Ocena oddziaływania motywacyjnego zróżnicowanej sk adki na...

dr Jan Rzepecki, CIOP-PIB

Ocena oddziaływania motywacyjnegozróżnicowanej składki

na ubezpieczenie wypadkowe

Zakład Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy

PosiedzenieRady Ochrony Pracy przy Sejmie RPWarszawa, 22 czerwca 2010 r.


Wyniki realizacji zadania nr 7.S.10 pn. „Ocena zróżnicowanej składki na ubezpieczenie

wypadkowe jako ekonomicznego stymulatora poprawy warunków pracy”

Etap nr 2 pn.„Badanie ankietowe oddziaływania systemuzróżnicowanej składki na ubezpieczenie wypadkowejako stymulatora działań na rzecz poprawy warunkówpracy w 200 przedsiębiorstwach”

Podstawa danych i prezentacjiPodstawa danych i prezentacji


Przychody i wypłaty z funduszu wypadkowego ZUS w latach 2003-2009 (w tys. zł.)

0

1000000

2000000

3000000

4000000

5000000

6000000

2003 r. 2004 r. 2005 r. 2006 r. 2007 r. 2008 r. 2009 r.

Przychody ze składek Wypłaty z funduszu


Struktura wydatków z funduszu ubezpieczenia wypadkowego ZUS

wg źródeł ich powstawania w 2009 r.

Wypadki przy pracy

Choroby zawodowe

Wypadki w drodze do i z pracy

55,4%

6,1%

38,5%

wydatki ogółem - 4 954,7 mln zł (0,4% PKB)


Struktura wydatków z funduszu ubezpieczenia

69%

13%

6% 10%2% renty z tytułu

niezdolności do pracy

renty rodzinne

jednorazowe odszkodowania

zasiłki chorobowe

świadczenia rehabilitacyjne

wypadkowego ZUS wg tytułów wypłat w 2009 r.wydatki ogółem - 4 954,7 mln zł (0,4% PKB)


Struktura funduszu ubezpieczenia wypadkowego w Niemczech w 2007 r.

fundusz wypadkowy - 11 965 mln € (0,5% PKB)


Składka zryczałtowana (1,665% podstawy wymiaru składek) - przedsiębiorstwa zgłaszające do ubezpieczenia wypadkowego ZUS poniżej 10 ubezpieczonych

Które przedsiębiorstwa są objęte zróżnicowaną składką?

Składka zróżnicowana - przedsiębiorstwa zgłaszające do ubezpieczenia wypadkowego ZUS co najmniej 10 ubezpieczonych


Wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe dla grupy działalności ustala się w zależności od kategorii ryzyka ustalonej dla tej grupy.

Kryteria określania kategorii ryzyka dla grupy działalności

Kategorię ryzyka dla grupy działalności ustala się wzależności od ryzyka określonego wskaźnikamiczęstości (obliczonymi na 1000 pracujących) na podstawie średniej arytmetycznej z 4 kategorii ryzykaustalonych dla:• wypadków ogółem• wypadków śmiertelnych i ciężkich• stwierdzonych chorób zawodowych• zatrudnionych w warunkach zagrożenia czynnikami

szkodliwymi dla zdrowia


Kategoria ryzyka dla przedsiębiorstwa

K1 + K2 + 2K3KZX =

4gdzie: KZX - kategoria ryzyka dla przedsiębiorstwaK1 - kategoria ryzyka odpowiadająca wskaźnikowi

poszkodowanych w wypadkach ogółemK2 - kategoria ryzyka odpowiadająca wskaźnikowi

poszkodowanych w wypadkach śmiertelnych i ciężkichK3 - kategoria ryzyka odpowiadająca wskaźnikowi

zatrudnionych w warunkach zagrożenia, które występująw razie przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń inatężeń czynników szkodliwych w środowisku pracy

Ustalanie kategorii ryzyka dla przedsiębiorstwa


Wysokość wskaźnika korygującego wynosi:

