Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia

Eksperci zarzdzania i komunikacji w ochronie zdrowia podpowiadaj, jak podnie poziom

satysfakcji pacjenta i wzmocni pozycj konkurencyjn placwki medycznej.

ZMIANAWIELKA

ORGANIZACJA PRACY

pomnaanie czasuKilkanacie minut wizyty pacjenta. Jak je dobrze wykorzysta?

meneDer miesica

anna ruLKieWiczO czeniu misji spoecznej z bizne-sem, rynku zdrowia i wyzwaniach.

JoHn nosTa

WaDza pacJenTaTechnologie, ktre zdominuj przyszo medycyny.

O g l n O p O l s k i s y s t e m O c h r O n y Z d r O w i a

dObre strOny rynku OchrOny ZdrOwia

www.osoz.pl

OSOZ nr 9

wr

Ze

sie

9

/ 20

15

wrzesie 2015

ISSN 1897-5828, cena 10 z (zawiera 8% VAT)

t

t

K

KtoMaLek.plZarezerwuj leki przez internet

ULOTKA_vA.indd 1 2015-08-06 14:48:54

Artur Olesch redakcja czasopisma Oglnopolski system

Ochrony Zdrowia

[email protected]

Zgodnie ze znowelizowan ustaw o wiadczeniach opieki zdrowotnej, placwki posiada-jce kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia musz umoliwi pacjentom zapisywanie si przez Internet na wizyty do specjalisty oraz zabiegi w szpitalu. Tak powinno si sta ju z pocztkiem biecego roku, o czym w sierpniu przypomniaa Rzeczpospolita. Realia wy-gldaj zupenie inaczej.

Z kontroli przeprowadzonych przez NFZ nasuwa si pesymistyczny wniosek: wikszo pla-cwek ma problem ze spenieniem wymaga ustawy. Mao tego, rejestracja pozostaje jed-nym z najbardziej newralgicznych punktw polskiej ochrony zdrowia. Zdarza si, e pacjen-ci musz ustawia si w kolejce o godzinie 6 rano, a pod wskazanym numerem telefonu nikt nie odpowiada lub linia jest cigle zajta.

Organizacja rejestracji pokazuje wprost, jak placwka traktuje swoich pacjentw i jaki typ kultury organizacyjnej reprezentuje. Tworzy te pierwsze wraenie, ktre pniej trudno zmieni. Jest tematem rozmw pacjentw i wikszoci komentarzy na forach internetowych. Midzy innymi dlatego e-rejestracj wdraaj w pierwszej kolejnoci placwki medyczne wiadome wasnego wizerunku i wartoci marki. Przewaaj jednostki wiadczce usugi prywatne, gdzie e-rejestracja jest standardem, elementem podnoszenia jakoci obsugi klien-ta i budowania pozycji konkurencyjnej. W ostatnich latach przekonuje si do niej publiczna ochrona zdrowia. Korzystaj pacjenci i sama organizacja, redukujc liczb zbdnych rozmw telefonicznych, nie tylko w rejestracji. Spoeczestwo jest coraz lepiej wyedukowane cyfro-wo, dostp do Internetu w smartfonie sta si standardem, chtnie korzystamy z e-usug.

Technologiczna strona e-rejestracji to dopiero poowa sukcesu. Prdzej czy pniej pacjent zgasza si na wizyt i od tego momentu odpowiedzialno za sposb komunikacji ley w r-kach personelu. Do gry doczaj emocje, stres, niecierpliwo i choroba pacjenta.

Trudno zrozumie, dlaczego niektre przychodnie i szpitale odgradzaj si wysokim murem od swoich pacjentw ju na pierwszej linii kontaktu. Niezalenie od powodw, jest to droga donikd. Najszybciej zrozumieli to ci, ktrym naprawd zaley na pacjentach. Czas najwy-szy, by do e-rejestracji przekonaa si caa ochrona zdrowia.

Przeama izolacjNOTA BENE

Od 1 stycznia 2015 roku pacjenci powinni mie moliwo umwienia si na wizyt przez Internet. A jak jest naprawd?

Czy pacjenci potrzebuj e-rejestracji?Kiedy ponad 10 lat temu pierwsze placwki zaczy wdraa rejestracj internetow, niewielu pacjentw chciao z niej korzysta. Dzi jest to coraz popular-niejsza opcja umwienia wizyty, podobnie jak zakupy internetowe czy e-bankowo. Wszystkie wiksze sieci medyczne posiadaj nie tylko e-rejestracj, ale take dedykowane aplikacje na telefon komrkowy. Pokolenie wychowane w rzeczywistoci cyfrowej przyzwyczajone jest do zaatwiania formalnoci w sieci internetowej.

Oglnopolski system Ochrony Zdrowia 9/2015

6 ZdjcienumeruLatajcy ambulans

8 RynekzdrowiawpiguceWalka na obietnice

12 AlertepidemiologicznyPrognoza dla alergii, grypy i przezibienia (listopad 2015)

13 AplikacjemedyczneNajnowsze aplikacje zdrowotne na smartfona

14 NowociiwynalazkiDiagnoza w lustrze, pomiar emocji, monitoring dziecka, czujnik snu itd.

16 LaboratoriumtechnologiiHomo electronicus

18 DuezmianymaymkosztemEksperci zarzdzania oraz komunikacji w ochronie

zdrowia podpowiadaj, jak motywowa pracowni-kw placwek medycznych, podwyszy standardy

obsugi pacjenta, wzmocni pozycj konkurencyjn.

22 MenederMiesica.ZarzdzanieprzezpryzmatefektwAnna Rulkiewicz (Prezes Grupy LUX MED)

24 WadzapacjentaJohn Nosta (NOSTALAB)

27 SkadaniepuzzlizdrowotnychHorst Merkle (Continua Health Alliance)

29 InfografikaTrendy zdrowia

30 LegislacjaKolejki oczekujcych

32 NawigatorPomnaanie czasu

35 YourGuidetoHealthinEuropeENGLISHPAGES

Robot Walker for Elderly People in Public Spaces

39 FelietonZamknite, na sprzeda

42 BadanieInternet i zdrowie

46 ProjektStae dla menederw

NAUKA

INNOWACJE

RAPORT

ROZMOWY

PRAKTYKA

OPINIE

CZASOPISMOOGLNOPOLSKI SYSTEM

OCHRONY ZDROWIA

WRZESIE 2015

9

24

42

18

16


Rada Naukowa oSoZ(kolejno alfabetyczna, stan na wrzesie 2015 r., liczba czonkw rady: 100 osb)

1. prof. dr hab. n. med. Ryszard Andrzejak, 2. prof. dr hab. Piotr Andziak, 3. dr hab. n. med. Magorzata Baka-Ostrowska, 4. dr Marek Balicki, 5. dr hab. n. med. Rafa Biaynicki-Birula, 6. prof. dr hab. n. med. Boena Birkenfeld, 7. prof. dr hab. n. med. Andrzej Bohatyrewicz, 8. dr hab. med. prof. UJ Magorzata Bulanda, 9. dr n. med. Magorzata Czyewska, 10. dr hab. n. med. (prof. PAN) Marek Durlik, 11. lek. med. Micha Ekkert, 12. dr n. med. Emilia Filipczyk-Cisar, 13. lek. med. Halina Flisiak-Antonijczuk, 14. prof. dr hab. n. med. Ryszard Gellert, 15. prof. dr hab. med. Tomasz Grodzicki, 16. prof. dr hab. n. med. Tomasz Grodzki, 17. prof. nadz. dr hab. Antoni Grzanka, 18. prof. dr hab. Edmund Grzekowiak, 19. dr n. farm. Jerzy Hennig, 20. prof. zw. dr hab. n. med. Krzysztof Herman, 21. prof. dr hab. Tomasz Hermanowski, 22. dr med. Andrzej Horoch, 23. prof. dr hab. n. med. Jacek Imiela, 24. dr n. med. Maria Jagas, 25. prof. dr hab. Jerzy Janecki, 26. prof. dr hab. n. med. Marek Jarema, 27. prof. dr hab. n. med. Wodzimierz Jarmundowicz, 28. prof. dr hab. Mirosaw Jarosz, 29. Urszula Jaworska, 30. mgr Renata Jad-Zaleska, 31. prof. dr hab. n. med. Sergiusz Jwiak, 32. prof. dr hab. n. med. Piotr Kaliciski, 33. prof. dr hab. Roman Kaliszan, 34. prof. dr hab. n. med. Danuta Karczewicz, 35. prof. dr hab. med. Przemysaw Kardas, 36. prof. dr hab. n. med. Andrzej Kaszuba, 37. prof. dr hab. n. med. Wanda Kawalec, 38. prof. zw. dr hab. n. med. Jerzy E. Kiwerski, 39. prof. dr hab. n. med. Marian Klinger, 40. prof. zw. dr hab. n. med. Jerzy Koodziej, 41. prof. dr hab. n. med. Jerzy R. Kowalczyk, 42. dr n. med. Robert Kowalczyk, 43. dr n. med. Jacek Kozakiewicz, 44. lek. Ryszard Kozowski, 45. prof. dr hab. n. med. Leszek Krlicki, 46. prof. dr hab. Maciej Krzakowski, 47. prof. dr hab. Jan Krzek, 48. prof. dr hab., dr h.c. mult. Andrzej Ksiek, 49. prof. dr hab. Teresa Kulik, 50. prof. dr hab. n. med. Jan Kulpa, 51. prof. dr hab. n. med. Wojciech Kustrzycki, 52. dr hab. (prof. UMK) Krzysztof Kusza, 53. dr n. med. Krzysztof Kuszewski, 54. dr n. med. Aleksandra Lewandowicz-Uszyska, 55. prof. dr hab. n. med. Andrzej Lewiski, 56. prof. dr hab. n. med. Witold Lukas, 57. prof. dr hab. n. med. Romuald Maleszka, 58. prof. dr hab. n. med. Pawe Madyk, 59. dr n. med. Beata Maecka-Libera, 60. prof. dr hab. Grayna Mielnik-Niedzielska, 61. prof. dr hab. n. med. Marta Misiuk-Hojo, 62. prof. dr hab. n. med. Janusz Mory, 63. prof. dr hab. n. med. Krzysztof Narkiewicz, 64. prof. dr hab. n. med. Wojciech Nowak, 65. prof. dr hab. n. med. Krystyna Olczyk, 66. prof. dr hab. n. med. Tadeusz Orowski, 67. dr hab. n. med. Krystyna Pawlas, 68. prof. dr hab. in. Grzegorz Pawlicki, 69. prof. dr hab. n. med. Irena Ponikowska, 70. prof. zw. dr hab. n. med. Stanisaw Radowicki, 71. dr n. med. Andrzej Rakowski, 72. dr n. med. Grayna Rogala-Pawelczyk, 73. prof. dr hab. med. Kazimierz Roszkowski-li, 74. prof. dr hab. n. med. Grayna Rydzewska, 75. dr hab. n. med. Leszek Sagan, 76. prof. dr hab. Bolesaw Samoliski, 77. prof. dr hab. Maria Magorzata Ssiadek, 78. dr hab. med. (prof. UJ) Maciej Siedlar, 79. dr hab. n. med. Waldemar Skawiski, 80. lek. Maciej Sokoowski, 81. prof. dr hab. n. med. Jerzy Stelmachw, 82. prof. dr hab. n. med. Krzysztof Strojek, 83. prof. dr hab. n. med. Jerzy Struyna, 84. prof. dr hab. n. med. Andrzej Szawowski, 85. prof. dr hab. n. med. Cezary Szczylik, 86. dr hab. n. med. prof. nadzw. Zbigniew liwiski, 87. dr n. med. Jakub miechowicz, 88. prof. dr hab. n. med. Barbara witek, 89. dr n. med. Jakub Trnka, 90. prof. dr hab. n. med. Tomasz Trojanowski, 91. prof. dr hab. n. med. Krystyna Walden-Gauszko, 92. prof. dr hab. Andrzej Wall, 93. prof. dr hab. n. med. Anna Walecka, 94. prof. dr hab. Marek Wesoowski, 95. dr hab. n. med. Andrzej Wojnar (prof. nadzw. WSF), 96. dr n. med. Andrzej Wojtya, 97. prof. dr hab. Jacek Wysocki, 98. prof. dr hab. n. med. Mirosaw J. Wysocki, 99. dr hab. n. med. Stanisaw Zajczek (prof. nadzw. PUM), 100. prof. dr hab. Marek Zitek

48 MonitorzjawiskepidemiologicznychSierpie 2015 mapy zdrowotne kraju

52 StrukturadystrybucjilekwRynek farmaceutyczny w sierpniu

60 AnalizaOSOZAlergia

66 SerwisyinternetoweZamawianie lekw on-line w aptece

68 KS-APTEKAZintegrowany System Obsugi Apteki

69 KS-SOMEDZintegrowany System Obsugi Przychodni

71 NaukawPolscePolskie badania potwierdzaj: zanieczyszczenie powietrza szkodzi sercu

73 Kalendarzwydarze.Raportyon-line

74 KulturaNowoci ksikowe

18 mlnTo liczba opakowa lekw na alergi, ktre zostan sprze-dane w aptekach w 2015 roku (dokadna prognoza OSOZ: 18 381 636 sztuk). cznie wydamy na nie ponad 271 mln z. rednia cena za jedno opakowanie zbliy si do poziomu 15 z.

Szczegowa analiza sprzeday na str. 60.

3 150 W sierpniu liczba pacjentw robicych zakupy w staty-stycznej aptece spada o 210 osb.

25,73% Nieznacznie ronie mar-a apteczna (+1,5%), ale jednoczenie jest o 3,4% mniejsza ni rok temu.

Polski system ochrony zdrowia potrzebuje dodatkowych rde

finansowania.

