. Informatyka użytkowa, Podstawy automatyki i robotyki, Podstawy elektrotechniki i elektroniki, Elektrotechnika okrętowa

Cele przedmiotu:

1. Poznanie oprogramowania narzędziowego przeznaczonego do programowania sterowników PLC

2. Nabycie umiejętności napisania programu sterującego dla sterownika PLC

3. Poznanie zasad testowania programu sterującego sterownika PLC



EKP1 Umie programować sterowniki PLC K_W01, K_W02, K_U01, K_U07,

K_U09

EKP2 Umie testować poprawność napisanego programu ste-rującego

K_W01, K_W02, K_U01, K_U07, K_U16




SEKP1 Potrafi napisać prosty program dla sterowni-ka PLC w wybranym języku programowania

EKP1 x

SEKP2 Potrafi przetestować napisany program dla sterownika PLC

EKP2 x


394

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

L SEKP

1,2

Programowanie strukturalne i obiektowe z wykorzystaniem wybranych języków spośród: C, C++, VB, VB.NET, MATLAB. Programowanie sterowników (GE Fanuc, Siemens, SAIA, Mitsubishi) do realizacji zadań regulacji i sterowania

18

Razem: 18

Razem w roku: 18




Godziny zajęć 18



Łącznie 28


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny Oceny z kontroli wiadomości i umiejętności podczas zajęć laboratoryjnych

EKP1

Nie potrafi napisać programu dla ste-rownika PLC w celu realizacji prostego zadania sterowania

Umie napisać pro-gram dla sterownika PLC w celu realiza-cji prostego zadania sterowania

Umie napisać program dla ste-rownika PLC w celu realizacji zadania sterowania z kilkoma uwarunkowaniami i niewielką liczbą błędów

Umie napisać bezbłędny program dla sterownika PLC w celu realizacji roz-budowanego zadania ste-rowania

EKP2

Nie potrafi wskazać błędów w programie sterującym sterowni-ka PLC

Potrafi wskazać tyl-ko niektóre błędy w programie sterują-cym sterownika PLC

Potrafi wskazać większość błę-dów w programie sterującym ste-rownika PLC

Potrafi wskazać większość błędów w programie steru-jącym sterownika PLC oraz je zinterpretować


Rodzaj Opis

Komputery Komputery typu PC z systemem operacyjnym Windows i dostępem do Interne-tu; rzutnik komputerowy

Oprogramowanie MATLAB, Automation Studio, C/C++, firmowe z PLC, Step 7

Sprzęt laboratoryjny Sterowniki PLC (GE Fanuc, SAIA, Siemens, Mitsubishi)


395

Literatura:


1. Brzózka J., Dorobczyński L.: Programowanie w MATLAB. MIKOM, Warszawa 1998. 2. Brzózka J.: Ćwiczenia z automatyki w MATLAB-ie i Simulinku. EDU MIKOM, Warszawa 1997. 3. Simon R.: Programowanie obiektowe w Visual Basic.NET. Helion, Gliwice 2003. 4. Treichel W.: Ćwiczenia z języka Visual Basic. MIKOM, Warszawa 2001. 5. Flaga S.: Programowanie sterowników PLC w języku drabinkowym. Wydawnictwo BTC, Legio-

nowo 2010. 6. Kasprzyk J.: Programowanie sterowników przemysłowych. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne,

Warszawa 2006. 7. Rusek J.: ABC programowania w C++. Helion, Gliwice 2002.

Literatura uzupełniaj ąca 1. Firmowa dokumentacja techniczna sterowników firm GE-Fanuc, Siemens, SAJA, Mitsubishi.




dr inż. Lech Dorobczyński l.dorobczynski @am.szczecin.pl ZAiR


dr inż. Lech Dorobczyński [email protected] ZAiR

dr inż. Jarosław Duda [email protected] ZAiR

dr inż. Leszek Kaszycki [email protected] ZAiR



396


Nr: 44.7 Przedmiot: Komputerowe systemy automatyki





Rok studiów: IV

Status przedmiotu: obieralny

Grupa przedmiotów: kierunkowe



IV 18E 18 4




Cele przedmiotu:

1. Poznanie własności i funkcji komponentów sprzętowych komputerowych układów regulacji, ste-rowania, pomiarów i nadzoru

2. Poznanie własności komputerowych sieci przemysłowych

3. Poznanie podstawowych zasad opisu matematycznego układów dyskretnych



EKP1 Zna zasadę pracy, komponenty, struktury, własności i osobliwości cyfrowych układów regulacji automatycznej

K_W01, K_U01, K_U02, K_U07, K_U09, K_U14, K_U16

EKP2 Zna metody opisu matematycznego układów cyfrowych K_W01, K_U01, K_U02, K_U07, K_U09

EKP3 Zna nowoczesne, komputerowe systemy automatyzacji statku

K_W08




SEKP1 Wyjaśnia pojęcia: próbkowanie, kwantowanie, aliasing, twierdzenie Shannona, przetwornik A/D i D/A

EKP1 x

SEKP2 Wykonuje proste obliczenia analityczne dla dyskretnego elementu i układu regulacji

EKP2 x x

SEKP3 Charakteryzuje szeregowe i równoległe inter-fejsy cyfrowe

EKP1 x


397

SEKP4 Charakteryzuje komputerowe sieci przemy-słowe

EKP1 x x

SEKP5 Opisuje budowę i charakteryzuje algorytmy regulatora cyfrowego

EKP1 x

SEKP6 Opisuje komputerowy system automatyzacji siłowni okrętowej

EKP3 x

SEKP7 Charakteryzuje system czasu rzeczywistego EKP1,3 x x

SEKP8 Opisuje własności rozproszonego układu regu-lacji

EKP1,3 x x

SEKP9 Opisuje nowoczesny, komputerowy system au-tomatyzacji statku

EKP3 x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A

SEKP1,2

Równania różniczkowe, przekształcenie Z i transmitancja dyskretna jed-nowymiarowych elementów automatyki, obiektów regulacji i regulatorów. Schemat blokowy dyskretnego układu regulacji. Cyfrowe regulatory PID. Rola poszczególnych oddziaływań regulacji PID

18

SEKP5

Realizacja i działanie poszczególnych bloków regulatora. Dobór nastaw regulatorów. Realizacja i działanie ograniczenia całkowania. Realizacja i działanie bezuderzeniowego przełączania praca ręczna/praca automa-tyczna. Jakość regulacji. Analiza stabilności dyskretnego układu regulacji automatycznej

SEKP3 Komputerowe interfejsy szeregowe (RS 232C, RS 422, RS 423, RS 485) i równoległe

SEKP4 Struktury i własności sieci komputerowych. Media transmisyjne. War-stwowy model sieci komputerowej. Przemysłowe sieci komputerowe – Profibus (PA, DP), Modbus, DeviceNet, LonWorks. Ethernet

SEKP7 Sterowanie i regulacja w czasie rzeczywistym – wymagania odnośnie sprzętu i oprogramowania

SEKP4,8 Osobliwości rozproszonych układów regulacji i sterowania

SEKP6,9 Przykłady komputerowych systemów automatyzacji w zastosowaniach okrętowych (masowce, gazowce, promy, statki z dynamiczną stabilizacją położenia – wiertnicze, kablowce, platformy wiertnicze)

Razem: 18

L

SEKP2

Zastosowanie równań różnicowych, przekształcenie Z i transmitancja dys-kretna jednowymiarowych elementów automatyki, obiektów regulacji i regulatorów. Schemat blokowy dyskretnego układu regulacji. Cyfrowe regulatory PID. Rola poszczególnych oddziaływań regulacji PID 18

SEKP7 Sterowanie i regulacja w czasie rzeczywistym – wymagania odnośnie sprzętu i oprogramowania

SEKP4,8 Badania osobliwości rozproszonych układów regulacji i sterowania

Razem: 18

Razem w roku: 36


398




Godziny zajęć 36



Łącznie 74


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny

Ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność); pisemne testy kontrolne, ustne kolokwia, końcowe zaliczenie pisemne, końcowe zaliczenie ustne, egzamin pisemny, egzamin ustny, kontrola obecności

EKP1

Nie potrafi wymienić ele-mentów składowych kom-puterowego i cyfrowego układu regulacji i sterowania

Potrafi wymienić elemen-ty składowe komputero-wego i cyfrowego układu regulacji i sterowania

Potrafi wymienić, podać wła-sności i charakterystyczne pa-rametry elementów kompute-rowego i cyfrowego układu re-gulacji i sterowania

Potrafi wymienić, podać własności i funkcje lokal-nych i rozproszonych układów regulacji oraz sterownia cyfrowego

EKP2

Nie zna zasad opisu ma-tematycznego elementów dyskretnych

Zna zasady opisu mate-matycznego elementów dyskretnych

Potrafi rozwiązać łatwe zada-nie rachunkowe z dziedziny układów dyskretnych

Swobodnie rozwiązuje trudne zadania rachunko-we z dziedziny układów dyskretnych

EKP3

Nie zna funkcji przykła-dowego komputerowego systemu automatyzacji statku

Zna funkcje przykłado-wego komputerowego systemu automatyzacji statku

Potrafi opisać strukturę, funk-cje i własności dowolnego (z omawianych na wykładzie) komputerowego systemu au-tomatyzacji statku

Potrafi porównywać i analizować komputero-we systemy automatyzacji statku różnych firm


Rodzaj Opis

Komputery Komputery typu PC z systemem operacyjnym Windows i dostępem do In-ternetu; rzutnik komputerowy

Oprogramowanie MATLAB z odpowiednimi bibliotekami

Stanowisko laboratoryjne Komputerowy/cyfrowy układ regulacji

Literatura:


1. Brzózka J.: Regulatory cyfrowe w automatyce. MIKOM, Warszawa 2002. 2. Szafarczyk M., Śniegulska-Grądzka D., Wypysiński R.: Podstawy układów sterowań cyfrowych

i komputerowych. PWN MIKOM, Warszawa 2007. 3. Mielczarek W.: Szeregowe interfejsy cyfrowe. Helion, Gliwice 1993. 4. Łukasik Z., Seta Z.: Programowalne sterowniki PLC w systemach sterowania przemysłowego. Po-

litechnika Radomska, Radom 2001. 5. Grega W.: Metody i algorytmy sterowania cyfrowego w układach scentralizowanych i roz-

proszonych. AGH, Kraków 2004. 6. Zydorowicz T.: PC i sieci komputerowe. PLJ, Warszawa 1993. 7. Krzyżanowski R.: Układy mikroprocesorowe. MIKOM, Warszawa 2004.


