Nowe technologie w fundraisingu NGO

fundraising

2

fundraising

W tej serii: komunikacjazarządzanie

fundraising

redakcja Technologie.org.plprojekt graficzny i skład Marianna Wybieralska

Publikacja powstała w ramach dofinansowania z Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

Publikacja dostępna jest na licencji Creative Commons-Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 3.0

Ilustracja wykorzystania na okładce autorstwa Alejandro Escamilla opublikowana na licencji Creative Commons Zero dostępna pod adresemhttp://unsplash.s3.amazonaws.com/IMG_5864.jpg

spis treści

Wszystko, co trzeba wiedzieć o fundraisingu 7Przyjaźń trzeba pielęgnować – jak zadbać o relację z darczyńcą? 13Budujemy zaufanie lokalnej społeczności 19Szukanie sponsora 23Wspieranie ngo – perspektywa przedsiębiorcy 29Jak crowdsourcing może pomóc twojej organizacji 37Crowdfunding – społeczność sfinansuje twój projekt 47Walka o widza, czyli kampanie viralowe 55

6 fundraisingfundacja techsoup 7

wszystko, co trzeba wiedzieć o fundraisinguAleksandra Kiełczewska

Kiedy dziennikarze Tampa Bay Times opublikowali listę 50 najgorszych amerykańskich fundacji1 nikt nie miał wątpliwości, że organizacja nie powinna wyda-wać 90% swojego budżetu na fundraising (w raporcie znajduje się zestawienie kosztów przeznaczanych na pozyskiwanie funduszy oraz kierowanych bezpo-średnio do beneficjentów, w przypadku niektórych przeanalizowanych organizacji wydatki pierwszego typu są, w opinii autorów raportu, niewspółmiernie wysokie). Zarazem odpowiedzi na pytania ile powin-na? lub czym jest fundraising? nie są już takie proste. Fundraising w obiegowej definicji nazywany jest „proszeniem o wsparcie”. To duże uproszczenie, gdyż tak naprawdę należy rozumieć fundraising jako opła-calny dla organizacji proces, oparty na przemyślanej, długofalowej strategii, etyczny i zgodny z obowiązu-jącym prawem, którego zadaniem jest zapewnienie funduszy i zasobów niezbędnych do realizacji misji oraz zbudowanie relacji z partnerami prywatnymi i publicznymi. Zadaniem fundraisera nie jest zatem chaotyczne „proszenie o pieniądze”, tylko stworzenie


i wdrożenie strategii. Co więcej: nie tylko fundraiser odpowiada za jej sukces, a cała organizacja poprzez swoją codzienną pracę, jej wyniki i wizerunek. Mity fundraisingu2, które niestety dosyć mocno za-korzeniły się w świadomości sektora pozarządowego, bardzo szkodzą przede wszystkim niewielkim orga-nizacjom, które ulegając im podejmują niekorzystne decyzje. Do najbardziej szkodliwych mitów należy przekonanie, że fundraisingiem mogą zajmować się tylko duże i zamożne NGO. Tworzy to mechanizm błędnego koła, gdyż bez działań fundraisingowych małe organizacje nie mogę rozwinąć się w stopniu wystarczającym.

zróżnicowanie źródeł finansowania i budżetów organizacji pozarządowychSektor pozarządowy jest oczywiście zróżnicowany fi-nansowo. Z jednej strony istnieją fundacje o wysokich budżetach rocznych, które znalazły się w zestawieniu Forbes3. Z drugiej strony z badań Stowarzyszenia Klon/Jawor4 wynika, iż „typowa organizacja odno-towała w 2011 roku niespełna 18 tys. zł. przychodu”. Z tak niewielkim budżetem trudno zaplanować nowe i duże projekty, niełatwo też o zatrudnienie fundra-isera, którego wynagrodzenie zgodnie z Deklaracją Etyczną5 musi być stałe, a nie naliczane procentowo od pozyskanych funduszy (rozwiązanie to wynika z wieloletnich doświadczeń fundraiserów z licznych krajów i z uwagi na uczciwość wobec darczyńców oraz zapobieganiu konfliktów pomiędzy organizacją a fundraiserem jest jedynym dopuszczalnym). Z tej sytuacji istnieje tylko jedno wyjście: stworzenie planu pozyskiwania funduszy dostosowanego do wielko-ści i możliwości organizacji oraz jego konsekwentne

wdrażanie. Zanim organizacja będzie miała możli-wości finansowe zatrudnienia fundraisera na stałe, pozyskiwaniem funduszy może zajmować się zarząd lub osoby związane z organizacją, z pomocą wolonta-riuszy. Istnieje skończona liczba źródeł finansowania organizacji pozarządowej i zarazem niekończona liczna metod, w której fundraisera ogranicza jedynie obowiązujące prawo lub własna wyobraźnia. Skąd zatem NGO mogą brać fundusze? Granty i dotacje publiczne to jedno z najpopularniejszych źródeł, ale niestety jest ono obłożone dużym ryzykiem. Orga-nizacja korzystająca tylko z tego źródła może popaść w pułapkę „dostosowywanie misji” do potrzeb bieżą-cych konkursów. Fundusze pochodzące z dotacji są de facto wydane już w momencie wpłynięcia na konto, co w praktyce oznacza, że organizacja nie posiada żadnych wolnych środków. W Polce istnieje niewiele fundacji grantodawczych6 (w USA działa ich ponad 100 0007) i tylko 9% NGO korzysta z ich pomocy. Część fundacji zagranicznych grantodawczych prowadzi programy pozwalające na dofinansowanie działań NGO działających w Pol-sce, niemniej wiedza o nich nie jest w naszym kraju powszechna i z tego typu dotacji korzysta około 3% organizacji. W przypadku stowarzyszeń częstym źródłem finansowania są składki członkowskie, z których korzysta 61% polskich organizacji. Pomimo popular-ności tej metody finansowania, pieniądze składki nie mają dużego udziału w budżecie sektora. Współpraca z biznesem np. poprzez darowizny od firm czy wspar-cie sponsorskie to źródło stosowane przez około 30% polskich NGO.


W odróżnieniu od krajów Europy Zachodniej pol-skie organizacje pozarządowe w niewielkim stopniu korzystają z finansowania opartego na darczyńcach indywidualnych. Obecnie poszukuje ich 28% polskich NGO, przy czym popularność tego źródła maleje. Odpłatną działalność statutową i działalność go-spodarczą prowadzi prawie co dziesiąta organizacja w naszym kraju. Organizacje pożytku publicznego ko-rzystają ponadto z 1% podatku, przy czym te z nich, które nie prowadzą subkont zbierają znacznie mniej funduszy. Najstabilniejszymi źródłem finansowania są regularni darczyńcy indywidualni oraz kapitał żela-zny8, pozwalający na finansowanie bieżącej działalno-ści z odsetek.

wybór źródeł finansowania Źródła, na których organizacja może oprzeć swo-je finansowanie określa prawo, statut organizacji i wewnętrze rozporządzania, a także pod pewnymi względami misja. Dla przykładu, Amnesty Internatio-nal z powodu misji i celem uniknięcia konfliktu inte-resów nie korzysta z dotacji państwowych, a podobne przyczyny powodują iż Greenpeace nie przyjmuje wsparcia od firm. Jeśli organizacja nie posiada tego typu ograniczeń dobór źródeł finansowania powinna opierać się po pierwsze na opłacalności, a po drugie na realności wdrożenia strategii. Organizacje pożytku publicznego są zdecydowanie uprzywilejowane w prowadzeniu działań fundrai-singowych. Jeśli zatem fundacja lub stowarzyszanie spełniające formalne warunki otrzymania OPP ta kwestia powinna być pierwszym punktem rozwa-żań zarządu. Bynajmniej nie z powodu 1% podatku. W przypadku małych organizacji, które nie prowadzą

subkont pozyskana z niego kwota nie będzie wysoka. Istotniejsze jest jednak to, że tylko OPP są zwolnio-ne podmiotowo z podatku dochodowego od osób prawnych, mogą otrzymywać darowizny w postaci nieruchomości z zasobów Skarbu Państwa, mogą też np. pozyskać od firmy Google grant w wysokości 120 tys. dolarów rocznie z przeznaczeniem na reklamy AdWords Status OPP to także swoisty „znak jakości” ułatwiający dialog z darczyńcami i sponsorami. Organizacje odnoszące sukcesy w fundraisin-gu łączy kilka wspólnych cech: planują, analizują i oszczędzają. Dlatego też działania fundraisingowe w organizacji warto rozpocząć od analizy wydatków i wdrożenia planu oszczędnościowego.

