Zastosowanie metod analitycznych w badaniu dawnych technik ...
P O W I A T S T R Z E L E C K I 5 „ladami historii Jak...
1
5 P O W I A T S T R Z E L E C K I ladami historii poszczyciæ siŒ mo¿e Liceum im. Mieszka I. - Mamy tysi„ce eksponatów, naj- wiŒcej uda‡o siŒ nam zebraæ w latach 1997-2000 mówi Arkadiusz Baron, nauczyciel historii w LO i równocze- nie opiekun l„skiej izby regional- nej, która wprawdzie ma siedzibŒ w szkole, ale daleko wykracza poza szkolne ramy. IzbŒ mo¿na zwiedzaæ, ale trzeba siŒ wczeniej ze mn„ umówiæ doda- je. Zbiory powiŒkszaj„ siŒ o kilka- kilkanacie sztuk rocznie. Pocz„tko- wo, kiedy zrodzi‡ siŒ pomys‡ - przy okazji sesji popularnonaukowej Stu- lecie gminy Zawadzkie tempo by‡o znacznie szybsze. W wiŒkszoci tra- fiaj„ do nas przedmioty codziennego u¿ytku w l„skim domu i warsztacie rzemielniczym, pochodz„ce z po‡o- wy i koæca XIX wieku oraz lat pó- niejszych ale... Mamy te¿ kilka ra- rytasów znacznie starszych i innego rodzaju, które najkrócej mo¿na by scharakteryzowaæ tak: przesz‡oæ powiatu strzeleckiego w kamieniach. Podobne, ale skromniejsze zbiory mieszkaæcy Kielczy gromadz„ w swojej Starej Chacie. Natomiast zu- pe‡nie innego rodzaju okazy zbiera pan Micha‡ Ibrom z flŒdowic: na jego podwórku powstaje pewnego rodza- ju skansen gospodarczy. Prezentowa- ne s„ tu g‡ównie maszyny i urz„dze- nia. To zupe‡nie prywatna inicjaty- wa, nie zwi„zana z ¿adnym stowa- rzyszeniem kulturalnym ani insty- tucj„. W Kalinowicach historia to hob- by pana Jelito. W Rozmierzy pomys‡ stworzenia w‡asnej izby regionalnej zrodzi‡ siŒ przy okazji przygotowaæ do jubileuszu 750-lecia wsi, czyli dwa lata temu. Reakcja mieszkaæców wzbudzaæ mo¿e podziw: ponad 160 fotografii dokumentuj„cych prze- sz‡oæ wsi zosta‡o ju¿ zaprezento- wanych na wystawie. W domu so‡- tysa Stefana Witonia (mo¿na powie- dzieæ, ¿e ten dom uwa¿any jest za tymczasowy magazyn przysz‡ej izby tradycji) przechowywanych jest ok. 130 eksponatów. A to daleko nie wszystko, na co mo¿na bŒdzie liczyæ w przysz‡oci, bo wielu rozmierzan zadeklarowa‡o przekazanie swoich skarbów w momencie, kiedy miejsco- wa izba pamiŒci ju¿ powstanie. W ¿adnej z miejscowoci naszego powiatu pasjonatów historii nie bra- kuje. Trudno wymieniæ wszystkich, ale jeden z nich Pawe‡ Twardoæ, mieszkaniec Strzelec Opolskich wyst„pi‡ z bardzo interesuj„c„ pro- pozycj„: doprowadmy do powsta- nia muzeum w Strzelcach Opolskich! W okresie miŒdzywojennym funkcjo- nowa‡o w Strzelcach Heimatmuseum. By‡o oczkiem w g‡owie kolejnych burmistrzów opowiada pan Pawe‡ Twardoæ. I wszyscy gocie odwie- dzaj„cy Strzelce (¿elazny punkt ka¿- dej wizyty: zwiedzenie muzealnych zbiorów) czym je wzbogacali. W Strzelcach Opolskich w tej chwili po- dobnego obiektu nie ma. Jest za to w ma‡ej skali w zaprzyjanionym Soest. I z tego, co wiem tamtejsze zbiory wci„¿ siŒ powiŒkszaj„, choæ i tak nie wszystkie s„ eksponowane. A nie lepiej takie pami„tki pokazy- waæ tam, sk„d pochodz„, czyli w Strzelcach? Coraz wiŒcej wiadków dawnych czasów odchodzi. Wraz z nimi - wspomnienia i, niestety, pami„tki. Ale jeszcze s„ tacy, którzy wspominaj„ cygara z miejscowej wytwórni (mie- ci‡a siŒ naprzeciw dzisiejszej fabry- ki mebli), czy kafle Bonka (teren dzi- siejszego dworca PKS). - Ocalmy kawa‡ek naszej historii tej materialnej i tej niematerialnej dla przysz‡ych pokoleæ - apeluje p. Twar- doæ. - Muzeum powiatowe? zastana- wia siŒ Arkadiusz Baron, hi- storyk. Pomys‡ bardzo dobry, ale To ju¿ nie ¿arty. To musi byæ niezwykle prze- mylana koncepcja, i to nie jednej osoby. Przyda‡yby siŒ równie¿ konsultacje jakiej uczelni wy¿szej. Mia‡oby to g‡Œboki sens jedynie w po‡„- czeniu pe‡nym warsztatem naukowym, bo przecie¿ taka jest rola placówek muzeal- nych. A wiŒc nie móg‡by to byæ jedynie zbiór, choæby najwiŒkszy, przypadkowo dobranych eksponatów. Muzeum musia‡oby byæ na- stawione na organizowanie konferencji czy sympozjów naukowych. Ze swojego za- wodowego punktu widzenia mogŒ powiedzieæ tak: idea jest doskona‡a. Z punktu wi- dzenia logistycznego bar- dzo trudna. Finansowo ra- czej nieosi„galna. Ale czy zupe‡nie nierealna? Podobny przyk‡ad mamy na Opolszczynie to Muzeum Ziemi Prudnickiej. M. Górka Tak zachŒcano do oszczŒdzania w powia- towej i miejskiej kasie oszczŒdnoci A co Paæstwo s„dz„ o podobnym pomyle? Czekamy na opinie pod adresem: Starostwo Powiatowe 47-100 Strzelce Opolskie, ul. Jordanowska 2 lub e-mail: [email protected] O idei muzeum powiatowego rozmawia‡am równie¿ z radn„ powia- tu Joann„ Mróz, która na pocz„tku tego roku w Strzelcu Opolskim pi- sa‡a o zbiorach strzeleckiego Heimat- museum. - Dlaczego nie mia‡oby powstaæ? W G‡ubczycach istnieje placówka o podobnej skali. Powsta‡a w 2001 roku na bazie zbiorów Izby PamiŒci Naro- dowej Zespo‡u Szkó‡ Rolniczych oraz Muzeum Ziemi G‡ubczyckiej miesz- cz„cego siŒ od 2000 roku w tej samej szkole. Dzia‡a na podstawie statutu zatwierdzonego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Obecnie dla zwiedzaj„cych dostŒpne s„ dwie ekspozycje: historyczna i et- nograficzna. W ramach ekspozycji historycz- nej prezentowane s„ zabytki zwi„- zane z dziejami ziemi g‡ubczyckiej od czasów prehistorycznych do 1945 roku zwi„zane z ludnoci„ polsk„, niemieck„, morawsk„ i ¿ydowsk„ za- mieszkuj„c„ tamtejsze tereny. God- ne uwagi s„ eksponaty zwi„zane z g‡ubczyckim browarnictwem, okre- sem plebiscytowym na Górnym l„- sku oraz I i II wojn„ wiatow„ a w szczególnoci: broæ, he‡my, elemen- ty wyposa¿enia ¿o‡nierzy ró¿nych armii, dokumenty i fotografie. CzŒæ pami„tek pochodzi z wykopów na terenie powiatu g‡ubczyckiego, gdzie w marcu i kwietniu 1945 roku toczy- ‡y siŒ krwawe walki niemiecko - ra- dzieckie. W ramach ekspozycji etnogra- ficznej prezentowane s„ przedmio- ty u¿ytku domowego, odzie¿, narzŒ- dzia pracy w zagrodzie i na roli. CzŒæ z nich s‡u¿y‡a niemieckim gospoda- rzom, czŒæ po zakoæczeniu II woj- ny wiatowej przywieli ze sob„ nowi polscy gospodarze z Kresów Wschodnich. Inny przyk‡ad znajdziemy w Choszcznie. W 1995 roku otwarte tam zosta‡o Muzeum Powiatowe, nawi„zuj„ce do istniej„cego