Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia

Alarmujące dla Polski wyniki raportu porównującego wskaźniki zdrowotne

w 34 państwach OECD.

my w chmurzeTrendy IT, które są tylko kwestią czasu. Subiektywny przegląd.

PeryFerIezDrOwIA

FeLIeTON

ROK 2016. LISTA ZADAŃ6 ekspertów rynku ochrony zdrowia o priorytetach polityki zdrowotnej.

rAPOrT

AMBASADOR POSTĘPUTerje Peetso z Komisji Europejskiej o entuzjazmie do e-zdrowia.

rOzmOwA

O g ó l n O p O l s k i s y s t e m O c h r O n y Z d r O w i a

dObre strOny rynku OchrOny ZdrOwia

www.osoz.pl

OS

OZ nr 12

gr

ud

Zie

ń12

/ 2

015

grudzień 2015

ISSN 1897-5828, cena 10 zł (zawiera 8% VAT)

LIDERZYOCHRONY ZDROWIA

2016

WEJDŹ NA STRONĘWWW.OSOZ.PL/LIDER2016

POBIERZ I WYPEŁNIJ PROSTYFORMULARZ ZGŁOSZENIA

ZAPREZENTUJ SWOJE OSIĄGNIĘCIAWEŹ UDZIAŁ W GALI LIDERÓW

10. EDYCJA OGÓLNOPOLSKIEGO

KONKURSU DLA PODMIOTÓW RYNKU ZDROWIA

FORMULARZ ZGŁOSZENIA, INFORMACJE:

WWW.OSOZ.PL/LIDER2016

Plebiscyt Liderów Ochrony Zdrowia od 10 lat nagradza wartościoweinicjatywy,postawyiosiągnięcianakrajowymrynkuochronyzdrowia.

LaureatówwybieraniezależnaKapitułazłożonazprzedstawicieliświatanauki,politykiimedycyny.Oduczestnikówniesąpobieraneżadneopłatytytułemudziałuwplebiscycie.

Zgłoszeniemożewysłaćkażdypodmiotlubosobazwiązanezrynkiemochronyzdrowia(szpital,przychodnia,lekarz,pielęgniarka,menedżer,fundacja,organizacjanon-pro it).

Wedycji2016wybranychzostanie12laureatówwczterechkategoriach:PromocjaZdrowiaiPro ilaktykaDziałalnośćnaRzeczPacjentaSkuteczneZarządzanieInnowacyjnePomysły

OgłoszeniewynikównastąpipodczasuroczystejGaliLiderówOchronyZdrowia,któraodbędziesię22kwietnia2016rokuwHoteluMarriottwWarszawie.Termin przyjmowania wniosków: 15 luty 2016 r.

EDYCJAJUBILEUSZOWA

10

Artur Olesch redakcja czasopisma Ogólnopolski system

Ochrony Zdrowia

[email protected]

Rok 2016 powitaliśmy z nowymi koncepcjami politycznymi dla opieki zdrowotnej. Czy będą to pomysły dobre, czy złe – nie dowiemy się w kolejnych dwóch, czterech, pięciu latach. Na efekty dzisiejszych decyzji przyjdzie nam poczekać znacznie dłużej. Patrząc na wyniki naj-nowszego raportu porównującego systemy ochrony zdrowia w 34 państwach należących do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), trudno o optymizm. Żyjemy śred-nio o kilka lat krócej niż nasi sąsiedzi, przeżywalność w chorobach nowotworowych zalicza się do najniższych w Europie, czekamy w długich kolejkach do specjalistów, dopłacamy spo-ro do leczenia z własnej kieszeni, nie potrafimy zaopiekować się seniorami, jesteśmy niezado-woleni z usług medycznych, nie wykorzystujemy potencjału profilaktyki, oceniamy negatyw-nie system i własną sytuację zdrowotną, za kilka lat może zabraknąć lekarzy i pielęgniarek. Na wykresach porównujących najważniejsze wskaźniki ochrony zdrowia, wynik dla Polski znajduje się najczęściej gdzieś na końcu. Zostaliśmy w tyle za biedniejszymi krajami Europy Wschodniej, a przepaść dzieląca nas od krajów Europy Zachodniej jest ogromna.

Co robimy nie tak, że sukcesu gospodarczego ostatnich lat nie przypieczętowaliśmy szyb-kim doganianiem Europy w ochronie zdrowia? Odpowiedź jest banalna: zdrowie stało się pionkiem w politycznej grze. Od 25 lat brakuje ponadpartyjnej koalicji w działaniach kolej-nych Ministerstw Zdrowia, porozumienia opartego na radach ekspertów i doświadczeniach innych krajów. Nowe strategie regularnie zastępują te stare, a z zapowiadanych reform zosta-ją – w obawie o słupki wyborcze – kosmetyka i puste obietnice. Brak długofalowej strategii zdrowotnej zamiast polityki zdrowotnej na czteroletnią kadencję odbija się na zdrowiu każde-go z nas, w mniej lub bardziej zauważalny sposób. Bez szerokiego konsensusu i konsekwen-tnych działań naprawczych nie staniemy się zdrowszym i szczęśliwszym społeczeństwem.

Grzech niekonsekwencjiNOTA BENE

Najnowsze wskaźniki obrazujące jakość ochrony zdrowia w Polsce są powodem nie tylko do ogromnych zmartwień, ale i wstydu. Jak to zmienić?

Czarne statystykiPrzeglądając najnowszy raport prezentujący sytuację ochrony zdrowia w pań-stwach OECD, po kilkunastu stronach staje się jasne, że Polska – mimo szyb-kiego rozwoju gospodarczego – utknęła w zdrowotnym ogonie Europy. Polityka zdrowotna to głównie polityczne decyzje, a partyjne podziały blokują realizację niezbędnych reform.

Ogólnopolski system Ochrony Zdrowia 12/2015

�

6 ZdjęcienumeruPersonalizowany model serca

8 RynekzdrowiawpigułcePierwsze zdrowotne projekty

12 AlertepidemiologicznyPrognoza dla alergii, grypy i przeziębienia (luty 2016)

13 AplikacjemedyczneNajnowsze aplikacje zdrowotne na smartfona

14 NowościiwynalazkiRobotyka, wirtualne badanie wzroku, poprawianie DNA, e-ząb, zdrowe światło itd.

18 LaboratoriumtechnologiiMy w chmurze

20 STANSTABILNY,KRYTYCZNYPrzegląd najważniejszych wskaźników ochrony zdrowia na podstawie raportu „Health at a Glance 2015” (OECD)

30 2016.OBAWYINADZIEJEPrognozy ekspertów na najbliższe 12 miesięcy. Wyzwania i cele do realizacji

38 PrzeztechnologiedozdrowiaTerje Peetso (Komisja Europejska)

42 InfografikaZdrowie mobilne: trend w liczbach

44 LegislacjaNoworoczne zmiany w prawie

46 NawigatorMiliardy z funduszy UE na zdrowie

49 YourGuidetoHealthinEuropeENGLISHPAGESPlanetary health

52 FelietonPocztówka z Nigerii

NAUKA

INNOWACJE

RAPORT

ROZMOWY

PRAKTYKA

OPINIE

CZASOPISMOOGÓLNOPOLSKI SYSTEM

OCHRONY ZDROWIA

grudzień 2015

12

42

49

20

8

�Ogólnopolski system Ochrony Zdrowia 12/2015

Rada Naukowa oSoZ(kolejność alfabetyczna, stan na grudzień 2015 r., liczba członków rady: 100 osób)

1. prof. dr hab. n. med. Ryszard Andrzejak, 2. prof. dr hab. Piotr Andziak, 3. dr hab. n. med. Małgorzata Baka-Ostrowska, 4. dr Marek Balicki, 5. dr hab. n. med. Rafał Białynicki-Birula, 6. prof. dr hab. n. med. Bożena Birkenfeld, 7. prof. dr hab. n. med. Andrzej Bohatyrewicz, 8. dr hab. med. prof. UJ Małgorzata Bulanda, 9. dr n. med. Małgorzata Czyżewska, 10. dr hab. n. med. (prof. PAN) Marek Durlik, 11. lek. med. Michał Ekkert, 12. dr n. med. Emilia Filipczyk-Cisarż, 13. lek. med. Halina Flisiak-Antonijczuk, 14. prof. dr hab. n. med. Ryszard Gellert, 15. prof. dr hab. med. Tomasz Grodzicki, 16. prof. dr hab. n. med. Tomasz Grodzki, 17. prof. nadz. dr hab. Antoni Grzanka, 18. prof. dr hab. Edmund Grześkowiak, 19. dr n. farm. Jerzy Hennig, 20. prof. zw. dr hab. n. med. Krzysztof Herman, 21. prof. dr hab. Tomasz Hermanowski, 22. dr med. Andrzej Horoch, 23. prof. dr hab. n. med. Jacek Imiela, 24. dr n. med. Maria Jagas, 25. prof. dr hab. Jerzy Janecki, 26. prof. dr hab. n. med. Marek Jarema, 27. prof. dr hab. n. med. Włodzimierz Jarmundowicz, 28. prof. dr hab. Mirosław Jarosz, 29. Urszula Jaworska, 30. mgr Renata Jażdż-Zaleska, 31. prof. dr hab. n. med. Sergiusz Jóźwiak, 32. prof. dr hab. n. med. Piotr Kaliciński, 33. prof. dr hab. Roman Kaliszan, 34. prof. dr hab. n. med. Danuta Karczewicz, 35. prof. dr hab. med. Przemysław Kardas, 36. prof. dr hab. n. med. Andrzej Kaszuba, 37. prof. dr hab. n. med. Wanda Kawalec, 38. prof. zw. dr hab. n. med. Jerzy E. Kiwerski, 39. prof. dr hab. n. med. Marian Klinger, 40. prof. zw. dr hab. n. med. Jerzy Kołodziej, 41. prof. dr hab. n. med. Jerzy R. Kowalczyk, 42. dr n. med. Robert Kowalczyk, 43. dr n. med. Jacek Kozakiewicz, 44. lek. Ryszard Kozłowski, 45. prof. dr hab. n. med. Leszek Królicki, 46. prof. dr hab. Maciej Krzakowski, 47. prof. dr hab. Jan Krzek, 48. prof. dr hab., dr h.c. mult. Andrzej Książek, 49. prof. dr hab. Teresa Kulik, 50. prof. dr hab. n. med. Jan Kulpa, 51. prof. dr hab. n. med. Wojciech Kustrzycki, 52. dr hab. (prof. UMK) Krzysztof Kusza, 53. dr n. med. Krzysztof Kuszewski, 54. dr n. med. Aleksandra Lewandowicz-Uszyńska, 55. prof. dr hab. n. med. Andrzej Lewiński, 56. prof. dr hab. n. med. Witold Lukas, 57. prof. dr hab. n. med. Romuald Maleszka, 58. prof. dr hab. n. med. Paweł Małdyk, 59. dr n. med. Beata Małecka-Libera, 60. prof. dr hab. Grażyna Mielnik-Niedzielska, 61. prof. dr hab. n. med. Marta Misiuk-Hojło, 62. prof. dr hab. n. med. Janusz Moryś, 63. prof. dr hab. n. med. Krzysztof Narkiewicz, 64. prof. dr hab. n. med. Wojciech Nowak, 65. prof. dr hab. n. med. Krystyna Olczyk, 66. prof. dr hab. n. med. Tadeusz Orłowski, 67. dr hab. n. med. Krystyna Pawlas, 68. prof. dr hab. inż. Grzegorz Pawlicki, 69. prof. dr hab. n. med. Irena Ponikowska, 70. prof. zw. dr hab. n. med. Stanisław Radowicki, 71. dr n. med. Andrzej Rakowski, 72. dr n. med. Grażyna Rogala-Pawelczyk, 73. prof. dr hab. med. Kazimierz Roszkowski-Śliż, 74. prof. dr hab. n. med. Grażyna Rydzewska, 75. dr hab. n. med. Leszek Sagan, 76. prof. dr hab. Bolesław Samoliński, 77. prof. dr hab. Maria Małgorzata Sąsiadek, 78. dr hab. med. (prof. UJ) Maciej Siedlar, 79. dr hab. n. med. Waldemar Skawiński, 80. lek. Maciej Sokołowski, 81. prof. dr hab. n. med. Jerzy Stelmachów, 82. prof. dr hab. n. med. Krzysztof Strojek, 83. prof. dr hab. n. med. Jerzy Strużyna, 84. prof. dr hab. n. med. Andrzej Szawłowski, 85. prof. dr hab. n. med. Cezary Szczylik, 86. dr hab. n. med. prof. nadzw. Zbigniew Śliwiński, 87. dr n. med. Jakub Śmiechowicz, 88. prof. dr hab. n. med. Barbara Świątek, 89. dr n. med. Jakub Trnka, 90. prof. dr hab. n. med. Tomasz Trojanowski, 91. prof. dr hab. n. med. Krystyna Walden-Gałuszko, 92. prof. dr hab. Andrzej Wall, 93. prof. dr hab. n. med. Anna Walecka, 94. prof. dr hab. Marek Wesołowski, 95. dr hab. n. med. Andrzej Wojnar (prof. nadzw. WSF), 96. dr n. med. Andrzej Wojtyła, 97. prof. dr hab. Jacek Wysocki, 98. prof. dr hab. n. med. Mirosław J. Wysocki, 99. dr hab. n. med. Stanisław Zajączek (prof. nadzw. PUM), 100. prof. dr hab. Marek Ziętek

56 MonitorzjawiskepidemiologicznychListopad 2015 – mapy zdrowotne kraju

60 StrukturadystrybucjilekówRynek farmaceutyczny w listopadzie

68 AnalizaOSOZHomeopatia

76 KS-APTEKAZintegrowany System Obsługi Apteki

77 KS-SOMEDZintegrowany System Obsługi Przychodni

79 NaukaPierwsze w Polsce wszczepienie podskórnego monitora rytmu serca

Badanie: dieta bogata w warzywa, owoce i soki zmniejsza ryzyko raka

81 Kalendarzwydarzeń.Raportyon-line 82 Kultura

Nowości książkowe

4,19 mlnZ ponad 15,2 mln opakowań w 2002 roku do 4 190 877 opa-kowań prognozowanych na 2016 rok – sprzedaż leków ho-meopatycznych spada w szybkim tempie. Równie szybko ros-ną średnie ceny.

Szczegółowa analiza sprzedaży na str. 68.

3 390 W listopadzie spada gwał-townie liczba pacjentów w statystycznej aptece – o 11%, czyli 420 osób.

168 000 Spadek liczby klientów oznacza spadek obrotu ap-teki w listopadzie – łącznie o 9,4%.

„Przyzwyczailiśmy się do e-konta bankowego, przyzwyczaimy się

do e-zdrowia.”

Terje Peetso(Komisja Europejska)Rozmowa na str. 38.

STATYSTYKI PROGNOZY

SYSTEMY IT

NA CZASIE

w w w . f a c e b o o k . p l / I T I Z d R o w I e

30

� Ogólnopolski system Ochrony Zdrowia 12/2015


�

N a u k a

Personalizowany model sercaSkomplikowane operacje, gdzie precyzja chirurgiczna odgrywa kluczową rolę, wymagają dokładnego poznania struktury narzą-du i zaplanowania kolejnych czynności. Do nich z całą pewnością można zaliczyć zabiegi kardiologiczne. Zanim pacjent położy się na stole operacyjnym, medycy analizują zdjęcia rezonansu magnetycznego (RM) obrazujące kształt serca, ułożenie naczyń krwionośnych, grubość tkanek itd. Naukowcy z Instytutu Technologii w Massachusetts wraz ze specjalistami Szpitala Dziecię-cego w Bostonie opracowali system, który w kilka godzin zdjęcia RM serca zamienia w wysokiej jakości model 3D. Wszystko dzięki technologii druku 3D i specjalnym algorytmom transformacji obrazu na realne struktury. Tak stworzone serce można nie tylko dokładnie obejrzeć, ale i przeprowadzić na nim symulację operacji.Na zdjęciu: Bryce Vickmark/MIT


�

N a u k a

Nowy rząd wziął się do roboty. Na koniec roku mieliśmy już pierwsze zdrowotne projekty jego autorstwa i wiele zapowiedzi kolejnych. W jakim kierunku idą?

do systemu ratownictwa, przywrócenia staży lekarskich, które decyzją poprzed-niego rządu miały lada chwila wygasnąć, zapowiedzi zwiększenia naboru na studia medyczne. W planach resortu zdrowia są też m.in. kompleksowe zmiany w POZ oraz powołanie specjalnego resortowe-go funduszu “ratunkowego”, z którego finansowane będą przykładowo terapie nie objęte refundacją.

Medialnym tematem jest przywró-cenie drożdżówek do szkół – ale takich, które mają być zdrowe oraz rezygna-cja z finansowania programu in vitro. W miejsce tego ostatniego ma powstać kilka innych. Do Narodowego Programu Zdrowia (realizującego ustawę o zdrowiu publicznym), obok ryzyk zdrowotnych zostanie dodana promocja zdrowia pro-kreacyjnego. Powstać ma narodowy pro-gram prokreacyjny, oparty na rozwiąza-niach naprotechnologii. MZ planuje też

rynek zdrOWiA W PiguŁCe

Foto

: des

igne

d by

free

pik.

com

Pierw

sze zd

rowotn

e proj

ekty

AleksAndrA kurOwskA

Co się dzieje na Miodowej?Nowy minister i jego zastępcy zapowia-dają kolejne zmiany, a część z nich za-czyna nabierać legislacyjnego kształtu. Znamy założenia do nowelizacji ustawy o działalności leczniczej, gdzie wpisano m.in. zakaz sprzedaży więcej niż 49 proc. udziałów w prywatne ręce w spółkach medycznych należących do publicznych właścicieli. Wiemy o zastąpieniu przed-siębiorstw „zakładami leczniczymi”, które będą mogły równocześnie prowa-dzić różne typy działalności, jak szpital i AOS. Proponuje się też umożliwienie samorządom terytorialnym kupowanie

dla obywateli świadczeń medycznych. Obecnie mogą płacić tylko za programy zdrowotne lub dofinansowywać ogólnie placówki medyczne. Na plus dla obecnej ekipy trzeba zaliczyć fakt, że zmian tych nie wprowadza pobocznie, przez projekt poselski. Konsultowane mają być i zało-żenia i potem projekt ustawy.

Za to od razu w formie projektu i to budzącego zastrzeżenia prawników po-stanowiono wprowadzić leki dla osób w wieku „75 plus”. Ale tu wyjścia za bar-dzo nie było, ponieważ premier obieca-ła przyjąć te rozwiązania w ciągu pierw-szych 100 dni rządu.

Z różnego typu zapowiedzi wyróżni-łabym te dotyczące przekazania SOR-ów

�Ogólnopolski system Ochrony Zdrowia 12/2015

N a u k a

akcje promujące „modę na dziecko” oraz odpowiedzialność w zakresie prokreacji u chłopców i mężczyzn.

Ponadto trwa audytowanie resortu. Na początku departament polityki leko-wej stracił dyrektora i jego zastępcę. Wi-ceminister uważa, że potrzebna jest pil-na nowelizacja decyzji refundacyjnej; wskazywał także na konieczność przy-gotowania dokumentu, który będzie po-lityką lekową państwa. Nastąpić ma też czyszczenie koszyka świadczeń. Ten podlega Krzysztofowi Łandzie. Jak pod-kreślił, sprawami refundacji zajmuje się departament z ponad 50 pracownikami, a refundacja w lekach to 8 czy 12 mld zł. Natomiast cała reszta koszyka – czyli 60 mld zł – podlega jednemu z wydzia-łów Departamentu Organizacji Ochrony Zdrowia, zatrudniającemu 6 osób. Żadna z nich nie szkoliła się z zakresu eviden-ce based medicine, health technology as-sessment, value-based pricing.

Na razie cicho o likwidacji NFZ. Jedynie czego się dowiedzieliśmy, to wzmianka, że pożegnanie z Funduszem nastąpi nie wcześniej niż w 2018 r. Re-sort m.in. chce powrócić – z pewnymi modyfikacjami – do pomysłu ministra Zbigniewa Religi, by pokrywać koszty świadczeń związanych z wypadkami ko-munikacyjnymi ze składki ubezpieczenia OC kierowców. Ale i tu zapowiedzi są ogólnikowe.

Nie wiadomo też, co stanie się z pro-jektami e-zdrowia. W grudniu Konstan-ty Radziwiłł stwierdził, że projekt in-formatyzacji systemu ochrony zdrowia w obecnej formule nie ma szans na po-wodzenie i z nowym rokiem nie wej-dzie nic z tzw. platformy e-zdrowie. Resort walczy o to, by nie trzeba było zwracać pieniędzy UE, a dalsze działa-nia na okrojoną skalę realizowane będą w oparciu o środki z naszego krajowego budżetu.

PersonaliaEkipa Konstantego Radziwiłła liczy już siedem osób, tak jak w poprzednim rzą-dzie. Od stycznia do kierownictwa MZ dołączył Marek Tombarkiewicz, były dyrektor Szpitala Powiatowego w Sta-szowie. Od 2006 r. był konsultantem wo-jewódzkim w dziedzinie medycyny ra-tunkowej.

W NFZ na koniec grudnia zmian na najważniejszym stanowisku nadal nie było, ale Fundusz w międzyczasie stra-cił zastępcę wiceprezes ds. finansowych, a wniosek o odwołanie Krzysztofa Tu-czapskiego, wiceprezesa ds. medycz-

nych, był już pozytywnie zaopiniowany przez Radę Funduszu.

Z Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala im. Biegańskiego w Łodzi od-chodzi wieloletnia dyrektor Małgorza-ta Majer.

SystemŚwięta i przełom roku upłynęły spokoj-nie, nie licząc zawirowań z nową listą le-ków refundowanych i wzrostem dopłat m.in. do części leków stosowanych po przeszczepie. W tym roku bowiem MZ i NFZ wyjaśniły sporne kwestie z leka-rzami rodzinnymi przed Wigilią i umowy zostały przedłużone do końca czerwca. Miła zmiana. Resort zdrowia wycofał się z różnicowania stawek kapitacyjnych dla lekarzy w zależności od tego, ile badań przepisują. Wszyscy dostaną więc wyż-szą stawkę. Radziwiłł stwierdził, że nie jest to najlepszy wskaźnik skuteczności lekarza, a ponadto i tak większość me-dyków osiągnęła zakładany pułap licz-by badań.

Budzący wiele emocji konkurs dla świadczeniodawców, pierwszy od lat, został znów przesunięty. W połowie grudnia Sejm przyjął przepisy wydłuża-jące aneksowanie obecnych umów do 30 czerwca 2017 r. Oficjalny powód to brak map potrzeb zdrowotnych, ale MZ pew-nie chciało mieć też czas m.in. na zmia-ny w koszyku i taryfikacji.

NFZ uruchomi pilotażowo skoordy-nowaną opiekę nad kobietami w ciąży i w połogu (do 6 tygodnia życia dziecka) przy ciąży fizjologicznej. W zamian za zapewnienie opieki szpitalnej, AOS i po-łożnej w pakiecie, placówki będą mogły liczyć na wyższe wyceny. Do programu trafią tylko te, które mają minimum 600 porodów rocznie.

Ważną zmianą, choć na razie na nie-wielką skalę, jest też przepisywanie przez pielęgniarki i położne niektórych leków Rx. Warunkiem jest ukończenie kursu, przez który przeszła na razie set-ka osób. Pierwsze szkolenia dofinanso-wane ze środków europejskich rozpo-czną się w 2016 r.

Wieści z rynkuZarówno publiczne placówki, ich organy założycielskie jak i prywatni inwestorzy prywatni nadal oczekują na rozwój wy-darzeń. Bez najważniejszych projektów ustaw, bez map potrzeb zdrowotnych, trudno podejmować decyzje o rozwo-ju świadczeń, przy których potrzebne jest publiczne finansowanie. Za to ko-lejni szefowie placówek niepublicznych

szukają bezpiecznych i modnych ście-żek rozwoju w chirurgii plastycznej oraz w usługach dla seniorów – o czym już wspominaliśmy. W ostatnich tygodniach m.in. w szpitalu w Łasku, prowadzonym przez Centrum Dializa, rozpoczął dzia-łalność Zakład Pielęgnacyjno–Opiekuń-czy. Z koli Enel Invest (spółka zależna CM Enel-Med) kupuje 65 proc. udziałów Ośrodka Opiekuńczo-Rehabilitacyjnego Jovimed z Ksawerowa.

W Poznaniu powstał prywatny Szpital Św. Wojciecha z 21 łóżkami dla pacjen-tów, dwusalowym blokiem operacyjnym i dwusalowym blokiem endoskopowym. Szpital ma własne zaplecze diagnostycz-ne, m.in. z laboratorium analitycznym i tomografem komputerowym. Partne-rem medycznym szpitala jest prof. Woj-ciech Golusiński. Affidea Polska uru-chomiła nową pracownię diagnostyki obrazowej na terenie Legnickiego Parku Technologicznego Letia.

Wśród akwizycji wspomnieć można m.in. Neucę, która kupiła Medic Klinika mającą cztery przychodnie w wojewódz-twie kujawsko-pomorskim oraz Polime-dica z przychodniami w Łodzi i Zgierzu. A Medicover przejął Medvit.

Radomskie Centrum Onkologii roz-poczyna przyjęcia pacjentów dzięki kon-traktowi z NFZ na chemioterapię w wa-runkach ambulatoryjnych z zakresem skojarzonym.

Coraz więcej doniesień dotyczy kło-potów szpitali powiatowych. A na ra-zie rząd nie przedstawił żadnych propo-zycji, jak im pomóc. W Trzebnicy radni zdecydowali, że spłacą ponad 2 mln dłu-gu z roku 2013. Całe zadłużenie szpitala to ponad 30 mln zł. W Puławach miasto przekaże zadłużonej placówce 600 tys. zł. W Wieluniu trwają analizy dotyczące przekazania szpitala marszałkowi woje-wództwa łódzkiego.

Placówki powiatowe szukają dodat-kowych źródeł finansowania w ramach NFZ. W szpitalu powiatowym w Miel-cu uruchomiono w ramach NFZ poradnię okulistyczną. Oleśnica chce zaś rozwijać

»�Pożegnanie�z�Naro-dowym�Funduszem�Zdrowia�nastąpi�nie�wcześniej�niż�w�2018�r.«


10

N a u k a

chirurgię onkologiczną i stać się alterna-tywą dla przepełnionych wrocławskich szpitali.

Z inwestycji infrastrukturalnych wy-mienić można wartą ok. 30 mln zł roz-budowę szpitala MSWiA w Rzeszowie, gdzie w 2017 r. ma być gotowy nowy segment, m.in. z blokiem operacyjnym. Szpital Powiatowy w Tczewie przed świętami zyskał obiekt, który połączył oddział chirurgiczny z dziecięcym. Bu-dowa kosztowała ponad 19 mln zł i była możliwa dzięki kredytowi z unijnego mechanizmu finansowego „Jessica”.

I na koniec ciekawostka. W Sosnowcu rusza pierwsza w regionie prywatna izba wytrzeźwień. Oferuje 16 miejsc w salach wieloosobowych, a cztery w pokojach dla VIP-ów (m.in. z wifi, TV). O podpi-saniu z nią umowy myślą już dwa miasta, które z powodu wysokich kosztów, włas-ne wytrzeźwialnie zlikwidowały.

Raporty i analizyWedług opublikowanego 30 listopada ra-portu Najwyższej Izby Kontroli, najsłab-szą stroną POZ jest profilaktyka, zwłasz-cza w odniesieniu do chorób cywiliza-cyjnych. Lekarze niewystarczająco dbają o zachowanie zdrowia osób, jakie mają pod opieką, zbyt mało uwagi przykła-dają do zapobiegania chorobom i ich wczesnego wykrywania. NIK stwierdza, że większość lekarzy POZ nie wykonu-je lub nie dokumentuje badań profilak-tycznych, pozwalających rozpoznać cho-roby cywilizacyjne.

Słabo wygląda też kwestia edukacji diabetologicznej. Aż w 70 proc. miejsc pracy pielęgniarek nie ma dostępu do edukatorów ds. diabetologii. Lepiej nie jest również z dostępem do innych spe-

cjalistów. Pielęgniarki zwykle eduku-ją pacjentów nie w ramach swoich pod-stawowych obowiązków, a dodatkowo, trochę z doskoku. Tak wynika z rapor-tu “Edukacja w cukrzycy. Brakujące og-niwo do osiągnięcia sukcesu”, przygoto-wanego z inicjatywy Polskiej Federacji Edukacji w Diabetologii.

Z kolei z Raportu Polki 50 Plus wy-nika, że liczba problemów zdrowotnych kobiet po 50-tce stawia je w niekorzyst-nej sytuacji, nie tylko wobec mężczyzn, ale także wobec kobiet z innych krajów europejskich. Przy starzejącym się spo-łeczeństwie trzeba stawiać na profilak-tykę – dla dobra kobiet i finansów pub-licznych.

Jeśli chcą się Państwo podzielić z nami cie-kawymi informacjami, zapraszam do kontak-tu: [email protected]

Aleksandra Kurowska, dziennikarka od po-nad 11 lat zajmująca się tematyką medyczną oraz finansową. Redaktor Dziennika Gazety Prawnej, współpracuje m.in. z redakcją Służby Zdrowia. Pracowała w dziale ekonomicznym Życia Warszawy, Gazecie Giełdy „Parkiet”, Rzeczpospolitej. Absolwentka Instytutu Stoso-wanych Nauk Społecznych UW.

»�Coraz�więcej�słychać�o�kłopotach�szpitali�powiatowych.�Na�razie�nie�ma�pomysłu,�jak�im�pomóc.”«

nAJWyŻSzA izBA kOnTrOLi O PODSTAWOWEJ I SPECJALISTYCZNEJ OPIECE ZDROWOTNEJ

W latach 2012–2014 (I półrocze) licz-ba świadczeń na rzecz profilaktyki chorób układu krążenia, które są naj-częstszą przyczyną zgonów w Polsce, spadła o ponad 26 proc. Rocznie bada się pod tym kątem zaledwie ok. 3 proc. populacji kwalifikującej się do takich badań.

Lekarze podstawowej opieki zdrowot-nej w większości przypadków nie wy-konywali lub nie dokumentowali ba-dań profilaktycznych.

Jako pozytywny przykład NIK wskazuje kardiologów i diabetologów, którzy stanowili istotne wsparcie dla podstawowej opieki zdrowotnej.

Lekarze POZ nie przeprowadzali badań profilaktycznych, bo – jak tłumaczyli – są one zbyt czasochłonne, a przede wszystkim nie są obowiązko-we w świetle prawa.

Brakuje kompleksowej, przemyślanej i konsekwentnie

prowadzonej profilaktyki.

Ważnym problemem podstawowej opieki zdrowotnej jest utrudniony do-

stęp do lekarza wskazanego w deklara-cji wyboru. W badanym okresie tylko co druga wizyta odbywała się u leka-

rza wybranego przez pacjenta. Taka sy-tuacja wynikała z zatrudniania lekarzy

POZ na cząstkowych etatach.

Występuje znaczne rozdrobnienie etatów w ambulatoryjnej opiece

specjalistycznej, co utrudnia budowanie zaufania w kontakcie

z pacjentem oraz zachowanie ciągłości opieki medycznej.

Zaledwie połowa wizyt odbywa się u lekarza wybranego przez pacjenta,

a dostęp do świadczeń w poszczegól-nych regionach jest nadal bardzo

zróżnicowany.

Źródło: Najwyższa Izba Kontroli

11Ogólnopolski system Ochrony Zdrowia 12/2015

N a u k a

P R E N U M E R A T A 2 0 1 6

Z A M ó W I E N I A : R E D A K C J A @ O S O Z . P L

designed by freepik.com


12

I N N o w a c j e

ALERT EPIDEMIOLOGICZNY (LUTY 2016)

SPRAWDZALNOŚĆPOPRZEDNIEJ

PROGNOZY 73% PONIŻEJ NORMY

NORMA

WYSOKI

BARDZO WYSOKI

WOJEWÓDZTWO PROGNOZA KOSZTÓW ALERGII (LuTy)

TREND W STOSuNKu DO STyCZNIA 2016

Dolnośląskie 1 277 Kujawsko-pomorskie 810 Łódzkie 889 Lubelskie 917 Lubuskie 1 054 Małopolskie 1 085 Mazowieckie 1 410 Opolskie 619 Podkarpackie 903 Podlaskie 1 017 Pomorskie 1 090 Śląskie 1 062 Świętokrzyskie 904 Warmińsko-mazurskie 718 Wielkopolskie 985 Zachodniopomorskie 1 046

WOJEWÓDZTWO PROGNOZA KOSZTÓW GRyPy I PRZEZIĘBIENIA (LuTy)

TREND W STOSuNKu DO STyCZNIA 2016

Dolnośląskie 4 676 Kujawsko-pomorskie 3 648 Łódzkie 3 392 Lubelskie 4 189 Lubuskie 3 806 Małopolskie 4 940 Mazowieckie 5 242 Opolskie 3 325 Podkarpackie 3 751 Podlaskie 4 163 Pomorskie 3 848 Śląskie 3 991 Świętokrzyskie 3 007 Warmińsko-mazurskie 2 749 Wielkopolskie 4 124 Zachodniopomorskie 3 534

ALERGIA

POZIOM NASILENIA ALERGII

gryPA i PrzeziĘBieniePOZIOM NASILENIA GRyPy I PRZEZIĘBIENIA

SPRAWDZALNOŚĆPOPRZEDNIEJ

PROGNOZY 78% PONIŻEJ NORMY

NORMA

WYSOKI

BARDZO WYSOKI


I N N o w a c j e

Tabata! Daily 4-Minute Workouts

Ładną, kształtną i zdrową sylwetkę cia-ła można osiągnąć dzięki prostym ćwi-czeniom wykonywanym w domu. Co do-kładnie robić, podpowie Tabata. Zaczy-nasz od 4-minutowego treningu, który stopniowo jest wydłużany i poszerzany o nowe elementy. Nie potrzebujesz żad-nych przyrządów, a ćwiczenia wykonasz w każdym miejscu.

iOS | ENG | RU1,49 €

Steps+Aby być zdrowym, wystarczy po pro-stu dużo się ruszać. Najprostszą i zale-caną przez lekarzy aktywnością sporto-wą jest chodzenie. Steps+ mierzy liczbę kroków, spalone kalorie i ilość pokona-nych pięter, informując o realizacji za-łożonego planu. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca 10000 kroków dzien-nie. Większa świadomość zmotywuje do dłuższego spaceru albo rezygnacji z sa-mochodu.

iOS | ENGBezpłatna

Personality Profile QuizzesNarzędzie pomagające zrozumieć we-wnętrzne potrzeby każdego człowieka i w ten sposób ułatwiające planowanie drogi do osiągnięcia szczęścia, równo-wagi, lepszego zdrowia. Najgłębsze za-kamarki osobowości odkryć można z po-mocą ponad 500 graficznych testów. We-dług twórców, aplikacja może doradzić w takich tematach, jak m.in. zdrowie, re-lacje międzyludzkie, rozwój osobisty.

iOS | ENGBezpłatna

WeilosZrzucenie nadmiarowych kilogramów to duże wyzwanie, gdzie liczy się prze-de wszystkim żelazna dyscyplina i silna motywacja. Od tego jest właśnie Weilos, czyli społeczność osób odchudzających się. Do działania pobudzą porady oraz prawdziwe historie innych użytkowni-ków, zdjęcia „przed/po”, zalecenia ży-wieniowe.

iOS | Android | PL | WielojęzykowaBezpłatna

Moje DzieckoRodzice świadomi, więc spokojni – ta idea przyświeca aplikacji Moje Dzie-cko przygotowanej przez portal interne-towy edziecko.pl, wspierającej rodziców w opiece nad niemowlakiem. Pierwszy rok życia dziecka to czas pełen wzru-szeń, radości, ale także niepokojów. Aby przez te 12 miesięcy cieszyć się w pełni rodzicielstwem, warto sięgnąć po rzetel-ną i praktyczną wiedzę o niemowlaku za-wartą w aplikacji.