1 http://www.tampabay.com/americas-worst-charities/2 http://aniolyfilantropii.org/10-mitow-fundraisingu3 http://www.forbes.pl/artykuly/sekcje/wydarzenia/najlepiej-zarabiaja-ce-fundacje,30319,14 http://www.ngo.pl/PodstawoweFakty_2012_raport/#/15 http://fundraising.org.pl/wp-content/uploads/2012/06/Deklaracja-Etyczna.pdf6 https://sites.google.com/site/dotacjedlaorganizacji/lista-grantodaw-cow/fundacje-grantodawcze7 http://foundationcenter.org/8 Więcej informacji na ten temat do znalezienia na stronie Fundacji Anioły Filantropii www.aniolyfilantropii.org


przyjaźń trzeba pielęgnować– jak zadbać o relację z darczyńcą?Aleksandra Kiełczewska

Wiele osób zajmujących się fundraisingiem uważa, że w fundraisingu tak naprawdę nie chodzi o pienią-dze, tylko o relacje. Oczywiście stosunek pomiędzy fundraiserem/fundraiserką a darczyńcą opiera się, tak jak każda inna dobra relacja między ludźmi, na zaufaniu i sympatii. Nawiązanie przyjaźni z darczyń-cą wymaga czasu.

nawiązywanie relacji W przypadku darczyńców ze świata biznesu indy-widualnych, od których chcemy pozyskać wsparcie w wysokiej kwocie proszenie o pieniądze przy samym poznaniu jest w przeogromnej większości przypad-ków nieskuteczne. Nikt nie przekaże dużej kwoty or-ganizacji, której nie zna, nie obdarza zaufaniem, lub której nie zarekomendowała mu/jej osoba z bliskiego otoczenia. Na ich miejscu każdy z nas postąpiłby tak samo, zatem jest naturalne, że przed zwróceniem się z prośbą o wsparcie niezbędne jest poznanie się bliżej. Zdążyło mi się ponad rok utrzymywać bardzo bliskie i ciepłe relacje z darczyńcą zanim zdecydował


się na przekazanie pieniędzy dla organizacji, w której pracowałam jako fundraiserka. W tym czasie spo-tykaliśmy się regularnie, aby wzajemnie zrozumieć swoje potrzeby. Darczyńca chciał poznać organizację i metody jej pracy, ja chciałam zrozumieć jego pre-ferencje dobroczynne i znaleźć taki obszar działania organizacji, który najlepiej na nie odpowie.

prośba o wsparcie Skuteczność prośby o wsparcie można uprościć do zdania: lepiej się spotkać niż zadzwonić, lepiej za-dzwonić niż napisać, lepiej napisać niż nic nie zrobić. Darczyńcę trzeba prosić o konkretną kwotę, sformu-łowania typu „liczy się każda złotówka” są nieprecy-zyjne, często irytujące dla darczyńcy i nie przynoszą pożądanych rezultatów. Organizacje prowadzące kampanie direct mailing, polegające na wysyłaniu listów do darczyńców, wpieranych rozmowami tele-fonicznymi dostosowują kwotę do profilu darczyńcy i jego zamożności. Darczyńców osiągających prze-ciętne wynagrodzenia z reguły prosi się o regularne darowizny wysokości 30 zł. miesięcznie, ta kwota jest również popularna w przypadku kampanii fundrai-singowych prowadzonych w internecie. Jeśli fundraiser spotyka się z darczyńcą bizneso-wym lub zamożniejszym darczyńcą indywidualnym wskazane jest skorzystanie z kalkulatora darowizn oraz ustalenie z darczyńcą, czy proponowana kwota leży w zasięgu jego możliwości. Kalkulator darowizn pozwala na policzenie ilu darczyńców będzie musiała poprosić o wsparcie i pozyskać organizacja oraz jaką kwotę musi przekazać każdy z nich, aby zrealizować cel fundraisingowy. Na przykład: fundacja, która chce pozyskać 100 000 zł. musi znaleźć łącznie 54

darczyńców, z czego 1 z nich musi przekazać 10% całej kwoty. Aby zabezpieczyć darowizny fundraiser powinien poprosić o wsparcie 216 potencjalnych darczyńców.

zasady komunikacji Zgodnie z Deklaracją Etyczną fundraiser jest zo-bowiązany do uczciwego prowadzenia dialogu z darczyńcami, co w praktyce oznacza podawanie prawdziwych informacji na temat projektów, mi-sji, wydatków organizacji oraz prawnych aspektów współpracy. Etyczne zasady fundraisingu zostały opracowane w oparciu o wieloletnie doświadczenia fundraiserów i organizacji pozarządowych z wielu krajów świata. Ich przestrzeganie jest bardzo ważne, ponieważ relacja pomiędzy fundraiserem a darczyń-cą opiera się na zaufaniu, które buduje się długo, a stracone trudno odzyskać. Na przykład: darczyńca biznesowy, który zdecydował się przekazać na rzecz NGO bezpłatną powierzchnię reklamową musi zostać przez fundraisera poinformowany o konieczności odprowadzenia podatku VAT, nawet gdyby miało to być jednoznaczne ze zmianą stanowiska wobec darowizny.

gdy pojawiają się kłopotyOdmowa udzielenia wsparcia nie może być powodem zerwania relacji. Często zdarza się, że darczyńcy, z którymi organizacja utrzymuje kontakt decydują się ją wesprzeć po dłuższym czasie, pod warunkiem, że fundraiserzy utrzymywali z nimi regularny kontakt np. poprzez wysyłanie kartek świątecznych, zapo-znanie ze sprawozdaniem finansowym i merytorycz-nym lub zapraszali osoby przyszłego darczyńcę na


organizowane przez siebie wydarzenia. Czasami, mimo najlepszych chęci w relacjach z dar-czyńcą pojawia się niezadowolenie lub konflikt. Jeśli u podłoża konfliktu leży nieporozumienie, wyjaśnie-nie go w trybie natychmiastowych (czyli nie później, niż godzinę od otrzymania sygnału) jest absolutnym priorytetem dla fundraisera lub zarządu organizacji. Konfliktu z darczyńcą nie da się uniknąć jeśli orga-nizacja postąpiła nieuczciwe lub niegospodarnie, np. wydała środki niezgodnie z przeznaczaniem, nie sprawozdała się w wyznaczonym terminie lub w jaki-kolwiek innym sposób nadużyła zaufania darczyńcy. W takim przypadku same przeprosimy zazwyczaj okazują się niewystarczające i organizacja może zo-stać zmuszona do zwrócenia całej pozyskanej wcześ-niej kwoty. Należy pamiętać, że darczyńca lub jego spadkobiercy w przypadku rażącej niewdzięczności obdarowanego mogą odwołać swoją darowiznę. Taka sytuacja jest dla organizacji bardzo niekorzystna wi-zerunkowo i może znacznie osłabić zaufanie innych, potencjalnych darczyńców. Zgodnie z zasadą „lepiej zapobiegać niż leczyć” fundraiserzy powinni pamiętać, że częstym podło-żem konfliktu z darczyńcą biznesowym (firmą) jest pomylenie zasad rządzących darowiznami i umowami sponsorskimi. W uproszczeniu możemy uznać, że: darczyńca nie oczekuje nic w zamian, a świadczenia dla sponsora musza zostać wykonane. Jeśli zatem organizacja zobowiązuje się, że w ramach pozyskanej darowizny podziękuje firmie poprzez szereg świad-czeń mamy faktycznie do czynienia z umowa spon-sorską, same zaś świadczenia muszą być dostosowane do możliwości organizacji, a ich wartość rynkowa po-winna odpowiadać wartości kwoty przyjętej od firmy.

podziękowaniaOczywiście darczyńcom trzeba dziękować za wspar-cie. Istnieje wiele możliwości wyrażania wdzięczności: kartki świąteczne z życzeniami, list lub dyplom z po-dziękowaniem, telefon, sympatyczny e-mail, drobny upominek, specjalne statuetki, coroczne uroczystości lub podziękowanie na stronie internetowej organiza-cji. Najlepszym podziękowaniem dla darczyńcy jest pokazanie efektów i dzieła, które organizacja zre-alizowała dzięki jego pomocy. Nie bójmy się zatem za-praszać darczyńców do swojej siedziby, aby osobiście pokazać im jak zostały wydane środki. Chwalmy się sukcesami w taki sposób, aby darczyńcy poczuli, że jest to sukces wspólny, który nie zostałby osiągnięty bez ich wsparcia. W taki sposób darczyńcy staną się przyjaciółmi naszej organizacji nie tylko zapewnia-jąc nam regularne wsparcie, ale również będąc żywą zachętą do wspierania nas dla swoich bliskich i przy-jaciół.


