Plan wynikowy (propozycja)

1 Oddziaływania (5 godzin + 2 (łącznie) godziny na powtórzenie materiału (podsumowanie działu) i sprawdzian)

Pełna wersja planu wynikowego (propozycja), obejmująca treści nauczania zawarte w podręczniku „Spotkania z fizyką, część 1” (a także w programie nauczania), jestdostępna na stronie internetowej www.nowaera.pl

Zagadnienie(temat lekcji)

Fizyka jako naukaprzyrodnicza(2 godziny)

podstawowe

Wymagania edukacyjne

ponadpodstawowe

klasyfikuje fizykę jako naukę przyrodniczą

podaje przykłady powiązań fizyki z życiem codziennym

charakteryzuje metodologię nauk przyrodniczych, wyjaśnia różnice między obserwacją a doświadczeniem(eksperymentem)

podaje przykłady laboratoriów i narzędzi współczesnych fizyków

odróżnia pojęcia: ciało fizyczne i substancja oraz podaje odpowiednie przykłady

wymienia podstawowe metody badawcze stosowane w naukach przyrodniczych

odróżnia pojęcia wielkość fizyczna i jednostka danej wielkości

posługuje się symbolami długości, masy, czasu i ich jednostkami w Układzie SI

wyjaśnia, co to są wielkości fizyczne i podaje ich przykłady inne niż omawiane na lekcji

przelicza wielokrotności i podwielokrotności (przedrostki: mikro-, mili-, centy-); przelicza jednostki czasu(sekunda, minuta, godzina)

dokonuje prostego pomiaru (np. długości ołówka, czasu)

planuje doświadczenie lub pomiar

szacuje rząd wielkości spodziewanego wyniku pomiaru np. długości

zapisuje wynik pomiaru w tabeli z uwzględnieniem jednostki

zapisuje dane w formie tabeli

wykonuje schematyczny rysunek obrazujący pomiar np. długości

posługuje się pojęciem niepewności pomiarowej

wyjaśnia co to jest niepewność pomiarowa oraz cyfry znaczące

wyjaśnia, w jakim celu powtarza się pomiar kilka razy, a następnie z uzyskanych wyników oblicza średnią

uzasadnia, dlaczego wynik średni zaokrągla się do najmniejszej działki przyrządu pomiarowego

szacuje niepewność pomiarową dokonanego pomiaru

zapisuje wynik pomiaru jako przybliżony (z dokładnością do 2–3 liczb znaczących)

wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla wyniku pomiaru lub doświadczenia

wybiera właściwe przyrządy pomiarowe (np. do pomiaru długości, czasu)

oblicza wartość średnią wyników pomiaru (np. długości, czasu)

dokonuje celowej obserwacji zjawisk i procesów fizycznych

konieczne podstawowe rozszerzające dopełniające

Cele operacyjneUczeń:

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

Zagadnienie

(temat lekcji)

podstawow

e Wym

agania edukacyjne

ponadpodstawow

eC

ele operacyjneU

czeń:

opisuje przebieg i wynik dośw

iadczenia posługując się językiem fizyki

wyodrębnia zjaw

isko fizyczne z kontekstu

odróżnia zjawisko fizyczne od procesu fizycznego oraz podaje odpow

iednie przykłady

określa czynniki powodujące degradację środow

iska przyrodniczego i wym

ienia sposoby zapobiegania tejdegradacji

selekcjonuje informacje z lekcji i z podręcznika

selekcjonuje informacje uzyskane z różnych źródeł, np. na lekcji, z podręcznika, z literatury popularnonau-

kowej, Internetu

krytycznie ocenia wyniki pom

iarów

wym

ienia i odróżnia rodzaje oddziaływań (m

echaniczne, grawitacyjne, elektrostatyczne, m

agnetyczne)

podaje przykłady oddziaływań zachodzących w

życiu codziennym

bada doświadczalnie w

zajemność i skutki różnego rodzaju oddziaływ

ań

opisuje przebieg i wynik dośw

iadczenia (badanie skutków oddziaływ

ań), wykonuje schem

atyczny rysunekobrazujący układ dośw

iadczalny

wykazuje na przykładach, że oddziaływ

ania są wzajem

ne

wym

ienia i rozróżnia skutki oddziaływań (statyczne i dynam

iczne)

odróżnia oddziaływania bezpośrednie i na odległość

podaje przykłady skutków oddziaływ

ań w życiu codziennym

opisuje różne rodzaje oddziaływań

wyjaśnia, na czym

polega wzajem

ność oddziaływań

wykazuje dośw

iadczalnie (demonstruje) w

zajemność oddziaływ

ań

wskazuje i nazyw

a źródło siły działającej na dane ciało

obserwuje i porów

nuje skutki różnego rodzaju oddziaływań

przewiduje skutki różnego rodzaju oddziaływ

ań

podaje przykłady rodzajów i skutków

oddziaływań (bezpośrednich i na odległość) inne niż poznane na lekcji

posługuje się pojęciem siły do określania w

ielkości oddziaływań (jako ich m

iarą)

posługuje się pojęciem siły do porów

nania i opisu oddziaływań ciał

podaje przykłady sił i rozpoznaje je w różnych sytuacjach praktycznych

planuje doświadczenie zw

iązane z badaniami cech sił i w

ybiera właściw

e narzędzia pomiaru

wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla w

yniku pomiaru

wyjaśnia na przykładach, że skutek działania siły zależy od jej w

artości, kierunku i zwrotu

dokonuje pomiaru w

artości siły za pomocą siłom

ierza

odróżnia i porównuje cechy sił, stosuje jednostkę siły w

Układzie SI (1 N

) do zapisu wartości siły

przedstawia siłę graficznie (rysuje w

ektor siły)

