Miesiecznik_BP_pazdziernik2012

magazyn o wychowaniu i edukacji dzieci

nr 10.133 październik 2012 indeks: 248428

ZABAWY: MUZYCZNE – PLASTYCZNE – RUCHOWE

Zabawy, ćwiczenia oraz sytuacje zadaniowe pomagające maluchom kształtować własne Jai poznawać otoczenie w przedszkolu i w domu

Decyzje administracyjne dyrektora przedszkolaTOC – czyli jak wychować Twórcze, Optymistyczne i Ciekawe świata dzieckoNowatorska metoda pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym!

Co nowego w nadzorze pedagogicznym?

CENA 20,48 ZŁw tym VAT 5%

ISSN 1642-8668 szczegó³y str.4NowY podrêczNik metodYczNY edyty Gruszczyk-kolczyñskiej i ewy zieliñskiej

Jesienne dekOraCJe sCenariusZe ZaJęć innOwaCyJne pOmysły

bliżej przedszkola 10.133 październik�

w numerze:

nr 10.133 październik 2012

Wasi sojusznicy66 rejestracja czasu pobytu w przedszkolu

67 wszystko dla dzieci agnieszka woźny

68 poznaj mnie, jeśli chcesz mnie nauczyć elżbieta Gyzińska

70 edukacja, ekonomia i ekoloGia elżbieta wasil

72 książka oknem na świat! agnieszka woźny

Kącik muzyczny74 spotkanie z wiewióreczką • w jesiennym kąciku maria tomaszewska

Pomysły dla artysty76 kwiaty na dzień nauczyciela • znaczek pocztowy

• jesienne drzewo • wesoły jeż katarzyna michalec

Spotkania ze sztuką77 przedszkolaki w weneckim lustrze

małgorzata maćkowiak, ewa stadtmüller

Sprzymierzeńcy w wychowaniu80 poznajmy się, czyli o wymianie informacji

maria mendel

Przedszkole otwarte na zmiany82 kiedy coś buduję, to z koleGą współpracuję

monika majewska

84 Grzeczne słowa karolina Gawlik

Jak się pokazać86 placówka rewelacyjna anna jankowska

O diabełku, który odważył się śmiać92 w niebie i w piekle ks. mieczysław maliński

Pod prąd...95 jak to łatwo być nauczycielem... bogusław śliwerski

Z życia przedszkolaków96 obrazy z dzieciństwa irena obuchowska

Dwulatki w przedszkolu4 zabawy, ćwiczenia oraz sytuacje zadaniowe

pomaGające maluchom kształtować własne Ja i poznawać otoczenie w przedszkolu i w domu edyta Gruszczyk-kolczyńska, ewa zielińska

Jak przygotować przedszkolaka do szkoły?10 zbiory Grzybów edyta kaczanowska

Bliżej przedszkola14 informacja o Gotowości dziecka

do podjęcia nauki w szkole ewa zielińska

20 fenomen baśniowych spotkań małgorzata swędrowska

24 nowe sposoby pracy z tekstem literackim część II anna torbicka

28 Źródła mitów i uprzedzeń dotyczących pedaGoGiki marii montessori julia janowska

32 widzę, czuję, poznaję Gabriela fejkiel

34 powiedz to inaczej Violetta kruczkowska

36 toc – czyli jak wychować twórcze, optymistyczne i ciekawe świata dziecko dorota kamińska, joanna sowa

Kącik tęczowej muzyki38 jesień liście malowała

monika wyrwa-kluza, elżbieta kaczmarska, mateusz kluza

Scenariusze na różne okazje46 wiemy, co jeść i wiemy, jak jeść

elżbieta bukowiecka-Górny

48 kto chodzi po lesie, Grzybów kosz przyniesie małgorzata barańska, ewa jakacka

50 andrzejkowe wróżby urszula nadolna, bożena stącel-winiarska

52 jesienne dekoracje

53 morphun – klocki inne niż wszystkie! lilianna kędzierska

54 jesienne listki emilia sobczuk

55 jesienne skarby agnieszka sęczek

56 jeż z Gliny agnieszka sęczek

Zarządzanie przedszkolem58 decyzje administracyjne dyrektora przedszkola

dariusz skrzyński

62 co noweGo w nadzorze pedaGoGicznym? agnieszka czeglik

szukaj gotowych narzędzi na błękitnych stronach

A ponadto: Poczytaj mi, proszę – str. 9 Pod patronatem BLIŻEJ PRZEDSZKOLA – str. 13, 57 Ogłoszenia – str. 94

Centrum Edukacyjne BLIŻEJ PRZEDSZKOLA miesięcznik Bliżej Przedszkola sklep BliżejEdukacji.pl strony internetowe dlaPrzedszkoli.eu portal blizejprzedszkola.pl Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli

bliżej przedszkola 10.133 październik �01� 3

magazyn o wychowaniu i edukacji dzieci

ADRES REDAKCJI: ul. j. kostrzewskiego 17, 30-437 kraków [email protected] 1� 631 04 10, 1� �6� 50 34

ZESPÓŁ REDAKCYJNY: Robert Halik – redaktor naczelny ([email protected])Marta Stasińska – sekretarz redakcji ([email protected])Maria Broda-Bajak ([email protected])Kinga Kurczek ([email protected]) Agnieszka Czeglik ([email protected])

STALI AUTORZY:prof. edyta Gruszczyk-kolczyńska, prof. marta bogdanowicz, prof. bogusław śliwerski, ewa zielińska, beata bielska, joanna maghen, ks. mieczysław maliński

WSPÓŁPRACA: prof. maria mendel, dr elżbieta minczakiewicz, dr bronisława dymara, dr lidia wollman, dr barbara kurowska, dr agnieszka olczak, anna sowińska, aneta ma-ciągiewicz, barbara szeląg, agnieszka pasternak, monika urbańska-bulas, agnieszka janiec, Violetta kruczkowska, maria zofia tomaszewska, edyta kaczanowska, dorota kamińska, małgorzata maćkowiak, ewa stadmüller.

