OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJA …bip.psse-gniezno.pl/userfiles/file/stan sanitarny powiatu...

PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA POWIATOWA STACJA SANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNA

W GNIEŹNIE

OCENA STANU SANITARNEGO

I SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA

POWIATU GNIEŹNIEŃSKIEGO

W ROKU 2014

GNIEZNO

LUTY, 2015 ROK

STAN SANITARNY I SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA POWIATU GNIEŹNIEŃSKIEGO W ROKU 2014

2

Spis treści

WSTĘP ................................................................................................................................. 3

1. SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH .................. 4

2. WARUNKI ZDROWOTNE ŚRODOWISKA CZŁOWIEKA .............................................13

2.1. Ocena obiektów komunalnych ................................................................................13

2.1.1. Jakość wody przeznaczonej do spożycia ........................................................13

2.1.2. Nadzór sanitarny nad basenem i kąpieliskami .................................................17

2.1.3. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej ............................................19

2.1.4. Stan sanitarny podmiotów wykonujących działalność leczniczą ......................28

2.2. WARUNKI SANITARNO-HIGIENICZNE ŚRODOWISKA PRACY ..........................39

2.2.1. Działalność kontrolna w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego. ...................39

2.2.2. Czynniki szkodliwe dla zdrowia (narażenie zawodowe). ..................................42

2.2.3. Choroby zawodowe .........................................................................................44

2.2.4. Substancje i preparaty niebezpieczne, prekursory narkotyków,

produkty biobójcze, detergenty oraz środki zastępcze. ....................................46

2.3. OBIEKTY ŻYWNOŚCIOWO-ŻYWIENIOWE ..........................................................50

2.3.1. Nadzór sanitarny nad obiektami ......................................................................50

2.3.2. Przedstawienie stanu sanitarnego grup obiektów (wyrażonego w % obiektów

niezgodnych) ...................................................................................................51

2.3.3. Opis grup obiektów w kolejności od tych o najgorszym stanie

sanitarnym ......................................................................................................53

2.3.4. Stan sanitarny środków transportu ..................................................................58

2.3.5. Jakość zdrowotna krajowych środków spożywczych .......................................59

2.3.6. Nadzór nad przedmiotami użytku. Jakość zdrowotna przedmiotów użytku ......62

2.3.7. Informacja o współpracy z innymi jednostkami kontrolnymi: NIK, IH,

WIS, IJHARS, organizacjami konsumencki i środkami masowego przekazu. ..64

2.4. OBIEKTY WYCHOWANIA I NAUCZANIA STAŁE ..................................................66

2.4.1. Informacje wstępne .........................................................................................66

2.4.2. Stan sanitarno-techniczny placówek oświatowo-wychowawczych ...................67

2.4.3. Warunki pobytu w placówkach nauczania i wychowania .................................68

3. DZIAŁALNOŚĆ OŚWIATOWO – ZDROWOTNA ..........................................................74

4. DZIAŁALNOŚĆ OPINIODAWCZA ................................................................................78

PODSUMOWANIE ...............................................................................................................80

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU GNIEŹNIEŃSKIEGO W ROKU 2014

3

WSTĘP

Działalność Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologiczna w Gnieźnie prowadzona

była w oparciu o tworzony corocznie „Plan zasadniczych przedsięwzięć”, w którym określany

jest cel, główne kierunki działania, zasadnicze zamierzenia przyjęte na dany rok dla

poszczególnych komórek organizacyjnych oraz harmonogram nadzoru nad obiektami.

Głównym celem działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej na terenie powiatu

gnieźnieńskiego jest zapobieganie chorobom zakaźnym i zawodowym, oraz ochrona zdrowia

ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych.

Zadanie to realizowane jest poprzez prowadzenie:

działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej w zakresie chorób zakaźnych

oraz sprawowanie nadzoru nad warunkami higieniczno – sanitarnymi w placówkach

służby zdrowia,

nadzoru nad jakością wody oraz obiektami służącymi do zaopatrzenia ludności

w wodę do spożycia przez ludzi oraz na potrzeby gospodarcze,

nadzoru nad warunkami pracy oraz narażenia zawodowego na czynniki szkodliwe dla

zdrowia w środowisku pracy,

nadzoru nad bezpieczeństwem żywności, żywienia oraz przedmiotów użytku,

nadzoru nad warunkami nauczania, wychowania, opieki oraz wypoczynku i rekreacji

dzieci i młodzieży,

działalności oświatowo – edukacyjnej w celu kształtowania zachowań

prozdrowotnych,

nadzoru zapobiegawczego, w szczególności uzgadniania projektów planów

zagospodarowania przestrzennego, uzgadniania warunków zabudowy

i zagospodarowania terenu pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych

oraz uczestniczenia w dopuszczeniu do użytku obiektów budowlanych.

Przedkładając Państwu „Ocenę stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej

powiatu gnieźnieńskiego w roku 2014”, wyrażam przekonanie, że będzie ono podstawą do

kontynuowania działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa sanitarnego Naszego powiatu.

PAŃSTWOWY POWIATOWY

INSPEKTOR SANITARNY W GNIEŹNIE

mgr Danuta Winiarska


4

1. SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH

Tab. Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w pow. gnieźnieńskim w latach 2012-2014

L.p.

Jednostka chorobowa

Rok 2012 Rok 2013 Rok 2014

Liczba zachorowań

Liczba zachorowań

Liczba zachorowań

1. Salmonellozy – ogółem w tym zatrucia pokarmowe

15 23 16

2. Bakteryjne zakażenia jelitowe (inne) - ogółem 14 16 15

3. Bakteryjne zatrucia pokarmowe(ogółem) - - -

4. Wirusowe i inne określone zakażenia jelitowe (ogółem)

347 146 162

5. Biegunki dzieci do lat 2 256 186 219

6. Krztusiec 20 4 1

7. Płonica (szkarlatyna) 50 81 46

8. Choroba meningokokowa, inwazyjna

1 2 - -

1 1 - -

9. Choroba wywołana przez Streptococcus pyogenes, inwazyjna

4 3 - -

4 3 - -

- - - -

10. Borelioza z Lyme 24 8 14

11. Ostre porażenia wiotkie u dzieci w wieku 0-14 lat - 1 -

12. Styczność i narażenie na wściekliznę / potrzeba szczepień

27 21 19

13. Wirusowe zapalenie opon mózgowych

- - - -

- - - -

14. Ospa wietrzna 640 1061 660

15. Odra - - -

16. Różyczka 7 441 19

17. Wirusowe zapalenie wątroby

- - - -

- - - 1

9 6 - 12

9 3 - 6

11 4 - 4

- - - -

18. Nowo wykryte zakażenie HIV 2 2 -

19. Świnka (nagminne zapalenie przyusznic) 6 8 5

20. Wągrzyca - - -

21.

Choroba wywołana przez Streptococcus pneumoniae, ·inwazyjna

- 1 - 1

- - - -

22. Bakteryjne zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu

- 1 - -

1 - - 1

- - - -

23. Zapalenie opon mózgowych inne i nieokreślone 11 8 12

24. Zapalenie mózgu inne i nieokreślone 2 1 1

25. Grypa - 9 -- -

- 1 - -

26. Listerioza - - -


5

W powiecie gnieźnieńskim sytuacja epidemiologiczna poszczególnych chorób

przedstawiała się następująco:

Choroby szerzące się drogą pokarmową.

W zakresie chorób szerzących się drogą pokarmową w roku 2014 odnotowano

16 przypadków zachorowań /wsp. zap. 11,04/.

W porównaniu do roku 2013 jest to o 7 zachorowań mniej. Większość zachorowań dotyczyła

salmoneloz o charakterze ostrego nieżytu jelitowego. Czynnikiem etiologicznym były

pał. Salmonella potwierdzone bakteriologicznie (w większości przypadków pał. Salmonella

enteritidis).

W roku 2014 zgłoszono również 1 przypadek zakażenia pozajelitowego wywołanego przez

Salmonellę enteritidis rozpoznaną jako posocznica.

W stosunku do roku ubiegłego odnotowano 1,2 krotny wzrost zachorowań

na biegunki u dzieci do lat 2. Ogółem w 2014 r. zarejestrowano 219 przypadków /wsp. zap.

4408,4/.

Hospitalizowano 100 dzieci, co stanowi 46% ogółu zachorowań. Leczonych

ambulatoryjnie było 119 osób, co stanowi 54% ogólnej liczby zachorowań.

W stosunku do roku ubiegłego odnotowano 2,9 krotny wzrost zakażeń jelitowych

o etiologii wirusowej. Najczęściej były to zachorowania wywołane rotawirusami.

Ogniska zachorowań.

W roku 2014 r. zarejestrowano 2 ogniska zbiorowego zatrucia pokarmowego.

Ogniska odnotowano w domach prywatnych, miały one charakter kontaktowy. Zachorowały

3 osoby dorosłe i 1 dziecko.

Odnotowano natomiast ogniska zachorowań innych tj.:

- 16 ognisk zachorowań na ospę wietrzną (o 40 ognisk mniej niż w roku ubiegłym).

Ogółem liczba zachorowań w ogniskach innych niż zatrucia pokarmowe wynosiła 165 osób.

Stanowi to różnicę 205 przypadków mniej niż w roku 2013.

Choroby w zakresie, których prowadzi się szczepienia ochronne.

W roku 2014 podobnie jak w roku ubiegłym nie zarejestrowano zachorowań na tężec

oraz zachorowań na ostre porażenie wiotkie u dzieci w wieku od 0-14 lat.

W zakresie zachorowań na różyczkę zanotowano 23 krotny spadek zachorowań

w stosunku do roku ubiegłego. W 2014 roku zarejestrowano 19 zachorowań na różyczkę

/wsp.zap.13,1/, a w roku 2013 ogólna liczba zgłoszonych przypadków wyniosła – 441

/wsp.zap. 304.6/. Stanowi to znaczący spadek zachorowań w stosunku do roku ubiegłego.

Nie zanotowano przypadku wrodzonego zespołu różyczkowego.


6

2712,7 12

28,12,8 11,2 4,8

304,6

13,10

50

100

150

200

250

300

350

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

RÓŻYCZKA

Rys. Zapadalność na różyczkę w powiecie gnieźnieńskim w latach 2006-2014.

W zakresie zachorowań na nagminne zapalenie przyusznic zanotowano 1,6 krotny

spadek liczby przypadków w porównaniu z rokiem ubiegłym. Ogółem w 2014 r.

zarejestrowano 5 przypadków zachorowań /wsp.zap.3,4/, podczas gdy w roku 2013

stwierdzono 8 przypadków zachorowań /wsp.zap.5,5/.

Żadnego z pacjentów nie hospitalizowano, ani też nie zarejestrowano powikłań.

W zakresie zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B zanotowano 2,1

krotny wzrost liczby przypadków w porównaniu z rokiem ubiegłym. Ogółem w 2014 r.

zarejestrowano 13 przypadków zachorowań /wsp.zap. 9.0/, w tym 5 osób zostało

w przeszłości zaszczepionych. W roku 2013 r. stwierdzono 6 przypadków zachorowań /wsp.

zap. 4,1/. Spośród wszystkich zarejestrowanych przypadków stwierdzono 1 przypadek

zachorowania na ostre wirusowe zapalenie wątroby typu B /wsp. zap. 0,7/.

2

15

54

6 65

9

6

13

6

89

15

6

4

13

6

0

2

4

6

8

10

12

14

16

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

WZW typu B

WZW typu C

Rys. Liczba zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B i C w powiecie gnieźnieńskim

w latach 2006-2014.


7

W 2014 r. nie zarejestrowano zachorowań na odrę.

W zakresie zachorowań na krztusiec zanotowano 1 zachorowanie /wsp.zap. 0,7/

podczas gdy w roku 2013 stwierdzono 4 przypadki /wsp. zap. 2,8/

Zgodnie z przyjętą klasyfikacją w roku 2014 stwierdzono 1 przypadek możliwy.

6

1 1

20

4

10

5

10

15

20

25

2009 2010 2011 2012 2013 2014

KRZTUSIEC

Rys. Liczba zachorowań na krztusiec w powiecie gnieźnieńskim w latach 2009-2014.

W zakresie zachorowań na ospę wietrzną zanotowano 1,6 krotny spadek liczby

przypadków w porównaniu z rokiem ubiegłym. Ogółem w 2014 r. zarejestrowano 660

przypadków zachorowań /wsp.zap.455,3/ i odnotowano 1 hospitalizacje, podczas gdy w roku

2013 stwierdzono 1061 przypadków ospy wietrznej /wsp.zap.732,9/ oraz 4 hospitalizacje.

693

937

640

1061

660

1161

0

400

800

1200

1600

2009 2010 2011 2012 2013 2014

liczba zachorowań na

ospę wietrzną

Rys. Liczba zachorowań na ospę wietrzną w powiecie gnieźnieńskim

w latach 2009-2014.


8

Neuroinfekcje oraz choroby: meningokokowa, pneumokokowa, wywołana przez

Hemophilus influenzae.

W 2014 r. zarejestrowano ogółem 12 zachorowań na zapalenie opon mózgowo-

rdzeniowych /wsp.zap.8,3/. Stanowi to o 4 zachorowania więcej niż w roku ubiegłym.

Zarejestrowano 1 zachorowanie o przebiegu zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych

wywołane przez Streptococcus pneumoniae /wsp. zap. 0,7/, natomiast w roku 2013

stwierdzono 1 zachorowanie o przebiegu posocznicy wywołanych tym drobnoustrojem.

W przypadku zachorowań na zapalenie mózgu o nieznanej etiologii w 2014 r.

zarejestrowano 1 zachorowanie /wsp. zap. 0,7/, podobnie jak w roku 2013.

W 2014 r nie odnotowano przypadków choroby meningokokowej inwazyjnej.

Nie odnotowano przypadków wirusowego zapalenia mózgu.

Odnotowano 1 przypadek kleszczowego zapalenia mózgu.

Inne choroby zakaźne.

W zakresie zachorowań na boreliozę zanotowano 1,8 krotny wzrost liczby

przypadków w porównaniu z rokiem ubiegłym. Ogółem w 2014 r. zarejestrowano

14 przypadków zachorowań na boreliozę /wsp. zap. 9.7/, podczas gdy w roku 2013

stwierdzono 8 przypadków zachorowań /wsp. zap. 5,5/.

Nie odnotowano osób, które były narażone zawodowo.

W 2014 roku zarejestrowano 2 przypadki zachorowań na bakteryjne zakażenie

jelitowe wywołane przez Campylobacter /wsp. zap. 1,4/ co stanowi różnicę w stosunku do

roku 2013 gdzie odnotowano 1 przypadek zakażenia jelitowego wywołanego tym typem

bakterii.

W zakresie zachorowań na płonicę (szkarlatynę) zanotowano 1,8 krotny spadek

liczby przypadków w porównaniu z rokiem ubiegłym. Ogółem w 2014 r. zarejestrowano 46

przypadków zachorowań na płonicę /wsp. zap. 31,7/, podczas gdy w roku 2013 stwierdzono

81 przypadków /wsp.zap.55,6/.

W powiecie gnieźnieńskim w 2014 r. nie zarejestrowano przypadków nowo

wykrytego zakażenia HIV, natomiast w roku 2013 odnotowano 2 przypadki /wsp. zap. 1,4/.

Ponadto podobnie jak w roku poprzednim zarejestrowano 1 przypadek zachorowania na

AIDS, /wsp. zap. 0,7/.

W zakresie zachorowań na prątkującą postać gruźlicy zanotowano wzrost liczby

zachorowań w porównaniu z rokiem ubiegłym. Ogółem w roku 2014 zarejestrowano

13 przypadków zachorowań /wsp. zap. 9,0/, podczas gdy w roku 2013 stwierdzono

9 zachorowań /wsp. zap. 6,2/.

W 2014 r. ogółem zachorowało 10 mężczyzn /wsp. zap. 6,9/ i 3 kobiety /wsp. zap. 2,1/.


9

Nie odnotowano zgonów z powodu zachorowania na prątkującą postać gruźlicy płucnej.

Najwięcej zachorowań odnotowano w przedziale wiekowym: od 50-59 lat,

5 zachorowań na prątkującą postać gruźlicy płucnej dotyczyło osób aktywnych zawodowo.

Nie zarejestrowano zachorowań wśród dzieci i młodzieży w przedziale wiekowym 0-19 lat.

W 2014 r. odnotowano 1 przypadek zgłoszenia zachorowania na gruźlicę układu

oddechowego, niepotwierdzoną bakteriologicznie i histopatologicznie. Oraz 20 podejrzeń

zachorowań na gruźlicę, co stanowi 8 przypadków więcej niż w roku ubiegłym.

Sekcja Epidemiologii objęła nadzorem epidemiologicznym ogółem 48 osób z kontaktu

z chorymi na prątkującą postać gruźlicy płucnej, które zostały skierowane do lekarzy

rodzinnych podstawowej opieki zdrowotnej.

W 2014 r. zarejestrowano ogółem 49 008 zachorowań i podejrzeń zachorowań na

grypę /wsp. zap. 33809/ jest to 1,2 krotny wzrost w porównaniu do roku ubiegłego.

W poszczególnych grupach wiekowych zachorowania oraz podejrzenia zachorowań

na grypę kształtowały się następująco:

grupa wiekowa od 0-4 lat zgłoszono 13 430 przypadków,

grupa wiekowa od 5-14 lat zgłoszono 11 811,

grupa wiekowa od 15-64 lat zgłoszono 19 893,

grupa wiekowa od 65 i więcej zgłoszono 3 874 zachorowań i podejrzeń zachorowań

na grypę.

W 2014 r. nie odnotowano zgonów z powodu grypy. W porównaniu do roku ubiegłego

zwiększyła się liczba placówek, które dokonywały zgłoszeń. Ogółem zgłoszeń dokonało

8 przychodni więcej niż w roku ubiegłym. W bieżącym roku sprawozdawczym zgłoszeń

dokonało 22 przychodni Podstawowej Opieki Zdrowotnej, tj. 100%.

1

1

3

5

2

1

20-29 lat

30-39 lat

40-49 lat

50-59 lat

60-69 lat

70+

Liczba zachorowań na prątkującą postać gruźlicy

płucnej w 2014 r. w poszczególnych grupach

wiekowych


10

13 43011811

19893

3874

0

2 000

4 000

6 000

8 000

10 000

12 000

14 000

16 000

18 000

20 000

0-4 lat 5-14 lat 15-64 lat >65

Rys. Liczba zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę w 2014 r.

Zapobieganie wściekliźnie.

W 2014 r. Sekcja Epidemiologii przeprowadziła 189 dochodzeń epidemiologicznych

w przypadku pokąsań człowieka przez zwierzę, jest to o 32 dochodzenia epidemiologiczne

mniej niż w roku ubiegłym.

Szczepienia przeciwko wściekliźnie podjęło 19 osób o 7 osób mniej niż w roku ubiegłym.

Osoby, które podjęły szczepienia przeciwko wściekliźnie z uwagi na pokąsanie przez psa

to ogółem 12 osób, 5 osób przez kota, 2 osoby przez inne zwierzęta (kuna, szczur).

Zakażenia szpitalne, raporty o zakażeniach zakładowych.

Dwa zakłady opieki zdrowotnej (szpitale), które zostały zobowiązane na mocy ustawy

z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t.j.

Dz. U. z 2013r., poz.947 ze zm.) do powołania zespołu oraz komitetu kontroli zakażeń

szpitalnych, a tym samym do sporządzenia raportów o występowaniu tych zakażeń

sporządziły raporty roczne o zakażeniach zakładowych i drobnoustrojach alarmowych.

W Wojewódzkim Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych „Dziekanka’’ w Gnieźnie

wśród drobnoustrojów alarmowych o najwyższych współczynnikach zapadalności wymienić

należy: Clostridium difficicile toksyna A i B, Klebsiella pneumoniae ESBL+, Escherichia coli

ESBL (+), Staphylococcus aureus MRSA.

Oddziały o najwyższych współczynnikach zapadalności to: geriatrii, wewnętrzny,

psychosomatyczny, neurologii, leczenia udarów.

W roku 2014 nie odnotowano ognisk zakażeń szpitalnych.


11

Realizacja szczepień ochronnych

W 2014 r. skontrolowano 22 gabinety szczepień, które

w większości znajdują się w przychodniach lekarzy rodzinnych.

Na podstawie przeprowadzonych kontroli stwierdzono, że nie

wszystkie punkty szczepień monitorują temperaturę

przechowywania szczepionek w dni wolne od pracy.

Nieprawidłowości w tym zakresie stwierdzono

w 3 przychodniach udzielających świadczeń zdrowotnych

w zakresie szczepień ochronnych. Wydano pisemne zalecenia

pokontrolne, a ich wykonanie zweryfikowano w trakcie kontroli

sprawdzających. Aktualnie wszystkie punkty szczepień

monitorują temperaturę przechowywania szczepionek

całodobowo, także w dni wolne od pracy w celu zapewnienia łańcucha chłodniczego

gwarantującego bezpieczne przechowywanie szczepionek.

Liczba osób uchylających się od obowiązku szczepień ochronnych na dzień

31.12.2014 r. to ogółem 56 dzieci. W stosunku do roku ubiegłego liczba ta zwiększyła się

o 22 osoby.

W ramach podjętych działań Sekcja Epidemiologii wystosowała pisemne wezwania

·do rodziców dzieci w celu dopełnienia przez nich obowiązku wynikającego

z obowiązujących przepisów prawnych. Podjęto również działania zgodnie z wytycznymi

Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego i w 2014 r.

skierowano 3 sprawy dotyczące osób uchylających się od szczepień do Wojewody

Wielkopolskiego jako organu właściwego do prowadzenia egzekucji obowiązków

o charakterze niepieniężnym.

Na terenie powiatu gnieźnieńskiego w 2014 r. zanotowano 31 przypadków

niepożądanych odczynów poszczepiennych, co stanowi dużą różnicę w stosunku do

poprzedniego roku, kiedy odnotowano 3 przypadki NOP.


12

Wnioski:

1. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych na terenie powiatu

gnieźnieńskiego w porównaniu do roku ubiegłego kształtowała się w sposób

zróżnicowany.

2. W 2014 r odnotowano spadek zachorowań na choroby szerzące się drogą pokarmową

wywołane przez bakterię Salmonella. W ciągu całego roku zarejestrowano 2 ogniska

zatrucia pokarmowego, Odnotowano natomiast 2,9 krotny wzrost zakażeń jelitowych

o etiologii wirusowej.

3. W stosunku do roku 2013 zanotowano:

23 krotny spadek zachorowań na różyczkę,

1,8 krotny spadek zachorowań na płonicę (szkarlatynę),

2.5 krotny spadek zachorowań na ospę wietrzną,

1,6 krotny spadek zachorowań na nagminne zapalenie przyusznic,

zarejestrowano tylko 1 przypadek krztuśca tj. o 3 przypadki mniej niż w roku

poprzednim,

nie odnotowano zachorowań na odrę.