Android | PLBezpłatna

RheumaTrackAplikacja – notes do monitorowania do-legliwości reumatycznych. Na podsta-wie graficznych diagramów i prostych ankiet użytkownik wprowadza informa-cje o umiejscowieniu bólu, jego sile oraz rodzaju. Oprócz tego można dokumen-tować aktywność fizyczną, zwolnienia lekarskie. Funkcja kalendarza z alertami przypomni o konieczności zażycia leku lub wizyty lekarskiej.

iOS | Android | ENG | FR | DE | SP | TUBezpłatna

APLIKACJE

2.

3.

�.

�.

1.

�.


1�

I N N o w a c j e

nOWOŚCi i WynALAzki

ROBOTYKA INSPIROWANA NATURĄFundacja Rozwoju Kardiochirurgii jest partnerem międzynarodowego projektu Stiff Flop, rozwiązania dla robotycznej chirurgii lapa-roskopowej. Czteroletnie prace (2012–2015) nad projektem, prowadzone były w interdyscyplinarnym zespole i miały na celu stwo-rzenie „inteligentnego” ramienia robota chirurgicznego inspirowanego naturą, o zmiennej, kontrolowanej sztywności i geometrii, który pod względem cech motorycznych przypominałby ośmiornicę. To „miękkie” ramię ma w założeniu przejść przez standardo-wy port chirurgii małoinwazyjnej (ok. 12–20 milimetrów średnicy), zmieniać swoją konfigurację i sztywność w skomplikowanych przestrzeniach operacyjnych oraz wchodzić w interakcję z operatorem. Stiff Flop zjednoczył we wspólnym przedsięwzięciu 11 part-nerów z Wielkiej Brytanii, Niemiec, Włoch, Hiszpanii, Izraela i Polski.

Fundacja Rozwoju Kardiochirurgii odpowiadała w projekcie za wykonanie systemu badań robota (stanowiska do planowania opera-cji i treningu dla chirurgów oraz stanowiska badań technicznych robota) i za konsolę sterowniczą. Doświadczenie zdobyte w toku prac oraz niektóre rozwiązania konstrukcyjne i technologiczne Fundacja chce wykorzystać w tworzeniu kolejnych modeli polskiego robota chirurgicznego Robin Heart. – W przyszłym roku Fundacja planuje wdrożenie kliniczne pierwszego własnego robota – będzie to robot do wideochirurgii – Robin Heart PVA. Jeśli chcemy w Polsce produkować roboty medyczne, musimy udowodnić, że potrafimy zrobić je lepiej niż nasi obecni i potencjalni konkurenci – mówi dr hab. Zbigniew Nawrat, dyrektor Instytutu Protez Serca Fundacji.

ENERGIA

ŚWIATŁAŚwiatło dzienne odgrywa ważną rolę w życiu człowieka. Dzięki niemu orga-nizm może produkować witaminę D uła-twiającą przyswajanie wapnia, wspo-magającą budowę tkanki mięśniowej, wzmacniającą układ odpornościowy. Jego niedobór niekorzystnie wpływa na samo-poczucie i stan psychiczny. SunSprite to urządzenie, które mierzy ekspozycję na promienie słoneczne i informuje użytkow-nika, czy jest ona wystarczająca. Specjal-ny klips wyświetla zrealizowany dzienny poziom nasłonecznienia ciała, przesyła-jąc szczegółowe dane do smartfona. Prak-tyczny miernik motywuje do czerpania energii z promieni słonecznych poprzez zmianę codziennych zachowań – częstsze spacery, przebywanie w pomieszczeniach o odpowiednim nasłonecznieniu itd.

1�Ogólnopolski system Ochrony Zdrowia 12/2015

I N N o w a c j e

WIRTUALNE BADANIE

WZROKUEyeNetra to niewielkich rozmiarów urządzenie do mobilnego badania wzroku. Do pudełka z dwiema soczewkami podłączany jest smartfon wyposażony w specjalną aplikację. Na ekranie po-jawiają się linie, które użytkownik musi ze sobą korelować. Po sesji złożonej z ośmiu testów, aplikacja kalkuluje parametry ty-powe dla recepty okularowej. Ideą urządzenia jest upowszech-nienie badań wzroku w krajach rozwijających się, na obszarach wiejskich, zwłaszcza w Azji i Afryce, gdzie dostęp do lekarzy okulistów jest znacznie ograniczony.

ZĄB

PRAWDYSztuczny ząb, który rejestruje procesy żucia, spożywania na-pojów i posiłków, kaszel oraz proces rozmowy może pomóc w monitorowaniu zachowań związanych ze zdrowiem. Rozwią-zanie zaprezentowała grupa naukowców z Tajpej. – Nasze usta są źródłem informacji o zdrowiu – mówi Hao-hua Chu z Naro-dowego Instytutu Tajwańskiego. To, jak często jemy i pijemy mówi wiele o diecie, kaszel jest oznaką chorób układu oddecho-wego, a częstotliwość rozmów świadczy o naszym życiu spo-łecznym, co również powiązać można ze zdrowiem. W przy-szłości inteligentny ząb będzie wyposażony w bluetooth, prze-syłając dane bezpośrednio do smartfona.

TRACKER W

ZEGARKUJeszcze do niedawna trackery aktywności fizycznej były de-dykowanymi urządzeniami wzbogacanymi w funkcje zegarka. Miniaturyzacja sensorów doprowadziła jednak do odwrócenia trendu – analogowe zegarki uzupełniane są o funkcje monitoro-wania parametrów zdrowia. Jednym z nich jest Fossil Q. To hy-brydowe urządzenie mierzy liczbę przebytych kroków, dystans, spalone kalorie. Zebrane dane zegarek przekazuje do popular-nych aplikacji zdrowotnych, jak Google Fit albo Health. Oprócz tego zegarek informuje o wiadomościach e-mail, połączeniach telefonicznych, aktualnościach w social media, alarmach.

POPRAWIANIE

DNANaukowcy nie tylko poznali w całości strukturę ludzkiego ge-nomu, ale zapowiadają nową erę w biologii molekularnej – edy-cję DNA. CRISPR-Cas9 to precyzyjne zastępowanie poszcze-gólnych fragmentów DNA, oparte na naturalnym mechani-zmie wykorzystywanym przez system odpornościowy bakterii w obronie przed wirusami. Nowa metoda to szansa na lecze-nie chorób determinowanych genetycznie, choć oczywiście to-warzyszą jej etyczne obawy. Ludzkie ciało składa się z ponad 20 000 genów i 3 miliardów zapisów DNA.


1�

I N N o w a c j e

Źródła i zdjęcia: Fundacja Rozwoju Kardiochirurgii, MiT, Hao-hua Chu, Fossil, SunSprite, The Drift, Koto

ŻARÓWKA NA DOBRANOCSen determinuje jakość życia. Jego niedobór prowadzi do problemów z koncentracją, utrudnia podejmowanie decyzji, pogarsza na-strój i negatywnie odbija się na zdrowiu fizycznym. The Drift to żarówka przywracająca naturalny tryb zasypiania. W czasie 37 mi-nut – czyli dokładnie tylu, ile trwa zachód słońca – żarówka stopniowo przygasza światło, dając ciału oraz umysłowi odpowiednią ilość czasu na przestawienie się na tryb snu. Dodatkowo, emitowane światło jest o wiele cieplejsze niż w przypadku tradycyjnych źródeł oświetlenia, wpływając korzystnie na wydzielanie hormonu snu, czyli melatoniny. Cena: 24,95 USD.

ANALIZATOR POWIETRZAKoto Air to sensor w formie eleganckiej kostki analizujący jakość powietrza w pomieszczeniu. Mierzy m.in. poziom zanieczysz-czeń, dwutlenku węgla, wilgoci, temperaturę. W ramach serii dostępna jest kostka Blink oceniająca poziom oświetlenia i hałasu (zwłaszcza w miejscu pracy) i Storm – mini stacja pogodowa.


I N N o w a c j e

APLIKACJE ZDROWOTNENA TELEFON I TABLET

WWW.OSOZ.PL/APLIKACJESERIA „WIEDZA EKSPERTÓW”CZASOPISMO OGÓLNOPOLSKI SYSTEM OCHRONY ZDROWIA

114 praktycznych i sprawdzonych aplikacjiSzczegółowe opisy, informacja o cenach i wersjach językowych.

Przewaga aplikacji bezpłatnych.

Dla pacjentów oraz lekarzyProste w użyciu, zaawansowane w funkcjonalności.

Przejrzysty podział na kategorieChoroby przewlekłe, monitoring zdrowia, dawkowanie leków, profi laktyka, odżywianie i dieta,

sport, stres, zdrowie psychiczne, fi tness, zdrowie kobiety, nauka.

POBIERZ BEZPŁATNY RAPORT


1�

I N N o w a c j e

My w chmurzeL ABORATORIUM TECHNOLOGII

Jakie trendy IT zdominują sektor zdrowia? Zmiany, które są tylko kwestią czasu i prognozy, które mogą się sprawdzić.

W perspektywie wprowadzenia obligatoryjnej e-dokumentacji medycznej, tematem nr 1 w Polsce pozostają w 2016 roku in-westycje w systemy IT. Przed wielką szansą stoi telemedycy-na – prawna regulacja e-usług powinna ożywić rynek o wiel-kim potencjale i ułatwić życie pacjentom. W 2015 roku czeka-liśmy na pierwsze e-usługi realizowane w ramach projektu P1 „Elektroniczna Platforma Gromadzenia, Analizy i Udostęp-niania Zasobów Cyfrowych o Zdarzeniach Medycznych”. Na e-zwolnienia lekarskie, e-recepty, e-skierowania, e-zlecenia nie ma co liczyć w tym roku. Minister Zdrowia Konstanty Ra-dziwiłł przerwał realizację projektu P1 zaznaczając, że pro-gramu zainicjowanego przez poprzedników nie da się dokoń-czyć. Jedynym wyjątkiem są elektroniczne recepty. Minister podkreślił również, że dalsze finansowanie informatyzacji bę-dzie odbywało się tylko ze środków publicznych. Jak łatwo się domyślić, pieniądze nie będą wystarczające, aby skala projek-tów e-zdrowia dorównała projektowi P1 o wartości 800 mln zł (współfinansowany ze środków UE). Jeżeli uda się urucho-mić e-recepty, pamiętać należy, że te będą mogły także wysta-wić pielęgniarki. W 2016 roku – zgodnie z zapowiedziami – opublikowane zostaną pierwsze mapy zdrowotne. Minister-stwo Zdrowia ma stworzyć je samodzielnie. Wysoką precyzję mapy zyskają dopiero wówczas, gdy oparte zostaną na e-da-nych z podmiotów leczniczych. Wiemy już, że najwcześniej w połowie 2016 roku pojawi się projekt likwidacji NFZ. Jak

będzie wyglądała sprawozdawczość w budżetowym systemie finansowania świadczeń medycznych? Czy zostaną zintegro-wane obowiązki raportowania finansowego i epidemiologicz-nego w jednym systemie? Pytania pozostaną bez odpowiedzi do momentu opublikowania konkretnych założeń reformy.

Polityka państwa może wspierać lub ograniczyć innowacyj-ność sektora i od decyzji resortu zdrowia zależeć będzie, czy polscy pacjenci skorzystają z technologicznych nowości. A te już dziś rozwijają się dynamicznie i nie inaczej będzie w kolej-nych latach. Zacznijmy od aplikacji zdrowotnych na smartfo-ny – tych naliczono ponad 165 000. Pomagają przede wszyst-kich chorym przewlekle zarządzać chorobą (przypomnienia o zażyciu leku, wykonaniu badań, zdalny nadzór), utrzymać dobrą formę dzięki programom zdrowego stylu życia, komu-nikować się z lekarzem na odległość. Lawinowo rośnie liczba wszelkiego rodzaju sensorów mierzących coraz większą licz-bę parametrów zdrowia. Miniaturowe urządzenia podłączane do telefonu komórkowego zamieniają się w domowe labora-toria. Monitoring zdrowia (ang. selftracking) staje się modą, tak samo jak zdrowe odżywianie czy aktywność fizyczna. Te-lemonitoring dotyczy również rosnącej grupy seniorów, którzy będą objęci programami e-opieki, włącznie z e-konsultacjami z lekarzem lub pielęgniarką. Lub odwrotnie: to lekarz i pielęg-niarka skontaktują się z pacjentem w przypadku np. niepoko-

»�Rządowe�projekty�e-zdrowia�spowalniają,��ale�rynek�rozwija�się�w�szybkim�tempie,��proponując�pacjentom�i�lekarzom�nowe�narzędzia.«


I N N o w a c j e

jących zmian wyników telemonitoringu. M-zdrowie z gadże-tu przerodzi się w wartościowe źródło dodatkowych danych o trybie życia na elektronicznym koncie pacjenta. Integracja jest tylko kwestią czasu.

Szybkie upowszechnianie się rozwiązań m-zdrowia wy-musi konieczność regulacji rynku i w następstwie – walida-cję aplikacji w taki sam sposób, jak odbywa się to w przypad-ku każdego produktu medycznego. To pierwszy krok do prze-pisywania na receptę przykładowo aplikacji do zarządzania cukrzycą. Stąd już blisko do refundacji narzędzi m-zdrowia

Dużo zmieni się w samych szpitalach. Dane gromadzone przez systemy IT trafią do chmury, co ułatwi wymianę infor-macji z innymi podmiotami i ich przetwarzanie do celów ana-liz naukowych. Cyfrowy szpital będzie miejscem, gdzie każ-da decyzja oparta zostanie o dane kliniczne. Organizacją pracy zajmie się również system informatyczny, wyznaczając grafik zajęć dla lekarza i pielęgniarki, informując o niepokojących zmianach w danych zdrowotnych hospitalizowanych pacjen-tów, podpowiadając diagnozę w oparciu o analizę milionów innych, podobnych przypadków na całym świecie. Subiektyw-ne decyzje kliniczne lekarza zastąpią standardy kliniczne wy-

przez ubezpieczycieli zdrowotnych. Sceptyczni do niedawna płatnicy zaczynają coraz chętniej finansować usługi teleme-dyczne. Powód jest prosty – racjonalizacja kosztów. Rosnący rynek m-zdrowia przeobraża głęboko sposób komunikowania się pacjenta z lekarzem. Upowszechnienie telemedycyny wią-że się z konkretnymi korzyściami dla pacjenta: diagnozę i ko-lejną receptę będzie można otrzymać przez Internet lub pod-czas telekonsultacji.

Coraz szersza adaptacja elektronicznych metod zapisu i wymiany danych oraz standaryzacja ułatwią transfer infor-macji medycznych. Każdy lekarz otrzyma wgląd do e-kartote-ki medycznej i od tego momentu pacjent zostanie objęty opie-ką w modelu 360 stopni. Co to oznacza? Przede wszystkim pełną koordynację usług, niezależnie od tego, kto udziela po-rady i pomocy.

Algorytmy kontroli danych na e-koncie zdrowia wprowa-dzą personalizowaną profilaktykę. Pacjent będzie coraz moc-niej angażowany w zapobieganie chorobom, pomogą mu w tym systemy IT – przypominając o badaniach, informując o stanie zdrowia, motywując do lepszej diety i wysiłku fizycz-nego. Ale technologia nie przejmie zadań lekarza czy pielęg-niarki. Wręcz przeciwnie – umożliwi opiekę na poziomie lo-kalnym, bo nawet pracownicy opieki socjalnej otrzymają do-stęp do wybranych informacji medycznych.

znaczane na podstawie naukowych wniosków z big data. Na salach operacyjnych zagości Medycyna 2.0 – zanim chirurdzy przystąpią do realnej operacji, poszczególne czynności i sce-nariusze przećwiczone zostaną na wydrukowanych w techno-logii 3D modelach narządów. Niewielka drukarka wyproduku-je indywidualizowane stawy biodrowe czy elementy szkieletu. W nieco dalszej perspektywie futuryści prognozują drukowa-nie narządów, jak wątroby, serca czy nerek.

E-zdrowie nie będzie już tematem dyskusji, bo stanie się in-tegralną częścią ochrony zdrowia. Po wygenerowaniu e-recep-ty, lek zostanie dostarczony bezpośrednio do domu albo przy-gotowany w aptece według szczegółowych wytycznych. Za sprawą personalizacji leczenia znikną lekarstwa dla wszyst-kich, w pierwszej kolejności te stosowane w poważniejszych schorzeniach. Z terminologii farmaceutycznej wykreślone zo-stanie pojęcie „leków bez recepty”, ponieważ e-konto zdrowia będzie zawierało wszystkie ważne informacje z punktu widze-nia kondycji psychiczno-fizycznej i suplementacja diety sta-nie się częścią działań profilaktycznych.

W przyszłości przesyconej technologiami, kontakt pacjen-ta z lekarzem będzie odgrywał taką samą rolę jak dziś. Zmie-nią się tylko narzędzia komunikacji. Zaakceptujemy je z cza-sem, bo sprawią, że opieka nie będzie realizowana tylko pod-czas kilku minut fizycznej wizyty w gabinecie.

Foto

: des

igne

d by

free

pik.

com


20

R a p o R T

Raport „Health at a Glance 2015” porównuje systemy ochrony zdrowia 34 krajów członkowskich oraz państw partnerskich OECD. Obiektywne wskaźniki jak na dłoni pokazują sytuację poszczególnych krajów, obnażając zaległości oraz wskazując liderów. Polska wypadła w raporcie wyjątkowo słabo.

o ok. 3–4 miesiące. Urodzeni w 2013 roku dożyją średnio 80,5 lat. W zesta-wieniu najbardziej żywotnych krajów prowadzą Japonia, Hiszpania i Szwaj-caria (82 lata). Coraz dłużej żyją miesz-kańcy krajów rozwijających się (Chi-ny, Brazylia, Indonezja). Dużo wolniej oczekiwana długość życia zwiększa się nadal w Afryce oraz Rosji. Kobie-ty mogą liczyć na 5 lat więcej w porów-naniu do mężczyzn, choć od 1990 roku przepaść w żywotności została zmniej-szona o półtora roku. Mocne różnice – poza geografią – widać w różnych gru-pach socjoekonomicznych. Zaskakuje zwłaszcza jedna liczba: osoby z najwyż-szym wykształceniem żyją średnio o 6 lat dłużej od osób z najniższym pozio-mem edukacji. W przypadku mężczyzn jest to 8 lat różnicy.

Powszechne ubezpieczenie zdrowot-ne i prawo do podstawowych świadczeń

medycznych dla wszystkich ludzi obo-wiązuje we wszystkich krajach OECD, oprócz Grecji, USA i Polski. W Grecji, na skutek kryzysu, utraciły je osoby bę-dące długi czas bezrobotne. Dzięki re-formie zdrowotnej w USA, odsetek osób nieubezpieczonych spadł w 2014 roku do 11,5% (z 14,4% trzy lata wcześniej). Średnio 20% wydatków na zdrowie po-chodzi bezpośrednio z kieszeni pacjen-tów, choć w każdym kraju sytuacja wy-gląda różnie: we Francji i Wielkiej Bry-tanii to tylko 10%, z kolei w Meksyku – aż 30%.

Rośną globalne wskaźniki przeżywal-ności pacjentów z chorobami nowotwo-rowymi. Wszystko dzięki wcześniejszej diagnozie i rosnącej jakości leczenia. Przykładem jest rak piersi i jelita grube-go, dla których pięcioletnia przeżywal-ność wzrosła z 55% (dla osób diagnozo-wanych i leczonych w latach 1998–2003)

Stan stabilny, krytyczny

Najważniejsze trendyJednym z najbardziej niepokojących zja-wisk na rynku jest szybki wzrost wydat-ków na leki, napędzany przede wszyst-kim nowymi, nowoczesnymi farmaceu-tykami. Łącznie we wszystkich krajach OECD wyniosły one w 2014 roku aż 800 mld USD, co stanowi 20% wszyst-kich kosztów opieki zdrowotnej. Szcze-gólnie duże środki pochłania leczenie szpitalne. W Polsce wydatki na leki (re-fundowane i nierefundowane) wyniosły w 2013 roku 326 USD na mieszkańca, co daje nam czwartą od końca pozycję w zestawieniu. To około 1,4% produktu krajowego brutto. Z liczbą 72 farmaceu-tów na 100 000 mieszkańców nie odsta-jemy od standardów OECD (średnia to 80 farmaceutów).

Jest też dobra wiadomość – żyje-my coraz dłużej. Co roku oczekiwa-na średnia długość życia zwiększa się

Foto

: des

igne

d by

free

pik.

com


R a p o R T

do 60% (dla osób diagnozowanych i le-czonych w latach 2008–2013). Niestety – Polska, Wielka Brytania i Chile nadal pozostają w tyle za wzrostem średnich wskaźników w tym zakresie. Globalnie maleją także wskaźniki śmiertelności, zwłaszcza za sprawą lepszego leczenia zawałów serca i udarów mózgu.

W przypadku długości życia Polacy mogą mieć jedynie cząstkowe powody do radości. W rankingu OECD zajmu-jemy pod tym względem 30 miejsce (na 34). Podobną pozycję osiągnęliśmy pod względem śmiertelności w wyniku cho-rób układu krążenia. Widać wyraźnie, jak mocno odstają kraje Europy Środko-wo-Wschodniej od Europy Zachodniej. Równie fatalne noty otrzymały m.in. Czechy, Węgry, Estonia i Słowacja, a na świecie – Turcja oraz Chile. W rankingu czynników ryzyka bardzo wysokie po-zycje zajmujemy dla palenia papierów i konsumpcji alkoholu (27 miejsce). Po-ciesza informacja, że współczynnik oty-łości wśród dzieci jest nadal w Polsce niewielki (wyprzedza nas jedynie Nor-wegia). Idąc dalej już nie jest tak opty-mistycznie – wydatki na ochronę zdro-wia na mieszkańca należą do jednych z najniższych (32 miejsce). Mamy nie-pokojąco niski wskaźnik liczby leka-rzy i pielęgniarek na 1000 mieszkańców (odpowiednio miejsce 30 i 28). Gorzej pod tym względem jest tylko w Chile, Turcji, Meksyku i Korei. To z pewnoś-cią nie jest grono, do którego pretendu-jemy. 6 miejsce pod względem liczby łó-żek szpitalnych na mieszkańca to dobra pozycja, ale świadcząca również o prze-roście i faworyzowaniu leczenia szpi-talnego w polityce zdrowotnej kosztem POZ.

LekiJeżeli spojrzymy na rynek farmaceu-tyczny, zauważymy, że w Polsce na leki (poza leczeniem szpitalnym) wydajemy 326 USD na mieszkańca. To jeden z naj-niższych wskaźników w grupie analizo-wanych krajów (mniejsze są tylko w Da-nii, Estonii i Izraelu). Średnia jest o 50% wyższa, a liderami konsumpcji leków są bez wątpienia Stany Zjednoczone, gdzie kwota na jednego mieszkańca wynosi aż 1026 USD. Z drugiej strony Polacy naj-więcej dopłacają do leków z własnej kie-szeni: wydatki publiczne wynoszą u nas 32%, a prywatne – 68%. Najmniej do le-ków pacjenci dokładają się w Luksem-burgu i Holandii, gdzie ponad 80% wy-datków jest refundowanych przez ubez-pieczycieli.

Źródłem rosnących nakładów na far-maceutyki są wspomniane nowe leki, np. stosowane w chorobach nowotwo-rowych. Ale nie tylko. W okresie lat 2000–2013 podwoiła się konsumpcja leków powiązanych z chorobami cy-wilizacyjnymi – aplikowanych cho-rym z podwyższonym ciśnieniem krwi oraz antydepresantów. Zapotrzebowanie na leki obniżające poziom cholesterolu we krwi potroiło się. Prognozuje się, że w 2018 roku sprzedaż farmaceutyków w skali globalnej będzie o 30% większa w porównaniu z rokiem 2013. Liderem pozostają Stany Zjednoczone. W Euro-pie wzrost powinien być dużo mniejszy. Pięć wiodących rynków (Niemcy, Fran-cja, Wielka Brytania, Włochy i Hiszpa-nia) zanotuje wzrost od 1 do 4% w la-tach 2014–2018.

RokowaniaWróćmy do wskaźnika oczekiwanej dłu-gości życia. Polska jest w ok. 1/3 staw-ki (średnia 77,1 lat ze sporym zróżnico-waniem ze względu na płeć: mężczyźni – 73 lata, kobiety – 81,2 lata). Z jednej strony wykonaliśmy w ostatnich latach krok do przodu, ale i tak nadal żyjemy ponad 6 lat krócej od mieszkańców Hi-szpanii (średnia 83,2 lat). Niekwestio-nowanym liderem jest Japonia ze śred-nią 83,4 lat. Kobiety generalnie żyją dłużej we wszystkich, bez wyjątku, pań-stwach OECD. Wynika to m.in. z fak-tu, że to właśnie mężczyzn częściej do-tyczą czynniki ryzyka w postaci palenia papierosów i nadmiernego spożycia al-koholu.

Pod względem śmiertelności wyni-kającej z choroby niedokrwiennej serca znajdujemy się nieco poniżej średniej OECD. Widać postęp, jaki w chorobach kardiologicznych zrobiliśmy w ostatnim 20-leciu. Niezmiennie dramatyczna po-zostaje sytuacja w zakresie zgonów spo-wodowanych nowotworami, zwłaszcza w przypadku mężczyzn. Gorsze wskaź-niki notują tylko Węgry, Słowenia, Sło-wacja i Dania. Mężczyzn najczęściej za-bija rak płuc, prostaty, jelita grubego; ko-biety – nowotwór piersi, płuca oraz jelita grubego. Pocieszającym może być fakt, że ogólna liczba przypadków zachoro-wań na 100 000 mieszkańców plasuje się lekko poniżej średniej. Nie lepiej wyglą-da sytuacja pod względem zgonów spo-wodowanych wypadkami drogowymi – Polska jest nie tylko liderem Europy, ale należy do czarnej czołówki krajów OECD. Optymizmem nie napawa zesta-wienie dla śmiertelności noworodków.

4,5 zgonów na 1000 żywych urodzeń to wynik gorszy od średniej (3,8) oraz słab-szy od rezultatów dla większości krajów UE (dla przykładu: Estonia – 2,0; Cze-chy – 2,5; Słowenia – 1,7).

SamopoczucieGeneralnie nie czujemy się narodem zdrowym. 58% Polaków określa swoje zdrowie jako bardzo dobre albo dobre. To i tak lepiej niż w Japonii czy Korei (35%), ale o wiele gorzej niż w Nowej Zelandii lub Kanadzie (90%). W Euro-pie najlepszą formę zdają się mieć Ir-landczycy, Szwedzi i Szwajcarzy (po-nad 80% wskazań dla bardzo dobrego i dobrego zdrowia). Im wyższy status ekonomiczny, tym lepsze postrzeganie swojego zdrowia. Różnica w Polsce się-ga 15 punktów procentowych dla odpo-wiedzi pozytywnych pomiędzy osobami z niskimi i wysokimi zarobkami. Czy je-steśmy zadowoleni z komunikacji z le-karzem? Zdecydowanie nie. Na pyta-nie, czy doktor poświęca wystarczają-co dużo czasu pacjentowi, pozytywnie odpowiada tylko 59,6% Polaków (śred-nia – 84,9%, najwyższy wynik w Bel-gii – 97,5% i Czechach – 97,2%). Rów-nie często narzekamy na informacje przekazywane podczas wizyty (69,5% osób zadowolonych, średnia – 87,9%), możliwości zadawania pytań lekarzowi (33,6% osób zadowolonych, średnia – 85%) oraz angażowanie w kwestie do-tyczące zdrowia (47,9% osób zadowolo-nych, średnia – 81,3%). We wszystkich wymienionych aspektach zajmuje-my ostatnie miejsce. W tym przypadku można się spierać, czy to narodowe mal-kontenctwo, czy obiektywna opinia od-zwierciedlająca sytuację.

Nasze zdrowie skorelowane jest z czynnikami ryzyka, a jednym z nich jest palenie papierosów. Polacy konse-kwentnie bardzo często sięgają po tę for-mę używek, co odbija się jednoznacz-nie na wskaźniku zachorowań na nowo-twory płuc i choroby serca. W Europie częściej po papierosa sięgają Węgrzy, Francuzi, Estończycy, Litwini i Grecy (niekwestionowany lider zestawienia). Nie inaczej jest w przypadku alkoho-lu. Prawie 11 litrów czystego alkoholu na mieszkańca powyżej 15 roku życia daje nam 12 pozycję w rankingu spoży-cia. W Europie najmniej piją mieszkań-cy Norwegii (6 litrów), najwięcej – Li-twini (ponad 14 litrów). Średnia dla kra-jów OECD wynosi 9 litrów. Pocieszyć może fakt, że zdrowiej się odżywiamy. W codziennej diecie owoce uwzględnia


22

R a p o R T

60% Polaków, warzywa – 63%. Mamy też relatywnie niski wskaźnik otyłości – 15,3% osób powyżej 15 roku życia ma zbyt wysoką masę ciała. Choć akurat to bardziej długofalowy efekt uboczny po-przedniego ustroju i pustych półek niż zamiłowania do zdrowego odżywania się. Zestawienie otwierają Stany Zjedno-czone, gdzie co trzecia osoba jest otyła.

Lekarze i pielęgniarkiMimo iż globalnie rośnie liczba lekarzy, w Polsce jest ich nadal zdecydowanie za mało. 2,2 medyka na 1000 mieszkańców to niestety najsłabszy wynik w Europie. Nawet do średniej na poziomie 3,3 jest nam bardzo daleko, nie mówiąc o kra-jach z dobrze działającymi systemami ochrony zdrowia, jak Niemcy, Szwajca-ria, Szwecja (4 lekarzy na 1000 miesz-kańców). Ranking otwiera Grecja, gdzie jednak obserwujemy sytuację odwrotną – przerostu kadry medycznej (6,3 lekarza na 1000 mieszkańców). Studia medycz-ne w 2013 roku skończyło u nas śred-nio 9,9 osób na 100 000 mieszkańców i to też jeden z najsłabszych wyników europejskich. W Irlandii i Danii było to 20 osób. W ten sposób nie pokona-my deficytu kadr medycznych. Co wię-cej – nie jesteśmy też krajem atrakcyj-nym dla specjalistów medycyny z zagra-nicy. Tylko 1,8% lekarzy to imigranci, co jest najgorszym wynikiem w grupie krajów OECD (poza Turcją). W Izrae-lu prawie 6/10 lekarzy pochodzi z za-granicy. W Szwajcarii, Wielkiej Bryta-nii i Australii jest to co trzeci lekarz. Jak można się domyślać, Polska jest prze-de wszystkim krajem eksportującym wykwalifikowanych specjalistów, któ-rzy poszukują lepszych warunków pła-cowych. Podobnie źle sytuacja wyglą-da pod względem liczby pielęgniarek. 5,3 pielęgniarek na 1000 mieszkańców to zdecydowanie za mało, biorąc cho-ciażby pod uwagę średnią na poziomie 9,1 oraz wynik lidera, czyli Szwajcarii (17,4). 36 osób na 100 000 mieszkańców rozpoczęło w 2013 roku zawód pielęg-niarki. W Szwajcarii były to 84 osoby, a średnia wynosi 47.

Lekarzy jest mało, a do tego lubi-my korzystać z ich usług. Średnio cho-dzimy do lekarza 7 razy w roku, co jest wynikiem powyżej średniej. Najrza-dziej próg gabinetu przekraczają Fino-wie, którzy widzą się z lekarzem tylko 2,6 razy w roku. Korelując to z niską liczbą pracowników medycznych otrzy-mujemy dość oczywisty obraz dużego obciążenia dostępnej kadry. 3168 wi-

zyt zrealizował w 2013 roku statystycz-ny lekarz. To znacznie więcej niż śred-nia (2277), nie mówiąc o takich krajach jak Szwecja, gdzie lekarz obsłużył po-nad 4-krotnie mniej pacjentów. W Eu-ropie więcej pacjentów przyjmują tylko lekarze z Węgier i Słowacji. W statysty-kach światowych króluje Korea, gdzie medyk przyjmuje ponad 6700 pacjentów rocznie. Jak to jest możliwe?

