Oś 2: POPRAWA ŚRODOWISKA NATURALNEGO I OBSZARÓW WIEJSKICH

Oś 2: POPRAWA ŚRODOWISKA NATURALNEGO I OBSZARÓW WIEJSKICH

PROGRAM ROLNOŚRODOWISKOWY

9 pakietów 9 pakietów rolnośrodowiskowychrolnośrodowiskowych

9.Strefy buforowe .

1.Rolnictwo Zrównoważone .

8.Ochrona gleb i wód .

4.Ochrona cennych

siedlisk

Przyrodniczych

6. Zachowanie lokalnych odmian

roślin uprawnych

7.Ochrona lokalnych

ras zwierząt gospodarskich .

3.Ekstensywne trwałe

użytki zielone

2. Rolnictwo ekologiczne .

5.Ochrona cennych

siedlisk

przyrodniczych

Poza / na obszarach

Natura 200



9.Strefy buforowe .

Zasady łączenia pakietów Zasady łączenia pakietów rolnośrodowiskowychrolnośrodowiskowychnie 1 i 2 lub nie 2 i 7 nie 1 i 2 lub nie 2 i 7

3 i 4 nie może być realizowane na tej 3 i 4 nie może być realizowane na tej samej powierzchni w gospodarstwiesamej powierzchni w gospodarstwie

9.Strefy buforowe

1.Rolnictwo zrównoważone

8.Ochrona gleb i wód

4.Ochrona cennych

siedlisk

przyrodniczych


roślin uprawnych

7. Ochrona lokalnych

ras zwierząt gospodarskich


użytki zielone

2. Rolnictwo ekologiczne

5.Ochrona cennych

siedlisk

przyrodniczych

Charakterystyka pakietów, wymogi

[1] Tylko w przypadkach mających uzasadnienie środowiskowe, po uzgodnieniu z doradcą rolnośrodowiskowym.

Rolnictwo zrównoważoneRolnictwo zrównoważone

WARUNEK: Płatność rolnośrodowiskowa może być przyznana, jeżeli pakiet ten jest realizowany

na wszystkich działkach rolnych lub ich częściach w gospodarstwie rolnym

Płatność przyznawana TYLKO do gruntów ornych

Wariant 1.1. Zrównoważony system gospodarowania

Pakiet = wariant = zobowiązanie



Wymogi:

• przestrzeganie prawidłowego doboru i następstwa roślin w płodozmianie, stosując co najmniej trzy gatunki roślin, każdy z innej z następujących grup roślin: zboża, motylkowate, okopowe, oleiste (przemysłowe), trawy na gruntach ornych (także ich mieszanki z motylkowatymi), pozostałe*;

• opracowanie co roku planu nawozowego, opartego na bilansie azotu oraz aktualnej chemicznej analizie gleby, z określeniem zawartości P, K, Mg oraz potrzeb wapnowania gleby, oraz przestrzeganie tego planu;

Rolnictwo zrównoważone Rolnictwo zrównoważone

W „starym” PR: - min. 3 gatunki roślin w zmianowaniu; dany gatunek nie może być uprawia na tym samym polu nie dłużej niż 2 lata - udział z w strukturze zasiewów nie więcej niż 66% obszaru gruntów ornych

• koszenie lub wypasanie na trwałych użytkach zielonych w terminie określonym w planie działalności rolnośrodowiskowej;

• maksymalna dawka azotu (pochodzącego z nawozów naturalnych, kompostów i nawozów mineralnych) na gruntach ornych nie powinna przekraczać 150 kg N/ha, a na trwałych użytkach zielonych 120 kg N/ha;

• niestosowanie osadów ściekowych.


Rolnictwo zrównoważoneRolnictwo zrównoważone


Rolnictwo ekologiczneRolnictwo ekologiczne

WARUNEK: prowadzenie produkcji rolnej zgodnie z przepisami Unii Europejskiej oraz krajowymi regulującymi kwestie rolnictwa ekologicznegow szczególności w zakresie uprawy roślin

PŁATNOŚĆ PRZYZNAWANA do działek rolnych lub ich części użytkowanych jako: grunty orne, trwałe użytki zielone, oraz sady

Drzewa pochodzące z materiału szkółkarskiego musza spełniaćwymagania określone przepisach w sprawie szczegółowych wymagańdotyczących wytwarzania oraz jakości materiału siewnego!!!

Pakiet = 12 wariantów

2. Rolnictwo ekologiczne .

Rolnictwo ekologiczneRolnictwo ekologiczne


Nowe warianty, inne płatności, nowe wymogi

Wymóg wspólny: przeznaczenie plonu na produkcję pasz ekologicznych, do bezpośredniego skarmiania, przekazanie do innych gospodarstw lub inne wykorzystanie, w tym kompostowanie.

Wymogi do wariantów: • TUZ (wariant 2.3 i 2.4) koszenie lub wypasanie w terminie określonym w

planie działalności rolnośrodowiskowej oraz usunięcie lub złożenie w stogi ściętej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dłuższym terminie, niezwłocznie po ustaniu przyczyn uzasadniających nieprzestrzeganie tego wymogu;

• Uprawy sadownicze i jagodowe (wariant 2.8-2.12) wykonywanie na plantacji zabiegów uprawowych i pielęgnacyjnych oraz przeznaczenie uzyskanego plonu na bezpośrednie spożycie, do przetwórstwa lub na paszę.

Lista roślin – załącznik do rozporządzenia


Rolnictwo ekologiczne Rolnictwo ekologiczne

Załącznik do wniosku

kopia zgłoszenia, o którym mowa w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o rolnictwie ekologicznym (Dz. U. Nr 93, poz. 898 oraz z 2007 r. Nr 80, poz. 541 i Nr 147, poz. 1033) do upoważnionej jednostki certyfikującej – w przypadku realizacji pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 2 – rola jedynie INFORMACYJNA dla beneficjenta

Pakiety przyrodniczePakiety przyrodnicze

SłonoroślaUżytki przyrodnicze10

Bogate gatunkowo murawy bliźniczkowe

9

Półnaturalne łąki siedlisk świeżych

Półnaturalne łąki wilgotne

Murawy ciepłolubne

Łąki trzęślicowe i selernicowe

Szuwary wielkoturzycowe

550-1200 zł/ha(550-1390 zł/ha)

Mechowiska

Ochrona cennych siedlisk

przyrodniczych4 / 5

1 200 zł/ha(1370 zł/ha)

Ochrona siedlisk lęgowych ptaków

500 zł/haEkstensywna gospodarka

na łąkach i pastwiskach

3.1Ekstensywne trwałe

użytki zielone3

PłatnośćNazwa wariantuNr wariantuNazwa pakietuNr pakie

tu

1

2

3

4

5

6

7

8

Pakiety przyrodniczePakiety przyrodniczePakiet 3. EKSTENSYWNE Pakiet 3. EKSTENSYWNE TRWAŁE UŻYTKI ZIELONETRWAŁE UŻYTKI ZIELONE

Cel: utrzymanie zrównoważonej przyrodniczo gospodarki Cel: utrzymanie zrównoważonej przyrodniczo gospodarki łąkowo-pastwiskowejłąkowo-pastwiskowej

3.1. Ekstensywna gospodarka na łąkach i 3.1. Ekstensywna gospodarka na łąkach i pastwiskach pastwiskach (degresywność, (degresywność, 500 PLN/ha/rok500 PLN/ha/rok


użytki zielone

Pakiet ekstensywne trwałe użytki Pakiet ekstensywne trwałe użytki zielonezielone

Wariant 3.1. Ekstensywna gospodarka na łąkach i Wariant 3.1. Ekstensywna gospodarka na łąkach i pastwiskachpastwiskach

płatność 500 PLN /ha/rokpłatność 500 PLN /ha/rok

Zagrożenia:

- intensyfikacja

- zmiana formy użytkowania

- łąkowe, pastwiskowe lub kośno-pastwiskowe

Użytkowanie

Wariant 3.1. Ekstensywna gospodarka na łąkach i pastwiskach

Wariant może być wdrażany na gruntach użytkowanych jako trwałe łąki lub pastwiska. Obszar objęty wariantem może być użytkowany jako łąka, pastwisko lub użytkowaniem kośno-pastwiskowym.

Wymogi wariantu 3.1.:

koszenie w terminie 1 czerwca do 30 września; nie więcej niż dwa pokosy w roku; obowiązek pozostawienia 5-10% działki rolnej nieskoszonej (inny fragment co roku) - wysokość koszenia 5 – 15 cm; zakaz koszenia okrężnego od zewnątrz do środka działki; obowiązek usunięcia lub złożenia w stogi ściętej biomasy w terminie nie dłuższym niż 2 tygodnie (z wyjątkiem uzasadnionych przypadków) po pokosie; maksymalna obsada zwierząt - użytkowanie kośne: 1 DJP/ha, użytkowanie kośno- pastwiskowe: do 0,3 DJP/ha, użytkowanie pastwiskowe: 0,5 - 1,0 DJP/ha); maksymalne obciążenie pastwiska do 10 DJP/ha (5t/ha);

sezon pastwiskowy - od 1 maja do 15 października na obszarach poniżej 300 m n.p.m. lub od 20 maja do 1 października na obszarach powyżej 300m n.p.m.; dopuszcza się wykaszanie niedojadów wyłącznie w okresie sierpień – wrzesień; dopuszczalne jest wypasanie przez cały rok koników polskich i koni huculskich; termin rozpoczęcia wypasu na terenach zalewowych nie wcześniej niż dwa tygodnie po ustąpieniu wód.

zakaz stosowania środków ochrony roślin z wyjątkiem selektywnego i miejscowego niszczenia uciążliwych chwastów z zastosowaniem odpowiedniego sprzętu (np. mazaczy herbicydowych), po uzgodnieniu z doradcą rolnośrodowiskowym; zakaz stosowania ścieków i osadów ściekowych; zakaz budowania nowych systemów melioracyjnych (z wyjątkiem urządzeń mających na celu podwyższenie poziomu wód) i rozbudowy istniejących systemów melioracyjnych będących w zasięgu kompetencyjnym beneficjenta; nie dotyczy bieżącej konserwacji; zakaz przeorywania, wałowania, stosowania podsiewu; dopuszcza się wapnowanie i ograniczone nawożenie azotem (do 60 kg/ha/rok), z wyłączeniem obszarów nawożonych przez namuły rzeczne.

Możliwa jest zmiana użytkowania w trakcie trwania zobowiązania rolnośrodowiskowego.

Wariant 3.1. Ekstensywna gospodarka na łąkach i pastwiskach

Rodzaj uchybieniaRodzaj uchybienia Wysokość zmniejszenia (w %)Wysokość zmniejszenia (w %)

Wapnowanie niezgodne z Wapnowanie niezgodne z planemplanem 20%20%

Przekroczenie dopuszczalnego Przekroczenie dopuszczalnego progu nawożenia o więcej niż progu nawożenia o więcej niż 10%10%

40%40%

Zastosowanie przynajmniej Zastosowanie przynajmniej jednego z następujących jednego z następujących zabiegów: przyorywanie, zabiegów: przyorywanie, wałowanie, podsiew, wałowanie, podsiew, włókowanie w okresie od 1 włókowanie w okresie od 1 kwietnia do 1 września kwietnia do 1 września

20%20%

Zastosowanie ścieków i osadów Zastosowanie ścieków i osadów ściekowychściekowych 40%40%

Zastosowanie pestycydówZastosowanie pestycydów 40%40%

Wybudowanie systemów Wybudowanie systemów melioracyjnych lub melioracyjnych lub rozbudowanie istniejącychrozbudowanie istniejących

40%40%

Nie wykoszenie lub wykoszenie w Nie wykoszenie lub wykoszenie w nieodpowiednim terminienieodpowiednim terminie 100%100%

Niewłaściwa wysokość koszeniaNiewłaściwa wysokość koszenia 10 %10 %

Wykonanie więcej niż 2 pokosyWykonanie więcej niż 2 pokosy 20%20%

Wykoszenie całej powierzchni Wykoszenie całej powierzchni 20%20%

Nie złożenie w stogi lub Nie złożenie w stogi lub pozostawienie ściętej biomasy na pozostawienie ściętej biomasy na łące w odpowiednim terminiełące w odpowiednim terminie

20%20%

Niewłaściwa technika koszeniaNiewłaściwa technika koszenia 20%20%

Nie wypasanie lub wypasanie w Nie wypasanie lub wypasanie w nieodpowiednim terminienieodpowiednim terminie 100%100%

Przekroczenie limitu obsady zwierząt Przekroczenie limitu obsady zwierząt i obciążenia pastwiskai obciążenia pastwiska 20%20%

Nie wypasanie w terminie Nie wypasanie w terminie 100%100%

Wykaszanie niedojadów poza Wykaszanie niedojadów poza określonym terminie określonym terminie 20%20%

Zmniejszenie powierzchni trwałych Zmniejszenie powierzchni trwałych użytków zielonych oraz elementów użytków zielonych oraz elementów krajobrazu nieużytkowanych rolniczokrajobrazu nieużytkowanych rolniczo

20%20%

Pakiety przyrodniczePakiety przyrodnicze

SłonoroślaUżytki przyrodnicze10

Bogate gatunkowo murawy bliźniczkowe

9

Półnaturalne łąki siedlisk świeżych

Półnaturalne łąki wilgotne

Murawy ciepłolubne

Łąki trzęślicowe i selernicowe

Szuwary wielkoturzycowe

550-1200 zł/ha(550-1390 zł/ha)

Mechowiska

Ochrona cennych siedlisk

przyrodniczych4 / 5

1 200 zł/ha(1370 zł/ha)

Ochrona siedlisk lęgowych ptaków

500 zł/haEkstensywna gospodarka

na łąkach i pastwiskach

3.1Ekstensywne trwałe

użytki zielone3

PłatnośćNazwa wariantuNr wariantuNazwa pakietuNr pakie

tu

1

2

3

4

5

6

7

8

Ekstensywne użytkowanie Ekstensywne użytkowanie bogactwo gatunków roślin i zwierzątbogactwo gatunków roślin i zwierząt

Fot. M.Szewczyk Fot. D.Krupiński

Fot. M.Sielezniew

Fot. M.Sielezniew

Fot. D.Krupiński

Fot. G.Leśniewski

podwyższona wysokość koszenia

obowiązek usunięcia lub

złożenia w stogi skoszonego siana do 2 tygodni po

pokosie

brak nawożenia lub

jego ograniczenie

ograniczona obsada zwierząt

na pastwisku

pozostawienie niewielkich fragmentów

nieskoszonej łąki

zakaz koszenia od zewnatrz do środka łąki, preferowane

koszenie od środka na zewnątrz

opóźniony termin pierwszego

pokosu

Czego dotyczą Czego dotyczą wwymogi ymogi

pakietów pakietów przyrodniczychprzyrodniczych

Zakazy w Zakazy w pakietpakietachach przyrodniczychprzyrodniczych

zakazuje się: przeorywania; wałowania; włókowania w okresie od 1 kwietnia do 1 września; stosowania ścieków i osadów ściekowych; stosowania podsiewu; stosowania pestycydów; budowania nowych systemów melioracyjnych (z wyjątkiem

urządzeń mających na celu podwyższenie poziomu wód) i

rozbudowy istniejących systemów melioracyjnych będących w

zasięgu kompetencyjnym beneficjenta; nie dotyczy bieżącej

konserwacji;

Pakiet ekstensywne trwałe użytki Pakiet ekstensywne trwałe użytki zielonezielone

4/54/5. Ochrona siedlisk lęgowych . Ochrona siedlisk lęgowych ptakówptaków

Płatność 1200-1370 PLN / haPłatność 1200-1370 PLN / ha

CELE REALIZACJI WARIANTU CELE REALIZACJI WARIANTU „OCHRONA SIEDLISK LĘGOWYCH „OCHRONA SIEDLISK LĘGOWYCH

PTAKÓW”PTAKÓW”

Jednym z celów programu rolnośrodowiskowego na lata 2007-2013 jestJednym z celów programu rolnośrodowiskowego na lata 2007-2013 jest

„„przywracanie walorów lub utrzymanie stanu cennych siedlisk przywracanie walorów lub utrzymanie stanu cennych siedlisk

użytkowanych rolniczo oraz zachowanie różnorodności biologicznej na użytkowanych rolniczo oraz zachowanie różnorodności biologicznej na

obszarach wiejskich”obszarach wiejskich”

Cele pakietu ptasiego:Cele pakietu ptasiego:

ochrona siedlisk lęgowych rzadkich lub zmniejszających swoją liczebność ochrona siedlisk lęgowych rzadkich lub zmniejszających swoją liczebność

gatunków ptaków, w tym gatunków ptaków, w tym wymienionych w załączniku 1 Dyrektywy Ptasiej,wymienionych w załączniku 1 Dyrektywy Ptasiej,

zakładających swoje gniazda na ziemi lub w roślinności zielnej na łąkach i zakładających swoje gniazda na ziemi lub w roślinności zielnej na łąkach i

pastwiskach, przed niekorzystnymi zmianami w użytkowaniu rolniczym tj. pastwiskach, przed niekorzystnymi zmianami w użytkowaniu rolniczym tj.

intensyfikacją lub porzuceniem.intensyfikacją lub porzuceniem.