w tam- tejszym gimnazjum ju¿ 1926 roku. Dobry pomys‡ plus rzetelnie przemylana koncepcja powo‡ania muzeum i jego finansowania mo¿e daæ znakomity efekt. W ramach programu wyrówny- wania szans edukacyjnych dzieci i m‡odzie¿y w roku 2007 w naszym Orodku organizowane by‡y zajŒcia Sprawne rŒce mam prowadzone przez JoannŒ Reczek oraz Nowo- czesne technologie stolarskie cykl wycieczek prowadzone przez S‡a- womira Kossakowskiego. Programem by‡o objŒtych 40 uczniów SOSW w Lenicy, uczestnicy w wiŒkszoci pochodz„ ze wsi lub ma‡ych miaste- czek woj. opolskiego. Celem zajŒæ by‡o zwiŒkszenie oferty zajŒæ pozalekcyjnych dla uczniów z niepe‡nosprawnoci„ in- telektualn„, podnoszenie zdolnoci i kompetencji umo¿liwiaj„cych w przysz‡oci podjŒcie samodzielnej pracy. Uczniowie SOSW dziŒki udzia- ‡owi w zajŒciach Sprawne rŒce mam mogli poznaæ warsztat pracy arty- stów, rzemielników, gdzie najwa¿- niejszym narzŒdziem s„ sprawne rŒce. W ramach zajŒæ odby‡y siŒ wyciecz- ki do galerii, muzeum. Uczniowie mieli mo¿liwoæ spotkania siŒ z flo- rystyk„, hafciark„, rzebiarzem. Grupa stolarska bra‡a udzia‡ w cyklu 7 wycieczek. Uczniowie po- znali procesy technologiczne i pro- dukcyjne wyrobów stolarskich takich zak‡adów jak: KLER w Dobrodzie- niu, MEBELRUST w Pludrach GEBAUER w Tarnowie Opol- skim, FAMEG w Radomsku, IKEA w G‡ucho‡azach. Odwiedzi- li tak¿e TARGI BUDOWNICTWA w KŒdzierzynie-Kolu. Udzia‡ w wycieczkach by‡ dla uczniów du¿ym prze¿yciem i atrakcj„. Mieli mo¿li- woæ zobaczyæ obrabiarki sterowane numerycznie, proces technologiczny mebli giŒtych i foliowania p‡yt MDF, poznali procesy produkcji mebli ta- picerowanych. Ciekawoæ uczniów by‡a bardzo du¿a, z wielkim zainte- resowaniem s‡uchali przewodników, którzy oprowadzali nas po zak‡adach. W ramach tych wycieczek zosta‡ zre- alizowany jeden z celów programu rozwijanie zainteresowania zawodem stolarskim. Serdeczne podziŒkowania sk‡a- damy w‡acicielom zak‡adów, które odwiedzilimy za ¿yczliwoæ i po- wiŒcony nam czas. nauczyciele SOSW w Lenicy Joanna Reczek i S‡awomir Kossakowski Jak wyrównywano szanse edukacyjne w SOSW w Lenicy Muzeum Wsi Opolskiej przy wspó‡pracy ze Stowarzyszeniem Twórców Ludowych, Oddzia‡ Opole organizuje kolejna edycjŒ konkursu plastyki obrzŒdowej Kroszonki Opolskie 2008. ZachŒcamy do wziŒcia udzia‡u w najliczniej reprezentowanej dziedzinie twór- czoci ludowej na terenie Województwa Opolskiego Celem konkursu jest dokumentowanie, kultywowanie i upowszechnianie tra- dycji regionalnej zwi„zanej z okresem wi„t Wielkanocnych T erminy konkursu: 27 lutego dla doros‡ych 28 lutego dla m‡odzie¿y szkolnej Kroszonki Opolskie 2008 Starosta Strzelecki informuje, ¿e w siedzibie Starostwa Strzeleckiego przy ul. Jordanowskiej nr 2 w Strzelcach Opolskich, na tablicy og‡oszeæ wywieszono wykaz nieruchomoci Skarbu Paæstwa przeznaczonych do oddania w dzier¿awŒ. INFORMACJA To mo¿e daæ znakomity efekt Najstarsza, XVII-wieczna, panorama Strzelec dok. ze str. 1
Transcript of P O W I A T S T R Z E L E C K I 5 „ladami historii Jak...
