Wyzwania w ochronie zdrowia w Polsce - Forum Ochrony Zdrowia - Krynica 2014

15
Wyzwania stojące przed systemem finansowania ochrony zdrowia w Polsce Łukasz Zalicki Partner EY V Forum Ochrony Zdrowia Krynica, 2 września 2014

description

Prezentacja eksperta EY, Łukasza Zalickiego, na temat wyzwań sektora ochrony zdrowia w Polsce. Źródło: Forum Ochrony Zdrowia 2014, które odbyło się w ramach Forum Ekonomicznego w Krynicy.

Transcript of Wyzwania w ochronie zdrowia w Polsce - Forum Ochrony Zdrowia - Krynica 2014

Page 1: Wyzwania w ochronie zdrowia w Polsce - Forum Ochrony Zdrowia - Krynica 2014

Wyzwania stojące przed systemem finansowania ochrony zdrowia w Polsce

Łukasz Zalicki Partner EY

V Forum Ochrony ZdrowiaKrynica, 2 września 2014

Page 2: Wyzwania w ochronie zdrowia w Polsce - Forum Ochrony Zdrowia - Krynica 2014

Strona 2

Wyzwania stojące przed systemem ochrony zdrowia

Analizując wyzwania stojące przed sektorem ochrony zdrowia, należy brać pod uwagę trzy wymiary:

1. Zapotrzebowanie – potrzeby zdrowotne zgłaszane przez społeczeństwo;

2. Finansowanie – możliwości finansowania ochrony zdrowia z różnych źródeł;

3. Podaż – dostępne zasoby w ochronie zdrowia (np. liczba lekarzy, liczba szpitali itp.).

Podaż

Zapo

trze

bow

anie Finansow

anie

System ochrony zdrowia w Polsce

Page 3: Wyzwania w ochronie zdrowia w Polsce - Forum Ochrony Zdrowia - Krynica 2014

Strona 3

Czynniki napędzające wzrost zapotrzebowania na usługi ochrony zdrowia

Wzro

st zap

otrzeb

ow

an

ia n

a o

ch

ron

ę zd

row

ia

2.

3.

Rozwój technologii i wiedzy

medycznej (czynnik technologiczny)

Proces starzenia się ludności

(czynnik demograficzny)

1.Wzrost zamożności społeczeństwa

(czynnik dochodowy)

► Można wyróżnić trzy kluczowe czynniki wpływające na wzrost zapotrzebowania na usługi zdrowotne: demograficzny, dochodowy oraz technologiczny.

► Ich oddziaływanie powoduje, iż powinniśmy spodziewać się w Polsce znacznego wzrostu wydatków w ochronie zdrowia w nadchodzących latach.

Podaż

Page 4: Wyzwania w ochronie zdrowia w Polsce - Forum Ochrony Zdrowia - Krynica 2014

Strona 4

W krajach zamożniejszych na ochronę zdrowia wydaje się więcej

► Istnieje dodatnia zależność pomiędzy poziomem rozwoju gospodarczego a wielkością wydatków na opiekę zdrowotną danego kraju.

► Co więcej, wydatki na zdrowie rosną szybciej niż dochody. Wraz ze wzrostem zamożności, ludzie są skłonni przeznaczać na ten cel coraz większą część swojego dochodu. Relacja wydatków na zdrowie do PKB Polski wzrosła w latach 1990-2012 z 4,8% do 6,8%.

Łączne** wydatki na zdrowie w relacji do PKB w Polsce oraz pozostałych krajach OECD

w latach 1990-2012

1. Rozwój gosp.

10000 20000 30000 40000 50000 60000 700000

1,000

2,000

3,000

4,000

5,000

6,000

7,000

8,000

9,000

R² = 0.830358500212747

PKB per capita USD PPPs [tys.]

Wyd

atki

bi

eżąc

e na

opi

ekę

zdro

wot

ną p

er

capi

taU

SD

PP

Ps

[tys

.]

Polska Prognoza OECD wzrostu PKB per capita w Polsce

w 2020 r.

Potencjalny wzrost wydatków

na zdrowie, spowodowany

wzrostem PKB na mieszkańca

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

2010

2012

4

5

6

7

8

9

10

Polska

Średnia wartość dla pozostałych krajów OECD

% PKB

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych OECD. * bez Luksemburga. **łącznie z wydatkami inwestycyjnymi.

Relacja pomiędzy wydatkami na zdrowie per capita a poziomem PKB per capita w krajach OECD* w 2012 r.

