METODY WYCHOWANIA FIZYCZNEGO-

METODA ŚCISŁA

Wykonały: Katarzyna PapieżKarolina Wolak

Wstęp.

Proces dydaktyczny jest łańcuchem celowych działań nauczyciela i uczniów zmierzających do realizacji kolejno następujących po sobie zadań. Każde zadanie pedagogiczne zawiera w sobie element treściowy- pierwszy element dotyczy treści realizacji, na lekcji w związku z zadaniem, drugi- sposobu realizacji lub rozwiązaniem zadania, czyli metody.

Zadania pedagogiczne mogą być realizowane różnymi sposobami, czyli odpowiednio dobranymi metodami.

Metody służą do rozwiązywania problemów i należy je do tych problemów dobierać. (T.Tomaszewski)

Metoda= sposób dochodzenia do celu.

Metody w wychowaniu fizycznym:

to sposoby stawiania uczniów w sytuacjach zadaniowych, w których uczniowie pod kierunkiem nauczyciela dokonują zmian w strukturze własnego ciała i jego funkcji, zdobywają wiadomości, umiejętności i nawyki w zakresie kultury fizycznej oraz kształtują pozytywną postawę wobec niej (S. Strzyżewski).

PODZIAŁ METOD

Zadanie realizowane w procesie wychowania fizycznego ze względu na poziom aktywności wewnętrznej uczniów można (według S. Strzyżewskiego) podzielić na trzy podstawowe grupy:

Zadania ściśle określone, wymagające sterowania zewnętrznego, jak np. nauka techniki konkurencji sportowych, korygowanie wad postawy ciała itp.

Zadania częściowo określone, które można samodzielnie realizować

Zadania wymagające od ucznia pełnej samodzielności i inwencji twórczej.

Podział metod..

Każda z wymienionych grup wymaga innego postępowania metodycznego.

Ściśle określone zadania realizuje się za pomocą:

1. Metod odtwórczych: naśladowczej ścisłej zadaniowej ścisłej, metody programowanego uczenia się.2. Metod aktywizujących osobowość ucznia3. Metod twórczych

PODZIAŁ METODPodział metod pod względem realizacji

konkretnego zadania:

Metody reproduktywne

Metody proaktywne

Metody kreatywne

Metody reproduktywne

Zadania w nich są ściśle określone, wymagające ścisłego sterowania, działającego na zasadzie „bodziec- reakcja”. Ćwiczenie ma tylko jedno rozwiązanie, takie jakie założy nauczyciel. Dziecko jest obiektem zabiegów nauczyciela. Te metody nie rozwijają samodzielności.

Metoda naśladowcza- ścisła Metoda zadaniowa- ścisła Metoda programowego uczenia się

3 podstawowe grupy metod (Gniewskowski):

1. Metody podające: naśladowcza ścisła, zadaniowa ścisła, programowanego uczenia się i usprawniania

2. Metody poszukujące: problemowa, bezpośredniej celowości ruchu

3. Metody ekspresyjne: opowieści ruchowej, zabawowa, ruchowej ekspresji twórczej, K. Orffa itp

Tym trzem grupom metod odpowiadają procesy:PrzyswajaniaPoszukiwania i odkrywaniaPrzeżywania

METODA ŚCISŁA

Wykazuje bliskie pokrewieństwo ze stylem ćwiczeń i zachowań w wojsku, ma wiele cech trudnych do przyjęcia w pedagogice. Zarzuca się jej zbyt ostry, komenderujący stosunek nauczyciela do uczniów, jak również to, że komendy muszą być wykonywane przez cały zespół jednakowo i jednocześnie, w podanym rytmie, co elminuje w zasadzie możliwość indywidualizacji.

Oprócz ustnego określenia ćwiczeń (komend) stosuje się tu pokaz, egzekwowanie dokładności wykonania. Stosuje się też zwykle stereotypowe kolumny ćwiczebne oraz ćwiczenia porządkowo- dyscyplinujące, odwzorowane z wojskowego regulaminu.

