PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO

NA WYDZIALE LEKARSKIM I

ROK AKADEMICKI 2016/2017

PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW I ROKU STUDIÓW

1. NAZWA PRZEDMIOTU : CHEMIA

2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot:

Zakład Chemii Ogólnej, Katedra Chemii i Biochemii Klinicznej

3. Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę:

Adres: 60-780 Poznań, ul. Grunwaldzka 6

Tel.: (61) 854 65 90 / Fax: (61) 854 65 99

Strona www: chembiochklin.ump.edu.pl

E-mail: iskra@ump.edu.pl

4. Kierownik jednostki:

Prof. dr hab. Maria Iskra

5. Osoba zaliczająca przedmiot w E-indeksie z dostępem do platformy WISUS

Prof. dr hab. Maria Iskra

6. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I z dostępem do

platformy WISUS ( listy studentów) ( koordynator przedmiotu) :

Prof. dr hab. Maria Iskra

Tel. kontaktowy: (61) 854 65 89/90

Możliwość kontaktu: poniedziałek, 10:00 – 11:30, Zakład Chemii Ogólnej

e-mail: iskra@ump.edu.pl

Osoba zastępująca: dr n. przyr. Anna Pioruńska-Mikołajczak

Tel. kontaktowy: (061) 854 65 96

Kontakt: wtorek i środa w godzinach 11:00 – 13:00, Zakład Chemii Ogólnej

e-mail: aspm@ump.edu.pl

7. Miejsce przedmiotu w programie studiów:

Rok: I

Semestr: zimowy

8. Liczba godzin ogółem : 30 liczba pkt.ECTS: 2

Jednostki uczestniczące w nauczaniu

przedmiotu

Semestr zimowy/letni

liczba godzin

W Ć Ćwiczenia

kategoria

S

Zakład Chemii Ogólnej Kat Chem i Bioch Klin 30

Razem: 30

9. SYLABUS ( proszę wypełnić wszystkie pola w tabeli)

Nazwa

przedmiotu/ modułu

Chemia

Wydział

Wydział Lekarski I

Nazwa kierunku

studiów Lekarski

Poziom

kształcenia Jednolite magisterskie

Forma studiów Stacjonarne Język

przedmiotu Język polski

Rodzaj

przedmiotu

obowiązkowy X fakultatywny

Rok

studiów/semestr

I X II III IV V VI

1 X 2 3 4 5 6 7 8 9

10 11 12

Liczba godzin

zajęć

dydaktycznych z

podziałem na

formy

prowadzenia

zajęć

30, w tym: .... - wykłady, .... - seminaria, 30 – ćwiczenia, .... – fakultety

Założenia i cele

przedmiotu

Przedmiot Chemia dla I roku kierunku lekarskiego obejmuje zagadnienia

dotyczące podstaw chemii bionieorganicznej, bioorganicznej i fizycznej,

niezbędne dla poznania i zrozumienia procesów metabolicznych w dalszym

etapie studiów medycznych.

Celem nauczania Chemii jest umożliwienie studentom medycyny poznania

zależności między strukturą, właściwościami chemicznymi i funkcjami

związków chemicznych o działaniu biologicznym. Wprowadzenie w

zagadnienia chemii procesów życiowych i podstaw biochemii na poziomie

odpowiadającym aktualnemu postępowi w naukach biologiczno-

chemicznych, ma na celu także nabycie zdolności krytycznego myślenia

oraz stosowania przyswojonej wiedzy do rozwiązywania problemów

związanych ze zdrowiem i chorobą.

Symbol

efektów

kształce

nia

zgodnie

ze

standard

ami

OPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

Metody

weryfikacji

osiągnięcia

zamierzonych

efektów

kształcenia:

WIEDZA (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI

KSZTAŁCENIA)

B.W1. Opisuje gospodarkę wodno-elektrolitową w układach biolo-

gicznych

Sprawdzian

pisemny,

wykonanie

doświadczeń

B.W2.

Opisuje równowagę kwasowo-zasadową oraz mechanizm

działania buforów i ich znaczenie w homeostazie ustrojowej

Sprawdzian

pisemny,

wykonanie

doświadczeń

B.W3.