Rodzaje i skutkioddziaływ

ań.W

zajemność

oddziaływań

(1 godzina)

Siła i jej cechy. Siław

ypadkowa isiła

równow

ażąca(2 godziny)

XXXXXXXX

XXXXXXXXXX

XXXXXXXXX

XXXX

koniecznepodstaw

owe

rozszerzającedopełniające

Zagadnienie

(temat lekcji)

podstawow

e Wym

agania edukacyjne

ponadpodstawow

eC

ele operacyjneU

czeń:

porównuje siły na podstaw

ie ich wektorów

odróżnia wielkości skalarne (liczbow

e) od wektorow

ych i podaje odpowiednie przykłady

wyjaśnia, czym

różnią się wielkości skalarne (liczbow

e) od wektorow

ych

planuje doświadczenie zw

iązane z badaniami zależności w

artości siły grawitacji działającej na zaw

ieszone nasprężynie obciążniki od liczby tych obciążników

szacuje rząd wielkości spodziew

anego wyniku pom

iaru siły grawitacji działającej na zaw

ieszone nasprężynie obciążniki

dobiera przyrządy i buduje zestaw dośw

iadczalny

zapisuje wyniki pom

iarów w

formie tabeli

oblicza wartość średnią kilku w

yników pom

iaru siły

zapisuje wynik pom

iaru jako przybliżony (z dokładnością do 2–3 liczb znaczących)

posługuje się pojęciem niepew

ności pomiarow

ej

szacuje niepewność pom

iarową dokonanego pom

iaru siły grawitacji

analizuje wyniki, w

yciąga wniosek i opisuje zależność w

skazania siłomierza od liczby zaczepionych obciążników

w danym

układzie współrzędnych (opisane i w

yskalowane osie) rysuje w

ykres zależności wartości siły

grawitacji działającej na zaw

ieszone na sprężynie obciążniki od ich liczby na podstawie w

yników pom

iarówzapisanych w

tabeli

sporządza wykres zależności w

artości siły grawitacji działającej na zaw

ieszone na sprężynie obciążniki odich liczby na podstaw

ie wyników

pomiarów

zapisanych w tabeli (oznacza w

ielkości i skale na osiach)

wykorzystuje w

iedzę naukową do przedstaw

ienia i uzasadnienia zależności siły grawitacji od m

asyzaczepionych na jej końcu obciążników

rozpoznaje proporcjonalność prostą na podstawie w

ykresu zależności wartości siły graw

itacji działającej nazaw

ieszone na sprężynie obciążniki od ich liczby lub wyników

pomiarów

(danych) zapisanych w tabeli oraz

posługuje się proporcjonalnością prostą

podaje przykład proporcjonalności prostej inny niż zależność badana na lekcji

opisuje przebieg i wynik przeprow

adzonego doświadczenia, w

yjaśnia rolę użytych przyrządów i w

ykonujeschem

atyczny rysunek obrazujący układ doświadczalny

wyznacza (dośw

iadczalnie) siłę wypadkow

ą i siłę równow

ażącą za pomocą siłom

ierza

odróżnia siłę wypadkow

ą i siłę równow

ażącą

określa cechy siły wypadkow

ej dwóch sił działających w

zdłuż tej samej prostej i siły rów

noważącej inną siłę

opisuje sytuacje, w których na ciało działają siły rów

noważące się i przedstaw

ia je graficznie

podaje przykłady sił wypadkow

ych i równow

ażących się z życia codziennego

znajduje graficznie wypadkow

ą dwóch sił działających w

zdłuż tej samej prostej oraz siłę rów

noważąca inną siłę

rysuje siłę wypadkow

ą kilku sił działających wzdłuż tej sam

ej prostej i siłę równow

ażącą kilka sił działają-cych w

zdłuż tej samej prostej

XX

XXXXXXXXXXX

XXXXXX

XXXXXX

koniecznepodstaw

owe

rozszerzającedopełniające

2 Właściwości i budowa materii (7 godzin + 2 godziny (łącznie) na powtórzenie materiału (podsumowanie działu) i sprawdzian)

Zagadnienie(temat lekcji)