ZESPÓŁ DORADCZY: ewa lelo, bożena michalska, małgorzata wajda

FOTO NA OKŁADCE: depositphotos © be_fly FOTO: sxc.hu, morguefile.com, depositphotos.com, 1�3rf.comGRAFIKA I SKŁAD: wojciech wolakPATRONATY MEDIALNE: katarzyna halik ([email protected]) MARKETING i REKLAMA: jarosław wypych ([email protected]);

katarzyna kiljańska ([email protected])PRENUMERATA: aneta machał ([email protected])WYDAWCA: centrum edukacyjne bliżej przedszkola NAKŁAD: 8000ISSN: 164�-8668 INDEKS: �484�8 DRUK: drukarnia bimart

PRENUMERATA REDAKCYJNA:prenumeratę redakcyjną można zamówić w dowolnym momencie na dowolny okres. cena brutto prenumeraty za 1� miesięcy: �68 zł, za 6 miesięcy: 136,58 zł

[email protected] 1� 631 04 10 wew. 101, www.blizejprzedszkola.pl/prenumerata

PRENUMERATA ZAGRANICZNA: 1� 631 04 10 wew. 101 [email protected]

PRENUMERATA INSTYTUCJONALNA: KOLPORTER S.A.: prenumeratę można zamawiać w oddziałach firmy na terenie całego kraju. informacje pod numerem infolinii 0801 �05 555 lub poprzez stronę internetową http://sa.kolporter.com.pl

RUCH S.A.: wpłaty na prenumeratę przyjmują jednostki kolportażowe ruch s.a. właściwe dla miejsca zamieszkania. termin przyjmowania wpłat na prenumeratę kra-jową do 5. dnia każdego miesiąca poprzedzającego okres rozpoczęcia prenumeraty. infolinia 0 804 �00 600, www.ruch.com.pl; tel. �� 53� 88 19, fax. �� 53� 87 34

Przedruk materiałów zamieszczonych w miesięczniku w jakiekolwiek formie oraz ich publikacja w Internecie bez wcześniejszej zgody Wydawcy są zabronione.

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i reklam. Wydawca ma prawo odmówić publikacji reklamy bez podania przyczyny.

Redakcja zastrzega sobie prawo do zmian i skrótów w nadesłanych materiałach oraz do nadawania tytułów.

tylko dla prenumeratorówatrakcyjne naGrody na konkursy organizowane przez twoją placówkę

zniżki na konferencje, szkolenia, warsztaty z wybitnymi specjalistami

zniżki na założenie strony www dla twojego przedszkola

zniżki na książki wydane przez centrum edukacyjne bliżej przedszkola

co miesiąc nowe plakaty wspierające edukację dzieci

a teraz – eXtra niespodzianka! już dziś możesz zamówić 9 plakatów w specjalnej cenie �5 zł (w tym koszt wysyłki)

plakaty zobacz na www.plakaty.blizejprzedszkola.pl

sprzedaż plakatów do wyczerpania zapasów!aneta machał – 1� 631 04 10 wew. 101; e-mail: [email protected]

W tym numerze tylko dla prenumeratorów plakaty przedszkolne:• Przedszkolny K¹cik

Wymiany Ksi¹¿ek

• Kontrakt Dobrego Zachowania w Przedszkolu

NIE BIJEMY – TO BOLIBAWIMY SIÊ BEZPIECZNIE

POMAGAMY SOBIE WZAJEMNIE ODPOCZYWAMY W CISZY

Poszczególne elementy plakatu w formacie A4 lub A5 (do samodzielnego wydruku) możesz pobrać ze strony

www.dopobrania.blizejprzedszkola.pl

bliżej przedszkola 10.133 październik4

Zabawy, ćwiczenia oraz sytuacje zadaniowe poma-gające maluchom kształtować własne Ja i poznawać otoczenie w przedszkolu i w domu przedstawiam w takim porządku, w jakim mają być realizowane w działalności pedagogicznej przedszkola oraz

w domu. Pierwszy opisany blok zajęć z maluchami obejmuje orientację w pomieszczeniach przedszkolnych i w najbliż-szym otoczeniu placówki, np. w ogrodzie przedszkolnym. Jest więc przeznaczony dla nauczycieli i zapewniam, że pro-ponowane sposoby nie wzmacniają stresu adaptacyjnego. Drugi blok to zajęcia sprzyjające intensywnemu wspomaga-niu dzieci w konstruowaniu własnego Ja i poznawaniu zwie-rząt. Trzeci blok obejmuje zajęcia, w których dzieci poznają obiekty znajdujące się w otoczeniu i ustalają ich miejsce. Zaba-wy, ćwiczenia i sytuacje zadaniowe opisane w drugim i trze-cim bloku można z powodzeniem realizować wszędzie tam, gdzie dzieci przebywają, a więc w przedszkolu i w domu. Wszystkie zajęcia przedstawiam w formie dokładnego opi-su, nie oznacza to jednak, że nauczycielki i rodzice mają je kopiować. Szczegółowy opis zajęć pomoże im wyobrazić sobie, co trzeba zrobić, aby maluchy mogły gromadzić do-świadczenia potrzebne im do tworzenia własnego Ja i po-znawania otoczenia. Na zasadzie analogii można wymyślić wiele innych, równie kształcących zajęć z dziećmi. .