Finanse i jakośćW porównaniu z innymi państwami OECD nadal wydatki zdrowotne reali-zowane z własnej kieszeni są niewielkie. Wynika to przede wszystkim z rozbudo-wanego koszyka usług medycznych oraz nieuregulowanych prywatnych ubezpie-czeń zdrowotnych. Udział bezpośred-nich wydatków na zdrowie w budżecie gospodarstwa domowego nie przekracza średnio 2,5% (średnia – 2,8%). Najwięk-sze wydatki w Europie ponoszą Szwaj-carzy (4,5%). Przechodząc do zestawie-nia czasu oczekiwania na specjalistycz-ne zabiegi nie ma zaskoczenia. Stoimy w długich kolejkach do lekarzy. Najdłu-żej z wszystkich krajów OECD to właś-nie w Polsce czeka się na operacje za-ćmy i kolana a także endoprotezę stawu biodrowego. Jeszcze w 2010 roku wy-przedzała nas Estonia.

Konsumujemy za dużo antybio-tyków, prawie 24 dawki dziennie na 1000 mieszkańców (średnia – 21). O 13 dawek mniej antybiotyków spożywają Holendrzy, równie mało – Estończycy i Szwedzi. Poprawia się z roku na rok skuteczność programów profilaktycz-nych. Wystarczy spojrzeć na dane po-kazujące odsetek kobiet w wieku 50–69 lat objętych screeningiem mammogra-ficznym. W 2003 roku było to zaledwie 25%, w 2013 roku – już 60%. W Irlandii, Słowenii, Danii, Holandii czy Hiszpanii jest to około 80% kobiet. Bardzo do-brze wypadamy w kategorii szczepień dzieci przeciwko chorobom zakaźnym (wskaźnik na poziomie prawie 100%), ale pod względem szczepień przeciwko grypie jesteśmy znowu w ogonie krajów OECD. Tylko 12,1% osób w wieku 65+ szczepi się przeciwko tej chorobie, pod-czas gdy przykładowo w Holandii – pra-wie 70%, Meksyku – niemal 80%.

Jedną z przyczyn krytycznego sta-nu ochrony zdrowia w Polsce są bardzo niskie nakłady publiczne. Oczywiście można zwiększać efektywność wydat-kowanych środków, ale rzeczywistości nie da się oszukać i od mieszania łyżecz-ką herbata nie będzie słodsza. Żaden kraj

w Europie (w gronie członków OECD) – poza Litwą i Łotwą – nie wydaje na zdrowie mniej niż Polska (1530 USD na mieszkańca rocznie, w tym prawie 1/3 stanowią wydatki prywatne). Dale-ko nam zarówno do średniej OECD na poziomie 3453 USD na mieszkańca, nie mówiąc o bogatych liderach, wśród któ-rych pierwszeństwo należy do Stanów Zjednoczonych (8713 USD, ale połowa to środki prywatne), Szwajcarii (6325 USD z 1/3 nakładów prywatnych) i Nor-wegii (5862 USD z relatywnie niskimi nakładami prywatnymi). Faktu nie zmie-nia nawet spory wzrost w latach 2009–2013 na poziomie 2,3% i jeszcze więk-szy w latach 2005–2009, bo wynoszą-cy aż 8,4%. Wymieniona kwota stanowi 6,4% PKB. Mniejszy procent w Europie występuje jedynie w Estonii. Poza zasię-giem w najbliższych latach jest średnia na poziomie 8,9% czy10–11% w gronie najbogatszych państw Europy.

SeniorzyRaport OECD przedstawia ochronę zdrowia w Polsce w bardzo negatyw-nym świetle, obnażając spore zaniedba-nia, niedofinansowanie, niedociągnię-cia w polityce zdrowotnej, błędy strate-giczne. Bez zdecydowanego działania, sytuacja sama się nie poprawi. Wręcz przeciwnie – jesteśmy jednym z naj-szybciej starzejących się społeczeństw w UE. W 2050 roku dołączymy do czo-łówki krajów o największym odsetku osób w wieku 65+. Ta grupa wiekowa obciążona jest najczęściej kilkoma cho-robami przewlekłymi. Nie ma w Pol-sce dobrze zorganizowanej opieki dłu-goterminowej – według raportu „HealthHealth at a Glance 2015” objętych jest nią je-” objętych jest nią je-dynie 0,3% społeczeństwa, przy śred-niej 2,3% i poziomie ok. 4% dla krajów o najlepiej rozwiniętym systemie opieki geriatrycznej. Pacjenci 65+ postrzega-ją swój stan zdrowia bardzo negatywnie (gorzej na ten temat wypowiadają się je-dynie seniorzy w Estonii, Portugalii i na Węgrzech). Wskaźnik łóżek na oddzia-łach geriatrycznych również należy do najniższych w grupie 34 państw OECD (18 na 1000 osób w wieku 65+)! Jeżeli zdrowie nie stanie się priorytetem poli-tyki państwa, szybko nie zmniejszymy dystansu dzielącego nas od większości krajów Europy.

Opracowano na podstawie raportu OECD „Health at a Glance 2015”.


R a p o R T

100

90

80

70

60

50

40

30

20

10

0

82 8075 71 69 68 68 67 67 66 65 62

58 57 55 54 53 52 52 49 4843 43

38 36 34 32

51

7

114

12

5

11 2

27

5 6

30 36

1319 18

28

17

32 32 33 33 33 3338

4237

44 46 47 48 4650

25

4551

58

3430

68

Publiczne Ubezpieczenie dodatkowe Wydatki z własnej kieszeni Inne

% wydatków na leki

Luks

embu

rg

Holand

ia

Niemcy

Japo

nia

Franc

ja

Hiszpa

nia

Austri

a

Słowac

ja

Grecja

Belgia

Szwajc

aria

Czech

y

Norweg

ia

OECD26

Korea

Eston

ia

Finlan

dia

Szwec

ja

Portu

galia

Austra

lia

Słowen

ia

Węg

ryDan

ia

Islan

dia

Kanad

aUSA

Polska

0

400

200

600

800

1 000

1 200

1 026

752721 713

678 666 652603 596 590 572

536 533 526 515 503481

459 459436

397 396 392 381 367 364326

287 273240

leki na receptę leki OTC razem (bez podziału)

USD PPP

USA

Japo

nia

Grecja

Kanad

a

Niemcy

Szwajc

aria

Irlan

diaBelg

ia

Franc

ja

Austra

lia

Włoc

hy

Austri

a

Słowac

ja

Hiszpa

nia

OECD29

Węg

ry

Słowen

ia

Finlan

dia

Szwec

jaKor

ea

Holand

ia

Islan

dia

Portu

galia

Czech

y

Norweg

ia

Luks

embu

rg

Polska

Izrae

l

Eston

iaDan

ia

OCzekiWAniA dŁugOŚĆ ŻyCiA W MOMenCie nArOdzin (porównanie lat 1970 i 2013)

WydATki nA Leki W SPrzedAŻy deTALiCzneJ z POdziAŁeM nA SPOSÓB FinAnSOWAniA (dane za rok 2013)

WydATki nA Leki nA MieSzkAńCA (dane za rok 2013)

40

50

60

70

80

90

20131970

83.4

83.2

82.9

82.8

82.3

82.2

82.1

82.1

82.0

81.9

81.8

81.8

81.5

81.4

81.4

81.4

81.2

81.1

81.1

81.1

80.9

80.8

80.7

80.5

80.4

80.4

80.0

78.8

78.8

78.3

77.3

77.1

76.6

76.5

75.7

75.4

75.2

75.0

74.6

73.9

73.5

70.9

70.7

66.5

56.8

lata

Japo

nia

Hiszpa

nia

Szwajc

aria

Włoc

hy

Franc

ja

Austra

lia

Islan

diaIzr

ael

Szwec

ja

Luks

embu

rg

Norweg

iaKor

ea

Kanad

a

Grecja

Holand

ia

Nowa Z

eland

ia

Austri

a

Wiel

ka Bry

tania

Finlan

dia

Irlan

dia

Niemcy

Portu

galiaBelg

ia

OECD34

Słowen

iaDan

ia

Kosta

rykaChil

eUSA

Czech

y

Eston

ia

PolskaTu

rcja

Słowac

ja

Węg

ryChin

y

Kolumbia

Brazy

lia

Mek

sykŁo

twaLit

wa

Indon

ezja

Rosja

Indie

RPA


2�

R a p o R T

SuBiekTyWnA OCenA WŁASnegO zdrOWiA (dane za rok 2013)

ŚMierTeLnOŚĆ nOWOrOdkÓW (dane za rok 2013)

ŚMierTeLnOŚĆ z POWOdu nOWOTWOrÓW (dane za rok 2013)

0

50

100

150

200

250

300

350

400

Mężczyźni Kobiety

Standaryzowane wiekowo wskaźniki na 100 000 osób

Razem

Mek

syk

Turcj

a

Finlan

dia

Szwajc

aria

Japo

niaKor

eaIzr

ael

Szwec

ja

Luks

embu

rg

Hiszpa

nia

Portu

galia

ia

Norweg

ia

Austri

a

Austra

lia USA

Grecja

Chile

Franc

ja

Niemcy

Włoc

hy

OECD34

Belgia

Kanad

a

Islan

dia

Nowa Z

eland

ia

Irlan

dia

Wiel

ka Bry

tania

Holand

ia

Czech

y

Eston

ia

Polska

Dania

Słowac

ja

Słowen

ia

Węg

ry

0

5

10

15

20

25

35

45

30

40

1.3 1.7

1.7 2.0

2.0 2.3

2.4

2.4

2.5

2.5

2.5

2.6

2.8

2.9

2.9

2.9

3.1

3.3

3.5

3.5

3.5

3.6

3.6

3.7

3.7

3.8

4.0 4.4

4.4

4.5 4.8

5.0

5.0

5.1

7.0 8.

2

8.4

10.2 10

.9 12.3 13

.0

17.5

24.5

32.8

41.4

Zgony na 1000 żywych urodzeń

Islan

dia

Słowen

ia

Finlan

dia

Eston

ia

Japo

nia

Norweg

ia

Hiszpa

nia

Szwec

ja

Czech

yDan

iaIzr

ael

Austri

a

Niemcy

Włoc

hyKor

ea

Portu

galia

Austra

lia

Szwajc

aria

Wiel

ka Bry

tania

Belgia

Irlan

dia

Luks

embu

rg

Franc

ja

Grecja

Litwa

OECD34

Holand

ia

Nowa Z

eland

iaŁo

twa

Polska

Kanad

a

Węg

ryUSA

Słowac

jaChil

eRos

ja

Kosta

rykaTu

rcjaChin

y

Brazy

lia

Mek

syk

Kolumbia

Indon

ezja

RPAInd

ie

0

10

20

30

40

60

50

100

80

90

70

90 89 88 8582 81 81 80

77 76 76 74 74 74 72 72 72 69 69 68 67 66 66 65 65 6560 59 58 57

5346

35 35

8 9 9 11 14 15 1618 16 19

17 16 18 20 21 20 22 2221 24

21 22 27 2529

2835

27 2731

3549 49

2 3 3 4 4 4 4

20

6 8 59 11 8 8 8 8 9 9 12 9

13 128 11

713

614 16 16 19 15 16

% populacji w wieku 15 lat i powyżej

Przeciętne Złe oraz bardzo złeDobre i bardzo dobre

Nowa Z

eland

ia

Kanad

aUSA

Austra

lia

Irlan

dia

Szwec

ja

Szwajc

aria

Izrae

l

Islan

dia

Norweg

ia

Holand

iaBelg

ia

Grecja

Wiel

ka Bry

tania

Luks

embu

rgDan

ia

Hiszpa

nia

OECD33

Austri

aTu

rcja

Franc

ja

Włoc

hy

Słowac

ja

Niemcy

Słowen

ia

Finlan

dia

Czech

yChil

e

Polska

Węg

ry

Eston

ia

Portu

galia

Japo

niaKor

ea


R a p o R T

PrAkTykuJĄCe PieLĘgniArki nA 1000 MieSzkAńCÓW (dane za rok 2000 i 2013)

PrAkTykuJĄCy LekArze nA 1000 MieSzkAńCÓW (dane za rok 2000 i 2013)

ŚredniA dziennA LiCzBA WyPALAnyCH PAPierOSÓW (dane za rok 2013)

0

10

20

30

50

40

70

60

% populacji w wieku 15 lat i powyżej

RazemKobietyMężczyźni

Szwec

ja

Brazy

lia

Islan

dia

Mek

syk

Kolumbia Ind

ie

Austra

lia USA

Kosta

ryka

Kanad

a

Norweg

ia

Nowa Z

eland

ia

Luks

embu

rg

Finlan

diaIzr

ael

Dania

Holand

ia

Portu

galiaBelg

ia

Irlan

dia

Japo

nia

Słowac

ja

OECD34

RPAKor

ea

Wiel

ka Bry

tania

Szwajc

aria

Słowen

ia

Niemcy

Włoc

hy

Czech

yLit

wa

Austri

a

PolskaTu

rcja

Hiszpa

nia

Franc

jaRos

jaChin

y

Eston

ia

Węg

ryChil

eŁo

twa

Indon

ezja

Grecja

0

1

2

3

4

5

6

7

2013 2000

6.3

5.0 4.9

4.34.3 4.34.1 4.0 4.0 3.9 3.8

3.7 3.6 3.6 3.43.4 3.4 3.3 3.3 3.3 3.3 3.23.2

3.0 3.02.8 2.8 2.8 2.7 2.6 2.6 2.6

2.3 2.2 2.2 2.21.9 1.8 1.8 1.8 1.7

0.8 0.7

0.3

Grecja

na 1000 osób

Austri

aRos

ja

Norweg

iaLit

wa

Portu

galia

Niemcy

Szwajc

aria

Szwec

ja

Włoc

hy

Hiszpa

nia

Czech

yDan

ia

Islan

diaIzr

ael

Austra

lia

Słowac

ja

Franc

ja

Holand

ia

Eston

ia

OECD34

Węg

ryŁo

twa

Finlan

diaBelg

ia

Luks

embu

rg

Nowa Z

eland

ia

Wiel

ka Bry

tania

Irlan

dia

Słowen

iaUSA

Kanad

a

Japo

nia

PolskaKor

ea

Mek

sykChil

e

Brazy

lia

Kolumbia

Turcj

aChin

yRPA

Indie

Indon

ezja

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

2013 2000

17.416.7

16.3

15.5

14.1

13.012.4 12.1 11.9

11.511.2 11.1

10.510.0

9.5 9.5 9.4 9.18.3 8.2 8.0 7.9 7.6 7.4

6.4 6.2 6.1 6.1 5.8 5.6 5.3 5.2 5.1 4.94.9

3.6

2.62.0 1.8 1.5 1.3 1.2 1.2 1.0

na 1000 osób

Szwajc

aria

Norweg

iaDan

ia

Islan

dia

Finlan

dia

Niemcy

Irlan

dia

Holand

ia

Luks

embu

rg

Austra

lia

Szwec

jaUSA

Japo

nia

Nowa Z

eland

iaBelg

ia

Kanad

a

Franc

ja

OECD34

Słowen

ia

Wiel

ka Bry

tania

Czech

y

Austri

aLit

waRos

ja

Węg

ry

Eston

ia

Włoc

hy

Portu

galia

Słowac

jaChil

e

PolskaKor

ea

Hiszpa

niaŁo

twaIzr

ael

Grecja

Mek

sykChin

yTu

rcja

Brazy

liaInd

ieRPA

Indon

ezja

Kolumbia


2�

R a p o R T

BezPOŚrednie WydATki nA LeCzenie JAkO % WydATkÓW gOSPOdArSTW dOMOWyCH (dane za rok 2013)

LICZBA WIZYT LEKARSKICH ROCZNIE W PRZELICZENIU NA LEKARZA (dane za rok 2013)

LiCzBA WizyT LekArSkiCH nA OSOBĘ W CiĄgu rOku (dane za rok 2013)

0

2

4

6

8

10

12

16

14

14.6

12.9

11.7

11.1

11.0

10.5

9.9

8.2

8.1

7.7

7.4

7.4

7.1

7.1

6.8

6.8

6.6

6.5

6.5

6.4

6.4

6.2

6.2

6.2

6.0

5.0

4.7

4.7

4.2

4.1

4.0

3.9

3.8

3.7

3.3

2.9

2.8

2.7

2.6

2.5

roczna liczba wizyt na osobę

Korea

Japo

nia

Węg

ry

Czech

y

Słowac

jaRos

ja

Niemcy

Turcj

aLit

wa

Kanad

aBelg

ia

Hiszpa

nia

Austra

lia

Polska

Austri

a

Włoc

hy

OECD33

Luks

embu

rg

Słowen

ia

Eston

ia

Franc

jaIzr

ael

Holand

iaŁo

twa

Islan

dia

Wiel

ka Bry

tania

Dania

Kolumbia

Norweg

ia

Portu

galia USA

Szwajc

aria

Irlan

dia

Nowa Z

eland

iaChil

e

Szwec

ja

Mek

syk

Brazy

lia

Finlan

dia RPA

0

1 000

2 000

3 000

4 000

5 000

6 000

8 000

7 000 6732

5633

4668

3646

3407

3244

3168

3076

3010

2727

2540

2472

2442

2277

2168

2145

2092

1949

1943

1930

1923

1894

1894

1888

1885

1794

1656

1644

1622

1470

1370

1363

1298

1294

979

975

921

862

724

roczna liczba wizyt na lekarza

Korea

Japo

niaTu

rcja

Węg

ry RPA

Słowac

ja

Polska

Kanad

a

Czech

y

Kolumbia

Belgia

Słowen

ia

Niemcy

OECD32

Luks

embu

rgRos

ja

Austra

lia

Eston

iaŁo

twa

Hiszpa

nia

Franc

jaChil

eLit

wa

Wiel

ka Bry

tania

Holand

iaIzr

ael

Islan

dia USA

Włoc

hy

Brazy

lia

Nowa Z

eland

ia

Austri

aDan

ia

Mek

syk

Szwajc

aria

Norweg

ia

Irlan

dia

Finlan

dia

Szwec

ja

0

1

2

3

4

5%

4.7

4.5

4.1 4.0 4.03.9 3.8

3.4 3.43.2 3.2 3.2 3.2 3.1

3.0 2.9 2.9 2.8 2.8 2.82.6 2.6 2.5 2.4

2.32.2 2.2 2.1

2.01.8 1.8

1.4 1.4 1.31.2

Korea

Szwajc

aria

Grecja

Mek

syk

Węg

ry

Portu

galia

Chile

Szwec

ja

Hiszpa

nia

Irlan

dia

Austra

lia

Słowac

ja

Włoc

hy

Islan

diaBelg

ia

Finlan

dia

Austri

aIzr

ael

OECD34

Norweg

iaUSA

Dania

Polska

Eston

ia

Kanad

a

Japo

nia

Nowa Z

eland

ia

Czech

y

Słowen

ia

Niemcy

Luks

embu

rg

Wiel

ka Bry

tania

Franc

ja

Holand

iaTu

rcja


R a p o R T

ODSETEK OSÓB ZASZCZEPIONYCH PRZECIWKO GRYPIE W GRUPIE OSÓB 65+ (dane za rok 2013)

PiĘCOLeTniA PrzeŻyWALnOŚC kOBieT CHORYCH NA NOWOTWÓR PIERSI

(lata 1998–2003 i 2008–2013)

ODSETEK KOBIET W WIEKU 50–69 LAT, U KTÓRYCH WykOnAnO MAMMOgrAFiĘ W rAMACH PrOgrAMÓW

SCreeningOWyCH (porównanie lat 2003 i 2013)

LiCzBA PrzePiSAnyCH nA reCePTĘ dAWek AnTyBiOTykÓW (dane za rok 2013)

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45dawek na 1000 osób na dzień

wszystkie druga tura (gdy raportowana)

Chile

Holand

ia

Eston

ia

Szwec

jaŁo

twa

Węg

ry

Słowen

iaIzr

ael

Niemcy

Norweg

iaKor

ea

Austri

aDan

ia

Finlan

diaLit

wa

Kanad

a

Czech

y

OECD29

Wiel

ka Bry

tania

Islan

dia

Portu

galia

Austra

lia

Polska

Słowac

ja

Irlan

dia

Hiszpa

nia

Luks

embu

rg

Włoc

hy

Belgia

Franc

ja

Grecja

Turcj

a

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100%

78.5 77.4 76.5 75.5 74.6

69.0 68.866.5

64.161.2

59.2 58.6 58.0 56.454.2

51.950.0 49.9

48.046.0 45.8 45.6

43.341.4 41.0

36.7 36.1

22.1 20.8

15.613.2 13.0 12.1

1.1

Mek

syk

Korea

Chile

Wiel

ka Bry

tania

Austra

lia

Nowa Z

eland

ia

Holand

iaUSA

Kanad

aIzr

ael

Irlan

dia

Niemcy

Belgia

Hiszpa

nia

Włoc

hy

Franc

ja

Japo

nia

Portu

galia

OECD33

Szwajc

aria

Szwec

jaDan

ia

Luks

embu

rg

Grecja

Finlan

dia

Węg

ry

Austri

a

Czech

y

Norweg

ia

Słowac

jaTu

rcja

Słowen

ia

Polska

Eston

ia

0 25 50 75 100

20032013

% przebadanych kobiet

MeksykChile

ŁotwaTurcjaLitwa

SłowacjaJaponia

WęgrySzwajcaria

GrecjaFrancjaEstonia

AustraliaBelgia

PolskaCzechy

Islandia*OECD27

LuksemburgWłochy

KoreaIrlandia

IzraelNiemcyKanada

Nowa ZelandiaPortugaliaNorwegia

Wielka BrytaniaHiszpaniaHolandia

AustriaUSA

DaniaSłoweniaFinlandia

0 10020 40 60 80

1998-20032008-2013

przeżywalność (%)

EstoniaPolska

ChileCzechy

Wielka BrytaniaIrlandiaAustria

SłoweniaFrancja

ŁotwaOECD22Holandia

NiemcyWłochy

KoreaBelgia

Nowa ZelandiaDania

IslandiaJaponiaKanada

IzraelPortugalia

AustraliaFinlandia

NorwegiaUSA

Szwecja


2�

R a p o R T

WYDATKI NA ZDROWIE JAKO PROCENT PRODUKTU KRAJOWEGO BRUTTO (dane za rok 2013)

nAkŁAdy nA OCHrOnĘ zdrOWiA nA MieSzkAńCA (PuBLiCzne i PryWATne) (dane za rok 2013)

Czy LekArz POŚWiĘCA PAni/PAnu WySTArCzAJĄCO duŻO CzASu POdCzAS WizyTy? (dane za rok 2013)

Czy inFOrMACJe PrzekAzyWAne Przez LekArzA SĄ dLA PAni/PAnA zrOzuMiAŁe? (dane za rok 2013)

9 000

7 000

5 000

3 000

8 000

6 000

4 000

2 000

1 000

0

8 71

3

6 32

5

5 86

2

5 13

1

4 90

4

4 81

9

4 55

3

4 55

3

4 37

1

4 35

1

4 25

6

4 12

4

3 86

6

3 71

3

3 67

7

3 66

3

3 45

3

3 44

2

3 32

8

3 23

5

3 07

7

2 89

8

2 51

4

2 51

1

2 42

8

2 36

6

2 27

5

2 04

0

2 01

0

1 71

9

1 65

3

1 60

6

1 57

3

1 54

2

1 53

0

1 47

1

1 38

0

1 21

6

1 12

1

1 04

8

941

864

649

293

215

Publiczne Prywatne

USD PPP

USA

Szwajc

aria

Norweg

ia

Holand

ia

Szwec

ja

NiemcyDan

ia

Austri

a

Luks

embu

rg

Kanad

aBelg

ia

Franc

ja

Austra

lia

Japo

nia

Islan

dia

Irlan

diaOEC

D

Finlan

dia

Nowa Z

eland

ia

Wiel

ka Bry

tania

Hiszpa

nia

Włoc

hy

Portu

galia

Słowen

iaIzr

ael

GrecjaKor

ea

Czech

y

Słowac

ja

Węg

ryRos

jaChil

eLit

wa

Eston

ia

Polska

Brazy

lia

Kosta

rykaŁo

twa

RPA

Mek

sykTu

rcja

Kolumbia

Chiny

Indon

ezja

Indie

18

16

14

12

10

8

6

4

2

0

16.4

11.1

11.1

11.0

11.0

10.9

10.4

10.2

10.2

10.2

10.1

9.9

9.5

9.2

9.1

9.1

8.9

8.9

8.9

8.8

8.8

8.8

8.7

8.7

8.6

8.5

8.1

7.6

7.5

7.4

7.3

7.1

6.9

6.8

6.6

6.5

6.4

6.2

6.1

6.0

5.6

5.3

5.1

4.0

2.9

Publiczne Prywatne% PKB

USA

Holand

ia

Szwajc

aria

Szwec

ja

Niemcy

Franc

jaDan

ia

Japo

niaBelg

ia

Kanad

a

Austri

a

Kosta

ryka

Nowa Z

eland

ia

Grecja

Portu

galia

Brazy

lia RPA

Norweg

iaOEC

D

Austra

lia

Włoc

hy

Hiszpa

nia

Islan

dia

Słowen

ia

Finlan

dia

Wiel

ka Bry

tania

Irlan

dia

Słowac

jaIzr

ael

Węg

ryChil

e

Czech

yKor

ea

Kolumbia

Luks

embu

rgRos

ja

Polska

Mek

sykLit

wa

Eston

iaChin

y

Łotw

aTu

rcjaInd

ie

Indon

ezja

0 20 40 60 80 100

59.6

78.3

79.3

79.6

80.0

80.9

81.8

83.6

84.9

85.1

86.3

86.5

86.9

88.2

89.6

92.6

95.6

97.2

97.5

Wskaźniki standaryzowane wiekowo na 100 pacjentów

Polska

Szwecja

Kanada

Norwegia

Francja

USA

Izrael

Szwajcaria

OECD18

Holandia

Wielka Brytania

Australia

Estonia

Niemcy

Portugalia

Nowa Zelandia

Luksemburg

Czechy

Belgia

0 20 40 60 80 100

87.9

69.5

81.8

81.9

83.2

83.7

84.1

85.4

85.9

86.3

86.8

87.4

89.5

90.7

90.9

96.2

96.3

96.3

97.5

97.8

Wskaźniki standaryzowane wiekowo na 100 pacjentów

Polska

Szwecja

Szwajcaria

Izrael

Francja

Norwegia

Kanada

Australia

USA

Holandia

Estonia

OECD19

Wielka Brytania

Niemcy

Nowa Zelandia

Czechy

Japonia

Portugalia

Luksemburg

Belgia


R a p o R T

Źródło: OECD Statystyki Zdrowotne 2015

LiCzBA AkTyWnyCH zAWOdOWO FArMACeTÓW (porównanie lat 2000 i 2013)

PrOCenT OSÓB W Wieku 65+ OrAz 80+ W POPuLACJi MieSzkAńCÓW krAJu (dane za rok 2010 i prognoza na 2050)

0

60

80

20

40

100

120

140

160

180

20132000

161

127

119114 112 111 108 106

9792 91

8380 80 77 77 76 75 73 72 72 70 69 66 65 64 62 61 58

5450

35 35

21

na 100 000 osób

Japo

nia

Finlan

diaBelg

ia

Irlan

dia

Hiszpa

nia

Islan

dia

Grecja

Franc

ja

Włoc

hy

Kanad

aUSA

Austra

lia

OECD33

Wiel

ka Bry

tania

Portu

galia

Szwec

ja

Węg

ry

Nowa Z

eland

iaIzr

ael

Luks

embu

rg

Polska

Austri

a

Norweg

ia

Eston

iaKor

ea

Niemcy

Słowac

ja

Czech

y

Słowen

ia

Szwajc

aria

Dania

Turcj

aChil

e

Holand

ia

0 10 20 30 40

2010 2050

%

1113

161617

21212121222223232323242424242525

26262626272727

28282829

303131

3232333333

363739

555610714131391471815121781618171416131711171515181717171317131815192021171123

Populacja w wieku 65 lat i powyżejJaponia

RPAIndie

IndonezjaMeksyk

IzraelTurcja

AustraliaUSA

RosjaChile

LuksemburgBrazylia

ŁotwaNorwegia

IslandiaDaniaChiny

Wielka BrytaniaSzwecja

BelgiaKanada

LitwaNowa Zelandia

FrancjaIrlandia

FinlandiaHolandiaOECD34

AustriaWęgry

SzwajcariaEstoniaPolska

SłoweniaSłowacja

PortugaliaCzechyGrecja

WłochyNiemcy

HiszpaniaKorea

0 5 10 15 20

2010 2050

%

1111133114244434435453354444534545545562556

22

34

56

66777

78888889

999101010

1010101111111111111111

1212

1414

1515

16

Populacja w wieku 80 lat i powyżejJaponia

RPAIndie

IndonezjaMeksyk

TurcjaRosjaIzrael

BrazyliaChinyŁotwaChile

AustraliaUSA

WęgryIrlandia

LitwaLuksemburg

IslandiaNorwegia

DaniaSzwecja

SłowacjaPolskaBelgia

KanadaOECD34

Wielka BrytaniaEstoniaGrecja

Nowa ZelandiaSłowenia

PortugaliaCzechyFrancja

FinlandiaHolandia

AustriaSzwajcaria

WłochyKorea

NiemcyHiszpania

Foto: designed by freepik.com


30

R a p o R T

2016. Obawy i nadziejeO najistotniejsze wyzwania dla ochrony zdrowia w Polsce w 2016 roku pytamy ekspertów reprezen-tujących różne strony rynku. Co powinno zmienić się w polityce zdrowotnej? Czego obawiają się prywatni przedsiębiorcy, a co niepokoi dyrektorów szpitali? Jakie oczekiwania mają pielęgniarki i położone? Które problemy środowiska aptekar-skiego wymagają szybkiej interwencji?


R a p o R T

AndrZej MądrAlA Prezes zarządu centrum Medycznego MAVIt wiceprezydent konfederacji Pracodawcy rP

Nadchodzący rok będzie okresem wielu wyzwań stojących przed Ministerstwem Zdrowia, ale także i przed świadczenio-dawcami. Można przypuszczać, że bę-

dr BeAtA MAłeckA-lIBerA sejmowa komisja Zdrowia

Rok 2015 niewątpliwie był dla mnie bar-dzo pracowity, pełen nowych doświad-czeń, ale zakończony sukcesem. Pierw-szy raz w historii mamy wyczekiwaną od wielu lat ustawę o zdrowiu publicz-nym, która jest ustawowym zobowią-zaniem państwa wobec społeczeństwa, skoordynowanym i globalnym podej-ściem do zdrowia. Poza tym – nowy Na-rodowy Program Zdrowia gwarantujący środki finansowe w budżecie państwa na konkretne cele zdrowotne.

Co przyniesie 2016 rok? Wyzwa-niem jest podniesienie zdrowotności na-szego społeczeństwa, co można osiąg-nąć poprzez intensywne działania proz-drowotne, redukcję czynników ryzyka, jak również stałe podnoszenie jakości i efektywności usług medycznych. Ja-kimi sposobami? To już decyzja i stra-tegia ministra zdrowia, jakich narzę-dzi użyć, aby osiągnąć zamierzone cele i jaką politykę zdrowotną będzie realizo-wał. Z zapowiedzi dowiadujemy się, że najważniejsza dla Ministra będzie infor-matyzacja ochrony zdrowa, wstrzymanie prywatyzacji, przechodzenie do syste-mu budżetowego, nowa ustawa o POZ. To ogrom zmian fundamentalnych, któ-re – bez wiedzy o szczegółach realizacji oraz harmonogramu czasowego – budzą uzasadnione obawy wśród lekarzy, me-nedżerów, ale także pacjentów.

Z początkiem roku 2016 rozpoczyna działalność Narodowy Program Zdro-wia, który jest odpowiedzią na wyzwa-nia cywilizacyjne i zmiany demograficz-ne. Dochodzą mnie słuchy, że ilość pro-gramów realizowanych w NPZ będzie zwiększona – to zła informacja, bo za-kładane cele strategiczne dla poprawy zdrowotności naszego społeczeństwa muszą skupiać się wokół kilku najważ-niejszych czynników ryzyka. Rozdrob-nienie tematów i co za tym idzie – roz-drobnienie finansowe tych zadań spowo-duje, że żaden z programów nie będzie

realizowany w odpowiedni i efektyw-ny sposób. A więc zakładana poprawa

»�Narodowy Program Zdrowia zagwarantuje środki ��nansowe�Narodowy�Program�Zdrowia�zagwarantuje�środki��nansowe�w�budżecie�państwa�na�konkretne�cele�zdrowotne.«

dzie to jeden z najtrudniejszych okresów ze względu na ogrom zadań rozpoczę-tych przez poprzedników, na które na-łożą się planowane zmiany dokonywa-ne przez obecne kierownictwo resortu. Wśród wyzwań ministerstwa, kluczo-wych dla szpitali, należy wymienić pla-nowane dokończenie wyceny świadczeń

medycznych do końca 2016 r. (lub znacz-ne przyśpieszenie dokonywania wycen), przegląd koszyka świadczeń gwaranto-wanych, przygotowanie nowych kryte-riów oceny ofert, które mają być podsta-wą do konkursu ofert (kontraktowania), mającego się odbyć zapewne pod koniec 2016 lub na początku 2017 r. Zadaniem

wskaźników zdrowotnych będzie trud-na do osiągnięcia.