Zna i rozumie pojęcia: rozpuszczalność, ciśnienie osmotyczne,

izotonia, roztwory koloidalne i równowaga Gibbsa-Donnana

Prezentacja w

trakcie zajęć

B.W4.

Zna podstawowe reakcje związków nieorganicznych i

organicznych w roztworach wodnych

Prezentacja w

trakcie zajęć

B.W10.

Zna budowę prostych związków organicznych wchodzących w

skład makrocząsteczek obecnych w komórkach, macierzy

zewnątrzkomórkowej i płynów ustrojowych

Sprawdzian

pisemny,

wykonanie

doświadczeń

B.W11.

Opisuje budowę lipidów i polisacharydów oraz ich funkcje w

strukturach komórkowych i pozakomórkowych

Sprawdzian

pisemny,

wykonanie

doświadczeń

B.W12.

Charakteryzuje struktury I-, II-, III- oraz IV-rzędowe białek; zna

modyfikacje potranslacyjne i funkcjonalne białka oraz ich

znaczenie

Sprawdzian

pisemny,

prezentacja w

trakcie zajęć

B.W13. Zna funkcje nukleotydów w komórce

Prezentacja w

trakcie zajęć

B.W17. Zna pojęcia: potencjał oksydacyjny i stres oksydacyjny

Prezentacja w

trakcie zajęć

B.W20.

Zna konsekwencje niedoboru witamin lub minerałów oraz ich

nadmiaru

Sprawdzian

pisemny

UMIEJĘTNOŚCI (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI

KSZTAŁCENIA)

B.U3.

Oblicza stężenia molowe i procentowe związków oraz stężenia

substancji w roztworach izoosmotycznych, jedno- i

wieloskładnikowych

Ocena pracy

studenta w

trakcie zajęć,

ocena

aktywności i

zdolności do

samodzielnego

wykonywania

zadania

B.U4.

Oblicza rozpuszczalność związków nieorganicznych, określa

chemiczne podłoże rozpuszczalności związków organicznych

lub jej braku oraz praktyczne znaczenie dla dietetyki i terapii

Ocena pracy

studenta w

trakcie zajęć,

ocena

aktywności i

zdolności do

samodzielnego

wykonywania

zadania

B.U5.

Określa pH roztworu i wpływ zmian pH na związki

nieorganiczne i organiczne

Obserwacja

pracy studenta

w trakcie zajęć

laboratoryjnyc,

ocena

aktywności i

zdolności do

samodzielnego

wykonywania

doświadczeń

B.U9.

Posługuje się podstawowymi technikami laboratoryjnymi,

takimi jak: analiza jakościowa, miareczkowanie, kolorymetria,

pehametria, chromatografia

Obserwacja

pracy studenta

w trakcie zajęć

laboratoryjnych

, ocena

aktywności i

zdolności do

samodzielnego

wykonywania

doświadczeń

KOMPETENCJE SPOŁECZNE (ZGODNIE Z OGÓLNYMI

EFEKTAMI KSZTAŁCENIA)

K1 Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie

Ocena

zdolności do

samodzielnego

przygotowania

się do zajęć

K2

Jest świadomy własnych ograniczeń i wie, kiedy zwrócić się

do ekspertów

Ocena

zdolności do

samodzielnego

przygotowania

się do zajęć

K3

Potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej

różne role

Obserwacja

zachowania

studenta

podczas zajęć w

grupie

K4

Realizuje zadania w sposób zapewniający bezpieczeństwo

własne i otoczenia, w tym przestrzega zasad bezpieczeństwa

pracy

Obserwacja

sposobu

wykonywania

doświadczeń

przez studenta

podczas zajęć

PUNKTY ECTS 2

TREŚCI MERYTORYCZNE PRZEDMIOTU:

Tematyka Forma

(wykłady,sem

inariu,,

ćwiczenia,

zaj.fakultatyw

ne, itp…)