Trzy stanyskupieniasubstancji.Budowa materii(1 godzina)

podstawowe

Wymagania edukacyjne

ponadpodstawowe

odróżnia trzy stany skupienia substancji (w szczególności wody)

podaje przykłady ciał stałych, cieczy i gazów

wskazuje przykłady zjawisk świadczących o cząsteczkowej budowie materii

wymienia podstawowe założenia teorii kinetyczno-cząsteczkowej budowy materii i wykorzystuje je dowyjaśnienia zjawiska dyfuzji

demonstruje doświadczalnie i opisuje zjawiska rozpuszczania i dyfuzji

wyjaśnia zjawisko zmiany objętości cieczy w wyniku mieszania się, opierając się na doświadczeniu modelo-wym

podaje przykłady zjawiska dyfuzji w przyrodzie i w życiu codziennym

wyjaśnia, na czym polega dyfuzja i od czego zależy jej szybkość (wyjaśnia, na czym polegają ruchy Browna– wymaganie wykraczające)

opisuje zjawisko dyfuzji w ciałach stałych

przeprowadza doświadczenia związane z badaniem oddziaływań międzycząsteczkowych oraz opisujewyniki obserwacji i wyciąga wnioski

odróżnia siły spójności i siły przylegania oraz podaje odpowiednie przykłady ich występowania i wykorzy-stywania

wskazuje w otaczającej rzeczywistości przykłady zjawisk opisywanych za pomocą oddziaływań między-cząsteczkowych (sił spójności i przylegania)

Cele operacyjneUczeń:

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

Oddziaływaniamiędzy-cząsteczkowe(1 godzina)

na podstawie widocznego menisku danej cieczy w cienkiej rurce określa, czy większe są siły przylegania,czy siły spójności

wykorzystuje pojęcia sił spójności i przylegania do opisu menisków

wyjaśnia na przykładach, czym różnią się siły spójności od sił przylegania, oraz kiedy tworzy się meniskwklęsły, a kiedy - menisk wypukły

bada doświadczalnie i wyodrębnia z kontekstu zjawisko napięcia powierzchniowego

opisuje zjawisko napięcia powierzchniowego na wybranym przykładzie

podaje przykłady występowania napięcia powierzchniowego wody

opisuje znaczenie występowania napięcia powierzchniowego wody w przyrodzie na wybranym przykładzie

wymienia sposoby zmniejszania napięcia powierzchniowego wody i wskazuje ich wykorzystaniew codziennym życiu człowieka

wyjaśnia, dlaczego krople wody tworzą się i przyjmują kształt kulisty (uzasadnia kształt spadającej kropliwody – wymaganie wykraczające)

podaje przykłady ciał stałych: plastycznych, sprężystych i kruchych

bada doświadczalnie (wykonuje przedstawione doświadczenia) właściwości ciał stałych, cieczy i gazów,opisuje wyniki obserwacji oraz wyciąga wnioski

projektuje doświadczenia wykazujące właściwości ciał stałych, cieczy i gazów

X

X

X

X

X

X

X

X

Właściwości ciałstałych, cieczyi gazów. Kryształy(2 godziny)

konieczne podstawowe rozszerzające dopełniające

XXX

XXXX

XX

posługuje się pojęciem m

asy ciała i wskazuje jej jednostkę w

Układzie SI

rozróżnia pojęcia masy i ciężaru ciała

planuje doświadczenie zw

iązane z wyznaczeniem

masy ciała za pom

ocą wagi laboratoryjnej

szacuje rząd wielkości spodziew

anego wyniku w

yznaczania masy danego ciała za pom

ocą szalkowej w

agilaboratoryjnej

przelicza wielokrotności i podw

ielokrotności (przedrostki: mikro-, m

ili-, kilo-, mega-), przelicza jednostki

masy i ciężaru

mierzy m

asę – wyznacza m

asę ciała za pomocą w

agi laboratoryjnej, zapisuje wyniki pom

iaru w tabeli,

oblicza średnią

zapisuje wynik pom

iaru masy i obliczenia siły ciężkości jako przybliżony (z dokładnością do 2–3 cyfr

znaczących)

posługuje się pojęciem niepew

ności pomiarow

ej

rozpoznaje zależność proporcjonalną na podstawie w

yników pom

iarów zapisanych w

tabeli lubna podstaw

ie sporządzonego wykresu zależności w

artości siły grawitacji działającej na zaw

ieszonena sprężynie obciążniki od ich łącznej m

asy oraz posługuje się proporcjonalnością prostą

odróżnia rodzaje wag i w

yjaśnia, czym one się różnią

rozróżnia wielkości dane i szukane

oblicza wartość siły ciężkości działającej na ciało o znanej m

asie

wykorzystuje w

zór na ciężar ciała do rozwiązyw

ania prostych zadań obliczeniowych

wykorzystuje w

zór na ciężar ciała do rozwiązyw

ania złożonych zadań obliczeniowych

Masa i ciężar

(1 godzina)

XXXXX

XXXX

XX

XXX

Zagadnienie

(temat lekcji)