399


1. Kaczorek T.: Teoria sterowania i systemów. PWN, Warszawa 1999. 2. Kaczorek T.: Podstawy teorii sterowania. WNT, Warszawa 2005. 3. Mielczarek W.: Interfejs USB. Helion, Gliwice 2005.







dr inż. Jarosław Duda [email protected] IEiAO/ZAiR




400


Nr: 45.7 Przedmiot: Inteligentne urządzenia automatyki





Rok studiów: IV

Status przedmiotu:


kierunkowe



IV 9 9 2




Cele przedmiotu:

1. Nauczenie zasad konfigurowania nowoczesnych przetworników inteligentnych

2. Nauczenie zasad konfigurowania nowoczesnych inteligentnych pozycjonerów

3. Nauczenie zasad konfigurowania nowoczesnych regulatorów cyfrowych



EKP1 Zna zasady pracy, komponenty, struktury, własności i oso-bliwości inteligentnych elementów automatyki

K_W01, K_U01, K_U02, K_U07, K_U09, K_U14, K_U16




SEKP1 Przeprowadza konfigurację przetwornika in-teligentnego

EKP1 x x

SEKP2 Przeprowadza konfigurację inteligentnego pozycjonera

EKP1 x x

SEKP3 Przeprowadza konfigurację regulatora wielo-funkcyjnego

EKP1 x x


401

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A

SEKP1

Potrzeba stosowania inteligentnych urządzeń automatyki. Inteligentne przetworniki pomiarowe. Możliwości kształtowania sygnałów pomiaro-wych i charakterystyk dla układu automatyki. Sygnały znormalizowane analogowe i cyfrowe. Przetworniki inteligentne firmy FOXBORO. Pro-tokół HART

9 SEKP2

Inteligentne pozycjonery. Możliwości kształtowania sygnałów i charakte-rystyk w pętli wykonawczej przez inteligentne pozycjonery

SEKP3

Programowanie regulatorów wielofunkcyjnych. Programowanie regulato-rów wielofunkcyjnych z panelu operatorskiego samego regulatora i z kom-putera. Trendy rozwojowe współczesnych inteligentnych urządzeń auto-matyki

Razem: 9

L

SEKP1

Zastosowanie inteligentnych przetworników pomiarowych. Możliwości kształtowania sygnałów pomiarowych i charakterystyk dla układu automa-tyki. Sygnały znormalizowane analogowe i cyfrowe. Przetworniki inteli-gentne firmy FOXBORO. Protokół HART

9 SEKP2 Badanie inteligentnych pozycjonerów. Możliwości kształtowania sygna-łów i charakterystyk w pętli wykonawczej przez inteligentne pozycjonery

SEKP3

Programowanie regulatorów wielofunkcyjnych. Programowanie regulato-rów wielofunkcyjnych z panelu operatorskiego samego regulatora i z kom-putera. Trendy rozwojowe współczesnych inteligentnych urządzeń auto-matyki

Razem: 9

Razem w roku: 18


Forma aktywności Szacunkowa liczba godzin na zrealizowanie aktywności

Punkty ECTS

Godziny zajęć 18



Łącznie 28


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny

Ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność); końcowe zaliczenie pisemne, kontrola obecności

EKP1

Nie potrafi wyjaśnić pojęcia: urządzenie inteligentne

Wie co to są inteligentne urzą-dzenia automatyki i na czym polega konfiguracja takich urządzeń

Potrafi skonfigurować da-ne urządzenie pod nadzo-rem prowadzącego

Potrafi samodzielnie i bez-błędnie skonfigurować dane urządzenie inteligentne


402


Rodzaj Opis

Komputery Komputery typu PC z systemem operacyjnym Windows i dostępem do Interne-tu; rzutnik komputerowy


Przetworniki inteligentne firmy FOXBORO, APLISENS

Pozycjonery inteligentne firmy FOXBORO, ZAPOL

Regulatory cyfrowe firm SIEMENS, OMRON, Lumel

Literatura:


1. Kwaśniewski J.: Wprowadzenie do inteligentnych przetworników pomiarowych. WNT, Warszawa 1993.

2. Trybus L.: Regulatory wielofunkcyjne. WNT, Warszawa 1992. 3. Brzózka J.: Regulatory cyfrowe w automatyce. Wydawnictwo MIKOM, Warszawa 2002. 4. Kuźnik J.: Regulatory i układy regulacji. Skrypt Politechniki Śląskiej, Gliwice 2002.


1. Łęski J.: Systemy neuronowo-rozmyte. WNT, Warszawa 2008. 2. Firmowa dokumentacja techniczna regulatorów firm OMRON i Siemens.






dr inż. Jarosław Duda [email protected] IEiAO/ZAiR





403

Elektroenergetyka okrętowa i systemy sterowania


405


Nr: 43.8 Przedmiot: Miernictwo elektryczne





Rok studiów: IV

Status przedmiotu:


kierunkowe



IV 12 12 2



1. Znajomość rachunku różniczkowego

2. Znajomość rachunku całkowego

3. Znajomość rachunku prawdopodobieństwa

4. Znajomość teorii obwodów elektrycznych – liniowych dla stanów ustalonych

Cele przedmiotu:

1. Poznanie podstaw metrologii ogólnej

2. Poznanie metod pomiaru wielkości elektrycznych

3. Poznanie budowy i zasad działania analogowych i cyfrowych układów pomiarowych


Lp. Opis Kody EK

dla kierunku

EKP1 Definiuje i rozróżnia podstawowe pojęcia metrologii wielkości elektrycznych K_U06

EKP2 Umie użytkować analogowe i cyfrowe układy pomiarowy wielkości elektrycz-nych

K_U07

EKP3 Rozpoznaje funkcje poszczególnych elementów układów pomiarowych K_U12

EKP4 Umie poprawnie dobrać instrument pomiarowy i metodę pomiarową K_U13

EKP5 Umie ocenić poprawność przeprowadzonych pomiarów K_U08




SEKP1 Umie obliczać i analizować błędy pomiarów EKP 1,5

x x

SEKP2 Umie dobrać instrumenty pomiarowe do kon-kretnego zadania pomiarowego

EKP 1,4

x x

SEKP3 Umie scharakteryzować własności metrolo- EKP x x


406

giczne mierników wielkości elektrycznych 2,3,4

SEKP4 Umie stosować metody pomiaru napięć i prą-dów stałych oraz przemiennych

EKP 2,4,5

x x

SEKP5 Umie stosować metody pomiaru impedancji, rezystancji oraz reaktancji

EKP 2,4,5

x x

SEKP6 Umie stosować metody pomiaru mocy czynnej, biernej, pozornej, częstotliwości oraz współ-czynnika mocy

EKP 2,4,5

x x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A

SEKP1 Podstawowe zasady metrologii, obliczanie niepewności pomiaru

12

SEKP2,3 Mierniki magnetoelektryczne

SEKP2,3 Mierniki elektromagnetyczne

SEKP2,3 Mierniki elektrodynamiczne

SEKP2,3 Transformatory pomiarowe

SEKP2,3 Multimetry analogowe

SEKP2,3 Multimetry cyfrowe

SEKP4 Pomiary prądów stałych i przemiennych

SEKP4 Pomiary napięć stałych i przemiennych

SEKP5 Pomiary rezystancji, reaktancji i impedancji

SEKP6 Pomiary energii oraz mocy czynnej, biernej i pozornej

SEKP6 Pomiary częstotliwości, przesunięcia fazowego i współczynnika mocy

Razem: 12

L

SEKP1,2,3,4 Pomiary napięć stałych i przemiennych

12

SEKP1,2,3,4 Pomiary prądów stałych i przemiennych

SEKP1,2,3,5 Pomiary rezystancji metodami technicznymi

SEKP1,2,3,5 Pomiary rezystancji metodami mostkowymi

SEKP1,2,3,5 Pomiary reaktancji i impedancji metodami technicznymi

SEKP1,2,3,5 Pomiary reaktancji i impedancji metodami mostkowymi

SEKP1,2,3,6 Pomiary częstotliwości i kąta przesunięcia fazowego

SEKP1,2,3,6 Pomiary mocy czynnej w układach jednofazowych

SEKP1,2,3,6 Pomiary mocy biernej i pozornej w układach jednofazowych

SEKP1,2,3,6 Pomiary mocy czynnej w układach trójfazowych

SEKP1,2,3,6 Pomiary mocy biernej w układach trójfazowych

SEKP1,2,3,6 Pomiary energii elektrycznej

Razem: 12

Razem w roku: 24



407



Godziny zajęć 24



Łącznie 40


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny

Zaliczenie pisemne każdego z ćwiczeń laboratoryjnych, egzamin pisemny

EKP1

Nie umie zdefiniować po-szczególnych rodzajów błędów obciążających wy-niki pomiarów

Potrafi definiować rodza-je błędów obciążających wyniki pomiarów

Umie szacować i obliczać błędy pomiaru

Potrafi minimalizować błędy pomiaru

EKP2

Nie zna zasad doboru wła-ściwego przyrządu i meto-dy pomiarowej wielkości elektrycznych

Potrafi wymienić zasady doboru właściwego przy-rządu i metody pomiaro-wej wielkości elektrycz-nych

Rozumie zasady stosowania i właściwości przyrządów pomiarowych wielkości elektrycznych

Potrafi stosować odpo-wiednie metody i przyrzą-dy pomiarowe wielkości elektrycznych

EKP3

Nie umie wymienić wła-sności metrologicznych analogowych i cyfrowych urządzeń i układów pomia-rowych wielkości elek-trycznych

Potrafi wymienić własno-ści metrologiczne analo-gowych i cyfrowych urządzeń i układów po-miarowych wielkości elektrycznych

Potrafi scharakteryzować własności metrologiczne analogowych i cyfrowych urządzeń i układów pomia-rowych wielkości elektrycz-nych

Potrafi wykorzystywać analogowe i cyfrowe urzą-dzenia i układy pomiarowe wielkości elektrycznych

EKP4

Nie zna i nie rozumie me-tod pomiaru napięć i prą-dów stałych oraz prze-miennych

Zna metody pomiaru na-pięć i prądów stałych oraz przemiennych

Rozumie metody pomiaru napięć i prądów stałych oraz przemiennych

Potrafi samodzielnie w po-prawny sposób wykony-wać pomiary napięć i prą-dów stałych oraz prze-miennych

EKP5

Nie zna i nie rozumie me-tod pomiaru impedancji, rezystancji oraz reaktancji

Zna metody pomiaru im-pedancji, rezystancji oraz reaktancji

Rozumie metody pomiaru impedancji, rezystancji oraz reaktancji

Potrafi samodzielnie w po-prawny sposób wykony-wać pomiary impedancji, rezystancji oraz reaktancji

EKP6

Nie zna i nie rozumie zasad i metod pomiaru mocy czynnej, biernej, pozornej, częstotliwości oraz współ-czynnika mocy

Zna metody pomiaru mo-cy czynnej, biernej, po-zornej, częstotliwości oraz współczynnika mo-cy

Rozumie metody pomiaru mocy czynnej, biernej, po-zornej, częstotliwości oraz współczynnika mocy

Potrafi samodzielnie w po-prawny sposób wykony-wać pomiary mocy czyn-nej, biernej, pozornej, czę-stotliwości oraz współ-czynnika mocy


Rodzaj Opis

Przyrządy pomiarowe

Mierniki elektromechaniczne napięcia i prądu

Boczniki, posobniki, rezystory wzorcowe

Przekładniki napięciowe i prądowe

Multimetry cyfrowe i analogowe

Mostki pomiarowe

Rezystory, kondensatory i indukcyjności nastawne

Zasilacze napięcia stałego i przemiennego

Watomierze, waromierze, fazomierz


408

Liczniki energii elektrycznej – analogowe i cyfrowe

Oscyloskopy

Literatura:


1. Tumański S.: Technika pomiarowa. WNT, Warszawa 2007. 2. Piotrowski J.: Podstawy miernictwa. WNT, Warszawa 2006. 3. Parchański J.: Miernictwo elektryczne i elektroniczne, podręcznik dla technikum. Wydawnictwa

Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1996.


