Raport o sytuacji mikro i małych firm w roku 2015w Polsce i województwie świętokrzyskim

Warszawa, 18 marca 2016

Jakub Fulara, Departament Klienta Biznesowego

1

Plan prezentacji

� Wyniki ogólnopolskie Raportu

� Wyniki dla Świętokrzyskiego

� Temat specjalny - startupy

2

Szósty raport Banku Pekao SA o sytuacji mikro i mał ych firm

Mikro firmy – przedsiębiorstwa zatrudniające do 9 pracowników, Małe firmy – przedsiębiorstwa zatrudniające do 49 pracowników,

� 6 904 wywiady z właścicielami firm,

� Badanie prowadzone we wrześniu 2015 r.,

� 70 pytań - ponad 400 tysi ęcy odpowiedzi,

� Wyniki na poziomie krajowym, regionalnym (16 województw) i lokalnym (66 podregionów),

� 12 eksperckich artykułów o startupach ,

� 10 case studies firm rozpoczynających działalność,

� 16 konferencji regionalnych we współpracyz marszałkami województw (marzec-kwiecień 2016).

Temat specjalny: start-upy

3

Dalsza poprawa nastrojów mikro i małych przedsi ębiorców w 2015 r.– wska źnik koniunktury zbli ża się do poziomu 100 punktów

Wskaźniki w ramach badania mogą przyjmować wartości od 50 do 150 , przy czym 50 oznacza „dużo gorzej”, 75 – „gorzej”, 100 – „ani lepiej, ani gorzej”, 125 – „lepiej”, 150 – „dużo lepiej”

+ 2 pkt

Ogólny Wska źnik Koniunktury Mikro i Małych Firm- syntetyczna miara nastrojów wła ścicieli firm

92,791,7

89,5

93,6

96,4

98,3

2010 2011 2012 2013 2014 2015

+ 9 pkt

4

Wyraźny wzrost oceny ostatnich 12 miesi ęcy (+3 pkt)i oczekiwania dalszej poprawy sytuacji w 2016 roku

+ 3 pkt

+ 1 pkt

Ogólny Wska źnik Koniunktury Mikro i Małych Firm

89,1 88,787,6

89,5

93,7

96,496,4

94,6

91,5

97,899,1

100,2

92,791,7

89,5

93,6

96,4

98,3

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Ostatnie 12 miesięcy Przyszłe 12 miesięcy Średnia wartość

5

Wskaźnik wyprzedzaj ący koniunktury mikro i małych firmdobrze skorelowany ze wska źnikiem wzrostu PKB

*PKB w roku 2016 – prognoza Banku Pekao

3,7 5,0

1,6 1,3

3,3 3,6 3,7

96,4

94,6

91,5

97,8

99,1100,2

080

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016*

PKB (r/r, %) Przyszłe 12 miesięcy

Ogólny Wska źnik Koniunktury Mikro i Małych Firmna tle wzrostu PKB

6

97,0

100,0

99,8

96,6

95,7

97,2

91,6

93,1

97,4

100,8

101,0

99,1

98,6

99,6

94,5

95,4

Oczekiwanie nazapłatę

Dostępnośćzewnętrznegofinansowania

Zatrudnienie

Wynik finansowyfirmy

Przychody firmy

Sytuacja firmy

Sytuacja branży

Ogólna sytuacjagospodarcza

Rok 2015

Rok 2014

Znacznie lepsza ocena sytuacji finansowej firmy i s ytuacji bran ży

+3

+3

+ 3

+ 2

+ 2

+ 1

+ 1

+ 0

7

94,7

92,5

88,7

94,5

98,6 99,1

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Budownictwo

91,189,9

87,7

91,5

93,4

95,6

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Handel

93,692,8

90,9

94,9

97,1

99,6

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Usługi

92,4 91,890,6

93,9

98,6 99,5

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Produkcja

Poprawa wska źnika koniunktury we wszystkich badanych bran żachw ciągu ostatnich trzech lat