podstawow

e Wym

agania edukacyjne

ponadpodstawow

eC

ele operacyjneU

czeń:konieczne

podstawow

erozszerzające

dopełniające

teoretycznie uzasadnia przewidyw

ane wyniki dośw

iadczeń związanych z badaniem

właściw

ości ciał stałych,cieczy i gazów

wyjaśnia na przykładach, kiedy ciało w

ykazuje własności sprężyste, kiedy – plastyczne, a kiedy – kruche,

i jak temperatura w

pływa na te w

łasności

wyjaśnia, że podział na ciała sprężyste, plastyczne i kruche jest podziałem

nieostrym

odróżnia przewodniki ciepła i izolatory cieplne oraz przew

odniki prądu elektrycznego i izolatory elektryczne

określa właściw

ości cieczy i gazów

posługuje się pojęciami: pow

ierzchnia swobodna cieczy i elektrolity przy opisyw

aniu właściw

ości cieczy

porównuje w

łaściwości ciał stałych, cieczy i gazów

wskazuje stan skupienia substancji na podstaw

ie opisu jej właściw

ości

omaw

ia budowę kryształów

na przykładzie soli kuchennej

wyjaśnia różnice w

budowie ciał krystalicznych i ciał bezpostaciow

ych oraz czym różni się m

onokryształod polikryształu

analizuje różnice w budow

ie mikroskopow

ej ciał stałych, cieczy i gazów

XX

posługuje się pojęciem gęstości ciała i podaje jej jednostkę w

Układzie SI

przelicza jednostki gęstości (także masy i objętości)

wyjaśnia, dlaczego ciała zbudow

ane z różnych substancji różnią się gęstością

planuje doświadczenia zw

iązane z wyznaczeniem

gęstości ciał stałych (o regularnych i nieregularnychkształtach) oraz cieczy

wyznacza objętość dow

olnego ciała za pomocą cylindra m

iarowego

wyznacza gęstość substancji, z jakiej w

ykonano przedmiot w

kształcie prostopadłościanu, walca lub kuli

za pomocą w

agi i linijki

mierzy: długość, m

asę i objętość cieczy, zapisuje wyniki pom

iarów w

tabeli, opisuje przebieg doświadcze-

nia, wyjaśnia rolę użytych przyrządów

posługuje się pojęciem niepew

ności pomiarow

ej i proporcjonalnością prostą

na podstawie w

yników pom

iarów w

yznacza gęstość cieczy i ciał stałych, krytycznie ocenia wyniki pom

ia-rów

, doświadczenia lub obliczeń

Zagadnienie

(temat lekcji)

podstawow

e Wym

agania edukacyjne

ponadpodstawow

eC

ele operacyjneU

czeń:

Gęstość ciał

(2 godziny)XXXX

XX

XXX

stosuje do obliczeń związek m

iędzy masą, gęstością i objętością ciał stałych oraz cieczy, rozróżnia w

ielkościdane i szukane, zapisuje w

ynik obliczenia jako przybliżony (z dokładnością do 2–3 liczb znaczących)

posługuje się tabelami w

ielkości fizycznych do określenia (odczytu) gęstości substancji

wykorzystuje w

zór na gęstość do rozwiązyw

ania nietypowych zadań obliczeniow

ych

X

X

X

koniecznepodstaw

owe

rozszerzającedopełniające

3 Elementy hydrostatyki i aerostatyki (5 godzin + 2 godziny (łącznie) na powtórzenie materiału (podsumowanie działu) i sprawdzian)

Zagadnienie(temat lekcji)

Siła naciskuna podłoże.Parcie a ciśnienie(1 godzina)

podstawowe

Wymagania edukacyjne

ponadpodstawowe

posługuje się pojęciem parcia (siły nacisku na podłoże), podaje przykłady z życia codziennego obrazującedziałanie siły nacisku

określa, czym jest parcie i wskazuje jego jednostkę w Układzie SI

bada, od czego zależy ciśnienie, opisuje przebieg i wynik doświadczenia, wykonuje schematyczny rysunekobrazujący układ doświadczalny

posługuje się pojęciem ciśnienia i podaje jego jednostkę w Układzie SI

wyjaśnia pojęcie ciśnienia, wskazując przykłady z życia codziennego

interpretuje ciśnienie o wartości 1 paskal (1 Pa)

odróżnia wielkości fizyczne: parcie i ciśnienie

planuje i przeprowadza doświadczenie związane z badaniem parcia i ciśnienia (formułuje pytania badawcze,stawia hipotezy, proponuje sposób ich weryfikacji, teoretycznie uzasadnia przewidywany wynik doświad-czenia, analizuje wyniki i wyciąga wnioski z doświadczenia, krytycznie ocenia wyniki doświadczenia)

wykorzystuje zależność między ciśnieniem, parciem i polem powierzchni do rozwiązania prostych zadańobliczeniowych (rozróżnia wielkości dane i szukane – wymaganie konieczne)

rozwiązuje złożone zadania z wykorzystaniem wzoru na ciśnienie

odróżnia pojęcia: ciśnienie hydrostatyczne i ciśnienie atmosferyczne

posługuje się pojęciami ciśnienia hydrostatycznego i ciśnienia atmosferycznego, wskazuje przykłady zjawiskopisywanych za ich pomocą

bada, od czego zależy ciśnienie hydrostatyczne, opisuje przebieg doświadczenia, wykonuje schematycznyrysunek obrazujący układ doświadczalny, formułuje wniosek, że ciśnienie w cieczy zwiększa się wrazz głębokością i zależy od rodzaju (gęstości) cieczy

Cele operacyjneUczeń:

X

X

X

X

X

X

X

X

Ciśnieniehydrostatycznei ciśnienieatmosferyczne.Prawo Pascala(2 godziny)

