z historią lotnictwa w tlelekcje muzealne

oferta edukacyjnaMuzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie

Instytucja kultury Województwa Małopolskiego

3

Cele i założenia lekCji muzealnyCh

W powszechnym użyciu słowo ‘lekcja’ definiowane jest jako czasowo

odmierzone zajęcia, prowadzone przez nauczyciela dla uczniów w klasie szkolnej.

W poznaniu empirycznym i historycznym, czyli przy próbie pełnej rekonstrukcji

danego wydarzenia bądź całego procesu historycznego nieodzowne jest oparcie

się na przedmiocie, który związany jest z omawianą epoką. Proces uczenia się

oparty tylko na lekturze podręcznika jest niepełny. Zetknięcie ucznia ze spuścizną

techniczną, literacką i historyczną, czyli śladami namacalnymi przeszłości, stanowi

nieoceniony wkład w proces dydaktyczny.

Kreatywność w kontekście edukacji lotniczej stała się jedną z podstaw

stworzenia niniejszego bloku edukacyjnego, adresowanego do wszystkich uczniów

szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Ramy wiekowe nie

zostały przyjęte, ponieważ na każdym etapie rozwoju należy zacząć wspierać kre-

atywne myślenie u dzieci jak i młodzieży, pomóc mu wykształcić podstawy świado-

mości i kultury technicznej, w której lotnictwo jako zjawisko kulturowe i społeczne

powinno funkcjonować.

Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie zamierza – poprzez stworze-

nie tego bloku – stać się istotnym katalizatorem wspierania twórczości w szkole.

Dotychczas kwestie szeroko rozumianej edukacji z uwzględnieniem aspektów

lotnictwa były niedostrzegane bądź traktowane marginalnie. Naszym celem jest

5

stworzenie podstaw systemowych działań w edukacji, które umożliwiłyby i upo-

wszechniłyby kształcenie postaw kreatywnych wśród dzieci i młodzieży

w oparciu o lotnictwo.

Jest to ciekawie zaplanowany i zorganizowany projekt edukacyjny, zmie-

rzający do zakrojonej na szeroką skalę integracji – projekt, który umiejętnie łączy

przedmioty ścisłe i przyrodnicze z humanistycznymi i artystycznymi, co stwarza

sytuację „humanizowania” przedmiotów przyrodniczych i technicznych. Ten spo-

sób myślenia o popularyzacji przedmiotów innych niż humanistyczne towarzyszy

naszym działaniom od kilku już lat.

Dorobek Muzeum Lotnictwa Polskiego

w dziedzinie zajęć oświatowych sięga początków istnienia placówki tj. lat sześć-

dziesiątych XX wieku. Największy i najznamienitszy postęp w tym zakresie nastąpił

w latach dziewięćdziesiątych, kiedy to program lekcji muzealnych został na stałe

wprowadzony do programów szkolnych.

Korzyści z leKcji muzealnych

� aktywizacja do działań międzyprzedmiotowych i ponadprzedmiotowych

zarówno uczniów, jak i nauczycieli;

� poszerzenie zakresu wiedzy i umiejętności uczniów w sposób atrakcyjny,

ciekawy, a czasem niekonwencjonalny;

� wzbogacenie zakresu wiedzy, co podniesie poziom umiejętności i zdynami-

zuje kształtowanie kompetencji kluczowych;

� postawienie na samodzielność uczniów w dochodzeniu do wiedzy (wła-

ściwy dobór zadań powoduje, że nawet uczniowie, którzy nie wyróżniają

się aktywnością na lekcjach w szkole i wykazują niechęć do przedmiotów

przyrodniczych czy też ścisłych, w czasie lekcji w Muzeum – tj. nowym

i atrakcyjnym środowisku – wyraźnie się aktywizują, podejmują coraz śmiel-

7

sze wyzwania, zaczynają baczniej obserwować, precyzyjniej nazywać oraz

wiązać przyczyny i skutki obserwowanych zjawisk);

� rozwój uczniowskich postaw społecznych (uczniowie uczą się, że w grupie

każdy jest ważny, nie tylko lider);

� wdrażanie uczniów do odpowiedzialnego pełnienia ról, współpracy

w zespole (od efektów pracy poszczególnych uczestników zależy efekt

pracy grupy);

� łączenie i przenikanie problemów pomiędzy przedmiotami szkolnymi,

pokazywanie ważnych problemów „naukowych”, „społecznych” i innych

w praktycznym działaniu, powodujący wzrost zainteresowania nimi;

� towarzyszące projektowi elementy oceniania kształtującego pomagają

wyposażyć ucznia w umiejętność łatwiejszego dokonywania samooceny;

� uczniowie, prezentując doświadczenia, wyniki swoich badań i obserwacji

znacznie łatwiej zmierzają w kierunku integracji treści z zakresu poszczegól-

nych przedmiotów, a także skuteczniej wykorzystują umiejętności nabyte

w sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych.

9

BloKi eduKacyjne

W celu przybliżenia dziedzictwa historycznego w jego naturalnej postaci

i środowisku, Muzeum Lotnictwa Polskiego opracowało blok edukacyjny dla czte-

rech grup odbiorców:

� dla uczniów klas „0”,

� dla uczniów klas podstawowych (1-6),

� dla gimnazjów,

� dla szkół ponadgimnazjalnych.

Tematyka zajęć została opracowana przez pracowników merytorycznych

Muzeum w oparciu o przestrzeń edukacyjną Nowego Gmachu oraz o wystawy stałe

i czasowe. Jest w pełni zgodna z podstawowymi założeniami metodologii i dydak-

tyki wielopłaszczyznowej i interdyscyplinarnej. Przewidziany czas trwania lekcji

muzealnej wynosi od 60 do 120 minut.

zajęcia w języKu angielsKim

W ramach wzbogacania swej oferty edukacyjnej Muzeum Lotnictwa Pol-

skiego oferuje uczniom trzy tematy lekcji muzealnych prowadzonych w języku

angielskim.

Są to:

� „Kobiety w lotnictwie”,

� „I wojna światowa w powietrzu”,

� „Działania wojenne w czasie II wojny światowej”.

Cena lekcji muzealnej to 50 zł.

11

TechniKa loTnicza

Oprócz lekcji poświęconych szeroko rozumianej historii lotnictwa Muzeum

prowadzi zajęcia z zakresu techniki lotniczej, których odbiorcami mają być ucznio-

wie szkół ponadgimnazjalnych i uczelni wyższych. Czas trwania tego typu zajęć

wynosi od 60 do 120 minut. Tematem wykładu mogą być np.: silniki lotnicze, uzbro-

jenie lotnicze czy automatyka samolotu.

Zapraszamy serdecznie do korzystania z naszej oferty zajęć dydaktycznych,

które będą stanowić cenne i interesujące uzupełnienie zajęć z zakresu szeroko rozu-

mianej historii (od historii regionalnej po historię konfliktów międzynarodowych)

oraz techniki. W ostatnich latach możemy zauważyć wzrost zainteresowania dzieci

i młodzieży modelarstwem, co może również mieć korzystny wpływ na propago-

wanie wśród nich nowej formy spędzania czasu wolnego. Znaczenie tego procesu

dla przebiegu procesu dydaktycznego jest nagminnie niedoceniane.

Pracownicy Muzeum Lotnictwa Polskiego, angażując się w program „eduka-

cji w muzeach,” podjęli się próby redefinicji propozycji edukacji lotniczej skierowa-

nej do dzieci i młodzieży, czego pokłosiem są niżej opisane konspekty lekcji.

13

sCenariusze lekCji

1 | Zajęcia dla najmłodszych:

▪ „Pierwsza wizyta w Muzeum Lotnictwa Polskiego”

▪ „Mamo, tato będę PILOTEM”

▪ „Dlaczego samolot unosi się w powietrzu?”

▪ „Samolot, szybowiec i śmigłowiec… – dzieje lotnictwa”

2 | Zajęcia dla szkół podstawowych:

▪ „Znani i nieznani mieszkańcy Krakowa”

▪ „Kobiety w lotnictwie”

▪ „Ordery i odznaczenia polskie – 220 lat ustanowienia Orderu Virtuti

Militari”

3 | Zajęcia dla szkół gimnazjalnych:

▪ „I wojna światowa w powietrzu”

▪ „Sławni piloci z Polski i ze świata”

▪ „Historia lotniska Rakowice-Czyżyny”

4 | Zajęcia dla szkół ponadgimnazjalnych:

▪ „Działania wojenne w czasie II wojny światowej”

▪ „Zimna wojna”

▪ „Świat w XXI wieku a konflikty międzynarodowe”

15

blok pierwszyZajęcia prowadzone w Muzeum Lotnictwa Polskiego w ramach pierw-

szego bloku przeznaczone są dla najmłodszych i uczniów klas „0”. Celem tego

bloku jest zapoznanie dzieci z tematyką lotniczą i zaprezentowanie im ekspo-

natów muzealnych.

„Pierwsza wizyTa w muzeum loTnicTwa PolsKiego”

Lekcja pozwala najmłodszym na zapoznanie się z historią lotnictwa

w powiązaniu z elementami historii regionu krakowskiego, Polski i Europy. Celem

lekcji jest też uświadomienie doniosłej roli lotnictwa w dziejach ludzkości i rozbu-

dzenie w dzieciach zainteresowania lotniczymi tradycjami regionu tak, by w małych

zwiedzających wykształcić postawy szacunku dla myśli technicznej oraz dla ludzi

pracujących w branży lotniczej.

metody rozmowa nauczająca, pokaz, pogadanka

środki dydaktyczne eksponaty muzealne MLP i archiwalne zdjęcia

czas trwania 120 minut

„mamo, TaTo, Będę PiloTem”

Lekcja ma przede wszystkim uświadomić dzieciom pozytywny wpływ ich

marzeń na dalsze życie. Poprzez zastosowanie różnych form pracy z dziećmi lekcja

pozwoli na udoskonalenie umiejętności wypowiadania się uczniów na dany temat,

pobudzi ich wyobraźnię twórczą, jak również pomoże w kształtowaniu umiejętno-

ści pracy zespołowej wśród grupy rówieśniczej.

metody pogadanka, burza mózgów, praca zespołowa

środki dydaktyczne eksponaty muzealne MLP

czas trwania 90 minut

17

„dlaczego samoloT unosi się w PowieTrzu?”

Lekcja ma na celu zapoznanie uczniów z mechanizmem samolotu, z zasa-

dami techniki i fizyki, które pozwalają na wykonywanie lotów. Lekcja odbywać się

będzie na terenie hali wystawienniczej MLP, tak by zaprezentować dzieciom zasady

aerodynamiki w sposób dla nich zrozumiały. Lekcja ma pobudzić w dzieciach chęć

do samodzielnego wyjaśniania zasad fizycznych, jak też pozwoli im docenić wkład

konstruktorów lotniczych w rozwój tej branży przemysłu.

metody wykład, pokaz, pogadanka, burza mózgów

środki dydaktyczne modele samolotów, ekspozycja MLP

czas trwania 90 minut

„samoloT, szyBowiec i śmigłowiec... – dzieje loTnicTwa”

Lekcja „Samolot, szybowiec i śmigłowiec … – dzieje lotnictwa” ma na celu

zapoznanie uczniów z rolą, jaką odegrało lotnictwo w dziejach ludzkości. Poprzez

zwiedzanie i słuchanie opowieści o różnych konstrukcjach lotniczych w dzieciach

wykształci się postawa szacunku dla myśli technicznej. Lekcja ma na celu pokazać

trud pracy ludzi związanych z branżą lotniczą.

metody pokaz, rozmowa nauczająca, pogadanka, burza mózgów

środki dydaktyczne modele samolotów, ekspozycja MLP

czas trwania 90 minut

19

blok drugiPrzygotowany został dla uczniów wszystkich klas szkół podstawowych.

Tematyka tego bloku ma zachęcić uczniów do poznawania ciekawej historii regio-

nu, w którym żyją oraz dziejów Polski jako kraju o bogatej przeszłości historycznej.

„znani i nieznani mieszKańcy KraKowa”

Lekcja ma na celu zapoznanie młodych mieszkańców regionu i miasta

Krakowa z sylwetkami wybitnych ludzi urodzonych lub związanych historycznie

i naukowo z Krakowem, działających w różnych dziedzinach życia miasta. Wprowa-

dzenie do lekcji muzealnych dziejów miasta pozwoli na wykształcenie w uczniach

postaw troski o losy własnego państwa, jak również do uczucia dumy z bycia Pola-

kiem.

metody rozmowa nauczająca, pogadanka, praca w grupach, burza mózgów

środki dydaktyczne ekspozycja MLP, materiały edukacyjne MLP

czas trwania 60 minut

„KoBieTy w loTnicTwie”

Lekcja ma na celu zaprezentowanie uczniom sylwetek kobiet, które odegra-

ły ogromne znaczenie w historii lotnictwa polskiego i światowego. Lekcja ta będzie

połączona z wystawą o tym samym tytule, która będzie wystawiana w MLP na prze-

łomie wiosny i lata 2012.

metody pokaz, rozmowa nauczająca, pogadanka, burza mózgów

środki dydaktyczne ekspozycja MLP, materiały edukacyjne MLP

czas trwania 90 minut

21

„ordery i odznaczenia PolsKie – 220 laT orderu VirTuTi miliTari”

Lekcja ma na celu zapoznanie uczniów z podstawowymi wiadomościami

z zakresu odznaczeń i orderów polskich. Ma wskazać etapy przyznawania orderów

i najwyższych odznaczeń w naszym kraju. Założeniem lekcji jest również pogłębie-

nie wrażliwości

i uczuć młodzieży poprzez emocjonalne związki z omawianymi postaciami, które

otrzymały ważne ordery.

Metody pracy z uczniami to: pokaz, rozmowa nauczająca, pogadanka, burza

mózgów. Środkami dydaktycznymi będą: ekspozycja MLP i materiały edukacyjne

MLP, prezentacja multimedialna.

Czas trwania lekcji to około 60 minut.

metody pokaz, rozmowa nauczająca, pogadanka, burza mózgów

środki dydaktyczne ekspozycja MLP, materiały edukacyjne MLP, prezentacja multimedialna

czas trwania 60 minut

23

blok trzeci Przeznaczony jest dla młodzieży uczęszczającej do szkół gimnazjal-

nych. Treści programowe przedstawione w tym bloku są ściśle związane

z programem szkolnym, a wprowadzenie atrakcyjnej formy zajęć w Muzeum

pozwoli na pokazanie nowej, ciekawej formy lekcji historii regionu, Polski

i świata.

„i wojna świaTowa w PowieTrzu”

Lekcja „I wojna światowa w powietrzu” ma na celu zapoznanie uczniów

z podstawowymi wiadomościami z zakresu lotnictwa. W czasie lekcji muzealnych

ważne jest także rozbudzanie zainteresowania postawami ludzi odważnych i goto-

wych do poświęceń dla ojczyzny. Celem lekcji jest także pogłębianie wiedzy o sław-

nych lotnikach z całego świata i Polski w sposób nowy i atrakcyjny dla młodzieży.

Kształtuje to w młodych ludziach pogłębioną wrażliwość poprzez emocjonalne

związki z omawianymi postaciami.

metody wykład, pokaz, pogadanka

środki dydaktyczne ekspozycja MLP, fragment lektury „Dywizjon 303” A. Fiedlera

czas trwania 90 minut

25

„sławni Piloci z PolsKi i ze świaTa”

Lekcja „Sławni piloci z Polski i ze świata” ma przede wszystkim pomóc mło-

dzieży utrwalić i powiązać w ciąg przyczynowo-skutkowy wiadomości z zakresu

I wojny światowej związane z lotnictwem, działaniami wojennymi w powietrzu.

Zaprezentowanie tragedii wojny ma rozbudzić w młodzieży postawę „obowiązku

wobec ojczyzny”. Celem muzeum jest też zapoznanie uczniów z rolą, jaką odegrało

lotnictwo podczas wojny oraz wyrobienie umiejętności dostrzegania zależności

taktyki walki od uzbrojenia wojsk własnych i przeciwnika.

metody wykład, pokaz, pogadanka

środki dydaktyczne ekspozycja MLP, archiwalne zdjęcia

czas trwania 60 minut

„hisToria loTnisKa raKowice-czyżyny”

Lekcja „Historia lotniska Rakowice-Czyżyny” ma na celu zapoznanie uczniów

z podstawowymi faktami dziejowymi dotyczącymi historii krakowskiego lotniska

Rakowice-Czyżyny. W procesie uczenia się ważne jest też rozbudzenie zaintere-

sowań przeszłością regionu i uświadomienie uczniom, iż przeszłość ma wpływ na

różnorakie aspekty życia współczesnego. By osiągnąć te cele warto odwołanie się

do wrażliwości, uczuć i związków emocjonalnych ucznia z własnym miastem.

metody pogadanka, burza mózgów, rozmowa nauczająca

środki dydaktyczne ekspozycja MLP, książeczka o lotnisku, informator

czas trwania 60 minut

27

blok czwartyOstatni blok skierowany został do uczniów szkół ponadgimnazjalnych.

Został on także oparty o programy edukacyjne przewidziane dla młodzieży

znajdującej się na tym etapie kształcenia.

„działania wojenne w czasie ii wojny świaTowej”

Lekcja ma pomóc młodzieży utrwalić i powiązać wiadomości z zakresu II

wojny światowej z lotnictwem i działaniami lotniczymi. Na tym etapie kształce-

nia ważne jest także rozbudzenie postawy „obowiązku wobec ojczyzny”. Celem

muzeum jest zapoznanie uczniów z rolą, jaką odegrało lotnictwo podczas II wojny

światowej i wyrobienie u młodzieży umiejętności dostrzegania zależności taktyki

walki od uzbrojenia wojsk własnych i przeciwnika.

metody wykład, pokaz, pogadanka, rozmowa nauczają-ca, praca indywidualna, praca w grupach, burza mózgów

środki dydaktyczne ekspozycja MLP, materiały MLP

czas trwania 60 minut

„zimna wojna”

Lekcja ma na celu pomóc młodzieży w procesie utrwalania i powiązywania

wiadomości z zakresu historii powszechnej w latach po II wojnie światowej do 1989

roku. Kolejnym zadaniem lekcji jest ukazanie relacji między USA a ZSRR w II połowie

XX wieku oraz wykształcenie u młodzieży umiejętności oceniania i wnioskowania

historycznego.

metody wykład, pokaz, pogadanka, rozmowa nauczająca, burza mózgów

środki dydaktyczne ekspozycja MLP, książka dot. zimnej wojny

czas trwania 70 minut

29

„świaT w XXi wieKu a KonfliKTy międzynarodowe”

Lekcja ma pomóc uczniom w procesie utrwalenia wiadomości historycz-

nych przy jednoczesnym powiązywaniu wiadomości z zakresu historii najnowszej

z historią Polski. Celem jest także wykształcenie u uczniów umiejętności oceniania

i wnioskowania historycznego.

metody wykład, pokaz, pogadanka, rozmowa nauczająca, burza mózgów

środki dydaktyczne ekspozycja MLP, prezentacja multimedialna

czas trwania 60 minut

Al. gen. T. BorA-KomorowsKiego

Al. JAnA PAwłA ii

izydorA sTellA-sAwicKiego

JAnuszA meissnerA

park lotników polskich

ogród doświadczeń

lotniczy park

kulturowy

MuzeuM lotnictwa polskiegogmach główny

mariana markow

ski e go

akadeMia wychowania

fizycznego

politechnika krakowska

seniorów lotnictwa

osiedle wieczysta

osiedle ugorek

sTAnisłAwA lemA

ułanów

krakowski park technologiczny

mogilsKA

ułanów

124 ▪ 424

124 ▪ 424

4 ▪ 5 ▪ 9 ▪ 10 ▪ 15 ▪ 40

4 ▪ 5 ▪ 9 ▪ 10 ▪ 15 ▪ 40

31

zapraszamy!

KonTaKT

adres Kraków, al. Jana Pawła II 39 30-969 Kraków 28, skr. poczt. 79

telefony (12) 640 99 60 | (12) 640 99 61 | (12) 642 40 70 (12) 642 40 71 | (12) 642 87 00 | (12) 642 87 01

strona internetowa www.muzeumlotnictwa.pl

adres e-mail info@muzeumlotnictwa.pl

dojazd

� Własny transport/dojście:

▪ al. Jana Pawła II ul. Mariana MarkowskiegoPrzy zjeździe w ul. M. Markowskiego znajdują się oznaczenia Muzeum. Muzeum dysponuje bezpłatnym parkingiem.

▪ ul. Ułanów ul. Seniorów LotnictwaPrzy końcu ul. Seniorów Lotnictwa znajduje się brama Lotniczego Parku Kulturowego, skąd można przejść do Gmachu Głównego Muzeum.

� Komunikacja miejska:

▪ tramwaje: 4, 5, 9, 10, 15, 40; przystanek Wieczysta lub AWF

▪ autobusy: 124, 424; przystanek Ugorek

Map

dat

a ©

Ope

nStre

etM

ap, C

C-BY

-SA

akadeMia wychowania

fizycznego