5P O W I A T S T R Z E L E C K I
�ladami historiiposzczyciæ siê mo¿e Liceum im.Mieszka I.- Mamy tysi¹ce eksponatów, naj-wiêcej uda³o siê nam zebraæ w latach1997-2000 � mówi Arkadiusz Baron,nauczyciel historii w LO i równocze-�nie opiekun �l¹skiej izby regional-nej, która wprawdzie ma siedzibê wszkole, ale daleko wykracza pozaszkolne ramy.� Izbê mo¿na zwiedzaæ, ale trzebasiê wcze�niej ze mn¹ umówiæ � doda-je. � Zbiory powiêkszaj¹ siê o kilka-kilkana�cie sztuk rocznie. Pocz¹tko-wo, kiedy zrodzi³ siê pomys³ - przyokazji sesji popularnonaukowej �Stu-lecie gminy Zawadzkie� � tempo by³oznacznie szybsze. W wiêkszo�ci tra-fiaj¹ do nas przedmioty codziennegou¿ytku w �l¹skim domu i warsztacierzemie�lniczym, pochodz¹ce z po³o-wy i koñca XIX wieku � oraz lat pó�-niejszych � ale... Mamy te¿ kilka ra-rytasów znacznie starszych i innegorodzaju, które najkrócej mo¿na byscharakteryzowaæ tak: przesz³o�æpowiatu strzeleckiego w kamieniach.Podobne, ale skromniejsze zbiorymieszkañcy Kielczy gromadz¹ wswojej Starej Chacie. Natomiast zu-pe³nie innego rodzaju okazy zbierapan Micha³ Ibrom z ̄ êdowic: na jegopodwórku powstaje pewnego rodza-ju skansen gospodarczy. Prezentowa-ne s¹ tu g³ównie maszyny i urz¹dze-nia. To zupe³nie prywatna inicjaty-wa, nie zwi¹zana z ¿adnym stowa-rzyszeniem kulturalnym ani insty-tucj¹.
W Kalinowicach historia to hob-by pana Jelito. W Rozmierzy pomys³stworzenia w³asnej izby regionalnejzrodzi³ siê przy okazji przygotowañdo jubileuszu 750-lecia wsi, czyli dwalata temu. Reakcja mieszkañcówwzbudzaæ mo¿e podziw: ponad 160fotografii dokumentuj¹cych prze-sz³o�æ wsi zosta³o ju¿ zaprezento-wanych na wystawie. W domu so³-tysa Stefana Witonia (mo¿na powie-dzieæ, ¿e ten dom uwa¿any jest zatymczasowy magazyn przysz³ej izbytradycji) przechowywanych jest ok.130 eksponatów. A to daleko nie
wszystko, na co mo¿na bêdzie liczyæw przysz³o�ci, bo wielu rozmierzanzadeklarowa³o przekazanie swoichskarbów w momencie, kiedy miejsco-wa izba pamiêci ju¿ powstanie.W ¿adnej z miejscowo�ci naszegopowiatu pasjonatów historii nie bra-kuje. Trudno wymieniæ wszystkich,ale jeden z nich � Pawe³ Twardoñ,mieszkaniec Strzelec Opolskich �wyst¹pi³ z bardzo interesuj¹c¹ pro-pozycj¹: doprowad�my do powsta-nia muzeum w Strzelcach Opolskich!W okresie miêdzywojennym funkcjo-nowa³o w Strzelcach Heimatmuseum.� By³o oczkiem w g³owie kolejnychburmistrzów � opowiada pan Pawe³Twardoñ. � I wszyscy go�cie odwie-dzaj¹cy Strzelce (¿elazny punkt ka¿-dej wizyty: zwiedzenie muzealnychzbiorów) czym� je wzbogacali. W
Strzelcach Opolskich w tej chwili po-dobnego obiektu nie ma. Jest za to �
w ma³ej skali � w zaprzyja�nionymSoest. I z tego, co wiem � tamtejszezbiory wci¹¿ siê powiêkszaj¹, choæ itak nie wszystkie s¹ eksponowane.A nie lepiej takie pami¹tki pokazy-waæ tam, sk¹d pochodz¹, czyli wStrzelcach?Coraz wiêcej �wiadków dawnychczasów odchodzi. Wraz z nimi -wspomnienia i, niestety, pami¹tki. Alejeszcze s¹ tacy, którzy wspominaj¹cygara z miejscowej wytwórni (mie-�ci³a siê naprzeciw dzisiejszej fabry-ki mebli), czy kafle Bonka (teren dzi-siejszego dworca PKS).- Ocalmy kawa³ek naszej historii �tej materialnej i tej niematerialnej dlaprzysz³ych pokoleñ - apeluje p. Twar-doñ.
