1

Metoda wykresograficzna (wykresografia) – to sposób przedstawienia prawd wiary przy pomocy ujęć paralelnych, to znaczy werbalnych oraz graficzno-obrazowych, dzięki którym zarys teologii może być ukazany w sposób jasny, prosty i zwięzły, tym samym ułatwiający jej szerokie propagowanie i popularyzację.

Materiał opracował:ks. dr hab. Edward Wasilewski

Więcej informacji dotyczącej niniejszej metody:www.ewasilewski.pl

Metoda wykresograficzna, jej atuty i funkcje

oraz ogólna charakterystyka

2

Opracowania dotyczące metody wykresograficznej

Drączkowski F., Struktury semantyczne wyrazu παιδεία w dziele Klemensa Aleksandryjskiego Στρωματείς, w: J. Pliszczyńska (red.), Z zagadnień

literatury greckiej, Lublin 1978, s. 127˗151.Drączkowski F., Qua paideia Clemens Alexandrinus imbutus appareat in

animadvertenda falsa gnosi, SACh 2 (1980), s. 37-83.Drączkowski F., Agape według Klemensa Aleksandryjskiego, Pelplin 1980.Drączkowski F., Kościół – Agape według Klemensa Aleksandryjskiego, Lublin 1983.Drączkowsk F., Miłość syntezą chrześcijaństwa, Lublin 1990.Drączkowski F., Gott ist die Liebe. Eine patristische Studie, Lublin 1993.Drączkowski F., Poza miłością nie ma zbawienia, Pelplin-Toruń 1996.Drączkowski F., Miłość – Agape syntezą chrześcijaństwa, Pelplin-Toruń 1997.Drączkowski F. (Francesco di Fordon), La salvezza é nell’ amore, Roma 1998.Drączkowski F., Nowa wizja teologii. Ujęcie graficzne, Pelplin-Lublin 2000.Drączkowski F., Metoda wykresograficzna w katechezie, Pelplin 2001.Drączkowski F., Skrót Katechizmu w ujęciu graficznym, Lublin-Sandomierz 2002.Drączkowski F., Teologia w kategoriach geometryczno-matematycznych, Pelplin 2003.Drączkowski F., Przyjaźń z Bogiem – źródłem szczęścia, Pelplin 2004.Drączkowski F., Supernatural Geometry, Lublin 2004.Drączkowski F., Die Theologie in geometrischer Darstellung, Lublin 2004.Drączkowski F., Nasze powołanie do szczęścia, Pelplin 2005.Drączkowski F., Metoda wykresograficzna (geometryczna) w kontekście współczesnego

zagrożenia herezjami, w: A. Paszkowska (red.), Lumen Christii tantum inEcclesia, Lublin 2005, s. 285-304.

Drączkowski F., Nowa metoda w teologii i duszpasterstwie, w: H. Słotwińska(red.), W służbie Bogu i ludziom, Lublin 2005, s. 111-122.

Drączkowski F., Dzięki składajmy Panu Bogu naszemu, Pelplin 2006.Drączkowski F., Metoda wykresograficzna w katechezie, w: H. Słotwińska

(red.), W poszukiwaniu nowych metod katechetycznych, Lublin 2006, s. 89-133.

Drączkowski F., Metoda geometryczna (wykresograficzna) w teologii, RT 53 (2006), s. 21-43.

Drączkowski F., Il metodo disegno-grafico nella catechesi, „Angelicum” 84 (2007), s. 317-341.Drączkowski F., Poza Kościołem nie ma zbawienia. Ujęcie graficzne, Pelplin 2008.Drączkowski F., Dogmatyka w obrazach graficznych. Zagadnienia wybrane, Pelplin 2011.Drączkowski F., Geometryczna struktura teologii, Pelpin 2012.Drączkowski F., Synteza teologii w ujęciu graficznym, Pelplin 2012.

3Drączkowski F., Synthese der Theologie in grafischer Darstellung, Leipzig 2013.Drączkowski F., Synthese der Theologie in grafischer Darstellung. Zweite erweiterte Auflage, Leipzig 2014.Drączkowski F., Synteza teologii w ujęciu graficznym. Wydanie drugie, poszerzone, Lublin 2014.Drączkowski F., W Chrystusie pełnia szczęścia jedynego. Zbiór konferencji wygłoszonych w Radiu Maryja, Pelplin 2014.Drączkowski F., Autobiografia. Wydanie drugie poszerzone, Pelplin 2015.Krukowski K., Nowe narzędzie ewangelizacji. „Metoda wykresograficzna”,

Lublin-Pelplin 2011.Krukowski K., Geometryczna wizja Boskiej rzeczywistości, Pelplin 2013.Krukowski K., Die Förderung der grafisch-geometrischen Methode in der Theologie und Didaktik der Kirche, „Theologisches Katholische Monatsschrift” 1-2 (2014), s. 53-62.Szulist J., Pojęcie miłości Franciszka Drączkowskiego jako modus interpretacyjny encykliki Caritas in veritate Benedykta XVI, SPelp 43 (2011), s. 457-473.Wasilewski E., Geometria w służbie teologii, Pelplin 2015.Wasilewski E., Das Ideal der Heiligkeit. Die Botschaft der Guten Nachricht in

grafisch-bildlichen Darstellungen, Leipzig 2015.Wasilewski E., Aplikacja założeń metody wykresograficznej do teorii i praktyki homiletycznej, Gniezno 2015.Wasilewski E., Pełnia rozwoju człowieka tylko w Chrystusie. Ujęcie graficzne, „Zeszyty Formacji Katechetów” 1 (2016), s. 26-34.Wasilewski E., Motywacja dobroczynności chrześcijańskiej w świetle

„wykresografii”, „Studia Gdańskie” 36 (2015), s. 127-146.Wasilewski E., Chrzest. Wszczepienie w Mistyczne Ciało Chrystusa, Gniezno 2016.Wasilewski E., Podstawowe prawdy katechizmowe w 33 ujęciach graficzno- obrazowych. Pomoce katechetyczne z płytą CD, Gniezno 2016.Wasilewski, Definicja miłości chrześcijańskiej w przepowiadaniu, w:

R. Chałupniak, J. Kostorz (red.), Współczesne wyzwania teologii pastoralnej, Opole 2016, s. 145-160.

Wasilewski E., Ein «Gutenbergischer» Wendepunkt in der Theologie, „ForumKatholische Theologie” 32 (2016), H. 2, s. 92-107.

Wasilewski E., Wykresografia – przełom „gutenbergiański w teologii, Gniezno 2017.Wasilewski E., Die grundlegenden Katechismuswahrheiten in 33 grafisch- geometrischen Illustrationen, Leipzig 2017.Wasilewski E., Graphic presentation method – a „Gutenbergian” turning point in

theology, Gniezno 2018.

4Recenzje i opinie traktujące o metodzie wykresograficznej

Biela B., Ks. Edward Wasilewski, Podstawowe prawdy katechizmowe w 33 ujęciach graficzno-obrazowych. Pomoce katechetyczne z płytą CD, „Studia Pastoralne” 12 (2016), s. 331-333.Cichosz W., Ks. Franciszek Drączkowski, „Poza Kościołem nie ma Zbawienia. Ujęcia graficzne”, Pelplin 2008,

ss. 197, „Studia Gdańskie” 23 (2008), s. 453-458.Cichosz W., Ks. Edward Wasilewski, Aplikacja założeń metody wykresograficznej do teorii i praktyki homiletycznej,

Wydawnictwo Gaudentinum, s. 274, „Studia Gdańskie” 38 (2016), s. 309-314.Degórski B., Franciszek Drączkowski, Przyjaźń z Bogiem - źródłem szczęścia. Wydawnictwo Diecezji Pelplińskiej „Bernardinum”, Pelplin 2004, s. 112, „Dissertationes Paulinorum” 15 (2006), s. 125-129.Degórski B., Drączkowski Franciszek, Nowa wizja teologii. Ujęcie graficzne (Nova visiona della Teologia.

Espressione grafica), Pelplin-Lublin 2000, 286 pp, „Angelicum” 79 (2002), s. 1001-1003.Degórski B., Drączkowski Franciszek, Przyjaźń z Bogiem - źródłem szczęścia (Amicizia con Dio fonte di Felicita), Wydawnictwo Diecezji Pelplińskej „Bernardinum”, Pelplin 2004, 112 pp., „Angelicum” 82 (2005),

s. 492-495.Dziuba A., Ksiądz Franciszek Drączkowski, Nowa wizja teologii, Ujęcie graficzne, Wydawnictwo Diecezji Pelplińskiej „Bernardinum”, Pelplin 2000, s. 258, SPelp 31 (2001), s. 262-266.Dziuba A., Przedmowa, w: K. Krukowski (red.), Nowe narzędzie ewangelizacji, Lublin-Pelplin 2011, s. 7-9.Eckmann A., Ks. Franciszek Drączkowski, Miłość syntezą chrześcijaństwa, Lublin 1991, s. 227, AK 509 (1994),

s. 191-193.Eckmann A., Przedmowa, w: F. Drączkowski (red.), Synteza teologii w ujęciu graficznym.Wydanie drugie, poszerzone, Lublin 2014, s. 5-7.Gawron K., Metoda po prostu rewelacyjna, „Wiadomości” Polska Misja Katolicka w Szwajcarii, 362 (2001), s. 8.Guzowski K., Przedmowa, w: F. Drączkowski (red.), Dogmatyka w obrazach graficznych. Zagadnienia wybrane, Pelplin-Lublin 2011, s. 7-10.Guzowski K., Przedmowa, w: F. Drączkowski (red.), Geometryczna struktura teologii, Pelplin 2012, s. 7-10.Hauke M., Drączkowski Franciszek: Die Theologie in geometrischer Darstellung, Lublin: „Polihymnia“ 2004, 53

S., „Forum Katholische Theologie“ 1 (2007), s. 78.Mirri L.M., Franciszek Drączkowski, Supernatural Geometry, Lublin 2004, „La Terra Santa” 7-8 (2005), s. 45-47.Nowak A.J., Ks. Franciszek Drączkowski, Poza Miłością nie ma zbawienia, Pelplin-Toruń 1996, ss. 85, RT 44 (1997),

s. 131-132.Nowak A.J., Ks. Franciszek Drączkowski, Przyjaźń z Bogiem - źródłem szczęścia, Pelplin 2004, ss. 107,

„Życie konsekrowane” 5 (2004), s. 101-102.Paciorek P., Franciszek Drączkowski, L’ Amour - Synthése du christianisme, Lublin, 1990, 220p., „Revue des Éstudes Augustiennes” 37 (1991), s. 184-185.Polanowski T., Franciszek Drączkowski: Got ist die Liebe. Eine patristische Studie. Aus dem polnischen übersetzt von

Herbert Ulrich. Verlag KERYGMA, Lublin 1993, s. 348, “Ezop” 9 (1994), s. 13.Sieroń R.B., Geometryczna teologia dla wszystkich, „Gość Niedzielny” 17 (2004), s. 43.Słotwińska H., Ks. Franciszek Drączkowski, Metoda wykresograficzna w katechezie, Wydawnictwo „Bernardinum”,

Pelplin 2001, „Katecheta” 7-8 (2002), s. 27-28.Słotwińska H., Ks. Franciszek Drączkowski, Metoda wykresograficzna w katechezie. Pelplin: Wydawnictwo

„Bernardinum” 2001 ss. 152, RT 50 (2003), s. 330-332.Szczur P., Wkład Katedry Patrologii Greckiej w historiografię kościelną, w: J. Walkusz (red.), Rola i miejsce Instytutu Historii Kościoła KUL w historiografii, Lublin 2010, s. 27-31.Świerzawski W., Słowo wprowadzające, w: F. Drączkowski (red.), Skrót Katechizmu w ujęciu graficznym,

Lublin-Sandomierz 2002, s. 3-5.Turek W., F. Drączkowski, Supernatural Geometry, Lublin 2004, pp.50, UUJ 3 (2006), s. 243-244.Turek W., Di Fordon Francesco (Franciszek Drączkowski), La salvezza è nell’ amore (ed. Polacca, Pelplin-Toruń 1996). Edizioni Dehoniane, Roma 1998, 47p., „Salesianum” 4 (2000), s. 813-814.Wendlik K., Ks. Franciszek Drączkowski, Poza Kościołem nie ma zbawienia. Ujęcie graficzne, Wydawnictwo „Bernardinum“, Pelplin 2008, 197 stron, „Dissertationes Paulinorum” 17 (2008),

s. 113-117.Werbiński I., Ks. Franciszek Drączkowski, Miłość syntezą chrześcijaństwa, Lublin 1990, ss.219, AK 491 (1991),

s. 550-552.Werbiński I., F. Frączkowski, Nowa wizja teologii. Ujecie graficzne, Pelplin-Lublin 2000, 285 s., AK 555-556 (2001),

s. 179-181.Żurański D., Nowa pomoc katechetyczna, „Niedziela” (Głos z Torunia) 4 (2002), s. 3.

5

Metoda wykresograficzna (wykresografia) spełnia kilka podstawowych funkcji

w teologii i dydaktyce Kościoła:1. Ilustruje prawdy wiary w formie dostosowanej do mentalności

współczesnego człowieka.2. Tworzy nowy „alfabet” teologii, który umożliwia jej syntetyczne

opracowanie i wizualne przedstawienie.3. Promuje wykład teologii, który dzięki ujęciom geometrycznym

zyskuje ścisłość i ewidentność nauk empirycznych.4. Pełni funkcję parenetyczną i motywuje wybór ideału świętości

jako najpewniejszej drogi do szczęścia ziemskiego i wiecznego.5. Prezentuje globalną wizję teologii w ujęciu chrystocentrycznym,

pokazując, że cała historia zbawienia zmierza ku Chrystusowi, podkreślając jedność i wielowymiarowość (wieloaspektowość).

6. Czyni ewidentnym prawdę, że pełnia miłości jest w Bogu Wcielonym – Chrystusie, w Jego Kościele – Bosko-ludzkiej wspólnocie miłości.

7. Przypomina, że cały proces uświęcania (upodobnienia się do Chrystusa) dokonuje się w Chrystusie, w Jego Kościele i przez Chrystusa, mocą Jego Ducha – Ducha Świętego.

8. Podkreśla, że całe zbawienie pochodzi od Chrystusa – Głowy przez Kościół, który jest Jego Ciałem.

9. W jednym przedstawieniu graficzno-obrazowym ukazuje wizualnie postrzegalnym następujące aspekty: teocentryczny, trynitarny, pneumatologiczny, chrystocentryczny, eklezjalny, agapetyczny, historiozbawczy, eschatyczny.

10. Koryguje lub ułatwia korektę błędów występujących w nauce niektórych teologów oraz świadomości i podświadomości wielu wierzących:

6W nauce o Bogu

hyloteizm – (gr. hyle – materia; gr. teheos – bóg) – obraz Boga w kategoriach materialistycznychapersonalizm deiczny – negowanie osobowości Boga

W nauce o Trójcy Świętejantropomorfizmy – pomniejszanie istoty Boskiej do kategorii ludzkichtryteizm – wiara w trzech bogówteandria – przekonanie, że Bóg jest mężczyzną subordynacjonizm – pogląd, że Syn i Duch Święty są podporządkowani Ojcu – nie są równi Ojcunegatio coaeternitatis – negacja współwieczności Syna Bożego i Ducha Świętego

W nauce o Wcieleniukryptoarianizm – ukryta negacja Bóstwa Chrystusaanachoreza Syna – (gr. anachoreo – wycofać się) – rozerwanie jedności Trójcy Świętej przez „zstąpienie z nieba” na ziemię Syna Bożego

W eklezjologiiantyeklezjalizm – negacja istnienia Kościoła polieklezjalizm – pogląd o istnieniu wielu Kościołów oddzielenie Chrystusa od Kościoła oddzielenie Chrystusa od Ludu Bożego oddzielenie hierarchii od Ludu Bożego

W nauce o miłości chrześcijańskiejdeiprivatio caritatis – negowanie Boskiego wymiaru miłościseparatio amoris a caritate – oddzielenie erosu od agape dualitas praecepti caritatis – miłość Boga i bliźniego rozumiana jako dwa odrębne przykazania de - entisatio caritatis – (łac. de – od; łac. ens – byt) – negowanie ontycznego wymiaru miłościde - ecclesialisatio caritatis – negowanie eklezjalnego wymiaru miłościpanemocjonalizm agapetyczny – zredukowanie miłości wyłącznie do sfery emocjonalnej (uczuciowej)pantelematyzm agapetyczny – (gr. thelema – wola) – zredukowanie miłości wyłącznie do sfery wolitywnejpanintelektualizm agapetyczny – zredukowanie miłości wyłącznie do sfery intelektualnej (poznawczej)

7panergizacja agapetyczna – (gr. pan ̠ wszystek; gr. ergon ̠ czyn) – zredukowanie miłości do działalności dobroczynnejpanaretyzm agapetyczny – (gr. pan ˗ wszystek; gr. arete ˗ cnota) – ujmowanie miłości wyłącznie w kategoriach cnoty

W eschatologiinegacja czyśćca – wykluczenie istnienia czyśćcanegacja piekła – zaprzeczenie istnienia piekła

W demonologiinegatio satanae – negacja istnienia szatanaantropomorfizacja szatana – przedstawianie szatana w postaci monstrum, o ludzkich kształtach i cechach

W duchowości chrześcijańskiejneopelagianizm – negowanie lub niedowartościowanie mocy i łaski Boga, której mocą dokonuje się upodobnienie do Chrystusafilohamartia – (gr. fileo – kocham; hamartia – grzech) – legalistyczne rozumienie grzechu, które prowadzi do traktowania go, jako cos dobrego i przyjemnego, aczkolwiek zakazanegohamartoduleia – (gr. hamaria – grzech; duleia – niewola) – pozostawanie w niewoli grzechupathoduleia – (gr. pathos – namiętności; duleia – niewola) – niewola namiętności cielesnycheidoloduleia – (gr. eidolon – bożek; duleia – niewola) – stawianie bogactwa, sławy, przyjemności ponad miłość Boga

We współczesnej teologiineosofistyczny werbalizm – niezrozumiały (niekomunikatywny przekaz słowny)segmentowość teologii – podział teologii na wiele różnych dyscyplin całkowicie odizolowanych od siebie trychotomia teologiczna – (gr. tricha – na trzy części, gr. tome – rozdzielenie) – zupełne oddzielenie Boga w Trójcy Świętej Jedynego od Chrystusa i od Kościoła

8Podstawowa struktura metody wykresograficznej

w 33 ujęciach graficzno-obrazowych, opracowana przez ks. Profesora dra hab. Franciszka Drączkowskiego (+ 15.03.2018)

i poszerzona przez ks. dra hab. Edwarda WasilewskiegoWykres 1

Bóg Jedyny

Wykres 4Upadek aniołów

Wykres 7Maryja wolna

od grzechu pierworodnego

Wykres 2Trójca Święta

Wykres 5Przyjaźń człówieka z Bogiem

Wykres 8Wcielenie Syna Bożego

Wykres 5Zerwanie przyjaźni z Bogiem

Wykres 9Misteria życia ziemskiego Chrystusa

Wykres 3Stworzenie aniołów

9Wykres 10

Odkupieńcza męka i śmierć Chrystusa

Wykres 13Kościół – Głowa i Ciało Chrystusa

Wykres 16Kościół – świątynią Ducha Świętego

Wykres 11Zmartwychwstanie i wniebowstąpienie

Chrystusa

Wykres 14Kościół – Ciało Mistyczne Chrystusa

Wykres 17Kościół Chrystusowy– „Cały Chrystus”

(KKK 795)

Wykres 12Zesłanie Ducha Świętego

Wykres 15Kościół – Lud Boży

Wykres 18Kościół – „wspólnota miłości”

10Wykres 19

Kościół – szkołą Chrystusa

Wykres 22Bierzmowanie

Wykres 25Kapłaństwo

Wykres 20Cały Kościół jest misyjny

Wykres 23Sakramenty uzdrowienia

Wykres 26Małżeństwo

Wykres 21Chrzest – wszczepienie

w Ciało Chrystusa – Kościół

Wykres 24Eucharystia

Wykres 27Upodobnienie do Chrystusa

– wzrost w miłości

11Wykres 28

Miłość bliźniego w miłości Chrystusa

Wykres 31Ignorowanie Boga – agnostycyzm

Wykres 29Miłość a dobroczynność

Wykres 32„Katolik z metryki” – wybór czyśćca

Wykres 30Dobrowolne odłączenie się

od Boga – piekło

Wykres 33Wybór przyjaźni z Chrystusem – antycypacja nieba na ziemi

Wybrane oceny i propozycje specjalistów:

„W przeciwieństwie do ujęć werbalnych, struktura geometryczna wszystkich wyżej prezentowanych wykresów jest zawsze identyczna i jednakowa – stała i niezmienna. Dzięki temu poszczególne wykresy mogą być traktowane jako samodzielne „ogniwa” wykładu, które dają się wielokrotnie powielać i kopiować. Szukając analogii do wynalazku Gutenberga, można powiedzieć, że wykresy są jakby „ruchomymi czcionkami”, które są nośnikiem określonych treści. A zatem wykład teologii, w ujęciu podstawowym i elementarnym, może być podany w formie krótkiej i zwięzłej, na kilkudziesięciu stronach. Stwarza to możliwość popularyzacji teologii, na miarę dotąd niespotykaną, w rożnych środowiskach kulturowych i językowych”.

ks. dr hab. Edward Wasilewski: Wykresografia – przełom „gutenbergiański” w teologii, Gniezno 2017, s. 75.

12„Metoda wykresograficzna jest bezwzględnie potrzebna współczesnej

katechezie, stąd też zamiast zastanawiać się nad tym, jak przekonać do niej sceptyków, należy raczej zastanowić się, jak dotrzeć z nią do jak najszerszej rzeszy katechizujących i katechizowanych”.

Prof. dr hab. Helena Słotwińska: Ks. Franciszek Drączkowski, Metoda wykresograficzna w katechezie, Wydawnictwo „Bernardinum” Pelplin 2001 ss. 152, RT 50 (2003), s. 331.

„Metoda wykresograficzna jest wyjściem teologii poza krąg mechanicznych sylogizmów, poza obręb ogólności i abstrakcji, jest w stanie idealnie połączyć poznanie intuitywne i logiczne”.

ks. Prof. dr hab. Krzysztof Guzowski: Przedmowa, w: F. Drączkowski (red.), Dogmatyka w obrazach graficznych, Zagadnienia wybrane, Lublin 2011, s. 9.

„Lekturę przedstawionej pracy znakomitego patrologa i filologa klasycznego ks. profesora Franciszka Drączkowskiego Synteza teologii w ujęciu graficznym można zalecić nie tylko teologom i studentom teologii (w szczególności alumnom wyższych seminariów duchownych), ale również wszystkim duszpasterzom, katechetom pracującym w poszczególnych parafiach polskich diecezji. Może ona przyczynić się nie tylko do pogłębienia wiary przez głębsze jej zrozumienie, ale również skłonić do radykalnego wyboru jednej drogi uświęcenia i zbawienia w Kościele katolickim. Wybór opcji przyjaźni z Chrystusem, prowadzący do pełnego z Nim zjednoczenia, jest wyborem drogi prowadzącej do zakosztowania szczęścia dostępnego człowiekowi w życiu doczesnym i wiecznym”.

ks. Prof. dr hab. Augustyn Eckmann: Przedmowa, F. Drączkowski (red.), Synteza teologii w ujęciu graficznym. Wydanie drugie, poszerzone, Lublin 2014, s. 7.

„W proponowanej przez księdza profesora Franciszka Drączkowskiego metodzie wykresograficznej (geometrycznej), Kościół otrzymuje nowe narzędzie ewangelizacji. Mając na uwadze siłę i zakres oddziaływania, można powiedzieć, że metoda wykresograficzna może stać się bronią atomową teologii”.

ks. dr Krzysztof Krukowski: Nowe narzędzie ewangelizacji. „Metoda wykresograficzna”, Lublin-Pelplin 2011, s. 176.

Prezentacja metody wykresograficznej i jej założeń, to minimum 10 spotkań formacyjno-katechetycznych.