Art. 4 ust. 2 Dyrektywy PtasiejArt. 4 ust. 2 Dyrektywy Ptasiej

„„Państwa członkowskie podejmą podobne działania w odniesieniu do Państwa członkowskie podejmą podobne działania w odniesieniu do

regularnie występujących regularnie występujących gatunków wędrownych ptakówgatunków wędrownych ptaków, które nie są , które nie są

wymienione w załączniku 1 (…) W tym celu państwa członkowskie zwrócą wymienione w załączniku 1 (…) W tym celu państwa członkowskie zwrócą

szczególną uwagę na ochronę obszarów podmokłych..”szczególną uwagę na ochronę obszarów podmokłych..”

GŁÓWNIE ZAGROŻENIA POPULACJI GŁÓWNIE ZAGROŻENIA POPULACJI PTAKÓW GNIAZDUJĄCYCH NA TUZPTAKÓW GNIAZDUJĄCYCH NA TUZ

Zmiany hydrologiczneZmiany hydrologiczne::

obniżenie poziomu wód gruntowych i powierzchniowych, utrata siedlisk w obniżenie poziomu wód gruntowych i powierzchniowych, utrata siedlisk w

wyniku zmian reżimu hydrologicznego rzek, melioracje i udrażnianie starych wyniku zmian reżimu hydrologicznego rzek, melioracje i udrażnianie starych

systemów melioracyjnych, osuszanie nadmorskich łąk i śródpolnych systemów melioracyjnych, osuszanie nadmorskich łąk i śródpolnych

zbiorników.zbiorników.

Zmiany w użytkowaniu rolniczymZmiany w użytkowaniu rolniczym::

zaniechanie użytkowania rolniczego, zmiany obsady zwierząt lub sposobu zaniechanie użytkowania rolniczego, zmiany obsady zwierząt lub sposobu

wypasu, intensyfikacja użytkowania łąkowego tj. przyśpieszenie pokosu, wypasu, intensyfikacja użytkowania łąkowego tj. przyśpieszenie pokosu,

wyrównanie powierzchni terenu, nawożenia i podsiewanie, przekształcenie wyrównanie powierzchni terenu, nawożenia i podsiewanie, przekształcenie

użytków zielonych w grunty orne, mechanizacja rolnictwa.użytków zielonych w grunty orne, mechanizacja rolnictwa.

Bezpośrednia presja człowiekaBezpośrednia presja człowieka::

kłusownictwo, niepokojenie i niszczenie lęgów przez turystów, nadmierny kłusownictwo, niepokojenie i niszczenie lęgów przez turystów, nadmierny

ruch drogowy w pobliżu lęgowisk, dzika eksploatacja kruszyw z terenów ruch drogowy w pobliżu lęgowisk, dzika eksploatacja kruszyw z terenów

nadrzecznych, dzika zabudowa użytków zielonych.nadrzecznych, dzika zabudowa użytków zielonych.

GŁÓWNIE ZAGROŻENIA POPULACJI GŁÓWNIE ZAGROŻENIA POPULACJI PTAKÓW GNIAZDUJĄCYCH NA TUZPTAKÓW GNIAZDUJĄCYCH NA TUZ

Drapieżnictwo i baza pokarmowaDrapieżnictwo i baza pokarmowa::

nadmierna presja drapieżników czworonożnych (lis, jenot, kot domowy, nadmierna presja drapieżników czworonożnych (lis, jenot, kot domowy,

norka amerykańska) i skrzydlatych (kruk, wrona siwa, sroka) niszczących norka amerykańska) i skrzydlatych (kruk, wrona siwa, sroka) niszczących

lęgi, redukcja bazy pokarmowej.lęgi, redukcja bazy pokarmowej.

Zmiany w zagospodarowaniu przestrzennymZmiany w zagospodarowaniu przestrzennym::

utrata siedlisk w wyniku ograniczenia powierzchni łąk i pastwisk kosztem utrata siedlisk w wyniku ograniczenia powierzchni łąk i pastwisk kosztem

innych form zagospodarowania przestrzennego, deniwelacja powierzchni innych form zagospodarowania przestrzennego, deniwelacja powierzchni

dolin rzecznych.dolin rzecznych.

PRZEGLĄD GATUNKÓW PRZEGLĄD GATUNKÓW PRIORYTETOWYCHPRIORYTETOWYCH

błotniak łąkowy (Cirus pygargus)błotniak łąkowy (Cirus pygargus)

- - gatunek gniazdujący na ziemi gatunek gniazdujący na ziemi

wśród roślinności torfowiskowej,wśród roślinności torfowiskowej,

- utrata siedlisk lęgowych na - utrata siedlisk lęgowych na

skutek zaniechania lub skutek zaniechania lub

intensyfikacji użytkowania intensyfikacji użytkowania

rolniczego,rolniczego,

- gatunek wymieniony w - gatunek wymieniony w

Załączniku I Dyrektywy Ptasiej,Załączniku I Dyrektywy Ptasiej,

- 13,4 % populacji UE w Polsce, - 13,4 % populacji UE w Polsce,

- 1300 – 1500 par,- 1300 – 1500 par,

- spadek populacji lęgowej na - spadek populacji lęgowej na

tradycyjnych, największych tradycyjnych, największych

lęgowiskach .lęgowiskach .

Fot. Rafał SiekFot. Rafał Siek


derkacz (Crex crex)derkacz (Crex crex)

- gniazdo na ziemi na trwałych użytkach - gniazdo na ziemi na trwałych użytkach

zielonych,zielonych,

- zagrożony na skutek mechanizacji i - zagrożony na skutek mechanizacji i

intensyfikacji użytkowania TUZ,intensyfikacji użytkowania TUZ,

- gatunek wymieniony w Załączniku I - gatunek wymieniony w Załączniku I

Dyrektywy Ptasiej,Dyrektywy Ptasiej,

- gatunek wymieniony w Czerwonej - gatunek wymieniony w Czerwonej

Księdze Zagrożonych Gatunków (IUCN Księdze Zagrożonych Gatunków (IUCN

2006), jako niższego ryzyka (NT),2006), jako niższego ryzyka (NT),

- 28,6 % populacji UE w Polsce,- 28,6 % populacji UE w Polsce,

- 37000 – 43000 odzywających się - 37000 – 43000 odzywających się

samców,samców,

- gatunek obecnie dość liczny, jednak w - gatunek obecnie dość liczny, jednak w

krótkim czasie można się spodziewać krótkim czasie można się spodziewać

znacznego zmniejszenie krajowej znacznego zmniejszenie krajowej

populacji na skutek zmian siedliskowych. populacji na skutek zmian siedliskowych. Fot. Eddie Dunne /Archiwum OTOPFot. Eddie Dunne /Archiwum OTOP


czajka (Vanellus vanellus)czajka (Vanellus vanellus)

- gniazdo w płytkim zgłębieniu - gniazdo w płytkim zgłębieniu

wygrzebanych w ziemi lub murawie,wygrzebanych w ziemi lub murawie,

-zagrożona na skutek zmian w zagrożona na skutek zmian w

użytkowaniu rolniczym łąk i pastwisk,użytkowaniu rolniczym łąk i pastwisk,

- gatunek nie wymieniony w - gatunek nie wymieniony w

Załączniku I Dyrektywy Ptasiej, ale w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej, ale w

stosunku do którego powinny być stosunku do którego powinny być

podjęte podobne środki ochrony w podjęte podobne środki ochrony w

myśl Art. 4 ust. 2 wspomnianej myśl Art. 4 ust. 2 wspomnianej

Dyrektywy,Dyrektywy,

-12,1 % populacji UE w Polsce,-12,1 % populacji UE w Polsce,

-silny spadek liczebności w Europie,silny spadek liczebności w Europie,

-w Polsce stabilny trend spadkowy; w w Polsce stabilny trend spadkowy; w

roku 2006 o ¼ mniej w stosunku do roku 2006 o ¼ mniej w stosunku do

roku 2000roku 2000

FotFot. Marek Jobda. Marek Jobda


biegus zmienny (Calidris alpina biegus zmienny (Calidris alpina

schinzii)schinzii)

- gniazdo na ziemi ukryte w - gniazdo na ziemi ukryte w

kępach roślinności na słonawach,kępach roślinności na słonawach,

- zagrożony na skutek - zagrożony na skutek

zaniechania wypasu słonaw,zaniechania wypasu słonaw,



- gatunek zgłoszony do - gatunek zgłoszony do

Dyrektywy Ptasiej przez Polskę,Dyrektywy Ptasiej przez Polskę,

- gatunek wymieniony w Polskiej - gatunek wymieniony w Polskiej

Czerwonej Księdze Zwierząt, jako Czerwonej Księdze Zwierząt, jako

silnie zagrożony wyginięciem silnie zagrożony wyginięciem

(EN),(EN),

- poniżej 10 par lęgowych,- poniżej 10 par lęgowych,

– – spadek liczebności w Polsce i w spadek liczebności w Polsce i w

Europie.Europie. Fot. Ken Kinsella /Archiwum OTOPFot. Ken Kinsella /Archiwum OTOP


kszyk (Gallinago gallinago)kszyk (Gallinago gallinago)

- składają jaja w dołkach ukrytych w - składają jaja w dołkach ukrytych w

kępach turzyc,kępach turzyc,

- zagrożony na skutek zaniechania - zagrożony na skutek zaniechania

wykaszania łąk w dolinach wykaszania łąk w dolinach

rzecznych,rzecznych,


Załączniku I Dyrektywy Ptasiej, ale Załączniku I Dyrektywy Ptasiej, ale

w stosunku do którego powinny być w stosunku do którego powinny być

podjęte podobne środki ochrony w podjęte podobne środki ochrony w

myśl Art. 4 ust. 2 wspomnianej myśl Art. 4 ust. 2 wspomnianej

Dyrektywy,Dyrektywy,


- spadek liczebności w Europie.- spadek liczebności w Europie.

FotFot. John Carey /Archiwum OTOP. John Carey /Archiwum OTOP


dubelt (Gallinago media)dubelt (Gallinago media)

- gnieżdżą się na ziemi wśród - gnieżdżą się na ziemi wśród

roślinności zielnej,roślinności zielnej,

- zagrożony na skutek zaprzestania - zagrożony na skutek zaprzestania

wykaszania podmokłych łąk wykaszania podmokłych łąk

turzycowych,turzycowych,

- gatunek wymieniony w Załączniku I - gatunek wymieniony w Załączniku I

Dyrektywy Ptasiej,Dyrektywy Ptasiej,




- gatunek wymieniony w Polskiej - gatunek wymieniony w Polskiej

Czerwonej Księdze Zwierząt, jako Czerwonej Księdze Zwierząt, jako

narażony na wyginięcie (VU),narażony na wyginięcie (VU),


- 700 – 800 samców,- 700 – 800 samców,

- spadek liczebności w Europie.- spadek liczebności w Europie. Fot. Rafał SiekFot. Rafał Siek


rycyk (Limosa limosa)rycyk (Limosa limosa)

- gniazdo umieszczone na ziemi pod - gniazdo umieszczone na ziemi pod

osłoną wyższych traw,osłoną wyższych traw,

- zagrożony na skutek utraty siedlisk - zagrożony na skutek utraty siedlisk

wynikłej z porzucania lub intensyfikacji wynikłej z porzucania lub intensyfikacji

użytkowanie łąk i pastwisk,użytkowanie łąk i pastwisk,

- gatunek nie wymieniony w Załączniku - gatunek nie wymieniony w Załączniku

I Dyrektywy Ptasiej, ale w stosunku do I Dyrektywy Ptasiej, ale w stosunku do

którego powinny być podjęte podobne którego powinny być podjęte podobne

środki ochrony w myśl Art. 4 ust. 2 środki ochrony w myśl Art. 4 ust. 2

wspomnianej Dyrektywy,wspomnianej Dyrektywy,





- silny spadek liczebności w Polsce i - silny spadek liczebności w Polsce i

Europie.Europie. Fot. Michał RadziszewskiFot. Michał Radziszewski


kulik wielki (Numenius arquata)kulik wielki (Numenius arquata)

- gniazdo w kępie turzyc lub na wyniesieniu - gniazdo w kępie turzyc lub na wyniesieniu

pośród turzycowisk,pośród turzycowisk,

- zagrożony na skutek utraty siedlisk wynikłej z - zagrożony na skutek utraty siedlisk wynikłej z

porzucania lub intensyfikacji użytkowanie łąk i porzucania lub intensyfikacji użytkowanie łąk i

pastwisk,pastwisk,

- gatunek nie wymieniony w Załączniku I - gatunek nie wymieniony w Załączniku I

Dyrektywy Ptasiej, ale w stosunku do którego Dyrektywy Ptasiej, ale w stosunku do którego

powinny być podjęte podobne środki ochrony powinny być podjęte podobne środki ochrony

w myśl Art. 4 ust. 2 wspomnianej Dyrektywy,w myśl Art. 4 ust. 2 wspomnianej Dyrektywy,

- gatunek wymieniony w Polskiej Czerwonej - gatunek wymieniony w Polskiej Czerwonej

Księdze Zwierząt, jako narażony na wyginięcie Księdze Zwierząt, jako narażony na wyginięcie

(VU),(VU),

- 650 – 700 par,- 650 – 700 par,

- spadek liczebności w Europie,- spadek liczebności w Europie,

- wyraźny trend spadkowy w Polsce w - wyraźny trend spadkowy w Polsce w

dłuższym okresie czasu.dłuższym okresie czasu. Fot. Rafał SiekFot. Rafał Siek


krwawodziób (Tringa totanus)krwawodziób (Tringa totanus)

- gniazdo na ziemi w kępie - gniazdo na ziemi w kępie

roślinności,roślinności,

- zagrożony na skutek utraty - zagrożony na skutek utraty

siedlisk wynikłej z porzucania siedlisk wynikłej z porzucania

lub intensyfikacji użytkowanie lub intensyfikacji użytkowanie

łąk i pastwisk,łąk i pastwisk,


Załączniku I Dyrektywy Ptasiej, Załączniku I Dyrektywy Ptasiej,

ale w stosunku do którego ale w stosunku do którego

powinny być podjęte podobne powinny być podjęte podobne

środki ochrony w myśl Art. 4 środki ochrony w myśl Art. 4

ust. 2 wspomnianej Dyrektywy,ust. 2 wspomnianej Dyrektywy,

- 2000 – 2500 par,- 2000 – 2500 par,

- spadek liczebności w Europie, - spadek liczebności w Europie,

- spadek liczebności w Polsce.- spadek liczebności w Polsce.

Fot. Ken Kinsella /Archiwum OTOP Fot. Ken Kinsella /Archiwum OTOP


wodniczka (Acrocephalus wodniczka (Acrocephalus

paludicola)paludicola)

- gniazdo w turzycach,- gniazdo w turzycach,

- zagrożony na zaniechania - zagrożony na zaniechania

tradycyjnych sposobów wypasu tradycyjnych sposobów wypasu

i koszenia,i koszenia,




Polskiej Czerwonej Księdze Polskiej Czerwonej Księdze

Zwierząt, jako narażony na Zwierząt, jako narażony na

wyginięcie (VU),wyginięcie (VU),


- 3400 – 3550 samców/ par,- 3400 – 3550 samców/ par,

- spadek liczebności w Polsce i - spadek liczebności w Polsce i

Europie.Europie.Fot. Alexander Kozulin Fot. Alexander Kozulin

WYMOGI WARIANTU „OCHRONA WYMOGI WARIANTU „OCHRONA SIEDLISK LĘGOWYCH PTAKÓW”SIEDLISK LĘGOWYCH PTAKÓW”

Możliwość użytkowania pastwiskowego, kośnego lub kośno-pastwiskowegoMożliwość użytkowania pastwiskowego, kośnego lub kośno-pastwiskowego..