budujemy zaufanie lokalnej społecznościWaldemar Anuszewski

Działalność społeczna ngo opiera się na bezpośred-niej współpracy organizacji pozarządowej ze środo-wiskiem, z którym jest zintegrowana. To właśnie z potrzeb środowiska wynika działalność organizacji pozarządowych. To do niego trzeba się przystosować. Aby zaspokoić potrzeby lokalnej społeczności, powin-niśmy spotykać się z ludźmi często, aby pokazać, że nie jest nam obojętna ich obecność, zdanie i stosunek do naszej działalności. Początki są zwykle bardzo trudne. Aby przełamać pierwsze lody, powinniśmy informować mieszkańców o naszej działalności przy każdej nadarzającej się okazji. Im częściej mówimy o naszej pracy społecznej, o tym czym się zajmuje-my, tym bardziej jesteśmy postrzegani jako aktywni uczestnicy życia społeczności. To już jest sukces, ponieważ zaczynamy być rozpoznawalni. Dopiero na tym etapie możemy zachęcać ludzi do włączenia się w działalność naszej organizacji. Organizacja otwartego spotkania to dobry po-mysł na początek. Na takim spotkaniu przedstawia-my w formie informacyjno-dokumentalnej naszą


działalność. W takich okolicznościach bardzo szybko następuje wzrost zaangażowania gości w przedsta-wione problemy, choć jeszcze niekoniecznie w działa-nia naszej organizacji. W konsekwencji ludzie chętnie przychodzą na kolejne spotkania. My powinniśmy wsłuchiwać się w uwagi przybyłych i wyciągać z nich wnioski. Dobrze, jeśli powstanie dokumentacja fotogra-ficzna spotkania. W ten sposób utrwalone działania organizacji zwiększają jej wiarygodność. Powinni-śmy zawsze pamiętać o zezwoleniach do publikacji zdjęć, a jeśli zajdzie taka potrzeba (szczególnie, jeśli na spotkaniu były obecne osoby nieletnie), uzyskać pisemną zgodę na publikację. Mniejszą wagę przywią-zujemy do zdjęć członkiń i członków stowarzyszenia czy fundacji, a większą do zaproszonych gości. Możemy też – o ile mamy możliwość – rozdać kilka lub kilkanaście ulotek o naszej działalności. Umiesz-czając zdjęcia na stronie internetowej lub w gablo-tach, do których mamy dostęp, możemy podkreślić jak bardzo zależy nam na akceptacji środowiska. Dobrze, jeśli zdjęcia są opatrzone ciepłym komenta-rzem, który podkreśla wkład i zaangażowanie obec-nych w spotkanie. Takie spotkanie to dobry wstęp do dalszych działań, a w przyszłości nawet imprez plenerowych o większym rozmachu. Po takim wstępie, na kolejnych spotkaniach, nie-koniecznie organizowanych przez nas, mamy moż-liwość rozmów na temat naszej działalności. Już nie jesteśmy anonimowi, a ludzie kojarzą nas z obszarem działalności naszej organizacji. Pozostaje nam uczest-niczyć w kolejnych spotkaniach i uroczystościach. Pokazywać się, być obecnym itd. Ciągła obecność organizacji w życiu publicznym społeczności lokalnej

sprawi, że mieszkańcy docenią wagę poruszanych przez nas problemów i wpływ organizacji na ich rozwiązanie. Jesteśmy rozpoznawalni, społeczność orientuje się, czym się zajmujemy. Wolontariusze, współpracownicy będą naszymi ambasadorami w środowisku. Będą informować swo-ich znajomych, rodziny, sąsiadów o działaniach naszej organizacji. Mamy możliwość prezentować naszą działalność szerszemu gronu ludzi, wśród których będą znajomi naszych nowych „działaczy”. Nikt tak mocno nie przekonuje, jak dobry znajomy. Mając takie zaplecze w lokalnym środowisku, deli-katnie i ostrożnie możemy przystąpić do pierwszych zbiórek. Tak rzeczowych, jak i pieniężnych. Mamy teraz pełne poparcie, bo działamy razem. Łatwiej przekonać i prosić o pomoc. W ten sposób możemy zintegrować ludzi, którzy do tej pory nie chcieli lub nie mieli okazji na działania społeczne. Wśród nich, w środowisku lokalnym, są potencjalni sponsorzy.. Każdy, nawet najmniejszy datek, powinien być przez nas postrzegany jako wielki dar i tak powinniśmy o nim informować społeczność. Każdy chce być po-trzebny. Takie działania potrafią zjednoczyć bogatego i ubogiego. Gdy tylko nadarzy się okazja, aby móc realizować działania społeczne wspólnie z przyjaciół-mi lub znajomymi, podejmą się tego zadania. Każdy z nich będzie równy i potrzebny w jednakowym stopniu. Tak zbudowana zintegrowana sieć darczyń-ców lokalnych ma szanse przetrwać długie lata, pod warunkiem, że wraz z upływem czasu nie zapomni-my, że o relację z raz pozyskanym darczyńcą należy dbać stale.


szukanie sponsoraWaldemar Anuszewski

Aby działalność społeczna organizacji pozarządo-wych miała szansę rozwijać się, potrzebne są środki w postaci dotacji bądź bezpośredniej pomoc osób prywatnych lub firm. To do nich muszą być skierowa-ne nasze propozycje współpracy. Współpracy między nami, odbiorcami wsparcia i darczyńcą. Mając spon-sora, możemy zająć się planowaniem oraz realizacją założonych celów. To bardzo ułatwia naszą pracę i pozwala na jej spokojną realizację. Sponsor prowadzi działalność podobną do naszej. Bierze pod uwagę wszystkie możliwości w swojej działalności, także straty. Z tego powodu, początki współpracy mogą być trudne, dlatego tak ważne jest, aby zbudować wspólny cel, do którego będziemy razem dążyć. W lokalnym środowisku wyszukujemy potencjal-nych partnerów, zwracając szczególną uwagę na ich medialność oraz rodzaj działalności. Im większa firma i bardziej medialna, tym większa szansa na współpra-cę. Każdej firmie, która dobrze się promuje, zależy na współpracy z organizacjami społecznymi. Wybieramy


dwie - trzy, do których możemy skierować swoje proś-by w pierwszej kolejności. Pamiętajmy też, że istnieją różne formy wsparcia ze strony sponsora. Przykłado-wo, firma cukiernicza oprócz wsparcia finansowego może podarować także słodycze do wykorzystania w naszej działalności. Po wybraniu możliwych sponsorów powinniśmy odpowiedzieć sobie na jedno pytanie. Co my możemy zaproponować przyszłemu sponsorowi? Każda organizacja, bez względu na obszar w ja-kim działa, ma coś do zaoferowania potencjalnemu sponsorowi. Jedną z naszych głównych „kart prze-targowych” będzie reklamowanie sponsora na naszej stronie internetowej, w trakcie wydarzeń związanych z naszą działalnością i uroczystości związanych z hi-storią i działalnością sponsora. Począwszy od rocz-nicy powstania, poprzez miejskie uroczystości (Dni Miasta, Powitanie wiosny, Pożegnanie lata, Dożynki) a kończąc na uroczystościach państwowych. Jeśli jesteśmy w stanie zapewnić sponsorowi reklamę, to jesteśmy bezpieczni. Uwaga! Niektórzy sponsorzy wolą pozostać anonimowi. Sposób promocji sponsora należy z nim szczegółowo ustalić. Idąc na pierwsze spotkanie z potencjalnym spon-sorem powinniśmy być przygotowani tak, aby nasz przyszły darczyńca miał wrażenie, że rozmawiamy z nim rzeczowo i wiemy, czego oczekujemy i co możemy dać w zamian. Przede wszystkim powinni-śmy mieć własną stronę internetową. Jeśli nie mamy możliwości prowadzenia takiej strony, powinniśmy posiadać materiały mówiące o naszej działalności. Zarówno na stronie, jak i w materiałach, w pierwszej kolejności powinniśmy zawrzeć informacje: do kogo jest skierowana nasza działalność; co robimy oraz

jakie mamy plany na przyszłość (np. daty akcji jakie planujemy w najbliższym czasie). Z wykorzystaniem tych narzędzi powinniśmy jasno i wyraźnie określać obszar naszych działań. Wielu sponsorów zwraca uwagę na to, kiedy mogą się spodziewać informacji o akcjach przez nich sponsorowanych. Jeśli sponsor/sponsorka nie może pojawić się osobiście na wyda-rzeniu, będzie zapewne oczekiwać, że przedstawimy zdjęcia lub inne materiały dokumentujące sposób promocji firmy. Wróćmy jednak do pierwszego spotkania. Telefo-nicznie lub e-mailem proponujemy termin spotkania, który powinien być zaakceptowany przez przedsta-wiciela/przedstawicielkę instytucji lub prywatnego przedsiębiorcy. Jeśli kontaktujemy się telefonicznie, warto potwierdzić mailowo ustalenia z rozmowy. W bardzo dużym skrócie, przedstawiamy temat naszej rozmowy (zbyt szczegółowe i jednostronne mówiące tylko o korzyściach płynących dla nas, przedstawianie naszej propozycji może być źle ode-brane). Sponsor zwraca bowiem szczególną uwagę na treść i sposób naszej wypowiedzi. Nasza wypowiedź powinna być przemyślana, zrozumiała i spójna. Gdy termin spotkania zostanie ustalony, powinniśmy bardzo starannie się do niego przygotować. Bardzo dobrze, jeśli podczas spotkania możemy pokazać materiały na nasz temat, które zostały zamieszczone w lokalnej prasie. Takie teksty, zdjęcia świadczą o tym, że nasza organizacja działa profesjo-nalnie i jest rozpoznawalna. Powinniśmy posiadać także zapisane (najlepiej wydrukowane) najważniejsze szczegóły z naszej działalności. Wtedy łatwiej będzie sięgać do infor-macji, o które możemy zostać zapytani. To świadczy