32

R a p o R T

Ministerstwa Zdrowia jest także jak naj-szybsze dokończenie przygotowywania map potrzeb zdrowotnych, gdyż jest to warunek sine qua non rozpoczęcia ogła-szania konkursów w ramach perspekty-wy 2014 – 2020. Resort stoi także przed koniecznością rozmów z Komisją Euro-pejską o kolejnym przedłużeniu terminu zakończenia „informatyzacji” systemu ochrony zdrowia jak i zawarciem umów na dokończenie rozpoczętych projektów w tym zakresie.

Nie można nie wspomnieć o trudnym do rozwiązania wzroście wynagrodzeń pielęgniarek i położnych, a także żądań płacowych innych grup zawodowych. Realizacja tego porozumienia pochło-nie w przyszłym roku wzrost r/r budże-tu NFZ (ma on wynieść 69,273 mld zł). Wydaje się, że rozwiązanie to będzie – ze względu na sytuację finansową NFZ, jak i budzący wiele wątpliwości natury prawnej sposób jego wdrożenia – trudne do utrzymania. Strona społeczna wyszła z inicjatywą i zaproponowała Panu Mini-strowi zastosowanie rozwiązań systemo-wych, długofalowych – mamy nadzieje, że zostaną one wzięte pod uwagę przy podejmowaniu ostatecznej decyzji.

Wśród wyzwań trzeba także wymie-nić plany obecnego Ministra Zdrowia – czyli m.in. prace nad zmianą sposo-bu finansowania systemu, długofalowe zwiększenie odsetka PKB przeznacza-nego na ochronę zdrowia, zmiana spo-sobu kupowania świadczeń medycz-nych, czy też nowelizacja ustawy o dzia-łalności leczniczej w zakresie obowiązku przekształcania zadłużonych podmiotów leczniczych, których długu nie chce spła-cić właściciel. Planowane ograniczenie finansowania prywatnego do 50% kapi-tałów zakładowych dla nowych komer-cjalizowanych spółek szpitalnych posta-wi samorządy przed trudnymi dylemata-

m.in. docenią rolę przedsiębiorców dzia-łających w tym obszarze, ale jednocześ-nie poprawią to, co dotychczas szwanko-wało, czyli m.in. umożliwią usprawnia-nie, zwiększenie efektywności systemu, poprawią system kontroli wydatkowa-nych pieniędzy czy sposób wyboru ich wykonawcy. Jestem przekonany, że pry-watni inwestorzy byli i pozostaną kata-lizatorem poprawy efektów klinicznych i jakości obsługi pacjenta w służbie zdro-wia i pacjenci to doceniają.

Wśród tych wszystkich trudności i wielości zadań wyzwaniem dla Mini-stra będzie postawienie pacjenta w cen-trum codziennej pracy i dostosowanie zasad funkcjonowania systemu do jego oczekiwań. Tutaj jednak jestem przeko-nany, że Minister, obdarzony lekarską wrażliwością, doskonale sobie poradzi – we wszystkich innych sprawach Praco-dawcy RP oferują pomoc i wsparcie.

Życzę wszystkim, żeby ten rok nie był tak trudny, jak nam się dzisiaj wydaje, oraz aby hasło „dobra zmiana” było od-powiedzią na rzeczywiste potrzeby pa-cjentów!

mi, na co wydawać ograniczone środki publiczne oraz uzależni je od niepewnej pomocy publicznej, której potencjał bę-dzie skończony.

Tymczasem świadczeniodawca spo-tyka na co dzień dużo bardziej przyziem-ne problemy – m.in. brak możliwości planowania rozwoju w związku z dyna-micznie zmieniającym się prawem, np. aneksowanie umów, czy też w zakresie obowiązku posiadania ubezpieczeń od zdarzeń medycznych czy wymogów, ja-kim powinny odpowiadać pomieszcze-nia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą (termin wejścia był kilkukrotnie przesuwany), brak wzrostu finansowania procedur medycznych przy rosnących kosztach funkcjonowania, czy olbrzymią biurokracją systemu.

Mimo trudnego okresu, trzeba opty-mistycznie patrzeć w przyszłość. Mi-nister zapowiedział politykę „otwar-tych drzwi na Miodowej”, zapewnił, że wszystkie zmiany będą konsultowane z zainteresowanymi stronami. Wierzymy, że to pozwoli na osiągnięcie kompromi-sów, które zachowają dotychczasowy do-robek systemu ochrony zdrowia, w tym

»��ierzę, że zapowiedziana��ierzę,�że�zapowiedziana�przez�MZ�polityka�otwartych�drzwi�pozwoli�osiągać�kompromisy,�zachowując�dotychczasowy�dorobek�systemu�ochrony�zdrowia.«


R a p o R T

Prof. dr hab. med. MIrOsłAw j. wysOckI dyrektor narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego-PZh

Sądzę, że głównym wyzwaniem w roku 2016 będzie sprawna realizacja planów Ministra Konstantego Radziwiłła, w tym m.in. zapewnienie bezpłatnego dostępu do leków dla osób 75+, przywrócenie stażu dyplomowego, odwrócenie ten-dencji komercjalizacyjnych oraz inicja-cja budżetowego finansowania zdrowia. Niezwykle ważnym wyzwaniem bę-dzie dostrzeżenie i realizowanie kluczo-wej roli zdrowia publicznego, a zwłasz-cza trzech jego elementów: zapobiega-nia chorobom, promocji sprzyjających zdrowiu stylów życia i wspierania badań naukowych w tej dziedzinie przy pomo-cy odpowiedniego wdrażania „Ustawy o zdrowiu publicznym” i Narodowego Programu Zdrowia.

W dalszej kolejności wymieniłbym korektę pakietu onkologicznego, nie tyl-ko przez zniesienie biurokracji i limitów w leczeniu, ale także stworzenie warun-ków wczesnego rozpoznawania nowo-tworów (edukacja zdrowotna i poprawa prowadzonych badań skriningowych) oraz poprawę przejrzystości systemu. Sądzę, że tzw. konsylium nie jest tu nie-zbędne, natomiast każdy pacjent z wstęp-nym rozpoznaniem nowotworu złośli-wego powinien pozostawać pod opieką jednego lekarza onkologa – koordynato-ra diagnostyki i terapii, który będzie pro-wadził pacjenta „za rękę” przez mean-dry systemu. Powinno to być obwaro-wane odpowiednimi terminami. Należy pamiętać o dobrze udokumentowanym, choć rzadko przypominanym fakcie, że Polska – mimo dużych inwestycji w on-kologię – należy do krajów o najniższych w Europie odsetkach 5-letniej przeży-walności pacjentów onkologicznych, co dobitnie świadczy o małej skuteczności działań terapeutycznych. Wynika to na ogół z późnego rozpoznawania choroby

i niesprawnego, powolnego działania al-gorytmu diagnostycznego i terapeutycz-nego.

Polska charakteryzuje się najniższym w Europie wskaźnikiem liczby pielęg-niarek na 1000 osób. Wynosi on nieco ponad 5/1000. Błędem okazała się li-kwidacja maturalnych i pomaturalnych szkół pielęgniarskich, a pielęgniarki obecnie kończące wyższe studia rzad-ko chcą pracować w polskich szpitalach czy poradniach na „szeregowych’ stano-wiskach. Sądzę, że ugoda Ministra Ma-riana Zembali z pielęgniarkami i położ-nymi i wynikające stąd Rozporządze-nie z dnia 15.10.15 powinno być w pełni realizowane. W przeciwnym razie sy-stem służby zdrowia, działający w szyb-ko starzejącym się i wymagającym opie-ki oraz pielęgnacji społeczeństwie, „wy-

»�� Polsce zaczyna��Polsce�zaczyna�powoli�brakować�pielęgniarek�i�to�ostatni�moment,��by�coś�zmienić.«

łoży się” w najbliższych latach właśnie na braku pielęgniarek. Obecna sytuacja jest niepokojąca. Główna aktywność nie-których szpitali w tym zakresie polega nie na realizacji rozporządzenia, ale szu-kaniu pretekstów, jak go nie realizować. W niektórych dużych szpitalach stołecz-nych pielęgniarki otrzymują po sto kilka-dziesiąt złotych miesięcznie, jako okre-sowe dodatki do pensji. Pełna realizacja ugody Ministra Zembali z pielęgniarka-mi i położnymi w obecnym lub treściowo równorzędnym kształcie jest właściwie jedynym narzędziem, jakie mamy dzi-siaj w ręku dla zapobieżenia katastrofie w tym obszarze. Oczywiście nie da się tego zrobić bez dodatkowych pieniędzy przeznaczonych na te działania i przypi-sanych do poprawy poborów pielęgnia-rek i położnych.


3�

R a p o R T

działalności gospodarczej na danym te-renie. Nie ulega wątpliwości, że mono-polizacja usług świadczonych na rynku aptecznym pozbawia pacjenta możliwo-ści wyboru apteki i niejako uzależnia go od podmiotu posiadającego dostatecz-nie wysoki udział w rynku aptek ogólno-dostępnych. Ustawa – Prawo farmaceu-tyczne już dzisiaj (art. 99 ust. 3 pkt 2 i 3 w zw. z art. 37ap ust.1 pkt 2) przy zasto-sowaniu wykładni celowościowo-funk-cjonalnej (przepisy antykoncentracyjne wprowadzono w celu demonopolizacji rynku) i systemowej (wykładnia odwo-łuje się w tym przypadku do aptek) wy-raźnie i racjonalnie powinna ograniczać do 1% ilość aptek, jaką może posiadać przedsiębiorca w danym województwie.

Natomiast badaniu powinny podlegać nie tylko relacje kontroli czy zależno-ści pomiędzy podmiotami wskazanymi w tych przepisach, ale również wszelkie powiązania o charakterze finansowym i ekonomicznym.

Jak najszybciej należy zrealizować koncepcję „apteki dla aptekarza”. Od dawna, jako samorząd aptekarski wska-zujemy, iż jedyną efektywną gwaran-cją prawidłowego funkcjonowania ap-tek jest zasada, że apteka może być pro-wadzona przez farmaceutę lub spółkę, w skład której wchodzi ponad 50% far-maceutów. Farmaceuta wykonujący za-wód zaufania publicznego wypełnia swoje obowiązki zawodowe zgodnie

dr MArek jędrZejcZAk wiceprezes naczelnej rady Aptekarskiej

Polska ochrona zdrowia roku 2016 otrzy-ma spadek po 2015 r. w postaci bagażu wielu zaniechań i niezałatwionych prob-lemów. Na pierwsze miejsce wysuwa się nierozwiązany problem z zaopatrzeniem aptek ogólnodostępnych w leki refundo-wane. Do Naczelnej Izby Aptekarskiej nadal docierają z aptek informacje doty-czące braków, zwłaszcza heparyn drob-nocząsteczkowych.

Kolejne niepokojące zjawisko, z któ-rym poprzednie rządy nie chciały się zmierzyć, to nieuzasadnione otwiera-nie nowych aptek. 31 500 farmaceutów nie jest w stanie zagwarantować pełnej usługi farmaceutycznej w około 15 600 placówkach farmaceutycznych (apteki ogólnodostępne, szpitalne, działy farma-cji). Konieczne są regulacje, obowiązu-jące już w większości krajów zachodnich Unii Europejskiej, oparte na czynnikach demograficznych i geograficznych, któ-re zapewnią równy dostęp społeczeństwa polskiego do produktów leczniczych. Dzięki tym regulacjom można rozwią-zać również problem dyżurów nocnych i świątecznych aptek ogólnodostępnych. Obecnie obowiązujące przepisy dopusz-czają możliwość obciążenia podmiotu prowadzącego aptekę obowiązkiem pra-cy w porze nocnej, w niedzielę, święta i inne dni wolne od pracy. Równocześnie nie przewiduje się żadnej formy pokry-cia wydatków i nakładów ponoszonych w celu realizacji uchwał rad powiatu w sprawie rozkładu godzin pracy ap-tek, co nie jest zgodne z Konstytucją RP. W polskim prawie obowiązuje zasada, że każdy podmiot, zarówno publiczny, jak i tym bardziej prywatny, który realizuje zadania publiczne, otrzymuje z tego ty-tułu stosowne wynagrodzenie lub co naj-mniej zwrot poniesionych kosztów.

Specjalistyczna, dobrze wykształco-na kadra farmaceutyczna w naszym kraju nie jest w pełni wykorzystywana. Proble-my lekowe pacjentów powinny być roz-wiązywane właśnie w aptekach. Wpro-wadzenie refundowanej opieki farma-ceutycznej jest kolejnym wyzwaniem dla rządu w roku 2016.

Łamanie prawa antykoncentracyjne-go przez przedsiębiorców działających na rynku aptecznym to następny prob-lem, z którym nie chciał się zmierzyć poprzedni rząd. Celem podmiotów sie-ciowych jest dążenie do monopolizacji

Foto: Szymon Łaszewski


R a p o R T

z posiadaną wiedzą i Kodeksem Etyki Aptekarza RP. Gwarantuje jakość świad-czonych usług farmaceutycznych, co w konsekwencji zapewnia bezpieczeń-stwo pacjentowi apteki. Podnoszony od wielu lat postulat środowiska aptekar-skiego znalazł uznanie Trybunału Spra-wiedliwości Unii Europejskiej, który w wyroku z dnia 19 maja 2009 r. stwier-dził, że państwa członkowskie UE mogą wymagać, aby produkty lecznicze były dystrybuowane przez apteki korzystają-ce z rzeczywistej niezależności zawodo-wej farmaceuty.

W 2016 r. należy pilnie uchwalić usta-wę o zawodzie farmaceuty. Obecny brak norm prawnych regulujących zasady wy-

dr n. med. GrAżynA rOGAlA-PAwelcZyk Prezes naczelnej rady Pielęgniarek i Położnych

Trudny, pracowity i pełen wyzwań rok – tak w skrócie można scharakteryzo-wać to, co działo się w opiece zdrowot-nej w roku 2015. Dla środowiska zawo-dowego pielęgniarek i położnych jedną z najistotniejszych zmian były nowe-lizacje ustawy o zawodach pielęgniar-ki i położnej, związane z prawem or-dynowania niektórych leków, zmia-ną w kształceniu podyplomowym oraz uregulowaniem kwestii wyposażenia gabinetów pielęgniarskich w placów-kach oświatowych. Trudno nie wspo-mnieć także o podpisaniu rekomenda-cji, które są efektem pracy zespołu ds. zabezpieczenia społeczeństwa polskie-go w świadczenia realizowane przez pie-lęgniarki i położne. Rekomendacje te są przejawem troski polskich pielęgniarek i położnych o los zdrowotny obywateli. Ważnym wydarzeniem były negocjacje

i podpisanie z Ministrem Zdrowia poro-zumienia dotyczącego podwyżek dla pielęgniarek i położnych. Porozumienie to wzbudziło wiele kontrowersji w śro-dowisku medycznym. Nie satysfakcjo-nuje też pielęgniarek i położnych, któ-re mają świadomość, że było aktem po-litycznym. Samorząd zawodowy stoi na stanowisku, że płace wszystkich pielęg-niarek i położnych muszą być uregulo-wane ustawowo, zgodnie z kwalifikacja-mi i adekwatnie do wykonywanej pracy u wszystkich pracodawców.

Liczymy, ze w 2016 roku będą kon-tynuowane prace nad warunkami pła-cy oraz pracy pielęgniarek i położnych, które oczekują nie tylko dobrych warun-ków pracy, ale i zarobków na odpowied-nim poziomie, proporcjonalnie do rosną-cych wymagań, jakim muszą sprostać. Kolejnym wyzwaniem, jakie postawi-ło przed nimi MZ, jest wystawianie re-cept i kierowanie pacjentów na badania diagnostyczne. Dotyczy to pielęgniarek i położnych z wyższym wykształceniem

i ukończonym specjalistycznym kursem. Oczekujemy, że będzie to uprawnienie dobrowolne, a w placówkach zostaną stworzone warunki, w jakich pielęgniar-ki i położne będą mogły przeprowadzić badania oraz otrzymają wynagrodzenie za wykonywanie nowych zadań, do cze-go niezbędne jest jak najszybsze określe-nie zasad kontraktowania dodatkowych świadczeń z NFZ.

Mamy nadzieję, że nowe kierowni-ctwo resortu zdrowia rozpocznie z nami pracę nad strategią rozwoju pielęgniar-stwa zgodnie z potrzebami społeczny-mi. Żyjemy coraz dłużej i mamy coraz większe problemy zdrowotne. Tymcza-sem pielęgniarek i położnych jest coraz mniej. Staraliśmy się w minionym roku to uświadomić nie tylko decydentom, ale przede wszystkim społeczeństwu. Służy-ła temu Ogólnopolska Kampania Spo-łeczna „Ostatni dyżur”. Zależało nam na poinformowaniu Polaków o ogrom-nym zagrożeniu społecznym, związa-nym z tym, iż za niespełna 5 lat zosta-

»��pecjalistyczna,��pecjalistyczna,�dobrze�wykształcona�kadra�farmaceutyczna�w�naszym�kraju��nie�jest�w�pełni��wykorzystywana.«

konywania zawodu farmaceuty powodu-je, że prawa i obowiązki farmaceutów wynikają pośrednio z innych przepisów, w tym przede wszystkim z przepisów ustawy – Prawo farmaceutyczne. Od-rębna ustawa, poprzez jasne zdefiniowa-nie treści i zakresu poszczególnych praw i obowiązków farmaceuty, zapewni mu konieczną niezależność oraz samodziel-ność w wykonywaniu zawodu. Tylko precyzyjnie ustalone prawa i obowiązki gwarantują pewność i bezpieczeństwo w trakcie wykonywania pracy. Świado-mość swojej sytuacji prawnej i ram, w ja-kich może poruszać się farmaceuta, daje komfort wykonywania zawodu, a tak-że może stanowić skuteczne narzędzie w sytuacjach konfliktu interesów. Posia-dając jasno określone prawa i obowiązki farmaceuta może przeciwstawić się naci-skom ze strony właściciela niebędącego farmaceutą oraz innych podmiotów zain-teresowanych wpływaniem na postępo-wanie osób wydających leki pacjentom. Farmaceuta, który wprost z ustawy wy-wodzi swoje prawa, może podejmować nawet ryzykowne działania na rzecz pa-cjenta i stawiać jego dobro ponad inne interesy, chociażby ponad formalizm na-rzucany przez płatnika.

Rząd PO – PSL nie podjął się prze-prowadzenia obiecywanej od 2012 r. no-

welizacji ustawy refundacyjnej. W Pol-sce marża w aptece ogólnodostępnej nie jest liczona od wartości zakupu przez ap-tekę, ale od limitu. To sytuacja kuriozal-na. Bardzo drogie leki refundowane mają niską marżę, a na dodatek na zwrot kosz-tów apteka czeka nawet miesiąc. Skom-plikowany system odpłatności za leki to kolejny problem wymagający zmiany. Przyzwyczailiśmy się do obecnie funk-cjonującego, nietransparentnego i trud-nego do zrozumienia przez pacjenta sy-temu, który poza Polską nie jest stosowa-ny. Uważam, że powinno się wprowadzić prosty sposób odpłatności, na przykład ryczałtowy. Nie może też być tak, że podstawą limitu jest jeden z najtańszych produktów w grupie nazwy międzyna-rodowej, którego najczęściej nie można dostać, a obniżanie się limitu zmniejsza marżę detaliczną, co znów obniża limit. To jest błędne koło.

Jesteśmy za systemową zmianą od-płatności za leki. W Europie są nawet ta-kie rozwiązania, które uwzględniają za-możność pacjentów czy też stan ich zdro-wia. Można naprawdę zaczerpnąć z tych systemów, które już latami funkcjonują i dostosować je do naszych warunków. Nie będzie to oczywiście łatwe, ale jest możliwe. Nikt jak dotąd nie chciał się podjąć wprowadzenia takich zmian.


3�

R a p o R T

nej Rady Pielęgniarek i Położnych pt. „Zabezpieczenie społeczeństwa polskie-go w świadczenia pielęgniarek i położ-nych” (dostępnym na stronie interneto-wej www.nipip.pl). Obrazuje on aktual-ną sytuację demograficzną pielęgniarek i położnych oraz przedstawia zapotrze-bowanie na świadczenia pielęgniarskie i położnicze w Polsce, a także na tle kra-jów Unii Europejskiej.

Od dobrych kilku lat zainteresowa-nie zawodem pielęgniarki spada. Je-dyną szansą zmian w tym zakresie jest podjęcie przez władze właściwych dzia-łań legislacyjnych, które przyczynią się do tworzenia dobrych warunków pracy i płacy, budowania, a nie obniżania pre-stiżu zawodu, bo to może przyciągnąć młodych ludzi.

Pamiętając, że sukcesywnie rośnie liczba osób, które będą potrzebowały stałej, specjalistycznej opieki, nieustan-nie apelujemy także o to, by pielęgniar-ki i położne były zwolnione z płacenia podatku od dofinansowania kształcenia, które uzyskują ze środków Okręgowych Izb Pielęgniarek i Położnych – do wyso-kości składki złożonej we wcześniejszym roku (takie dofinansowanie jest udziela-ne ze środków pochodzących z opłaca-nych składek, które wcześniej są już opo-datkowane).

Nad czym jeszcze planujemy praco-wać w 2016 roku? Samorząd pielęgniar-ski na pewno będzie uczestniczył w pra-cach nad przygotowywaną przez MZ ustawą o podstawowej opiece zdrowot-nej (POZ). Zależy nam na precyzyjnym określeniu w ustawie miejsca i zakre-su kompetencji pielęgniarki i położnej w podstawowej opiece zdrowotnej. Na-szym zdaniem zasadne jest rozdzielenie funkcji pielęgniarki pracującej w gabine-cie i w środowisku domowym, bo popra-wi to jakość i dostępność świadczeń.

Będziemy walczyć o utworzenie re-zydentur dla pielęgniarek w obszarach deficytowych opieki medycznej. Część środków przeznaczonych na wsparcie kształcenia pielęgniarek i położnych po-winna być przeznaczona na finansowa-nie miejsc rezydenckich dla absolwen-tów kierunków pielęgniarskich i położ-niczych, co pomoże wprowadzić polskie pielęgniarstwo w XXI wiek. Ale nie tyko sprawy wykonywania zawodu absorbo-wały pielęgniarki i położne. Z uwagą śle-dziliśmy postęp prac nad ustawą o zdro-wiu publicznym, mając świadomość jej znaczenia dla zdrowia Polaków i funk-cjonowania opieki zdrowotnej w Pol-sce.

niemy pozbawieni profesjonalnej opieki pielęgniarskiej i położniczej. Nie tylko z powodu emigracji zarobkowej, a rów-nież w związku z przechodzeniem na-

szych koleżanek i kolegów na emeryturę (średnia wieku pielęgniarek i położnych w Polsce wynosi 48 lat). Te dane staty-styczne znajdują się w Raporcie Naczel-

»��d dobrych kilku lat zainteresowanie zawodem��d�dobrych�kilku�lat�zainteresowanie�zawodem��pielęgniarki�spada.�Trzeba�zatroszczyć�się�o�dobre��warunki�płacy�i�pracy�oraz�zbudować�prestiż�zawodu.«


R a p o R T

sobie z fragmentaryzacją opieki me-dycznej na jej wszystkich szczeblach. Polskie szpitale są podzielone na wąsko specjalistyczne oddziały, mamy ponad siedemdziesiąt specjalizacji lekarskich, tyleż konsultantów krajowych, setki konsultantów wojewódzkich. W jednym mieście może być nawet siedem różnych modeli właścicielskich szpitali, a sektor szpitalny i AOS słabo komunikuje się z lekarzami rodzinnymi i vice versa. Do tego dochodzą interesy niektórych grup specjalistów, które nie chcą dopuścić do wprowadzenia interdyscyplinarne-

prof. nadzw. jArOsłAw j. FedOrOwskI Prezes Polskiej Federacji szpitali Gubernator europejskiej Federacji szpitali

Polską ochronę zdrowia czekają liczne wyzwania w Nowym Roku. W obszarze szpitalnictwa największym będzie spro-stanie rosnącym oczekiwaniom społecz-nym w obliczu stagnacji finansowania oraz wygórowanym wymaganiom sta-wianym przez różne instytucje oraz gru-py zawodowe. W sytuacji aneksowania kontraktów z NFZ największe trudności czekają menedżerów tych szpitali, które zainwestowały w infrastrukturę i sprzęt celem świadczenia nowych usług me-dycznych oraz oczywiście przedsiębior-ców, którzy zbudowali całkowicie nowe szpitale uwzględniając kontrakt z NFZ w biznesplanach. Kolejnym wyzwa-niem będą konflikty różnych grup zawo-dowych, związane m.in. z niewłaściwie wprowadzonymi podwyżkami płac dla pielęgniarek i położnych. Wielkim prob-lemem do pokonania jest nadal masowa informatyzacja szpitali, na którą braku-je dodatkowych środków, a na szczeb-lu centralnym powstały znaczne opóź-nienia.

Nasilać się będą także problemy ka-drowe. Kadra medyczna, szczególnie pielęgniarska, starzeje się, a nie udało się do tej pory wprowadzić zawodów pomocniczych, których zadaniem mia-ło być odciążenie lekarzy i pielęgniarek w czynnościach nie wymagających ich bezpośredniego udziału. Jednym z naj-większych wyzwań będzie poradzenie

»��ednym z najwięk-��ednym�z�najwięk-szych�wyzwań�będzie�poradzenie�sobie�z�fragmentaryzacją�opieki�medycznej�na�jej�wszystkich�szczeblach.«

go modelu leczenia albo problemy mło-dych lekarzy, którzy muszą zmagać się z nieregularnością egzaminów specja-lizacyjnych oraz niedostatecznym do-stępem do rezydentur. Wyzwaniem bę-dzie oczywiście wprowadzenie map po-trzeb zdrowotnych, taryfikacji oraz sieci szpitali.

Osobiście, za najciekawsze wyzwa-nie w 2016 roku w ochronie zdrowia uważam wprowadzanie na szerszą skalę modelu koordynowanej opieki medycz-nej.


3�

R o Z m o w y

Największą barierą rozwoju e-zdrowia jest brak zaufania do nowych rozwią-zań i przyzwyczajenie do tradycyjnego modelu ochrony zdrowia. Dlatego dziś bardziej potrzebujemy charyzmatycz-nych liderów niż nowych technologii. Terje Peetso, odpowiedzialna w Ko-misji Europejskiej za implementację Planu Działania dla e-Zdrowia na lata 2012–2020, zalicza się do grona ambasadorów technologii informacyj-no-komunikacyjnych. Swoim entu-zjazmem i energią potrafi przekonać największych sceptyków.

Przez technologie do zdrowia

Skąd wzięła się fascynacja e-zdro-wiem?

W wielu obszarach rozwiązania cyfro-we są częścią naszego codziennego ży-cia – korzystamy z nich w bankowości, rezerwując nocleg w hotelu, kupując bi-lety, parkując samochód. Ułatwiają wie-le czynności, e-usługi są dostępne 24 go-dziny na dobę, 7 dni w tygodniu, a czę-sto także tańsze. Przyzwyczailiśmy się na tyle, że nie możemy sobie wyob-razić, że mogłoby być inaczej. Jestem przekonana, że narzędzia cyfrowe mogą wnieść podobne pozytywne efekty także do ochrony zdrowia: rezerwacja wizyty do lekarza przez Internet, dostęp do kon-ta zdrowia z danymi medycznymi w po-dobny sposób, jak do informacji finanso-wych na e-koncie bankowym, konsulta-

Foto

: Ter

je P

eets

ocje z lekarzami bez względu na miejsce i czas.

Można wymienić całą listę możliwo-ści „zdrowia cyfrowego”, zupełnie no-wych i niedostępnych dotychczas. Gro-madzenie danych medycznych zawsze było i będzie fundamentalną częścią każ-dego elementu ochrony zdrowia – pro-filaktyki, diagnozy, leczenia, monitorin-gu zdrowia i rehabilitacji. Lekarze i pie-lęgniarki nieustannie zbierają informacje podczas rozmów z pacjentem, opisując subiektywnie stan chorego na podstawie wywiadu. Nie ma więc nic nowego w ko-lekcjonowaniu informacji, z jedną róż-nicą – zamiast papieru używamy teraz komputerów. Z pozoru mała techniczna zmiana w samej procedurze zapisu da-nych czyni ogromną różnicę w usługach zdrowotnych. Nie chodzi tylko o to, że

zapisywanie danych na elektronicznym koncie pacjenta pozwoli uniknąć wie-lokrotnej rejestracji tych samych infor-macji przez różnych lekarzy. Tutaj warto odpowiedzieć sobie na pytanie, czy pa-cjenci rzeczywiście pamiętają wszystkie fakty i są w stanie je powtórzyć nawet po pewnym czasie, przy kolejnej wizy-cie u specjalisty? Gra toczy się o bezpie-czeństwo leczenia. Przy wyborze meto-dy terapii system może wychwycić reak-cje alergiczne na wybrany lek, których pacjent doświadczył w przeszłości lub inne przeciwwskazania. Jeżeli zapisy na elektronicznym koncie pacjenta staną się częścią większej bazy danych, pozwoli to lekarzowi dobrać najlepszą metodę le-czenia, która okazała się najskuteczniej-sza w przypadku osób o podobnym profi-lu choroby. Skumulowane zbiory danych


R o Z m o w y

i odpowiednie procedury ich przetwarza-nia stworzą nową jakość leczenia i zde-cydowanie poprawią wyniki zdrowotne. W ten sposób medycyna personalizowa-na stanie się rzeczywistością. To mnie fa-scynuje.

Tam, gdzie poruszany jest temat cyfro-wych danych medycznych, pojawia się automatycznie sprawa bezpieczeń-stwa i prywatności.

Dane zdrowotne są wysoce wrażliwymi danymi, z którymi trzeba się obchodzić z najwyższą ostrożnością, stosując się do rygorystycznych zasad. Dlatego tak ważne w medycznych rozwiązaniach in-formacyjnych są systemy identyfikacji i autoryzacji, odpowiednie reguły do-stępu do informacji, anonimowość da-nych wykorzystywanych w analizach i badaniach naukowych. Niełatwo zna-leźć równowagę pomiędzy dwoma cela-mi – zagwarantowaniem poufności pry-watnych danych oraz ich wykorzysta-niem do celów badawczych i realizacji polityki zdrowia publicznego. Myślę jed-nak, że jeżeli będziemy te kwestie przej-rzyście tłumaczyć, ludzie zrozumieją, że użyte w ten sposób informacje przyczy-nią się do osiągania lepszych wyników medycznych, zarówno na poziomie kon-kretnej osoby i społeczeństwa. Byłoby mniej sprzeciwu i obaw, gdyby pacjenci uświadomili sobie, że bezpiecznie prze-twarzane e-dane mogą pomóc im osobi-ście oraz ich rodzinom w szybszej i lep-szej diagnozie, skuteczniejszym lecze-niu.

Cyfryzacja zmienia sposób funkcjono-wania kolejnych dziedzin przemysłu. A jak przeobrazi ochronę zdrowia?

Nie sądzę, że dzięki cyfryzacji, choroby i ludzkie cierpienie pewnego dnia znik-ną, nie będziemy już chorowali na grypę, nie będą nam dokuczały bóle głowy, zła-mania, depresja, jak to się dzieje obec-nie. Niezmiennie będziemy potrzebo-wali lekarzy i pielęgniarek. Jako pacjen-ci oczekujemy personalnego kontaktu i fizycznego wsparcia. Ale to dzięki cy-fryzacji, łatwiejszemu dostępowi do da-nych i rosnącej roli każdego z nas w za-rządzaniu własnym zdrowiem, centrum ochrony zdrowia zbliży się jeszcze bar-dziej do pacjenta, a świadczeniodawcy będą mogli lepiej wykorzystać potencjał profilaktyki. Jak już podkreśliłam w od-powiedzi na poprzednie pytanie, dostęp do potężnych zbiorów informacji – czę-

sto nazywanymi Big Data – otworzy drzwi to szybszej i precyzyjnej diagno-zy oraz bardziej skutecznych metod le-czenia. Częściej będziemy monitorować stan zdrowia na odległość, szczególnie w przypadku pacjentów chorych prze-wlekle. Stały nadzór oznacza wychwy-tywanie niepokojących zmian w para-metrach medycznych godziny albo dni wcześniej, zanim pacjent poczuje się go-rzej i zauważy, że jego stan ulega pogor-szeniu. Dodając do tego, że dzielenie się informacją pozwoli uniknąć duplikowa-nia analiz medycznych, a telemonitoring zredukuje liczbę zbędnych hospitaliza-cji, zyskamy efektywniejszą i skutecz-niejszą ochronę zdrowia.

Kto może najbardziej zyskać na tech-nologiach m-zdrowia?

Każdy. Dzieci – ucząc się zagadnień zdrowotnych poprzez gry, zdrowi lu-dzie – dzięki wsparciu w prowadzeniu zdrowego stylu życia, osoby chore prze-wlekle – za sprawą specjalnych aplika-cji przypominających o zażyciu leku lub wykonaniu ważnego badania, przykła-dowo poziomu cukru we krwi albo ciś-nienia. Dzięki rozwiązaniom m-zdro-wia zyskamy lepszy kontakt z osoba-mi, którymi chcemy się zaopiekować, bez względu na odległość. Nie mniejsze znaczenie ma dostęp z poziomu e-kon-ta zdrowia do danych rejestrowanych przez aplikacje m-zdrowia. Mogłabym wymieniać wiele innych możliwości wsparcia tkwiących w m-zdrowiu, któ-re są odpowiedzią na współczesne prob-lemy systemu. To dlatego tak ważny jest udział użytkowników końcowych – pa-cjentów, pracowników ochrony zdro-wia, nieformalnych opiekunów – w roz-woju aplikacji m-zdrowia. Z ich potrzeb rodzą się przyjazne i praktyczne rozwią-zania.

Gdyby przyjrzeć się z bliska rynkom technologii informacyjno-komunika-cyjnych w Europie, który kraj zajmuje pozycję lidera? Co decyduje o lepszej adaptacji technologii?