KoszenieKoszenie::

- pierwszy pokos od 1 sierpnia do 30 września,- pierwszy pokos od 1 sierpnia do 30 września,

- pozostawienie 5-10 % nieskoszonej powierzchni, - pozostawienie 5-10 % nieskoszonej powierzchni,

- określona wysokość (5-15 cm) i technika pokosu (zakaz od zewnątrz do - określona wysokość (5-15 cm) i technika pokosu (zakaz od zewnątrz do

środka),środka),

- usunięcie ściętej biomasy w ciągu 2 tygodni od pokosu.- usunięcie ściętej biomasy w ciągu 2 tygodni od pokosu.

WypasWypas::

- obsada przed 20 lipca do 0,5 DJP/ha;- obsada przed 20 lipca do 0,5 DJP/ha;

- obsada po 20 lipca od 0,5 DJP/ha do 1 DJP/ha. - obsada po 20 lipca od 0,5 DJP/ha do 1 DJP/ha.

- ograniczona obsada pastwiska i sezon pastwiskowy.- ograniczona obsada pastwiska i sezon pastwiskowy.

WYMOGI WARIANTU „OCHRONA WYMOGI WARIANTU „OCHRONA SIEDLISK LĘGOWYCH PTAKÓW”SIEDLISK LĘGOWYCH PTAKÓW”

InneInne::

- ograniczenia w nawożeniu i stosowaniu środków ochrony roślin,- ograniczenia w nawożeniu i stosowaniu środków ochrony roślin,

- ograniczenia w budowie i rozbudowie systemów melioracyjnych,- ograniczenia w budowie i rozbudowie systemów melioracyjnych,

- ograniczenia w zabiegach agrotechnicznych.- ograniczenia w zabiegach agrotechnicznych.

Warunkiem zaklasyfikowania użytków rolnych do Warunkiem zaklasyfikowania użytków rolnych do

wariantu jest wykonanie dokumentacji ornitologicznej wariantu jest wykonanie dokumentacji ornitologicznej

przez ekspertaprzez eksperta, która będzie podstawą do realizacji , która będzie podstawą do realizacji

zadań w danym siedlisku.zadań w danym siedlisku.

Płatność 1200-1370 PLN / haPłatność 1200-1370 PLN / ha

KRYTERIA LĘGOWOŚCI DANEGO GATUNKU KRYTERIA LĘGOWOŚCI DANEGO GATUNKU PTAKAPTAKA

kryterium symbol kategoria - pojedyncze ptaki obserwowane w okresie i siedlisku lęgowym

o.......

- jednorazowa obserwacja śpiewającego samca lub tokujących ptaków

s.........

gniazdowanie możliwe (A)

- para ptaków obserwowana w okresie i siedlisku lęgowym

p........

- zajęte terytorium lęgowe te......... - kopulacja, toki kt - odwiedzanie miejsca nadającego się na gniazdo

om

- niepokój sugerujący bliskość gniazda np - budowa gniazda lub drążenie dziupli bu

gniazdowanie prawdopodobne (B)

Kryteria Polskiego Atlasu Ornitologicznego (PAO)Kryteria Polskiego Atlasu Ornitologicznego (PAO)

KRYTERIA LĘGOWOŚCI DANEGO GATUNKU KRYTERIA LĘGOWOŚCI DANEGO GATUNKU PTAKAPTAKA

Błotniak łąkowy ≥ buBłotniak łąkowy ≥ bu Derkacz ≥ teDerkacz ≥ te Biegus ≥ teBiegus ≥ te Dublet ≥ ktDublet ≥ kt

kryterium symbol kategoria - odwodzenie od gniazda lub młodych uda - gniazdo nowe lub skorupy jaj z danego roku

gns

- młode zagniazdowniki nielotne lub słabo lotne albo podloty gniazdowników poza gniazdem

mło

- gniazdo wysiadywane wys - ptaki z pokarmem lub odchodami piskląt

pod

- gniazdo z jajami jaj - gniazdo z pisklętami pis

gniazdowanie pewne (C)

Rycyk ≥ teRycyk ≥ te Kulik ≥ teKulik ≥ te Krwawodzób ≥ teKrwawodzób ≥ te Wodniczka ≥ teWodniczka ≥ te

KRYTERIA KWALIFIKACJI DANEGO TUZ KRYTERIA KWALIFIKACJI DANEGO TUZ DO „PAKIETU PTASIEGO”DO „PAKIETU PTASIEGO”

Rewir Rewir

lęgowy lęgowy

powinien powinien

być być

określany w określany w

oparciu o oparciu o

kryteria PAO kryteria PAO

na na

podstawie podstawie

min. trzech min. trzech

kontroli kontroli

terenowychterenowych

wykonanych wykonanych

w okresie w okresie

od połowy od połowy

kwietnia do kwietnia do

końca końca

czerwca.czerwca. Nadbużańskie siedlisko rycyka, krwawodzioba i czajki. Fot. Jarosław Krogulec Nadbużańskie siedlisko rycyka, krwawodzioba i czajki. Fot. Jarosław Krogulec

KRYTERIA KWALIFIKACJI DANEGO TUZ KRYTERIA KWALIFIKACJI DANEGO TUZ DO „PAKIETU PTASIEGO”DO „PAKIETU PTASIEGO”

Każde stwierdzone gniazdowanie Każde stwierdzone gniazdowanie w przypadku w przypadku

błotniaka łąkowego, tokowisko dubelta lub błotniaka łąkowego, tokowisko dubelta lub

rewir lęgowy w przypadku innych gatunków rewir lęgowy w przypadku innych gatunków

priorytetowychpriorytetowych, wyznaczony na mapie , wyznaczony na mapie

załączonej do dokumentacji ornitologicznej, załączonej do dokumentacji ornitologicznej,

kwalifikuje do realizacji pakietu na możliwie kwalifikuje do realizacji pakietu na możliwie

jednorodnym płacie siedliska jednorodnym płacie siedliska nie nie

przekraczającym 10 ha.przekraczającym 10 ha.

Błotniak łąkowy. Fot. Rafał Siek Błotniak łąkowy. Fot. Rafał Siek Nadwiślańskie siedlisko rycyka, krwawodzioba i czajki . Fot. Marek JobdaNadwiślańskie siedlisko rycyka, krwawodzioba i czajki . Fot. Marek Jobda

ZAKRES EKSPERTYZY ZAKRES EKSPERTYZY ORNITOLOGICZNEJORNITOLOGICZNEJ

Zadania stawiane przed ekspertyzą ptasiąZadania stawiane przed ekspertyzą ptasią::

- udokumentowanie występowania gatunków kwalifikujących do realizacji - udokumentowanie występowania gatunków kwalifikujących do realizacji

pakietu ptasiego,pakietu ptasiego,

- opis stanu siedliska występowanie ptaków,- opis stanu siedliska występowanie ptaków,

- szczegółowe zalecenia dotyczące gospodarowania na TUZ.- szczegółowe zalecenia dotyczące gospodarowania na TUZ.

Charakter ekspertyzyCharakter ekspertyzy::

- ekspertyza powinna być rzetelnie wykonana i możliwa do weryfikacji - ekspertyza powinna być rzetelnie wykonana i możliwa do weryfikacji

terenowej,terenowej,

- wykonanie ekspertyzy powinno być mało pracochłonne,- wykonanie ekspertyzy powinno być mało pracochłonne,

- ekspertyza powinna być możliwie mało obszerna co przyspieszy jej - ekspertyza powinna być możliwie mało obszerna co przyspieszy jej

wykonanie, ułatwi „przyswojenie” zawartości przez rolnika i przyspieszy wykonanie, ułatwi „przyswojenie” zawartości przez rolnika i przyspieszy

kontrolę. kontrolę.

KOSZTY SPORZĄDZANIA EKSPERTYZY PRZYRODNICZEJ

Lp.Lp. Powierzchnia siedliskaPowierzchnia siedliska Maksymalna kwota Maksymalna kwota kosztów transakcyjnych w kosztów transakcyjnych w

zł za opracowanie zł za opracowanie dokumentacji przyrodniczejdokumentacji przyrodniczej

11 Do 1 haDo 1 ha 50050022 Od 1,01 ha do 5 haOd 1,01 ha do 5 ha 1000100033 Od 5,01 ha do 20 haOd 5,01 ha do 20 ha 2000200044 Od 20,01 ha do 50 haOd 20,01 ha do 50 ha 3000300055 Powyżej 50 haPowyżej 50 ha 40004000

Pakiety przyrodniczePakiety przyrodniczePakiet 4./5.OCHRONA CENNYCHPakiet 4./5.OCHRONA CENNYCH

SIEDLISK PRZYRODNICZYCHSIEDLISK PRZYRODNICZYCH

Cel: utrzymanie zrównoważonej przyrodniczo gospodarki Cel: utrzymanie zrównoważonej przyrodniczo gospodarki łąkowo-pastwiskowejłąkowo-pastwiskowej

WariantyWarianty Mechowiska Mechowiska Szuwary wielkoturzycoweSzuwary wielkoturzycowe Łąki trzęślicowe i selernicoweŁąki trzęślicowe i selernicowe Murawy ciepłolubneMurawy ciepłolubne Półnaturalne łąki wilgotne Półnaturalne łąki wilgotne Półnaturalne łąki siedlisk świeżychPółnaturalne łąki siedlisk świeżych Bogate gatunkowo murawy bliźniczkoweBogate gatunkowo murawy bliźniczkowe Słonorośla Słonorośla Użytki przyrodniczeUżytki przyrodnicze

dokumentacja siedliskowadokumentacja siedliskowa

4/5 Ochrona cennych

siedlisk

przyrodniczych

Propozycja zakresu dokumentacji Propozycja zakresu dokumentacji siedliska siedliska

listy gatunków identyfikującychlisty gatunków identyfikujących

wybrano gatunki charakterystyczne dla wybrano gatunki charakterystyczne dla zespołów, związków, rzędów zespołów, związków, rzędów fitosocjologicznych odpowiadających fitosocjologicznych odpowiadających siedliskom przyrodniczymsiedliskom przyrodniczym

wyeliminowano gatunki:wyeliminowano gatunki: bardzo rzadkie i ginące, występujące na bardzo rzadkie i ginące, występujące na

nielicznych stanowiskach;nielicznych stanowiskach; trudne do rozpoznania;trudne do rozpoznania; o zbyt szerokim zakresie siedlisk;o zbyt szerokim zakresie siedlisk;

Propozycja zakresu dokumentacji siedliska – Propozycja zakresu dokumentacji siedliska –

lista gatunków identyfikującychlista gatunków identyfikujących mechowiskamechowiska

trzcinnik prosty trzcinnik prosty Calamagrostis strictaCalamagrostis strictaturzyca siwa turzyca siwa Carex canescens (curta)Carex canescens (curta)turzyca włosowata turzyca włosowata Carex capillarisCarex capillaristurzyca strunowa turzyca strunowa Carex chordorrhizaCarex chordorrhizaturzyca Davalla turzyca Davalla Carex davallianaCarex davallianaturzyca obła turzyca obła Carex diandraCarex diandraturzyca dwupienna turzyca dwupienna Carex dioicaCarex dioicaturzyca gwiazdkowata turzyca gwiazdkowata Carex echinataCarex echinataturzyca torfowa turzyca torfowa Carex heleonastesCarex heleonastesturzyca Hosta turzyca Hosta Carex hostianaCarex hostianaturzyca nitkowata turzyca nitkowata Carex lasiocarpaCarex lasiocarpaturzyca łuszczkowata turzyca łuszczkowata Carex lepidocarpaCarex lepidocarpaturzyca drobnozadziorkowa turzyca drobnozadziorkowa Carex microglochinCarex microglochinturzyca pospolita turzyca pospolita Carex nigraCarex nigraturzyca pchla turzyca pchla Carex pulicarisCarex pulicarissiedmiopalecznik błotny siedmiopalecznik błotny Comarum palustreComarum palustrekukułka Traunsteinera kukułka Traunsteinera Dactylorhiza Dactylorhiza

traunsteineritraunsteinerikruszczyk błotny kruszczyk błotny Epipactis palustrisEpipactis palustriswełnianka wąskolistnawełnianka wąskolistnaEriophorum angustifoliusEriophorum angustifoliuswełnianka delikatna wełnianka delikatna Eriophorum gracileEriophorum gracile

wełnianka szerokolistna Eriophorum latifoliumwąkrota zwyczajna Hydrocotyle vulgarissit alpejski Juncus alpino-articulatissit członowaty Juncus articulatussit cienkiJuncus filiformislipiennik Loesela Liparis loeseliibobrek trójlistkowy Menyanthes trifoliatastorczyk błotny Orchis palustrisdziewięciornik błotny Parnassia palustrisgnidosz błotny Pedicularis palustrisgnidosz królewski Pedicularis sceptrum-carolinumtłustosz pospolity Pinguicula vulgarispierwiosnek omączony Primula farinosajaskier płomiennik Ranunculus flammulagwiazdnica błotna Stellaria palustrisniebielistka (swercja) trwała Swertia perenniskosatka kielichowa Tofieldia calyculataświbka błotna Triglochin palustrekozłek całolistny Valeriana simplicifoliaprzetacznik błotny Veronica scutellatafiołek torfowy Viola epipsilafiołek błotny Viola palustris

Propozycja zakresu dokumentacji siedliska Propozycja zakresu dokumentacji siedliska lista gatunków identyfikujących lista gatunków identyfikujących

półnaturalne łąki siedlisk świeżychpółnaturalne łąki siedlisk świeżych kminek zwyczajny kminek zwyczajny Carum carviCarum carvi marchew zwyczajna marchew zwyczajna Daucus carotaDaucus carota jastrun właściwy jastrun właściwy Leucanthemum vulgarisLeucanthemum vulgaris biedrzeniec wielki biedrzeniec wielki Pimpinella majorPimpinella major skalnica ziarenkowata skalnica ziarenkowata Saxifraga granulataSaxifraga granulata koniczyna drobnogłówkowa koniczyna drobnogłówkowa Trifolium dubiumTrifolium dubium rajgras wyniosły rajgras wyniosły Arrhenatherum elatiusArrhenatherum elatius dzwonek rozpierzchły dzwonek rozpierzchły Campanula patulaCampanula patula rzeżusznik Hallera rzeżusznik Hallera Cardaminopsis halleriCardaminopsis halleri chaber ostrołuskowy chaber ostrołuskowy Centaurea oxylepisCentaurea oxylepis chaber perukowy chaber perukowy Centaurea pseudophrygiaCentaurea pseudophrygia szafran wiosenny szafran wiosenny Crocus vernusCrocus vernus przytulia pospolita przytulia pospolita Galium mollugoGalium mollugo bodziszek łąkowy bodziszek łąkowy Geranium pratenseGeranium pratense mieczyk dachówkowaty mieczyk dachówkowaty Gladiolus imbricatusGladiolus imbricatus świerzbnica polna świerzbnica polna Knautia arvensisKnautia arvensis pasternak zwyczajny pasternak zwyczajny Pastinaca sativaPastinaca sativa kozibród łąkowy kozibród łąkowy Tragopogon pratensisTragopogon pratensis koniczyna pagórkowa koniczyna pagórkowa Trifolium montanumTrifolium montanum konielica łąkowakonielica łąkowaTrisetum flavescensTrisetum flavescens fiołek trwały fiołek trwały Viola saxatilis ssp. decorataViola saxatilis ssp. decorata fiołek trójbarwny fiołek trójbarwny Viola tricolor ssp. subalpinaViola tricolor ssp. subalpina

Propozycja zakresu dokumentacji siedliska Propozycja zakresu dokumentacji siedliska

warunki wdrożeniawarunki wdrożenia

na przykładzie - mechowiskana przykładzie - mechowiska a) w obrębie działki rolnośrodowiskowej występują a) w obrębie działki rolnośrodowiskowej występują

co najmniej co najmniej 4 gatunki roślin z listy 4 gatunki roślin z listy identyfikacyjnych dla mechowiskidentyfikacyjnych dla mechowisk, przy czym łączna , przy czym łączna powierzchnia płatów o pow. 1 ara, na których nie powierzchnia płatów o pow. 1 ara, na których nie występuje żaden z tych gatunków nie przekracza występuje żaden z tych gatunków nie przekracza 30% działki rolnośrodowiskowej,30% działki rolnośrodowiskowej,

b) b) co najmniej 90%co najmniej 90% powierzchni jest siedliskiem powierzchni jest siedliskiem bagiennym,bagiennym,

c) krzewy i drzewa zajmują c) krzewy i drzewa zajmują najwyżej 10%najwyżej 10% działki działki rolnośrodowiskowej,rolnośrodowiskowej,


zasadyzasady

1) opis populacji wszystkich występujących gatunków 1) opis populacji wszystkich występujących gatunków identyfikacyjnych, wg wzoru:identyfikacyjnych, wg wzoru:

częstość występowania na powierzchniczęstość występowania na powierzchni całejcałej działki działki rolnośrodowiskowej - wg skali Braun – Blanqueta: rolnośrodowiskowej - wg skali Braun – Blanqueta:

55 (dany gatunek pokrywa (dany gatunek pokrywa 75-100% powierzchni75-100% powierzchni), ), 4 4 (50-75(50-75 %)%), , 3 (25-50%),3 (25-50%), 2 (5-25%),2 (5-25%), 11 (gatunek (gatunek występuje dość licznie, ale przy słabym pokryciu, + występuje dość licznie, ale przy słabym pokryciu, + (gatunek występuje nielicznie – pojedyncze osobniki) (gatunek występuje nielicznie – pojedyncze osobniki)

lokalizacja stanowisk gatunku w obrębie działki: a) na całej lokalizacja stanowisk gatunku w obrębie działki: a) na całej powierzchni, b) na części powierzchni – lokalizację zaznaczyć powierzchni, b) na części powierzchni – lokalizację zaznaczyć schematycznie na mapce; schematycznie na mapce;

określenie typowych miejsc występowania w obrębie działki określenie typowych miejsc występowania w obrębie działki (np. w obniżeniach terenu, wzdłuż rowu, pod okapem drzew).(np. w obniżeniach terenu, wzdłuż rowu, pod okapem drzew).


zasadyzasady

2) opis terenu, z zaznaczeniem: 2) opis terenu, z zaznaczeniem: struktury roślinności – płaska/wykępiona, wysoka/ niskastruktury roślinności – płaska/wykępiona, wysoka/ niska udziału (%) drzew i krzewów, udziału (%) drzew i krzewów, szacunkowej wilgotności siedliska, szacunkowej wilgotności siedliska, typu gleb - mineralna/organicznatypu gleb - mineralna/organiczna dotychczasowego użytkowania (wg obserwacji i wywiadu);dotychczasowego użytkowania (wg obserwacji i wywiadu); struktury krajobrazu – ukształtowania terenu, obecność oczek struktury krajobrazu – ukształtowania terenu, obecność oczek

wodnych, rozlewisk bobrowych, kęp zadrzewień i zakrzaczeń wodnych, rozlewisk bobrowych, kęp zadrzewień i zakrzaczeń itp. itp.

obecności i stanu sieci melioracyjnej - rowów melioracyjnych, obecności i stanu sieci melioracyjnej - rowów melioracyjnych, jazówjazów

3)3) minimum 3 fotografie roślinności, w tym 2 fotografie runi minimum 3 fotografie roślinności, w tym 2 fotografie runi obejmujące obszar o powierzchni od 10 do 25m2obejmujące obszar o powierzchni od 10 do 25m2; fotografie ; fotografie mogą być wydrukowane w dobrej jakości z nośników mogą być wydrukowane w dobrej jakości z nośników cyfrowych lub cyfrowych lub załączonezałączone w postaci odbitek 10x15 cm. w postaci odbitek 10x15 cm.

KOSZTY SPORZĄDZANIA EKSPERTYZY PRZYRODNICZEJ

Lp.Lp. Powierzchnia siedliskaPowierzchnia siedliska Maksymalna kwota Maksymalna kwota kosztów transakcyjnych w kosztów transakcyjnych w

zł za opracowanie zł za opracowanie dokumentacji przyrodniczejdokumentacji przyrodniczej

11 Do 1 haDo 1 ha 50050022 Od 1,01 ha do 5 haOd 1,01 ha do 5 ha 1000100033 Od 5,01 ha do 20 haOd 5,01 ha do 20 ha 2000200044 Od 20,01 ha do 50 haOd 20,01 ha do 50 ha 3000300055 Powyżej 50 haPowyżej 50 ha 40004000

Reżim gospodarowania Reżim gospodarowania i płatność (platność w i płatność (platność w

nawiasie - na obszarach nawiasie - na obszarach Natura 2000):Natura 2000):

----->----->

Wypas 0,5-1 Wypas 0,5-1 DJP/ha, z DJP/ha, z

możliwością możliwością zastąpienia go zastąpienia go

koszeniem raz w koszeniem raz w roku, zakaz roku, zakaz nawożenia, nawożenia,

1190 (1190) zł/ha1190 (1190) zł/ha

Koszenie 50% Koszenie 50% pow.co roku lub pow.co roku lub całej pow. co 2 całej pow. co 2 lata w terminie lata w terminie

15.09-30.10, 15.09-30.10, zakaz wypasu i zakaz wypasu i

nawożenia, nawożenia, 1200 (1390) zł/ha1200 (1390) zł/ha

Koszenie 50% Koszenie 50% pow.co roku lub pow.co roku lub całej pow. co 2 całej pow. co 2 lata w terminie lata w terminie

15.07-30.09, 15.07-30.09, zakaz wypasu i zakaz wypasu i

nawożenia, nawożenia, 1200 (1390) zł/ha1200 (1390) zł/ha

Wypas od 0,4 do Wypas od 0,4 do 0,6 DJP/ha lub 0,6 DJP/ha lub koszenie raz w koszenie raz w roku w terminie roku w terminie

15.07-30.09, 15.07-30.09, zakaz nawożenia, zakaz nawożenia, 1200 (1380) zł/ha1200 (1380) zł/ha

Wypas 0,4-0,6 Wypas 0,4-0,6 DJP/ha, zakaz DJP/ha, zakaz nawożenia, nawożenia,

800 (890) zł/ha800 (890) zł/ha

Koszenie 1-2 Koszenie 1-2 pokosy między pokosy między

15.06 a 30.09, po 15.06 a 30.09, po 20.07 20.07

dopuszczalny dopuszczalny wypas do 1 wypas do 1

DJP/ha, DJP/ha, dopuszczalne dopuszczalne

nawożenie nawożenie azotem do azotem do 60kg/ha, 60kg/ha,

800 (840) zł/ha800 (840) zł/ha

Koszenie co roku Koszenie co roku między 15.06 a między 15.06 a 30.09, po 20.07 30.09, po 20.07 dopuszczalny dopuszczalny

drugi pokos lub drugi pokos lub wypas do 1 wypas do 1

DJP/ha,dopuszczalDJP/ha,dopuszczalne nawożenie ne nawożenie azotem do 60 azotem do 60 kg/ha rocznie, kg/ha rocznie, 800 (840) zł/ha800 (840) zł/ha

Koszenie 20% Koszenie 20% pow.co roku lub pow.co roku lub całej pow. raz na całej pow. raz na 5 lat w terminie 5 lat w terminie

15.07-30.09, 15.07-30.09, dopuszczalny dopuszczalny wypas do 0,2 wypas do 0,2 DJP/ha, zakaz DJP/ha, zakaz nawożenia, nawożenia,

800 (910) zł/ha800 (910) zł/ha

gatunek gatunek (pol.)(pol.)

gatunek gatunek (łac.)(łac.) LiLi

ststaa

ChroChronionyniony

??

H - H - "Słonoro"Słonoro

śla"śla"

C - "Łąki C - "Łąki selernicoselernico

we i we i trzęślicotrzęślico

we"we"

A - A - "Mechow"Mechow

iska"iska"

D - D - "murawy "murawy ciepłoluciepłolu

bne"bne"

G - G - "bogate "bogate murawy murawy bliźniczkbliźniczk

owe"owe"

E- "łąki E- "łąki wilgotnewilgotne

""

F - "łąki F - "łąki świeże"świeże"

B B -"szuwar-"szuwar

y y wielkotuwielkoturzycowe"rzycowe"

miłek miłek wiosenny wiosenny

Adonis vernalisAdonis vernalis

DD ściśleściśle DD

dąbrówka dąbrówka kosmata kosmata

Ajuga genevensisAjuga genevensis

DD DD

dąbrówka dąbrówka piramidalna piramidalna

Ajuga pyramidalisAjuga pyramidalis

GG GG

przywrotnikiprzywrotniki Alchemilla spp.Alchemilla spp.FF FF

czosnek czosnek kątowaty kątowaty

Allium angulosumAllium angulosum

CC CC

smagliczka smagliczka pagórkowapagórkowa

Alyssum montanumAlyssum montanum

DD DD

naradka naradka północna północna

Androsace Androsace septentrionalisseptentrionalis

DD DD

ukwap ukwap dwupiennydwupienny

Antennaria dioicaAntennaria dioica

GG GG

pajęcznica pajęcznica liliowata liliowata

Anthericum liliagoAnthericum liliago


przelot przelot pospolitypospolity

Anthylis vulnelariaAnthylis vulnelaria

FF FF

arnika górska arnika górska Arnica montanaArnica montanaGG ściśleściśle GG

marzanka marzanka pagórkowa pagórkowa

Asperula cynanchicaAsperula cynanchica

DD DD

marzanka marzanka barwierskabarwierska

Asperula tinctoriaAsperula tinctoria

DD DD

aster aster gawędkagawędka

Aster amellusAster amellus


aster solnyaster solny Aster tripoliumAster tripoliumHH ściśleściśle HH

bukwica bukwica zwyczajna zwyczajna

Betonica officinalisBetonica officinalis

CC CC

ostrzew rudyostrzew rudy Blysmus rufusBlysmus rufusHH HH

podejźrzon podejźrzon spp. spp. (wszystkie (wszystkie gatunki)gatunki)

Botrychium spp. Botrychium spp.

GG ściśleściśle GG

Fot. M.Jobda

Pakiet ochrona Pakiet ochrona cennych siedlisk cennych siedlisk przyrodniczychprzyrodniczychwariant 4.wariant 4.22. . MechowiskaMechowiska

Fot. M.Jobda

Fot. P.Dzierża

wełnianka wąskolistnaturzyca pospolita

bobrek trójlistkowy

kukułka krwista

Pakiet ochrona Pakiet ochrona cennych siedlisk przyrodniczychcennych siedlisk przyrodniczych

wariant 4.wariant 4.22. Mechowiska. Mechowiska

obejmujeobejmuje

według klasyfikacji Natura 2000:według klasyfikacji Natura 2000:• torfowiska przejściowe i trzęsawiska (7140) torfowiska przejściowe i trzęsawiska (7140) (oprócz zbiorowisk ze związku Rhynchosporion);(oprócz zbiorowisk ze związku Rhynchosporion);• górskie i nizinne torfowiska zasadowe o górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk charakterze młak, turzycowisk i mechowisk (7230);(7230);• torfowiska nakredowe (7210) należące do torfowiska nakredowe (7210) należące do CaricionCaricion davallianae davallianae

jednostki fitosocjologiczne: jednostki fitosocjologiczne: • szeroko ujęte związki Caricion davallianae, szeroko ujęte związki Caricion davallianae, Caricion nigrae, część Caricion lasiocarpae oraz Caricion nigrae, część Caricion lasiocarpae oraz nawiązujące do nichnawiązujące do nich

Pakiet ochrona cennych siedlisk Pakiet ochrona cennych siedlisk przyrodniczychprzyrodniczych

wariant 4.wariant 4.22. Mechowiska. Mechowiska

płatność 1płatność 1200200 – 1390 – 1390 PLN /ha/rokPLN /ha/rok

Zagrożenia:

- osuszanie

- zaprzestanie użytkowania

- koszenie co 1-3 lata

- brak nawożenia

- siano/ściółka

Tradycyjne użytkowanie Wybrane wymogi:

- koszenie 50 % powierzchni co roku naprzemiennie, dopuszczenie koszenia całej powierzchni raz na 2 lata;

- pokos po 15 lipca;

- wysokość koszenia 5 -15 cm

- nawożenie i wypas zabronione

Fot. F.Jarzombkowski

Pakiet ochrona cennych siedlisk przyrodniczychPakiet ochrona cennych siedlisk przyrodniczychwariant 4.wariant 4.33. Szuwary wielkoturzycowe. Szuwary wielkoturzycowe

Fot. P.Dzierża Fot. P.Dzierżakosaciec żółty

tojeść bukietowafot. K.Brzezińska


wariant 4.wariant 4.33. Szuwary . Szuwary wielkoturzycowewielkoturzycowe

obejmujeobejmuje

według klasyfikacji Natura 2000:według klasyfikacji Natura 2000:•siedliska priorytetowe Natura 2000 siedliska priorytetowe Natura 2000 - - torfowiska nakredowe torfowiska nakredowe (7210(7210) ) • szuwary wielkoturzycowe, które nie zostały przyjęte na listę szuwary wielkoturzycowe, które nie zostały przyjęte na listę siedlisk Natura 2000siedlisk Natura 2000

jednostki fitosocjologiczne: jednostki fitosocjologiczne: • związek Magnocaricion z wyjątkiem Phalaridetum związek Magnocaricion z wyjątkiem Phalaridetum arundinaceae, Caricetum paniculatae, Cicuto-Caricetum arundinaceae, Caricetum paniculatae, Cicuto-Caricetum pseudocyperi, Caricetum ripariae, Thelypteridi-Phragmitetum, pseudocyperi, Caricetum ripariae, Thelypteridi-Phragmitetum, Iridetum pseudacoriIridetum pseudacori

Pakiet ochrona cennych siedlisk przyrodniczychPakiet ochrona cennych siedlisk przyrodniczychwariant 4.wariant 4.33. Szuwary wielkoturzycowe. Szuwary wielkoturzycowe

Tradycyjne użytkowanie:

- koszenie co ok. 3 lat

- brak nawożenia

- siano/ściółka

Zagrożenia:

- osuszanie

Wymogi:

- koszenie 20 % powierzchni co roku naprzemiennie, dopuszczenie koszenia całej powierzchni raz na 5 lat;po 15 lipca;

- wysokość koszenia 10 -15 cm

- nawożenie zabronione

- wypas 2 tygodnie po ustąpieniu wód, 0,2 DJP/ha

płatność płatność 800 -910 800 -910 PLN/ha/rokPLN/ha/rok

Pakiet ochrona cennych siedlisk przyrodniczychPakiet ochrona cennych siedlisk przyrodniczychwariant 4.wariant 4.44. Łąki trzęślicowe. Łąki trzęślicowe

goździk pyszny

Fot. K.Brzezińska

przytulia północna

fot. K.Brzezińska

goryczka wąkolistna

fot. K.Brzezińska

fot. W.Dembek, A..Matysiak

Pakiet ochrona cennych Pakiet ochrona cennych siedlisk przyrodniczychsiedlisk przyrodniczych

wariant 4.wariant 4.44. Łąki . Łąki trzęślicowetrzęślicowe i i selernicoweselernicowe

Fot. K.Brzezińska

obejmujeobejmuje

według klasyfikacji Natura 2000:według klasyfikacji Natura 2000:• zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (6410) zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (6410) • łąki selernicowe (6440)łąki selernicowe (6440)

jednostki fitosocjologiczne: jednostki fitosocjologiczne: • zbiorowiska związków Molinion caeruleae (łąki trzęślicowe) zbiorowiska związków Molinion caeruleae (łąki trzęślicowe) i Cnidion dubii (łąki selernicowe) oraz nawiązujące do nichi Cnidion dubii (łąki selernicowe) oraz nawiązujące do nich

Pakiet ochrona cennych siedlisk przyrodniczychPakiet ochrona cennych siedlisk przyrodniczychwariant 4.wariant 4.44. Łąki trzęślicowe. Łąki trzęślicowe


- koszenie jesienią co 3-5 lat - brak lub sporadyczne nawożenie - siano/ściółka

Zagrożenia:

- intensyfikacja użytkowania


Wybrane wymogi:

- koszenie 50 % powierzchni co roku naprzemiennie, dopuszczenie koszenia całej powierzchni raz na 2 lata;

- po 15 września;

- wysokość koszenia 5-15 cm

- nawożenie i wypas zabroniony

płatność 1płatność 1200 – 1390 200 – 1390 PLN/ha/rokPLN/ha/rok

Pakiet ochrona cennych Pakiet ochrona cennych siedlisk przyrodniczychsiedlisk przyrodniczychwariant 4.wariant 4.55. Murawy . Murawy

ciepłolubneciepłolubne

Fot. K.Brzezińska

sasanka łąkowa

macierzanka piaskowa

Pakiet ochrona cennych Pakiet ochrona cennych siedlisk przyrodniczychsiedlisk przyrodniczychwariant 4.wariant 4.55. Murawy . Murawy

ciepłolubneciepłolubne

obejmujeobejmuje

według klasyfikacji Natura 2000:według klasyfikacji Natura 2000:• ciepłolubne śródlądowe murawy napiaskowe (6120)ciepłolubne śródlądowe murawy napiaskowe (6120)• murawy kserotermiczne (6210);murawy kserotermiczne (6210);• ciepłolubne łąki pienińskie (6510-4);ciepłolubne łąki pienińskie (6510-4);• murawy stepowe, w tym murawy ostnicowe.murawy stepowe, w tym murawy ostnicowe.