Podaż

Page 5: Wyzwania w ochronie zdrowia w Polsce - Forum Ochrony Zdrowia - Krynica 2014

Strona 5

Pełna ocena kosztów i korzyści z zastosowania nowych technologii

2. Technologia

Źródło: Opracowanie własne.

► Nowe technologie medyczne pozwalają skuteczniej leczyć istniejące choroby lub prowadzić terapię w zupełnie nowych obszarach, jednak wiążą się zwykle ze wzrostem jednostkowych kosztów leczenia.

► Jednak pełna ocena finansowych konsekwencji zastosowania nowej technologii medycznej wymaga analizy kosztów i korzyści pośrednich, wykraczając tym samym poza prosty rachunek kosztów i korzyści (efektu zdrowotnego) tej technologii.

Podaż

Page 6: Wyzwania w ochronie zdrowia w Polsce - Forum Ochrony Zdrowia - Krynica 2014

Strona 6

Starzenie się populacji Polski jest wyjątkowo szybkie na tle UE► W 2014 roku w Polsce na jedną osobę w wieku starszym (65+),

przypadało około pięć osób w wieku produkcyjnym. ► Do 2060 roku relacja ta istotnie zmniejszy się we wszystkich krajach Unii

Europejskiej, jednak w Polsce zmiana ta będzie wyjątkowo silna – statystycznie na jedną osobę w wieku 65+ będzie przypadać zaledwie 1,5 osoby w wieku 20-64 lata.

20602014

Relacja liczby osób w wieku 65+ do liczby osób w wieku 20-64 lata w krajach Unii Europejskiej

Źródło: Eurostat.

0

10

20

30

40

50

60

70

80

22.7

%

UE-28: 30,7

0

10

20

30

40

50

60

70

80

66.8%

UE-28: 55,3

3. Starzenie sięPodaż

Page 7: Wyzwania w ochronie zdrowia w Polsce - Forum Ochrony Zdrowia - Krynica 2014

Strona 7

Wyzwania stojące przed onkologią

1980

1981

1982

1983

1984

1985

1986

1987

1988

1989

1990

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

0

100

200

300

400

500

600

Polska UE

przypadki/100 tys. os.

1980

1981

1982

1983

1984

1985

1986

1987

1988

1989

1990

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

100

120

140

160

180

200

220

240

Polska UE

wskaźnik standaryzowany/100 tys. os.

Liczba nowych przypadków nowotworów złośliwych

Umieralność na nowotwory złośliwe

► Na tle UE Polska jest krajem o relatywnie niskiej zachorowalności (m.in. ze względu na dotychczas korzystną strukturę wiekową), ale wysokiej umieralności na nowotwory złośliwe.

► Zarówno przeciętnie w UE-28 jak i w Polsce, nowotwory stanowią drugą najczęstszą przyczynę zgonów (po chorobach układu krążenia).

Źródło: WHO, Health for All Database.

Podaż

Page 8: Wyzwania w ochronie zdrowia w Polsce - Forum Ochrony Zdrowia - Krynica 2014

Strona 8

20-44 45-64 65+ cała populacja0

20

40

60

80

100

2015 2020 2025

tys.

+49%

+20%

-20%

20-44 45-64 65+ cała populacja0

20

40

60

80

100

2015 2020 2025

tys.

+31%

+14%

-2%

Prognoza liczby zachorowań na nowotwory złośliwe według grup wiekowych

Zmiany demograficzne wpłyną na profil epidemiologiczny kraju, w tym na onkologię

mężczyźni kobiety

Źródło: Didkowska et al., Prognozy Zachorowalności i Umieralności na nowotwory złośliwe w Polsce do 2025 roku, 2009.

► Wydatki NFZ na realizację świadczeń onkologicznych stanowią obecnie ponad 10% wszystkich wydatków na świadczenia opieki zdrowotnej Funduszu.

► W przewidywalnej przyszłości zapotrzebowanie na świadczenia onkologiczne będzie rosło wraz ze wzrostem liczby zachorowań.

Wydatki NFZ na realizację świadczeń onkologicznych, mld PLN

Źródło: NFZ

Podaż

Kategoria świadczeń 2009 2010 2011zmiana

2011/2009

Świadczenia nowotworowe poza zakresami onkologicznymi

1,85 1,91 2,03 +9,7%

Zakresy onkologiczne 3,68 3,97 4,27 +16,0%

Razem świadczenia onkologiczne 5,54 5,88 6,29 +13,5%

Wydatki NFZ na świadczenia opieki zdrowotnej ogółem

56,7 58,1 59,9 +5,6%

Udział swiadczeń onkologicznych w wydatkach na świadczenia ogółem

9,8% 10,1% 10,5%

Page 9: Wyzwania w ochronie zdrowia w Polsce - Forum Ochrony Zdrowia - Krynica 2014

Strona 9

Obecny system nie pozwala na sfinansowanie zwiększonego popytu na świadczenia zdrowotne► Przy założeniu utrzymania obecnego systemu finansowania ochrony zdrowia

w Polsce, do 2060 roku luka w finansowaniu potrzeb zdrowotnych ze środków publicznych może sięgnąć 4,4% PKB.

