Legal Newsletter - Wrzesień 2015...Wrzesień 2015 Legal Newsletter • Odpowiedzialność...

12
Wrzesień 2015 Legal Newsletter Odpowiedzialność prokurenta bliższa odpowiedzialności zarządu Zmiana definicji dłużnika niewypłacalnego powoduje od 1 stycznia 2016 istotne konsekwencje dla członków organów zarządzających Odpowiedzialność karna wykonawcy za złożenie nieprawdziwych informacji w przetargu publicznym z tytułu tzw. oszustwa przetargowego Umowy autorskie – Rodzaje licencji autorskich Zmiany w prawie

Transcript of Legal Newsletter - Wrzesień 2015...Wrzesień 2015 Legal Newsletter • Odpowiedzialność...

Page 1: Legal Newsletter - Wrzesień 2015...Wrzesień 2015 Legal Newsletter • Odpowiedzialność prokurenta bliższa odpowiedzialności zarządu • Zmiana definicji dłużnika niewypłacalnego

Wrzesień 2015

Legal Newsletter

• Odpowiedzialność prokurenta bliższa odpowiedzialności zarządu

• Zmiana definicji dłużnika niewypłacalnego powoduje od 1 stycznia 2016 istotne konsekwencje dla członków organów zarządzających

• Odpowiedzialność karna wykonawcy za złożenie nieprawdziwych informacji w przetargu publicznym z tytułu tzw. oszustwa przetargowego

• Umowy autorskie – Rodzaje licencji autorskich

• Zmiany w prawie

Page 2: Legal Newsletter - Wrzesień 2015...Wrzesień 2015 Legal Newsletter • Odpowiedzialność prokurenta bliższa odpowiedzialności zarządu • Zmiana definicji dłużnika niewypłacalnego

LEGAL NEWSLETTER

© 2015 D.Dobkowski spółka komandytowa jest kancelarią prawniczą stowarzyszoną z KPMG w Polsce.Nazwa i logo KPMG oraz hasło “cutting through complexity” są zastrzeżonymi znakami towarowymi bądź znakami towarowymi KPMG International.

Osobom mającym na co dzień do czynienia z funkcjonowaniem spółek prawa handlowego z pewnością nie może umknąć uwadze istotna zmiana w pozycji prawnej prokurentów, jaka nastąpiła poprzez zmiany wprowadzone ustawą prawo restrukturyzacyjne z dnia 15 maja 2015 r. podpisaną przez Prezydenta RP 9 czerwca 2015 r.

Prokura jako bezpieczna pozycjaNa gruncie dotychczasowych przepisów oraz orzecznictwa sytuacja prokurenta była dość komfortowa. Wynikało to z faktu, że praktycznie pomijany był on jako podmiot ponoszący odpowiedzialność wobec wierzycieli spółki nie tylko na gruncie kodeksu spółek handlowych, ale także w regulacjach dotyczących upadłości. W szczególności mowa tu o przepisie art. 21 ust 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U.2015.233 j.t.), zgodnie, z którym dłużnik w określonym terminie od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości, zobowiązany jest zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości. Natomiast, ust. 2 pkt 2 tego artykułu stanowi, że jeżeli dłużnikiem jest osoba prawna albo inna jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, obowiązek, o którym mowa w ust. 1, spoczywa na każdym, kto ma prawo go reprezentować sam lub łącznie z innymi osobami.

Odpowiedzialność prokurenta bliższa odpowiedzialności zarządu

Wspomniana regulacja, choć niejednoznaczna doczekała się wykładni w przeważającej części korzystnej dla prokurentów. Jej podsumowanie zawiera szeroko cytowane uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 15 marca 2013 r. (Sygn. akt V CSK 177/12), które sprowadza się do tezy, że nawet jeśliby uznać, że prokurenci mają prawo składać wniosek o ogłoszenie upadłości to już na pewno nie odpowiadają za niezłożenie go w terminie.

Dyskusja na ten temat miała wymiar ze wszech miar praktyczny, bowiem ustawa wprost przewiduje, że osoby zobligowane do złożenia wniosku ponoszą odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wskutek niezłożenia wniosku w ustawowym terminie. Innymi słowy reprezentant spółki może spotkać się wówczas z realnymi roszczeniami odszkodowawczymi.

Rozszerzenie odpowiedzialności na osoby prowadzące sprawy firmyKluczowy dla zdefiniowania kręgu osób odpowiedzialnych przepis art. 21 ust 2 pkt 2 p.u.n otrzymał obecnie brzmienie, zgodnie, z którym obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie, spoczywa na każdym, kto na podstawie ustawy, umowy spółki lub statutu ma prawo do prowadzenia spraw dłużnika i do jego reprezentowania, samodzielnie lub łącznie z innymi osobami.

Page 3: Legal Newsletter - Wrzesień 2015...Wrzesień 2015 Legal Newsletter • Odpowiedzialność prokurenta bliższa odpowiedzialności zarządu • Zmiana definicji dłużnika niewypłacalnego

© 2015 D.Dobkowski spółka komandytowa jest kancelarią prawniczą stowarzyszoną z KPMG w Polsce.Nazwa i logo KPMG oraz hasło “cutting through complexity” są zastrzeżonymi znakami towarowymi bądź znakami towarowymi KPMG International.

Legal Newsletter | 3

Jeżeli zestawimy to z definicją prokury zawartą w art. 1091 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny (Dz.U.2014.121 j.t.) stanowiącą, że prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa to dojdziemy łatwo do wniosku, że uznany dotąd za dominujący pogląd o braku odpowiedzialności prokurentów za niezłożenie wniosku o upadłość w terminie zdezaktualizował się poprzez ingerencję ustawodawcy.

Ewentualne wątpliwości w tym zakresie rozwiewa lektura uzasadnienia do nowelizacji, w której czytamy, wprost, że „zmiana art. 21 ust 2 pkt 2 p.u.n. ma na celu jednoznaczne wyeliminowanie wątpliwości, co do uprawnienia do składania wniosku przez prokurentów”.

Powaga sytuacji jest praktycznie znacznie większa w kontekście zmiany art. 21 ust 3 p.u.n. ze względu na wyraźne wskazanie, że osoby te ponoszą odpowiedzialność, chyba, że nie ponoszą winy. Takie sformułowanie powoduje, że ciężar dowodu wykazania braku winy spoczywa na pozwanej osobie, która nie złożyła w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości.

PodsumowanieNowa regulacja z pewnością powinna skłonić osoby sprawujące funkcję prokurenta do przeanalizowania i ewentualnie przedefiniowania swojej pozycji w strukturach spółki. Warto też baczniej śledzić kolejne nowelizacje ustaw dotyczących odpowiedzialności kadry zarządzającej, gdyż rozpoczęty omawianą zmianą trend może zaowocować kolejnymi modyfikacjami w zakresie znanych nam od lat zasad.

Nowe przepisy będą obowiązywać od 1 stycznia 2016 r.

Rafał KrzyżakAdwokat E: [email protected]

Autor:

Page 4: Legal Newsletter - Wrzesień 2015...Wrzesień 2015 Legal Newsletter • Odpowiedzialność prokurenta bliższa odpowiedzialności zarządu • Zmiana definicji dłużnika niewypłacalnego

LEGAL NEWSLETTER

© 2015 D.Dobkowski spółka komandytowa jest kancelarią prawniczą stowarzyszoną z KPMG w Polsce.Nazwa i logo KPMG oraz hasło “cutting through complexity” są zastrzeżonymi znakami towarowymi bądź znakami towarowymi KPMG International.