METODA ŚCISŁA

METODA ZADANIOWA- ŚCISŁAMETODA

NAŚLADOWCZA- ŚCISŁA

Metoda naśladowcza- ścisła

Polega na dokładnym odwzorowaniu demonstrowanego ruchu (ćwiczenia).

Stosuje się ją w przypadku przyuczania czynności ruchowych. Za pomocą tej metody można stosunkowo krótkim czasie uzyskać efekty w nauczaniu. Każde ćwiczenie, czy też bardziej złożona czynność ruchowa jest tu ściśle określona i ma tylko jedno rozwiązanie.

Czynności nauczyciela polegają na dokładnym demonstrowaniu i objaśnianiu nauczanych czynności ruchowych, wydawaniu komend, stosowaniu środków akustycznych, korygowaniu popełnianych, ubezpieczaniu i ocenianiu. Czynności motywujące ograniczają się jedynie do nagradzania i karania oceną.

Metoda naśladowcza- ścisła

Uczeń jest tu przedmiotem zabiegów dydaktycznych, jest sterowany zewnętrznie przez prowadzącego zajęcia. Aby osiągnąć cel, np. wyrobić nawyk ruchowy, opanować jakąś umiejętność uczeń musi powtarzać czynność (ćwiczenie) dziesiątki, a nawet setki razy.

Ta metoda, choć ma swoje zalety- zwiększa natomiast zapotrzebowanie na impulsy płynące z zewnątrz, jej minusami jest obecność faktów, że :

nie rozwija osobowości uczniów w pozytywnym kierunku, ponieważ obniża zdolność kierowania sobą,

obniża zdolność ucznia do zmiany postępowania w przypadku zaistnienia innych okoliczności, przyzwyczaja do bierności i niesamodzielności,

nie pobudza do podejmowania inicjatywy i odpowiedzialności za swoje czyny ,

utrwala schematyczność zachowań.

Metodę tę należy stosować wtedy, gdy wysiłki nauczyciela w zakresie motywowania dzieci do pracy nie dały pozytywnych rezultatów.

Metoda zadaniowa- ścisła

Ta metoda ma zdecydowaną przewagę nad metodą naśladowczą, ponieważ uczeń w wyniku odpowiednich działań nauczyciela znajduje się w sytuacji zadaniowej i jest wewnętrznie umotywowany. To stawianie ucznia w sytuacji zadaniowej odbywa się poprzez uświadomienie mu stanu nieumiejętności, braków w sprawności, wady postawy ciała itp.

Nauczyciel uświadamia uczniom cel ćwiczeń i przekonuje ich do osiągnięcia tego celu. W ten sposób zadania lekcji stają się osobistymi, wewnętrznie akceptowanymi zadaniami dla uczniów.

Zalety metody ścisłej:

Dyscyplinuje zespół, ułatwia manewrowanie grupą, Uczy dokładności, Uczy systematyczności, Daje satysfakcję wykonywania zbiorowego ruchu w

jednakowy sposób, co umacnia poczucie wspólnoty, Cementuje zespół Stwarza możliwość łatwej kontroli, Dzięki dokładności- umożliwia przyjmowanie

poprawnych pozycji wyjściowych, które decydują o przebiegu ruchu oraz pozwalają zlokalizować go w określonych elementach ciała. Przyspiesza to proces nauczania elementów gimnastycznych, ćwiczeń muzyczno- ruchowych i stanowi niezbędny warunek skuteczności zabiegów korekcyjnych.

PRZYKŁADY ĆWICZEŃ

Przyjmowanie pozycji wyjściowych, np. Siad prosty Siad skrzyżny Siad skulny Leżenie przodem Leżenie tyłem Klęk obunóż Klęk jednonóż Przysiad podparty Podpór leżąc przodem itp.