I. Aminokwasy, białka, koloidy

Ćwiczenie

II. Węglowodany

Ćwiczenie

III. Lipidy

Ćwiczenie

IV. Witaminy, koenzymy, enzymy, kinetyka enzymatyczna

Ćwiczenie

V. Rozpuszczalność związków chemicznych.

Ksenobiotyki i substancje endogenne

Ćwiczenie

VI. Równowaga kwasowo-zasadowa

Ćwiczenie

VII. Pierwiastki w układach biologicznych

Ćwiczenie

VIII. Stres oksydacyjny i potencjał antyoksydacyjny

Ćwiczenie

LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA:

1. Iskra M. i wsp. Wybrane zagadnienia z chemii medycznej. Część I. Podstawy

teoretyczne, Wyd. Akademia Medyczna, Poznań, 2004.

2. Iskra M. i wsp. Wybrane zagadnienia z chemii medycznej. Część II. Doświadczenia,

Wyd. Uniwersytet Medyczny, Poznań, 2010.

3. Murray R.K. i wsp. Biochemia Harpera, PZWL, Warszawa, 2008.

4. Bańkowski E. Biochemia. Podręcznik dla studentów uczelni medycznych. Elsevier

Urban&Partner, Wrocław 2009

WARUNKI UZYSKANIA ZALICZENIA PRZEDMIOTU:

Zaliczenie przedmiotu – kryterium zaliczenia:

1. Zaliczenie ćwiczeń:

na podstawie wykonanych doświadczeń z protokołami,

wyników kartkówek,

prezentacji wybranych zagadnień.

2. Zaliczenie przedmiotu: kolokwium zaliczeniowe (60%) z możliwością dwukrotnego

poprawiania.

10.Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów

Wykłady - Semestr zimowy/letni

Tematyka wykładów Imię i nazwisko osoby

prowadzącej zajęcia

Wykład 1. -

Wykład 2. -

Wykład 3. -

Wykład 4. -

Ćwiczenia - Semestr zimowy/letni

Tematyka ćwiczeń Osoba odpowiedzialna SALA

1 Właściwości aminokwasów i białek

Dr Anna Pioruńska-

Mikołajczak

Zakład Chemii

Ogólnej

2 Białka jako roztwory koloidowe

Dr Magdalena

Kasprzak

Zakład Chemii

Ogólnej

3 Właściwości chemiczne węglowodanów

prostych i złożonych

Dr Bogna

Gryszczńska

Zakład Chemii

Ogólnej

4

Właściwości kwasów tłuszczowych, lipidów

prostych i złożonych.

Charakterystyka lipoprotein

Dr Krzysztof

Strzyżewski

Zakład Chemii

Ogólnej

5 Budowa i funkcje witamin i koenzymów

Dr Anna Pioruńska-

Mikołajczak

Zakład Chemii

Ogólnej

6 Kinetyka reakcji enzymatycznych

Dr Anna Pioruńska-

Mikołajczak

Zakład Chemii

Ogólnej

7 Analiza jakościowa i ilościowa wybranych

ksenobiotyków i związków endogennych

Dr Anna Pioruńska-

Mikołajczak

Zakład Chemii

Ogólnej

8 Podstawy równowagi kwasowo-zasadowej

i wodno-elektrolitowej organizmu człowieka

Prof. dr hab. Maria

Iskra

Zakład Chemii

Ogólnej

9 Makro- i mikropierwiastki w płynach

biologicznych

Prof. dr hab. Maria

Iskra

Zakład Chemii

Ogólnej

10 Biomarkery stresu oksydacyjnego i

antyoksydanty organizmu człowieka

Dr Bogna

Gryszczyńska

Zakład Chemii

Ogólnej

Seminaria - Semestr zimowy/letni

Tematyka seminariów Imię i nazwisko osoby

prowadzącej zajęcia

SALA

Seminarium 1. -

Seminarium 2. -

Seminarium 3. -

11. Organizacja zajęć:

Zajęcia na I roku odbywają się zgodnie z planem zajęć z Dziekanatu.