4. Zarejestrowano:

wzrost zachorowań na WZW typu B,

1,8 krotny wzrost zachorowań na boreliozę oraz zarejestrowano pierwszy od

kilku lat przypadek kleszczowego zapalenia mózgu,

wzrost zachorowań na prątkującą postać gruźlicy,

1,2 krotny wzrost zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę.

5. Nie odnotowano przypadków nowo wykrytego zakażenia wirusem HIV.

6. Nie odnotowano ognisk zakażeń w podmiotach leczniczych.

7. Nie odnotowano zachorowań na choroby odzwierzęce jak: włośnica, leptospiroza,

bąblowica.

8. Wzrosła liczba osób uchylających się od obowiązkowych szczepień ochronnych. Na

dzień 31.12.2014 odnotowano 56 dzieci, stanowi to różnicę 22 osób w stosunku do

roku ubiegłego.

9. W wyniku egzekwowania od podmiotów leczniczych obowiązku zgłaszania

niepożądanych odczynów poszczepiennych zarejestrowano wzrost liczby zgłoszeń.


13

2. WARUNKI ZDROWOTNE ŚRODOWISKA CZŁOWIEKA

2.1. Ocena obiektów komunalnych.

2.1.1. Jakość wody przeznaczonej do spożycia.

Nadzór sanitarny nad jakością wody przeznaczonej do spożycia prowadzony jest na

podstawie art. 4 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U

z 2011 r. Nr 212 poz. 1263 ze zm.), art. 12 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym

zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U z 2015 r. poz. 139) oraz

rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r w sprawie jakości wody

przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U Nr. 61 poz. 417 ze zm.).

Na potrzeby zaopatrzenia w wodę ludności powiatu gnieźnieńskiego funkcjonowały

42 wodociągi sieciowe:

o produkcji < 100 m3/d - 15,

o produkcji od 100 -1000 m3/d – 23,

o produkcji od 1000 – 10 000 m3/d - 4,

które czerpały wodę z 99 studni głębinowych, ujmowanych na warstwach trzecio-

i czwartorzędowych. Studnie na ujęciach wody są właściwie zabezpieczone przed dostępem

osób postronnych i prawidłowo oznakowane. Wody surowe charakteryzują się znaczną

zawartością związków żelaza i manganu, dlatego wszystkie stacje uzdatniania wody

posiadają urządzenia napowietrzające, filtry pospieszne otwarte lub zamknięte oraz system

dezynfekcji.

Dbając o stan sanitarno – techniczny stacji

uzdatniania i ujęć wody zarządzający

wodociągami wykonywali systematycznie prace

naprawcze: czyszczenie urządzeń filtrujących

i zbiorników wody czystej, wymianę części lub

całych urządzeń jak pompy, sprężarki, aeratory,

malowanie pomieszczeń i budynków

W celu zapewnienia należytej jakości wody przeznaczonej do spożycia prowadzono

płukanie sieci wodociągowej, systematyczne płukanie filtrów, stałą lub okresową dezynfekcję

wody w zależności od zagrożeń związanych z awariami, brakiem dostawy energii

i wykonywanymi pracami na stacjach uzdatniania lub sieci wodociągowej.


14

W roku 2014 przeprowadzono 54 kontrole stacji uzdatniania wody i na tej podstawie

oceniono, że ich stan sanitarno - techniczny był w zdecydowanej większości dobry.

Zakwestionowano pod tym względem stan wodociągu wiejskiego w Dąbrówce Kościelnej,

gdzie stwierdzono brudne ściany i posadzkę, urządzenia filtracyjne o powierzchni

skorodowanej, brak zabezpieczenia kanału wód popłucznych i porośniętą obudowę studni.

Mimo zaleceń z braku środków nie podjęto prac naprawczych. Nieprawidłowy stan

techniczny stwierdzono na wodociągu wiejskim w Jarząbkowie: skorodowane powierzchnie

rur wodociągowych, ściany brudne, popękany sufit, posadzki zażelazione. Od kilku lat

planowana rozbudowa stacji uzdatniania nie została podjęta. Ponadto nieprawidłowości

stanu technicznego odnotowano w wodociągu miejskim w Witkowie: zalane studzienki studni

głębinowych, obrośnięte obudowy studni, skorodowane włazy; w ciągu roku kwestionowano

ponadto brudne ściany w pomieszczeniach suw, zniszczoną podłogę w szatni co zostało

uwzględnione w pracach remontowych.

W minionym roku odnotowano poprawę stanu technicznego stacji uzdatniania

w Jankówku. Wykonano generalną modernizację obiektu: przeprowadzono remont elewacji

obiektu, wymianę stolarki okiennej i drzwiowej, naprawę dróg i ogrodzenia, czyszczenie

komór zbiornika wyrównawczego wraz z siecią do suw, czyszczenie sieci wody surowej,

wymiana chloratorów, wymiana sprężarek, wymiana złoża filtracyjnego, wymiana

wodowskazów i wodomierzy, wymiana aeratorów, wymiana lub naprawa nieczynnych

hydrantów i zasuw, czyszczenie i malowanie armatury, wymiana pompy głębinowej, naprawa

oświetlenia, wymiana urządzeń sanitarnych, naprawa sieci centralnego ogrzewania.

Na potrzeby kontroli jakości wody wyznaczono 94 punkty poboru do badań

urzędowych w zakresie monitoringu kontrolnego, przeglądowego i w ramach nadzoru. Celem

oceny jakości zaopatrzenia w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi pobrano do

badań łącznie 253 próbki wody, z tego w miastach 86, a na wsiach 167.

Na dwóch wodociągach stwierdzono

podwyższone wskaźniki bakteriologiczne: bakterie

grupy coli i ogólna liczba bakterii w 220C,

co zostało w krótkim czasie usunięte.

Najczęściej kwestionowano jakość wody z

uwagi na przekroczenia dopuszczalnych wartości:

żelaza, manganu, mętności, barwy, amoniaku

i zapachu. Parametry te choć normowane

w przepisach krajowych i unijnych nie mają znaczenia zdrowotnego i nie stanowią

zagrożenia dla zdrowia konsumentów wody. W takich przypadkach zezwalano na

warunkowe korzystanie z wody, określając czas podjęcia działań naprawczych.


15

Poza podstawowymi wskaźnikami fizyko – chemicznymi i bakteriologicznymi

oznaczano zawartość związków organicznych, metali ciężkich oraz pestycydów i produktów

ubocznych dezynfekcji wody. Nie stwierdzono przekroczeń w tym zakresie i zagrożeń dla

zdrowia konsumentów wody.

Wodociągi o wydajności < 100 m3/d.

W tej grupie w ocenie rocznej jakość wody kwestionowano w 3 wodociągach

zakładowych (Grotkowo, Karsewo, Zakrzewo) z uwagi na przekroczenia zawartości żelaza,

manganu i mętności. Wydano 6 decyzji o warunkowej przydatności wody oraz wyznaczono

terminy wykonania działań naprawczych. W celu wyegzekwowania poprawy wystosowano

2 grzywny w celu przymuszenia na kwotę 1.500,- zł. Nie ma w tej grupie wodociągów

produkujących wodę o kwestionowanej jakości bakteriologicznej.

Wodociągi o wydajności od 100 – 1000 m3/d.

W tej grupie stwierdzono obiekty produkujące wodę o podwyższonych parametrach

fizyko – chemicznych, a w ocenie rocznej jakość wody kwestionowano w wodociągu

wiejskim Jarząbkowo, gdzie stwierdzono przekroczenia mętności, amoniaku i związków

żelaza. W przypadkach stwierdzonych przekroczeń prowadzone było postępowanie

administracyjne (wydano 8 decyzji zarządzających poprawę jakości wody). W ciągu roku

notowano dwukrotnie przekroczone wskaźniki zanieczyszczenia bakteriologicznego, które po

działaniach zarządzających wodociągami były szybko usunięte i zapewniono odbiorcom

wodę o dobrej jakości zdrowotnej.

Wodociągi o wydajności od 1000 - 10 000 m3/d.

Do tej grupy zakwalifikowane są 4 wodociągi miejskie: 2 w Gnieźnie,

1 w Trzemesznie i 1 w Witkowie. Produkowały wodę o dobrej jakości fizyko - chemicznej

i bakteriologicznej. Pobrano ogółem 75 próbek do badań. W Trzemesznie na zalecenia

kontrolujących poprawiono stan techniczny: usunięto zacieki na suficie w dyspozytorni,

zlikwidowano ubytki tynku na budynku, naprawiono rynny oraz schody do chlorowni.


16

Tab. Zaopatrzenie ludności w wodę w powiecie w 2014 r.

Wodociągi o produkcji

[m3 / d]

Liczba

urządzeń

Liczba urządzeń dostarczających

wodę

Liczba ludności zaopatrywanej w

wodę (w tys.)

Odpowiadającą

Nie-

odpowiadającą

(warunkowo

przydatna)

Odpowiadającą

Nie-

odpowiadającą

(warunkowo

przydatna)

<100

15

12

3

9,240

0,530

100 -1 000

23

22

1

42,418

0,713

1 000-10 000

4

4

0

89,619

0

Ogółem

42

38

4

141,277

1,243

%

100

90,5

9,5

99,1

0,9

W związku ze sprawowanym nadzorem i stwierdzonymi przekroczeniami zostało

wydanych 14 decyzji administracyjnych zobowiązujących do poprawy jakości wody, 35

decyzji rachunkowych, 2 grzywny i tytuły wykonawcze na sumę 1.500,- zł.; wystawiono 145

decyzji o dobrej jakości wody oraz 67 ocen informujących starostę, prezydenta, burmistrzów

i wójtów o jakości wody, oraz 25 pism z zaleceniami.

Stan zwodociągowania powiatu wynosi 99,82 %, a w przeliczeniu na mieszkańców

miast i wsi przedstawia się następująco:

Liczba ludności miejskiej

ogółem % korzystających z

wodociągów %

nie

korzystających %

88 214 100 88 214 100 0 0

Liczba ludności wiejskiej

ogółem % korzystających z

wodociągów %

nie

korzystających %

54 564 100 54 306 99,53 258 0,47

W roku sprawozdawczym wpłynęły 2 interwencje telefoniczne na jakość wody

z wodociągu miejskiego w Gnieźnie; z ujęcia ul. Żwirki i Wigury lokator budynku

wielokondygnacyjnego skarżył się na zapach wody po pracach wykonanych kilka dni

wcześniej na instalacji wody ciepłej. Po podjętej interwencji żalący potwierdził poprawę


17

jakości wody i zanik uciążliwości. Druga interwencja dotyczyła zmienionej barwy wody

z ujęcia ul. Sosnowa. Badania wody u żalącego i sąsiada i nie wykazały przekroczeń,

o czym poinformowano interweniującego.

Dodatkowo rozpatrzono pisemny wniosek mieszkańca Niechanowa kwestionującego

rury azbestowo – cementowe, którymi dostarczana jest woda do spożycia. Wystosowano

pismo informacyjne o stanowisku organów sanitarnych w tym zagadnieniu. Ponadto

rozpatrzono wniosek Posła w sprawie częstych przerw w dostawie wody spowodowanych

brakiem energii elektrycznej w miejscowości Niechanowo. Wystosowano pismo

informacyjne.

Badania wody ciepłej.

W roku 2014 pobrano 12 prób wody ciepłej do badań w kierunku oznaczania bakterii

Legionelli.

Badania przeprowadzono zgodnie z planem w podmiotach leczniczych: NZOZ Vivax,

Zakład Opiekuńczo – Leczniczy, Dom Pomocy Społecznej w Gnieźnie oraz Zakład

Poprawczy w Witkowie.

Wszystkie badania wykonane w w/w obiektach były prawidłowe i spełniały

wymagania określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie

jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61 poz. 417 ze zmianami).

2.1.2. Nadzór sanitarny nad basenem i kąpieliskami.

Pod nadzorem Powiatowej Stacji

znajduje się 1 basen zlokalizowany

w Kompleksie rekreacyjno - sportowym

w Gnieźnie ul. Jolenty 5. Obiekt funkcjonuje

jako całoroczny, z przerwą eksploatacyjną

od 1.09 -19.09.2014 r. Wyposażony w 1 nieckę

basenową dla pływających, 1 rekreacyjną,

2 jacuzzi i 2 zjeżdżalnie. W czasie przerwy

przeprowadzono prace remontowe w szatniach

i węzłach sanitarnych. Odmalowano również pomieszczenia socjalne i magazyny,

w magazynie sprzętu ratowniczego założono płytki ścienne, odmalowano pomieszczenie,

odnowiono ławki przy szatniach, odnowiono fugi w niecce basenowej. Przy basenie

funkcjonują: siłownia, sauna sucha, solarium. Stan sanitarno-higieniczny obiektu ocenia się


18

jako dobry. Do dezynfekcji wody stosowane są: podchloryn sodu i Alkosot, Calcit ph, Biocyt

Gotix. Ogółem przeprowadzono 5 kontroli sanitarnych i 12 kontroli jakości wody, tj. pobrano

60 próbek, nie stwierdzono jej zanieczyszczenia.

W roku 2014 z basenu skorzystało 155 413 osób.

Kąpieliska śródlądowe.

Nadzorem objęto 2 kąpieliska: Winiary i Skorzęcin, oraz 5 miejsc

wykorzystywanych do kąpieli: Borzątew, Kłecko, Jankowo Dolne, Dziekanowice,

Lednogóra.

Stan sanitarny i techniczny kąpielisk oceniono jako dobry. Kąpiel odbywała się pod

opieką ratowników, posiadających wyposażenie w sprzęt i środki pomocy przedlekarskiej.

W Skorzęcinie – największej bazie wypoczynku letniego zapewniono dobre wyposażenie

dla potrzeb osób korzystających z kąpieli. W roku 2014 korzystało z kąpieliska ok. 95,5 tys.

osób. Kąpielisko Winiary zapewniało podstawowe, choć skromne wyposażenie i nie

stwierdzono zaniedbań w zakresie utrzymania stanu sanitarnego, użytkowało go

szacunkowo 29 tys. osób. Zgodnie z obowiązującymi przepisami dokonano pierwszej

klasyfikacji kąpielisk na podstawie czteroletnich badań jakości wody i uzyskano ocenę

doskonałą.

Miejsca wykorzystywane do kąpieli w Borzątwi, Dziekanowicach, Jankowie

Dolnym, Kłecku i Lednogórze były dobrze zagospodarowane. Tereny plaż i ich

wyposażenie jak ubikacje, przebieralnie, pomosty, kosze na odpady były w dobrym stanie

sanitarnym i technicznym. Szacuje się, że w sezonie letnim skorzystało z nich ok. 34 tys.

użytkowników.

Badania jakości wody do celów kąpielowych prowadzone były w ramach kontroli

urzędowej – 4 badania i w ramach kontroli wewnętrznej na zlecenie organizatorów -

26. Zarówno przed sezonem jak i w trakcie jego trwania nie stwierdzono zanieczyszczenia

bakteriologicznego wody.

O wynikach badań i podejmowanych działaniach przez Państwowego Powiatowego

Inspektora Sanitarnego informowano zarządzających kąpieliskami, środki masowego

przekazu oraz umieszczono komunikaty na stronach internetowych Powiatowej Stacji.

Systematyczne meldunki przekazywano również do Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-

Epidemiologicznej w Poznaniu, celem sporządzania bieżących informacji w ogólnokrajowym

Serwisie Kąpieliskowym sk.gis.gov.pl, gdzie dostępne są informacje o wyposażeniu

i jakości wody kąpielisk w całym kraju.


19

2.1.3. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej.

Domy Pomocy Społecznej.

Spośród 9 obiektów objętych nadzorem sanitarny 4 świadczą opiekę całodobową,

są to: Dom Matki i Dziecka „Caritas” w Gnieźnie, Dom Seniora „Jesienny Azyl” w Gnieźnie,

Dom Opieki „Senior” w Łubowie oraz Dom Opieki dla Osób Starszych „Dom pod Aniołem”

w Jelitowie. Pozostałe 5 obiektów to domy pobytu dziennego lub warsztaty terapii zajęciowej

czynne w godzinach dopołudniowych.

Wszystkie obiekty znajdujące się pod nadzorem Powiatowej Stacji ocenia się jako

dobre. Stan sanitarno – higieniczny placówek nie budził zastrzeżeń, choć sprzątaniem

w części obiektów zajmują się pensjonariusze w ramach prowadzonych terapii. Większość

obiektów posiada wydzielony teren rekreacyjny, utrzymany w dobrym stanie sanitarno –

technicznym i porządkowym. Otoczenie jest utrzymane czysto i zadbane. Szczególnie

starannie utrzymany jest teren wokół Domu Opieki dla Osób Starszych „Dom Pod Aniołem”

w Jelitowie. Dom otoczony jest parkiem z licznymi alejkami i ławeczkami. Przed domem

znajduje się taras ze stolikami i krzesłami.

Obiekty świadczące usługi noclegowe.

23

31

3 3

10

16

0

5

10

15

20

25

Hotele

Mote

le

Pensjonat

y

Kempin

gi

Pola biw

akow

e

Inne o

biekt

y hote

lars

kie

Agrotu

ryst

yka

Rys. Obiekty świadczące usługi noclegowe.

- Hotele – w ewidencji Stacji jest 18 obiektów w miastach i 5 na terenach wiejskich; W ciągu

całego roku nie udało się przeprowadzić kontroli w hotelach w Czerniejewie, gdyż część

hotelowa jest nadal w trakcie remontu pomieszczeń i odnowienia wyposażenia.


20

Stan sanitarno - techniczny pomieszczeń na pobyt gości lub zaplecza budził

zastrzeżenia w 5 obiektach, wobec tego wydano 1 decyzję, 2 pisma z zaleceniami

i 2 zalecenia do protokołu. Nieprawidłowości zostały usunięte. Ogólnie bazę hotelową stałą

i sezonową ocenia się korzystnie, zwiększa się ilość obiektów i miejsc noclegowych

o dobrym stanie sanitarnym i wysokim standardzie. Obiekty o wysokim standardzie to: hotele

„W Starej Kamienicy”, „Feniks”, „Pietrak” w Gnieźnie i w Trzemesznie.

Nadzorem sanitarnym objęte są 3 motele: 1 w mieście i 2 w gminach.

Obiekty te posiadają 56 miejsc noclegowych; zaopatrzone są w wodę z wodociągów

sieciowych o dobrej jakości, ścieki odprowadzane są do kanalizacji. Odpady komunalne

gromadzone i usuwane są prawidłowo. Brudna bielizna, a także koce i kołdry prana jest

w pralniach usługowych, posiadają wydzielone miejsca do przechowywania bielizny

i środków czystościowych, których ilości były wystarczające.

W obiektach tej grupy nie stwierdzono nieprawidłowości, stan sanitarno-techniczny

i higieniczny był dobry. W roku sprawozdawczym w Gościńcu „Liliowy Staw” w Małachowie

odmalowano część pokoi i ciągi komunikacyjne oraz poprawiono wyposażenie pokoi.

Na terenie Powiatu funkcjonuje 1 Pensjonat „Omega” w Skorzęcinie. Jest

obiektem sezonowym, dysponuje 12 pokojami z 28 miejscami noclegowymi. Łazienki

z natryskami, toalety w pokojach. Wydzielone miejsca do przechowywania bielizny czystej

i brudnej oraz sprzętu porządkowego, którego przechowywanie jest właściwe. Bielizna

brudna prana jest w pralni usługowej. Stan sanitarno-techniczny i higieniczny obiektu dobry,

przed sezonem zostały odmalowane pokoje na I piętrze, a na parterze wytapetowano.

Zagospodarowano ogródek na zewnątrz: ustawiono ławki, parasol, grill, otoczenie

obsadzono roślinami a drogi utwardzono kostką.

W ewidencji Stacji znajdują się 3 kempingi – w Jankowie Dolnym, w Skorzęcinie

i w Gołąbkach.

Obiekty są zaopatrzone w wodę z wodociągów komunalnych o dobrej jakości,

usuwają ścieki do kanalizacji (1) lub zbiorników bezodpływowych (2). Odpady stałe

gromadzone są w pojemnikach na terenie ośrodków, później odbierane przez firmy

komunalne. Bielizna czysta i brudna oraz środki czystości i sprzęt porządkowy gromadzone

są w wydzielonych magazynkach. Bielizna brudna prana jest w pralni ogólnodostępnej

(2) lub we własnym zakresie (1). Dezynfekcja poduszek i kołder deklarowana jest 1 raz

w roku.

We wszystkich obiektach podjęto przed sezonem prace odnawiające pomieszczenia

o różnym zakresie. Zadbano również o otoczenie np. w Gołąbkach utworzono ogródek

z ławkami i altaną, zamontowano nową bramę wjazdową. Wszystkie obiekty utrzymane były

w dobrym stanie sanitarnym i technicznym.


21

W ewidencji są 2 pola biwakowe: Borzątew, Skorzęcin.

Nie stwierdzono nieprawidłowości w Borzątwi, natomiast w Skorzęcinie

kwestionowano stan techniczny: ściany w ubikacji i umywalniach brudne, lustro zniszczone,

brak wylewki, skorodowane z odchodzącą farbą tablice sektorowe, ławki i stoły zniszczone.

Wystosowano pismo zalecając usunięcie nieprawidłowości. Podczas kontroli sprawdzającej

stwierdzono wykonanie większości zaleceń. Na zniszczone ławki ponownie wydano

zalecenia w piśmie do OKSiR z zaleceniem do kąpieliska w Skorzęcinie.

Nadzorem sanitarnym objętych jest 26 innych obiektów, w których są świadczone

usługi hotelarskie, w tym 16 gospodarstw agroturystycznych.

Stan wyposażenia gospodarstw agroturystycznych jest różny, zależny od lokalizacji

obiektu i jego otoczenia. W większości odnowiono przed sezonem pomieszczenia

mieszkalne, ogólnodostępne, korytarze i hole. W kilku zakupiono nowe umeblowanie.

Do atrakcji zapewnionych przez właścicieli należą: możliwość jazdy konnej,

korzystanie ze sprzętu wodnego (rowery wodne, łódki), korty tenisowe i boiska do siatkówki,

możliwość wędkowania, jazdy na rowerze. Ponadto część obiektów ma dostęp do plaży,

wydzielone miejsca do grillowania, miejsca na ognisko, plac zabaw dla dzieci.

Przeprowadzone kontrole nie wykazały zaniedbań sanitarnych i technicznych.

Do urządzonych wyjątkowo starannie, z ciekawą ofertą dla wypoczywających należą

te same obiekty co w poprzednim okresie sprawozdawczym: Alicja Godawa Leśniczówka

w Przyborowie gm. Łubowo, Marcin Król „Rybakówka” w Sławnie gm. Kiszkowo, Ranczo

w Dolinie - Dąbrówka Kościelna gm. Kiszkowo, Helena Bejm - Wierzyce 25 gm. Łubowo,

Maria Stachowiak – Wiekowo gm. Witkowo.