Anna Rulkiewicz (Prezes Grupy LUX MED) o filozofii zarzdzania i rynku.

Rozmowa na str. 22.

STATYSTYKI PROGNOZY

SYSTEMY IT

NA CZASIE

w w w . f a c e b o o k . p l / I T I Z d R o w I e

60


N a u k a

Latajcy ambulansW stanach zagroenia ycia kada sekunda ma znaczenie. Zanim na miejsce zdarze-nia przyjedzie ambulans co zazwyczaj trwa kilka, kilkanacie minut z pierwsz pomoc o wiele szybciej moe dotrze medyczny dron. Nad takim urzdzeniem pra-cuje Alec Momont, inynier z Uniwersytetu Technicznego w Delf. Naukowiec pla-nuje stworzy drona sprzonego z defibrylatorem. Na podstawie sygnau GPS (wy-sanego przez wiadka zdarzenia, gdzie u poszkodowanego doszo do zatrzymania akcji serca), stacja pogotowia ratunkowego dostarczyaby defibrylator nawet w kil-kadziesit sekund. Ratownicy obecni w wysanej rwnolegle karetce pogotowia, dziki wbudowanym kamerom, urzdzeniom pomiarowym i komunikacyjnym, mo-gliby zdalnie przekaza najpilniejsze instrukcje postpowania. Wrd innych zasto-sowa dronw medycznych wymienia si m.in. szybki transport krwi, dostarczanie lekw na tereny niedostpne lub objte konfliktami zbrojnymi.


N a u k a

Stare i nowe zdrowotne programy partyjne, walka o Narodowy Program Zdrowia Psychicznego zagroony przez ustaw o zdrowiu publicznym oraz o podwyki dla pielg-niarek, VI Forum Ochrony Zdrowia w Krynicy-Zdroju i kolejne raporty zdrowotne tym yy osoby zwizane z ochron zdrowia w drugiej poowie sierpnia i na pocztku wrzenia.

zentowali wiceministrowie pracy i zdro-wia. Z ubezpieczenia miaby by finan-sowany m.in. szybszy dostp do usug AOS i rehabilitacji, na czym skorzysta mieliby pracownicy, pracodawcy (m.in. z powodu rzadszych absencji chorobo-wych), inni pacjenci (dziki skrceniu kolejek na wiadczenia z NFZ) oraz pol-skie PKB. Ocen tej propozycji pozosta-wiam czytelnikom. Musz jednak zazna-czy, e rni si od tego, co kilka dni pniej ukazao si w wyborczym pro-gramie PO.

W kontekcie FOZ trzeba te odnoto-wa, e nigdy wczeniej przedstawiciele kierownictwa MZ tak wiele i z entuzja-zmem nie mwili o innowacjach. Diabe jak zawsze tkwi pewnie w szczegach. Wydaje si, e minister Marian Zemba-la, uywajc tego terminu, ma na my-li raczej telemedycyn ni terapie leko-we. Dla niej, MZ i NFZ otwiera szeroko

RYNEK ZDROWIA W PIGUCE

Foto

: des

igne

d by

free

pik.

com

Walka

na ob

ietnic

e

AleksAndrA kurOwskA

Ju po raz szsty z rzdu w ramach Fo-rum Ekonomicznego w Krynicy-Zdroju zorganizowano Forum Ochrony Zdrowia (FOZ). To okazja, by z dala od stolicy, w mniej nerwowej politycznie atmosfe-rze porozmawia o rzeczach wanych: finansowaniu systemu, wycenie wiad-cze i ewentualnym rnicowaniu jej ze wzgldu na efekty leczenia, polityce le-kowej. Dlatego na FOZ nie mogo za-brakn naszej redakcji, ktra obja wy-darzenie patronatem medialnym.

Podczas kilkudziesiciu paneli te-matycznych, szczeglnie zwrci uwa-g postulat wprowadzenia dodatkowych ubezpiecze zdrowotnych, ale w wersji obowizkowej dla wszystkich osb za-trudnionych, take w maych i rednich firmach. Pomys, poza Polsk Izb Ubez-piecze, firmami LUX MED i PZU, pre-


N a u k a

drzwi. Zaczyna od telekonsultacji kar-diologicznych (ukuto nawet nowy ter-min: model zabrzaski) i geriatrycznych, ale chce je rozcign m.in. na diabetolo-gi i onkologi.

Ciekawa bya te dyskusja o tym, jak wprowadzi system wyceny oparty na wskanikach jakoci oraz skutecznoci leczenia.

FinanseJednym z najbardziej elektryzujcych te-matw jest to, czy zgodnie z zapowiedzia-mi odbd si konkursy dla szpitali i czy NFZ znw bdzie aneksowa umowy. Z tego co minister Zembala mwi pod-czas spotkania w BCC wynika, e op-nienie moe wynie 11,5 roku. Ale w PO gosy w tej sprawie s podzielone, cz politykw si z tym nie zgadza.

Wrd wanych kwestii finansowych znalazy si m.in. dalsze prace nad wy-cenami wiadcze w AOTMiT, kolejne pomysy na dodatkowe polisy zdrowot-ne nie tylko wspomniane wczeniej, ale te inne. Cz onkologw, eksper-ci Fundacji Watch Health Care oraz EY rozpoczli dyskusj o potrzebie powoa-nia specjalnego funduszu, w ramach kt-rego finansowane byyby terapie onkolo-giczne (nierefundowane przez NFZ, np. z powodu fiaska rozmw w komisji eko-nomicznej MZ), leki stosowane poza ich CHPL (red. Charakterystyka Przeznacze-nia Leku). Na razie mwi si o przyka-dowym poziomie skadek w zakresie ok. 5075 z miesicznie. Czy Polacy, bd je masowo kupowali? miem wtpi. Je-li chodzi o polisy zdrowotne, to tych mimo braku regulacji prawnych Polacy kupuj coraz wicej. W I kw. 2015 sprze-da wzrosa o 32 proc. w stosunku do analogicznego okresu rok wczeniej. Na koniec marca miao je ponad 1,2 mln Po-lakw wynika z danych PIU. Najwik-sz dynamik wykazuje sprzeda polis indywidualnych. Ich liczba wzrosa po-nad trzykrotnie. Pamitajmy jednak, e chodzi o rne ubezpieczenia zwizane ze zdrowiem, a nie tylko odpowiedniki abonamentw.

Polskie Towarzystwo Onkologicz-ne postuluje z kolei zwikszenie pieni-dzy na Narodowy Program Zwalczania Chorb Nowotworowych o ok. 100 mln z (wobec planowanych 250 mln z), co mogoby pomc zmniejszy rnice w skutecznoci leczenia midzy Polsk a UE. Rzd skierowa do konsultacji ko-lejn edycj NPZN.

Minister zdrowia podpisa rozporz-dzenie podnoszce wynagrodzenia pie-

lgniarek rednio o 600 z brutto w ratach po 300 z od 1 wrzenia br. i od stycznia 2017 r. (jako dodatkowe rodki finanso-we do umw z NFZ). Ale pniej w cza-sie protestu pielgniarek i poonych pod MZ, ktre domagaj si 1500 z pod-wyki i poprawy warunkw pracy, zo-y kolejn obietnic. MZ zaoferowao po 400 z podwyki przez kolejne cztery lata w sumie 1600 z.

Wieci z rynkuMZ wyrazio zgod na utworzenie pit-nastego w Polsce centrum urazowe-go. Powstanie w Wojewdzkim Szpita-lu Specjalistycznym w Czstochowie. Resort przeznaczy na ten cel 20 mln. z. Minister popiera te pomys utworze-nia w Zabrzu lskiego Centrum Hema-tologii i Onkologii Dziecicej. Byaby moliwo wczenia go do Europejskiej Sieci Onkologii Dziecicej, co umoli-wioby m.in. wsplne badania i wymia-n naukow.

Kolejne placwki medyczne otwiera-j m.in. Medicover (nowa przychodnia w Krakowie, American Clinic Warsaw dla obcokrajowcw wydzielona w szpi-talu na warszawskim Wilanowie) oraz Falck (nowa placwka w Katowicach). Dom Lekarski zawar umow najmu nieruchomoci pod wielospecjalistycz-ne centrum medyczne, zabezpieczaj-ce potrzeby mieszkacw prawobrze-nej czci Warszawy. Przy Szpitalu Bo-nifratrw w odzi rozpocz dziaalno Zakad Opiekuczo-Leczniczy. Neuca Med kupia 100 proc. udziaw w Me-dicus Grjec to ju trzynasta placw-ka medyczna sieci powizanej z dystry-butorem lekw.

LegislacjaSejm uchwali ustaw o zdrowiu pub-licznym. W czasie ostatnich prac w ko-

misji wprowadzono poprawki utrzymu-jce Narodowy Program Ochrony Zdro-wia Psychicznego. Wczeniej zakadano, e ten ostatni zostanie zlikwidowany w zwizku z przyjciem Narodowego Programu Zdrowia, ale po fali protestw lekarzy, ekspertw i pacjentw uznano, e w NPR znajdzie si tylko cz do-tyczca profilaktyki i edukacji zdrowia psychicznego.

FarmacjaFirmy, zarwno innowacyjne jak i gene-ryczne, prbuj zwrci uwag ministra i opinii publicznej na dziaania urzdni-kw MZ, ktrzy przy okazji odnawiania decyzji refundacyjnych oczekuj obni-ek cen rzdu kilkudziesiciu procent.

MZ opublikowao nowe obwiesz-czenie z list lekw objtych zakazem wywozu. Jest na niej 183 rnych da-wek i form kilkudziesiciu preparatw. W pierwszym obwieszczeniu byo ich 257, co oznacza, e dostpno wielu le-kw poprawia si. W przypadku ch-ci wywozu lekw z listy, GIF zgasza sprzeciw. Do poowy wrzenia wyda ich ok. tysic.

Po raz pierwszy od czasu przyj-cia ustawy refundacyjnej zaplanowano wzrost cakowitego budetu na refun-

DODATKOWE UBEZPIECZENIE ZDROWOTNEProcent gospodarstw domowych niezainteresowanych i zainteresowanych wykupieniem dodatkowego

ubezpieczenia zdrowotnego w wysokoci do 100 i powyej 100 z miesicznie w 2011, 2013 i 2015 r.

Diagnozaspoeczna:ronieznacznieliczbaosbwrcza-jcychapwki,bydostawiad-czeniezdrowotne.

powyej 100 z

do 100 z

nie

2011

2013

2015

2,5%2,8%

4,2%

23,6%24,7%

28,7%

73,5%72,4%

67,1%


10

N a u k a

dacj w roku rozliczeniowym w stosun-ku do poprzedniego roku. W tym roku wydatki na dopaty do lekw maj by o blisko 380 mln z wysze ni zapisa-no w planie finansowym NFZ. Z tego na refundacje nowych lekw, nie majcych refundowanego odpowiednika w danym wskazaniu, ma trafi 86 mln z.

Za I kwarta roku wydatki na refun-dacj byy wysze od prognozowanych o 74,2 mln z, a w kolejnych kwartaach rnica moe rosn m.in. ze wzgldu na zmiany na licie lekw refundowanych.

Jeli za chodzi o preparaty bez re-fundacji, opublikowano ciekawe badanie dotyczce aptek internetowych. Klient zostawia w nich rednio 138 z podczas jednej transakcji. Jednak a 68 proc. po-rzuca koszyk, prawdopodobnie by wy-bra taszy sklep. rednia cena kupo-wanego farmaceutyku to niecae 23 z. Klienci e-aptek najczciej decyduj si na sze lub siedem produktw podczas jednych zakupw, by skorzysta z bez-patnej dostawy to wnioski z raportu o polskim rynku e-commerce firmy Ge-mius dla e-Commerce Polska.

RaportyW ostatnich tygodniach opublikowano szereg wartych uwagi raportw. Najcie-

kawszym jest kolejna edycja Diagnozy Spoecznej, z ktrej wynika m.in., e spada zapa do dodatkowych ubezpie-cze zdrowotnych, ronie za to znacz-nie liczba osb wrczajcych apwki, by dosta wiadczenie zdrowotne. Sze-rzej wyniki raportu przedstawimy w ko-lejnym wydaniu OSOZ-u.

Ukaza si te m.in. raport Wybo-ry zdrowotne 2015 Polityki Insight, przygotowany na zlecenie MSD Polska. W dokumencie zebrano szereg informa-cji o zasadach dziaania systemu ochro-ny zdrowia w Polsce i zawarto postula-ty i propozycje z wczeniejszych publi-kacji, m.in. raportw Pracodawcw RP, EY, rnych instytutw, a dotyczce wie-lu kwestii. Osb z sektora ochrony zdro-wia nic tu raczej nie zaskoczy, ale byoby dobrze, gdyby tak wiedz mieli politycy i mogli wyrobi sobie wasne zdanie na temat polityki zdrowotnej pastwa.

Z kolei Millward Brown na zlecenie INFARMY, w ramach akcji Gosuj na zdrowie, przeprowadzi badania doty-czce tego, na ile zdrowie jest wanym tematem politycznym dla Polakw. Zda-niem 87 proc. badanych temat ochrony zdrowia powinien by traktowany jako priorytetowy zarwno przez politykw, jak i media. 91 proc. deklaruje, e chcia-

oby wiedzie, jakie propozycje w tej kwestii maj poszczeglne partie poli-tyczne. 78 proc. ankietowanych uwaa, i dostp do nowoczesnych terapii leko-wych w Polsce jest niewystarczajcy.