+1

+9

+2

+9

+2

+8

+1

+10

92,491,8

90,6

93,9

98,6

99,5

93,6

92,8

90,9

94,9

97,1

99,6

91,1

89,9

87,7

91,5

93,4

95,6

94,7

92,5

88,7

94,5

98,699,1

87

89

91

93

95

97

99

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Produkcja Usługi Handel Budownictwo

8

Rekordowo dobry rok dla firm prowadz ących działalno ść eksportow ą

� Eksport w ostatnim roku deklarowało 15% mikro oraz 37% małych firm ,� Ocena przychodów z eksportu o +9 punktów wyższa od oceny całkowitych przychodów, � 17% firm deklaruje prowadzenie działalno ści eksportowej w roku 2016 .

Ocena przychodów z eksportu

90,4 89,888,9

92,2

95,7

98,698,6

102,9 102,5 102,7104,0

107,2

2010 2011 2012 2013 2014 2015Ocena przychodów Ocena przychodów z eksportu

9 1012

7

1316

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Odsetek eksportuj ących mikro i małych firm

9

Ocena dost ępności zewn ętrznego finansowania

Po raz kolejny wysoko oceniona dost ępność zewnętrznego finansowania dla mikro i małych firm

98,197,4 97,1

98,499,1

100,399,4

98,997,9

100,0100,9 101,3

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Ostatnie 12 miesięcy Przyszłe 12 miesięcy

10

Istotna zmiana w percepcji przedsi ębiorców – większa otwarto ść na korzystanie z finansowania zewn ętrznego…

51 48

2413

56

28

7 14

Brak potrzebyNiechęć dozadłużenia

Tańszy kosztkapitału własnego Brak możliwości

2014 2015

Przyczyny niekorzystaniaz zewnętrznego finansowania bieżącej działalności

11

… przeło żyła si ę na wzrost liczby firm korzystaj ących z kredytui ponosz ących wydatki inwestycyjne

Odsetek mikro i małych firm inwestuj ącychw ostatnich 12 miesi ącach

� Z finansowania działalności bieżącej kredytem korzystało 50% małych i 25% mikro firm ,� Projekty inwestycyjne zrealizowało 63% małych firm i 45% mikro firm,� 18% firm finansowało inwestycje kredytem,� W roku 2016 odsetek inwestujących mikro i małych firm może przekroczyć 50%.

42 41 43 40 4046

2010 2011 2012 2013 2014 2015

22 24 24 24 24 26

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Odsetek firm korzystaj ących w ostatnich 12 miesi ącach z kredytu na finansowanie bie żącej

działalno ści

12

Wyniki Raportu dla województwa świętokrzyskiego

� 2 podregiony –jednostki statystyczne EUROSTAT:� kielecki � sandomiersko-

jędrzejowski

13

Ogólny wska źnik koniunktury ni ższy ni ż średnio w kraju

� Wyniki dla podregionu kieleckiego dużo lepsze niż dla sandomiersko-jędrzejowskiego (6 pkt różnicy)� Duże różnice zarówno jeśli chodzi o ocenę ubiegłego roku (różnica 5 pkt), jak i prognoz na 2016

(różnica 6,9 pkt)

Wskaźnik koniunktury dla kraju

Wskaźnik koniunktury dla Świętokrzyskiego

Wskaźnik koniunktury dla podregionów

14

Ogólny Wska źnik Koniunktury najwy ższy na Pomorzu. Świętokrzyskie z jedn ą z niższych ocen. Największe wzrosty w Mazowieckim i Świętokrzyskim.