Jak pomóc dzieciom poznać przedszkole i najbliższe otoczenie placówki

W planie pracy każdej grupy wiekowej przewiduje się zwie-dzanie pomieszczeń, w których dzieci przebywają. Jest to dla maluchów doświadczenie trudne pod względem emocjonal-nym. Muszą jednak poznać swe nowe otoczenie, wszak będą w nim przebywać przez pięć dni w tygodniu, po kilka go-

dzin. Oto wskazówki, jak zapoznawać maluchy z przedszko-lem, aby było to dla nich z korzyścią i nie pogłębiało stresu adaptacyjnego.Maluchy mają poznawać przedszkole według zasady: od tego, co bliskie, do tego, co dalsze. Najpierw poznają szatnię. Pomagają im w tym rodzice. Zwykle zaczyna się od rozdawa-nia znaczków. Nie wiadomo, dlaczego uważa się, że znaczek malucha ma przedstawiać coś zwyczajnego, co ma uprosz-czony kształt. Dzieci mają więc do wyboru znaczki z łopat-ką, wiadrem, misiem, lalką, itd. Maluch utożsamia się z tym, co znaczek przedstawia, obrazek ten pełni rolę symbolu jego imienia. Nie należy się więc dziwić, że dziecko nie chce „być” łopatką albo wiaderkiem. Ponieważ nie potrafi wyjaśnić doro-słym swojego problemu za pomocą słów, protestuje krzykiem: Nie chcę! A przecież można dać dzieciom do wyboru misie, lalki, zajączki, pieski, itd. Każdy może być w innym kolorze. Przyjemniej być różowym zajączkiem niż łopatką! Różowego zajączka lepiej zapamiętają dziecko i jego rodzice. Ważna jest również łazienka. Tutaj dziecko musi załatwiać własne potrzeby, ale i zapamiętać, gdzie wisi jego ręcznik. Bardzo to trudne, jeżeli ma się dwa lub trzy lata. Problem w tym, że dzieci, które doskonale radziły sobie z korzysta-niem z łazienki w domu, w przedszkolu mają spore kłopo-ty. Bywa, że strach przed korzystaniem z nowego miejsca i znajdujących się tam urządzeń sprawia, że maluchy po-wstrzymują się od siusiania: zamierają w bezruchu i ściska-ją nóżki – aż do katastrofy. Mają mokre majtki i wstydzą się tego. Dodatkowych stresów można uniknąć, jeżeli w czasie dni adaptacyjnych skłoni się rodziców, aby możliwie często udawali się z dzieckiem do przedszkolnej łazienki i wdra-żali do korzystania z niej. Dzięki temu we wrześniu łazien-ka jest już dla malucha otoczeniem znanym i bezpiecznym. Nauczycielce będzie wówczas łatwiej kształtować ważne umiejętności samoobsługowe maluchów.

Zabawy, ćwiczenia oraz sytuacje zadaniowe pomagające maluchom kształtować własne Ja i poznawać otoczenie w przedszkolu i w domu

Dwulatki i tr zylatki w pr zedszkolu i w domu

Jak œwiadomie je wychowywaæ i uczyæ

Edyta Gruszczyk-KolczyńskaEwa Zielińska

Dwulatki w przedszkolu

bliżej przedszkola 10.133 październik10 bliżej przedszkola 10.133 październik10

Im częściej dzieci będą miały do czynienia z liczebnikami w naturalnej sytuacji, tym głębiej zakorzenią je w umysłach. Zaprezentowane zajęcia pozwolą zaś na usystematyzowanie i rozwijanie posiadanych umiejętności matematycznych.

Zbiory grzybówedukacja matematyczna

Edyta Kaczanowska

Nieodzowną umiejętnością w zakresie pojęć ma-tematycznych jest z pewnością posługiwanie się liczebnikami. Na co dzień w przedszkolu jest wiele okazji do zaaranżowania sytuacji eduka-

cyjnych, w których dzieci przeliczają, używają liczebników porządkowych i porównują liczebność zbiorów. Pierwsza z brzegu to zwykłe pytanie, kto jako pierwszy, drugi i trzeci przyszedł danego dnia do sali. Dzieci kończące edukację przedszkolną potrafią też bez problemu przeliczać ilość obecnych kolegów i koleżanek, jeśli nauczycielka systema-tycznie stwarza ku temu okazję. Radzą też sobie z porów-nywaniem liczby dziewczynek i chłopców w grupie. W przygotowanym przeze mnie scenariuszu inspirowałam się pedagogiką zabawy, która dysponuje metodami o ogrom-nym aktywizującym ładunku. Miałam również na uwadze metodę kształtowania pojęć matematycznych według prof. Edyty Gruszczyk-Kolczyńskiej. Podczas opisu sytuacji edu-kacyjnych posłużyłam się formą zadaniową nakierowaną na dzieci w starszym wieku przedszkolnym.

TemaT: ZbIory grZybów

Cele ogólne:kształtowanie umiejętności posługiwania się liczebnika-mi głównymi i porządkowymi;kształtowanie umiejętności porównywania liczebności zbiorów;stwarzanie okazji do aktywności ruchowej i posługiwa-nia się wyobraźnią.

o

o

o

Umiejętności dzieci:określanie i wyodrębnianie miejsca w szeregu za pomo-cą liczebnika porządkowego;szacowanie ilości określonych elementów zbioru;przeliczanie elementów zbioru w zakresie dostępnym dzieciom;porównywanie liczebności dwóch zbiorów poprzez łą-czenie elementów w pary;tworzenie zbiorów równolicznych;układanie elementów w szeregu wg podanego rytmu;rozróżnianie wybranych gatunków grzybów;śpiewanie piosenki pt. „Zbieramy grzyby”;posługiwanie się w działaniu wyobraźnią;współdziałanie i współpraca.