PolitykaPO postawia wszystko na jedn kar-t i zoya na konwencji szereg obiet-nic. Podatek dochodowy, skadki na ZUS oraz NFZ maj by zastpione jed-n skadk jednolitym PIT (prawdo-podobnie w roku 2018). Dla rodzin o naj-niszych dochodach, cakowite obci-enia pensji maj wynie ok. 10 proc. zamiast obecnych 30 proc. (z ZUS i NFZ). Stawki podatku maj progre-sywnie rosn wraz ze wzrostem docho-dw na osob i dla wszystkich by nisze ni obecnie (maksymalne obcienie ma spa z 43,5 proc. obecnie do 39,5 proc.). Stawki bd ujednolicone, tzn. obowi-zywa bd niezalenie od rodzaju umo-wy o prac.

Premier Ewa Kopacz podczas spotka-nia z pracownikami firmy Pronar w Na-rwi stwierdzia: dzi Polsk sta na to, by Polacy nie pacili ZUS-u i skadki na NFZ. Wprowadzone maj te zosta m.in. ubezpieczenia pielgnacyjne, kt-rych celem bdzie wsparcie opieki nad

GOSUJ NA ZDROWIE

Polacy chc debaty o zdrowiu i zmian w systemie ochrony zdrowia

87%W czasie obecnej kampanii Wyborczej media i politycy poWinni poWici Wiksz uWag tematoWi ochrony zdroWia polakW

do najbardziej oczekiwanych zmian w ochronie zdrowia nale

Polacy le oceniaj dostPdo nowoczesnych teraPii lekowych

Polacy znaj warto nowoczesnych teraPii

28%

22%

11% 78%

91%

76% 86%

9% 79%

86%

82% 59%

Wyniki badania CATIbus przeprowadzonego przez Millward Brown na zlecenie INFARMY, w dniach 28-31 sierpnia 2015, na reprezentatywnej prbie Polakw w wieku 18 lat+

Skrcenie kolejek

Zwikszenie dostpnoci do lekarzy

Zmiana finansowania ochrony zdrowia

Pacjenci w Polsce nie maj wystarczajcego dostpu do nowoczesnych terapii lekowych, czyli lekw innowacyjnych

Partie polityczne powinny jasno okreli swoje plany/propozycje dotyczce poprawy jakoci funkcjonowania ochrony zdrowia w Polsce

Poprawa stanu zdrowia Polakw powinna by priorytetowym obszarem dziaa nowego rzdu

Dostp do nowoczesnych terapii lekowych pozwala ograniczy koszty leczenia chorego

Dostp do nowoczesnych terapii lekowych ma wpyw na popraw stanu zdrowia spoeczestwa

Uatwienie dostpu do nowoczesnych metod leczenia i lekw

Pacjenci w Polsce nie maj dostpu do nowoczesnych terapii lekowych na rwni z pacjentami w innych krajach Unii Europejskiej

Nowoczesne terapie lekowe umoliwiaj szybszy powrt do pracy i dusz aktywno zawodow

Zgodzioby si na podwyk skadki zdrowotnej, ktra gwarantowaaby im dostp do nowoczesnych terapii lekowychG

OSUJ

NA

ZDRO

WIE

Pola

cy c

hc

deba

ty o

zdro

wiu

i zmi

an w

sys

temi

e och

rony

zdro

wia

87%

W c

zasi

e ob

ecne

j kam

pani

i W

ybor

czej

med

ia i

poli

tycy

po

Win

ni p

oW

ici

W

iks

z u

Wag

te

mat

oWi o

chro

ny z

droW

iapo

lak

W

do n

ajba

rdzi

ej o

czek

iwan

ych

zmia

n w

ochr

onie

zdro

wia

nale

Po

lacy

le o

ceni

aj

dost

Pdo

now

ocze

snyc

h te

raPi

i lek

owyc

hPo

lacy

znaj

wa

rto

no

wocz

esny

ch t

eraP

ii

28%

22%

11%

78%

91%

76%

86%

9%79

%

86%

82%

59%

Wynik

i bad

ania

CATIb

us pr

zepro

wadz

oneg

o prze

z Millw

ard Br

own n

a zlec

enie

INFAR

MY, w

dniac

h 28-

31 si

erpnia

2015

, na r

eprez

entat

ywne

j prb

ie Po

lakw

w w

ieku 1

8 lat

+

Skrc

enie

kolej

ek

Zwik

szenie

dost

pno

ci do

leka

rzy

Zmian

a fina

nsow

ania

ochro

ny zd

rowia

Pacje

nci w

Polsc

e nie

maj

wysta

rczaj

cego

do

stpu

do no

wocze

snyc

h tera

pii le

kowy

ch,

czyli l

ekw

inno

wacy

jnych

Parti

e poli

tyczn

e pow

inny j

asno

okre

li

swoje

plan

y/prop

ozyc

je do

tycz

ce po

prawy

jak

oci

funk

cjono

wania

ochro

ny zd

rowia

w Po

lsce

Popra

wa st

anu z

drowi

a Pola

kw

powi

nna b

y pr

ioryte

towym

ob

szarem

dzia

a no

wego

rzd

u

Dost

p do n

owoc

zesn

ych t

erapii

lek

owyc

h poz

wala

ogran

iczy

koszt

y lec

zenia

chore

go

Dost

p do n

owoc

zesn

ych t

erapii

lek

owyc

h ma w

pyw

na po

praw

stan

u zd

rowia

spoe

czes

twa

Uatw

ienie

dost

pu

do no

wocze

snyc

h meto

d lec

zenia

i lek

w

Pacje

nci w

Polsc

e nie

maj

dost

pu do

no

wocze

snyc

h tera

pii le

kowy

ch na

rwn

i z p

acjen

tami w

inny

ch kr

ajach

Unii E

urope

jskiej

Nowo

czesn

e tera

pie le

kowe

um

oliw

iaj s

zybszy

powr

t do

prac

y i d

usz

aktyw

no

zawo

dow

Zgod

ziob

y si

na po

dwyk

ska

dki

zdrow

otnej,

ktra

gwara

ntowa

aby i

m do

stp d

o now

ocze

snyc

h tera

pii le

kowy

ch

11Oglnopolski system Ochrony Zdrowia 9/2015

N a u k a

seniorami w warunkach domowych, orodkw dziennych i stacjonarnych. Dostpna i nowoczesna ochrona zdro-wia uplasowaa si na 6 pozycji w pro-gramie PO. Wyprzedza j m.in. polityka senioralna oraz edukacja.

PiS, PO i Zjednoczona Lewica chc te wspiera seniorw darmowymi leka-mi. PiS obiecuje darmowe leki dla senio-rw po 75. roku ycia. Ewa Kopacz za-powiedziaa z kolei wprowadzenie bonu refundacyjnego na leki, ktry ma ob-j ponad 3 mln osb bez wzgldu na wiek. Dla tych, ktrzy s zbyt obcieni dopatami do lekw.

Osobny kongres powicony zdro-wiu zorganizowaa w Gliwicach No-woczesna Ryszarda Petru. Jako swoich ekspertw przedstawia prof. Jacka Jas-sema, Grayn Rogal-Pawelczyk, sze-fow Naczelnej Rady Pielgniarek i Po-onych oraz Ew Borek z Fundacji My Pacjenci. Cho osoby te potem zastrze-gay, e byy tylko zaproszonymi gomi, ktrzy chc przedstawi kolejnemu ugru-powaniu swoje opinie. Ugrupowanie nie przedstawio jeszcze swojego programu w zakresie zdrowia. Jego lider ma sze-reg ciekawych postulatw, jak skrce-nie kolejek, lepszy dostp do lekw, ra-cjonalizacja wydatkw i nieco bardziej

egzotyczne, jak wyznaczenie maksy-malnych terminw realizacji wiadcze, a w razie ich przekroczenia wypaty odszkodowa.

PersonaliaPo zmianach, w Radzie Naukowej przy Ministrze Zdrowia zasiada 41 profeso-rw i doktorw. Przewodniczy jej prof. Kazimierz Roszkowski-li, a jego za-stpc jest prof. Leszek Pczek. Mini-ster dokona tez przetasowa w zespo-ach problemowych dziaajcych przy MZ oraz powoa nowe, w tym zesp ds. opracowania map potrzeb zdrowotnych w zakresie kardiologii i kardiochirurgii (na jego czele stan prof. Jarosaw Ka-mierczak, konsultant krajowy w dziedzi-nie kardiologii, a jego zastpczyni zo-staa Barbara Wickowska, Dyrektor De-partamentu Analiz i Strategii MZ). MZ powoao te zesp roboczy ds. opie-ki farmaceutycznej. Przewodniczy mu Grzegorz Zagrny, naczelnik Wydzia-u Gospodarki Lekami w lskim NFZ. Zastpc jest Magorzata Szelachowska. W zespole zasiada m.in. dr n. farm. Piotr Brukiewicz, Prezes Rady lskiej Izby Aptekarskiej. Ten ostatni jest inicjatorem dyskusji na ten temat, co lsk Rad do-datkowo skonfliktowao z NRA.

Na zastpc szefa GIS Marka Posob-kiewicza wybrano w konkursie Wodzi-mierza Hudzika. Prof. Edward Wylgaa, kierownik Oddziau Klinicznego Okuli-styki Wydziau Lekarskiego SUM, zosta odznaczony Krzyem Kawalerskim Orde-ru Odrodzenia Polski. Powoano nowych szefw szpitali powiatowych w Wado-wicach Jzefa Budk, w Opocznie by-ego starost Marka Ksyt.

Plus i minusW podsumowaniach chciaam zwr-ci uwag na dwie inicjatywy. Do ta-kich z ostatnich miesicy zaliczy mo-na m.in. odwan Kancersutr Funda-cji RaknRoll oraz portal dla organizacji pacjenckich www.siecdlazdrowia.pl.

Za to talia czerwonych kartek nale-y si spotowi Zjednoczonej Lewicy (SLD+TR+PPS+UP+Zieloni) z umie-rajcym pacjentem na szpitalnej pod-odze, ktry nikogo nie dziwi, prcz dziewczynki mwicej Mamo, ten pan umar. Wiadomo, e okres przedwybor-czy wie si z instrumentalnym trakto-waniem problemw ochrony zdrowia, przejaskrawianiem niektrych kwestii. Ale nie tdy droga! Wstyd!

Aleksandra Kurowska, dziennikarka od po-nad 11 lat zajmujca si tematyk medyczn oraz finansow. Wsppracuje m.in. z redak-cj Suby Zdrowia oraz z Instytutem Zdrowia i Demokracji (IZID). Pracowaa w dziale eko-nomicznym ycia Warszawy, Gazecie Giedy Parkiet, Rzeczpospolitej oraz Dzienniku Ga-zecie Prawnej. Absolwentka Instytutu Stoso-wanych Nauk Spoecznych UW.

Wtymrokuwydatkinadopatydolekwmajbyoblisko380mlnzwyszenizapisanowplaniefinansowymNFZ.

87%

86%

78% 82%

91%Poprawa stanu zdrowa Polakw powinna by priorytetowym obszarem dziaa nowego rzdu

Pacjenci w Polsce nie maj wystarczajcego dostpu do nowoczesnych terapii lekowych, czyli lekw innowacyjnych

Nowoczesne terapie lekowe umoliwiaj szybszy powrt do pracy i dusz aktywno zawodow

Partie polityczne powinny jasno okreli swoje plany/propozycje dotyczce poprawy jakoci funkcjonowania ochrony zdrowia w Polsce

Media i politycy powinni powici wiksz uwag tematowi ochrony zdrowia Polakw


12

I N N o w a c j e

ALERT EPIDEMIOLOGICZNY (LISTOPAD 2015)

SPRAWDZALNOPOPRZEDNIEJ

PROGNOZY 90% PONIEJ NORMY NORMA WYSOKI BARDZO WYSOKI

WOJEWDZTWO PROGNOZA KOSZTW ALERGII (LISTOPAD)TREND W STOSUNKU DO

PADZIERNIK

Dolnolskie 2 065 Kujawsko-pomorskie 1 498 dzkie 1 462 Lubelskie 1 753 Lubuskie 1 856 Maopolskie 1 549 Mazowieckie 2 372 Opolskie 1 365 Podkarpackie 2 152 Podlaskie 1 591 Pomorskie 1 817 lskie 1 815 witokrzyskie 1 434 Warmisko-mazurskie 1 106 Wielkopolskie 1 643 Zachodniopomorskie 1 729

WOJEWDZTWO PROGNOZA KOSZTW GRYPY I PRZEZIBIENIA (LISTOPAD)TREND W STOSUNKU DO

PADZIERNIK

Dolnolskie 4 576 Kujawsko-pomorskie 3 677 dzkie 3 576 Lubelskie 4 257 Lubuskie 3 897 Maopolskie 4 166 Mazowieckie 5 091 Opolskie 3 271 Podkarpackie 3 783 Podlaskie 4 486 Pomorskie 4 115 lskie 3 751 witokrzyskie 2 768 Warmisko-mazurskie 3 087 Wielkopolskie 3 783 Zachodniopomorskie 3 882

ALERGIAPOZIOM NASILENIA ALERGII

GRYPA I PRZEZIBIENIEPOZIOM NASILENIA GRYPY I PRZEZIBIENIA

SPRAWDZALNOPOPRZEDNIEJ

PROGNOZY 83% PONIEJ NORMY NORMA WYSOKI BARDZO WYSOKI


I N N o w a c j e

HeadspaceProgram medytacji, ktry pozwoli pod-nie jako ycia. Wystarczy powi-ci 10 minut kadego dnia. Bezpatna sesja prbna obejmuje 10 dni korzysta-nia z aplikacji. Do wyboru ciekawe sesje specjalistyczne, np. niwelowanie stre-su, wzmacnianie poziomu szczcia czy formy psychicznej. Aplikacja przypomni o regularnym wykonywaniu wicze, mona przeglda indywidualne post-py oraz kopiowa sesje do uytku offli-ne. Opcja poczenia z przyjacimi mo-tywuje do systematycznej medytacji.