1. Dokumentacje techniczne przyrządów pomiarowych stosowanych na zajęciach










409


Nr: 44.8 Przedmiot: Wytwarzanie energii elektrycznej na statku*





Rok studiów: IV

Status przedmiotu:


kierunkowe



IV 12E 6 3





3. Elektrotechnika okrętowa

Cele przedmiotu:

1. Zapoznanie z zagadnieniami obejmującymi struktury i zasady pracy okrętowych systemów elek-troenergetycznych, układy ich sterowania jak również warunki techniczne i zasady eksploatacji nowoczesnych elektrowni okrętowych



EKP1 Posiada wiedzę z zakresu elektryfikacji statków K_W01, K_W02, K_W03, K_W04

EKP2 Posiada wiedzę z zakresu budowy i stosowania prądnic synchro-nicznych jako głównych źródeł energii elektrycznej

K_W01, K_W02, K_W03

EKP3 Zna zagadnienia dotyczące zwarć w maszynach i okrętowych sie-ciach elektrycznych

K_W01, K_W04

EKP4 Zna zagadnienia związane z okrętowymi prądnicami wałowymi K_W03, K_W04




SEKP1

Zna zagadnienia związane z elektryfikacją statku takie jak zapotrzebowania na energię elektryczną oraz bilans energetyczny statku. Rozumie i zna wymagania towarzystw klasyfikacyjnych w sto-sunku do źródeł energii elektrycznej. Zna i ro-zumie zagadnienia oraz problemy podziału mocy zainstalowanej, zasalania awaryjnego i zasilania z lądu. Zna rodzaje, rozumie zasadę działania

EKP1 x


410

i cel stosowania źródeł energii elektrycznej stat-ku takich jak: prądnice o napędzie niezależnym, prądnice wałowe, akumulatory. Zna budowę i typy central energetycznych statku

SEKP2

Potrafi określać podstawowe rozwiązania prąd-nic synchronicznych stosowanych jako źródła energii elektrycznej na statku. Zna budowę i cha-rakterystyki statyczne prądnicy synchronicznej. Zna układy zasilania obwodów wzbudzenia ma-szyn szczotkowych i bezszczotkowych. Zna podstawowe typy i zasadę działania regulatorów napięcia prądnic synchronicznych, ich rolę w kształtowaniu charakterystyk statycznych i dy-namicznych. Zna zasadę tworzenia modeli kom-puterowych prądnic synchronicznych

EKP2 x

SEKP3

Rozumie cel badania i obliczania zwarć w okrę-towej sieci elektrycznej. Umie wyjaśnić zjawiska zachodzące przy symetrycznych zwarciach me-talicznych i zwarciach łukowych. Potrafi anali-zować strukturę komputerowych modeli zwarć oraz wykorzystać wyniki pozyskane za ich po-mocą. Zna strukturę i wymagania stawiane za-bezpieczeniom w elektrowniach okrętowych

EKP3 x

SEKP4

Umie scharakteryzować strukturę i zna budowę prądnic wałowych wykorzystujących maszynę synchroniczną o stałej prędkości wału. Potrafi scharakteryzować strukturę i opisać budowę prądnic wałowych wykorzystujących maszynę synchroniczną i tyrystorowe przekształtniki energoelektroniczne z kompensatorem mocy biernej. Umie scharakteryzować strukturę i zna budowę prądnic wałowych wykorzystujących maszyny pierścieniowe. Potrafi scharakteryzo-wać strukturę i opisać budowę prądnic wało-wych wykorzystujących maszynę asynchronicz-ną klatkową z przekształtnikiem energoelektro-nicznym

EKP4 x

SEKP5

Umie badać prądnice synchroniczne: − budowa i charakterystyki statyczne prądnicy

synchronicznej; − ustroje układów zasilania wzbudzenia ma-

szyn szczotkowych i bezszczotkowych; − regulatory napięcia prądnic synchronicznych,

charakterystyki statyczne i dynamiczne; − modele komputerowe prądnicy synchronicz-

nej

EKP2 x


411

SEKP6

Umie badać zwarcia w okrętowych maszynach synchronicznych i sieciach okrętowych: − badanie i obliczania zwarć przy pomocy pro-

gramów symulacyjnych; − modele komputerowe zwarć; − badanie symulacyjne zwarć metalicznych

symetrycznych. Badanie zwarcia łukowego; − badanie działania zabezpieczeń elektrowni

okrętowej w programie symulacyjnym

EKP3 x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A

SEKP1 Elektryfikacja statku

12 SEKP2 Prądnice synchroniczne jako źródła energii elektrycznej na statku

SEKP3 Zwarcia w okrętowych maszynach synchronicznych i sieciach okrętowych

SEKP4 Okrętowe prądnice wałowe

Razem: 12

L

SEKP5 Badanie prądnic synchronicznych 6

SEKP6 Badanie zwarć w okrętowych maszynach synchronicznych i sieciach okrę-towych

Razem: 6

Razem w roku: 18




Godziny zajęć 18



Łącznie ?


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny


EKP1

Nie zna zagadnień związanych z elektryfikacją statku takich jak: zapotrze-bowanie na energię elektryczną, bilans energetyczny statku. Nie zna wymagań to-warzystw klasyfika-cyjnych dotyczących

Zna podstawowe zagad-nienia związane z elektry-fikacją statku takie jak: za-potrzebowanie na energię elektryczną, bilans energe-tyczny statku. Zna w stop-niu ogólnym wymagania towarzystw klasyfikacyj-nych dotyczące źródeł energii elektrycznej na

Zna szczegółowo zagad-nienia związane z elektry-fikacją statku takie jak: zapotrzebowanie na ener-gię elektryczną, bilans energetyczny statku. Zna dobrze wymagania towa-rzystw klasyfikacyjnych dotyczące źródeł energii elektrycznej na statku. Zna

Zna biegle zagadnienia związa-ne z elektryfikacją statku takie jak: zapotrzebowanie na energię elektryczną, bilans energetyczny statku oraz zna przyczyny naj-częstszych problemów eksploat-acyjnych. Zna dobrze wymaga-nia towarzystw klasyfikacyjnych dotyczące źródeł energii elek-trycznej na statku oraz potrafi


412

źródeł energii elek-trycznej na statku. Nie zna zagadnień podzia-łu mocy zainstalowa-nej, zasilania awaryj-nego i zasilania z lądu. Nie zna typów i zasad działania źródeł ener-gii elektrycznej statku takich jak: prądnice o napędzie niezależnym, prądnice wałowe, akumulatory. Nie zna budowy i ustroju cen-tral energetycznych statku

statku. Zna zagadnienia podziału mocy zainstalo-wanej, zasilania awaryjne-go i zasilania z lądu na po-ziomie ogólnym. Zna pod-stawowe typy i zasadę działania źródeł energii elektrycznej statku takich jak: prądnice o napędzie niezależnym, prądnice wa-łowe, akumulatory. Zna na poziomie ogólnym budowę centrali energetycznej stat-ku

szczegółowo zagadnienia dotyczące podziału mocy zainstalowanej, zasilania awaryjnego i zasilania z lądu. Zna różne typy i zasadę działania źródeł energii elektrycznej statku takich jak: prądnice o na-pędzie niezależnym, prąd-nice wałowe, akumulatory. Zna na poziomie ogólnym budowę i działanie róż-nych typów central ener-getycznych statku

podać praktyczne zastosowania przepisów dotyczących systemu elektroenergetycznego statku. Zna szczegółowo zagadnienia dotyczące podziału mocy zain-stalowanej, zasilania awaryjnego i zasilania z lądu oraz rozumie związane z tym zagadnienia eksploatacyjne. Zna biegle różne typy i zasadę działania źródeł energii elektrycznej statku ta-kich jak: prądnice o napędzie niezależnym, prądnice wałowe, akumulatory. Zna budowę i działanie różnych typów central energetycznych statku

EKP2

Nie zna rozwiązań prądnic synchronicz-nych stosowanych ja-ko źródła energii elek-trycznej na statku. Nie zna budowy ani cha-rakterystyk statycz-nych prądnicy syn-chronicznej. Nie zna układów zasilania ob-wodów wzbudzenia maszyn szczotkowych i bezszczotkowych. Nie zna podstawo-wych typów i zasady działania regulatorów napięcia prądnic syn-chronicznych. Nie zna modeli komputero-wych prądnic syn-chronicznych

Potrafi wskazać podsta-wowe rozwiązania prądnic synchronicznych stosowa-nych jako źródła energii elektrycznej na statku. Zna pobieżnie budowę i charak-terystyki statyczne prądni-cy synchronicznej. Zna na poziomie ogólnym układy zasilania obwodów wzbu-dzenia maszyn szczotko-wych i bezszczotkowych. Zna podstawowe typy i za-sadę działania regulatorów napięcia prądnic synchro-nicznych. Zna podstawowe modele komputerowe prądnic synchronicznych

Potrafi wskazać podsta-wowe rozwiązania prądnic synchronicznych stosowa-nych jako źródła energii elektrycznej na statku. Zna dokładnie budowę i cha-rakterystyki statyczne prądnicy synchronicznej. Zna układy zasilania ob-wodów wzbudzenia ma-szyn szczotkowych i bezszczotkowych. Zna kilka typów i zasadę dzia-łania regulatorów napięcia prądnic synchronicznych oraz ich rolę w kształto-waniu charakterystyk sta-tycznych i dynamicznych. Zna zasadę tworzenia mo-deli komputerowych prąd-nic synchronicznych

Potrafi wskazać różne rozwiąza-nia prądnic synchronicznych stosowanych jako źródła energii elektrycznej na statku. Zna do-kładnie budowę i charakterysty-ki statyczne prądnicy synchro-nicznej. Zna układy zasilania obwodów wzbudzenia maszyn szczotkowych i bezszczotko-wych. Zna kilka typów i zasadę działania regulatorów napięcia prądnic synchronicznych oraz ich rolę w kształtowaniu charak-terystyk statycznych i dyna-micznych. Zna zasadę tworzenia modeli komputerowych prądnic synchronicznych i potrafi samo-dzielnie zsyntetyzować kompu-terowy model maszyny syn-chronicznej

EKP3

Nie umie prowadzić obliczeń zwarć w okrętowej sieci elek-trycznej. Nie potrafi wyjaśnić zjawisk za-chodzących przy sy-metrycznych zwar-ciach metalicznych i zwarciach łukowych. Nie umie analizować struktur komputero-wych modeli zwarć. Nie zna struktur i wy-magań stawianych za-bezpieczeniom w elek-trowniach okrętowych

Umie przeprowadzić pod-stawowe obliczenia zwarć w okrętowej sieci elek-trycznej. Umie wyjaśnić proste zjawiska zachodzące przy symetrycznych zwar-ciach metalicznych i zwar-ciach łukowych. W stopniu podstawowym analizuje strukturę komputerowych modeli. Zna podstawowe wymagania stawiane za-bezpieczeniom w elek-trowniach okrętowych

Rozumie cel badania i ob-liczania zwarć w okręto-wej sieci elektrycznej. Umie wyjaśnić zjawiska zachodzące przy syme-trycznych zwarciach meta-licznych i zwarciach łu-kowych. Potrafi analizo-wać strukturę komputero-wych modeli zwarć oraz wykorzystać wyniki pozy-skane za ich pomocą. Zna strukturę i wymagania stawiane zabezpieczeniom w elektrowniach okręto-wych