W ewidencji Stacji są 2 noclegownie: Ośrodek dla Bezdomnych w Gnieźnie ul.

Kawiary i ul. Pocztowa, w których zamieszkiwały 54 osoby, choć przewidziane są na 50.

Obiekty zarządzane są przez Powiatowe Stowarzyszenie na Rzecz Pomocy Bezdomnym

i Integracji Społecznej „Dom” w Gnieźnie. Pokoje utrzymane były czysto, za prace

porządkowe odpowiedzialni mieszkańcy. Wydzielone są magazyny bielizny czystej i miejsce

składowania bielizny brudnej (pojemniki w łazienkach). Poduszki i kołdry są corocznie

wymieniane na nowe, a pościel prana we własnym zakresie. Ponadto wydzielone są

magazyny odzieżowe i spożywcze, pokoje socjalne i stołówki; w jednym jest również kaplica.

Otoczenie zagospodarowane zielenią, wyposażone w oczko wodne, ławki, stoliki, uprawiany

jest warzywnik. Obiekty ogrodzone, zamykane

Oba obiekty zaopatrzone są w wodę z wodociągu miejskiego, odprowadzają ścieki

do kanalizacji miejskiej, posiadają umowę na odbiór odpadów stałych, a ogrzewane

są z własnej kotłowni gazowej. Przeprowadzone kontrole nie wykazały nieprawidłowości

sanitarno-technicznych i higienicznych. W jednym z nich powstał nowy plac zabaw dla dzieci


22

i ogródek wyposażony w piaskownicę. W obiekcie przy ul. Kawiary pomalowano elewację

budynku i trwały prace odnawiające pomieszczenia. W obiekcie przy ul. Pocztowej

odmalowano wszystkie pokoje, zamontowano 5 nowych drzwi. Stan techniczny w stosunku

do poprzedniego roku uległ poprawie.

Zakłady usługowe fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu, odnowy biologicznej oraz

inne, w których świadczone są więcej niż jedna z usług.

W powiecie gnieźnieńskim na dzień 31.12.2014 działało ogółem 277 obiektów

usługowych.

133

63

4

25

52

zakłady fryzjerskie

zakłady kosmetyczne

salony tatuażu

zakłady odnowy biologicznej

inne zakłady świadczące więcej niżjedną z usług

Rys. Zakłady użyteczności publicznej.

Kontrole obejmowały stan sanitarno – techniczny i higieniczny pomieszczeń,

w których wykonywane są usługi, przestrzeganie czystości i dezynfekcji powierzchni oraz

urządzeń ze szczególnym uwzględnieniem narzędzi, warunki sterylizacji sprzętu,

postępowanie z narzędziami naruszającymi ciągłość tkanki, z odpadami w tym

niebezpiecznymi.

Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości higieniczne: brak umowy na odbiór

odpadów niebezpiecznych i prawidłowego pojemnika na te odpady, brak środka

dezynfekcyjnego, nieprawidłowo sporządzany lub opisany środek do dezynfekcji,

nieprawidłowo przechowywana odzież (bez segregacji), brak czystości i porządku, bałagan

na zapleczu, braki w wyposażeniu apteczki I pomocy, brak lub nieaktualna dokumentacja

zdrowotna, brak umowy na odbiór odpadów komunalnych, brak procedury zapewniającej

ochronę przed zakażeniami.


23

Stwierdzane uchybienia pod względem technicznym: brak zmywalnej powierzchni

przy myjce i umywalkach, brak wentylacji w gabinecie, niesprawna wentylacja w ubikacji,

brudne ściany i sufity, brak lodówki do przechowywania odpadów niebezpiecznych,

uszkodzona tapicerka na kanapie w poczekalni, nieprawidłowo przechowywana bielizna

czysta, zaciek na suficie w pomieszczeniu usług.

W celu wyegzekwowania poprawy w tej grupie obiektów wydano 5 decyzji

zarządzających, nałożono 5 mandatów na sumę 700,-zł., wystosowano 14 pism

z zaleceniami, opiniowano nowe lub modernizowane obiekty i wydano 35 opinii sanitarnych.

Rodzaj działalności

usługowej

Liczba

obiektów wg

ewidencji

Liczba

obiektów

skontrolowa-

nych w 2014

Liczba

przeprowadzo-

nych

kontroli

Liczba

obiektów w

złym stanie

sanitarno-

porządkowym

Liczba

obiektów w

złym stanie

sanitarno-

technicznym

Zakłady

fryzjerskie 133 129 184 0 0

Zakłady

kosmetyczne 63 61 73 0 0

Zakłady

tatuażu 4 4 8 0 0

Zakłady odnowy

biologicznej 25 25 28 0 0

Inne zakłady świadczące

usł** 52 51 86 2 0

Razem 277 270 379 2 0

Po podejmowanym postępowaniu administracyjnym uzyskano poprawę stanu

sanitarno – technicznego w 10 zakładach fryzjerskich, gabinetach kosmetycznych, tatuażu

i innych usługowych.

Jednocześnie stwierdza się, że w wielu obiektach po wydanych zaleceniach lub

z własnej inicjatywy nastąpiła poprawa stanu zagospodarowania i utrzymania obiektów oraz

postępowania ze sprzętem do obsługi klienta.

Dworce autobusowe.

W ewidencji Stacji znajdują się 2 obiekty: w Gnieźnie i Trzemesznie.

W Trzemesznie nie stwierdzono zaniedbań w zakresie wyposażenia i utrzymania

obiektu, bowiem do dyspozycji pasażerów jest jedynie dostępna poczekalnia. W Gnieźnie

jest zapewniona poczekalnia dla podróżnych z kasą biletową. Nie stwierdzono

nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno- technicznego i higienicznego. Teren

zewnętrzny Dworca utrzymany dobrze: stanowiska wydzielone 9, wyposażone w ławki


24

i kosze na odpady o dobrym stanie czystości i porządku. Skontrolowano ponadto 7

autobusów przed wyruszeniem w trasę i nie stwierdzono nieprawidłowości sanitarnych.

Dworce i stacje kolejowe.

W ewidencji Stacji jest 5 obiektów: 3 obiekty w miastach i 2 w gminach, wszystkie

zostały skontrolowane. Obiekt oceniony negatywnie w poprzednim roku: Dworzec PKP

w Gnieźnie – uległ poprawie, ukończono remont i modernizację budynku, gdzie zostały

przeniesione toalety dla podróżnych. Ponadto zapewniono poczekalnię, kasy biletowe

i sklepiki, podjazd do budynku dla osób niepełnosprawnych. Zagospodarowano estetyczne

otoczenie z roślinnością.

Dworzec PKP w Gnieźnie po remoncie.

Na stan Dworca w Trzemesznie wystosowano 2 pisma z art. 30 w sprawie

zniszczonych powierzchni peronów, zawilgoconej ściany w poczekalni, nieporządku

w ubikacji. Zalecenia zostały wykonane.

Nie kwestionuje się stanu technicznego i higienicznego pomieszczeń dworca

i środków transportu (wagoników) Gnieźnieńskiej Kolejki Wąskotorowej.

Ustępy publiczne.

W ewidencji znajduje się 12 ubikacji publicznych: 9 w miastach i 3 na wsi, na terenie

Ośrodka Wypoczynkowego w Skorzęcinie.

Ubikacje publiczne są wyposażone w miski ustępowe, umywalki do rąk, kosze na

odpady i środki higieniczne; 4 ubikacje są przystosowane dla osób niepełnosprawnych.

Sprzęt porządkowy przechowywany jest prawidłowo, wystarczające było zaopatrzenie

w środki dezynfekcyjne: Domestos, Tytan, Agent.

W trakcie kontroli stwierdzono uchybienia, które po działaniach pracowników

Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gnieźnie zostały usunięte. Dotyczyły one

głównie złego stanu sanitarno-technicznego.


25

Widoczna poprawa nastąpiła

w 2 obiektach:

Ubikacja publiczna przy

Dworcowej w Gnieźnie

zamknięto stare ubikacje,

a w nowym przebudowanym

budynku dworca otworzono nowe,

w dobrym stanie sanitarnym

i technicznym.

Ubikacja publiczna przy Pl. 21 Stycznia w Gnieźnie oddano do użytku nowe ubikacje.

Za rok 2014 oceniono jako złe technicznie 3 ubikacje w Skorzęcinie. Podczas kontroli

stwierdzono ściany brudne powyżej płytek, na zapleczu brudne ściany i sufit, popękany tynk,

brak środka do dezynfekcji – wystosowano wspólne pismo z zaleceniami. Ocena negatywna

technicznie wynika z braku remontów wykonanych przez właściciela obiektu OKSiR, który

przed sezonem wydzierżawia obiekty prywatnym osobom, a ci nie inwestują w nie z braku

czasu i możliwości dłuższego administrowania obiektami. Wszystkie nadają się do remontu.

Tereny rekreacyjne.

W ewidencji stacji jest 31 obiektów: 26 w miastach i 5 w gminach.

W 6 ogródkach jordanowskich stwierdzono dużą dbałość o zagospodarowanie terenu

i wyposażenie w sprzęt dla dzieci; huśtawki, karuzele, zjeżdżalnie boiska do gry

i piaskownice. Zwracano uwagę na wymianę piasku w piaskownicach, co deklarowali

zarządzający obiektami. W Parku w Witkowie zapewniono ubikację z wyznaczoną osobą

odpowiedzialną za jej stan i przeprowadzono dezynfekcję sprzętu przez firmę zewnętrzną

Generalnie w parkach i na zieleńcach zieleń była zadbana i utrzymana w dobrym

stanie porządkowym, kwietniki przyuliczne i na terenach zielonych obsadzone roślinami

sezonowymi, nie kwestionowano stanu technicznego ławek, koszy, oświetlenia oraz innej

małej architektury (mostki itp.).

Inne obiekty użyteczności publicznej.

Nadzorem objęto 26 obiektów sportowych w tym 9 orlików. W poprzednim okresie

sprawozdawczym kwestionowano stan techniczny boiska sportowego w Kłecku, Żydowie.

Nadal negatywnie ocenia się stan Boiska w Żydowie, a w Kłecku nie przeprowadzono

kontroli obiektu z uwagi na zawiadomienie o zamknięciu obiektu. Na stan boiska w Żydowie

wystosowano 2 pisma: zniszczone siedziska na widowni, w budynku ubikacji i prysznicy


26

zacieki, zniszczone ściany i posadzki. Niektóre nieprawidłowości usunięto, lecz nadal nie

uzyskano widocznej poprawy stanu technicznego.

Kwestionowano również stan boiska w Czerniejewie – wystosowano pismo z art. 30

na stan techniczny: brudne ściany brak kratki ściekowej brak miejsca na sprzęt porządkowy,

zniszczona elewacja budynku i wyposażenie w szatni. Zarządzający obiektem zawiadomił

o usunięciu nieprawidłowości z wyjątkiem elewacji. Pismo wystosowano ponadto na Boisko

w Niechanowie: brak drzwi do jednej z kabin, brudne ściany w pom. Gospodarczym i węźle

sanitarnym przy szatni gospodarzy. Kwestionowano stan Boiska Sportowego Start

w Gnieźnie: brak środka dezynfekcyjnego, brudne kratki wentylacyjne, w szatni dla gości

i gabinecie lekarskim brak porządku. Kontrola wynikła z opiniowania obiektu przed podjęciem

działalności i wystosowano pismo z zaleceniami. Wykonano wszystkie prace i została

wydana opinia na imprezy masowe. Kolejny obiekt kwestionowany to Orlik Cielimowo: drzwi

brudne, brak klamek, brak środków myjących i dezynfekcyjnych, składowanie zbędnego

sprzętu w ubikacji ogólnodostępnej. Wystosowano pismo, sprawdzono wykonanie zaleceń.

W ewidencji są 23 stacje paliw. Nieprawidłowości stwierdzono w Stacji w Kłecku:

przybrudzone ściany i sufity, przeterminowane środki opatrunkowe w apteczce I pomocy,

brak dokumentacji zdrowotnej 4 pracowników. Odmalowano wszystkie pomieszczenia

i wymieniono meble w pom. socjalnym. W Stacji w Niechanowie wystosowano pismo na brak

środka do dezynfekcji, brudną ścianę i sprzęt porządkowy, brak było dokumentacji

zdrowotnej obsługi. Kontrola sprawdzająca wykazała usunięcie nieprawidłowości. Pozostałe

obiekty utrzymane były w dobrym stanie sanitarnym i technicznym.

Nadzorowano 11 obiektów kultury jak domy kultury, kino, teatr, muzeum.

Pismo z zaleceniami wystosowano na Miejski Ośrodek Kultury: brudne ściany

w ciągach komunikacyjnych i w ubikacji ogólnodostępnej na parterze oraz brudne ściany

i zniszczony parkiet w Sali baletowej i zapleczu tej Sali. Zarządzający zawiadomił

o wykonaniu części prac, pozostałe będą systematycznie prowadzone w kolejnym roku.

Odnotowano poprawę w Teatrze gdyż wymieniono wykładzinę podłogową w ciągach

komunikacyjnych i w sali prób odnowiono parkiet.

W ewidencji są 4 parkingi ogólnodostępne, 1 uległ likwidacji, w 3 nie

kwestionowano ich zagospodarowania lub utrzymania. Natomiast niewłaściwe było

utrzymanie Parkingu w Skorzęcinie. Uwagi dotyczyły budynku obsługi: brudna posadzka,

brak porządku w szafie, w części kuchennej bałagan, brak środka do dezynfekcji,

przeterminowane środki w apteczce, brak książki kontroli. Kontrola sprawdzająca wykazała

niewykonanie zaleceń i ukarano mandatem. Wystosowano pismo z zaleceniami. Z uwagi na

przedłużającą się korespondencje z zarządcą i zakończenie sezonu nie stwierdzono

wykonania zaleceń. Rocznie obiekt został oceniony jako zły pod względem sanitarnym


27

W związku z kontrolami tras turystycznych, (6 w ewidencji) – przeprowadzono 167

kontroli przystanków autobusowych. Stwierdzono zaniedbania techniczne lub porządkowe

w 6. Kwestionowano zniszczone wiaty przystankowe: wybite szyby, wykruszona posadzka

betonowa, popisane ściany z ubytkami farby, a ponadto zarośnięte trawą otoczenie.

Wystosowano 7 pisma z art. 30 do urzędów gmin lub Zarządu Dróg zalecające podjęcie

działań naprawczych lub porządkowych.

Wnioski:

1. Ilość obiektów produkujących wodę warunkowo dobrą uległa zmniejszeniu

o 1 wodociąg (w 2013 oceniono warunkowo 5 wodociągów, a w 2014 - 4); W roku

sprawozdawczym są to 1 wodociąg z grupy większych, produkujących od 100- 1000

m3/d. i 3 z grupy wodociągów mniejszych <100 m3/d.

2. Liczba ludności zaopatrywana w wodę nieodpowiadającą wymaganiom uległa

zwiększeniu: w 2013 r. - 642 mieszkańców, a 2014 - 1243 osoby.

3. Dobrze układała się współpraca z większością przedsiębiorstw wodociągowych, wyniki

badań z kontroli wewnętrznych przesyłano systematycznie.

4. Przeprowadzono modernizację stacji uzdatniania w Jankówku, co podniosło standard

tego obiektu wodnego.

5. Korzystnie oceniono stałą i sezonową bazę noclegową w miastach i na terenach

wiejskich, zwiększa się ilość obiektów i miejsc noclegowych o dobrym stanie

sanitarnym i wysokim standardzie.

6. Stan utrzymania i zagospodarowania parkingów i terenów zielonych był dobry.

7. Pozytywnie oceniono stan techniczny i utrzymanie ubikacji w miastach, natomiast

zakwestionowano stan techniczny toalet sezonowych w Skorzęcinie.

8. Kwestionowano stan techniczny obiektów sportowych (wystosowano 5 pism z art. 30

i 1 z zaleceniami); rocznie 1 nadal uzyskał ocenę zły technicznie. W tym obszarze

również brak przepisów umożliwiających podjęcie postępowania administracyjnego.

9. W okresie sprawozdawczym w żadnym z obiektów nie kwestionowano przestrzegania

ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów

tytoniowych.

10. Jakość wody kąpielowej w kąpieliskach, miejscach wykorzystywanych do kąpieli oraz

w basenie w ciągu roku nie budziła zastrzeżeń.

11. Kąpieliska powiatu uzyskały klasyfikację jakości wody na podstawie czteroletnich

badań doskonałą.


28

12. Mimo rozmów z zarządcami kąpielisk nie ma zgody na przekwalifikowanie miejsc

wykorzystywanych do kąpieli na kąpieliska.

13. Dobrze ocenia się infrastrukturę na kąpielisku w Skorzęcinie oraz miejscu

wykorzystywanym do kąpieli w Lednogórze.

14. Stwierdzono prawidłowe wyposażenie i postępowanie w pojazdach specjalnych

do przewozu zwłok oraz w autobusach dalekobieżnych i miejskich (przeprowadzono

32 kontrole środków transportu).

2.1.4. Stan sanitarny podmiotów wykonujących działalność leczniczą.

2

66

12

81

18

2

65

11

57

19

0 20 40 60 80 100

szpitale

przychodnie i diagnostyka

rehabilitacja

praktyki zawodowe

inne

2013

2014

Rys. Ilość skontrolowanych placówek w latach 2013-2014.

Zakłady lecznictwa zamkniętego.

W ewidencji Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gnieźnie znajdują się

dwa obiekty lecznictwa zamkniętego: SP ZOZ Wojewódzki Szpital dla Nerwowo

i Psychicznie Chorych „Dziekanka” ul. Poznańska 15 w Gnieźnie (szpital publiczny) i NSZOZ

Vivax Oddział Chirurgii i Ortopedii ul. Witkowska 53 Gniezno (szpital niepubliczny).

W roku 2014 przeprowadzono 2 kontrole kompleksowe SP ZOZ Wojewódzki Szpital

dla Nerwowo i Psychicznie Chorych „Dziekanka”, w trakcie których dokonano oceny

sanitarnej wszystkich 27 oddziałów szpitalnych, pomieszczeń pomocniczych oraz zaplecza

szpitala, a także 6 rekontroli. Przeprowadzono także 2 kontrole kompleksowe pomieszczeń

NSZOZ Vivax.


29

Stan techniczny i funkcjonalny szpitali.

W roku sprawozdawczym w SP ZOZ „Dziekanka” przeprowadzono szereg remontów

i modernizacji:

oddano do użytku nowo wyremontowaną izbę przyjęć z zadaszonym podjazdem dla

karetek,

zakończono (a tym samym dostosowano do wymogów Rozporządzenia Ministra

Zdrowia) kompleksowy remont trzech oddziałów szpitalnych, tj. oddziału

psychogeriatrycznego nr 2, oddziału psychiatrycznego ogólnego żeńskiego nr 8 oraz

oddziału psychiatrycznego ogólnego nr 18 i 18A,

zakończono remont pomieszczeń komory dezynfekcyjnej,

rozpoczęto kompleksowy remont oddziału psychiatrycznego dla przewlekle chorych

nr 6 i 6A.

W trakcie bieżącego nadzoru stwierdzono nieprawidłowości stanu technicznego

pomieszczeń oddziałów Szpitala „Dziekanka”, m.in. wskazano na konieczność gruntownego

remontu oddziału psychiatrycznego dla przewlekle chorych nr 6 i 6A, a także usunięcia

zabrudzeń i ubytków ścian oraz doprowadzenia do prawidłowego stanu sanitarno-

technicznego mebli. W ramach podjętych działań wydano decyzje zarządzające usunięcie

stwierdzonych uchybień. Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości dotyczyły stanu

sanitarno-technicznego łazienek dla pacjentów (9 oddziałów i izba przyjęć), sal chorych

(7 oddziałów), gabinetów zabiegowych (2 oddziały) i stanu technicznego mebli (3 oddziały).

Część prac remontowych wykonano (m.in. odmalowano sufity w gabinecie zabiegowym, sali

telewizyjnej i węzłach sanitarnych w oddziale psychosomatycznym nr 24, zakupiono lodówkę

do gabinetu zabiegowego i odmalowano sufity w węzłach sanitarnych dla pacjentów

w oddziale geriatrycznym nr 23, odmalowano łóżka w salach chorych oraz ściany w węźle

sanitarnym dla pacjentów w oddziale neurologicznym nr 22), natomiast pozostała część

z uwagi na ograniczone środki finansowe zostanie wykonana w terminach późniejszych -

określonych w decyzjach prolongujących. Prowadzenie prac remontowych w szpitalu

odbywa się bez przerywania udzielania świadczeń zdrowotnych pacjentom.

NZOZ Vivax posiada w sumie 5 pokoi łóżkowych (2 osobowych) z węzłami

sanitarnymi. Pokoje są w dobrym stanie sanitarno-technicznym, prawidłowo wyposażone.

Obiekt jest w pełni przystosowany dla osób niepełnosprawnych.

Ponadto w ramach NSZOZ Vivax funkcjonują także poradnie: ortopedii i traumatologii

narządów ruchu, preluksacyjna, urologiczna i chirurgii naczyniowej, a także pracownia RTG.

Pomieszczenia te są odizolowane od oddziału chirurgii i ortopedii planowej, a także mają

wydzielone węzły sanitarne, pomieszczenie socjalne i gospodarcze. W trakcie sprawowania


30

nadzoru nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno-technicznego NZOZ

Vivax.

Pralnictwo i gospodarka bielizna szpitalną:

Obiekty posiadają opracowane i wdrożone procedury postępowania z bielizną

szpitalną, odzieżą ochronną i sprzętem porządkowym (nakładki do mopów, ścierki).

Bielizna czysta (pościel, odzież ochronna, nakładki do mopów) przechowywana jest

w wydzielonych pomieszczeniach. Każdy oddział posiada własny magazyn bielizny czystej,

gdzie jest gromadzona w wydzielonych zamykanych szafach oraz dodatkowo zabezpieczona

workami foliowymi. Bielizna zabiegowa jest przechowywana w sterylnych pakietach. Bielizna

czyta jest transportowana koszem jezdnym zabezpieczonym workiem materiałowym

i foliowym przed zabrudzeniem. W obu obiektach czysta bielizna przywożona jest

bezpośrednio na oddziały do podręcznych magazynów, zabezpieczona podwójnym workami

płócienno-foliowymi.

Pojemniki do gromadzenia bielizny oraz pojazdy transportowe są dezynfekowane, co

jest odpowiednio udokumentowane. Pracownicy zajmujący się dystrybucja bielizny noszą

odzież ochronną odpowiednią do zagrożeń.

Utrzymanie czystości i dezynfekcja powierzchni pomieszczeń szpitala oraz

porządek w otoczeniu obiektu.