iOS | Android | ENG12,99 /1 rok

Rusz z kanapy 4 apyZamie jogging i spacery ze swoim czworonogiem w prawdziw przygod. Aplikacja pozwala na wyznaczanie tra-sy przebytej z psem podczas spaceru lub biegu, przegldanie archiwum tras oraz prowadzenie rozmowy on-line z inny-mi uytkownikami, ktrzy znajduj si w pobliu.

iOS | Android | PLBezpatna

Courserawietna aplikacja, ktra otwiera drzwi osobom chccym si doksztaca, nie tylko w tematach zwizanych z ochron zdrowia. Uniwersytety z caego wiata oferuj bogat ofert kursw on-line. Epi-demiologia, zdrowie publiczne, komuni-kacja z pacjentem, jako opieki zdro-wotnej, zdrowy styl ycia, zdrowie glo-balne wystarczy wybra jeden z kursw i systematycznie odrabia lekcje. Wiele specjalizacji oferowanych jest bezpat-nie albo po bardzo atrakcyjnych cenach w stosunku do tradycyjnych szkole.

iOS | Android | ENGBezpatna

Sleep BugKolejna bezsenna noc? Nie moesz zmruy oka i przewracasz si z boku na bok? Z pomoc przychodzi aplikacja Sle-ep Bug. W zaniciu pomog 83 efekty dwikowe i 300 melodii poczonych z 24 grafikami. Czy to wystarczy? Trze-ba sprawdzi samemu. Jedna z najpopu-larniejszych aplikacji majca na koncie ponad 2,5 mln pobra.

iOS | Android | ENGBezpatna

Honorowy Dawca EnergiiAplikacja, dziki ktrej mona wspiera jedn z piciu wybranych organizacji cha-rytatywnych po prostu biegajc, jedc na rowerze, a nawet spacerujc. W czasie aktywnoci fizycznej zliczane s przemie-rzone kilometry, nastpnie automatycznie zamieniane na energi. Mona trenowa i pomaga w kadym miejscu trzeba je-dynie wybra miasto, ktre chce si wspie-ra. Na zakoczenie akcji przekazana zo-stanie darowizna na cele charytatywne.

iOS | Android | PLBezpatna

Allergy FTPacjenci z alergiami pokarmowymi musz szczeglnie uwaa na spoywane posiki i kady ich skadnik. Niektre reakcje aler-giczne mog by niebezpieczne. Kontrola jest o wiele trudniejsza podczas podry, gdy opisy w obcych jzykach nie zawsze pozwalaj zorientowa si w zawartoci jedzenia. Rozwizuje to nowa aplikacja tumacz dla alergikw.

iOS | ENG/DE/FR/SP2,99

APLIKACJE

2.

3.

.

.

1.

.


1

I N N o w a c j e

NOWOCI I WYNALAZKI

LEPSZY, GBSZY

SENSleepSense (Samsung Electronics) to nowy rodzaj osobistego urzdzenia medycznego sucego kontroli snu. Dziki niemu mona szybko i atwo analizowa przebieg snu i uzyska informacje na temat moliwoci jego poprawy. Wystarczy umieci czujnik Sle-epSense pod materacem, pobra na telefon aplikacj SleepSense, poczy urzdzenie z aplikacj i po prostu zasn. Dziki zasto-sowaniu pracujcego w czasie rzeczywistym bezdotykowego czujnika, urzdzenie jest w stanie analizowa ttno i czsto od-dechu, a take wykonywane podczas snu ruchy. Uytkownik codziennie rano moe otrzyma indywidualny raport na temat prze-biegu snu wraz z wynikiem punktowym oceny pracy organizmu z odniesieniem do redniej wieku uytkownika. Wynik ten jest obliczany na podstawie oceny siedmiu wskanikw skadowych: cakowitej dugoci trwania snu, wskanika efektywnoci snu, czasu potrzebnego na zanicie, liczby przebudze, liczby przypadkw opuszczenia ka, procentowego czasu trwania fazy REM oraz procentowego czasu trwania fazy gbokiego snu. Na podstawie raportu aplikacja przekazuje zalecenia ekspertw na temat sposobw poprawy jakoci snu.

NADZR

DZIECKATracker umoliwiajcy monitorowanie dziecka. Mikka opas-ka zakadana na nog zawiera specjalny czujnik badajcy ru-chy dziecka, rytm serca i temperatur ciaa. Sensor za pored-nictwem aplikacji informuje rodzica, czy dziecko pi, alar-muje w przypadku zmiany parametrw, np. przyspieszonego pulsu. Duym uatwieniem w uytkowaniu jest bezprzewodo-wa adowarka, ktra dodatkowo mierzy wilgotno i tempera-tur powietrza w miejscu, gdzie przebywa dziecko, oraz po-ziom haasu bdcy sygnaem przebudzenia malucha.

DIAGNOZA PRZEZ

LUSTROLustro przyszoci powie nie tylko, jak wygldasz, ale take, czy jeste zdrowy. Nad Mdrym Lustrem (Wise Mirror) pra-cuje grupa naukowcw oraz konsorcjum firm z siedmiu krajw Europy. Na podstawie analizy twarzy lustro bdzie diagnozo-wa wybrane choroby i sprawdza form psychofizyczn. In-formacje i ostrzeenia pojawi si na powierzchni, ktra pe-ni bdzie dodatkowo rol wywietlacza. Pierwsze tego typu ekrany-lustra zaprezentowaa firma Samsung. Testy kliniczne Wise Mirror maj si rozpocz w przyszym roku.


I N N o w a c j e

rda i zdjcia: Wise Mirror, Sproutling, Samsung, Sparc-Robotics, Arc Pedant, Emotive

TECHNOLOGIA ZINTEGROWANA Z

CIAEMPostp w dziedzinie inteligentnej biuterii moe zaskakiwa. Tak jest w przypadku Arc Pedant, naszyjnika opartego o technologi Intel, ktry rewolucjonizuje pojcie synchronizacji ciaa i technologii. Arc Pedant peni trzy bazowe funkcje: nawigacji (zmiany kierunku ruchu sygnalizowane s przez wibracje po odpowiedniej stronie opaski), centrum zarzdzania domem (komendy goso-we), trackera funkcji yciowych (wbudowane sensory penice funkcj elektrokardiogramu). Interakcja z uytkownikiem realizo-wana jest poprzez wibracje i sygnay wietlne. Pikny i intrygujcy gadet komunikujcy sie ze smartfonem, o otwartej platfor-mie, dziki czemu producenci aplikacji bd mogli oferowa kolejne zastosowania. Na razie nie wiadomo, kiedy e-naszyjnik po-jawi si na rynku.

OPIEKA I

ZABAWAPisalimy ju o przyszoci robotyki w opiece nad osobami starszymi. Kolejn dziedzin, gdzie maszyny mog doskona-le si sprawdzi, jest opieka nad najmodszymi pacjentami. MBOT to edukacyjno-rozrywkowy robot, ktrego zadaniem jest urozmaicenie pobytu szpitalnego, a przez to podniesie-nie jakoci opieki. Wyposaony w szereg sensorw i interak-tywnych funkcji, MBOT towarzyszy dziecku dzie i noc, b-dc z jednej strony zabawk, z drugiej opiekunem. Robo-ty o funkcjach socjalnych rozwijane s w ramach programu MOnarCH finansowego ze rodkw UE. Sympatyczny towa-rzysz sprawi, e dziecko cho na chwil zapomni o rzeczywi-stoci szpitalnej.

ZMIERZ

EMOCJEProfesjonalne urzdzenie laboratoryjne w formie domowe-go gadetu, czyli 5-kanaowy elektroencefalograf (EEG) za-mknity w minimalistycznej formie opaski na gow. Do tego szereg innych czujnikw mierzcych m.in. pooenie ciaa. Emotiv tumaczy sygnay wysyane z mzgu na jzyk zrozu-miay dla przecitnego czowieka, pozwalajc uytkownikowi lepiej kontrolowa stan emocjonalny, zadba o zdrowie psy-chiczne. Znajdzie take zastosowanie w terapiach zaburze neurologicznych. W ofercie znajduje si dodatkowo precyzyj-niejsza wersja EPOC w formie 14-kanaowego EEG.


1

I N N o w a c j e

Homo electronicusL ABORATORIUM TECHNOLOGII

Trackery zdrowia, inteligentna biuteria, domowe laboratoria medyczne. To zaledwie pocztek. Przyszed czas na sensory i elektronik wszczepian w ludzkie ciao.

W ostatnich latach rynek przeywa boom moblinych urzdze mierzcych parametry fitness i zdrowia: cinienie, puls, spa-lone kalorie, przebyty dystans. Niektre z nich peni ju rol podrcznego EKG albo EEG. Tzw. technologie ubieralne (we-arables) to dopiero pierwszy etap w rozwoju rozwiza zinte-growanych z ciaem czowieka. Niezalenie od ich rosncej po-pularnoci, przyszo naley do tzw. injected electronics, czy-li wszczepialnych urzdze elektronicznych. Dopiero pena synchronizacja technologii z miniami, nerwami, narzdami wewntrznymi otworzy nowe moliwoci leczenia caej gamy nieuleczalnych dotd chorb lub skomplikowanych schorze. Cho wizja rozwiza biotechnologicznych moe przyprawia o gsi skrk, tak naprawd ju teraz pomagaj one milionom pacjentw na caym wiecie. Najprostszym przykadem i zara-zem pionierem s popularne rozruszniki serca.

Wszczepiane chipy bd peniy podwjn rol: kontrole-rw funkcji yciowych i stanu zdrowia oraz w przypadku wy-stpienia zaburze, co jest o wiele bardziej fascynujce sty-mulatorw pracy poszczeglnych narzdw. Od tego momentu wkraczamy w wiat tzw. neuro-modulacji. Wewntrzny sensor pomoe wykry objawy zawau serca, zanim u pacjenta pojawi si pierwsze objawy. Mwimy o bezcennych godzinach. Jeden z gwnych zabjcw stanie si niegronym incydentem, kt-ry bdzie mona po prostu leczy na bardzo wczesnym etapie. Dokadna identyfikacja rodzaju zaburze wywoujcych depre-sj umoliwi korekcj poprzez sygnay elektryczne lub stabili-

zacj poziomu niektrych substancji chemicznych w mzgu. Podobnie w cukrzycy specjalne procesory mogyby regulo-wa poziom insuliny, w otyoci blokowa sygnay odpowie-dzialne za poczucie godu. Wszczepialna mini-elektronika do-kadnie odmierzy potrzebn dawk leku oraz poinformuje, gdy w organizmie zabraknie okrelonych mikroelementw. Osoby z protezami czci ciaa odzyskaj kontrol nad sztuczn sto-p albo rk wraz ze zmysem dotyku, mogc precyzyjnie ste-rowa ruchami. W laboratoriach powstaj ju pierwsze tego typu rozwizania. Due nadzieje wizane s z optogenetyk dziedzin nauki, pozwalajc sterowa aktywnoci okrelo-nej grupy neuronw za pomoc wiata. Aby stao si to mo-liwe, do neuronw wprowadza si wiatoczue biako (rodop-syna). W efekcie powstaje biologiczny przecznik. Niebieskie wiato aktywuje neuron, te wycza. Tego typu ekspery-ment przeprowadzono z sukcesem na myszach. Naukowcy wie-rz, e technologia pozwoli w przyszoci leczy dolegliwoci psychiczne i neurologiczne (nerwice, depresje, parali, choro-by wzroku, Parkinsona) oraz lepiej pozna funkcj wybranych neuronw oraz mechanizmy inteligencji i mylenia.

Mikroelektronika w medycynie obiecuje wiele. Ale zanim zagoci w codziennym yciu, trzeba pokona kilka istotnych wyzwa. Pierwszym jest komunikacja e-implantu z urzdze-niem zewntrznym. Wikszo bezprzewodowych urzdze, np. trackerw zdrowia, porozumiewa si ze smartfonem z po-moc technologii Bluetooth. W przypadku sensora wszcze-


I N N o w a c j e

pionego do organizmu nie bdzie to takie atwe, bowiem cia-o ludzkie absorbuje znaczn cz sygnau o czstotliwoci 2,4 GHz, na ktrej opiera si Bluetooth. Kolejnym problemem moe okaza si zasilanie wewntrznych sensorw. W przy-padku wspomnianej neurostymulacji trzeba zapewni pocze-nie sztucznych elektrod z zakoczeniami nerwowymi. Mwi-my o niezwykle skomplikowanych, miniaturowych i kruchych czciach ludzkiego ciaa, mikro-neurochirurgi czekaj du-gie lata rozwoju zanim stanie si to moliwe. Bioniczne pro-tezy cho gotowe od strony technicznej jeszcze nie wyszy poza mury laboratoriw innowacyjnych firm, m.in. ze wzgldu

tronics umoliwi monitorowanie stanu organizmu i zdrowia w sposb o wiele doskonalszy ni dzi robi to trackery zdro-wia. Podskrne czipy zmierz poziom adrenaliny, skadnikw odywczych, hormonw. Tego nie potrafi ani najlepsza opaska na rce zsynchronizowana ze smartfonem, ani najbardziej inte-ligentny zegarek. Potrzeba kontrolowania i mierzenia wasne-go zdrowia bdzie nabieraa na sile, co pokazuj dane sprzeda-y trackerw zdrowia. Na razie nasz ciekawo zaspokaja in-formacja o liczbie wykonanych krokw, ale z czasem bdziemy chcieli wiedzie coraz wicej, szybciej i dokadniej. Wraz ze zwikszaniem moliwoci pomiarowych, trzeba zmieni sposb

Zminiaturyzowanesensorywszczepionepodskrpozwolzduymwyprzedze-niemprzewidywarozwjchorb.

na bezpieczestwo pacjenta oraz ryzyko infekcji (podczenie elektrod).