Nowatorskie projekty realizowane są we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej. W niektórych z nich szybszy rozwój technologii informacyj-no-komunikacyjnych obserwujemy na poziomie krajowym, w innych – na po-ziomie regionalnym i lokalnym. Dobre praktyki można znaleźć w każdym kraju. Powstają na bazie błędów popełnianych

przez innych, dlatego tak ważne w pro-cesie rozwoju technologii jest dzielenie się doświadczeniem.

Kolejnym czynnikiem sukcesu jest na pewno koordynacja działań. W sekto-rze ochrony zdrowia nie możemy tracić z oczu głównego celu wszystkich zmian – lepszego zdrowia całego społeczeń-stwa. Niezależnie od tego, czy rozwija-my e-konta zdrowia, telekonsultacje dla osób z dolegliwościami psychicznymi, e-recepty, aplikacje m-zdrowia dedyko-wane osobom starszym i przypominające im o konieczności wykonania pomiaru ciśnienia krwi czy zażycia leku – wszyst-kie te elementy są częścią jednego syste-mu i efekty końcowe będę tym lepsze, im większa interoperacyjność, koordynacja poszczególnych narzędzi.

Które z nowych rozwiązań m-zdro-wia szczególnie przykuły Pani uwagę w ostatnich miesiącach?

Podążanie za nowinkami technologicz-nymi to część mojej codziennej pracy, ale nie jestem w stanie nadążyć za wszystki-mi innowacjami m-zdrowia i e-zdrowia. Większość z nich nie wprowadza zupeł-nie nowych, rewolucyjnych rozwiązań, ale zastępuje stare procedury nowymi – szybszymi, bardziej efektywnymi. Dla przykładu, mając na uwadze wzrost za-chorowań na cukrzycę typu 2, aplikacje monitorujące poziom cukru we krwi, ak-tywność fizyczną i codzienną dietę mogą okazać się bardzo cenne w zarządzaniu chorobą. Albo narzędzia analizujące elektrokardiogram, pomagające zdiagno-zować wiele dolegliwości, tym bardziej w sytuacji, gdy EKG nadal pozostaje nie-docenionym źródłem informacji. Zna-leźć też można gamę narzędzi dla pra-cowników ochrony zdrowia, osób zdro-wych, pacjentów w różnych grupach,

»��luczową rolę��luczową�rolę�w�pro��laktyce�ode-grają�w�przyszłości�narzędzia�zdalnego�monitoringu�zdrowia,�dostępne�w�naszych�telefonach.«


�0

R o Z m o w y

opiekunów. Wszystkie one wnoszą war-tość dodaną do ochrony zdrowia.

Czy korzysta Pani z aplikacji zdrowot-nych?

W moim telefonie posiadam jedną apli-kację mierzącą liczbę kroków. Chciałam wiedzieć, ile kroków wykonuję każdego dnia i byłam zaskoczona, że nigdy nie przekraczam liczby 8000! Żeby osiąg-nąć zalecane przez specjalistów 10 000 kroków, muszę teraz wysiadać trzy sta-cje metra wcześniej. To dobra lekcja dla mnie samej!

W jaki sposób Komisja Europejska wspiera rozwój m-zdrowia na konty-nencie dziś i planuje wspierać w przy-szłości?

Konsultacje publiczne w sprawie doku-mentu regulującego kwestie aplikacji zdrowotnych (red.: Green Paper on mo-Green Paper on mo-

bile health), które przeprowadziła Komi-), które przeprowadziła Komi-sja Europejska, pozwoliły zebrać opinię różnych uczestników rynku i skonfron-tować oczekiwania poszczególnych be-neficjentów. Wyniki zostały opubliko-wane w styczniu 2015 roku. Kolejnym krokiem było zorganizowanie dwóch spotkań na temat niezbędnych rozwiązań regulacyjnych dla ochrony danych me-dycznych, jakości i niezawodności apli-kacji m-zdrowia.

Komisja Europejska wspiera rozwój zainicjowanego przez producentów ko-deksu postępowania w przypadku apli-kacji medycznych, oferując rozwiązania w kwestiach prywatności i bezpieczeń-stwa. Specjalny zespół złożony z przed-stawicieli przemysłu został sformuło-wany w marcu 2015 roku. Kodeks Po-stępowania kierowany jest do autorów narzędzi m-zdrowia i ma być przewodni-kiem po zagadnieniach ochrony danych w aplikacjach m-zdrowia. Pierwszy pro-jekt Kodu Postępowania został zaprezen-

»��plikacja mierząca liczbę kroków zmieniła moje zachowanie.��plikacja�mierząca�liczbę�kroków�zmieniła�moje�zachowanie.�Dziś�wysiadam�o�trzy�stacje�metra�wcześniej.«

towany 7 grudnia 2015 roku. Po jego ak-ceptacji, zostanie przedłożony do dalszej procedury prawnej.

Po drugie, chcemy pracować nad te-matem niezawodności aplikacji w obsza-rze wellness. W tym celu obecnie formu-łujemy grupę roboczą złożoną z przedsta-wicieli rynku, która zajmie się kwestiami walidacji dostępu do informacji i jakości narzędzi m-zdrowia, szczególnie w kon-tekście włączania danych z aplikacji me-dycznych do elektronicznych karotek.

Kolejnym elementem są inwestycje wynikające z programu ramowego Ho-ryzont 2020, bezpośrednio powiązane z zagadnieniami m-zdrowia, łącznie z fi-nansowaniem badań i innowacji w ob-szarze big data, cyber-bezpieczeństwem, wzmacnianiem roli pacjentów, polepsza-niem edukacji zdrowotnej. Zaplanowa-ny został specjalny grant dla Światowej Organizacji Zdrowia i Międzynarodo-wego Związku Telekomunikacyjnego w celu stworzenia europejskiego cen-trum m-zdrowia. Ma się on stać klu-czowym źródłem ekspertyz w tematach m-zdrowia, platformą komunikacji eks-pertów i innowatorów. Liczymy na to, że w ten sposób najlepsze praktyki będą przekuwane w coraz doskonalsze roz-wiązania, a zamiast tworzenia silosów informacyjnych i defragmentacji infor-macji, członkowie UE będą mogli wy-mieniać się wzajemnie wiedzą. Centrum będzie też wspierać rozwój i implemen-tację rozwiązań m-zdrowia poprzez pro-gramy pilotażowe realizowane w wybra-nych państwach i regionach.

Czy wierzy Pani, że w przyszłości apli-kacje zdrowotne, technologie ubieral-ne i telemedycyna staną się nieroze-rwalną częścią medycyny, będę prze-pisywane przez lekarzy na receptę, z kolei ubezpieczyciele zaczną refun-dować ich stosowanie?

Jak najbardziej tak. Dzisiaj większość aplikacji m-zdrowia powstaje w obszarze tzw. wellbeing (red.: dobre samopoczu-cie). Jednak analizy ekspertów sugeru-ją, że w niedalekiej przyszłości to narzę-dzia zdalnego monitoringu zdrowia staną się dominującą gałęzią, osiągając udział w rynku na poziomie 53%. Równie waż-ne będą aplikacje do konsultacji medycz-nych, z 38% udziałem rynkowym. Nie ulega wątpliwości, że tego typu narzę-dzia muszą spełniać wymagania stawia-nie przed urządzeniami medycznymi, przejść testy bezpieczeństwa użytkowa-nia i ochrony danych.

Foto

: des

igne

d by

free

pik.

com

�1Ogólnopolski system Ochrony Zdrowia 12/2015

R o Z m o w y

FORUM INNOWACYJNAOCHRONA ZDROWIA

ZARZĄDZANIESZPITALEM

CYFROWYSZPITAL

INNOWACYJNEZAMÓWIENIAPUBLICZNE

FUTUREHEALTHCARE

TECHNOLOGIEINFORMACYJNE

FARMACJA2016

MEDYCYNAJUTRA

21–22 kwietnia 2016ORGANIZATOR WARSZAWA | HOTEL MARRIOTT

WWW.OSOZ.PL/FORUM2016


�2

165 000Liczba dostępnych aplikacji zdrowotnych na telefon komórkowy.

45 000Liczba podmiotów rozwijających aplikacje m-zdrowia.

Prognozowana liczba pobrań aplikacji

zdrowotnych w 2015 r.

51% firm – producentów aplikacji zatrudnia

pracowników ochrony zdrowia, 45% blisko z nimi współpracuje.

To odsetek podmiotów, które nie są zadowolone z efektów wypuszczenia

na rynek aplikacji zdrowotnej (nie osiągnęły założonych celów).

Tylko 11% firm udało się przekroczyć liczbę 100 000 pobrań stworzonych

aplikacji. Dla 62% producentów liczba ta nie przekroczyła 5000 pobrań.

Magiczną liczbę 1 mln pobrań przekroczyło 2% firm.

60%

62%

51 %

1,72,3

3,0

3 mld

2013 2014 2015

48%aplikacji kierowanych jest do osób chorych

przewlekle. Jedną z największych obietnic aplikacji m-zdrowia jest zmiana niekorzystnych

zachowań zdrowotnych.

ZDROWIE MOBILNE

10 20 30 40 50 60 70liczba aplikacji (tys.)

Największa liczba aplikacji dostępna jest w Google Play albo Apple App Store. Obydwa sklepy oferują prawie 70 000 aplikacji.

TREND W LICZBACH


ZDROWIE MOBILNETREND W LICZBACH

Monitorowanie stanu zdrowia przez urządzenia mobilne będzie najszybciej rozwijającą się gałęzią m-zdrowia. Podobny wzrost popularności czeka narzędzia konsultacji on-line z lekarzem.

„Aby aplikacje zdrowotne rozwijały się dynamiczne, muszą być refundowane przez płatników, a gromadzone dane – włączane do elektronicznego konta pacjenta.”

dostawców posiada w swoim portfolio 2-10 aplikacji. 30% stworzyło tylko jedną aplikację, 16% - więcej niż 11.54%

Tyle firm deklaruje, że głównym motywem rozwijania aplikacji zdrowotnych jest polepszanie zdrowia społeczeństwa.53%

kTO OPrACOWuJe APLikACJe zdrOWOTne?

25% FIRMA IT

23% DOSTAWCA APLIKACJI

6% FIRMA KONSULTINGOWA

PRODUCENT 6%URZĄDZEŃ MEDYCZNYCH

FIRMA 5%FARMACEUTYCZNA

SPRZEDAWCA USŁUG 5%TELEMEDYCZNYCH

UNIWERSYTET 3%

SZPITAL 3%

ORGANIZACJA NON-PROFIT 2%

INNY 22%

2015

aplikacji to aplikacje typu fitness. 29%

Źródło: Research2Guidance - mHealth App Developer Economics study 2015, n=5,009

nAJWiĘkSi BeneFiCJenCi APLikACJi M-zdrOWiA

PACJENCI ŚWIADCZENIODAWCY PŁATNICY FARMACJA

p R a k T y k a


��

Pod koniec 2015 roku pojawiło się wiele aktów prawnych dotyczących działalności leczniczej. Część przepisów reguluje zupełnie nowe kwestie, inne natomiast zmieniają już funkcjonujące rozwiązania. Na jakie aspekty formalne trzeba zwrócić uwagę w 2016 roku?

pielęgniarek i położnych zmiany w za-kresie kompetencji oraz warunków pła-cowych. Przyznanie osobom o najwyż-szych kwalifikacjach możliwości wysta-wiania recept, zleceń i skierowań miało poprawić efektywność pracy, a także podnieść prestiż zawodu. Zaplanowano

Noworoczne zmiany w prawie

reforma, już teraz można stwierdzić, że podmioty lecznicze muszą nastawić się na wiele nowości w codziennym funk-cjonowaniu.

Przejściowe trudnościPoczątek 2016 roku miał oznaczać dla

Foto

: ww

w.f

reei

mag

es.c

om

IwOnA MAGdAlenA AleksAndrOwIcZ Prawnik w nZOZ „Przychodnia” sp. z o.o.

Wśród powyborczych zapowiedzi poja-wia się wiele propozycji zmian w ochro-nie zdrowia. Niezależnie jednak od tego, czy przygotowana zostanie gruntowna

p R a k T y k a

��Ogólnopolski system Ochrony Zdrowia 12/2015

p R a k T y k a

również, że od stycznia 2016 roku wzrost wynagrodzeń obejmie pielęgniarki i po-łożne udzielające świadczeń w podsta-wowej opiece zdrowotnej.

Okazało się jednak, że data 1 stycznia 2016 roku ma wyłącznie symboliczny charakter zarówno w zakresie ordynacji, jak i w przypadku podwyżek. Kursy spe-cjalistyczne rozpoczęły się zbyt późno, by pielęgniarki mogły od nowego roku wypisywać recepty. Natomiast wypła-ta dodatkowych środków wymaga speł-nienia wielu warunków formalnych, co opóźnia przekazanie pieniędzy podmio-towi leczniczemu i jego personelowi.

Personel medycznyZmiany w prawie nie ominą również po-zostałych zawodów medycznych. Re-wolucja czeka fizjoterapeutów, którzy zyskali dedykowaną ustawę określającą zasady uzyskiwania kwalifikacji, wyko-nywania zawodu i odpowiedzialności za-wodowej oraz organizacji samorządu za-wodowego. Ratownicy medyczni nie do-czekali się co prawda odrębnej ustawy dotyczącej ich zawodu, ale wprowadzo-ne zostaną obszerne nowelizacje ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycz-nym, między innymi te dotyczące ich kwalifikacji i zasad wykonywania za-wodu.

Lekarze z kolei będą mogli korzystać z rozwiązania usprawniającego przeka-zywanie danych o niezdolności do pra-cy. Elektroniczne zwolnienia lekarskie, określane jako e-ZLA, staną się alterna-tywą dla zwolnień w tradycyjnej formie. Zastąpią one dotychczasowe dokumenty stopniowo – założono, że lekarze będą mieli możliwość wypisywania zwolnień na dotychczasowych zasadach do końca 2017 roku. Wszystkie grupy zawodowe będą natomiast musiały dostosować się do nowych przepisów w zakresie prowa-dzenia dokumentacji medycznej.

Nowości w dokumentacjiDo końca grudnia obowiązywało rozpo-rządzenie dotyczące dokumentacji me-dycznej z 2010 roku. Zapisy nowego rozporządzenia nie odbiegają od dotych-czas obowiązujących zasad prowadze-nia dokumentacji medycznej. Najwięk-szą zmianą jest ustanowienie ujednolico-nego wzoru książeczki zdrowia dziecka, która ma być obligatoryjnie uzupełnia-na przy udzielaniu świadczeń dziecku. Wprowadzenie tego dokumentu budzi wiele wątpliwości wobec planów całko-witej rezygnacji z papierowej dokumen-tacji i zmian nastawionych na stopniową

informatyzację systemu, takich jak ostat-nia korekta ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia.

Nowelizacja ustawy o systemie in-formacji jest niezwykle obszernym ak-tem prawnym, który wprowadza zmia-ny w kluczowych sprawach z zakresu prawa ochrony zdrowia. Znowelizowa-no m.in. zapisy ustawy o prawach pa-cjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta z 2008 roku, która powstawała w czasach, gdy powszechne było jeszcze stosowanie do-kumentacji w wersji papierowej. Obec-nie podmioty lecznicze wytwarzają za-równo dokumentację w wersji elektro-nicznej, jak i papierowej. Wobec tego niezbędne okazały się zmiany uwzględ-niające wykorzystanie nowych technolo-gii przy prowadzeniu dokumentacji me-dycznej.

Na gruncie nowych przepisów wpro-wadzono możliwość udostępniania doku-mentacji medycznej w formie wydruku, za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej lub na informatycznym nośniku danych. Zmienią się także za-sady odpłatności. Dotąd podmiot leczni-czy, jeżeli prowadził dokumentację me-dyczną w postaci elektronicznej, mógł ustalić opłatę za sporządzenie wycią-gu, odpisu lub kopii dokumentacji me-dycznej na elektronicznym nośniku da-nych, w wysokości do 0,002 przeciętne-go wynagrodzenia. Obecnie ustalono, że za udostępnienie dokumentacji medycz-nej na elektronicznym nośniku danych, nie można pobierać więcej niż 0,0004 przeciętnego wynagrodzenia. Dane doty-czące nowej wysokości opłat muszą zo-stać uwzględnione w regulaminie orga-nizacyjnym oraz poprzez umieszczenie w miejscu udzielania świadczeń.

Kolejne odroczeniaNikogo nie może już dziwić kolejne od-sunięcie w czasie przepisów dotyczących

wymagań dla pomieszczeń, w których udzielane są świadczenia. Od początku podnoszono, że wiele podmiotów lecz-niczych będzie miało trudność z termi-nowym spełnieniem warunków.

Ostatecznie odsunięto w czasie obo-wiązywanie przepisów, a w uzasadnie-niu wskazano, że „zmiana ta umożliwi wszystkim podmiotom wykonującym działalność leczniczą dostosowanie po-mieszczeń i urządzeń do wymagań. Po-stępujące uelastycznienie przepisów w tym zakresie oraz kilkakrotne wy-dłużanie okresów dostosowawczych (od 1992 r. do 2016 r.) okazały się nie-wystarczające i nadal część podmiotów nie spełnia wszystkich wymagań okre-ślonych w przepisach rozporządzenia”. Ustawodawca zdecydował się zatem na zastosowanie narzędzia prawnego, któ-rego nieskuteczność została udowodnio-na w praktyce.

Kolejny termin na dostosowanie do wymagań wyznaczono na 31 grud-nia 2017 roku. Biorąc pod uwagę prze-bieg procesu inwestycyjnego, zwłasz-cza, jeżeli ma on być współfinansowa-ny ze środków unijnych, można być niemal pewnym kolejnego odrocze-nia. W toku konsultacji pojawiły się su-gestie, by uwzględnić zakres czasowy programów finansowanych ze środków unijnych i umożliwić zrealizowanie in-westycji do końca 2020 lub 2022 roku. Co istotne, w omawianym akcie praw-nym mowa jest także o centrach urazo-wych dla dzieci, które do 1 stycznia 2021 roku mają zostać wyposażone w lotniska lub lądowiska dla śmigłowca ratunkowe-go. Jak wskazano w uzasadnieniu, ma to być możliwe m.in. dzięki środkom unij-nym na lata 2014–2020.

Niepewna przyszłośćAnaliza nowych aktów prawnych skła-nia ku twierdzeniu, że przed podmiota-mi leczniczymi bardzo wiele pracy. Nie inaczej jest jednak także w zakresie sta-nowienia prawa. Ustawodawca powinien reagować na efekty wprowadzanych no-welizacji i w razie potrzeby inicjować dalsze zmiany. Dla oceny ostatecznego kształtu wielu rozwiązań niezbędne jest natomiast określenie szczegółowych za-sad na poziomie rozporządzeń. Ochrona zdrowia wymaga zatem nie tylko wypra-cowania nowej koncepcji funkcjonowa-nia, ale przede wszystkim profilakty-ki i leczenia bieżących problemów sy-stemu.

»�Nowelizacja ustawy�Nowelizacja�ustawy�o�systemie�informacji�wprowadza�zmiany�w�kluczowych��sprawach�z�zakresu�prawa�ochrony�zdrowia.«


��

p R a k T y k a

Zgodnie z raportem prezentującym wy-korzystanie środków z Europejskiego Funduszu Strukturalnego i Inwestycyj-nego, 28 krajów Unii Europejskiej zain-westuje w infrastrukturę ochrony zdrowia w latach 2014–2020 łącznie 3,8 mld euro. Jedna czwarta tych środków, a dokładnie 954 mln euro, zostanie przeznaczona na projekty związane z e-zdrowiem.

Dalsze 4 miliardy euro mają pomóc w zwiększeniu dostępności do usług zdrowotnych oraz trafią na działania

z dziedziny zdrowego i aktywnego sta-rzenia się.

Jak podkreślają autorzy projektu, fi-nansowe przez UE projekty mają na celu przede wszystkim podnosić jakość opie-ki medycznej, jej dostępność oraz inno-wacyjność, wzmacniać transformację ochrony zdrowia z modelu skoncentro-wanego na szpitalnictwie na model zinte-growanych usług, niwelować nierówno-ści w zdrowiu, wspierać aktywne i zdro-we starzenie.

Największym beneficjentem środków z Europejskiego Funduszu Strukturalne-go i Inwestycyjnego (European Structural & Investment Funds) jest Polska. Z naj-nowszych danych budżetowych wynika, że trafią do nas środki w łącznej wyso-kości 2,95 mld euro. Jest to kwota trzy-krotnie wyższa od tej, którą Polska wy-korzystała w latach 2007–2013 (948 mln euro). Według kryterium terytorialne-go, w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych najwięcej zainwestują wo-jewództwa małopolskie, śląskie, wielko-polskie oraz kujawsko-pomorskie. Sporo pieniędzy trafi także do Rumunii, Portu-galii, Czech, na Słowację oraz Węgry.

Miliardy z funduszy ue na zdrowie

Foto

: des

igne

d by

free

pik.

com

Według ostatniego raportu Komisji Europejskiej, kraje Unii Europejskiej planują wydać w latach 2014–2020 prawie miliard euro na e-zdrowie.


p R a k T y k a

eurOPeJSki FunduSz STrukTurALny i inWeSTyCyJny inWeSTyCJe W OCHrOnĘ zdrOWiA

Wydatki na infrastrukturę ochrony zdrowia Wydatki na e-zdrowie

Wydatki na aktywne i zdrowe starzenie się Wydatki na zwiększenie dostępności do usług i usługi socjalne

000000000001419

5571

105129141150152168178209

253278284

3191 366

€ 0 € 500 € 1 000 € 1 500

BelgiaCypr

DaniaFinlandia

IrlandiaLuksemburg

Wielka BrytaniaSzwecjaAustria

SłoweniaHolandia

NiemcyMalta

FrancjaBułgaria

HiszpaniaGrecja

EstoniaChorwacja

ŁotwaLitwa

PortugaliaWłochyWęgry

SłowacjaCzechy

RumuniaPolska

mln EUR

00000000000034771314152430383842

6170

240349

€ 0 € 100 € 200 € 300 € 400 € 500

BelgiaCypr

DaniaFinlandia

IrlandiaLuksemburg

Wielka BrytaniaAustria

SłoweniaHolandiaBułgariaEstoniaGrecjaMalta

SzwecjaŁotwa

CzechyNiemcyWęgryLitwa

RumuniaPortugaliaChorwacja

WłochyFrancja

SłowacjaHiszpania

Polska

mln EUR

00000000000000000000007

243438

101329

€ 0 € 100 € 200 € 300 € 400 € 500

BelgiaCypr

CzechyDania

FinlandiaIrlandia

LuksemburgWielka Brytania

SzwecjaBułgariaRumunia

NiemcyMalta

HiszpaniaGrecja

EstoniaChorwacja

ŁotwaLitwa

PortugaliaWęgry

SłowacjaWłochyAustria

SłoweniaFrancja

HolandiaPolska

mln EUR

000000000001461425

107133142145

180214215236

385455457

910

€ 0 € 200 € 400 € 600 € 800 € 1 000

BelgiaCypr

DaniaFinlandia

IrlandiaLuksemburg


HolandiaEstonia

HiszpaniaMalta

NiemcyFrancja

SłoweniaLitwa

ŁotwaSłowacjaBułgaria

ChorwacjaCzechyWęgryGrecja

WłochyPortugalia

RumuniaPolska

mln EUR

000000000001419

5571

105129141150152168178209

253278284

3191 366

€ 0 € 500 € 1 000 € 1 500

BelgiaCypr

DaniaFinlandia

IrlandiaLuksemburg


SłoweniaHolandia

NiemcyMalta

FrancjaBułgaria

HiszpaniaGrecja

EstoniaChorwacja

ŁotwaLitwa


SłowacjaCzechy

RumuniaPolska

mln EUR

00000000000034771314152430383842

6170

240349

€ 0 € 100 € 200 € 300 € 400 € 500

BelgiaCypr

DaniaFinlandia

IrlandiaLuksemburg

Wielka BrytaniaAustria

SłoweniaHolandiaBułgariaEstoniaGrecjaMalta

SzwecjaŁotwa

CzechyNiemcyWęgryLitwa

RumuniaPortugaliaChorwacja

WłochyFrancja

SłowacjaHiszpania

Polska

mln EUR

00000000000000000000007

243438

101329

€ 0 € 100 € 200 € 300 € 400 € 500

BelgiaCypr

CzechyDania

FinlandiaIrlandia

LuksemburgWielka Brytania

SzwecjaBułgariaRumunia

NiemcyMalta

HiszpaniaGrecja

EstoniaChorwacja

ŁotwaLitwa

PortugaliaWęgry

SłowacjaWłochyAustria

SłoweniaFrancja

HolandiaPolska

mln EUR

000000000001461425

107133142145

180214215236

385455457

910

€ 0 € 200 € 400 € 600 € 800 € 1 000

BelgiaCypr

DaniaFinlandia

IrlandiaLuksemburg


HolandiaEstonia

HiszpaniaMalta

NiemcyFrancja

SłoweniaLitwa

ŁotwaSłowacjaBułgaria

ChorwacjaCzechyWęgryGrecja

WłochyPortugalia

RumuniaPolska

mln EUR


��

p R a k T y k a

€ 0 € 500 € 1 000 € 1 500

AustriaBelgiaDania

FinlandiaIrlandia

LuksemburgHolandia

SzwecjaWielka Brytania

CyprSłowenia

NiemcyMalta

FrancjaBułgaria

HiszpaniaGrecja

EstoniaChorwacja

ŁotwaLitwa


SłowacjaCzechy

RumuniaPolska

mln EUR

lata 2007–2013

lata 2014–2020

»��ż �� wszystkich�ż��wszystkich�środków�UE�przeznaczonych�na�inwestycje�zdrowotne�w�latach�2014-2020�tra��do�Polski.«

r e k l a m a

DLA PACJENTÓW ORAZ LEKARZY. PRAKTYCZNE I SPRAWDZONE

DO POBRANIA NA STRONIE

WWW.OSOz.PL/APLikACJe

BezPŁATny rAPOrT

APLIKACJE ZDROWOTNE

Porównanie wydatków w latach 2007-2013 i 2014-2020

Źródło: Raport „Mapping of the use of Europe-an Structural and Investment Funds in health in the 2007–2013 and 2014–2020 program-ming periods”.

Foto

: des

igne

d by

free

pik.

com


p R a k T y k a

And yet, global health has mainly im-proved as these changes have gathered pace. What is the explanation? As a Com-mission, we are deeply concerned that the explanation is straightforward and sober-ing: we have been mortgaging the health of future generations to realise econom-ic and development gains in the present. By unsustainably exploiting nature’s re-sources, human civilisation has flour-ished but now risks substantial health ef-fects from the degradation of nature’s life

support systems in the future. Health ef-fects from changes to the environment including climatic change, ocean acidi-fication, land degradation, water scarci-ty, overexploitation of fisheries, and bio-diversity loss pose serious challenges to the global health gains of the past several decades and are likely to become increas-ingly dominant during the second half of this century and beyond. These striking trends are driven by highly inequitable, inefficient, and unsustainable patterns of resource consumption and technologi-cal development, together with popula-tion growth.

We identify three categories of chal-lenges that have to be addressed to main-tain and enhance human health in the face of increasingly harmful environmental trends. Firstly, conceptual and empathy

failures (imagination challenges), such as an over-reliance on gross domestic prod-uct as a measure of human progress, the failure to account for future health and environmental harms over present day gains, and the disproportionate effect of those harms on the poor and those in de-veloping nations. Secondly, knowledge failures (research and information chal-lenges), such as failure to address social and environmental drivers of ill health, a historical scarcity of transdisciplinary re-search and funding, together with an un-willingness or inability to deal with un-certainty within decision making frame-works. Thirdly, implementation failures (governance challenges), such as how governments and institutions delay rec-ognition and responses to threats, es-pecially when faced with uncertainties,

Planetary health

Far-reaching changes to the structure and function of the

Earth’s natural systems represent a growing threat to human health.


�0

p R a k T y k a

pooled common resources, and time lags between action and effect.

Although better evidence is needed to underpin appropriate policies than is available at present, this should not be used as an excuse for inaction. Substan-tial potential exists to link action to re-duce environmental damage with im-proved health outcomes for nations at all levels of economic development. This Commission identifies opportunities for action by six key constituencies: health professionals, research funders and the academic community, the UN and Bret-ton Woods bodies, governments, inves-tors and corporate reporting bodies, and civil society organisations.

Depreciation of natural capital and nature’s subsidy should be accounted for so that economy and nature are not falsely separated. Policies should bal-ance social progress, environmental sus-tainability, and the economy. To support a world population of 9–10 billion peo-ple or more, resilient food and agricul-tural systems are needed to address both undernutrition and overnutrition, reduce waste, diversify diets, and minimise en-vironmental damage. Meeting the need for modern family planning can improve health in the short term—eg, from re-duced maternal mortality and reduced

pressures on the environment and on in-frastructure.

Planetary health offers an unprece-dented opportunity for advocacy of glo-bal and national reforms of taxes and subsidies for many sectors of the econ-omy, including energy, agriculture, wa-ter, fisheries, and health. Regional trade treaties should act to further incorporate the protection of health in the near and long term. Several essential steps need to be taken to transform the economy to support planetary health. These steps in-clude a reduction of waste through the creation of products that are more dura-ble and require less energy and materi-als to manufacture than those often pro-duced at present; the incentivisation of recycling, reuse, and repair; and the sub-stitution of hazardous materials with saf-er alternatives.

The landscape, ecosystems, and the biodiversity they contain can be managed to protect natural systems, and indirect-ly, reduce human disease risk. Intact and restored ecosystems can contribute to re-silience, for example, through improved coastal protection (eg, through wave at-tenuation) and the ability of floodplains and greening of river catchments to pro-tect from river flooding events by divert-ing and holding excess water.

The growth in urban populations em-phasises the importance of policies to improve health and the urban environ-ment, such as through reduced air pollu-tion, increased physical activity, provi-sion of green space, and urban planning to prevent sprawl and decrease the mag-nitude of urban heat islands.

Transdisciplinary research activities and capacity need substantial and ur-gent expansion. Present research limita-tions should not delay action. In situa-tions where technology and knowledge can deliver win–win solutions and co-benefits, rapid scale-up can be achieved if researchers move ahead and assess the implementation of potential solutions. Recent scientific investments towards understanding non-linear state shifts in ecosystems are very important, but in the absence of improved understand-ing and predictability of such changes, efforts to improve resilience for human health and adaptation strategies remain a priority. The creation of integrated sur-veillance systems that collect rigorous health, socioeconomic, and environ-mental data for defined populations over long time periods can provide early de-tection of emerging disease outbreaks or changes in nutrition and non-communi-cable disease burden. The improvement of risk communication to policy makers and the public and the support of policy makers to make evidence-informed deci-sions can be helped by an increased ca-pacity to do systematic reviews and the provision of rigorous policy briefs.

Health professionals have an essen-tial role in the achievement of plane-tary health: working across sectors to in-tegrate policies that advance health and environmental sustainability, tackling health inequities, reducing the environ-mental impacts of health systems, and increasing the resilience of health sys-tems and populations to environmental change.

Humanity can be stewarded success-fully through the 21st century by address-ing the unacceptable inequities in health and wealth within the environmental lim-its of the Earth, but this will require the generation of new knowledge, imple-mentation of wise policies, decisive ac-tion, and inspirational leadership.

Source: Report of The Rockefeller Foundation–Lancet Commission

on planetary health.

key messages• The concept of planetary health is based on the understanding that human health

and human civilisation depend on flourishing natural systems and the wise stew-ardship of those natural systems. However, natural systems are being degraded to an extent unprecedented in human history.

• Environmental threats to human health and human civilisation will be charac-terised by surprise and uncertainty. Our societies face clear and potent dangers that require urgent and transformative actions to protect present and future gen-erations.

• The present systems of governance and organisation of human knowledge are inadequate to address the threats to planetary health. We call for improved gov-ernance to aid the integration of social, economic, and environmental policies and for the creation, synthesis, and application of interdisciplinary knowledge to strengthen planetary health.

• Solutions lie within reach and should be based on the redefinition of prosperity to focus on the enhancement of quality of life and delivery of improved health for all, together with respect for the integrity of natural systems. This endeav-our will necessitate that societies address the drivers of environmental change by promoting sustainable and equitable patterns of consumption, reducing pop-ulation growth, and harnessing the power of technology for change.


p R a k T y k a

0

1

2

3

4

The period of environmental changes induced by human exploitation

GRAIN PRODUCTION REQUIREMENTS

OCEAN ACIDIFICATION

WATER USE

ON OUR CURRENT TRAJECTORY WE WILL PUT EVEN MORE PRESSURE ON THE PLANET

TO SAFEGUARD HUMAN HEALTH WE NEED TO MAINTAIN THE HEALTH OF THE

PLANET ON WHICH WE DEPEND

BUT TO ACHIEVE THIS WE’VE EXPLOITED THE PLANET AT AN UNPRECEDENTED RATE

WATER DEMAND2

2000 2050

THE HUMAN POPULATION IS HEALTHIER THAN EVER BEFORE

THE HEALTH OF HUMAN

CIVILISATION AND THE NATURAL

SYSTEMS ON WHICH

IT DEPENDS

PLANETARY HEALTH

Global ocean acidification (meanhydrogen ion concentration, nmol/kg)

Water use(thousand km3)

0

50

100

ENERGY USE

FERTILISER USE

10

20

30

40

0

World primaryenergy use (EJ)

Global tropical forest loss comparedwith 1700 baseline (%)

POPULATION

2050

World population (billions) Total global cereal production(billions of tonnes)

These environmental threats could also exacerbate each other

DAMAGING THE PLANET DAMAGES HUMAN HEALTH

WATERUSE

of the world’s population could be living in areas under severe

water stress

If unchecked climate change related impacts could cause an extra

Overfishing together with increasing acidity and other environmental changes threaten fish supplies

BIODIVERSITYLOSS

Millions of people are at risk of under nutrition due to the

combined effects of

SOIL DEGRADATION

CLIMATECHANGE

c. 4.2 bn

1 bn

1 billion

3,500 km3

5,500 km3

2014

1800

7 billion

9.6 billion

Read the full series at http://www.thelancet.com/commissions/planetary-health

1960 2014 2050

LEARN ABOUT PLANETARY

HEALTH

Planetary health is the highest standard of health,

wellbeing and equity worldwide. Human systems are responsible for shaping

the future of human civilisation and the Earth’s

natural systems

30-50% of all food produced is never consumed.