Biegle zna metody obliczania zwarć w okrętowej sieci elek-trycznej. Umie precyzyjnie wy-jaśnić zjawiska zachodzące przy symetrycznych zwarciach meta-licznych i zwarciach łukowych. Biegle potrafi analizować struk-turę komputerowych modeli zwarć oraz wykorzystać wyniki pozyskane za ich pomocą. Zna strukturę, różne typy i wymaga-nia stawiane zabezpieczeniom w elektrowniach okrętowych

EKP4

Nie umie scharaktery-zować struktur i nie zna budowy układów prądnic wałowych wykorzystujących ma-szynę synchroniczną o stałej prędkości wa-łu. Nie potrafi scharak-teryzować struktury i opisać budowy prąd-nic wałowych wyko-rzystujących maszynę synchroniczną i tyry-

W stopniu ogólnym umie scharakteryzować strukturę i zna budowę prądnic wa-łowych wykorzystujących maszynę synchroniczną o stałej prędkości wału. Po-trafi w sposób pobieżny scharakteryzować strukturę i opisać budowę prądnic wałowych wykorzystują-cych maszynę synchro-niczną i tyrystorowe prze-kształtniki energoelektro-

Potrafi scharakteryzować strukturę i zna budowę prądnic wałowych wyko-rzystujących maszynę syn-chroniczną o stałej pręd-kości wału. Potrafi scha-rakteryzować strukturę i opisać budowę prądnic wałowych wykorzystują-cych maszynę synchro-niczną i tyrystorowe prze-kształtniki energoelektro-niczne z kompensatorem

Potrafi scharakteryzować złożo-ne struktury i zna budowę zło-żonych układów prądnic wało-wych wykorzystujących maszy-nę synchroniczną o stałej pręd-kości wału. Potrafi scharaktery-zować strukturę i opisać budowę prądnic wałowych wykorzystu-jących maszynę synchroniczną i tyrystorowe przekształtniki energoelektroniczne z kompen-satorem mocy biernej przy stałej i zmiennej prędkości wału napę-


413

storowe przekształtniki energoelektroniczne z kompensatorem mocy biernej. Nie zna roz-wiązań prądnic wało-wych wykorzystują-cych maszyny pier-ścieniowe. Nie umie opisać układów prąd-nic wałowych wyko-rzystujących maszynę asynchroniczną klat-kową z przekształtni-kiem energoelektro-nicznym

niczne z kompensatorem mocy biernej. Umie scha-rakteryzować proste struk-tury i zna w stopniu ogól-nym budowę prądnic wa-łowych wykorzystujących maszyny pierścieniowe. Potrafi opisać prostą struk-turę i budowę prądnic wa-łowych wykorzystujących maszynę asynchroniczną klatkową z przekształtni-kiem energoelektronicz-nym

mocy biernej. Umie scha-rakteryzować struktury i zna w stopniu ogólnym budowę prądnic wałowych wykorzystujących maszy-ny pierścieniowe. Potrafi opisać prostą strukturę i budowę prądnic wało-wych wykorzystujących maszynę asynchroniczną klatkową z przekształtni-kiem energoelektronicz-nym

dowego. Umie scharakteryzo-wać struktury i zna szczegółowo budowę prądnic wałowych wy-korzystujących maszyny pier-ścieniowe. Potrafi opisać struk-turę i budowę prądnic wałowych wykorzystujących maszynę asynchroniczną klatkową z przekształtnikiem energoelek-tronicznym. Zna problemy z ja-kością energii elektrycznej gene-rowanej przez układy z prze-kształtnikami


Rodzaj Opis


Literatura:


1. Wyszkowski S.: Elektrotechnika okrętowa. Wyd. Morskie, Gdańsk 1992. 2. Kuropatwiński S., Lipski T., Roszczyk S.: Energoelektryczne układy okrętowe. WM, Gdańsk 1990.


1. Białek R.: Elektryczne urządzenia okrętowe. Skrypt OSZGM, Gdynia 1998. 2. Gnat K., Hrynkiewicz J., Sojka J.: Elektrotechnika okrętowa. Skrypt WSM, Wyd. II popr.








414


Nr: 45.8 Przedmiot: Napędy elektryczne statku*





Rok studiów: IV

Status przedmiotu:


kierunkowe



IV 16 2



1. Matematyka

2. Fizyka



Cele przedmiotu:

1. Zapoznanie z zagadnieniami obejmującymi podstawowe elektroenergetyczne przemiany energii, budowę i modele matematyczne wirujących maszyn elektrycznych i podstawowe układy energoe-lektroniczne do wykonywania czynności związanych z pracami projektowo-konstrukcyjnymi, prowadzeniem prac naukowo-badawczych w obszarze systemów energetycznych obiektów pły-wających, oraz zarządzanie eksploatacją i remontami systemów energetycznych obiektów pływa-jących



EKP1 Posiada wiedzę z zakresu budowy i eksploatacji nowoczesnych elektrycznych napędów głównych statków

K_W01, K_W02, K_W03, K_W04

EKP2 Posiada wiedzę o kształtowaniu charakterystyk napędowych i energetycznych wybranych rozwiązań

K_W03

EKP3 Zna przebiegi charakterystyk głównych elementów elektroenerge-tycznych układów napędowych oraz dokumentację techniczną i eksploatacyjną elektrycznych systemów napędowych

K_W03, K_W04




SEKP1

Potrafi charakteryzować cechy szczególne elek-trycznego napędu głównego, zna zakres zasto-sowania. Rozumie porównania z napędem bez-pośrednim, zna rozmieszczenie elementów oraz

EKP 1,2,3

x


415

rozumie wpływ napędu elektrycznego na zdol-ności manewrowe. Ma świadomość racjonalnej gospodarki energetycznej. Potrafi scharaktery-zować ogólne wymagania od układu napędowe-go statku. Umie wskazać tendencje rozwojowe napędu elektrycznego głównego

SEKP2

Potrafi określać podstawowe rozwiązania napę-dów z silnikami prądu stałego i przemiennego, typy elektrowni, rodzaje pierwotnych źródeł energii

EKP 1,2

x

SEKP3

Potrafi charakteryzować strukturę elektrycznych napędów mechanizmów pomocniczych z silni-kami indukcyjnymi, elektrycznych napędów śruby okrętowej z silnikami prądu stałego. Zna budowę układów napędów i elektrowni oraz elektrycznych napędów śruby okrętowej z silni-kami prądu przemiennego

EKP 1,2,3

x

SEKP4

Umie scharakteryzować struktury napędu z elek-trownią prądu przemiennego i silnikami prądu stałego oraz wskazać eksploatacyjne różnice między nimi

EKP 1,3

x

SEKP5

Potrafi opisać i wyjaśnić pracę tyrystorowych przekształtników dużej mocy, warunki komuta-cji, pracę inwertorową, pracę z prądem ciągłym i przerywanym, zniekształcenia napięcia zasila-nia, pobór mocy czynnej i biernej, zasilanie przekształtników, sterowanie

EKP 1,2,3

x

SEKP6

Umie wskazać zastosowania silników prądu sta-łego w napędzie śruby, przedstawić budowę i ich sterowanie oraz potrafi charakteryzować sposo-by zmniejszania i kompensacji zniekształceń na-pięcia w sieci zasilającej

EKP 1,2

x

SEKP7 Potrafi określić struktury napędów zasilanych przez falowniki tranzystorowe, cyklokonwertery i synchrokonwertery

EKP 1,2

x

SEKP8

Potrafi uzasadnić wykorzystanie falowników tranzystorowych dużej mocy jako zasilaczy sil-nika śruby okrętowej, zna układy wielofazowe, falowniki wielopoziomowe, falowniki prądowe. Potrafi pokazać cyklokonwerter jako zasilacz silnika klatkowego

EKP 1,2,3

x

SEKP9 Potrafi określić metody częstotliwościowego ste-rowania silnika, sterowanie polowo zorientowa-ne, DTC

EKP 1,3

x


416

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

A

SEKP1 Architektury elektrycznego napędu głównego

16

SEKP2 Napęd z elektrownią prądu przemiennego i silnikami prądu stałego

SEKP3 Napędy z silnikiem asynchronicznym klatkowym

SEKP4 Napędy główne z silnikami synchronicznymi

SEKP5 Praca tyrystorowych przekształtników dużej mocy

SEKP6 Praca z prądem ciągłym i przerywanym, zniekształcenia napięcia zasilania

SEKP7 Struktury napędów zasilanych przez falowniki tranzystorowe i cyklokon-wertery

SEKP8 Falowniki tranzystorowe, falowniki wielopoziomowe, cyklokonwertery, synchrokonwertery

SEKP9 Metody sterowania maszynami indukcyjnymi: U/f, FOC, DTC

Razem: 16

Razem w roku: 16




Godziny zajęć 16



Łącznie ?


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny


EKP1

Nie potrafi charakteryzo-wać cech szczególnych elektrycznego napędu głównego. Nie ma świa-domości racjonalnej go-spodarki energetycznej na statku. Nie zna podsta-wowych rozwiązań napę-dów z silnikami prądu stałego i przemiennego

Potrafi charakteryzo-wać najważniejsze cechy szczególne elektrycznego napędu głównego. Ma pod-stawowe informacje na temat racjonalnej gospodarki energe-tycznej na statku

Potrafi charakteryzować cechy szczególne elek-trycznego napędu głów-nego. Ma informacje na temat racjonalnej gospo-darki energetycznej na statku. Zna klasyczne i nowoczesne rozwiąza-nia napędów z silnikami prądu stałego i prze-miennego

Potrafi charakteryzować cechy szczególne elektrycznego napędu głównego. Potrafi je szczegółowo przedstawić i merytorycznie uza-sadnić ich stuktury. Ma informacje na temat racjonalnej gospodarki energetycznej na statku, potrafi po-dać przykłady liczbowe

EKP2

Nie potrafi charakteryzo-wać struktur elektrycz-nych napędów mechani-zmów pomocniczych z silnikami indukcyjnymi a także elektrycznych na-

Zna proste rozwiąza-nia napędów z silni-kami prądu stałego i przemiennego. Potrafi przedstawić i charakteryzować

Potrafi przedstawić, cha-rakteryzować i porów-nywać struktury elek-trycznych napędów me-chanizmów pomocni-czych z silnikami induk-

Zna klasyczne i nowoczesne roz-wiązania napędów z silnikami prądu stałego i przemiennego, potrafi je przedstawić i odpowiednio skomen-tować ich właściwości na podstawie schematów blokowych. Potrafi


417

pędów śruby okrętowej z silnikami prądu stałego. Nie potrafi wyjaśnić pra-cy tyrystorowych prze-kształtników dużej mocy. Nie zna sposobów zmniejszania i kompensa-cji zniekształceń napięcia

struktury elektrycz-nych napędów me-chanizmów pomocni-czych z silnikami in-dukcyjnymi a także elektrycznych napę-dów śruby okrętowej z silnikami prądu sta-łego

cyjnymi a także elek-trycznych napędów śru-by okrętowej z silnikami prądu stałego. Zna ich wady i zalety

przedstawić, charakteryzować i po-równywać struktury elektrycznych napędów mechanizmów pomocni-czych z silnikami indukcyjnymi a także elektrycznych napędów śru-by okrętowej z silnikami prądu sta-łego. Zna ich wady i zalety