Jak zawsze w przypadku nowych technologii rodz si py-tania o bezpieczestwo. Co si stanie, jeeli nad urzdzeniami stymulujcymi okrelone partie nerww, kto przejmie kontro-l albo gdy dane z sensorw trafi w niepowoane rce? Nie za-pominajmy, e w przypadku kadej innowacji optymistyczna wizja nie uwzgldnia problemw, ktrych nie do koca mona przewidzie, a ktre wielkie plany potrafi opni o dziesit-ki lat. Tak byo chociaby w momencie odkodowania ludzkiego genomu. Nie speniy si obietnice krelone w tysicach artyku-w naukowych wieszczcych rewolucj, nadal nie doczekali-my si przeomu w leczeniu i profilaktyce chorb determino-wanych genetycznie.

Entuzjazmu naukowcw nie musi podziela spoeczestwo. Trackery zdrowia to zaledwie zabawki w porwnaniu do urz-dze wszczepianych w ciao ludzkie, a i tak wywouj fal dys-kusji o granice kontroli. Czy sensory podskrne i chipy z funk-cjami neuro-stymulacji to zapowied czowieka cyborga, upadek homo sapiens, gdzie elektronika suy ju nie tylko do leczenia i monitoringu zdrowia, ale rwnie do udoskonalania ciaa i jego funkcji? Wikszo filmw o przyszoci snuje ra-czej mroczne wizje takiej rzeczywistoci. Tytuy wymienia mona dugo.

Na szczcie dzi nie musimy si martwi futurystycznymi, odlegymi problemami. W pierwszej kolejnoci injected elec-

dostarczania wiedzy. Trudno wymaga od przecitnego pacjen-ta, aby wiedzia, co oznacza zmiana poziomu jednego z hormo-nw albo brak jakiego mikroelementu. Tak samo, jak w przy-padku wynikw bada laboratoryjnych, ktrych nie jestemy w stanie samodzielnie zinterpretowa. Dane bd zamieniane na praktyczne wskazwki, ostrzeenia, zalecenia. W przypad-ku niepokojcych zmian, mikrochip samodzielnie wyle sygna do sub ratowniczych.

Trackery zdrowia to tylko przejciowy etap na drodze do penego kontrolowania zdrowia czowieka, niewinna obietni-ca nowych rozwiza powstajcych w laboratoriach. By moe w przyszoci zadaniem lekarza bdzie przede wszystkim mo-nitorowanie danych wysyanych w czasie rzeczywistym przez wszczepione czujniki, wychwytywanie pierwszych niepokoj-cych sygnaw i wszczynanie odpowiednich procedur zapobie-gawczych. Pamita naley, e dla wikszoci z nas zdrowie jest najwiksz wartoci, o wiele istotniejsz od wtpliwoci o bez-pieczestwo i etycznych dylematw.

Zdj

cia:

des

igne

d by

free

pik.

com


1

R a p o R T

Due zmiany maym kosztem

Mimo coraz nowoczeniejszego wyposaenia, cz placwek medycznych nadal godzi si na przecitno i stan wegetacji. W warunkach konkurencyjnego rynku, nie miayby szans na przetrwanie. Gwnym zaniedbaniem pozostaj standardy komunikacji wewntrznej, obsuga pacjenta oraz wizerunek. Eksperci podpowiadaj, jak dokona rewolucji bez dodatkowych kosztw.

nikacji i PR w Ochronie Zdrowia (1718 wrzenia 2015 r.), ktrego wsporgani-zatorem byo czasopismo Oglnopolski System Ochrony Zdrowia. Co radz eks-perci komunikacji i PR medycznego?

Punktem wyjcia diagnozy mecha-nizmw komunikacyjnych powinien by rachunek sumienia, czy speniamy potrzeby pacjentw. Nawet bez prze-prowadzenia dogbnych analiz wie-my, e oczekuj oni m.in. niezawodno-ci (wysokiego poziomu usug), wra-liwoci (empatii ze strony personelu), odpowiedniego wygldu wntrz i no-woczesnego wyposaenia, dostpnoci usug, kompetencji (fachowej wiedzy), uprzejmoci, odpowiedzialnoci, komu-nikatywnoci i bezpieczestwa mwi dr Rafa Staszewski (Szpital Kliniczny Przemienienia Paskiego UM w Pozna-

Dlaczego publiczne i niepubliczne szpi-tale oraz przychodnie akceptuj byleja-ko, ktra nie jest kwesti braku pie-nidzy pod takim hasem przewodnim odbyo si VI Forum Marketingu, Komu-

Foto: designed by freepik.com

R a p o R T

niu). Zwraca on uwag, e zmiany filo-zofii funkcjonowania s konieczne ze wzgldu na rosnc konkurencyjno w sektorze, zapowied zmian organi-zacyjnych (dodatkowe ubezpieczenia zdrowotne, mapy potrzeb zdrowotnych) oraz transformacj pokoleniow. Nowa generacja pacjentw wymaga coraz wi-cej, przede wszystkim wygody, spraw-nej obsugi i profesjonalizmu. Pokole-nie X (urodzeni w latach 19651985), a zwaszcza tzw. Millennials (urodzeni po 1985 roku) wychowali si w warun-kach demokracji i swobodnego dost-pu do Internetu. Nie pamitaj realiw sprzed roku 1989, nie s w stanie zro-zumie i nie akceptuj zych warunkw leczenia i nieodpowiedniego traktowa-nia. Pacjenci s coraz bardziej wiadomi i w niedugim czasie moemy spodzie-wa si zachowa znanych z USA. Tam chorzy reprezentuj postaw tzw. empo-werment patient (red.: pacjenta wzmoc-nionego) i standardem jest samodzielne czuwanie nad tym, aby otrzyma najlep-sz usug. Do codziennej praktyki na-ley m.in. zadawanie personelowi sze-regu pyta w rodzaju: dlaczego potrze-buj tego badania, czy s alternatywne metody leczenia, jak bd si czu po badaniu i czy mog wrci do pracy, co moe pj nie tak? Przed rozpoczciem leczenia, personel powinien rozpozna potrzeby komunikacyjne pacjenta i po-informowa o tym zesp terapeutycz-ny, zaangaowa go, edukowa, monito-rowa jego stan po wyjciu z placwki. Okazuje si, e tylko 86% chorych zna postawion diagnoz, 81% potrafi okre-li, jakie procedury terapeutyczne bd wykonywane. 53% ankietowanych jest zadowolonych z przekazanych infor-macji na temat celw leczenia. Dyspro-porcje pomidzy tym, co myl lekarze a pacjenci s zaskakujce: podczas, gdy 89% lekarzy uwaa, e pacjenci rozu-miej zalecenia po wypisie, z tak tez zgadza si tylko 57% pacjentw. Podob-ne rozbienoci percepcyjne wystpuj w zakresie informacji o skutkach ubocz-nych terapii, powrotu do aktywnoci po okresie rehabilitacji

Trudno zrozumie utrudnienia, kt-re placwki medyczne funduj sobie na wasne yczenie. Jednym z najprost-szych przykadw jest system rejestracji. Wystarczy kilka drobnych zmian organi-zacyjnych, aby pacjenci nie musieli cze-ka kilka godzin w zatoczonej pocze-kalni. Najprostsze z nich to umawianie na konkretn godzin oraz rejestracja in-

ternetowa. I wanie wieczne czekanie plasuje si na czele listy problemw naj-bardziej dokuczajcych pacjentom. Na kolejnych miejscach wymieni mo-na ignorancj i brak informacji. Susz-nie nazwa to dr Marek Stankiewicz: ju sam pobyt w szpitalu to ogromny stres. Jeli jednak lekarze traktuj pacjenta przyjanie, s cierpliwi i uprzejmi, to taki chory szybciej wychodzi do domu ze szpitala, potrzebuje znacznie mniej le-kw. Tymczasem w polskich szpitalach ma si wraenie, e nic nie wkurza le-karza tak, jak chory czowiek. I niestety wielu lekarzy nie jest w stanie pohamo-wa swoich emocji.

Wygld miejsca pracy te ma zna-czenie. Na to powinni zwrci uwag zwaszcza lekarze i uporzdkowa biur-ko. Przykad: pacjent nie poczuje si ig-norowany, jeeli obrcimy w jego stron monitor komputera podczas robienia no-tatek z wizyty. Legend polskich szpita-li owiane s posiki, ktre stay si tema-tem artw specjalnie temu powiconej strony Facebooka. Fotografie przesyane przez pacjentw zaskakuj, bulwersuj i zadziwiaj. Znalezienie dobrej i taniej firmy cateringowej nie jest dzi adnym problemem. Wedug Polskiego Towarzy-stwa ywienia Pozajelitowego i Dojeli-towego, ponad 70% polskich pacjentw jest wypisywanych do domu z objawa-mi niedoywienia. Na problem zwrci-a uwag Najwysza Izba Kontroli, ktra ocenia negatywnie ywienie w kontro-lowanych szpitalach publicznych. Kilka opinii NIK: jadospisy byy sporzdzane

nierzetelnie, nie zapewniay odpowied-niej wartoci odywczej posikw oraz waciwego udziau warzyw i owocw, zbyt duy udzia tuszczu, a za may biaka i wglowodanw, odpowied-nia warto kaloryczna posikw, ale za-rwno jako posikw, jak i sposb ich przygotowania i dystrybucji wzbudziy istotne zastrzeenia.

Polityka jakoci powinna by inicjo-wana przez dyrekcj. Jednym ze sposo-bw jest strategia integrujca wszystkie dokumenty wok potrzeb pacjentw. Rwnie istotne jest biece weryfiko-wanie potrzeb chorych, identyfikowanie sugestii oraz obaw personelu, rekrutacja personelu zgodnie z wartociami repre-zentowanymi przez placwk.

Bdy w obsudze pacjentw byy m.in. przedmiotem badania przeprowa-dzonego przez Fundacj Urszuli Jawor-skiej we wsppracy z Fundacj Batorego i portalem Komunikacjazpacjentem.pl. Wnioski spoecznego audytu szpitali i badania tajemniczego pacjenta nie s optymistyczne. Chorzy przyznaj, e cer-tyfikaty ISO tak chtnie eksponowane przez placwki nie maj dla nich wik-szego znaczenia w sytuacji zej obsugi. Czasami brakuje podstawowych infor-macji na temat rozmieszczenia gabine-tw i oddziaw lub s one skompliko-wane, zwaszcza dla starszych osb. Nie mwic o takich elementach, jak czy-sto toalet czy uprzywilejowane miej-sca parkingowe dla administracji szpita-la zamiast dla pacjentw. W poczekal-

89%lekarzyuwaa,epacjencirozumiejzalece-niapowypisie.Ztaktezzgadzasitylko57%pacjentw.


20

R a p o R T

niach pokutuj mae, ale wane detale, jak przeterminowana lub bardzo specja-listyczna prasa, pasywny personel nie potraficy udzieli rzetelnej informa-cji albo przekaza najwaniejszych re-komendacji, niejasna polityka cenowa, traktowanie pacjenta w kategoriach pe-tenta podkrela Zbigniew Kowalski (komunikacjazpacjentem.pl).

Najwaniejszych uchybie placw-ki nie zauwaaj nawet po przeprowa-dzeniu bada satysfakcji pacjenta. Dla-czego? Poniewa wikszo realizowa-na jest w nieodpowiedni sposb, a ju najbardziej karygodnym bdem jest ko-rzystanie z gotowych wzorcw znalezio-nych w Internecie. Na satysfakcj pa-cjenta wpywa nie tylko jako usug, ale take jego oczekiwania oraz wczeniej-sze dowiadczenia w innych miejscach podkrela prof. UW dr hab. Domini-ka Maison (Wydzia Psychologii Uni-wersytetu Warszawskiego, Dom Badaw-czy Maison). Wedug eksperta, kady etap badania ma znaczenie. Po pierw-sze, naley zastanowi si, gdzie i kie-dy przeprowadzimy sonda. Na pewno nie w trakcie leczenia odpowiedzi zdo-minowane zostan przez negatywne do-wiadczenia zwizane z chorob. Nie mona te czeka zbyt dugo pacjen-ci maj tendencj do wypierania zych dowiadcze i zapamitywania tych do-brych. Najlepiej nie w samej placwce chorzy boj si o konsekwencje nega-tywnych ocen i ich wpyw na podejcie ze strony personelu. Nawet, jeeli ankie-ta jest anonimowa. Ponadto, w takiej sy-tuacji nie zbadamy postrzegania cae-go procesu pobytu w placwce, wcz-nie z ostatnim etapem wypisu. Ankiety wypeniane samodzielnie przez pacjen-tw nie mog by dugie. Jeeli ju chce-my zapyta o wiele kwestii, trzeba za-trudni wykwalifikowanych ankieterw. Warto zwrci uwag, e czasami pyta-my o sprawy, o ktrych pacjent nie ma pojcia, np. procedury albo jako sprz-tu. Szpitale i przychodnie zbyt rzadko porwnuj wyniki ankiet do rezultatw osignitych w placwkach funkcjonuj-cych w najbliszym otoczeniu. Moe si bowiem okaza, e niskie oceny s typo-we nie tylko dla nas, ale take dla konku-rencji. Kolejna skomplikowana kwestia to prawidowy dobr prby badawczej. Najbardziej odpowiednia jest prba re-prezentatywna losowa. Niedowiadczo-ny ankieter moe zaburzy wyniki ba-dania, zadajc pytania tylko tym oso-bom, ktre si zgodz lub wygldaj na

sympatyczne. Eksperci zwracaj uwa-g, e pacjent nie ocenia rzeczywistoci, a jedynie przekazuje percepcj rzeczywi-stoci. Prof. Maison radzi, aby siga po metody inne ni ankiety, jak badanie ta-jemniczego pacjenta albo zogniskowane wywiady grupowe, pozwalajce wykry niewidoczne niedocignicia w organi-zacji obsugi pacjenta. Marzena Kowal-ska (LUX MED) podkrela z kolei rol tzw. marketingu dowiadcze. Polega on na ledzeniu i analizie caej cieki po-bytu pacjenta oraz wychwytywaniu sa-bych ogniw.

