Packaging Polska

INDEKS: 357286 ISSN: 1509-1767 Cena: 10,50 zł (w tym 5% VAT) Nr 11/12

Jedenaście

Po pierwsze – Nie będziesz udawać, że ekologia nie jest ważna.

Po drugie – Nie będziesz wylewać wody na daremno.

Po trzecie – Pamiętaj, aby nie marnować wyrobów codziennie i od święta.

Po czwarte – Czcij recykling swój oraz naturę wokół siebie i innych.

Po piąte – Nie emituj gazów cieplarnianych i oszczędzaj zasoby.

Po szóste – Nie marnuj żywności.

Po siódme – Nie unikaj opłaty produktowej.

Po ósme – Nie mów fałszywego świadectwa przeciw klientowi swemu.

Po dziewiąte – Nie pożądaj nieefektywnych technologii dla opakowania swego.

Po dziesiąte – Ani żadnej rzeczy, która szkodzi mu.

Po jedenaste – Przeczytaj kolejne wydanie Packaging Polska, w którym dużo uwa-

gi poświęcamy tematom ekologii w szerokim tego słowa znaczeniu. Bardzo szerokim.

I bardzo ważnym.

MonikaMikołajczak

RedaktorNaczelny

311/12 Packaging Polska

EDITORIAL

3

Prezes Zarządu Izabela E. Kwiatkowska

Wydawca i redakcja European Media Group Sp. z o.o.

ul. Fredry 1/18, 61-701 Poznań tel./fax 061/855 19 90, 855 14 51

www.packaging-polska.pl

Redaktor NaczelnyMonika Mikołajczak

[email protected]

[email protected]

AdministracjaAdriana Roszczka

[email protected]

[email protected]

Autorzy wydania Agnieszka Jaworska, Jacek Golicz,

Izabella Kwiatkowska, Paulina Malińska, dr Katarzyna Michniewska,

Monika Mikołajczak, Anita Pohl.

Grafika i DTPAdrianna Dziamska

Druk: Paw Druk

Uszlachetnienie okładki:Follak

Okładkę wydrukowano na kartonie Ensocoat 250g/m2,

produkowanym przez firmę Stora Enso.

Cena prenumeraty w kraju: 115,50 zł netto. Nakład: 5000 egz.

Cennik reklam redakcja wysyła na życzenie. Materiałów redakcyjnych wydawnictwo

nie wysyła do autoryzacji.

Magazyn dla nowoczesnego przemysłu opakowaniowego

Redakcja nie zwraca materiałów nie zamówionych oraz zastrzega sobie prawo do skracania

i adiustacji tekstów, a także zmiany tytułów. Wszelkie prawa zastrzeżone. Przedruk materiałów lub

ich części tylko za pisemną zgodą redakcji. Za treść ogłoszeń reklamowych i artykułów autorskich

redakcja nie odpowiada. Artykuły te nie muszą odzwierciedlać poglądów wydawnictwa.

PACKAGING POLSKA jest organizatorem konkursu ART OF PACKAGING

PACKAGING POLSKA jest członkiemPolskiej Izby Opakowań

Wszystkie zdjęcia zostały automatycznie przeliczone

przez Elpical Claro Premedia Server. Dystrybucja – PM Software: www.pm-software.pl.

EDITORIAL

Jedenaście . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

AKTUALNOŚCI

Folia na zielono . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

Biznes za Oceanem . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

Całus przez okienko . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

Butelka na ratunek . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Wiaderko jak malowane . . . . . . . . . . . . . . . 7

Morski posmak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

Truskawkowy plastik . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

Kawa czy frytki? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

EKOLOGIA

Zielone opakowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

Lanie wody . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12Każdego roku z braku wody umiera na świecie 5 mln ludzi. Jedna szósta populacji nie ma dostępu do wody pitnej, a dwie trzecie chorób w krajach rozwijających się są wywołane zanieczysz-czeniem wody. To przerażające liczby, ale co one mają z nami wspólnego?

Zielony prąd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

Greenwashing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

Papier na świeczniku . . . . . . . . . . . . . . . . . 26Jak wiemy, to przede wszystkim karton i papier są odpowie-dzialne za emisję dwutlenku węgla w produkcji opakowań składanych. Około 80 proc. emisji przypada na podłoże drukowe. Produkcja i wykorzystanie papieru i kartonu mają niekiedy znaczne konsekwencje ekologiczne i społeczne. Z tego względu tak ważne jest, by z surowcami i produktami obchodzić się w odpowiedzialny sposób.

Klimat wokół opakowań . . . . . . . . . . . . . . . 30

Wróżenie z biofusów? . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

Odpakuj i zapakuj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

Obudzić śpiące królewny . . . . . . . . . . . . . . 36Projekt nowej ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, po sześciu latach od rozpoczęcia prac nowelizacyjnych w rządzie, przeszedł etap tzw. pierwszego czytania w Sejmie i trafił już do nowopowołanej Podkomisji stałej ds. spraw monitoringu gospodarki odpadami. Dziś jeszcze nie wiadomo, jaki będzie ostateczny kształt przepisów.

Logo dla lasu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

xxxx . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

DRUK

Aniloks rządzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

TECHNOLOGIA

Recykling na kółkach . . . . . . . . . . . . . . . . . 44Bezpieczny, ekonomiczny i ekologiczny transport pojemników ze szkła, metalu i tworzyw sztucznych? To Pool-System Grupy Cartonplast – inteligentny cykl wynajmu polipropylenowych przekładek do transportu opakowań do napojów. O jego unikalnych zaletach można było się przekonać podczas targów Taropak 2012.

Fortuna łożyskiem się toczy . . . . . . . . . . . . 46

ROZWIĄZANIA OPAKOWANIOWE

Puszka wina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

Jednym gestem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

Ptak w wiaderku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

Spokój mam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

WYDARZENIA

Wawel poligrafii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

TRENDY

Wyobraźnia rządzi światem . . . . . . . . . . . . 52Markowe dżinsy z przetworzonych butelek PET? Torebka ze sta-rych gumiaków? Designerskie wieszaki na ubrania z makulatury? Zielony design może zawrócić w głowie, dlatego przedstawiamy kilka ciekawych propozycji, które pozwolą zrozumieć fenomen upcyklingu.

DESIGN I MARKETING

Zapach platyny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56„Perfekcja jest osiągnięta nie wtedy, kiedy nie ma nic więcej do dodania, ale kiedy nie ma nic więcej do usunięcia” – tym hasłem miało kierować się jury prestiżowego konkursu Pentawards przy wyborze laureata. Diamentowy pentagram powędrował po raz kolejny do agencji Turner Duckworth, która w ciągu sześciu ostatnich edycji nie raz zdobyła tę nagrodę.

Kolorowanki dla dużych i małych . . . . . . . 63

Nowe lekkie opakowania 2012 . . . . . . . . . . 64

4 Packaging Polska 11/12

SPIS TREŚCI

Strona 56

Strona 50

Strona 22

Strona 52

z US-Poland Innovation Hub

Biznes za Oceanem

z Nordenia na German Packaging Award

Folia na zielono

Nordenia International AG, międzynarodowy koncern produkujący wysokiej jakości opakowania dla branży FMCG, zdobyła uznanie jury niemieckiego konkursu za projekt folii piankowej Nor®Cell. Dzięki fizycznej kontroli procesu piankowania, opatentowanej przez firmę Mucell, nowy produkt jest do 40 procent lżejszy. Jednak proces redukcji masy nie oznacza mniejszej grubości tworzywa. Efektywne ekono-micznie i ekologicznie rozwiązanie jest dedykowane głównie sektorowi produktów spożywczych (również dla zwierząt domowych) oraz higienicznych. „Ta nagroda to potwierdzenie naszej tezy, że inteligentne folie przyjazne środowisku są opakowa-niem przyszłości” – skomentował Dr Herbert Bader, research and development manager w Nordenia Group.

z Oekabeauty

Całus przez okienko

Poparciem tezy, że współpraca się opłaca jest efekt synergii know-how nie-mieckiego producenta opakowań kosmetycznych Oekabeauty i technologii od Inotech. Dwuczęściowy pojemnik na pomadkę powstał przy użyciu metody formo-wania z rozdmuchem i wyróżnia się „okienkiem” w kształcie ust zabarwionych kolorem kosmetyku. Przykuwający uwagę wygląd pojemnika potęguje czarne tło z lakierem UV. Kształt opakowania i zastosowane zdobienia mogą zostać dostoso-wane do indywidualnych potrzeb producentów kosmetyków. Projekt wzbudził po-ruszenie na targach Luxe Pack w Monaco i producent ma zamiar to powtórzyć na Cosmoprof Asia 2012.

Polsko-Amerykańska Rada Współpracy rozpoczyna II nabór do programu US-Poland Innovation Hub będący częścią inicjatywy „Go Global Poland”. Celem programu jest wsparcie rodzimych firm w wejściu na rynek amerykański poprzez strategiczne doradztwo i pomoc w pozy-skaniu partnerów oraz inwestorów. W ramach programu wszyscy uczestnicy planujący międzynarodową ekspansję odbędą pięć sesji treningowych, m.in. z finansowania, prawa patentowego, prezentacji i negocjacji. Następnym krokiem będzie wyjazd do Doliny Krzemowej

(pierwsze wizyty zaplanowane są na kwiecień-maj 2013), gdzie organi-zatorzy przeprowadzą prawie trzytygodniowe „roadshow”, urozmaicone spotkaniami z potencjalnymi partnerami i inwestorami z USA. Do udzia-łu w programie może zgłosić się każda firma planująca rozwój działal-ności w Stanach Zjednoczonych po przesłaniu wypełnionego formularza aplikacyjnego do 5 grudnia br. na adres mailowy organizatora. Koszty uczestnictwa w programie mogą zostać w max. 80 proc. zrefundowane z inicjatywy Go_Global.pl.


AKTUALNOŚCI

z Nestlé wspiera ofiary huraganu Sandy

Butelka na ratunek

z RPC dla Castle Paints

Wiaderko jak malowane

Znany producent żywności przekazał ponad 5 mln butelek wody rodzinom poszko-dowanym przez kataklizm z okolic Nowego Jorku i New Jersey. Według szacunków ok. 100 ciężarówek oddziału Nestlé Waters North America zjechało do stanu Nowy Jork z fa-bryk z Pensylwani, Michigan, Texasu i Maine, na prośbę Federalnej Agencji Zarządzania

Kryzysowego. Część z butelek (ok. 200 tys.) była przygotowana dla uczestników nowojor-skiego maratonu, który ze względu na znisz-czenia w mieście został odwołany. „Rola producentów wody butelkowej w dostarcze-niu czystej, bezpiecznej wody w dużych ilo-ściach jest w takich sytuacjach bardzo istotna. Jesteśmy dumni z naszych współpra-

cowników z różnych stanów, którzy pracowa-li przez całą dobę, żeby dostarczyć jak najwięcej wody potrzebującym” – skomento-wała Heidi Paul, wiceprezes ds. korporacyj-nych w Nestlé Waters North America. Pojem-n ik i z w o d ą z o s t a ł y p r z e k a z a n e z a pośrednictwem AmeriCares oraz Amerykań-skiego Czerwonego Krzyża.

wielkości. Te zalety wykorzystał producent farb Castle Paints stosując etykietę IML, która podkreśla jakość premium i przykuwa uwagę oszczędnym designem. Wiaderka o pojemno-ści od 1 do 5 litrów na pierwszy rzut oka nie różnią się znacznie od wcześniejszych projek-tów RPC. Diabeł tkwi jednak w szczegółach – tworzywo, z którego wytworzono opakowanie jest silniejsze i bardziej odporne na czynniki mechaniczne.

Opakowanie do farb od RPC Oakham zo-stało wybrane przez irlandzkiego producenta farb akrylowych premium. Plastikowy pojem-nik jest jedną z najnowszych innowacji dzięki mniejszemu śladowi węglowemu i ulepszonym możliwościom zadruku przy zachowaniu istot-nych w procesie magazynowania i transportu


AKTUALNOŚCI

FOLLAK SP. Z O.O. SP. KODDZIAŁY: KRAKÓW ŁÓDŹ POZNAŃ WARSZAWA

EFEKT KTÓRY ZAWSZE WIDAĆ

OFERUJEMYFOLIOWANIE MAT, BŁYSK

FOLIOWANIE NA GORĄCO I NA MOKRO

FOLIOWANIE METALICZNE, STRUKTURALNE

LAKIEROWANIE UV Z DODATKAMI

(BROKATOWANIE)LAKIEROWANIE WYPUKŁE „3D”

KALANDROWANIE

ZDRAPKI

WWW.FOLLAK.COM.PL

follak_poziom_polowka:Layout 2 2/20/12 2:40 PM Page 1

z Kawa od McDonald’s

Kawa czy frytki?

Miłośnicy kawy w Kanadzie niedługo będą mogli zabierać swój ulubiony napój z McCafé na wynos w nowych opakowa-niach. Wybrane restauracje McDonald’s na terenie kraju będą oferować McCafé Pre-mium Roast w 340 g torebkach z jednokierunkowym szwem, który ma zapewniać świeżość kawy na dłużej. Popularna sieć franczyzowa zdecydowała się na wprowadzenie do swojej oferty nowego opakowa-nia na wynos ze względu na fakt, że 68 proc. konsumentów przyznało się do konsumpcji aromatycznego napoju w domu. „Chcemy zadbać o to, aby nasi konsumenci mogli cieszyć się kawą tej samej jakości w domu, co w restauracji” – skomentował John Betts, CEO McDonal-d’s w Kanadzie.

z Gizeh dla Homann Schlemmerfisch

Morski posmak

Producent plastikowych opakowań dla branży spożywczej, firma GIZEH, opracowała dla producenta przetworów rybnych interesujący projekt pojemnika. Już wkrótce na rynku pojawi się nowa linia produktów firmy Homann „Schlemmerfisch“ w lekkim i przezroczystym opakowaniu polipropylenowym w kształcie ryby. „Nasz nowy kubek przyciąga uwagę, ale nie jest krzykliwy i nie razi, dzięki czemu idealnie pasuje do wizerun-ku marki Homann, jako firmy oferującej wysoką jakość” – skomentował Frank Kriener, kierownik produkcji w firmie GIZEH, nadzorujący wypro-dukowanie pierwszej partii zaledwie w 12 tygodni od przyjęcia zlecenia. Oprócz innowacyjnego kształtu, odlewany ciśnieniowo kubek polipro-pylenowy o pojemności 200 ml posiada niezwykle cienkie ścianki. Po-nadto nadaje się do podgrzewania w kuchence mikrofalowej, co umoż-liwia spożycie jego zawartości zarówno na zimno, jak i na ciepło. Miseczka jest zamknięta za pomocą wieczka i sprzedawana w kartono-wym opakowaniu zbiorczym, również imitującym kształt ryby. Zamiast opakowania kartonowego możliwe jest również przygotowanie odlewa-nej ciśnieniowo wytłoczki z etykietą IML.

z RPC Kutenholz dla dżemów Fruttissima

Truskawkowy plastik świeży smak produktów, uzyskany dzięki krótszej obróbce termalnej oraz właściwościom barierowym plastikowego pojemnika od RPC Ku-tenholz. Opakowanie o pojemności 250 g z PP jest uszczelnione folią aluminiową z laminatem PP i zamknięte metalową nakrętką. Dzięki tym rozwiązaniom opakowaniowym Fruttissima wyróżnia się nie tylko sma-kiem, ale również wyglądem na półce z produktami schłodzonymi.

Linia owocowych dżemów od firmy Schwartauer wygrała konkurs niemieckiego miesięcznika Test na najlepszy smak spośród 14 przete-stowanych produktów. Pismo w swojej ocenie powoływało się na


AKTUALNOŚCI

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

JUSKY__05112012.pdf 1 05.11.2012 19:02

Bags & CoatingsUncoated Fine PaperEurope & International Corrugated

O pozycję na rynku toczy się twarda walka. Dobre opakowanie to oszczędność surowców, niższe koszty jednostkowe, wreszcie coraz częściej ważny element decydujący o wyborze przez klienta tego a nie innego produktu. Mondi ma na to prawdziwy EKO-sposób: Pomysły All-in-One z linii Mondi Eco to wielofunk-cyjne rozwiązania opakowaniowe z jednego arkusza tektury falistej - bardzo wydajne, zajmujące minimalną powierzchnię, o wysokim stopniu ochrony bocznej i z możliwością składowania w stosach. Jeżeli wzrostowi Twoich wymagań w dziedzinie opakowań towarzyszy świadomość ekologiczna, to bardzo dobrze się składa, że do nas trafi ałeś. Adres kontaktowy: Mondi Corrugated Packaging, Kelsenstraße 7, A-1032 Vienna

Jak optymalnie połączyć eko –nomię z eko-logią.

www.mondigroup.com/corrugatedpackaging

ROZWIĄZANIA.TWÓJ SUKCES.

mondi_RZ_alle_220x297+3.indd 3 08.02.12 08:46

zPodstawy ekologicznej produkcji opakowań

Zielone opakowania

Nie istnieje żaden idealny sposób prowadzenia zrównoważonej go-spodarki, ale istnieją tzw. dobre praktyki (ang. best practice), czyli

techniki i metody uważane za najbardziej skuteczne. Ich stosowanie czyni produkcję opakowań bardziej przejrzystą i skuteczną.

z Odpowiedzialny papier i kartonPapier, karton i tektura falista ciągle

stanowią najważniejszy materiał opakowa-niowy. Według Głównego Urzędu Staty-stycznego, w ciągu pierwszych sześciu mie-sięcy bieżącego roku polskie papiernie wy-produkowały 1.950.000 ton papieru i tektury. Duża produkcja papieru, kartonu i tektury łączy się z wysokim zużyciem drewna, co ma istotne znaczenie dla stanu klimatu. Pocho-dzenie i sposób wykorzystania włókien drzewnych w produkcji kartonu przekłada się na to, w jakim stopniu opakowania kar-tonowe wpływają na środowisko naturalne. Z tego powodu już na etapie doboru rodzaju kartonu lub tektury przed drukarnię lub zleceniodawcę powinno się podejmować świadome i konsekwentne decyzje.

Istotną rolę odgrywa tutaj stosowanie kartonu lub papieru pochodzącego z recy-klingu. Stanowi on przyszłościowy materiał

Zrównoważenie środowiskowe otwiera nowe perspektywy na przyszłość i pełni funkcję stabilizatora w niepewnych dla gospodarki czasach. Zrównoważona działalność producenta opakowań zwiększa również wiarygodność przedsiębiorstwa w oczach jego rynkowych partnerów oraz jest instrumentem pozwalającym pozyskać i utrzymać przy sobie klientów. Stanowi ona także ważne kryterium różnicowania się rynku.

dzięki temu, że jego produkcja jest przyjazna dla środowiska. Potwierdzeniem jakości papieru z makulatury są certyfikaty ekolo-giczne. Aby je otrzymać, papier musi speł-niać bardzo wysokie wymagania dotyczące ochrony surowców i neutralnej dla środowi-ska produkcji. Nie bez znaczenia są również wytyczne co do jakości kartonu i tektury.

Jeśli bariery technologiczne uniemoż-liwiają zastosowanie w danym przypadku kartonu makulaturowego, zaleca się wyko-rzystanie podłoży pochodzących z certyfi-kowanych zasobów leśnych. Zrównoważo-na gospodarka leśna jest odpowiedzialna pod względem ekologicznym i ekonomicz-nym. Zakłada ona całkowitą legalność działań i minimalny wpływ na środowisko oraz wnosi wkład w rozwój społeczeństw krajów, w których jest prowadzona. Kon-cepcja zrównoważonej gospodarki leśnej odpowiada w pełni ideom ochrony środo-

wiska. Najlepszym wyborem, obok papieru z recyklingu, jest karton lub papier z certy-fikatem FSC. Forest Stewardship Council proponuje najlepszą, całościową koncepcję certyfikacji zasobów leśnych i pochodzą-cych z nich produktów – w dodatku na po-ziomie międzynarodowym. Znak FSC umieszcza się nie tylko na kartonie, ale i na innych produktach drzewnych, co sprawia, że jest on rozpoznawalny przez konsumen-tów na całym świecie.

Jeśli mamy do dyspozycji kilka równo-wartościowych katonów pochodzących z recyklingu lub certyfikowanych zasobów leśnych, zaleca się wybór podłoża, którego wykorzystanie będzie się wiązało z jak naj-niższą emisją dwutlenku węgla związaną z produkcją i transportem. Pierwszeństwo ma zatem karton, który jest produkowany najbliżej danej drukarni opakowań. Co wię-cej, konieczne jest również wykorzystanie

Izabela E. Kwiatkowska i Jacek Golicz


EKOLOGIA

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

3.500

4.000

w tys. ton

2005 2006

Papier i tektura ogółem

Produkcja papieru i tektury w Polsce w latach: 2005-2011

Papier i tektura do celów graficznychPudełka z papieru lub tektury

2007

Źródło: GUS

2008 2009 2010 2011

310

305

300

295

290

285

2802000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Źródło: GUS

Emisja CO2 ze spalania paliw w Polsce

mln

ton

takich metod produkcji, druku i uszlachet-niania opakowań, które nie tylko będą przy-jazne dla środowiska, ale pozwolą też na ponowne przetworzenie kartonu.

z Unieszkodliwić drukZrównoważenie środowiskowe oznacza

również ekologiczną produkcję poligraficzną. Najważniejszym aspektem tego zagadnienia jest unikanie, zmniejszenie bądź kompensa-cja emisji dwutlenku węgla oraz zredukowa-nie zużycia energii i odpadów produkcyjnych.

W przypadku dwutlenku węgla i innych gazów cieplarnianych chodzi o to, by w mia-rę możliwości wyeliminować ich emisję z cyklu produkcyjnego opakowania. Jeśli jest to niemożliwe, należy maksymalnie zredukować wytwarzanie szkodliwych sub-stancji. Zatem u podstaw produkcji opako-waniowej powinna leżeć spójna strategia ochrony klimatu zakładająca konsekwentną ochronę surowców i efektywność energe-tyczną. Należy w niej uwzględnić wszystkie źródła emisji gazów cieplarnianych – od wykorzystanych materiałów po logistykę. Ponieważ jeszcze do niedawna nie istniały żadne wiążące normy dotyczące obliczania emisji gazów cieplarnianych, organizacja World Business for Sustainable Develop-ment (WBCSD) zaproponowała regulacje, które zawarto w dokumencie „Greenhouse Gas Protocol Corporate Accounting and Reporting Standards”. Kluczowe dla uzyska-nia rzetelnych wyników obliczeń emisji jest wykorzystanie pierwotnych danych pocho-dzących z konkretnej drukarni. Średnie wartości emisyjne mogą posłużyć do obli-czeń tylko wówczas, gdy uzyskanie konkret-nych specyficznych informacji jest utrudnio-ne lub niemożliwe. Można je stosować wy-łącznie do analizy najmniej istotnych źródeł emisji gazów cieplarnianych.

z Logistyka ze środowiskiem w tle Trzecim aspektem zrównoważonej pro-

dukcji są procesy logistyczne – nie bez znaczenia dla branży opakowaniowej. Logi-styka stanowi jedno z ważniejszych źródeł emisji gazów cieplarnianych, w związku z czym należy skupić się na jej optymalizacji pod kątem wpływu na klimat. Aby logistyka przynosiła korzyści nie tylko klientowi i fir-mie, ale i środowisku, musi być zorganizo-wana według jasnych zasad. I znów w grę wchodzą takie działania, jak unikanie, reduk-cja lub kompensacja negatywnego oddzia-ływania na środowisko. O logistyce należy myśleć już na etapie tworzenia koncepcji zrównoważonego rozwoju firmy. Systema-tyczne zarządzanie środowiskowe musi

obejmować zarówno wybór firm logistycz-nych, jak i współpracę z nimi według stan-dardów EMAS lub ISO 14001. Celem jest osiągnięcie większej przejrzystości i efek-tywności procesów logistycznych od inte-gracji wysyłki (aby ograniczyć transport), poprzez wykorzystanie rozwiązań telema-tycznych (zintegrowanych systemów teleko-munikacyjnych i informatycznych, które usprawniają komunikację), aż po świadomy wybór usługodawców.

Priorytet stanowią dobrze zaplanowane i przejrzyście zorganizowane kanały komuni-kacji i udostępniania danych. Kiedy wymiana informacji przebiega bez zakłóceń, można efektywnie korzystać z zasobów, a w przy-padku nagłych problemów podjąć kroki za-radcze. Koncepcja ekologicznej logistyki zamyka koło zrównoważonej – a tym samym wiarygodnej – produkcji opakowań.

Opakowania czeka zmianaW niedalekiej przyszłości branża opako-wań będzie musiała sprostać coraz większym wymaganiom związanym z dostarczaniem przyjaznych dla środo-wiska produktów. Zrównoważona pro-dukcja szczególnie w branży opakowań kartonowych, których jest najwięcej, oznacza, że przedsiębiorstwa działające w tym sektorze starają się wspólnymi i indywidualnymi działaniami w miarę możliwości unikać, redukować i kom-pensować emisję gazów cieplarnianych do atmosfery, skupiając się na następu-jących aspektach: 1. doborze materiałów do druku (kartonu, tektury falistej, papieru, farby, lakieru itd.);2. certyfikacji FSC i PEFC;3. certyfikacji przedsiębiorstw;4. redukcji emisji dwutlenku węgla.

Od2006rokuilośćdwutlenkuwęglapochodzącegozespalaniapaliww Polscekonsekwentniemaleje.Jesttospowodowaneprzedewszystkimunowocześnieniempolskiegoprzemysłu,którymusidostosowaćsiędounijnychregulacjiodnoszącychsiędoochronyśrodowiska.

JakpokazująstatystykiGłównegoUrzęduStatystycznego,ogólnaprodukcjapapierui tekturyw Polscesystematycznierośnie.


EKOLOGIA

zŚlad wodny w opakowalnictwie

Lanie wody

Każdego roku z braku wody umiera na świecie 5 mln ludzi. Jedna szósta populacji nie ma dostępu do wody pitnej, a dwie trzecie chorób w krajach rozwijających się są wywołane zanieczyszczeniem wody. To przerażające liczby, ale co one mają z nami wspólnego?



EKOLOGIA

Średnie roczne zużycie wody w pol-skich gospodarstwach domowych wynosi nieco ponad 30 m3, czyli 30 tys. l/os. Każdego dnia statystycz-

ny Polak zużywa więc bezpośrednio (w ciągu codziennych czynności) ponad 80 l wody. To jednak zaledwie wierzchołek góry lodowej. Trzeba uwzględnić także pośrednie zużycie wody, a więc konsumpcję produktów, do których wytworzenia wykorzystuje się wodę. W tym artykule wyjaśnimy również, jak to wygląda w przypadku produkcji produkcji opakowań kartonowych.

z Podstawowe terminyCo to jest wirtualna woda? To woda po-

trzebna do wyprodukowania danego pro-duktu. Koncepcję wirtualnej wody (ang. virtual water) wprowadził w latach dziewięćdziesią-tych wieku John An-thony Allan. Uwzględnił on także wodę, która zostaje zanieczysz-czona przez przemysł i przez to staje się niezdatna do użycia. Pokrewnym pojęciem jest „ślad wodny” (ang. wa-ter footprint), czyli ilość wody zużytej

w produkcji konsumowanych dóbr, którą można obliczać nawet w skali całego kraju. Holender Arjen Hoekstra założył w 2002 roku Instytut Edukacji na Temat Wody przy Unesco. Zajmuje się on m.in. sporządzaniem bilansów wirtualnej wody, na których opar-liśmy towarzyszącą temu artykułowi info-grafikę.