Placówki posiadają opracowane i wdrożone procedury sprzątania i dezynfekcji

powierzchni. W trakcie prowadzenia nadzoru nie stwierdzono nieprawidłowości

w opisywanym zakresie. Obiekty i ich otoczenie są utrzymane czysto, w dobrym stanie

sanitarno-higienicznym.

W Szpitalu „Dziekanka” funkcjonuje system mieszany utrzymania czystości.

Za utrzymanie czystości i porządku w kuchniach oddziałowych odpowiedzialne są salowe

zatrudnione jako personel szpitala, natomiast sprzątanie oddziałów oraz pozostałych

pomieszczeń szpitala zlecono firmie zewnętrznej „JUROM”, ul. Winogrady 145/1, Poznań.

Za utrzymanie czystości w NZOZ Vivax odpowiedzialni są pracownicy placówki

oddelegowaniu specjalnie do tego celu.

W obu placówkach pielęgniarka epidemiologiczna odpowiedzialna jest za nadzór nad

utrzymaniem czystości, prowadzi kontrolę wewnętrzną jakości usług świadczonych przez

firmę sprzątającą, co jest potwierdzane comiesięcznymi raportami dla poszczególnych

oddziałów. Raz w roku zespół ds. zakażeń szpitalnych prowadzi szkolenie personelu

sprzątającego, co jest odpowiednio udokumentowane.

NZOZ Vivax oraz wszystkie oddziały Szpitala Dziekanka posiadają własne

pomieszczenia porządkowe, wyposażone w zlew do mycia i dezynfekcji sprzętu

porządkowego, powierzchnie są zmywalne, umożliwiające ich mycie i dezynfekcję. Sprzęt


31

jest przechowywany prawidłowo, w pozycji zawieszonej, oznakowany według stref czystości

mikrobiologicznej. Do sprzątania stosuje się wózki jezdne dwu-wiaderkowe, ścierki i nakładki

do mopów wielokrotnego użytku. Ścierki i nakładki są prane po użyciu przez specjalistyczną

firmę.

Zaopatrzenie w sprzęt do utrzymania czystości oraz preparaty do mycia i dezynfekcji

powierzchni jest wystarczające. Stosowane środki dezynfekcyjne to: Surfanios, Medicarina,

Icidin Liquid Spray, Incidin Active, Propano AF, Desam Efekt, Domestos.

Postępowanie z odpadami medycznymi.

Opisywane obiekty posiadają opracowane i wdrożone procedury oraz instrukcje

stanowiskowe postępowania z odpadami medycznymi.

W trakcie świadczenia usług powstają odpady medyczne o kodach: 180103, 180104

(igły, strzykawki, materiał opatrunkowy, rękawiczki i bielizna jednorazowa, cewniki,

opakowania po lekach, zestawy do przetoczeń), a także odpady specjalne 090104 i 200121

(wodne roztwory utrwalaczy i lampy fluorescencyjne zawierające rtęć), ponadto

w NZOZ Vivax wytwarzane są dodatkowo odpady o kodach 180102 (fragmenty kości),

090101 i 090107 (wodne roztwory wywoływaczy, aktywatorów i błony i papier fotograficzny

zawierające srebro).

Odpady medyczne są segregowane na etapie ich wytwarzania. Odpady o ostrych

końcach i krawędziach gromadzone są w twardościennych pojemnikach jednorazowego

zamknięcia. Pozostałe odpady medyczne zbierane są do worków z folii polietylenowej

umieszczonych w zamykanych pojemnikach pedałowych.

Magazyny odpadów medycznych posiadają ściany i podłogi o powierzchniach

gładkich, nienasiąkliwych, umożliwiających dezynfekcję. Posiadają drzwi wejściowe bez

progu i są zabezpieczone przed dostępem owadów, gryzoni i innych zwierząt. W magazynie

jest zapewniona wentylacja mechaniczna i prawidłowo wyposażony punkt do mycia

i dezynfekcji rąk. Pracownicy mający styczność z odpadami oraz prowadzący dezynfekcję

pomieszczeń magazynów i środków transportu posiadają środki ochrony osobistej

odpowiednie do zagrożenia (fartuch, rękawiczki i okulary ochronne). Odpady gromadzone są

w pojemnikach zbiorczych, które po opróżnieniu poddawane są myciu i dezynfekcji.

Pomieszczenie Szpitala „Dziekanka” nie posiada agregatu chłodniczego, tak więc

temperatura przechowywania odpadów zależy od warunków pogodowych, jednak

maksymalny czas ich gromadzenia nie przekracza 72 godzin. Po tym czasie odpady

odbierane są przez specjalistyczną firmę utylizacyjną.

Transport odpadów medycznych w obu placówkach odbywa się przy pomocy

pojemnika jezdnego z pokrywą, wykonanego z materiałów umożliwiających jego mycie

i dezynfekcję, co następuje po każdym użyciu. Przeprowadzone procesy dezynfekcji są


32

udokumentowane. Odbiór odpadów medycznych jest poświadczony umową i formularzami

przekazania odpadów.

Odpady komunalne w oddziałach szpitalnych usuwane są do pojemników

pedałowych wyłożonych workami foliowymi w kolorze niebieskim, a następnie wynoszone do

kontenerów ustawionych na zewnątrz budynków. Kontenery opróżniane są systematycznie

przez firmę komunalną „Urbis” z Gniezna (Szpitalu NZOZ Vivax) oraz „ALKOM” FHU

z Poznania (SP ZOZ „Dziekanka”).

Zakłady lecznictwa ambulatoryjnego.

Kontrolą objęto 75 obiektów: niepubliczne przychodnie, poradnie specjalistyczne,

poradnie stomatologiczne, poradnie psychiatryczne (60) Międzynarodowe Centrum Dializ,

pracownie rentgenodiagnostyki (2) oraz zakłady rehabilitacji leczniczej (12)

Przychodnie i poradnie to zespoły lekarzy rodzinnych i specjalistycznych z zakresu

medycyny rodzinnej, internistycznej, neurologicznej, okulistycznej, dermatologicznej,

stomatologicznej, poradni zdrowia psychicznego.

Zakłady rehabilitacji leczniczej świadczą usługi z zakresu laseroterapii,

elektrolecznictwa, światłolecznictwa, masażu, kinezyterapii, krioterapii, hydroterapii,

zabiegów parafinowych, inhalacji, magnetoterapii.

Stan sanitarno-techniczny.

Stan sanitarno-techniczny placówek jest dobry. W pomieszczeniach powierzchnie są

zmywalne, odporne na działanie środków dezynfekcyjnych, zapewniony jest punkt mycia

i dezynfekcji rąk oraz wentylacja grawitacyjna. W węzłach sanitarnych znajduje się

wentylacja mechaniczna.

W 9 placówkach na drodze wydanych decyzji wyegzekwowano poprawę stanu

sanitarno – technicznego:

W 4 placówkach w wyniku podjętych działań związanych z wynikami kontroli wydano

pisemne zalecenia pokontrolne, które zostały wykonane.

W 1 podmiocie, w którym w wyniku kontroli stwierdzono zły stan sanitarno –

techniczny pomieszczeń toczy się postępowanie administracyjne (wydana decyzja

zarządzająca).

Bieżąca czystość i utrzymanie porządku.

W zakresie czystości bieżącej nie stwierdzono nieprawidłowości. Sprzątanie

i dezynfekcja pomieszczeń odbywa się prawidłowo, zgodnie z opracowanymi procedurami.

Sprzęt do utrzymania czystości przechowywany jest prawidłowo w pozycji zawieszonej,

w wydzielonym pomieszczeniu z dostępem do miejsca jego mycia i dezynfekcji. Stosuje się

osobny sprzęt dla poszczególnych stref czystości.


33

Kwestionowano stan sanitarno-higieniczny w 5 obiektach.


W trakcie świadczenia usług medycznych odpady wytwarzane są w 58 spośród

kontrolowanych 75 obiektów.

Odpady na etapie ich wytworzenia są segregowane. Odpady o ostrych końcach

gromadzone są w pojemnikach twardościennych, jednorazowego użytku, odpornych

na działanie wilgoci. Pozostałe odpady medyczne gromadzone są w workach w kolorze

czerwonym w oznakowanych pojemnikach wielokrotnego użytku. Pojemniki po użyciu

są dezynfekowane i myte. Następnie odpady przekazywane są do magazynu odpadów

medycznych, gdzie zapewnione są powierzchnie zmywalne, odporne na działanie środków

dezynfekcyjnych, zapewniony jest również prawidłowo wyposażony punkt do mycia

i dezynfekcji rąk. Odpady przechowywane są w urządzeniu chłodniczym (lodówka) nie dłużej

niż 30 dni, po tym czasie odbierane przez specjalistyczne firmy utylizacyjne: Hygea, Troxi,

Mardo, Rymed, Medspal, TransMed. Magazyn odpadów po opróżnieniu jest poddawany

dezynfekcji i myciu przy pomocy odpowiednich środków.

Odbiór odpadów medycznych jest udokumentowany umową oraz formularzem

przekazania odpadów. Wszystkie placówki posiadają opracowaną i wdrożoną procedurę

oraz instrukcję stanowiskową postępowania z odpadami medycznymi oraz materiałem

zakaźnym.

W zakresie gospodarki odpadami medycznymi kwestionowano postępowanie

w 3 placówkach i we wszystkich wyegzekwowano poprawę.

Gospodarka bielizną i pralnictwo.

W placówkach stosowana jest bielizna jednorazowa (podkłady na kozetki, fartuchy

ochronne) oraz wielokrotnego użytku (odzież ochronna, parawany, nakładki mopów). Czysta

bielizna jest przechowywana w wydzielonej zamykanej szafie, z zachowaniem rozdziału

odzieży ochronnej i własnej. Brudna bielizna gromadzona jest w oznakowanych

pojemnikach, prana we własnym zakresie (48 obiektów) lub w pralniach publicznych

i specjalistycznych (27 obiektów), pralnie te spełniają wymagania sanitarno-techniczne

i higieniczne.

Brudna bielizna jednorazowego użytku traktowana jest jako odpad medyczny lub

komunalny w zależności od zanieczyszczeń.

Stacja dializ.

Pod nadzorem PSSE Gniezno znajduje się tylko jeden obiekt: NZOZ

Międzynarodowe Centrum Dializ w Gnieźnie ul. Św. Jana. Placówka działa 7 dni w tygodniu.


34

Stan sanitarno-techniczny pomieszczeń nie budzi zastrzeżeń. Pomieszczenia

w dobrym stanie, o gładkich powierzchniach, odpornych na działanie środków

dezynfekcyjnych.

Za utrzymanie porządku odpowiada wynajęta firma. Sprzęt do utrzymania czystości

jest oznakowany według stref czystości mikrobiologicznej. Stosuje się wózki sprzątające

z wiaderkami, ścierki jednorazowego użytku oraz mopy wielokrotnego użytku prane w pralni

zewnętrznej. Do mycia i dezynfekcji powierzchni stosuje się Clar-Surf, Oxa-Pol, Medicarina

oraz Surfanios Lemon Fresh. Do dezynfekcji rąk stosuje się AHD 2000. Sprzęt porządkowy

przechowywany jest prawidłowo, w wydzielonym pomieszczeniu gospodarczym

z zapewnionym miejscem do jego mycia i dezynfekcji. Podczas przeprowadzonych w 2014 r.

kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie czystości i utrzymania porządku.

Centrum Dializ prowadzi uzdatnianie wody surowej na własne potrzeby. W obiekcie

prowadzi się badania wody surowej w ramach kontroli urzędowej (badania bakteriologiczne

i fizykochemiczne 12 razy w ciągu roku) przez Powiatową Stację Sanitarno-

Epidemiologiczną w Gnieźnie oraz wody uzdatnionej (badania fizykochemiczne – 2 razy

w roku, bakteriologiczne i pod kątem endotoksyn – 1 raz w miesiącu) w ramach kontroli

wewnętrznej.

W pomieszczeniach Międzynarodowego Centrum Dializ zapewnione są prawidłowo

wyposażone punkty do mycia i dezynfekcji rąk z dostępem do ciepłej wody.

W zakresie gospodarki odpadami medycznymi nie stwierdzono nieprawidłowości.

Obiekt posiada opracowaną i wdrożoną procedurę i instrukcję stanowiskową postępowania

z odpadami medycznymi oraz materiałem zakaźnym.

Stosowana jest bielizna jednorazowa (podkłady na fotele, fartuchy ochronne) oraz

wielokrotnego użytku (odzież ochronna, nakładki mopów). Czysta odzież i bielizna jest

przechowywana w wydzielonych zamykanych szafach, z zachowaniem rozdziału odzieży

ochronnej i własnej. Brudna bielizna gromadzona jest w oznakowanym koszu, prana w pralni

zewnętrznej. Stacja Dializ w tym zakresie spełnia wymagania sanitarno-techniczne

i higieniczne.

Praktyki zawodowe.

Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Gnieźnie w roku 2014 objęła

nadzorem ogółem 81 obiektów:


35

1

16

15

132

16 Indywidualna praktyka lekarzadentysty

Indywidualna specjalistycznapraktyka lekarska

Indywidualna specjalistycznapraktyka lekarza dentysty

Grupowa praktyka lekarska

Indywidualna specjalistycznapraktyka pielęgniarska

Inne obiekty praktyki zawodowej


Stan sanitarno-techniczny obiektów jest dobry. Pomieszczenia posiadają

powierzchnie zmywalne, odporne na działanie środków dezynfekcyjnych, o wymiarach

dostosowanych do potrzeb prowadzonych praktyk, z wentylacją grawitacyjną (75),

mechaniczną (6). W gabinetach znajduje się punkt mycia i dezynfekcji rąk, prawidłowo

wyposażony. W gabinetach stosujących narzędzia wielokrotnego użytku znajduje się

dodatkowo zlew do ich mycia i dezynfekcji (22 spośród kontrolowanych placówek).

Sterylizację narzędzi prowadzi się we własnym zakresie z zachowaniem prawidłowego ciągu

technologicznego.

W roku 2014 kwestionowano stan 4 placówek.


Sprzątanie i dezynfekcja pomieszczeń odbywa się

prawidłowo, zgodnie z opracowanymi procedurami, za co

odpowiada osoba prowadząca praktykę lub zatrudniony w tym

celu pracownik.

Postępowanie ze sprzętem porządkowym jest

prawidłowe z zachowaniem wymagań higienicznych i stref

czystości mikrobiologicznej. Do przechowywania sprzętu

wydzielone jest osobne pomieszczenie ze zlewem do jego

mycia i dezynfekcji.

W zakresie czystości bieżącej stwierdzono

nieprawidłowości w 1 obiekcie, a w zakresie utrzymania


36

porządku kwestionowano 3 obiekty, wyegzekwowano poprawę we wszystkich podmiotach.


W trakcie świadczenia usług odpady medyczne powstają w 29 obiektach. Są one

gromadzone w sposób prawidłowy, nie dłużej niż 72h na stanowisku pracy oraz nie dłużej niż

30 dni w magazynie odpadów. Magazyny odpadów są prawidłowo wyposażone

w urządzenia chłodnicze, posiadają gładkie, nadające się do mycia i dezynfekcji

powierzchnie. W pomieszczeniu magazynu lub w jego bezpośrednim sąsiedztwie

zapewniono prawidłowo wyposażony punkt do mycia i dezynfekcji rąk. Odpady są odbierane

przez specjalistyczne firmy. Odbiór odpadów medycznych jest udokumentowany umową

oraz formularzem przekazania odpadów.

Gabinety wytwarzające odpady medyczne posiadają opracowaną i wdrożoną

procedurę, a także instrukcję stanowiskową postępowania z odpadami medycznymi oraz

materiałem zakaźnym.

W wyniku przeprowadzonych kontroli nieprawidłowe postępowanie z odpadami

medycznymi stwierdzono tylko w 1 placówce. Za wykazane nieprawidłowości pracownik

został ukarany mandatem karnym na kwotę 200 zł. Wystosowano pismo nakazujące

usunięcie w/w nieprawidłowości. Kontrola sprawdzająca wykazała prawidłowe postępowanie

z odpadami medycznymi w placówce.


W placówkach stosowana jest bielizna jednorazowa (podkłady na kozetki) oraz

wielokrotnego użytku (odzież ochronna, parawany). Czysta bielizna jest przechowywana

w wydzielonej zamykanej szafie, z zachowaniem rozdziału odzieży ochronnej i własnej.

Brudna bielizna gromadzona jest w oznakowanym koszu, prana we własnym zakresie

(77 obiektów). Tylko 4 spośród 81 skontrolowanych podmiotów korzysta z usług pralni takich

jak PralBiel i Albart z Gniezna. Bielizna transportowana jest w workach ochronnych.

Gabinety profilaktyki szkolnej.

Pod nadzorem PSSE Gniezno znajdują się 32 gabinety profilaktyki szkolnej

prowadzone przez pielęgniarki w ramach specjalistycznej praktyki zawodowej lub jako

gabinety podlegające przychodni Zespołu Lekarzy Rodzinnych „Vita” z Witkowa (4 obiekty).

Gabinety są czynne kilka godzin dziennie, 3-4 dni w tygodniu.


Stan sanitarno-techniczny większości gabinetów profilaktyki szkolnej jest dobry.

Kwestionowano stan sanitarno-techniczny w 4 gabinetach.

Kontrole sprawdzające wykazały wykonanie zaleceń.


37


Stan sanitarno-higieniczny gabinetów nie budził zastrzeżeń. Sprzątanie i dezynfekcja

pomieszczeń odbywa się prawidłowo, zgodnie z opracowanymi procedurami. Osobą

odpowiedzialną za utrzymanie czystości jest pielęgniarka (5) lub sprzątaczka szkolna (27).

Postępowanie ze sprzętem porządkowym jest prawidłowe z zachowaniem wymagań

higienicznych i stref czystości mikrobiologicznej.


Na 32 gabinety znajdujące się pod nadzorem PSSE Gniezno odpady medyczne

wytwarzane są w 9 gabinetach profilaktyki szkolnej.

Odpady przechowywane są na stanowisku pracy nie dłużej niż 72 godziny, często

zabierane do miejsca gromadzenia w dniu wytworzenia. Środki transportu odpadów

medycznych są wykonane z materiałów trwałych, odpornych na działanie środków

dezynfekcyjnych, po każdym użyciu poddawane są dezynfekcji i myciu. Odpady medyczne

przechowywane są w magazynach odpadów w urządzeniach chłodniczych, które spełniają

wymogi sanitarno-higieniczne, nie dłużej niż 30 dni, a następnie odbierane są przez firmę

Hygea z Lubasza (6 obiektów) oraz Troxi z Wrześni (3 obiekty). Odbiór odpadów

medycznych jest udokumentowany umową oraz formularzem przekazania odpadów.

Gabinety wytwarzające odpady medyczne posiadają opracowaną i wdrożoną

procedurę i instrukcję stanowiskową postępowania z odpadami medycznymi oraz materiałem

zakaźnym.

W zakresie gospodarki odpadami medycznymi nieprawidłowości stwierdzono

w 1 placówce. W ramach podjętych działań wystosowano pismo nakazujące uregulowanie

prawidłowego postępowania z odpadami medycznymi zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Przeprowadzono również kontrolę sprawdzającą, która potwierdziła wykonanie wydanych

zaleceń pokontrolnych – odpady medyczne gromadzone prawidłowo, przechowywane

w lodówce, odbierane raz w miesiącu przez firmę Troxi z Wrześni.


W gabinetach medycyny szkolnej stosowana jest bielizna jednorazowa (podkłady na

kozetki) oraz wielokrotnego użytku (odzież ochronna, parawany). Czysta bielizna jest

przechowywana w wydzielonej zamykanej szafie, z zachowaniem rozdziału odzieży

ochronnej i własnej. Brudna bielizna gromadzona jest w oznakowanym koszu, prana

we własnym zakresie, transportowana w workach ochronnych. Tylko w 2 gabinetach: Zakład

Poprawczy w Trzemesznie i Zakład Poprawczy w Witkowie brudna bielizna prana jest

w pralniach na terenie tych obiektów.


38

Podsumowanie:

1. Stan sanitarno – techniczny szpitali systematycznie poprawia się. W roku 2014

nie stwierdzono nieprawidłowości związanych ze świadczeniem usług sprzątających

w omawianych podmiotach.

2. Opracowane i wdrożone procedury dotyczące postępowania z odpadami medycznymi,

brudną bielizną, po ekspozycji na materiał zakaźny oraz dezynfekcji pomieszczeń

i sprzętów wymuszają właściwe postępowanie w wymienionych obszarach

i minimalizują ryzyko zarażenia i zachorowania na choroby zakaźne. W podobny

sposób działają kontrole wewnętrzne prowadzone przez wyznaczonych pracowników

szpitali.

3. W roku 2014 w ewidencji PSSE Gniezno znajdowało się 311 obiektów.

Przeprowadzono w nich w ramach prowadzonego nadzoru 166 kontroli planowych,

sprawdzających, interwencyjnych i odbiorowych.

4. Żadna placówka nie została oceniona na koniec roku negatywnie. Wykazywane

w trakcie prowadzenia kontroli nieprawidłowości były sukcesywnie usuwane lub

zostaną usunięte w najbliższym czasie.

5. Na szczególne wyróżnienie ze względu na znaczną poprawę stanu sanitarnego

w porównaniu do roku ubiegłego zasługują: PLRiS „Vitamed”, ul. Cymsa 16 Gniezno,

Centrum Medyczne „Salomed”, ul. Wolności Gniezno, PZLR „GAL-MED.”,

ul. Brzozowa 2 Niechanowo, PZLR „PROMED” Kiszkowo.

6. Nieprawidłowości dotyczące postępowania z odpadami medycznymi, brudną bielizną

lub dezynfekcją pomieszczeń i sprzętów zdarzają się rzadko, dzięki wprowadzeniu

procedur zapobiegających potencjalnym zakażeniom i zachorowaniom na choroby

zakaźne.

7. Kontrola wewnętrzna prowadzona na zasadach określonych w rozporządzeniu Ministra

Zdrowia z dnia 27 maja 2010r. spowodowała, iż część nieprawidłowości jest

wskazywana i usuwane przez kierownictwo placówki.

8. Część placówek nadal nie korzysta z usług pralni profesjonalnych. Odzież ochronna

i bielizna wielokrotnego użytku prana jest we własnym zakresie, co nie zawsze stwarza

odpowiednie warunki procesu.


39

2.2. WARUNKI SANITARNO-HIGIENICZNE ŚRODOWISKA PRACY

2.2.1. Działalność kontrolna w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego.

Ewidencja pionu higieny pracy obejmowała w roku 2014 łącznie 564 podmioty

gospodarcze, w których zatrudnionych było blisko 15 tys. ludzi. W porównaniu do roku 2013

liczba osób objętych nadzorem nieznacznie wzrosła.