W ostatnim czasie obserwujemy wysyp doniesie medialnych na temat kompromitujcych sytuacji w placw-kach medycznych. Do zarzdzania kry-zysami szpitale i przychodnie powinny si przygotowywa z duym wyprze-dzeniem. Bd lekarza, awaria sprztu, strajk personelu, fatalna w skutkach od-mowa przyjcia pacjenta czy film poka-zujcy nieodpowiednie zachowanie pra-cownikw nie nale do wyjtkw. Do-brze jest wczeniej przewidzie, co moe si wydarzy, przygotowa tzw. ksig zarzdzania kryzysowego, wyznaczy osoby odpowiedzialne za kontakt z me-diami, systematycznie szkoli personel. Zarzdzanie kryzysem to nie tylko umie-jtna i otwarta polityka kontaktu z me-diami i otoczeniem, ale rwnie odpo-wiednie komunikowanie z personelem. Na pocztek liczy si opanowanie emo-cji, skupienie na rozwizaniu problemu w sposb rzeczowy, wystosowanie czy-telnego komunikatu opartego na faktach. Negatywna sytuacja nie zrujnuje wize-runku szpitala, gdy placwka wycignie wnioski oraz wdroy procedury prewen-cyjne. O tym rwnie warto poinformo-wa pras.

Prof. dr hab. Joanna M. Moczydow-ska zwraca uwag, e jako, wizerunek i opinie pacjentw zale w ostatecznoci

od zaangaowania pracownikw. Stwo-rzenie zespou ludzi identyfikujcych si z miejscem pracy i wykonujcych swo-je obowizki z pasj, to spore wyzwanie. Zaangaowany pracownik ma pozytyw-ny stosunek do nowych wyzwa, wie-rzy w przyszo organizacji i wartoci przez ni reprezentowane, robi wicej, ni wymaga tego jego funkcja, dzieli si wiedz. Szpitale i przychodnie powinny dy do modelu, w ktrym zatrudnie-ni ludzie pracuj, poniewa chc, a nie dlatego, e musz. Zaangaowanie bu-duje si przez zagwarantowanie bezpie-czestwa, szkolenia i rozwj, odpowied-ni ocen wynikw pracy, sprawiedli-wy system wynagradzania, stwarzanie rwnych moliwoci rozwoju, budowa-nie porozumienia i pynnej komunika-cji w zespole. Badanie przeprowadzone przez prof. Joann Moczydowsk w pla-cwkach medycznych wskazuje kilka bdw w zarzdzaniu personelem: brak spjnych systemw motywowania, wad-liwy system komunikacji wewntrznej, sztywna struktura hierarchiczna z feudal-n pozycj ordynatora, brak perspektyw kariery stanowiskowej, bardzo due roz-warstwienie pac. Dyrektorzy zbyt rzad-ko reaguj na konflikty w zespole, zga-dzaj si na mierno pracy i zaniedba-nia, nie s autorytetem dla podwadnych. Profesor przypomina dwie podstawowe metody motywowania pracownikw. Strategia zabicia smoka polega na in-tegracji wok konkretnego wyzwania (jutro mamy kontrol, wszystko musi by dopite na ostatni guzik, inaczej b-dzie z nami le). Wzorcow jest stra-tegia zdobywania ksiniczki, gdzie o pracownika staramy si i pokazujemy mu na co dzie, jak bardzo nam na nim zaley.

Rol zespou i lidera w osiganiu ce-lw podkrela take dr Marcin Kautsch (Uniwersytet Jagielloski). Personel na-ley postrzega jako rdo pomysw

Podstawowymbdembadasatysfakcjipacjentajestkorzysta-niezszablonwznale-zionychwInternecie.


R a p o R T

reorganizacyjnych mogcych przynie milionowe oszczdnoci pracowni-cy s najbliej codziennych problemw i bdw w procedurach. Zgodnie z za-sadami sprawnego zarzdzania Fayola, menederowie powinni m.in. sprawied-liwie wynagradza, unika duej fluktu-acji personelu, dba o sprawiedliwo, zapewni harmoni pracy, promowa kultur wspierania inicjatyw ze stro-ny personelu. Dobry meneder to taki, ktrego autorytet budowany jest na ba-zie wiedzy i dowiadczenia, a nie przez pryzmat zajmowanego stanowiska.

Jednym z ciekawszych pomysw na wzmocnienie komunikacji placwek medycznych z otoczeniem i pacjenta-mi jest marketing treci (content marke-ting). Moe stanowi substytut tradycyj-nej reklamy, ktrej zgodnie z polski-mi rozwizaniami prawnymi szpitale, przychodnie i lekarze nie mog stoso-wa. Content marketing to wszelkiego rodzaju treci specjalistyczne publiko-wane w Internecie i nonikach tradycyj-nych, przygotowywane w rnych for-mach (artykuy, webinaria, podcasty, wpisy w social media), treciwe i bo-gate w wiedz informacje. Przykadem jest szpital ginekologiczno-pooniczy opracowujcy artykuy na temat zdro-wia dziecka, macierzystwa, prawido-wego ywienia w ciy itd. Treci po-winny by zwize i krtkie, wykorzy-stujce materiay graficzne (infografiki, zdjcia), interesujce, profilowanie do grup docelowych. Ewelina Nazarko-Ludwiczak (Enmedica Consulting) za-znacza, e informacja musi by skon-densowana, przygotowana w atwej do dystrybucji formie, wykorzystujca wypowiedzi ekspertw i obiektywne, sprawdzone dane. W dzisiejszym zale-wie informacji, trudno utrzyma skupie-nie czytelnika duej ni 30 sekund. Za-cz mona od podstaw, przykadowo praktycznych informacji o tym, jak

przygotowa si do wizyty w placw-ce medycznej, czy od opracowania mo-bilnej wersji strony internetowej. Ludzie chtnie dziel si treciami, ktre powo-duj, e czuj si lepiej, s emocjonal-ne i inspirujce. Najczciej popenia-nym bdem jest pokusa przemycania za wszelk cen treci reklamowych i pro-mocyjnych. Wana jest obserwacja tren-dw i tego, gdzie s albo co czytaj nasi pacjenci. Dzi furor robi filmy na Yo-uTube przedstawiajce szczegy zabie-gw albo objaniajce zasady profilak-tyki. Pomocny w komunikacji jest nadal facebook, cho w przypadku tego me-dium skuteczna dystrybucja informacji do grup docelowych wymaga skorzysta-nia z patnych opcji reklamowych. Dy-namicznie rozwija si Twitter. Z tego medium korzystaj przede wszystkim przedstawiciele mediw.

W kontekcie pacjenta i pozycji na rynku ochrony zdrowia coraz czciej mwi si o tzw. health literacy, czyli edukacji zdrowotnej i znajomoci zagad-nie ochrony zdrowia. Wedug definicji, health literacy to wiedza, motywacja to wiedza, motywacja i kompetencje pacjentw do zrozumie-nia i stosowania informacji zwizanych z profilaktyk, leczeniem i funkcjono-waniem rynku ochrony zdrowia. Wedug statystyk przedstawionych przez Kristi-ne Sorensen (Uniwersytet w Maastricht), w Polsce 45% osb nie ma odpowiedniej wiedzy w tematach zwizanych ze zdro-wiem. Mona to odnie do analfabety-zmu zdrowotnego, ktry w znacznym stopniu determinuje wskaniki zdrowia, pozycj pacjenta w ochronie zdrowia, jego zaangaowanie w proces leczenia i profilaktyki, a w ostatecznoci satys-fakcj z usug medycznych. Obok syste-mu edukacji na poziomie centralnym, wan rol do odegrania maj pracowni-cy ochrony zdrowia. Sposb komunika-cji wpywa na zachowanie chorego i po-wodzenie lub fiasko terapii. Jeeli chory

nie zrozumie zalece lub sposobu daw-kowania, nawet najlepsze wyposaenie i innowacje nie s w stanie mu pomc. Dlatego lekarze, pielgniarki i personel rejestracyjny powinni mie wiadomo swojej strategicznej pozycji w acuchu wiadczenia usug i edukacji pacjen-ta. Uwane suchanie chorego, wyrane przekazywanie wskazwek, empatycz-na postawa uwzgldniajca jego sytua-cj, wspieranie indywidualnych potrzeb tego typu cechy powinny wyrnia kadego lekarza i kad pielgniark.

Wizerunek placwki i opinia wrd pacjentw zaley te od informacji prze-kazywanych przez media. Ksztatowanie polityki public relations to zadanie dla rzecznika prasowego. Czasami musi on peni rol zderzaka, reagujc i ago-dzc si negatywnych informacji zwi-zanych z kryzysami. Jednak jego pod-stawow kompetencj jest aktywne ini-cjowanie treci publikowanych przez media. Rzecznik powinien by dla dzien-nikarza partnerem i rdem aktualnych informacji. To wymaga staej dostpno-ci pod telefonem i e-mailem, szybkiej reakcji na zapytania prasy, umiejtnoci formuowania ciekawych i prostych ko-munikatw. Jednym ze sposobw na za-istnienie w wiecie mediw s wypowie-dzi eksperckie specjalistw pracujcych w danej placwce, a ktrych bardzo cz-sto poszukuj dziennikarze. Rzecznik musi systematycznie szkoli personel w tematach zwizanych z polityk infor-macyjn. Katarzyna Buszkowska (Pol-ska Agencja Prasowa) radzi, aby infor-macje prasowe budowa na fundamen-cie emocji. Tak dziaaj dzisiejsze media i nie ma sensu z tym walczy. Rzetelna notatka prasowa to taka, ktra zawiera wszystkie elementy niezbdne do publi-kacji: poprawn, obiektywn i ciekaw tre, grafiki i zdjcia, wypowiedzi oraz kontakt do ekspertw.

W przeciwiestwie do innych bran, szpitale i przychodnie nie wykorzystuj potencjau narzdzi komunikacji. Bd popeniaj menederowie, ktrzy nie s do koca wiadomi potrzeby tworzenia dziaw komunikacji i PR w strukturach placwki medycznej. Z dnia na dzie co-raz wyraniej wida, e przewag zysku-j ci, ktrzy wiedz, jak budowa kultur organizacyjn nastawion na jako i sta-wiajc pacjenta w centrum uwagi. Ju-tro moe si okaza, e bdzie to czynnik decydujcy o by albo nie by placwki. Nie tylko prywatnej, ale i publicznej.

45%polskichpacjentwniemaodpowiedniejwiedzywtematachzwiza-nychzezdrowiem.


22

R o Z m o w y

Autorka dynamicznego rozwoju i sukcesu jednej z najwikszych sieci medycznych w Polsce, dowiadczona meneder kon-sekwentnie realizujca ambitne wizje, sprawnie godzca warunki rynkowe z potrzebami pacjentw. Dzi rwnie ekspert ochrony zdrowia wykorzystujca swoj wiedz w publicznej dyskusji na temat strategii zmian w ochronie zdrowia. Rozmowa z Ann Rulkie-wicz, Prezes Grupy LUX MED.

Okazuje si, e w ochronie zdrowia to kobiety s najlepszymi liderkami. Czy mona wyrni zesp cech szczegl-nie podanych w zarzdzaniu pla-cwk medyczn?

Jestem daleka od takiego rnicowania. Jest wielu dobrych menederw wrd kobiet i wrd mczyzn. Pe nie ma tu znaczenia. Licz si kwalifikacje, umie-jtnoci, osobowo. Panuje opinia, e kobiety maj wicej empatii i m.in. dla-tego doskonale sprawdzaj si na me-nederskich stanowiskach w ochronie

zdrowia. W LUX MED rzeczywicie jest duo kobiet na stanowiskach kierowni-czych, ale wie si to rwnie z siln feminizacj tej brany. Istotnie, w opie-ce zdrowotnej empatia oraz doskonae umiejtnoci komunikacyjne s szcze-glnie wane i okazuje si, e w obec-nych czasach te cechy nabieraj coraz wikszego znaczenia.

Co dzi jest najwiksz przeszkod, aby uzyskiwa lepsze efekty na rynku ochrony zdrowia?

Zarzdzanie przez pryzmat efektw

Zarzdzanie tak du sieci medycz-n to due wyzwanie. Jakie wartoci le u podstaw podejmowanych co-dziennie decyzji?

Jestemy wiadczeniodawc usug me-dycznych, a wic na pocztku kadego wyboru musimy bra pod uwag prze-de wszystkim dobro pacjenta. Na dzisiej-szym rynku jest to coraz trudniejsze, bo cay czas pitrz si przed nami kolejne wyzwania. Trudno mi sobie wyobrazi, aby w firmie medycznej dobro pacjenta nie byo naczeln ide.

MENEDER MIESICA


R o Z m o w y

Wane jest, aby kontraktowanie wiad-cze w ramach kontraktu z NFZ byo du-goterminowe. To ju si zmienia i bardzo dobrze, bo dotychczasowe rozwizanie byo szczeglnie trudne dla wiadczenio-dawcw. Dugoterminowe kontrakty po-zwol planowa inwestycje i lepiej od-powiada na lokalne potrzeby zdrowot-ne pacjentw.

Polacy od lat le oceniaj system ochrony zdrowia w Polsce, zwasz-cza przez pryzmat kolejek do specjali-stw. Jak to zmieni?