jednostki fitosocjologiczne: jednostki fitosocjologiczne: • zbiorowiska klasy Festuco-Brometea oraz związku zbiorowiska klasy Festuco-Brometea oraz związku Koelerion glaucae, a także zespół Anthyllidi-Trifolietum Koelerion glaucae, a także zespół Anthyllidi-Trifolietum montanii oraz nawiązujące do nich zbiorowiskamontanii oraz nawiązujące do nich zbiorowiska

Pakiet ochrona cennych siedlisk przyrodniczychPakiet ochrona cennych siedlisk przyrodniczychwariant 4.wariant 4.55. Murawy ciepłolubne. Murawy ciepłolubne


- ekstensywny wypas

- brak nawożenia

Zagrożenia:


- zalesianie

Wybrane wymogi:

- koszenie 80-85% powierzchni co roku naprzemiennie po 15 lipca;

- wysokość koszenia do 10 cm

- nawożenie zabronione

-wypas 0,4-0,6 DJP/ha, obciążenie do 5DJP/ha

- do 15.10

płatność 1płatność 1200200 – 1380 – 1380 PLN/ha/rokPLN/ha/rok

Fot. K.Brzezińskaknieć błotna


wariant 4.wariant 4.66. Łąki wilgotne. Łąki wilgotne

Fot. P.Dzierża

Fo

t. K

.Brze

zińska

niezapominajka błotna

rdest wężownik

Fot. K.Brzezińska

Pakiet ochronaPakiet ochrona cennych siedlisk cennych siedlisk przyrodniczychprzyrodniczych


obejmujeobejmuje

według klasyfikacji Natura 2000:według klasyfikacji Natura 2000:• podmokłe łąki eutroficzne, które nie zostały podmokłe łąki eutroficzne, które nie zostały wpisane na listę siedlisk Natura 2000wpisane na listę siedlisk Natura 2000

jednostki fitosocjologiczne: jednostki fitosocjologiczne: • zbiorowiska związku Calthion, oraz nawiązujące do nich zbiorowiska związku Calthion, oraz nawiązujące do nich zbiorowiskazbiorowiska




- łąki dwukośne

- nawożone

- siano/pasza

Zagrożenia:



Wybrane wymogi:

- koszenie raz albo dwa razy w roku po 15 czerwca; - pozostawianie 5-10% działki nieskoszonej, co roku inny fragment- wysokość koszenia 10 -15 cm- wypas do 1 DJP/ha- nawożenie do 60kgN/ha/rok

płatność płatność 800- 840 800- 840 PLN/ha/rok PLN/ha/rok

Z.Oświecimska-Piasko


wariant 4.wariant 4.77. Łąki świeże. Łąki świeże

Fot. W.Kotowski

złocień pospolitydzwonek rozpierzchły

przytulia właściwa


wariant 4.wariant 4.77. Łąki świeże. Łąki świeże

obejmujeobejmuje

według klasyfikacji Natura 2000:według klasyfikacji Natura 2000:• część niżowych i górskich świeżych łąk część niżowych i górskich świeżych łąk użytkowanych ekstensywnie (6510, bez 6510-4 użytkowanych ekstensywnie (6510, bez 6510-4 czyli ciepłolubnych łąk pienińskich) czyli ciepłolubnych łąk pienińskich) •górskie łąki konietlicowe użytkowane górskie łąki konietlicowe użytkowane ekstensywnie (6520)ekstensywnie (6520)

jednostki fitosocjologiczne: jednostki fitosocjologiczne: • zbiorowiska związków Arrhenatherion (oprócz ubogich zbiorowiska związków Arrhenatherion (oprócz ubogich postaci Poo-Festucetum i suchych łąk pienińskich Anthyllidi-postaci Poo-Festucetum i suchych łąk pienińskich Anthyllidi-Trifolietum montanii) i Polygono-Trisetion oraz nawiązujące Trifolietum montanii) i Polygono-Trisetion oraz nawiązujące do nich zbiorowiskado nich zbiorowiska

Pakiet ochrona cennych siedlisk przyrodniczychPakiet ochrona cennych siedlisk przyrodniczychwariant 4.wariant 4.77. Łąki świeże. Łąki świeże


- łąki dwukośne, użytkowane ekstensywnie

- siano/pasza

Zagrożenia:



Wymogi :

- koszenie raz albo dwa razy w roku po 15 czerwca; - pozostawianie 5-10% działki nieskoszonej, co roku inny fragment- wysokość koszenia 5 -15 cm- wypas do 1 DJP/ha- nawożenie do 60kgN/ha/rok

płatność płatność 800 -840800 -840 PLN/ha/rok PLN/ha/rok


wariant 4.wariant 4.88 Bogate gatunkowo murawy Bogate gatunkowo murawy bliźniczkowebliźniczkowe

obejmuje siedliska określone według klasyfikacji Natura 2000 jako bogate florystycznie górskie i niżowe murawy bliźniczkowe (6230), w których za priorytetowe uważa się tylko płaty bogate florystycznie.

użytkowanie pastwiskowe przy obsadzie zwierząt od 0,4 do 0,6 DJP/ha, przy maksymalnym obciążeniu pastwiska do 5 DJP/ha;

sezon pastwiskowy trwa od 1 maja do 15 października na obszarach poniżej 300 m n.p.m. lub od 20 maja do 1 października na obszarach

powyżej 300m n.p.m.; na terenach zalewowych rozpoczęcie wypasu nie wcześniej niż dwa

tygodnie po ustąpieniu wód.

płatność 800 – 870 PLN/ha


wariant 4.wariant 4.99. . SłonoroślaSłonorośla

obejmuje siedliska określone według klasyfikacji Natura 2000 jako śródlądowe błotniste solniska z solirodem (1310), solniska nadmorskie (1330), śródlądowe słone łąki, pastwiska i szuwary (1340) jako siedlisko o znaczeniu priorytetowym.

płatnośc 1190 – 1190 PLN/ha


wariant 4.wariant 4.99. . SłonoroślaSłonorośla

użytkowanie pastwiskowe przy obsadzie zwierząt od 0,5 do 1 DJP/ha;w przypadku licznego występowania trzciny należy stosować wypas kwaterowy, który powinien zaczynać się od kwater z dużym udziałem trzciny i stopniowo przechodzić na typowe słonawy;sezon pastwiskowy - od 1 maja do 15 października na obszarach poniżej 300 m n.p.m. lub od 20 maja do 1 października na obszarach powyżej 300 m n.p.m.

użytkowanie kośne raz w roku, nie wcześniej niż 1 lipca z możliwością pozostawienia runa bez skoszenia raz na 5 lat;pokos nie wcześniej niż 2 tygodnie po ustąpieniu wód;wysokość koszenia 5-15 cm;usuniecie biomasy w terminie do 2 tygodni po pokosie;technika koszenia: w sposób nieniszczący struktury roślinności i gleby.


wariant 4.wariant 4.1010. . Użytki przyrodniczeUżytki przyrodniczeObejmuje: torfowiska wysokie (7110,

7120), część torfowisk przejściowych i

trzęsawiska (7140), obniżenia na

podłożu torfowym (7150), część

torfowisk zasadowych (7230), luźne

murawy napiaskowe (2330),

wrzosowiska (4030, 4010), kępowe lub

silnie podmokłe szuwary

wielkoturzycowe i szuwary halofilne

(w tym 7210) oraz rozlewiska

bobrowe.

Wymogi:

zachowanie użytków przyrodniczych w stanie niepogorszonym, np. torfowiska – zakaz odwadniania, wydobycia torfu, murawy napiaskowe – zakaz wydobycia piasku, szuwary wielkokępowe – zakaz odwadniania, zachowanie kęp;

niestosowanie nawozów i środków ochrony roślin; dokonywanie zabiegów pielęgnacyjnych, według zaleceń doradcy rolnośrodowiskowego;

Wymogi wariantu 4.10.

obowiązek zachowania użytków przyrodniczych w stanie niepogorszonym według zaleceń doradcy rolnośrodowiskowego;

usuwanie śmieci z obszaru zajmowanego przez użytki przyrodnicze; obowiązek dokonywania zabiegów pielęgnacyjnych mających na celu ochronę

użytku przyrodniczego, zgodnie dokumentacją przyrodniczą; prowadzenie działalności rolniczej zgodnie dokumentacją przyrodniczą np.

pozyskanie surowca zielarskiego, ekstensywny wypas na murawach.

Użytki przyrodnicze

płatność 550 – 550 PLN/ha

11

Torfowiska niskieTorfowiska niskie

w warunkach naturalnych w warunkach naturalnych najczęściej eutroficzne; najczęściej eutroficzne; występują w miejscach występują w miejscach

zabagnianych zabagnianych wolno przepływającymi wolno przepływającymi

wodami wodami gruntowymi bądź gruntowymi bądź

powierzchniowymi, powierzchniowymi, najczęściej w dolinach najczęściej w dolinach

rzecznych rzecznych lub odpływowych lub odpływowych

zagłębieniach terenu; zagłębieniach terenu; głównie na niżugłównie na niżu

Torfowisko niskie Torfowisko niskie (fot. J. i M. Rycharscy)(fot. J. i M. Rycharscy)

TORFOWISKA

w naturalnych warunkach bagienne siedliska, w których ze szczątków obumarłych roślin powstaje torf; jego rodzaj zależy od rodzaju roślinności torfotwórczej; złoża torfowe mają miąższość do kilku metrów; po odwodnieniu – wilgotnościowo zróżnicowane siedliska na podłożu torfowym, z wierzchu zmurszałym

22

Torfowiska przejścioweTorfowiska przejściowe

w warunkach naturalnych w warunkach naturalnych mezotroficzne, zasilane mezotroficzne, zasilane głównie wodą opadową; głównie wodą opadową; występują najczęściej w występują najczęściej w

odpływowych zagłębieniach odpływowych zagłębieniach terenu, położonych blisko terenu, położonych blisko

działów wodnych, często na działów wodnych, często na obrzeżach torfowisk obrzeżach torfowisk

wysokich; najliczniejsze w wysokich; najliczniejsze w północnej Polscepółnocnej Polsce

Torfowisko przejścioweTorfowisko przejściowe (fot. F. Jarzombkowski)(fot. F. Jarzombkowski)

3 3

Torfowiska wysokieTorfowiska wysokie

w warunkach naturalnych oligotroficzne, w warunkach naturalnych oligotroficzne, prawie wyłącznie zasilane wodą prawie wyłącznie zasilane wodą

opadową; wykształcają się w opadową; wykształcają się w bezodpływowych zagłębieniach bezodpływowych zagłębieniach

obszarów wododziałowych, jak również obszarów wododziałowych, jak również na złożach torfowisk niskich bądź na złożach torfowisk niskich bądź

przejściowych, po przerwaniu przez przejściowych, po przerwaniu przez nagromadzony pokład torfu kontaktu nagromadzony pokład torfu kontaktu korzeni roślin z zasobną w składniki korzeni roślin z zasobną w składniki

mineralne wodą gruntową; najliczniejsze mineralne wodą gruntową; najliczniejsze w północnej Polscew północnej Polsce

Torfowisko wysokie Torfowisko wysokie (fot. W. Dembek)(fot. W. Dembek)

4 4

GytiowiskaGytiowiska

mokradła powstałe po odsłonięciu złóż mokradła powstałe po odsłonięciu złóż gytii na skutek spuszczenia wód gytii na skutek spuszczenia wód

jeziornych w celu pozyskania terenów jeziornych w celu pozyskania terenów pod łąki i pastwiska; występują głównie pod łąki i pastwiska; występują głównie

w północnej Polscew północnej Polsce

Zarastające Zarastające gytiowisko gytiowisko

fot. F. Jarzombkowski)fot. F. Jarzombkowski)

MOKRADŁA NIETORFOWE

w naturalnych warunkach bagienne bądź podmokłe siedliska, w których zachodzi akumulacja utworów hydrogenicznych nietorfowych: gytii, mułów, namułów, utworów torfiastych bądź mineralnych próchnicznych; po odwodnieniu wilgotnościowo zróżnicowane siedliska z nietorfowymi utworami hydrogenicznymi w podłożu, z wierzchu zmurszałymi

55

Mułowiska, namuliska i podmokliskaMułowiska, namuliska i podmokliskamułowiskamułowiska

w naturalnych warunkach bardzo żyzne, w naturalnych warunkach bardzo żyzne, bagienne ekosystemy akumulujące muł, bagienne ekosystemy akumulujące muł, charakteryzujące się bardzo zmiennym charakteryzujące się bardzo zmiennym uwodnieniem; występują w regularnie i uwodnieniem; występują w regularnie i długotrwale (6-9 miesięcy) zalewanych długotrwale (6-9 miesięcy) zalewanych

dolinach rzecznych o bogatej dolinach rzecznych o bogatej mikrorzeźbie, najczęściej w strefie mikrorzeźbie, najczęściej w strefie przykorytowej, starorzeczach bądź przykorytowej, starorzeczach bądź obniżeniach najniższych tarasów; obniżeniach najniższych tarasów;

głównie na niżugłównie na niżu

Mułowiska w okresie Mułowiska w okresie wiosennych zalewówwiosennych zalewów

(fot. W. Dembek)(fot. W. Dembek)

66

NamuliskaNamuliska

w naturalnych warunkach mokradła w naturalnych warunkach mokradła okresowo zalewane (do 3 miesięcy w okresowo zalewane (do 3 miesięcy w

roku) i przesychające, w których z roku) i przesychające, w których z naniesionych przez wodę cząstek naniesionych przez wodę cząstek

mineralnych (piaszczystych, pylastych mineralnych (piaszczystych, pylastych bądź ilastych) odkładają się namuły bądź ilastych) odkładają się namuły

(aluwialne bądź deluwialne); (aluwialne bądź deluwialne); występują głównie w dolinach występują głównie w dolinach

rzecznych; cała Polskarzecznych; cała Polska

Namulisko piaszczyste Namulisko piaszczyste fot. F. Jarzombkowski)fot. F. Jarzombkowski)

7 7

PodmokliskaPodmokliska

w naturalnych warunkach mokradła w naturalnych warunkach mokradła niezalewane i przez część roku niezalewane i przez część roku

podmokłe, w których tworzą się utwory podmokłe, w których tworzą się utwory torfiaste bądź mineralne próchniczne; torfiaste bądź mineralne próchniczne;

występują na obrzeżach dolin i występują na obrzeżach dolin i zatorfionych obniżeń; cała Polskazatorfionych obniżeń; cała Polska

Podmoklisko Podmoklisko (fot. Z. Oświecimska-Piasko)(fot. Z. Oświecimska-Piasko)

88

Wyspy na rzekach i jeziorachWyspy na rzekach i jeziorach

wyznaczone na podstawie Mapy wyznaczone na podstawie Mapy Podziału Hydrograficznego Polski a nie Podziału Hydrograficznego Polski a nie

uwzględnione na Mapie Mokradeł i uwzględnione na Mapie Mokradeł i Użytków Zielonych, dla których Użytków Zielonych, dla których

brakuje informacji odnośnie brakuje informacji odnośnie występujących w ich obrębie siedlisk i występujących w ich obrębie siedlisk i zbiorowisk roślinnych; wiele z nich ma zbiorowisk roślinnych; wiele z nich ma

w części bądź w całości charakter w części bądź w całości charakter obszarów mokradłowych; w bazie obszarów mokradłowych; w bazie

danych powierzchnia tych obiektów danych powierzchnia tych obiektów została włączona do całkowitej została włączona do całkowitej

powierzchni mokradełpowierzchni mokradeł

Wyspa na jeziorze Wyspa na jeziorze fot. J. i M. Rycharscy)fot. J. i M. Rycharscy)

WYSPY O NIEOKREŚLONYCH SIEDLISKACH I ROŚLINNOŚCI

99

Szuwary wodne i wodno-lądoweSzuwary wodne i wodno-lądowe

ze związków ze związków Phragmition i Sparganio-Phragmition i Sparganio-GlycerionGlycerion

na ogół ubogie florystycznie na ogół ubogie florystycznie zbiorowiska, często stanowiące zbiorowiska, często stanowiące

agregacje jednego gatunku, agregacje jednego gatunku, występujące na brzegach występujące na brzegach

eutroficznych zbiorników wód eutroficznych zbiorników wód stojących lub wolno płynących, z stojących lub wolno płynących, z

reguły w strefie pośredniej między reguły w strefie pośredniej między zbiorowiskami roślin wodnych a zbiorowiskami roślin wodnych a szuwarami wielkoturzycowymi szuwarami wielkoturzycowymi