Kontrole przeprowadzono w 180 podmiotach, co stanowi około 1/3 wszystkich

objętych ewidencją. Bezpośrednim nadzorem objęto zatem warunki pracy dla 8,8 tys.

pracowników. Łącznie przeprowadzono 266 kontroli.

Struktura nadzorowanych zakładów, określona liczbą zatrudnionych pracowników, nie

zmienia się od kilku lat i przedstawia się następująco:

zakładów zatrudniających do 9 pracowników jest 300,

zakładów zatrudniających 10-49 pracowników jest 202,

zakładów zatrudniających 50-249 pracowników jest 52,

zakładów zatrudniających 250 i więcej pracowników jest 10.

Nadal dominują mikro i małe zakłady zatrudniające do 50 pracowników. Jest ich

łącznie 502 co stanowi 89% ogółu. Zakłady duże, zatrudniające powyżej 250 pracowników,

stanowią niespełna 2% wszystkich. Objęto nadzorem dużo nowych podmiotów, ale są to

podmioty o niskim liczbowo stanie zatrudnienia.

9%

53%

2%

36%

do 9 zatrudnionych od 10-49 zatrudnionych

0d 50-249 zatrudnionych powyżej 250 zatrudnionych

Rys. Liczba zakładów pracy objętych nadzorem w 2014r.

w zależności od zatrudnienia.

W wyniku stwierdzonych uchybień wydanych zostało 80 decyzji merytorycznych

zawierających 159 nakazy.

Najczęściej stwierdzano naruszenia obowiązujących wymagań w zakresie:


40

systematycznego przeprowadzania pomiarów stężeń/natężeń czynników szkodliwych

dla zdrowia na stanowiskach pracy i rejestru wyników – 41 przypadki,

przeprowadzenia właściwej oceny ryzyka zawodowego dla pracowników

zatrudnionych na poszczególnych stanowiskach pracy – 25 przypadki,

prawidłowego funkcjonowania systemu udzielania I pomocy oraz profilaktycznej

opieki lekarskiej nad pracownikami – 34 przypadki,

zapewnienia pracownikom właściwych pomieszczeń sanitarno-higienicznych

i pomieszczeń pracy – 25 przypadków,

właściwej klasyfikacji i oznakowania niebezpiecznych chemikaliów, produktów

biobójczych i detergentów – 23 przypadki.

pomiary w środowisku pracy i

ich rejestry26%

ocena ryzyka zawodowego

16%badania

profilaktyczne i I pomoc

21%

stan sanitarny zaplecza sanitarnego i pomieszczeń pracy

16%

niebezpieczne chemikalia

14%

inne7%

Rys. Nakazy wydane w roku 2014 ( ogólna liczba 159).

Egzekwowanie wydanych zarządzeń i zaleceń skutkuje stałą, systematyczną

poprawą stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń pracy oraz pomieszczeń i urządzeń

sanitarno-higienicznych. Prawidłowy stan techniczny ułatwia utrzymanie pomieszczeń we

właściwym stanie porządkowym i czystości bieżącej, co wpływa na poprawę bezpieczeństwa

i higieny pracy.

W roku 2014 nie nałożono żadnego mandatu karnego za nieprawidłowości w tym

zakresie.


41

nowoczesne hale produkcyjne


42

Pomieszczenia sanitarno-higieniczne:

umywalnia z natryskami szatnia

Każdorazowo podczas kontroli zwraca się uwagę na przestrzeganie wymogów

„ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych”.

Pracodawcy deklarują przestrzeganie wymogów w tym zakresie. Obiekty są oznakowane we

właściwy sposób. Ilość typowych, właściwie przygotowanych palarni jest niewielka - miejsca

do palenia wyznaczane są najczęściej na zewnątrz tj. poza budynkami zakładu.

Za nie przestrzeganie zakazu palenia w pomieszczeniach pracy w roku

sprawozdawczym nałożono 3 mandaty karne na łączną kwotę 500zł.

2.2.2. Czynniki szkodliwe dla zdrowia (narażenie zawodowe).

Dla czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy określone

zostały, i są prawnie obowiązujące, normatywy higieniczne tj. wartości, których w środowisku

pracy przekraczać nie wolno. Powyższe ma na celu zapewnienie takich warunków pracy,

które nie spowodują negatywnych zmian w zdrowiu pracownika wykonującego pracę przez

cały okres aktywności zawodowej.

Niestety, tak określone wymogi nie wszędzie są zachowane. Przekroczenia

najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia występują

obecnie w 50 zakładach pracy na terenie powiatu tj. ok. 9% ogółu objętych nadzorem i jest to

wartość porównywalna z latami ubiegłymi. W roku 2014 kontrolami objęto 25 z nich.

W warunkach niezgodnych z obowiązującymi normatywami higienicznymi pracują

obecnie 581 osoby tj. ok 4% wszystkich zatrudnionych. Liczba ta w ostatnim roku nieco się

zmniejszyła. Obserwuje się słabą, aczkolwiek spadkową tendencję.


43

Najczęściej przekraczana jest norma higieniczna obowiązująca dla hałasu ustalona

na poziomie 85dBA. Praca w takich warunkach stwarza ryzyko powstania trwałego ubytku

słuchu. W takim narażeniu pracują 579 osoby. Wielkość ta zmniejszyła się w odniesieniu do

roku 2013 o 63 osoby, ale nadal jest znacząca. Walka z ekspozycją na hałas nie jest łatwa

szczególnie na stanowiskach związanych z mechaniczna obróbką metalu czy drewna.

Znacznie korzystniej przedstawia się sytuacja w zakresie nadmiernego zapylenia

powietrza na stanowiskach pracy. Obecnie w zapyleniu wyższym od maksymalnie

dopuszczalnego pracują 4 osoby (w roku 2013 było 19 osób), a przekroczenia wartości

maksymalnych nie są duże (poniżej 2x NDS).

Kolejnym czynnikiem szkodliwym dla zdrowia, występującym w nadmiernym

natężeniu są drgania mechaniczne przekazywane na kończyny górne. W takiej ekspozycji

pracuje 5 osób – (dotyczy dwóch zakładów pracy). Wyegzekwowano zabezpieczenie

pracowników w specjalistyczne rękawice antywibracyjne i konsekwentne ich stosowanie.

Podobnie jak w roku ubiegłym, nie stwierdza się przypadków zatrudnienia na

stanowiskach, gdzie czynniki chemiczne występowałyby w stężeniach wyższych od

dopuszczalnych.

579

4 5

0

200

400

600

Hałas Pyły Drgania

Rys. Liczba osób pracujących w przekroczeniach NDS/NDN czynników szkodliwych dla

zdrowia w 2014 r.

Ocenić należy, na podstawie przytoczonych wyżej liczb, że największym problemem

na terenie powiatu jest praca w ekspozycji na hałas przekraczający wartość normy

higienicznej. Ten problem obserwowany jest od wielu już lat i powiat gnieźnieński nie jest

w tym przypadku odosobniony. Walka z hałasem jest trudna, ale odnotowujemy co roku

pewną poprawę. Przez podejmowane działania wyegzekwowano od pracodawców

obowiązek opracowania i wdrażania w życie programów ograniczania narażenia na ten


44

czynnik szkodliwy dla zdrowia. Pracodawcy (choć dotyczy to głównie dużych podmiotów

gospodarczych) w ramach przyjętych programów wprowadzają nowe rozwiązania

techniczne, takie jak obudowy dźwiękochłonne maszyn, modernizacja parku maszynowego,

wydzielenie i izolacja tzw. „głośnych” stanowisk. Niekiedy podejmuje się działania

organizacyjne polegające na skracaniu czasu ekspozycji na nadmierny hałas. Egzekwuje się

zaopatrzenie pracowników w osobiste ochrony słuchu oraz konsekwentne przestrzeganie ich

stosowania, a także terminowe przeprowadzanie badań lekarskich profilaktycznych wraz

z badaniami audiometrycznymi. Strefy zagrożone hałasem są właściwie oznakowane.

Prowadzone działania, związane m.in. z egzekwowaniem od pracodawców

dokonania właściwej oceny ryzyka zawodowego i zapoznanie z nią pracowników, prowadzą

do podniesienia świadomości pracowników w zakresie istniejących w ich środowisku pracy

zagrożeń, co przekłada się na ich zachowania prozdrowotne w czasie wykonywania

czynności zawodowych.

Istotne zagrożenie dla zdrowia może stanowić zawodowy kontakt z czynnikami

rakotwórczymi. Zatrudnianie pracowników w kontakcie z tego rodzaju czynnikami występuje

w 19 obiektach na terenie powiatu. W roku 2014 skontrolowano 6 z nich, gdzie w ekspozycji

na czynniki kancerogenne pracują 54 osoby. Jednym z obowiązków pracodawcy jest

dokonanie wnikliwej identyfikacji wszystkich zagrożeń występujących na stanowiskach pracy,

a następnie oszacowanie istniejącego ryzyka zawodowego. Te zadania realizowane

są jeszcze zbyt często bardzo pobieżnie i niezgodnie z obowiązującymi w tym zakresie

wymogami. Pracodawcy nie zawsze zapoznają z opracowaną oceną pracowników - nie

mogą oni zatem świadomie podejmować takich zachowań, które wpływają na podniesienie

ich bezpieczeństwa.

Analiza ryzyka zawodowego jest wstępem do podejmowania działania, które pozwolą

tym ryzykiem skutecznie zarządzać, tj. identyfikować występujące zagrożenia, a następnie je

kontrolować i minimalizować czy nawet eliminować.

2.2.3. Choroby zawodowe

W roku 2014 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny wydał 14 decyzji

o stwierdzeniu choroby zawodowej, w tym 9 decyzji dotyczyło chorób tzw.

„azbestozależnych”. Właśnie choroby powstałe na skutek zatrudnienia w ekspozycji na pył

azbestu są grupą dominującą już od roku 2010 (stanowią obecnie ok. 58% ogółu). Są to

zarówno choroby opłucnej lub osierdzia jak i choroby nowotworowe. Wszystkie stwierdzone

tego typu przypadki dotyczyły byłych pracowników firmy IZOPOL SA (obecnie Cembrit

PRODUCTION S.A.) w Trzemesznie.


45

Byli pracownicy branży azbestowej tj. zakładów zajmujących się w przeszłości

przerobem azbestu, objęci są stałą opieką lekarską profilaktyczną w ramach tzw. programu

AMIANTUS. Choroby związane z tym narażeniem z pewnością jeszcze przez długi czas

będą rozpoznawane i stwierdzane, co wiąże się m.in. z długim okresem latencji chorób

nowotworowych oraz powolnym rozwojem pylicy (azbestozy), chorób opłucnej czy osierdzia

wywołanych azbestem. Z uwagi na realizację programu AMIANTUS poprawiła się znacznie

ich wykrywalność i zgłaszalność.

Obecnie ekspozycja pracowników na pyły azbestu ma miejsce tylko przy

wykonywaniu prac związanych z rozbiórką elementów budowlanych zawierających azbest

(dotyczy głównie pokryć dachowych) oraz ich zabezpieczeniem, transportem

i składowaniem.

W Polsce realizowany jest rządowy program usuwania azbestu. Prace rozbiórkowe

elementów azbestowo-cementowych wykonywane są również na terenie naszego powiatu.

W roku 2014 tego typu prace wykonywała firma mająca siedzibę poza powiatem.

Firma była kontrolowana już w roku ubiegłym – odnośnie warunków pracy i zabezpieczenia

pracowników nie stwierdzono nieprawidłowości. W roku 2014 przeprowadzono 1 kontrolę

w trakcie trwania prac rozbiórkowych – prace wykonywane były zgodnie z wymogami.

W roku 2014 stwierdzono 1 przypadek zachorowania na chorobę zawodową u tzw.

„białego personelu” – dot. przewlekłego zapalenia wątroby typu C. Jest to pierwszy

przypadek od kilku już lat.

Pomimo dużej ilości osób zatrudnionych w warunkach ryzyka uszkodzenia słuchu, od

dłuższego czasu nie stwierdza się zawodowego uszkodzenia słuchu.

Odnotowano również znaczący spadek chorób zawodowych związanych z

nadmiernym obciążeniem narządu głosu u nauczycieli – w roku sprawozdawczym

stwierdzono 3 tego rodzaju przypadki.

Środowisko pracy ulega stale zmianie - stosowane są nowe technologie, nowe

chemikalia itd., co skutkuje zmianą narażenia zawodowego. Jedne typy chorób zawodowych

znikają, a pojawiają się nowe zachorowania zawodowe, np. związane z oddziaływaniem

alergenów czy też sposobem wykonywania pracy.

Liczba i rodzaj stwierdzanych chorób zawodowych w dużym stopniu są

odzwierciedleniem warunków pracy występujących w przeszłości.


46

0

5

10

15

20

25

30

35

2007 rok 2008 rok 2009 rok 2010 rok 2011 rok 2012 rok 2013 rok 2014 rok

liczba chorób zawodowych ogółem

Rys. Liczba stwierdzanych chorób zawodowych w latach 2007-2014.

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

choroby narządu głosu

choroby azbestozależne

inne

Rys. Liczba stwierdzonych chorób zawodowych w poszczególnych grupach chorób

w latach 2007-2014.

2.2.4. Substancje i preparaty niebezpieczne, prekursory narkotyków, produkty

biobójcze, detergenty oraz środki zastępcze.

Nadzór nad chemikaliami, w tym prekursorami narkotyków kat. 2 i 3, detergentami,

produktami biobójczymi, środkami ochrony roślin oraz środkami zastępczymi czyli tzw.

„dopalaczami” jest kolejnym obszarem działania Inspekcji Sanitarnej.

Działania kontrolne prowadzone są w zakresie wymogów obowiązujących zarówno

producentów jak i importerów, dystrybutorów oraz stosujących.

Wdrażane są kolejne etapy prawa chemicznego m.in. w zakresie rozporządzenia

RECH i rejestracji substancji, w zakresie klasyfikacji (CLP) oraz oznakowania substancji

chemicznych i ich mieszanin, a także wymaganych kart charakterystyki czy scenariuszy

narażenia.


47

Na terenie powiatu nadzorem w zakresie realizacji prawa chemicznego objętych jest

268 podmiotów. W tym zakresie przeprowadzono 167 kontroli i wydano 14 decyzji

zarządzających usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości.

W ramach nadzoru nad prekursorami narkotyków kat. 2 i 3 przeprowadzono 39

wizytacji, podczas których nie stwierdzono nieprawidłowości w ich dystrybucji czy

zabezpieczeniu.

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny nie otrzymał również żadnego zgłoszenia

dokonywania podejrzanych transakcji z tego rodzaju chemikaliami.

Na terenie powiatu nie funkcjonują podmioty zajmujące się wprowadzaniem do

obrotu, importem bądź eksportem prekursorów narkotyków kat.2.

Nadzorem objętych jest 7 podmiotów wprowadzających do obrotu prekursory

narkotyków kat. 3 oraz 38 podmiotów, które te prekursory stosują.

W roku 2014 prowadzony był również bieżący nadzór nad przestrzeganiem wymogów

związanych z wprowadzaniem do obrotu produktów biobójczych.

Ewidencją objęte są 24 podmioty wprowadzające do obrotu produkty biobójcze,

w tym 1 producent (podmiot zobowiązany do uzyskania stosownego pozwolenia na obrót).

Kontrolami objęto również podmioty, w których w procesie technologicznym stosowane są

tego typu produkty. Łącznie przeprowadzono 30 kontroli. Tylko w wyniku 1 z nich

stwierdzone były nieprawidłowości – dotyczyły błędnej karty charakterystyki stosowanego

produktu.

Nadzór w zakresie detergentów skierowany był głównie na producentów i dużych

dystrybutorów - przeprowadzono łącznie 3 kontrole, w trakcie których nie stwierdzono

nieprawidłowości.

W roku 2014 nie było żadnego powiadomienia z systemu RAPEX (system utworzony

dla zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia i bezpieczeństwa konsumentów na

obszarze całej UE i obejmujący wszystkie produkty nieżywnościowe).

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny sprawuje również nadzór nad

przestrzeganiem wymogów „ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii” w zakresie środków

zastępczych.

Swoje działania Powiatowy Inspektor Sanitarny realizował przy współpracy

z Powiatową Komendą Policji – głównie w zakresie wspólnego przeprowadzania kontroli

obiektów wprowadzających tzw. nowe narkotyki i przekazywania posiadanych informacji.

W roku 2014 przeprowadzono 7 kontroli w zakresie nadzoru nad „dopalaczami”,

z czego 1 z nich odbyła się w ramach corocznej międzynarodowej akcji OPERATION

PANGEA – INTERNATIONAL WEEK OF ACTION.


48

Kontrole dotyczyły 2 sklepów w Gnieźnie, w których kolejno funkcjonowały różne

podmioty gospodarcze (tzw. wyprowadzanie firm).

Wszystkie kontrole były celowane – każdorazowo stwierdzano, iż w sprzedaży

oferowane były produkty, w odniesieniu do których istniało wysoko uzasadnione podejrzenie,

iż są to środki zastępcze w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.

W wyniku prowadzonych działań Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny wydał

7 decyzji w oparciu o art. 27c ust. 1 ustawy o PIS dotyczący zatrzymania produktów na czas

przeprowadzenia ich oceny i badań oraz 4 decyzje na podstawie art. 27c ust.6 ustawy o PIS

– zakaz wprowadzania do obrotu, wycofanie z obrotu i zniszczenie produktów na koszt

strony.

Wydane zostały 2 decyzje zakazujące prowadzenia działalności w oparciu o art. 27c

ust. 3 ustawy o PIS.

Ponadto wydano 4 decyzje w oparciu o art. 52a ustawy o przeciwdziałaniu

narkomanii nakładające kary w łącznej wysokości 130.000 zł. W jednym przypadku (dotyczy

kwoty 40.000 zł) sprawę skierowano do egzekucji do właściwego urzędu skarbowego.

W dwóch kolejnych sprawach umorzono postępowanie, a 1 sprawa jest w toku.

W roku 2014 zatrzymano i zabezpieczono łącznie 204 produkty. Badaniom poddano

14 produktów, z czego 2 próbki dotyczyły produktów zatrzymanych w roku 2013.

Koszty badań wyniosły łącznie 3.645,72zł, z czego kwota 447,72 zł dotyczyła próbek

produktów zatrzymanych w 2013r.

Dotychczas nie wyegzekwowano od stron postępowania żadnych kwot poniesionych

na badania – sprawy w toku.

We wszystkich przebadanych produktach wykryto środki zastępcze tj.: UR 144, AM

2201, alfa PVP, pentedron, 3-MMC.

Prowadzenie działalności w temacie dopalaczy jest trudne głównie z uwagi na fakt, iż

Państwowa Inspekcja Sanitarna nie ma odpowiednich narzędzi (możliwość kontrolowanego

zakupu, przeszukanie sklepu, przesłuchanie itp.). Prowadzone postępowania mają charakter

administracyjny.

Schemat działania firm jest jednakowy tzn. po kontroli następuje likwidacja firmy,

która wprowadzała „dopalacze” i na to miejsce wprowadza się inną. „Nowa” firma jest

zarejestrowana pod tym samym adresem i prowadzą ją te same osoby fizyczne.

Podobna sytuacja dotyczy wprowadzanych produktów tzn. są to de facto te same

produkty, (co potwierdzają badania) nawet są tak samo opakowane, ale mają zmienioną

nazwę i nazwę wprowadzającego do obrotu.


49

Ponadto, często w tym samym lokalu funkcjonują dwie firmy, aby w ten sposób

utrudnić działanie organom Państwowej Inspekcji Sanitarnej - szczególnie w momencie

wydania decyzji o zakazie prowadzenia działalności.

Częstą praktyką jest przesyłanie przez stronę sprzeciwu do kontroli, czy każdorazowe

odwołanie się od wydanej decyzji do organu II instancji przy powoływaniu się na błędne

i niezgodne z prawdą argumenty. Takie działanie niestety wydłuża sam proces postępowania

administracyjnego. Potwierdzeniem powyższego jest fakt, iż wszystkie podjęte postępowania

z wyjątkiem jednego, nie są jeszcze zakończone. W trakcie są również postępowania

wszczęte już w roku 2013.

Pomimo wskazanych trudności prowadzone działania doprowadziły do likwidacji

1 sklepu, a w drugim firma ma zakaz prowadzenia działalności – pomieszczenie jest

zaplombowane.

Wnioski:

1. W roku 2014 bezpośrednimi działaniami kontrolnymi objęto 180 podmioty

zatrudniające 8,8 tys. pracowników.

2. W wyniku 266 kontroli wydano 80 decyzji z 159 nakazami zarządzającymi poprawę

warunków pracy oraz bezpieczeństwa związanego z wprowadzanymi do obrotu bądź

stosowanymi niebezpiecznymi substancjami chemicznymi oraz ich mieszaninami.

3. Stwierdzono 14 przypadków chorób zawodowych – dominują, podobnie jak w latach

ubiegłych, choroby „azbestozależne” (9 przypadków) stwierdzane u byłych

pracowników firmy IZOPOL S.A. (obecnie CEMBRIT PRODUCTION S.A.)

w Trzemesznie.

4. Stały nadzór nad warunkami pracy przyczynia się do poprawy warunków pracy, co

skutkuje systematycznym, choć powolnym, spadkiem liczby osób zatrudnionych

w warunkach szkodliwych dla zdrowia oraz zmniejszeniem liczby stwierdzanych

chorób zawodowych.

5. Kontrola przestrzegania wymogów w zakresie wprowadzanych do obrotu

niebezpiecznych chemikaliów, detergentów, produktów biobójczych czy prekursorów

narkotyków przyczynia się do zapewnienia bezpieczeństwa ich użytkownikom, w tym

także konsumentom, oraz środowiska.


50

2.3. OBIEKTY ŻYWNOŚCIOWO-ŻYWIENIOWE

2.3.1. Nadzór sanitarny nad obiektami

W roku 2014 w ewidencji zakładów żywnościowo - żywieniowych znajdowało się

ogółem 1327 obiektów (w roku 2013- 1244) w tym:

136 obiektów produkcji żywności,

770 obiekty obrotu żywnością,

301 obiektów żywienia zbiorowego otwartego,

116 obiektów żywienia zbiorowego zamkniętego.

2 wytwórnie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością,

2 miejsca obrotu przedmiotami użytku,

i 88 gospodarstw produkcji pierwotnej.

Liczba zewidencjonowanych obiektów w roku 2014 w porównaniu z 2013 zwiększyła

się o 87 zakładów.

W nadzorowanych obiektach przeprowadzono ogółem 1421 kontroli i rekontroli

sanitarnych. Wydano 150 decyzji nakazujących usunięcie stwierdzonych uchybień w tym

1 decyzja unieruchomienia zakładu oraz 25 decyzji zakazujących wprowadzania produktów

do obrotu, a winnych zaniedbań sanitarno – porządkowych ukarano 43 mandatami na kwotę

11.150 zł.