Co oznacza „zielona, niebieska i szara woda”? Zielona woda to ta, która z deszczem dostaje się do gruntu i jest wykorzystywana przez rośliny w procesie wzrostu. Niebieska woda natomiast to woda gruntowa, rzeki i naturalne zbiorniki wodne – jest zużywana w gospodarstwie domowym, przemyśle i rolnictwie. Nie można jej ponownie wyko-rzystać, na przykład z uwagi na parowanie.

Z kolei szara woda zostaje bezpośrednio zanie-

czyszczona w procesie produkcyjnym i nie nadaje się do odzysku.

Podczas Sztokholmskiego Międzynaro-dowego Tygodnia Wody firma UPM zapre-zentowała swój projekt pod nazwą Water Footprint. Projekt ten został zorganizowany we współpracy z holenderską organizacją Water Footprint Network, która opracowała przejrzystą metodę wyliczania zużycia wody, w której zastosowano wspomniany wyżej podział na zieloną, niebieską i szarą wodę.

z Każdy ma coś na sumieniuZwykle nie zdajemy sobie sprawy z tego,

jak wiele wody pochłania produkcja artyku-łów, które konsumujemy lub z których ko-rzystamy na co dzień. Przykładowo, 1 kg wołowiny to 15,5 tys. wirtualnej wody. Skąd wzięła się ta ilość? Zwykle mijają trzy lata, zanim bydło jest gotowe do uboju. W tym czasie jedno zwierzę konsumuje około 1,3 t zboża i 7,2 t paszy objętościowej. Do tego trzeba doliczyć około 24 m3 wody

pitnej i kolejne 7 m3 wody potrzebnej do czysz-

czenia obory.

Średnio z jednej sztuki bydła moż na otrzymać 200 kg mięsa

bez kości. Oznacza

400 000 l wody na 1 samochód Od pozyskiwania surowców aż po

końcowy montaż – na każdym etapie potrzeba ogromnej ilości wody, która waha się w zależności od modelu samochodu. Nie uwzględniono w tym przypadku eksploatacji pojazdu.

20 000 l wody na 1 komputer osobistyKomputery buduje się z tworzyw, do

których produkcji potrzeba dużej ilości wody. Na jeden mikroczip przypadają aż 32 l wirtu-alnej wody.

2 000 l wody na 1 kg papieruJedna kartka 80-gramowego papieru

formatu A4 pochłania aż 10 l wody. Jest to wartość wyliczona dla papieru z włókien dziewiczych. Do produkcji papieru z odzysku potrzeba zaledwie 20 l wody na 1 kg.


EKOLOGIA

to, że na 1 kg wołowiny przypada 6,5 kg zboża, 36 kg paszy i 155 l wody. To jednak nie wszystko, bowiem sama produkcja takiej ilości paszy pochłania 15.300 l wody. W wy-liczeniach nie uwzględniamy dodatkowej wody używanej na przykład do uprawy roślin pastewnych.

Pijąc rano filiżankę kawy, zużywamy bez-pośrednio zaledwie 200 ml wody, ale nasz ślad wodny jest w rzeczywistości dużo większy. Ilość wirtualnej wody potrzebnej do uprawy i przetworzenia ziaren kawy to w przeliczeniu na jedną filiżankę 140 l. Z kolei 1 kg kakao odpowiada 27 tys. l wirtualnej wody.

Teoretycznie każdy mógłby wyliczyć swój ślad wodny, który „odciska” na przy-rodzie, uwzględniając swoje codzienne czynności i nawyki żywieniowe: Jak dużo jem i piję? Jak często biorę prysznic? Jakim samochodem jeżdżę? Jak często kupuję nowe ubrania? Z jakiego sprzętu korzy-stam? To są pytania, na które powinniśmy sobie odpowiedzieć.

z Woda na sprzedażJak widać, wirtualna woda odnosi się

– paradoksalnie – do rzeczywistego zużycia wody przypadającego na konkretny pro-dukt. Obliczanie śladu wodnego służy temu, by móc w przyszłości oszczędniej obchodzić się z wodą. Trzeba podkreślić, że rolnictwo w suchych regionach Ziemi wią-żące się z dużym zużyciem wody jest nie tylko nieekonomiczne, ale i szkodliwe dla środowiska. Kraje ubogie w wodę mogą chronić swoje szczupłe zasoby poprzez eksport produktów (zarówno przemysło-wych, jak i rolnych), do których wytworze-nia zużywa się dużo wody. Taki „handel wirtualną wodą” jest prowadzony na szero-

11 000 l wody na 1 parę dżinsówProdukcja ubrań z bawełny pochłania

średnio 11 tys. l wody na 1 kg. 85 proc. wody zużywa się do produkcji samej bawełny, z cze-go ponad połowa przypada na nawadnianie pól. 15 proc. wody wykorzystuje się do dals-zych procesów obróbki.

16 600 l wody na 1 kg skóryBiorąc pod uwagę hodowlę bydła i proces

wyprawiania skór, nie dziwi tak duże zapotr-zebowanie na wodę. Jedna para butów wyma-ga zastosowania średnio 8 tys. l wody.

2 700 l wody na 1 koszulkęDo produkcji tak powszechnego artykułu,

jak bawełniana koszulka potrzeba aż 2 700 l wody. Pomyśleć tylko, ile wody pochłania każdorazowe pranie.


EKOLOGIA

KREATYWNEGOETYKIETOWANIAOdkryj Pro Label Studio – nowe elektronicznenarzędzie fi rmy UPM Rafl atac dla projektantówetykiet i opakowań. Eksperymentuj z różnymimateriałami. Zamów on-line bezpłatne próbki.

Czas na inspiracje!

Inspirujące narzędzie do

Pro Label Studio – pobudź swoją wyobraźnię.prolabelstudio.com

UPM_RAFLA_Creative_220x297_PL.indd 1 15.12.2011 12.14

ką skalę i generuje rocznie obroty w wyso-kości około 800 mld dolarów.

z Papier do kątaA jak to wygląda w przypadku zużycia

wody w druku? Przykładowo europejska dru-karnia Kastner & Callwey powierzyła wylicze-nie swojego śladu wodnego niezależnym ekspertom. Zadanie to było o tyle ciekawe, że drukarnia korzysta z papieru pochodzącego z UPM, którego ślad wodny był znany. W Kastner & Callwey zużyto w 2010 roku łącznie 5766 mln m3 wody. Zaledwie 0,25 proc. (1400 m3) przypadło na realizację bezpośred-niego zapotrzebowania na świeżą wodę, a kolejne 0,20 proc. (1200 m3) na procesy produkcyjne. Za pozostałe 99,55 proc. śladu wodnego był odpowiedzialny papier.

Według badań UPM, woda zużywana do produkcji papieru jest w 60 proc. „zielona”, w 39 proc. „szara” i w 1 proc. „niebieska”. Okazuje się, że najwięcej wody (99 proc.)

pochłania łańcuch dostaw towarzyszący uprawie lasów i wytwarzaniu surowca drzewnego. Co ciekawe, zaledwie 1 proc. wody przypada na sam proces produkcji papieru. UPM podaje, że do wyprodukowa-nia jednej kartki niepowlekanego papieru w formacie A4 zużywa 13 l wody.

Ślad wodny jest dobrym instrumentem pozwalającym lepiej zrozumieć znaczenie konsumpcji wody w całym łańcuchu dostaw.

Drukarnia Kastner & Callwey doszła do wniosku, że dalsze zwiększanie efektywno-ści w wykorzystaniu wody nie ma sensu ani pod względem ekonomicznym, ani ekolo-gicznym, ponieważ drukarnia sama w sobie oszczędnie obchodzi się z wodą. Niemniej jednak, firma poprosiła swoich klientów o to, by stosowali wyłącznie papier wyproduko-wany z surowców pozyskiwanych w regio-nach, gdzie zapotrzebowanie przemysłu drzewnego na wodę nie koliduje w żaden sposób z potrzebami lokalnej ludności względem dostaw wody pitnej czy tej prze-znaczonej do celów sanitarnych.

z Water Stress Index Jak widać, obliczanie całkowitego zużycia

wody w produkcji nie jest ani przekonujące, ani nie pozwala na ocenę jakości procesów. Eksperci twierdzą, że najbardziej adekwatne jest mierzenie zapotrzebowania na wodę w procesie produkcyjnym i konfrontowanie go z innymi obszarami ludzkiej działalności. Za pomocą instrumentu pod nazwą Water Stress Index można sprawdzić, czy w danym regionie – przy uwzględnieniu różnych czynników – uprawnione jest stosowanie wody do celów przemysłowych. Najistotniejszym aspektem jest dostępność wody na danym terenie.

Tak więc bezpośrednie zapotrzebowa-nie drukarń opakowaniowych na wodę jest niewielkie w porównaniu z tym, jakie wykazują producenci kartonu i papieru. Jak pokazują opisane przez nas inicjaty-wy, dostęp do świeżej wody jest prioryte-tem, dlatego przemysł opakowaniowy musi położyć nacisk na wybór odpowied-nich materiałów.

5 500 l wody na 1 kg wieprzowinyHodowla świni na ubój trwa zazwyczaj

dziesięć miesięcy. W tym czasie zwierzę zużywa 385 kg pokarmu i 11 tys. l wody. Sam ubój i obróbka mięsa pochłaniają kolejne 10 tys. l.

3 900 l wody na 1 kg drobiuW ciągu dziesięciu tygodni, które są po-

trzebne na wyhodowanie kury, zwierzę zużywa średnio 3,3 kg paszy i 30 l wody.

15 500 l wody na 1 kg wołowinyDzięki intensywnej hodowli bydło jest

gotowe do uboju już po trzech latach. Jednak do tego czasu krowa potrzebuje 1,3 tys. kg paszy, 7,2 tys. kg roślin pastewnych i 24 tys. l wody pitnej. Produkcja 1 kg mięsa bez kości pochłania 15,5 tys. l wirtualnej wody.


EKOLOGIA

200 l wody na 1 jajkoNa jedno jajko o wadze 60 g przypada

średnio 200 l wody. To przede wszystkim skutek dużego zapotrzebowania na wodę w hodowli kur – produkcja 1 kg zboża wymaga zastosowa-nia 1,3 tys. l wody.

1 000 l wody na 1 l mlekaWynik uwzględnia zużycie wody w uprawie

roślin, hodowli krów, prowadzeniu gospodarst-wa i obróbce mleka. Średnią wyliczono, biorąc pod uwagę przeciętną zdolność krowy do pro-dukcji mleka.

5 000 l wody na 1 kg seraDo produkcji 1 kg sera potrzeba 10 l mle-

ka, z czego 7,3 l przypada na serwatkę. Jeden plasterek sera o wadze 20 g to ślad wodny na poziomie 100 l.

1 300 l wody na 1 kg zbożaGlobalna uprawa zbóż pochłania 790 mld

m3 wody. Słowacja uzyskuje 1 kg zboża naje-fektywniej – przy zastosowaniu 465 l wody. Na końcu rankingu jest Somalia, która zużywa 18 tys. l wody na 1 kg zboża.

255 l wody na 1 kg ziemniakówProdukcja jednej paczki chipsów ziemni-

aczanych (200 g) wymaga zastosowania 185 l wody. Największym producentem ziemniaków są Chiny. Azja rozwija się pod tym względem, za to Europa Zachodnia redukuje uprawy.

2 400 l wody na 1 hamburgera Jak na małą przekąskę, ślad wodny jest

olbrzymi. Najwięcej wody potrzeba do produk-cji kotletów wołowych. Dla porównania – porządne hotelowe śniadanie wiąże się ze zużyciem zaledwie 1,3 tys. l wody.

1 120 l wody na 1 l kawyŚwiatowa konsumpcja kawy pochłania

120 mld m3 wody. To tyle, ile w ciągu 1,5 roku przepływa korytem Renu! Aby wyprodukować 1 kg kawy, trzeba zużyć 21 tys. l wody. Przy 7 g na filiżankę wychodzi 140 l na jedną porcję.

960 l wody na 1 l winaWinogrona potrzebują nie tylko słońca,

ale i wody. Importowanie wina z krajów słynących z upraw to poważne źródło handlu wirtualną wodą.

300 l wody na 1 l piwa1 l piwa wymaga zużycia 300 l wody, którą

pochłania przede wszystkim uprawa jęczmienia i chmielu. Do tego dochodzi pro-ces warzenia piwa. Jeśli korzystamy z butelek jednorazowych, ślad wodny jest większy niż w przypadku opakowań zwrotnych.


EKOLOGIA

zEnergia i ekologia w produkcji opakowań

Zielony prąd Rosnące zapotrzebowanie ludzkości na energię napotyka na przeszkodę – wyczerpujące się zasoby paliw kopalnych. Jednym z największych wyzwań naszych czasów jest znalezienie odpowiedniego sposobu korzystania z surowców naturalnych i opracowanie takich metod i technik, które zapewniłyby najwyższą efektywność energetyczną. Zapotrzebowanie na energię rośnie, podczas gdy podaż nieprzerwanie maleje. Większość ekspertów wychodzi więc z założenia, że w ciągu najbliższych kilku lat ceny energii jeszcze bardziej poszybują w górę. Na marnotrawstwo nikt nie może już sobie pozwolić.

Efektywność energetyczna nie jest dziś już tylko kwestią odpowiedzial-ności ekologicznej, ale konieczno-ścią wynikającą bezpośrednio z za-

sad ekonomii, które mówią o tym, że powin-no się unikać zbędnego wykorzystywania cennych surowców naturalnych. Niepotrzeb-ne zużycie energii wiąże się z dodatkowymi kosztami, dlatego działa ono na niekorzyść firmy, zmniejszając jej konkurencyjność na rynku. Co więcej, nadmierna konsumpcja prowadzi do wzrostu cen energii i może spowodować problemy z zaopatrzeniem energetycznym.

Aby przeciwdziałać temu zjawisku, trze-ba zahamować ciągły wzrost zużycia energii, ponieważ każda „zaoszczędzona” kilowato-godzina przekłada się na niższe koszty bie-żące. Zredukowanie poboru energii zwykle ma związek z inwestycjami, których niemal każdy chce uniknąć. Jest to bardzo kosztow-ny błąd w rozumowaniu, ponieważ oszczęd-ności poczynione dzięki efektywnej energe-tycznie produkcji są z reguły nieporównanie większe niż wydatki przeznaczone na wdro-żenie odpowiedniej technologii. Co więcej, modernizacja w kierunku efektywniejszej


gospodarki energetycznej oznacza, że firma trzyma swoje wydatki na energię w ryzach, co stanowi dla niej zabezpieczenie na przy-szłość.

Zasadniczo, najważniejszym źródłem energii dla producentów opakowań jest prąd, dlatego drukarnie opakowań należą do największych konsumentów energii elek-trycznej. Sam proces produkcyjny stanowi od 70 do nawet 80 proc. całościowego zapo-trzebowania energetycznego przeciętnej drukarni. Prąd to jednak nie jedyne źródło energii, z którego korzystają drukarnie opa-kowań. W grę wchodzi również paliwo (transport i logistyka) oraz energia grzewcza (hale produkcyjne i pomieszczenia admini-stracyjne).

z W poszukiwaniu oszczędnościJeśli chodzi o środki mające zredukować

zużycie energii, uwaga ekspertów skupia się przede wszystkim na ograniczeniu kon-sumpcji prądu. To o tyle ważne, że produ-


EKOLOGIA

cenci opakowań pracują najczęściej przez kilkanaście godzin na dobę lub nawet bez przerwy. Podstawowe obciążenie elektrycz-ne można nieco zmniejszyć, jeśli takie urzą-dzenia, jak np. maszyny pakujące zostaną odpowiednio zoptymalizowane, aby nie pracowały nieustannie. W przypadku ma-szyn produkcyjnych o wysokiej wydajności trzeba pamiętać o tym, by nie uruchamiać ich jednocześnie, ale jedna po drugiej, za-chowując odpowiednio długi odstęp czasu, co pozwoli uniknąć przeciążenia sieci elek-trycznej.

Kolejnym aspektem są inwestycje za-stępcze. Przy zakupie nowej maszyny do druku opakowań warto zwrócić uwagę na podane przez producenta parametry, które pozwolą zorientować się, jaki jest stopień energooszczędności urządzenia. Wprawdzie w przypadku maszyn o większym formacie mieści się na arkuszu więcej użytków i dla-tego spada wówczas zużycie energii w prze-liczeniu na opakowanie jednostkowe, ale wartości absolutne trzeba jeszcze dokładnie sprawdzić. Dodatkowo, maszyny produkcyj-ne wymagają zastosowania urządzeń pery-feryjnych, jak systemy CtP czy rozwiązania do obróbki i uszlachetniania opakowań, które również powinny zostać zoptymalizo-wane pod kątem zużycia energii elektrycz-nej. Podobnie jest w przypadku oprogramo-wania sterującego całą produkcją oraz komputerów.

Również stosowanie bardziej oszczęd-nych napędów, kompresorów, systemów wentylacyjnych i pomp zalicza się do kla-sycznych rozwiązań, które pozwalają na zmniejszenie zużycia prądu, wody, sprężo-nego powietrza czy pary wodnej, czyli – jed-nym słowem – na oszczędność energii w drukarni we wszystkich jej postaciach. Nie wystarczy bowiem skupić się jedynie na tworzeniu bardziej oszczędnych maszyn i procesów. Efektywność energetyczna oznacza również, że urządzenia przynoszą możliwie wysokie zyski z wytwarzania pro-duktów, ponieważ każdy postęp w linii fa-brycznej podnosi wartość produkowanych dóbr. Innymi słowy: w samym produkcie tkwi większość energii, co ma związek z za-stosowanym materiałem opakowaniowym. Obiecujące są zatem takie konstruktywne zmiany, które wpływają na proces w sposób całościowy.

z Ergonomiczna konstrukcjaDzięki postępom w badaniach nad su-

rowcami i tworzywami do produkcji opako-wań konstruktorzy mają obecnie możliwość precyzyjnego doboru materiałów do kon-kretnych potrzeb. Pozwala to na ukierunko-waną optymalizację budowy poszczegól-nych zespołów składających się na maszyny i urządzenia. Jako przykład mogą posłużyć ulepszone systemy mocowania i transportu

Różne

Nawilżanie

Ogrzewanie i ciepła woda

Sprężone powietrze

Ogrzewanie produkcji

Oświetlenie

Wentylacja

Inne urządzenia produkcyjne

Maszyny drukujące

Źródło: PrintCity. EEA 2009/Sun Chemical

Koszty energii w drukarni opakowań

% 5 10 15 20 25 30

butelek w urządzeniach myjących. Dzięki zmniejszeniu ich ciężaru o 20-30 proc. osią-gnięto niższe obciążenie mechaniczne silni-ków napędowych oraz redukcję zużycia energii elektrycznej. Co więcej, zmalały przy tym koszty utrzymania linii myjących. Po-nieważ nowe systemy transportujące kon-sumują znacznie mniej ciepła, straty energii są wyraźnie niższe.

z Pod presją zmianSprężone powietrze – z uwagi na swoją

wszechstronność pod kątem wykorzystania – jest obecnie powszechnie stosowane w niemal wszystkich gałęziach nowoczesne-go przemysłu również w przemyśle opako-waniowym. Jednakże uzyskanie sprężonego powietrza wymaga użycia olbrzymiej ilo-ści energii elektrycz-nej, co podnosi jej koszty. Trzeba również dodać, że nawet do 30 proc. energii wykorzy-stanej do wytworze-nia sprężonego po-wietrza jest marnotra-w i o n e z p o w o d u uszkodzeń sieci za-opatrzenia. Słabymi punktami są takie ele-menty systemów sprężonego powietrza, jak wszelkiego rodzaju złącza i zatrzaski. Osią-gnięcie oszczędności w wykorzystaniu sprę-żonego powietrza jest priorytetowym zada-niem na drodze do efektywności energetycz-nej. Do wyboru mamy zasadniczo dwa wyjścia: albo ulepszenie istniejących syste-mów sprężonego powietrza, albo całkowita z nich rezygnacja i zastąpienie inną techno-logią. Interesującym przykładem są maszy-ny opakowaniowe do formowania wgłębne-go. Zastąpienie układów pneumatycznych

napędem elektrycznym o wysokim stopniu sprawności i wydajności pozwoliło wygene-rować oszczędność energii na poziomie 20 proc.

z Ekologiczny prąd Do zachowania zrównoważenia środo-

wiskowego przyczynia się również wykorzy-stanie tzw. ekologicznego prądu, czyli ener-gii elektrycznej pochodzącej ze źródeł alter-natywnych. Wiele firm decyduje się na korzystanie z ekologicznego prądu, ponie-waż znacznie poprawia on bilans dwutlenku węgla. To pierwszy krok do druku przyjazne-go środowisku, który jest standardem dla

coraz większej grupy klientów.

Warto dodać, że okazję do oszczędno-ści można znaleźć nie-mal wszędzie – od od-zyskiwania ciepła po oświetlenie zakładu produkującego opako-wania. Zwłaszcza ten ostatni aspekt stał się ostatnio popularny. Jak powszechnie wia-domo, dobre oświetle-nie ma duże znaczenie u producenta opako-wań, ale optymalizacja pr z yniesie jeszcze

większe korzyści. Wystarczy wspomnieć o takich rozwiązaniach, jak zegary sterujące czy strefowość oświetlenia, które mogą obniżyć zużycie prądu o nawet 50 proc.

O tym, jakie możliwości stoją przed kon-kretnym producentem opakowań, warto po-rozmawiać z ekspertem, który przeanalizuje firmę pod kątem zużycia energii i znajdzie odpowiednie rozwiązanie. Niekiedy wystarczy wprowadzić szereg drobnych poprawek, aby osiągnąć oczekiwany efekt, bez konieczności inwestowania w drogie systemy.

Powyższywykrespokazuje,żeeksploatacjamaszyndrukującychi innychurządzeńnależydonajbardziejenergochłonnychaspektówpracydrukarniopakowań.Z tegowzględutakważnajestmodernizacjaparkumaszynowego–beztegonieudasięuczynićdrukarnibardziejekologiczną.


EKOLOGIA

z Energochłonna woda Zaletą jest również mniejsze zużycie

środków myjących w maszynach drukują-cych opakowania, co skutkuje ograniczo-nym wykorzystaniem chemikaliów. Czysta woda stała się jednym z najbardziej warto-ściowych zasobów. Jest nieodzowna w przy-padku wielu procesów czyszczenia. Nie można również wyobrazić sobie bez niej mycia różnych części maszyn. Jednakże pozyskiwanie, oczyszczanie i udostępnianie wody, jak również usuwanie ścieków to niezwykle energochłonne procesy. Poprzez stosowanie całego wachlarza różnych środ-ków, jak optymalizacja, pełna izolacja czy odzyskiwanie ciepła, inżynierowie próbują zapewnić maksymalną oszczędność wody i energii. Zastosowanie odpowiednich ulep-szonych rozwiązań przy produkcji może za-oszczędzić wiele litrów wody rocznie.

z Ultradźwiękowy orężKolejnym słabym punktem w łańcuchu

energetycznym jest klejenie lub zgrzewanie. Przykładowo, do najpopularniejszych tech-nik uszczelniania opakowań z tworzyw sztucznych należy zgrzewanie na zimno i zgrzewanie indukcyjne przy wykorzystaniu folii, laminatu lub materiałów powlekanych. Zamykanie opakowań foliowych formowa-nych przez zgrzewanie poprzeczne z rękawa jest problematycznym procesem, w którym często dochodzi do uchybień. Produkt po-chodzący z nieszczelnie zamkniętych opa-kowań zanieczyszcza maszynę napełniają-cą, co wymusza jej częste czyszczenie i prze-rwy w produkcji.

Alternatywą dla tradycyjnych metod uszczelniania opakowań jest łączenie ultra-dźwiękowe. Jest to szybki, czysty i wydajny proces, który pozwala na szczelne zamykanie opakowań przy niskim zużyciu energii. Nie wymaga on stosowania klejów czy mecha-nicznych elementów łączących. Zgrzewanie trwa zaledwie od 80 do 200 milisekund.

Postępwbadaniachnadsurowcamiitworzywamiwykorzystywanymiwprodukcjiopakowańpozwalaprecyzyjniedobraćmateriałdokonkretnychpotrzeb.

W przypadku łączenia ultradźwiękowe-go energia przenoszona na złącze ogranicza swoje działanie tylko do samego zgrzewu, który jest przez to znacznie węższy niż przy zastosowaniu innych technik uszczelniania. Jest to olbrzymią zaletą, ponieważ w skali całej produkcji pozwala na zaoszczędzenie dużej ilości materiału opakowaniowego. Z jednego rękawa foliowego można zatem wyprodukować więcej opakowań niż w przy-padku zgrzewania indukcyjnego czy zgrze-wania na zimno.

z Stała nie-zmiennaWzględy handlowe wymagają zachowa-

nia stałej wagi opakowań na mięso, ryby i drób. Po obróbce w maszynie ćwiartującej produkt trafia do sekcji pakującej w kawał-kach o różnym kształcie, wadze i wielkości. W ciągu minuty urządzenie musi zważyć, posortować i zapakować setki kawałków. W wielu zakładach produkcyjnych odbywa się to ciągle jeszcze w tradycyjny sposób, czyli po prostu ręcznie, co jest drogie i cza-sochłonne oraz konsumuje dużą ilość ener-gii. Znacznie wydajniejszą metodą jest sor-towanie taśmowe, które przyjęło się już w wielu przedsiębiorstwach. Jednakże i ta technika ma swoje wady – wymaga dużej powierzchni roboczej, jest energochłonna

Miejsce produkcji taśmowej coraz częściej zajmują manipulacyjne roboty przemysłowe typu pick-and-place, które zmniejszają nakład pracy potrzebny do sortowania produktu.

i wiąże się z większymi wydatkami na pro-cesy czyszczenia.

Miejsce produkcji taśmowej coraz czę-ściej zajmują wyspecjalizowane manipula-cyjne roboty przemysłowe typu pick-and-place, które zmniejszają nakład pracy potrzebny do sortowania produktu. Zasto-sowanie robotów wiąże się również ze zre-dukowaną liczbą napędów elektrycznych, co przekłada się na oszczędność prądu. Z kolei mniejszy stopień skomplikowania linii produkcyjnej sprawia, że nie trzeba przeznaczać tyle czasu i środków finanso-wych na czyszczenie i konserwację maszyn. Najważniejszym aspektem związanym z efektywnością energetyczną jest jednak mniejsza liczba odrzutów produkcyjnych i większy zysk z pojedynczego produktu.

z PodsumowującZmiany prowadzące do osiągnięcia bar-

dziej efektywnego zużycia energii w opako-walnictwie powinny być wprowadzane kom-pleksowo. Mają one sens tylko wówczas, gdy dotyczą wszystkich najważniejszych aspektów produkcji:- Konstrukcja urządzeń zoptymalizowana

pod kątem zużycia energii gwarantuje niższą wagę poszczególnych zespołów, mniejsze obciążenie mechaniczne i zredu-kowane zużycie środków czyszczących.