Aktualny podział grupy studenckiej na stronie internetowej jednostki :

www.chembiochklin.ump.edu.pl

REGULAMIN ZAJĘĆ:

1. Zajęcia z Chemii odbywają się w I semestrze I roku studiów w ilości 30 godzin

w grupach dziekańskich w godzinach wyznaczonych planem zajęć na Wydziale

Lekarskim I.

2. Podczas pierwszych zajęć student otrzymuje informator zawierający harmonogram

ćwiczeń z zestawem zagadnień i zalecaną literaturą oraz regulaminem zaliczania

przedmiotu.

3. Zaliczenie ćwiczeń obejmuje spełnienie łącznie niżej podanych kryteriów.

3.1. Przygotowanie teoretyczne studenta do zajęć oceniane na podstawie 6 kartkówek,

z których należy uzyskać sumarycznie 60% całkowitej liczby punktów.

3.2. Zaliczenie ćwiczeń praktycznych, które odbywa się na podstawie

przeprowadzonych doświadczeń i protokołów zaakceptowanych przez asystenta

po ich zakończeniu.

3.3. Przedstawienie przez studenta w trakcie semestru dwóch zagadnień

w formie prezentacji (10 minut) dotyczących tematyki ćwiczeń.

4. Zaliczenie przedmiotu, po uprzednim zaliczeniu ćwiczeń wg punktu 3, odbywa się

na podstawie wyniku kolokwium zaliczeniowego

4.1. Warunkiem zaliczenia kolokwium jest uzyskanie minimum 60% całkowitej liczby

punktów

4.2. W przypadku niezaliczenia student może dwukrotnie poprawić kolokwium

zaliczeniowe w terminie uzgodnionym z kierownikiem zakładu lub osobą przez

niego upoważnioną.

5. Przed rozpoczęciem zajęć studenci zapoznawani są z regulaminem BHP

obowiązującym w laboratorium chemicznym.

6. Kolokwium zaliczeniowe odbywa się po zakończeniu zajęć w terminie ugodnionym

z przedstawicielami odpowiednich grup.

PROGRAM ZAJĘĆ:

I. Aminokwasy, białka, koloidy

Ćwiczenie 1. Właściwości aminokwasów i białek

1. Podział aminokwasów białkowych ze względu na budowę, zapotrzebowanie

organizmu i metabolizm.

2. Kwasowo-zasadowe właściwości aminokwasów, identyfikacja na podstawie

wybranych reakcji charakterystycznych.

3. Wiązanie peptydowe i jego charakterystyka.

4. Aminokwasy niebiałkowe, rzadko występujące w organizmie ludzkim oraz

stosowane w lecznictwie.

5. Peptydy wykazujące aktywność biologiczną, np. glutation, hormony i antybiotyki.

6. Struktura białek i jej modyfikacje. Funkcje biologiczne białek.

7. Analiza jakościowa i ilościowa białek.

Ćwiczenie 2. Białka jako roztwory koloidowe

1. Nomenklatura i podział układów koloidowych.

2. Właściwości układów koloidowych: ładunek elektryczny cząstek koloidowych,

solwatacja, rozpuszczalność, wysalanie, właściwości ochronne, denaturacja koloidów.

3. Białka jako koloidy.

4. Badanie niektórych właściwości układów koloidowych.

4.1. Preparatyka wybranych koloidów.

4.2. Badanie ładunku elektrycznego cząstek koloidowych.

4.3. Badanie właściwości roztworów koloidowych.

4.4. Ćwiczenia z zakresu denaturacji i koagulacji białek.

II. Węglowodany

Ćwiczenie 3. Właściwości chemiczne węglowodanów prostych i złożonych

1. Klasyfikacja i biologiczne pochodne węglowodanów.

2. Homo- i heteroglikany. Glikoproteiny i proteoglikany.

3. Reakcje charakterystyczne węglowodanów.

4. Odróżnianie aldoz od ketoz i cukrów redukujących od nieredukujących.

5. Wykrywanie obecności cukrów w żywności.

6. Hydroliza skrobi.

III. Lipidy

Ćwiczenie 4. Właściwości kwasów tłuszczowych, lipidów prostych i złożonych.

Charakterystyka lipoprotein. 1. Hydroksykwasy i ketokwasy biologicznie ważne.

2. Kwasy tłuszczowe nasycone i nienasycone.

2.1. Rodziny kwasów.

2.1. Kwasy tłuszczowe występujące w sfingolipidach.

3. Reakcje zachodzące w organizmach żywych z udziałem kwasów tłuszczowych

(utlenianie, redukcja, izomeryzacja, epimeryzacja, estryfikacja, peroksydacja).

4. Mydła i detergenty.

5. Podział i skład lipidów w organizmie.

5.1. Rodzaje wiązań występujących w lipidach.

5.2. Lipidy obojętne i woski.

5.3. Lipidy złożone (glicerofosfolipidy, sfingolipidy).

6. Funkcje i występowanie poszczególnych klas lipidów w organizmie człowieka.

7. Charakterystyka lipoprotein osocza.

8. Badanie właściwości kwasów karboksylowych, tłuszczowych i lipidów.

9. Analiza chromatograficzna składników lipidowych surowicy krwi.

10. Oznaczanie wybranych lipidów surowicy krwi.

IV. Witaminy, koenzymy, enzymy , kinetyka reakcji enzymatycznych

Ćwiczenie 5. Budowa i funkcje witamin i koenzymów 1. Kryteria podziału witamin i koenzymów.

2. Rola i funkcje witamin i nukleotydów.

2.1. Witaminy jako części składowe koenzymów.

2.2. Właściwości antyoksydacyjne witamin.

2.3.Budowa i właściwości nukleotydów.

3. Analiza jakościowa i ilościowa witamin rozpuszczalnych w wodzie i tłuszczach oraz

części składowych koenzymów.

3.1. Wykrywanie biotyny i karotenowców za pomocą chromatografii cienkowarstwo-

wej.

3.2. Analiza jakościowa witamin obecnych w produktach spożywczych i preparatach

farmaceutycznych.

4. Identyfikacja składników wybranych koenzymów za pomocą reakcji chemicznych.

Ćwiczenie 6. Enzymy, kinetyka reakcji enzymatycznych 1. Budowa, rola i działanie enzymów.

2. Podział enzymów na klasy. Izoenzymy.

3. Zasady kinetyki reakcji enzymatycznej (szybkość reakcji, stała Michaelisa).

4. Badanie aktywności enzymów i kinetyki reakcji enzymatycznych.

4.1. Wykrywanie obecności dehydrogenaz w produktach spożywczych.

4.2. Pomiar aktywności wybranych enzymów surowicy krwi.

4.3. Wyznaczenie stałej Michaelisa dla inwertazy (,D-fruktofuranozydazy).

V. Rozpuszczalność związków chemicznych. Ksenobiotyki i związki endogenne

Ćwiczenia 7. Analiza jakościowa i ilościowa wybranych ksenobiotyków i związków

endogennych.

1. Ksenobiotyki i substancje toksyczne – definicja. Dawki: progowa, toksyczna,

śmiertelna.

2. Chemiczne podłoże rozpuszczalności związków organicznych.

2.1. Rozpuszczalność, transport substancji przez błony biologiczne.

2.2. Zależność pH roztworu i stałej dysocjacji związku chemicznego.

2.3. Wchłanianie i wydalanie ksenobiotyków i leków z organizmu.

2.4. Budowa chemiczna związku, w tym wiązania, izomeria, grupy funkcyjne i ich

wpływ na toksyczność oraz zdolność wiązania z receptorem.

2.5. Podobieństwo strukturalne substratów i ksenobiotyków.

3. Badania tożsamościowe wybranych substancji leczniczych.

4. Jakościowe i ilościowe oznaczanie salicylanów w surowicy krwi i w moczu.

5. Spektrofotometryczne oznaczanie wybranych parametrów przemiany azotowej i prze-

miany barwników żółciowych w materiale biologicznym.

VI. Równowaga kwasowo-zasadowa

Ćwiczenie 8. Podstawy równowagi kwasowo-zasadowej i wodno-elektrolitowej

organizmu człowieka

1. Równowaga kwasowo-zasadowa.

1.1. Roztwory buforowe i ich działanie, równanie Hendersona-Hasselbalcha, pojem-

ność buforowa.

1.2. Działanie buforów przestrzeni zewnątrz- i wewnątrzkomórkowej (bufor wodoro-

węglanowy, fosforanowy, amoniakalny, hemoglobinianowy, białczanowy).

1.3. Regulacja równowagi kwasowo-zasadowej w płucach, nerkach, wątrobie, tkance

kostnej i ślinie, zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej.

1.4. Wartości prawidłowe homeostazy kwasowo-zasadowej.

2. Gospodarka wodno-elektrolitowa.

2.1. Znaczenie wody dla organizmu człowieka, woda ustrojowa i jej bilans, przestrze-

nie wodne.

2.2. Elektrolity płynów wewnątrz- i pozakomórkowych - stężenia, osmolalność.

3. Sporządzanie, pomiary pH oraz wyznaczenie pojemności buforowej buforów fosfora-

nowego i amoniakalnego.

4. Właściwości buforujące białek, mleka oraz wody do spożycia.

5. Analiza ilościowa wybranych jonów w wodzie przeznaczonej do spożycia: amonowe-

go, żelaza(II), azotanów(V), chlorków, fosforanów(V) oraz twardości ogólnej wody.

VII. Pierwiastki w układach biologicznych

Ćwiczenie 9. Makro- i mikropierwiastki w płynach biologicznych

1. Funkcje pierwiastków w układach biologicznych:

1.1. Klasyfikacja pierwiastków występujących w organizmie człowieka.

1.2. Specyficzność działania pierwiastków śladowych.

1.3. Wchłanianie i przenoszenie pierwiastków śladowych w ustroju.

1.4. Funkcje jonów metali w układach biologicznych.

1.5. Charakterystyka mikropierwiastków i istotnych pierwiastków śladowych.

1.6. Składniki mineralne tkanki kostnej i zębowej.

2. Makro- i mikropierwiastki surowicy krwi:

2.1. Prawidłowe stężenie kationów i anionów w płynach fizjologicznych.

2.2. Oznaczenie stężenia niektórych jonów w surowicy krwi.

2.3. Reakcje charakterystyczne wybranych jonów obecnych w płynach biologicznych.

2.4. Kompleksometryczne oznaczanie jonów Mg2+ .

VIII. Stres oksydacyjny i potencjał antyoksydacyjny

Ćwiczenie 10. Biomarkery stresu oksydacyjnego i antyoksydanty organizmu

człowieka 1. Endogenne i egzogenne źródła wolnych rodników, reaktywnych form tlenu, azotu

i chloru, ich oddziaływanie na biocząsteczki.

2. Stres oksydacyjny.

3. Mechanizmy obronne.

3.1. Antyoksydanty enzymatyczne prewencyjne.

3.2. Antyoksydanty nieenzymatyczne.

3.3. Antyoksydanty naprawcze.

4. Biomarkery stresu oksydacyjnego w organizmie człowieka.

5. Oznaczanie wybranych parametrów stresu oksydacyjnego.

5.1. Całkowity status antyoksydacyjny osocza, FRAP.

5.2. Markery uszkodzenia lipidów (MDA) i białek (grupy karbonylowe białek).

PROGRAM NAUCZANIA

Wymagania wstępne

Znajomość chemii nieorganicznej, organicznej i fizycznej na poziomie szkoły średniej.

Przygotowanie do zajęć

Zapoznanie się z tematyką poszczególnych zajęć w oparciu o podany harmonogram

i zalecane piśmiennictwo

Wymagania końcowe

W zakresie wiedzy, po zakończeniu zajęć z Chemii student powinien:

1. opisać gospodarkę wodno-elektrolitową w układach biologicznych i równowagę

kwasowo-zasadową, mechanizm działania buforów oraz znaczenie buforów w

homeostazie ustrojowej,

2. znać i rozumieć pojęcia: rozpuszczalność, ciśnienie osmotyczne, izotonia, roztwory

koloidalne, równowaga Gibbsa-Donnana,

3. znać podstawowe reakcje związków nieorganicznych i organicznych w roztworach

wodnych,

4. znać budowę aminokwasów, nukleozydów, monosacharydów, kwasów

karboksylowych i ich pochodnych, wchodzących w skład makrocząsteczek obecnych

w komórkach, macierzy zewnątrzkomórkowej i płynach ustrojowych; rozpoznać

witaminy,

5. opisać budowę lipidów i polisacharydów oraz ich funkcje w strukturach

komórkowych i pozakomórkowych,

6. znać strukturę białek, rodzaje modyfikacji potranslacyjnych i funkcjonalnych białka

oraz ich znaczenie dla funkcjonowania komórek i tkanek,

7. znać funkcje nukleotydów w komórce,

8. znać pojęcia: potencjał oksydacyjny organizmu i stres oksydacyjny,

9. znać konsekwencje niedoboru witamin lub minerałów oraz ich nadmiaru w

organizmie.

W zakresie umiejętności, po zakończeniu zajęć z Chemii student powinien:

1. potrafić określić chemiczne podłoże interakcji międzycząsteczkowych i

wewnątrzcząsteczkowych w odniesieniu do struktur biologicznych oraz określić

funkcję makrocząsteczek w komórkach oraz układach pozakomórkowych,

2. obliczyć stężenie molowe i procentowe związków; obliczyć stężenia substancji

w roztworach izoosmotycznych, jedno- i wieloskładnikowych,

3. obliczyć rozpuszczalność związków nieorganicznych, określić chemiczne podłoże

rozpuszczalności związków organicznych lub jej braku oraz znaczenie tych procesów

dla powstawania struktur biologicznych i ich funkcji, potrafić przewidzieć

konsekwencje mieszania różnych substancji,

4. określić pH roztworu i wpływ zmian pH na związki organiczne i nieorganiczne,

5. posługiwać się podstawowym sprzętem i technikami laboratoryjnymi, takimi jak

analiza jakościowa, miareczkowanie, kolorymetria, pehametria, chromatografia.

12.Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny

Przedmiot kończy się zaliczeniem

Kryteria zaliczenia:

- zaliczenie ćwiczeń na podstawie wykonanych doświadczeń z protokołami, wyników

kartkówek i prezentacji wybranych zagadnień,

- zaliczenie przedmiotu: kolokwium zaliczeniowe (60%) z możliwością dwukrotnego

poprawiania.

Egzamin teoretyczny – kryterium zaliczenia: forma egzaminu ( ustny, pisemny,

testowy)

-

Egzamin praktyczny – kryterium zaliczenia:

-

13.Literatura:

Zalecana literatura:

1. Iskra M. i wsp. Wybrane zagadnienia z chemii medycznej. Część I. Podstawy

teoretyczne, Wyd. Akademia Medyczna, Poznań, 2004.

2. Iskra M. i wsp. Wybrane zagadnienia z chemii medycznej. Część II. Doświadczenia,

Wyd. Uniwersytet Medyczny, Poznań, 2010.

3. Murray R.K. i wsp. Biochemia Harpera, PZWL, Warszawa, 2008.

4. Bańkowski E. Biochemia. Podręcznik dla studentów uczelni medycznych. Elsevier

Urban &Partner, Wrocław 2009

14.Studenckie koło naukowe

Opiekun koła: dr Bogna Gryszczyńska

Tematyka: stres oksydacyjny i jego biomarkery, antyoksydanty w żywności,

chemia metaloprotein, makro- i mikropierwiastki w organizmie człowieka

Miejsce spotkań: Zakład Chemii Ogólnej, Katedra Chemii i Biochemii

Klinicznej, ul. Grunwaldzka 6, 60-780 Poznań

15. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora

16. Podpisy osób współodpowiedzialnych za nauczanie przedmiotu ( w przypadku

przedmiotów koordynowanych)

UWAGA ; wszystkie tabele i ramki można powiększyć w zależności od potrzeb,