Ponadto wydano również 6 postanowień o nałożeniu grzywny i tytułów

wykonawczych oraz 256 decyzji zatwierdzających działalność obiektów.

W ramach nadzoru nad obrotem grzybami świeżymi – wydano 208 atestów na grzyby

świeże oraz udzielono 89 porad osobom prywatnym w zakresie przynależności gatunkowej

grzybów.

Ponadto prowadzono nadzór nad obiektami obrotu kosmetykami – ogółem

przeprowadzono 9 kontroli, monitorowano również występowanie w obrocie niedozwolonych

kosmetyków zgłoszonych w systemie „RAPEX”.


51

2.3.2. Przedstawienie stanu sanitarnego grup obiektów (wyrażonego w %

obiektów niezgodnych)

Tab. Stan sanitarny obiektów wyrażony odsetkiem zakładów złych w latach 2008 – 2014.

Lata Odsetek obiektów o złym stanie

sanitarnym

2008 0,9

2009 0,5

2010 0,7

2011 0,3

2012 0,2

2013 0,1

2014 0,3

Stan sanitarny obiektów w latach 2008 - 2014

0

0,1

0,2

0,3

0,4

0,5

0,6

0,7

0,8

0,9

1

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Lata

Od

sete

k o

bie

któ

w o

zły

m s

tan

ie

san

itarn

ym

(%

)

Na podstawie w/w danych liczbowych można stwierdzić, iż w roku 2014 nastąpiło

nieznaczne zwiększenie odsetka obiektów żywnościowo – żywieniowych niezgodnych

z wymaganiami, który wyniósł 0,3 % (w roku 2013 - 0,1%).

Porównanie stanu sanitarnego grup obiektów żywności, żywienia i

przedmiotów użytku w latach 2009-2014.


52

Tab. Stan sanitarny obiektów żywności i żywienia w latach 2009 – 2014

Lp.

NAZWA OBIEKTU

% obiektów niezgodnych z wymaganiami

2009 2010 2011 2012 2013 2014

1. Piekarnie 0 10 5,8 6,2 0 0

2. Ciastkarnie 0 0 0 0 0 0

3. Sklepy spożywcze 1,4 0,5 0 0,2 0 0,2

4. Zakłady żywienia

zbiorowego - otwarte 0 1,3 0,9 0,7 0 0,7

5. Zakłady małej gastronomii 0 0 1,0 0 0,6 1,2

6. Zakłady żywienia

zbiorowego - zamknięte 1,1 0 0 0 0 0

7. Hurtownie 0 0 0 0 0 0

8. Kioski spożywcze 0 0 0 0 0 0

W roku 2014 odnotowano nieznaczny wzrost liczby obiektów niezgodnych

z wymaganiami w grupach: sklepy spożywcze i zakłady żywienia zbiorowego otwartego.

Stan sanitarny nadzorowanych obiektów oceniany był zgodnie z jednolitymi

procedurami urzędowej kontroli żywności oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych

do kontaktu z żywnością, uwzględniającymi przepisy w zakresie wymagań higienicznych.

Zgodnie z wymaganiami prawa żywnościowego przedsiębiorcy branży spożywczej

są zobowiązani do zapewnienia bezpieczeństwa produkowanej i wprowadzanej do obrotu

żywności, poprzez stosowanie zasad dobrej praktyki higienicznej (GHP), dobrej praktyki

produkcyjnej (GMP) oraz wdrożenia i utrzymania kontroli wewnętrznej w zakładach

w oparciu o zasady systemu HACCP (Analiza Zagrożeń i Krytyczne Punkty Kontroli).

Z porównania rożnych rodzajów obiektów wynika, iż najgorszy stan sanitarny utrzymuje się

z pewnymi odchyleniami, w tych samych grupach zakładów, tj. w sklepach oraz zakładach

żywienia zbiorowego otwartego.

W roku 2014 poddano ocenie, na podstawie arkuszy oceny stanu sanitarnego – 781

obiektów żywnościowo – żywieniowych (od połowy roku ocenę przeprowadzano na nowych

arkuszach). Spośród ocenionych cztery obiekty uznano za niezgodne z wymaganiami,

co stanowi pogorszenie w porównaniu do roku 2013 (jeden obiekt niezgodny).

Podsumowując powyższe analizy należy stwierdzić, iż największe zmniejszenie

odsetka obiektów niezgodnych nastąpiło w piekarniach (od 10% w roku 2010 do 0% w roku

2013), natomiast na podkreślenie zasługuje również fakt, iż w ciastkarniach od roku 2009 nie


53

stwierdzono też obiektów niezgodnych z wymaganiami, a w zakładach żywienia zbiorowego

zamkniętego nie wystąpiły obiekty niezgodne od roku 2010.

2.3.3. Opis grup obiektów w kolejności od tych o najgorszym stanie

sanitarnym

W roku 2014 największy procent obiektów niezgodnych z wymaganiami

wystąpił w zakładach żywienia zbiorowego otwartego – 1 restauracja – 0,7 % oraz

2 zakłady małej gastronomii – 1,2 % obiektów niezgodnych. Obiekty te uznano za

niezgodne z wymaganiami z uwagi na brak dezynfekcji naczyń, brak orzeczeń lekarskich

pracowników zatrudnionych w barze, a także ze względu na nieprawidłowe przechowywanie

żywności – przerwanie ciągłości łańcucha chłodniczego i przeterminowane artykuły

spożywcze.

Na ogólna liczbę 301 zakładów żywienia zbiorowego otwartego - w tym 164 obiektów

małej gastronomii – skontrolowano 256 obiektów, a klasyfikację sanitarną przeprowadzono

w 216 placówkach.

W porównaniu do roku 2013 odnotowano nieznaczne zwiększenie wskaźnika

obiektów niezgodnych (w restauracjach o 0,7%, w małej gastronomii o 0,6%). Główne

nieprawidłowości w zakładach żywienia zbiorowego otwartego to:

brak ciągłości łańcucha chłodniczego

brak dezynfekcji naczyń,

użytkowanie zniszczonego sprzętu,

nieprawidłowa funkcjonalność pomieszczeń,

przeterminowane artykuły spożywcze.

W efekcie przeprowadzonych w w/w obiektach 357 kontroli sanitarnych (155 kontroli

w zakładach małej gastronomii) - wydano 34 decyzji administracyjnych w celu poprawy stanu

sanitarno-technicznego, w tym 1 decyzję wstrzymującą działalności obiektu i 3 decyzji

zakazujące wprowadzanie do obrotu produktu. Za stwierdzone nieprawidłowości dotyczące

stanu higienicznego nałożono 12 mandatów karnych na sumę 3.150zł.

W zakładach żywienia zbiorowego otwartego - 86% zakładów posiada wdrożone

zasady Dobrej Praktyki Higienicznej, natomiast system HACCP został opracowany

i wdrożony w 119 obiektach (w tym w 32 zakładach małej gastronomii).

Największą grupą nadzorowanych obiektów – stanowiących 44% ogółu są

sklepy spożywcze. W roku 2014 zarejestrowanych było 584, w tym 22 super i hipermarkety.

Wskaźnik obiektów niezgodny z wymaganiami w roku 2014 wyniósł 0,2 % (w roku 2013

nie stwierdzono obiektów niezgodnych).


54

Stan sanitarny i techniczny sklepów jest zróżnicowany. W nowych, dużych sklepach

dobrze oceniono wyposażenie sal sprzedaży, elektroniczne monitorowanie temperatury

w ladach i urządzeniach chłodniczych.

Nadal jednak najwięcej zastrzeżeń, podobnie jak w latach ubiegłych stwierdzono w małych

sklepach, gdzie do najczęściej stwierdzanych nieprawidłowości należały:

nieprawidłowe przechowywanie artykułów spożywczych, naruszanie ciągłości

łańcucha chłodniczego,

zatrudnianie osób bez aktualnych badań lekarskich,

oferowanie do sprzedaży przeterminowanych artykułów spożywczych,

sprzedaż środków spożywczych bez oznakowania lub niewłaściwie oznakowanych,

przechowywanie nietrwałej żywności poza urządzeniami chłodniczymi,

niezachowanie należytej czystości i porządku, głównie na zapleczu sklepu,

mimo znacznej poprawy, niewystarczający stopień wdrażania zasad GHP (brak

zapisów potwierdzających wykonywanie czynności określonych w instrukcjach

i procedurach).

W roku 2014 przeprowadzono w sklepach spożywczych 675 kontroli sanitarnych

i rekontroli, 7 kontroli interwencyjnych, które związane były głównie ze skargami

konsumentów na jakość produktów lub niewłaściwych stan sanitarno – porządkowy

w zakładach. Wydano 78 decyzji administracyjnych w tym 21 decyzji zakazujących

wprowadzanie do obrotu nieprawidłowych środków spożywczych. Każda decyzja

administracyjna wydawana w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości techniczno –

higienicznych we wszystkich grupach obiektów związana była z obciążeniem podmiotów

gospodarczych kosztami przeprowadzonych kontroli, czyli wydania decyzji płatniczych.

Za nieprzestrzeganie wymagań dotyczących zachowania czystości i porządku oraz

warunków higieny, a także za wprowadzanie do obrotu przeterminowanej żywności nałożono

23 mandaty na sumę 6.000 zł.


55

Do badań laboratoryjnych pobrano w sklepach 159 próbek środków spożywczych,

z których żadnej nie zakwestionowano.

W ponad 90% zewidencjonowanych sklepach spożywczych zostały opracowane

i wdrożone procedury i instrukcje dobrej praktyki higienicznej, natomiast w 59 sklepach

(10%) w tym we wszystkich supermarketach wdrożono zasady systemu HACCP.

Piekarnie to grupa obiektów, w której odnotowano największą poprawę –

zmniejszenie wskaźnika obiektów niezgodnych z 6,2% w roku 2012 do 0 % w roku

2013 i 2014.

W roku 2014 nadzorem sanitarnym objęto 11 piekarni, w których przeprowadzono 27

kontroli sanitarnych i rekontroli. Z przeprowadzonych ocen sanitarnych wynika, że w dalszym

ciągu w piekarniach powtarzają się takie nieprawidłowości jak:

- zły stan techniczny pomieszczeń, maszyn i urządzeń,

- niefunkcjonalność pomieszczeń,

- nieprawidłowe warunki przechowywania wyrobów gotowych wymagających

składowania w warunkach chłodniczych,

- często brak skutecznej wentylacji w pomieszczeniach magazynowych oraz brak

zabezpieczenia punktów oświetleniowych przed rozpryskiem szkła.

Częstym stwierdzanym uchybieniem były również zabrudzenia i zawilgocenia ścian

i sufitów oraz niewłaściwy stan posadzek. Dlatego w celu poprawy stanu sanitarno –

technicznego wydano 14 decyzji administracyjnych, za stwierdzone nieprawidłowości stanu

sanitarno – porządkowego i przeterminowane towary nałożono 2 mandaty na kwotę 400zł.

W grupie piekarni odnotowano wysoki wskaźnik zakładów posiadających wdrożony

system HACCP – 91 % obiektów.

W roku 2014 nadzorem sanitarnym objęto 8 ciastkarni, w których

przeprowadzono 13 kontroli i rekontroli. Ocenie sanitarnej poddano 8 zakładów, z których

wszystkie uznano za zgodne z wymaganiami. W celu poprawy stanu sanitarno-technicznego

wydano 3 decyzje administracyjne, za nieprzestrzeganie należytej czystości i porządku

nałożono 3 mandaty na kwotę 600 zł. Ponadto pobrano do badań mikrobiologicznych

9 próbek - ciast z kremem poddanym i niepoddanym obróbce termicznej, z której żadnej nie

zakwestionowano. W tej grupie obiektów odsetek zakładów posiadających wdrożony system

HACCP wynosił 100%.

W grupie zakładów żywienia zbiorowego zamkniętego na ogólną liczbę 116

zarejestrowanych obiektów żywienia zamkniętego skontrolowano 115 zakładów,

a klasyfikację sanitarną przeprowadzono w 102 obiektach. Ocen niezgodnych podobnie jak

w roku ubiegłym nie uzyskano. W wyniku przeprowadzonych 139 kontroli i rekontroli

sanitarnych wydano 7 decyzji administracyjnych w celu poprawy stanu sanitarno –


56

technicznego. W zakładach żywienia zbiorowego zamkniętego 98% obiektów posiada

wdrożone zasady Dobrej Praktyki Higienicznej, a 66% opracowany i wdrożony system

HACCP.

W roku 2014 nadzorem sanitarnym objęto 43 magazyny hurtowe, spośród

których skontrolowano 34, a klasyfikację sanitarną przeprowadzono w 27 obiektach.

Wszystkie oceniono jako zgodne z wymaganiami, podobnie jak w latach ubiegłych.

Zrealizowano 38 kontroli sanitarnych i rekontroli. W celu poprawy stanu sanitarno –

technicznego wydano 3 decyzje administracyjne w tym jedną zakazującą wprowadzanie

produktu do obrotu, nałożono 1 mandat na kwotę 300 zł. Najczęściej występujące

nieprawidłowości w tych obiektach to:

brak porządku i czystości,

zły stan techniczny pomieszczeń (uszkodzone posadzki, brudne ściany),

nieskuteczna wentylacja,

brak prowadzonych zapisów wymaganych przez instrukcje GHP.

Grupa kiosków spożywczych przez szereg lat wykazywała wysoki odsetek

obiektów niezgodnych, szczególnie pod względem technicznym. Na przestrzeni ostatnich

lat nastąpiła w tej grupie – łącznie z kioskami sprzedającymi mięso na targowiskach –

znaczna poprawa. Nie stwierdzono obiektów niezgodnych z wymaganiami. Spośród

21 zewidencjonowanych kiosków (w tym 2 sprzedające mięso na targowiskach)

skontrolowano 16 obiektów, w których przeprowadzono 21 kontroli sanitarnych. Wydano

4 decyzje administracyjne w celu poprawy stanu sanitarno – technicznego. Klasyfikację

sanitarną przeprowadzono w 12 obiektach, wszystkie oceniono jako zgodne z wymaganiami.

Również w tej grupie odnotowano poprawę pod względem stopnia wdrożenia zasad Dobrej

Praktyki Higienicznej – w roku 2014 wszystkie obiekty posiadały wdrożone zasady GHP.

Na targowiskach poszczególne podmioty gospodarcze prowadzące

samodzielną działalność zostały również poddane kontroli – sklepy i kioski

spożywcze, stragany z żywnością i obiekty ruchome i tymczasowe. Wszystkie zostały

uznane za zgodne z wymaganiami.

Na targowiskach prowadzono również kontrolę w zakresie prawidłowości

sprzedaży grzybów – uchybień nie stwierdzono.

W pozostałych grupach obiektów produkcji żywności, tj. wytwórnie i automaty

do lodów, przetwórni owocowo-warzywnych, zakładów garmażeryjnych, wytwórni

makaronów, wytwórni majonezów, wytwórni wyrobów cukierniczych - nie stwierdzono

zakładów niezgodnych z wymaganiami.

Podsumowując ocenę stanu sanitarnego obiektów żywności i żywienia w roku

2014, nadzorowanych przez Inspekcję Sanitarną w Gnieźnie, należy podkreślić, iż stan


57

sanitarno – higieniczny obiektów żywności i żywienia jest w dalszym ciągu bardzo

zróżnicowany. Działają bowiem zarówno obiekty nowoczesne, jak i przestarzałe bez

możliwości poprawy funkcjonalności zwłaszcza w zwartej zabudowie miast, gdzie często

pozbawione są możliwości rozbudowy i modernizacji niezbędnej do wdrażania

i przestrzegania zasad systemu GHP/GMP i HACCP oraz obiekty duże (super

i hipermarkety), gdzie system HACCP jest wdrożony w 100% oraz małe sklepy wiejskie,

które często z uwagi na trudności finansowe ulegają likwidacji.

Należy podkreślić, iż stan sanitarny i techniczny zakładów żywności i żywienia ulega

systematycznej poprawie, przede wszystkim dzięki wzrostowi świadomości przedsiębiorców

i właścicieli obiektów, wdrażaniu przez nich systemów jakości w zakładach – zasad

GHP/GMP oraz systemu HACCP, ale także dzięki systematycznym i konsekwentnym

kontrolom prowadzonym przez pracowników Inspekcji Sanitarnej.

Na podkreślenie zasługuje znaczny systematyczny wzrost zakładów z wdrożonym

systemem HACCP – mianowicie w roku 2007 zgodnie z systemem HACCP działało

28 obiektów tj. 2,2% ogólnej liczby zewidencjonowanych zakładów, w roku 2008 liczba

ta wzrosła do 127 obiektów, co stanowi 10% zakładów, w roku 2009 liczba obiektów

z wdrożonym systemem HACCP wyniosła 148, tj. 11,5% zakładów, w roku 2010 – 171

obiektów, co stanowi 13,5% zakładów, w roku 2011 - 191 obiektów tj. w 15,4 % zakładów,

a w roku 2012 liczba obiektów działających zgodnie z zasadami systemu HACCP wyniosła

244 tj. 19,7% ogólnej liczby zewidencjonowanych obiektów. W roku 2013 opracowany i

wdrożony system HACCP posiadało 309 obiektów tj. 25% ogólnej liczby zakładów. W roku

2014 liczba zakładów posiadających opracowany i wdrożony system HACCP wynosiła 330,

czyli również 25% ogólnej liczby zewidencjonowanych obiektów.


58

0

5

10

15

20

25

30

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Lata

Od

sete

k za

kład

ów

, kt

óre

wd

roży

ły H

AC

CP

(%)

2.3.4. Stan sanitarny środków transportu

W roku 2014 przeprowadzono ogółem 53 kontroli środków transportu służących

do przewozu żywności, z czego 31 kontroli przeprowadzono na wniosek o zatwierdzenie

i o wpis do rejestru oraz 31 kontroli sanitarnych z oceną. Na podstawie przeprowadzonych

kontroli wydano ogółem 31 decyzji zatwierdzających środki transportu do przewozu

żywności.

Decyzje zatwierdzające dotyczyły 9 pojazdów typu „izoterma” z agregatem

chłodniczym, służących do przewozu artykułów spożywczych wymagających chłodzenia

(mięso, wędliny, nabiał). Dokonano odbioru 2 środków transportu służących do przewozu

żywności w ramach usług cateringowych (chłodnie) - transport żywności do szpitali,

wymagającej warunków chłodniczych oraz w termosach i pojemnikach termoizolacyjnych.

Decyzje zatwierdzające dotyczyły również 7 pojazdów izotermicznych. Pozostałe

zatwierdzenia dotyczyły zwykłych środków transportu do przewozu pieczywa, napojów oraz

dużych środków transportu krytych plandeką - służących do przewozu (najczęściej na

paletach) żywności niewymagającej transportu w warunkach chłodniczych, a także

transportu płodów rolnych.

Kontrole sanitarne z oceną środków transportu na podstawie arkuszy ocen

przeprowadzane były w miarę ich dostępności podczas kontroli obiektów. Kontrolą objęto

stan techniczny i sanitarno-higieniczny pojazdów, dostosowanie powierzchni ładunkowej do

rodzaju przewożonej żywności, warunki przewozu (w tym warunki termiczne transportu

środków spożywczych i sposób monitorowania temperatur), stan opakowań, higienę osobistą

i stan zdrowia pracowników, a także stosowanie procesów mycia i dezynfekcji wraz

z prowadzeniem odpowiedniej dokumentacji w tym zakresie. Skontrolowano 9 pojazdów

chłodni do przewozu mięsa i przetworów mięsnych, ryb lub nabiału oraz innych artykułów


59

spożywczych wymagających chłodzenia, 2 samochody mroźnie (transport mrożonek),

5 środków transportu do przewozu pieczywa. Pozostałe skontrolowane środki transportu

służyły do przewozu innych artykułów spożywczych niewymagających transportu

w warunkach chłodniczych oraz gotowych posiłków w ramach usług cateringowych np.

posiłków na terenie kompleksu szpitalnego. Powyższe kontrole nie wykazały

nieprawidłowości. Na podstawie arkusza ocen stanu sanitarnego skontrolowane środki

transportu żywności oceniono jako zgodne z wymaganiami.

W roku 2014 przeprowadzono 1 kontrolę interwencyjną środka transportu na podstawie

złożonego zażalenia. Kontrola dotyczyła pojazdu służącego do przewozu pieczywa

w piekarni. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości sanitarno – technicznych, stwierdzono

natomiast brak zatwierdzenia wydanego przez PPIS. Właściciel piekarni złożył w terminie

odwrotnym wniosek o zatwierdzenie oraz wpis do rejestru środka transportu.

2.3.5. Jakość zdrowotna krajowych środków spożywczych

Lp. Grupa produktów

Ilość prób zbadanych % prób

zakwestionowanych

2011 2012 2013 2014 2011 2012 2013 2014

1. Lody 22 14 13 12 54 0 0 0

2. Ciastka z kremem 15 32 30 15 20 0 0 0

3. Wyroby garmażeryjne i kulinarne

10 9 4 4 40 0 0 0

4. Mięso i przetwory mięsne 14 19 18 10 0 0 5,5 0

5. Drób, podroby i produkty drobiarskie

10 11 11 10 0 0 9 0

6. Mleko i przetwory mleczne 19 15 19 18 0 6 0 0

7. Ryby, owoce morza i ich przetwory

12 18 16 19 0 33 0 0

8. Suplementy diety 4 6 6 4 0 0 0 0

9. Owoce, warzywa, zioła i przyprawy

18 20 23 35 5,5 5 0 0

10. Materiały i wyroby do kontaktu z żywnością

6 7 9 6 0 0 0 0

W 2014 roku zbadano ogółem 208 próbek środków spożywczych oraz materiałów

i wyrobów do kontaktu z żywnością, w tym 3 próbki kosmetyków - 2 próbki do badań

mikrobiologicznych oraz 1 próbkę farby do włosów w kierunku badania chemicznego, które

wykazało brak obecności niedozwolonych substancji w kosmetykach. Próbki pobrane do

badań mikrobiologicznych (płyn do kąpieli i krem odżywczy) nie wykazały również zastrzeżeń

pod względem zbadanych parametrów mikrobiologicznych.


60

Wszystkie próbki środków spożywczych oraz materiałów i wyrobów do kontaktu

z żywnością pobierane były w ramach urzędowej kontroli i monitoringu oraz w wyniku

interwencji klientów.

W roku 2014 nie odnotowano ognisk zatruć pokarmowych.

Jakość zdrowotna krajowych środków spożywczych w roku 2014 wyrażona

odsetkiem kwestionowanych próbek uległa poprawie w porównaniu do roku 2013, gdyż

w roku 2014 nie stwierdzono kwestionowanych próbek żywności oraz materiałów i wyrobów

do kontaktu z żywnością.