X

X

X

X

X

posługuje się proporcjonalnością prostą (zależność ciśnienia hydrostatycznego od wysokości słupa cieczyi gęstości cieczy)

demonstruje zasadę naczyń połączonych, wykonuje schematyczny rysunek obrazujący układ doświadczalny,formułuje wniosek

wskazuje przykłady zastosowania naczyń połączonych

wyjaśnia, dlaczego poziom cieczy w naczyniach połączonych jest jednakowy

wskazuje w otaczającej rzeczywistości przykłady zjawisk opisywanych za pomocą praw oraz zależnościdotyczących ciśnień hydrostatycznego i atmosferycznego

wykorzystuje zasadę naczyń połączonych do opisu działania wieży ciśnień i śluzy (innych urządzeń– wymaganie wykraczające)

wyjaśnia na przykładach znaczenie ciśnienia hydrostatycznego i ciśnienia atmosferycznego w przyrodzieoraz życiu codziennym

wymienia nazwy przyrządów służących do pomiaru ciśnienia

stwierdza, że w naczyniu z cieczą jednorodną we wszystkich miejscach na tej samej głębokości ciśnieniejest jednakowe i nie zależy od kształtu naczynia

X

X

X

X

X

X

X

X

X

konieczne podstawowe rozszerzające dopełniające

uzasadnia, dlaczego w naczyniu z cieczą jednorodną w

e wszystkich m

iejscach na tej samej głębokości

ciśnienie jest jednakowe i nie zależy od kształtu naczynia

projektuje i wykonuje m

odel naczyń połączonych

demonstruje dośw

iadczenie obrazujące, że ciśnienie wyw

ierane z zewnątrz jest przekazyw

ane w gazach

i cieczach jednakowo w

e wszystkich kierunkach, analizuje w

ynik doświadczenia i form

ułuje prawo Pascala

podaje przykłady zastosowania praw

a Pascala

wykorzystuje praw

o Pascala do opisu zasady działania prasy hydraulicznej i hamulca hydraulicznego

posługuje się informacjam

i pochodzącymi z analizy przeczytanych tekstów

(w tym

popularnonaukowych,

w Internecie) dotyczących ciśnienia hydrostatycznego i ciśnienia atm

osferycznego oraz wykorzystyw

aniaw

przyrodzie i w życiu codziennym

zasady naczyń połączonych i prawa Pascala

wykorzystuje praw

a i zależności dotyczące ciśnienia w cieczach i gazach do rozw

iązywania prostych zadań

obliczeniowych, rozróżnia w

ielkości dane i szukane, przelicza wielokrotności i podw

ielokrotności, szacujerząd w

ielkości spodziewanego w

yniku i na tej podstawie ocenia w

ynik obliczeń

rozwiązuje złożone zadania dotyczące ciśnienia w

cieczach i gazach

posługuje się pojęciem siły w

yporu oraz dokonuje pomiaru jej w

artości za pomocą siłom

ierza (dla ciaław

ykonanego z jednorodnej substancji o gęstości większej od gęstości w

ody)

wskazuje przykłady w

ystępowania siły w

yporu w życiu codziennym

wykazuje dośw

iadczalnie, od czego zależy siła wyporu i że jej w

artość jest równa ciężarow

i wypartej cieczy

wym

ienia cechy siły wyporu, ilustruje graficznie siłę w

yporu

Zagadnienie

(temat lekcji)

podstawow

e Wym

agania edukacyjne

ponadpodstawow

eC

ele operacyjneU

czeń:

Prawo Archim

e-desa (2 godziny)

XX

XXX

XXXX

XXX

formułuje treść praw

a Archimedesa dla cieczy i gazów

bada doświadczalnie w

arunki pływania ciał w

edług przedstawionego opisu, opisuje przebieg i w

ynikprzeprow

adzonego doświadczenia, w

ykonuje schematyczny rysunek obrazujący układ dośw

iadczalny

podaje warunki pływ

ania ciał: kiedy ciało tonie, kiedy pływa częściow

o zanurzone w cieczy i kiedy pływ

acałkow

icie zanurzone w cieczy

wyjaśnia na podstaw

ie prawa Archim

edesa, kiedy ciało tonie, kiedy pływa częściow

o zanurzone w cieczy

i kiedy pływa całkow

icie w niej zanurzone

przedstawia graficznie w

szystkie siły działające na ciało, które pływa w

cieczy, tkwi w

niej zanurzone lub tonie

planuje i wykonuje dośw

iadczenia związane z badaniem

siły wyporu i w

arunków pływ

ania ciał: przewiduje

wyniki i teoretycznie je uzasadnia, w

yciąga wnioski z dośw

iadczeń, krytycznie ocenia wyniki

wskazuje w

otaczającej rzeczywistości przykłady zjaw

isk opisywanych za pom

ocą prawa Archim

edesai przykłady praktycznego w

ykorzystania prawa Archim

edesa

oblicza i porównuje w

artość siły wyporu dla ciał zanurzonych w

cieczy lub gazie

wykorzystuje zależność opisującą w

artość siły wyporu do rozw

iązywania prostych zadań obliczeniow

ych,rozróżnia w

ielkości dane i szukane, przelicza wielokrotności i podw

ielokrotności, szacuje rząd wielkości

spodziewanego w

yniku i ocenia na tej podstawie w

artości obliczanych wielkości fizycznych, zapisuje w

ynikobliczenia fizycznego jako przybliżony (z dokładnością do 2–3 liczb znaczących)

posługuje się informacjam

i pochodzącymi z analizy przeczytanych tekstów

(w tym

popularnonaukowych,

z Internetu) dotyczących prawa Archim

edesa i pływania ciał

wykorzystuje w

zór na siłę wyporu i w

arunki pływania ciał do rozw

iązywania zadań złożonych i nietypow

ych

XXXX

XXX

X

XXX

koniecznepodstaw

owe

rozszerzającedopełniające

4 Kinematyka (8 godzin + 2 godziny (łącznie) na powtórzenie materiału (podsumowanie działu) i sprawdzian)

Zagadnienie(temat lekcji)

