Raport o sytuacji mikro i małych firm w roku 2015w Polsce i województwie małopolskim

Kraków, 14 kwietnia 2016

Tomasz Kierzkowski, Departament Klienta Biznesowego

1

Plan prezentacji

� Wyniki ogólnopolskie Raportu

� Wyniki dla małopolskiego

� Temat specjalny - startupy

2

Szósty raport Banku Pekao SA o sytuacji mikro i mał ych firm

Mikro firmy – przedsiębiorstwa zatrudniające do 9 pracowników, Małe firmy – przedsiębiorstwa zatrudniające do 49 pracowników,

� 6 904 wywiady z właścicielami firm,

� Badanie prowadzone we wrześniu 2015 r.,

� 70 pytań - ponad 400 tysi ęcy odpowiedzi,

� Wyniki na poziomie krajowym, regionalnym (16 województw) i lokalnym (66 podregionów),

� Wyniki za lata 2010-2015.

� 12 eksperckich artykułów o startupach ,

� 10 case studies firm rozpoczynających działalność,

� 16 konferencji regionalnych we współpracyz marszałkami województw (marzec-kwiecień 2016).

Temat specjalny: start-upy

3

Dalsza poprawa nastrojów mikro i małych przedsi ębiorców w 2015 r.– wska źnik koniunktury zbli ża się do poziomu 100 punktów

Wskaźniki w ramach badania mogą przyjmować wartości od 50 do 150 , przy czym 50 oznacza „dużo gorzej”, 75 – „gorzej”, 100 – „ani lepiej, ani gorzej”, 125 – „lepiej”, 150 – „dużo lepiej”

+ 2 pkt

Ogólny Wska źnik Koniunktury Mikro i Małych Firm- syntetyczna miara nastrojów wła ścicieli firm

92,791,7

89,5

93,6

96,4

98,3

2010 2011 2012 2013 2014 2015

+ 9 pkt

8 pytań dotycz ących oceny ostatnich i przyszłych 12 miesi ęcy:

1. Ocena sytuacji gospodarczej

2. Ocena sytuacji branży

3. Ocena sytuacji firmy

4. Ocena przychodów firmy

5. Ocena wyniku finansowego firmy

6. Ocena zatrudnienia

7. Ocena dostępności finansowania zewnętrznego

8. Ocena długości oczekiwania na zapłatę

Łącznie ponad 110 tysi ęcy odpowiedzi

4

Wyraźny wzrost oceny ostatnich 12 miesi ęcy (+3 pkt)i oczekiwania dalszej poprawy sytuacji w 2016 roku

+ 3 pkt

+ 1 pkt

Ogólny Wska źnik Koniunktury Mikro i Małych Firm

89,1 88,787,6

89,5

93,7

96,496,4

94,6

91,5

97,899,1

100,2

92,791,7

89,5

93,6

96,4

98,3

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Ostatnie 12 miesięcy Przyszłe 12 miesięcy Średnia wartość

5

Wskaźnik wyprzedzaj ący koniunktury mikro i małych firmdobrze skorelowany ze wska źnikiem wzrostu PKB

*PKB w roku 2016 – prognoza Banku Pekao

3,7 5,0

1,6 1,3

3,3 3,6 3,7

96,4

94,6

91,5

97,8

99,1100,2

080

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016*

PKB (r/r, %) Przyszłe 12 miesięcy

Ogólny Wska źnik Koniunktury Mikro i Małych Firmna tle wzrostu PKB

6

97,0

100,0

99,8

96,6

95,7

97,2

91,6

93,1

97,4

100,8

101,0

99,1

98,6

99,6

94,5

95,4

Oczekiwanie nazapłatę

Dostępnośćzewnętrznegofinansowania

Zatrudnienie

Wynik finansowyfirmy

Przychody firmy

Sytuacja firmy

Sytuacja branży

Ogólna sytuacjagospodarcza

Rok 2015

Rok 2014

Znacznie lepsza ocena sytuacji finansowej firmy i s ytuacji bran ży

+3

+3

+ 3

+ 2

+ 2

+ 1

+ 1

+ 0

7

94,7

92,5

88,7

94,5

98,6 99,1

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Budownictwo

91,189,9

87,7

91,5

93,4

95,6

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Handel

93,692,8

90,9

94,9

97,1

99,6

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Usługi

92,4 91,890,6

93,9

98,6 99,5

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Produkcja

Poprawa wska źnika koniunktury we wszystkich badanych bran żachw ciągu ostatnich trzech lat