o naszym podejściu do rozmowy i do rozmówcy. Za-opatrzeni w wymienione powyżej materiały możemy śmiało ruszać na spotkanie. I bardzo ważne – punktualność! Nie możemy sobie pozwolić na spóźnianie się nawet o minutę. Starajmy się przybyć kilka minut przed czasem. Jeśli podróżu-jemy miejskim środkiem komunikacji powinniśmy przewidzieć czas przybycia i starać się być wcześniej. Punktualność świadczy o naszym poważnym podej-ściu. Wiadomo nie od dziś, że potencjalny sponsor będzie chciał wiedzieć jak najwięcej o nas i naszej działalności. Musimy być przygotowani na wiele pytań. Pamiętajmy, że w spotkaniu bierzemy udział nie jako osoba prywatna, lecz jako przedstawiciel/-ka organizacji, którą reprezentujemy. W tym miejscu, pragnę zaznaczyć, że takie spotkania powinny od-bywać na szczeblu Prezes/Prezeska (jego/jej odpo-wiednik) organizacji starającej się o sponsora oraz przedstawiciel/-ka firmy, do której przychodzimy. Tym samym podkreślamy rangę, istotność nasze-go spotkania. Najpierw prezentujemy organizację, a potem przechodzimy do złożenia oferty sponsoro-wi/sponsorce i negocjacji. Trzeba zwrócić szczególną uwagę na jakość naszych wypowiedzi. Nie możemy szybko przekazywać dużej ilości waż-nych informacji, ponieważ nie dajmy w ten sposób możliwości „oswojenia się” rozmówcy z przekazywa-ną informacją. W prezentacji możemy pozwolić sobie na dygresje i barwne przykłady z działalności organi-zacji, które ułatwią zapamiętanie treści. Trzeba także dać szansę naszemu rozmówcy do zadania pytania. Trzymajmy się faktów. Pierwsze spotkanie nie musi oznaczać podpisania umowy sponsorskiej. Jeśli do

niego nie dojdzie, należy ustalić termin następnego spotkania oraz listę tematów do rozmowy. Dziękując za rozmowę, proponujemy, że odezwiemy się, jeśli sytuacja uległaby zmianie (termin, godzina) i prosimy także o taką informację. Gdy pozyskamy naszego sponsora, musimy pa-miętać o naszym zobowiązaniu w stosunku do niego. Sponsoring to umowa obustronna. Jeśli zignorujemy chociażby po części słowa, które daliśmy sponso-rowi, może się on wycofać „bez podania przyczyn”. Sponsora traktujemy najpoważniej jak potrafimy. Nie możemy zapominać o informowaniu o nim podczas spotkań, na których obecność sponsora jest obowiąz-kowa, a co najmniej wskazana. W ten sposób będzie-my zdobywać przychylność kolejnych potencjalnych sponsorów.


wspieranie ngo – perspektywa przedsiębiorcyNatalia Ciosmak

Czy Twoja organizacja współpracuje z biznesem? Czy Twoja firma wspiera lokalne organizacje? Coraz częściej możemy uczestniczyć w działaniach partner-skich organizacji pozarządowych i lokalnego biznesu. Organizacje coraz bardziej i efektywniej wypełniają swoją misję społeczną, a firmy coraz chętniej włącza-ją się w te działania, przy okazji uzupełniając swoje cele biznesowe. W ten sposób powstają silne i trwałe partnerstwa zmierzające do poprawy sytuacji społecz-nej i rozwoju lokalnego. Dlaczego lokalny biznes tak chętnie zaczął angażować się w działania społeczne i dlaczego wybiera do współpracy lokalne organizacje pozarządowe? Odpowiedzą przedstawiciele lokalnego biznesu.

„Zdecydowaliśmy o współpracy z lokalnymi organi-zacjami pozarządowymi, ponieważ jako firma odpowie-dzialna społecznie, widzimy w nich idealnego partnera do realizacji naszej misji troski o społeczność lokalną, której my również jesteśmy częścią. To one pracując na co dzień ze społecznością lokalną znają jej sytuację, potrzeby,


posiadają sprawdzone narzędzia pomocy, możliwości i potencjał niedostępny dla instytucji biznesowej. Nasza współpraca przybiera różne formy. Jest to zarówno wsparcie finansowe konkretnych działań, regularne dofinansowywanie funkcjonowania wybranych instytucji, fundowanie stypendiów, wsparcie w postaci materiałów tekturowych i firmowych gadżetów, ale także inicjowanie i realizacja przy pomocy lokalnych organiza-cji oozarządowych naszych autorskich pomysłów. Dzięki temu my również możemy kreować lokalną aktywność, występując w roli jej animatora.” – Magdalena Murat (Model Opakowania Sp. z o.o.)

„Z organizacjami pozarządowymi jestem związany już ponad 15 lat. Dla mnie ważne jest, aby cel, który wspie-ram niósł ze sobą przesłanie, żeby ta idea była ciągła, trwała i miała realne skutki. W zależności od dziedziny, którą zajmuje się przedsiębiorca, będzie on wspierał działania, organizacje odpowiadające jego celom. Organi-zacje pozarządowe posiadają ogromną wiedzę o lokalnej społeczności, mają doświadczenie w realizacji działań społecznych, znają potrzeby społeczne, do których lokal-ne firmy chcą dotrzeć i na nie odpowiedzieć.” – Jan Szulc (Firma JOT Szulc Jan)

„Dla nas współpraca z organizacjami pozarządowymi jest uzupełnieniem naszej działalności. Biłgorajska Agen-cja Rozwoju Regionalnego S.A. skupia się i ma wpływ na rozwój lokalny. Zrzeszamy wielu lokalnych przedsiębior-ców, którym zależy, aby nasze środowisko lokalne rozwi-jało się gospodarczo i społecznie. Dlatego ważne jest dla nas zaangażowanie w działania społeczne. Nasze wspar-cie polega głównie na wsparciu finansowym, rzeczowym, użyczeniem sal, sprzętu komputerowego organizacjom.

Bardzo chętnie angażujemy się w działania partnerskie organizacji i lokalnego biznesu. Korzyścią dla nas jest po-czucie że ma się wpływ na inne sfery rozwoju lokalnego, rozwiązanie konkretnych problemów, buduje się wizeru-nek biznesu społecznie odpowiedzialnego.” – Irena Gadaj (Biłgorajska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A.)

Można powiedzieć, że współpraca biznesu z lokal-nymi organizacjami jest w pewnym rodzaju uzu-pełnieniem dla swojej działalności, źródłem wiedzy o społeczności lokalnej, jej potrzebach, a także łączni-kiem umożliwiającym uczestniczenie w życiu spo-łecznym i zaangażowanie się biznesu w i kreowanie lokalnej aktywności. Co jest ważne dla przedsiębiorcy w przypadku współpracy z NGO?

„W przypadku współpracy z organizacjami jest dla nas ważne to samo, co w relacji z partnerem biznesowym – solidność, odpowiedzialność, rzetelność, partnerstwo. Ważna jest również umiejętność patrzenia w tym samym kierunku, widzenie wspólnego celu, a nie jednostronnych korzyści. Cenimy te organizacje, które są wobec nas lojal-ne, nie nadużywają swojej pozycji i nie sprowadzają nas jedynie do roli skarbonki bez dna. Jest to przede wszyst-kim organizacja aktywna i otwarta, której działania są efektywne i skuteczne. Każda firma, podobnie jak organi-zacje pozarządowe, ma swój profil działalności. Zgodność tych profili również decyduje o współpracy.” – Magdale-na Murat (Model Opakowania Sp. z o.o.)

„Bardzo duży wpływ na wybór organizacji, którą chciałbym wspierać ma jej doświadczenie oraz zaufanie jakim jest darzona przez społeczeństwo, a także jawność jej działań. Możemy śmiało powiedzieć, że dla większości


z nas ważne jest, aby ich firmy, nazwiska były promowa-ne, zaistniały w środowisku. Jest to też pewien rodzaj reklamy. Podziękowania dla darczyńcy z jednej strony są ważne jednak z drugiej strony sam fakt, że wspiera się potrzebujących jest dla mnie najważniejszy.” – Jan Szulc (Firma JOT Szulc Jan)

„Od organizacji oczekujemy konkretnej oferty i do-kładnego rozliczenia dotacji. Najchętniej wspieramy organizacje profesjonalne, dobrze żeby zatrudniała jakiś pracowników, była doświadczona wiarygodna. Organi-zacje przede wszystkim powinny skupiać się na problemie i sposobie jego rozwiązania. Istotna również jest promo-cja darczyńcy przez organizację.” – Irena Gadaj (Biłgo-rajska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A.)

Istotny jest również fakt, że przed podjęciem decyzji o wsparciu, organizacja jest przez firmę sprawdza-na. Informacje na jej temat wyszukiwane są głównie w Internecie, ale również w rozmowach z innymi przedsiębiorcami. Dlatego organizacje powinny zwró-cić uwagę na to jaki jest ich wizerunek w Internecie. Najchętniej wspierane są organizacje doświadczone, wiarygodne, darzone zaufaniem społecznym, rzetel-ne i odpowiedzialne. A jak jest z mniejszymi, lokal-nymi organizacjami, które nie mogą pochwalić się dużym doświadczeniem i zasobami?

„Powiedziałabym, że w naszym przypadku to komu pomagamy, zależy głównie od tego, co dana organizacja chce zrobić. Jeśli dane działanie wpisuje się w naszą misję, to doświadczenie czy wielkość struktur organiza-cyjnych nie ma znaczenia.” – Magdalena Murat (Model Opakowania Sp. z o.o.)

Jakie są podpowiedzi biznesu dla organizacji pozarzą-dowych? Czego powinny unikać w pierwszym kontak-cie z przedsiębiorcą, a na czym się głównie skupić?