Reducing food waste means less land is needed for

agriculture; saving energy, water, helping to protect

biodiversity and improving food security

Diets low in red meat with plenty of fruit and

vegetables reduce the risk of heart disease. Dietary

changes could reduce greenhouse gas emissions and land use requirements

by up to 50%

REDUCE FOOD

WASTE

HEALTHY DIETS WITH A LOW

ENVIRONMENTALIMPACT

Coordinated global, national and local policies that reduce environmental

damage and improve health need to be

implemented

BETTERGOVERNANCE

Although drip or trickle irrigation methods are

more expensive to install, they can be

33% more efficient in water use

USE WATER MORE EFFICIENTLY

Since 2000 we have cut down over 2.3 million km2 of primary forest.

The REDD+ mechanism aims to reduce greenhouse gas

emissions and improve local livelihoods

ENDDEFORESTATION

Around 225 million women who want to avoid pregnancy

are not using effective contraception. Access to family planning could cut

maternal deaths by almost 30% and improve food

security

FAMILYPLANNING

Planning healthy and sustainable cities can increase resilience to

environmental change, reduce environmental impacts and improve

people’s health

CITYPLANNING

NUTRITIONUNDER

climate change and other environmental changes

By 2050 over

40%This leads to a loss of

1-2million hectares

of agricultural land per annum

250

300

350

400

Global fertiliser use (nitrogen, phosphorus, and potassium;

thousand tonnes)

1. http://data.unicef.org/child-survival/under-five

2. OECD, http://www.oecd.org/env/indicators-modelling-outlooks/49844953.pdf

3. Original source reference in: Watts N, Adger WN, Agnolucci P, et al. Health and climate change: policy responses to protect public health. Lancet 2015; published online June 23.http://dx.doi.org/10.1016/S0140-6736(15)60854-6

All other data is in: Whitmee S, Haines A, Beyrer C, et al. Safeguarding human health in the Anthropocene epoch: report of The Rockefeller Foundation–Lancet Commission on planetary health. Lancet 2015; published online July 16. http://dx.doi.org/10.1016/S0140-6736(15)60901-1

SOURCES

0

200

400

600

1800 1850 1900 1950 2000

1950 2000 1950 2000 1950 2000

1800 1850 1900 1950 2000 1800 1850 1900 1950 2000

1800 1850 1900 1950 2000 1800 1850 1900 1950 20000

100

200

1800 1850 1900 1950 2000

TROPICAL FOREST LOSS

CARBON DIOXIDE EMISSIONSAtmospheric concentration

of CO2 (ppm)

LIFE EXPECTANCYMean global life expectancy

at birth (years)

POVERTYPopulation of world in

poverty (%)

CHILD MORTALITYRecorded deaths of under-fives1

20M

10M

0

60

80

40

6

7

8

9

250,000 deaths per year

between 2030 and 20503

0

1

2

3

4



OCEAN ACIDIFICATION

WATER USE





WATER DEMAND2

2000 2050


THE HEALTH OF HUMAN


SYSTEMS ON WHICH

IT DEPENDS

PLANETARY HEALTH



0

50

100

ENERGY USE

FERTILISER USE

10

20

30

40

0



POPULATION

2050




WATERUSE


water stress



BIODIVERSITYLOSS


combined effects of

SOIL DEGRADATION

CLIMATECHANGE

c. 4.2 bn

1 bn

1 billion

3,500 km3

5,500 km3

2014

1800

7 billion

9.6 billion


1960 2014 2050


HEALTH




natural systems








by up to 50%

REDUCE FOOD

WASTE


ENVIRONMENTALIMPACT



implemented

BETTERGOVERNANCE








ENDDEFORESTATION




security

FAMILYPLANNING



people’s health

CITYPLANNING

NUTRITIONUNDER


By 2050 over


1-2million hectares


250

300

350

400


thousand tonnes)





SOURCES

0

200

400

600

1800 1850 1900 1950 2000

1950 2000 1950 2000 1950 2000

1800 1850 1900 1950 2000 1800 1850 1900 1950 2000

1800 1850 1900 1950 2000 1800 1850 1900 1950 20000

100

200

1800 1850 1900 1950 2000



of CO2 (ppm)


at birth (years)


poverty (%)


20M

10M

0

60

80

40

6

7

8

9



0

1

2

3

4



OCEAN ACIDIFICATION

WATER USE





WATER DEMAND2

2000 2050


THE HEALTH OF HUMAN


SYSTEMS ON WHICH

IT DEPENDS

PLANETARY HEALTH



0

50

100

ENERGY USE

FERTILISER USE

10

20

30

40

0



POPULATION

2050




WATERUSE


water stress



BIODIVERSITYLOSS


combined effects of

SOIL DEGRADATION

CLIMATECHANGE

c. 4.2 bn

1 bn

1 billion

3,500 km3

5,500 km3

2014

1800

7 billion

9.6 billion


1960 2014 2050


HEALTH




natural systems








by up to 50%

REDUCE FOOD

WASTE


ENVIRONMENTALIMPACT



implemented

BETTERGOVERNANCE








ENDDEFORESTATION




security

FAMILYPLANNING



people’s health

CITYPLANNING

NUTRITIONUNDER


By 2050 over


1-2million hectares


250

300

350

400


thousand tonnes)





SOURCES

0

200

400

600

1800 1850 1900 1950 2000

1950 2000 1950 2000 1950 2000

1800 1850 1900 1950 2000 1800 1850 1900 1950 2000

1800 1850 1900 1950 2000 1800 1850 1900 1950 20000

100

200

1800 1850 1900 1950 2000



of CO2 (ppm)


at birth (years)


poverty (%)


20M

10M

0

60

80

40

6

7

8

9




�2

o p I N I e

MArek kuBIckI Falck Medycyna

Opieką zdrowotną jest objętych tylko 4% społeczeństwa: 3% opieką publicz-ną, 1% przez ubezpieczycieli prywat-nych. Liczba praktykujących lekarzy to zaledwie 40 000 osób. Dla porównania – w Polsce, w zależności od sposobu li-czenia, jest to około 80 000.

Brakuje szpitali, opieki w uboższych regionach, sprzętu, doświadczenia i wy-

ta u lekarza – 50 dolarów. Koszty badań, diagnostyki i leczenia są droższe w Ni-gerii niż w Polsce, a pensje lekarzy po-równywalne. Jednym słowem – niezwy-kle ciekawe miejsce, jeśli chodzi o mo-del opieki zdrowotnej.

Lekarz rodzinny na pierwszym miejscuPomimo sporej różnicy pomiędzy Polską a Nigerią, problem postawiony przed rzą-dem nigeryjskim – czyli jak poprawić ja-kość usług, objąć opieką wszystkich (lub najwięcej) obywateli, dotrzeć do najod-leglejszych zakątków kraju i jednocześ-nie kontrolować koszty – jest podobny. W przeciwieństwie do Polski, Nigeryj-czycy uważają, że bez wsparcia i inwe-stycji kapitału prywatnego (w tym z za-granicy) proces zmian w służbie zdrowia będzie trwał dużo dłużej.

kształcenia. Za nowoczesny uchodzi to-mograf 4-rzędowy, bądź rezonans z 0,2 Tesla. Jednocześnie jest to kraj otwarty na inwestorów, w którym minister zdro-wia nie widzi problemu w spotkaniu się z zagranicznym biznesmenem, a osoba zarządzająca w ministerstwie zdrowia POZ-ami może rozmawiać o formule współpracy w ramach PPP.

Kraj z częstymi przerwami w dosta-wach prądu, w którym pensja minimalna wynosi mniej niż 100 dolarów, a wizy-

Nigeria to jeden z najszybciej rozwijających się krajów w Afryce ze średnim wzro-stem PKB powyżej 6,8% w ostatnich latach. To również najludniejszy w Afryce na-ród, siódmy na świecie – według danych z 2012 r. żyje tam obecnie około 180 mln ludzi. Jednak system opieki zdrowotnej nie nadąża za rozwojem gospodarczym.

Foto

: des

igne

d by

free

pik.

com

Pocztówka z nigerii


o p I N I e

Zgodnie z deklaracjami przedstawi-cieli rządu i ministerstwa zdrowia, Nige-ryjczycy chcą postawić na rozwój POZ-ów w formule bardzo zbliżonej do roz-wiązań polskich. Lekarz rodzinny ma być bramą do dalszego leczenia. W ramach swojej praktyki powinien objąć opie-ką także matki i dzieci, a tylko w przy-padku konieczności odsyłać do szpitali. Nigeryjskie MZ wychodzi z założenia, że lekarz rodzinny wraz z położną po-winien zapewnić opiekę koordynowaną nad kobietą w ciąży. Założenia dotyczą-ce reformy opieki zdrowotnej, która ma na celu rozszerzenie opieki już w 2016 r. na 30% populacji (z obecnych 3%), opar-to na analizie systemów opieki zdrowot-nej w innych krajach. Te jednoznacznie pokazały, że szpital i opieka szpitalna są zdecydowanie droższą formą, a w przy-padku zdarzeń prostych (które w szpita-lu mogą zostać zlekceważone, bądź po-traktowane rutynowo) – nie dającą lep-szego efektu medycznego.

Po zapoznaniu się z analizami w Ni-gerii tym bardziej niezrozumiały staje się projekt, na który natrafiłem po powrocie do Polski, mówiący o tym, że: „kom-pleksowa opieka medyczna nad matką i dzieckiem w okresie ciąży, porodu oraz połogu – to główny cel programu opieki koordynowanej nad kobietą w ciąży fi-zjologicznej, który opracowano w NFZ (…). Jak wyjaśnił prezes Narodowe-

go Funduszu Zdrowia Tomasz Jędrzej-czyk, założeniem programu jest zapew-nienie przyszłym mamom pełnej, dostęp-nej, bezpiecznej opieki wysokiej jakości w czasie fizjologicznej ciąży, porodu i w pierwszych 6 tygodniach po urodze-niu dziecka. Nad bezpieczeństwem ko-biety i malucha czuwać ma zespół zło-żony z lekarza ginekologa, położnej oraz lekarzy ze szpitala. Zespół zapewni opie-kę od momentu potwierdzenia ciąży do zakończenia okresu połogu. Ciężarna bę-dzie mogła zgłosić się do programu na każdym etapie ciąży. Kobiety będą mo-gły wybrać, czy – w przypadku ciąży fi-zjologicznej – wiodącą osobą, która bę-dzie się nimi opiekować, będzie położna, czy lekarz ginekolog-położnik.”

Przeniesienie opieki nad kobietą w ciąży do szpitala, zamiast powiązania takiej opieki z położną środowiskową, lekarzem POZ i ginekologiem wydaję się ambitnym i kosztownym projektem, któ-ry jest sprzeczny z rozwiązaniami świa-towymi, i na który z dużym prawdopo-dobieństwem Polski nie stać. Dodatko-

wo, przy trendzie likwidacji porodówek w szpitalach powiatowych, będzie to program, z którego będą mogły korzy-stać głównie mieszkanki dużych miast, a tym samym nie zapewniający równe-go dostępu do świadczeń dla wszystkich mieszkańców. Zaskakujące jest to, że Mi-nisterstwo Zdrowia realizuje pilotaż pro-gramu jednocześnie wdrażając (wspólnie z Bankiem Światowym) projekt badaw-czo-rozwojowy nad modelami opieki koordynowanej opartymi na POZ, zgod-nie z niedawno podpisanym projektem: „Przygotowanie, przetestowanie i wdro-żenie do systemu opieki zdrowotnej or-ganizacji opieki koordynowanej (OOK) – Etap I Opracowanie modeli zintegro-wanej/koordynowanej opieki zdrowot-nej dla Polski.” Zgodnie z zapowiedzia-mi ministerstwa, „zasadniczym celem wdrożenia projektu jest poprawa jakości i efektywności opieki zdrowotnej w Pol-sce poprzez wprowadzenie takich stan-dardów organizacyjnych i medycznych, a także modelu finansowania świadczeń, które doprowadzą do integracji i koor-dynacji etapów profilaktyki, diagnosty-ki, leczenia i rehabilitacji, które są obec-nie zatomizowane. W projekcie plano-wane jest opracowanie minimum trzech modeli opieki koordynowanej, w któ-rych zasadniczą rolę będzie odgrywa-ła podstawowa opieka zdrowotna. Pro-jekt realizowany będzie przez Narodowy Fundusz Zdrowia do grudnia 2016 roku we współpracy z Bankiem Światowym. Ten zapewni najwyższej klasy specja-listów, posiadających doświadczenie w zakresie stosowanych rozwiązań zwią-zanych z opieką koordynowaną w Euro-pie i na świecie. Całkowita wartość pro-jektu to 6 mln zł.”

Zdrowie w NigeriiNa zdjęciu: Marek Kubicki (autor tekstu) – pierwszy z lewej, wraz z Ministrem Zdrowia Nigerii – w środku. Liczące 180 mln miesz-kańców państwo środkowo-zachodniej Afryki boryka się z wieloma problemami w kwestiach ochrony zdrowia. Opieką zdrowotną obję-tych jest jedynie 4% społeczeństwa, szpitale są w fatalnym stanie, brakuje sprzętu i kadr medycznych.

»�Nigeryjska�opieka�zdrowotna�jest�otwarta�na�dialog,�zmianę,�nowinki�techniczne�oraz�zarządczo-organizacyjne.�Tego�brakuje�w�Polsce.«


��

o p I N I e

Chirurgia jednego dnia i telemedycynaPodczas swojego pobytu w Lagos – mie-ście, które z przedmieściami liczy około 18 mln mieszkańców, czyli prawie po-łowę ludności Polski – zwiedziłem pięć szpitali. Tylko jeden z nich można było tak nazwać. Cztery pozostałe, ze wzglę-du na standardy (brudno, dywanowe wy-kładziny i firanki w pokojach pacjenta, stary sprzęt, sale operacyjne nie speł-niające wymogów sterylności), trudno było porównać z czymkolwiek w Pol-sce. Jednak w każdym kadra była otwar-ta na dialog, zmianę, poprawę i wprowa-dzanie nowinek technicznych i zarząd-czych. W jednym z nich wprost zapytano nas o możliwość „przywiezienia” zarzą-dzających szpitalami, aby pokazać, jak wdrożyć nowe standardy.

Minister Zdrowia oraz komisarz Sta-nu Lagos odpowiedzialny za zdrowie

mówili o konieczności skupienia się na POZ-ach, ale także na chirurgii jed-nego dnia, telemedycynie, zamknięciu nie spełniających wymagań starych jed-nostek i otwarciu nowych. Trudno mi ocenić, jak dużo było w tym deklaracji i pustych słów, a jak dużo realnych chę-ci. Jednak atmosfera zmiany, twórcze-go zapału i woli działania była ożyw-cza, zwłaszcza w porównaniu do dość skostniałej i opornej na zmiany struktu-rze opieki medycznej w Polsce.

Nigeria przypomina trochę Polskę lat 90-tych, gdzie wszystko było nowe, powstawały pierwsze prywatne firmy, sprowadzono nowy sprzęt i rozpoczę-ły się przekształcenia. Trochę szkoda, że po 25 latach ten duch gdzieś zaginął, zwłaszcza, że w porównaniu z Zacho-dem wciąż musimy bardzo dużo nadro-bić. O ile w niektórych dziedzinach za-późnienie cywilizacyjne udało się zniwe-

lować (np. kardiologia), o tyle w innych czas jakby się zatrzymał (np. opieka psy-chiatryczna).

Podsumowując swój krótki pobyt w Nigerii jestem przekonany, że ktoś, kto otworzy tam szpital, klinikę bądź centrum diagnostyczne i zdoła prze-brnąć przez zawiłe meandry nigeryjskiej biurokracji, zarobi olbrzymie pienią-dze i zostanie przyjęty przez rynek z ot-wartymi ramionami. Ktoś, kto pojedzie tam pomagać ludziom w odległych wio-skach albo będzie szkolił lekarzy – także spotka się z bardzo ciepłym przyjęciem. I choć z pewnością nie chciałbym być le-czony w jednym z nigeryjskich szpita-li, to jeżeli chodzi o podejście rządu do inwestorów oraz stosunek lekarzy i za-rządzających do nowych rozwiązań – to chętnie wymieniłbym to, co polskie, na to, co nigeryjskie.

Jak otrzymać książkę?Wystarczy napisać do nas e-mail na adres [email protected] z krótkim uzasadnieniem, dlaczego chcielibyście Państwo otrzymać wybrany prezent. Te najbardziej przekonujące nagrodzimy. Na e-maile czekamy w terminie do 7 lutego 2016 r.

„Przysłanie korespondencji e-mail stanowi zgodę na przetwarzanie danych osobowych zawartych w korespondencji do celów związanych z rozstrzygnięciem konkursu i przez czas jego trwania. Administrator Danych Osobowych, to jest KAMSOFT S.A. (wydawca miesięcznika OSOZ) z siedzibą w Katowicach przy ul. 1 Maja 133, wpisana przez Sąd Rejonowy Katowice – Wschód w Ka-towicach Wydział VIII Gospodarczy KRS do Rejestru Przedsiębiorców pod nr KRS 0000345075 informuje, iż przesłanie danych osobowych jest fakultatywne, dane wykorzystane zostaną wyłącz-nie na potrzeby rozstrzygnięcia konkursu, po zakończeniu konkursu dane zostanę usunięte. Przez czas trwania konkursu osobie, której dane dotyczą przysługuje uprawnienie do dostępu do treści przekazanych w korespondencji e-mail danych oraz ich poprawienia”.

o d r e d a k c j i

PREZENTY DLA CZYTELNIKÓW

3 szt. 2 szt.Prawne oraz zarządcze aspektyprowadzenie dokumentacji medycznej.red. nauk. Marcin Śliwka

zdrowy apetyt. Przewodnik po żywieniu od niemowlaka do nastolatka.Anna Jelonek | dorota Frontczak

3 szt. Jak stworzyć gabinet doskonały?zbigniew kowalski


o p I N I e


��

S T a T y S T y k I I p R o g N o Z ymoNI ToR Z jaw ISk ep IdemIolo gIc Z N yc h

Monitor zjawisk epidemiologicznych. koszty leczenia.

PAŹDZIERNIK LISTOPAD

70 223 zł 63 773 zł

-6 450 zł

* wszystkie dane w przeliczeniu na 1000 mieszkańców

OGÓŁEM GRYPA I PRZEZIĘBIENIE ALERGIA

zMiAnA MieSiĘCznA W LiSTOPAdzie W OdnieSieniu dO PAździernikA

TREND ROCZNY PORÓWNANIE ROKU 2015 (PROGNOZA) I 2014

LISTOPAD WOJeWÓdzTWA O nAJniŻSzyCH i nAJWyŻSzyCH kOSzTACH

Opolskie 52 596 złŚwiętokrzyskie 55 387 złPodkarpackie 57 715 zł

Opolskie 2 965 złŚwiętokrzyskie 3 016 zł Warmińsko-Mazurskie 3 253 zł

Opolskie 656 złKujawsko-Pomorskie 737 złŚwiętokrzyskie 902 zł

Dolnośląskie 70 911 złPodlaskie 71 710 złMazowieckie 79 157 zł

Dolnośląskie 4 347 złPodkarpackie 4 836 złMazowieckie 4 849 zł

Pomorskie 1 247 złMazowieckie 1 355 złPodkarpackie 2 106 zł

PROGNOZA 2015 WOJeWÓdzTWA O nAJniŻSzyCH i nAJWyŻSzyCH kOSzTACH

Opolskie 625 378 złKujawko-Pomorskie 675 120 złŚwiętokrzyskie 687 906 zł

Świętokrzyskie 30 360 złOpolskie 33 163 złWarmińsko-Mazurskie 33 478 zł

Opolskie 11 016 złKujawko-Pomorskie 12 066 złWarmińsko-Mazurskie 12 298 zł

Podlaskie 846 966 złDolnośląskie 883 742 złMazowieckie 936 434 zł

Podkarpackie 44 757 złDolnośląskie 46 893 złMazowieckie 51 978 zł

Dolnośląskie 18 901 złMazowieckie 21 338 złPodkarpackie 22 368 zł

LISTOPAD WOJEWÓDZTWA Z NAJMOCNIEJSZYMI SPADKAMI I WZROSTAMI KOSZTÓW

Dolnośląskie –7 576 złWarmińsko-Mazurskie –7 166 złPomorskie –7 104 zł

Małopolskie –874 złMazowieckie –861 złPomorskie –839 zł

Podkarpackie –192 złMazowieckie –165 złPomorskie –157 zł

Brak wzrostów kosztów Brak wzrostów kosztów Brak wzrostów kosztów

ZESTAWIENIE KOSZTY W LISTOPADZIE W OSTATNICH LATACH

201020102010 2011 2012 2013 2014 2015 2011 2012 2013 2014 2015 2011 2012 2013 2014 2015

-9,2%


4 571 zł 3 909 zł

+662 zł -14,5%


1 296 zł 1 223 zł

-73 zł -5,6%

2014 2015

740 305 zł 778 250 zł

+37 945 zł 5,1%

2014 2015

35 003 zł 41 097 zł

+6 093 zł 17,4%

2014 2015

18 380 zł 17 612 zł

-768 zł -4,4%



»�Przed�grudniowym�wzrostem,�w�listopadzie�spadają�koszty�leczenia.«

dane bieżące prognoza

kosz

ty, t

ys. z

ł

Ogólne koszty leczenia (zakup środków farmaceutycznych) przypadające na 1000 mieszkańców

STyCzeń LUTY MARZEC

k WieCień MAJ CZERWIEC

LIPIEC SierPień WrzeSień

PAździernik LISTOPAD grudzień prognoza


��



kosz

ty, t

ys. z

ł

Koszty grypy i przeziębienia przypadające na 1000 mieszkańców

»��oszty�grypy��i�przeziębienia�utrzymują�się�na�wysokim�poziomie.«








kosz

ty, t

ys. z

ł

Koszty alergii przypadające na 1000 mieszkańców

»��oszty�alergii�lekko��spadają�i�nadal�są��stosunkowo�niskie.«






�0

S T a T y S T y k I I p R o g N o Z yS T Ruk T uR a dy S T Ry buc j I l eków

Struktura dystrybucji leków

AnetA sZcZyPek Zakład Analiz statystycznych, kAMsOFt s.A.

W listopadzie 2015 roku obrót w staty-stycznej aptece wyniósł 168 tys. zł. To o 17,5 tys. zł mniej (spadek o 9,4%) niż w październiku 2015 roku oraz o 2 tys. zł więcej (wzrost o 1,2%) niż w listopadzie 2014 roku. Wartość całego rynku farma-ceutycznego również zanotowała spadek w stosunku do ubiegłego miesiąca (o po-nad 9%) i osiągnęła poziom 2,45 mld zł. Udział refundacji w całkowitym obrocie wyniósł 26%.

Sprzedaż leków w podstawowych ka-tegoriach wyglądała następująco. 60,55% całkowitej wartości sprzedaży staty-stycznej apteki stanowiły leki na recep-ty, a 22,07% leki OTC. Wartość sprzeda-ży odręcznej wyniosła 66,7 tys. zł (spa-dek w stosunku do października o 11%,

tj. o 8,3 tys. zł), wartość sprzedaży le-ków wydawanych na recepty pełnopłat-ne – 36,9 tys. zł (spadek o 7,8%, tj. o 3,1 tys. zł), a leków refundowanych – 63,1 tys. zł (spadek o 8,3%, tj. o 5,7 tys. zł).

Od początku roku wartość sprzedaży odręcznej w statystycznej aptece wynio-sła 738,9 tys. zł, sprzedaży leków na re-cepty refundowane – 705,3 tys. zł, a le-ków na recepty pełnopłatne – 415,2 tys. zł. W porównaniu z analogicznym okre-sem ubiegłego roku, jedynie na sprzeda-ży odręcznej zanotowano spadek o 1,4% (o 10,7 tys. zł), natomiast dla sprzedaży leków RX – wzrost wartości sprzedaży odpowiednio o 2% (o 8,0 tys. zł) dla le-ków wydawanych na recepty pełnopłat-ne oraz o 3,9% (26,2 tys. zł) dla leków refundowanych.

W listopadzie dniem roboczym o naj-większym średnim obrocie aptecznym

był piątek (7 692 zł), z kolei dniem o naj-mniejszym średnim obrocie okazała się środa (5 330 zł). Tak niski średni obrót wypracowany w środy wynikał z tego, że właśnie w tym dniu wypadł 11 listo-pada, czyli dzień wolny od pracy. Śred-ni obrót apteczny w pozostałych dniach tygodnia wyniósł kolejno: wtorek – 7 594 zł, czwartek – 7 414 zł, poniedzia-łek – 7 054 zł, sobota – 4 124 zł, niedzie-la – 823 zł. Na tle pozostałych dni listo-pada pozytywnie wyróżnił się 10 dzień miesiąca. Średni obrót apteczny wyniósł tego dnia 9 053 zł i był o 706 zł więk-szy od obrotu osiągniętego 13 listopa-da, który był drugim dniem pod wzglę-dem wielkości obrotu w statystycznej aptece.

Zmniejszony w stosunku do ubiegłe-go miesiąca obrót w statystycznej ap-tece przekłada się na spadki średniej

LiSTOPAd | WArTOŚCi STATySTyCzne i Trendy W STOSunku dO PAździernikA

„Po grudniu charakteryzującym się wysokim średnim obrotem aptecznym, w kolejnych dwóch mie-siącach wystąpi spadek obrotu w statystycznej aptece, a co za tym idzie – zmniejszenie wartości cał-kowitego obrotu rynku farmaceutycznego. W lutym 2016 roku liczba pacjentów w statystycznej ap-tece nie przekroczy 3 200 osób.”

CENA OPAKOWANIA LEKU

17,32 zł+0,25%

MArŻA APTeCznA

25,29%-0,40%

OBRÓT W APTECE

168,0 tys. zł-17,5 tys. zł

LICZBA PACJENTÓW

3390-420

SPrzedAŻ nA PACJenTA

49,56 zł+0,87 zł

POziOM reFundACJi

26,0%+0,17%

SPrzedAŻ WedŁug STATUSU LEKU

PROGNOZA NA

LUTY

RX 60,55%

OTC 22,07%SUPLEMENTY 9,18%

INNE 8,21%

VII VIII IX X XI VII VIII IX X XI VII VIII IX X XI VII VIII IX X XI



wartości sprzedaży we wszystkich gru-pach terapeutycznych. Największy spa-dek (o 20,67%, tj. 995 zł), zanotowały leki onkologiczne i immunomodulacyj-ne, następnie leki na układ oddechowy (o 13,43%, tj. o 3 070 zł), leki na cen-tralny układ nerwowy (o 13,02%, tj. o 2 914 zł) oraz leki przeciwzakaźne (o 13,01%, tj. o 1 183 zł).

Udział poszczególnych grup terapeu-tycznych w obrocie statystycznej apteki wyglądał następująco: 18,17% całkowi-tego obrotu statystycznej apteki stanowiła wartość sprzedaży leków na przewód po-karmowy i metabolizm, 14,08% – leków na układ sercowo naczyniowy, 11,78% – leków na układ oddechowy, 11,59% – leków na centralny układ nerwowy oraz 10,86% – leków z grupy varia.

W listopadzie 2015 roku średnia mar-ża apteczna wyniosła 25,29% i była o 0,40 p.p. mniejsza niż w październi-ku 2015 roku oraz o 0,68 p.p. mniejsza niż w listopadzie 2014 roku. Na uwa-gę zasługuje fakt, że jest to najniższa marża od początku roku. Średnia mar-ża apteczna dla leków refundowanych kształtowała się na poziomie 18,15%, dla leków wydawanych na recepty peł-nopłatne – 25,94%, a dla sprzedaży od-ręcznej – 30,22%. Największą zmianę marży w porównaniu z październikiem zaobserwowano dla sprzedaży produk-tów OTC – spadek o 0,74 p.p., następnie dla leków na recepty pełnopłatne – spa-dek o 0,53 p.p. Natomiast dla leków na recepty refundowane średnia marża ap-teczna wzrosła o 0,39 p.p.

Zdecydowanie większe zmiany mar-ży obserwujemy porównując okres od początku roku do listopada 2015 do ana-logicznego okresu roku 2014 oraz 2013. Średnia marża apteczna we wskaza-nym okresie wyniosła 25,84% (o 1,04 p.p. mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku oraz o 1,71 p.p. mniej niż w analogicznym okresie 2013 roku), dla leków refundowanych – 17,87% (o 0,86 p.p. mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku oraz o 0,38 p.p. mniej niż w analogicznym okresie 2013 roku), dla leków pełnopłatnych – 27,48% (o 1,93 p.p. mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku oraz o 4,41 p.p. niż w analogicznym okresie 2013 roku), a dla leków OTC – 31,15% (o 2,54 p.p. mniej niż w analogicznym okresie ubie-głego roku oraz o 4,95 p.p. niż w analo-gicznym okresie 2013 roku).

W listopadzie średnia cena za opako-wanie leku wyniosła 17,32 zł i była o 25 groszy większa niż w październiku 2015

Rys. 1. Wielkość obrotu statystycznej apteki w poszczególnych dniach listopada (porównanie do ubiegłego roku)

Rys. 2. Wielkość obrotu statystycznej apteki w poszczególnych dniach listopada – podział na dni tygodnia (porównanie do ubiegłego roku)

listopad 2015 listopad 2014


Rys. 3. Podział sprzedaży aptecznej na kategorie – % wartości sprzedaży

11,59% centralny układ nerwowy

3,12% dermatologia

1,06%endokrynologia -- hormony,bez horm. płciowych

4,68% krew i układ krwiotwórczy

2,27%leki onkologicznei immunomodulacyjne

0,27%leki przeciwpasożytnicze,owadobójcze i repelenty

4,71% leki przeciwzakaźne

2,53% narządy zmysłów

18,17% przewód pokarm. i metabolizmukład mięśniowo-szkieletowy 5,8%

układ moczowo-płciowyi hormony płciowe

4,72%

układoddechowy

11,78%

układ sercowo--naczyniowy

14,08%

varia 10,86% 4,36% nieokreślona


�2


Rys. 4. Poziom marży aptecznej (%) w latach 2006–2015

Rys. 5. Podział średniej ceny leku (w zł) na zapłatę pacjenta i dopłatę refundacyjną w latach 2014–2015

Rys. 6. Podział średniej ceny pozycji sprzedanej na receptę refundowaną (w zł), na zapłatę pacjenta i dopłatę refundacyjną w latach 2014–2015

Rys. 7. Liczba pacjentów w statystycznej aptece w ciągu miesiąca w latach 2006–2015

zapłata pacjenta refundacja

zapłata pacjenta refundacja



roku. Wzrost średniej ceny leków nastą-pił przy jednoczesnym spadku średniej marży aptecznej. Statystyczny pacjent za-płacił za opakowanie leku 12,82 zł, a po-zostałą część, czyli 4,50 zł, dopłacił re-fundator.

Podobnie jak w ubiegłych latach, po wzmożonym ruchu aptecznym w paź-dzierniku, w listopadzie statystyczną ap-tekę odwiedziło mniej pacjentów – do-kładnie 3 390 klientów, czyli o 420 osób mniej niż w październiku 2015 roku. Dniem o największej liczbie klientów był 10 listopada (169 osób), natomiast dniem roboczym o najmniejszej liczbie klien-tów – 18 listopada (129 osób). Rozrzut pomiędzy tymi wartościami wyniósł 40 osób. Analizując natężenie ruchu w ap-tekach w podziale na tygodnie zauważy-my, że tygodniem zdecydowanie odstają-cym od pozostałych był 8 – 14 listopada (767 osób). Wpływ na to miał dodatko-wy dzień wolny od pracy (11 listopada). W pozostałych pełnych tygodniach listo-pada liczba pacjentów wahała się pomię-dzy 810 a 818 osobami. Najwięcej klien-tów odwiedzało statystyczną aptekę po-między godziną 11.00 a 12.00.

W listopadzie wartość sprzedaży na pacjenta wyniosła 49,56 zł, czyli o 87 groszy więcej niż w ubiegłym miesiącu oraz o 44 grosze mniej niż w listopadzie 2014 roku. Z kwoty tej 36,69 zł zapła-cił pacjent, a 12,87 zł dopłacił refundator. Wartość sprzedaży na pacjenta w pod-stawowych kategoriach sprzedażowych kształtowała się na poziomie 88,86 zł dla leków refundowanych (z czego 60,52 zł dopłacił refundator), 47,36 zł dla leków na recepty pełnopłatne oraz 24,01 zł dla sprzedaży odręcznej.

Analizując okres od stycznia do li-stopada 2015 roku, statystyczny pacjent podczas jednej wizyty w aptece zaku-pił produkty o łącznej wartości 49,52 zł. Była to kwota o 93 grosze większa niż w analogicznym okresie 2014 roku. Śred-nia wartość sprzedaży na pacjenta leków refundowanych wyniosła w tym okresie 88,17 zł, leków na recepty pełnopłatne – 47,50 zł, a produktów OTC – 23,97 zł.