((MagnocaricionMagnocaricion); w Polsce pospolite); w Polsce pospolite

Szuwar trzcinowySzuwar trzcinowy (fot. J. i M. Rycharscy)(fot. J. i M. Rycharscy)

1010

Szuwary wielkoturzycoweSzuwary wielkoturzycowe

ze związku Magnocaricionze związku Magnocaricionnaturalne lub antropogeniczne naturalne lub antropogeniczne

zbiorowiska wysokich roślin zbiorowiska wysokich roślin bagiennych, najczęściej wielkich turzyc, bagiennych, najczęściej wielkich turzyc,

zajmujące zwykle miejsca rzadziej i zajmujące zwykle miejsca rzadziej i krócej zalewane niż szuwary właściwe; krócej zalewane niż szuwary właściwe;

w Polsce pospolite z wyjątkiem górw Polsce pospolite z wyjątkiem gór

Szuwar wielkich Szuwar wielkich turzyc turzyc

(fot. J. i M. Rycharscy)(fot. J. i M. Rycharscy)

1111

Młaki niskoturzycowe torfowisk Młaki niskoturzycowe torfowisk niskich,niskich, m.in.: m.in.:

□ □ z rzędu z rzędu Caricetalia nigraeCaricetalia nigrae (kwaśne młaki (kwaśne młaki niskoturzycowe)niskoturzycowe)

zbiorowiska o fizjonomii niskich łąk, zbiorowiska o fizjonomii niskich łąk, tworzące roślinność darniowych tworzące roślinność darniowych

emersyjnych torfowisk niskich (lub emersyjnych torfowisk niskich (lub przejściowych) albo porastające przejściowych) albo porastające

zagłębienia na glebach torfiastych, trwale zagłębienia na glebach torfiastych, trwale przewodnione i zasilane wodami przewodnione i zasilane wodami źródliskowymi lub wysiękowymi; źródliskowymi lub wysiękowymi;

występują na niżu i w górach aż po piętro występują na niżu i w górach aż po piętro kosówkikosówki

Kwaśna młaka Kwaśna młaka niskoturzycowa niskoturzycowa

(fot. F. Jarzombkowski)(fot. F. Jarzombkowski)

1212

Eutroficzne młaki Eutroficzne młaki niskoturzycoweniskoturzycowe

zbiorowiska o fizjonomii niskich łąk, zbiorowiska o fizjonomii niskich łąk, tworzące roślinność eutroficznych tworzące roślinność eutroficznych

darniowych torfowisk niskich i darniowych torfowisk niskich i źródliskowych oraz młak torfiasto-źródliskowych oraz młak torfiasto-

mineralnych na zasadowym, mineralnych na zasadowym, obojętnym lub słabo zakwaszonym obojętnym lub słabo zakwaszonym

podłożu, obficie nawadnianym przez podłożu, obficie nawadnianym przez wody wysiękowe lub źródliskowe, wody wysiękowe lub źródliskowe, zasobne w składniki mineralne, zasobne w składniki mineralne, często ze znacznymi ilościami często ze znacznymi ilościami węglanu wapnia; pospolite w węglanu wapnia; pospolite w

górach, stosunkowo rzadkie na górach, stosunkowo rzadkie na pozostałym obszarze krajupozostałym obszarze kraju

Eutroficzna młaka Eutroficzna młaka niskoturzycowa niskoturzycowa

fot. A. Klimkowska, G. Jobse)fot. A. Klimkowska, G. Jobse)

1313

Mszary torfowisk przejściowychMszary torfowisk przejściowych

z rzędu z rzędu Scheuchzerietalia palustrisScheuchzerietalia palustrisniskoturzycowe zbiorowiska kwaśnych niskoturzycowe zbiorowiska kwaśnych dystroficznych torfowisk przejściowych dystroficznych torfowisk przejściowych

oraz dolinkowych faz w kompleksie oraz dolinkowych faz w kompleksie torfowisk wysokich; tworzą niekiedy torfowisk wysokich; tworzą niekiedy kożuchy (pło) mszystko-turzycowe kożuchy (pło) mszystko-turzycowe (czasem pływające) w końcowych (czasem pływające) w końcowych

fazach odgórnego lądowacenia fazach odgórnego lądowacenia zbiorników wód dystroficznych; na zbiorników wód dystroficznych; na

rozproszonych stanowiskach w całym rozproszonych stanowiskach w całym kraju, głównie na północykraju, głównie na północy

Mszar torfowiska Mszar torfowiska przejściowego przejściowego


1414

Mszary torfowisk wysokichMszary torfowisk wysokich

z klasy z klasy Oxycocco-SphagneteaOxycocco-Sphagneteakrzewinkowo-torfowcowe zbiorowiska krzewinkowo-torfowcowe zbiorowiska

mokrych wrzosowisk i torfowisk mokrych wrzosowisk i torfowisk wysokich na kwaśnych oligo- i wysokich na kwaśnych oligo- i

dystroficznych siedliskach zasilanych dystroficznych siedliskach zasilanych wyłącznie lub przeważnie przez wody wyłącznie lub przeważnie przez wody

opadowe; na rozproszonych opadowe; na rozproszonych stanowiskach w całym krajustanowiskach w całym kraju

Mszar Mszar wysokotorfowiskowywysokotorfowiskowy


1515

Zbiorowiska łąk wilgotnychZbiorowiska łąk wilgotnych

z rzędu z rzędu Molinietalia caeruleaeMolinietalia caeruleaezbiorowiska użytków zielonych, zbiorowiska użytków zielonych,

przeważnie mezo- i eutroficznych łąk przeważnie mezo- i eutroficznych łąk kośnych oraz ziołorośli kośnych oraz ziołorośli

nadrzecznych, trwale lub okresowo nadrzecznych, trwale lub okresowo wilgotnych; rozpowszechnione na wilgotnych; rozpowszechnione na

niżu i w piętrze pogórzaniżu i w piętrze pogórza

Niżowa łąka wilgotnaNiżowa łąka wilgotna

(fot. Z. Oświecimska-Piasko)(fot. Z. Oświecimska-Piasko)

1616

Zbiorowiska łąk świeżych i Zbiorowiska łąk świeżych i muraw napiaskowychmuraw napiaskowych

z rzędu z rzędu ArrheneteretArrheneteretaliaalia

niżowe i górskie antropogeniczne niżowe i górskie antropogeniczne zbiorowiska użytków zielonych na zbiorowiska użytków zielonych na

żyznych, świeżych (tj. niezbyt żyznych, świeżych (tj. niezbyt wilgotnych) glebach mineralnych wilgotnych) glebach mineralnych bez śladów zabagnienia; w Polsce bez śladów zabagnienia; w Polsce

pospolitepospolite

Niżowa łąka świeżaNiżowa łąka świeża

(fot. Z. Oświecimska-Piasko)(fot. Z. Oświecimska-Piasko)

1717

Murawy suchych i stosunkowo Murawy suchych i stosunkowo ubogich piaszczystych lub ubogich piaszczystych lub

żwirowatych siedlisk żwirowatych siedlisk niewapiennychniewapiennych

występujące m.in. na piaskach występujące m.in. na piaskach dolinowych, użytkowane często jako dolinowych, użytkowane często jako

ekstensywne pastwiska; ekstensywne pastwiska; rozpowszechnione na terenach rozpowszechnione na terenach

piaszczystych na niżupiaszczystych na niżu

Niżowa murawa Niżowa murawa napiaskowanapiaskowa

(fot. M. Szewczyk)(fot. M. Szewczyk)

Pakiety odrzuconePakiety odrzucone oostoje przyrody w krajobrazie rolniczymstoje przyrody w krajobrazie rolniczym

zagłębienia z roślinnością bagienną,

oczka wodne, kępy zadrzewień,

i in

Pakiety odrzuconePakiety odrzucone inwestycje nieprodukcyjne - inwestycje nieprodukcyjne -

mikroretencjamikroretencja

Rodzaj uchybieniaRodzaj uchybienia Wysokość zmniejszenia (w %)Wysokość zmniejszenia (w %)

Zastosowanie przynajmniej jednego Zastosowanie przynajmniej jednego z następujących zabiegów: z następujących zabiegów: przyorywanie, wałowanie, podsiew, przyorywanie, wałowanie, podsiew, włókowanie w okresie od 1 kwietnia włókowanie w okresie od 1 kwietnia do 1 wrześniado 1 września

20%20%

Zastosowanie ścieków i osadów Zastosowanie ścieków i osadów ściekowychściekowych 40%40%

Wybudowanie systemów Wybudowanie systemów melioracyjnych lub rozbudowanie melioracyjnych lub rozbudowanie istniejącychistniejących

40%40%

Zastosowanie pestycydówZastosowanie pestycydów 40%40%

Wapnowanie niezgodne z planemWapnowanie niezgodne z planem 20%20%

Przekroczenie dopuszczalnego progu Przekroczenie dopuszczalnego progu nawożenia o więcej niż 10%nawożenia o więcej niż 10% 40%40%

Prowadzenie prac agrotechnicznych i Prowadzenie prac agrotechnicznych i pielęgnacyjnych od 1 kwietnia do pierwszego pielęgnacyjnych od 1 kwietnia do pierwszego pokosupokosu

40%40%

Nie wykoszenie lub wykoszenie w Nie wykoszenie lub wykoszenie w nieodpowiednim terminienieodpowiednim terminie 100%100%

Niewłaściwa wysokość koszeniaNiewłaściwa wysokość koszenia 10 %10 %

Wykoszenie całej powierzchni Wykoszenie całej powierzchni 20%20%

Nie złożenie w stogi lub pozostawienie ściętej Nie złożenie w stogi lub pozostawienie ściętej biomasy na łące w odpowiednim terminiebiomasy na łące w odpowiednim terminie 20%20%

Nie wypasanie lub wypasanie w Nie wypasanie lub wypasanie w nieodpowiednim terminienieodpowiednim terminie 100%100%

Nieprzestrzeganie wymaganego poziomu Nieprzestrzeganie wymaganego poziomu obsady zwierząt i obciążenia pastwiska obsady zwierząt i obciążenia pastwiska 20%20%

Wykaszanie niedojadów poza określonym Wykaszanie niedojadów poza określonym terminie terminie 20%20%

Zmniejszenie powierzchni trwałych użytków Zmniejszenie powierzchni trwałych użytków zielonych oraz elementów krajobrazu zielonych oraz elementów krajobrazu nieużytkowanych rolniczonieużytkowanych rolniczo

20%20%

3. Ekstensywne trwałe3. Ekstensywne trwałeużytki zieloneużytki zielone

Wariant 3.1. Ekstensywna Wariant 3.1. Ekstensywna gospodarka na łąkach i gospodarka na łąkach i pastwiskachpastwiskach

500 zł/ha500 zł/ha


1 030 zł/ha1 030 zł/ha


230 - 560 zł/ha230 - 560 zł/ha4. Ochrona 4. Ochrona

zagrożonych gatunków zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk ptaków i siedlisk przyrodniczychprzyrodniczych

poza obszarami Natura poza obszarami Natura 20002000

5. Ochrona 5. Ochrona zagrożonych gatunków zagrożonych gatunków

ptaków i siedlisk ptaków i siedlisk przyrodniczychprzyrodniczych

na obszarach Natura na obszarach Natura 20002000

Wariant 1. Ochrona siedlisk Wariant 1. Ochrona siedlisk lęgowych ptaków lęgowych ptaków

1 200 zł/ha / 1 200 zł/ha / 1 370 zł/ha1 370 zł/ha

Wariant 2. Mechowiska Wariant 2. Mechowiska 1 200 zł/ha / 1 200 zł/ha / 1 390 zł/ha1 390 zł/ha

Wariant 3. Szuwary Wariant 3. Szuwary wielkoturzycowewielkoturzycowe

800zł/ha / 800zł/ha / 910 zł/ha910 zł/ha

Wariant 4. Łąki trzęślicowe i Wariant 4. Łąki trzęślicowe i selernicoweselernicowe


Wariant 5. Murawy Wariant 5. Murawy ciepłolubneciepłolubne


Wariant 6. Półnaturalne łąki Wariant 6. Półnaturalne łąki wilgotne wilgotne

800 zł/ha / 800 zł/ha / 840 zł/ha840 zł/ha

Wariant 7. Półnaturalne łąki Wariant 7. Półnaturalne łąki świeżeświeże


Wariant 8. Bogate gatunkowo Wariant 8. Bogate gatunkowo murawy bliźniczkowemurawy bliźniczkowe


Wariant 9. SłonoroślaWariant 9. Słonorośla 1 190 zł/ha / 1 190 zł/ha / 1 190 zł/ha1 190 zł/ha

Wariant 10. Użytki Wariant 10. Użytki przyrodniczeprzyrodnicze


PakietyPakiety WariantyWariantyrolnośrodowiskowerolnośrodowiskowe

Wysokość Wysokość płatności płatności

2007-2013 2007-2013

Wysokość Wysokość płatności płatności 2004-20062004-2006

Maksymalna wysokość kosztów transakcyjnych w zależności od wielkości siedliska

(Pakiet 4 i 5)

Lp.Lp. Powierzchnia siedliskaPowierzchnia siedliska Koszty sporządzeniaKoszty sporządzenia dokumentacji (PLN)dokumentacji (PLN)

1.1. do 1 hado 1 ha 500500

2.2. od 1,01 ha do 5 haod 1,01 ha do 5 ha 1 0001 000



5.5. ppowyżej 50 haowyżej 50 ha 4 0004 000

eksperci przyrodniczy (lista CDR Brwinów)

DOKUMENTACJA DOKUMENTACJA PRZYRODNICZAPRZYRODNICZA

Liczba beneficjentów - 200 tys. (+150 tys.*)

Planowane uruchomienie programu – od 2008 r.

Powierzchnia wspierana - ok. 10 % UR (1,5 – 1,8 mln ha) + 370 tys. ha*

Budżet - 2 303 750 000 Euro

PROGRAM ROLNOŚRODOWISKOWY

Dziękuję za uwagę

Pakiet 6.Pakiet 6.Zachowanie lokalnych Zachowanie lokalnych

odmian roślin odmian roślin uprawnychuprawnych

produkcja towarowa lokalnych odmian roślin produkcja towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych - uprawnych - 570 PLN/ha/rok570 PLN/ha/rok

produkcja nasienna towarowa lokalnych odmian produkcja nasienna towarowa lokalnych odmian roślinroślin

uprawnych - uprawnych - 800 PLN/ha/rok800 PLN/ha/rok produkcja nasienna na zlecenia banku genów - produkcja nasienna na zlecenia banku genów - 4 4

500 PLN/ha/rok500 PLN/ha/rok sady tradycyjne (0,05-0,4 ha) - sady tradycyjne (0,05-0,4 ha) - 2 100 PLN/ha/rok2 100 PLN/ha/rok

Wymogi:Wymogi: tradycyjny sposób uprawy miejscowych odmian roślintradycyjny sposób uprawy miejscowych odmian roślin


roślin uprawnych

Pakiet 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie

Wariant 6.1. Produkcja towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych


minimalna łączna powierzchnia dla upraw rolniczych – 0,3 ha, dla upraw warzywnych - 0,15 ha; uprawa roślin z kwalifikowanego materiału siewnego odmian miejscowych zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze w pierwszym i czwartym roku

realizacji programu rozmnożenia i wymiany materiału siewnego; uprawa pozostałych gatunków roślin, które nie wymagają rejestracji zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia ministra właściwego ds. rolnictwa.

Na terenie całego gospodarstwa objętego programem rolnośrodowiskowym, istnieje obowiązek zachowania powierzchni

trwałych użytków zielonych i elementów krajobrazu nieużytkowanych rolniczo.


utrzymanie tożsamości i czystości odmianowej; prowadzenie dokumentacji danych plantacji oraz wykonywanych zabiegów i udostępnianie jej organom kontrolnym (Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa); uzyskanie świadectwa oceny laboratoryjnej w przypadku gatunków rejestrowanych, a w przypadku pozostałych gatunków - informacji o wynikach badań.

Przy wytwarzaniu materiału siewnego kategorii „kwalifikowany” powierzchnia plantacji nasiennych roślin rolniczych[1] stanowiąca zwarty obszar uprawy nie może być mniejsza niż:2 ha - w przypadku materiału siewnego roślin zbożowych;1 ha - w przypadku materiału siewnego ziemniaka;0,5 ha - w przypadku pozostałych gatunków roślin rolniczych.


Wariant 6.2. Produkcja nasienna towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych

[1] Ustawa z dnia 26 czerwca 2003 r. o nasiennictwie Dz. U. 92 poz. 639

6.1. Produkcja towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych

LpLp..

Roślina uprawna Roślina uprawna Nazwa łacińskaNazwa łacińska

11 GrykaGryka Fagopyrum esculentumFagopyrum esculentum Moench Moench

22 Pszenica płaskurkaPszenica płaskurka Triticum diccocumTriticum diccocum

33 Pszenica samopszaPszenica samopsza Triticum monococcumTriticum monococcum

44 ProsoProso Panicum miliaceumPanicum miliaceum L. L.

55 Owies szorstkiOwies szorstki Avena strigosa Avena strigosa Schreb.Schreb.

66 Lnicznik siewnyLnicznik siewny Camelina sativa Camelina sativa L.L.

77 Komonica błotnaKomonica błotna Lotus uliginosusLotus uliginosus Schkuhr Schkuhr

88 Nostrzyk białyNostrzyk biały Melilotus albaMelilotus alba Medik. Medik.

99 SeradelaSeradela Ornithopus sativusOrnithopus sativus Brot. Brot.

1010 ChrzanChrzan Armoracia rusticanaArmoracia rusticana Ph. Gaertn., B. Mey et Scherb. Ph. Gaertn., B. Mey et Scherb.

1111 Brukiew jadalna Brukiew jadalna Brassica napusBrassica napus L. emend. Metzg. ssp. rapifera Metzg. L. emend. Metzg. ssp. rapifera Metzg.

1212 Sałata łodygowa Sałata łodygowa (szparagowa)(szparagowa)

Lactuca sativaLactuca sativa L. var. L. var. angustana angustana hort. exhort. ex

1313 Lędźwian siewnyLędźwian siewny Lathyrus sativusLathyrus sativus L. L.

1414 Soczewica jadalnaSoczewica jadalna Lens culinarisLens culinaris Medik. Medik.

1515 Pasternak Pasternak Pastinaca sativaPastinaca sativa L. L.

6.2 Produkcja nasienna lokalnych odmian roślin uprawnych

LpLp GatunkiGatunki Minimalna Minimalna czystość czystość

analitycznaanalityczna

Maksymalna Maksymalna zawartość nasion zawartość nasion innych gatunkówinnych gatunków

Minimalna Minimalna zdolność zdolność

kiełkowaniakiełkowania

% wagowy% wagowy Szt/500gSzt/500g % liczbowy% liczbowy

11 22 33 55

11 Triticum dicoccumTriticum dicoccum Pszenica płaskurkaPszenica płaskurka

9898 60601)1) 8585

22 Triticum monococcumTriticum monococcumPszenica samopszaPszenica samopsza

9898 60601) 2)1) 2) 8585

33 Panicum miliaceum Panicum miliaceum ProsoProso

9797 4004001)1) 8080

44 Avena strigosaAvena strigosaOwies szorstkiOwies szorstki

9898 60601)1) 7575

Tabela I. Wymagania jakościowe dla nasion lokalnych odmian zbóż.

1) Nie dopuszczalna jest obecność nasion owsa głuchego (Avena fatua).

2) Wielkość próby do badań wynosi 1000 g.

LpLp GatunkiGatunki Minimalna Minimalna czystość czystość

analitycznaanalityczna

Maksymalna Maksymalna zawartość nasion zawartość nasion innych gatunkówinnych gatunków

Minimalna zdolność Minimalna zdolność kiełkowaniakiełkowania

% wagowy% wagowy % liczbowy% liczbowy11 22 33 44

55 Camelina sativaCamelina sativaLnicznik siewnyLnicznik siewny

9898 0,30,3 8787

66 Lotus uliginosus Lotus uliginosus 3) 4)3) 4)

Komonica błotnaKomonica błotna75 75 1,81,83)3) 75754)4)

77 Melilotus albus Melilotus albus 3) 53) 5))Nostrzyk białyNostrzyk biały

9696 2,52,53)3) 80805)5)

88 Brassica napus v. napobrassicaBrassica napus v. napobrassicaBrukiew jadalna (karpiel)Brukiew jadalna (karpiel)

97 97 1,0 1,0 7575

99 Lactuca sativa var. angustanaLactuca sativa var. angustanaSałata łodygowa Sałata łodygowa (szparagowa, głąbiki (szparagowa, głąbiki krakowskie)krakowskie)

9595 0,50,5 7575

1010 Lathyrus sativus Lathyrus sativus Lędźwian siewnyLędźwian siewny

9898 1,51,5 8080

1111 Lens culinaris Lens culinaris Soczewica jadalnaSoczewica jadalna

9898 1,51,5 8080

1212 Pastinaca sativaPastinaca sativaPasternakPasternak

9797 0,50,5 7070

Tabela II. Wymagania jakościowe dla nasion pozostałych lokalnych odmian roślin uprawnych.

3)Nie dopuszczalna jest obecność nasion kanianki (Cuscuta). 4) Do 40% nasion twardych uznaje się za zdolne do kiełkowania.5) Do 30% nasion twardych uznaje się za zdolne do kiełkowania.


Wariant 6.3. Produkcja nasienna na zlecenie banku genówWymogi wariantu 6.3.:

umowa z bankiem genów na rozmnażanie nasion (rolnik przekazuje nieodpłatnie nasiona na rzecz banku genów) wraz z planem realizacji wariantu; minimalna łączna powierzchnia dla upraw kontraktowanych przez bank genów wynosi 0,1 ha; maksymalna powierzchnia 0,3 ha; produkcja nasienna na małych powierzchniach wymaga zachowania szczególnych zasad izolacji 50%

powierzchni objętej płatnością stanowią uprawy będące przedmiotem rozmnożeń; pozostałą powierzchnię stanowi otulina - obsiew innym gatunkiem,

czarny ugór lub koszona murawa w zależności od rozmnażanych gatunków; typ otuliny określany jest w umowie z bankiem genów; prowadzenie dokumentacji uprawy i udostępnianie jej nadzorującemu pracownikowi banku genów; potwierdzenie przez bank genów wymaganej jakości nasion.


Wariant 6.4. Sady tradycyjneWymogi wariantu 6.4.:

odmiany z załącznika do rozporządzenia MRiRW (min. 60% obsady); co najmniej 12 drzew w przedziale od 15-20 lat, reprezentujących nie mniej niż 4 odmiany lub gatunki; przy czym korony drzew rozpoczynają się na wysokości od 120 cm i średnice pnia na wysokości około 1 m nie mogą być mniejsze niż 15 cm; może być uzupełniony do 40% obsady wszystkich drzew odmianami znajdującymi się w wykazie; powiększenie wymaga zwiększenia liczby odmian/gatunków o co najmniej 3 odmiany/gatunki; drzewa są rozmnażane na silnie rosnących podkładkach (np. jabłonie na siewkach antonówki, grusze na siewkach gruszy kaukaskiej, śliwy na siewkach ałyczy, czereśnie na siewkach czereśni ptasiej, wiśnie na siewkach antypki lub czereśni ptasiej) prowadzone jako wysokopienne drzewa o minimalnej wysokości pnia 1,20 m, w rozstawie nie mniejszej niż 4 x 6 m i nie większej niż 10 x 10 m; obowiązek podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych (cięcie sanitarne drzew i prześwietlające nadmiernie zagęszczone korony, usuwanie odrostów i samosiewów, bielenie pni drzew starszych i zabezpieczanie pni młodych drzew przed ogryzaniem przez gryzonie i zającokształtne, utrzymanie ogólnego porządku w sadzie), koszenia i usuwania trawy lub wypasu.

6.4 Sady tradycyjne

Ananas BierżenickiAntonówka Półtorafunt.Aporta BabuszkinoBeforestBoikenBukówkaCelliniCesarz WilhelmCharłamowska CytrynówkaGlogierówkaGrafsztynek CzerwonyGrafsztynek InflandzkiGrafsztynek PrawdziwyGrahama JubileuszoweGrochówkaGruchotyJakub LebelKalwilla Jesienna

Kantówka GdańskaKardynalskieKoksa PomarańczowaKosztelaKronselskaKrólowaKrótkonóżka Książę Albrecht PruskiKsiążęceKuzynek BuraczekLandsberskaMalinowa OberlandzkaMontwiłówkaNiezrównane PeasgoodaOntarioOliwka CzerwonaOliwka InflanckaPepina LinneuszaPepina RibstonaPiękna z Barnaku Piekna z Hrnhutt

JABŁONIE – 67 odmian Piękna z ReptRajewskieRarytas ŚląskiReneta AnanasowaReneta BaumanaReneta BlenheimskaReneta Gwiazdkowa Reneta Kasselska Reneta KulonaReneta MuszkatołowaReneta OreleańskaReneta SudeckaReneta SzampańskaReneta SzaraReneta ZłotaReneta Zuccalmagilio Różanka Polska Ryszard ŻółtySigne TillischSuislepperSztetyna Czerwona Sztetyna Zielona Titówka Złotka KwidzyńskaZorzaŻeleźniak

AmanlisaBera BoskaBera Diela

Bera Liońska Bera SzaraBera UlmskaBergamota Czerwona Jes.BoikaCytrynówkaDiuszesa WczesnaDobra LudwikaDobra SzaraDr Jules GujotDziekanka LipcowaDziekanka JesiennaFlamandkaJózefinkaKalebasa PłockaKongresówkaKról Sobieski

Księżna ElzaNapoleonka)OwsiankaPanienka ParyżankaPatawinka PomarańczówkaProboszczówka PstrągówkaPstrągówka ZimowaSalisburyTongrówkaUrbanistkaWiniówka FrancuskaŻyfardka

GRUSZE – 35 odmian

CZEREŚNIE – 16 odmian

BladoróżowaCzarna PóźnaDonissena ŻółtaGubeńskaGubińska CzarnaKanarkowaKassina KozerskaKunzegoLotka TrzebnickaMerlaMiodówkaPrzybrodzkaSercówka NieszawskaWczesna RiversaWolska

WIŚNIE –10 odmianHiszpankaHortensja KsiążęcaMin. PodbielskiPożóg 29Szklanka WielkaWczesna LudwikaWłoszakowiceWróbleWiśnie odroślowe lokalne

ŚLIWY-8 odmian

BrzoskwiniowaFrygaKirka LubaszkaMirabelka z NancyRenkloda ZielonaWęgierka Łowicka

PakietPakiet WariantWariant Rodzaj uchybieniaRodzaj uchybienia Wysokość Wysokość zmniejszenia (w %)zmniejszenia (w %)

6. 6. ZachowaniZachowanie e zagrożonyczagrożonych zasobów h zasobów genetycznygenetycznych roślin w ch roślin w rolnictwierolnictwie

6.1. Produkcja 6.1. Produkcja towarowa towarowa lokalnych odmian lokalnych odmian roślin uprawnych roślin uprawnych

Prowadzenie niewłaściwych Prowadzenie niewłaściwych upraw roślin upraw roślin

100%100%

6.1. Produkcja 6.1. Produkcja towarowa lokalnych towarowa lokalnych odmian roślin odmian roślin uprawnych uprawnych

Prowadzenie niewłaściwych Prowadzenie niewłaściwych upraw roślin upraw roślin 100%100%

Zmniejszenie na terenie Zmniejszenie na terenie gospodarstwa rolnego gospodarstwa rolnego powierzchni trwałych użytków powierzchni trwałych użytków zielonych oraz elementów zielonych oraz elementów krajobrazu nieużytkowanych krajobrazu nieużytkowanych rolniczorolniczo

20%20%

6.2. Produkcja 6.2. Produkcja nasienna towarowa nasienna towarowa lokalnych odmian lokalnych odmian roślin uprawnychroślin uprawnych

Produkcja nasienna Produkcja nasienna niewłaściwych niewłaściwych odmian/gatunkówodmian/gatunków

100%100%

Zmniejszenie powierzchni Zmniejszenie powierzchni trwałych użytków zielonych trwałych użytków zielonych oraz elementów krajobrazu oraz elementów krajobrazu nieużytkowanych rolniczonieużytkowanych rolniczo

20%20%

6.3. Produkcja 6.3. Produkcja nasienna na nasienna na zlecenie banku zlecenie banku genówgenów

Nie prowadzenie dokumentacji Nie prowadzenie dokumentacji danych plantacji oraz danych plantacji oraz wykonywanych plantacjiwykonywanych plantacji

40%40%

Zmniejszenie na terenie Zmniejszenie na terenie gospodarstwa rolnego gospodarstwa rolnego powierzchni trwałych użytków powierzchni trwałych użytków zielonych oraz elementów zielonych oraz elementów krajobrazu nieużytkowanych krajobrazu nieużytkowanych rolniczorolniczo

20%20%

6.4. Sady tradycyjne6.4. Sady tradycyjne

Nie wypełnienie Nie wypełnienie wymagań odnośnie wymagań odnośnie liczny i wieku drzew, a liczny i wieku drzew, a także także odmian/gatunkówodmian/gatunków

Nie wykonanie Nie wykonanie przynajmniej jednego z przynajmniej jednego z podstawowych podstawowych zabiegów zabiegów pielęgnacyjnychpielęgnacyjnych

40%40%

Brak koszenia i Brak koszenia i usunięcia ściętej usunięcia ściętej biomasy lub wypasubiomasy lub wypasu

20%20%

Zmniejszenie Zmniejszenie powierzchni trwałych powierzchni trwałych użytków zielonych oraz użytków zielonych oraz elementów krajobrazu elementów krajobrazu nieużytkowanych nieużytkowanych rolniczorolniczo

20%20%

Pakiet 7.Pakiet 7.Ochrona lokalnych ras Ochrona lokalnych ras zwierząt gospodarczychzwierząt gospodarczych

zachowanie lokalnych ras bydła - zachowanie lokalnych ras bydła - 1150PLN/szt1150PLN/szt zachowanie lokalnych ras koni - zachowanie lokalnych ras koni - 1 500 PLN/szt1 500 PLN/szt zachowanie lokalnych ras owiec - zachowanie lokalnych ras owiec - 320 PLN/szt320 PLN/szt zachowanie lokalnych ras świń - zachowanie lokalnych ras świń - 570 PLN/ szt570 PLN/ szt

Wymogi:Wymogi: minimalna liczba samic w stadzieminimalna liczba samic w stadzie wpis do księgi zwierząt hodowlanych danej wpis do księgi zwierząt hodowlanych danej

rasyrasy

7.Ochrona lokalnych

ras zwierząt gospodarskich .