Polacy w ten sposb oceniaj system ochrony zdrowia, bo niestety taka jest rzeczywisto. Musimy pracowa prze-de wszystkim nad zmianami systemowy-mi, bo tylko wtedy pacjent bdzie mia wiksze poczucie bezpieczestwa zdro-wotnego. Polski system ochrony zdrowia potrzebuje dodatkowych rde finanso-wania to absolutnie niezbdne dla po-prawy oglnej jakoci suby zdrowia w Polsce. Potrzebuje take szerszego wykorzystania rozwiza telemedycz-nych, a take rozwoju oprcz medycy-

ny naprawczej zakrojonej na szerok skal profilaktyki, edukacji zdrowotnej i ksztatowania poczucia odpowiedzial-noci kadego z nas za stan zdrowia swo-jego i najbliszych, abymy mogli y duej i w dobrym zdrowiu.

Jak buduje si sukces w ochronie zdrowia, mierzony wynikami finanso-wymi, wizerunkiem oraz opiniami pa-cjentw?

To dugotrwae dziaanie, ktre nigdy nie jest w peni skoczone. Dziaamy na bar-dzo wraliwym rynku, wic ewentualne bdy mog przynie powane konse-kwencje dla dziaalnoci firmy medycz-nej. Przede wszystkim wana jest du-goterminowa strategia i konsekwentna realizacja przy jednoczesnym monitoro-waniu jakoci usug i opinii pacjentw.

Publiczna i niepubliczna ochrona zdro-wia zdaj si czsto sta po przeciw-nych stronach barykady. Dlaczego?

Gboko wierz, e wkrtce ulegnie to zmianie. W krajach Europy Zachodniej

podmioty publiczne wsppracuj z pry-watnymi, zyskuj na tym wszyscy, a part-nerstwo publiczno-prywatne jest elemen-tem krajobrazu gospodarczego. Moim zdaniem prywatna suba zdrowia natu-ralnie koegzystuje z publiczn z korzy-ci dla pacjentw.

Czym jest dla Pani praca w ochronie zdrowia? Co j wyrnia w stosunku do zarzdzania w innych sektorach gospodarki?

Ja mam w sobie bardzo silny pierwia-stek spoeczny, dlatego praca w firmie medycznej jest dla mnie absolutnie wy-jtkowa. Zaley mi na tym, aby pomc zmienia polski system opieki zdrowot-nej na lepszy. Nie chodzi mi tylko o pa-cjentw LUX MED, ale o wszystkie oso-by, ktre korzystaj ze suby zdrowia w Polsce. Bardzo zaley mi, aby dzie-lc si wiedz i dowiadczeniem LUX MED i Bupa, pomaga w ksztatowaniu efektywnego systemu ochrony zdrowia, ktry daje naszym obywatelom poczucie bezpieczestwa.

r e k l a m a


2

R o Z m o w y

Wadza pacjentaJohn Nosta zalicza si do grona najwikszych wizjonerw i eks-pertw na rynku ochrony zdrowia, specjalizujc si w takich dziedzi-nach, jak media spoecznociowe i technologie informacyjne. Konsultant e-zdrowia, autor serii artykuw o innowacjach w me-dycynie dla magazynu Forbes, lider opinii. W wywiadzie dla OSOZ opowiada o pacjencie przyszoci, Internecie Rzeczy, nanotechno-logiach i demokratyzacji ochrony zdrowia.

potrafi odgrywa aktywnej roli w kwe-stiach opieki i profilaktyki, pozostawia-jc decydujcy gos wiadczeniodaw-com. Kiedy przesuniemy punkt cikoci w stron pacjenta bardziej zaangaowa-nego i wzmocnionego w kompetencje zdrowotne, zauwaymy zupenie nowe, silne mechanizmy zmian i to zarwno w zakresie kosztw opieki zdrowotnej, jak i alokacji zasobw.

Co oznacza dla Pana pojcie innowa-cyjna ochrona zdrowia?

Dla mnie innowacja oznacza szukanie nowych rozwiza w istniejcych wa-runkach otoczenia i systemu. W ramach tego zawiera si szereg inicjatyw, od pod-waania dotychczas istniejcych zaoe do czerpania nowych inspiracji z innych bran oraz od innych osb. Dla przyka-du, medycyna moe wiele si nauczy od sektora finansowego czy brany wy-poczynkowej. Samo zjawisko cyfryzacji zdrowia wynika wanie z gromadzenia rnych pomysw i idei wok jedne-go problemu. Mylc wielowymiarowo,

Spjrzmy na ochron zdrowia dzi: co jest dominujcym problemem?

Nie wskazywabym jednego, wiodcego zagadnienia. To raczej zesp czynnikw: od skostniaego systemu organizacji sy-stemu i starych przyzwyczaje do aspek-tw ekonomicznych i finansowych, ktre nie wspieraj innowacji. Problemy zale rwnie od uwarunkowa regionalnych oraz krajowych. Jeeli miabym jednak wskaza dominujcy element, byaby to bierno ochrony zdrowia. Pacjenci nie


R o Z m o w y

moemy odkrywa niekonwencjonalne rozwizania, ktrych nigdy bymy si nie spodziewali.

Start-upy z niekonwencjonalnymi po-mysami technologicznymi, aplikacje medyczne, rozwizania mobilne i in-teligentne ubrania. Czy obecne trendy maj szanse zmieni ochron zdrowia czy to zaledwie chwilowa moda?

Moim zdaniem nie jest to tylko chwilo-wy trend. Mimo, e niektre z nowoci i innowacji na pewno oka si niewy-paem. Wemy pod uwag, e jestemy dopiero na pocztku zmiany, ktrej efek-tem bd wielkie innowacje w medycy-nie. Spjrzmy jednak wstecz. Dla wielu osb zdrowie jest celem samym w sobie, najczciej definiowanym jako miejsce, do ktrego idziemy na wizyt albo ba-danie. Tak postpuje kady z nas. Dzi zdrowie odzyskuje element personalny, staje si kierowanym samodzielnie wy-sikiem i staraniem, gdzie zadania kon-trolne, bdce w kompetencji lekarza, zastpowane s wspprac. I wanie opieka oparta na wsppracy lekarza, rodziny, wiadczeniodawcy, pacjenta zmieni charakter pojcia zdrowie.

Pierwszym elementem wspomnia-nego procesu bd rosnce moliwoci samodzielnego pomiaru coraz wikszej liczby parametrw i dziki temu przej-cie na wyszy poziom samoobserwacji i wiadomoci w zakresie wasnego ciaa. Sensory w postaci trackerw ruchu czy snu, to dopiero pocztek. Wkrtce inte-ligentne urzdzenia i ubrania, tzw. we-arables, rozwin si do poziomu umo-liwiajcego wykrywanie wczesnych ob-jaww chorb zagraajcych yciu, jak nowotwr, zawa serca czy udar mz-gu. Precyzja oraz stopie wyprzedze-nia, z jakim bdzie mona przewidy-wa pojawienie si danej dolegliwoci, bd coraz doskonalsze. W ten sposb uchwycimy granic pomidzy lecze-niem a zapobieganiem, moment, kiedy trzeba wprowadza rodki zapobiegaw-cze. I wcale nie jest fikcj nanotechnolo-gia oparta na mini-robotach nieustannie krcych po ciele czowieka w poszuki-waniu komrek nowotworowych i nisz-czcych je zanim zd rozwin si do niebezpiecznej postaci.

Czujniki nie bd ju tylko opcjonaln czci naszego ycia, jak obecnie, gdy trackerw zdrowia uywamy na siow-ni albo okazyjnie. Rozwin si w stron

nierozerwalnych towarzyszy czowieka, penicych rol stranikw stanu zdro-wia, w efekcie dodajc nam kolejne lata ycia. Od opasek na rk w stron senso-rw podskrnych taka wizja zrealizuje si szybciej, ni mylimy.

Lepiej definiowa tzw. trackery zdro-wia nie w kategoriach narzdzi life-style, mierzcych kroki, ale detektorw, przy-kadowo radarw nowotworowych, gdy skorelujemy je z rozwizaniami nano-technologii. I dopiero od tego momen-tu robic krok do przodu z opcji fitness do trybu klinicznego idea monitoro-wania zdrowia staje si naprawd cieka-wa. Tego typu reorientacja stanie si ka-talizatorem zmian w e-zdrowiu. Gw-ny trend nie bdzie napdzany obecnie dostpnymi urzdzeniami, ale rozwojem nowych narzdzi klinicznych, ktre fun-damentalnie zmieni zasady funkcjono-wania medycyny.

Tak wic, czy jest to tylko chwilowa moda? Zdecydowanie nie!

W takim razie, ktre z pojawiajcych si teraz innowacji bd najwikszym elementem zmiany? Czy moemy po-kusi si o kilka prognoz?

Jestemy w fazie wielkich przeobrae i przewidywanie przyszoci jest prawie niemoliwe. Wierz, e moemy spo-dziewa si kilku istotnych zmian. Obec-no sztucznej inteligencji (AI) przej-dzie do porzdku dziennego. Proponu-j zmieni punkt widzenia ze sztucznej inteligencji na inteligencj uzupenion. Od gotowania w domu do komplekso-wej operacji bdziemy cile pocze-ni z technologi, ktra dziki przetwa-rzaniu dostpnych informacji, podpowie najbardziej optymalne cieki postpo-wania. Taka interakcja poznawcza zosta-nie wzmocniona przez nowe rozwizania w zakresie wizualizacji danych, wcznie z tzw. rzeczywistoci rozszerzon (red.: augmented reality). Oknem na wiat no-wych moliwoci stanie si big data.

Sztuczna inteligencja, nowe technolo-gie Jak w tej rzeczywistoci wygl-da bdzie relacja pomidzy lekarzem a pacjentem?

Dzisiaj opieka zdrowotna definiowana jest zazwyczaj jednym sowem: kontro-la. Lekarz i patnik systematycznie spra-wuj wadz i kontrol nad tym, jak usug i o jakiej jakoci pacjent otrzy-

ma. W przyszoci zmieni si to w kie-runku modelu wsppracy. Lepiej poin-formowany pacjent, wiadczeniodawca i spoeczestwo bd wiedzie wicej o stanie zdrowia, opcjach leczenia oraz opieki, przykada wiksz wag do zna-czenia informacji klinicznej. W efekcie powstanie stan rwnowagi w opiece nad pacjentem. Lekarze i pacjenci zmu-szeni zostan do poszukiwania porozu-mienia, dopasowania wsppracy w pro-cesie leczenia do zalenoci klinicznej, ju teraz znajdujcej si pod ciarem in-nych problemw. Jednak w efekcie ko-cowym zyskaj zarwno pacjenci, jak i wiadczeniodawcy.

Co dokadnie oznacza pojcie demo-kratyzacji ochrony zdrowia, bardzo czsto pojawiajce si w Pana teks-tach?

Chodzi o wspomnian zmian z mode-lu kontroli na model kooperacji. Wystar-czy spojrze na kilka przykadw z in-nych bran. Od Ubera do Amazona wadza konsumenta jest trendem, ktry cakowicie przedefiniuje zasady dziaa-nia brany.

To samo czeka medycyn z chwil, gdy staniemy si bardziej aktywnymi pacjentami. Unikalny charakter medy-cyny sprawia, e zawsze potrzebna b-dzie specjalistyczna wiedza, ktra pozo-stanie pod kontrol lekarzy. Ale nawet to moe si zmieni!

Dlaczego zagadnienia zdrowia i tech-nologii s dla Pana tak interesujce?

yjemy w bardzo ciekawych czasach. Zdrowie i technologia s tematami maj-cymi ogromne znaczenie dla naszego in-dywidualnego ycia, spoeczestwa. Dla mnie, jak i wielu innych osb, moliwo cieszenia si dobrym zdrowiem i for-m psychofizyczn jest nadrzdn war-toci. Jestemy wyczuleni na kwestie

chrona zdrowiachronazdrowiazmienisizmodelukontrolnegonamodelkooperacji.


2

R o Z m o w y

zdrowego odywiania si, wiczenia fi-zyczne oraz wiedz, ktra pomaga pie-lgnowa i utrzyma zdrowie. Aby sku-teczniej osiga cele zdrowotne, moemy dzi wykorzysta dostpne technologie, jak smartfony, nanotechnologi, analizy genetyczne i wiele innych. Po to, by po-dejmowa lepsze decyzje, zwalcza cho-roby i obraenia ciaa z mniejszymi skut-kami ubocznymi, a nawet co omiel si powiedzie w pewien sposb oszu-kiwa matk natur.

Moje zainteresowanie ale na pewno nie obsesja dotyczce mariau techno-logii i zdrowia jest po czci efektem nie-zwykych dokona nauki.

Coraz czciej mwi si o tzw. Interne-cie Rzeczy Internet of Things (IoT)*. Co szczeglnego jest w tej koncepcji?

Internet Rzeczy bdzie czym wielkim. Dziki niemu powstanie sie pocze, ktra zdefiniuje i zdeterminuje wiele kwestii naszego ycia. Ten prawdziwy potwr technologiczny stanie si nieza-uwaalnym, pasywnym systemem w-czonym w kady element naszego y-cia. Jednym z miejsc, ktre IoT odmieni, bd nasze wasne domy. Pomieszcze-nia w mieszkaniach stan si dziaaj-cymi dzie i noc laboratoriami, w nie-zauwaalny sposb gromadzcymi dane, monitorujcymi nasze zachowania, kon-trolujcymi urzdzenia domowe, zbiera-jcymi prbki do analiz biologicznych. Nasze wybory od odpowiedniego po-ziomu ogrzewania mieszkania do decy-zji ywnociowych bd optymalizo-wane przez technologie porozumiewa-jce si midzy sob, tworzce wielk, zintegrowan sie.