+1

+9

+2

+9

+2

+8

+1

+10

92,491,8

90,6

93,9

98,6

99,5

93,6

92,8

90,9

94,9

97,1

99,6

91,189,9

87,7

91,5

93,4

95,6

94,7

92,5

88,7

94,5

98,699,1

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Produkcja Usługi Handel Budownictwo

8

Rekordowo dobry rok dla firm prowadz ących działalno ść eksportow ą

� Eksport w ostatnim roku deklarowało 15% mikro oraz 37% małych firm ,� Ocena przychodów z eksportu o +9 punktów wyższa od oceny całkowitych przychodów, � 17% firm deklaruje prowadzenie działalno ści eksportowej w roku 2016 .

Ocena przychodów z eksportu

90,4 89,888,9

92,2

95,7

98,698,6

102,9 102,5 102,7104,0

107,2

2010 2011 2012 2013 2014 2015Ocena przychodów Ocena przychodów z eksportu

9 1012

7

1316

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Odsetek eksportuj ących mikro i małych firm

9

Ocena dost ępności zewn ętrznego finansowania

Po raz kolejny wysoko oceniona dost ępność zewnętrznego finansowania dla mikro i małych firm

98,197,4 97,1

98,499,1

100,399,4

98,997,9

100,0100,9 101,3

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Ostatnie 12 miesięcy Przyszłe 12 miesięcy

10

Istotna zmiana w percepcji przedsi ębiorców – większa otwarto ść na korzystanie z finansowania zewn ętrznego…

51 48

2413

56

28

7 14

Brak potrzebyNiechęć dozadłużenia

Tańszy kosztkapitału własnego Brak możliwości

2014 2015

Przyczyny niekorzystaniaz zewnętrznego finansowania bieżącej działalności

11

… przeło żyła si ę na wzrost liczby firm korzystaj ących z kredytui ponosz ących wydatki inwestycyjne

Odsetek mikro i małych firm inwestuj ącychw ostatnich 12 miesi ącach

� Z finansowania działalności bieżącej kredytem korzystało 50% małych i 25% mikro firm ,� Projekty inwestycyjne zrealizowało 63% małych firm i 45% mikro firm,� 18% firm finansowało inwestycje kredytem,� W roku 2016 odsetek inwestujących mikro i małych firm może przekroczyć 50%.

42 41 43 40 4046

2010 2011 2012 2013 2014 2015

22 24 24 24 24 26

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Odsetek firm korzystaj ących w ostatnich 12 miesi ącach z kredytu na finansowanie bie żącej

działalno ści

12

Wyniki Raportu dla województwa małopolskiego

� 5 podregionów –jednostek statystycznych EUROSTAT:� Krakowski,� Miasto

Kraków,� Nowos ądecki,� Oświęcimski,� Tarnowski.

Od 1 stycznia 2015 roku nowy podregion nowotarski, obejmujący powiaty suski, nowotarski oraz tatrzański

13

Ogólny Wska źnik Koniunktury najwy ższy na Pomorzu. Wskaźnik dla małopolskiego (97,6 pkt.) dziesi ątym wynikiem w kraju.

98(-1)

100(+3)99

(+3)99(+3)

97(+0)

99(+1)

99(+2)

99(+4)

97(+2)98

(+1) 97(+1)

98(+1)

97(+4)

98(+1)

97(+2)

96(+2)

(+4) – różnica pomiędzy średnim Ogólnym Wskaźnikiem Koniunktury w roku 2015 i 2014

14

Ogólny Wska źnik Koniunktury we wszystkich podregionach najwy ższy w historii – wyj ątkiem Kraków

Wskaźnik koniunktury dla kraju

Wskaźnik koniunktury dla małopolskiego

Wskaźnik koniunktury dla podregionów

15

97,4

100,8

101,0

99,1

98,6

99,6

94,5

95,4

96,2

101,1

100,0

98,1

97,5

98,6

93,8

95,3

Oczekiwanie na zapłatę

Dostępność zewnętrznegofinansowania

Zatrudnienie

Wynik finansowy firmy

Przychody firmy

Sytuacja firmy

Sytuacja branży

Ogólna sytuacja gospodarcza

Małopolskie Polska

Przedsi ębiorcy z Małopolski najlepiej ocenili dost ępność do finansowania zewn ętrznego oraz zatrudnienie

-1

-1

-0

-1

-1

- 1

+0

-1

16

Połowa mikro i małych firm inwestowała w ostatnim r oku. Nakłady inwestycyjne identyczne jak w Polsce.

17

14,2% małopolskich mikro i małych firm prowadziło d ziałalno ść eksportow ą w ostatnim roku

� Spadek odsetka eksporterów o 1 p.p. w porównaniu z rokiem 2014, � Rozkład eksporterów według podregionów bardzo podobny do roku 2014, � W roku 2016 planowany wzrost odsetka eksportujących firm.

18

Innowacje i źródła ich finansowania

Innowacje produktowe Innowacje procesowe

19

Najważniejsze bariery rozwoju firm w województwie małopol skim –koszty pracy, wysoko ść podatków i obci ążenia biurokratyczne

Właściciele firm byli proszeni o skwantyfikowanie każdej z barier w skali od 1 (brak bariery) do 5 (bardzo wa żna bariera)

� Średnia wartość barier w Polsce identyczna jak rok temu (2,75 pkt.),

� Średnia barier w małopolskim (2,81 pkt.) wyższa od średniej krajowej,

� W porównaniu z rokiem 2014wzrosło znaczenie następujących barier:

� Konkurencja innych firm,

� Obciążenia biurokratyczne,

� Przepisy prawne,

� Dostęp do programów pomocowych,

� Kwalifikacje pracowników.

2,16

2,24

2,28

2,32

2,35

2,49

2,45

2,69

2,74

2,77

3,27

3,20

3,26

3,57

3,47

2,10

2,15

2,22

2,36

2,46

2,51

2,52

2,68

2,80

2,86

3,31

3,32

3,60

3,60

3,69

Korupcja

Sądownictwogospodarcze

Czynnikimakroekonomiczne

Dostęp do finansowaniazewnętrznego

Kwalifikacje pracowników

Dostęp do programówpomocowych

Zatory płatnicze

Szara strefa

Popyt na produkty/usługi

Niska rentowność

Konkurencja innych firm

Przepisy prawne

Obciążenia biurokratyczne

Wysokość podatków

Koszty pracy

Małopolskie Polska

20

Temat specjalny – startupy

� Wykształcenie i wcześniejsze doświadczenie zawodowe atutem właścicieli startupów

66%właścicieli ma wyższe

wykształcenie

dla 64%właścicieli

to pierwsza firma

71%właścicieli to osoby w

wieku 25-44 lata

92% właścicieli wcześniej

pracowało

82% firm założonychze środków własnych

98% startupów

to mikrofirmy

W badaniu wzięło udział 614 startupów, czyli firm działających na rynku krócej niż 3 lata

21

Optymizm wła ścicieli startupów- istotnie wy ższe oceny na tle wszystkich badanych firm

+ 10

+ 10

+ 9

109,6

108,4

108,3

106,2

102,2

101,0

98,2

98,2

99,6

99,1

98,6

101,0

100,8

94,5

97,4

95,4

Sytuacja firmy

Wynik finansowyfirmy

Przychody firmy

Zatrudnienie

Dostępnośćzewnętrznegofinansowania

Sytuacja branży

Oczekiwanie nazapłatę

Ogólna sytuacjagospodarcza

Startupy Wszystkie firmy

+ 5

+ 1

+ 7

+ 1

+ 3

22

Większość właścicieli startupów planuje rozwin ąć swoj ą firm ę

w perspektywie najbli ższych trzech lat

Sytuacja firmy za 3 lata

63%28% 9%

W firmie b ędziezatrudnionych wi ęcej

osób, jej skaladziałalno ści będzie

większa

Firma b ędziewygl ądać podobnie

jak dzisiaj

Firmy nie b ędzie ju żprawdopodobnie na

rynku

23

Startupy szans ą na tworzenie nowych miejsc pracy

100,9

99,799,2

100,5

101,7

102,8

105,5

102,2

103,5104,1

105,8

108,6

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Zatrudnienie w kolejnych 12 miesiącach - mikro i małe firmy

Zatrudnienie w kolejnych 12 miesiącach - startupy

� W mikro i małych firmach pracuje 4,7 miliona osób,co stanowi 51% pracuj ących w polskich przedsi ębiorstwach (2014; GUS).

Ocena zatrudnienia startupy

mikro i małe ogółem

24

Ułatwieniem dla startupów byłyby mniejsze obci ążenia finansowe, lepszy dost ęp do finansowania oraz uproszczenie przepisów

Zmiany, które ułatwiłyby rozpoczynanie i prowadzeni edziałalno ści gospodarczej przez startupy

50%

27%

11%

10%

10%

9%

Zmniejszenie pozapłacowych kosztówpracy (ZUS, podatki)

Lepszy dostęp do finansowaniazewnętrznego

Uproszczenie przepisów podatkowychi ich jednolita interpretacja

Mniej skomplikowane zasadyprowadzenia działalności

gospodarczej

Łatwiejsze procedury przy rejestracjifirmy

Więcej instrumentów wsparcia dlamłodych

25

Bank Pekao partnerem dla startupów – dedykowana lini a kredytowa z gwarancj ą Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego

Gwarancje kredytów obrotowych dla firm rozpoczynaj ących działalno ść gospodarcz ą w ramach Programu Konkurencyjno ść i Innowacja (CIP)

� Dla firm działaj ących do 2 lat,

� Nieodnawialne kredyty obrotowe o wartości do 20 tys. PLN udzielane na okres 1 roku ,

� Wymagana 1 opłacona faktura lub rachunek od kontrahenta,

� Gwarancja 50% kapitału i odsetek.

Korzy ści dla firmy

� Niższa marża kredytowa,

� Kredyty poniżej 10 tys. PLN zabezpieczone wyłącznie gwarancją EFI,

� Kredyty do 20 tys. PLN z gwarancją EFI i innym dodatkowym zabezpieczeniem,

� Budowa historii kredytowej w banku,

� Koszt gwarancji 0 PLN przy braku pomocy publicznej,

� Prosta dokumentacja bez biznesplanu.

60% kredytów udzielonych firmom działaj ącym do 6 miesi ęcy85% udzielonych firmom działaj ącym do 12 miesi ęcy

26

Bank Pekao partnerem konkursu „Społeczny startup”

Pierwsza edycja konkursu „Społeczny startup”

Cel: Promocja przedsi ębiorstw społecznych

10 laureatów konkursu prezentowanych w raporcie

zorganizowana we współpracy z Ashoka Polska oraz UniCredit Foundation

promocja firm, które prowadzą działalność gospodarczą w celu integracji społecznej i zawodowej osób zagro żonych wykluczeniem społecznym

27

Co jeszcze w raporcie ?

� Finanse dla startupów,

� Instytucje wspierające startupy,

� Instrumenty wsparcia innowacyjnych startupów,

� Niemieckie i chorwackie doświadczeniaw zakresie wsparcia startupów,

� Sylwetki 10 startupów – klientów Banku Pekao,

� Konkurs „Społeczny startup”

28

Dziękuję za uwagę

Tomasz KierzkowskiDyrektor Biura Funduszy Unii Europejskiej i Programów PublicznychTel. 22 524 53 48E-mail: Tomasz.Kierzkowski@pekao.com.plRaporty z lat 2010-2014 dostępne na: www.pekao.com.pl/mis