sp1 - scenariusze lekcji

24
W DRODZE DO WIECZERNIKA JESTEśMY W RODZINIE PANA JEZUSA Poradnik metodyczny do nauki religii dla klasy I szkoły podstawowej Wydawnictwo WAM • Księża Jezuici Kraków 2011

Transcript of sp1 - scenariusze lekcji

Page 1: sp1 - scenariusze lekcji

W D R O D Z E D O W I E C Z E R N I K A

Jesteśmy w rodzinie Pana Jezusa

Poradnik metodyczny do nauki religii dla klasy I

szkoły podstawowej

Wydawnictwo WAM • Księża JezuiciKraków 2011

Page 2: sp1 - scenariusze lekcji

© Wydawnictwo WAM, 2011

Poradnik metodyczny do nauczania religii rzymskokatolickiej według podręcznika nr AZ-11-01/10-KR-1/11 zgodnego z programem nauczania nr AZ-1-01/10

Recenzenciks. prof. dr hab. Ryszard Czekalski, ks. prof. dr hab. Stanisław Dziekoński

Redakcjaks. Władysław Kubik SJ (kierownik zespołu),Teresa Czarnecka, ks. Grzegorz Łuszczak SJ

AutorzyTeresa Czarnecka, Anna Duka

ks. Władysław Kubik SJ, ks. Grzegorz Łuszczak SJ

WspółautorzyBarbara Adamczyk (Kraków), Ewa Dybowska (Kraków), Ewa Dziaduś (Przemyśl),

Beata Głowala (Rzeszów), s. Justyna Karaś (Przemyśl), Barbara Lis-Buczek (Rzeszów),ks. Ryszard Lis (Rzeszów), ks. Tadeusz Nosek (Kraków), Edyta Polak (Rzeszów),

Barbara Rączka (Rzeszów), ks. Józef Stala (Tarnów), Iwona Szymusik (Rzeszów)

Projekt okładki, opracowanie graficzne, łamanieTomasz Mieloch

Płyta w formacie mp3Do odtwarzania w komputerze lub dowolnym odtwarzaczu mp3.

W nagraniu piosenek udział wzięli uczniowie z Zespołu Szkół w Nowosielcach.śpiewają: Aleksandra Harpula, Kinga Biały, Karolina Kruk, Urszula Sowa, Klaudia Telega,Julia Chmielecka • materiały muzyczne: Mateusz Nikiel • aranżacja: Tadeusz Kałamarz

realizacja nagrania: Paweł Nawrocki, Grzegorz Rozwadowskimuzyka instrumentalna: Maksymilian Czarnecki

NIHIL OBSTATProwincja Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego,

ks. Wojciech Ziółek, prowincjał.Kraków, 26 lipca 2011 r., l.dz. 182/2011.

ISBN 978-83-7505-809-3

WYDAWNICTWO WAMul. Kopernika 26 • 31-501 Kraków

tel. 12 62 93 200 • faks 12 42 95 003e-mail: [email protected]

www.wydawnictwowam.pl

DZIAŁ HANDLOWYtel. 12 62 93 254-255 • faks 12 43 03 210e-mail: [email protected]

KSIĘGARNIA INTERNETOWAtel. 12 62 93 260, 12 62 93 446-447, faks 12 62 93 261

e.wydawnictwowam.pl

Drukarnia Wydawnictwa WAMul. Kopernika 26 • 31-501 Kraków

Page 3: sp1 - scenariusze lekcji

wprowadzenie do pracy z podręcznikiem do nauki religii

w szkole podstawowej w klasie pierwszej „Jesteśmy w rodzinie Pana Jezusa”

Podręcznik ucznia zeszyt ucznia (ćwiczenia)

Page 4: sp1 - scenariusze lekcji

Zgodnie z Programem nauczania religii rzymskokatolickiej w przedszkolach i szko-łach Komisji Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski z 2010 w nowym podręczniku ucznia i ćwiczeniach oraz w poradniku metodycznym treści i zadania przygotowują uczniów do włączenia się w życie Kościoła. Cho-dzi o świadome obchody roku liturgicznego (przeżywanie tajemnic naszego zbawienia) i o życie zgodne z Ewangelią (pełna formacja chrześcijańska).

Podręcznik ucznia zawiera 55 jednostek tematycznych, ujętych w sześciu roz-działach (zgodnie z nowym Programem), które mają własne tytuły (z zachowa-niem treści programowych):

1. Witam – Bądź pozdrowiony Panie2. Dziękuję i chwalę – Chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu3. Proszę – Wysłuchaj nas, Panie4. Przepraszam – Panie, zmiłuj się nad nami5. Czekam – Przyjdź, Panie Jezu!6. Czuwam z Maryją i świętymi – Razem czuwajmyNie ma osobnego rozdziału z katechezami liturgicznymi. Przygotowanie

do obchodów poszczególnych okresów liturgicznych, uroczystości i świąt jest w podręczniku ujęte w jednostkach tematycznych włączonych w kompozycję treściową podręcznika.

Każda jednostka lekcyjna w podręczniku ucznia jest rozmieszczona na dwóch sąsiadujących stronach, co ma ułatwić uczniom odnalezienie i korzy-stanie z potrzebnych wiadomości. Szatę graficzną tworzą ilustracje do tekstów egzystencjalnych, przedstawiające sytuacje z życia dzieci (rysunki oraz zdjęcia) i obrazy biblijne (tworzone specjalnie dla naszego podręcznika lub reprodukcje dzieł sztuki).

Ćwiczenia w Zeszycie ucznia mają wielorakie zadania: od wprowadzania w te-mat, przez aktywizowanie uczniów, rozwijanie i pogłębianie tematu oraz utrwa-lanie treści – w zależności od katechezy. Uczeń z pomocą katechety ma znaleźć odpowiednie polecenie w Zeszycie ucznia, do którego odnośnik znajduje się w podręczniku ucznia. W podręczniku zostawiliśmy tylko pytania i zadania problemowe. Założeniem ćwiczeń jest samodzielna, szczególnie twórcza pra-ca ucznia. Uczeń może uzupełniać ilustracje, układać puzzle, tworzyć obrazy

Page 5: sp1 - scenariusze lekcji

5

z wyciętych elementów i realizować własne pomysły plastyczne. Ma także ćwi-czenia wymagające skupienia: wypełnianie witrażyków, labirynty itp. Zadania wymagające czytania (przede wszystkim globalnego, a nie składania liter) oraz uzupełniania pisemnego, pojawiają się w drugim półroczu – w korelacji z edu-kacją wczesnoszkolną.

Poradnik metodycznyPoradnik metodyczny zawiera fragment Programu nauczania religii rzymskoka-tolickiej w przedszkolach i szkołach dotyczący klasy 1 szkoły podstawowej oraz opracowane materiały do każdej jednostki tematycznej.

Opracowanie jednostki zbudowane jest według schematu: 1. Cele katechezy; 2. Zadania nauczyciela religii; 3. Treści – wymagania szczegółowe; 4. Metody i pomoce; 5. Scenariusz katechezy; 6. Współpraca z rodziną i parafią.

Zgodnie z założeniami nowej Podstawy programowej ważne jest ujęcie treści w formule umiejętności, które ma zdobyć uczeń (a raczej spodziewanych osią-gnięć). Przy każdej jednostce katechetycznej jest wskazówka, co uczeń powinien wiedzieć, umieć i jakie wartości odkryć (co cenić).