- Izolacja i odzyskiwanie ciepła pozwalają na zmniejszenie ilości stosowanej wody.

- Ulepszenie systemów pneumatycznych redukuje straty sprężonego powietrza. Możliwe jest też zastąpienie tej technologii inną, bardziej energooszczędną.

- Zamykanie opakowań przy użyciu ultradź-więków oznacza węższe zgrzewy, co gwa-rantuje oszczędność materiału.

- Nowoczesne roboty przemysłowe zastępu-ją tradycyjne, energochłonne maszyny.


EKOLOGIA

Japońska firma Komori stworzyła inno-wacyjną technologię H-UV pozwalającą na niskoenergetyczne utrwalanie farb UV. W maszynach Komori wyposażonych w utrwalanie H-UV ilość emitowanego dwutlenku węgla jest o trzy czwarte niższa niż w przypadku urządzeń z konwencjonal-nym utrwalaniem UV. Przykładowo, maszy-na Komori GL40 pracująca przez 260 dni

w roku generuje 159,5 t dwutlenku węgla rocznie w wersji z klasycznym utrwalaniem UV i zaledwie 38,8 t w wersji z H-UV. Co więcej, zastosowanie jednej lampy na każ-dą stronę arkusza przynosi dalsze korzyści ekologiczne i ekonomiczne przy zachowa-niu wysokiej jakości druku. Szybkie narzą-dzanie, druk dwustronny w jednym przej-ściu i pełna automatyzacja to kolejne aspekty, które pozwalają na przyspieszenie produkcji, a tym samym na oszczędność energii.

Firma manroland sheetfed stosuje w ma-szynach Roland system SelectAirStation. Umożliwia on zredukowanie poboru energii do 20 proc. przy zastosowaniu energoosz-czędnych kompresorów nowej generacji wyposażonych w bardzo wydajny system

pomp. Kolejnym rozwiązaniem jest system odzysku ciepła. Urządzenia peryferyjne moż-na podłączyć do urządzeń grzewczych dru-karni. Daje to możliwość ponownego wyko-rzystania energii np. do ogrzewania pomiesz-czeń. Z kolei dzięki systemowi suszenia SelectDryer IR/hot air możliwe jest zmniej-szenie zużycia energii o 30 proc. poprzez odzyskanie ciepła z gorącego powietrza

w systemach suszących. Inną propozycją manroland sheetfed w kierunku ekologii jest system nawilżający SelectCombiCenetr Plus, które poprzez łączoną konstrukcję urządzeń chłodzących pozwala na oszczędność energii do 30 proc. Producent oferuje również Select-DampeningFiltration – system, który umożli-wia zmniejszenie ilości poboru wody do 90 proc. za pomocą specjalnych filtrów.

Jak oszczędzać w offsecie?

Producent oferuje system nadmuchu i podciśnienia AirStar wyposażony w tur-bodmuchawy promieniowe sterowane czę-stotliwościowo. W przypadku maszyny Spe-edmaster XL 106-10-P obniżenie zużycia energii może sięgać nawet 140 000 kWh rocznie lub 79,1 t emisji CO2. Heidelberg ma w swojej ofercie także CombiStar Pro – urzą-dzenie do zarządzania podawaniem środka zwilżającego, zaawansowanej filtracji środ-ka zwilżającego oraz termostatowania tem-peratury wałków farbowych. Oszczędność energii sięga 14 500 kWh i 8,18 t CO2 rocznie. Heidelberg opracował także koncepcję su-

szenia. W przypadku realizacji na danej maszynie od 50 do 60 proc. zleceń z lakiero-waniem zastosowanie DryStar pozwala obniżyć zużycie energii nawet o 18 400 kWh rocznie i zapobiec emisji ok. 10,4 t. CO2. Dodatkowo, zastosowane odzysku ciepła pozwala zaoszczędzić do 18 700 kWh ciepła z zasysanego powietrza, co stanowi równo-wartość 10,6 t CO . Producent oferuje rów-nież system suszenia DryStar UV, który pozwala obniżyć roczne zużycie energii o 15 900 kWh, a tym samym roczną emisję CO2 o 8,96 t. Kolejną propozycją jest chłodzenie wodą. Przykładowo, maszyna Speedmaster XL 106-6+L wyposażona w ten system zuży-wa 80 900 kWh mniej w skali roku, co odpo-wiada obniżeniu emisji CO2 o 45,7 t.

Samonakładak DriveTronic posiada bez-pośrednie napędy o dużej wydajności. Do modułu separacji arkuszy głowicy samona-kładaka dostarczana jest wymagana ilość powietrza, co oznacza mniejsze zużycie ener-gii. Firma KBA opracowała także system po-dawania bez marki bocznej DriveTronic SIS, który nie wymaga doprowadzenia powietrza ssącego, redukując tym samym ilość energii zużywanej przez system dostawy powietrza. Możliwość odłączenia zespołów farbowych nieużywanych podczas realizacji danego zle-cenia to kolejna funkcja pozwalająca na zaosz-czędzenie energii – nawet 3 kW na każdy ze-spół farbowy. Z kolei dzięki systemowi wykła-dania AirTronic osiągnięto mniejszy opór powietrza i ulepszone prowadzenie arkuszy, co redukuje ilość powietrza koniecznego do realizacji całego procesu. Innym rozwiąza-niem jest VariDry Blue – suszarka zapewnia-jąca redukcję energii nawet o 50 proc. Ener-gooszczędne szafy z kompresorami powinny być zawsze chłodzone wodą. Dzięki zastoso-waniu różnych rodzajów kompresora energia wprowadzana do systemu zasilania w powie-trze może być zredukowana do poziomu 24 MWh rocznie. Oznacza to oszczędność w zu-życiu energii elektrycznej rzędu 28 proc.


EKOLOGIA

zEkologiczne pranie mózgu, czyli...

Greenwashing

O ekologii mówi się dużo i często. Poświęca się jej uwagę we wszystkich publikacjach, gazety i czasopisma dedykują jej dodatki specjalne, kongresy i seminaria na temat ochrony środowiska wyrastają jak grzyby po deszczu, a przemysł zachowuje się tak, jakby ekologia była jego wynalazkiem.

Wydawałoby się, że cały świat obrał nagle ekologiczny kieru-nek, a problem ocieplenia kli-matu już jutro zostanie rozwią-

zany. Niestety, w rzeczywistości jest zupeł-nie na odwrót – globalne przedsięwzięcia niemal stoją w miejscu. Polityka nie jest w stanie sprostać faktom, szczyty klimatycz-ne i konferencje ekologiczne kończą się fiaskiem.

Kraje Zachodu uczyniły chłopcem do bicia Chiny. Ponieważ wzrost gospodarczy potrzebuje energii, Kraj Środka stał się największym na świecie emitentem gazów cieplarnianych, a zwłaszcza dwutlenku wę-



EKOLOGIA

gla – w liczbach absolutnych. Jeśli jednak zmierzyć emisję szkodliwych substancji w przeliczeniu na jednego mieszkańca, pod względem zanieczyszczenia środowiska Chiny i tak pozostają w tyle za krajami uprze-mysłowionymi. Dlatego właśnie azjatycka potęga często podkreśla, że ochrona klima-tu powinna w pierwszej kolejności spaść na barki krajów zachodnich. Wszak duża część gazów cieplarnianych emitowanych przez chiński przemysł powstaje przy produkcji towarów zamówionych przez amerykańskie i europejskie firmy. Chiny wskazują palcem na Zachód, ale kraje uprzemysłowione oczy-wiście nie zamierzają płacić swojemu azja-tyckiemu zleceniobiorcy za ochronę klimatu. Stanowiska zostają zaostrzone, a wiążącego międzynarodowego porozumienia w spra-wie klimatu jak nie było, tak nie ma.

z Na własną rękęPoszczególne państwa same wyznacza-

ją sobie cele i tworzą strategię ochrony kli-matu. Politycy krajów Unii Europejskiej podejmują oddolne działania, ale wielu ekspertów wątpi w możliwość zrealizowania tych planów. Przecież jeśli tylko w UE pod-niesione zostaną ceny energii i wzrosną koszty ochrony klimatu, najbardziej energo-chłonne gałęzie przemysłu przeniosą się na inne kontynenty (co już ma miejsce). Przy-niesie to szkody dla unijnej gospodarki, a nie wyjdzie na dobre ani ludziom, ani środowi-

sku. Ponieważ jednak w polityce chodzi najczęściej o reprezentowanie interesów gospodarczych, prędzej czy później każde państwo zbacza z obranej drogi i idzie prze-mysłowi na rękę, obciążając obywateli kosz-tami ochrony klimatu – na przykład za po-mocą wyższych podatków.

z Ile prawdy w PR?W opinii publicznej umacnia się prze-

konanie, że dyskusja o tematach tak waż-

nych, jak zrównoważony rozwój stała się tylko instrumentem PR-owym i marketin-gowym. Oczywiste zachowania są inter-pretowane jako wielkie czyny, a wcielanie w życie zasad, według których wszyscy powinni postępować – utożsamiane jest z niezwykłymi osiągnięciami. Natomiast poważna debata na temat wspólnych, długoterminowych i celowych działań została niemal całkowicie stłumiona. Eko-logia zaczyna istnieć wyłącznie w artyku-łach PR i to na bardzo niskim poziomie merytorycznym.

z Ekologia w branży opakowańProducenci opakowań wyróżniają się na

tle innych sektorów przemysłu, jeśli chodzi o podejście do ekologii. Już od wielu lat pi-szemy w PACKAGING POLSKA o ekologicz-nej produkcji opakowań. Choćby relacjono-waliśmy poczynania drukarni Werner Ken-kel. Należy ona do pionierów ekologicznych w Polsce i Europie, którzy zdecydowali się na ekologiczną produkcję opakowań. W ślad

za nimi poszły kolejne firmy, pojawiły się również inicjatywy niezależnych organizacji związanych z opakowaniami, a temat „zielo-nego” opakowania stał się jednym z ważniej-szych w branży.

Nie można nie wspomnieć o kierunku, jaki obrali producenci maszyn i urządzeń do produkcji opakowań, do których przyłączył się jakiś czas później także sektor druku opakowań. Maszyny zaczęto produkować w sposób zrównoważony środowiskowo. Osiągnęły one również taki poziom zaawan-sowania technologicznego, który obecnie

pozwala na druk opakowań przyjazny dla środowiska.

W ekologię zaangażowali się także pro-ducenci farb i lakierów, którzy mają dzisiaj w swojej ofercie produkty wytworzone z su-rowców odnawialnych. W tyle nie pozostają również firmy oferujące płyty drukowe i na-świetlarki, dzięki którym prepress nie tylko stał się bardziej ekologiczny, ale i znacznie oszczędniejszy. Wystarczy wspomnieć o procesach naświetlania, w których udało się zredukować zużycie chemii, albo o cał-kowicie bezchemicznych płytach druko-wych. Przykładowo, firma Agfa Graphics opublikowała na ten temat interesujące dane: płyta :Azura TS pozwala zaoszczędzić 78 proc. chemii. Podczas gdy do wywoływa-nia konwencjonalnych płyt potrzeba 900 li-trów wody na 300 m2, płytom :Azura wystar-czy zaledwie 10 litrów!

z Karton a makulaturaA co z kartonem? W końcu aż 80 proc.

całkowitej ilości dwutlenku węgla, która przypada na jeden wydruk, jest emitowane w procesie produkcji kartonu lub papieru.

Jednak i producenci kartonu odrobili swoją lekcję. Od 1990 roku ilość odpadów genero-wanych podczas wytwarzania papieru zmniejszyła się o 75 proc., a zanieczyszczenie powietrza jest aż o 80 proc. niższe. Od począt-ku lat 90. wykorzystanie makulatury wzrosło w Europie o około 90 proc. Jednocześnie z 57 do 47 proc. spadła konsumpcja surowców pierwotnych (drewna i celulozy). Od 1991 roku średnie europejskie zużycie prądu w produk-cji kartonu spadło o 9 proc., zatrzymując się na poziomie około 4,4 Mwh/t. Dzięki zwięk-szeniu efektywności energetycznej papier-

W opinii publicznej umacnia się przekonanie, że dyskusja o tematach tak ważnych, jak zrównoważony rozwój stała się tylko instrumentem PR-owym i marketingowym.


EKOLOGIA

nie emitują obecnie o jedną trzecią dwutlen-ku węgla mniej niż w 1991 roku (około 727 kg CO2 na tonę papieru/kartonu). Udało się to wszystko osiągnąć pomimo wzrostu pro-dukcji kartonu na przestrzeni ostatnich kil-kunastu lat.

z Praca u podstawPomimo tak znacznego postępu opinia

publiczna wciąż nie daje się przekonać, że w imię produkcji kartonu nie poświęca się bezsensownie całych połaci lasów. Łatwo przeoczyć fakt, że (przynajmniej w Europie) przemysł papierniczy zalesia większą po-wierzchnię niż ta przez niego eksploatowa-na, a takie postępowanie jest w jego wła-snym interesie. Ekologię można porównać z nauką gospodarności – nie można zużywać więcej, niż jest się w stanie zwrócić. Co roku na naszym kontynencie sadzimy o 33 proc. więcej drzew, niż ścinamy. Do tego istnieją takie inicjatywy, jak Forest Stewardship Council (FSC), które poprzez certyfikację całego łańcucha produkcji kartonu dają drukarniom i konsumentom gwarancję, że

surowce mają ekologiczne pochodzenie. Warto wspomnieć o tym, że wiele drukarń oferuje swoim klientom neutralny dla klima-tu druk opakowań. Liczne drukarnie udosko-nalają park maszynowy i optymalizują pro-cesy w taki sposób, by w jak najmniejszym stopniu wpływać na środowisko naturalne.

z Jeden cel Bardzo imponujące oszczędności zaso-

bów można zaobserwować w przypadku drukarń opakowaniowych, takich jak Werner Kenkel. Najbardziej innowacyjnym spośród stosowanych tam rozwiązań jest oddana do użytku w 2011 roku zakładowa elektrocie-płownia z generatorem prądu o mocy 1,127 MWe zasilanym gazem w systemie trójgene-racji. „Produkujemy własny prąd, przez co staliśmy się w dużej mierze niezależni od dostawcy energii, co z kolei zapewnia nam ciągłość produkcji i bezpieczeństwo dostaw do naszych odbiorców” – mówi Halina Florek, prezes zarządu Werner Kenkel. „System trójgeneracji daje nam także dużą efektyw-ność energetyczną przez wykorzystanie pro-duktów ubocznych z procesu produkcji prądu w postaci ciepłej wody i spalin, które są na-stępnie przetwarzane na chłód i parę, a te wykorzystywane są z kolei w procesach produkcyjnych zakładu”. Te liczby wystarczą, żeby dojrzeć potencjał, jaki drzemie w branży produkcji opakowań kartonowych. Niestety, wielu producentów opakowań tylko z leni-stwa nie inwestuje w nowe technologie, chociaż względy ekonomiczne przemawiają za tym, by zejść z udeptanych ścieżek. Nie-ważne, czy ktoś oszczędza prąd, papier i che-mikalia ze skąpstwa, czy z miłości do środo-wiska – wszystkie drogi prowadzą do Rzymu.

z Jak mysz pod miotłą Niestety, do tej pory najznamienitsze

przykłady zrównoważonej środowiskowo produkcji opakowań nie zdołały przebić się do opinii publicznej. Czy więc producenci opakowań odrzucają łatkę „brudasa”, ale nie chwalą się swoim ekologicznym wizerun-kiem? Inne branże produkujące na przykład dobra elektroniczne uchodzą powszechnie za bardziej przyjazne dla środowiska niż na przykład druk opakowań, co niestety tylko w bardzo małym stopniu pokrywa się z prawdą. Kiedy cały świat mówi o ochronie klimatu, zapomina się o tym, że serwery „ekologicznych” firm IT pracują w najlepsze 24 godziny na dobę, siedem dni w tygodniu, zużywając niewyobrażalną ilość prądu. W takiej sytuacji producenci opakowań a szczególnie opakowań kartonowych mogą prześcigać się między sobą we wdrażaniu „zielonych” technologii, ale – spójrzmy prawdzie w oczy – nikogo to nie interesuje. A może jednak?

Problem polega na tym, że proces komunikacji wymaga zaangażowania co najmniej dwóch uczestników. Dlatego branża opakowaniowa będzie mogła po-chwalić się swoimi osiągnięciami w dzie-dzinie ekologii tylko wówczas, gdy znajdzie partnerów w postaci klientów i zlecenio-dawców. Jeśli jednak choćby jedno ogni-wo tego łańcucha (od producenta papieru do konsumenta) zostanie przerwane, inne nie mają żadnych szans. Być może jedno wspólne oznaczenie ekologiczne pomogło-by efektywniej informować odbiorców opakowań. Obecnie mnogość logotypów i certyfikatów może tylko zamącić w gło-wie końcowemu odbiorcy.

z Na czele Jako czasopismo dla branży opakowa-

niowej nie docieramy być może do wszyst-kich czytelników będących producentami opakowań, ale z kolei ci producenci po-przez bezpośredni kontakt z konsumentem mają znacznie większe możliwości przed-stawienia swoich osiągnięć na polu eko-logii niż my. Niemniej jednak, dostrzegamy naszą rolę w tym, by dostarczać argumen-tów, faktów i liczb. Jesteśmy przekonani, że na tle innych gałęzi przemysłu produk-cja opakowań prezentuje się pod wzglę-dem zrównoważenia środowiskowego bardzo dobrze.

Karton, papier i druk

Gospodarka odpadami (CH4)

Produkcja cementu (CO2)

Rafinerie ropy naftowej (CO2)

Zwierzęca przemiana materii (CH4)

Lotnictwo (CO2)

Usługi (CO2)

Żegluga morska (CO2)

Produkcja żelaza i stali (CO2)

Rolnictwo (N2O)

Sektor mieszkaniowy (CO2)

Przemysł wytwórczy i budownictwo (CO2)

Pozostałe źródła

Ruch drogowy (CO2)

Zaopatrzenie w energię (CO2)

Źródło: PrintCity. EEA 2009/Sun Chemical

Źródła gazów cieplarnianych w Europie

% 5 10 15 20 25 30

Segmentprodukcjii zadrukukartonuorazpapierujestodpowiedzialnyzaemisjęgazówcieplarnianychw Europiezaledwiew niewielkimstopniu(0,6proc.).Największymiemitentami–obokruchudrogowego–sąprzemysłwytwórczyi budownictwo.

Branża opakowaniowa będzie mogła pochwalić się swoimi osiągnięciami w dziedzinie ekologii tylko wówczas, gdy znajdzie partnerów w postaci klientów i zleceniodawców..


EKOLOGIA

zasięg: 32 mln Polaków), na temat zrównoważonego transportu (lata 2010 i 2011, zasięg w obu latach ok. 16 mln Polaków), czy na temat oszczędzania zasobów „Zakręć kran” (2011 r., za-sięg: 21 mln unikalnych użytkowni-ków w Internecie). PP: Ekologia należy do tematów, które nie każdy rozumie, ale każdy o nich mówi. Nie tylko polskie, ale i zagraniczne firmy przejawiają ten-dencję do reklamowania się jako „ekologiczne”, chociaż w wielu przypadkach jest to jedynie zabieg marketingowy. Z kolei w społe-czeństwie krążą błędne opinie na temat ekologii. Jakimi narzę-dziami dysponuje Ministerstwo Środowiska, aby skutecznie edukować przedsiębiorców i zwykłych obywateli? M.S.: Walka ze zjawiskiem znanym jako „greenwashing” jest moż-liwa poprzez udostępnianie wiarygodnych informacji i edukację. Ministerstwo prowadzi kampanie społeczne na temat zmian klima-tu czy właściwego postępowania z odpadami. Nasze komunikaty opieramy na wiarygodnych danych, na przykład informujemy, że torba, którą bierzemy na zakupy jest ekologiczna wtedy, kiedy często jej używamy. Materiał, z którego jest wykonana, jest mniej istotny. Promowana jako ekologiczna torba papierowa, jeśli zostanie wyrzu-cona po pierwszym użyciu, będzie bardziej uciążliwa dla środowiska niż torba wykonana z plastiku, jeśli tę drugą użyjemy wielokrotnie. Tak wynika z zamówionego przez Ministerstwo Środowiska badania cyklu życia (LCA) typowych toreb używanych przez polskich konsu-mentów. PP: Powszechnie uważa się, że przemysł druku i papierniczy jest szkodliwy dla środowiska, dlatego lepiej forsować media elektroniczne. Tymczasem produkcja nośników cyfrowych i związane z tym procesy logistyczne pochłaniają o wiele więcej energii i surowców. Jakie jest stanowisko Ministerstwa w tej sprawie? M.S.: Tak jak w przypadku wspomnianych wcześniej toreb, zawsze należy opierać się na wynikach przeprowadzanych przez ekspertów analiz i porównywać konkretne produkty i rozwiązania, zadając sobie pytanie, co niesie za sobą niższe koszty środowiskowe. Inne są chociażby koszty wydawnictw na papierze tradycyjnym, inne na papierze ekologicznym. Trudno o uogólniające odpowiedzi poza jedną: należy oszczędnie gospodarować wszelkimi zasobami. Ślad węglowy pozostawia każda kartka papieru i każdy e-mail.

Ministerstwo Środowiska komentujeŚWiADoMoŚć RoŚNiE

Jak już wspomnieliśmy, wokół problemu ochrony środowiska panu-je szum informacyjny. Aby uniknąć powtarzania pustych frazesów, postanowiliśmy sięgnąć do wiarygodnego źródła. O obecnej „kon-dycji” ekologicznej naszego kraju rozmawialiśmy z rzeczniczką prasową Ministerstwa Środowiska, Magdaleną Sikorską.

PACKAGiNG PoLSKA: Jeszcze 20 lat temu Polska była jednym z krajów o największym poziomie zanieczyszczenia środowiska. Brakowało świadomości ekologicznej, rozwiązań prawnych i technologicznych. Po 1989 roku sytuacja zaczęła się zmieniać. Jak obecnie wyglądają stan polskiego środowiska i polityka ekologiczna Polski na tle Unii Europejskiej? Magdalena Sikorska: Zmiany zachodzące w ochronie środowiska w Polsce były w ciągu ostatnich 20 lat równie dynamiczne, jak zmiany w innych dziedzinach życia. Wystarczy wspomnieć, że Polska jest jednym z nielicznych krajów świata, które skutecznie doprowa-dziły do zredukowania swoich emisji gazów cieplarnianych. W okre-sie 1988-2009 emisje spadły o ok. 30 proc., przy jednoczesnym za-pewnieniu wzrostu gospodarczego. Wraz z wejściem do Unii Euro-pejskiej całkowicie zmieniły się prawne aspekty ochrony środowiska. Weszliśmy do klubu państw, które otaczają przyrodę szczególną troską. Jednocześnie całkowicie zmieniła się świadomość ekolo-giczna Polaków. 70 proc. społeczeństwa czuje się odpowiedzialna za lokalne otoczenie i środowisko. 84 proc. osób twierdzi, że sorto-wanie śmieci powinno być obowiązkowe. Zdecydowana większość Polaków uważa, że aktualnie mamy do czynienia ze zmianami kli-matu (80 proc.). Ponad 90 proc. zgadza się ze zdaniem, że ochrona przyrody powinna być priorytetowym działaniem człowieka wobec środowiska naturalnego. Tylko 5 proc. jest przeciwnego zdania. PP: W dokumencie z 2008 roku „Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016” przedstawiono strategię Polski względem ochrony środowiska. W jakim stop-niu udało się zrealizować tamte założenia?

M.S.: Ten dokument dotyczy bardzo wielu obszarów. Zanim nie zostanie opracowany raport podsumowujący, trudno o prostą od-powiedź na to pytanie. Każda dziedzina – gospodarowanie odpada-mi, jakość powietrza i wód czy zarządzanie środowiskowe wymaga-ją najpierw dokładnego przeglądu. Skoro wspomniałam o zmianie świadomości: współpracowaliśmy z Ministerstwem Edukacji Naro-dowej w zakresie umieszczania treści z zakresu polityki ekologicznej państwa w programach nauczania, podręcznikach, szkoleniach dla nauczycieli. Realizowaliśmy też kampanie społeczne, np. na temat gospodarki odpadami „Nie zaśmiecaj swojego sumienia” (2010 r.,

Na ile ekologiczne jest tak naprawdę iT?W dalszym ciągu druk opakowań uchodzi w opinii publicznej za mniej przyjazne dla środowiska niż media elektroniczne. Dane zebrane przez Berliński Instytut Badawczy, który ocenia przy-szłość wprowadzanych technologii, pokazują, że w rzeczywisto-ści jest zupełnie inaczej. Wyprodukowanie komputera z moni-torem pochłania 2790 kWh prądu, 1500 litrów wody, od 500 do nawet 1500 kg cennych surowców oraz 23 kg chemikaliów, emitując przy tym 850 kg gazów cieplarnianych. Inny przykład: jedna aukcja na eBayu przyczynia się do emisji 18 g dwutlenku węgla, a jedno zapytanie przetwarzane przez wyszukiwarkę Google pochłania średnio tyle samo prądu, co jedna energoosz-czędna, czterowatowa żarówka w ciągu godziny. Utrzymanie postaci na platformie Second Life pochłania rocznie tyle samo prądu, co jednoosobowe gospodarstwo domowe.


EKOLOGIA

zKarton i papier a zrównoważony rozwój

Papier na świeczniku

Jak wiemy, to przede wszystkim karton i papier są odpowiedzialne za emisję dwutlenku węgla w produkcji opakowań składanych. Około 80 proc. emisji przypada na podłoże drukowe. Produkcja i wykorzystanie papieru i kartonu mają niekiedy znaczne konsekwencje ekologiczne i społeczne. Z tego względu tak ważne jest, by z surowcami i produktami obchodzić się w odpowiedzialny sposób. Izabela E. Kwiatkowska i Jacek Golicz


EKOLOGIA

Cyfryzacja procesów nie oznacza, że można zrezygnować z kartonu i pa-pieru. Zwłaszcza w branży opako-wań spożywczych i luksusowych.

W tym sektorze katon jest głównym środ-kiem produkcji i ma niebagatelne znaczenie dla środowiska. Potencjał oszczędności tkwiący w podłożu jak karton jest wyjątkowo duży, a odpowiedni jego wybór to podstawa.

Obecnie opakowania kartonowe ciągle jeszcze należą do największej grupy opako-wań produkowanych na świecie. Trudno jednak w tym momencie przewidzieć, jakie konsekwencje dla środowiska naturalnego będzie niósł ze sobą globalny wzrost zapo-trzebowania na karton.

z Praca w grupie50 organizacji pozarządowych z 21 kra-

jów podpisało dokument „Common Vision for Transforming the European Paper Indu-stry” (ang. Wspólna Wizja Przekształcenia Europejskiego Przemysłu Papierniczego), określany w skrócie jako Papervision. Za-wiera on przede wszystkim wymagania pod względem świadomej i odpowiedzialnej produkcji oraz konsumpcji papieru i karto-nu. Ich spełnienie jest warunkiem trwałego zmniejszenia negatywnego wpływu produk-cji kartonu i papieru na środowisko. Pierw-szym postulatem jest redukcja zużycia pa-pieru oraz kartonu. Ograniczenie makulatu-

ry i niepotrzebnych dodruków należy do kluczowych zagadnień zrównoważonej pro-dukcji opakowań, której podstawą jest efek-tywne planowanie i wytwarzanie oparte o określone standardy.

z Przetwarzanie ma sensBadania pokazują, że przy uwzględnie-

niu aspektów ekologicznych karton lub pa-pier pochodzący z recyklingu zdecydowanie przewyższa podłoże ze świeżych włókien. Dlatego upowszechnienie wykorzystania podłoży z odzysku i zwiększenie ilości włó-kien wtórnych w produkcji papieru lub kar-tonu jest celem dla branży. Chodzi przede wszystkim o to, by cykl ponownego wyko-rzystania obejmował jak największą ilość surowca.