Sposb komunikacji zmienia si dyna-micznie. Ktry z portali spoeczno-ciowych szczeglnie Pan ceni i dla-czego?

Jestem fanem Twittera. I mimo e robi dobry uytek rwnie z innych mediw spoecznociowych, jak Facebook czy LinkedIn, Twitter jest wyjtkowym na-rzdziem pozwalajcym sucha, uczy si i jednoczenie wchodzi w interakcje, reagowa. Pozwala uchwyci najwa-niejsze meritum kadej sprawy. Czsto porwnuj Twittera do Zasady Niepew-noci Heisenberga w fizyce zgodnie z ni, mierzy mona dokadny pd albo pozycj czstki, ale nigdy obydwa para-metry jednoczenie. Z pomoc Twittera

mona znale informacje na temat tego, co aktualnie si dzieje. Ale zgodnie z Za-sad Niepewnoci, w imi tego powica si gbi treci. I to jest miejsce, gdzie wypenia si rola wyszukiwarki inter-netowej, jak Google narzdzia do po-gbiania wiedzy ukrytej za 140 znaka-mi ograniczajcymi dugo jednego Tweeta..

Podczas naszej rozmowy, poruszy-limy temat demokratyzacji zdrowia i wzmocnienia roli pacjenta. Dla wielu Twitter odgrywa podobne role. Mamy 140 znakw, aby przekaza komunikat, ktry nastpnie wysyamy w cyberprze-strze. Nie jest wane, kim jeste, wane jest, co masz do powiedzenia. Potencja szybkiego upowszechnienia si danej informacji, jej popularno, zaley tyl-ko od twojej kreatywnoci. Mnie i moje myli mona znale na Twitterze jako @JohnNosta.

Co pozwala Panu osiga zaoone cele?

Z natury jestem optymist. Moim zda-niem, optymistyczne spojrzenie na wiat ma co w sobie z magii. Sprowadza nas

Nasze domy i mieszkania zamieni siNaszedomyimieszkaniazamienisiwczuwajcenadzdrowiemlaboratoria.

do decyzji, ktre buduj ciek do suk-cesu. Jeeli wybior negatywne nasta-wienie, zawsze skocz na opcjach de-finiowanych przez negatywne podej-cie albo pesymizm. I to przekada si na wszystkie aspekty ycia, od biznesu do relacji z ludmi.

Jest jednak jeszcze inny wany aspekt mojego optymizmu oparty na faktach i rzeczywistoci naukowej. To moje ocz-ko w gowie, aby zawsze pozostawa bli-sko innowacji, e-zdrowia, nowych pomy-sw, rezultatw bada, informacji, kt-rych jeszcze trudno szuka w publicznej przestrzeni medialnej. To, co obserwuj, napawa mnie optymizmem, a ten jest za-raliwy.

Dzikuj za rozmow. Rozmawia: Artur Olesch

*Internet Rzeczy (rwnie Internet Przed-miotw, ang. Internet of Things IoT) koncep-cja, wedug ktrej przedmioty mog pored-nio albo bezporednio gromadzi, przetwa-rza lub wymienia dane za porednictwem sieci komputerowej. Do tego typu przedmio-tw zaliczaj si midzy innymi urzdzenia go-spodarstwa domowego, artykuy owietlenio-we i grzewcze. rdo: Wikipedia.

Foto: designed by freepik.com


R o Z m o w y

go ujednolicania jzyka informacji me-dycznych. Nie mniejsze znaczenie ma polityka w zakresie nowych technologii. Przykadem jest nadal mao popularna refundacja wiadcze telemedycznych, bdca gwn barier w upowszechnia-niu si i rozwoju tej dziedziny konsulta-cji i monitoringu.

Gwnym wyzwaniem nie jest brak informacji, bo tych mamy wystarcza-jco duo. Naszym zadaniem jest ich uporzdkowanie. Bez standaryzacji spora cz danych to po prostu bez-uyteczne zbiory, ktre mog by stra-tegiczne z punktu widzenia profilaktyki i leczenia.

Wspomnia Pan o ekosystemie ochro-ny zdrowia. Jakie cechy posiada-

j ekosystemy wspierajce rozwj e-zdrowia?

Po pierwsze potrzebujemy standardw. Bez nich informacje bd poszatko-wane, tak samo jak opieka nad pacjen-tem. Kiedy na podstawie standaryzacji obraz zdrowia kadego chorego bdzie coraz peniejszy, dowiemy si, jak naj-lepiej mona mu pomc, co zrobi, aby nie dopuci do rozwoju choroby, jak le-czy zgodnie z najlepszymi praktykami w odniesieniu do konkretnego przypad-ku. Obecnie standaryzacja nie nada za rozwojem technologii. Takim przyka-dem mog by aplikacje zdrowotne, po-wstajce jak grzyby po deszczu, a bd-ce rdem informacji medycznych, nad ktrymi praktycznie nie ma adnej kon-troli. Dynamiczny i mody rynek wy-

Skadanie puzzli zdrowotnychW opiece nad pacjentem brakuje naj-waniejszego elementu: cigoci. Informacje zdrowotne s rozproszo-ne, a ich scalenie to obecnie karko-omne wyzwanie ze wzgldu na brak standardw gromadzenia i wymiany danych. Naszym rozmwc jest Horst Merkle, wiceprezydent Continua Health Alliance, midzynarodowej organizacji non-profit, ktrej celem jest stworzenie spjnego modelu wymiany danych medycznych.

Na czym polega model personalizo-wanej, zintegrowanej opieki zdrowot-nej?

Chodzi o zapewnienie interoperacyjnoci danych powstajcych w rnych miej-scach urzdzeniach medycznych, apli-kacjach zdrowotnych, elektronicznym re-kordzie pacjenta itd. W taki sposb, aby mogy swobodnie przepywa w caym ekosystemie ochrony zdrowia. W prze-ciwiestwie do obecnej sytuacji, w kt-rej ilo standardw i formatw powodu-je, e danych cyfrowych niejednokrotnie nie mona ze sob czy czy przesya pomidzy rnymi bazami i miejscami. Warto przyjrze si z tego punktu widze-nia regulacjom na poziomie kadego kra-ju i odpowiedzie na pytanie, czy tworz one odpowiednie warunki do stopniowe-


2

R o Z m o w y

przedzi o lata regulacje prawne, zasko-czy instytucje ochrony zdrowia. Pozy-tywnym sygnaem jest to, e im bardziej aplikacje zdrowotne zbliaj si do za-gadnie klinicznych, a nie fitness, tym wiksza dbao o zapewnienie intero-peracyjnoci i bezpieczestwa. I tutaj sami producenci zaczynaj dba o ja-ko, wiedzc, e w zalewie nowych na-rzdzi, jest to droga do ich szerszego zastosowania.

Ktre dziedziny ochrony zdrowia mog najbardziej skorzysta na stan-daryzacji danych medycznych?

Na pewno bd to choroby przewleke, zdrowe i aktywne starzenie si oraz pro-

filaktyka rozumiana jako inicjatywy na rzecz poprawy wasnego zdrowia. Wy-nika to przede wszystkim z argumen-tw ekonomicznych. W zalenoci od kraju, choroby przewleke pochania-j 7080% budetw ochrony zdrowia. Ponadto, nadzr nad chorob przewle-k coraz czciej odbywa si poza mu-rami placwek ochrony zdrowia w do-mach pacjentw. To wymaga zdalnego monitoringu stanu zdrowia, a ten z kolei swobodnej wymiany danych pomidzy urzdzeniami i systemami. Na tym przy-kadzie dokadnie widzimy, e w czasach digitalizacji ochrony zdrowia, standar-dy informacyjne powinny mie pierw-szestwo. Mwic o profilaktyce mam na myli z kolei coraz precyzyjniejsz

predykcj, ktrej przecie nie mona re-alizowa bez penych informacji o try-bie ycia, dotychczasowych chorobach, wynikach bada kontrolnych. Im wi-cej danych lekarz ma do dyspozycji, tym szybciej i trafniej jest w stanie wychwy-ci niepokojce zmiany.

Jakie korzyci wynikaj z idei zdro-wia personalizowanego i zintegrowa-nego?

Moim zdaniem chodzi przede wszyst-kim o to, aby pacjenci mieli moliwo zaangaowania si w procesy ochro-ny zdrowia i aby lekarze zyskali peny wgld w kondycj swoich pacjentw. To pozwoli zaoszczdzi ogromne rodki w systemie. Nie zapominajmy o szere-gu innych pozytywnych efektw zwi-zanych z lepszym dostpem do danych, a zwaszcza minimalizacj bdw, kom-plikacji oraz skutkw ubocznych terapii. Ustabndaryzowanie informacji podniesie jako opieki i skuteczno profilaktyki. Kiedy informacja zostanie odpowiednio zorganizowana, bdziemy mogli mwi o wyszym poziomie zarzdzania, syste-mach decyzji klinicznych, big data. A to moe zrewolucjonizowa sposb zapo-biegania, leczenia, bada.

Jak ocenia Pan rozwj technologii w ochronie zdrowia w stosunku do in-nych bran?

Na pewno ochrona zdrowia jest dopiero na pocztku drogi. Sam niedosyt w wielu obszarach wynika z tego, e widzimy, jak technologie szybko rozwijaj si w pozo-staych sektorach. Chcemy tego samego w medycynie, ale trzeba wzi pod uwa-g, e sektor rzdzi si swoimi prawa-mi i nie mamy do czynienia z np. sek-torem telekomunikacyjnym czy rozryw-kowym, gdzie najatwiej i najszybciej rodz si innowacje. Napdza je rynek zbytu. Zamiast mnoy kolejne nowo-ci, musimy postpowa metodologicz-nie, zastanowi si najpierw, jakie prob-lemy s do rozwizania. Innowacyjne firmy do tej pory ostronie wchodziy na rynek ochrony zdrowia z jednego, pro-stego powodu wewntrznego stopnia skomplikowania sektora. Mam na myli regulacje prawne, wraliwo zagadnie zdrowotnych, wymagania administracyj-ne, tradycyjny model finansowania. To na szczcie powoli si zmienia.

Dzikuj za rozmow. Rozmawia: Artur OleschFoto: designed by freepik.com

Bezstandaryzacji,wielepotencjalniecennychinformacjimedycznychjestzupe-nienieprzydatnych.

rdo: Accenture 2015 Healthcare IT Vision, grafika: designed by freepik.com


PERSONALIZACJAPoszukiwanie informacji zdrowotnych w In-

ternecie z przypadkowymi wynikami, rozpro-szenie danych medycznych, kontakt z leka-

rzem i placwk medyczn przez telefon lub e-mail, lekarze obcieni kad czynnoci ad-

ministracyjn, brak koordynacji opieki zdro-wotnej z socjaln

Manualne planowanie operacji w szpita-lu (sprztu, zasobw ludzkich), brak nadzoru

nad pacjentem po zabiegu/leczeniu, dugi czas oczekiwania w kolejce na wizyt, brak moli-

woci kontroli oddziaywania lekw

PLATFORMY ZDROWIASkomplikowane portale e-zdrowia, dua ilo danych i maa ilo informacji, dane zbierane samodzielnie przez pacjenta s bagatelizowa-ne, wyniki bada laboratoryjnych nieskorelo-wane z innymi czynnikami, tylko czstkowa interoperacyjno systemw IT, marnowanie

zbiorw wanych informacji medycznych

Rczne wprowadzanie danych medycznych do e-kartoteki, konieczno przegldania ca-ej historii stanu zdrowia i samodzielny pro-

ces diagnozy, ograniczony czas dla pacjenta ze wzgldu na obcienia administracyjne, inter-

fejs oprogramowania bez personalizacji

KOORDYNACJAAplikacje zdrowotne, fora dyskusyjne jako in-dywidualne miejsca gromadzenia danych bez

poczenia z innymi elementami systemu, brak kontroli nad jakoci aplikacji; lekarz rodzinny

lekarz specjalista pielgniarka pozbawie-ni moliwoci komunikacji, pacjent zgasza si po pomoc w przypadku choroby, a nie eby jej

unikn (pasywna rola w systemie)

85% lekarzy: pacjenci korzystajcy z trackerw parametrw zdrowia s bardziej zaangaowani w profilaktyk oraz leczenie.

p R a k T y k a

Jak technologie IT wpyn na sposb funkcjonowania systemw ochrony zdrowia?Pierwsze sygnay obserwujemy ju dzisiaj, ale to dopiero pocztek zmian, ktrych gwnymi bohaterami i beneficjentami bd pacjenci oraz lekarze.

TRENDYZDROWIA

49% pacjentw w skali wiata uywa lub chciaoby uywa narzdzi monitorujcych parametry aktywnoci fizycznej i zdrowia.

Centralne kartoteki medyczne odzwiercied-lajce pen histori zdrowia, alerty w czasie rzeczywistym (np. o podwyszonym cinie-niu), indywidualne plany leczenia tworzone dla pacjenta, zdrowie postrzegane w katego-riach dobrego samopoczucia, a nie tylko cho-roby, telekonsultacje i teleopieka

TECHNOLOGIESystemy kontroli pobytu pacjenta w szpita-lu nadzorujce proces leczenia i rehabilitacji, wspomaganie decyzji klinicznych, komunika-ty w czasie rzeczywistym o dokadnym czasie wizyty (na smartfona), monitoring terapii le-kowych, rehabilitacja w domu z telemonito-ringiem 24/7

Inteligentne portale zdrowotne z systemem wskazwek do zastosowania w codziennym yciu (zakupy ywnoci, aktywno fizyczna, gotowanie), domowe laboratoria dla prostych testw zdrowia, automatyczna analiza da-nych i alerty zdrowotne, badania screeningowe wszystkich pacjentw jako integralna cz ycia

Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia

Documents

Transcript of Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia