Leonardo da Vinci

Leonardo da VinciSpis TreciPosta Leonarda da VinciLeonardo da Vinci cz.1Leonardo da Vinci cz.2Mona LisaOstatnia WieczerzaDama z gronostajemMadonna w grocie skalnejwita Anna SamotrzeciaWynalazki LeonardaMaszyna do latania RowerDwigCzog

Leonardo da VinciLeonardo da Vinci urodzi si w 1452 roku we Florencji. W swoim rodzinnym miecie ksztaci si w zakresie malarstwa, rzeby, a take nauk technicznych i matematycznych. W 1482 roku opuci rodzinne strony i uda si do Mediolanu, gdzie podj sub jako malarz i inynier na dworze ksicym. Podczas pobytu w Mediolanie artysta stworzy arcydziea malarskie, m.in. Dam z gronostajem, Madonn w grocie skalnej i Ostatni Wieczerz. Oddawa si w tym czasie take badaniom naukowym m.in. z zakresu anatomii czowieka. W jedynym doprowadzonym przez niego do koca studium powiconym temu zagadnieniu znajduje si szkic przedstawiajcy msk posta wrysowan w koo i kwadrat. Da Vinci szkic ten uzupeni objanieniami dotyczcymi proporcji ludzkiego ciaa. Da Vinci szkic ten uzupeni objanieniami dotyczcymi proporcji ludzkiego ciaa.

Leonardo da Vinci

W 1500 roku da Vinci powrci do Florencji. Tutaj namalowa portret Mona Liza i kontynuowa badania naukowe przeprowadza sekcje zwok, obserwowa loty ptakw, analizowa waciwoci fizyczne wody. Od roku 1506 ponownie przebywa w Mediolanie, gdzie prowadzi prace nad obrazami wita Anna Samotrzecia i drug wersj obrazu Madonna w grocie skalnej, ale najwicej czasu powica dalszym badaniom naukowym z zakresu anatomii. W 1513 roku da Vinci wyjecha do Rzymu. Zajmowa si tam gwnie projektami inynierskimi. Od 1516 roku przebywa we Francji, zaproszony przez krla Franciszka I. Artysta przey tam swoje ostatnie lata, skupiajc si na opracowywaniu notatek naukowych i redagowaniu traktatw o malarstwie i anatomii. Zmar w 1519 roku.

Mona LisaZa najsawniejsze dzieo malarskie Leonarda da Vinci uchodzi obraz Mona Lisa, znany rwnie jako Gioconda, powstay w latach 15031506. Przedstawia on ubran w skromn sukienk kobiet w nieokrelonym wieku, ktra zajmuje miejsce na tle skalistego krajobrazu, wygldajcego na baniowy, nierealny. Na twarzy spokojnej i niewzruszonej Mony Lisy wida nieznaczny, zagadkowy umiech. Uwieczniona przez artyst kobieta w rzeczywistoci nazywaa si Madonna Liza, bya on starszego od niej o 20 lat kupca Francesca del Giocondo. Malujc ten obraz, da Vinci zastosowa wynalezion przez siebie technik sfumato, polegajc na takim sposobie malowania postaci i przedmiotw, e wygldaj one, jakby byy widziane przez mg. Mon Lis mona obejrze w Luwrze muzeum paryskim.

Ostatnia WieczerzaOstatnia Wieczerza to fresk (malowido cienne) znajdujcy si na cianie klasztoru Santa Maria delle Grazie w Mediolanie. Dzieo przedstawia chwil, w ktrej Jezus oznajmia, e jeden z apostow zdradzi go. Jezus, ukazany na jasnym tle okna, gestem rki wyraa pogodzenie z losem, apostoowie s zaniepokojeni, panuje wrd nich poruszenie. Okno wyodrbnia posta Jezusa, czynic j gwnym motywem obrazu. Malarz rozmieci postaci tak, aby ogldajcy atwo mg rozpozna take Judasza. Zdrajca znajduje si w oddaleniu od rda wiata, kurczowo ciska sakiewk. Artysta posuy si trjwymiarow perspektyw zbien, ktra wywouje u patrzcego na obraz zudzenie przestronnoci pomieszczenia.

Dama z gronostajemObraz przedstawia 17-letni Cecyli Gallerani. Artysta namalowa go podczas pobytu w Mediolanie, na dworze ksicia Lodovica Sforzy. W dziele tym da Vinci doskonale posuy si wiatocieniem, czyli rozoeniem wiata i cienia przez zastosowanie barw o rnym nateniu. Jasne wiato z prawej strony pada na owaln dziewczc twarz, rami i doskonale namalowan rk, przytrzymujc gronostaja (asiczk). Na twarzy dziewczyny wida przytumiony umiech, ktry kontrastuje ze stanowczym spojrzeniem, a caa sylwetka postaci tchnie modziecz ciekawoci, napiciem i energi. Ciemne to i cie na drugim ramieniu mocno podkrelaj blask padajcy na dziewczyn. Obraz ten znajduje si w Muzeum Czartoryskich w Krakowie.

Madonna w grocie skalnejDo bardzo znanych dzie malarskich Leonarda da Vinci naley Madonna w grocie skalnej. Na obrazie tym widniej cztery postacie, ujte kompozycyjnie w trjkt. Posta usytuowana najwyej, skierowana w stron ogldajcego, to Matka Boa. Jej jedna rka wyania si spomidzy fad paszcza, aby znale si ponad gwk maego Jezusa. Za Jezusem klczy anio, wskazujcy palcem w stron malekiego Jana Chrzciciela, ktrego wanie bogosawi Jezus. Da Vinci take na tym obrazie zastosowa technik sfumato. Ponadto piknie rozwiza problem modelunku wiatocieniowego rdo wiata jest u gry, najsilniejszy blask skupia si na twarzach zgromadzonych osb oraz na ciakach dzieci. Madonna w grocie skalnej powstaa w latach 14831485, znajduje si w Luwrze, w Paryu.

wita Anna Samotrzecia

Przedstawiona na tym obrazie grupa trzech postaci znajduje si w bardzo wskiej przestrzeni, na tle skalistego krajobrazu Maria siedzi na kolanach witej Anny i pochyla si w ruchu penym uczucia, obejmujc maego Jezusa. Obraz ten powstawa etapami, gdy artysta zastosowa farby olejne, ktre schn bardzo dugo. Najpierw na zagruntowanym ptnie zaznaczy tylko zarysy dziea, nastpnie malowa obraz, przechodzc stopniowo od ksztatw oglnych do szczegw. Ciekawe jest umiejscowienie postaci wydawa si moe, e Anna i Maria to jedna posta ukazana w dwch stadiach ruchu. Krajobraz przedstawiony za postaciami rozciga si na ca szeroko ta, wida dolin i szczyty grskie w zamglonej dali. Obraz ten mona zobaczy w paryskim Luwrze.

Wynalazki Leonarda

O tym, jak wszechstronna bya wyobrania twrcza da Vinci, wiadcz pozostawione przez niego szkice projektw i wynalazkw. Nie wywary one jednak wikszego wpywu na rozwj techniki, gdy rezultatw swoich przemyle da Vinci nigdy nie publikowa.

Maszyna do latania

Leonardo da Vinci ze szczegln uwag pracowa nad wieloma wariantami maszyny do latania. Pocztkowo zakada, e maszyna taka moe by napdzana si ludzkich mini. Projektowa modele, w ktrych miay by wykorzystane specjalne mechanizmy napdowe. Konstrukcj skrzyde wzorowa na budowie skrzyde ptakw. Przewidywa, e poszczeglne czci szkieletu maszyny mog by poczone za pomoc metalowych oku. Uzna nastpnie, e lepsze do tego celu bd lejsze materiay: elastyczne drewno, trzcina i skra. Wyniki pniejszych obserwacji lotu ptakw oraz kolejne projekty nasuny mu wniosek, e mona wznie si w powietrze za pomoc maszyny z nieruchomymi skrzydami, wykorzystujc wiatr i prdy powietrzne.

Rower

RowerJednym z ciekawych wynalazkw da Vinci by rower. Projekt z 1493 roku przedstawia drewniany pojazd zoony z dwch jednakowej wielkoci k ze szprychami, kierownicy, mechanizmu napdzajcego (korbowego), acucha i zbatki. Rysunek ten nie by nikomu znany przez setki lat i nie mia wpywu na powstanie pniejszej konstrukcji takiego pojazdu, wypracowanej przez kilku wynalazcw w XIX wieku. Projekt ten odnaleziono wrd notatek Leonarda da Vinci w 1974 roku. Poniewa rysunek jest wykonany niedokadnie, niektrzy badacze przypuszczaj, e zosta on sporzdzony przez jednego z asystentw mistrza. Jednak sam pomys skonstruowania pojazdu nalea zapewne do samego da Vinci.

DwigGwnym elementem zaprojektowanego przez da Vinci dwigu by pionowo ustawiony sup z poziomymi ramionami, podtrzymywany od gry linami. U dou znajdowa si mechanizm zoony systemu przekadni zbatych i korby rcznej, za pomoc ktrej mona byo wprawia w ruch koowrt. Na koowrt bya nawijana lina, poprowadzona przez znajdujce si u gry poziome rami. Na linie tej, opuszczonej z ramienia, by zawieszany przenoszony ciar. Sup dwigu mona byo obraca wok jego pionowej osi suy to tego specjalny wysignik. Caa konstrukcja bya umieszczona na wzku, umoliwiajcym atwe przemieszczanie jej.

Czog

Da Vinci sporzdzi take projekt wozu bojowego, wyposaonego w pancerz z otworami strzelniczymi. Przedstawiony na rysunku pojazd przykryty by spiczasto zakoczonym dachem, w ktrym rwnie znajdoway si otwory strzelnicze i jeden dodatkowy otwr u gry, zapewniajcy dopyw wieego powietrza. Wz mia by napdzany przez ludzi, stanowicych zaog, za pomoc rcznych korb przymocowanych do poziomych wakw. Ruch obrotowy tych wakw mia si przenosi na koa. Wynalazca planowa, e pojazd bdzie wprawiany w ruch przez omiu ludzi.