Rys. 8. Liczba pacjentów w statystycznej aptece w rozbiciu na przedziały godzinowe w dniu po-wszednim w listopadzie

Rys. 9. Liczba pacjentów w statystycznej aptece w poszczególnych dniach listopada (porównanie do ubiegłego roku)

Rys. 10. Liczba pacjentów w statystycznej aptece w poszczególnych tygodniach listopada (porównanie do ubiegłego roku)

Tab. 1. Sprzedaż produktów w statystycznej aptece wg. statusu produktu

Wg. statusu leku w bazie BLOZWartość sprzedaży w statystycznej aptece (PLN) Udział w całkowitej wartości sprzedaży aptecznej

listopad 2015 listopad 2014 listopad 2015 listopad 2014

Lek - RX 101 718 100 963 60,55% 60,82%

Lek - OTC 37 073 36 068 22,07% 21,73%

Suplement diety lub dietetyczny środek spożywczy 15 422 15 006 9,18% 9,04%

Pozostałe 13 788 13 964 8,21% 8,41%




��


Rys. 11. Prognoza miesięcznych obrotów statystycznej apteki

wartości w cenach detalicznych brutto

Obrót 2015: 2 065 tys. zł

Zmiana: wzrost 1–2%

prognoza obrotu realizacja obrotu

I 2015 II 2015 III 2015 IV 2015 V 2015 VI 2015 VII 2015 VIII 2015 IX 2015 X 2015 XI 2015 XII 2015

Tysi

ące

zł

realizacja (poprzedni rok)

150

160

170

180

190

200

Tab. 2. Opis stanu statystycznej apteki w formie skróconego biuletynu informacyjnego za listopad 2015

listopad 2015

zmiana w stosunku do (%) zmiana w stosunku do (liczbowo)

października 2015

stycznia 2015

listopada 2014

października 2015

stycznia 2015

listopada 2014

obrót całkowity (w tys. zł)

statystyczna apteka 168,0 -9,4% -5,9% 1,2% -17,5 -10,5 2,0

cały rynek apteczny 2 450 112 -9,2% -4,2% 3,7% -247 800,0 -107 436,0 88 264,0

recepty refundowane (w tys. zł)


cały rynek apteczny 920 071 -8,0% 0,7% 4,6% -80 349,8 6 686,1 40 137,9

recepty pełnopłatne (w tys. zł)


cały rynek apteczny 538 689 -7,5% -1,2% 5,6% -43 914,3 -6 591,5 28 458,9

sprzedaż odręczna (w tys. zł)

statystyczna apteka 66,7 -11,0% -11,0% -0,4% -8,3 -8,2 -0,3


wartość refundacji (w tys. zł)

statystyczna apteka 43,6 -8,8% -4,3% -0,9% -4,2 -2,0 -0,4


udział refundacji 0,0

w całkowitym obrocie 26,0% 0,7% 1,7% -2,1% 0,0 0,0 0,0

w sprzedaży refundowanej 68,1% -0,2% -2,8% -2,8% 0,0 0,0 0,0

średnia cena opakowania

ogółem 17,32 zł 1,5% 4,1% 3,9% 0,2 0,68 0,6

dla leków z list refundacyjnych 27,39 zł -1,2% 1,3% 1,2% -0,3 0,35 0,3

dla leków z recept pełnopłatnych 22,56 zł 0,1% 2,9% 2,9% 0,0 0,64 0,6

dla produktów bez recepty (OTC) 11,85 zł 1,8% 2,1% 4,4% 0,2 0,24 0,5

Liczba pacjentów w aptece 3 390 -11,0% 5,3% 2,1% -420,0 170,0 70,0

Liczba pacjentów w aptece (recepty refundowane) 710 -9,0% 0,0% -2,7% -70,0 0,0 -20,0

Liczba pacjentów w aptece (recepty pełnopłatne) 780 -8,2% 1,3% -1,3% -70,0 10,0 -10,0

Liczba pacjentów w aptece (sprzedaż odręczna) 2 780 -11,5% 4,9% 3,3% -360,0 130,0 90,0

Średnia marża apteczna

ogółem 25,29% -1,6% -3,3% -2,6% 0,0 0,0 0,0

dla leków z list refundacyjnych 18,15% 2,2% 4,0% 2,4% 0,0 0,0 0,0

dla leków na recepty pełnopłatne 25,94% -2,0% -5,4% -5,9% 0,0 0,0 0,0

dla sprzedaży odręcznej 30,22% -2,4% -4,9% -5,2% 0,0 0,0 0,0

Wartość sprzedaży na pacjenta 49,56 zł 1,8% -10,6% -0,9% 0,9 -5,9 -0,4

Wartość zapłaty przez pacjenta 36,69 zł 1,5% -11,1% -0,1% 0,6 -4,6 0,0

Wartość dopłaty refundatora 12,87 zł 2,5% -9,1% -3,0% 0,3 -1,3 -0,4

Wartość sprzedaży na pacjenta (recepty refundowane) 88,86 zł 0,8% -1,0% 4,9% 0,7 -0,9 4,1

Wartość zapłaty przez pacjenta (recepty refundowane) 28,33 zł 1,2% 5,3% 11,7% 0,3 1,4 3,0

Wartość dopłaty refundatora (recepty refundowane) 60,52 zł 0,6% -3,8% 1,9% 0,3 -2,4 1,2

Wartość sprzedaży na pacjenta (recepty pełnopłatne) 47,36 zł 0,5% -4,2% 4,3% 0,2 -2,1 2,0

Wartość sprzedaży na pacjenta (sprzedaż odręczna) 24,01 zł 0,5% -15,1% -3,6% 0,1 -4,3 -0,9



realizacja refundacji (rok 2014)

I 2015 II 2015 III 2015 IV 2015 V 2015 VI 2015 VII 2015 VIII 2015 IX 2015 X 2015 XI 2015 XII 2015

prognoza obrotu realizacja obrotu (rok 2014)realizacja obrotu

prognoza refundacjirealizacja refundacji

Mili

ony

zł

0

500

1 000

1 500

2 000

2 500

3 000

Rys. 12. Prognoza miesięcznej wartości obrotu w kraju (ceny detaliczne brutto)

Obrót 2015: 30,0 mld zł

refundacja: 8,0 mld zł

Zmiana obrotu: wzrost 4 do 5% (w stosunku do roku 2014)

Zmiana refundacji: wzrost 3 do 4% (w stosunku do roku 2014)

Prognoza sprzedaży rocznej w oparciu o dane do listopada 2015 Dane narastające od początku roku

2015

zmiana w stosunku do (%)

zmiana w stosunku do (liczbowo) 2015

zmiana w stosunku do (%)

zmiana w stosunku do (liczbowo)

2014 2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013

2 065,0 1,1% 1,3% 22,5 26,5 1 875,0 1,3% 1,2% 24,5 21,5

29 872 100,9 4,8% 7,6% 1 373 313,4 2 113 806,4 27 094 978,0 5,2% 7,4% 1 337 566,5 1 868 408,5

768,1 2,4% 3,2% 18,2 23,6 705,3 3,9% 4,1% 26,2 27,5

11 110 988,2 6,2% 9,6% 645 316,6 973 372,3 10 192 972,4 7,8% 10,5% 738 425,5 966 543,5

454,9 1,4% 0,6% 6,1 2,6 415,2 2,0% 0,4% 8,0 1,5

6 580 365,7 5,1% 6,9% 318 945,6 421 980,0 5 999 702,5 5,9% 6,6% 332 647,0 369 037,1

825,3 -0,3% -0,2% -2,7 -2,0 738,9 -1,4% -1,3% -10,7 -9,6

11 938 694,2 3,4% 6,0% 387 001,4 673 956,1 10 677 299,4 2,4% 4,8% 245 415,9 490 834,4

543,7 -0,1% 4,1% -0,4 21,4 494,0 0,1% 3,4% 0,7 16,2

7 865 295,1 3,6% 10,6% 273 119,9 752 203,4 7 138 413,6 3,9% 9,8% 270 613,7 634 743,6

26,3% -1,2% 2,8% 0,0 0,0 26,35% -1,2% 2,2% 0,0 0,0

69,6% -2,5% 0,7% 0,0 0,0 68,78% -3,6% -0,8% 0,0 0,0

16,95 zł 2,7% 2,7% 0,4 0,4 17,04 zł 3,5% 3,4% 0,6 0,6

27,46 zł 2,2% 1,1% 0,6 0,3 27,46 zł 2,5% 1,3% 0,7 0,4

22,31 zł 2,2% 1,7% 0,5 0,4 22,33 zł 2,2% 1,7% 0,5 0,4

11,51 zł 2,4% 3,0% 0,3 0,3 11,52 zł 2,9% 3,4% 0,3 0,4

41 609 -0,4% -4,8% -161,4 -2 081,4 37 860 -0,6% -4,9% -220,0 -1 940,0

8 826 -2,0% -3,4% -184,4 -314,4 8 000 -2,4% -4,2% -200,0 -350,0

9 625 -3,4% -6,7% -335,2 -695,2 8 740 -3,7% -7,4% -340,0 -700,0

33 877 0,4% -3,9% 127,1 -1 362,9 30 820 0,3% -3,9% 80,0 -1 250,0

25,94% -3,2% -5,9% 0,0 0,0 25,84% -3,9% -6,2% 0,0 0,0

17,89% -4,0% -2,1% 0,0 0,0 17,87% -4,6% -2,1% 0,0 0,0

27,64% -5,6% -13,2% 0,0 0,0 27,48% -6,6% -13,8% 0,0 0,0

31,52% -6,1% -12,7% 0,0 0,0 31,15% -7,6% -13,7% 0,0 0,0

49,63 zł 1,5% 6,4% 0,7 3,0 49,52 zł 1,9% 6,3% 0,9 3,0

36,56 zł 1,9% 5,4% 0,7 1,9 36,48 zł 2,3% 5,5% 0,8 1,9

13,07 zł 0,3% 9,3% 0,0 1,1 13,05 zł 0,7% 8,7% 0,1 1,0

87,03 zł 4,6% 6,9% 3,8 5,6 88,17 zł 6,5% 8,6% 5,4 7,0

26,50 zł 11,2% 5,1% 2,7 1,3 27,53 zł 16,2% 10,6% 3,8 2,6

60,53 zł 1,9% 7,6% 1,1 4,3 60,64 zł 2,6% 7,7% 1,5 4,3

47,26 zł 4,9% 7,8% 2,2 3,4 47,50 zł 5,9% 8,4% 2,7 3,7

24,36 zł -0,7% 3,8% -0,2 0,9 23,97 zł -1,7% 2,7% -0,4 0,6


��


Tab. 3. Średnia miesięczna sprzedaż statystycznej apteki w rozbiciu na rodzaje sprzedaży – dotyczy aktualnego miesiąca

rodzaj sprzedażytransakcje sprzedaż brutto Opłata pacjenta refundacja udział wart. % Opakowania Śr. cena Śr. cena

liczba % wartość % wartość % wartość % Pac. ref. liczba zł/opak. zł/trans.

1. u-r 786,53 9,85 36594,58 21,78 8476,63 6,82 28117,95 64,45 23,16 76,84 1081,92 33,82 46,53

2. u-30 589,70 7,39 17165,73 10,22 7540,05 6,06 9625,68 22,06 43,93 56,07 781,15 21,98 29,11

3. u-50 296,03 3,71 6683,69 3,98 3909,76 3,14 2773,93 6,36 58,50 41,50 336,11 19,89 22,58

4. u-BeZPłAtny 27,24 0,34 1169,91 0,70 89,48 0,07 1080,43 2,48 7,65 92,35 59,26 19,74 42,94

5. InwAlIdA wOjenny 19,03 0,24 704,46 0,42 25,31 0,02 679,15 1,56 3,59 96,41 26,17 26,92 37,01

6. InwAlIdA wOjskOwy 0,30 0,00 7,41 0,00 1,46 0,00 5,95 0,01 19,70 80,30 0,39 19,03 24,92

7. Zhk 11,41 0,14 264,09 0,16 49,68 0,04 214,41 0,49 18,81 81,19 14,76 17,89 23,14

8. AZ 0,00 0,00 0,06 0,00 0,00 0,00 0,05 0,00 3,59 96,41 0,00 11,32 12,16

9. nArkOtykI 2,43 0,03 497,80 0,30 62,37 0,05 435,43 1,00 12,53 87,47 3,84 129,59 204,56

10. ŚrOdkI POMOcnIcZe 11,20 0,14 1232,27 0,73 535,18 0,43 697,09 1,60 43,43 56,57 128,69 9,58 110,06

11. PelnOPłAtne 1383,53 17,33 36937,00 21,99 36937,00 29,70 0,00 0,00 100,00 0,00 1637,20 22,56 26,70

12. OdręcZnA 4855,58 60,82 66743,00 39,73 66743,00 53,66 0,00 0,00 100,00 0,00 5632,43 11,85 13,75

13. rAZeM 7983,01 100,00 168000,00 100,00 124369,93 100,00 43630,07 100,00 74,03 25,97 9701,93 17,32 21,04

Tab. 4. Średnia okresowa sprzedaż statystycznej apteki w rozbiciu na rodzaje sprzedaży – średnia narastająca od początku roku



1. u-r 803,18 9,81 37461,12 21,98 8418,01 6,71 29043,11 64,67 22,47 77,53 1098,62 34,10 46,64

2. u-30 594,43 7,26 17066,14 10,01 7416,32 5,91 9649,82 21,49 43,46 56,54 782,26 21,82 28,71

3. u-50 301,83 3,69 6844,29 4,02 4002,95 3,19 2841,34 6,33 58,49 41,51 343,50 19,93 22,68

4. u-BeZPłAtny 28,37 0,35 1207,55 0,71 64,77 0,05 1142,78 2,54 5,36 94,64 61,69 19,58 42,56

5. InwAlIdA wOjenny 22,03 0,27 796,77 0,47 12,01 0,01 784,76 1,75 1,51 98,49 30,19 26,39 36,17

6. InwAlIdA wOjskOwy 0,33 0,00 7,70 0,00 1,66 0,00 6,04 0,01 21,60 78,40 0,43 18,04 23,44

7. Zhk 11,59 0,14 262,73 0,15 47,90 0,04 214,83 0,48 18,23 81,77 14,83 17,72 22,67

8. AZ 0,00 0,00 0,05 0,00 0,00 0,00 0,05 0,00 1,39 98,61 0,00 13,12 14,21

9. nArkOtykI 2,41 0,03 476,18 0,28 54,82 0,04 421,35 0,94 11,51 88,49 3,78 126,13 197,45

10. ŚrOdkI POMOcnIcZe 12,21 0,15 1415,74 0,83 611,74 0,49 804,01 1,79 43,21 56,79 145,36 9,74 115,97

11. PelnOPłAtne 1433,09 17,51 37744,27 22,14 37744,27 30,06 0,00 0,00 100,00 0,00 1690,09 22,33 26,34

12. OdręcZnA 4975,84 60,79 67172,00 39,41 67172,00 53,50 0,00 0,00 100,00 0,00 5831,88 11,52 13,50

13. rAZeM 8185,31 100,00 170454,55 100,00 125546,45 100,00 44908,09 100,00 73,65 26,35 10002,61 17,04 20,82

Tab. 5. Średnia miesięczna sprzedaż statystycznej apteki w rozbiciu na grupy sprzedaży – dotyczy aktualnego miesiąca



1. recepty ref. całość 1733 21,70 63088 37,55 20116 16,17 42971 98,49 31,89 68,11 2304 27,39 36,41

2. recepty pełnopłatne 1384 17,33 36937 21,99 36937 29,70 0 0,00 100,00 0,00 1637 22,56 26,70

3. sprzedaż odręczna 4856 60,82 66743 39,73 66743 53,66 0 0,00 100,00 0,00 5632 11,85 13,75

4. Inne pozycje (wnioski) 11 0,14 1232 0,73 535 0,43 697 1,60 43,43 56,57 129 9,58 110,06

5. rAZeM 7983 100,00 168000 100,00 124370 100,00 43630 100,00 74,03 25,97 9702 17,32 21,04

Tab. 6. Średnia okresowa sprzedaż statystycznej apteki w rozbiciu na grupy sprzedaży – zestawienie narastające od początku roku



1. recepty ref. całość 1764,17 21,55 64122,53 37,62 20018,45 15,95 44104,09 98,21 31,22 68,78 2335,28 27,46 36,35

2. recepty pełnopłatne 1433,09 17,51 37744,27 22,14 37744,27 30,06 0,00 0,00 100,00 0,00 1690,09 22,33 26,34

3. sprzedaż odręczna 4975,84 60,79 67172,00 39,41 67172,00 53,50 0,00 0,00 100,00 0,00 5831,88 11,52 13,50

4. Inne pozycje (wnioski) 12,21 0,15 1415,74 0,83 611,74 0,49 804,01 1,79 43,21 56,79 145,36 9,74 115,97

5. rAZeM 8185,31 100,00 170454,55 100,00 125546,45 100,00 44908,09 100,00 73,65 26,35 10002,61 17,04 20,82

Tab. 7. Prognoza rocznej sprzedaży w statystycznej aptece w rozbiciu na grupy sprzedaży



1. recepty ref. całość 21113,41 21,16 768082,51 37,20 233876,24 15,37 534206,27 98,25 30,45 69,55 27967,84 27,46 36,38

2. recepty pełnopłatne 17291,38 17,33 454893,18 22,03 454893,18 29,90 0,00 0,00 100,00 0,00 20389,97 22,31 26,31

3. sprzedaż odręczna 61237,04 61,37 825285,32 39,97 825285,32 54,25 0,00 0,00 100,00 0,00 71718,59 11,51 13,48

4. Inne pozycje (wnioski) 145,49 0,15 16738,99 0,81 7232,77 0,48 9506,22 1,75 43,21 56,79 1718,81 9,74 115,05

5. rAZeM 99787,32 100,00 2065000,00 100,00 1521287,51 100,00 543712,49 100,00 73,67 26,33 121795,21 16,95 20,69

Tab. 8. Prognoza rocznej sprzedaży w rozbiciu na grupy sprzedaży z uwzględnieniem zmieniającej się w ciągu roku liczby aptek – cały rynek apteczny



1. recepty ref. całość 305407599 21,16 11110988157 37,20 3383232262 15,37 7727778963 98,25 30,45 69,55 404566705 27,46 36,38

2. recepty pełnopłatne 250132578 17,33 6580365703 22,03 6580443069 29,90 0 0,00 100,00 0,00 294955970 22,31 26,31

3. sprzedaż odręczna 885863687 61,37 11938694229 39,97 11938501835 54,25 0 0,00 100,00 0,00 1037491272 11,51 13,48

4. Inne pozycje (wnioski) 2104124 0,15 242052785 0,81 104628588 0,48 137516108 1,75 43,23 56,81 24854749 9,74 115,04

5. rAZeM 1443507988 100,00 29872100873 100,00 22006805754 100,00 7865295071 100,00 73,67 26,33 1761868696 16,95 20,69

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO

1. NAZWA WŁASNA PRODUKTU LECZNICZEGOSYROP PRAWOŚLAZOWY ALTE FORTE 6 CZ. KORZENIA PRAWOŚLAZU 2,36 g/5ml

2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY SUBSTANCJI CZYN-NYCH100 g syropu zawiera 36 g maceratu z 6 g korzenia prawo-ślazu lekarskiego (Althaeae radicis maceratio ( 6:36), eks-trahent – mieszanina wody i etanolu (47,9:1), substancja pomocnicza – kwas benzoesowy). Zawartość etanolu w preparacie nie więcej niż 1,0% (v/v).Substancje pomocnicze, patrz: pkt 6.1.

3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNASyrop

4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNEProdukt przeznaczony jest do tradycyjnego stosowania w wymienionych wskazaniach i jego skuteczność opiera się wyłącznie na długim okresie stosowania i doświadczeniu.4.1. Wskazania do stosowaniaTradycyjnie stosowany jako środek pomocniczy w objawach stanów zapalnych jamy ustnej i gardła: chrypka, kaszel, np. w przebiegu przeziębienia.Pomocniczo w podrażnieniach i stanach zapalnych błony śluzowej jamy ustnej i gardła.4.2. Dawkowanie i sposób podawaniaDzieci powyżej 3. roku życia do 6 roku życia 5 ml dawkę powtórzyć w zależności od nasilenia objawów podrażnienia (do 3 razy dziennie).Dzieci powyżej 6 roku życia 5 ml dawkę powtórzyć w zależ-ności od nasilenia objawów podrażnienia (do 5 razy dziennie).Młodzież od 13 roku życia i dorośli 10 ml dawkę powtó-rzyć w zależności od nasilenia objawów podrażnienia (do 6 razy dziennie).4.3. PrzeciwwskazaniaNadwrażliwość na składniki preparatu, w tym na kwas benzoesowy.4.4. Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowaniaZe względu na zawartość kwasu benzoesowego zaleca się zachowanie ostrożności u chorych z astmą.Produkt zawiera sacharozę w związku z tym należy go ostrożnie stosować u chorych na cukrzycę. 5 ml syropu za-wiera 4,2 g sacharozy, 10 ml syropu zawiera 8,4 g sacha-rozy. Pacjenci z rzadkimi dziedzicznymi zaburzeniami zwią-zanymi z nietolerancją fruktozy, zespołem złego wchłaniania glukozy, galaktozy lub niedoborem sacharazy, izomaltazy nie powinni przyjmować produktu leczniczego. Brak danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania u dzieci.4.5. Interakcje z innymi lekami i inne rodzaje interakcjiNie znane.4.6. Ciąża lub laktacjaKategoria C wariant B. Nie wiadomo, czy lek może powo-dować zagrożenie płodu u zwierząt, ponieważ nie prze-prowadzono odpowiednich badań. Brak danych odnośnie bezpieczeństwa stosowania u kobiet ciężarnych i karmią-cych piersią.4.7. Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów mecha-nicznych i obsługiwania urządzeń mechanicznych w ruchuBrak danych.4.8. Działania niepożądaneU osób szczególnie wrażliwych na kwas benzoesowy może wystąpić pobudzone wydzielanie śliny i podrażnienie żołądka.4.9. PrzedawkowanieNie są znane objawy przedawkowania. W przypadku stoso-wania preparatów zawierających śluz przez dłuższy okres czasu (ponad 3 tygodnie) lub jego nadużywaniu istnieje ry-zyko zmniejszonego wchłaniania witamin, soli mineralnych lub innych związków z przewodu pokarmowego.

5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE5.1 Właściwości farmakodynamicznePreparat zawiera wodny macerat korzenia prawoślazu lekarskiego. Macerat zawiera jako główne składniki śluzy o charakterze kwaśnym. Preparat działa osłaniająco na błonę śluzową jamy ustnej i gardła, łagodzi stany zapalne i podrażnienia.Śluz prawoślazu tworzy roztwory koloidalne, które pokrywa-ją błony śluzowe cienką warstwą i działają na nie ochron-nie. Ponadto śluz, działa osłaniająco na zmienioną zapalnie, przekrwioną rozpulchnioną błonę śluzową gardła oraz zmniejsza podrażnienie receptorów kaszlu i częstotliwość odruchu kaszlowego. 5.2. Właściwości farmakokinetyczneBrak danych.5.3. Przedkliniczne dane o bezpieczeństwieNie prowadzono badań dla produktu leczniczego.

6. DANE FARMACEUTYCZNE6.1. Wykaz substancji pomocniczychsacharoza, kwas benzoesowy.6.2. NiezgodnościFizyczne: Nie zaobserwowanoChemiczne: Nie zaobserwowano.6.3. Okres trwałości3 lata.6.4. Specjalne środki ostrożności przy przechowywaniuPrzechowywać w zamkniętym opakowaniu w temperaturze nie wyższej niż 25oC. Chronić od światła. Przechowywać w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci.6.5. Rodzaj i zawartość pojemnikaButelka ze szkła barwnego z zakrętką aluminiową z miarką z polipropylenu w kartoniku.Butelka z brązowego politereftalanu etylenu z zakrętką polietylenową lub aluminiową z miarką z polipropylenu w kartoniku.Wielkość opakowania: 125 g.6.6. Instrukcja dotycząca użytkowania lekuPreparat stosuje się doustnie. Sposób użycia w punkcie 4.2.

7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLE-NIE NA DOPUSZCZENIE DO OBROTUGrzegorz Nowakowski Przedsiębiorstwo Produkcji Farma-ceutycznej „GEMI”ul. Mickiewicza 3605-480 Karczewtel. (+48 022) 780 83 05 w. 70e-mail: [email protected]

8. NUMER POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTUPozwolenie nr 8148

9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DO-PUSZCZENIE DO OBROTU/ DATA PRZEDŁUŻENIA PO-ZWOLENIA15.06.200001.06.200617.12.2008

10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEK-STU CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO

1. NAZWA WŁASNA PRODUKTU LECZNICZEGORUBITAL FORTE1,73 g/5ml

2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY SUBSTANCJI CZYNNYCH100 g syropu zawiera 26,6 g wodnego maceratu z 9 g korzenia prawoślazu lekarskiego (Althaeae radicis ma-ceratio 9:40)Ekstrahent – mieszanina wody i etanolu z dodatkiem benzoesanu sodu (46,7:1:0,3).Produkt zawiera nie więcej niż 0,5 % (v/v) etanolu.Substancje pomocnicze, patrz: pkt 6.1.

3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNASyrop

4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNEProdukt przeznaczony jest do tradycyjnego stosowania w wymienionych wskazaniach i jego skuteczność opiera się wyłącznie na długim okresie stosowania i doświad-czeniu.4.1. Wskazania do stosowaniaTradycyjnie stosowany jako środek pomocniczy w kasz-lu w przebiegu stanów zapalnych jamy ustnej i gardła: chrypka, kaszel, np. w przebiegu przeziębieniaPomocniczo w podrażnieniach błony śluzowej jamy ustnej i gardła.4.2. Dawkowanie i sposób podawaniaDzieci powyżej 3 roku życia do 6 roku życia 10 ml dawkę powtórzyć w zależności od nasilenia objawów podraż-nienia do 3 razy dziennie.Dzieci powyżej 6 roku życia 10 ml dawkę powtórzyć w zależności od nasilenia objawów podrażnienia do 3 razy dziennie.Młodzież od 13 roku życia i dorośli 10 ml dawkę powtó-rzyć w zależności od nasilenia objawów podrażnienia do kilku razy dziennie (3-4 razy).4.3. PrzeciwwskazaniaNadwrażliwość na składniki preparatu, w tym na ben-zoesan sodu.4.4. Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowaniaZe względu na zawartość benzoesanu sodu nie zaleca się stosowania u chorych z astmą oskrzelową.Produkt zawiera sacharozę w związku z tym należy go ostrożnie stosować u chorych na cukrzycę. 10 ml syropu zawiera 7,8 g sacharozy. Pacjenci z rzadkimi dziedzicz-nymi zaburzeniami związanymi z nietolerancją fruktozy, zespołem złego wchłaniania glukozy, galaktozy lub nie-doborem sacharazy, izomaltazy nie powinni przyjmować produktu leczniczego.4.5. Interakcje z innymi lekami i inne rodzaje interakcjiWchłanianie leków przyjmowanych jednocześnie może zostać zaburzone. Z tego względu produkt nie powinien być podawany na ½ - 1 godziny przed i po stosowaniu innych leków.4.6. Ciąża lub laktacjaBrak wystarczających danych dotyczących bezpieczeń-stwa, dlatego nie zaleca się stosowania produktu u ko-biet ciężarnych i karmiących piersią.4.7. Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów me-chanicznych i obsługiwania urządzeń mechanicznych w ruchuBrak danych.4.8. Działania niepożądaneU osób wrażliwych na benzoesan sodu może wystąpić pobudzone wydzielanie śliny i podrażnienie żołądka. 4.9. PrzedawkowanieNie są znane objawy przedawkowania. W przypadku stosowania preparatów zawierających śluzy roślinne

przez dłuższy okres czasu (ponad 3 tygodnie) lub jego nadużywaniu istnieje ryzyko zmniejszonego wchłaniania witamin, soli mineralnych lub innych związków z prze-wodu pokarmowego.

5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE5.1 Właściwości farmakodynamicznePreparat zawiera wodny macerat z 9 g korzenia pra-woślazu lekarskiego. Macerat zawiera jako główne składniki śluzy o charakterze kwaśnym. Preparat działa osłaniająco na błonę śluzową jamy ustnej i gardła, łago-dzi stany zapalne i podrażnienia.5.2. Właściwości farmakokinetyczneBrak danych.5.3. Przedkliniczne dane o bezpieczeństwieBrak danych.

6. DANE FARMACEUTYCZNE6.1. Wykaz substancji pomocniczychSacharozaSodu benzoesanSyrop malinowyskład:Sok z malinSacharoza.6.2. NiezgodnościFizyczne: Nie zaobserwowanoChemiczne: Nie zaobserwowano.6.3. Okres ważności3 lata.6.4. Specjalne środki ostrożności przy przechowywaniuPrzechowywać w zamkniętym opakowaniu w tempera-turze nie wyższej niż 25oC. Chronić od światła.6.5. Rodzaj i zawartość pojemnikaButelka ze szkła oranżowego lub brunatnego politere-ftalanu etylenu (PET) z zakrętką aluminiową lub poliety-lenową (HDPE) w pudełku kartonowym. Do opakowania bezpośredniego dołączona jest miarka o pojemności 10 ml lub 15 ml.Wielkość opakowania: 125 g.6.6. Instrukcja dotycząca użytkowania lekuPreparat stosuje się doustnie. Sposób użycia w punkcie 4.2.

7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWO-LENIE NA DOPUSZCZENIE DO OBROTUGrzegorz Nowakowski Przedsiębiorstwo Produkcji Far-maceutycznej „GEMI”ul. Mickiewicza 3605-480 Karczewtel. (+48 022) 780 83 05 w. 70e-mail: [email protected]

8. NUMER POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTUPozwolenie nr 8147

9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DO-PUSZCZENIE DO OBROTU/ DATA PRZEDŁUŻENIA PO-ZWOLENIA

15.06.200020.05.200519.07.200602.12.2008

10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO29 11 2013

Rubital forte

altE forte

NatuRalNiE Na zdRowiE


��

S T a T y S T y k I I p R o g N o Z ya N a l I Z a oSoZ

HomeopatiaHomeopatia obchodzi swoje 220 lecie i tak jak nigdy wzbudza gorące dyskusje. Wysoce rozcieńczone substancje mają leczyć choroby o symptomach podobnych do tych powstałych w wyniku spożycia tych substancji. Proces rozcieńcza-nia trwa tak długo, aż w roztworze końcowym nie pozostaje praktycznie nic z substancji początkowej. Przeciwnicy twierdzą, że efekty lecznicze nie wykra-czają poza efekt placebo. Na półkach aptecznych znaleźć można szeroką ofertę środków homeopatycznych, ale widać wyraźnie, że fala krytyki odbiła się mocno na wynikach sprzedaży.

roku nastąpiły kolejne istotne skoki (o 11,34% i o 8,88%), w wyniku których wartość ta przekroczyła poziom 200 mln zł. To był jednocześnie punkt zwrotny. Od tego momentu mamy do czynienia ze znacznymi spadkami. Największy z nich wystąpił w 2010 roku (o 19,33%). W 2014 roku pacjenci zapłacili za leki homeopatyczne w aptekach kwotę 106,9 mln zł, czyli o 33,17% mniej niż w 2002 roku.

Wykres ilości sprzedaży leków na ho-meopatię w aptekach w badanym okre-sie kształtował się nieco inaczej niż wartość sprzedaży. Zdecydowanie naj-więcej leków homeopatycznych sprze-dawało się na początku badanego okre-su, czyli w 2002 roku (15,3 mln opa-kowań). W kolejnych latach sprzedaż spadała, aż do 12 mln opakowań w 2007 roku. W 2008 i 2009 roku nastąpił wzrost

Foto

: des

igne

d by

free

pik.

com

kAtArZynA PłOskOnkA Zakład Analiz statystycznych, kAMsOFt s.A.

Opis rynkuWartość rynku leków na homeopatię wynosiła na początku badanego okresu

(w 2002 roku) 159,9 mln zł. W 2003 roku nastąpił najwyższy wzrost w całym bada-nym okresie (o 11,41%) i wartość sprze-daży wynosiła 178,2 mln zł. Do roku 2007 utrzymywała się na mniej więcej zbliżonym poziomie. W 2008 i w 2009



Tab. 2. Liczba produktów wprowadzonych na rynek w poszczególnych latach, będących do dzisiaj w ofercie oraz średnia cena dla tych produktów. Liczba produktów wycofanych z rynku w poszczególnych latach oraz średnia cena dla tych produktów

Liczba badanych produktów

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Produkty będące w ofercie w latach 2002–2014 134 9,20 10,56 11,40 11,54 12,02 13,15 13,70 14,20 14,84 15,06 15,84 17,31 18,93

Produkty będące w ofercie w latach 2003–2014 a nie będące w ofercie w 2002 roku

12 19,83 20,23 19,23 16,68 17,92 18,83 19,22 20,16 20,60 21,47 21,55 22,07

Produkty będące w ofercie w latach 2004–2014 a nie będące w ofercie w latach 2002–2003

1 22,99 23,36 18,69 19,75 30,07 30,73 31,21 32,53 31,95 33,90 28,40


0 — — — — — — — — — —


20 7,42 7,80 8,04 8,29 8,62 11,10 12,06 12,74 14,44


1 0,09 0,01 — 0,00 0,02 0,02 — —


4 7,78 7,98 8,52 11,67 12,53 13,19 14,83


40 9,40 11,51 14,14 10,14 14,84 15,99


96 15,61 18,85 21,25 22,81 23,26


27 18,20 27,97 28,87 29,26


15 73,12 72,36 72,03


13 16,73 31,11

Produkty będące w ofercie w 2014 roku a nie będące w ofercie w latach 2002–2013

56 24,03

Liczba badanych produktów

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Produkty będące w ofercie w latach 2002–2014 134 9,20 10,56 11,40 11,54 12,02 13,15 13,70 14,20 14,84 15,06 15,84 17,31 18,93

Produkty będące w ofercie w latach 2002–2013 a nie będące w ofercie w 2014 roku

25 18,17 19,93 23,00 24,94 25,42 26,50 27,06 28,22 30,27 39,92 46,87 45,47


22 11,51 13,69 15,94 15,91 15,65 16,84 16,77 20,87 23,04 23,31 23,76


57 15,88 16,78 17,65 16,59 21,28 20,01 21,28 26,48 32,50 32,26


42 17,46 16,32 17,26 16,58 16,60 15,70 16,11 19,59 21,24


104 8,12 10,17 10,98 11,41 11,60 11,57 11,87 11,58


119 11,82 12,20 13,26 13,37 13,16 13,73 14,23


52 11,65 12,79 13,21 13,20 12,68 12,81


51 13,55 15,48 16,57 15,55 14,69


73 7,65 8,82 9,25 7,89


46 15,80 19,41 20,38


45 15,40 23,17

Produkty będące w ofercie w 2002 roku a nie będące w ofercie w latach 2003–2013

67 10,49


�0


kolejno o 7,36% i 6,00%, a w 2010 roku – najwyższy spadek (o 23,67%). W 2014 roku w aptekach pacjenci zakupili 5 mln opakowań leków homeopatycznych, o 14,08% mniej niż w roku poprzed-nim oraz aż o 67,31% mniej niż w roku 2002.