Zasady ustalania stopy procentowej składki na społeczne ubezpieczenie wypadkowe dla przedsiębiorstwa od 1 kwietnia 2009

0,5 - niższa o co najmniej 6 kategorii0,6 - niższa o co najmniej 5 kategorii0,7 - niższa o co najmniej 4 kategorie0,8 - niższa o co najmniej 3 kategorie0,9 - niższa o co najmniej 2 kategorie

jeśli kategoria ryzyka dla płatnika składek różni się od kategorii ryzyka dla grupy działalności, to znaczy jest:

1,1 - wyższa o co najmniej 2 kategorie 1,2 - wyższa o co najmniej 3 kategorie 1,3 - wyższa o co najmniej 4 kategorie1,4 - wyższa o co najmniej 5 kategorii1,5 - wyższa o co najmniej 6 kategorii

1,0 - w pozostałych przypadkach


Stopa procentowa składki stanowi:

Zasady ustalania stopy procentowej składki na społeczne ubezpieczenie wypadkowe

dla przedsiębiorstwa

- dla przedsiębiorstwa zgłaszającego doubezpieczenia nie więcej niż 9 ubezpieczonych50% najwyższej stopy procentowej ustalonej nadany rok składkowy

- dla przedsiębiorstwa zgłaszającego doubezpieczenia co najmniej 10 ubezpieczonychiloczyn stopy procentowej składki dla grupydziałalności i wskaźnika korygującego ustalonegoprzez ZUS dla przedsiębiorstwa


zakres zróżnicowania stóp procentowych składek dla grup działalności wynosi:

zakres zróżnicowania

0,67% 3,33%podstawy wymiaru składek

zakres zróżnicowania stóp procentowych składek dla przedsiębiorstw wynosi:

zakres różnicowania0,67% 4,995%

podstawy wymiaru składek

Zakres zróżnicowania stóp procentowych składek na ubezpieczenie wypadkowe


Przeciętne stopy procentowe składek i zakres ich zróżnicowania w Polsce oraz wybranych krajach UE

skskłładka najwyadka najwyżższasza skskłładka adka śśredniarednia skskłładka najniadka najniżższasza


Zakres podmiotowy badań202 przedsi202 przedsięębiorstwa zgbiorstwa zgłłaszajaszająące do ZUS co najmniej 10ce do ZUS co najmniej 10pracownikpracownikóów w 23 rodzaje dzia23 rodzaje działłalnoalnośści, 15 wojewci, 15 wojewóództw gdztw głłóównie lubelskie,wnie lubelskie,śświwięętokrzyskie, dolnotokrzyskie, dolnośślląąskie, skie, śślląąskieskie

Przedsiebiorstwa bardzo duże

Przedsiebiorstwa duże

Przedsiebiorstwa średnie

Przedsiębiorstwa małe 30% 11%

28%29%


Kwestionariusze badawcze Kwestionariusze badawcze 1) dane o warunkach pracy i sk1) dane o warunkach pracy i skłładkach na adkach na

spospołłeczne ubezpieczenie wypadkowe eczne ubezpieczenie wypadkowe

2) oddzia2) oddziałływanie motywacyjne zrywanie motywacyjne zróóżżnicowanej sknicowanej skłładkiadki

Kryteria analizyKryteria analizy

liczba osliczba osóób zgb zgłłoszonych do ubezpieczenia spooszonych do ubezpieczenia społłecznegoecznego(przedsi(przedsięębiorstwa mabiorstwa małłe, e, śśrednie, durednie, dużże i bardzo due i bardzo dużże)e)

wysokowysokośćść stopy procentowej skstopy procentowej skłładki dla grupyadki dla grupydziadziałłalnoalnośści (przedsici (przedsięębiorstwa o skbiorstwa o skłładce adce wysokiejwysokiej co co najmniej 2%, najmniej 2%, śśredniejredniej 1,47% i 1,73% oraz 1,47% i 1,73% oraz niskiejniskiej -- 1,20% i 1,20% i mniej)mniej)


