Planowanie rozwoju placówki oświatowej

Czym jest planowanie rozwoju placówki?

Planowanie rozwoju jest wyjściem ponad bieżące postrzeganie problemów placówki, a więc tym, co robimy na co dzień, a ponadto projektowaniem działań ukierunkowanych na realizację przedsięwzięć długofalowych o odległym, kilkuletnim horyzoncie czasu. Jest aktywnym podejściem do przyszłości.

Co zyskujemy planując rozwój?¨ przyspieszenie rozwoju placówki¨ lepsze wykorzystanie posiadanych

zasobów¨ bardziej konsekwentne reagowanie na

wyzwania płynące z otoczenia [ dostosowanie oferty edukacyjnej do potrzeb lokalnej społeczności ]

¨ poczucie kierunku działania [wizja, misja, priorytety, cele]

¨ dystans do spraw bieżących

¨ budowanie zespołu¨ możliwość zespołowego uczenia się¨ przyjazny klimat dla wprowadzania zmian ¨ pomysły na pokonanie konkurencji coraz

liczniej pojawiającej się na rynku usług edukacyjnych

¨ „nakręcenie” spirali sukcesu¨ uzyskanie spójnego programu placówki

oświatowej

Jakie podejścia stosować przy planowaniu rozwoju placówki?

EKSTRAPOLACJA

To przewidywanie trendów rozwoju na podstawie zjawisk, procesów czy zdarzeń zachodzących w przeszłości oraz teraźniejszości i przyjęcie założenia, że przyszłość jest kontynuacją dnia dzisiejszego.

ANTYCYPACJA

To uznanie braku ciągłości pomiędzy tym, co dzieje się obecnie a przyszłością; założenie, że przyszłe zjawiska, procesy i zdarzenia będą zasadniczo różne od tych, których obecnie doświadczamy.

Kilka metod i technik przydatnych przy planowaniu rozwoju placówki.

¨ metoda 4 kroków¨ metoda planowania z przyszłości¨ metoda planowania kroczącego¨ technika gwiazdy pytań¨ technika listy pytań

Metoda czterech kroków

Wersja A [ ekstrapolacja] Wersja B [ antycypacja]

1. Gdzie jesteśmy? 1. Dokąd zmierzamy?

2. Dokąd zmierzamy? 2. Gdzie jesteśmy?

3. Jak tam dojdziemy? 3. Jak tam dojdziemy?

4. W jaki sposób sprawdzimy, że

tam doszliśmy?

4. W jaki sposób sprawdzimy, że

tam doszliśmy?

Metoda planowania z przyszłości¨ przeniesienie się w przyszłość i stworzenie

realistycznej wizji tego, co chcemy osiągnąć

¨ określamy cele oraz określamy terminy ich osiągnięcia

¨ opracowujemy szczegółowe plany do osiągnięcia poszczególnych celów

¨ określamy zasoby oraz warunki, jakie potrzebne są do wykonania planów

Planowanie kroczące

Polega na systematycznym „dopisywaniu” do już istniejącego planu wieloletniego [np. 3 letniego] treści dotyczącej dowolnego przedziału czasu [na przykład roku szkolnego]. Dzięki temu plan nie „urywa się” po wyczerpaniu trzyletniego okresu.

Zapewnia to płynność planowania i nie pozwala traktować go jako działania okazjonalnego.

Gwiazda pytań¨ pytanie „po co?”- dotyczy celu który

zamierzamy osiągnąć¨ pytanie „co?”- dotyczy zadań które chcemy

podjąć¨ pytanie „kto?”- dotyczy jego wykonawców¨ pytanie „jak?”- określa metody działania¨ pytanie „kiedy?”- precyzuje daty¨ pytanie „gdzie?”- określa miejsce akcji¨ pytanie „za ile?” - …………………

SZCZEGÓŁOWY PLAN ZADAŃ

Pytania/

ZadaniaCo? Kto? Jak? Kiedy? Gdzie?

1.

2.

3.

4.

5.

ZAPRASZAM PAŃSTWA NA PRZERWĘ !

Technika listy pytań1. Jaki jest cel?

2. Po czym poznamy , że go zrealizowaliśmy?

3. Jak to ocenimy?

4. Jakie zadania należy wykonać aby osiągnąć cel?

5. Kto i co wykona?

6. Kto będzie tym kierować?

7. Kiedy nastąpi start a kiedy zakończenie zaplanowanych działań?

8. W jaki sposób zadania będą wykonywane?

9. Ile czasu przeznaczamy na wykonanie zadań? [dziennie,tygodniowo]

10. Jakie zasoby rzeczowe są potrzebne do wykonania zadań?

11. Jak je pozyskać?

12. Co ułatwi oraz co utrudni realizację planu?

13. Jak monitorować postępy i korygować nieprawidłowości?

14. Jak zorganizować świętowanie sukcesu?

15. Jak nagrodzić osoby zaangażowane w realizację postawionego celu?

Jaką procedurę przyjąć dla planowania rozwoju placówki

oświatowej?

1. Rozpoznanie istniejącej sytuacji- wewnętrznej i zewnętrznej [czyli określenie mocnych i słabych stron placówki]

2. Stworzenie wizji tego, co chcemy osiągnąć

3. Sformułowanie misji, czyli ogólnego celu działania.

4. Określenie celów dla urzeczywistnienia wizji i misji, czyli kierunków rozwoju.

5. Opracowanie planów zadań służących realizacji poszczególnych celów.

6. Ustalenie sposobów monitoringu i ewaluacji wdrożenia programu.

Przytoczona procedura odnosi się zarówno do podejścia ekstrapolacyjnego jak i antycypacyjnego

Jakie informacje dla planujących rozwój placówki oświatowej płyną z

otoczenia na temat wyzwań przyszłości?

prognozy oświatowe [lokalne, regionalne, krajowe i międzynarodowe, zwłaszcza europejskie]

dokumenty MEN na temat wdrażanej obecnie reformy programowej

dane GUS dotyczące sytuacji demograficznej i wskaźników skolaryzacji

założenia gminnej, powiatowej, regionalnej polityki oświatowej, polityki zatrudnienia, a także inne ważne dla szkół miejscowe prognozy rozwoju

[ np. analiza rynku pracy, analiza struktury bezrobocia, założenia polityki gospodarczej względem małych i średnich firm]

Kiedy i jak stosować analizę SWOT?

akronim, pochodzi od pierwszych liter angielskich terminów:

mocne strony – S trenghts

słabe strony – W eaknesses

szanse – O pportunities

zagrożenia - T hreats

Mocne i słabe strony:¨ oferty edukacyjnej¨ kadry [ zasobów ludzkich]¨ bazy [zasobów rzeczowych]¨ specyficznych „zasobów” np: programów

autorskich, wymiany młodzieży, fundacji wspierającej placówkę, certyfikatu ISO, itp.

¨ rodziców- stopnia ich zaangażowania w rozwiązywanie problemów placówki, np. współdziałania w sprawach wychowawczych.

Szanse i zagrożeniaw stosunku do:

¨ instytucji edukacyjnych¨ sytuacji demograficznej¨ lokalnych władz samorządowych czy

rządowych i kreowania przez nie polityki oświatowej

¨ rynku pracy czyli zapotrzebowania na absolwentów

¨ reformy systemu edukacji

Kilka uwag co do analizy SWOT:

nie ma obiektywnych mocnych i słabych stron, jak również szans i zagrożeń

dostrzeżenie mocnych i słabych stron często nie jest łatwe

dojście do konsensusu w sprawie mocnych i słabych stron, szans i zagrożeń wymaga zwykle czasu i negocjacji

określanie mocnych i słabych stron, szans i zagrożeń należy powtarzać co pewien czas

Stosowanie precyzyjnych określeń SWOT Należy zachować równowagę między ocenianymi

stronami

MOCNE STRONY SŁABE STRONY Jakie są mocne strony naszych pracowników? W czym tkwi siła kadry kierowniczej? Czym pozytywnym charakteryzują się dzieci i młodzież naszej placówki?Czym dodatnim wyróżnia się nasza oferta edukacyjna?Jakie pozytywne przesłania kierujemy do uczniów w programie wychowawczym?Czym pozytywnym wyróżnia się baza naszej placówki?W czym rodzice wspierają placówkę?Jakie pozytywne przesłania wysyła placówka do otoczenia?

Jakie są słabe strony naszych pracowników?Co jest słabością kadry kierowniczej?Czym negatywnym charakteryzują się dzieci i młodzież naszej placówki?Jakie są słabe strony naszej oferty edukacyjnej?Jakie przejawy patologii utrudniają pracę wychowawczą?Czym negatywnym wyróżnia się baza naszej placówki?Czego placówka może się obawia ze strony rodziców?Jakie negatywne przesłania wysyła placówka do otoczenia?

SZANSE ZAGROŻENIAJakie zjawiska i procesy zachodzące w lokalnym środowisku mają korzystny wpływ na działalność placówki? Jakie zjawiska i procesy zachodzące w dalszym otoczeniu mają pozytywny wpływ na działalność placówki? W czym inne placówki mogą wesprzeć naszą?W czym samorząd lokalny może wspomóc placówkę?W czym mogą nas wesprzeć instytucje społeczne, gospodarcze (lokalne środowisko)?Co pozytywnego do działań placówki mogą wnieść absolwenci?

Jakie zjawiska i procesy zachodzące w lokalnym środowisku mają niekorzystny wpływ na działalność placówki? Jakie zjawiska i procesy zachodzące w dalszym otoczeniu mają negatywny wpływ na działalność placówki? Czego może się nasza placówka obawiać ze strony innych placówek?Czego może się nasza placówka obawiać ze strony samorządu lokalnego?Czego może się nasza placówka obawiać ze strony instytucji społecznych, gospodarczych (lokalne środowisko)?Jakich zagrożeń placówka może się obawiać ze strony absolwentów?

Przy analizie SWOT należy rozważyć, czy planując rozwój placówki:

1. stawiać na mocne strony;

2. minimalizować słabe;

3. zmieniać słabe w mocne

4. wykorzystywać szanse

5. przeciwdziałać zagrożeniom

6. zmieniać zagrożenia w szanse

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