Ćwiczenia kształtujące

Ćwiczenia Szyi W siadzie skrzyżnym, krążenie głową w

jedną, a następnie w drugą stronę. W siadzie rozkrocznym skłony głowy w

przód, w bok. W siadzie skrzyżnym głowa pochylona,

ręce splecione i złożone na karku- wyprost głowy w tył z oporem splecionych dłoni.

Ćwiczenia RamionW staniu ramiona w górę i klasnąć nad

głową, a następnie opuszczając klasnąć o uda itd.

W klęku ramiona skurcz i energiczny wyprost w górę (kilkakrotnie).

W siadzie skrzyżnym klaskanie przed sobą, a następnie złożenie dłoni na karku i uwypuklenie klatki piersiowej.

W podporze leżąc przodem, dłonie oparte na ławeczce- uginanie i prostowanie ramion.

Ćwiczenia Nóg Biodra chwycić i - wspięcia i półprzysiady

w różnym tempie. Chwyt ze szczebel drabinki-

naprzemienne wznosy nogi jak najwyżej w tył, w bok.

W dwójkach naprzeciwko siebie, chwyt za ręce- kilkakrotny przysiad i powrót do postawy ywjściowej.

Podskoki zwarte i rozkroczne (na przemian) w różnym tempie nadawanym przez nauczyciela.

Ćwiczenia Tułowia W staniu rozkrocznym- krążenie tułowia w lewo,

a następnie w prawo (obszerny ruch bioder). W leżeniu tyłem- naprzemianstronne wznosy i

opusty prostych nóg. W staniu rozkrocznym, ramiona skurczone,

pięści skierowane do przodu- bokserskie ciosy sierpowe prawą i lewą- na przemian- z mocnym skrętem tułowia.

W siadzie rozkrocznym- skrętoskłony w prawo i lewo na przemian z dotykaniem palcami rąk palców nóg (kolana wyprostowane).

Ćwiczenia Równoważne W staniu na jednej nodze, nogą wolną

zakreślać koła. W staniu równoważnym na jednej nodze

wykonać „jaskółkę” (ramiona w bok). Przejście równoważne z podrzucaniem

piłeczki w jednej ręce, a następnie w drugiej.

Przejście na czworakach po desce ławeczki z przekraczaniem przeszkody ułożonej na środku.

Zwinność Przejście na czworakach slalomem między 5

chorągiewkami. Płynne łączenie dwóch przewrotów w przód. Przewrót w tył z przysiadu podpartego do

przysiadu. Zwisy- podpory Na drabince- w zwisie przodem zejście na

samych rękach. W zwisie tyłem ugiąć obie nogi w kolanach

(„krzesełko”). W leżeniu przodem na ławeczce- podciąganie

się do przodu przy pomocy ramion.

Rzuty Rzuty piłeczką na odległość z zaznaczeniem szerokiego

zamachu. Rzuty do toczącej się piłki lekarskiej. W leżeniu przodem- pchnięcie piłką lekarską o ścianę. Rzut jak najwyżej piłeczką palantową. Dźwiganie i wspinanie Wspinanie po ławeczce zaczepionej skośnie na

drabince. Wspinanie po linie. W trójkach dźwiganie w górę środkowego przez

pozostałych dwóch zewnętrznych (zmiana) Dźwiganie i przesuwanie skrzyni gimnastycznej. Skoki Przeskok zawrotny przez skośnie ustawioną skrzynię

(ławeczkę). Przeskok rozkroczny przez kozła. Wieloskoki z odbicia. Wieloskoki z odbicia obunóż.

BIBLIOGRAFIA

Wacław Gniewkowski, Kazimiera Wlaźnik Proces wychowania fizycznego w klasach początkowych. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne. Warszawa 1991

Józef Tatarczuk, Metodyka wychowania fizycznego : zagadnienia wybrane. Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra 2004.

Janusz Bielski, Metodyka wychowania fizycznego i zdrowotnego : podręcznik dla nauczycieli wychowania fizycznego i studentów studiów pedagogicznych. Impuls, Kraków 2005.