Interakcje: NDZ (1-n), NDZDZ (2-n), (1-2) DZ DZ (3-4), DZ DZ (praca z całą grupą, każde dziecko po kolei, pary, każde dziecko indywidualnie).

Metoda wiodąca: czynna – zadaniowa.

Pomoce i przybory: ilustracje do wiersza Jana Brzechwy „Grzyby” (J. Brzechwa, „Wielka księga wierszy”, Warsza-wa 2010), nagrania muzyczne do zabaw z ruchem (melo-die o wesołym nastroju), piosenka pt. „Zbieramy grzyby” z płyty ,,Wesoła szkoła sześciolatka” (Wydawnictwo WSiP), kółka imitujące kapelusze grzybów (trochę kółek żółtych, brązowych i pomarańczowych w odcieniach jasnym i ciem-nym), duża chusta, dwa koszyczki, kilka kartoników z wize-runkami mrówek, pacynka (lub sylweta) krasnala Hałaba-ły, tablica korkowa, cztery kartony z wizerunkiem dziupli,

o

oo

o

oooooo

Jak przygotować przedszkolaka do szkoły?


Informacja o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole

Ewa Zielińska

Bliżej przedszkola

Jak wypełnić? – pomocne wskazówki

Opanowanie wymagań określonych w podstawie programowej wychowania przedszkolnego w obszarze:

Umiejętności społeczne i odporność emocjonalna W zakresie umiejętności społecznych i odporności emocjo-nalnej dziecko rozpoczynające naukę w szkole potrafi:

zorganizować sobie zabawę, bawić się z dziećmi i rywali-zować z nimi np. podczas zabaw i gier sportowych;przestrzegać reguł obowiązujących w społeczności dzie-cięcej i grzecznie zwracać się do innych; dzielić się swoją wiedzą i umiejętnościami, a także brać udział w występach i konkursach;racjonalnie radzić sobie w sytuacjach trudnych i łagodnie znosić porażki.

Mocne strony dziecka. Dziecko łatwo nawiązuje kon-takty i szybko adaptuje się do nowych warunków.

Planuje i organizuje zabawy, bezkonfliktowo współdziała z dziećmi oraz potrafi z nimi rywalizować. Służy radą i po-mocą w różnych sytuacjach i zgodnie dzieli się zabawka-mi. Interesuje się czynnościami szkolnymi i chętnie bierze udział w zajęciach organizowanych przez nauczyciela. Przestrzega zasad (umów) ustalonych zarówno przez do-rosłego, jak i społeczność dziecięcą. Grzecznie zwraca się do innych osób i jest usłużne wobec nich. Racjonalnie ra-dzi sobie w sytuacjach trudnych, nie zniechęca się i potrafi znosić porażki. Dzieli się swoją wiedzą i umiejętnościami z innymi oraz bierze udział w różnorodnych występach i konkursach.

Zauważone trudności. Dziecko ma trudności z przysto-sowaniem się do nowych warunków i nawiązywaniem

kontaktów z dziećmi oraz dorosłymi. Niechętnie uczestniczy w organizowanych przez nauczyciela zabawach i zajęciach z całą grupą. Nie interesuje się czynnościami szkolnymi. Czę-

o

o

o

o

Obserwacja pedagogiczna (diagnoza przedszkola-ka) prowadzona we wrześniu i październiku po-zwala spojrzeć indywidualnie na każde dziecko. Odkryć jego talenty, zainteresowania, a także

dostrzec trudności i problemy, z którymi nie potrafi sobie poradzić. Dzięki obserwacji (diagnozie) nauczyciel określa potrzeby rozwojowe dziecka, w tym zauważone predys-pozycje, uzdolnienia i zainteresowania. Udziela wsparcia odpowiednio do potrzeb dziecka, jego możliwości, m.in. dzięki prowadzeniu indywidualnej lub zespołowej pracy o charakterze dydaktyczno-wyrównawczym. Z rozmów z nauczycielami wynika, że prowadzenie obser-wacji dziecka nie przysparza szczególnych trudności. Prob-lemem jest natomiast analiza i ocena kompetencji dziecka oraz opisanie w krótki, zwięzły, jednoznaczny sposób osiągnięć, możliwości, potrzeb oraz działań naprawczych. Wychodząc naprzeciwko oczekiwaniom nauczycieli, po-stanowiliśmy artykuł Ewy Zielińskiej na temat wypeł-niania informacji o gotowości szkolnej dziecka wydruko-wać dwukrotnie: w bieżącym numerze oraz w marcu 2013 roku. Jesteśmy przekonani, że dokumentowanie wstęp-nej obserwacji (diagnozy przedszkolaka) przy wykorzy-staniu proponowanych przez autorkę konkretnych ocen, stwierdzeń, sformułowań, ułatwi nauczycielom opis sta-nu wiedzy i umiejętności badanego dziecka. Natomiast gotowe rozwiązania metodyczne – propozycje zajęć – po-mogą już teraz w bezpośredniej pracy dydaktyczno-wy-równawczej. Zaprezentowany sposób dokumentowania obserwacji jest tylko propozycją, z której można skorzystać lub nie. Ostateczna decyzja zawsze należy do nauczyciela. Taki sposób odnotowywania obserwacji (diagnozy) ma na celu również ograniczenie do niezbędnego minimum do-kumentacji nauczycielskiej w tym zakresie. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodo-wej z dnia 28 maja 2010 roku (§ 3 ust. 5) w sprawie świa-dectw, dyplomów państwowych i innych druków szkol-nych przedszkole, szkoła podstawowa, w której zorga-nizowano oddział przedszkolny, zespół wychowania przedszkolnego i punkt przedszkolny, wydają rodzicom dziecka objętego wychowaniem przedszkolnym infor-mację o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej. Informację na druku nr 70–MEN–I/54/2 wydaje się do końca kwietnia roku szkolnego poprze-dzającego rok szkolny, w którym dziecko ma obowiązek albo może rozpocząć naukę w szkole podstawowej.

bliżej przedszkola 10.133 październik3�

Gabriela Fejkiel

Dziecko od najmłodszych lat jest ciekawe świata. Interesuje się tym, co je otacza. rodzice, opiekunowie oraz wychowawcy dokładają wszelkich starań, aby przybliżyć i pomóc zrozumieć dzieciom zjawiska zachodzące w przyrodzie. Pozwalają na eksperymentowanie, smakowanie, dotykanie, zachęcają do obserwacji, dzięki czemu maluch nabywa i zapamiętuje nowe doświadczenia oraz zaczyna rozumieć świat, a rzeczywistość powoli staje się dla niego przewidywalna.

Widzę, czuję, poznaję

Bliżej przedszkola

– czyli wszystko, co o zmysłach powinien wiedzieć przedszkolak

Już niemowlęta okazują ciekawość świata, domagając się, żeby dać im do rączek przedmiot, który je zainteresował, następnie mani-

pulują nim, a potem biorą do ust, żeby go lepiej poznać. Na co dzień kierujemy do dziecka słowa: spójrz, popatrz, posłu-chaj, powąchaj, dotknij, nie tłumaczymy mu, jak ciekawymi mechanizmami dys-ponuje, że jest w stanie zrobić to, o co je prosimy i wyciągnąć z tego wnioski. Dziecko po pewnym czasie będzie wie-działo, że cukierek jest słodki i smaczny – ponieważ wcześniej miało okazję go skosztować. Często odwołujemy się do doświadczenia dziecka, mówiąc: Pamię-tasz, jak smakowało ci wtedy...? Teraz też będzie ci smakować. Sprostanie ciekawości dziecka i wytłu-maczenie mu tego, co się dzieje dookoła, jest trudnym zadaniem. Niejednokrot-nie nie uświadamiamy mu, że to właś-nie dzięki zmysłom, które posiada, jest możliwe odbieranie i poznawanie ota-czającego świata. Nie jest to łatwe, gdyż my, dorośli, jesteśmy świadomi tego, że uczymy się bardzo długo. Dlatego proponuję warsztaty, które nie dość, że zintegrują przez wspólne doświadcza-nie i zbliżą do siebie dzieci i rodziców,

to dodatkowo pozwolą na przybliżenie i zapoznanie dzieci z podstawowymi wiadomościami dotyczącymi zmysłów, którymi posługuje się człowiek.Warsztaty to tylko jedna z form zaba-wy ze zmysłami. Warto przy tej okazji zachęcić rodziców do wspólnych zabaw z dzieckiem, przez eksperymentowa-nie ze smakiem, dotykiem, sprawdza-nie spostrzegawczości przedszkolaka. Ważne jest, by podczas wykonywania codziennych prac domowych, nie sa-dzać dziecka przed komputerem czy telewizorem, ale zachęcić do wspólne-go gotowania, pokazać, jak wygląda mąka, czym się różni od soli i cukru, itp. Podczas zwykłego spaceru można za-proponować zabawę polegającą na wy-chwyceniu jak największej ilości dźwię-ków. W trakcie zabawy w piaskownicy, zanim dziecko wybierze foremkę, niech zgadnie z zamkniętymi oczami, tylko za pomocą dotyku, jaką foremkę rodzic trzyma w ręku.Zabawy kształtujące zmysły dziecka można stosować na każdym kroku podczas zajęć przedszkolnych, dostoso-wując stopień ich trudności oraz rodzaj do wieku dziecka. Warto kierować się przede wszystkim chęcią zaspokojenia

ciekawości dziecka i starać się urozma-icić te zabawy. Dziecko, które będzie znało z przedszkola zabawy, w trakcie których doświadcza rzeczywistości róż-nymi zmysłami, namówi rodziców do powtórzenia ich w domu.Proponowane przeze mnie warsztaty składają się z kilku zabaw związanych tematycznie z każdym zmysłem. Pod koniec danej zabawy prowadząca oma-wia poszczególne zmysły. Ważne jest, aby podczas podsumowań dzieci samo-dzielnie wyciągały jak najwięcej wnio-sków. Udanej zabawy!

NaSZe ZmySŁy warsztaty

Co to są zmysły? Krótka rozmowa z dziećmi dotycząca tematu spotkania warsztatowego. Oczywiście wprowa-dzenie nie może być naszpikowane me-dycznymi sformułowaniami oraz obfi-tować w szczegóły. Schemat człowieka. Wszystkie pary uczestników dostają po dużej kartce papieru, najlepiej formatu A3, na której dziecko z pomocą rodzica rysuje schemat człowieka – jeżeli znamy grupę i wiemy,


Bliżej przedszkola

TOC– czyli jak wychować

Twórcze, Optymistyczne i Ciekawe świata dziecko

Rozmowa z Dorotą Kamińską, autorką miniporadnika „Jak bawić się i uczyć z pasją? Zastosowanie narzędzi myślowych TOC w pracy z dziećmi”

Jak bawić się i uczyć z pasją, wykorzystując narzędzia TOC? I jak wychować Twórcze, Optymistyczne i Ciekawe świata dziecko?

Dorota Kamińska: Odpowiedzi na te, jak i wiele innych py-tań, znajdą Czytelnicy w proponowanym miniporadniku. Przedstawiłam w nim autorskie pomysły na modyfikacje na-rzędzi myślowych TOC i zastosowanie ich w pracy z dziećmi nieposiadającymi jeszcze umiejętności czytania i pisania. Po-radnik został napisany z myślą o zainspirowaniu Czytelni-ków do pasjonujących i twórczych zabaw z dziećmi, a także zachęceniu ich do własnych poszukiwań nowatorskich roz-wiązań z zastosowaniem narzędzi TOC.

Co oznacza skrót TOC?D.K.: TOC (Theory of Constrains – teoria ograniczeń) to program, który pozwala na identyfikację i zarządzanie ograniczeniami występującymi w otaczającym nas świecie, w tym pojawiają-cymi się w procesie edukacyjnym, takimi jak np.: koncentracja na zapamiętywaniu, a nie na rozumieniu tego, czego uczy się dziecko; problemy ze zrozumieniem i analizą słuchanych tre-ści oraz samodzielnie czytanych tekstów. Obecnie TOC wdra-żane jest już na pięciu kontynentach, w ponad 20 państwach, przez 100 tys. edukatorów oraz 8 mln dzieci.

Do kogo skierowany jest miniporadnik?D.K.: Opracowałam go z myślą o nauczycielach wychowania przedszkolnego pragnących uczynić proces edukacyjny wy-chowanków fascynującą podróżą do krainy nauki poprzez zabawę. Zarówno doświadczeni zawodowo, jak też świeżo rozpoczynający pracę nauczyciele i specjaliści (pedagodzy, logopedzi, terapeuci), znajdą w nim inspirację do twórczej zabawy i pracy z dziećmi w postaci praktycznych rozwiązań metodycznych z zastosowaniem narzędzi TOC.

Co zawiera miniporadnik?D.K.: W skład publikacji wchodzi omówienie metody oraz sprawdzone propozycje praktycznych rozwiązań dotyczą-cych zastosowania narzędzi TOC – stanowią one propozycję pewnej strategii nauczania, która sprzyja rozwijaniu umie-jętności logicznego myślenia, rozwiązywania problemów, planowania pracy oraz efektywnego uczenia się dziecka. Poradnik jest uniwersalny, gdyż umożliwia nauczycielowi modyfikowanie własnych działań w zależności od potrzeb i możliwości grupy, z którą pracuje.

Jakie narzędzia powinien zastosować nauczyciel, aby sku-tecznie wspierać swoich wychowanków w procesie efek-tywnego uczenia się?

D.K.: Biorąc pod uwagę, że zapamiętujemy 90% tego, co jed-nocześnie słyszymy, widzimy, mówimy i robimy, powinniśmy zastosować taką strategię nauczania oraz narzędzia, aby in-formacja, jaką kierujemy do dzieci, była połączona z obrazem, ruchem i emocjami. To wszystko spowoduje, że będzie ona odbierana wielozmysłowo, a dzięki temu lepiej zrozumiana i zapamiętana. Warto skorzystać w tym celu z zaproponowa-nych w miniporadniku narzędzi myślowych TOC: chmurki, gałązki logicznej i drzewka ambitnego celu.

Jaką rolę w procesie efektywnego uczenia się pełnią narzę-dzia myślowe TOC?

D.K.: Narzędzia myślowe TOC stanowią skuteczną strategię wspierającą proces efektywnego uczenia się. Dzięki graficz-nemu schematowi narzędzia te są proste w użyciu i łatwe do nauczenia. Rozwijają one umiejętność logicznego myślenia poprzez wnikliwe analizowanie związków przyczynowo-skutkowych występujących w treści sytuacji, opowiadań, utworów literackich (gałązka logiczna), wpływają pozytyw-nie na relacje w grupie rówieśniczej poprzez doskonalenie umiejętności rozwiązywania konfliktów (chmurka), uczą sa-moregulacji, czyli świadomego i celowego planowania swojej pracy: wyznaczania celów (edukacyjnych i życiowych) i kon-

Dorota Kamińska, Joanna Sowa

opis zajęć z zastosowaniem narzędzi ToC znajdziesz w miesięczniku BLiŻEj pRzEDszKoLa: nr 11.122 listopad 2011 nr 7-8.130-131 magazyn specjalny 2012 nr 9.132 wrzesień 2012

NOWatOrska metODa pracy Z DZiećmi W Wieku prZeDsZkOlNym!


goto

we na

rzęd

zia

bliżej przedszkola 10.133 październik

Monika Wyrwa-Kluza Elżbieta Kaczmarska Mateusz Kluza

Jesień liście malowała

Kącik Tęczowej Muzyki

Za oknami piękna złota jesień. W Kąciku Tęczowej Muzyki nie mogło więc za-braknąć zabaw i piosenek na jesienny czas. A ponieważ ta pora roku jest bajko-

wa i kolorowa, tak też będzie u nas. Zapraszamy wszystkich do wspólnej zabawy.

E

Wpar ku dziś we so ło jest i

B

ko lo ro wo,

A

bo już pa ni je sień o zdo- - - - - - - - - -

B

bi ła Świat! Le cą

f B

nam na głowę li ście

E

ko lo ro we, ka szta

A B

no wy zdrze wa pa da- - - - - - - - - - - -

E

grad. To

A B

je sień li ście ma lo

E

wa ła zło te

A B

far by od la ta do

E

sta ła.- - - - - - - - - -

A

Wde szczu je mie sza ła,

B

wia trem je su szy ła,

A B

zmgłą je ro zwiesi

1.F

ła

C

ła.- - - - - - - - -

Jesień pędzlem malowałasłowa: Monika Kluza muzyka: Monika, Mateusz Kluza

© teczowamuzyka.com

Jesień pęDZlem malOWałasł. Monika Kluza, muz. Monika, Mateusz Kluza

W parku dziś wesoło jest i kolorowo, bo już Pani Jesień ozdobiła świat.Lecą nam na głowę liście kolorowe, kasztanowy z drzewa pada grad.

Ref. To Jesień pędzlem malowała, złote farby od Lata dostała.W deszczu je mieszała, wiatrem je suszyła, z mgłą je rozwiesiła.

W sadzie dziś wesoło jest i kolorowo, bo już Pani Jesień ozdobiła Świat.Mienią się na drzewach jabłka żółte i czerwone, fioletowe śliwki zbierać czas.

Ref. To Jesień pędzlem malowała...

W lesie dziś wesoło jest i kolorowo, bo już Pani Jesień ozdobiła świat.Wszędzie rosną grzyby smaczne i pachnące, wiewióreczki skaczą tu i tam.


goto

we na

rzęd

zia


Scenariusze na różne okazje

Wiemy, co jeść i wiemy, jak jeść

Elżbieta Bukowiecka-Górny

ZDrOWE ¯ Y WIENIE

Pr ZEDSZKOL AK A

Obszary edukacyjne z podstawy programowej: (Obszar 2) Wykonywanie czynności samoobsługowych – kształ-

towanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicz-nych i kulturalnych; dziecko stosuje zasadę kulturalnego zachowania się przy stole w trakcie spożywania posiłków (umie przyjąć właściwą pozycję przy stole; zachowuje się spokojnie i nie prowadzi głośnych rozmów; nie rozmawia „z pełną buzią”; posługuje się sztućcami).

(Obszar 5) Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci. Dbałość o zdrowie – dziecko stara się prze-strzegać zasad zdrowego żywienia (zna podstawowe za-sady prawidłowego odżywiania się; wie, które produkty są zdrowe i potrzebne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, a które można spożywać tylko od czasu do czasu; rozumie, dlaczego trzeba ograniczyć jedzenie ta-kich produktów, jak słodycze, chipsy, napoje gazowane).

Grupa wiekowa: pięciolatki, sześciolatki.Cele:

rozpoznawanie warzyw i innych produktów stosowa-nych do przygotowania określonej potrawy; rozpoznawanie i nazywanie zdrowych produktów żyw-nościowych; utrwalenie zasad zachowania się przy stole.

Metody pracy: zabawa dydaktyczna;metoda aktywizująca – mapa mentalna, zabawa tema-tyczna.

Forma pracy: grupowa, indywidualna.

Środki dydaktyczne: wiersz St. Karaszewskiego „Wita-minowe abecadło” (B. Godzimirska, Razem w przedszkolu 4. Przewodnik metodyczny ze scenariuszami zajęć, Warszawa 2010), plansze z obrazkami i napisami: różne owoce, wa-rzywa, przyprawy, itp., karta pracy z warzywami, owo-cami, przyprawami, chipsami, słodyczami, wyposażenie do zabawy kulinarnej w kąciku lalek (naczynia, sztućce, serwetki, napisy globalne – zasady spożywania posiłków: Przy stole siedzimy prosto; Zachowujemy się spokojnie podczas jedzenia; Nie rozmawiamy głośno; Nie opieramy się łokciami o stół; Nie oblizujemy talerzy).

o

o

o

oo

Przebieg zajęć:o Witaminowe abecadło. Zaproszenie na zajęcie pani ku-charki, która opowie dzieciom, co zrobić, by zdrowo odży-wiać się w przedszkolu. Nauczycielka recytuje wiersz „Wi-taminowe abecadło” Stanisława Karaszewskiego. Następnie opowiada dzieciom o przygotowaniu w przedszkolnej kuch-ni zdrowych posiłków. Na zakończenie spotkania przekazu-je nauczycielce aktualny jadłospis przedszkolny, prosząc, by prowadząca odczytała dzieciom, co dzisiaj ciekawego i zdrowego będą jadły. Żegna się z dziećmi, ponieważ musi przygotować obiad.

Witaminowe abecadłoStanisław Karaszewski

Oczy, gardło, włosy, kości zdrowe są, gdy A w nich gości.A w marchewce, pomidorzew maśle, mleku też być może.

B – bądź bystry, zwinny, żwawy do nauki i zabawy.W drożdżach, ziarnach i orzeszkach w serach, jajkach B też mieszka.

Naturalne witaminy lubią chłopcy i dziewczyny, bo najlepsze witaminyto owoce i jarzyny.

C – to coś na przeziębienie i na lepsze ran gojenie. C – porzeczka i cytryna świeży owoc i jarzyna. Zęby, kości lepiej rosną, kiedy D dostaną wiosną.Zjesz ją z rybą, jajkiem, mlekiem.Na krzywicę D jest lekiem.

Naturalne witaminy,lubią chłopcy i dziewczyny.Mleko, mięso, jajka, sery W słońcu marsze i spacery.

o Przygotowywanie mapy mentalnej. Zabawa w grupach: nauczycielka czyta dzieciom dzisiejszy jadłospis, a następ-nie wywiesza dwie duże plansze z napisem: Obiad przed-szkolny – 30.10.2012 (aktualna data). Na jednej planszy znajduje się napis: „zupa brokułowa – krem z groszkiem ptysiowym”; na drugiej: „pulpety drobiowe w sosie wa-rzywnym”. Rozmowa na temat, jakie produkty są potrzeb-ne, by przyrządzić te dania. Dzieci pracują w dwóch zespo-łach. Po podziale dzieci na zespoły nauczycielka objaśnia zadania do wykonania. Spośród obrazków znajdujących się w kopercie należy wybrać i przykleić produkty, które trzeba zużyć do przygotowania zupy i drugiego dania.


goto

we na

rzęd

zia


Scenariusze na różne okazje

Małgorzata BarańskaEwa Jakacka

kto chodzi po lesie, grzybów kosz przyniesie

scenariusz dla najstarszej grupy przedszkolaków

Scenariusz zawiera zabawy kształcące funkcje per-cepcyjno-motoryczne i językowe: uwagę i pamięć słuchową, umiejętność dokonywania analizy i syn-tezy sylabowej, percepcję wzrokową, koordynację

ruchową i ruchowo-słuchową.

Środki dydaktyczne: nagranie muzyki relaksacyjnej z od-głosami lasu lub innej spokojnej muzyki; rysunki kurek, prawdziwków i czerwonych muchomorów; tablica magne-tyczna lub korkowa do umieszczania obrazków, wyrazów i zdań; obrazki do analizy sylabowej: las, lis, dom, zając, sarna i inne, których nazwy są jedno- lub dwusylabowe; napisy To jest oraz las, lis, kurka, sarna do tworzenia zdań do czytania globalnego; dość duże muchomory z wyraź-nymi kropkami, od jednej do trzech (lub do pięciu).

Przebieg zajęć: o Przywitanie piosenką. Kształcenie uwagi i pamięci słucho-wej oraz koordynacji ruchowej i ruchowo-słuchowej – dzieci siedzą skrzyżnie na obwodzie koła i śpiewają piosenkę na przywitanie.

Razem się witamyPlecy proste, uszy w górę, piękny uśmiech, dziarska mina! Wszyscy razem się witamy, bo zabawa się zaczyna. Gdy się wszyscy postaramy, to zabawa nam się uda.Będzie miło i wesoło, i nie przyjdzie do nas nuda.

Śpiewając pierwszą zwrotkę, dzieci ilustrują ją ruchem (cy-fry oznaczają kolejne wersy zwrotki): prostują plecy, a potem chwytają się za uszy i lekko po-

ciągają je ku górze; rysują uśmiech na twarzy, najpierw palcem jednej, a po-

tem drugiej ręki; podają dłonie siedzącym obok i lekko, rytmicznie nimi

potrząsają. Śpiewając drugą zwrotkę, przedszkolaki wykonują rytmicz-ną sekwencję gestów: na przemian klepią w kolana skrzyżo-wanymi rękami i rękami ułożonymi na wprost.

o Zagadki słuchowe. Ćwiczenie uwagi słuchowej, słuchu fonematycznego w zakresie sylab oraz umiejętności spostrze-gania i tworzenia rymów – przedszkolaki siedzą skrzyżnie w rozsypce, przodem do osoby prowadzącej zajęcia. Nauczy-ciel przedstawia zagadki, zastępując wskazane słowa kla-skaniem. Klaśnięć powinno być tyle, ile jest sylab w danym słowie. Dzieci odgadują, jakie słowo nauczyciel zastąpił kla-skaniem, a następnie wspólnie dokonują analizy sylabowej tego słowa. Dzieleniu na sylaby mogą towarzyszyć inne gesty, zaproponowane przez dzieci. Gdy dziadek ma trochę czasu,

to idzie ze mną do (dwa klaśnięcia) lasu. To jest sosna. Pod tą sosną

bardzo ładne grzybki (dwa klaśnięcia) rosną. Na czerwonym kapeluszu ma z kropeczek wzorek.

Choć jest ładny, nikt go nie je, bo to (cztery klaśnięcia) mu-chomorek. Wiewiórka, która w tym lesie mieszka.

dziś nie znalazła jeszcze (trzy klaśnięcia) orzeszka. Wojtek woła: „Grzyby widzę!

Takie grzyby to są (dwa klaśnięcia) rydze”.o Gdy cichnie muzyka, grzybek do koszyka. Zabawa rucho-wa – kształcenie koncentracji uwagi, umiejętności szybkiego i właściwego reagowania na sygnał. Dzieci stoją w rozsypce, w dość dużych odstępach. Na podłodze leżą rysunki grzy-bów: kurek, prawdziwków i czerwonych muchomorów.

Nauczyciel tłumaczy: Gdy będziecie słyszeć muzykę, spacerujcie po lesie. Gdy muzyka ucichnie, niech każdy z was zerwie jeden grzy-bek. Pamiętajcie, że wolno zbierać tylko grzyby jadalne. Nie ruszajcie czerwonych muchomorów! Następnie kilkakrotnie włącza i wy-łącza muzykę (może to być muzyka relaksacyjna z odgłosami lasu). Po zabawie dzieci siadają w kole, układają przed sobą grzybki i liczą je. Nauczyciel powinien szczególnie pochwalić dzieci, które zebrały tyle jadalnych grzybków, ile było przerw w muzyce i nie wzięły muchomora.

Miesiecznik_BP_pazdziernik2012

Documents

Transcript of Miesiecznik_BP_pazdziernik2012