Pakiet 7. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie

BydłoBydło KonieKonie OwceOwce Trzoda chlewnaTrzoda chlewna

Minimalna Minimalna liczba samic w liczba samic w stadziestadzie 44 22

olkuska - 5 olkuska - 5

pozostałe - 10 pozostałe - 10

puławska 10 - 70puławska 10 - 70

złotnicka biała 8 (6)* - 100złotnicka biała 8 (6)* - 100

złotnicka pstra 8 (3)* - 100złotnicka pstra 8 (3)* - 100

Wpis do ksiąg Wpis do ksiąg hodowlanychhodowlanych

++ ++ ++ ++

Prowadzenie Prowadzenie dokumentacji dokumentacji hodowlanejhodowlanej

++ ++ ++ ++

Realizacja Realizacja programu programu ochrony ochrony zasobów zasobów genetycznychgenetycznych

++ ++ ++ ++

InneInne

kontrola kontrola użytkowości użytkowości

mlecznejmlecznej -- na 30 maciorek 1 tryk na 30 maciorek 1 tryk w stadziew stadzie

ocena wartości użytkowejocena wartości użytkowej

* stada objęte programem ochrony przed 31.12.2005

Wariant 7.1. Zachowanie lokalnych ras bydła

polska czerwona

białogrzbieta

polska czerwono-biała

polska czarno-biała

Wariant 7.2. Zachowanie lokalnych ras koni

Koniki polskie

konie huculskie

Konie małopolskie

Konie śląskie

Konie wielkopolskie

Konie sokólskie

Konie sztumskie

Wariant 7.3. Zachowanie lokalnych ras owiec

Owce rasy wrzosówka Owce rasy świniarka

Owce rasy olkuska Polskie owce górskie odmiany barwnej

Owce rasy merynos barwny Owce uhruskie

Owce wielkopolskie Owce żelaźnieńskie Owce korideil Owce kamienieckie Owce pomorskie Cakiel podhalański

Merynos polski w starym typie

Wariant 7.4. Zachowanie lokalnych ras świń

Puławska

Złotnicka biała

Złotnicka pstra

Planowane liczebności lokalnych ras zwierząt gospodarskich w programie rolnośrodowiskowym na lata 2007-2013

Gatunek / Rasa / OdmianaGatunek / Rasa / Odmiana

Wielkość populacji Wielkość populacji krajowejkrajowej Całkowity budżet na Całkowity budżet na

lata 2007-2013lata 2007-201320052005 20132013

OGÓŁEMOGÓŁEM 11 23211 232 65 95065 950 192 082 800192 082 800

BydłoBydło 810810 10 35010 350 48 196 50048 196 500

Bydło polskie czerwone Bydło polskie czerwone 735735 4 0004 000 18 860 00018 860 000

Bydło białogrzbiete Bydło białogrzbiete 7575 350350 1 736 5001 736 500

Bydło polskie czerwono-białe Bydło polskie czerwono-białe -*-* 3 5003 500 16 905 00016 905 000

Bydło polskie czarno-białe Bydło polskie czarno-białe -- 2 5002 500 10 695 00010 695 000

KonieKonie 1 3181 318 10 80010 800 68 625 00068 625 000

Koniki polskie Koniki polskie 261261 1 7001 700 9 525 0009 525 000

Konie huculskie Konie huculskie 506506 2 0002 000 12 750 00012 750 000

Konie małopolskie Konie małopolskie 349349 1 2001 200 7 845 0007 845 000

Konie śląskie Konie śląskie 202202 1 0001 000 6 255 0006 255 000

Konie wielkopolskie Konie wielkopolskie -- 900900 5 850 0005 850 000

Konie sokólskieKonie sokólskie -- 2 0002 000 13 200 00013 200 000

Konie sztumskieKonie sztumskie -- 2 0002 000 13 200 00013 200 000

Gatunek / Rasa / OdmianaGatunek / Rasa / Odmiana

Wielkość populacji Wielkość populacji krajowejkrajowej Całkowity budżet Całkowity budżet

na lata 2007-2013na lata 2007-201320052005 20132013

OwceOwce 8 0048 004 40 30040 300 63 775 80063 775 800

Owce rasy wrzosówka Owce rasy wrzosówka 1 8331 833 7 0007 000 11 946 00011 946 000

Owce rasy świniarka Owce rasy świniarka 228228 1 2001 200 1 782 0001 782 000

Owce rasy olkuska Owce rasy olkuska 179179 800800 1 197 9001 197 900

Polskie owce górskie odmiany barwnej Polskie owce górskie odmiany barwnej

142142 1 0001 000 1 485 0001 485 000

Owce rasy merynos barwny Owce rasy merynos barwny 8484 600600 841 500841 500

Owce uhruskie Owce uhruskie 228228 5 0005 000 8 778 0008 778 000

Owce wielkopolskie Owce wielkopolskie 1 3761 376 5 0005 000 7 425 0007 425 000

Owce żelaźnieńskie Owce żelaźnieńskie 122122 600600 891 000891 000

Owce korideil Owce korideil 192192 600600 983 400983 400

Owce kamienieckie Owce kamienieckie 622622 2 0002 000 2 970 0002 970 000

Owce pomorskie Owce pomorskie 2 9982 998 6 5006 500 11 253 00011 253 000

Cakiel podhalański Cakiel podhalański -- 5 0005 000 7 095 0007 095 000

Merynos polski w starym typie Merynos polski w starym typie -- 5 0005 000 7 128 0007 128 000

Trzoda chlewnaTrzoda chlewna 1 1001 100 4 5004 500 11 485 50011 485 500

Puławska Puławska 500500 1 5001 500 4 816 5004 816 500

Złotnicka białaZłotnicka biała 350350 1 5001 500 3 078 0003 078 000

Złotnicka pstraZłotnicka pstra 250250 1 5001 500 3 591 0003 591 000

Planowane liczebności lokalnych ras zwierząt gospodarskich w programie rolnośrodowiskowym na lata 2007-2013

7. Zachowanie zagrożonych 7. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwierolnictwie

Przekroczenie Przekroczenie liczby 30 sztuk liczby 30 sztuk maciorek maciorek przypadającej na przypadającej na 1 tryka (dotyczy 1 tryka (dotyczy wariantu 7.3.)wariantu 7.3.)

20%20%

Zmniejszenie na Zmniejszenie na terenie terenie gospodarstwa gospodarstwa rolnego rolnego powierzchni powierzchni trwałych użytków trwałych użytków zielonych oraz zielonych oraz elementów elementów krajobrazu krajobrazu nieużytkowanych nieużytkowanych rolniczorolniczo

20%20%

PakietPakiet WariantWariant Rodzaj Rodzaj uchybieniauchybienia

Wysokość Wysokość zmniejszenia (w zmniejszenia (w

%)%)

6. Zachowanie 6. Zachowanie zagrożonych zasobów zagrożonych zasobów genetycznych roślin w genetycznych roślin w

rolnictwierolnictwie

Wariant 6.1. Produkcja towarowa Wariant 6.1. Produkcja towarowa lokalnych odmian roślin lokalnych odmian roślin uprawnychuprawnych

570 zł/ha570 zł/ha--

Wariant 6.2. Produkcja nasienna Wariant 6.2. Produkcja nasienna towarowa lokalnych odmian roślin towarowa lokalnych odmian roślin uprawnychuprawnych

800 zł/ha800 zł/ha--

Wariant 6.3. Produkcja nasienna Wariant 6.3. Produkcja nasienna na zlecenie banku genówna zlecenie banku genów

4700 zł/ha4700 zł/ha--

Wariant 6.4. Sady tradycyjneWariant 6.4. Sady tradycyjne 2100 zł/ha2100 zł/ha

--

PakietyPakietyWariantyWarianty

rolnośrodowiskowerolnośrodowiskowe

Wysokość Wysokość płatności płatności 2007-2013 2007-2013

Wysokość Wysokość płatności płatności 2004-20062004-2006

7. Zachowanie 7. Zachowanie zagrożonych zagrożonych

zasobów zasobów genetycznych genetycznych

zwierząt w zwierząt w rolnictwierolnictwie

Wariant 7.1. Zachowanie lokalnych Wariant 7.1. Zachowanie lokalnych ras bydłaras bydła

1 140 zł/szt. 1 140 zł/szt. 1 080 1 080 zł/szt.zł/szt.

Wariant 7.2. Zachowanie lokalnych Wariant 7.2. Zachowanie lokalnych ras koniras koni

1 500 zł/szt.1 500 zł/szt.1 300 1 300 zł/szt.zł/szt.

Wariant 7.3. Zachowanie lokalnych Wariant 7.3. Zachowanie lokalnych ras owiecras owiec

320 zł/szt.320 zł/szt.310 310 zł/szt.zł/szt.

Wariant 7.4. Zachowanie lokalnych Wariant 7.4. Zachowanie lokalnych ras świńras świń

570 zł/szt.570 zł/szt.

--

Pakiet 8. Ochrona gleb i wódPakiet 8. Ochrona gleb i wód


wsiewanie roślin jako wsiewki poplonowej w rosnące rośliny ozime lub razem z siewem roślin jarych i utrzymanie ich przez okres zimy;

sprzątnięcie słomy po żniwach; niewznawianie zabiegów agrotechnicznych przed dniem 1 marca; przyoranie biomasy wsiewki poplonowej, z wyjątkiem uprawy gleby w systemie bezorkowymniestosowanie ścieków i osadów ściekowych na wsiewkę poplonową

Możliwość przemiennego stosowania wsiewek na różnych działkach rolnych lub ich częściach

Wariant 8.1. Wsiewki poplonowe



Wymogi wariantu 8.1.:Przy uprawie wsiewek poplonowych rolnik ponosi stosunkowo niewielkie nakłady ograniczające się do kosztów materiału siewnego, gdyż uprawa wsiewek nie wymaga oddzielnych prac związanych z przygotowaniem pola pod zasiew.

Zasadniczy rozwój wsiewek odbywa się dopiero po zbiorze rośliny ochronnej

Istnieje współzależność między plonami roślin ochronnych a udawaniem się wsiewek : w miarę wzrostu plonów zbóż maleją szanse powodzenia przy uprawie wsiewek.Na polach silnie zachwaszczonych perzem nie powinno się uprawiać wsiewek poplonowych



Wariant 8.1.:

Jako wsiewki poplonowe mogą być wprawiane następujące gatunki roślin:•Seradela•Koniczyna (biała, czerwona, szwedzka)•Lucerna chmielowa•Nostrzyk•Łubin żółtyTrawy (życica wielokwiatowa, holenderska, kupkówka)



Seradela – nadaje się do uprawy na glebach lekkich, rośliną ochronną jest zwykle żyto które ma podobne wymagania glebowe. Wysiew 30 -40 kg/ha nasion w okresie między kłoszeniem się a zakwitaniem żyta. W przypadku siewu ręcznego wysiew zwiększyć do 60 kg/ha.Łubin żółty –jako wsiewka w żyto w rejonach o dużych letnich opadach. Zasiewu dokonuje się ręcznie po przekwitnięciu żyta wysiewając 200-250 kg/ha nasionTrawy – są znacznie pewniejsze w uprawie w niesprzyjających warunkach meteorologicznych. W odróżnieniu od roślin motylkowatych nie łatwo dają się zagłuszyć roślinie ochronnej w wyniku intensywnego nawożenia azotowego.



Gatunki traw nadające się do uprawy we wsiewkach:•Życica wielokwiatowa•Życica holenderska•Kupkówka na gleby żyźniejsze i wilgotniejsze•Kostrzewa owcza i kostrzewa czerwona na gleby piaszczyste i suche



Wariant 8.2. Międzyplon ozimy


wykonanie siewu roślin ozimych jako międzyplonu ozimego do dnia 30 września;

niestosowanie pod międzyplon ozimy innych nawozów niż naturalne;niestosowanie ścieków i osadów ściekowych na międzyplon ozimy;przyoranie biomasy międzyplonu ozimego, z wyjątkiem uprawy gleby w

systemie bezorkowym;zakaz spasania międzyplonu ozimego poza wiosną;niewznawianie zabiegów agrotechnicznych przed dniem 1 marca;zakaz uprawy w plonie głównym rośliny, która była uprawiana w międzyplonie ozimym, lub formy jarej takiej roślin;uprawianie międzyplonu ozimego w międzyrzędziach chmielnika na

powierzchni ok. 67% łącznej powierzchni plantacji chmielu

Możliwość przemiennego stosowania międzyplonów na różnych działkach rolnych lub ich częściach


Wariant 8.2. Międzyplon ozimy

W poplonach ozimych mogą być uprawiane w siewie czystym następujące gatunki:•Wyka kosmata•Żyto ozime•Pszenica ozima•Rzepak i rzepik ozimy•Koniczyna szkarłatna•Życicalub mieszankach:rzepak + wyka kosmata, rzepik + żyto, wyka kosmata + żytoWiększość poplonów ozimych powinna być zasiana pomiędzy 20.VIII a 5.IX. Późniejszy wysiew może być przyczyną wymarznięcia wyki głównego komponentu motylkowatego mieszanek ozimych.


Wariant 8.3. Międzyplon ścierniskowy


wykonanie siewu roślin poplonowych (rośliny jare) do 30 września;stosowanie pod międzyplon tylko nawozów naturalnych;niestosowanie ścieków i osadów ściekowych na międzyplon;przyoranie biomasy roślin poplonowych, z wyjątkiem uprawy gleby w systemie bezorkowym;możliwość spasania biomasy roślin poplonowych jesienią; możliwość wznowienia zabiegów agrotechnicznych w terminie po 1 marca;zakaz uprawy tej samej rośliny, która była uprawiana w międzyplonie lub jej formy jarej w następnym roku w plonie głównym.

Możliwość przemiennego stosowania międzyplonów na różnych działkach rolnych lub ich częściach w ciągu 5 lat;

Pakiet 8. Ochrona gleb i wódPakiet 8. Ochrona gleb i wódWariant 8.3. Międzyplon ścierniskowyGatunki nadające się do uprawy w poplonach ścierniskowych

CechaCecha GatunekGatunek

Rośliny Rośliny motylkowemotylkowe

Peluszka, bobik, łubiny, seradela, wyka Peluszka, bobik, łubiny, seradela, wyka siewnasiewna

Rośliny Rośliny niemotylkoweniemotylkowe

Słonecznik, facelia, rzodkiew oleista, Słonecznik, facelia, rzodkiew oleista, kapusta pastewna,, rzepak ozimy,rzepa kapusta pastewna,, rzepak ozimy,rzepa ścierniskowa, gorczyca, grykaścierniskowa, gorczyca, gryka

Rośliny Rośliny nadające się na nadające się na gleby lekkiegleby lekkie

Łubin żółty, seradela, facelia, łubin Łubin żółty, seradela, facelia, łubin wąskolostny, groch polny, słonecznik, wąskolostny, groch polny, słonecznik, rzodkiew oleista, rzepa ścierniskowarzodkiew oleista, rzepa ścierniskowa

Rośliny Rośliny nadające się na nadające się na gleby cięższegleby cięższe

Bobik, wyka siewnaBobik, wyka siewna

Pakiet 8. Ochrona gleb i wódPakiet 8. Ochrona gleb i wódWariant 8.3. Międzyplon ścierniskowyGatunki nadające się do uprawy w poplonach ścierniskowych

CechaCecha GatunekGatunek

Rośliny dobrze Rośliny dobrze znoszące suszęznoszące suszę

Facelia, słonecznik, wyka kosmata,Facelia, słonecznik, wyka kosmata,

Rośliny szybko Rośliny szybko rosnącerosnące

Rzodkiew oleista, gorczyca, słonecznik, Rzodkiew oleista, gorczyca, słonecznik, facelia, bobik, groch polnyfacelia, bobik, groch polny

Rośliny wolno Rośliny wolno rosnącerosnące

Łubin żółty, seradela,Łubin żółty, seradela,

Rośliny Rośliny znoszące znoszące późniejszy późniejszy wysiewwysiew

Pakiet 9. Strefy buforowePakiet 9. Strefy buforowe

Wariant 9.1. Utrzymanie 2–metrowych stref buforowychWariant 9.2. Utrzymanie 5–metrowych stref buforowych

• utrzymanie strefy buforowej o szerokości:ok. 2 metrów w przypadku Wariantu 9.1.,ok. 5 metrów w przypadku Wariantu 9.2.;

• wykaszanie raz w roku lub co 2 lata, najpóźniej do 30 września, przy zachowaniu istniejących drzew i krzewów;

• usuniecie biomasy w ciągu 2 tygodni (z wyjątkiem uzasadnionych przypadków) od skoszenia;

• zakaz stosowania nawozów i środków ochrony roślin.


Pakiet 9. Strefy buforowePakiet 9. Strefy buforowe

Wariant 9.3 Utrzymanie 2–metrowych miedz śródpolnych Wariant 9.4. Utrzymanie 5–metrowych miedz śródpolnych

• utrzymanie miedzy śródpolnej o szerokości:2 metrów dla wariantu 9.3. lub,5 metrów dla wariantu 9.4;

• wykaszanie raz w roku lub co 2 lata, najpóźniej do 30 września, przy zachowaniu istniejących drzew i krzewów; •w przypadku żywopłotów – pielęgnacja;• zakaz stosowania nawozów i środków ochrony roślin.

Pakiet 1Pakiet 1 Pakiet 2Pakiet 2 Pakiet 3Pakiet 3 Pakiet 4Pakiet 4 Pakiet 5Pakiet 5 Pakiet 6Pakiet 6 Pakiet 7Pakiet 7 Pakiet 8Pakiet 8 Pakiet 9Pakiet 9

Pakiet 1Pakiet 1 -- xx xx xx ++ ++ ++ ++

Pakiet 2Pakiet 2 -- ++ ++ ++ ++ ++ -- ++

Pakiet 3Pakiet 3 xx ++ -- -- xx ++ xx ++

Pakiet 4Pakiet 4 xx ++ -- -- xx ++ xx ++

Pakiet 5Pakiet 5 xx xx -- -- xx ++ xx ++

Pakiet 6Pakiet 6 ++ ++ xx xx xx ++ ++ ++

Pakiet 7Pakiet 7 ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++

Pakiet 8Pakiet 8 ++ -- xx xx xx ++ ++ ++

Pakiet 9Pakiet 9 ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++

Zasady łączenia pakietów rolnośrodowiskowych

na poziomie gospodarstwa, na tej samej powierzchni

(x) pakiety nie łączą się, gdyż dotyczą innych grup użytków rolnych;(+) pakiety można łączyć;(-) pakietów nie można łączyć.

Oś 2: POPRAWA ŚRODOWISKA NATURALNEGO I OBSZARÓW WIEJSKICH

Documents

Transcript of Oś 2: POPRAWA ŚRODOWISKA NATURALNEGO I OBSZARÓW WIEJSKICH