98(-1)

100(+3)99

(+3)99(+3)

97(+0)

99(+1)

99(+2)

99(+4)

97(+2)98

(+1) 97(+1)

98(+1)

97(+4)

98(+1)

97(+2)

96(+2)

(+4) – różnica pomiędzy średnim Ogólnym Wskaźnikiem Koniunktury w roku 2015 i 2014

15

Obszary badawcze

� Większość badanych obszarów ocenione niżej niż średnio w Polsce, zwłaszcza przychody

� Wyjątek – zatory płatnicze

-2,9

-2,4

-2,4

-0,5

-0,4

+0,7

95,4

94,5

99,6

98,6

99,1

101,0

100,8

97,4

93,0

91,7

97,5

95,7

96,7

100,5

100,4

98,1

Ogólna sytuacja gospodarcza

Sytuacja branży

Sytuacja firmy

Przychody firmy

Wynik finansowy firmy

Zatrudnienie

Dostępność zewnętrznego finansowania

Oczekiwanie na zapłatę

Polska Świętokrzyskie

-2,8

-2,1

16

Wydatki inwestycyjne i ich wielko ść

� Inwestycje poniżej średniej krajowej. � Znacząco wyższe inwestycje w Kielcach i okolicach.� Zakres inwestycji nieco wyższy niż średnio w Polsce (więcej inwestycji o wartości do 100 tys)

17

Eksport – nie jest mocn ą stron ą regionu

� Odsetek eksporterów niższy o 7 pp od średniej krajowej� Ponownie duże różnice wewnątrz regionu

18

Innowacje i źródła ich finansowania

Innowacje produktowe

Innowacje procesowe

� Innowacje produktowe – ponad średnią krajową. Zwłaszcza pozytywnie w kieleckim� Gorzej wypada sandomiersko-jędrzejowskie

19

Temat specjalny – startupy

� Wykształcenie i wcześniejsze doświadczenie zawodowe właścicieli startupów

66%właścicieli ma wyższe

wykształcenie

dla 64%właścicieli

to pierwsza firma

71%właścicieli to osoby w

wieku 25-44 lata

92% właścicieli wcześniej

pracowało

82%firm założonych

ze środków własnych

98% startupów

to mikrofirmy

W badaniu wzięło udział 614 startupów, czyli firm działających na rynku krócej niż 3 lata

20

Optymizm wła ścicieli startupów- istotnie wy ższe oceny na tle wszystkich badanych firm

+ 10

+ 10

+ 9

109,6

108,4

108,3

106,2

102,2

101,0

98,2

98,2

99,6

99,1

98,6

101,0

100,8

94,5

97,4

95,4

Sytuacja firmy

Wynik finansowyfirmy

Przychody firmy

Zatrudnienie

Dostępnośćzewnętrznegofinansowania

Sytuacja branży

Oczekiwanie nazapłatę

Ogólna sytuacjagospodarcza

Startupy Wszystkie firmy

21

Większość właścicieli startupów planuje rozwin ąć swoj ą firm ęw perspektywie najbli ższych trzech lat

Sytuacja firmy za 3 lata

63%28% 9%

W firmie b ędziezatrudnionych wi ęcej

osób, jej skaladziałalno ści będzie

większa

Firma b ędziewygl ądać podobnie

jak dzisiaj

Firmy nie b ędzie ju żprawdopodobnie na

rynku

22

Startupy szans ą na tworzenie nowych miejsc pracy

100,9

99,799,2

100,5

101,7

102,8

105,5

102,2

103,5104,1

105,8

108,6

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Zatrudnienie w kolejnych 12 miesiącach - mikro i małe firmy

Zatrudnienie w kolejnych 12 miesiącach - startupy

� W mikro i małych firmach pracuje 4,7 miliona osób,co stanowi 51% pracuj ących w polskich przedsi ębiorstwach (2014; GUS).