Zmiana definicji dłużnika niewypłacalnego powoduje od 1 stycznia 2016 istotne konsekwencje dla członków organów zarządzających

Od 1 stycznia 2016 roku definicja dłużnika niewypłacalnego ulegnie istotnej zmianie, szczególnie w zakresie tzw. majątkowej przesłanki niewypłacalności. Zmiana ta ma znaczenie dla członków zarządów osób prawnych, a także dla podmiotów działających w obrocie prawnym. Powstanie stanu niewypłacalności implikuje, bowiem, obowiązek członka zarządu zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości tegoż podmiotu, niewykonanie którego to obowiązku zagrożone jest osobistą odpowiedzialnością członka zarządu za zobowiązania dłużnika zarówno cywilnoprawne jak i publicznoprawne. Natomiast w stosunku do osób trzecich stan niewypłacalności kontrahenta uprawnia je do domagania się ogłoszenia upadłości takiego podmiotu.

Stosownie do definicji zawartej w obecnie obowiązującej wersji Prawa upadłościowego i naprawczego, dłużnika uważa się za niewypłacalnego, jeżeli nie wykonuje on swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Dłużnika będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, uważa się za niewypłacalnego także wtedy, gdy jego zobowiązania przekroczą wartość jego majątku, nawet wówczas, gdy na bieżąco te zobowiązania wykonuje.

Od 1 stycznia 2016 roku dłużnik będzie uważany za niewypłacalnego - podobnie jak dotychczas - w przypadku zaistnienia jednej z dwóch przesłanek tj.: z powodu przesłanki utraty płynności lub pojawienia się sytuacji, w której zobowiązania dłużnika przekraczają wartość jego majątku.

W porównaniu do aktualnego stanu prawnego, w sposób istotny zmieniono sposób obliczania wskaźnika zobowiązań względem wartość majątku.

I tak, dłużnik uważany będzie za niewypłacalnego, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych (jest to tzw. płynnościowa przesłanka niewypłacalności). Domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące.

Natomiast, dodatkowo, dłużnik będący osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, jest niewypłacalny także wtedy, gdy jego

Page 5: Legal Newsletter - Wrzesień 2015...Wrzesień 2015 Legal Newsletter • Odpowiedzialność prokurenta bliższa odpowiedzialności zarządu • Zmiana definicji dłużnika niewypłacalnego

© 2015 D.Dobkowski spółka komandytowa jest kancelarią prawniczą stowarzyszoną z KPMG w Polsce.Nazwa i logo KPMG oraz hasło “cutting through complexity” są zastrzeżonymi znakami towarowymi bądź znakami towarowymi KPMG International.

Legal Newsletter | 5

zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące.

W myśl nowych przepisów (art. 11 ust. 5 Prawa upadłościowego), domniemywa się, że zobowiązania pieniężne dłużnika przekraczają wartość jego majątku, jeżeli zgodnie z bilansem jego zobowiązania, z wyłączeniem rezerw na zobowiązania oraz zobowiązań wobec jednostek powiązanych, przekraczają wartość jego aktywów, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące. Powyższe domniemania nie mają zastosowania do spółek osobowych określonych w ustawie z dnia 15 września 2000 r. − Kodeks spółek handlowych, w których co najmniej jednym wspólnikiem odpowiadającym za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem jest osoba fizyczna.

Kluczową zmianą jest wprowadzenie 24 miesięcznego okresu występowania majątkowej przesłanki niewypłacalności oraz zmiana sposobu obliczania wartości zobowiązań względem wartości majątku dłużnika na potrzeby powyższego wskaźnika: w pierwszej kolejności należy zauważyć, że będą brane po uwagę tylko zobowiązania pieniężne dłużnika; ponadto do zobowiązań pieniężnych nie będą wliczane zobowiązania przyszłe, w tym zobowiązania pod warunkiem zawieszającym oraz zobowiązania wobec wspólnika albo akcjonariusza z tytułu pożyczki lub innej czynności prawnej o podobnych skutkach.