Z uwagi na ślad węglowy, jaki pozosta-wia produkcja obu wspomnianych materia-łów opakowaniowych, wykorzystanie prze-tworzonego podłoża coraz częściej pełni rolę głównego kryterium stosowanego w ocenie ekologicznych poczynań przedsię-biorstw. Karton pochodzący z recyklingu niesie ze sobą szereg korzyści: mniejszą

emisję dwutlenku węgla, ochronę surowców naturalnych, oszczędność wody i energii, dbałość o różnorodność biologiczną i ochro-nę lasów.

Papier z recyklingu ma jakość porówny-walną z papierem wytworzonym ze świeżych włókien drzewnych. Może śmiało konkuro-wać z podłożem pierwotnym zarówno pod względem stopnia białości i gładkości po-wierzchni, jak również wytrzymałości i ła-twości zadruku. Dzisiejsze podłoża z odzy-sku znacznie przewyższają papier makula-turowy produkowany przed laty.

z Człowiek jest najważniejszyKolejny punkt to odpowiedzialność spo-

łeczna. Oznacza ona zarówno utrzymywanie standardów socjalnych w procesie produk-cyjnym, jak i przestrzeganie praw lokalnej ludności. Prawa te są łamane zawsze wtedy, gdy produkcja na danym obszarze przynosi szkody w wymiarze ekologicznym lub eko-nomicznym. Największymi ofiarami eksplo-atacji lasów są ludy tubylcze, których natu-

Dewiza Papervision„My, niżej podpisani, pragniemy Europy, w której zużycie papieru będzie niższe niż obecnie. Europy, w której zwiększone zostanie wykorzystanie materiału z recyklingu, w której przemysł papierniczy ograniczy konsumpcję włókien pierwotnych, będzie respektował prawa lokalnej ludności, tworzył miejsca pracy i zapewniał dobre warunki życia. Pragniemy Europy, w której drewno będzie pocho-dziło z upraw zarządzanych w zrównoważony sposób, a papier będzie produkowany przy użyciu energii odnawialnej – w sposób zgodny z zasadą »zero odpadów i szkodliwych emisji«”.

Do produkcji papieru konieczne są włókna drzewne. Nie da się ich jednak przetwarzać w nieskończoność, dlatego należy zapewnić stały dostęp świeżego surowca.


EKOLOGIA

ralne otoczenie jest niszczone przez gospo-darkę rabunkową. Również mieszkańcy krajów uprzemysłowionych boleśnie odczu-wają skutki coraz większego zagęszczenia zakładów produkcyjnych. Lekarstwem na to jest promowanie małych i średnich produ-centów kartonu i papieru w miejsce ekspan-sywnych molochów.

z Check your Paper Do czynników związanych ze stopniem

ekologiczności kartonu lub papieru nie zali-cza się wyłącznie użycie włókien wtórnych. Równie ważne jest dostosowanie samej produkcji podłoża do kryteriów gwarantują-cych jak najmniejsze obciążenie środowi-ska. Warto w tym miejscu wymienić również redukcję konsumpcji energii i wykorzystania środków wybielających. Światowy Fundusz na rzecz Przyrody opracował narzędzie pod nazwą Check your Paper, które pozwala na ocenę papieru przy uwzględnieniu różnych konsekwencji jego produkcji i obróbki na środowisko naturalne.

Największym wyzwaniem jest – zazwy-czaj bardzo skomplikowany i wieloetapowy – łańcuch dostaw, który prowadzi do pro-duktu końcowego. W ogólnej ocenie papie-ru 40 proc. stanowi odpowiedzialne gospo-

Według danych CEPI (Europejskiej Federacji Przemysłu Papierniczego), każdego roku w Europie liczba zasadzonych drzew przewyższa o 33 proc. liczbę drzew wyciętych.

darowanie drewnem. Na drugim miejscu (30 proc.) znajduje się wpływ procesu pro-dukcji na klimat – przede wszystkim emisja gazów cieplarnianych. 20 proc. przypada na wykorzystanie wody. 10 proc. stanowi wdro-żenie systemów zarządzania środowiskiem, które potwierdza zaangażowanie przedsię-biorstwa w ekologię.

z Wszystko na ekranieW prowadzonej przez Światowy Fundusz

na rzecz Przyrody bazie danych klienci mogą z łatwością porównywać różne podłoża pod względem zdefiniowanych kryteriów ekologicz-nych. Z drugiej strony, narzędzie to pomaga producentom i dystrybutorom w przejrzysty i wiarygodny sposób promować swoje produk-ty. Każdy papier i karton posiada procentową ocenę stopnia ekologiczności. Ponadto, wy-raźnie zaznaczono, czy oceny dokonała ze-wnętrzna instytucja. Bank danych zawiera również szczegółowe parametry techniczne poszczególnych podłoży. Bazę można również przeszukiwać według słów kluczowych.


EKOLOGIA

zNestlé na pierwszym miejscu

Ekologia na słodko

Przygotowany przez CDP raport „Global 500 Climate Change” obej-muje 500 największych międzyna-rodowych przedsiębiorstw, które

w swojej działalności biorą pod uwagę wpływ na otoczenie. Dane są w nim szere-gowane zgodnie z takimi czynnikami, jak: uwzględnianie zmian klimatu przez firmy w ich strategiach biznesowych, kontrola emisji spalin, akcje podejmowane w celu minimalizowania skutków emisji CO2 oraz transparentność działań przedsiębiorstw. Podmioty o najlepszych wynikach są klasy-fikowane w Carbon Performance Leadership Index (CPLI), który jest m.in. wykorzystywa-ny przez inwestorów podczas doboru graczy do portfela inwestycyjnego.

z Mało, mniej, wcaleCele i działania Nestlé w Polsce w ob-

szarze zrównoważonego rozwoju okre-śla strategia Tworzenia Wspólnej Warto-ści (CSV). Zgodnie z nią zaangażowanie firmy na rzecz ochrony środowiska natu-

ralnego koncentruje się wokół czterech priorytetowych dla jej działalności obsza-rów: woda, surowce rolnicze, wytwarzanie i dystrybucja oraz opakowania. Nestlé mierzy i nieustannie poprawia wskaźniki zużycia wody i energii oraz wpływu floty samochodowej na środowisko. Do końca 2013 r. w planach firmy jest m.in. redukcja o minimum 3 proc. łącznego poboru wody (w m³ na tonę produktu) we wszystkich spółkach Nestlé w Polsce oraz redukcja do zera poprodukcyjnych odpadów innych niż komunalne, które są kierowane na wysypiska. Ponadto Nestlé w Polsce ak-tywnie uczestniczy również w popularyza-cji proekologicznej postawy wśród społe-czeństwa – angażując się w lokalne akcje sprzątania lasów czy też apelując o oszczę-dzanie zasobów naturalnych, wyłączając światła w budynkach Nestlé podczas Go-dziny dla Ziemi itp. Realizując coroczne szkolenia wewnętrzne z zakresu ochrony środowiska naturalnego, w tym segregacji odpadów, firma popularyzuje również proekologiczne nawyki wśród swoich pra-cowników.

Nestlé S.A. zajęło pierwsze miejsce wśród firm spożywczych pod względem zaangażowania na rzecz ograniczania zmian klimatycznych. Do rankingu, przygotowanego przez pozarządową organizację Carbon Disclosure Project, zaproszono 500 światowych przedsiębiorstw z różnych sektorów. Nestlé osiągnęło najwyższy wynik – zdobywając maksymalną liczbę 100 punktów. Otrzymane wyróżnienie potwierdza słuszność założeń strategii Tworzenia Wspólnej Wartości (CSV) realizowanej przez Nestlé na całym świecie.

W tym roku dwa przedsiębiorstwa osią-gnęły najwyższy wynik – 100 punktów – pod względem skuteczności działań na rzecz ograniczania zmian klimatycznych, w tym redukcji emisji CO2. Jednym z nich jest Nestlé. „Sukces przedsię-wzięć biznesowych zależy również od stanu naszego otoczenia. Dlatego tak istotne jest, by dzisiejsze strategie biz-nesowe firm uwzględniały zmieniające się wymagania społeczno-ekonomiczne i w sposób konsekwentny minimalizo-wały swój wpływ na środowisko i jego użytkowników. Miejsce Nestlé w top 10 światowych firm, ocenianych przez CDP jako zapobiegające zmianom klimatu, to przede wszystkim dowód na to, że nasze działania na rzecz środowiska przynoszą wymierne efekty” – mówi Katarzyna Granat, specjalista ds. środowiska w Ne-stlé Polska S.A.

Carbon Disclosure Project (CDP) to międzynarodowa organizacja non profit, która prowadzi globalną bazę wiedzy na temat stanu środowiska naturalnego. Dzięki szczegółowym danym na temat emisji gazów, zmiany klimatu oraz ryzy-ka zmian hydrologicznych stanowi ona istotne wsparcie dla firm i miast w two-rzeniu strategii biznesowych oraz podej-mowaniu decyzji inwestycyjnych.


EKOLOGIA

zCo oznacza produkować opakowania neutralne dla środowiska?

Klimat wokół opakowań

Pozytywnym trendem jest to, że wielu firmom z branży opakowaniowej zależy na ochronie środowiska. Logiczną konsekwencją takiego zaangażowania jest wykształcenie się na rynku opakowaniowym oferty tak zwanego druku neutralnego dla klimatu, nazywanego również „zielonym” lub „ekologicznym” drukiem opakowań.

Rzadko pojawiają się głosy, które zaprzeczałyby istnieniu zjawiska ocieplenia klimatu. Dyskusje toczą się z reguły o tym, jak duży jest

wpływ człowieka na ten proces, a więc w jakim stopniu przyczyniamy się do wzro-stu ilości dwutlenku węgla w atmosferze ziemskiej.

Klimat się zmienia i jest to fakt nieza-przeczalny. Średnia temperatura na świecie wzrosła w ciągu ostatnich 100 lat o około 1ºC. Naukowcy zapowiadają, że do 2100 roku globalna temperatura wzrośnie o kolejne 6ºC. Proces ten jest spowodowany mierzal-nie większą koncentracją gazów cieplarnia-nych w atmosferze. Przyczyną ich powsta-


wania jest uwalnianie się metanu (pocho-dzącego na przykład z hodowli bydła) i spalanie paliw kopalnych, jak gaz ziemny, węgiel i ropa naftowa.

Rozwiązaniem, które pozwoliłoby na zredukowanie ilości gazów cieplarnianych, jest – w zasadzie prosta – koncepcja neutral-ności klimatycznej. Zmiana klimatu to pro-blem o zasięgu globalnym. Na zasadzie analogii, każdorazowa redukcja emisji ga-zów cieplarnianych również wpłynie na ogólny stan klimatu. W sytuacji, gdy środo-wisku najbardziej szkodzą przedsiębiorstwa produkcyjne, da się ten wpływ zmniejszyć, podejmując odpowiednie kroki na rzecz ochrony klimatu na zupełnie innym obsza-

rze. Suma summarum, wyrządzone szkody można wyrównać poprzez odpowiednie in-westycje w lepszy, bardziej ekonomiczny sprzęt.

z Rekompensata dla środowiskaW całej koncepcji neutralności klima-

tycznej chodzi o kompensację emitowanej ilości gazów cieplarnianych poprzez „zaosz-czędzenie” takiej samej ilości dzięki odpo-wiednim inwestycjom. Nawet jeśli symbo-liczne przedsięwzięcia w rodzaju „jeden


EKOLOGIA

produkt = jedno drzewo” niekoniecznie wiążą się z pełnym wyrównaniem bilansu szkodliwej emisji, równie dobrze przyczynia-ją się one do ochrony środowi-ska.

Kompensacja emisji gazów cieplarnianych jest przedmiotem Protokołu z Kioto. Za najważniejsze instrumenty tego porozumienia uznaje się CDM (Mechanizm Czystego Rozwoju) dla krajów uprzemysłowio-nych i JI (Mechanizm Wspólnych Wdrożeń) dla krajów rozwijających się. CDM oznacza inwestycje, które jeden kraj realizuje na terytorium innego po to, by zredukować pochłanianie gazów cieplarnianych lub unik-nąć go. Z kolei w ramach JI państwo inwestuje w przyjazne dla środowiska tech-nologie w innym kraju, ponieważ jest to dla niego bardziej opłacalne niż potencjalne inwestycje krajowe. Tym samym państwo-inwestor zwiększa swój limit emisji.

Poprzez ustalenie odpowiednich limitów Protokół z Kioto nakłada na sygnatariuszy obowiązek redukcji emisji gazów powodu-jących efekt cieplarniany. Limit dla danego państwa jest dzielony i sprzedawany przed-siębiorstwom produkcyjnym. W ramach

handlu emisjami przedsiębiorstwa, które nie wykorzystują swojego

limitu, mogą odsprzedać go tym, które przekra-

czają przyznane im limity. W ramce opisujemy po -szczególne certy-fikaty.

z Zmiany u podstaw

Projekty na rzecz ochrony klimatu są nie-

mal zawsze związane z produkcją energii odna-

wialnej, na przykład poprzez budowę elektrowni wodnych

i wiatrowych czy wykorzystanie gazu wysy-piskowego powstającego w procesie fer-

mentacji odpadów na wysypiskach śmieci. Innym sposobem jest redukcja dwutlenku węgla poprzez zalesianie, finansowana głównie ze środków pochodzących ze sprze-daży certyfikatów emisji gazów cieplarnia-nych. Jeden certyfikat odpowiada zazwyczaj jednej „zaoszczędzonej” tonie dwutlenku węgla. Gdyby nie handel emisjami, wiele krajów – w większości przypadków państwa o gospodarce rozwijającej się – nie mogłoby pozwolić sobie na budowę systemów pro-dukcji energii odnawialnej. Skutkiem tego zaopatrzenie tych krajów w energię byłoby nadal realizowane poprzez spalanie paliw kopalnych.

Wspomniane jednostki poświadczonej redukcji emisji gazów cieplarnianych, które można otrzymać w wyniku realizacji projek-tów CDM, stosuje się w odniesieniu do państw tzw. Complience Market, które – na mocy Protokołu z Kioto – są zobowiązane do zmniejszenia emisji szkodliwych gazów. Poza Protokołem z Kioto funkcjonuje tzw. Voluntary Market, na którym jednostki CER są drugorzędne, a przedmiot handlu stano-wią jednostki zweryfikowanej redukcji emi-sji. Jednostki te są co prawda weryfikowane przez niezależnego audytora, jednak nie podlegają regulacjom Protokołu z Kioto. W związku z tym podjęto kroki w celu stwo-rzenia jednolitego, międzynarodowego stan-dardu. W efekcie powstały oznaczenia, któ-re potwierdzają wiarygodność jednostek emisyjnych:- VCS (Voluntary Carbon Standard) stwo-

rzony przez VCS Association w siedzibą w Waszyngtonie;

- VER+ określony przez TÜV Süd, czyli Stowarzyszenie Nadzoru technicznego z Monachium;

- Gold Standard VER – najpopularniejszy standard na rynku VER, stworzony przez Gold Standard Foundation z Genewy. Te trzy standardy zapewniają najwyższy

poziom bezpieczeństwa i jakości w handlu jednostkami VER, ponieważ są zbliżone do regulacji, jakie określają przyznawanie jed-nostek CER. Projekty na rzecz zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych nierealizowane w ramach Protokołu z Kioto nie muszą być zatem małowartościowe, jednakże zawsze będzie brakować im gwarancji, jaką dają standardy stosowane w przypadku CDM.

Kryteria Gold Standard- Ścisłakontroladajegwarancję,żeprojektfaktyczniepozwolinadalsząredukcjęemisjigazówcieplarnianych.

- Projektymusząbazowaćnaefektywnościenergetyczneji wykorzystaniuodnawialnychźródełenergii;niemogąnatomiastzakładaćpozyskiwaniaenergiizespalaniapaliwkopalnych,jakwęgiel,gazziemnyi ropanaftowa.

- Projektyniemogąmiećnegatywnegowpływunajakośćwodyi powietrzaorazza-chowanieróżnorodnościgatunkowej.Musząrównieżodpowiadaćpolitycespołecznejzwiązanejzezwalczaniembiedyi bezrobocia.Powinnywspieraćekonomicznyi tech-nologicznyrozwójdanegoregionu.

- Wszystkiestrony,którychdotyczyrealizowanyprojekt–z uwzględnieniemludnościdanegoregionu–musząbyćw niegozaangażowanei otrzymywaćbieżąceinformacjenatematjegopostępów.

- Projektymusząspełniaćzasadędodatkowości,tzn.wykazaćredukcjęemisjigazówcieplarnianychw odniesieniudosytuacji,w którejniewcielonobydanychprojektóww życie.

Bilans emisji CO2 w drukarni opakowańKoncepcję neutralności klimatycznej, a więc wyrównania nieuniknionej emisji dwu-tlenku węgla w jednym procesie poprzez jej redukcję w innym, można z powodzeniem zastosowań również w przypadku produkcji opakowaniowej. Podstawą neutralności klimatycznej jest dokładne wyliczenie bilansu emisji dwutlenku węgla dla każdego użytku za pomocą specjalnego oprogramowania (tzw. kalkulatora CO2). W obliczeniach uwzględnia się zarówno emisję dwutlenku węgla związaną z samym procesem pro-dukcji (energia, logistyka, farby, płyty drukowe, środki czyszczące itd.), jak również parametry konkretnego zlecenia (nakład, objętość, ilość zastosowanej farby, rodzaj papieru, transport itp.). Na podstawie wyliczonego śladu węglowego opracowywana jest strategia redukcji emisji dwutlenku węgla poprzez zakup odpowiednich certyfi-katów emisyjnych w ramach jednego z dostępnych mechanizmów posiadających swoje własne standardy. Użytki, których druk został zrekompensowany, można ozna-czyć jako neutralne dla klimatu w różny sposób – na przykład stosując formułkę „wydrukowano w sposób przyjazny dla środowiska przez…”, umieszczając na produk-cie bilans emisji dwutlenku węgla lub opis projektu, w ramach którego drukarnia zdobyła certyfikację.


EKOLOGIA

Handel emisjamiJeśli chodzi o handel emisjami, ich przed-miotem są następujące certyfikaty: European Union Allowances (EUA) – poświadczenia wydawane operatorom instalacji stacjonarnych; Emissions Reduction Unit (ERU) – po-świadczenia, które uzyskuje się na za-sadzie wymiany limitów w ramach JI; Certified Emission Reduction (CER) – poświadczenia nabyte w ramach CDM.

z Trzymać się reguł Idea kompensacji emisji gazów cieplar-

nianych musi się często zmierzyć ze swoim negatywnym wizerunkiem, jaki kształtuje się w opinii publicznej z uwagi na zjawisko tzw. greenwashingu, czyli – w wolnym tłu-maczeniu – ekologicznego prania mózgu. Polega ono na tym, że firmy wprowadzają konsumentów w błąd, informując o swoim rzekomym zaangażowaniu w działania na rzecz ochrony środowiska lub – niezgodnie z prawdą – promując swoje produkty jako ekologiczne.

W branży opakowań na pierwszym miej-scu musi stać konsekwentne unikanie nad-miernej emisji gazów cieplarnianych. Kolej-ny krok to próba jak największego zreduko-wania tych emisji, z których trudno jest zrezygnować. Należy również poszu-kać dla nich bardziej ekolo-gicznej alternatywy. Do-piero w przypadku emisji, k tórych siłą rzeczy nie da się unik-nąć, można zde c ydo -w a ć s i ę na zakup cer ty fi -katu po-z w a l a -jąc e go na kom-p e n s a -cję pro-d u k c j i g a z ó w cieplarnia-ny c h . Ta k

więc zasada „unikaj, redukuj, wyrównuj” zawsze traktuje priorytetowo wcielenie kon-cepcji neutralności klimatycznej w działal-ność przedsiębiorstwa, a dopiero w szcze-gólnych przypadkach dopuszcza „prostsze” rozwiązania.

z Potencjał zmianZłożoność produkcji opakowaniowej

stwarza bardzo wiele możliwości optymali-zacji. W pierwszej kolejności należy wymienić inwestycje zwiększające efektywność wyko-rzystania energii, które zwracają się również w sensie finansowym. Organizacje oferujące usługi związane z ekologicznym drukiem i produkcją opakowań na wstępie proponują swoim klientom wszechstronną analizę efek-

tywności energetycznej. Wyniki takiej analizy mogą okazać się opła-

calne już same w sobie, ponieważ niejedno-

krotnie okazuje się, że przy małych

nakładach fi-nansow ych da się osią-gnąć bar-dzo zado-walające rezultaty. Również optymali-zacja pro-c e s ó w , polegają-ca najczę-

ściej na au-tomatyzacji

produkcji i do-

Handelemisjamiprzynosikorzyściwielukrajom,zwłaszczarozwijającymsię,którychniestaćnainwestycjew systemyprodukcjienergiiodnawialnej.Zakupująccertyfikaty,państwatemogązrekompensowaćszkody,jakiepowodujespalaniepaliwkopalnych.

stosowaniu jej do określonych standardów, może przynieść nie tylko ekologiczne, ale i ekonomiczne zalety w postaci zmniejszenia ilości makulatury i podniesienia jakości oraz precyzji druku opakowań. Inwestycje, jakie należy poczynić w tym kierunku, zwracają się z reguły dosyć szybko.

z Dobre radyIstnieje kilka organizacji specjalizują-

cych się w doradztwie związanym z ekolo-gicznym drukiem opakowań, które wspiera-ją drukarnie w analizie i obliczeniu rzeczy-wistej emisji dwutlenku węgla oraz w kompensacji emisji, których nie da się uniknąć. Najpierw identyfikuje się wszystkie czynniki, które prowadzą do powstania ga-zów cieplarnianych w produkcji opakowa-niowej. Bierze się także pod uwagę aspekty, które przyczyniają się do tego jedynie po-średnio, na przykład dojazdy pracowników do drukarni czy usługi zewnętrzne. Zebrane wyniki pozwalają wyliczyć emisję dwutlenku węgla, co daje pełny obraz tego, w jakim stopniu druk opakowań i związane z nim procesy wpływają na środowisko. W tego typu analizie można uwzględnić uśrednione wartości w odniesieniu do całej branży (na przykład związane ze zużyciem materiałów) tylko wtedy, gdy nie ma innej alternatywy.

Przykładowo, w Niemczech stworzono kalkulator internetowy, który pozwala na obliczenie bilansu dwutlenku węgla na pod-stawie wprowadzonych przez daną drukar-nię informacji dotyczących realizowanej przez nią produkcji. Jeśli firma nie dysponu-je konkretnymi liczbami, ponieważ ich uzy-skanie jest trudne lub kosztowne, kalkulator korzysta z uśrednionych wartości dwutlenku węgla pochodzących z wiarygodnej bazy danych. Jednak warunkiem uzyskania do-stępu do aplikacji jest zobowiązanie do sprawdzenia swojej efektywności energe-tycznej. Obliczenie bilansu dwutlenku węgla wiąże się z koniecznością zebrania wielu danych na temat realizacji zleceń. Pracow-nicy drukarni muszą wypełnić specjalne formularze, podając informacje dotyczące na przykład zużycia materiałów oraz czasu produkcji i dostawy. Po przetworzeniu infor-macji kalkulator generuje protokół, w któ-rym są uwzględnione źródła emisji dwutlen-ku węgla dla konkretnego zlecenia.


EKOLOGIA

zOdkrycia w Azji szansą na rozwiązanie problemu odpadów spożywczych

Wróżenie z biofusów?Według najnowszych danych FAO rocznie marnujemy ponad 1,3 mld ton jedzenia. Wraz ze wzrostem cen produktów spożywczych Światowy Bank ocenił, że ponad 44 mln ludzi na świecie zostało zepchniętych na skraj ubóstwa. Podczas gdy największym producentem śmieci są państwa Zachodu, Azjatyckie Tygrysy testują najróżniejsze metody, aby rozwiązać problem odpadów spożywczych na świecie.

Naukowcy z Hong Kongu, podczas krajowego spotkania American Chemical Society, ogłosili że potra-fią zrobić z fusów po kawie Star-

bucks’a opakowanie z bioplastiku. Metodą zamiany odpadów spożywczych w plastik jest biorafineria, dzięki której z fusów po kawie czy czerstwego chleba otrzymuje się kwas bursztynowy, rozpuszczalny w wodzie, etanolu i eterze. Biorafinerie przekształcają kukurydzę, cukier trzcinowy oraz inne su-rowce roślinne nadające się do otrzymania bio paliw i innych bio produktów. Proces uzyskiwania kwasu składa się z połączenia spalanych produktów z miksturą z grzybów, które wydzielają enzymy rozkładające wę-glowodany w jedzeniu na cukry proste. Tak powstała mieszanka jest przelewana do fermentatora, w którym bakterie z kolei przekształcają cukry w kwas bursztynowy. Pomysł na przetestowanie tej metody po-wstał rok temu pomiędzy przedstawicielami organizacji non-profit, The Climate Group oraz chińskimi naukowcami z uniwersytetu w Hong Kongu.

z Fusy cenniejsze niż kawaWedług szacunków Starbucks, w Hong

Kingu produkuje się ok. 4,5 tys. ton fusów rocznie. Obecnie odpady są spalane, kom-postowane lub składowane na wysypiskach. Jak zapewniają chińscy naukowcy, utylizo-wanie odpadów w biodegradowalny suro-wiec byłoby korzystne nie tylko dla branży spożywczej, ale również dla medycyny. „Dzięki tej nowo odkrytej metodzie możemy rozwiązać problem odpadów spożywczych na świecie i zamienić śmieci ze Starbucks’a

Paulina Malińska

w prawdziwy skarb” – podsumowała Carol S.K. Lin, przewodnicząca grupie naukow-ców prowadzących testy na odpadach.

z Robaki na ratunek W tym samym czasie, w innej części glo-

bu, hinduscy naukowcy z uniwersytetu w Ta-milnadu testują zdolności dżdżownic z Indii, Afryki i Stanów Zjednoczonych wykorzysty-wanych do rozkładu odpadów spożywczych, które mają zostać zużyte jako nawóz. Intere-sujące umiejętności tych robaków są znane od dawna, ale celem badań jest sprawdzenie, który gatunek rozkłada odpady szybciej i wy-dajniej. Dotychczas udało się dowieść jedne-go – nawóz z odpadów „przerobionych” przez dżdżownice zawiera znacznie większe ilości potasu, fosforu i azotu, które umoż-liwiają pięciokrotnie szybszy rozwój roślin. Jed-nak, aby

zapewnić robakom wystarczającą „motywa-cję” do pracy należy zmieszać odpady z kro-wimi odchodami, ponieważ to jest ich głów-nym źródłem pożywienia.