Badaniei obserwacjaruchu(1 godzina)

podstawowe

Wymagania edukacyjne

ponadpodstawowe

wskazuje w otaczającej rzeczywistości przykłady ruchu

wyjaśnia na przykładach, kiedy ciało jest w spoczynku, a kiedy w ruchu względem ciał przyjętych za układyodniesienia

wyjaśnia, na czym polega względność ruchów, podaje przykłady układów odniesienia i przykłady względno-ści ruchu we Wszechświecie

Cele operacyjneUczeń:

X

X

X

projektuje doświadczenie obrazujące względność ruchu, teoretycznie uzasadnia przewidywane wyniki,analizuje je i wyciąga wnioski

odróżnia pojęcia tor, droga i wykorzystuje je do opisu ruchu

odróżnia ruch prostoliniowy od ruchu krzywoliniowego, podaje przykłady

mierzy długość drogi (dokonuje kilkakrotnego pomiaru, oblicza średnią i podaje wynik do 2–3 cyfrznaczących, krytycznie ocenia wynik)

posługuje się pojęciem przemieszczenia i wyjaśnia na przykładzie różnicę między drogą a przemieszczeniem

posługuje się jednostką drogi w Układzie SI, przelicza jednostki drogi

analizuje wykres zależności położenia ciała od czasu i odczytuje z wykresu przebytą odległość

rysuje wykres zależności położenia ciała od czasu

wykorzystuje wielkości fizyczne: droga, prędkość, czas do opisu ruchu jednostajnego prostoliniowego,wskazuje w otaczającej rzeczywistości przykłady tego ruchu

przeprowadza przedstawione doświadczenie związane z wyznaczeniem prędkości ruchu pęcherzykapowietrza w zamkniętej rurce wypełnionej wodą: mierzy czas, zapisuje wyniki pomiaru w tabeli, opisujeprzebieg i wynik doświadczenia, posługuje się pojęciem niepewności pomiarowej, zapisuje wynik obliczeniajako przybliżony (z dokładnością do 2–3 liczb znaczących) i wyciąga wnioski z otrzymanych wyników

posługuje się pojęciem prędkości do opisu ruchu, interpretuje wartość prędkości jako drogę przebytąprzez poruszające się ciało w jednostce czasu, np. 1 s

posługuje się jednostką prędkości w Układzie SI, przelicza jednostki prędkości (przelicza wielokrotnościi podwielokrotności)

wyjaśnia, dlaczego w ruchu prostoliniowym kierunki i zwroty prędkości oraz przemieszczenia są zgodne

sporządza wykresy zależności drogi i prędkości od czasu dla ruchu jednostajnego prostoliniowegona podstawie danych z tabeli (oznacza wielkości i skale na osiach)

na podstawie danych liczbowych lub na podstawie wykresu rozpoznaje, że w ruchu jednostajnym prostoli-niowym droga jest wprost proporcjonalna do czasu oraz posługuje się proporcjonalnością prostą

planuje doświadczenie związane z wyznaczeniem prędkości przemieszczania się (np. w czasie marszu,biegu, jazdy rowerem), szacuje rząd wielkości spodziewanego wyniku, wskazuje czynniki istotne i nieistot-ne, wyznacza prędkość, krytycznie ocenia wyniki doświadczenia

odczytuje dane z tabeli oraz prędkość i przebytą odległość z wykresów zależności drogi i prędkości odczasu w ruchu jednostajnym prostoliniowym

Badanie ruchujednostajnegoprostoliniowego(2 godziny)

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

konieczne podstawowe rozszerzające dopełniające

rysuje wykresy zależności drogi i prędkości od czasu w

ruchu jednostajnym prostoliniow

ym na podstaw

ieopisu słow

nego

rozpoznaje zależność rosnącą i malejącą na podstaw

ie danych z tabeli lub na podstawie w

ykresu zależnościpołożenia ciała od czasu w

ruchu prostoliniowym

oraz wskazuje w

ielkość maksym

alną i minim

alną

Zagadnienie

(temat lekcji)

podstawow

e Wym

agania edukacyjne

ponadpodstawow

eC

ele operacyjneU

czeń:

XX

wykorzystuje w

ielkości fizyczne: droga, prędkość, czas do rozwiązania prostych zadań obliczeniow

ychzw

iązanych z ruchem jednostajnym

prostoliniowym

, rozróżnia wielkości dane i szukane

rozwiązuje zadania z zastosow

aniem zależności m

iędzy drogą, prędkością i czasem w

ruchu jednostajnymprostoliniow

ym

posługuje się informacjam

i pochodzącymi z analizy przeczytanych tekstów

(w tym

popularnonaukowych)

dotyczących sposobów pom

iaru czasu

wykorzystuje w

ielkości fizyczne: droga, prędkość, czas do opisu ruchu niejednostajnego prostoliniowego,

wskazuje w

otaczającej rzeczywistości przykłady tego ruchu i odróżnia go od ruchu jednostajnego

prostoliniowego

odróżnia prędkości średnią i chwilow

ą w ruch niejednostajnym

wykorzystuje pojęcie prędkości średniej do rozw

iązania prostych zadań obliczeniowych, rozróżnia

wielkości dane i szukane, przelicza w

ielokrotności i podwielokrotności, przelicza jednostki czasu

analizuje wykres zależności prędkości od czasu, odczytuje dane z tego w

ykresu, wskazuje w

ielkośćm

aksymalną i m

inimalną

sporządza wykres zależności prędkości od czasu na podstaw

ie danych w tabeli (oznacza w

ielkości i skale naosiach, zaznacza punkty i rysuje w

ykres) oraz analizuje te dane i wykres, form

ułuje wnioski

wskazuje w

otaczającej rzeczywistości przykłady ruchu jednostajnie przyspieszonego prostoliniow

ego

przeprowadza przedstaw

ione doświadczenie zw

iązane z badaniem ruchu kulki sw

obodnie staczającej siępo m

etalowych prętach (m

ierzy: czas, drogę, zapisuje wyniki pom

iaru w tabeli i zaokrągla je), opisuje

przebieg i wynik dośw

iadczenia, oblicza wartości prędkości średniej w

kolejnych sekundach ruchu, wyciąga

wnioski z otrzym

anych wyników

rozpoznaje zależność rosnącą na podstawie danych z tabeli lub na podstaw

ie wykresu (zależności drogi od

kwadratu czasu lub prędkości od czasu w

ruchu jednostajnie przyspieszonym) oraz w

skazuje wielkości

maksym

alną i minim

alną

rozpoznaje zależność proporcjonalną na podstawie w

yników pom

iarów zapisanych w

tabeli lub napodstaw

ie sporządzonego wykresu zależności drogi od kw

adratu czasu oraz posługuje się proporcjonalno-ścią prostą

planuje doświadczenie zw

iązane z badaniem ruchu jednostajnie zm

iennego (formułuje pytania badaw

cze,staw

ia hipotezy i proponuje sposób ich weryfikacji, przew

iduje wyniki oraz uzasadnia je teoretycznie,

wskazując czynniki istotne i nieistotne), dokonuje pom

iarów, analizuje w

yniki i wyciąga w

nioski, krytycznieocenia w

yniki pomiarów

, posługując się pojęciem niepew

ności pomiarow

ej

wyjaśnia, że w

ruchu jednostajnie przyspieszonym prostoliniow

ym prędkość jest w

prost proporcjonalna doczasu, a droga – w

prost proporcjonalna do kwadratu czasu na podstaw

ie danych liczbowych lub na

podstawie w

ykresu (wskazuje przykłady)

XXXXX

XXX

XXXX

Badanie ruchuniejednostajnegoprostoliniow

ego(1 godzina)

XXRuch prostolinio-w

y jednostajnieprzyspieszony(3 godziny)

koniecznepodstaw

owe

rozszerzającedopełniające

Zagadnienie

(temat lekcji)

podstawow

e Wym

agania edukacyjne

ponadpodstawow

eC

ele operacyjneU

czeń:

wykorzystuje w

ielkości fizyczne: droga, prędkość, czas do rozwiązyw

ania prostych zadań obliczeniowych

związanych z ruchem

jednostajnym prostoliniow

ym, rozróżnia w

ielkości dane i szukane

rozwiązuje zadania z zastosow

aniem zależności m

iędzy drogą, prędkością i czasem w

ruchu jednostajnymprostoliniow

ym

posługuje się informacjam

i pochodzącymi z analizy przeczytanych tekstów

(w tym

popularnonaukowych)

dotyczących sposobów pom

iaru czasu

wykorzystuje w

ielkości fizyczne: droga, prędkość, czas do opisu ruchu niejednostajnego prostoliniowego,

wskazuje w

otaczającej rzeczywistości przykłady tego ruchu i odróżnia go od ruchu jednostajnego

prostoliniowego

odróżnia prędkości średnią i chwilow

ą w ruch niejednostajnym

wykorzystuje pojęcie prędkości średniej do rozw

iązywania prostych zadań obliczeniow

ych, rozróżniaw

ielkości dane i szukane, przelicza wielokrotności i podw

ielokrotności, przelicza jednostki czasu

analizuje wykres zależności prędkości od czasu, odczytuje dane z tego w

ykresu, wskazuje w

ielkośćm

aksymalną i m

inimalną

sporządza wykres zależności prędkości od czasu na podstaw

ie danych w tabeli (oznacza w

ielkości i skalena osiach, zaznacza punkty i rysuje w

ykres) oraz analizuje te dane i wykres, form

ułuje wnioski

wskazuje w

otaczającej rzeczywistości przykłady ruchu jednostajnie przyspieszonego prostoliniow