Analizując zestawienie zdyskwalifikowanych próbek środków spożywczych na

przestrzeni lat 2011-2014, należy stwierdzić, iż największy spadek kwestionowanych próbek

nastąpił w grupach: lodów, ciastek z kremem i wyrobów garmażeryjnych, w których

w ostatnich trzech latach nie stwierdzono nieprawidłowości zarówno pod względem

parametrów mikrobiologicznych, jak i chemicznych.

Na podkreślenie zasługuje fakt, iż na przestrzeni lat 2011-2014 nie

zakwestionowano też materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością zarówno

pochodzenia krajowego, jak i z UE i importu.

Odsetek kwestionowanych próbek na przestrzeni lat 2010-2014 przedstawia poniższa

tabelka.

Rok Środki spożywcze razem

Ilość zbadanych próbek % próbek kwestionowanych

2010 237 3,8

2011 230 8,6

2012 229 3,9

2013 222 1,4

2014 208 0

W roku 2014 w kierunku wykrywania obecności organizmów genetycznie

zmodyfikowanych (GMO) i identyfikacji modyfikacji genetycznej – pobrano do badania

2 próbki środków spożywczych w ramach urzędowej kontroli i monitoringu: 1 próbkę wędlin i

1 próbkę kukurydzy konserwowej. Do badań pobrano próbki z produktów mogących

potencjalnie zawierać GMO. Nie zakwestionowano żadnej ze zbadanych próbek


61

Informacje o produktach, które stanowiły potencjalne zagrożenie dla zdrowia

lub życia konsumentów, były przesyłane w ramach Systemu Wczesnego Ostrzegania

o Niebezpiecznej Żywności i Paszach (RASFF). W 2014 roku – wpłynęło do PSSE

w Gnieźnie 27 powiadomień – 19 powiadomień alarmowych i 8 informacyjnych.

Do najczęściej występujących rodzajów zagrożeń zgłaszanych w ramach systemu RASFF

należały zanieczyszczenia chemiczne żywności oraz materiałów i wyrobów do kontaktu

z żywnością – 16 powiadomień. Najczęściej stwierdzano zawyżoną zawartość metali

ciężkich (niklu, ołowiu i rtęci) – tarka do ziemniaków, borowik suszony i kubek ceramiczny.

Ponadto przekroczenie dopuszczalnego poziomu mykotoksyn (ochratoksyna A,

aflatoksyna B1), odnotowano w 4 przypadkach – w sproszkowanym czosnku, kaszy

gryczanej i figach suszonych.

Innym zagrożeniem związanym z chemicznym zanieczyszczeniem żywności

zgłaszanym w systemie RASFF była obecność substancji chemicznych -

tetrahydrokannabinolu (THC), sulfadiazyny, sildenafil i johimbine oraz chlormekwatu

i mepikwatu, oraz przekroczenie barwnika erytrozyny (E217) i dwutlenku siarki SO2 a także

obecność aminokwasów, które nie powinny się znajdować w żywności (1 powiadomienie).

Przedmiotem 6 powiadomień alarmowych było stwierdzenie w produktach

niedeklarowanych alergenów – glutenu, 3 powiadomienia dotyczyły zagrożeń fizycznych,

a 1 organoleptycznych – występowanie nie typowego zapachu gnilnego, fekalnego

w produkcie z Indii „Cocktail – Garnelen” oraz złuszczania i ścierania maszynki do mielenia

mięsa i obecności cząstek metalu w mielonej kawie, oddzielających się od funkcjonalnych

części młynka (2 powiadomienia).

Przyczyną skierowania 2 powiadomień alarmowych było zagrożenie mikrobiologiczne

– obecność pałeczek Salmonella w bazylii suszonej z Egiptu oraz w kiełbasie wieprzowo –

wołowej – producent krajowy.

W każdym przypadku otrzymania powiadomienia alarmowego podjęto niezwłoczne,

zgodne z kompetencjami działania i postępowania wyjaśniające mające na celu wycofanie

produktów i wyeliminowanie zagrożenia.

Monitorowano wycofywanie produktów z rynku i podejmowano w razie konieczności

czynności wyjaśniające i zaradcze stosowne do stanu faktycznego. O podjętych działaniach

informowano każdorazowo WPWIS w Poznaniu.

Ponadto kontynuowano w ramach realizacji zasadniczych zamierzeń

sporządzanie kwartalnych raportów z nadzoru nad badaniem:

zawartości melaminy w wodorowęglanie amonu i produktach mlecznych oraz

sojowych pochodzących z Chin,


62

nad importem gumy guar oraz produktami zawierających 10% gumy guar w związku

z zanieczyszczeniem pentachlorofenolem i dioksynami,

nad importem z krajów trzecich produktów w związku z zanieczyszczeniem

aflatoksynami,

a także z nadzoru nad kontrolą ryżu genetycznie zmodyfikowanego w produktach

pochodzących z Chin.

W roku 2014 kontynuowano również prowadzenie nadzoru nad suplementami

diety, środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz środkami

spożywczymi wzbogacanymi witaminami lub składnikami mineralnymi.

Ponieważ na terenie działania PSSE w Gnieźnie nie ma wytwórni suplementów diety, nadzór

nad w/w środkami prowadzony był w obiektach obrotu żywnością: w sklepach zielarsko –

medycznych, sklepach dla sportowców, w siłowniach, w aptekach oraz na wydzielonych

stoiskach w marketach. Sprawozdanie z comiesięcznych kontroli w w/w zakresie przesyłano

zgodnie z ustalonym harmonogramem w zamierzeniach do WSSE w Poznaniu.

Ogółem w 2014r. sprawdzono 99 suplementów diety – nieprawidłowości nie wykazano,

a do badań zgodnie z harmonogramem poboru próbek - pobrano 4 suplementy diety

(2 próbki w kierunku oznaczenia metali, 2 próbki w kierunku badań mikrobiologicznych)

żadnej próbki nie kwestionowano. W ramach realizacji zaplanowanych na 2014 rok

przedsięwzięć prowadzono nadzór w zakresie zgodności środków spożywczych

z rozporządzeniem 953/2009 w sprawie substancji, które mogą być dodawane

w szczególnych celach odżywczych do środków spożywczych specjalnego przeznaczenia

żywieniowego z uwzględnieniem substancji zabronionych w sporcie. Przeprowadzono

kontrole w 1 siłowni i w 2 sklepach dla sportowców. Skontrolowano znajdujące się w obrocie

suplementy diety i środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego. W składzie

skontrolowanych produktów nie stwierdzono substancji zabronionych przez Świtową Agencję

Antydopingową oraz nieprawidłowości w oznakowaniu.

2.3.6. Nadzór nad przedmiotami użytku. Jakość zdrowotna przedmiotów

użytku

Nadzór sanitarny nad materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu

z żywnością oraz kosmetykami obejmuje zarówno sanitarno – higieniczne warunki produkcji

jak i bezpieczeństwo zdrowotne tych produktów.

W zakresie nadzoru nad materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu

z żywnością skontrolowano 1 hurtownię i 2 sklepy. Na podstawie arkusza oceny stanu


63

sanitarnego oceniono hurtownię materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością, która była

zgodna z wymaganiami.

W trakcie kontroli zwrócono szczególną uwagę na posiadanie przez przedsiębiorcę

pisemnej deklaracji zgodności, stwierdzającej, iż oferowane towary spełniają wymagania

przepisu rozporządzenia 1935/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia

27 października 2004r. w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu

z żywnością. Sprawdzano także prawidłowość oznakowania produktów jednostkowych

i zbiorczych zgodnie z wymaganiami w/w rozporządzenia.

W ramach nadzoru nad zakładami produkcji i specjalistycznymi obiektami obrotu

pobrano do badania – 6 próbek materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością:

- 2 próbki wyrobów z melaminy – w ramach kontroli urzędowej (import + UE),

- 4 próbki wyrobów ceramicznych, dekorowanych z importu.

Wszystkie pobrane próbki wyrobów ceramicznych zbadano w kierunku migracji

ołowiu i kadmu. Żadnej nie zakwestionowano, natomiast próbki wyrobów z melaminy

zbadane zostały w kierunku migracji specyficznej formaldehydu – również nie

kwestionowano.

W roku 2014 przeprowadzono wiele działań związanych z wyjaśnianiem oraz

wycofywaniem w miejscach obrotu kwestionowanych materiałów i wyrobów przeznaczonych

do kontaktów z żywnością, które były przekazane powiadomieniami w systemie RASFF –

5 przypadków. Przedmiotem tych powiadomień były głównie wyroby kwestionowane z uwagi

na migracje metali ciężkich, amin aromatycznych oraz złuszczania się i ścierana metalowych

części przedmiotów użytku.

W ramach prowadzonego nadzoru nad kosmetykami skontrolowano 4 obiekty

obrotu kosmetykami, w których zwracano uwagę na oznakowanie opakowań

jednostkowych kosmetyków – nie stwierdzając nieprawidłowości w tym zakresie, oraz na

możliwość występowania w obrocie niedozwolonych kosmetyków zgłoszonych w systemie

RAPEX (Europejski System Wczesnego Ostrzegania o Produktach Niebezpiecznych) –

przeprowadzono 9 kontroli w w/w zakresie. W każdym przypadku po otrzymaniu

powiadomienia podejmowano stosowne działania mających na celu ustalenie czy dany

kosmetyk występuje w obrocie.

W ramach realizacji zasadniczych przedsięwzięć w 2014r. szczególny nacisk

położono na bezpieczeństwo wyrobów do farbowania włosów oraz wyrobów dla dzieci.

W związku z powyższym pobrano do badania 1 próbkę farby do włosów pod kątem

parametrów fizyko – chemicznych, 2 kolejne próbki kosmetyków pobrane do badania –płyn

do kąpieli i krem odżywczy w kierunku badań mikrobiologicznych. Żadnej próbki nie

kwestionowano.


64

Szczególnym nadzorem objęto produkty służące do wykonywania tatuaży z „black henny”.

Preparaty te często zawierają w swoim składzie p-fenylodiaminę, substancję która

dozwolona jest do stosowania wyłącznie jako substancja do farbowania włosów

w utleniających produktach, a nie może znajdować się w wyrobach do malowania skóry.

Przeprowadzone kontrole w 2 studiach tatuażu nie wykazały obecności w produktach

przeznaczanych do malowania ciała w/w substancji.

2.3.7. Informacja o współpracy z innymi jednostkami kontrolnymi: NIK, IH, WIS,

IJHARS, organizacjami konsumencki i środkami masowego przekazu.

W roku 2014 Sekcja Higieny Żywności, Żywienia i PU mając na względzie

konieczność zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego żywności tym samym dbałość

o zdrowie publiczne współpracowała głównie z: Policją, Strażą Miejską, Urzędem Miasta

Gniezna oraz Urzędem Gminy Gniezno i Powiatowym Lekarzem Weterynarii oraz

ze środkami masowego przekazu.

W ramach współpracy z Inspekcją Weterynaryjną przeprowadzono w okresie

przedświątecznym kontrolę sprzedaży żywych ryb, kierując się wytycznymi Głównego

Lekarza Weterynarii, aby przestrzegać ogólnych zasad wynikających z ustawy o ochronie

zwierząt. W trakcie kontroli sprawdzano warunki przechowywania żywych ryb, ich sprzedaż

oraz sposób ich pakowania, a także metodę uśmiercania ryb w punktach sprzedaży,

sprawdzano również pochodzenie ryb oraz Handlowe Dokumenty Identyfikacyjne.

Ponadto współpraca z Inspekcją Weterynaryjną polegała również na przekazywaniu

każdorazowo informacji o kwestionowanych próbkach żywności pochodzenia zwierzęcego,

nad produkcją, której nadzór prowadzi Inspekcja Weterynaryjna.

Współpracując ze środkami masowego przekazu udzielono w 2014 roku -

2 wywiadów do radia (w tym 1 do radia lokalnego) oraz 3 wywiady do prasy lokalnej.

Tematyka wywiadów dotyczyła zasad prawidłowego żywienia, informacji

o przeprowadzanych kontrolach weekendowych, a także tematu bezpiecznego zbierania

i spożywania grzybów.

W ramach współpracy z Urzędem Miasta Gniezna opiniowano i zatwierdzano warunki

przeprowadzania imprez masowych dla społeczności naszego miasta organizowanych

w ramach jarmarków świątecznych oraz imprez z okazji „Dni Gniezna”.

Ponadto w Urzędzie Gminy Gniezno przeprowadzono szkolenie rolników

indywidualnych na temat warunków produkcji pierwotnej i sprzedaży bezpośredniej płodów

rolnych oraz obowiązku rejestracji w/w działalności w Inspekcji Sanitarnej.


65

Wnioski:

1. W roku 2014 w ewidencji znajdowało się 1327 obiektów żywnościowo –

żywieniowych, w porównaniu do roku 2013 nastąpił wzrost o 83 obiekty.

2. W roku 2014 odnotowano nieznaczny wzrost odsetka obiektów niezgodnych

z wymaganiami, który wyniósł 0,3% (w roku 2013 0,1%).

3. Wskaźnik obiektów złych utrzymuje się na niskim poziomie już od paru lat między

innymi dzięki wdrażaniu systemów jakości w przedsiębiorstwach (25% zakładów

działało zgodnie z wdrożonym systemem HACCP) oraz dzięki systematycznym

i konsekwentnym kontrolom prowadzonym przez organy Państwowej Inspekcji

Sanitarnej.

4. Jakość zdrowotna środków spożywczych wyrażana odsetkiem kwestionowanych

próbek żywności uległa znacznej poprawie w stosunku do roku 2013 gdyż w roku

2014 nie stwierdzono w obrocie kwestionowanych próbek żywności i wyrobów do

kontaktu z żywnością. Szczególna poprawa na przestrzeni ostatnich lat nastąpiła

w grupach: lodów, ciastek z kremem i wyrobów garmażeryjnych.

5. W zakresie oceny jakości żywienia w roku 2014 dokonano analizy 50 zestawień

dekadowych i 3 jadłospisy – 18 w szkołach, 30 w przedszkolach, 2 w zakładach

specjalnych i wychowawczych, 1 na koloniach i 1 w szpitalu. Większość z ocenionych

zestawów i jadłospisów była zgodna z zasadami racjonalnego żywienia, tylko

6 przypadków oceniono jako nieprawidłowe, między innymi z uwagi na: zbyt niski

udział surowych owoców i warzyw oraz produktów wysokobłonnikowych –

gruboziarniste produkty zbożowe, a także z uwagi na niską podaż w głównych

posiłkach produktów stanowiących źródło pełnowartościowego białka zwierzęcego,

a także niską podaż pieczywa i kasz z grubego przemiału.


66

2.4. OBIEKTY WYCHOWANIA I NAUCZANIA STAŁE

2.4.1. Informacje wstępne

Pracownicy pionu higieny dzieci i młodzieży realizują zadania Państwowej Inspekcji

Sanitarnej nadzorując stan sanitarno-higieniczny i techniczny placówek oświatowo –

wychowawczych oraz placówek zorganizowanego wypoczynku.

W ramach nadzoru w 2014r. przeprowadzono 266 kontroli placówek, oceniając ich

stan pod względem czystości i porządku, warunków pobytu dzieci i młodzieży w tych

placówkach. Przedmiotem kontroli są zagadnienia związane z ergonomią stanowiska pracy

ucznia, higieną pracy umysłowej, przechowywaniem substancji i preparatów chemicznych,

organizacją dożywiania oraz możliwością pozostawienia podręczników i przyborów

szkolnych, warunkami do utrzymania higieny osobistej oraz prowadzeniem zajęć

wychowania fizycznego uczniów w szkołach.

W 2014 roku na terenie powiatu gnieźnieńskiego objęto nadzorem 117 placówek

stałych i 85 placówek wypoczynku dzieci i młodzieży, w tym: żłobki, przedszkola, szkoły

podstawowe, gimnazja, zespoły szkół, szkoły policealne, warsztaty szkolne, szkoły wyższe,

internaty, domy studenckie, placówki z pobytem dziennym i całodobowym, placówki

rekreacyjne.

Placówki nowo otwarte: Niepubliczne Przedszkole w Gorzkowie gm. Witkowo; „Domowe

Przedszkole” ul Zakole 3 w Witkowie; Zespół Wychowania Przedszkolnego „Akademia

Rozwoju” ul. Gnieźnieńska 16 w Witkowie.

Placówki zlikwidowane: Punkt Przedszkolny ul. Bukowa 19 w Gnieźnie; Punkt

Przedszkolny ul. Orzeszkowej 20A/75 w Gnieźnie; Punkt Przedszkolny, ul. Dąbrowskiego 16

w Trzemesznie.

placówki oświatowo-wychowawcze powiatu

gnieźnieńskiego

żłobki -3 przedszkola - 44 szk. podstaw - 25.

gimnazja - 11 szk.policealne -2 zespołu szkół- 13

warsztaty- 3 uczelnie wyższe-3 pl. z pobytem całodob.-4

domy studenckie- 1 Internaty -1 pl. wsparcia dziennego- 6

pl. wych.pozaszkol- 1.


67

W skład 13 zespołów szkół wchodzą: 8 przedszkoli, 13 szkół podstawowych,

10 gimnazjów i 1 liceum ogólnokształcące. Na terenie powiatu gnieźnieńskiego istnieją

3 uczelnie wyższe kształcące 1804 studentów.

13 600

13 800

14 000

14 200

14 400

14 600

14 800

15 000

15 200

15 400

2010r. 2011r. 2012r. 2013r. 2014r.

ilość dzieci

Rys. Liczba dzieci i młodzieży w wieku szkolnym i przedszkolnym na przestrzeni lat 2010-2014.

Systematycznie wzrasta ilość placówek zapewniających opiekę i wychowanie

dzieciom w wieku przedszkolnym. W 2013r. było 40 przedszkoli, w 2014r. – 44 przedszkola.

Mimo to nadal obserwuje się zagęszczenie dzieci w placówkach.

2.4.2. Stan sanitarno-techniczny placówek oświatowo-wychowawczych

Na terenie powiatu nie stwierdzono funkcjonowanie budynków w złym stanie

sanitarno-technicznym, a nakładane decyzje administracyjne dotyczyły tylko prac

stanowiących bieżące remonty, naprawy i konserwację. W jednej szkole podstawowej

nałożono mandat za uchybienia porządkowe w łazienkach szkolnych, kontrola sprawdzająca

wykazała poprawę bieżącej czystości.

W celu dalszej poprawy stanu technicznego obiektów w 2014r. wydano 27 decyzji

administracyjnych, w tym 11 decyzji zmieniających.

Decyzje najczęściej dotyczyły poprawy stanu sanitarno-technicznego:

toalet w tym sprawności technicznej, armatury oraz wyposażenia w środki higieny

osobistej

dróg dojścia i ogrodzenia,

sal lekcyjnych i innych sal zajęć dla dzieci i młodzieży,


68

warunków prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego,

placów rekreacyjnych i terenów sportowych,

dostosowania do wymagań ergonomii mebli szkolnych,

Wyegzekwowano wykonanie zarządzeń 7 decyzji administracyjnych, w tym 5 z lat

ubiegłych.

W dalszym ciągu, ze względu na ograniczone środki finansowe obserwuje się

trudności z realizacją zarządzeń decyzji i zaleceń pokontrolnych. Dyrektorzy placówek

wyjaśniają, że dysponują budżetem wystarczającym zaledwie na bieżące podstawowe

wydatki, dlatego też często występują o zmianę terminu wykonania wydanych zaleceń

i zarządzeń.

Do dyrekcji szkół oraz organów założycielskich wystosowano łącznie 41 wystąpień

pokontrolnych wskazując na uchybienia stwierdzane podczas kontroli. Wystąpienia dotyczyły

najczęściej uchybień stwierdzanych podczas kontroli placów zabaw, oznakowania

i dostosowania do wzrostu dzieci mebli szkolnych, przechowywania pościeli, prowadzenia

dezynfekcji sprzętu sportowego i zabawek, temperatury w pomieszczeniach,

przechowywania środków czystościowych, dezynfekcyjnych oraz sprzętu porządkowego,

natężenia oświetlenia sztucznego i innych zagadnień.

2.4.3. Warunki pobytu w placówkach nauczania i wychowania

W ramach sprawowanego nadzoru sanitarnego w 2014r. przeprowadzono pomiary

dostosowania mebli szkolnych do wzrostu dzieci i młodzieży w 13 placówkach,

w 3 przedszkolach stwierdzono nieprawidłowości. W pozostałych placówkach dostosowanie

mebli do zasad ergonomii jest prawidłowe i wynika z wcześniejszych zaleceń pokontrolnych.

Pomiary mebli przeprowadza się głównie w placówkach, w których dostosowanie do wzrostu

budzi wątpliwości i w których meble nie są oznakowane lub ich oznakowanie jest błędne.

Z tych powodów obserwuje się poprawę, ale także potrzebę ciągłego nadzoru oraz

weryfikowania właściwego doboru mebli do wzrostu dzieci i młodzieży.

W celu poprawy zaistniałej sytuacji wystosowano 6 wystąpień pokontrolnych

i 1 decyzję zarządzającą.

Ocenie poddano posiadanie przez szkoły certyfikatów na meble szkolne

i przedszkolne. Na 95 ocenianych placówek, 40 z nich posiadało meble w 100%

certyfikowane, 35 placówek posiadały powyżej 50%, 11 placówek do 50%, 5 placówek do

25%, a w 4 placówkach meble zakupiono przed 1997r. nie posiada certyfikatów.


69

1.13.15

16.1

5.2

13.411.6

34.435.8 34.4

43

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

ilość

placówek (%)

bez

certyf.

do 25% do 50% pow.50% 100%

2013r.

2014r.

Rys. Ocena posiadania przez placówki oświatowe certyfikowanych mebli (%).

W 2014r. higieniczną ocenę rozkładów zajęć lekcyjnych przeprowadzono w 51

placówkach. Stwierdzano nieliczne nieprawidłowości wynikające z konieczności

dostosowania planu zajęć do dwuzmianowości oraz dowozów uczniów. Nieprawidłowości

te weryfikowano na bieżąco.

Warunki do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego w placówkach oświatowo-

wychowawczych na terenie powiatu gnieźnieńskiego

Na 50 funkcjonujących na terenie powiatu gnieźnieńskiego szkół podstawowych,

gimnazjów i zespołów szkół, 4 placówki nie posiada wystarczającej infrastruktury do

prowadzenia zajęć w-f, dlatego lekcje prowadzi się również na korytarzach szkolnych, bądź

w pomieszczeniach nieprzeznaczonych na te cele. Są to: Szkoły Podstawowe w Sławnie,

Łagiewnikach Kościelnych, Dębnicy a także Zespół Szkół w Zdziechowie. Szkoły takie jak:

Zespół Szkół Porkom, Zespół Państwowych Szkół Muzycznych, Szkoła Podstawowa Nr 6

nie posiadają bloku sportowego, w związku z czym dzieci korzystają z sal gimnastycznych

w innych obiektach.