Można kręcić głową z niedowierzaniem na pomysły naukowców, jednak może wkrót-ce się okazać, że bez pomocy mikrobów i pasożytów ciężko będzie wykar-mić lu dzk ą populację.


EKOLOGIA

zMaszyny pakujące a logistyka odzysku - Jak zapakować, by łatwiej było odpakować?

Odpakuj i zapakuj

Aspekt problematyki środowiskowej w odniesieniu do pakowania towa-rów i usług stał się tematem medialnym dopiero kilka lat temu,

kiedy to jeden z czołowych producentów napojów, zakupiwszy nieekologiczną ma-szynę, wpłynął negatywnie na rynek recy-klingu tworzyw sztucznych. Mimo nacisków i poparcia recyklerów przez największe au-torytety w kraju, nie udało się pomyślnie rozwiązać tego problemu. Tego typu działa-nie nie tylko istotnie zanieczyściło strumień surowca, ale także uniemożliwiło recykling pozostałej części odpadów. Działania te obniżyły znacznie wartość rynkową tego strumienia. Niezbędna była interwencja, która pokazała, jak duże znaczenie dla moż-liwości zagospodarowania odpadów ma

Zadaniem logistyki odzysku w sferze odpadów opakowaniowych jest takie organizowanie procesów logistycznych, by móc sprawnie zarządzać przepływami surowców wtórnych maksymalizując ich wartość rynkową. W jaki sposób na wartość tą mogą wpływać maszyny pakujące? Zogniskujmy naszą uwagę na ich możliwościach w tym zakresie.

dr Katarzyna Michniewska Eko Cykl Organizacja Odzysku SA

wykorzystywana do tego maszyna, i co się z tym również wiąże – materiały pakujące.

Ten przykład pokazuje, jak duże znacze-nie dla przemysłu, ale jednocześnie dla środowiska, ma komplikacja w strukturze opakowań. Jest ona problematyczna dla środowiska wtedy, kiedy zawiera połączenia dużej ilości różnorodnych materiałów, które osobno mogłyby zostać poddane recyklin-gowi, a połączone stanowią bombę ekolo-giczną. Niestety obecnie obserwowane praktyki skłaniają się ku temu, że np. w gru-pie tworzyw sztucznych komplikacja i połą-czenia różnego rodzaju materiałów powodu-ją, iż ponad 50 proc. opakowań nie może być jednoznacznie zaliczona do danej grupy ro-dzajowej i finalnie opisana jest jako tzw. „inne”. Być może producenci nie wsłuchując

się zbytnio w głos rozdrobnionych firm re-cyklingowych wyobrażają sobie, że takie opisanie materiału jest zwykłym wymogiem biurokratycznym. Wręcz przeciwnie – służy ono do identyfikacji surowca w procesie jego ponownego zagospodarowania, a przy-pisanie go do grupy „inne” z pewnością nie pomaga w tym działaniu. Co istotne, tak zanieczyszczone surowce mają dużo niższą cenę, niż np. czysty strumień butelek PET.

Zmniejszaniemasyodpadów,takbywciążgwarantowałazapewnieniefunkcjilogistycznej,stanowiceli wyzwaniedlarynkumaszyn

pakujących.


EKOLOGIA

z Wyzwania rynku Ho-Re-CaTen obszar – z małymi wyjątkami jak

opakowania zbiorcze – rodzi także bardzo duże trudności po stronie recyklingu. Ilość różnego rodzaju saszetek, buteleczek, jed-norazowych próbek itp. minimalnych wiel-kości opakowań stanowi duże utrudnienie w selektywnej zbiórce. Utrudnienie to wy-nika z rozdrobnienia surowca, który posia-dacze odpadów chcą przekazać do recyklin-gu. Tak rozdrobniona frakcja ma też oczy-wiście dużo niższą wartość rynkową i jest trudna do zgromadzenia ze względów logi-stycznych.

z Wielokrotnego użytkuPrzeciwieństwem typowych dla hoteli

i restauracji jednodawkowych opakowań są opakowania zbiorcze bądź opakowania, które można wielokrotnie napełniać. Chro-nią one środowisko naturalne przed nad-mierną ilością odpadów opakowaniowych. Co ciekawe w Polsce, w porównaniu do Ameryki Północnej, opakowania typu refill są i tak stosunkowo małe. Istnieje więc w tym obszarze – mimo, że jest on już w obecnej postaci oceniany pro środowisko-wo – możliwość usprawnień. Być może producenci mogliby rozpatrzyć i przetesto-wać chęć zakupu przez polskiego konsu-menta większych dawek danego surowca – z korzyścią dla sprzedaży i dla środowiska. Zdaje się, że obecnie jest bardzo podatny grunt dla haseł: „kup większe opakowanie – zadbasz o środowisko naturalne”. Przy obecnym stanie rynku, firmy, które się na to zdecydują mają szansę na osiągnięcie prze-wagi konkurencyjnej w sferze ekologicznej odpowiedzialności biznesu. Wiemy, że ist-nieją rozwiązania technologiczne do ponow-nego napełniania tego typu opakowań.

z Używanie opakowań biodegradowalnychRównie przychylna atmosfera panuje

w odniesieniu do dyskusji na temat stoso-wania opakowań biodegradowalnych. Pro-blemem w tym obszarze była przez jakiś czas cena wyprodukowania tego typu opa-kowań. Temat, dzięki rosnącej popularności tego typu materiału, słabnie. Kłopot pozo-staje jednak z zagospodarowaniem tego typu surowca. Mimo istniejących przepisów w tym zakresie, zmuszających do selektyw-nej zbiórki tychże odpadów, wciąż te syste-my nie funkcjonują. Natomiast łączenie odpadów biodegradowalnych z odpadami podlegającymi recyklingowi materiałowemu negatywnie oddziałuje na oba strumienie, obniżając znów istotnie ich wartość rynko-wą. Przyszłość należy z pewnością do opa-

kowań biodegradowalnych. Miejmy nadzie-ję, że jest ona bliska.

z Logistyka odzyskuZmniejszanie masy odpadów, tak by

wciąż gwarantowała zapewnienie funkcji logistycznej, stanowi cel i wyzwanie dla rynku maszyn pakujących. Do tego aspektu dochodzi obecnie zagospodarowanie su-rowca będącego efektem rozpakowania produktu bądź półproduktu. Do tej pory problem ten traktowany był bardzo margi-nalnie. W obliczu wyczerpywania się defi-cytowych surowców, zapełnienia dostęp-nych składowisk odpadów i ogólnie po-w s z e c hn e j to k s y k a c j i ś r o d o w i s k a problematyka ta stała się ważka i dogłębnie analizowana. Zmniejsza się masę opakowań by zagwarantować minimalizację zużycia surowców, najmniejsze z możliwych masy przewozu i by lżejsze opakowania reduko-wały emisję CO2. O rosnącym znaczeniu tego obszaru stanowi przykład sieci sprze-

daży firmy Wal-Mart, która zażądała od swoich dostawców uwzględnienia potrzeby ochrony środowiska naturalnego w dostar-czanych do sieci towarach. Narzędziem do osiągnięcia tego celu miała być, między innymi, otwarta polityka na temat informo-wania konsumentów o rodzajach stosowa-nego materiału do produkcji wyrobów i ich opakowań, o możliwości poddania ich recy-klingowi, o emisjach dwutlenku węgla zwią-zanych z danym asortymentem, a nade wszystko wykazania, że zostało zrobione wszystko, by opakowanie czy wyrób można uznać za proekologiczne. Informacje te mają istotny wpływ na organizację i tworze-nie systemów logistyki odzysku, której za-daniem jest ponowne zebranie tychże su-rowców z rynku i wykorzystanie ich w sys-temie zamkniętym, a więc ponownie jako

surowce wtórne oszczędzając (zastępując) deficytowe surowce naturalne.

z Zmiany w składzie i konstrukcjiZauważane trendy w zakresie ochrony

środowiska naturalnego wskazują, że w opakowalnictwie odchodzić się będzie od wielkich, kolorowych, łączących wiele ma-teriałów opakowań na rzecz opakowań zbiorczych, wykonanych z materiałów na-dających się bądź pochodzących z recyklin-gu. Często wręcz widoczna jest całkowita rezygnacja ze zbędnych przedmiotów zali-czanych do elementów opakowania. Ten-dencja taka wiąże się nie tylko z większym zainteresowaniem świadomych problemów środowiskowych klientów – ci stanowią grupę bardziej zamożnych konsumentów – ale także z niższymi kosztami dla przedsię-biorcy. Koszty te wynikają z niższych cen opakowań z recyklingu czy mniejszej opłaty

produktowej za te opakowania. Już nieba-wem 80 proc. firm wprowadzających na rynek produkty w opakowaniach nie rozli-czających się z tejże opłaty nie będzie mo-gło dystrybuować swoich wyrobów. Warto już dziś rozpatrzyć problem zaległej za pięć lat wstecz opłaty produktowej. Zacząć li-czyć masę wprowadzanych opakowań i do-konywać stosownych zmian w ich struktu-rze i masie. Czyż szykowane zmiany nie akcentują wyraźnie, co teraz stanowi wy-znacznik właściwego pakowania? Niewąt-pliwie zarówno w tym, jak i innych obsza-rach jest to nadmiernie eksploatowane przez gospodarkę środowisko naturalne. Czy producenci maszyn pakujących zechcą uwzględnić potrzeby rynku w tym zakresie? Jak więc pakować, by łatwo było odpako-wać i poddać recyklingowi…?

Jużniebawem80proc.firmwprowadzającychnarynekproduktyw opakowaniachnierozliczającychsięz tejżeopłatyniebędziemogłodystrybuowaćswoichwyrobów.


EKOLOGIA

zZmiany legislacyjne w gospodarce odpadami

Obudzić śpiące królewny

Projekt nowej ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, po sześciu latach od rozpoczęcia prac nowelizacyjnych w rządzie, przeszedł etap tzw. pierwszego czytania w Sejmie i trafił już do nowopowołanej Podkomisji stałej ds. spraw monitoringu gospodarki odpadami. Dziś jeszcze nie wiadomo, jaki będzie ostateczny kształt przepisów. Jedno jest jednak pewne – zmieni się bardzo dużo.*

W 2008 roku w Unii Europejskiej weszła w życie tzw. ramowa dy-rektywa o odpadach (RDO), obowiązująca wszystkie kraje

członkowskie. Dokument ten określa kierun-ki i reguły w postępowaniu z odpadami i ich zagospodarowywaniem – wprowadza m.in.: pięciostopniową hierarchię postępowania z odpadami; zasadę „zanieczyszczający płaci”; nakłada obowiązek stworzenia sys-temów selektywnego zbierania odpadów z papieru, szkła, plastiku i metali w celu osiągnięcia poziomów recyklingu, aby odzy-skać i wykorzystywać powtórnie surowce lub energię z tego, co znajduje się w masie

Agnieszka Jaworska, Stowarzyszenie EKO PAK

odpadów; oraz nakłada terminy. Jednym słowem RDO ustanawia budowanie „społe-czeństwa recyklingu”.

z Gospodarowanie po polskuPolski system opakowań i zagospoda-

rowania odpadów opakowaniowych tworzo-ny jest od 2001 roku i regulowany dwoma dokumentami: ustawą o opakowaniach i odpadach opakowaniow ych z dn. 11.05.2001r. oraz ustawą o obowiązkach

przedsiębiorców w zakresie gospodarowa-nia niektórymi odpadami i o opłacie produk-towej z dn. 11.05.2001. Na mocy przepisów przedsiębiorca wprowadzający na rynek opakowane produkty musi osiągnąć pozio-my recyklingu i odzysku odpadów powsta-jących ze zużytych opakowań samodzielnie (pod pewnymi warunkami), za pośrednic-twem organizacji odzysku ( na podstawie umowy cywilno-prawnej), lub nie robić nic, ale wówczas musi zapłacić karę w postaci opłaty produktowej. System ten oparty jest na tzw. rozszerzonej odpowiedzialności producenta (z j. ang. extended producer responsibility), która obliguje wytwórców do


EKOLOGIA

ponoszenia części kosztów zagospodarowa-nia odpadów powstających w wyniku ich działalności, w tym wypadku – odpadów opakowaniowych. Polski system jest konku-rencyjny – istnieje wiele organizacji odzysku, a realizacja obowiązków opiera się na doku-mentach potwierdzających realizację odzy-sku i recyklingu (DPR/DPO). Niestety, zasa-da wolnego rynku w tym szczególnym przy-

padku działalności wrażliwej i newralgicznej, jaką jest zagospodarowywanie odpadów, spowodowały rozkwit szarej strefy, której istnienie potwierdzają wyniki kontroli In-spekcji Ochrony Środowiska. Jednocześnie głosy spoza Inspekcji wytykają jej niesku-teczność kontroli i brak właściwej egzekucji prawa. Nieuczciwe zachowania niektórych przedsiębiorców wprowadzających na rynek

produkty w opakowaniach, części recykle-rów czy organizacji odzysku, za zasłoną swobody działalności gospodarczej zadzia-łały jak samowola – łatwo założyć organiza-cję odzysku, brać od przemysłu pieniądze za realizację obowiązków i kupować fikcyjne dokumenty potwierdzające recykling. W Polsce, w porównaniu do większości krajów UE, obowiązki realizuje się tanio, bo droga, legalna działalność nie wytrzymała konkurencji z potwierdzaniem obowiązków tylko na papierze.

Ten swoisty wirtualny świat i fikcyjne potwierdzanie realizacji obowiązków w za-kresie odzysku i recyklingu odpadów opa-kowaniowych spowodował drastyczny spa-dek dopłat do budowania selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych w gmi-nach – ono praktycznie nie istnieje. Nowe wyzwania unijne w zakresie społeczeństwa recyklingu, w tym rosnące poziomy recyklin-gu i odzysku odpadów opakowaniowych nakładane przez Komisję Europejską oraz wzrastająca świadomość po stronie polskie-go ustawodawcy, będą miały wpływ na branżę opakowań.

z Droga przez mękęOstatnie nowelizacje ustaw o obowiąz-

kach przedsiębiorców oraz o opakowaniach miały miejsce na przełomie 2004 i 2005 roku i w zasadzie od tamtej pory mówiło się o ko-nieczności dalszych zmiany tego prawa. Postulowali to reprezentanci różnych branż wykorzystujących opakowania oraz zajmu-jący się zagospodarowywaniem zużytych opakowań. Od tamtego czasu powstał sze-reg projektów nowelizacji lub całkiem no-wych ustaw z kolejnymi pomysłami wpro-wadzenia „jedynie słusznych” rozwiązań. Jedną z takich idei była propozycja wprowa-dzenia zakazu stosowania jednorazowych toreb z tworzyw sztucznych, obwarowana nawet próbą nałożenia na producentów tych opakowań specjalnej opłaty recyklingowej. Ta idea wzbudziła mnóstwo kontrowersji, jednak przede wszystkim spowodowała opóźnienie prac nad nowelizacją prawa o dobre trzy lata. Jednorazowe torby foliowe stanowią nieznaczący ułamek wszystkich opakowań wprowadzanych w skali kraju na polski rynek, a po całym zamieszaniu me-dialnym i społecznym uznano je za odpady niebezpieczne dla środowiska bardziej, niż np. zużyte akumulatory, czego potwierdze-niem były wyniki badań przeprowadzonych na zlecenie Ministerstw Środowiska w 2008 r. Z tego swoistego kuriozum ostatecznie rząd się wycofał i merytoryczne prace nad zmia-ną ustaw przyspieszyły. Jednak to wydarze-nie (oraz następne) dobitnie pokazało jakie szkody powodują nieprzemyślanie decyzje. Kolejną przeszkodą na drodze prac noweli-zacyjnych okazały się tzw. torby biodegra-dowalne, biooxybiodegradowalne, które jednak nie spełniały norm dla procesów zagospodarowania itp. Powstał szum infor-

Należy zauważyć, że nasz kraj jest spóźniony z przyjęciem przepisów do wewnętrznego prawa, dlatego Komisja Europejska skierowała w połowie tego roku do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości wniosek przeciwko Polsce, powodujący nałożenie kar w wysokości 67,5 tys. euro dziennie. Podjęcie tych działań spowodowało przyspieszenie tempa prac nad nowymi ustawami odpadowymi w Polsce.

Źródło: Komisja Europejska

UNIESZKODLIWIANIE

ODZYSK

RECYKLING

POWTÓRNEUŻYCIE

ZAPOBIEGANIEPRODUKT, NIE ODPAD

ODPAD

EUROPA 2020 MAPA DROGOWA A ODPADY

Mapa drogowa umacnia HIERARCHIĘ POSTĘPOWANIAZ ODPADAMI (z nowej dyrektywy o odpadach)

1. zapobieganie2. powtórne użycie3. recykling

4. odzysk energii

5. składowanie

nabiorą większego znaczenia}}}

powinien ogrniczyć się domateriałów nie podlegającychrecyklingowi

praktycznie wyeliminowane


EKOLOGIA

macyjny, wprowadzanie w błąd i rozpo-wszechnianie nieprawdziwych informacji, nad którym nie warto się już rozwodzić. Fakt jest taki, że problemem są nie same torby czy inna grupa opakowań, stanowiąca mar-gines w łącznym strumieniu odpadów, a brak właściwego postępowania z odpada-mi, w tym selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych.

z Od fundamentalnych zmian do rewolucjiW styczniu 2012 r. weszły w życie prze-

pisy znowelizowanej ustawy o utrzymaniu porządku i czystości w gminach, ale część zapisów obowiązywać będzie dopiero od połowy 2013 roku. Do tej pory właściciel nieruchomości podpisywał umowę z wybra-ną przez siebie firmą odbierającą odpady i płacił określoną stawkę za usługę. Na mocy zmian gminy przejmą władanie nad odpadami generowanymi w naszych – po-tocznie nazywając – śmietnikach, zbudują system selektywnego zbierania odpadów komunalnych i ich zagospodarowywania oraz ustalą wysokość opłat, które my – mieszkańcy zapłacimy. Wywozem odpadów zajmą się wybrane w przetargach wyspecja-lizowane firmy. To jedna zmiana ustawowa, ale w Sejmie aktualnie toczą się jeszcze dwa inne procesy legislacyjne, w wyniku których wejdą w życie przepisy, które docelowo będą miały wpływ na działalność producentów opakowań, ale także dostawców materiałów opakowaniowych. Jednym z nich jest pro-jekt ustawy o odpadach, mający prioryteto-wy charakter w stosunku do nowych prze-pisów o opakowaniach. Nowy dokument, poza wprowadzeniem do krajowego prawa przepisów RDO, wprowadzi także instytucję Rejestru, który będzie integralną częścią bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami. Ponadto, właśnie w tej ustawie znajdą się przepisy o sprawozdawczości w zakresie produktów, opakowań oraz gospodarki odpadami, które dziś istnieją w postaci OPAK sprawozdania w zakresie opakowań oraz OŚ-OP – spra-wozdania dotyczącego odpadów opakowa-niowych. Rejestracja będzie obowiązkowa

i płatna (opłata rejestrowa oraz roczna), na wniosek przedsiębiorcy, bądź w niektórych przypadkach z urzędu. Na fakturach w ob-rocie gospodarczym będzie obowiązek umieszczania numeru rejestrowego, który przedsiębiorcy nada marszałek. Według aktualnej rządowej propozycji, działalność bez wymaganego braku wpisu do rejestru będzie podlegała dotkliwej karze administra-cyjnej – w wysokości od 5 tys. do 5 mln zł.

z Nowe prawoFormalnym powodem zmiany obowią-

zujących przepisów w zakresie opakowań i odpadów opakowaniowych jest koniecz-ność notyfikacji polskich przepisów doty-czących opakowań w UE. Ponadto, w uza-sadnieniu do projektu ustawy za główny cel uznano uszczelnienie systemu zago-spodarowania odpadów opakowaniowych, gdyż funkcjonujący obecnie system jest nieskuteczny i nie gwarantuje osiągnięcia przez Polskę do 2014 r. wymaganych po-ziomów odzysku i recyklingu, w tym odda-lenie ryzyka nałożenia na Polskę kar. Nowa ustawa o gospodarce opakowaniami i od-padami opakowaniowymi zastąpi obowią-zujące wcześniej dwa dokumenty: ustawę o opakowaniach i odpadach opakowanio-wych, część przepisów dotyczących odpa-dów opakowaniowych (z ustawy o obo-wiązkach przedsiębiorców w zakresie go-spodarowania niektórymi odpadami) oraz o opłacie produktowej. Zostaną w niej określone wymagania jakim muszą odpo-wiadać wszystkie opakowania wprowadza-ne do obrotu, bez względu na materiał, z którego są wyprodukowane m.in. zasady działania organizacji odzysku opakowań, postępowania z opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, ustalania i pobierania opłaty produktowej, zgodnie z obowiązu-jącymi wymogami ochrony środowiska. Przewidziane jest także zobligowanie Mi-nistra Środowiska do wydania rozporzą-dzenia określającego przykładowy wykaz wyrobów, które jednoznacznie uznaje się, bądź nie, za opakowanie. Warto przypo-mnieć, że do tej pory funkcjonował porad-nik pt. „Co jest, a co nie jest opakowa-niem” (był umieszczony na stronie inter-

netowej Minis ters twa Środowiska), opracowany przez Centralny Ośrodek Ba-dawczo-Rozwojowy (COBRO) po wejściu w życie ustawy o opakowaniach. Trzeba przyznać, że pomimo to do dziś wielu przedsiębiorców ma problemy z właści-wym zdefiniowaniem wyrobu, co przekła-da się negatywnie na jakość danych za-wieranych w sprawozdaniach o wprowa-dzo ny c h n a r y n e k o p a ko w a ni a c h . Z punktu widzenia producentów opakowań czy też materiału opakowaniowego, trzeba zwrócić uwagę na proponowany przez ustawodawcę w projekcie ustawy nowy obowiązek spełniania części wymagań zasadniczych (z j. ang. essential require-ments) dotyczący dostawców materiałów opakowaniowych i samych materiałów opakowaniowych, na które dostawca ma wpływ – np. wymóg nieprzekraczania za-wartości metali ciężkich w materiałach opakowaniowych.

z Branża opakowaniowa pod lupąPriorytety Komisji Europejskiej, co wy-

nika z zapisów strategii „EUROPA 2020 Efektywne wykorzystanie zasobów natural-nych” oraz w „Mapie drogowej” do wdroże-nia tej strategii, są jasne: zmniejszenie ilości produkowanych odpadów per capita, wzrost popularności selektywnego zbierania, od-chodzenie od składowania odpadów komu-nalnych, realizacja obowiązku odzysku i re-cyklingu 50 proc. głównych strumieniu od-padów pochodzących z gospodarstw domowych, zakaz odzysku odpadów, które nadają się do recyklingu i rozwój rynków surowców wtórnych poprzez wprowadzenie mechanizmów ekonomicznych. Mimo że na razie nie ma jeszcze konkretnych pomysłów (pojawią się ok. 2014 roku), lawina zmian już ruszyła. Z oficjalnych danych GUS wynika, że w Polsce składujemy prawie 90 proc. zebranych odpadów komunalnych, czyli tych, które powstają m.in. w naszych do-mach. Ilu nie zbieramy, tego nie wiemy. Zużyte opakowania, według statystyk, sta-nowią wagowo ok. 30 proc., a objętościowo nawet ok. 60 proc., odpadów komunalnych.

POZIOMY RECYKLINGU W LATACH 2001-2014

Źródło: Rekopol OO SA

0%5%

2002

Papier

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

7%

13%15%

37%

15%

20%

25%

38%

40%

48%

60%

50%

23%

15%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

Szkło Tworzywa Wielomateriałowe Stal Aluminium Naturalne

OPAKOWANIA WPROWADZONE NA RYNEK [kt]

Źródło: Rekopol OO SA

0

200

Tworzywa Aluminium Stal

2008

Papier Szkło Naturalne

400

600

800

1000

1200

1400

1600

2009 2010 2011


EKOLOGIA

Mamy więc o czym mówić i co robić. Czeka nas potężne wyzwanie infrastrukturalne, zmiana sposobów myślenia oraz naszych osobistych postaw – jako przemysłu, użyt-kowników opakowań i wytwórców odpadów, bo z przeważającej większości produktów i opakowań na końcu całego cyklu powsta-ją odpady. Wszyscy, jako przedsiębiorcy i konsumenci, musimy zacząć zadawać so-bie pytanie „śmieć to odpad czy surowiec?” już na etapie projektowania i przy decyzjach zakupowych. Niewątpliwie przyjdzie nam zapłacić za lata tolerancji szarej strefy, co spowodowało zarówno zaniedbania infra-strukturalne, jak i edukacyjne – wzrosną koszty zagospodarowania odpadów. Tak naprawdę nie wiadomo o ile, bo dziś nie są znane modele, które przyjmą gminy w selek-tywnym zbieraniu odpadów.

z Obudzić królewnyŚpiące królewny – tak o wytwórcach,

objętych zasadą rozszerzonej odpowiedzial-ności producenta, mówią przedstawiciele Komisji Europejskiej, a przemysł opakowań stoi tuż obok. Administracja też ma swoje „za uszami”. Przyszedł czas, żeby wszyst-kich obudzić z błogiego snu. Myślę, że wielu producentów wykorzystujących opakowa-nia, analizując sytuację w kraju i poza jego granicami, zastanawia się już dziś lub wkrót-ce zacznie, czy wprowadzanie na rynek produktów w opakowaniach nieprzydatnych

STAN PRAC LEGISLACYJNYCHI. Nowa Ustawa o gospodarowaniu opakowaniami i odpadami opakowaniowymi Sejm, zakończono I czytanie, realne wejście w życie I kwartał 2013. II. Nowa Ustawa o odpadach Sejm, przed II czytaniem, realne wejście w życie 1 stycznia 2013. III. Nowelizacja Ustawy o utrzymaniu porządku i czystości w gminach 1 stycznia 2012 roku nowelizacja weszła w życie, część przepisów wejdzie w życie w połowie 2013 roku .Wyżej wymienione ustawy będą miały wpływ na system gospodarki odpadami opako-waniowymi zatem wszystkie trzy ustawy powinny być rozpatrywane wspólnie.

do recyklingu ma przyszłość. Teoretycznie zużyte opakowania nieprzydatne do recy-klingu lub nieposegregowane w zmiesza-nym strumieniu odpadów komunalnych można by spalić, czyli obowiązek zagospo-darowania zrealizować nie poprzez recy-kling, ale poprzez odzysk z wykorzystaniem energii, jednak pojawia się kilka „ale”. Po pierwsze – trzeba zrealizować obowiązkowe rosnące poziomy recyklingu dla poszczegól-nych materiałów opakowaniowych. Po dru-gie – w Polsce jest tylko jedna spalarnia odpadów komunalnych i choć powinno ich powstać co najmniej sześć do 2015 roku, już dziś mówi się o upadku projektu budowy spalarni odpadów komunalnych. Po trzecie, można składować na składowiskach, ale właśnie zamykane są te, które nie spełniają norm środowiskowych i jest to najmniej faworyzowany sposób zagospodarowania odpadów zgodnie z hierarchią postępowania z nimi. Metoda ta, choć nie jest wykluczona,

jest najmniej preferowana, więc będzie bardzo droga, ze względu na wzrost stawek za składowanie zmieszanych (nieposegre-gowanych) odpadów komunalnych.

Innowacje, tak chętnie przyjmowane przez działy marketingu i konsumentów, mogą ze środowiskowego punktu widzenia, stać się kreatywną sztuką dla sztuki, a to bardzo droga ekstrawagancja. Jako kraj mamy za sobą bardzo ciekawe doświadcze-nia i ich wyniki, a na koncie sporo popełnio-nych błędów. Czas na wnioski i właściwe, mądre decyzje.

Tytułyi śródtytułyzostałynadaneprzezredakcję.

przyp.red:Wmomencieprzygotowaniaartykułuustawaoodpadachzostałaskiero-wanajużdoSenatui27.listopadabr.zostałauchwalonaprzezSejm.Realnyterminwejściawżycietostyczeń2013r.

zTetra Pak

Logo dla lasuFirma Tetra Pak ogłosiła, że ponad

20 miliardów ich opakowań, sprze-danych na całym świecie w 2012 r., posiadało etykietę sygnowaną lo-

giem Rady Zrównoważonej Gospodarki Leśnej (FSC). Znak ten jest gwarancją, że tektura wykorzystana do produkcji danego wyrobu pochodzi ze specjalnie do tego przygotowanych i kontrolowanych hodow-li. „Wprowadzenie takiego oznaczenia na rynek opakowaniowy ma przyczynić się do ochrony lasów i usprawnienia systemu ich zarządzania na całym świecie. Dlatego zachęcamy wszystkich producentów do korzystania z tego certyfikowanego roz-wiązania” – skomentował Håkan Wirtén, CEO WWF w Szwecji. Po raz pierwszy

symbol FSC pojawił się na opakowaniach Tetra Pak w Wielkiej Brytani w 2007 r. – obecnie jest stosowany w 39 krajach m.in. w Chinach, Stanach Zjednoczonych, Kana-dzie oraz wybranych państwach Ameryki Południowej i Europy. Najwięcej kartonów z FSC znajduje się w Argentynie (1,8 miliar-da, co stanowi łącznie ok. 70 proc. wszyst-kich opakowań firmy w tym regionie) oraz w Beneluksie (1,2 miliarda, 60 proc. ). We-dług badań przeprowadzonych na zlecenie Tetra Pak przez organizację Euromonitor, połowa z ankietowanych 6,6 tys. konsumen-tów przyznała, że brak informacji na opa-kowaniu dotyczącej jego oddziaływania na środowisko wpłynął na ich decyzję podczas zakupu.


EKOLOGIA


EKOLOGIA

zInnowacyjne rozwiązania na targach Poleko

Uno ma przyszłośćTegoroczne targi Poleko jak co roku zgromadziły dużą liczbę zwiedzających, a rozwiązania Tomra Collection Solutions (do niedawna Orwak i Tomra) przyciągnęły sporą liczbę odwiedzających. Na stoisku globalnego dostawcy systemów optymalizujących zagospodarowanie odpadów opakowaniowych mogli oni zobaczyć rozwiązania, które w prosty i ergonomiczny sposób redukują ilość odpadów.

Firma Tomra prezentowała rozwiąza-nia zarówno dla małych, jak i du-żych zakładów przemysłowych oraz urządzenia, które segregują odpady

już u źródła. „Targi są doskonałym miej-scem, aby odwiedzający mogli zobaczyć na żywo nasze urządzenia podczas pracy i prze-konać się o jakości naszych produktów. Największym zainteresowaniem cieszył się automat do przyjmowania pustych opako-wań po napojach – Tomra-Uno” – skomen-towała Magdalena Bratuszewska z firmy Tomra Orwak Polska. Można było również wziąć udział w konkursie z udziałem tego automatu – wystarczyło przynieść puste opakowanie po napoju, pobrać paragon i odpowiedzieć na dwa pytania dotyczące gospodarki odpadami. Urządzenie Tomra Uno jest od dawna popularne w Europie Zachodniej i coraz częściej można je spo-tkać w sieciach handlowych na terenie naszego kraju.

„Targi umożliwiły również spotkanie się z naszymi klientami i porozmawianie na najbardziej nurtujące tematy, m.in. doty-czące nowych obowiązków gmin oraz zmia-ny ustawy o odpadach, która ma wejść w życie w 2013 roku. Te pytania padały nie tylko ze strony instytucji czy firm zajmują-cych się selektywną zbiórką odpadów, ale także ze strony firm z innych branż” – sko-mentowała Magdalena Bratuszewska. Pro-ducent automatów do sprzedaży zwrotnej przedstawiał zainteresowanym również dobre praktyki z innych krajów, gdzie uda-ło się efektywnie rozwiązać problem recy-klingu odpadów.

z Głośno o odpadachIdealną okazją do rozmów było również

XII Forum „Dobre praktyki w gospodarce odpadami”, zorganizowane 22 listopada

br., gdzie zostały szczegółowo omówione rozwiązania efektywnie działające u na-szych skandynawskich sąsiadów, znanych ze swojego zaangażowania w ochronę

Recykling na kółkachW centralnej części Holan-dii, na ulicach miasteczka Apeldoorn widać mobilny automat do recyklingu bu-telek i puszek – Eco Squad. Rozwiązanie to jest dedy-kowane zarówno prywat-nym, jak i publicznym in-stytucjom. Główną zaletą ciężarówki z wbudowany-mi automatami jest możliwość oddziaływania akcji promujących segregację śmieci na szerszą skalę oraz szansa wypożyczenia mobilnej platformy na różnego rodzaju impre-zy okolicznościowe. Każdy uczestnik akcji, który wrzuci do Eco Squadu swoje zużyte opakowania może liczyć na rekompensatę. Czy taki bodziec wystarczy, aby zmienić postawy Holendrów? Popularność filmu promującego Eco Squad na portalu Youtube mówi sama za siebie.

TYP ROZWIĄZANIA

MOBILNY AUTOMAT DO RECYKLINU

RODZAJ ZBIERANYCH OPAKOWAŃ

ILOŚĆ ZBIERANYCH PRZEZ MASZYNĘ POJEMNIKÓW

ok 220 000 DZIENNIE W ZALEŻNOŚCI OD PROJEKTU

NAGRODA

BONY, LOTERIA, PIENIĄDZE LUB DROBNE UPOMINKI

MagdaNowakzTomraOrwakPolskawyjaśniaobsługęautomatówRVMTomraUNOnaXIIForum„Dobrepraktykiwgospodarceodpadami”.

©M

arci

n K

ańto

ch

MinisterAndrzejJagusiewicz(pierwszyz lewej)i StanisławKalinowski,WiceprezydentLublina,napierwszejw PolsceprezentacjiautomatuUNOpodczasEcoForumwLublinie.


EKOLOGIA

środowiska naturalnego. Thor Sverre z Minnesjord wraz z Anną Larsson, Green Business Norway, wyjaśniali tajemnice organizacji zintegrowanego i zrównoważo-nego systemu gospodarki odpadami w Norwegii. Na temat przetwarzania od-padów biodegradowalnych w biogazowni z odzyskiem energii (paliwo samochodo-we) i składników odżywczych (kompost) w aglomeracji Oslo w ypowiadał się Torbjørn Leidal, EGE oraz Håkon Rognlien, Cambi AS. Czym jest kofermentacja osa-dów ściekowych z frakcjami odpadów or-ganicznych tłumaczyła Beata Szatkowska z Norweskiego Centrum Technologii Wody Aquateam. Możliwości odzysku i recyklin-gu frakcji materiałowych z odpadów ko-munalnych od strony teoretycznej przed-stawił Mariusz Rajca z Tomra Sorting So-lutions, a prak tyczne zastosowanie automatów do zbiorki opakowań po napo-jach jako narzędzia reklamy i edukacji zaprezentowała Magda Nowak z Tomra Orwak Polska. Aby pokazać uczestnikom Forum narzędzia edukacyjne, jakimi dys-ponują automaty, w trakcie lunchu zorga-nizowano loterię edukacyjną z udziałem automatów UNO.

REVERSE VENDING

www.tomra.com

COMPACTION

ORWAK – lider w pro-jektowaniu systemów gospodarki odpadami. Na świecie pracuje blisko65 000 naszych urządzeń. Asortyment Orwakobejmuje kilkadziesiątmodeli belownic, kompaktorów, pras

brykietującychi belownic horyzontal-nych. Dostarczamy Tobiekompleksowe rozwiązaniasprzyjające zwiększeniurentowności gospodarkiodpadami i poprawie stanu środowiska natural-nego.

Każdego dnia eliminujemy negatywne skutki 45 000 transportów drogowych

Blisko 30 miliardów odzyskiwanych opakowań rocznie

Tomra – lider w zakresie projektowania i dys-trybucji automatów do odzysku opakowań po napojach. Ponad 67 000 urządzeń zainstalowanych na świecie przyjmuje przeszło 30 miliardów

pustych puszek i butelek rocznie. Naszawiedza i wieloletnie doświadczeniepomaga Tobie efektywniezarządzać zasobami.

Dobry przykładOd czterdziestu lat firma Averda rozwiązywała w pojedynkę problem odpadów w stoli-cy Libanu. Obecnie kontynuuje swoją misję w porozumieniu z Nestlé Waters oraz siecią supermarketów Spinneys. Wspólnymi siłami firmy promują edukację ekologiczną spo-łeczeństwa pod hasłem „Protect Libanon – Recycle today” w połączeniu z lokalizacją automatów RVM (Reverse Vending Machines) w wybranych punktach sprzedaży. Ma-szyny zostały umieszczone przy wejściu do sklepów i przyjmują zarówno zużyte butelki PET, jak i aluminiowe puszki, w zamian za które mieszkańcy otrzymują rekompensatę mającą ich zachęcić do zmiany nawyków segregacji śmieci. Kolejnym projektem pod egidą Averda jest akcja „Razem dla zielonej przyszłości”, prowadzona wraz z agencją reklamową Hypermedia, która promuje powierzchnię reklamową na automatach RVM wśród firm, jako innowacyjne narzędzie komunikacji z konsumentami. W ten sposób przedsiębiorcy nie tylko budują swój wizerunek jako marki zaangażowanej społecznie, ale również mają szansę dotrzeć do większej liczby odbiorców w jednym miejscu. Łącz-nie 600 maszyn Tomra zostanie wykorzystanych w tych i wielu innych projektach Aver-da na terenie państw członkowskich GCC (Rada Współpracy Zatoki Perskiej) do końca 2013 r.

TYP ROZWIĄZANIA

RECYKLING W MIEJ-SCACH PUBLICZ-NYCH

RODZAJ ZBIERANYCH OPAKOWAŃ

ILOŚĆ ZBIERANYCH PRZEZ MASZYNĘ POJEMNIKÓW

MIESIĘCZNIE – OK 10 500

NAGRODA

RÓŻNE FORMY REKOMPENSATY WSPIERANE PRZEZ NESTLE

©M

arci

n K

ańto

ch

zSystem Kodak Flexcel NX w drukarni Ecor Product

Aniloks rządzi

PACKAGiNG PoLSKA: W tym roku mijają 22 lata od momentu powsta-nia firmy Ecor Product. Jak wyglądał ry-nek opakowań giętkich w 1990 roku, kie-dy to zdecydowali się Państwo na urucho-mienie przedsiębiorstwa?

Bartosz olejniczak: Początki, jak to zwykle bywa w przypadku budowy przedsię-biorstwa od podstaw, nie były łatwe. Rynek opakowań giętkich w Polsce dopiero się rozwijał, wiele aspektów technicznych było niejasnych, a firmy bazowały często na

Drukz wykorzystaniemsystemuKodakFlexcelNXcharakteryzujesię,wedługekspertów,jakościązbliżonądorotograwiuryi offsetu.Nazdjęciugrafiksprawdzajakośćwydrukuzapomocąspektrofotometru.

Dwadzieścia lat temu druk fleksograficzny był w Polsce, kolokwialnie mówiąc, w powijakach. Tym większe wrażenie robi imponujący rozwój tej technologii pod względem jakości i produktywności w przeciągu ostatnich lat. O najnowszych rozwiązaniach w druku fleksograficznym i o tym, jak kształtował on rynek kiedyś i dziś opowiada Bartosz Olejniczak, specjalista ds. handlu i marketingu w firmie Ecor Product – drukarni fleksograficznej specjalizującej się w produkcji opakowań giętkich dla przemysłu spożywczego, kosmetycznego oraz farmaceutycznego.

przestarzałych maszynach pakujących. Sporo wysiłku wymagało pozyskanie w krót-kim czasie stosownej wiedzy, stworzenie odpowiedniego zaplecza surowcowego oraz nawiązanie współpracy z dostawcami i kon-trahentami, którzy również dopiero rozpo-czynali swoją przygodę z opakowaniami. Okres ten wiązał się z niezliczoną liczbą wyjazdów służbowych, testów, dyskusji oraz wspólnych spotkań roboczych z klientami. Ostatecznie udało się przezwyciężyć począt-kowe trudności i tak, wraz z ewolucją pol-skiego rynku opakowań, rozwijała się firma

Ecor Product, co widać na przykładzie sprze-dawanych wolumenów oraz poczynionych inwestycji. Na marginesie dodam, że wśród naszych pracowników znajdują się osoby, które są związane z firmą od samego począt-ku i wniosły swoją wiedzę, zaangażowanie i doświadczenie w rozwój spółki.

PACKAGiNG PoLSKA: Jak firma oraz zakres oferowanych przez nią usług rozwijały się na przestrzeni tych „dziestu” lat?

Bartosz olejniczak: We wczesnych latach przedsiębiorstwo funkcjonowało jako firma usługowa, ale już w 1995 roku wyspe-cjalizowało się w samodzielnej produkcji wieczek aluminiowych, a także nadrukach na laminatach aluminiowo-pergaminowych. Ważnym krokiem milowym było rozpoczęcie współpracy z firmą Tetra Pak w 1996 roku i wprowadzenie na rynek materiału przyja-znego środowisku Ecor FPO Wrap z więk-szościowym udziałem minerałów. Firma postawiła sobie wtedy nowe cele i określiła misję, którą jest wprowadzanie i promowa-nie opakowań przyjaznych środowisku. Przedsięwzięte inwestycje, które pozwoliły samodzielnie zadrukowywać materiały opa-kowaniowe, wynikały z dużego potencjału polskich firm – szczególnie w sektorze mle-czarskim – oraz strategii firmy Ecor Product nastawionej na ciągły rozwój. W kolejnych latach park maszynowy był regularnie roz-budowywany i unowocześniany, m.in. o la-minator do produkcji folii barierowych oraz laminatów z drukiem wewnętrznym. Taką decyzję determinował rynek, który oczeki-wał bardziej wyspecjalizowanych opakowań, o wymagających parametrach technicznych


DRUK

oraz jednocześnie zabezpieczających za-druk, co jest możliwe stosując druk między-warstwowy. Ponad 20 lat działalności to bardzo długi okres zwłaszcza dla firm opa-kowaniowych. Sukces firmy Ecor tkwi w cią-głym śledzeniu rynku, branży, konkurencji i reagowaniu na te zmiany m.in. kolejnymi inwestycjami. Obecnie jesteśmy świeżo po wdrożeniu systemu Kodak Flexcel NX, który pozwala na sprostanie wymaganiom klien-tów pod względem jakości druku.

PACKAGiNG PoLSKA: Zapewne są to wysokie wymagania. Jakie plany wiążą Państwo z technologią Flexcel NX?

Bartosz olejniczak: Nowy system Kodak został u nas wdrożony we wrześniu br. i wraz z zakupem kolejnej nowej maszyny drukarskiej mamy możliwość osiągnięcia jakości zarezerwowanej wcześniej tylko dla druków rotograwiurowych, co potwierdzają również opinie ekspertów. Wprowadzony system pozwala na uzyskanie m.in. większej liniatury druku, większej ostrości i rozpięto-ści tonalnej kolorów, co w konsekwencji prowadzi do lepszego odzwierciedlenia ob-razu. Taka technologia nie tylko pozwoli nam osiągnąć jeszcze wyższą jakość zadruku, ale także przyspieszyć produkcję matryc oraz zwiększyć prędkość druku. Otwierają się obecnie przed nami nowe możliwości i sta-ramy się zainteresować naszymi wydrukami sektory i firmy, które do tej pory były trudno osiągalne, również poza granicami Polski. Obecny rynek jest bardzo wymagający, dlatego tak ważna jest jakość produktów, szybkie, nowoczesne technologie oraz opty-malizacja zarządzania. Staramy się sprostać tym wyzwaniom poprzez kolejne wdrożenia.

PACKAGiNG PoLSKA: Zapewne obserwują Państwo różne trendy techno-logiczne na rynku. W jaki sposób Ecor Product dostosowuje się do nich?

BartoszOlejniczakprzynaświetlarceKodakFlexcelNXz płytąfotopolimerową.

Bartosz olejniczak: Ostatnie lata charakteryzują się znaczną ewolucją projek-tów graficznych dostarczanych przez na-szych partnerów, nawet jeżeli dotyczy to produktów pierwszej potrzeby i oferowa-nych pod markami prywatnymi sieci han-dlowych. W opakowaniach aktualnie bardzo ważną rolę pełni obraz, co wiąże się z od-wzorowaniem i obróbką dużej ilości zdjęć. Na taką sytuację wpływa fakt, że wymogi marketingowe są coraz większe. Wiele lat inwestycji i korzystania ze środków funduszy europejskich pozwoliły przedsiębiorstwom oferować również produkty w innowacyj-nych opakowaniach, potrzebujących wyso-kiej jakości ekspozycji wizualnej, która ma często umiejscowić taki produkt w świado-mości konsumenta jako wyrób z segmentu premium. Obecnie, poprzez system Kodak Flexcel NX, jesteśmy gotowi na wyzwania ze strony rynku pod kątem jakości druku,

a z wykorzystaniem laminatora możemy także sprostać trendom technologicznym, produkując np. wysokiej klasy folie nakryw-kowe wersji „łatwo-otwórz” lub „otwórz-za-mknij”. Ecor jest spółką nowoczesną, która podąża również za wymogami jakościowymi oraz zarządzania. Działamy od wielu lat w oparciu o Zintegrowany System Zarządza-nia Jakością ISO 9001 oraz HACCP, a także system informatyczny do zarządzania pro-dukcją, dlatego nasze procesy produkcyjne są pod stałym bezpośrednim nadzorem. Optymalizujemy pracę na wszystkich eta-pach produkcji, usprawniliśmy procesy przetwarzania zleceń, sprawdzamy poziomy opłacalności i również dzięki temu możemy szybko reagować w przypadku pojawiają-cych nieprawidłowości.

PACKAGiNG PoLSKA: Dziękuje-my za rozmowę.


DRUK

zEkologiczny cykl logistyczny Cartonplast

Recykling na kółkach

Tworzywo, z którego wykonane są przekładki gwarantuje trwałość i możliwość ich wielokrotnego uży-cia. Zniszczone przekładki zostają

poddane recyklingowi i wykorzystane na nowo, eliminując tym samym koszty ich składowania oraz zwalniając miejsce w ma-gazynie przez włączenie wszystkich palet z przekładkami w wewnętrzny system Pool. W praktyce wygląda to tak, że są one wysy-łane z Cartonplast (CPL) do producenta opakowań, a wracają do CPL po napełnieniu tychże opakowań produktem.

z Reliable-Reusable-RecyclableInnowacyjny system, opierający się na

trzech zasadach: Reliable-Reusable-Re-cyclable, powstał w latach 80. jako odpo-wiedź na zapotrzebowanie rynku na roz-wiązanie ułatwiające bezpieczny transport i nie angażujące producentów w działania logistyczne. Po wprowadzeniu bowiem polipropylenowych przekładek Cartonplast w 1978 r., klienci firmy zaczęli coraz gło-

Bezpieczny, ekonomiczny i ekologiczny transport pojemników ze szkła, metalu i tworzyw sztucznych? To Pool-System Grupy Cartonplast – inteligentny cykl wynajmu polipropylenowych przekładek do transportu opakowań do napojów. O jego unikalnych zaletach można było się przekonać podczas targów Taropak 2012.

śniej mówić, że potrzebny jest jeden, zin-tegrowany system wynajmu, który pozwo-liłby im na skupieniu się na głównym trzo-nie swojej działalności. Wymóg uwolnienia klientów od problemu składowania zuży-tych przekładek oraz zarządzania proce-sem wymiany materiału był bodźcem do opracowania systemu, który znacząco wpłynął na rozwój firmy. Od czasu rozpo-częcia działalności w 1967 r. w Canevie we Włoszech, Cartonplast jest obecny w po-nad 10 krajach na 3 kontynentach.


CyklPool-Systemrozpoczynasięw momencie,kiedyczyste,posortowaneprzekładkiopuszczająmagazynyCPLi trafiajądoproducentaopakowań,któryukładabutelkilubpuszkinapaletachz przekładkami.Następniepotransporcieopakowańdofirmwypełniającychpojemnikiproduktem,przekładkirazemz paletamisąodbieraneprzezCPL,dokładnieczyszczonei wracajądoobiegu.

Plastikoweprzekładkizapewniająbezpiecznytransportopakowań,wydajnośći przejrzystośćkosztów.

TECHNOLOGIA

PrzekładkiCartonplastsądokładnieczyszczonei sprawdzaneprzedponownymużyciem.

z Przekładkowy leasingKlienci Cartonplast korzystający z Pool-

System doceniają koncepcję logistyczną opartą na wynajmie, dzięki przejrzystej strukturze kosztów, które można uwzględnić w długookresowym planowaniu. Dodatkowo użytkownicy Pool-System mogą sprzedawać swoje własne materiały opakowaniowe CPL, uwalniając zamrożony kapitał obrotowy i inwestując te środki bez dodatkowych bieżących kosztów eksploatacyjnych. Jedną z firm korzystających z przekładek Carton-plast oraz innowacyjnego systemu logi-stycznego jest oddział Huty Szkła „Orzesze” Pol-Am-Pack. Przekładki wraz z wyrobami gotowymi wysyłane są do odbiorców z bran-ży piwowarskiej, zlokalizowanych na terenie Polski i wielu krajów europejskich. „Pozy-tywnie oceniamy funkcjonujący system obrotu przekładkami plastikowymi, jak rów-nież walory użytkowe tego rodzaju opako-wania” – skomentowała Maria Kulawiak, kierownik działu administracji sprzedaży w firmie Pol-Am-Pack S.A. z Krakowa, na-leżącej do Grupy Kapitałowej Can-Pack. „Do największych zalet plastikowych przekładek należy czystość mikrobiologiczna, stabil-ność i wytrzymałość. Doceniamy również możliwość foliowania partii produktów na paletach, zabezpieczając je dodatkowo

przed zanieczyszczeniem, oraz fakt, że dzię-ki zaokrąglonym brzegom folia obkurczają-ca nie ulega uszkodzeniu” – dodała Elżbieta

Wendzonka, procurement manager w firmie Ardagh Glass, również korzystającej z roz-wiązania Cartonplast.


TECHNOLOGIA

Cartonplast Polska Sp. z.o.o.ul. Bażantów 1, PL-40663 Katowicetel. +48 32 352 92 92 [email protected]

WIODĄCY DOSTAWCA ROZWIĄZAŃ ZAPEWNIAJĄCYCH BEZPIECZEŃSTWO W TRANSPORCIE

zInnowacyjne rozwiązania Denipro

Fortuna łożyskiem się toczy

Tarcie jest przebiegłe. Z jednej strony tak ułatwia nam życie, że nie wyobrażamy sobie, jak moglibyśmy bez niego funkcjonować – chociażby poruszać się czy zatrzymywać. Z drugiej jednak strony stanowi dla nas sporą przeszkodę: spowalnia ruch i powoduje straty energii. Gdybyśmy żyli w przestrzeni kosmicznej, gdzie tarcie nie istnieje… Jesteśmy jednak Ziemianami – istotami, które są od niego całkowicie zależne.

Tarcie daje nam się we znaki na każdym kroku. Posłużmy się przy-kładem z dziedziny transportu i lo-gistyki. W transporterach, które są

konstruowane w oparciu o pas modułowy, największym problemem jest silne tarcie ślizgowe na wewnętrznej stronie każdego łuku. W efekcie tego transporter często ulega awarii , ponieważ szybko zużywają się elementy mechaniczne, np. ślizgacze na łukach. Poza tym do obsługi linii transpor-tującej potrzeba dużej ilości energii, co jednak wcale nie przekłada się na zawrotną prędkość urządzenia. Im większe obciążenie transportera, tym wyższa awaryjność. Usprawnienie linii transportującej wiąże się

z kolei z koniecznością jej rozbudowy. Zwięk-sza się liczba punktów transferowych, silni-ków napędowych, przekładni, ślizgaczy czy elektroniki sterującej, a to z kolei oznacza wyższe koszty instalacji i obsługi. Czy nie ma wyjścia z tego impasu?

z Płaskie znaczy lepszeJuż w 2008 roku firma Denipro pokazała

na targach logistycznych CeMAT rozwiąza-nie, które zrewolucjonizowało transport we-wnętrzny. Płaskie łożysko pod nazwą deniroll powstało we współpracy z Uniwersytetem Technicznym w Chemniz, w centrum badaw-

czo-rozwojowym szwajcarskiego holdingu WRH, do którego należy Denipro. Dlaczego deniroll jest uznawane za przełomowy pro-dukt? Niweluje ono zjawisko tarcia, zmienia-jąc tarcie ślizgowe na toczne (tak jak w tra-dycyjnych łożyskach). Poprawia to parametry w tak zasadniczy sposób, że znacząco usprawnia transporter. Nie ma przy tym po-trzeby dokonywania żadnych dodatkowych modyfikacji i ingerowania w konstrukcję linii transportującej. Dla przykładu: zastosowanie łożysk deniroll o współczynniku tarcia 0,05 w 20-metrowym przenośniku spiralnym z sze-ścioma krzywiznami po 90° obniża zużycie energii aż o 60 proc. Co więcej, wymaga za-stosowania jednej jednostki napędowej za-

Jacek Golicz

Płaskiełożyskodenirollniwelujezjawiskotarcia,zmieniająctarcieślizgowenatoczne,coznaczącopoprawiaparametrytransportu.

FirmaDeniprooferujekompletnesystemytransporteróworazniezależneelementy,którewspomagająjużzainstalowanelinietransportujące.

Innowacyjnydywanrolkowydenirugjestmontowanypodpasemmodu-łowym,copozwalanazredukowanietarciai transportciężkichproduktów.


TECHNOLOGIA

miast trzech i eliminuje potrzebę stosowania punktów transferowych.

W dłuższej perspektywie deniroll po-zwala obniżyć koszty eksploatacyjne. Mniej-sze zużycie energii, rzadsze przeglądy i re-zygnacja z drogich ślizgaczy to tylko niektó-re źródła oszczędności. Transportery oparte o płaskie łożyska są również bardziej ela-styczne, nie ma bowiem ograniczeń projek-towych związanych z liczbą łuków. Warto podkreślić, że deniroll można zastosować do każdego typu transportera modułowego, bez względu na rodzaj pasa, jego długość czy parametry pracy. Co zrobić, jeśli chcemy unowocześnić transport wewnętrzny niż-szym kosztem? Nie trzeba inwestować w nowe linie transportujące, ponieważ de-niroll można zainstalować także na już pra-cujących transporterach. Firma Denipro zadbała także o to, by deniroll znalazło jak najszersze zastosowanie w transporcie i lo-gistyce. Płaskie łożyska mogą być stosowa-ne do każdego rodzaju produkcji, także w produkcji spożywczej i aseptycznej.

z Idzie jak po dywanieIm większe obciążenie, tym wyższym

wymaganiom musi sprostać transporter. Jednakże nie we wszystkich przypadkach można zastosować standardową linię trans-portującą z pasem modułowym. Przeszkodą jest jej ograniczona zdolność do przenosze-nia obciążeń. Problem ten pozostawał nie-rozwiązany do 2010 roku, kiedy to firma De-nipro pokazała na paryskich targach Embal-lage innowacyjny dywan rolkowy denirug. Składa się on z kilku sekcji klatek z rolkami – dokładnie takich samych jak w przypadku deniroll – połączonych w jeden element sta-nowiący gotowy produkt. Denirug umieszcza się pod pasem modułowym, co redukuje tarcie (nawet dziesięciokrotnie!) i pozwala na

wygodny transport przedmiotów o dużej wadze. Rozwiązanie Denipro sprawia, że transport dużych obciążeń staje się znacznie bardziej wydajny. Dzieje się tak dlatego, że transporter może pracować z większą pręd-kością, zużywając mniej energii niż tradycyj-na linia z łożyskami ślizgowymi. Przykładem zastosowania elementu denirug jest moduł stanowiący produkt końcowy, który służy jako samodzielny element transportowy. Umożliwia on ręczny transport takich produk-tów, jak palety, beczki czy role papieru o mak-symalnej wadze 2 t.

z Spiralą do celuDzięki płaskim łożyskom można już wy-

godnie i wydajnie transportować ciężkie przedmioty na prostych odcinkach. Przemysł zmaga się jednak także z wyzwaniami, jakie stawia transport lekkich i małych produktów w pionie. Firma Denipro postanowiła zająć się również i tym problemem. Rok po premie-rze dywanu rolkowego światło dzienne ujrzał inny produkt oparty na technologii denirug. Urządzenie pod nazwą deniconda zapocząt-kowało nową erę w dziedzinie transporterów spiralnych. Standardowo deniconda wytrzy-muje obciążenie rzędu 10 kg/m, przy czym waga pojedynczego opakowania może być wyższa (bez kumulacji). Transport za pośred-nictwem transportera spiralnego z pasem modularnym odbywa się w górę i w dół, a opcjonalnie również w trybie rewersyjnym, z prędkością do 1 m/s.. Deniconda to rozwią-zanie, które można idealnie dopasować do potrzeb klienta, dobierając wymiary drogi transportowej, wznios, szerokość pasa i geo-metrię wejścia/wyjścia. Uniwersalny charak-ter transportera stwarza możliwość wykona-nia specjalnej wersji Inox do stosowania w przemyśle spożywczym. Jest to w pełni zmywalny wariant linii transportującej, za-

Transporterspiralnydenicondadajewielemożliwościwtransporcieproduktówwpionie.ZmywalnawersjaInoxjestprzeznaczonadlaprzemysłuspożywczego.

NajnowszymproduktemDeniprojestultrapłaskisystemtransportowydenimove,wktórymzastosowanoelementydenirug.

pewniający bezpieczeństwo i higienę. Co więcej, deniconda jest urządzeniem typu plug-and-play, co ułatwia instalację i rozpo-częcie użytkowania. Dodatkowym atutem jest fakt, że system pracuje bezobsługowo i nie wymaga częstego serwisowania.

z Nowa definicja ruchuCzy można sobie wyobrazić jeszcze

większe udogodnienia w transporcie? Firma Denipro udowadnia, że możliwości nie zo-stały jeszcze wyczerpane. Na tegorocznych targach LogiMAT w Stuttgarcie producent zaprezentował swoje najnowsze rozwiązanie pod nazwą denimove. Jest to automatyczny system transportowy, który można ustawić bezpośrednio na podłodze. Podobnie jak w przypadku transportera deniconda zasto-sowano tu elementy denirug. Pozwala to na przenoszenie dużych obciążeń przy niewiel-kim nakładzie energii. Jednocześnie system zapewnia wysoką prędkość – nawet do 30 m/min. Transporter denimove jest płaski, co stanowi jego niewątpliwą zaletę – kom-paktowa budowa sprawia, że system można zainstalować niemal wszędzie. Urządzenie posiada regulowane nóżki. Można dopaso-wać go do indywidualnych potrzeb, dobie-rając wersje o różnej szerokości i długości.

Jak widać, produkty Denipro to rozwią-zania, które stanowią lekarstwo na najwięk-sze bolączki transportu wewnętrznego. Szwajcarska firma oferuje zarówno komplet-ne systemy transporterów (np. denirug, deniconda czy denimove), jak i komponenty służące do budowy i usprawnienia już ist-niejących urządzeń transportowych (deni-roll, denirug). Importerem produktów Deni-pro w Polsce jest firma Ferag Polska, która współpracuje na terenie kraju z dystrybuto-rami i system integratorami tworzącymi sieć sprzedaży produktów Denipro.


TECHNOLOGIA

zAluminium alternatywą dla szkła

Puszka winaKoneserzy wina, przywiązani do

szklanych butelek i zamknięć z kory dębu korkowego, wyśmiali w 2009 r. pomysł na sprzedaż al-

koholu w puszkach. Jednak wbrew ich opi-nii rynek wina w tym niestandardowym opakowaniu się rozwija – według prognoz producentów puszek do napojów w 2013 r. zostaną sprzedane kolejne 200 mln opako-wań z czego 60 proc. trafi do sektora pro-duktów wina gazowanego. Amerykański producent wina, Southwest Wines of De-ming, podążając tym trendem wprowadził na rynek koktajl na bazie gazowanego wina i soku pomarańczowego w puszce. Napój Soleil Mimosa jest sprzedawany w 187 ml aluminiowym opakowaniu od Ball Corpora-tion podlegającemu w całości recyklingowi.

Nowy produkt jest de-dykowany rynkowi RTD i ma odpowiadać na zapotrzebowanie na orzeźwiające drinki w pojemniku, który można ze sobą wszę-dzie zabrać. „Alumi-niowe puszki są ideal-nym rozwiązaniem dla konsumentów, po-nieważ są łatwe w tra-snporcie, w 100 proc. przetwarzalne, zapewniają smak na dłużej i wydłużają życie produktu na półce sklepo-wej” – podsumował Robert M. Miles, wice-prezes amerykańskiego oddziału metalo-wych opakowań do napojów Ball.


zReady to Kiss w wykonaniu Rexam

Jednym gestemDyskretne poprawienie makijażu

ust bez odwracania uwagi od in-nych czynności z reguły nie jest proste – zwłaszcza, gdy wymaga

to użycia obu rąk, siedząc za kierownicą lub spiesząc się na spotkanie. Specjalnie na te potrzeby współczesnych, aktywnych kobiet firma Rexam stworzyła szminkę Ready to Kiss. Jej opakowanie w formie sztyftu umożliwia otwarcie szybkim ru-chem jednej ręki, co decyduje o wygodzie jej użytkowania nawet w największym po-śpiechu. Pomysł na pomadkę o nowocze-snym wyglądzie i szybkiej, sprawnej obsłu-dze pozytywnie wpłynął na wizerunek marki wśród konsumentek należących tak zwanej generacji 24/7 – pokolenia młodych kobiet skupionych na karierze i żyjących w biegu. Integralna budowa sztyftu w jed-nym ruchu łączy dwa etapy – otwarcie opakowania i wysunięcie wkładu. Mecha-

niczne usprawnienie zapewnia funkcjonalność kosmetyku, a szty f t w opatentowanym kształcie łezki pozwala na pre-cyzyjną aplikację i podkreśle-nie konturów warg. Opakowa-nie odpowiednie jest dla szmi-nek o twardej, jak i miękkiej formule – nadaje się więc dla coraz bardziej popularnych sztyftów o wielofunkcyjnym działaniu: nawilżającym, od-mładzającym, chroniącym przed mrozem lub promienio-waniem UV. Ergonomia produk-tu i gotowość użycia go w każ-dej sytuacji skutecznie przema-wiają do konsumentek, tak samo jak elegancki design, idą-cy z duchem czasu i odpowia-dający kobiecej estetyce.


11. Międzynarodowe Targi dystrybucji, transportu materialów i przepływu Informacji

19-21 lutego 2013 Neue Messe Stuttgart, Niemcy

Topevent w sercu Europy

Zamów informacje

dla wystawców!

Skoncentrowani na intralogistyceTu prezentujemy Innowacje

Tel.: +49 (0)89 32391-253www.logimat-messe.de

zKarma dla zwierząt w pojemniku IML

Ptak w wiaderku

zOpakowanie do mleka podbija amerykańskie supermarkety

Spokój mam

Plast – Box zaopatruje producentów karm dla ptaków w opakowania od wielu lat. Do tej pory były to wiadra albo pozbawione zdobień, albo

zdobione nadrukiem offsetowym. Przeło-mem w dotychczasowym portfelu zamó-wień stało się nawiązanie współpracy z nie-miecką firmą Welzhofer, dla której słupska spółka przygotowała 20 tys. prostokątnych wiaderek o pojemności 5 l zdobionych trze-ma wariantami etykiet IML. „Podpisanie kontraktu poprzedziło bezpośrednie spotka-nie z klientem w maju br. podczas odbywa-jących się w Norymberdze największych w Europie targów artykułów zwierzęcych

Według badań Cornell University, fluorescencyjne świa-tło w sklepach spożywczych rozkłada witaminę A i B2 (ryboflawinę) w butelkowanym mleku oraz psuje jego smak już po 2 godzinach od wystawienia na półkę.

Odpowiedzią na ten problem ma być nowy, nieprzezroczysty po-jemnik na mleko – Pure Protect Bottle – firmy Lehigh Valley Dairy

Farms. Opakowanie amery-kańskiego producenta nabia-łu posiada grubszą powłokę blokującą dostęp światła do produktu zachowując świeży smak i właściwości odżyw-cze na dłużej. Zdaniem dy-rektora generalnego firmy z Pensylwanii, Franka Mariel-lo, innowacyjny pojemnik Pure Protect ma wyelimino-wać ryzyko zatrucia i zapew-nić produkt najwyżej jakości, a tym samym uspokoić rodzi-ców, których dzieci piją mle-ko na co dzień.

„InterZoo”. Firma Welzhofer zdecydowała się na współpracę ze względu na wysoką jakość naszych opakowań oraz innowacyjne podej-ście do procesu produkcji. Gotowe pojem-niki opuściły naszą fabrykę pod koniec września br. i będą dostępne na terenie Niemiec” – skomentował Artur R. Skoniecz-ny, dyrektor sprzedaży eksportowej Plast- Box SA. Gwarantowana szczelność wiade-rek słupskiej spółki, bezpieczeństwo pod-czas transportu oraz niższe koszty produkcji sprawiają, że opakowania Plast – Box są ciekawą alternatywą wobec foliowych lub szklanych pojemników, wykorzystywanych standardowo dla karmy dla ptaków.



Producent wysoko przetworzonych etykiet, opakowań kar-tonowych oraz materiałów promocyjnych dla szeroko po-jętego przemysłu spożywczego, przeszedł długą drogę od końca lat osiemdziesiątych do gospodarki wolnorynkowej.

W ciągu tych ponad dwudziestu lat Multipress zwiększył 10-krotnie liczbę zatrudnionych pracowników do ponad 100-osobowego zespo-łu, a dzięki stałej modernizacji parku maszynowego oraz otwarciu na innowacje jest dzisiaj jedną z najnowocześniejszych firm poligra-ficznych w Polsce ze 100 proc. udziałem kapitału rodzimego. W 2003 roku drukarnia, jako jedna z pierwszych firm poligraficznych w Pol-sce, wprowadziła system zarządzania i nadzoru jakości ISO 9001. W tym samym roku uzyskała również certyfikat Print Partnera Drukarni R.R.Donneley w Krakowie, największej drukarni w Polsce będącej oddziałem największej firmy poligraficznej na świecie.

z Siedziba z historiąPrzez blisko 17 lat drukarnia miała swoją siedzibę w zaadaptowa-

nych budynkach produkcyjnych na terenie krakowskiego Zabłocia (w miejscu dawnej fabryki Emalia Oskara Schindlera). Jednak uchwa-lony przez Radę Miasta Krakowa we wrześniu 2006 r. plan zagospo-darowania tego obszaru spowodował potrzebę poszukania nowej lokalizacji. Wybór padł na położoną w gminie Liszki miejscowość Morawica, której zaletami jest bliskość autostrady A4 oraz podkra-kowskiego lotniska Balice. Nowy obiekt ma 5.226 m2 powierzchni użytkowej, z czego sama powierzchnia hali produkcyjnej wraz z ma-gazynem wysokiego składowania wynosi 3.378 m2. Uroku nowej siedzibie dodaje też fakt, że znajduje się na stanowisku archeologicz-nym Aleksandrowice II i podczas budowy odkryto na jej terenie liczne ślady osadnictwa z okresu od neolitu po średniowiecze. Inwe-stycja w nową siedzibę kosztowała firmę ponad 39 mln złotych i zo-stała współfinansowana ze środków unijnych w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, Działanie 4.4. Drukarnia oficjalnie rozpoczęła pracę w nowej siedzibie w lipcu 2012 r.

z Koncert maszynMultipress jest drukarnią opakowaniową wysokonakładową,

stosującą technologię druku offsetowego i fleksograficznego. Swoje opakowania firma przygotowuje na zróżnicowanych podło-żach od papierów i kartonów, po folie polipropylenowe OPP czy IML. Oczkiem w głowie zarządu jest jeden z najnowocześniejszych parków maszynowych w Polsce, wyposażony w sześciokolorowe maszyny offsetowe Heidelberg serii XL 75 formatu B2 oraz

zNowa siedziba drukarni Multipress

Wawel poligrafiiKrakowska drukarnia Multipress będzie w przyszłym roku obchodzić 25. lecie swojej działalności. Nie ma chyba lepszej okazji do podsumowań ostatnich lat, które zmieniły oblicze polskiej poligrafii, a także samą drukarnię.

Drukarnia Multipress może się pochwalić wieloma osiągnię-ciami branżowymi; w 2010 otrzymała nagrodę Złoty GRYF za najwyższą jakość etykiety czteroelementowej na wino oraz Grand Prix 2010 za etykietę na wino DAOS Cabernet. Z kolei w 2012 Złoty GRYF przyznano drukarni za opakowanie bombonierki Magnat – Chocolate Treasure z nadrukiem. Jednak firma jest znana nie tylko z sukcesów w dziedzinie poligrafii – w 2007 r. zarząd drukar-ni został odznaczony przez prezydenta Miasta Krakowa nagrodą Honoris Gratiae za wkład w rozwój poligrafii małopolskiej, a rok później nagrodą Mecenas Kultury Krakowa 2010.

PrezesAndrzejRabenda(pierwszyz lewej)i wiceprezesTomaszWasylprzecinająwstęgępodczasOtwarcianowejsiedzibydrukarniMultipressw Morawicach.

XL 105 formatu B1. Dzięki pierwszej maszynie przedsiębiorstwo może wykonywać druki na dowolnym, nie wsiąkliwym podłożu przez zastosowanie technologii fotopolimeryzacji farb drukarskich promiennikami UV. Z kolei druga drukarka posiada rozwiązanie do przewijania folii z wbudowanym urządzeniem do złocenia na zimno oraz możliwością lakierowania UV w linii i wykonywania uszlachet-nień typu „skórka pomarańczy” z szybkością do 18 tys. odbitek na godzinę. Natomiast do druku w technologii flekso firma korzysta z ośmiokolorowej maszyny holenderskiej firmy MPS, która może zadrukować dowolne podłoże farbami utwardzanymi promieniami UV. Do wykrawania etykiet drukarnia stosuje komputerowo stero-waną linię firmy POLAR DCM 11, która wykrawa i pakietuje etykie-ty w sposób automatyczny. Na specjalne życzenie klientów etykie-


WYDARZENIA

ty i opakowania mogą zostać dodatkowo ozdobione termodrukiem oraz wytłoczone na zakupionej w 2010 roku maszynie FSA 870 szwajcarskiej firmy GIETZ.

Działalność drukarni opiera się jednak nie tylko na profesjo-nalnych usługach poligraficznych, ale również na produkcji opakowań kartonowych. Kartony dla przemysłu cukierniczego i kosmetycznego są wykonywane na japońskiej maszynie wy-krawającej SANWA TRP 1060 Axia, posiadającej innowacyjne rozwiązania do precyzyjnego wykrawania pudełek. Klejenie zaś odbywa się na sześciopunktowej składarko-sklejarce hiszpań-skiej firmy INRAMIK.

z Nie tylko druk się liczyDrukarnia inwestuje nie tylko w park maszynowy, ale również

w profesjonalny sprzęt graficzny. Cały proces przygotowania plików klienta do produkcji odbywa się w nowocześnie wyposażonym studio graficznym w oparciu o oprogramowanie firmy Heidelberg Signa Station oraz Artios Cad firmy ESKO. Przygotowane w studio pliki są przesyłane do działu CTP dysponującego nowoczesnym urządzeniem do produkcji matryc offsetowych firmy Heidelberg SUPRASETTER 106 działającym w oparciu o światło lasera czerwonego. Zarządzanie przepływem prac przez drukarnię oparte jest na systemie MIS (Ma-nagement Information System) o nazwie PECAS Vision opracowanym w firmie EFI, który łączy wszystkie działy drukarni: począwszy od magazynów surowców, poprzez dział obsługi klienta oraz bieżącą produkcję, na dziale logistyki kończąc. Warto dodać, że w 2012 roku drukarnia zainstalowała sito obrotowe do lakierownia wybiórczego druków opakowań w formacie B1 wyprodukowane w wytwórni firmy Winkowski Engineering w Pile.

Firmie nie jest obce hasło społecznej odpowiedzialności biznesu, dlatego od wielu lat zatrudnia niepełnosprawnych pracowników z lekką lub umiarkowaną wadą słuchu. Drukarnia należy również do członków założycieli małopolskiego oddziału Polskiej Organi-zacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych (POPON) i brała aktywny udział w jej pracach.

PodczasotwarcianowejsiedzibydrukarniaMultipressz dumąprezentowałagościommaszynęoffsetowąHeidelbergXL105formatuB1.Jesttopierwszaw Polscemaszynaz rozwiązaniemprzewijaniafoliiz wbudowanymurządzeniemFoilStardouszla-chetnianiapowierzchnizapomocącoldstampingu,zaprezentowanymporazpierwszynaświecienatargachpoligraficznychw Düsseldorfiew kwietniu2012roku.DodatkowomaszynatamamożliwośćlakierowaniaUVw liniiorazwykonywaniauszlachetnieńzapomocątechnologii„dripoff”z szybkościądo18tys.odbiteknagodzinę.

Fieramilano – Rho (Mediolan), Włochy | 7 – 11 maja 2013

Z D E C Y D U J S I Ę N A R U C H,BY ZMIENIĆ SWOJĄ FIRMĘ.Wzmocnij swoje interesy dzięki nowej strategii.Converflex to najważniejsza międzynarodowa platforma dla graczy na rynku przetwarzania i druku opakowań, produkcji etykiet i materiałów do pakowania. Zaprezentuj swoją technologię, innowacyjne materiały i systemy produkcyjne szerokiemu gronu profesjonalistów działających w stale rozwijającym się przemyśle. 10. edycja zostanie zorganizowana wraz z wystawą Grafitalia, dzięki czemu wzrośnie spodziewana liczba odwiedzających. Wykonaj strategiczny ruch i weź udział w Converflex 2013. Nadaj nowy ton swoim interesom – zarezerwuj stoisko już teraz.

Organizator:

Biuro organizatora: Centrexpo spa – Corso Sempione 4 – 20154 Mediolan, Włochytel.: +39 02319109 – faks: +39 02341677 – e-mail: [email protected] – www.centrexpo.it

Promocja: Impreza partnerska:

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

EXE_CONV_adv_POL_pack.pdf 1 9/18/12 3:23 PM


zPrzetworzone surowce w służbie innowacji

Wyobraźnia rządzi światem

Markowe dżinsy z przetworzonych butelek PET? Torebka ze starych gumiaków? Designerskie wieszaki na ubrania z makulatury? Zielony design może zawrócić w głowie, dlatego przedstawiamy kilka ciekawych propozycji, które pozwolą zrozumieć fenomen upcyklingu.

Paulina Malińska


SYSTEMY PAKUJĄCETRENDY

Hasło to po raz pierwszy padło w prasie w 1994 r., ale na ustach wszystkich pojawiło się po 8 la-tach, po publikacji książki Willia-

ma McDonougha oraz Micheala Braungarta „Cradle to Cradle: Remaking the Way We Make Things” (w wolnym tłumaczeniu „Od kołyski do kołyski: Zmiana myślenia o produkcji”), której autorzy namawiali do wykorzystywania materiałów jeszcze poten-cjalnie użytecznych, zamiast produkowania kolejnych partii produktów. Najkrócej rzecz ujmując chodzi o przetwarzanie wtórne od-padów w taki sposób, aby ich wartość koń-cowa przewyższała początkową. W ten spo-sób nie tylko redukuje się znacznie liczbę odpadów, ale również wpływa na ilość ge-nerowanych zanieczyszczeń i emisji gazów. Jest to zatem wyższa forma recyklingu, gdzie tworzywa po przetworzeniu tracą na jakości, co często jest bodźcem dla konsu-mentów do rezygnacji z zakupu takich pro-duktów. Upcykling odnosi marketingowy sukces od kilku lat, z jednej strony ze względu na odgórny nacisk na zmniejszenie śladu węglowego, a z drugiej przez wzrost wpływu eko na naszą rzeczywistość.

z Nowa era wynalazkówW wydaniu gazety Daily Mail opisano

kilka tanich, sprawdzonych sposobów na przekształcenie starych mebli w oryginalne dzieła sztuki nowoczesnej. Malowanie, szli-fowanie, gruntowanie, przyszywanie pa-smanterii – brzmi jak powrót na babciny strych i zabawy w przeróbki z dzieciństwa. Z kolei krakowska firma Trashki oferuje niecodzienne torebki na ramię, sakwy na rower i skórki na laptopy ze zużytych bane-rów reklamowych i siatek mesh. Wszystkie produkty są ręcznie wykonane, kuszą przy-stępną ceną i przede wszystkim oryginalno-ścią. Jak twórczy i pożyteczny może być upcykling udowodnił izraelski inżynier, Izhar Gafni, który w listopadzie br. pokazał światu swój innowacyjny model roweru Alpha, zrobionego prawie w 100 proc. z tektury. Znany wynalazca, specjalizujący się w pro-jektowaniu zautomatyzowanych linii produk-cyjnych, trzy lata temu podjął się wyzwania stworzenia w pełni biodegradowalnego ro-weru. Owocem jego wytężonej pracy jest niezwykle lekki, wytrzymały (może udźwi-gnąć do 220 kg) i bardzo tani (proponowana cena rynkowa to 9 dolarów), odporny na wilgoć i ciepło rower, dzięki pokryciu kilku-warstwowej partii tektury lakierem, który nie tylko dodaje wartości estetycznej, ale rów-nież trwale spaja organiczny materiał. Inno-wacyjny projekt wieńczy wykorzystanie przetworzonych opon samochodowych oraz pasku rozrządu jako łańcucha.

Jak widać upcykling może znaleźć za-stosowanie nie tylko w domu, w pracy czy na ulicy. Trudno się nie zgodzić ze stwierdze-niem Einstein’a, że wyobraźnia to nic innego jak podgląd nadchodzących atrakcji życia.

Upcycling jest nowym elementem aktywizującym obszar odzysku odpadów. W innowa-cyjny sposób przedstawia możliwości ponownego wykorzystania przedmiotów, które zdają się być nieużytecznymi odpadami. Moda na upcycling pozytywnie wpływa na pro-pagowanie idei odzysku, także na skalę przemysłową. Pomysłowość i różnorodność elementów, które powstają w wyniku upcyclingu pobudza rozwój badań w tym zakresie. Tendencje w tym obszarze z pewnością będą się dalej rozwijać, dążąc do zwiększania skali tych działań aż do masowej produkcji wyrobów z odpadów. Przewaga upcyklingu nad recyklingiem polega na tym, że w przypadku upcyklingu nie jest wymagany pełny proces produkcyjny, a więc jest on tańszy pod względem energe-tycznym i kosztów pracy. Często drobne przeróbki odpadów dają drugie życie danemu wyrobowi powodując, że konkretny element jest ponownie wykorzystywany przez następ-ne lata. Dzięki temu znacznie redukujemy negatywny wpływ na środowisko naturalne. Taka tendencja wskazuje na możliwość zmiany trendów z konsumpcjonizmu na większe poszanowanie i troskę o su-rowce naturalne i wtórne. W Polsce wciąż deponowa-nych jest ok. 85 proc. wszyst-kich odpadów. Upcycling jako forma większego uwrażliwie-nia na element bezrefleksyj-nego deponowania może istotnie przyczynić się do za-hamowania tej niekorzystnej tendencji w gospodarce od-padami. dr Katarzyna MichniewskaEko Cykl Organizacja Odzysku S.A.

„Wyobraźnia rządzi światem” – Napoleon I.

Nowe dzieło projektanta Dirk Van Der Kooij nosi nazwę „Wieczne krzesło” i jest stworzone z jednej, plastikowej struny, wielokrotnie zgi-nanej do momentu uzyskania pożądanego kształtu. Najciekawszy jest jednak fakt, że tworzywo pochodzi z przetworzonych lodó-wek, które zamiast trafić na wysypisko mogą jeszcze wiele lat służyć jako atrakcyjny dodatek do mieszkania. Przyjazny środowisku design łączy potrzebę redukcji odpadów z trendem eko, coraz silniej wywierającym presję na producentów mebli. Każde krzesło można spersonifikować przez inne połączenie kolo-rów tworzywa.