* W analizie przyjęto konserwatywne założenie, że obecnie zgłaszane zapotrzebowanie na świadczenia w ochronie zdrowia odpowiada bieżącemu finansowaniu.

Dostępne finansowanie oszacowano na podstawie danych Ministerstwa Finansów. Popyt na podstawie European Commission, The 2012 Ageing Report.

Luka finansowania rosnących potrzeb zdrowotnych w Polsce, 2020-2060*

Podaż

2020 2040 20600%

1%

2%

3%

4%

5%

6%

7%

8%

9%

10%

0.0435752702705592

0.0437779184164982

0.0441241193544569

5.90% 7.60% 8.80%

0.0154247297294408

0.0322220815835019

0.0438758806455431

luka finansowania

prognozowane zapotrzebowanie

dostępne finansowanie z środków publicznych

Series2

Series1

% P

KB

Page 10: Wyzwania w ochronie zdrowia w Polsce - Forum Ochrony Zdrowia - Krynica 2014

Strona 10

Liczba lekarzy oraz absolwentów kierunków lekarskich w Polsce jest bardzo niska

Podaż

► Liczba praktykujących lekarzy w relacji do populacji w Polsce jest najniższa w grupie przebadanych krajów.

► Co więcej, relatywnie mała liczba absolwentów kierunków lekarskich może sprawić, że obserwowana obecnie luka może się w przyszłości jeszcze bardziej pogłębić.

Źródło: Eurostat. *W przypadku krajów, dla których były dane w bazie Eurostat nie były dostępne dla roku 2011 uwzględniono obserwacje nie starsze niż 2008 rok.

Praktykujący lekarze (oś OX) oraz absolwenci kierunków lekarskich (oś OY) w wybranych krajach europejskich w latach 2008-2011* (na 100 tys. ludności)

200 250 300 350 4007

9

11

13

15

17

Praktykujący lekarze (na 100 tys. mieszkańców)

Ab

solw

enci

med

ycyn

y (n

a 10

0 ty

s. m

iesz

kań

ców

)

Page 11: Wyzwania w ochronie zdrowia w Polsce - Forum Ochrony Zdrowia - Krynica 2014

Strona 11

Źródło: obliczenia własne na podstawie danych Eurostat oraz Szczerbińska, Pietryka (2008) „Rozwój geriatrii w krajach europejskich”.* Geriatria – dane za 2005 r.; ** średnia dla UE obliczona ze względu na dostępność danych jedynie dla następujących krajów: Austria, Belgia, Bułgaria, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Irlandia, Malta, Niemcy, Polska, Słowacja, Szwecja, Wielka Brytania.

W Polsce podaż lekarzy różni się istotnie pomiędzy specjalizacjami

Liczba lekarzy specjalistów (na 100 tys. osób), 2011

NiemcyMalta

NorwegiaIrlandia

SzwajcariaTurcja

Wielka BrytaniaFinlandia

PolskaUE-28Belgia

FrancjaLuksemburg

AustriaIslandia

PortugaliaEstonia

ŁotwaRumuniaCzechyWłochy

BułgariaLitwa

Grecja

0.72.42.62.93.03.13.63.84.04.14.34.34.54.74.75.15.15.25.55.96.5

7.27.7

12.5

Pulmonologia oraz pneumonologia

NiemcyIrlandia

MaltaTurcja

FinlandiaWielka Brytania

HiszpaniaNorwegia

LiechtensteinRumunia

ŁotwaCzechy

PortugaliaIslandia

UE-28Belgia

SzwajcariaLuksemburg

PolskaFrancjaEstoniaBułgaria

LitwaWłochyGrecja

1.23.83.94.14.15.05.25.45.56.37.07.98.48.59.19.19.39.49.910.210.5

15.115.7

23.726.0

Kardiologia

Podaż

TurcjaNiemcyFrancja

MaltaBułgaria

GrecjaPortugaliaRumunia

LitwaCzechyEstonia

NorwegiaPolska

FinlandiaUE-28Łotwa

SzwajcariaWielka Brytania

BelgiaIrlandiaIslandiaWłochy

0.50.81.11.21.2

1.92.12.12.32.72.82.82.82.83.03.33.53.73.94.3

5.78.1

Onkologia

Polska

Bułgaria

Francja

Irlandia

Malta

Szwajcaria

Czechy

Finlandia

Niemcy

Słowacja

Belgia

UE**

Dania

Hiszpania

Wielka Brytania

Islandia

Austria

Szwecja

0.3

0.5

1.1

1.3

1.3

1.3

1.5

1.8

2.2

2.5

2.5

2.81333333333333

3.1

4

4.9

5.9

7.4

7.8

Geriatria*

Page 12: Wyzwania w ochronie zdrowia w Polsce - Forum Ochrony Zdrowia - Krynica 2014