Najwięcej leków homeopatycznych sprzedaje się w aptekach w sezonie je-sienno-zimowym. W miesiącach od paź-dziernika do marca średniomiesięczna ilość sprzedaży wyliczona od 2002 roku

przekracza poziom 15 mln zł. W sierpniu jest najniższa i wynosi 7,9 mln zł.

Największą ilość leków homeopa-tycznych pacjenci zakupili w aptekach w styczniu 2009 roku (1 891,3 tys. opa-kowań), zaś najmniejszą w sierpniu 2015 roku (205,1 tys. opakowań).

Średnia cena za pojedyncze opako-wanie leku homeopatycznego systema-tycznie pnie się go góry. Wyjątkiem był rok 2005, gdy nastąpił spadek o 1,35%. W roku 2014 za jedno opakowanie z oma-

Rys. 1. Wartość sprzedaży leków homeopatycznych w latach 2002–2014 oraz prognoza na lata 2015–2016

wianego asortymentu pacjenci zapłaci-li średnio 21,40 zł, a to o 6,76% (czy-li o 1,36 zł) więcej niż w roku poprzed-nim oraz o 104,45% (czyli o 10,93 zł) więcej niż na początku badanego okresu. Największy wzrost ceny nastąpił w 2013 roku (o 13,68%). Wówczas cena prze-kroczyła poziom 20 zł.

Zwróćmy teraz uwagę na asorty-ment produktów homeopatycznych. Wi-dać wyraźnie, że oferta dla tego rynku została znacząco uszczuplona. W 2002

Tab. 1. Roczne zestawienie sprzedaży leków homeopatycznych w aptekach w latach 2002–2014 oraz prognoza na lata 2015–2016

RokWartość

sprzedaży (zł)

Liczba sprzedanych opakowań

Średnia cena za

pojedyncze opakowanie (zł)

Wartość sprzedaży na jeden

produkt (zł)

Liczba sprzedanych

opakowań na jeden produkt

Liczba produktów będących w ofercie

Procentowa zmiana wartości

w stosunku do roku

poprzedniego

Procentowa zmiana liczby

w stosunku do roku

poprzedniego

2002 159 931 253 15 277 608 10,47 144 734 13 826 1 105

2003 178 186 328 14 989 433 11,89 137 172 11 539 1 299 11,41% -1,89%

2004 173 259 646 13 411 497 12,92 151 849 11 754 1 141 -2,76% -10,53%

2005 172 950 598 13 571 300 12,74 130 430 10 235 1 326 -0,18% 1,19%

2006 158 694 682 12 098 624 13,12 153 774 11 723 1 032 -8,24% -10,85%

2007 168 906 142 12 044 521 14,02 193 700 13 813 872 6,43% -0,45%

2008 188 059 275 12 930 459 14,54 194 076 13 344 969 11,34% 7,36%

2009 204 765 664 13 706 715 14,94 247 302 16 554 828 8,88% 6,00%

2010 165 181 167 10 462 229 15,79 236 311 14 967 699 -19,33% -23,67%

2011 138 239 643 8 515 194 16,23 208 192 12 824 664 -16,31% -18,61%

2012 123 141 616 6 982 950 17,63 250 798 14 222 491 -10,92% -17,99%

2013 125 167 865 6 243 645 20,05 269 758 13 456 464 1,65% -10,59%

2014 106 881 844 4 993 949 21,40 211 229 9 869 506 -14,61% -20,02%

2015 94 327 673 4 290 995 21,98 — — — -11,75% -14,08%

2016 97 624 931 4 190 877 23,29 — — — 3,50% -2,33%

»��d�2011�roku�widoczny�jest�wyraźny�spadek��wartości�rynku�leków�homeopatycznych.«



Rys. 2. Liczba sprzedanych opakowań leków homeopatycznych w aptekach w latach 2002–2014 oraz prognoza na lata 2015–2016

Rys. 3. Średnia cena za pojedyncze opakowanie leku homeopatycznego w latach 2002–2014 oraz prognoza na lata 2015–2016

Rys. 4. Liczba produktów sprzedawanych w aptekach w latach 2002–2014

»��roku�2014�sprzedało�się�ponad�trzykrotnie��mniej�leków�homeopatycznych�niż�w�roku�2002.«

»��d�2002�roku�średnia�cena��za�pojedyncze�opakowanie��leku��homeopatycznego��systematycznie�wzrasta.«

»��sortyment�produktów�homeopatycz-nych�dostępnych�w�aptekach�od�2002�roku��spadł�ponad�dwukrotnie.«


�2


roku w aptekach dostępnych było 1105 produktów. W 2003 roku – jeszcze wię-cej, bo aż 1299 produktów. W 2004 roku nastąpił niewielki spadek, zaś w 2005 znów nastąpił wzrost i oferta była wów-czas najszersza – 1326 produktów. Od tego czasu (poza 2008 rokiem) obser-wowaliśmy systematyczny spadek. W 2014 roku asortyment skurczył się do 506 produktów, a to ponad dwu-krotnie mniej niż na początku badane-go okresu.

Wartość sprzedaży leków homeopa-tycznych spada systematycznie od 2010 roku, z wyjątkiem niewielkiego wzrostu w 2013 roku. Jeśli chodzi o ilość sprze-daży, z roku na rok występuje mocny spadek. Jak sytuacja wyglądać będzie w 2015 i 2016 roku? Czy bessa będzie kontynuowana?

Trendy przyszłości2015 rok będzie zdecydowanie rokiem spadkowym. Wartość sprzedaży leków homeopatycznych w aptekach spadnie o 11,75% i osiągnie poziom 94,3 mln zł. O 14,08% spadnie także ilość sprzeda-ży i wyniesie 4,3 mln opakowań. Nieco inaczej będą wyglądały zmiany w roku 2016, bowiem zgodnie z prognozami nastąpi wzrost wartości rynku leków homeopatycznych o 3,50% do pozio-mu 97,6 mln zł. Ilościowo, w 2016 roku sprzedaż spadnie, lecz ten spadek będzie

znacznie łagodniejszy niż w poprzednich latach (-2,33%).

Średnia cena za pojedyncze opako-wanie leku homeopatycznego wynie-sie w 2015 roku 21,98 zł, czyli o 2,71% (0,58 zł) więcej niż w roku poprzednim. W 2016 roku nastąpi kolejny wzrost ceny do poziomu 23,29 zł (o 5,97%, tj. 1,31 zł).

PodsumowanieRynek leków homeopatycznych kurczy się w szybkim tempie. W dużym stop-niu to efekt negatywnych opinii samo-rządu lekarskiego w stosunku do tej me-tody leczenia. Już w 2008 roku Naczel-na Rada Lekarska zwróciła uwagę, że polecanie pacjentom leków homeopa-tycznych może naruszać zapisy Kodek-su Etyki Lekarskiej. Do tego pojawiały się sytuacje dyscyplinarnego karania le-

karzy, którzy przepisywali leki homeo-patyczne na receptę. Niezależnie od sy-tuacji, nadal mamy do czynienia z war-tością sprzedaży przekraczającą 100 mln zł rocznie.

Zanim pacjenci zdecydują się na lek homeopatyczny, powinni być świado-mi, że wokół tej metody leczenia krą-żą skrajnie sprzeczne opinie. Zwolenni-cy wskazują na leczenie przyczyn, a nie tylko objawów choroby, mobilizowanie naturalnych sił odpornościowych, brak niepożądanych działań ubocznych, ry-zyka przedawkowania, a także przeciw-wskazań dla dzieci, kobiet w ciąży i ma-tek karmiących. Jednak świat nauki po-zostaje wobec homeopatii krytyczny. Wciąż bowiem jej skuteczność nie zosta-ła potwierdzona naukowo. Wysoki sto-pień rozcieńczenia powoduje, że w leku brak jest substancji aktywnych.

Metodologia prognozDo obliczeń prognozy ilości sprzedaży, warto-ści sprzedaży oraz średniej ceny za pojedyn-cze opakowanie zastosowano sezonową meto-dę prognozowania z uwzględnieniem wahań multiplikatywnych. Metoda ta wyznacza – na podstawie ostatnich lat – trend sprzedażowy uwzględniając jednocześnie sezonowe waha-nia w ciągu roku.Dodatkowo założono, że w najbliższym cza-sie nie nastąpią żadne istotne zmiany, które mogą w szczególny sposób wpłynąć na wiel-kość sprzedaży.

Rys. 5. Średnia miesięczna wartość sprzedaży

»�Liczba�sprzedanych�opakowań�leków��homeopatycznych�w�201��roku�to�tylko�28��sprzedaży�z�2002�roku.«


N a c Z a S I e

ZanakodarCombi_KV_slon_paski_reklama_KAMSOFT_410_285_v2.indd All Pages 28.12.2015 15:30


��

S y S T e m y I T

kAtArZynA PIątek Zakład systemów Farmacji, kAMsOFt s.A.

W module APW11 SPRZEDAŻ, dla aptek posiadających wielo-magazynowość dodano funkcję, która w przypadku braku towa-ru na magazynie bieżącym, umożliwia realizację MM poprzez użycie przycisku [F9] Zrób MM z drugiego magazynu. Aby móc realizować funkcję, należy ustawić opcję APW11.2.103 Auto-matyczne tworzenie dokumentu MM podczas sprzedaży z inne-go magazynu niż bieżący. Po zastosowaniu przycisku [F9] Zrób MM, użytkownik wybiera dostawcę dla dokumentu, wskazuje magazyn i wprowadza ilość, która automatycznie pojawia się na stanie w jednostce docelowej. Zarówno w sprzedaży, jak i w mo-dułach zakupów i operacji magazynowych utworzą się automa-tycznie dokumenty potwierdzające realizację operacji.

Rys. 1. Realizacja MM z drugiego magazynu

W module APW12 ZAMÓWIENIArozbudowano oknoLi-sta braków o możliwość wybrania domyślnego dostawcy [CTRL + D].Po wybraniu przycisku,wskazujemy dostawcę, u które-go zrealizujemy zamówienie. Pojawi się komunikat informują-cy, że wszystkie pozycje z listy braków trafiły do zamówienia i znajdują się w buforze zamówień (rys. 3).

Rys. 2. Lista braków – zamawianie u domyślnego dostawcy

Rys. 3. Komunikat o zamówieniu

KS-APTEKAZmiany w systemie KS-APTEKA Windows (listopad 2015) W module APW14 MAGAZYN, w oknie przeglądu bufora

przeceny, dodano kolumnę z ceną zakupu netto oraz rozbudo-wano [F9] Filtr, który pozwala na wyświetlenie dostawy z róż-ną ceną detaliczną dla danego towaru.

W module APW21 ZESTAWIENIA, w oknie przeglądu ze-stawienia refundacyjnego, dodano funkcję, która pozwala (za pomocą przycisku [F7] Szukaj) wyszukać pozycje według od-powiednich kryteriów (rys. 4). Dodatkowo podczas tworzenia zestawienia refundacyjnego rozszerzono kontrolę odpowiedni-ków, sprawdzając, czy kod odpowiednika jest różny od kodu wydanego leku.

Rys. 4. Kryteria wyszukiwania

W module APW42 SERWISrozszerzono działanie funkcji Przepisz miejsce składowania na karty zakupu. W przypadku, kiedy zmienimy miejsca składowania oraz półki na karcie to-waru, funkcja automatycznie przepisze dane z karty towaru na kartę zakupu dla wszystkich towarów z niezerowym stanem ma-gazynowym.

W module APW45 APTEKAINTERNETOWA dodano funkcję, która zarządza priorytetami powiązania danych pobra-nych ze strony sklepu www z cennikiem internetowym w apte-ce. Funkcja jest dostępna w Komunikacja ► Ustawienia w za-kładce Oferta ► Import oferty-zarządzanie cennikiem.

Rys. 5. Ustawienia wymiany danych


S y S T e m y I T

KS-SOMEDAnetA krZynówek Zakład systemów Ambulatoryjnych, kAMsOFt s.A.

Nowe okno do zarządzania grupamiNowy mechanizm do zarządzania grupami w porównaniu do po-rzedniej wersji umożliwia wykonywanie różnych operacji bez-pośrednio między grupami i ich elementami, bez wychodzenia z okna zarządzania, np. kopiowanie (przenoszenie) elementów pomiędzy grupami, dodawanie nowego elementu czy grupy.

Domyślny widok okna zawiera panel z grupami usług, panel z elementami wskazanej grupy oraz panel z listą pozostałych elementów po prawej stronie. Domyślnie włączony jest przy-cisk Wszystkie, przy użyciu którego można zmieniać widok pa-neli w oknie.

Rys. 1. Zarządzanie grupami pacjentów

Panel z listą wszystkich elementów może być wyświetlany z prawej lub z lewej strony strony okna. Lokalizacja zależy od panelu, w którym obecnie się znajdujemy. Jeżeli aktywny bę-dzie panel po prawej stronie, wówczas po włączeniu przyci-sku Wszystkie, lista elementów będzie dostępna po lewej stro-nie okna.

Zmiany w systemie KS-SOMED (listopad 2015)


Natomiast po wyłączeniu przycisku Wszystkie grupy będą dostępne w obu panelach.


W oknie zarządzania dostępne są m. in. funkcje dodawania, przenoszenia, kopiowania oraz usuwania elementów z grupy. Między panelami można się poruszać przy użyciu klawisza Tab, wówczas poruszamy się po wszystkich elementach dostępnych w oknie. Natomiast, jeżeli chcemy poruszać się tylko po pane-lach z grupami i elementami, należy użyć skrótu Alt+A.


��

S y S T e m y I T

Nowy mechanizm importu słownika ICD-9 PLNowy mechanizm importu słownika ICD-9 PL dostarczany przez NFZ, umożliwia użytkownikowi samodzielnie zaimpor-tować słownik (w dowolnym czasie, jeżeli zostanie tylko opubli-kowany). Funkcja dostępna jest w module Serwis w menu Bazy: Import ICD9 PL.

Aby zaimportować najnowszą wersję słownika, w oknie Im-port ICD9 PL należy kliknąć w link, co spowoduje otwarcie strony głównej ze słownikami w serwisie NFZ.

Rys. 4. Import ICD9 PL

W oknie należy wskazać pozycję Słownik ICD9 i następnie wybrać odpowiednią wersję słownika.

Rys. 5. Słowniki NFZ

Na stronie pobierania pliku, pod ikoną należy wskazać wersję XML i zapisać do katalogu na dysku (można pobrać jako ZIP, ale wtedy należy samodzielnie rozpakować). Następ-nie w oknie Import ICD9 PL w polu z lokalizacją, należy wska-zać pobrany plik i rozpocząć import przyciskiem Import.

r e k l a m a

Grupa ekspertów Ogólnopolskiego Systemu Ochrony Zdrowia opracowała nowatorską bazę interakcji leków z żywnością. Dowiedz się, jakich pokarmów i napojów należy unikać, zażywając leki. Poznaj praktyczne wskazówki dla bezpiecznej farmakoterapii.

KONTROLUJ INTERAKCJE ON-LINE.Skorzystaj z wyszukiwarki leków na portalu OSOZ lub załóż Indywidualne Kontro Zdrowotne z automatycznym mechanizmem nadzorowania interakcji.

WWW.OSOZ.PLOGÓLNOPOLSKI SYSTEM OCHRONY ZDROWIA

z ŻyWnOŚCiĄLEKÓWINTERAKCJE

WWW.KTOMALEK.PL

Na stronie www.ktomalek.pl możesz teraz zamawiać leki przez Internet. Zakupy odbierzesz w najbliższej, wybranej aptece, gdzie również dokonasz płatności.Prosto. Wygodnie. Bezpiecznie.

OdBierz i zAPŁAĆ W APTeCeZAMÓW PRZEZ INTERNET


N a c Z a S I e

Pierwsze w Polsce wszczepienie podskórnego monitora rytmu serca

PAP – nauka w Polsce www.naukawpolsce.pap.pl

W Europie takie urządzenie jest stosowa-ne zaledwie od listopada 2015 r. Zabieg implantacji rejestratora przeprowadzo-no w Warszawie u 43-letniego pacjenta, u którego z nieznanych przyczyn do-chodziło do utraty przytomności. Aparat wszczepiono pod skórę i może być on sto-sowany przez wiele lat. „Zabieg był mało inwazyjny, w pełnym kontakcie z pacjen-tem w czasie jego trwania, dzięki czemu pacjenta można było wcześnie wypisać ze szpitala” – powiedział doc. Grabow-ski, który wykonuje takie zabiegi.

Chory po wypisie otrzymał zestaw do telemonitoringu, za pomocą które-go odbywa się automatycznie transmi-sja danych w razie stwierdzenia niepra-widłowego rytmu serca. Pacjent pilotem sam może uruchomić zapis rytmu ser-ca i oznaczyć go, jako epizod związany z odczuwanymi objawami.

Monitor stosowany jest w dwóch wer-sjach: u pacjentów z migotaniem przed-sionków lub z omdleniami. Pozwala na-tychmiast wykryć arytmię, która może być zagrożeniem życia.

„Urządzenie wyposażono w ante-nę umożliwiającą podskórną rejestrację sygnału elektrycznego mięśnia sercowe-go i ocenę poszczególnych tzw. załam-ków w EKG. Pozwala to ustalić pocho-dzenie źródła arytmii i rozróżnić tzw. arytmię nadkomorową od potencjalnie groźniejszej – arytmii komorowej” – wy-jaśnia doc. Grabowski.

Średnia żywotność baterii wyno-si cztery lata. Wszczepienie urządzenia nie wyklucza możliwości diagnostyki re-zonansem magnetycznym, na co nie po-zwalają starszego typu urządzenia, jakie

były stosowane w elektroterapii. W przy-padku rejestratora możliwe jest skano-wanie całego ciała, zarówno przy użyciu aparatu o większej lub mniejszej mocy.

„Mamy pod obserwacją pacjentów z wszczepionymi rejestratorami zda-rzeń, u których udało się wykryć groź-ną sytuację już po kilku tygodniach od wszczepienia urządzenia” – powiedział doc. Grabowski.

Specjalista podkreśla, że wszczepia-nie monitorów rytmu serca w celach diagnostycznych nie jest jeszcze w Pol-sce usługą refundowaną przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

W I katedrze i klinice kardiologii War-szawskiego Uniwersytetu Medycznego przeprowadzono pierwszy w Polsce zabieg wszczepienia najnowszej ge-neracji monitora, stale rejestrującego rytm serca.

»�Rejestracja�sygnałów�elektrycznych�mięśnia�sercowego�pozwala�ustalić�źródła�arytmii.«

Foto: www.freeimages.com


�0

N a c Z a S I e

Badanie: dieta bogata w warzywa, owoce i soki zmniejsza ryzyko raka

rów (47 proc.) stwierdzono u osób, któ-re z kolei rzadko spożywały tego rodza-ju produkty.

Ostatecznie olsztyńscy naukowcy wyliczyli, że dieta „mleczno-owocowo-warzywna” zmniejsza szanse wystąpie-nia raka piersi u kobiet lub raka płuc u mężczyzn o 60 proc.

Prof. Wądołowska zaznacza, że ko-rzystny dla zdrowia efekt zależał od wszystkich produktów, które były skła-dowymi prozdrowotnego wzoru żywie-nia. Jednak każdy z nich mógł uczest-niczyć w innym mechanizmie zmniej-szającym ryzyko rozwoju choroby nowotworowej. Jednym z nich jest ko-rzystna rola antyoksydantów znajdują-cych się w warzywach i owocach, jak i sokach z owoców i warzyw.

„Antyoksydanty nazywane „zmiata-czami” wolnych rodników pozytywnie wpływają na proces reprodukcji zdro-wych komórek. Zatem regularne spoży-wanie warzyw, owoców, a także soków może zapewnić organizmowi wysoki potencjał antyoksydacyjny, niwelujący uszkodzenia ważnych struktur komórko-wych, dzięki czemu nie dochodzi do ko-

lejnych faz procesu nowotworowego” – podkreśla prof. Wądołowska.

Dzięki zawartości błonnika, cukry, które wraz z owocami i warzywami – w tym sokami – trafiają do organizmu, wolniej podnoszą poziom glukozy we krwi. W efekcie – jak wyjaśnia profesor – nie dochodzi do ogólnoustrojowych zaburzeń metabolizmu glukozy i prze-wlekłego stanu zapalnego, który inicju-je chorobę nowotworową.

Prof. Witold Płocharski z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach powie-dział, że prawidłowa dieta powinna być zróżnicowana, powinno być w niej miej-sce na warzywa i owoce różnych gatun-ków i kolorów, w tym również soki, ale też nabiał, produkty zbożowe (najlepiej z pełnego ziarna) i koniecznie ryby.

Osoby, które spożywają więcej warzyw, owoców, soków oraz produktów mlecznych, są znacznie mniej narażone na choroby nowotworowe – wykazały badania specjalistów Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.

PAP – nauka w Polsce

www.naukawpolsce.pap.pl

Główna autorka badań prof. Lidia Wą-dołowska z Wydziału Nauki o Żywno-ści Uniwersytetu Warmińsko-Mazur-skiego twierdzi, że tego rodzaju die-ta nawet o 60 proc. zmniejsza ryzyko raka piersi u kobiet lub raka płuc u męż-czyzn. Wskazują na to obserwacje prze-prowadzono na grupie 217 osób, w tym 122 kobiet i 95 mężczyzn w wieku 23–80 lat.

Naukowcy pytali uczestników badań, jak często spożywają 21 wyselekcjono-wanych rodzajów żywności. Za proz-drowotny sposób żywienia uznali oni częste sięganie po produkty mleczne (twarogi, fermentowane napoje mlecz-ne, sery i mleko) oraz owoce, warzywa i soki (owocowe, owocowo-warzywne oraz warzywne).

Zaobserwowano, że rak piersi u ko-biet lub rak płuc u mężczyzn występo-wał zaledwie u 26 proc. badanych, któ-rzy spożywali najwięcej warzyw, owo-ców, soków oraz produktów mlecznych. Prawie dwa razy więcej tych nowotwo-

»�Rak�piersi�u�kobiet�lub�rak�płuc�u�mężczyzn�wystę-pował�zaledwie�u�26�proc.�badanych,�którzy�spożywali�najwięcej�warzyw,�owoców,�soków�oraz�produktów�mlecznych.«

Foto: www.picjumbo.com


N a c Z a S I e

11–13 marca | PoznańTOP MEDICAL TRENDSwww.termedia.pl

Osiągnięcia współczesnej medycyny prezen-towane przez wybitnych specjalistów.

13 kwietnia | PoznańTARGI SALMED 2016IT JAKO INWESTyCJAwww.salmed.pl

Jak realizować z sukcesem projekty informa-tyzacji placówek ochrony zdrowia? W jaki sposób technologia może wspomóc zarzą-dzanie, decyzje kliniczne, organizację przyjęć i codzienną pracę? Zapraszamy na konferen-cję organizowaną przez czasopismo OSOZ w ramach SALMED 2016.

21–22 kwietnia | warszawaFORuM INNOWACyJNAOCHRONA ZDROWIA 2016www.osoz.pl/forum2016

Coroczny kongres czasopisma Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia pod lupę bierze zagadnienia innowacyjności w placówkach ochrony zdrowia w kontekście zarządzania, przetargów, budowania pozycji konkurencyj-nej, inwestycji w infrastrukturę informatycz-ną. 2 dni, kilkudziesięciu ekspertów z Polski i zagranicy, praktyczna wiedza dla menedże-rów placówek ochrony zdrowia, lekarzy, pie-lęgniarek, 700 uczestników. Więcej informa-cji już wkrótce na łamach czasopisma Ogól-nopolski System Ochrony Zdrowia.

WAŻNE WYDARZENIA W 201� ROKU DO POBRANIA

22–23 września | warszawaVII FORuM KOMuNIKACJI I PR W OCHRONIE ZDROWIAwww.termedia.pl

Specjaliści komunikacji prezentują prak-tyczne narzędzia i nowe trendy, dzięki któ-rym można kształtować wizerunek placów-ki w otoczeniu, wzmacniać relacje z pa-cjentami, tworzyć kulturę organizacyjną nastawioną na jakość.

11–13 października | BerlinWORLD HEALTH SuMMITwww.worldhealthsummit.org

Jedna z najważniejszych na świecie kon-ferencji zdrowia publicznego. Najbardziej aktualne zagadnienia i wyzwania dysku-towane w gronie wybitnych specjalistów z różnych dziedzin nauki.

14–17 listopada | dusseldorfMEDICA 2016www.medica-tradefair.com

Największe na świecie targi medyczne. Po-nad 5000 wystawców, 130 000 zwiedzają-cych, rozwiązania dla medycyny i ochrony zdrowia we wszystkich dziedzinach.

RAPORTWHAT DOES IT TAKE TO MAKE INTEGRATED CARE WORK?58 stron | Bezpłatny | enGwww.act-programme.eu

Przewodnik dla instytucji zainteresowa-nych realizacją usług telemedycznych i opieką zintegrowaną. Doświadczenia oraz rekomendacje pięciu regionów biorą-cych udział w projekcie ACT.

RAPORTHEALTH AT A GLANCE 2015220 stron | Bezpłatny | enGwww.oecd.org

Roczne podsumowanie wskaźników zdro-wotnych w 34 państwach członkowskich OECD. Szczegółowe porównanie najważ-niejszych parametrów systemów ochrony zdrowia, wraz z danymi dla Polski.


�2

N a c Z a S I e

NOWOŚCI KSIĄŻKOWE

„Pogoda na starość. Przewodnik skutecznego

wspierania seniorów”krzysztof Owczarek

Magdalena Anna łazarewicz

Prezentacja współczesnego stanu wiedzy na temat rozumienia problematyki psycholo-gicznej osób starszych w kontekście polskiej rzeczywistości. Książka obejmuje całość za-gadnień potrzebnych osobom pomagającym seniorom. W przystępny sposób zaprezento-wano typowe schorzenia osób starszych oraz specyfikę postępowania z nimi.

„Ryzyko samobójstwa u młodzieży”Agnieszka Gmitrowicz/M. Makara

studzińska/Anita Młodożeniec

Książka omawia zachowania samobójcze młodzieży – myśli, próby samobójcze, samo-bójstwa dokonane w populacji rozwojowej z uwzględnieniem epidemiologii, uwarun-kowań psychologicznych, psychiatrycznych, społecznych, środowiskowych – w tym opi-sy przypadków.

„Grząskie piaski”henning Mankell

Premiera: 2015. Wydawnictwo W.A.B. Cena: 39,99 zł

Wypadek samochodowy – rozdział o tym tytule otwiera wydaną w zeszłym roku książkę Henninga Mankella. Bo od wypadku wszystko się zaczęło. Przytra-fił się on autorowi w grudniu 2013 roku – w drodze na spotkanie autorskie. To, co z początku wydawało się tylko bólem w karku, zakończyło się diagnozą: rak. Nowotwór płuca z przerzutami. Mankell usłyszał tę wiadomość 8 stycznia 2014 roku i przerwał pracę nad nową książ-ką, by na kilka tygodni pogrążyć się w „grząskich piaskach”. Taką wizję koń-ca miewał w dzieciństwie. Gdy upłynęło trochę czasu i autor pokonał paraliżujący go w tym pierwszym okresie strach, wy-dostał się z „piasku”, odzyskał oddech i usiadł, aby spisać najważniejsze wyda-rzenia swojego życia, opisać to, co prze-chodzi podczas leczenia, oraz – jak de-klaruje – nie stawiać kropki.

»�Nie�mogę�postawić�kropki.��estem�w�trakcie�leczenia.�Nikt�nie�wie,�jak�to�się�skończy.«

Henning Mankell – pisarz i dziennikarz, znany przede wszystkim dzięki serii powieści kryminalnych o ofice-rze policji Kurcie Wallanderze.

NASZ WYBÓR MIESIĄCA

wydawca: kAMsOFt s.A. 40–235 katowice, ul 1 Maja 133 tel. +48 32 209-07-05 fax +48 32 209-07-15 e-mail: [email protected]

redaktor naczelny: Zygmunt kamiński

Zespół redakcyjny: Aneta krzynówek, Aleksandra kurowska, Artur Olesch, katarzyna Piątek, katarzyna Płoskonka, Bożena wojnarowicz-Głuszek.

współpracownicy: Iwona Magdalena Aleksandrowicz, jarosław j. Fedorowski, Marek jędrzejczak, Marek kubicki, Beata Małecka-libera, Andrzej Mądrala, terje Peetso, Grażyna rogala-Pawelczyk, Mirosław j. wysocki.

Zdjęcia we wstępie i spisie treści: freepik.com

skład i łamanie: Piotr chamera

druk: InFOMAX, katowice

nakład: 17 000 egzemplarzy

Przedruk, kopiowanie, skracanie, wyko-rzystanie tekstów (lub ich fragmentów) publikowanych w czasopiśmie OsOZ bez zgody wydawcy kAMsOFt s.A. jest zabronione.

redakcja nie odpowiada za treść reklam, ogłoszeń i artykułów sponsorowanych.

redakcja zastrzega sobie prawo do skraca-nia zamieszczanych materiałów. niezamó-wionych materiałów nie zwracamy.

Oglądaj relacje wideo na nowym kanale youtube czasopisma Ogólnopolski system Ochrony Zdrowia.

Prenumerata czasoPismaco miesiąc dostarczamy naszym czytelni-kom starannie wyselekcjonowaną wiedzę naukową m.in. z dziedziny zarządzania, prawa, profilaktyki, nowoczesnych technologii w ochronie zdrowia i e-zdrowia. Znajdziesz tutaj szczegółowe analizy me-dyczne i farmaceutyczne, bezcenne porady i wskazówki, ciekawe wywiady.

dołącz do grona czytelników Ogólnopol-skiego systemu Ochrony Zdrowia.

Zamówienia: [email protected]

Zapraszamy na portal www.osoz.pl

Rodzaj: Leki

Skład: Substancja czynna: 100 g syropu zawiera 26,6 g wodnego maceratu z 2 g korzenia prawoślazu lekarskiego (Althaeae radicis maceratio). (2:40).

Jako jedyny syrop leczniczy zawiera naturalny sok z malin.Zawartość etanolu w syropie nie więcej niż 0,7% (m/m).

NATURALNIE NA ZDROWIE

RUbITAL Althaeae radicis maceratio

(1,73g/5ml)

Działanie: Wykazuje działanie łagodzące kaszel oraz osłania-jące błonę śluzową jamy ustnej i gardła. Działanie to związane jest z zawartością śluzu roślin-nego z korzenia prawoślazu, konsystencją preparatu oraz jego lepkością. Śluz korzenia prawo-ślazu tworzy roztwory koloidalne, które pokrywają błony śluzowe cienką warstwą i działają na nie ochronnie.Jest to produkt leczniczy stoso-wany tradycyjnie w podanych wskazaniach, a jego skuteczność opiera się na długotrwałym stoso-waniu i doświadczeniu.

Wskazania: Rubital stosowany jest tradycyjnie jako środek pomocniczy w objawach stanów zapalnych jamy ustnej i gardła: chrypka, kaszel, np. w przebiegu przeziębienia.Pomocniczo w podrażnieniach błony śluzowej jamy ustnej i gardła.

Przeciwwskazania: Nie należy stosować syropu jeśli występuje nadwrażliwość na składniki pre-paratu. Uczulenie na benzoesan sodu.

OS

OZ

gr

ud

zie

ń12

/ 2

015

®

Dziękuje za zaufanie w ubiegłych latach, życzy pomyślnego 2016 Roku!

ZWYCIĘZCA KONKURSU „TERAZ POLSKA” 2015

Skrócona informacja o leku Bisocard® 2,5 mg, Bisocard® 5 mg i Bisocard® 10 mg. Bisocard 2,5 mg: Jedna tabletka powlekana zawiera 2,5 mg bisoprololu fumaranu (Bisoprololi fumaras mg). Bisocard 5 mg: Jedna tabletka powlekana zawiera 5 mg bisoprololu fumaranu (Bisoprololifumaras mg). Bisocard 10 mg: mg bisoprololu fumaranu (Bisoprololi fumaras mg). Tabletki powlekane z mg, 5 mg i mg w i Wskazania do stosowania:

d 2,5 mg, 5 mg oraz mg z w mg i mg Dawkowanie i sposób podawania: i

mg a mg mglub

w

mg mg mg i mg o mg

mg o mg mg lub

w lub

Niestosowania u Nie lub nerek: U lub z z

lub lub mg Nieu z lub Przeciwwskazania: lub na

i topnia u osób bezlub

e w2 blokiem

wz

u lub e stosowaniem bisoprololu u

Nielub w

i iz lub

– – – – – – – – – – – –– – – – – – – – –

– – – – –lub – – –

– lub w – – –– – –

i – piersi: rzadko – – –rzadko – – lub przepisu lekarza. pozwolenie na dopuszczenie do obrotu: Pozwolenie MZ na dopuszczenie do obrotu: mg – mg – mg –Informacji udziela: V o.o Data aktualizacji informacji o leku: 08.2014 r.

Bis-PL-1512-303

Bisocard - reklama Gwiazdka - 205x285.indd 1 15.12.21 10:00

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia

Documents

Transcript of Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia