Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach ...rop.sejm.gov.pl/uploads/neoidee/4/lpg.pdf ·...
Transcript of Bezpieczeństwo i higiena pracy przy urządzeniach ...rop.sejm.gov.pl/uploads/neoidee/4/lpg.pdf ·...
1
Urząd Dozoru Technicznego
BezpieczeBezpieczeńństwostwoi higiena pracy przyi higiena pracy przy
urzurząądzeniach zasilanychdzeniach zasilanychLPGLPG
Posiedzenie Rady Ochrony Pracy/Urząd Dozoru TechnicznegoPosiedzenie Rady Ochrony Pracy/Urząd Dozoru Technicznego8 kwietnia 2008 r.8 kwietnia 2008 r.
2
BezpieczeBezpieczeńństwostwo iihigienahigiena pracy przypracy przy uurzrząądzeniachdzeniach
zasilanych gazem LPGzasilanych gazem LPG
•• Charakterystyka gazu LPGCharakterystyka gazu LPG
•• Obszary działań związanych z gazem LPGObszary działań związanych z gazem LPG
•• Zastosowanie gazu LPGZastosowanie gazu LPG
•• ZagrożeniaZagrożenia
•• Bezpieczeństwo obsługiBezpieczeństwo obsługi
•• Stan prawnyStan prawny
•• Rola UDTRola UDT
•• WnioskiWnioski
•• DyskusjaDyskusja
3
Charakterystyka gazu LPGCharakterystyka gazu LPG
n Gaz płynny LPG otrzymuje się w rafineriach przeróbkiropy naftowej w procesie uwodorniania i syntezyropy naftowej.
n Gaz LPG jest gazem bezbarwnym, bezzapachowym,nietoksycznym, łatwo palnym i wybuchowym.
n Ze względów bezpieczeństwa LPG jest zwyklenawaniany co umożliwia wykrycie go przez zapach(ostry i nieprzyjemny).
n Nawaniacz - zwykle merkaptan etylowy.
4
Charakterystyka gazu LPGCharakterystyka gazu LPG
n Odparowany gaz LPG jest cięższy od powietrza,n Przez długi czas może zalegać
n w zagłębieniach terenu lubn źle przewietrzanych pomieszczeniach
n Wzrostowi temperatury otoczenia towarzyszy wzrostciśnienia gazu
n Gaz płynny magazynowany w zbiorniku zamkniętymwytwarza w nim nadciśnienie, którego wartość zależy od:n temperatury,n składu chemicznego (mieszaniny) in prężności par
n 260 razy wzrasta jego objętość przy rozprężeniu,porównując do stanu skroplonego
5
Charakterystyka gazuCharakterystyka gazu LPGLPG
n Odparowuje bardzo szybko z wody i gruntu
n W powietrzu ulega szybkiemu rozproszeniu
n Działanie na oczy i skórę - niedrażniące
n Ciecz może spowodować odmrożenia
n Działanie na drogi oddechowe - niedrażniące
6
Charakterystyka gazu LPGCharakterystyka gazu LPG
n mieszanina o różnym składzie określanym odpowiednio wdokumentach odniesienia, takich jak:
n norma PN-C-96008 :1998- propan techniczny- propan-butan- butan techniczny
n umowa międzynarodowa ADR
n norma PN-EN 589:2006
7
Obszary działańzwiązanych z gazem LPGLPG (1)
OtrzymywanieLPG
- instalacje
Import
Prawo budowlanePrawo energetycznePrzepisy przeciwpożarowePrzepisy bhpPrzepisy o dozorze tech.Prawo ochrony środowiska97/23/WEi in.
Przepisy o przewozietowarów niebezpiecznych
(np.: ADR, RID….)
ZbiornikimagazynoweLPG
8
Prawo budowlanePrawo energetycznePrzepisy przeciwpożarowePrzepisy bhpPrzepisy o dozorze tech.Prawo ochrony środowiska97/23/WEi in.
Przepisy o przewozietowarów niebezpiecznych
(np.: ADR, RID…..)
Transport
Stacje paliw
Obszary działańzwiązanych z gazem LPGLPG (2)
Bazy
Rozlewnie
9
Prawo budowlanePrawo energetycznePrzepisy przeciwpożarowePrzepisy bhpPrzepisy o dozorze tech.Prawo ochrony środowiskaDyrektywy nowego podejściai in.
Przepisy o przewozietowarów niebezpiecznych
(ADR)
Dystrybucja
Użytkownik docelowy,np.:- przemysł- rzemiosło
Obszary działańzwiązanych z gazem LPGLPG (3)
Obrót hurtowy (np.zbiorniki przenośne)
10
Zastosowaniewprowadzonych do obrotu
urządzeń zasilanych gazem LPG
Urządzeń zasilanych gazem LPG
przez personelwykwalifikowany,
zakłady uprawnione
przezużytkowników
nieprofesjonalnych,konsumentów
Wprowadzenie do obrotu:- Swoboda przepływu towaru w UE- Zasada wzajemnego uznawania- Import z państw trzecich
EKSPLOATOWANYCH
11
Zastosowanie gazu LPGLPG
Eksploatowane urządzenia „poddozorowe”:
< kotły< zbiorniki przenośne sprzętu roboczego< butle
Grupa urządzeń do zastosowań konsumenckich
< Wytwarzanie – dyrektywa 90/396/EWG< Eksploatacja – urządzenia poddozorowe, dozór uproszczony (nie
wykonuje się badań okresowych)
Wytwarzanie ieksploatacja -prawnie uregulowane
12
Zastosowanie gazu LPGLPG
Urządzenia zasilane gazem LPG, objęte dozoremtechnicznym, np.:
n kotły parowe i cieczowe (z wyjątkiem instalacjisystemu otwartego) o pojemności > 2 litry,wyposażone w palniki gazowe LPG,
n zbiorniki stałe przeznaczone do magazynowaniagazu LPG,
n zbiorniki przenośne (przeznaczone domagazynowania lub transportowania) - butle dogazu LPG (UDT właściwą władzą w rozumieniuprzepisów umowy ADR),
13
Urządzenia zasilane gazem LPG, objęte dozoremtechnicznym, np.:
n rurociągi technologiczne gazu LPG o średnicynominalnej > 25,
n urządzenia do napełniania butli LPG,
n zbiorniki gazu LPG służące do zasilania silnikówspalinowych w pojazdach,
n wózki jezdniowe podnośnikowe z mechanicznymnapędem podnoszenia (silniki mogą być zasilanegazem LPG).
Zastosowanie gazu LPGLPG
14
Zastosowanie gazu LPGLPG
Gaz LPG znajduje zastosowanie w wielu dziedzinachgospodarki oraz w życiu codziennym, w urządzeniach„niepoddozorowych”, np. w:
n Gospodarstwie domowymn Budownictwie, w tym budowie drógn Przemyśle i rzemioślen Turystycen Rolnictwie i ogrodnictwie
W ostatnim czasie notuje się coraz większezastosowanie gazu płynnego stanowiącegomieszaninę węglowodorów - do napędu pojazdówmechanicznych.
15
Zastosowanie gazu LPGLPGw eksploatowanych urządzeniach
Urządzenia do przygotowania posiłkóww gospodarstwie domowym:- kuchenki,- piekarniki- opiekacze
16
< Zastosowania w gastronomii- kuchnie gastronomiczne,- kotły warzelne,- piekarniki gastronomiczne,
< Piekarnie i cukiernie- piece piekarskie do wypieku chleba,- piece i suszarnie piekarnicze stosowane
w cukierniach,< Rzeźnie i wyrób wędlin
- palniki do opalania tusz wieprzowych,- gazowe kotły kuchenne do wyrobu wędlin,- wyparzacze z palnikami gazowymi,
Zastosowanie gazu LPGLPGw eksploatowanych urządzeniach
17
Zastosowanie gazu LPGLPGw eksploatowanych urządzeniach
n Urządzenia do ogrzewania budynku i przygotowaniaciepłej wody:
- kotły grzewcze,- podgrzewacze cieplej wody,- powietrzne nagrzewnice wentylatorowe,- konwekcyjne ogrzewacze pomieszczeń,- promienniki ciepła,- katalityczne promienniki ciepła.
18
Zastosowanie gazu LPGLPGw eksploatowanych urządzeniach
- nagrzewnice powietrzne do suszenia budynkóww budowie,
- promienniki do nagrzewania powierzchni asfaltowych,
- palniki gazowe w urządzeniach do układania mas asfaltowych,
- kochery do podgrzewania mas bitumicznych,
- palniki do zgrzewania pap termozgrzewalnych,
- palniki do podgrzewania taśm termokurczliwych stosowanychw technice instalacyjnej,
- palniki w urządzeniach stosowanych do ogrzewania zwrotnickolejowych,
- palniki w urządzeniach do rozmrażania wagonów.
19
Zastosowanie gazu LPGLPGw eksploatowanych urządzeniach
n Produkt nie jest przeznaczony do użytku w pomieszczeniachmieszkalnych.
20
Zastosowanie gazu LPGLPGw eksploatowanych urządzeniach
PRZENOŚNE NAGRZEWNICE POWIETRZA BEZ ODPROWADZENIA SPALINZASILANE LPG
• Automatyczny palnik LPG • Reduktor ciśnienia gazu• Termostat bezpieczeństwa • Zawór odcinający, nadmiarowy• Czujnik obecności płomienia • Rura gazowa z przyłączami• Przewód zasilania z wtyczką • Zapłon piezoelektryczny
21
Zastosowanie gazu LPGLPGw eksploatowanych urządzeniach
Automatyczny palnik na LPG
22
Zastosowanie gazu LPGLPGw eksploatowanych urządzeniach
n Obróbka metali- maszyny do cięcia metali z palnikami zasilanymi gazem,
- palniki do nagrzewania metali i elementów maszyn,
- palniki do termicznego kształtowania elementówmetalowych,
- palniki do oczyszczania z warstw farby i odrdzewiania,
- piece do hartowania płomieniowego elementów metalowych,
- palniki do spawania metali nieżelaznych,
- palniki do miękkiego i twardego lutowania miedzi,
- gazowe urządzenia suszarnicze w odlewniach.
23
Zastosowanie gazu LPGLPGw eksploatowanych urządzeniach
Palnik inżektorowy
24
Zastosowanie gazu LPGLPGw eksploatowanych urządzeniach
n Przemysł ceramiczny i wytwarzanie porcelany
- palniki gazowe w urządzeniach do wyrobu masyszklanej,
- piece tunelowe zasilane palnikami w produkcjiopakowań szklanych,
- palniki do wyrobu ozdób choinkowych i innychszklanych,
- palniki w termicznych pakowarkach stosującychfolie termokurczliwe.
25
Zastosowanie gazu LPGLPGw eksploatowanych urządzeniach
n Urządzenia do ogrzewanie dużych hali fabrycznych isportowych z wykorzystaniem promienników
26
Zastosowanie gazu LPGLPGw eksploatowanych urządzeniach
n Pralnie- maszyny piorące z ogrzewaniem wody przez
palniki gazowe,- suszarki pralnicze ogrzewane gazem,- maszyny do maglowania ogrzewane gazem,
< Sprzęt gazowy dla majsterkowiczów- palniki do lutowania,- palniki do usuwania farby itp.
27
Zastosowanie gazu LPGLPGw eksploatowanych urządzeniach
n Rzemiosło
palniki do lutowania
28
Zastosowanie gazu LPGLPGw eksploatowanych urządzeniach
n Sprzęt gazowyprzenośny icampingowy
- lampy campingowe,- grille i opiekacze,- ogrzewacze
namiotowe,- systemy ogrzewania
zasilane z butli.
29
Zastosowanie gazu LPGLPGw eksploatowanych urządzeniach
< Zastosowania gazu w sporcie balonowym- palniki do podgrzewaniapowietrza w balonie,
< Instalacje gazowe z butlami na łodziachturystycznych
30
Zastosowanie gazu LPGLPGw eksploatowanych urządzeniach
n Ogrzewacze promiennikowe i nagrzewnicepowietrza stosowane dla ferm w hodowli zwierząt
n Stacjonarne i przewoźne suszarnie palnikowe,suszarnie zboża (ziarna), siana,
n Urządzenia do ogrzewania szklarni,
n Palniki do niszczenia chwastów,
n Ogrzewacze ochraniające sady przed przymrozkiem,
31
Zastosowanie gazu LPGLPG weksploatowanych urządzeniach
Rolnictwo i ogrodnictwo
32
Zagrożenia przy urządzeniachZagrożenia przy urządzeniach
wynikające z właściwości gazu LPGwynikające z właściwości gazu LPG
ZAGROŻENIE:
n wybuchem, zapaleniem,
n poważnym odmrożeniem, gdy nastąpi bezpośrednikontakt z gazem w fazie ciekłej,
n zawałem serca lub uduszeniem, przy zbyt długim ipowtarzającym się przebywaniu w atmosferze gazu oznacznych stężeniach,
n trudnościami z oddychaniem, przy nieodpowiedniejwentylacji w pomieszczeniu, w którym jest używananp. kuchenka,
33
Zagrożenia przy urządzeniachZagrożenia przy urządzeniach
wynikające z właściwości gazu LPGwynikające z właściwości gazu LPG
ZAGROŻENIE:
n zatruciem produktami spalania LPG, które mogązawierać: tlenek węgla, tlenki azotu, tlenki siarki, niespalone węglowodory,
n niekorzystnym oddziaływaniem na centralny systemnerwowy oraz złym samopoczuciem (nudności, bóle izawroty głowy) przy przebywaniu w oparach gazu.
34
Zagrożenie wynikająceZagrożenie wynikającez niewłaściwego użytkowaniaz niewłaściwego użytkowania
urządzeń zasilanych gazem LPGurządzeń zasilanych gazem LPG
Butle gazowe, instalacje gazowe przy zasilaniu zezbiornika, zagrożenie m.in.:
n wyciekiem gazu przy niewłaściwej obsłudze zaworówlub ich wykręcaniu,
n wybuchem butli, np.:n składowanych w piwnicach, na klatkach schodowych, garażach,
pralniach, przy wylotach kanalizacji,
n wymienianych przy otwartym ogniu, paleniu tytoniu,
n pozostawionej w pobliżu otwartego ognia i źródeł ciepła,
n przewożonej na jednośladach i w pojazdach komunikacji publicznej,
n rzucanej podczas jej załadunku i rozładunku,
n podłączanej bez reduktora do urządzeń (np. do kuchni w gospodarstwiedomowym),
n składowanej w pozycji leżącej i/lub z niedomkniętym zaworem;
35
Zagrożenie wynikająceZagrożenie wynikającez niewłaściwego użytkowaniaz niewłaściwego użytkowania
urządzeń zasilanych gazem LPGurządzeń zasilanych gazem LPG
Zagrożenia przy użytkowaniu instalacji gazowejzasilanej ze zbiornika, w przypadku:
n szybkiego, gwałtownego otwierania i zamykania zaworów,n samowolnej przeróbki instalacji gazowej,n stosowania otwartego ognia i palenia tytoniu w pobliżu instalacji
zasilającej LPG,n użytkowania grilla, kominka ogrodowego i podobnego sprzętu w
odległości poniżej 5 m od zbiornika,n porośnięcia bujną trawą bezpośredniego otoczenia zbiornika,n braku dbałości o powłokę lakierniczą zbiornika,n pozostawienia otwartych zaworów przy dłuższej przerwie w
użytkowaniu,n nie przestrzegania właściwej kolejności włączania zaworów,n nie zwracania uwagi na wypływ gazu (zapach lub syczenie).
36
Stan prawny w obszarachStan prawny w obszarachzwiązanych z gazem LPGzwiązanych z gazem LPG
n Wymagania zawarte w obowiązującym prawie1 dotycząm.in.:
n napełniania butli gazem płynnym,n rozlewni,n oznakowania butli napełnionej gazem płynnym,n stanu technicznego i koloru powłoki napełnianych butli,n procedury napełniania butli nowych i po regeneracji,n kontroli zaworów butli,n kontroli szczelności,n opróżniania butli oraz upuszczania gazu,
1 Wykaz aktów prawnych w załączniku do prezentacji
37
Stan prawny w obszarachStan prawny w obszarachzwiązanych z gazem LPGzwiązanych z gazem LPG
n Wymagania zawarte w obowiązującym prawie1 dotycząm.in.:
n wyposażenia butli,n instrukcji bezpiecznego przechowywania i przyłączania butli
do urządzeń gazowych,n etykiety ostrzegające o zakazach użytkowania,n konstrukcji króćca przyłączeniowego, tak aby uniemożliwić
podłączenie niewłaściwej butli,n dystrybucji gazu płynnego w stacjach paliw płynnych oraz w
samodzielnych stacjach gazu płynnegon zasilania urządzenia spawalniczego źródłem o zmiennym
ciśnieniu gazu,n węży do gazu,n stosowania bezpieczników,
1 Wykaz aktów prawnych w załączniku do prezentacji
38
Stan prawny w obszarachStan prawny w obszarachzwiązanych z gazem LPGzwiązanych z gazem LPG
n Wymagania zawarte w obowiązującym prawie1 dotycząm.in.:
n napraw urządzeń i osprzętu,n prac niektórych urządzeń zasilanych gazem LPG,n uprawnień,n użytkowania instalacji, jej remontu lub wymiany, w tym w
szczególności parametry i sposób wykonania badań i prób,n wyposażenia instalacji oraz aparatury stosowanej do badań
i prób,n postępowania w przypadki zasilania instalacji z baterii butli,
zbiornika lub grupy zbiorników.
1 Wykaz aktów prawnych w załączniku do prezentacji
39
Stan prawny w obszarachStan prawny w obszarachzwiązanych z gazem LPGzwiązanych z gazem LPG
n Wymagania zawarte w obowiązującym prawie1 dotycząm.in.:
n kwalifikacji osób i zaświadczeń kwalifikacyjnych do obsługi,montowania/instalowania, konserwacji, napraw,modernizacji,
n przepisów bhp, w tym obowiązków dla pracodawcy ipracownika,
n bezpieczeństwa i higieny pracy przy magazynowaniu,napełnianiu i rozprowadzaniu gazów płynnych.
1 Wykaz aktów prawnych w załączniku do prezentacji
40
Rola UDT
UDT podejmuje działania zmierzające dozapewnienia bezpieczeństwa urządzeńtechnicznych współpracując z innymijednostkami, w celu:
§ Podniesienia wiedzy i kompetencjiwspółpracujących stron,
§ Udoskonalenia organizacji działań,
§ Zwiększenia wzajemnego zaufania stron,
§ Podwyższenia poziomu bezpieczeństwa,
§ Lepszego odbioru społecznego.
41
Rola UDT
UDT w szczególności
§ Analizuje stan bezpieczeństwa,
§ Wnioskuje o podejmowanie przedsięwzięć
§ mających na celu poprawę stanu bezpieczeństwa,
§ Opiniuje projekty przepisów prawnych,
§ Uczestniczy w pracach normalizacyjnych,
§ Jest jednostką notyfikowaną do dyrektyw, dotyczącychurządzeń magazynujących, transportujących, zasilanych gazemLPG
§ Deleguje przedstawicieli do przedsięwzięć promującychdziałania zmierzające do zapewnienia bezpieczeństwa,
§ Prowadzi warsztaty, w tym we współpracy z innymijednostkami,
§ Zaprasza do dyskusji ekspertów, wykładowców.
42
Urząd Dozoru Technicznego
Polityka Jakości UDTPolityka Jakości UDT
Inicjowanie i prowadzenie działań służącychInicjowanie i prowadzenie działań służącychzapewnieniu bezpieczeństwa eksploatacjizapewnieniu bezpieczeństwa eksploatacjiurządzeń technicznych oraz ochronyurządzeń technicznych oraz ochronyśrodowiska zgodnie z wymaganiami zawartymiśrodowiska zgodnie z wymaganiami zawartymiw następujących dokumentach:w następujących dokumentach:
43
Urząd Dozoru Technicznego
--dokumentach określających wymagania w zakresiedokumentach określających wymagania w zakresiekompetencji jednostek oceniających zgodnośćkompetencji jednostek oceniających zgodnośćwyrobów/urządzeń technicznych, odpowiednio:wyrobów/urządzeń technicznych, odpowiednio:
§§ PNPN--EN ISO/IEC 17020EN ISO/IEC 17020 -- jednostki inspekcyjnejednostki inspekcyjne,,
§§ PNPN--EN ISO/IEC 17021EN ISO/IEC 17021 -- auditowanieauditowanie i certyfikacjai certyfikacjasystemów zarządsystemów zarządzaniazania,,
§§PNPN--EN ISO/IEC 17024EN ISO/IEC 17024 -- jednostki certyfikujące osobyjednostki certyfikujące osoby,,
§§PNPN--EN ISO/IEC 17025EN ISO/IEC 17025 -- laboratoria badawczelaboratoria badawcze,,
§§PNPN--EN 45011EN 45011-- jednostki prowadzące systemyjednostki prowadzące systemy certyfikacjicertyfikacjiwyrobówwyrobów..
44
Rola UDT
•• UUDTDT proponujeproponuje doprecyzowaniedoprecyzowanie zapiszapisóóww dotyczdotycząącychcych„„nnapeapełłnianinianiaa butli gazembutli gazem LPGLPG”” tak, aby napetak, aby napełłnianie bynianie byłłoodokonywanedokonywane::
-- ww odpowiednio wyposaodpowiednio wyposażżonych oonych ośśrodkachrodkach,,
-- przez wykwalifikowany personelprzez wykwalifikowany personel
-- z zastosowaniemz zastosowaniem odpowiedniodpowiednichch procedurprocedur,,
aa spespełłnienie tych wymaganienie tych wymagańń bybyłło potwierdzane przezo potwierdzane przezUDT.UDT.
45
WNIOSKI
< Urządzenia służące do wytwarzania, magazynowania,dystrybucji, gazu LPG lub zasilane tym gazem stwarzają –ze względu na stosowane medium – podobne zagrożenia.
< Przepisy dotyczące tych urządzeń pochodzą z różnychobszarów prawnych i, w niektórych przypadkach dotyczątych samych aspektów.
< Proponujemy ujednolicenie podejścia w zakresie obsługiwykonywanej przez osoby przy pracach związanych z:
- instalowaniem,
- magazynowaniem,- obsługą,- konserwacją
tych urządzeń.
46
WNIOSKI
< W odniesieniu do dużej grupy urządzeń zasilanych gazemLPG, nie podlegających badaniom okresowym, powszechnieużywanych przez nieprofesjonalistów:< podjąć szeroko zakrojona akcję promującą zasady bezpiecznej
eksploatacji tych urządzeń< uwrażliwić wszystkie strony odpowiedzialne za przygotowanie i
sprawdzenie - na treść, klarowność, zrozumienie instrukcji:
- montażu,
- demontażu,- eksploatacji
< promować wiedzę w zakresie zasad przeprowadzaniaprzeglądów, regulacji i czyszczenia tych urządzeń,
< uświadomić odpowiedzialność za zaistniałe sytuacjeawaryjne.
47
DYSKUSJA
DZIĘKUJĘ PAŃSTWU