„To, co najbardziej drażni przedsiębiorcę to nie-wdzięczność, niedotrzymywanie ustaleń i postawa typu «jesteśmy organizacją pozarządową, należy nam się». Należy pamiętać, że życie instytucji biznesowych toczy się swoim rytmem – jest czas budżetowania, jest czas wydawania pieniędzy, decyzje często wymagają konsul-tacji, nie są podejmowane tu i teraz, dlatego zwracanie się z prośbą o pomoc na 3 dni przed imprezą z góry ska-zane jest na porażkę i negatywny wizerunek w oczach przedsiębiorcy. Warto skupić się na korzyściach, jakie da przedsiębiorcy ta współpraca i zaproponowaniu mu roli równorzędnego partnera, współorganizatora. Zanim organizacja pozarządowa zwróci się po wsparcie, dobrze byłoby gdyby zorientowała się w tym, jaka jest misja da-nej firmy, w jaki sposób należy aplikować i do kogo adre-sować podanie. Bardzo ważny jest wzajemny szacunek, wyrażający się w prostym, kulturalnym zachowaniu.” – Magdalena Murat (Model Opakowania Sp. z o.o.)

„Dobrych doświadczeń mam bardzo dużo, a tym nieprzyjemnych na szczęście mniej. Ale pamiętam jedną organizację, która po otrzymaniu ode mnie wsparcia finansowego już więcej się nie pokazała, nie poinformo-wała mnie w jaki sposób wykorzystała dotację, na co poszły te pieniądze. Jest to na pewno niemiłe doświad-czenie, dlatego warto pamiętać, żeby informować swoich darczyńców o tym na co została przekazana ich pomoc, pokazać jakieś zdjęcia, czy efekt jaki przyniosło wspar-cie.” – Jan Szulc (Firma JOT Szulc Jan)


„Organizacje pozarządowe powinny skupić się na tworzeniu partnerstwa z biznesem, być ze swoimi darczyńcami w stałym kontakcie, a nie skupiać się tylko na sporadycznych, jednorazowych działaniach. Złych doświadczeń nie pamiętam. Staramy się współpraco-wać z dobrymi, konkretnymi organizacjami. Dobrym doświadczeniem było i jest partnerstwo, które zostało utworzone przez organizacje pozarządowe, szkoły, biblioteki, lokalne firmy i osoby indywidualne działające na rzecz rozwiązania wspólnego, lokalnego problemu jakim jest zaniedbany skwer w centrum miasta. W tym partnerstwie widać było bardzo mocne zaangażowanie lokalnych firm i ich bezpłatna pomoc w celu rozwiązania lokalnego problemu.” – Irena Gadaj (Biłgorajska Agen-cja Rozwoju Regionalnego S.A.)

Współpraca organizacji pozarządowych z biznesem niesie ze sobą obopólne korzyści, zarówno dla organi-zacji jak i przedsiębiorcy. Warto pamiętać o tym, żeby przedsiębiorcę traktować jako partnera w realizacji działań społecznych i rozwiązywaniu lokalnych prob-lemów, a nie źródło przychodów. Żeby to partnerstwo utrzymywać, być w stałym kontakcie z darczyńcą i in-formować go o zrealizowanych działaniach i ich efek-tach. Organizacje pozarządowe są tak samo ważne dla biznesu jak biznes dla organizacji pozarządowych.


jak crowdsourcing może pomóc twojej organizacjiSoha El Borno

Jak można wykorzystać crowdsourcing we własnych działaniach? I przede wszystkim – na czym to polega?

Crowdsourcing (ang. crowd – tłum, source – czerpać), po polsku nazywany również „wiedzą z tłumu” jest to proces, w trakcie którego organizacja, osoba lub instytucja uzyskuje wsparcie z zewnątrz (dotyczące wiedzy, finansów czy pracy), najpierw przedstawiając społeczności zapotrzebowanie w formie otwartego pytania. Od najwcześniejszych dni internetu, crowd-sourcing był wykorzystywany do organizowania innych osób i zbierania ich opinii. Wczesnym przy-kładem takich działań może być rzucenie pytania na forum dyskusyjnym i oczekiwanie na odpowiedź od społeczności. Pytanie mogło dotyczyć dowolnej spra-wy, związanej np. z problemem informatycznym. To właśnie metoda zadawania otwartych pytań odróżnia przede wszystkim crowdsourcing od outsourcingu, w którym pytanie jest kierowane do konkretnej osoby lub organizacji specjalizującej się w danym temacie. Crowdsourcing może stosować organizacja,


instytucja lub pojedyncza osoba. Organizacje poza-rządowe wykorzystują tę metodę do różnych działań – od akcji promocyjnych po organizowanie wolonta-riatu i działań oddolnych. Jest to świetny sposób nie tylko ze względów promocyjnych, lecz przy okazji ob-niżania kosztów – akcje crowdsourcingowe realizowa-ne są przy minimalnym wkładzie finansowym. O to jak organizacja może wykorzystać crowdsourcing do realizacji swojej misji zapytaliśmy osoby mające duże doświadczenie w tym temacie. W odpowiedzi otrzy-maliśmy zestaw dobrych praktyk oraz technik, które sprawdziły się we wcześniejszych działaniach.

crowdsourcing – dlaczego warto i jak to zrobićJak już wspomniałam, organizacje mogą wykorzy-stywać crowdsourcing do różnego typu działań, chociażby poszerzania bazy wolontariackiej czy in-formowania szerszej publiczności na temat własnych aktywności. W najprostszej wersji crowdourcing to właśnie narzędzie angażowania społeczności. Może umożli-wić zdobycie nowych pomysłów i informacji zwrotnej na temat wykonanych działań. Crowdsourcing może również pomóc pokazać, że organizacja podejmuje decyzje w sposób przejrzysty i otwarty. Osoba zajmu-jąca się w organizacji mediami społecznościowymi powinna pamiętać o regularnym zadawaniu pytań na temat działań, które mogą rozwijać zaangażowanie poszczególnych osób ze społeczności. Mimo że crowdsourcing to metoda naprawdę pro-sta, również tutaj są pewne zasady, o których warto pamiętać. Po pierwsze działanie crowdsourcingowe zawsze powinno być nieskomplikowane i zrozumiałe

dla innych. Na przykład, jeśli w organizacji właśnie piszecie strategię obecności w mediach społecznoś-ciowych, osoba współpracująca z wolontariuszami może udostępnić draft takiej strategii i zapytać wolontariuszy i wolontariuszki czy mają jakieś uwagi. Jeśli chcecie znaleźć nowy pomysł na coroczną im-prezę, podczas której zbieracie środki na działalność, można również poradzić się osób, które was wspie-rają. Ważne aby przekaz na temat tego co chcecie uzyskać był jasny i zrozumiały. Wyróżniliśmy 5 głównych kategorii crowdsourcin-gu. Każdą z tych metod możesz zastosować w swoich działaniach – pojedynczo lub razem.

zbieranie wiedzy społeczności (pooling collective knowledge)Ten typ crowdsourcingu może służyć dzieleniu się informacjami i wiedzą, bądź też zbieraniu informacji w celu rozwiązywania różnorakich problemów. Polskim przykładem takiej praktyki może być akcja „Ukradli mi rower w Krakowie”, którą zainicjowały osoby mieszkające w Krakowie poirytowane bezkar-nymi kradzieżami rowerów w tym mieście. Zjawisko kradzieży rowerów nasilało się, policja była bezsil-na, jej przedstawicielom nie udawało się odnaleźć ani złodziei, ani samych zaginionych jednośladów. Po kolejnej kradzieży założono na Facebooku profil „Ukradli mi rower w Krakowie”, gdzie osoby poszko-dowane mogą ogłosić zaginięcie roweru, zamieścić jego zdjęcia i opisać miejsce dokonania kradzieży. Dzięki akcji udało się odzyskać niektóre ze skradzio-nych rowerów. Ponadto przedstawiciele policji zaczęli działać sprawniej, widząc że są osoby żywo zaintere-sowane problemem. Ze szczegółami na temat tego jak


działa akcja, można zapoznać się tutaj: https://www.facebook.com/pages/Ukradli-mi-rower-w-Krako-wie/443503995683380 Ciekawym przykładem może być również inicja-tywa jednej z nowojorskich rozgłośn/i radiowych, która poprosiła słuchaczy i słuchaczki o sprawdzenie ceny mleka w sklepach w ich sąsiedztwie i podanie tej ceny na stronie rozgłośni. Kilkaset osób przekazało informacje na temat cen mleka, na podstawie czego rozgłośnia stworzyła szczegółową mapę cen w skle-pach w poszczególnych dzielnicach miasta.

mikrowolontariat (microvolunteering)Dzięki podzieleniu zadań do wykonania na małe frag-menty, można delegować małe prace na poszczególne osoby, które chcą się zaangażować. Przykładem mikrowolontariatu, który dotyczy nie tylko Polski, lecz właściwie całego świata jest Wiki-pedia – tworzona przez ogromną liczbę osób w wielu językach. Każda osoba ma możliwość dodawania ha-seł do tej społecznościowej encyklopedii, jak również edytowania haseł już istniejących oraz tłumaczenia istniejących haseł na własny język, czy języki. Mimo pojawiających się czasem na stronach Wikipedii wpadek i błędów, nie można jej odmówić ogromnej użyteczności.

wspólne tworzenie sztuki (crowd creation) Dzięki tej metodzie ludzie współuczestniczą w two-rzeniu dzieła sztuki. Przykładem społecznościowej twórczości może być akcja The Royal Opera w Lon-dynie, gdzie wykorzystano Twitter do stworzenia nowej „społecznej opery”. W efekcie ponad 900 osób

wspólnie stworzyło libretto do 20-minutowego dzie-ła, które zostało profesjonalnie zagrane i wyproduko-wane. Wspólne pisanie wyglądało tak: http://www.blogherald.com/2009/08/11/twitter-used-to-write--collaborative-opera-lyrics/

głosowanie społecznościowe (crowd voting)Większość ludzi lubi wyrażać swoje opinie poprzez głosowanie lub rankingowanie lub też dając infor-mację zwrotną. Wykorzystując tę cechę, możesz zwiększyć zainteresowanie działaniem, które właśnie prowadzisz oraz zdobyć nową publiczność, która usły-szy twój przekaz.

crowdfunding – finansowanie społecznościoweTo wydanie crowdsourcingu zyskuje coraz większą popularność, zarówno na świecie, jak i w Polsce. W uproszczeniu chodzi o to, żeby wiele osób wsparło finansowo jakiś projekt, tym samym umożliwiając jego realizację. Funkcjonują nawet specjalne serwisy pozwalające na zamieszczenie swojego crwodfundin-gowego projektu i sformułowanie prośby o wsparcie finansowe. Przykładem może być http://polakpo-trafi.pl, założona w 2011 roku polskojęzyczna strona crowdfundingowa, na której można zamieszczać swoje propozycje projektów dotyczących wszystkich dziedzin, m.in. muzyki, sztuki, nowych technologii, lecz również ekologii czy ogrodnictwa. Świetnym przykładem udanej realizacji projektu, również związanym ze stroną polakpotrafi.pl jest Cohabitat Gathering, festiwal budownictwa ekolo-gicznego zorganizowany w Łodzi w październiku


2012. Imprezę udało się zorganizować wyłącznie dzięki finansowemu wsparciu społeczności, łącznie udało się zebrać prawie 100 000 zł. Osoby wpłacały zarówno duże jak i małe kwoty, zależnie od swoich chęci i możliwości. Każda „cegiełka” nagradzana była darmową wejściówką pozwalającą na udział w wyda-rzeniach organizowanych w ramach festiwalu. Więcej na ten temat można przeczytać na stronie Cohabitat Gathering: http://www.festiwal.cohabitat.net/

co robić żeby crowdsourcing zakończył się sukcesem Crowdsourcing i crowdfunding mogą być wykorzy-stane przez każdą organizację. Przy okazji planowa-nia i rozpoczynania takich działań warto pamiętać o kilku sprawach. Planuj z wyprzedzeniem. Zdecyduj co chcesz osiągnąć

i jaka jest najlepsza droga, aby to zrobić. Upewnij się, że wybierasz odpowiednią publiczność – to również jest bardzo ważne. Zaplanowanie kampa-nii nie jest takie trudne, dużo trudniej jest właśnie dotrzeć z informacją do właściwych ludzi. Stwórz plan dotarcia do właściwych osób, wykorzystaj możliwie dużo kanałów komunikacji – zarówno swoją obecność w mediach społecznościowych, jak i mailing do osób, które już wcześniej wspierały organizację. Osoby już wcześniej interesujące się waszymi działaniami mają zazwyczaj dostęp do in-nych osób o podobnych zainteresowaniach i mogą pomóc przekazać wiadomość dalej.

Pamiętaj o prostocie. W bardzo jasny sposób po-wiedz ludziom czego od nich oczekujesz. Podziel swoje cele na mniejsze zadania, które będą mogły wykonać poszczególne osoby. Niech twój przekaz

będzie zrozumiały i łatwy do przekazania dalej. Aby faktycznie osiągnąć cel, określ realne ocze-kiwania. Crowdfunding jest świetnym sposobem na zdobycie środków na działanie, jednak czasem tworzy iluzję, że nieskończenie dużo ludzi o bar-dzo zasobnych portfelach siedzi przed ekranami komputerów czekając tylko na okazję, żeby się swoich pieniędzy pozbyć. Podczas gdy większość udanych kampanii crwodfundingowych opiera się raczej na sieci przyjaciół, rodziny i znajomych, niż na wsparciu całkiem obcych osób. Pamiętaj, że tu również obowiązują zasady dotyczące tradycyjne-go pozyskiwania środków – organizacja musi być godna zaufania, mieć dużą sieć kontaktów, infor-mację na temat wcześniejszych sukcesów. Sposób wydawania pozyskanych pieniędzy musi być przej-rzysty, jasny, informacje na ten temat powinny być łatwo dostępne dla wszystkich osób (np. w formie prostej tabelki zamieszczonej na stronie interneto-wej organizacji).

Angażuj ludzi i nagradzaj zaangażowanie. Traktuj crowdsourcing jak okazję do zdobycia nowych osób zaangażowanych w działania organizacji. W swo-jej kampanii informacyjnej zostaw wiele miejsca na kreatywność, celuj także w miejsca w których możesz dotrzeć do całkiem nowej publiczności. Zastanów się jak możesz regularnie angażować do działania osoby wspierające organizację i rób to. Zastanów się nad tym jak możesz nagradzać zaan-gażowanie osób – co ludzie chcą otrzymać w za-mian za pomoc? Czy chcą tylko mieć możliwość wypowiedzieć się, dobrze bawić, nauczyć czegoś nowego? W innych wypadkach pomyśl o przekazy-waniu osobom pieniędzy czy innych zachęt.


Myśl pozytywnie, zachowaj optymizm – zarówno prywatnie, jak i w sytuacjach publicznych. Jest bardzo ważne, aby podczas całej kampanii pozo-stać w możliwie dobrych stosunkach z osobami, które mogą w jakiś sposób wesprzeć prowadzone działania. Interakcje międzyludzkie wzmacniają prawdopodobieństwo podjęcia działania czy prze-kazania dotacji.

Jeżeli jakieś działanie nie wspiera bezpośrednio two-jego celu, odpuść je sobie.

podsumowanieCrowdsourcing daje organizacjom pozarządowym wiele możliwości wykorzystania siły dużej grupy lu-dzi. Jeśli masz do wykonania jakieś zadanie, pytanie na które chcesz odpowiedzieć, czy koncepcję którą chcesz rozwijać, jest naprawdę wiele sposobów na zaangażowanie ludzi w to co robisz. Zawsze szukaj możliwości zadawania pytań, otrzymywania infor-macji zwrotnej od wolontariuszy i wolontariuszek, osób wspierających was finansowo i otrzymujących newsletter, od beneficjentów i beneficjentek oraz od reszty społeczności. Taka informacja zwrotna stanowi ogromny kapitał, który może pomóc w rozwoju. Crowdsourcing to pewien sposób myślenia o dzia-łaniu. Chcesz żeby społeczność miała wpływ na podejmowanie decyzji w organizacji? Nie ulegaj złudzeniu, że podejmowanie decyzji na górze jest bezpieczniejsze, nie bój się ryzyka, nie bój się krytyki ludzi z zewnątrz. Prowadzenie projektu crowdsourcingowego ozna-cza bardzo dużo pracy. Najlepszym sposobem, żeby osiągnąć swój cel jest podzielić drogę do niego na

małe kroki. Poukładaj sobie kolejne kroki i wykonuj je po kolei. Ważne jest, aby znaleźć takie sposoby zaangażowania, które będą ważne dla ludzi. Ucz się od innych organizacji, które zastosowały tę meto-dę z sukcesem oraz – uwierz w powodzenie swoich działań!


crowdfunding – społeczność sfinansuje twój projektKarol Król

Jako członkowie wirtualnej społeczności mamy nieograniczone możliwości i większość z nas korzysta z dobrodziejstwa Internetu. W sieci nie tylko kupu-jemy i komunikujemy się, ale także organizujemy w grupy tematyczne. Siła i mądrość tłumu wielo-krotnie doprowadziła do wypracowania skutecznych rozwiązań problemów społecznych i gospodarczych. Teraz internauci pokazują także zainteresowanie finansowaniem ważnych dla nich lub intrygujących inicjatyw. To szansa dla Twojej organizacji. Niewielki wkład pracy poszczególnych uczestników dużej społeczności może doprowadzić do niesamo-witych efektów, nieosiągalnych dla jednej osoby, czy organizacji. Dawno temu zaobserwowano, że w przy-padku określonych problemów, ich rozwiązanie będzie lepsze, gdy opracuje je większa grupa ludzi, za-miast jednego eksperta. Tę obserwację wykorzystała między innymi spółka Gold Corp., która upubliczniła mapy geologiczne swoich złóż i ufundowała nagrodę za wskazanie najlepszych miejsc do odwiertów, samo-dzielnie nie radząc sobie z ich poprawną lokalizacją.


Całe przedsięwzięcie okazało się ogromnym sukce-sem, gdyż udało się zaangażować ludzi dysponujących kompetencjami, dotychczas niewykorzystywanymi w górnictwie. Jak podają autorzy „Wikinomics”1, ponad połowa zgłoszonych lokalizacji złóż nie była znana przed rozpoczęciem Goldcorp Challenge, a 80% z nich zawierało istotne pokłady złota, co sprawiło, że firma w krótkim okresie zwiększyła swoją kapita-lizację ze 100 mln do 9 miliardów dolarów. Mimo że upublicznienie wrażliwych danych i informacji było ryzykowne, spółka zdecydowanie skorzystała na ot-warciu się na społeczność. Jego wynik bezpośrednio przełożył się na zwiększenie potencjału, przychodów i kapitalizacji przedsiębiorstwa.

wszyscy rozwiązują twój problemOpisany przykład dotyczy crowdsourcingu, czyli mechanizmu polegającego na wydzieleniu pewnych zadań organizacji na zewnątrz, do szerokiej społecz-ności. Choć średni czas biegu jest gorszy, od wyniku najszybszego biegacza, to w przypadku zadań mery-torycznych różnorodność kompetencji i doświadczeń często powoduje, że ostateczne rozwiązanie jest dużo lepsze. Wśród licznych przykładów skutecznych działań na tym polu można wskazać współtworzenie Wi-kipedii przez ogromną społeczność, wśród której znajdują się eksperci z niemal wszystkich dziedzin. Z crowdsourcingu korzysta także wiele firm i orga-nizacji pozarządowych – BZ WBK posiada platformę Bank Pomysłów2, na której klienci mogą zgłaszać pomysły na usprawnienie pracy banku, a Fundacja Projekt:Polska na portalu otwartezabytki.pl3 zachęca do współtworzenia bazy polskich zabytków. Jedną

z najciekawszych odmian społecznościowego współ-tworzenia jest crowdfunding, pozwalający pozyskać kapitał na rozwój inicjatyw społecznych, kulturalnych i biznesowych.

tłum finansuje twój projektW 1856 francuz Frédéric Auguste Bartholdi posta-nowił przygotować pomnik na uświetnienie setnej rocznicy uchwalenia Konstytucji w USA, która przy-padała 11 lat później. Prezent, który do dziś stoi na wyspie widocznej z Manhattanu nie ujrzałby światła dziennego, gdyby nie pomysł Josepha Pulitzera, który zaproponował mieszkańcom Nowego Jorku mi-niatury dość dziwnego pomnika w zamian za drobne wpłaty. Pozyskane w ten nietypowy sposób pieniądze pozwoliły sfinansować monument, na którym stoi powszechnie dziś znana Statua Wolności. 141 lat później fani brytyjskiej grupy rockowej Marillion dobrowolnie zrzucili się na pieniądze potrzebne do organizacji trasy koncertowej. Pokazali ogromne zainteresowanie twórczością ulubionych artystów i dzięki małym wpłatom zebrali ponad 60 000 dolarów. Obecnie mechanizm przekazywania mikrowpłat na rzecz realizacji określonych projektów jest niezwykle popularny i umożliwił na przestrzeni ostatnich lat realizację ponad pół miliona interesują-cych przedsięwzięć. Crowdfunding, czyli finansowanie społecznoś-ciowe polega na zbieraniu środków w formie wielu, czasem tysięcy, stosunkowo małych wpłat na reali-zację określonego projektu. W przypadku zebrania minimalnej potrzebnej kwoty, są zobowiązani do przekazania wspierającym określonych bonusów związanych z realizacją projektu. Co ważne, jeśli


minimalny cel finansowy nie zostanie zebrany, wpła-cone pieniądze są zwracane na konto, a projekt nie będzie realizowany. Finansowanie społecznościowe nie jest zjawiskiem nowym, aczkolwiek dopiero po dużych zbiórkach w ostatnich latach uznano je za bardzo ciekawe źródło nie tylko gotówki, ale także smart capital, czyli różnych wartości o charakterze niematerial-nym – marketingowych, związanych z gromadzeniem społeczności, zainteresowaniem mediów, testowa-niem produktów i pozyskaniem opinii docelowych użytkowników, już w fazie pomysłu. Choć finansowanie społecznościowe powstało jako oddolny nurt, zrodzony z konieczności zdobycia budżetu dla małych, często lokalnych projektów, to jest niemało takich przedsięwzięć, które przekroczy-ły barierę miliona. Amanda Palmer zebrała 1,3 mln dolarów na wydanie płyty wśród swoich fanów, Eric Migicovsky przekroczył barierę dziesięciu milionów dolarów przedsprzedając zegarek, który zaprojek-tował, pokazując jedynie jego wizualizację i niedzia-łający prototyp. Przykłady sukcesów można znaleźć także w Polsce:Fundacja Zmiana zebrała 1200 zł na wyposażenie

Praskiej Biblioteki Sąsiedzkiej4,Fundacja Nowoczesna Polska zebrała 1056 dolarów

na nagrodę „Future of Copyright”5,Fudacja Art. Transparent zebrała 6400 zł na Przegląd

Sztuki Survival6.

Zaprezentowane projekty to jedynie część, a na każ-dym polskim portalu finansowania społecznościowego odszukać można liczne projekty wydawnicze, muzycz-ne i nietypowe realizacje organizacji pozarządowych.

jak przygotować własny projekt?Organizacje pozarządowe w ramach swojej działal-ności mogą wskazać wiele projektów, które nie są realizowane z powodu braku środków. Crowdfunding zamiast być źródłem ogólnych darowizn, pozwala zainteresować ludzi poszczególnymi inicjatywami. Możliwość poczucia posiadania wpływu na konkretne przedsięwzięcie oraz otrzymanie bonusów związa-nych z jego realizacji jest motywujące dla wspiera-jących. Określa się to mianem emocjonalnej stopy zwrotu, na którą składa się uzyskanie faktycznej nagrody (książki, biletu, kopii filmu, płyty CD, wstępu na warsztat) oraz cząstki niematerialnej opartej na poczuciu uczestnictwa i współtworzenia. Projekt powinien zawierać szczegółowy opis przedsięwzięcia, jego twórców, materiały multime-dialne oraz zestaw atrakcyjnych bonusów. Najczęściej korzysta się w tym celu ze specjalnych portali inter-netowych, które zapewniają ochronę prawną, dostęp do gotowej infrastruktury IT oraz społeczności osób zainteresowanych taką formą wsparcia. Wśród plat-form działających w Polsce należy wyróżnić beesfund.com (projekty komercyjne), myseed.pl, polakpotrafi, wspieramkulture.pl, czy wspieram.to.

crowdfunding, a polskie prawoFinansowanie społecznościowe jest w Polsce w pełni legalne i dostępne dla każdej organizacji pozarządo-wej. Najczęściej funkcjonuje w formie dwustronnych darowizn lub przedsprzedaży produktów i usług. W tym drugim przypadku rodzi obowiązki podatko-we, natomiast projekty o charakterze komercyjnym powinny być rozliczone na zasadach takich, jak tra-dycyjna sprzedaż. Warto pamiętać, że crowdfunding


nie opiera się na zapisach ustawy o zbiórkach pub-licznych i tym samym nie wymaga uzyskania zgody administracyjnej. Należy jednak odnotować, że 28. sierpnia br. Rada Ministrów przyjęła nowy projekt ustawy o zbiórkach publicznych i został on skiero-wany do prac sejmowych. Przewiduje on, że zbiórki publiczne za pośrednictwem internetu przy wykorzy-staniu przelewów bankowych nie będą wymagały zgo-dy Ministra Administracji i Cyfryzacji, a jedynie będą podlegały zgłoszeniu. Ta forma będzie zatem w cieka-wy sposób współgrać z finansowaniem społecznościo-wym i zwiększy potencjał organizacji pozarządowych do pozyskiwania środków. Crowdfunding rozsadza wiele barier w dostępie do finansowania i uzdrawia część mechanizmów i niefor-malnych norm na rynku. Sprawia, że realizowane są najlepsze projekty, które popierają internauci, a nie te na który można uzyskać grant. Zdecydowanie mocniej angażuje też wspierających w działania inicjatorów projektu, gdyż czują się oni faktycznymi współtwór-cami projektu, a nie jedynie darczyńcami. Kluczowym aspektem jest też fakt, iż crowdfunding doskonale współdziała z innymi źródłami finansowania NGO, a doświadczenia fundraisera są bardzo przydatną umiejętnością przy prowadzeniu kampanii finansowa-nia społecznościowego. Warto spróbować swoich sił we współpracy z kreatywną społecznością internau-tów, chętnie wspierających najlepsze projekty. 1 D. Tapscott, A. Williams, Wikinomics. How Mass Collaboration Changes

Everything, Portfolio, London 20062 https://bankpomyslow.bzwbk.pl/3 http://otwartezabytki.pl4 http://www.beesfund.com/projekty/pokaz/80,praska-biblioteka--sasiedzka5 http://www.indiegogo.com/projects/future-of-copyright-contest6 http://wspieramkulture.pl/projekt/266-Przeglad-Sztuki-SURVIVAL-21--30-czerwca-we-Wroclawiu


walka o widza, czyli kampanie viralowe Anna Jadwiga Orzech

Marketing wirusowy to ostatnio bardzo modne pojęcie, które staje się coraz bardziej popularne także wśród osób zajmujących się komunikacją z otocze-niem w organizacjach pozarządowych. Marketing wirusowy i kampanie viralowe polegają na stworzeniu przekazu, który tak mocno zaintere-suje i zaintryguje internautów i internautki, że będą sami i same go rozpowszechniać. Jednocześnie jego zadaniem jest utkwienie w świadomości odbiorców i odbiorczyń, stanie się tematem rozmów, czego efektem często jest wejście niektórych powiedzeń użytych w kampanii do języka potocznego. To co ciekawe, chwytliwe, a więc skłaniające do „podania dalej”, lepiej się „sprzedaje” i trafia do większej liczby osób. Viralem może być ciekawy obrazek, chwytliwy tekst czy ciekawy filmik na YouTube. Żaden z nich nie musi być majstersztykiem, nie wymaga dużych umiejętności technicznych, a nawet, co do organizacji pozarządowej na pewno przemówi, nakładów finan-sowych. Weźmy pod lupę filmik internetowy. Kręcić


można naprawdę wszystkim: kamerą, aparatem czy telefonem. W internecie nieraz forma jest mniej waż-na od treści i tego, co z gotowym materiałem zrobimy dalej. Jak więc stworzyć treść doskonałą?

pierwszy krok – przemyśl Przede wszystkim zastanów się, co chcesz przekazać widzom. Pomyśl, co w tym momencie jest najważniej-szym zagadnieniem, nad którym pracujecie i dlaczego akurat ono zasługuje na zwrócenie uwagi Internau-tów. Wyobraź sobie, że Twoja organizacja zajmuje się prowadzeniem świetlic dla dzieci w wieku szkolnym. Prowadzicie warsztaty, organizujecie festyny, spę-dzacie z dziećmi czas. Zaczął się jednak rok szkolny i najważniejszym tematem dla Was jest przygotowanie dla części z podopiecznych wyprawek do szkoły. Oczy-wiście moglibyście nakręcić film, który opowiedziałby o wszystkich Waszych działaniach. Fajnie jest się chwa-lić. Tylko czy to nie będzie zbyt wiele dla przeciętnego odbiorcy, który może Wam przecież pomóc w tej zbiór-ce, na której Wam obecnie najbardziej zależy? Wystar-czy, że nagracie filmik, który uświadomi, że potrzebne są materiały do nauki i że każdy spośród widzów może taką wyprawką się podzielić. Albo jeszcze prościej – pokażecie, że każdy spośród nich może przelać pienią-dze na zakup tejże wyprawki. Im prostsze i szybsze działanie – tym lepiej. Oczywiście przekaz filmu nie musi być dosłowny, ważne, żeby internauta zrozumiał Twoją intencję. Pamiętaj: jeden film to jeden problem i jedno działanie ze strony widza.

Nie tylko lajk Następnie przemyśl, co chciałbyś, żeby widzowie zrobili po obejrzeniu filmu. Nie zapomnij, że Twoim

celem nie jest wirusowość sam w sobie. Poza typowy-mi cechami dobrego filmu, Twój materiał musi mieć więc w sobie coś jeszcze, co poza udostępnieniem, zlajkowiem go, zachęci też do jakiejś aktywności i wejścia z organizacją w dalszą interakcję (zostania wolontariuszem lub wolontariuszką, przekazania donacji czy zasubskrybowania newslettera). Bo o to Ci przecież chodzi. Masz już? To teraz do dzieła. Czas na kręcenie.

kilka prawdJest kilka prawd, które mogą Ci się przydać. Ludzie lubią naturalność i lubią ludzi takich jak oni. Lubią też być inspirowani i prowokowani do zmieniania swojego życia na lepsze. Nie potrzebują wymyślnych filozoficznych maksym. Proste i uniwersalne prawdy życiowe zawsze trafiają w sedno. Dlatego właśnie filmy typu „gadające głowy” czy też inaczej “jedno pytanie, wiele osób” są tak popularne - spełniają przecież wszystkie te kryteria (zobacz krótki film o marzeniach1, a także najtrudniejsze pytanie2). Te filmy są też lubiane dlatego, że ich bohaterami są przypadkowi ludzie. Aktorzy, którzy nie są zawodow-cami, naprawdę nie muszą silić się na wybitną grę aktorską - przeważnie przynosi to odwrotny sku-tek (zobacz filmik „Czytaj – podrywaj”). Warto też mówić o pozytywnych uczuciach - przyjaźń, miłość, radość. Ludzie lubią dzielić się dobrymi emocjami - np. tymi do swojego miasta3. A jeśli się uda, war-to odbiorców i odbiorczynie czymś zaskoczyć - na przykład zwykłych ludzi pokazać w niezwykłych dla nich sytuacjach - tak jak zrobili to starsi mieszkańcy Białegostoku opowiadając o swoim zamiłowaniu do trip hopu4.


szczegóły techniczneLubisz nucić pod nosem piosenki, które wpadły Ci w ucho? Inni też robią. Dobry podkład sprawi, że film zapamięta więcej osób i być może będzie chciało go puścić jeszcze raz chociażby dla samej muzyki. Ostatnio YouTube proponuje podłożenie ścieżki dźwiękowej pod nowowrzucane filmy i prezentuje listę kilku ciekawych piosenek, które możesz użyć bez naruszania praw autorskich. Zawsze możesz też o muzykę zadbać już na etapie montowania filmu. W internecie znajdziesz kilka stron oferujących darmowe podkłady na licencji Creative Commons (zobacz też otwartezasoby.pl). Czy myślisz, że film reklamowy Sony5 okazałby się takim sukcesem, gdyby nie wykorzystywał dokładnie tej ścieżki dźwiękowej? Bardzo wielu twórców sięga po piosenki, podkłady, które łatwo zapamiętać i skojarzyć. A jak muzyka, to i głos. Nagrywając film, nie zapominaj, że dla interna-tutów i internautek najważniejszy jest właśnie głos. Wielu z twórców YouTube podkreśla, że dla odbior-ców i odbiorczyń liczy się przede wszystkim dobra jakość głosu, a dopiero później obraz. Skorzystaj z ich doświadczeń! Kolejnym technicznym szczegółem jest długość filmu. Film dłuższy niż 3 minuty często się nudzi.

nie tylko treść W sieci liczy się nie tylko to co jest w filmie, ale też jakich metadanych użyjemy do jego opisania. Me-tadane to: tytuł, opis filmu, słowa kluczowe. Użycie odpowiednich słów czy fraz w tych wszystkich przy-padkach może sprawić, że Twoje dzieło będzie lepiej indeksowane (porządkowane tak, żeby osobie szuka-jącej zasugerować strony, które mogą ją najbardziej

interesować), a co za tym idzie: częściej podsuwane widzom. Tytuł musi być chwytliwy i zachęcający do kliknięcia w niego. Pierwsze zdania opisu będą się wyświetlać razem z filmem, więc warto pomyśleć jak zmotywować potencjalnego widza do obejrzenia. Nie należy zapominać również o miniaturze, czyli małym avatarze filmu, który również zachęca widzów do zaj-rzenia, co się kryje w środku. Najlepiej sprawdzają się zbliżenia twarzy albo miłe dla oka, jaskrawe obrazy o dużym kontraście. YouTube podpowiada Ci kadry z filmu, które mogłyby stać się miniaturami, ale jeśli żaden z nich nie będzie odpowiedni - możesz dodać własny. Więcej technicznych podpowiedzi znajdziesz w poradniku, który YouTube przygotował dla swoich twórców: https://www.youtube.com/yt/playbook/pl/thumbnails.html.

pokaż to innym Masz fantastyczny film, który na pewno będzie sukcesem? To świetnie. Teraz czas pokazać go innym. Możesz mieć nadzieję, że ktoś znajdzie go przypad-kiem (jeśli zastosowałeś/-aś się do wcześniej rady), ale szczęściu też trzeba pomagać. Masz swoją stronę albo profil na jednym z dużych portali społecznoś-ciowych? Udostępnij go tam. Jeśli uważasz, że film pokazuje coś istotnego, nie krępuj się i poproś fanów, by podali go dalej. Może w kręgu przyjaciół masz lokalnego lidera lub liderkę opinii? Poproś ich o to samo. Call to action (wezwanie do działania) napraw-dę się sprawdza!

dlaczego?NGOsy, które dzisiaj muszą tak samo jak komercyj-ne firmy dbać o zainteresowanie i uwagę odbiorców,

60 fundacja techsoup

powinny również zainteresować się tym typem kampanii. W ich przypadku mowa o aktualnych lub potencjalnych wolontariuszach czy darczyńcach, któ-rzy są przecież organizacjom pozarządowym niezbęd-ni. Jeśli umiejętnie skierujemy uwagę internautów na nasz materiał, możemy osiągnąć wymierne efekty: więcej datków, więcej wolontariuszy, większe zaanga-żowanie naszych przyjaciół, zwrócenie uwagi opinii publicznej na palący problem. Powyższe rady to podpowiedzi, które sprawią, że droga na szczyt może być łatwiejsza. Nie zapominaj jednak, że najważniejszy jest pomysł na film. Widza trzeba zaskoczyć, zauroczyć, zachwycić. Bez tego wszystkie powyższe rady na niewiele się zdadzą. Od-ważcie się więc być kreatywni i nie bójcie się swoich pomysłów. Skoro pracujecie na rzecz lepszego świata, na pewno wiecie jak to zrobić.

1 http://www.youtube.com/watch?v=fBrQMiQIWag2 http://www.youtube.com/watch?v=hkPRh8aXeZs3 https://www.youtube.com/watch?v=-nXbRYusNDM4 https://www.youtube.com/watch?v=nMwv_ByBqeo5 http://www.youtube.com/watch?v=-zOrV-5vh1A

Nowe technologie w fundraisingu NGO

Education

Transcript of Nowe technologie w fundraisingu NGO