- Muzeum powiatowe? � zastana-wia siê Arkadiusz Baron, hi-storyk. � Pomys³ bardzodobry, ale� To ju¿ nie ¿arty.To musi byæ niezwykle prze-my�lana koncepcja, i to niejednej osoby. Przyda³yby siêrównie¿ konsultacje jakiej�uczelni wy¿szej. Mia³oby tog³êboki sens jedynie w po³¹-czeniu pe³nym warsztatemnaukowym, bo przecie¿ takajest rola placówek muzeal-nych. A wiêc nie móg³by tobyæ jedynie zbiór, choæbynajwiêkszy, przypadkowodobranych eksponatów.Muzeum musia³oby byæ na-stawione na organizowaniekonferencji czy sympozjównaukowych. Ze swojego za-wodowego punktu widzeniamogê powiedzieæ tak: ideajest doskona³a. Z punktu wi-dzenia logistycznego � bar-dzo trudna. Finansowo � ra-czej nieosi¹galna.
Ale czy zupe³nie nierealna?Podobny przyk³ad mamy naOpolszczy�nie � to MuzeumZiemi Prudnickiej.
M. Górka
Tak zachêcano do oszczêdzania w powia-towej i miejskiej kasie oszczêdno�ci
A co Pañstwo s¹dz¹ o podobnympomy�le? Czekamy na opinie
pod adresem: Starostwo Powiatowe47-100 Strzelce Opolskie,
ul. Jordanowska 2lub e-mail: [email protected]
O idei muzeum powiatowegorozmawia³am równie¿ z radn¹ powia-tu Joann¹ Mróz, która na pocz¹tkutego roku w �Strzelcu Opolskim� pi-sa³a o zbiorach strzeleckiego Heimat-museum.- Dlaczego nie mia³oby powstaæ?W G³ubczycach istnieje placówka opodobnej skali. Powsta³a w 2001 rokuna bazie zbiorów Izby Pamiêci Naro-dowej Zespo³u Szkó³ Rolniczych orazMuzeum Ziemi G³ubczyckiej miesz-
cz¹cego siê od 2000 roku w tej samejszkole. Dzia³a na podstawie statutuzatwierdzonego przez MinisterstwoKultury i Dziedzictwa Narodowego.Obecnie dla zwiedzaj¹cych dostêpnes¹ dwie ekspozycje: historyczna i et-nograficzna.
W ramach ekspozycji historycz-nej prezentowane s¹ zabytki zwi¹-zane z dziejami ziemi g³ubczyckiej odczasów prehistorycznych do 1945roku zwi¹zane z ludno�ci¹ polsk¹,
niemieck¹, morawsk¹ i ¿ydowsk¹ za-mieszkuj¹c¹ tamtejsze tereny. God-ne uwagi s¹ eksponaty zwi¹zane zg³ubczyckim browarnictwem, okre-sem plebiscytowym na Górnym �l¹-sku oraz I i II wojn¹ �wiatow¹ a wszczególno�ci: broñ, he³my, elemen-ty wyposa¿enia ¿o³nierzy ró¿nycharmii, dokumenty i fotografie. Czê�æpami¹tek pochodzi z wykopów naterenie powiatu g³ubczyckiego, gdziew marcu i kwietniu 1945 roku toczy-³y siê krwawe walki niemiecko - ra-dzieckie.
W ramach ekspozycji etnogra-ficznej prezentowane s¹ przedmio-ty u¿ytku domowego, odzie¿, narzê-dzia pracy w zagrodzie i na roli. Czê�æz nich s³u¿y³a niemieckim gospoda-rzom, czê�æ po zakoñczeniu II woj-ny �wiatowej przywie�li ze sob¹nowi polscy gospodarze z KresówWschodnich.
Inny przyk³ad znajdziemy wChoszcznie. W 1995 roku otwartetam zosta³o Muzeum Powiatowe,nawi¹zuj¹ce do istniej¹cego w tam-tejszym gimnazjum ju¿ 1926 roku.
Dobry pomys³ plus rzetelnieprzemy�lana koncepcja powo³aniamuzeum i jego finansowania mo¿e daæznakomity efekt.
W ramach programu wyrówny-wania szans edukacyjnych dzieci im³odzie¿y w roku 2007 w naszymO�rodku organizowane by³y zajêcia�Sprawne rêce mam� prowadzoneprzez Joannê Reczek oraz �Nowo-czesne technologie stolarskie �cyklwycieczek� prowadzone przez S³a-womira Kossakowskiego. Programemby³o objêtych 40 uczniów SOSW wLe�nicy, uczestnicy w wiêkszo�cipochodz¹ ze wsi lub ma³ych miaste-czek woj. opolskiego.
Celem zajêæ by³o zwiêkszenieoferty zajêæ pozalekcyjnych dlauczniów z niepe³nosprawno�ci¹ in-telektualn¹, podnoszenie zdolno�ci ikompetencji umo¿liwiaj¹cych wprzysz³o�ci podjêcie samodzielnejpracy.
Uczniowie SOSW dziêki udzia-³owi w zajêciach �Sprawne rêce mam�mogli poznaæ warsztat pracy arty-stów, rzemie�lników, gdzie najwa¿-niejszym narzêdziem s¹ sprawne rêce.W ramach zajêæ odby³y siê wyciecz-ki do galerii, muzeum. Uczniowiemieli mo¿liwo�æ spotkania siê z flo-rystyk¹, hafciark¹, rze�biarzem.
Grupa stolarska bra³a udzia³ wcyklu 7 wycieczek. Uczniowie po-
znali procesy technologiczne i pro-dukcyjne wyrobów stolarskich takichzak³adów jak: �KLER� w Dobrodzie-niu, �MEBELRUST� w Pludrach�GEBAUER� w Tarnowie Opol-skim, �FAMEG� w Radomsku,�IKEA� w G³ucho³azach. Odwiedzi-li tak¿e TARGI BUDOWNICTWAw Kêdzierzynie-Ko�lu. Udzia³ wwycieczkach by³ dla uczniów du¿ymprze¿yciem i atrakcj¹. Mieli mo¿li-wo�æ zobaczyæ obrabiarki sterowanenumerycznie, proces technologicznymebli giêtych i foliowania p³yt MDF,poznali procesy produkcji mebli ta-picerowanych. Ciekawo�æ uczniówby³a bardzo du¿a, z wielkim zainte-resowaniem s³uchali przewodników,którzy oprowadzali nas po zak³adach.W ramach tych wycieczek zosta³ zre-alizowany jeden z celów programurozwijanie zainteresowania zawodemstolarskim.
Serdeczne podziêkowania sk³a-damy w³a�cicielom zak³adów, któreodwiedzili�my � za ¿yczliwo�æ i po-�wiêcony nam czas.
nauczyciele SOSW w Le�nicyJoanna Reczek
i S³awomir Kossakowski
Jak wyrównywano szanseedukacyjne w SOSW w Le�nicy
Muzeum Wsi Opolskiej przy wspó³pracy ze Stowarzyszeniem TwórcówLudowych, Oddzia³ Opole organizuje kolejna edycjê konkursu plastykiobrzêdowej Kroszonki Opolskie 2008.Zachêcamy do wziêcia udzia³u w najliczniej reprezentowanej dziedzinie twór-czo�ci ludowej na terenie Województwa OpolskiegoCelem konkursu jest dokumentowanie, kultywowanie i upowszechnianie tra-dycji regionalnej zwi¹zanej z okresem �wi¹t Wielkanocnych
Terminy konkursu:27 lutego � dla doros³ych
28 lutego � dla m³odzie¿y szkolnej
Kroszonki Opolskie 2008
Starosta Strzelecki informuje,¿e w siedzibie Starostwa Strzeleckiego
przy ul. Jordanowskiej nr 2 w Strzelcach Opolskich,na tablicy og³oszeñ wywieszono wykaz nieruchomo�ci
Skarbu Pañstwa przeznaczonych do oddania w dzier¿awê.
INFORMACJA
To mo¿e daæ znakomity efekt
Najstarsza, XVII-wieczna, panorama Strzelec
dok. ze str. 1