Niestety ustawodawca nie ustrzegł się błędów. Nie jest jasne, czy zobowiązania wobec podmiotów powiązanych zostały wyłączone z wartości zobowiązań obliczanych dla potrzeb powyższego wskaźnika (tak jak to zrobiono w przypadku zobowiązań z tytułu pożyczek od udziałowca

w art. 11 Prawa upadłościowego), czy też ich wyłączenie zostało uwzględnione tylko dla potrzeb domniemania wskazanego w tym przepisie.

Należy pamiętać, że do majątku dłużnika nie wlicza się natomiast składników, które nie wchodzą w skład masy upadłości.

Autorzy:

Agnieszka KobusAdwokat E: [email protected]

Krzysztof WojciechowskiRadca prawny E: [email protected]

Page 6: Legal Newsletter - Wrzesień 2015...Wrzesień 2015 Legal Newsletter • Odpowiedzialność prokurenta bliższa odpowiedzialności zarządu • Zmiana definicji dłużnika niewypłacalnego

LEGAL NEWSLETTER

© 2015 D.Dobkowski spółka komandytowa jest kancelarią prawniczą stowarzyszoną z KPMG w Polsce.Nazwa i logo KPMG oraz hasło “cutting through complexity” są zastrzeżonymi znakami towarowymi bądź znakami towarowymi KPMG International.

Zgodnie z art. 24 ustawy – Prawo zamówień publicznych (dalej powoływana jako „pzp”), w postępowaniu o udzielenie zamówienia zamawiający może żądać od wykonawców wyłącznie oświadczeń lub dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia postępowania. Chodzi tu przede wszystkim o dokumenty i oświadczenia potwierdzające spełnienie przez uczestnika warunków udziału w postępowaniu oraz - przez oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane - wymagań określonych przez zamawiającego1. W toku procedury przetargowej, uczestnik przetargu ma także prawo dostarczać z własnej inicjatywy i inne dokumenty i oświadczenia. W każdym wypadku uczestnicy przetargu mają obowiązek podawania informacji prawdziwych pod rygorem wykluczenia z procedury przetargowej na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 3 pzp.2

Złożenie w przetargu publicznym nieprawdziwych informacji przez wykonawcę godzi w prawidłowość umów zawieranych w zamówieniach publicznych. Wykonawca, który składa takie zafałszowane informacje naraża się także na odpowiedzialność karną z tytułu dezinformowania organizatora przetargu albo podmiotu, na rzecz którego przetarg jest organizowany. Podstawowe znaczenie będzie tu miała odpowiedzialność za tzw. oszustwo przetargowe z art. 297 §1 kk, należące do kategorii przestępstw gospodarczych.3

Zgodnie z art. 297 §1 kk, karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5 podlega ten, kto w celu uzyskania dla siebie lub kogo innego, od (…) instytucji dysponujących środkami publicznymi (…) zamówienia publicznego, przedkłada podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego zamówienia.

Sprawcą „oszustwa przetargowego” będzie zawsze podmiot indywidualny, przede wszystkim osoba, która ubiega się o udzielenie zamówienia dla siebie (wykonawca).

Odpowiedzialność karna wykonawcy za złożenie nieprawdziwych informacji w przetargu publicznym z tytułu tzw. oszustwa przetargowego

Odpowiedzialność karną na tej podstawie za własne przestępstwo ponosić może jednak także osoba, która opisane działania podejmuje w imieniu lub na rzecz innej osoby, np. pełnomocnik, a w przypadku podmiotów zbiorowych odpowiedzialność osobista z tego tytułu może obciążać np. prezesa zarządu spółki.

Odpowiedzialność z tytułu oszustwa przetargowego ponosi się za „przedkładanie” dokumentu podrobionego lub przerobionego, poświadczającego nieprawdę, albo nierzetelnego bądź nierzetelnego pisemnego oświadczenia, dotyczącego okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania

1 Doprecyzowanie tego przepisu zawiera Rozporządzenie Ministra z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane.