Podczas prowadzonych kontroli oceniano posiadanie przez placówki oświatowe

certyfikatów na sprzęt sportowy. Na 83 placówki poddane ocenie, 49 posiada w 100% sprzęt

sportowy certyfikowany, 22 placówki posiadają powyżej 50%, 4 placówki do 50%,

6 placówek do 25%, a w 2 placówkach sprzęt sportowy nie posiada certyfikatów. Oceny nie

dokonano w 9 placówkach, które nie posiadają własnego sprzętu sportowego. Porównawczo

z rokiem ubiegłym sytuacja systematycznie poprawia się.


70

23.4

2.4

10.77.2

11.9

4.8

35.7

26.6

39.3

59

0

10

20

30

40

50

60

ilość

placówek (%)

bez

certyf.

do 25% do 50% pow.

50%

100%

2013

2014

Rys. Ocena posiadania przez placówki oświatowe urządzeń i sprzętu sportowego

z certyfikatami (%).

W Szkole Podstawowej w Owieczkach oddano do użytku nową salę gimnastyczną

z zapleczem sanitarnym. Modernizacji poddano również blok sportowy w Szkole Podstawowej

nr 8 w Gnieźnie.

Szkoła Podstawowa w Owieczkach z nowo oddaną salą sportową.

Ocena realizacji wymogów w zakresie stosowania substancji i preparatów

chemicznych w laboratoriach szkolnych

W laboratoriach szkolnych oceniane są warunki przechowywania oraz prowadzenia

doświadczeń z zastosowaniem substancji chemicznych w szkolnych pracowniach

chemicznych. W zakresie tym oceniane są takie zagadnienia jak: posiadanie aktualnego

spisu substancji niebezpiecznych, kart charakterystyki oraz ich oznakowanie zgodne

z przepisami.


71

Spośród 13 placówek posiadających substancje chemiczne i ich mieszaniny

nie stwierdzono nieprawidłowości.

Ocena placów zabaw przy żłobkach, klubach dziecięcych oraz placówkach

oświatowo-wychowawczych i opiekuńczych

W 2014r. przeprowadzono ocenę 44 placów zabaw. Stwierdzane nieprawidłowości

wynikały z braku: udokumentowanych przeglądów, tabliczek znamionowych i certyfikatów na

sprzęt i wyposażenie, zabezpieczenia piaskownic przed zanieczyszczeniami odchodami

zwierzęcymi. Kontrole te wykazywały także takie nieprawidłowości jak: niekompletne

regulaminy placów zabaw, ogrodzenia w złym stanie technicznym, stwarzająca

niebezpieczeństwo upadku nawierzchnia przy urządzeniach, nieoznaczony poziom gruntu.

W kilku przypadkach wydano zakazy korzystania z urządzeń przeznaczonych wyłącznie do

użytku domowego i nieposiadających właściwych certyfikatów. Większość zaleceń

pokontrolnych wykonano jeszcze w 2014 roku. O wynikach przeprowadzonych kontroli

informowano władze samorządowe.

Plac zabaw Szkoły Podstawowa w Owieczkach.

W związku ze stwierdzanymi nieprawidłowościami podczas kontroli placów zabaw,

wystosowano 33 pisma z zaleceniami oraz 2 decyzje administracyjne.

Ocena warunków do utrzymania higieny osobistej w sanitariatach szkolnych.

Za właściwe warunki do utrzymania higieny osobistej w placówkach oświatowych

uznaje się sanitariaty zaopatrzone w ciepłą i zimną bieżącą wodę, papier toaletowy, mydło

w płynie, ręczniki jednorazowe lub elektryczne suszarki do rąk. Pomieszczenia te powinny

być utrzymane w czystości i w stanie pełnej sprawności technicznej. W stosunku do roku

ubiegłego zwiększyła się o 2 placówki ilość obiektów skanalizowanych.


72

Łazienki w Przedszkolu Nr 9 w Gnieźnie.

Na terenie powiatu we wszystkich placówkach zapewniono ciepłą bieżącą wodę

w sanitariatach. Na zły stan techniczny sanitariatów w 8 placówkach wydano decyzje

administracyjne, a w 5 wystosowano pisma z zaleceniami pokontrolnymi dotyczącymi

niewystarczających warunków do utrzymania higieny osobistej.

Nadzór nad placówkami wypoczynku dzieci i młodzieży.

Wypoczynek zimowy odbył się w ramach 2 turnusów w obiektach hotelowych,

2 turnusów w obiektach okazjonalnie używanych do wypoczynku i 17 turnusów półkolonii

w miejscu zamieszkania. Skontrolowano 15 turnusów. Nieprawidłowości stwierdzono

podczas kontroli 1 turnusu – niedostateczna liczba urządzeń sanitarnych.

Podczas wypoczynku letniego zgłoszono 74 turnusy (z czego 2 turnusy półkolonii

nie odbyły się z uwagi na zbyt małą ilość chętnych). W ramach wypoczynku organizowanego

w miejscu zamieszkania we wszystkich skontrolowanych placówkach dzieci miały możliwość

spożywania posiłków (były to ciepłe posiłki, II-gie śniadania lub suchy prowiant) oraz

napojów. Ogółem skontrolowano 66 turnusów, w 6 stwierdzono nieprawidłowości. Wydano

1 decyzję administracyjną na zły stan techniczny kabin prysznicowych w łazienkach,

schodów wejściowych do budynku a także ścian i sufitu w sypialni. Ponadto w 4 świetlicach

wiejskich w czasie trwania półkolonii zapewniono tylko zimną bieżącą wodę, stwierdzono

również niedostateczną ilością urządzeń sanitarnych. W jednej ze świetlic kontrola wykazała

nierówną nawierzchnię terenu przy wejściu do budynku i niezakotwione 2 huśtawki na placu

zabaw. Zalecenia dotyczące wyrównania terenu i usunięcia niezabezpieczonego sprzętu

wykonano kolejnego dnia. Podczas 2 turnusów kolonii wychowawcy nie posiadali

dokumentacji zdrowotnej pracowników.


73

W czasie akcji kontroli wypoczynku zimowego i letniego stwierdzono 12 przypadków

zachorowań oraz 3 wypadki i urazy. Kierownikom wypoczynku przekazano materiały

edukacyjne na temat bezpiecznych wakacji. Ogółem na 95 zgłoszonych w bazie MEN

turnusów, skontrolowano 85, co stanowi 89 % organizowanego wypoczynku.

Wnioski:

1. Przeprowadzone w ubiegłym roku kontrole placów zabaw wykazały, że dla

zachowania bezpieczeństwa dzieci niezbędny jest szeroko pojęty nadzór zarówno

ze strony dyrekcji, pracowników jak i organów prowadzących.

2. Wszystkie placówki zapewniają możliwość pozostawienia podręczników i pomocy

w szkołach. Zaobserwowano również wzrost ilości placówek, które zakupiły

indywidualne szafki dla uczniów.

3. Dla zachowania odpowiedniego standardu pomieszczeń sanitarnych wciąż

niezbędne jest prowadzenie postępowań administracyjnych i bieżących kontroli.

4. Zaobserwowana poprawa dostosowania mebli do zasad ergonomii wynika

z wcześniejszego weryfikowania stanowisk pracy ucznia, co uzasadnia potrzebę

dalszego nadzoru nad warunkami nauki i pobytu dzieci i młodzieży w placówkach

oświatowo-wychowawczych.


74

3. DZIAŁALNOŚĆ OŚWIATOWO – ZDROWOTNA

Pracownicy Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej koordynują działalność

oświatowo-zdrowotną w celu kształtowania odpowiednich postaw i zachowań zdrowotnych

wśród społeczeństwa powiatu gnieźnieńskiego. Wdrażane są zdrowotne programy

edukacyjne o zasięgu ogólnopolskim i wojewódzkim, głównie w placówkach oświatowo –

wychowawczych, działania informacyjno - edukacyjne w zakresie oświaty zdrowotnej

i promocji zdrowia prowadzone są także w placówkach ochrony zdrowia oraz w środowisku

lokalnym.

Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu – realizowano:

- antytoniowe programy edukacyjne dla dzieci i młodzieży od sześciolatków do

młodzieży gimnazjalnej (w programie uczestniczyło ok. 1850 uczniów i 500 rodziców).

- konkurs o zasięgu wojewódzkim „Palić, nie palić – oto jest pytanie?” dla

uczniów kl. V szkół podstawowych, w tej edycji konkursu uczniowie wykonywali plakat

o tematyce antytoniowej.

- kontynuacja działań edukacyjnych skierowanych do różnych odbiorców min.

do kobiet palących – akcja „Rzuć dymka”, osadzonych w Zakładzie Karnym w Gębarzewie,

młodzieży szkół gimnazjalnych – projekt „Młodzieżowi Liderzy Zdrowia – kontra tytoń”, akcja

„Rzuć Palenie Razem z Nami”. Do dyrekcji szkół przekazano stanowisko Ministerstwa

Edukacji Narodowej nt. używania przez dzieci i młodzież elektronicznych papierosów.

- obchody: Światowego Dnia bez Tytoniu, Światowego Dnia Rzucania Palenia,

podczas których organizuje się min. punkty informacyjno – edukacyjne np. w ośrodkach

lekarzy rodzinnych, poradni K, w których prowadzi się rozmowy, porady, przekazuje ulotki

oraz dokonywane są pomiary stężenia tlenku węgla w wydychanym powietrzu przy użyciu

smokolyzera.


75

Krajowy Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom

HIV

– koordynowanie przebiegu konkursu o zasięgu wojewódzkim dla

młodzieży szkół gimnazjalnych na plakat pod hasłem „Nie daj

szansy AIDS”,

- szkolenie „Młodzieżowych Liderów Zdrowia kontra HIV” dla

młodzieży szkół ponadgimnazjalnych,

- działania informacyjno – edukacyjne z okazji

Światowego Dnia AIDS, kampania dla kobiet w wieku

prokreacyjnym i lekarzy ginekologów pt. „Jeden test.

Dwa życia. Zrób test na HIV. Dla siebie i swojego

dziecka”.

oraz akcja „Bezpieczne Walentynki” w środowisku

młodzieży szkół ponadgimnazjalnych i studentów,

- współorganizacja 2 konkursów wiedzy o zasięgu powiatowym nt. profilaktyki

HIV/AIDS - III LO w Gnieźnie dla młodzieży szkół ponadgimnazjalnych i ZSP w Czerniejewie

dla młodzieży szkół gimnazjalnych.

Programy dotyczące prawidłowego odżywiania i aktywności fizycznej

- „Trzymaj Formę!” o zasięgu ogólnopolskim, realizowany

w 11 szkołach gimnazjalnych, wśród ok 2 tys. uczniów,

- kontynuacja wojewódzkiego projektu „Bądźmy zdrowi - wiemy, więc działamy”

(szkolenia, festyny, konkursy) - skierowane do dzieci i młodzieży oraz ich rodziców. Program

realizowany jest w 42 placówkach.

- Program pt. „Moje Dziecko Idzie do Szkoły” dla

sześciolatków i ich rodziców, mający za cel główny poprawę

stanu zdrowia dzieci rozpoczynających naukę w szkole.

Udział w programie 44 placówek, 1760 dzieci sześcioletnich

i ich rodzice.


76

- „Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od

alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych”

W ramach projektu w 4 szkołach

ponadgimnazjalnych koordynowano program pt.

„ARS, czyli jak dbać o miłość?”. Działania dla ogółu

społeczeństwa dotyczyły głównie profilaktyki

palenia tytoniu i polegały na organizacji 5 eventów

w różnych miejscach użyteczności publicznej,

w których informowano o szkodliwości palenia

tytoniu i dokonywano pomiarów zawartości tlenku

węgla w powietrzu wydychanym.

Zapobieganie chorobom nowotworowym – w ramach profilaktyki raka

piersi rozpropagowano konkurs fotograficzny „Dbam o swoje piersi”

(organizatorem konkursu była WSSE w Poznaniu i Wielkopolskie Centrum

Onkologii); akcja edukacyjna wśród dziewcząt ze szkół

ponadpodstawowych dotycząca profilaktyki raka piersi prowadzona przy

współpracy Gnieźnieńskiego Stowarzyszenia Amazonek - prelekcja pracownika OZ nt.

samobadania piersi, filmy edukacyjne i ćwiczenia na fantomie.

W ramach profilaktyki raka szyjki macicy kontynuowano dystrybucję materiałów

informacyjno – edukacyjnych do szkół ponadgimnazjalnych.

- Prowadzono także akcję „Bezpieczne opalanie. Unikaj nadmiernej ekspozycji na

słońce” (profilaktyka raka skóry).

- Zapobieganie chorobom zakaźnym – akcja informacyjno – edukacyjna nt. różnych

chorób zakaźnych głównie za pośrednictwem strony internetowej PSSE i mediów - w 2014r.

gorączki krwotocznej Ebola, grypy

- Propagowanie szczepień

ochronnych w ramach min. „Żółtego Tygodnia”,

„Europejskiego Tygodnia Szczepień”, akcja

„Zaszczep w sobie chęć szczepienia”


77

- Obchody Światowego Dnia Zdrowia (7.04) – w roku 2014 tematem przewodnim

były choroby przenoszone przez wektory

Profilaktyczna akcja podczas wypoczynku dzieci i młodzieży (zimowego

i letniego) – przygotowanie i przekazanie (za pośrednictwem prac. HD) pakietów

informacyjnych dot. różnych tematów np. bezpieczeństwa wypoczynku (zachowanie się w

wodzie, lesie, podczas upałów czy w okresie zimowym itp.), profilaktyki palenia tytoniu,

HIV/AIDS, zatruć pokarmowych, ochrona przed kleszczami, promieniami UV, prawidłowe

odżywianie, zagrożeń związanych z dopalaczami i in.

Przygotowanie i przekazywanie do lokalnych mediów i stronę internetową

PSSE informacji, spotów, pakietów informacyjnych np. nt. niebezpieczeństwa

związanego z kleszczami, zatruciami pokarmowymi, upałami, nt. elektronicznych

papierosów, chorób zakaźnych min. gorączki krwotocznej Ebola, grypy itp., a także

informacje o szkoleniach, konkursach.

Wnioski:

Realizacja zadań w ramach oświaty zdrowotnej realizowana jest zgodnie

z zamierzeniami, aktualną sytuację epidemiologiczną, potrzebami i problemami zdrowotnymi

społeczności lokalnej. Działania pracowników OZ koncentrują się na koordynowaniu

realizacji programów edukacyjnych w placówkach oświatowo - wychowawczych, inicjowaniu

i przeprowadzaniu działań informacyjno - edukacyjnych w ramach akcji prozdrowotnych

skierowanych dla wybranych grup i ogółu społeczeństwa oraz pomocą merytoryczną

i metodyczną dla różnych podmiotów zajmujących się działalnością prozdrowotną.

Współpraca z partnerami oraz lokalnymi mediami układała się prawidłowo.


78

4. DZIAŁALNOŚĆ OPINIODAWCZA

W roku 2014 w ramach zapobiegawczego nadzoru sanitarnego przeprowadzono 136

wizji lokalnych obiektów celem wydania oceny sanitarnej lub odbioru obiektu. W wyniku tej

działalności wydano 24 decyzje, 34 postanowień i 160 opinii sanitarnych.

Zwiększyła się w tym roku ilość nowobudowanych i opiniowanych inwestycji,

a zmniejszyła ilość obiektów adaptowanych lub modernizowanych, w których następuje

zmiana sposobu użytkowania lub dostosowanie do nowych technologii lub przepisów

(np. sklepy spożywcze, zakłady fryzjerskie i kosmetyczne oraz obiekty służby zdrowia,

a także kilka tzw. małych przedszkoli i żłobków). W porównaniu do roku 2013 ilość kontroli

zmniejszyła się o 10%, ilość postanowień opiniodawczych zmniejszyła się o 15%, a ilość

opinii nie zmieniła się.

Ilość opiniowanych i uzgadnianych planów zagospodarowania terenu zmniejszyła się

o 15%, a uzgadniany zakres prognozy do tych planów zmniejszył się o 10%.

Zmniejszyła się ilość opiniowanych obiektów służby zdrowia o 30%, zarówno

gabinetów lekarskich i pielęgniarskich oraz przychodni typu NZOZ, natomiast nie było

opiniowanych programów dostosowawczych.

Opiniowano projekty budowlane i technologiczne w zakresie wymagań sanitarno-

higienicznych w związku z dotacjami z UE.

Największa ilość wniosków dotyczyła opiniowania i uzgadniania planów

zagospodarowania przestrzennego z opiniowaniem zakresu prognoz oddziaływania na

środowisko, podobna była ilość opinii o potrzebie opracowania raportów środowiskowych,

a zwiększyła się ilość uzgadniania decyzji środowiskowych dla różnych inwestycji mogących

pogorszyć stan środowiska.

Odbiory na podstawie Prawa Budowlanego oraz dla obiektów uruchamianych bez

potrzeby posiadania pozwolenia na budowę dokonywane były pisemnie w formie opinii

sanitarnej. Dodatkowo dla obiektów żywnościowych wydawane były decyzje przez HŻ,

a dla obiektów ochrony zdrowia opinie w formie decyzji.

Do ważniejszych nowo odebranych obiektów zaliczyć można:

budowa targowiska miejskiego z parkingiem

modernizacja i przebudowa dworca kolejowego w Gnieźnie

budowa sali gimnastycznej w Owieczkach

budowa nowej przychodni lekarskiej w Niechanowie

budowa kilku hal produkcyjnych i magazynowych w istniejących zakładach

w Gnieźnie

budowa karczmy w Cielimowie i rozbudowa hotelu w Modliszewie.


79

Nie zmieniła się ilość wniosków urzędów miast i gmin w sprawie stwierdzenia

konieczności opracowania raportów, a zwiększyła się ilość dotyczących uzgodnienia decyzji

środowiskowych.

Najwięcej z nich dotyczyło żwirowni, studni głębinowych, elektrowni wiatrowych

i fotowoltaicznych, sieci wod-kan i gazu oraz przebudowy nawierzchni dróg i ulic.

Dużym problemem na terenach wiejskich oprócz powstawania ferm norek

i rozbudowy gospodarstw rolnych jest również budowa biogazowi i elektrowni wiatrowych,

często zbyt blisko zabudowań mieszkalnych, a które są uciążliwe akustycznie lub

zapachowo.

W 2014r. uzgodniono m. in. decyzje środowiskowe dla instalacji do odzysku

odpadów, 4 elektrowni wiatrowych, 6 ferm zwierząt, 3 żwirowni i 4 stacji demontażu

pojazdów.

Zwiększyła się ilość nowobudowanych i opiniowanych inwestycji, a zmniejszyła ilość

obiektów adaptowanych lub modernizowanych, w których następuje zmiana sposobu

użytkowania lub dostosowanie do nowych technologii lub przepisów.


80

PODSUMOWANIE

W roku 2014 Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Gnieźnie realizując

zadania związane ze sprawowaniem zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego,

prowadzeniem działalności przeciwepidemicznej oraz oświatowo-zdrowotnej wykazała:

Tab. Działalność kontrolno – represyjna w latach 2012 – 2014

Wyszczególnienie 2012 2013 2014

liczba obiektów podlegających kontroli 3018 3134 3180

liczba kontroli 4348 3883 3792

liczba pobranych próbek 591 591 572

liczba badań lub pomiarów 1309 15040 16353

liczba decyzji (merytorycznych) 749 780 792

liczba decyzji (płatniczych) 760 675 752

liczba mandatów 76 69 66

kwota mandatów 16900 16700 15650

liczba wydanych postanowień 107 56 42

liczba tytułów wykonawczych 18 12 17

Podsumowując należy stwierdzić, że stan bezpieczeństwa sanitarnego powiatu stale

się poprawia, a czynnikami skutecznego działania pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno-

Epidemiologicznej i wpływu na stan sanitarny i sytuację epidemiologiczną naszego powiatu

są:

stabilna sytuacja epidemiologiczna większości chorób zakaźnych,

poprawa warunków pracy, skutkująca systematycznym, choć powolnym, spadkiem

liczby osób zatrudnionych w warunkach szkodliwych dla zdrowia oraz zmniejszeniem

liczby stwierdzanych chorób zawodowych,

poprawa jakości zdrowotnej środków spożywczych - w roku 2014 nie stwierdzono

w obrocie kwestionowanych próbek żywności i wyrobów do kontaktu z żywnością,

dalsza poprawa warunków procesów nauczania w placówkach oświatowo-

wychowawczych,

znaczna poprawa stanu sanitarno-technicznego podmiotów prowadzących

działalność leczniczą oraz wdrożenie szeregu procedur regulujących ważne obszary

postępowania personelu medycznego

systematyczna poprawa w zakresie jakości wykonywania usług oraz zapewnienia

bezpieczeństwa klientom zakładów fryzjerskich, kosmetycznych, tatuażu, gabinetów

odnowy biologicznej itp. .


81

Z analiz porównawczych w stosunku do lat ubiegłych stwierdzane są negatywne

zjawiska takie jak:

obserwuje się wzrost liczby osób uchylających się od obowiązkowych szczepień

ochronnych (na dzień 31.12.2014 odnotowano 56 dzieci, czyli o 22 więcej niż w roku

2013),

liczba ludności zaopatrywana w wodę o podwyższonych parametrach

fizykochemicznych uległa zwiększeniu z 642 mieszkańców w roku 2013 do 1243

mieszkańców w roku 2014,

problem związany z pojawieniem się punktów oferujących w sprzedaży tzw.

„dopalacze”.

Struktura organizacyjna Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Gnieźnie,

coraz nowocześniejsze wyposażenie laboratorium oraz fachowa, stale podnosząca swoje

kwalifikacje zawodowe kadra, pozwalają Państwowemu Powiatowemu Inspektorowi

Sanitarnemu w Gnieźnie na obiektywną, dotyczącą całego powiatu ocenę stanu sanitarnego,

która uwzględnia zarówno istniejące, jak również mogące się pojawić, zagrożenia dla

zdrowia ludzi. Prowadzenie systematycznych badań oraz dokonywanie ocen stanu

sanitarnego umożliwia monitorowanie sytuacji epidemiologicznej i sanitarnej oraz

podejmowanie niezbędnych działań interwencyjnych.

Opracowanie i zdjęcia:

Zespół pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gnieźnie

oraz udostępnione za zgodą właścicieli obiektów

POWIATOWA STACJA SANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNA W GNIEŹNIE

Ul. św. Wawrzyńca 18, 62-200 Gniezno

61 4262242, 61 4262243

tel. alarmowy całodobowy: 693 023 355

e-mail: [email protected] www.psse-gniezno.pl

http://www.psse-gniezno.pl/

http://www.psse-gniezno.pl/

OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJA …bip.psse-gniezno.pl/userfiles/file/stan sanitarny powiatu...

Documents

Transcript of OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJA …bip.psse-gniezno.pl/userfiles/file/stan sanitarny powiatu...