EKP3

Nie zna struktur układów wielofazowych, falowni-ków wielopoziomowych i falowników prądowych. Nie zna i nie rozumie me-tod sterowania maszyna-mi indukcyjnymi: U/f, FOC, DTC

W sposób ogólny po-trafi wyjaśnić pracę tyrystorowych prze-kształtników dużej mocy. Zna w stopniu podstawowym meto-dy zmniejszania i kompensacji znie-kształceń napięcia w sieci zasilającej. Rozumie budowę i struktury układów wielofazowych, fa-lowników wielopo-ziomowych i falow-ników prądowych. W stopniu podsta-wowym rozumie no-woczesne metody ste-rowania maszynami indukcyjnymi: U/f, FOC, DTC

W sposób ogólny potrafi wyjaśnić pracę tyrysto-rowych przekształtników dużej mocy. Zna i rozu-mie zalety i ograniczenia ich stosowania. Zna me-tody zmniejszania i kompensacji znie-kształceń napięcia w sie-ci zasilającej. Rozumie budowę, struk-tury oraz zastosowania układów wielofazowych, falowników wielopo-ziomowych i falowników prądowych. Rozumie i rozróżnia nowoczesne metody sterowania ma-szynami indukcyjnymi: U/f, FOC, DTC. Zna ich wady i zalety

Szczegółowo potrafi wyjaśnić pracę tyrystorowych przekształtników du-żej mocy. Zna i rozumie zalety i ograniczenia ich stosowania. Potra-fi podać wartości liczbowe obowią-zujących norm dotyczących jakości energii elektrycznej. Zna wpływ przekształtników dużej mocy na pa-rametry energii elektrycznej na stat-ku. Zna metody zmniejszania i kompensacji zniekształceń napię-cia w sieci zasilającej. Rozumie budowę, struktury oraz za-stosowania układów wielofazowych, falowników wielopoziomowych i falowników prądowych. Potrafi je przedstawić za pomocą rysunków schematycznych i blokowych. Ro-zumie i rozróżnia nowoczesne me-tody sterowania maszynami induk-cyjnymi: U/f, FOC, DTC. Zna ich wady i zalety. Potrafi wyjaśnić pro-ste algorytmy sterowania maszyna-mi w czasie rzeczywistym


Rodzaj Opis


Literatura:


1. Wyszkowski S.: Elektrotechnika okrętowa. Wyd. Morskie, Gdańsk 1992. 2. Wyszkowski S.: Energoelektronika na statkach. Wyd. Morskie, Gdańsk 1981. 3. Mindykowski J.: Ocena jakości energii elektrycznej w systemach okrętowych z układami prze-

kształtnikowymi. Wyd. Okrętownictwo i Żegluga, seria „Postępy Napędu Elektrycznego i Energoe-lektroniki”, Komitet Elektrotechniki PAN, 2001.


1. Pelley B.R.: Thyristor – phase controlled converters and cyclo-converters. Wiley Interscience, NewYork 1971.

2. Adnanes A.K: Maritime Electrical Installations and Diesel Electric Propulsion. Tutorial Report / Textbook, ABB Marine AS, Norway, Oslo 2003.

3. Mohan N., Undeland T.M., Robbins W.P.: Power Electronics Converters. Applications and De-sign. Third Edition, John Wiley, 2003.

4. Lipo T.A., Jezernik K.: AC Motor Speed Control. University of Wisconsin, Madison WI, USA, University of Maribor, Maribor, Slovenia, 2002.


418








419


Nr: 46.8 Przedmiot: Energoelektryczne przetwarzanie energii elektrycznej *





Rok studiów: IV

Status przedmiotu:


kierunkowe



IV 12 12 1



1. Fizyka




5. Automatyka i miernictwo okrętowe

Cele przedmiotu:

1. Przygotowanie do wykonywania czynności związanych z użytkowaniem elementów i układów energoelektronicznych



EKP1 Potrafi wyjaśnić budowę i działanie elementów i układów energoe-lektronicznych. Zna zastosowania elementów i układów energoe-lektronicznych w zastosowaniach technicznych

K_W01, K_W02, K_U01, K_U08, K_U09, K_U11,

K_U12, K_U14

EKP2 Umie wybrać przekształtnik odpowiednio do planowanego zasto-sowania

K_U10

EKP3 Umie testować pod kątem prawidłowości działania półprzewodni-kowe przyrządy mocy oraz układy energoelektroniczne

K_U11, K_U14, K_U16, K_K02




SEKP1 Potrafi wyjaśnić działanie zaworów energoelek-tronicznych

EKP1 x

SEKP2 Umie opisać podstawowe dane techniczne i cha-rakterystyki zaworów energoelektronicznych

EKP1 x

SEKP3 Potrafi wyjaśnić działanie układów o komutacji sieciowej

EKP1 x


420

SEKP4 Potrafi opisać właściwości układów o komutacji sieciowej

EKP1 x

SEKP5 Potrafi opisać i wyjaśnić pracę wyjaśnić działa-nie falowników tranzystorowych

EKP1 x

SEKP6 Umie wyjaśnić działanie przerywaczy tranzysto-rowych

EKP1 x

SEKP7 Potrafi opisać właściwości przerywaczy tranzy-storowych

EKP1 x

SEKP8

Zna metody przekształcania energii elektrycznej o różnych parametrach oraz potrafi określać kie-runek przepływu mocy w energoelektronicznych układach napędowych i generatorowych

EKP 1,2,3

x

SEKP9

Zna narzędzia programistyczne i w stopniu pod-stawowym potrafi programować układy służące do sterowania układami energoelektronicznymi w czasie rzeczywistym

EKP 1,2,3

x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powią-zanie


Liczba godzin

Rok studiów: IV

A

SEKP 1,2

Zawory energoelektroniczne: a) charakterystyki diod i tyrystorów energoelektronicznych, podstawowe

dane techniczne; b) energoelektroniczne tranzystory bipolarne i z izolowaną bramką IGBT,

charakterystyki i podstawowe dane techniczne; c) energoelektroniczne tranzystory typu POWER-MOS, charakterystyki

i podstawowe dane techniczne; d) charakterystyki innych zaworów: GTO, triak, IGCT

12

SEKP 3,4

Układy o komutacji sieciowej: Prostowniki diodowe obciążone obwodem RL, RLE, RC jedno i trójfazowe. Przekształtniki tyrystorowe sterowane fazowo, obciążone obwodem RL, RLE, w pracy prostowniczej i inwertorowej. Komutacja sieciowa i wpływ na sieć zasilającą. Sposoby zmniejszania znie-kształceń w sieci

SEKP5

Falowniki tranzystorowe: Falownik jednofazowy o wyjściu napięciowym sinusoidalnym, sterowany metodą modulacji przebiegu nośnego. Falownik jednofazowy o wyjściu prądowym sterowany metodą histerezową. Falownik trójfazowy o wyjściu napięciowym sterowany metodą wektorową. Praca falownika napięciowego trójfazowego w reżimie falownikowym i inwertorowym

SEKP 6,7

Przerywacze tranzystorowe: Przerywacz tranzystorowy jako zasilacz regulowanym „w dół” napięciem stałym. Przerywacz jako zasilacz napięciem stałym regulowanym „w górę”. Tranzystorowe przetwornice częstotliwości oraz DC-DC

Razem: 12

L SEKP8 Badanie układu przetwornicy DC-DC. Praca przetwornicy z obciążeniem. 12


421

Badanie układów zasilania bezprzerwowego UPS. Praca UPS z obciąże-niem. Badanie układu prostownika trójfazowego. Praca prostownika z obciąże-niem. Badanie układu prostownika sterowanego. Praca prostownika z obciąże-niem. Badanie układów falowników tranzystorowych współpracujących z maszy-nami prądu zmiennego w reżimie napędowym i generatorowym. Badanie układu tranzystorowego przekształtnika dwukierunkowego we współpracy z siecią prądu przemiennego

SEKP9 Programowanie układów DSP i FPGA sterujących układami energoelektro-nicznymi czasu rzeczywistego

Razem: 12

Razem w roku: 24




Godziny zajęć 24



Łącznie 30


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny


EKP1

Nie potrafi opisać budowy i zasady działania elemen-tów i układów energoelektronicz-nych. Nie zna ob-szaru zastosowań elementów i ukła-dów energoelek-tronicznych w za-stosowaniach tech-nicznych

Ma podstawowe wiadomości na te-mat budowy i zasa-dy działania ele-mentów i układów energoelektronicz-nych. Pobieżnie zna zastosowania elementów i ukła-dów energoelektro-nicznych w zasto-sowaniach tech-nicznych

Ma wiadomości na temat bu-dowy i zasady działania ele-mentów i układów energoe-lektronicznych. Zna zastoso-wania elementów i układów energoelektronicznych w zastosowaniach technicz-nych. Potrafi szczegółowo opisać wady i zalety poszcze-gólnych elementów i układów energoelektronicznych

Ma rozbudowaną wiedzę na temat bu-dowy i zasady działania elementów i układów energoelektronicznych. Dobrze zna zastosowania elementów i układów energoelektronicznych w za-stosowaniach technicznych. Potrafi szczegółowo opisać wady i zalety po-szczególnych elementów i układów energoelektronicznych. Ma ugruntowa-ną wiedzę dotyczącą własności eks-ploatacyjnych elementów i układów oraz trendy rozwojowe półprzewodni-kowych przyrządów mocy

EKP2

Nie umie zapropo-nować właściwego typu przekształtni-ka do rozwiązania planowanego za-stosowania tech-nicznego

Jest w stanie za-proponować odpo-wiedni typ prze-kształtnika energo-elektronicznego do konkretnego roz-wiązania technicz-nego

Jest w stanie zaproponować odpowiedni typ przekształtni-ka energoelektronicznego do konkretnego rozwiązania technicznego oraz wyjaśnić przyczyny takiego wyboru

Jest w stanie samodzielnie zapropono-wać odpowiedni typ przekształtnika energoelektronicznego do konkretnego rozwiązania technicznego oraz wyja-śnić przyczyny takiego wyboru. Potrafi zaproponować rozwiązania alternatyw-ne i wskazać ich wady i zalety. Ma szczegółową wiedzę na temat budowy układów stosowanych w praktyce


422

EKP3

Nie posiada umie-jętności testowania i sprawdzania pół-przewodnikowych przyrządów mocy oraz układów energoelektronicz-nych

Umie przetestować wybrane półprze-wodnikowe przy-rządy mocy oraz układy energoelek-troniczne

Potrafi przeprowadzić testy wybranych półprzewodniko-wych przyrządów mocy oraz układów energoelektronicz-nych. W sposób właściwy in-terpretuje uzyskane wyniki. Jest w stanie wykazać różnice pomiędzy elementami i ukła-dami działającymi w sposób prawidłowy a układami uszkodzonymi

Potrafi samodzielnie dobierać przyrzą-dy pomiarowe, zestawić układy testowe i przeprowadzić testy wybranych pół-przewodnikowych przyrządów mocy oraz układów energoelektronicznych. W sposób właściwy interpretuje uzy-skane wyniki. Jest w stanie wykazać różnice pomiędzy elementami i ukła-dami działającymi w sposób prawidło-wy a układami uszkodzonymi (awaria-mi)


Rodzaj Opis


Literatura Przewodniki do ćwiczeń laboratoryjnych

Sprzęt laboratoryjny Stanowiska badawcze elementów energoelektronicznych, rzeczywiste układy badawcze układów energoelektronicznych. Mierniki analogowe i cyfrowe, oscyloskopy oraz stanowiska pomiarów i wizualizacji komputerowych

Literatura:


1. Tunia H., Barlik R.: Teoria przekształtników. PW, 2003. 2. Barlik R, Nowak M.: Technika tyrystorowa. WNT, 1994. 3. Mikołajuk K.: Podstawy analizy obwodów energoelektronicznych. PWN, 1998. 4. Nowak M. Barlik R. i inni: Układy energoelektroniczne. WNT, 1982. 5. Nowak M. Barlik R.: Poradnik Inżyniera Energoelektronika. WNT, 1998.


1. Boldea I.: Variable speed generators. Electric Generators Handbook, 2003. 2. Bose B.K.: Modern Power Electronics and AC Drives. Prentice-Hall, NJ 2002. 3. Mohan N., Undeland T.M., Robbins W.P.: Power electronics. JW&S, NJ 1995.




dr inż. Bogdan Nienartowicz [email protected] IEiAO




423

PRAKTYKI


425


Nr: 47 Przedmiot: Praktyka podstawowa zawodowa (standardy MNiSW)*





Rok studiów: I, II, III, IV


Grupa przedmiotów: praktyki

Rok Liczba tygodni


I ? 3

II ? 3

III ? 6

IV ? 2

Razem w czasie studiów ? 14

Uwagi:

Praktyka w semestrze I w Ośrodku Szkoleniowym Ratownictwa Morskiego – kandydat-ka.

Praktyka w semestrze II w zakładach pracy świadczących usługi badawcze, konstrukcyj-ne, remontowe, budowy i obsługi urządzeń technicznych związanych z kierunkiem studiów, stoczniach produkcyjnych lub remontowych. Zakres realizacji ramowego programu praktyki wynika ze struktury organizacyjnej oraz możliwości Zakładu Pracy.

Praktyka w semestrze III w zakładach pracy świadczących usługi badawcze, konstruk-cyjne, remontowe, budowy i obsługi urządzeń technicznych związanych z kierunkiem stu-diów, stoczniach produkcyjnych lub remontowych, zakładach produkcji silników okrętowych. Zakres realizacji ramowego programu praktyki wynika ze struktury organizacyjnej oraz moż-liwości Zakładu Pracy.

Praktyka w semestrze IV w dziale maszynowym na statku szkolno-badawczym, promach lub statkach morskich spełniających wymagania konwencji.


1. Aktualne świadectwo zdrowia, stwierdzające brak przeszkód natury zdrowotnej w odbyciu prak-tyk

Cele przedmiotu:

1. Przeszkolenie i uzyskanie podstawowych świadectw niezbędnych do odbywania praktyk

2. Zapoznanie z życiem i pracą na statku, ogólne wdrożenie do systemu pracy na statku, nauczenie podstawowych umiejętności marynarskich, kształtowanie cech osobowych niezbędnych do pracy na morzu

3. Wykształcenie podstawowych umiejętności i zachowań potrzebnych w przyszłym zawodzie


426



EKP1 Posiada umiejętności niezbędne do zamustrowania na statek morski potwierdzone przez świadectwa wydane przez Urząd Morski

K_U11, K_K03

EKP2 Posiada praktyczne umiejętności i zachowania potrzebne przy pracy w zawodzie inżyniera w zakładzie przemysłowym związanym z kie-runkiem studiów

K_U11, K_K02, K_K05, K_K06, K_K08

EKP3 Posiada podstawowe umiejętności marynarskie, zna specyfiką pracy załóg maszynowych statków morskich i codzienne życie na statku

K_U02, K_U11, K_U19 K_U20, K_U22, K_K04

EKP4 Ma ukształtowane cechy osobowe niezbędne do pracy na morzu K_K01–K_K11




SEKP1 Zna elementarne zasady udzielania pierwszej pomocy medycznej w praktyce

EKP1 x

SEKP2 Umie udzielić pierwszą pomocy medycznej EKP1 x

SEKP3 Posiada wiedzę w zakresie bezpieczeństwa wła-snego i odpowiedzialności wspólnej

EKP1 x

SEKP4 Opanował praktyczne umiejętności i zdobył wiedzę teoretyczną w zakresie indywidualnych technik ratunkowych

EKP1 x

SEKP5 Opanował praktyczne umiejętności i zdobył wiedzę teoretyczną w zakresie ochrony prze-ciwpożarowej w stopniu podstawowym

EKP1 x

SEKP6 Zna specyfiką pracy w dziale nadzoru budowy lub remontów

EKP2 x

SEKP7 Zna pracę i funkcjonowanie działu kontroli ja-kości

EKP2 x

SEKP8 Zna specyfikę pracy działu wyposażenia lub re-montów

EKP2 x

SEKP 9

Zna proces montażu i próby silników napędu głównego

EKP2 x

SEKP 10

Zna proces montażu i próby silników pomocni-czych

EKP2 x

SEKP 11

Zna proces wytwarzania i regeneracji aparatury paliwowej silników wysokoprężnych w praktyce

EKP2 x

SEKP 12

Zna dokumentację techniczną silników EKP2 x

SEKP 13

Zna sposoby wytwarzania rurociągów i zbiorni-ków w praktyce

EKP2 x

SEKP 14

Zna technologię wytwarzania i remontów części i podzespołów w praktyce

EKP2 x

SEKP 15

Zna realia prowadzenia wacht i służb maszyno-wych w porcie i na morzu

EKP 3,4 x

SEKP Zna specyfikę pracy siłowni okrętowej podczas EKP x


427

16 manewrów 3,4

SEKP 17

Posiada umiejętności praktyczne i wiedzę teore-tyczną realizacji alarmów szalupowych i ratowniczych

EKP 3,4 x

SEKP 18

Zna metody i środki ochrony przeciwpożarowej na statku oraz umie obsługiwać sprzęt ppoż.

EKP 3,4 x

SEKP 19

Posiada praktyczne umiejętności potrzebne przy realizacji prac obsługowo konserwacyjnych

EKP 3,4 x

SEKP 20

Zna budowę i zasady eksploatacji instalacji si-łowni okrętowej

EKP 3,4

x

SEKP 21

Zna budowę i obsługę maszyn i urządzeń siłow-ni okrętowej

EKP 3,4 x

SEKP 22

Zna przeznaczenie, uruchamianie, zatrzymywa-nie i obsługę silników okrętowych

EKP 3,4 x

SEKP 23

Zna system wytwarzania, rozdziału i przesyłu energii elektrycznej na statku oraz urządzenia i maszyny elektryczne

EKP 3,4 x

SEKP 24

Zna konstrukcję statku EKP 3,4 x

SEKP 25

Zna i stosuje metody łączności morskiej EKP 3,4

x

SEKP 26

Posługuje się językiem angielskim przy korzy-staniu z dokumentacji techniczno-ruchowej na statku oraz używa podstawowych zwrotów i komend w relacjach między członkami załogi maszynowej i relacjach CMK – mostek

EKP 3,4 x

SEKP 27

Stosuje w praktyce zasady bezpiecznej organi-zacji pracy w siłowni

EKP 3,4

x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP

Realizowane treści Liczba tygodni

Rok studiów: I

PR

SEKP1 Szkolenie w zakresie elementarnych zasad udzielania pierwszej pomocy medycznej

?

SEKP2 Szkolenie w zakresie udzielania pierwszej pomocy medycznej

SEKP3 Szkolenie w zakresie bezpieczeństwa własnego i odpowiedzialności wspólnej

SEKP4 Szkolenie w zakresie indywidualnych technik ratunkowych

SEKP5 Szkolenie w zakresie ochrony przeciwpożarowej – stopień podstawowy

Razem: ?

Razem w roku: ?


428


Forma aktywności Szacunkowa liczba tygodni


Godziny zajęć ?

3 Praca własna studenta

Uczestnictwo w zaliczeniach i egzaminach poza zajęciami

Łącznie ?


Oceny Zaliczenie bez oceny

Metody oceny Zaliczenie na podstawie wydanych przez Urząd Morski świadectw i protokołu podpi-sanego przez dyrektora OSRM w Szczecinie

EKP1

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: II

PR

SEKP6

1. Dział nadzoru budowy lub remontów: – praca budowniczego; – współpraca budowniczego z załogą statku; – dokowanie statku; – organizacja i koordynacja prac wyposażeniowych lub remontowych; – przygotowanie i próby statku na uwięzi

?

SEKP7

2. Dział kontroli jakości: – uruchamianie maszyn i urządzeń przez serwis producenta; – próby zdawczo-odbiorcze; – dokumentacja zdawczo-odbiorcza i poremontowa

SEKP8

3. Działy wyposażenia lub remontów: 3.1. Dział kadłubowy w stoczni produkcyjnej. 3.2. Dział montażu lub remontów silników głównych. 3.3. Dział montażu lub remontów silników pomocniczych. 3.4. Dział montażu lub remontów maszyn i mechanizmów pomocniczych siłowni. 3.5. Dział montażu lub napraw linii wałów. 3.6. Dział montażu lub remontów rurociągów i zbiorników. 3.7. Dział montażu lub remontów urządzeń pokładowych. – Zasady układania tras rurociągów w sekcjach kadłuba. – Przygotowanie do montażu lub remontu maszyn. – Demontaż i czyszczenie elementów maszyn. – Pomiary i weryfikacja części. – Metody napraw i regeneracji części. – Dobór części zamiennych. – Montaż i kontrola montażu. – Przygotowanie do prób.


429

– Próby po montażu lub remoncie

Razem: ?

Razem w roku: ?




Godziny zajęć ?



Łącznie ?



Metody oceny Zaliczenie na podstawie: „Protokołu zaliczenia praktyk” wypełnionego przez opiekuna praktyk, „Sprawozdania z praktyk lądowych” wykonanego przez opiekuna praktyk

EKP2

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: III

PR

SEKP9

1. Dział montażu i prób silników napędu głównego: − Proces montażu silników napędu głównego. − Próby i procedura zdawczo-odbiorcza. − Dokumentacja zdawczo-odbiorcza

?

SEKP10

2. Dział montażu i prób silników pomocniczych: − Proces montażu silników napędu pomocniczego. − Próby i procedura zdawczo-odbiorcza. − Dokumentacja zdawczo-odbiorcza. − Hamownia

SEKP11

3. Dział wytwarzania i regeneracji aparatury paliwowej silników wy-sokoprężnych: − Procesy obróbki aparatury wtryskowej silników wysokoprężnych. − Nowoczesne metody obróbki skrawaniem

SEKP12 4. Dział konstrukcyjny i badawczo-rozwojowy:

− Dokumentacja silników głównych i pomocniczych. − Badania drgań wałów i kadłubów silników okrętowych

SEKP13 5. Dział wytwarzania rurociągów i zbiorników:

− Konstrukcja i wytwarzanie rurociągów SO i SP

SEKP14 6. Wydziały obróbki ciężkiej :

− Procesy obróbki zespołów kadłuba silników głównych. − Procesy obróbki głowic i tulei


430

SEKP14

7. Wydziały obróbki lekkiej : − Procesy obróbki głowic i tulei. − Procesy obróbki łożysk ślizgowych. − Procesy obróbki tłoków i pierścieni. − Procesy obróbki wałów głównych i wałów rozrządu. − Procesy obróbki wodzików. − Procesy obróbki korbowodów i drągów tłokowych

Razem: ?

Razem w roku: ?


Forma aktywności Szacunkowa liczba tygodni na zrealizowanie aktywności

Punkty ECTS

Godziny zajęć ?



Łącznie ?



Metody oceny Zaliczenie na podstawie: „Protokołu zaliczenia praktyk” wypełnionego przez opiekuna praktyk, „Sprawozdania z praktyk lądowych” wykonanego przez opiekuna praktyk

EKP2

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów: IV

PR SEKP15

1. Wachty i służby maszynowe w porcie i na morzu Rola i obowiązki poszczególnych członków załogi maszynowej i pokła-dowej. Podstawowe czynności kontroli i obsługi siłowni i statku. Zasady bezpieczeństwa obsługi urządzeń mechanicznych i elektrycznych. Przyj-mowanie i zdawanie wacht morskich i portowych. Obchód siłowni, kon-trola parametrów pracy silników i mechanizmów. Podstawowe prace ob-sługowo-konserwacyjne urządzeń maszynowych i pokładowych. Prowa-dzenie dziennika maszynowego. Asysta przy przyjmowaniu i zdawaniu paliw i olejów. Asysta przy przyjmowaniu i zdawaniu zaopatrzenia. Prace porządkowe i inwentaryzacyjne w dziale maszynowym. Poznanie pod-stawowych terminów i zwrotów oraz nazewnictwa używanego na statku

?


431

SEKP16

2. Manewry Organizacja pracy w siłowni podczas manewrów portowych i kotwicze-nia. Przygotowanie siłowni do manewrów. Zasady uruchamiania i odsta-wiania mechanizmów siłowni. Doskonalenie orientacji i kształcenie umiejętności oceny stanu mechanizmów. Zasady manewrowania silni-kiem głównym. Zasady zachowania się w sytuacjach awaryjnych

SEKP17

3. Szkolenie szalupowe i ratownicze Alarmy ćwiczebne, doskonalenie czynności alarmowych, doskonalenie wiedzy praktycznej i teoretycznej związanej z bezpieczeństwem życia i pracy na morzu

SEKP18

4. Ochrona przeciwpożarowa Doskonalenie umiejętności obsługi sprzętu ppoż. Zasady zachowania się podczas pożaru siłowni. Ćwiczebne alarmy ppoż. Prewencja przeciwpo-żarowa w siłowni i na statku podczas eksploatacji i remontów Obowiązki załogi podczas alarmów pożarowych. Budowa i rozmieszczenie instalacji ppoż. i sprzętu podręcznego. Uszczelnianie siłowni, odstawianie awaryjne wentylacji i mechanizmów, zawory szybkozamykające paliwa

SEKP19

5. Prace obsługowo-konserwacyjne Doskonalenie umiejętności posługiwania się narzędziami mechaniczny-mi. Podstawowe zasady przy demontażu i montażu urządzeń, zbiorników pod ciśnieniem, urządzeń elektrycznych. Zasady czyszczenia filtrów, wi-rówek paliwa i oleju smarowego. Zasady doboru materiałów i środków konserwacyjnych i myjących

SEKP20

6. Instalacje siłowni okrętowej Podstawowe elementy instalacji siłownianych i ogólnostatkowych, zasa-dy budowy i rozmieszczenia urządzeń. Rola poszczególnych urządzeń i instalacji. Zasady bieżącej obsługi ocena stanu technicznego. Samo-dzielna obsługa systemu ppoż. i zęzowo-balastowego. Awaryjne pompo-wanie zęz

SEKP21

7. Maszyny i urządzenia siłowni okrętowych Rola poszczególnych mechanizmów w eksploatacji statku i siłowni. Zasady bieżącej oceny stanu pracy maszyn i urządzeń: pomp, wirówek paliwa oraz sprężarek powietrza i sprężarek chłodniczych, kotła pomoc-niczego, odolejacza wód zęzowych, urządzeń utylizacji ścieków okręto-wych, wentylatorów, urządzeń do produkcji wody słodkiej. Ogólna budowa centrali klimatyzacyjnej, urządzenia sterowego i chłodni pro-wiantowej

SEKP22

8. Silniki okr ętowe Przeznaczenie, główne zespoły robocze silników okrętowych. Zasady uruchamiania i odstawiania silników okrętowych. Zasady bieżącej kon-troli i oceny stanu pracy silników okrętowych. Prace związane z obsługą silników głównych i pomocniczych podczas postoju. Zasady nadzoru technicznej eksploatacji silników okrętowych

SEKP23

9. Elektrotechnika okrętowa Główne i awaryjne źródła energii. Zasady budowy i rozmieszczenia urzą-dzeń w GTR, ATR i lokalnych tablicach rozdzielczych. Zasady bezpiecz-nej obsługi urządzeń pod napięciem. Odczyt parametrów pracy i stanu urządzeń elektrycznych. Urządzenia łączności wewnętrznej i alarmowej, telegraf maszynowy, wskaźnik położenia steru, oświetlenie awaryjne. Przygotowanie i uruchomienie agregatu awaryjnego. Awaryjne środki łączności wewnętrznej


432

SEKP24

10. Konstrukcja statku Podstawowe wymiary i wielkości charakteryzujące statek. Konstrukcja kadłuba: rodzaje połączeń układy wiązań, nazewnictwo. Konstrukcja dna podwójnego, grodzi wodoszczelnych, zbiorników i koferdamów. Zamy-kanie i otwieranie drzwi wodoszczelnych: podstawowe i awaryjne. Zasa-dy bezpieczeństwa przy otwieraniu zbiorników

SEKP25

11. Łączność morska Korespondencja radiotelefoniczna: łączność w niebezpieczeństwie, sy-gnały alarmowe, wezwanie pomocy w niebezpieczeństwie, odbiór zawia-domienia w niebezpieczeństwie, łączność portowa, przybrzeżna i we-wnętrzna. Łączność w relacji statek–statek

SEKP26

12. Język angielski Posługiwanie się dokumentacją techniczną w języku angielskim. Czytanie instrukcji obsługi urządzeń. Poszukiwanie informacji o przyczynach nie-właściwej pracy urządzeń w dokumentacji technicznej. Podstawowe zwroty i komendy w relacji między członkami załogi maszynowej oraz siłownia – mostek. Dziennik maszynowy, książka zapisów olejowych, kod ISM, dokumenty klasyfikacyjne i bezpieczeństwa. Zasady sporzą-dzania zamówień części i korespondencji z serwisem

SEKP27

13. Bezpieczeństwo pracy Bezpieczna organizacja pracy w siłowni. Praca w warunkach sztormo-wych i na wysokości. Bezpieczna obsługa urządzeń dźwigowych, zawiesi i lin podczas transportu ładunków w siłowni, na pokład i na ląd

Razem: ?

Razem w roku: ?




Godziny zajęć ?



Łącznie ?



Metody oceny Zaliczenie na podstawie: wpisu kapitana i starszego mechanika statku do książki praktyk studenta

EKP3, EKP4


433


Rodzaj Opis

OSRM w Szczecinie Wyposażenie treningowe OSRM w Szczecinie

Rzeczywisty obiekt techniczny – statek morski

Wszystkie aspekty szeroko pojętej eksploatacji współczesnego statku morskiego

Literatura:


1. Dokumentacja techniczno-ruchowa statku, na którym odbywano praktykę








434


Nr: 48 Przedmiot: Praktyka pływania (standardy STCW)*





Rok studiów: I, II, III, IV


Grupa przedmiotów: praktyki

Rok Liczba tygodni w roku


I 8

II 4

III 12

IV 6

Razem w czasie studiów 30

Uwagi:

Praktyka na statkach morskich w dziale maszynowym, z dziennikiem praktyk, sprawoz-daniem, podlegająca zaliczeniu przed komisja egzaminacyjną.

Praktyka musi być realizowana zgodnie z procedurami obowiązującymi w Akademii Morskiej w Szczecinie, a zamieszczonymi w Systemie Zarządzania Jakością w części doty-czącej studentów studiów stacjonarnych.

Studentom posiadającym dyplomy morskie, dziekan może uznać praktykę pływania (w trakcie trwania studiów) udokumentowaną wpisem w książeczce żeglarskiej (lub wycią-giem pływania) jako równoważną wymaganej standardami STCW.


1. Komplet dokumentów i świadectw ukończenia stosownych kursów wymaganych przez przepisy międzynarodowe przy zamustrowaniu w dziale maszynowym statku morskiego

Cele przedmiotu:

1. Wykształcenie praktycznych umiejętności związanych z samodzielnym i bezpiecznym prowadze-niem wachty maszynowej na statku morskim

2. Zapoznanie praktyczne studentów ze specyfiką pracy w siłowni okrętowej statku morskiego, wa-runkami tam panującymi, zagrożeniami związanymi z zawodem oficera mechanika okrętowego

3. Zdobycie doświadczenia w pracy w zespole ludzkim, często międzynarodowym



EKP1 Potrafi samodzielnie bezpiecznie prowadzić wachtę maszynową na statku morskim

K_U01–K_U23 K_K01–K_K11

EKP2 Potrafi obsługiwać maszyny i urządzenia znajdujące się w siłowni okrę-towej oraz pokładowe

K_U01–K_U23 K_K01–K_K11

EKP3 Umie współpracować w kilkuosobowym, hermetycznym międzynaro- K_U01–K_U23


435

dowym zespole ludzkim K_K01–K_K11

EKP4 Rozumie pozatechniczne aspekty i skutki eksploatacji siłowni okręto-wych statków morskich i jej wpływu na środowisko oraz zna praktycz-ne metody ograniczania negatywnych skutków dla środowiska

K_U01–K_U23 K_K01–K_K11




SEKP1 Potrafi scharakteryzować ogólnie statek na pod-stawie dokumentów okrętowych i dokumentacji techniczno-ruchowej

EKP 1,2

x

SEKP2 Zna budowę i miejsce rozmieszczenia zbiorni-ków na statku oraz budowę systemów siłownia-nych i ich praktyczną obsługę

EKP 1,2,3,4

x

SEKP3 Zna silniki znajdujące się na statku, zna w prak-tyce procedury ich uruchomienia, utrzymania w ruchu oraz zatrzymania

EKP 1,2,3,4

x

SEKP4

Zna rodzaje zainstalowanych na statku mechani-zmów i urządzeń okrętowych, ich budowę oraz praktyczną obsługę – uruchomienie, utrzymanie w ruchu, zatrzymanie oraz regulację

EKP 1,2,3,4

x

SEKP5 Zna zadania, budowę systemów automatyki okrętowej oraz praktyczną obsługę

EKP 1,2,3

x

SEKP6

Zna zasady i procedury bezpieczeństwa podczas prowadzenia remontów i napraw w siłowni okrętowej, zna w praktyce sposoby prowadzenia napraw i remontów maszyn poprzez czynny udział w całym procesie

EKP 1,2,3

x

SEKP7 Zna budowę, bieżącą i okresową obsługę insta-lacji przeciwpożarowych i przeciwwybucho-wych na statku

EKP 1,2,3,4

x

SEKP8 Zna w praktyce zasady i procedury bezpieczeń-stwa przy obsłudze instalacji okrętowych

EKP 1,2,3,4

x

Treści programowe:

Forma zajęć

Powiązanie z SEKP


Rok studiów:

PR SEKP1

1. Charakterystyka ogólna statku 1.1. Podstawowe dane: nazwa, znak wywoławczy, nr rejestru i port ma-

cierzysty, typ statku, dane armatora. 1.2. Wymiary i pojemności statku. 1.3. Napęd główny, silniki i kotły pomocnicze, rodzaj zużycie paliwa,

urządzenie sterowe, osiągi statku. 1.4. Wyposażenie nawigacyjne i radiokomunikacyjne. 1.5. Sprzęt ratunkowy

?


436

SEKP2

2. Siłownia okrętowa 2.1. Plan zbiorników z opisem, pojemności. 2.2. System wody morskiej – budowa, działanie, obsługa. 2.3. System wody słodkiej – budowa, działanie, obsługa. 2.4. System paliwowy – budowa, działanie, obsługa. 2.5. System oleju smarnego- badana, działanie, obsługa. 2.6. System sprężonego powietrza- budowa, działanie, obsługa. 2.7. System balastowy – budowa, działanie, obsługa. 2.8. System ścieków sanitarnych – budowa, działanie, obsługa. 2.9. System parowo-wodny: budowa, działanie, obsługa. 2.10. Przygotowanie siłowni do ruchu – opis

SEKP3

3. Silniki okr ętowe 3.1. Silnik główny – charakterystyka. 3.2. Budowa układów funkcjonalnych SG. 3.3. Systemy obsługujące SG – obsługa. 3.4. Przygotowanie SG do ruchu. 3.5. Rozruch i przesterowanie SG. 3.6. Manewrowanie SG. 3.7. Nadzór SG w czasie ruchu. 3.8. Zespoły prądotwórcze – budowa, działanie, obsługa. 3.9. Budowa układów funkcjonalnych SP. 3.10. Systemy obsługujące SP – budowa, działanie, obsługa. 3.11. Przygotowanie do pracy i rozruch zespołu prądotwórczego. 3.12. Wyposażenie i zasady obsługi elektrowni statkowej, współpraca

równoległa zespołów prądotwórczych. 3.13. Nadzór zespołów prądotwórczych w czasie ruchu. 3.14. Agregat awaryjny – budowa, działanie; obsługa. 3.15. Wyposażenie i zasady obsługi ATR. 3.16. Silniki szalupowe – budowa, działanie, obsługa. 3.17. Silniki spalinowe napędu łodzi roboczych – budowa, działanie, ob-

sługa. 3.18. Silniki spalinowe napędu przenośnych agregatów pompowych –

budowa, działanie, obsługa

SEKP4

4. Mechanizmy i urządzenia okrętowe 4.1. Odolejacz wód zęzowych – budowa, działanie, obsługa. 4.2. Zasady bezpiecznej obsługi instalacji zęzowo-balastowej. 4.3. Wirówki – budowa, działanie, obsługa, regulacja. 4.4. Wyparownik – budowa, działanie, obsługa, regulacja wydajności, ob-

róbka destylatu. 4.5. Śruba nastawna – budowa, działanie, obsługa, regulacja. 4.6. Maszyna sterowa – budowa, działanie, obsługa, regulacja. 4.7. Kotły pomocnicze i główne – budowa, działanie, obsługa, regulacja. 4.8. Instalacje chłodni prowiantowej – budowa, działanie, obsługa, regu-

lacja. 4.9. Instalacje ładowni chłodzonych – budowa, działanie, obsługa, regu-

lacja. 4.10. Klimatyzacja statkowa – budowa, działanie, obsługa, regulacja. 4.11. Spalarka śmieci i odpadów ropopochodnych – budowa, działanie,

obsługa, regulacja.


437

4.12. Ster strumieniowy – budowa, działanie, obsługa, regulacja. 4.13. Żurawiki i slipy łodzi ratunkowych – budowa, działanie, obsługa,

regulacja. 4.14. Windy kotwiczne i cumownicze – budowa, działanie, obsługa, regu-

lacja. 4.15. Dźwigi i bomy przeładunkowe – budowa, działanie, obsługa, regu-

lacja. 4.16. Pompy i systemy ładunkowe – budowa, działanie, obsługa, regula-

cja

SEKP5

5. Automatyka okrętowa 5.1. Sterowanie i optymalizacja pracy napędu głównego. 5.2. Automatyka nadzoru sterowania pracą siłowni. 5.3. Automatyka elektrowni statkowej. 5.4. Automatyka systemu wirowania paliw i olejów. 5.5. Automatyka kotłów

SEKP6

6. Remonty mechanizmów i urządzeń w czasie praktyki 6.1. Remonty silników. 6.2. Remonty pomp. 6.3. Remonty sprężarek. 6.4. Remonty turbosprężarek. 6.5. Remonty zaworów. 6.6. Zasady bezpieczeństwa podczas prac remontowych w siłowni

SEKP7

7. Wyposażenie przeciwpożarowe i przeciwwybuchowe statku 7.1. Instalacja wykrywczo-alarmowa pożarów – budowa i obsługa. 7.2. Instalacja wodno-hydrantowa – budowa, obsługa. 7.3. Instalacje ogólne gaszenia siłowni – budowa, obsługa. 7.4. Instalacje lokalne gaszenia w siłowni – budowa, obsługa. 7.5. Uszczelnianie pomieszczenia siłowni, awaryjne odstawianie mecha-

nizmów i wentylacji, zdalne zamykanie zaworów. 7.6. Wykrywacz mgły olejowej w skrzyni korbowej silników – budowa,

obsługa. 7.7. Instalacje gaszenia ładowni i kontenerów – budowa, obsługa. 7.8. Awaryjne urządzenia ppoż. – budowa, obsługa. 7.9. System gazu obojętnego zbiorników ładunkowych – budowa, obsłu-

ga

SEKP8

8. Bezpieczeństwo obsługi instalacji statkowych 8.1. Eksploatacyjne i awaryjne pompowanie zęz. 8.2. Pompowanie balastów. 8.3. Transport paliw i olejów. 8.4. Bunkrowanie paliw i olejów

Razem: ?

Razem w roku: ?




Godziny zajęć ? 30


438



Łącznie ?


Oceny 2 3 3,5–4 4,5–5

Metody oceny Złożenie dziennika praktyk, sprawozdania i zdanie egzaminu przed komisją egzaminacyjną

EKP 1,2,3,4

Nie złożył dziennika praktyk lub dziennik praktyk nie został wypeł-niony zgodnie z wyma-ganiami STCW. / Nie złożył sprawozdania z praktyki morskiej wy-konanego zgodnie z otrzymanymi instruk-cjami. / Nie ma dosta-tecznej wiedzy praktycz-nej dotyczącej budowy i obsługi, przeprowadza-nia remontów wybranych przez komisję egzamina-cyjną systemów siłow-nianych, maszyn i urządzeń okrętowych, opisanych w sprawozda-niu

Złożył prawidłowo wy-pełniony dziennik prak-tyk zgodnie wymagania-mi konwencji STCW. / Złożył sprawozdanie z praktyki morskiej wy-konane zgodnie z otrzy-manymi instrukcjami. / Wykazał się podstawową wiedzą praktyczną z za-kresu budowy i obsługi, przeprowadzania remon-tów wybranych przez komisję egzaminacyjną systemów siłownianych, maszyn i urządzeń okrę-towych, opisanych w sprawozdaniu

Złożył prawidłowo wy-pełniony dziennik prak-tyk zgodnie wymaga-niami konwencji STCW. / Złożył sprawozdanie z praktyki morskiej wy-konane zgodnie z otrzy-manymi instrukcjami. / Wykazał się dobrą wie-dzą praktyczną z zakresu budowy i obsługi, prze-prowadzania remontów wybranych przez komisję egzaminacyjną syste-mów siłownianych, ma-szyn i urządzeń okręto-wych, opisanych w sprawozdaniu

Złożył prawidłowo wy-pełniony dziennik prak-tyk zgodnie wymagania-mi konwencji STCW. / Złożył sprawozdanie z praktyki morskiej wy-konane zgodnie z otrzy-manymi instrukcjami. / Wykazał się bardzo sze-roką wiedzą praktyczną z zakresu budowy i ob-sługi, przeprowadzania remontów wybranych przez komisję egzamina-cyjną systemów siłow-nianych, maszyn i urzą-dzeń okrętowych, opisa-nych w sprawozdaniu


Rodzaj Opis

Rzeczywisty obiekt techniczny – statek morski

Wszystkie aspekty szeroko pojętej eksploatacji współczesnego statku morskiego

Literatura:


1. Dokumentacja techniczno-ruchowa statku, na którym odbywano praktykę








439


Nr: 49 Przedmiot: Praca dyplomowa inżynierska





Rok studiów: IV


Grupa przedmiotów:

Rozkład zajęć w czasie studiów

Temat pracy dyplomowej jest przydzielany po II roku, ale nie później niż na rok przed ukończeniem studiów (§28 pkt 6 Regulaminu Akademii Morskiej w Szczecinie). Na wykonanie pracy przewidziane jest około 300 godzin pracy własnej studenta pod opieką promotora i 15 punktów ECTS. Tryb powołania promotora oraz recenzenta pracy precyzuje Regulamin AM w Szczecinie. Podana liczba godzin (nie ujęta w planie studiów) jest liczbą szacunkową przewidywaną jako praca własna studenta obejmująca wszystkie czynności zwią-zane z przygotowaniem i obroną pracy dyplomowej.

Związki z innymi przedmiotami:

– ze wszystkimi przedmiotami zawodowymi, a w szczególności z przedmiotami dyplo-mowania;

– seminarium dyplomowe.

Wymagania stawiane pracy dyplomowej

Praca dyplomowa w swojej merytorycznej treści powinna koncentrować się na rozwiąza-niu konkretnego problemu inżynierskiego przy wykorzystaniu wiedzy zdobytej w całym okre-sie studiów. Zgodnie z warunkami przyznawania tytułu zawodowego inżyniera student w pracy dyplomowej musi wykazać się umiejętnością:

– prawidłowego formułowania i rozwiązywania problemów technicznych na bazie po-siadanej wiedzy ogólnej i specjalistycznej (w odniesieniu do pracy inżynierskiej nie jest wymagana szczególna oryginalność rozwiązań);

– przeprowadzenia własnych studiów literaturowych; – posługiwania się nowoczesnymi technikami komputerowymi niezbędnymi w pracy in-

żyniera; – powiązania elementów pracy badawczej z praktyką inżynierską, a szczególnie z go-

spodarką morską; – interpretacją i krytycznym podejściem do uzyskanych wyników.

Praca nie może być przyjęta do obrony bez sprecyzowania postawionego zadania i udo-kumentowanego rozwiązania. Udokumentowanie sprowadza się do systematycznego przed-stawienia toku analiz i obliczeń, toku projektowania eksperymentu, a także opisu wykorzysta-nego oprogramowania komputerowego. Spełnienie powyższych wymagań potwierdzają swo-imi podpisami promotor i recenzent pracy.

PLANY I PROGRAMY STUDIÓW NIESTACJONARNYCH I … · akademia morska w szczecinie wydziaŁ...

Documents

Transcript of PLANY I PROGRAMY STUDIÓW NIESTACJONARNYCH I … · akademia morska w szczecinie wydziaŁ...