Strona 12

Źródło: Okręgowa Izba Lekarska w Krakowie.

Przepracowani lekarze - brak kontroli czy zbyt niska liczba specjalistów ?

Podaż

► Ograniczona podaż lekarzy w połączeniu z brakiem stosownych regulacji prowadzą do sytuacji, w której lekarze pracują powyżej 300 godzin miesięcznie (bez uwzględnienia czasu niezbędnego do przemieszczania się lub działalności komercyjnej - poza NFZ).

► Przykład: Kraków, onkologia kliniczna – przeciętnie 366 godzin w miesiącu.► Bodźce do nadużyć występują zarówno po stronie świadczeniodawców,

ubiegających się o kontrakty NFZ, jak i po stronie samych lekarzy.► Regulacja ograniczająca liczbę podmiotów, w których lekarz może świadczyć

usługi nie rozwiąże problemu ze względu na ograniczoną podaż lekarzy.

Tygodniowy czas pracy personelu medycznego, wybrane przypadki, woj. śląskie, 2014

Norma (Dyrek-tywa

2003/88/WE)

Lekarz 1 Lekarz 2 Lekarz 3 Lekarz 4 Lekarz 5 Lekarz 6 Lekarz 70

20

40

60

80

100

120

140

160

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

48

125.5136.8833333

33333128.4166666

66667139.75

149.416666666667

142.666666666667 131

Liczba wykazanych godzin pracy, tygodniowo (lewa oś)

Liczba podmiotów, w których lekarz deklarował świadczenie usług (szpitale oraz AOS, prawa oś)

Page 13: Wyzwania w ochronie zdrowia w Polsce - Forum Ochrony Zdrowia - Krynica 2014

Strona 13

Podsumowanie

► Zasoby rzadkie w polskiej ochronie zdrowia: ludzie i finansowanie. ► W obliczu dodatkowego zapotrzebowania i ograniczonych możliwości

finansowania kluczowe staje się poszukiwanie efektywności w ramach istniejącego systemu opieki zdrowotnej.

Równanie efektywności w opiece zdrowotnej

* utracona produkcja z powodu przedwczesnych zgonów lub niezdolności do pracy, wypłacane świadczenia itp. Więcej w publikacji EY pt. „Metodyka pomiaru kosztów pośrednich w polskim systemie ochrony zdrowia”

Page 14: Wyzwania w ochronie zdrowia w Polsce - Forum Ochrony Zdrowia - Krynica 2014

Strona 14

Dziękuję za uwagę!

Page 15: Wyzwania w ochronie zdrowia w Polsce - Forum Ochrony Zdrowia - Krynica 2014

Strona 15

Zastrzeżenia prawne

Informacje zawarte w niniejszej prezentacji nie stanowią w żadnym wypadku świadczenia usług.

 

Mimo iż dołożono należytych starań w celu zapewnienia rzetelności prezentowanych tu informacji przez autorów, istnieje ryzyko pojawienia się nieścisłości. EY nie ponosi jakiejkolwiek odpowiedzialności ani nie gwarantuje poprawności i kompletności informacji zamieszczonych w prezentacji.

 

Ponadto w najszerszym dopuszczonym przez prawo zakresie EY wyłącza jakiekolwiek gwarancje, wyraźne lub dorozumiane, w tym między innymi dorozumiane gwarancje sprzedaży i przydatności do określonego celu. W żadnym wypadku EY, powiązane z EY spółki ani też partnerzy, agenci lub pracownicy EY lub spółek powiązanych z EY nie ponoszą jakiejkolwiek odpowiedzialności wobec czytelnika lub innych osób z tytułu jakiejkolwiek decyzji lub działania podjętego na podstawie informacji znajdujących się w niniejszej prezentacji ani też z tytułu jakichkolwiek pośrednich, szczególnych lub ubocznych strat, nawet w przypadku otrzymania informacji o możliwości ich wystąpienia.

 

© Copyright by EY.