Do pomocy, które są przedstawione dla każdej jednostki, należą także nagra-nia piosenek. Nagrania te będę dostępne na płytach. Materiały do kserowania są umieszczone na końcu poradnika metodycznego, a także będą powtórzone na płytach.

Scenariusz katechezy składa się z następujących części:Wprowadzenie do katechezy; Odkrywanie wezwania Bożego; Odpowiedź na

wezwanie Boże; Utrwalenie. Propozycje są bogate metodycznie. Zawierają wię-cej zajęć praktycznych i zabaw niż dotychczas – co wynika z obniżenia wieku szkolnego dzieci w klasie pierwszej.

Page 6: sp1 - scenariusze lekcji

Katecheza 2nasze spotkania

1. Cele katechezy• Kształtowanie postawy szacunku wobec świątyni jako domu Bożego.• Budzenie zainteresowania życiem wiary.• Prowadzenie do doświadczenia radości płynącej z wiary.• Ukazanie dzieciom Jezusa – Boga, jako Tego, który zaprasza je do przy-

jaźni i pragnie spotykać się z nimi na katechezie i w kościele.

2. Zadania nauczyciela religiiKatecheta uświadamia dzieciom religijne znaczenie świątyni oraz wystroju kościo-ła i sali katechetycznej. Uczy ich godnego zachowania w świątyni – domu Bożym.

3. Treści – wymagania szczegółoweW obecnej katechezie dziecko poznaje miejsca szczególnego spotkania z Bo-giem: świątynię (kościół, kaplicę) i salę katechetyczną lub klasę, w której odby-wają się lekcje religii.

Wystrój sali katechetycznej w szkole – krzyż i obrazy religijne, a także świeca i Pismo Święte – wskazują na to, że spotykamy się tu w Imię Jezusa. To Jezus pragnie spotkać się z nami i czeka na nas.

Świątynia chrześcijańska to dom Boży, wyjątkowe miejsce modlitwy i szcze-gólnego spotkania z Bogiem. Uczeń zapoznaje się bardzo ogólnie ze znaczeniem kropielnicy, ołtarza, ambony, tabernakulum, chrzcielnicy i konfesjonału.

Uczeń:• wie, jakie znaki wskazują na obecność Boga w świątyni (zapalona lampka

przed tabernakulum, ołtarz, ambonka, chrzcielnica, kropielnica a także konfesjonał, krzyż i obrazy), oraz zna elementy wystroju sali kateche-tycznej przypominające o spotkaniu z Bogiem (krzyż, obrazy religijne, świeca, Pismo Święte);

• potrafi odpowiednio zachowywać się w świątyni;• chce zachowywać się z godnością i szacunkiem w świątyni; pragnie spo-

tykać się z Jezusem w kościele i na katechezie.

Page 7: sp1 - scenariusze lekcji

Rozdział I. Witam52

4. Metody i pomoceUczymy dzieci zachowania w kościele – świątyni oraz wyjaśniamy znaczenie sprzętów i znaków. Możemy zrobić to na dwa sposoby: udać się z dziećmi do kościoła lub „spacerując” po klasie omówić dokładnie rozmieszczone tam wcze-śniej ilustracje podobne do znajdujących się w podręczniku ucznia na stronie 9.

Czytamy dzieciom wiersz ze strony 9 i omawiamy go wspólnie, słuchając odpowiedzi dzieci.

Pomoce:• karteczki z informacją – zaproszeniem na Mszę Świętą dla dzieci szkol-

nych,• ilustracje do rozmieszczenia w klasie przedstawiające: ołtarz, taberna-

kulum, ambonkę, konfesjonał, chrzcielnicę, kropielnicę (jeśli katechezę prowadzimy w szkole),

• Pismo Święte i świeca,• podręcznik i Zeszyt ucznia.

5. Scenariusz katechezy

Wprowadzenie do katechezyWitamy się z uczniami wezwaniem, które poznały na pierwszej katechezie: Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus. Uczniowie odpowiadają: Na wieki wieków. Amen.

Jeśli jest to możliwe, wychodzimy z dziećmi do pobliskiego kościoła lub kaplicy. Przedtem ustalamy z dziećmi zasady poruszania się grupy. Przed kościołem informuje-my, jak zachować się w świątyni:

– W kościele zachowujemy postawę skupienia, przyklękamy, nie rozmawia-my między sobą. Staramy się nie przeszkadzać innym ludziom (jeśli są w ko-ściele) w słuchaniu i w modlitwie. Także my będziemy się w kościele modlić, mówić do Pana Jezusa.

Jeśli nie możemy wyjść z dziećmi do kościoła, przygotowujemy wcześniej ilustracje podobne do znajdujących się w podręczniku: ołtarz, tabernakulum, ambona, konfesjo-nał, chrzcielnica, kropielnica i rozmieszczamy je w odpowiednich miejscach sali, ana-logicznie do ich położenia w świątyni. Podczas lekcji będziemy chodzić z dziećmi po klasie i je oglądać. Jednocześnie możemy umówić się z uczniami, że po najbliższej Mszy Świętej niedzielnej dla dzieci lub po Mszy Świętej szkolnej w tygodniu spotkamy się i zobaczymy wszystkie te miejsca w kościele.

Na początku lekcji, lub przed wejściem do świątyni (jeśli idziemy do kościoła) rozpo-czynamy rozmowę:

– Z kim spotykamy się na podwórku? Z kim spotykamy się w szkole? Jak się witają dzieci przy spotkaniu, a jak dorośli? A jeśli spotykamy się w Imię Boga, jak się witamy?

Słuchamy odpowiedzi dzieci, a następnie witamy się z nimi:– Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus.

Page 8: sp1 - scenariusze lekcji

53Katecheza 2. Nasze spotkania

Dzieci odpowiadają: Na wieki wieków. Amen.– Gdy ludzie chcą się spotkać, umawiają się. Po co ludzie się spotykają?

Gdzie można się umówić i spotkać?Pozwalamy dzieciom na wypowiedzi, a potem pytamy dalej:– Pan Bóg także „umawia się” z nami w pewnych szczególnych miejscach.

Gdzie my spotykamy się z Bogiem?

Odkrywanie wezwania Bożego– Dzisiaj dowiemy się, gdzie szczególnie spotykamy Boga i co nam o tym

spotkaniu przypomina. Gdy ktoś chce porozmawiać z Bogiem, spotkać się z Nim, najczęściej idzie do świątyni, do kościoła. Czy wiecie dlaczego?

Gdy dzieci się wypowiedzą podkreślamy:– W domu Bożym, czyli w kościele, spotyka się z nami Pan Jezus.Jeśli jesteśmy w kościele, rozpoczynamy krótką modlitwą przed ołtarzem. Na ogół

łatwo się zorientować, czy dzieci bywały w kościele, czy też nie i w zależności od tego prowadzimy katechezę podpowiadając gesty i słowa lub tylko modlimy się z dziećmi. Potem kolejno podchodzimy w odpowiednie miejsca i tłumaczymy ich znaczenie. Jeśli nie możemy pójść do kościoła, prowadzimy lekcję w oparciu o ilustracje.

– Wstańcie i wyjdźcie z ławek. Przejdziemy się razem po sali i poszukamy ilustracji, które kojarzą się wam z wystrojem kościoła.

Podczas omawiania kolejnych ilustracji opowiadamy o obecności Pana Jezusa w ko-ściele, który jest ukryty pod postacią chleba, i o tym, że Pan Jezus przebacza nam, gdy źle postąpimy i tego żałujemy oraz że pragnie spotykać się z nami na Mszy Świętej.

– Przy wejściu do kościoła znajduje się naczynie ze święconą wodą. Gdy za-nurzamy palce w tej wodzie i czynimy znak krzyża, wyznajemy wiarę, że Jezus obdarzył nas życiem Bożym.

Gdy razem z ludźmi gromadzimy się wokół ołtarza, za ołtarzem staje kapłan i wszyscy czynią znak krzyża. Ksiądz mówi: W imię Ojca i Syna, i Ducha Świę-tego. Odpowiadamy razem z ludźmi: Amen. Potem kapłan mówi: Pan z wami. Tymi słowami przypomina, że Pan Jezus jest wśród nas. Odpowiadamy: I z du-chem twoim. Wyznajemy w ten sposób, że wierzymy, iż Pan Jezus jest także z księdzem, który przyszedł w Jego Imieniu. To przywitanie jest bardzo radosne. Jedni drugim jakby oznajmiają: Pan Jezus jest tu! Jest z nami!

Możemy przećwiczyć z dziećmi dialog: Pan z wami – I z duchem twoim.Ołtarz to miejsce, gdzie Jezus daje nam pokarm Boży. Obok ołtarza znajdu-

je się ambona. Tutaj Jezus przez kapłana mówi nam o swojej miłości do nas, trosce o ludzi i naucza, jak mamy żyć, abyśmy byli szczęśliwi. Ołtarz i ambona w czasie Mszy Świętej służą Panu Jezusowi, aby spotkać się z nami, mówić do nas i dawać się nam.

W kościele jest takie szczególne miejsce, przed którym zawsze świeci się lampka. To tabernakulum: tu Jezus przebywa dla nas. Jest obecny, ukryty pod postacią chleba.

Page 9: sp1 - scenariusze lekcji

Rozdział I. Witam54

W kościele znajduje się też duże naczynie z wodą święconą. Jest to chrzciel-nica. Tutaj Pan Jezus uczynił nad dziećmi Bożymi. Małe naczynie przy wejściu do kościoła ze święconą wodą przypomina nam właśnie chrzest.

Być może widzieliście ludzi podchodzących do księdza, który tutaj siedzi.Wskazujemy na konfesjonał.Jeśli ludzie popełnią coś złego, żałują i chcą się poprawić, Pan Jezus przebacza

im ich złe postępowanie.W zależności od warunków w kościele zwracamy uwagę także na krzyż, obrazy i fi-

gury, które są znakami przypominającymi o tym, że jest to dom Boży, gdzie Bóg na nas czeka. Dlatego właśnie ludzie dbają o świątynię, przynoszą kwiaty itd.

Jeśli jesteśmy w klasie zadajemy natomiast pytanie:– Gdzie jeszcze spotykamy się z Jezusem?Nawiązujemy do poprzedniej katechezy, gdy dzieci witały w myślach Jezusa, obec-

nego na lekcji religii.– Jakie znaki mówią o tym, że w sali (klasie) także spotykamy się w Imię

Jezusa?Zwracamy uwagę dzieci na krzyż, być może w klasie jest też jakiś obraz religijny, np.

Matki Bożej z Dzieciątkiem. Przygotowujemy też wcześniej świecę, którą będziemy się posługiwać podczas katechez, oraz Pismo Święte. Nie tłumaczymy teraz dzieciom, czym ono jest, a jedynie zwracamy uwagę na jego obecność. Dzieci po katechezie przedszkol-nej na pewno będą wiedziały, że są w nim Słowa Boże. Jeśli jesteśmy w kościele, tą roz-mową rozpoczynamy kolejną katechezę.

Odpowiedź na wezwanie BożeJeśli jesteśmy w kościele, przypominamy, że Jezus jest tu obecny, ukryty pod postacią chleba. Klękamy przed Nim i chwalimy Go razem:

– Niechaj będzie pochwalony Przenajświętszy Sakrament teraz i zawsze, i na wieki wieków. Amen.

Powtarzamy trzy razy, aby dzieci miały okazję uczyć się tej modlitwy.– Każdy z nas może powiedzieć Jezusowi coś, co jest dzisiaj dla niego najważ-

niejsze. Jezus czeka na nasze myśli i słowa. Powiedzcie Mu w myślach, z czego się dzisiaj cieszycie i co was dziś martwi, smuci.

Chwila ciszy, by dzieci wypowiedziały w myślach swoją modlitwę. Na koniec mogą powtórzyć za katechetą słowa modlitwy z podręcznika:

– Panie Jezu, dziękuję Ci, że mogę spotykać Cię w kościele!Jeśli nie mogliśmy pójść do kościoła, mówimy:– Zwykle w kościele, pozdrawiamy, chwalimy Pana Jezusa słowami modli-

twy: Niechaj będzie pochwalony Przenajświętszy Sakrament teraz i zawsze, i na wieki wieków. Amen.

Potem uczymy dzieci powyższej modlitwy. Następnie dzieci modlą się tak jak w dru-giej części modlitwy w kościele.

Page 10: sp1 - scenariusze lekcji

55Katecheza 2. Nasze spotkania

W klasie prowadzimy dalej katechezę w oparciu o Zeszyt ucznia (s. 5). Dzieci wracają do ławek i na podstawie ćwiczenia opowiadają, jak właściwie i z szacunkiem zachować się w kościele. Potem wykonują zadanie w Zeszycie ucznia.

Gdy katechezę prowadzimy w kościele, przechodzimy od razu do ostatniej części – utrwalenia. Ćwiczenie w Zeszycie ucznia dzieci wykonają w domu. Można także od omó-wienia go i wykonania rozpocząć kolejną katechezę – jako utrwalenie tej lekcji.

Utrwalenie– Spotykamy się tutaj razem: ja z wami, a z nami wszystkimi Jezus. Przeczy-

tam wam wiersz o tym. Zobaczymy, kto zapamięta, o co w nim chodzi.Jeśli jesteśmy w kościele, dzieci mogą usiąść na chwilę do ławek i wysłuchać wiersza.

Bóg zaprosił na spotkanieuczniów, księdza, nasze panie.Jezus szuka wciąż przyjaciół:obym z oczu Go nie stracił.W szkole, w domu, na podwórku,na boisku i na murku,Myślę o Nim przy kolacji,na rowerze, na wakacjach.Jezus ciągle na mnie czeka.Ze spotkaniem już nie zwlekam!Pójdę chętnie do kościoła,Tam jest Jezus i mnie woła.

Rozmowę z dziećmi prowadzimy tak, by podkreślić czekanie Jezusa i naprowadzić uczniów na postanowienie odwiedzania Go w kościele.

6. Współpraca z rodziną i parafiąZapraszamy dzieci, aby w niedzielę spotkały się z Jezusem na Mszy Świętej z rodzicami i z nami. Jeśli w parafii jest Msza Święta szkolna w tygodniu – tak-że zapraszamy na nią dzieci. Można dać dzieciom karteczki do Zeszytu ucznia w formie informacji – zaproszenia na Mszę Świętą dla dzieci szkolnych. Jeśli nie mogliśmy wyjść do kościoła na lekcji, a planujemy spotkanie z dziećmi po Mszy Świętej, możemy tę informację również dopisać na karteczkach. Karteczki dzie-ci wklejają w swoich Zeszytach na s. 4 na dole.

Page 11: sp1 - scenariusze lekcji

Katecheza 12chwalimy Boga z aniołami

1. Cele katechezy• Ukazanie prawdy, o stworzeniu niewidzialnego świata aniołów, którzy

chwalą Boga i opiekują się człowiekiem.• Kształtowanie postawy otwartości na Boże prowadzenie poprzez działa-

nie Anioła Stróża.

2. Zadania nauczyciela religiiKatecheta wdraża uczniów do codziennej modlitwy prośby o opiekę Anioła Stróża.

3. Treści – wymagania szczegółoweBóg stworzył ziemię i niebo. Świat widzialny i świat istot duchowych, które na-zywamy aniołami. „Aniołowie są stworzeniami duchowymi, które nieustannie wielbią Boga i służą Jego zbawczym zamysłom wobec innych stworzeń” (KKK 350).

„Kościół czci aniołów, którzy pomagają mu w jego ziemskiej pielgrzymce i opiekują się wszystkimi ludźmi” (KKK 352).

Uczeń:• wie, że Bóg stworzył niewidzialnych aniołów, którzy chwalą Go i opie-

kują się nami;.• zna modlitwę: Aniele Boży, Stróżu mój;• oddaję się pod opiekę swojego Anioła Stróża.

4. Metody i pomoceKatechezę rozpoczynamy rozmową na temat prac uczniów oraz dramą, która ma na celu uświadomienie dzieciom istnienie świata niewidzialnego. W toku katechezy dzieci wykonują ćwiczenie według wskazówek katechety. Wykorzy-stujemy też metodę rozmowy połączonej z pokazem. Katechezę kończymy opo-wiadaniem.

Pomoce:

Page 12: sp1 - scenariusze lekcji

93Katecheza 12. Chwalimy Boga z aniołami

• nagranie – piosenka nr 4: Gdy idziemy poprzez świat.• nagranie – refleksyjna melodia,• podręcznik i Zeszyt ucznia,• Pismo Święte,• ilustracje przedstawiające aniołów.

5. Scenariusz katechezy

Wprowadzenie do katechezyWitamy się z uczniami wezwaniem: Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus. Uczniowie odpowiadają: Na wieki wieków. Amen.

Następnie katecheta omawia prace dzieci z poprzedniej katechezy. Dzieci opowiada-ją, co narysowały: co na świecie najbardziej im się podoba.

Potem śpiewamy piosenkę nr 4: Gdy idziemy poprzez świat. Można zatańczyć, tak jak na poprzedniej katechezie.

Następnie dzieci siadają w kręgu. Włączamy nagranie refleksyjnej melodii.Zamknijcie oczy. Wyobraźcie sobie drzewo: takie, które wam się najbardziej

podoba… A teraz wyobraźcie sobie swoje ulubione zwierzątko… Wyobraźcie sobie miejsce, gdzie najchętniej bawicie się na podwórku… i swoją ulubioną książkę… A teraz wyobraźcie sobie wiatr… upał… mróz… (katecheta mówi wolno, robiąc przerwy, aby dzieci miały czas wykonać kolejne polecenia).

Celowo polecamy dzieciom wyobrazić sobie Boże dary, które możemy zobaczyć i do-tknąć, oraz takie, które czujemy, choć ich bezpośrednio nie widzimy. Chodzi o uświado-mienie dzieciom istnienia świata niewidzialnego.

– Czy mróz można zobaczyć? A wiatr? Możemy zobaczyć, co się dzieje z nami albo z wodą na mrozie. Możemy zobaczyć, co robi wiatr z drzewami i liśćmi albo z naszymi włosami – ale samego mrozu ani wiatru nie zobaczymy.

Bóg stworzył nie tylko świat, który możemy zobaczyć. Stworzył również wiele rze-czy, które czujemy, choć trudno je dostrzec. Stworzył także istoty, które są całkiem inne niż wszystko co widzimy albo czujemy, istoty niewidzialne. Wierzymy, że te stworzenia chwalą Boga i opiekują się nami.

Jeśli dzieci będą próbowały same mówić, o jakie stworzenia chodzi, pozwalamy im na to, ale nie komentujemy. Zweryfikujemy te odpowiedzi po wykonaniu ćwiczenia w Zeszycie ucznia.

Odkrywanie wezwania BożegoDzieci wracają do ławek i wykonują ćwiczenie 1. na stronie 18. Katecheta czyta polece-nie, dzieci na bieżąco wykonują zadanie. Można najpierw wyjaśnić znaczenie strzałek, rysując je na tablicy. Można także cały rysunek wykonać na tablicy w trakcie, gdy dzieci wykonują go w Zeszycie ucznia.

– Kogo przedstawia rysunek, który wykonaliście w Zeszycie?Katecheta podsumowuje odpowiedzi dzieci.

Page 13: sp1 - scenariusze lekcji

Rozdział II. Dziękuję i chwalę94

– Bóg stworzył także aniołów. Aniołowie to niewidzialni przyjaciele ludzi. O aniołach mówi nam Pismo Święte. Posłuchajcie.

Katecheta czyta, a potem wyjaśnia:

Aniołowie Pańscy, błogosławcie Pana, chwalcie i wywyższajcie Go na wieki! (Dn 3,58)

– Aniołowie chwalą Pana Boga, radują się Jego bliskością, ale także mają ważne zadanie – czuwają nad nami dzień i noc. Chronią nas przed niebezpie-czeństwami, np. w drodze do szkoły albo podczas zabawy na podwórku.

Dzieci przyglądają się ilustracjom w podręczniku na stronach 30 i 31. Katecheta może też pokazać dzieciom inne przedstawienia aniołów.

Gdy ludzie chcieli namalować aniołów, wymyślili postacie ze skrzydłami. Ale tak naprawdę aniołowie nie mają twarzy, rąk, nóg ani skrzydeł. Są niewidzialni.

Odpowiedź na wezwanie BożeAniołowie opiekują się nami. Każdy z nas ma swojego Anioła Stróża, który troszczy się o nasze bezpieczeństwo. Anioł Stróż chroni nas przed nieszczęśli-wym wypadkiem, ale także przed złem. Dba o to, żebyśmy wybierali dobro, a unikali zła. Musimy tylko dać się prowadzić naszemu Aniołowi, bo czasami możemy nie zauważyć jego znaków i zrobić po swojemu.

Tu warto dać przykład, aby dzieci lepiej zrozumiały:– Czujemy, że mama ma rację, nie pozwalając nam wchodzić na drzewo, ale

nie słuchamy jej i spadamy rozbijając kolano. To Anioł Stróż przez mamę dawał nam znak, ale nie posłuchaliśmy go.

Jest modlitwa, którą pewnie wielu z was zna, w której prosimy Anioła Stróża o opiekę. Powinniśmy codziennie ją odmawiać. Wtedy łatwiej nam będzie nie lekceważyć wskazówek naszego anioła.

Dzieci wstają i odmawiają wspólnie: Aniele Boży, Stróżu mój. Mogą mówić razem albo powtarzać za katechetą w zależności od stopnia opanowania pamięciowego modlitwy.

UtrwalenieCzytamy dzieciom tekst opowiadania ze s. 31 Przeczytajmy razem! i na jego podstawie utrwalamy treści katechezy.

– Co przydarzyło się Wojtkowi? W jaki sposób Anioł Stróż mu pomógł? Jakie mogłoby być zakończenie tej historii, gdyby Anioł nie opiekował się Wojt-kiem, albo gdyby chłopiec nie „usłuchał” Anioła?

6. Współpraca z rodziną i parafiąDzieci w domu z pomocą rodziców utrwalają modlitwę: Aniele Boży, Stróżu mój. Prosimy rodziców o dopilnowanie, aby dzieci codziennie ją odmawiały.

Page 14: sp1 - scenariusze lekcji

Katecheza 35Bóg ojciec przebacza nam i uczy przebaczenia

oJcze nasz, odPuść nam nasze winy,JaKo i my odPuszcz amy naszym winowaJcom

1. Cele katechezy• Zapoznanie dzieci z prawdą o Bogu, który odpuszcza winy, przebacza

i uczy przebaczenia.• Wyjaśnienie, że prośba o wybaczenie naszych win w Modlitwie Pańskiej

wiąże się ze zobowiązaniem przebaczania naszym winowajcom.• Kształtowanie postawy prawdziwego przebaczenia, które jest zaniecha-

niem zemsty i pragnieniem dobra dla sprawcy zła.

2. Zadania nauczyciela religiiKatecheta uświadamia dzieciom prawdę, że warunkiem Bożego przebaczenia jest gotowość przebaczenia bliźnim. Wskazuje na Chrystusowy nakaz, aby prze-baczać zawsze (perykopa rozmowy Jezusa z Piotrem). Uczy umiejętności praw-dziwego przebaczenia.

3. Treści – wymagania szczegółoweMówimy „i odpuść nam nasze winy”, wyznając naszą słabość i wiarę w Boże miłosierdzie, a potem dodajemy „jako i my odpuszczamy naszym winowaj-com”, pamiętając, że odmowa przebaczenia braciom zamyka nasze serce także na miłość Ojca. W ten sposób zobowiązujemy się do przebaczania wyrządzo-nych nam krzywd, przebaczania na wzór i z pomocą Chrystusa, przebaczania zawsze i w głębi serca, przebaczania, które zamienia obrazę w życzliwość (por. KKK 2838-2845).

Uczeń:• wie, że prosząc Boga o przebaczenie naszych przewinień, powinniśmy

przebaczać również naszym winowajcom;• potrafi wyjaśnić, że przebaczenie to nie zapomnienie krzywd, ale zanie-

chanie woli zemsty i życzenie dobra sprawcy zła;• pragnie przebaczać zawsze tak, jak uczy Jezus.

Page 15: sp1 - scenariusze lekcji

Rozdział IV. Przepraszam186

4. Metody i pomoceKatechezę prowadzimy metodą rozmowy i opowiadania. Przeprowadzamy też, krótką medytację. Dzieci wykonują ponadto ćwiczenia w Zeszycie ucznia i śpie-wają piosenki.

Pomoce:• podręcznik i Zeszyt ucznia,• pudełko w kształcie serca i garść drobnych kamyków,• świeca,• nagranie – refleksyjna melodia,• nagrania – piosenka nr 11: Niebo jest w sercu mym i nr 20: Przepraszam

cię, Boże, skrzywdzony w człowieku.

5. Scenariusz katechezy

Wprowadzenie do katechezyWitamy się z uczniami wezwaniem: Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus. Uczniowie odpowiadają: Na wieki wieków. Amen.

Dzieci stają lub siadają w kole i rozpoczynamy katechezę piosenką nr 11: Niebo jest w sercu mym.

– Kiedy królestwo Boże jest pośród nas? Jakie przykazanie dał nam Pan Je-zus? W jaki sposób możemy je wypełniać?

Odpowiadając na pytania dzieci, umożliwiamy im powtórzenie treści poprzednich katechez. Przypomnienie znaczenia pełnienia woli Bożej i Chrystusowego przykazania miłości jest jednocześnie wprowadzeniem w dzisiejszy temat winy jako krzywdy wyrzą-dzonej drugiemu człowiekowi, będącej zaprzeczeniem Bożego prawa.

– Pan Jezus wzywa nas do miłości bliźniego. Pełnienie tej woli Bożej czyni nas szczęśliwymi, bo czujemy wtedy bliskość Boga, trochę tak jak w niebie. Nie-stety, nie zawsze udaje nam się tak czynić. Czasami robimy różne złe rzeczy, któ-re nie są wolą Bożą. Jest nam wtedy przykro i chcemy Boga przeprosić. Dlatego Pan Jezus w modlitwie, której nas nauczył też zawarł taką prośbę o wybaczenie naszych win. Wiecie jak ona brzmi?

Jeśli dzieci nie odpowiedzą od razu możemy naprowadzić je na właściwą odpowiedź, przypominając ostatnio rozważany fragment modlitwy i pytając o kolejny.

Odkrywanie wezwania BożegoKatecheta czyta teraz dzieciom opowiadanie ze strony 80 i 81 podręcznika ucznia (Prze-czytajmy razem!).

– O co prosił Wojtek mamę? Co ona mu odpowiedziała? Co się wydarzyło potem? Co zrozumiał na końcu Wojtek?

W odpowiedziach dzieci podkreślamy fakt, że prosząc o przebaczenie, powinniśmy pamiętać, aby też przebaczyć innym.

– Czy potraficie teraz wyjaśnić, co znaczą słowa: Odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom?

Page 16: sp1 - scenariusze lekcji

187Katecheza 35. Bóg Ojciec przebacza nam i uczy przebaczenia

Kiedy dzieci się wypowiedzą katecheta zapala świecę, włącza bardzo cichą refleksyj-ną melodię i przeprowadza krótką medytację.

– Mówimy: Odpuść nam nasze winy i w ten sposób prosimy Boga o prze-baczenie naszych złych czynów. Ale zaraz dodajemy: jako i my odpuszczamy naszym winowajcom. Nie możemy więc czekać na Boże przebaczenie, zapomi-nając przebaczyć tym, którzy nam dokuczyli. Tak jak w tym wierszu:

Gdy ktoś mnie uderza,skrzywdzi albo zrani,to tak, jakby wrzuciłmi do serca kamyk,który mi ciąży, uwiera i boli,jak skaleczenie, co nie chce się zagoić.

Katecheta wrzuca mały kamyczek do trzymanego pudełka w kształcie serca.Gdy takich kamykówjest tam więcej,

Katecheta wrzuca do pudełka garść podobnych kamyków.to od nich kamienne robi mi się serce.I zapominam, że ja też kogoś ranięi krzywdzę, zasmucam, a czasem okłamię…

Katecheta, kładzie kilka kamyków obok zapalonej świecy.Więc gdy Cię proszę,żebyś mi przebaczył,

Katecheta, zabiera kamyki znajdujące się obok świecy.tamtym od kamyków też muszę wybaczyć…

Katecheta wyjmuje kamyki z pudełka.A wtedy serce jak ptak chce zaśpiewać,bo nie ma nikogo, na kogo się gniewa.

Brat Tadeusz Ruciński, Ojcze nasz – jakiego jeszcze nie znasz

Katecheta kładzie puste pudełko obok zapalonej świecy, wyłącza muzykę.

Odpowiedź na wezwanie BożeDzieci siadają w ławkach i wykonują w Zeszytach ucznia ćwiczenie 1. na stronie 46. Kiedy skończą katecheta kontynuuje.

– Wiemy, że mamy przebaczać, ale czasami ktoś wyrządzi nam wielką krzyw-dę, tak wielką, że bardzo trudno jest ją wybaczyć. Czy zawsze musimy to czynić?

Nie komentujemy ewentualnych odpowiedzi dzieci, zachęcamy je do wysłuchania, co o tym mówił Pan Jezus.

– Apostołowie często pytali Pana Jezusa o różne rzeczy. Szczególnie wtedy, gdy nie wiedzieli jak mają postępować. Pan Jezus im odpowiadał, a Jego słowa

Page 17: sp1 - scenariusze lekcji

Rozdział IV. Przepraszam188

zapisane są w Piśmie Świętym. W ten sposób również i my możemy słuchać Jego nauki. Także nam dzisiaj Pan Jezus odpowiada. Pewnego razu uczniowie pragnęli, aby Pan Jezus wytłumaczył im, jak mają przebaczać. Święty Piotr za-pytał Pana Jezusa o to. Posłuchajmy, jak to było.

Katecheta czyta fragment Ewangelii:– Apostoł Piotr zapytał Jezusa: „Panie, ile razy mam przebaczyć, jeśli mój

brat zawini względem mnie? Czy aż siedem razy?” Jezus mu odrzekł: „Nie mó-wię ci, że aż siedem razy, lecz aż siedemdziesiąt siedem razy” (Mt 18, 21-22).

– Jakie pytanie zadał Piotr Jezusowi? Co Pan Jezus odpowiedział?Kiedy dzieci się wypowiedzą katecheta wyjaśnia:– Apostoł Piotr dobrze zrozumiał Pana Jezusa. Wiedział, że siedemdziesiąt

siedem razy znaczy nie tylko bardzo dużo razy, ale znaczy zawsze. Również i nam dzisiaj Pan Jezus mówi: „Trzeba przebaczać siedemdziesiąt siedem razy”, czyli: „Trzeba przebaczać zawsze!”.

Ale co to znaczy przebaczyć? Co to znaczy wyrzucić z serca te wszystkie ka-myki?

Katecheta pokazuje dzieciom kamyki wyjęte wcześniej z pudełka i słucha odpowie-dzi dzieci. Jako podsumowanie czyta wyjaśnienie znajdujące się na stronie 81 podręcz-nika ucznia.

UtrwaleniePotem dzieci wykonują ćwiczenie 2. ze strony 47 Zeszytu ucznia.

Zapraszamy dzieci ponownie na środek i uczymy je piosenki nr 20: Przepraszam cię, Boże skrzywdzony w człowieku.

Przepraszam Cię, Boże, skrzywdzony w człowieku,Przepraszam dziś wszystkich was.Żałuję za wszystko, to moja wina jest.

Następnie katecheta czyta tekst modlitwy z podręcznika ucznia (strona 81), a dzieci powtarzają za nim słowa Aktu żalu.

6. Współpraca z rodziną i parafiąProsimy rodziców, by pomogli dzieciom nauczyć się Aktu żalu.

Page 18: sp1 - scenariusze lekcji

Katecheza 46słuchamy Pana Jezusa

1. Cele katechezy• Budzenie w dzieciach pragnienia życia Ewangelią na wzór świętych, któ-

rzy służyli Jezusowi Chrystusowi i głosili Jego Dobrą Nowinę.

2. Zadania nauczyciela religiiKatecheta przybliża dzieciom postać św. Marcina z Tours i motywuje do podję-cia dobrych czynów w imię miłości do Pana Jezusa.

3. Treści – wymagania szczegółoweAby doświadczyć miłości Pana Boga, należy Go prosić, by pomógł otworzyć na-sze serca i uwrażliwił nas na poznawanie osoby Jezusa, słuchanie i wypełnianie Jego słów oraz świadczenie o Nim wobec braci i sióstr tam, gdzie jesteśmy. O tej prawdzie przypominają słowa z obrzędów liturgii chrzcielnej, która przewija się w tym bloku katechetycznym. „Prosimy Cię, aby te dzieci mogły słuchać Twojej świętej Ewangelii, wypełniać ją i być jej świadkami”. Do wypełniania tej prośby zobowiązali się rodzice dzieci w czasie przyjmowania przez nie sakra-mentu chrztu.

Obecna katecheza jest zaproszeniem skierowanym do dzieci, by same to we-zwanie chrzcielne podjęły i realizowały w życiu.

Uczeń:• wie, że w Ewangelii Pan Jezus ukazuje, jak żyć, by służyć Mu i być szczę-

śliwym;• potrafi powiedzieć, co dobrego zrobił św. Marcin;• pragnie słuchać Jezusa Chrystusa i wypełniać Jego naukę.

4. Metody i pomoceNa katechezie czytamy opowiadanie o św. Marcinie i przygotowujemy insce-nizację, czytamy Ewangelię i rozmawiamy o tym, jak dzieci mogą wypełniać słowo Boże i zostać przyjaciółmi Pana Jezusa. Dzieci wykonują ćwiczenie (praca plastyczna). Nauka pieśni.

Page 19: sp1 - scenariusze lekcji

229Katecheza 46. Słuchamy Pana Jezusa

Pomoce:• podręcznik i Zeszyt ucznia,• piosenka nr 7. Święty uśmiechnięty (nie ma jej w nagraniach na płycie)• nagranie – pieśń nr 27: Wszystko Tobie oddać pragnę,• drewniany lub plastikowy miecz i arkusz dużego szarego papieru jako

płaszcz św. Marcina,• Pismo Święte i świeca.

5. Scenariusz katechezy

Wprowadzenie do katechezyWitamy się z uczniami wezwaniem: Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus. Uczniowie odpowiadają: Na wieki wieków. Amen.

Śpiewamy z dziećmi piosenkę nr 7. Święty uśmiechnięty (czyli: Taki mały, taki duży).Prosimy, by dzieci przypomniały, jakich świętych znają. Zapowiadamy, że dziś pozna-

my świętego Marcina, który był żołnierzem rzymskim, a został „żołnierzem Pana Jezusa”, jego wiernym przyjacielem.

Odkrywanie wezwania BożegoCzytamy z podręcznika ze s. 104 opowiadanie o św. Marcinie z Tours pt. Płaszcz świętego Marcina.

Inscenizacja: Aby dzieci lepiej zapamiętały i przeżyły tę historię, przygotowujemy in-scenizację. Wybieramy ucznia, który będzie odgrywał rolę rycerza – Marcina. Katecheta sam odgrywa rolę nędzarza. Podczas inscenizacji katecheta komentuje, co się właśnie dzieje.

Uczeń – rycerz przedstawia, jak jedzie na koniu. Z boku podchodzi do niego zmarz-nięty żebrak. Błaga go gestem o pieniądze. Rycerz mówi:

– Nie mam pieniędzy ani nic do jedzenia – ale ty zamarzniesz, jeśli tak zosta-niesz! (dziecko powtarza za katechetą)

Dziecko schodzi z konia, zdejmuje płaszcz i rozcina (rozrywa) go na pół. Jedną po-łową okrywa żebraka (katecheta „nakrywa” się nią), a drugą nakłada na siebie i wsiada z powrotem na konia. Odjeżdża do swojego miasta. Żołnierze dziwią się, że jego cenny płaszcz jest przepołowiony. W tym miejscu katecheta prosi, by cała klasa okazała zdu-mienie: dzieci pokazują płaszcz palcami i kiwają głowami.

Żołnierz Marcin kładzie się spać. Wchodzi Pan Jezus ubrany w połowę płaszcza i mówi do zdumionych aniołów w niebie:

– Zobaczcie jak wspaniale ubrał mnie żołnierz Marcin!Dzieci w klasie udają teraz anioły – dziwią się, ale tym razem z zachwytem. Żołnierz

Marcin wstaje, odrzuca swój miecz i woła:– Od dziś Tobie, Panie Jezu, będę służył!Wszystkie dzieci klaszczą i wszystkie kłaniają się, bo każde dziecko było w tej opowie-

ści ważne. Katecheta ogłasza, że „wracamy do klasy, a dzieci są już w klasie uczniami”.

Page 20: sp1 - scenariusze lekcji

Rozdział V. Czekam230

Zapalamy świecę i czytamy Pismo Święte.– Pan z wami.– I z duchem Twoim.– Słowa Ewangelii według świętego Łukasza.

Pan Jezus mówi: ci, którzy słuchają słowa Bożego i wypełniają je, są moimi braćmi i siostrami (por.: Łk 8, 21b).

Odpowiedź na wezwanie BożeDzieci siadają. Omawiamy słowa Pana Jezusa, wskazując, jaką naukę nam daje. Spraw-dzamy, czy dzieci już rozumieją.

– Zadam trudne pytanie: dlaczego teraz mogę powiedzieć, że św. Marcin był bratem Pana Jezusa?

Bo św. Marcin słuchał Pana Jezusa i wypełniał to, co On mówił.– Pan Jezus zaprasza nas, byśmy także wypełniali Jego naukę. Gdy otrzy-

mujemy zaproszenie, powinniśmy na nie odpowiedzieć: można je przyjąć albo niestety – odrzucić. Dzisiaj Pan Jezus zaprasza i wzywa nas, żebyśmy pokazali innym, jak bardzo wierzymy Jemu i Ewangelii.

W tej katechezie musimy pamiętać o jednej rzeczy: na podstawie przykładu św. Marci-na, po przeczytaniu fragmentu z Ewangelii, zastanawiamy się, w jaki, bardzo konkretny, sposób – na najbliższe dni – dzieci mogą zaświadczyć o tym, że przyjmują słowa Pana Je-zusa i chcą je wypełniać. Prosimy, by dzieci podały jak najwięcej przykładów. Aby pomóc w tym, omawiamy z dziećmi ilustracje na s. 105 i czytamy tekst Gdy będziesz się modlić…

UtrwalenieDzieci wykonują w Zeszycie ucznia ćwiczenie 1. na s. 62. Podczas pracy odtwarzamy pieśń nr 27: Wszystko Tobie oddać pragnę.

Wszystko Tobie oddać pragnę i dla Ciebie tylko żyć.Chcę Cię, Jezu, kochać wiernie, dzieckiem Twoim zawsze być. Ref.: Serce moje weź, niech Twą śpiewa cześć, Serce moje, duszę moją, Panie Jezu weź!Wszystko Tobie oddać pragnę od najmłodszych moich lat.Pomóż, Jezu, by mnie nie zwiódł pokusami swymi świat. Ref.: Serce moje weź…

Część dzieci może ją znać. Dlatego śpiewamy ją wspólnie na zakończenie katechezy.

6. Współpraca z rodziną i parafiąProsimy, by bliscy wysłuchali opowieści dziecka o św. Marcinie i obejrzeli rysu-nek dziecka w ćwiczeniach.

Page 21: sp1 - scenariusze lekcji

Katecheza 48matko Boża, prowadź nas

1. Cele katechezy• Uświadamianie dzieciom roli matki w życiu dziecka.• Wzbudzanie miłości do Matki Bożej, która jest Mamą dla wszystkich.

2. Zadania nauczyciela religiiKatecheta zapoznaje dzieci z perykopą biblijną o cudzie w Kanie Galilejskiej. Motywuje dzieci do modlitwy do Matki Bożej jako Przewodniczki, która pro-wadzi do Jezusa Chrystusa, do nieba.

3. Treści – wymagania szczegółoweOd XIX w. w Polsce w maju ludzie zbierają się wieczorem w kościołach, przy przydrożnych kapliczkach, grotach i krzyżach, by modlić się do Najświętszej Maryi Panny i oddawać Jej cześć, jako Matce Boga. Kult Maryi nie prowadzi jednak do skupienia na Osobie Matki Bożej. Ona jest pierwszą spośród tych, którzy ukochali Jezusa, naszego Pana. Ona jest Pośredniczką, nie „zbiera” hoł-dów dla siebie, lecz cierpliwie, jak dobra Matka, prowadzi nas do swojego Syna. Tę prawdę ukazuje wydarzenie w Kanie Galilejskiej. Maryja powiedziała tam sługom, mówi przez wieki wszystkim chrześcijanom i powtarza dzisiaj nam: „Róbcie wszystko, cokolwiek mój Syn wam powie” (J 2, 5b).

Uczeń:• wie, że w ludzie modlą się do Matki Bożej, jako Mamy wszystkich ludzi;• potrafi wyjaśnić, że Matka Boża prowadzi do Pana Jezusa, do nieba;• chce oddawać cześć Matce Bożej.

4. Metody i pomocePogadanka o roli matki, opowiadanie perykopy biblijnej o cudzie w Kanie Ga-lilejskiej, rozmowa o roli Maryi, omawianie ilustracji i nauka piosenki, zabawa utrwalająca treści.

Pomoce:• podręcznik i Zeszyt ucznia,

Page 22: sp1 - scenariusze lekcji

237Katecheza 48. Matko Boża, prowadź nas

• nagranie – piosenka nr 28:. Królowo naszych codziennych spraw,• trzy opaski do zawiązania oczu dzieciom,• napis na kartonie: PORT-NIEBO.

5. Scenariusz katechezy

Wprowadzenie do katechezyWitamy się z uczniami wezwaniem: Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus. Uczniowie odpowiadają: Na wieki wieków. Amen.

Na rozpoczęcie odmawiamy modlitwę Zdrowaś Maryjo.Pytamy dzieci, kto widział morze i kto płynął statkiem. Nawiązując do odpowiedzi

dzieci, katecheta opowiada.– Czasem zdarza się, że na morzu jest burza, statki niszczą się, robi się ciem-

no. Co na morzu pokazuje statkom, gdzie jest port? Może to być holownik. On poprowadzi zniszczony statek do portu. Ale gdy jest ciemno, potrzebna jest jeszcze latarnia morska.

Nam w życiu także potrzebna jest czasem pomoc, jakbyśmy byli statkami. Potrzebujemy, by ktoś nas holował, prowadził albo pokazał drogę, oświecił. Na przykład: chłopak ukradł w sklepie lizaka. Ale pani go złapała i zaprowadziła do rodziców. Wtedy mama powiedziała: synu, zbłądziłeś! Co to znaczy?

Mówimy czasem, że ludzie w życiu błądzą, gdy źle zrobią.Chłopak czuł straszny wstyd. Poczuł, że źle zrobił. Jego mama i tato nigdy by

nic nie ukradli. Chłopiec miał dobrą mamę i dobrego tatę, dobrych przewod-ników i nigdy już nic nie ukradł.

Ale czasem chcemy zrobić dobrze i nie wiemy, jak. Na przykład Ania chciała rano pomóc młodszemu bratu ubrać się do przedszkola. Przeszukała całą półkę i nie znalazła żadnej bluzy. I jeszcze zrobiła bałagan. Aż się mama zmartwiła. Ale wieczorem mama pokazała Ani, gdzie leżą bluzy, a gdzie spodnie braciszka – i Ania od tej pory pomaga bratu wybrać się do przedszkola. Mama „oświeciła” Anię, pokazała jej co i jak.

Katecheta rozmawia z uczniami o tym, co jeszcze mama robi dla swoich dzieci. Przy-pomina przy okazji tej katechezy o Dniu Matki. Potem zapowiada:

Dziś będziemy mówić o Mamie Pana Jezusa i Mamie wszystkich ludzi. Ona pomaga nam także, gdy zbłądzimy w życiu – zrobimy coś złego. Ona prowadzi nas najpewniej do Pana Jezusa, do bezpiecznego portu, jakim jest niebo

Odkrywanie wezwania BożegoCzytamy opowiadanie biblijne z podręcznika na s. 110 o cudzie w Kanie Galilejskiej.

W Kanie Galilejskiej odbywało się wesele i była tam Maryja, Mat-ka Jezusa. Zaproszono także Jezusa i Jego uczniów. A kiedy zabrakło wina, Matka Jezusa rzekła do Niego: „Nie mają wina”. Potem Maryja

Page 23: sp1 - scenariusze lekcji

Rozdział VI. Czuwam z Maryją i świętymi238

powiedziała do sług: „Zróbcie wszystko, cokolwiek mój Syn, Jezus, wam powie”. Stało zaś tam sześć dzbanów kamiennych. Jezus rzekł do sług: „Napełnijcie dzbany wodą”. I napełnili je aż po brzegi. Potem Jezus po-wiedział: „Zaczerpnijcie teraz i zanieście staroście weselnemu”.

A gdy starosta weselny skosztował wody, która stała się winem – a nie wiedział, skąd ono pochodzi, ale słudzy, którzy czerpali wodę, wiedzie-li  – przywołał pana młodego i powiedział do niego: „Każdy człowiek stawia najpierw dobre wino, a gdy się napiją, wówczas gorsze. Ty zacho-wałeś dobre wino aż do tej pory” (J 2, 1-3. 5-10).

W tym czasie uczniowie przyglądają się ilustracji na tej stronie.– Co zadziwiającego stało się na weselu w Kanie Galilejskiej?– Kto sprawił cud?– Kto podpowiedział sługom, kogo mają słuchać?– Jak myślicie, co by się stało, gdyby słudzy nie podsłuchali Matki Bożej

i Pana Jezusa?Podsumowanie.Dla ludzi taką latarnią morską jest Matka Boża. Ona oświeca nas mówiąc:„Zróbcie wszystko, cokolwiek mój Syn, Jezus, wam powie”. Ona prowadzi

nas do Pana Jezusa, zawsze pomaga nam w drodze do szczęścia i nieba.Uczymy dzieci piosenki nr 28: Królowo naszych codziennych spraw (Modlitwa z pod-

ręcznika na s. 111).

Święta Maryjo, Królowonaszych codziennych spraw,prowadź nas jasną drogą,prowadź nas jasną drogą,aż do niebieskich bram.

Odpowiedź na wezwanie BożeZabawa: Dzieci przyglądają się i omawiają ilustrację w podręczniku na początku stro-ny. 111. Potem odpowiadają na pytanie w podręczniku, czego dzieci nie powinny prze-oczyć, czyli przegapić.

– Dzieci na tym obrazku nie powinny przegapić kapliczki Matki Bożej. Mogą położyć tam kwiaty i pomodlić się.

My także możemy okazać naszą miłość wobec Maryi. W maju w kościele codziennie ludzie zbierają się i oddają cześć Najświętszej Maryi Pannie.

Kto z was był już na takim nabożeństwie?Zachęcamy dzieci do wzięcia udziału w nabożeństwie majowym i śpiewamy z dzieć-

mi piosenkę nr 28: Królowo naszych codziennych spraw.

Page 24: sp1 - scenariusze lekcji

239Katecheza 48. Matko Boża, prowadź nas

UtrwalenieAby dzieci przeżyły poznane treści, przygotowujemy je do zabawy w statki i latarnię morską. Przypominamy, że Matka Boża jest jak latarnia morska, która prowadzi nas do Pana Jezusa, do nieba.

Dzieci stają w dwóch rzędach naprzeciwko siebie na odległość wyciągniętych rąk i parami chwytają się za ręce. Potem chowają ręce z tyłu. Między szpalerami jest więc przejście. Na początku jest start, na końcu jest bezpieczny port – niebo. Tam staje ka-techeta z napisem na kartonie: PORT = NIEBO. Troje dzieci będzie „statkami”. Katecheta „wypuszcza” kolejno (co parę sekund) te dzieci-statki. Dzieci przebiegają trasę między szpalerami – od startu do portu. Nie wolno im dotknąć nikogo w szpalerze. Gdy dobie-gną, mają dotknąć kartonu z napisem, a katecheta ogłasza, że dobrze trafiły. Pyta przy tym, czy zadanie było łatwe.

Potem dzieci zamieniają się rolami. Wybieramy nowe dzieci „statki”, które stają na starcie. Ogłaszamy, że właśnie rozpętała się burza i powstały fale. Dzieci naprzeciw siebie chwytają się za ręce i zaczynają robić fale: podnoszą i opuszczają złączone dło-nie – nie wolno im zginać kolan, ani mocno się pochylać. „Statki” natomiast mogą kucać, przeczekać falę i krok po kroku dotrzeć do portu. Rozmawiamy z dziećmi, czy zadanie było łatwe, czy trudne. Nawiązujemy do różnych zadań w życiu, które też bywają łatwe, ale i trudne.

Na koniec katecheta wybiera jedno dziecko-statek. Ogłasza, że przyszła noc, statek po burzy jest trochę zniszczony i zbłądził. Zawiązuje dziecku oczy. Ma ono „przepłynąć” między szpalerem, ale dzieci mają znowu ręce schowane do tyłu. I znowu ogłaszamy, że statkowi nie wolno nikogo dotknąć. Jednak tym razem, gdy statek płynie, karzemy dzieciom rozsunąć się. Szpaler odsuwa się daleko na dwie strony i dziecko z zasłonięty-mi oczyma dociera w inne miejsce niż powinno. Katecheta, gdy dziecko je minie, każe mu stanąć.

–Tak, bez światła się błądzi. Ale zobaczyłeś właśnie latarnię morską – zdejmij opaskę! Teraz już trafisz do mnie. Chodź!

To tylko zabawa, ale w prawdziwym życiu Matka Boża jest jak latarnia, która nas oświeca i prowadzi.

Wszystkie dzieci biją sobie nawzajem brawo i siadają do stolików.Katecheta poleca, by dzieci wykonały ćwiczenie 1. na s. 64. Można je także zadać do

domu.Na koniec jeszcze raz śpiewamy poznaną piosenkę nr 28: Królowo naszych codzien-

nych spraw. Dziękujemy także Bogu i Matce Bożej za nasze mamy. Odmawiamy modli-twę Zdrowaś Maryjo.

6. Współpraca z rodziną i parafiąProsimy by rodzice wzięli udział z dzieckiem w nabożeństwie majowym.