Ocena zatrudnienia startupy

mikro i małe ogółem

23

Ułatwieniem dla startupów byłyby mniejsze obci ążenia finansowe, lepszy dost ęp do finansowania oraz uproszczenie przepisów

Zmiany, które ułatwiłyby rozpoczynanie i prowadzeniedziałalności gospodarczej przez startupy

50%

27%

11%

10%

10%

9%

Zmniejszenie pozapłacowych kosztówpracy (ZUS, podatki)

Lepszy dostęp do finansowaniazewnętrznego

Uproszczenie przepisów podatkowychi ich jednolita interpretacja

Mniej skomplikowane zasadyprowadzenia działalności

gospodarczej

Łatwiejsze procedury przy rejestracjifirmy

Więcej instrumentów wsparcia dlamłodych

24

Bank Pekao partnerem dla startupówGwarancje EFI – kredyty obrotowe dla start-ups

Gwarancje kredytów obrotowych dla firm zakładaj ących działalno ść gospodarcz ą w ramach Programu Konkurencyjno ść i Innowacja (CIP)

� Dla firm działaj ących do 2 lat,

� Nieodnawialne kredyty obrotowe o wartości do 20 tys. PLN udzielane na okres 1 roku ,

� Wymagana 1 opłacona faktura lub rachunek od kontrahenta,

� Gwarancja 50% kapitału i odsetek

Korzy ści dla firmy

� Niższa mar ża kredytowa ni ż w standardzie

� Kredyty poni żej 10 tys. PLN zabezpieczone wył ącznie gwarancj ą EFI

� Kredyty do 20 tys. PLN z gwarancj ą EFI i innym dodatkowym zabezpieczeniem

� Budowa historii kredytowej w banku,

� Koszt gwarancji 0 PLN,

� Prosta dokumentacja bez biznesplanu.

25

Bank Pekao partnerem konkursu „Społeczny startup”

Pierwsza edycja konkursu „Społeczny startup”

Cel: Promocja przedsi ębiorstw społecznych

10 laureatów konkursu prezentowanych w raporcie

zorganizowana we współpracy z Ashoka Polska oraz UniCredit Foundation

promocja firm, które prowadzą działalność gospodarczą w celu integracji społecznej i zawodowej osób zagro żonych wykluczeniem społecznym

26

Co jeszcze w raporcie ?

� Finanse dla startupów,

� Instytucje wspierające startupy,

� Instrumenty wsparcia innowacyjnych startupów,

� Niemieckie i chorwackie doświadczeniaw zakresie wsparcia startupów,

� Sylwetki 10 startupów – klientów Banku Pekao,

� Konkurs „Społeczny startup”

27

Podsumowuj ąc

� Ogólnie � Rekordowo optymistyczne wyniki nastrojów firm – wskaźnik koniunktury mikro i małych firm najwyższy

w historii� Coraz więcej firm korzysta z finansowania zewnętrznego. Najwyższy dotąd odsetek firm finansujących

bieżącą działalność środkami zewnętrznymi (26%). � Coraz mocniejszą stroną mikro i małych firm jest eksport - w 2016 roku eksport deklarowało 17% firm.� Wzrósł odsetek inwestujących firm (46%, + 6 p.p.) oraz wielkość nakładów.

� Świętokrzyskie� Ogólny wskaźnik niższy od średniej krajowej� Najwyższy wzrost wskaźnika koniunktury r/r w Polsce � Bardzo duże różnice pomiędzy dwoma podregionami (ogólny wskaźnik koniunktury, eksport,

inwestycje, innowacje)� Eksport wypada gorzej niż średnia krajowa � Innowacje produktowe lepiej niż średnia krajowa (dzięki podregionowi kieleckiemu)� W finansowaniu innowacji przedsiębiorcy finansują się często kredytem bankowym, natomiast rzadziej

niż średnio w kraju korzystają z dotacji UE

� Startupy� Startupy z dużo większym optymizmem oceniają otaczającą rzeczywistość. � Aż 63% badanych startupów uważa, że za 3 lata w firmie będzie więcej zatrudnionych osób, a jej skala

działalności będzie większa.

28

Dziękuję za uwagę