PrzedsiPrzedsięębiorstwa (w %) w ktbiorstwa (w %) w któórych skrych skłładka stanowi adka stanowi odczuwalnodczuwalnąą pozycjpozycjęę kosztkosztóóww

wg wielkości przedsiębiorstwwg przynależności przedsiębiorstw do grup działalności o składce wysokiej, średniej, niskiej


PrzedsiPrzedsięębiorstwa (w %) w ktbiorstwa (w %) w któórych nowe zasady rrych nowe zasady róóżżnicowania nicowania skskłładki wpadki wpłłynynęłęły na zwiy na zwięększenie dziakszenie działłaańń prewencyjnychprewencyjnych




Przedsiębiorstwa małe

Ogółem

55%

59%

27%

42%

44%

65%

44%

19%

44%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Przedsiębiorstwa o składce wysokiej

Przedsiębiorstwa o składce średniej

Przedsiębiorstwa o skłace niskiej

Ogółem

wg wielkowg wielkośści przedsici przedsięębiorstwbiorstw wg przynalewg przynależżnonośści przedsici przedsięębiorstw do grup biorstw do grup dziadziałłalnoalnośści o skci o skłładce wysokiej, adce wysokiej, śśredniej, niskiejredniej, niskiej


WystarczalnoWystarczalnośćść nowych zasad rnowych zasad róóżżnicowania sknicowania skłładki dla adki dla celcelóów motywacyjnych w ocenie przedsiw motywacyjnych w ocenie przedsięębiorstw (w %)biorstw (w %)

wg wielkowg wielkośści przedsici przedsięębiorstwbiorstw wg przynalewg przynależżnonośści przedsici przedsięębiorstw do grup biorstw do grup dziadziałłalnoalnośści o skci o skłładce wysokiej, adce wysokiej, śśredniej, niskiejredniej, niskiej

45%

44%

40%

54%

46%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%





Ogółem


PrzedsiPrzedsięębiorstwa (w %) planujbiorstwa (w %) planująące realizacjce realizacjęę dziadziałłaańńprewencyjnych w celu uzyskania obniprewencyjnych w celu uzyskania obniżżenia skenia skłładkiadki

wg wielkowg wielkośści przedsici przedsięębiorstwbiorstw

wg przynalewg przynależżnonośści przedsici przedsięębiorstw do grup biorstw do grup dziadziałłalnoalnośści o skci o skłładce wysokiej, adce wysokiej, śśredniej, redniej, niskiejniskiej

64%

59%

20%

24%

37%

0% 20% 40% 60% 80% 100%





Ogółem


Rodzaje dziaRodzaje działłaańń prewencyjnych planowanych w prewencyjnych planowanych w przedsiprzedsięębiorstwach (w %) w celu uzyskania obnibiorstwach (w %) w celu uzyskania obniżżenia skenia skłładkiadki


Ocena oddziaOcena oddziałływania motywacyjnego ywania motywacyjnego zrzróóżżnicowanej sknicowanej skłładkiadki

Zróżnicowana składka spełnia skutecznie rolę motywacyjną w stosunku do przedsiębiorstw dużych i bardzo dużych oraz należących do grup działalności o wysokiej składce. W większości tych przedsiębiorstw:- składka stanowi element analiz ekonomicznychprzedsiębiorstwa oraz odczuwalną pozycję kosztówprzedsiębiorstwa

- pozytywnie oceniane są nowe zasady różnicowania składkiobowiązujące od 1.04.2009 r. jako motywujące do działańprewencyjnych

- planuje się realizację działań prewencyjnych w celuuzyskania obniżenia składki głównie w celu spełnieniawymagań prawnych oraz doskonalenia SZ BHP


Ocena oddziaOcena oddziałływania motywacyjnego ywania motywacyjnego zrzróóżżnicowanej sknicowanej skłładki (c.d.)adki (c.d.)

W stosunku do przedsiW stosunku do przedsięębiorstw biorstw śśrednich oraz marednich oraz małłych, ych, a zwa zwłłaszcza do przedsiaszcza do przedsięębiorstw nalebiorstw należążących do grup cych do grup dziadziałłalnoalnośści o niskiej skci o niskiej skłładce, oddziaadce, oddziałływanie ywanie motywacyjne zrmotywacyjne zróóżżnicowanej sknicowanej skłładki jest mocno adki jest mocno ograniczone. ograniczone.

Pozytywnym wpPozytywnym wpłływem wprowadzenia zrywem wprowadzenia zróóżżnicowanej nicowanej skskłładki wadki wśśrróód przedsid przedsięębiorstw mabiorstw małłych byych byłła poprawa a poprawa przestrzegania przepisprzestrzegania przepisóów BHP (znacznie silniejsza niw BHP (znacznie silniejsza niżżwwśśrróód przedsid przedsięębiorstw biorstw śśrednich i durednich i dużżych). ych).


Propozycje zmian w celu zwiPropozycje zmian w celu zwięększenia kszenia motywacyjnej roli zrmotywacyjnej roli zróóżżnicowanej sknicowanej skłładkiadki

PrzyjPrzyjęęcie wskacie wskaźźnika cznika częęstostośści zatrudnionych w warunkach ci zatrudnionych w warunkach zagrozagrożżenia czynnikami szkodliwymi i enia czynnikami szkodliwymi i uciuciążążliwymiliwymi jako jako kryterium ustalania kategorii ryzyka dla grup dziakryterium ustalania kategorii ryzyka dla grup działłalnoalnośści ci i pi płłatnikatnikóów skw skłładekadek

PrzyjPrzyjęęcie jako podstawy do oceny ryzyka ubezpieczeniowego cie jako podstawy do oceny ryzyka ubezpieczeniowego jedynie wypadkjedynie wypadkóów przy pracy w przy pracy powodujpowodująących absencjcych absencjęępowypowyżżej 3 dniej 3 dni

ObjObjęęcie zrcie zróóżżnicowannicowanąą skskłładkadkąą na poziomie grup na poziomie grup dziadziałłalnoalnośści pci płłatnikatnikóóww zgzgłłaszajaszająących do ubezpieczeniacych do ubezpieczeniawypadkowego wypadkowego poniponiżżej 10 ubezpieczonych ej 10 ubezpieczonych


Propozycje zmian w celu zwiPropozycje zmian w celu zwięększenia kszenia motywacyjnej roli zrmotywacyjnej roli zróóżżnicowanej sknicowanej skłładki (c.d.)adki (c.d.)

Dokonanie Dokonanie zmiany kryterizmiany kryterióów w (przedzia(przedziałłóów wartow wartośści ci wskawskaźźniknikóów czw częęstostośści) do ci) do ustalania kategorii ryzyka ustalania kategorii ryzyka wedwedłług wskaug wskaźźniknikóów czw częęstostośści wypadkci wypadkóów przy pracy, w przy pracy, chorchoróób zawodowych oraz zatrudnionych w warunkach b zawodowych oraz zatrudnionych w warunkach zagrozagrożżenia, enia,

Wprowadzenie od 1.04.2011 r. Wprowadzenie od 1.04.2011 r. nowych kategorii nowych kategorii ryzyka i stryzyka i stóóp procentowych skp procentowych skłładek dla nowych adek dla nowych grup dziagrup działłalnoalnośści ci w celu zwiw celu zwięększenia zakresu kszenia zakresu zrzróóżżnicowania sknicowania skłładek miadek mięędzy grupami dziadzy grupami działłalnoalnośścici


DZIĘKUJĘ!

Ocena oddziaływania motywacyjnego zróżnicowanej sk adki na...

Documents

Transcript of Ocena oddziaływania motywacyjnego zróżnicowanej sk adki na...