Kolejnym przykładem zastosowania upcyclingu jest projekt Marco Scuderi z Włoch. Elegancka torba dopiero przy bliższej obserwacji okazuje się parą zszytych ze sobą gumowych kaloszy. Zabawna kompozycja pokazuje, jak szerokie pole do popisu mają designerzy produktów użyt-kowych, jeśli tylko nastawią się na „zielone” myślenie.www.collabcubed.com



Z inicjatywy IKEA oraz polskich artystów współpracujących z fundacją „Fly with Art”, w październiku 2012 r. w polskich sklepach szwedzkiego potentata meblowego zostały zaprezentowane lampy stworzone z odzyskanych butelek PET. Produkty zostały wybra-ne na potrzeby projektu recycLED, który ma na celu promocję ekologicznych źródeł światła opartych na technologii LED. Warto pamiętać, że wykorzystują one 85 proc. mniej energii w porównaniu z żarówkami żarnikowymi, a czas ich użytkowania sięga nawet 20 lat. Na ekspozycji można było zobaczyć lampy, w których zastosowano alter-natywne światło w różnorodnych rozmiarach i kolorach. Projekt opracowała fundacja „Fly with Art” z kuratorkami wystawy „Doświetlmy Pory roku” Anitą Bialic i Hanną Szpil. „Lampy powstały z myślą o recyklingu, zostały więc wykonane z surowców wtórnych – ze zniszczonych, zużytych lub nikomu niepotrzebnych materiałów, co sprawia, że są tak niezwykłe i niepowtarzalne” – podsumowała Anita Bialic z fundacji „Fly with Art”.www.organizmagazine.pl

Achair to stylowe krzesło zaprojektowane zgodnie z techniką gięcia drewna metodą parową, znaną już w sta-rożytności. Angielskie meble projektu David’a Colwell’a to połączenie jesionu z lokalnych lasów z przetworzo-nymi, miedzianymi nitami rurkowymi. Jesion, obok jodły, to drzewo, które pochłania największą ilość CO2 i wyróżnia się siłą oraz wytrzymałością. Wykorzystanie metody parowej (przydatnej do budowy statków czy łuków) pozwala ograniczyć zużycie energii, czasu oraz kosztów w porównaniu z suszeniem w piecu. Przy produkcji krzeseł projektant korzystał bardziej z umiejętności rzemieślniczych niż nowoczesnych rozwiązań, ponieważ poza piłą mechaniczną do cięcia drewna na mniejsze kawałki, dalsza obróbka nie wymagała ingeren-cji maszyn. Dobrym przykładem na zastąpienie ich pracą rąk było wykorzystanie przetworzonych miedzianych nitów do łączenia zamiast popularnego spawania. W ten sposób zachowano naturalną elegancję oraz giętkość i wytrzymałość jesionu. Symboliczny mix natury z odpadami przemysłowymi wygrał w kategorii „innowacja” w konkursie Wood Awards 2011, promującym odpowiedzialny design z wykorzystaniem drewna, najbardziej przyjaznego środowisku surowca.

Przykłady upcyclingu można znaleźć również na lokalnym podwórku. W zeszłorocznej edycji konkursu Art of Packaging Debiuty 2011 w kategorii Opakowanie na Miarę-Opakowanie Eko wygrał projekt EKO wieszak. Streetartowy look oraz inno-wacyjny kształt sprawiają, że opakowanie na T-shirt autorstwa Mieszka Polańskiego z ASP w Łodzi przykuwa uwagę i wywo-łuje zainteresowanie zarówno wśród młodszej, jak i starszej generacji konsumentów. Wieszak wykonany w całości z tek-tury falistej jest łatwy w obróbce i pozwala obniżyć koszty transportu ze względu na swoją niską wagę. Dodatkowo po oderwaniu dolnej części przybiera nową funkcję i umożliwia zawieszenie ubrań w garderobie w ciekawy sposób.



Gazeta Daily Mail opublikowała spis dobrych rad jak odmienić oblicze swoich starych, ukochanych mebli. Zamiast z bólem serca się ich pozbywać, można je „odpicować” – dodając trochę farby w modnych ko-lorach, wymieniając uchwyty, dodając trochę pa-smanterii.

Nadawanie drugiego życia produktom już zużytym nie jest domena tylko freelancerów, czego dowodem jest nowa kolekcja dżinsów denim marki Levi Strauss, wykonanych w 20 proc. z prze-tworzonych plastikowych butelek oraz tacek po produktach żywnościowych (o której pisaliśmy na łamach PACKAGING POLSKA 10/2012). Spodnie z zawartością włókna poliestrowego z PET lub PE są kolejnym krokiem koncernu modowego w stronę produkcji przyjaznych środowisku ubrań.

Moda na ekologiczne żyrandole zadomowiła się na Wyspach Brytyjskich dzięki projektowi Michelle Brand. „Kaskada światła z Lancashi-re” to przyjazna środowisku wersja oświetlenia godna zarówno nowoczesnej rezydencji, jak i skromnego domku na wsi. Uroczy wygląd zawdzięcza pomysłowości projektantki, która z 366 połączonych ze sobą butelek PET po wodzie mineralnej wycięła kwiaty. Stworzony w ten sposób żyrandol przedstawia prawdziwe piękno produktów codziennego użytku. W 2009 r. ekologiczny żyrandol zajął 4. miejsce w kon-kursie na najbardziej ekstrawaganckie prezen-ty w zestawieniu money.cnn.com, a jego war-tość została oszacowana na 12 tys. dolarów.

Bannery reklamowe, plandeki z ciężarówek, pasy samochodowe, materiały drukarskie – dla jednych niepotrzebne śmieci, dla innych ide-alny materiał na torbę. Dzięki nieprzemakal-nym właściwościom, odporności na promie-niowanie UV czy na zmienną pogodę są wyjąt-kowo wytrzymałym i trwałym dodatkiem do garderoby. Projektanci firmy Trashki mówią, że wystarczy spojrzeć na „śmieci” inaczej, pod kątem, na wspak, absurdalnie, niebanalnie, bądź źródłowo – na materiał i jego immanent-ne cechy, po to by stworzyć zupełnie nową rzecz, nadać nowe znaczenie.

Szybkie i tanie, a przy tym ciekawe wyposaże-nie biura? Australijskie Studio Levant propo-nuje wykorzystać przetworzone palety drew-niane oraz tworzywa HDPE. Naturalny wygląd palet został upiększony tylko plastikowymi blatami w zdecydowanych kolorach, a dla lepszej mobilności do palet przymocowano kółka.

Niemożliwe stało się możliwe – w listopadzie br. pojawił się na świecie pierwszy rower stworzony z kartonu! Autorem innowacyjne-go projektu jest izraelski inżynier, Izhar Gafni, który jako zagorzały cyklista podjął się wy-zwania stworzenia w pełni biodegradowalne-go roweru.

Naturalny wdziękSH Recycling to niepowlekany, ekologiczny papier premium, w 100 proc. wyprodukowany z makulatury. Wyróżnia się wśród konkurencji połączeniem brązu i szarości, czym ma nawiązywać do wyciszonego stylu retro. Dwuwarstwowy papier zapewnia dobre właści-wości do zadruku i ma udowadniać, że papier z recyklingu może stać się atrakcyjną alter-natywą wobec innych materiałów do ulotek, folderów, broszur, kopert, itp. Firmie Euro-papier-Impap, dystrybutorowi SH Recycling, udało się o tym przekonać jury konkursu „Paperezzo Haptik Awards” 2012 podczas targów drupa 2012 w Düsseldorfie, które doce-niło rustykalny urok tworzywa i interesujący odcień, podkreślający zalety papierów recy-klingowych zamiast je ukrywać.



NAGRoDA DiAMENToWABEST oF THE SHoW

Producent: Turner DuckworthProdukt: Diet CokeMarka: Coca ColaDiAMENToWA KoRoNA

Dietetyczna wersja najpopularniejszego gazowanego napoju jest drugą naj-bardziej popularną marką w USA. Bycie liderem zobowiązuje do promowania innowacji, dlatego Coca Cola skierowała się do agencji Turner Duckworth, weterana podium Pentawards. Nowoczesna wersja puszki, z wyeksponowa-nymi pierwszymi literami nazwy napoju, nie przeszła niezauważona. Nową linię opakowań wprowadzono na amerykański rynek pod koniec 2011 r. i po ciepłym przyjęciu przez konsumentów została na półkach na stałe. Odnowiony design odpowiada nowoczesnym trendom i pozostaje w zgodzie ze strategią wizerun-kową koncernu.Zwycięzca, poza diamentowym trofeum, otrzymał warte 5 tys. euro oprogra-mowanie Esko Suite 10, będące najnowocześniejszym narzędziem do wizuali-zacji projektów opakowań.

zOryginalny design dla ducha i ciała

Zapach platyny

Jak co roku agencje marketingowe, freelancerzy i projektanci opakowań z całego świata nadsyłali swoje prace na adres internetowy konkursu. Panel

ekspertów z różnych dziedzin i kontynentów (z takich agencji jak Bic USA, Henkel USA, Suntory Japan, Shanghai Jahwa China, Aekyung South Korea, Procter&Gamble Europe) wybierał najlepsze opakowanie spośród 1219 nadesłanych prac z 46 krajów. I choć w tym roku diamentowa nagroda przypadła puszce Coca Coli, nagrodzone projekty ze wszystkich kategorii z pewno-ścią na długo zapadną w pamięć.

„Perfekcja jest osiągnięta nie wtedy, kiedy nie ma nic więcej do dodania, ale kiedy nie ma nic więcej do usunięcia” – tym hasłem miało kierować się jury prestiżowego konkursu Pentawards przy wyborze laureata. Diamentowy pentagram powędrował po raz kolejny do agencji Turner Duckworth, która w ciągu sześciu ostatnich edycji nie raz zdobyła tę nagrodę.

Czym właściwie jest Pentawards? Symbolem konkursu jest pentagram, antyczne wy-obrażenie piękna, przedstawiający pięć rodzajów metali, z których zrobione są przyzna-wane nagrody (brąz, srebro, złoto, platyna i diament). Cyfra pięć ma również przedsta-wiać zmysły, na które oddziałuje opakowanie oraz palce, które są podstawowym narzę-dziem pracy projektantów. Idea konkursu narodziła się w Brukseli, której historyczna część znajdowała się początkowo na planie pentagonu. Walka o diamentową statuetkę trwa już sześć lat i w przyszłym roku będzie podzielona na dwie osobne kategorie: Pentawards Classic (7 edycja) oraz Pentawards Concept (2 edycja). Organizatorzy już teraz zapraszają do udziału, prace można nadsyłać w terminie od 2 do 22 lutego 2013 r. do Pentawards Classic oraz od 15 kwietnia do 24 maja do Pentawards Concept.


DESIGN I MARKETING

NAGRoDA PLATYNoWAKATEGoRiA JEDZENiE

Producent: Springetts Brand Design Produkt: opakowanie na jajka

Marka: Eggs For Soldiers UZNANiE NA FRoNCiE

Jak wprowadzić na rynek nową markę jajek? Przełamać stereotypy. Takie podejście przedstawili brytyjscy projek-tanci łącząc design z grą słowną (soldier to określenie żołnierza z j.ang., ale również paluchów z chleba macza-nych w żółtku ugotowanego jajka). Następnie podpisali porozumienie z organizacją charytatywną „Help for He-roes”, która zajmuje się pomocą rannym, niepełnospraw-nym czy chorym brytyjskim żołnierzom, i stworzyli opa-kowanie imitujące kolory armii. W rezultacie oryginalny projekt zdobył nie tylko uznanie na froncie, ale również sukces marketingowy. Warto wspomnieć, że po kilku miesiącach kampanii reklamowej przekazano 250 tys. funtów na cele charytatywne.

NAGRoDA PLATYNoWAKATEGoRiA NAPoJE

Producent: Phoenix CommunicationsProdukt: Nescafé My CupMarka: Nescafé SMAK PASTELi

Marka Nescafé jest stosunkowo nowa na koreańskim rynku, przez co musi mocniej akcentować swoją obecność, by zwrócić uwagę konsu-mentów. Chce to osiągnąć dzięki prostej grafice opartej na odświeżo-nym wyglądzie oryginalnego kubka z pokrywką, będącego symbolem kawy Nescafé. Teraz każdy rodzaj kawy ma swój indywidualny kolor, z którym konsumenci mogą się identyfikować. Czarne logo podkreśla wysoką jakość produktu i dodaje stylu, a z kolei jasne logo marki wy-raźnie odbija się od jaskrawej kolorystyki. Według projektantów i jury ten koncept ma szansę trafić do młodej generacji w Azji, której marka jest jeszcze obca.


DESIGN I MARKETING

NAGRoDA PLATYNoWAKATEGoRiA RYNEK

Producent: Good!Marka: FishermanProdukt: gumowe kaloszePLATYNoWE KALoSZE

Buty chroniące przed wilgocią są raczej niedocenionym marketingowo produktem, którego powierzchnia reklamo-wa opakowania nie zostaje w pełni wykorzystana. Tę tendencję zdecydowanie przełamuje agencja reklamowa Good! z Kazakhstanu, umieszczając na kartonowym pu-dełku realistyczny obraz podwodnego świata, w którym brodzą amatorzy wędkarstwa. Obraz wijących się wokół węgorzy i ryb przypadł do gustu nie tylko klientom, ale także jury.

NAGRoDA PLATYNoWAKATEGoRiA PREMiUM

Producent: Landor San FranciscoMarka: Bardot

Produkt: opakowanie na lodyMoDA Z NAJWYżSZEJ PółKi

Meksykański producent Advanced Ice Cream Technolo-gies pozycjonuje swoje mrożone słodycze jako najlepsze i najbardziej luksusowe na rynku. Z tego względu lody dostały nie tylko wymyślne nazwy („Zakazany owoc”, „Miłość w Acapulco”, „Serce ciemności”, „Francuski pocałunek”), ale równie wyrafinowane opakowania, któ-re zapewniają nie tylko doznania estetyczne, ale także gwarantują świeżość do ośmiu godzin. Poza platynowym trofeum projekt zdobył także specjalną nagrodę na tar-gach Luxepack.


DESIGN I MARKETING

z Opakowania kosmetyczne

NAGRoDA ZłoTA

Producent: Yuhan-KimberlyProdukt: Bébé de forêt

Marka: Green fingerDZiECi NATURY

Nowa linia organicznych kosmetyków do ciała rozbudowała portfo-lio marki Green Finger, wiodącego producenta produktów do pielę-gnacji ciała w Korei. Wszystkie specyfiki posiadają certyfikat ECOCERT, poświadczający w 99 proc. naturalny skład. Aby zacho-wać w pełni ekologiczny charakter, nowe opakowanie marki jest równie „zielone” – pojemnik składa się z przetworzonego plastiku i papieru, a nadruk pochodzi z sojowego tuszu. Dodatkowo grafika ma imitować kiełkujący pąk nowej rośliny, której odżywcze właści-wości są zawarte w kosmetyku. Dzięki temu cały wizerunek opako-wania podtrzymuje wrażenie harmonii z naturą.

NAGRoDA ZłoTA

Producent: Lavernia&CienfuegosProdukt: Solcare

Marka: MercadanaMUŚNięTA SłońCEM

Nowe opakowanie dla marki własnej sieci supermarketów Merca-dona miało za zadanie zoptymalizować koszty produkcji oraz wyglą-dać atrakcyjnie na półkach sklepowych. Po długich poszukiwaniach zdecydowano się na butelki formowane z rozdmuchem, wyposażo-ne w różne nakrętki i pompy dozujące w zależności od charakteru produktu. Ponadto kształt pojemników został zaprojektowany z my-ślą o usprawnieniu transportu i magazynowania produktu. Z kolei kolor i grafika w prosty sposób pozwalają odróżnić olejek do opala-nia od bronzera i kremu po opalaniu.

W zeszłym roku w kategorii pro-duktów dla ciała platynową na-grodę zdobyła torba na buty Görtz 17 wyposażona w rączki

z kolorowych sznurówek. Dwa lata temu designerskie opakowanie na podpaski i tam-

pony od U by Kotex. Wyraźnie widać, że jury tego wszechstronnego konkursu na design opakowań stawia na nieszablonowe rozwią-zania. W tym roku laureaci również zaska-kują pomysłami i rewolucjonizują wygląd nawet najbardziej niszowych produktów.

NAGRoDA PLATYNoWA

Producent: Etude Produkt: Hands Up

Marka: Etude HousePoWiEW WoLNoŚCi

Etude to koreańska marka kosmetyków, dostępna od 1985 r. tylko w Azji, dedykująca swoje produkty młodym kobietom w wieku od 16 do 22 lat. Nowe opakowanie dezodorantu oraz kremu do depilacji zostało wzbogacone o zabawną grafikę oraz opakowanie wtórne z plastiku, imitujące podniesione do góry ręce. Wizerunek ten ma nieść jasny komunikat, że konsumentki mogą zaufać marce w kwestii eliminacji problemu pocenia się w tym strategicznym miejscu.


DESIGN I MARKETING

NAGRoDA SREBRNA

Producent: Bic USA incProdukt: Soleil

oSTRA MłóDKA

Promocyjne opakowanie na golarki marki Bic dla kobiet charakte-ryzuje zabawny design, przedstawiający młodą dziewczynę w stroju kąpielowym. Design miał być świeży i z przymrużeniem oka, bo producent tak właśnie wyobraża sobie konsumentki. Żyletki nie są produktem, który łatwo wyróżnia się na półce, stąd pomysł ożywie-nia produktu, choćby na okres promocji, aby przekonać kupujących, że nawet golarka może być sexy.

NAGRoDA SREBRNA

Producent: Cloud8 inc.Produkt: Ludico-L Hair Make

Marka: MandomRóżoWE LATA 70.

Dla wielu konsumentek stosowanie produktów do stylizacji włosów może być bolesne, jeśli kosmetyk jest nakładany bezpośrednio na mokre włosy. Gama produktów Ludico-L ma zrewolucjonizować rynek suplementów odżywczych do włosów przez wprowadzenie produktów do stylizacji „na sucho”. Poza nowym przeznaczeniem, opakowanie wyróżnia się także designem. Producenci wybrali elip-tyczny kształt kapsuły imitującej motyw witaminowych suplemen-tów. Dzięki temu pojemnik idealnie leży w dłoni, a jaskrawe kolory pozwalają odróżnić różne rodzaje kosmetyku (olejek do włosów – ostry róż, mleczko do włosów – ciepłe pastele).

NAGRoDA SREBRNA

Producent: BuddyProdukt: Remove your mask

Marka: KleenexWENECKiE CHUSTECZKi

Firma Kleenex zdobyła główną nagrodę Pentawards w 2009 r. za opakowanie do chusteczek imitujące świeże owoce. W tym roku doceniony został pomysł na zmywanie makijażu, który agencja re-klamowa wyobraża sobie jako unikatową „maskę”. Teraz konsument-ki kupując chusteczki do demakijażu mogą wybrać „swoją” maskę, przypominającą oryginalne karnawałowe kreacje.

NAGRoDA ZłoTA

Producent: CJ CheilJedang Design CenterProdukt: inner B.

Marka: CJ CheilJedangoRZEźWiENiE PoD RęKą

Nowe opakowanie do kosmetyków nawilżających skórę w swojej grafice wykorzystuje motyw kropli wody, która symbolizuje sama w sobie istotę nawilżenia. Krople wody umieszczone na opakowaniu mają podkreślać prosty i subtelny design. Kształt pojemnika został również dopasowany do formy kropli wody, którą można utrzymać w jednej dłoni, dzięki niewielkiej objętości. Te wszystkie zabiegi miały sprawić, że konsumentki dosłownie „poczują” organiczny charakter kosmetyku.


DESIGN I MARKETING

NAGRoDA SREBRNA

Producent: Eduardo del FraileMarka: ai

ZDRoWiE W RYTMiE FLAMENCo

Jeszcze kilka lat temu Interapothek był drugim najczęściej sprzedawa-nym żelem pod prysznic w aptekach w Hiszpanii. Jednak z biegiem czasu konkurencja się zaostrzyła i przyszedł czas na rebranding. Naj-większym problemem było utrzymanie identyfikacji wizualnej całej gamy produktów do higieny ciała. Zmianie uległ jednak nie tylko wygląd opakowania (standardową tubkę przekształcono w funkcjonalną bu-telkę z dozownikiem), ale także nazwa marki, która uległa skróceniu. Było to podyktowane faktem, że jej pierwotna wersja była zbyt trudna do zapamiętania dla konsumentów, a inicjały „ai” (Inter i Apothek) wystarczająco odróżniają produkt od konkurencji. Zastosowanie czcionki Helvetica oraz prostego, acz przykuwającego uwagę designu zwróciło się producentowi w formie 30 proc. wzrostu sprzedaży.

NAGRoDA SREBRNA

Producent: Prompt DesignMarka: St.Stephen

GRZYWA PoD KoNTRoLą

Obecnie rynek akcesoriów do włosów jest już tak przesycony, że nowi gracze mają trudne zadanie wywalczenia w nim stałego miej-sca. Należy naprawdę ciekawie zareklamować na półce wsuwki i gumki do włosów, żeby konsument wybrał akurat dany produkt. Marce St.Stephen z pewnością się to udało, dzięki połączeniu kolo-rowej grafiki opakowania z samym produktem. Pokazanie spinek i gumek do włosów bezpośrednio na opakowaniu przykuwa uwagę i zwraca się w postaci większej sprzedaży.

NAGRoDA BRąZoWA

Producent: Swerve inc.Produkt: optic White

Marka: ColgateUŚMiECH WART MiLioNY

Ulepszona pasta znanej marki ma zapewniać (już po tygodniu) efekt białych zębów, jak po stosowaniu pasków wybielających. Tak ultra-nowoczesny produkt wymagał równie wyrafinowanego opakowania. Design opiera się na oryginalnych kolorach marki Colgate (czerwień i biel), jednak jest bardziej „modny”, żeby dopasować się do wyma-gań konsumentów dbających o hollywoodzki uśmiech.

NAGRoDA SREBRNA

Producent: R DesignMarka: Blend CollectiveWToPioNY W DESiGN

Marka powstała dzięki współpracy ekspertów od olejków do ciała, którzy stworzyli organiczne kosmetyki dla skóry dla konsumentów w wieku od 25 – 45 roku życia. Głównym celem marki było wyodrębnienie swojego wizerunku na tle konkurencji, tak aby współgrał z wymaganiami nawet najbardziej wybrednych klientów. Z tego względu logo marki zostało kilkakrotnie powiększone, a następnie „pocięte” i umieszczone na róż-nych produktach, podkreślając ich odrębność, ale jednocześnie spójność z całą strategią wizerunkową. W ten sposób udało się stworzyć unikato-wy design odpowiadający współczesnym trendom bez użycia krzykliwej grafiki. Sposób w jaki naniesiono etykietę przypomina nadruk bezpo-średni na opakowaniu, co zapewnia, że produkt nie zostanie niezauwa-żony.


DESIGN I MARKETING

NAGRoDA BRąZoWA

Producent: CrépusculeProdukt: Style Shifters

Marka: Schwarzkopf osis+PoSPRAY'UJ MóJ ŚWiAT

Nowa seria lakierów do włosów znanej marki ma szansę spodobać się trendsetterom. Opakowanie zostało zaprojektowane zarówno z myślą o modnych konsumentach, jak i stylistach, dlatego poza jaskrawą kolorystyką (współgrającą z tożsamością wizualną marki) i ergonomicznym kształtem, cechuje się funkcjonalnością.

NAGRoDA BRąZoWA

Producent: EtudeProdukt: Milk Talk Body Wash

Marka: Etude HouseTRUSKAWKA Do CiAłA

Kolejny produkt koreańskiej marki kosmetyków dla nastolatek i mło-dych kobiet to seria owocowych żelów pod prysznic. Plastikowe po-jemniki są ozdobione drobną grafiką, pozwalającą odróżnić różne zapachy od siebie. Dodatkowo każde opakowanie jest wyposażone w kolorową gąbkę do mycia w kształcie owocu, wbudowaną w po-jemnik jako osłona na nakrętkę. W ten sposób produkt nie tylko przykuwa uwagę, ale również zajmuje mniej miejsca w łazience.

NAGRoDA BRąZoWA

Producent: Aekyung industrialProdukt: ChoaMarka: Choa

NATURALNY LUKSUS

Organiczne kosmetyki do pielęgnacji ciała wzbogacone o siedem odżywczych komponentów wymagają opakowania, które uwypukli ich związek ze środowiskiem. Naturalnym wyborem wydawało się połączenie szklanej butelki z drewnianą nakrętką z drzewa orze-chowca. Dzięki zawartości taniny oraz juglonu zamknięcie tworzy naturalną barierę ochronną przeciw zanieczyszczeniom z zewnątrz. „Zielony” design akcentuje delikatna grafika przedstawiająca sym-bol marki – siedem połączonych komponentów, podkreślających związek z naturą. Mleczno-biały pojemnik i drewniana nakrętka są w pełni przetwarzalne, a jednocześnie na tyle eleganckie, że mogą spełnić oczekiwania świadomych konsumentów, ceniących sobie naturalny luksus.

NAGRoDA BRąZoWA

Producent: LonsdaleProdukt: Eugène Perma

Marka: PrestanceLAKiER oD CoCo

Zgodnie z zasadą, że każda konsumentka ma swój własny, niepowta-rzalny styl, marka lakierów do włosów wyszła naprzeciw trendom. Nowy design produktów do stylizacji tworzy unikalną „kolekcję”, która ma pasować zarówno do wyrafinowanych modystek, jak i zwo-lenniczek naturalnego wyglądu. Każdy pojemnik z aerozolem posiada własny wzór, który ma pasować do aktualnego ubioru właścicielki. Nowe opakowanie spotkało się z dużym zainteresowaniem i przyku-wa uwagę ciekawym designem oraz jaskrawą kolorystyką.


DESIGN I MARKETING

zZabawki od Direct Channel

Kolorowanki dla dużych i małychOd września br. na polskim rynku

pojawiła się niestandardowa za-bawka edukacyjna – składane modele zwierząt i zabawek do

pokolorowania. „Kolorowanki 3D” to ekolo-giczna alternatywa dla świadomych rodzi-ców, dbających o rozwój edukacyjny i pla-styczny swoich pociech w wieku od 3-8 lat. Zabawka z kartonu cieszy się dużym zainte-resowaniem w sieci – od czasu założenia fanpage na portalu Facebook firma otrzy-muje pozytywny feedback od internatów. Jak tłumaczy autor, Krzysztof Daniluk, po-mysł na stworzenie oryginalnego modelu zabawki przyszedł sam: „Będąc w kreatyw-nej księgarni kupiłem parę modeli, ale przy-znam się, że były dość drogie, dlatego za-cząłem dla swoich dzieci wymyślać własne kształty. Nigdy nie miałem do czynienia z projektowaniem, ale dzieciom moje mode-le się spodobały” – komentuje Daniluk. Oryginalne projekty wpadły w oko również firmie Direct Channel, która podjęła się dystrybucji i promocji kolorowanek. Modele mają znaleźć zastosowanie w przedszko-lach, świetlicach i zajęciach z animatorami, jednak w zabawie w składanie i kolorowanie mogą równie dobrze wziąć udział rodzice.

OryginalneKolorowanki3DzajęłyIIImiejscew VIIedycjikonkursu„Zabawkaprzyjaznadziecku”,organizowanymprzezMuzeumZabaweki Zabawyw Kielcach.

63

DESIGN I MARKETING

z HistoriaTymbark to polska marka z ponad 75 let-

nią tradycją. Powstała w 1936 roku z inicjaty-wy inżyniera sadownictwa Józefa Marka. Od początku swojej działalności Tymbark kładzie duży nacisk na innowacyjność przy zachowa-niu naturalności i świeżości swoich produk-tów. Opakowowania marki muszą podkreślać te wartości.

zBrand metamorfozy

Nowe lekkie opakowania 2012

z WyzwanieZachowanie młodego i promującego

zdrowie wizerunku marki Tymbark dzięki stworzeniu projektu wzorniczego butelki dla aktywnych, cieszących się życiem konsumentów soków owocowych. Nowa butelka musiała komunikować natu- ralność, owocowość i świeżość soków Tymbark.

z RezultatNowe butelki swym kształtem nawiązują

do natury - tłoczone w butelce liście podkre-ślają również spójność z pozostałymi produk-tami Tymbarku. Mocno owocowa kodyfikacja kolorystyczna wybija poszczególne smaki pysznych soków, a apetyczne wizualizacje owoców sprawiają, że chce się sięgnąć po Tymbark nie tylko w upalny dzień.

Stare opakowanie


by Studio DN

DESIGN I MARKETING


DESIGN I MARKETING

Packaging Polska

Documents

Transcript of Packaging Polska