ego

przeprowadza przedstaw

ione doświadczenie zw

iązane z badaniem ruchu kulki sw

obodnie staczającejsię po m

etalowych prętach (m

ierzy: czas, drogę, zapisuje wyniki pom

iaru w tabeli i zaokrągla je), opisuje

przebieg i wynik dośw

iadczenia, oblicza wartości prędkości średniej w

kolejnych sekundach ruchu, wyciąga

wnioski z otrzym

anych wyników

rozpoznaje zależność rosnącą na podstawie danych z tabeli lub na podstaw

ie wykresu (zależności drogi

od kwadratu czasu lub prędkości od czasu w

ruchu jednostajnie przyspieszonym) oraz w

skazuje wielkości

maksym

alną i minim

alną

rozpoznaje zależność proporcjonalną na podstawie w

yników pom

iarów zapisanych w

tabeli lub napodstaw

ie sporządzonego wykresu zależności drogi od kw

adratu czasu oraz posługuje się proporcjonalno-ścią prostą

planuje doświadczenie zw

iązane z badaniem ruchu jednostajnie zm

iennego (formułuje pytania badaw

cze,staw

ia hipotezy i proponuje sposób ich weryfikacji, przew

iduje wyniki oraz uzasadnia je teoretycznie,

wskazując czynniki istotne i nieistotne), dokonuje pom

iarów, analizuje w

yniki i wyciąga w

nioski, krytycznieocenia w

yniki pomiarów

, posługując się pojęciem niepew

ności pomiarow

ej

wyjaśnia, że w

ruchu jednostajnie przyspieszonym prostoliniow

ym prędkość jest w

prost proporcjonalnado czasu, a droga – w

prost proporcjonalna do kwadratu czasu na podstaw

ie danych liczbowych lub na

podstawie w

ykresu (wskazuje przykłady)

XXXXX

XXX

XXXX

Badanie ruchuniejednostajnegoprostoliniow

ego(1 godzina)

XXRuch prostolinio-w

y jednostajnieprzyspieszony(3 godziny)

koniecznepodstaw

owe

rozszerzającedopełniające

sporządza wykres zależności drogi od czasu w

ruchu jednostajnie przyspieszonym prostoliniow

ymna podstaw

ie danych z tabeli

posługuje się pojęciem przyspieszenia do opisu ruchu prostoliniow

ego jednostajnie zmiennego

określa wartość przyspieszenia jako przyrost w

artości prędkości w jednostce czasu

na podstawie w

artości przyspieszenia określa, o ile zmienia się w

artość prędkości w jednostkow

ym czasie,

interpretuje jednostkę przyspieszenia w U

kładzie SI, przelicza jednostki przyspieszenia

odczytuje prędkość i przyspieszenie z wykresów

zależności prędkości i przyspieszenia od czasu w ruchu

jednostajnie przyspieszonym prostoliniow

ym

rysuje wykresy zależności prędkości i przyspieszenia od czasu w

ruchu jednostajnie przyspieszonymprostoliniow

ym na podstaw

ie opisu słownego

odczytuje przebytą odległość z wykresu zależności drogi od czasu w

ruchu jednostajnie przyspieszonymprostoliniow

ym

wyjaśnia, dlaczego w

ruchu jednostajnie przyspieszonym prostoliniow

ym kierunki i zw

roty prędkościi przyspieszenia są zgodne

stosuje wzory: s =

i a = do rozw

iązywania prostych zadań obliczeniow

ych, rozróżnia wielkości dane

i szukane, zapisuje wynik obliczenia fizycznego jako przybliżony (z dokładnością do 2–3 cyfr znaczących)

rozwiązuje złożone zadania z zastosow

aniem w

zorów: s =

i a =

wyodrębnia ruch jednostajny prostoliniow

y i ruch jednostajnie przyspieszony prostoliniowy z kontekstu

porównuje ruch jednostajny prostoliniow

y i ruch jednostajnie przyspieszony prostoliniowy (w

skazujepodobieństw

a i różnice)

analizuje wykresy zależności drogi, prędkości i przyspieszenia od czasu dla ruchu prostoliniow

ego (jedno-stajnego i jednostajnie zm

iennego)

sporządza wykresy zależności drogi, prędkości i przyspieszenia od czasu

wykorzystuje prędkość i przyspieszenie do rozw

iązania prostych zadań obliczeniowych, rozróżnia

wielkości dane i szukane

rozwiązuje typow

e zadania dotyczące ruchu jednostajnego prostoliniowego i ruchu prostoliniow

egojednostajnie przyspieszonego

rozwiązuje zadania złożone, w

ykorzystując zależności drogi od czasu i prędkości od czasu dla ruchujednostajnego prostoliniow

ego i ruchu prostoliniowego jednostajnie przyspieszonego

Zagadnienie

(temat lekcji)

podstawow

e Wym

agania edukacyjne

ponadpodstawow

eC

ele operacyjneU

czeń:

Analiza ruchujednostajnegoprostoliniow

egoi jednostajnieprzyspieszonegoprostoliniow

ego(1 godzina)

XXXX

XXXXX

XXXXX

XXX

∆v∆tat 2

2

at 2

2∆v∆t

koniecznepodstaw

owe

rozszerzającedopełniające