2 Pojęcie prawdy należy tu rozumieć w rozumieniu potocznym. Podanie nieprawdziwych informacji może nastąpić poprzez różnorakie działania, w tym w szczególności wskazywanie okoliczności niezgodnych z rzeczywistością oraz pomijanie pewnych okoliczności istniejących. Przykładowo może to polegać na dopisywaniu treści korzystnych dla przedsiębiorcy bądź usuwaniu adnotacji mogących powodować wykluczenie oferenta. W ten sam sposób oceniane będzie również np. antydatowanie dokumentu tak, aby spełniał ustanowione wymogi.

3 Należy przy tym wspomnieć, że wbrew przyjętej nazwie, odpowiedzialność ta dotyczy dezinformowania instytucji zamawiającej niezależnie od zastosowanego trybu zamówienia publicznego.

Page 7: Legal Newsletter - Wrzesień 2015...Wrzesień 2015 Legal Newsletter • Odpowiedzialność prokurenta bliższa odpowiedzialności zarządu • Zmiana definicji dłużnika niewypłacalnego

© 2015 D.Dobkowski spółka komandytowa jest kancelarią prawniczą stowarzyszoną z KPMG w Polsce.Nazwa i logo KPMG oraz hasło “cutting through complexity” są zastrzeżonymi znakami towarowymi bądź znakami towarowymi KPMG International.

Legal Newsletter | 7

zamówienia publicznego. „Przedkładanie” należy rozumieć w znaczeniu potocznym. Może ono polegać na składaniu dokumentów4 lub pisemnych oświadczeń5, oddawaniu ich do przejrzenia lub oceny, a także na występowaniu z dokumentami lub oświadczeniami w stosunku do organu lub osoby. Chodzi tu zarówno o pisma wymagane przez przepisy prawa, jak i składane z własnej inicjatywy przez sprawcę w toku postępowania o zamówienie publiczne (w tym zwłaszcza dane zawarte w ofertach podmiotów ubiegających się o zamówienie publiczne). W przedkładanych dokumentach lub oświadczeniach pisemnych informacje mogą być zafałszowane w różny sposób. Chodzi tu przede wszystkim o podrobienie dokumentu6 lub jego przerobienie7. Metoda użyta do podrabiania lub przerabiania dokumentu (sfałszowanie pisma ręcznie, maszynowo, na komputerze, spreparowanie przy użyciu kserografu czy faksu) nie wpływa na ocenę czynu sprawcy.

Oszustwem przetargowym będzie także posługiwanie się dokumentem poświadczającym nieprawdę. Ponadto może ono polegać również na przedłożeniu nierzetelnych dokumentów lub pisemnych oświadczeń, czyli takich, których treść zawiera nieprawdziwe albo niepełne informacje lub mogące wprowadzać w błąd przemilczenia, powstałe choćby na skutek pomyłki czy niedbalstwa wystawiającej go osoby.

Odpowiedzialność sprawcy na podstawie art. 297 §1 kk powstaje jedynie wówczas, gdy informacje zawarte w przedkładanych przez niego dokumentach lub oświadczeniach dotyczą okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania zamówienia publicznego. Chodzi więc tylko o takie informacje, których wystąpienie lub brak przesądziły o podjęciu przez pokrzywdzonego decyzji korzystnej dla wykonawcy. Jeżeli nie miały one istotnego znaczenia dla udzielenia zamówienia publicznego, to nie dojdzie do realizacji kompletu znamion przestępstwa oszustwa przetargowego. Natomiast nie wyklucza to odpowiedzialności za podawanie nieprawdziwych informacji na podstawie innych przepisów, np. z tytułu samego fałszowania dokumentów (art. 270 kk).

Uczestnicy procedury przetargowej powinni mieć również na uwadze, że dla omawianej odpowiedzialności karnej wystarczy, że wykonawca zrealizuje działanie opisane w art. 297 §1 kk. Nie ma konieczności, aby wystąpił jakikolwiek skutek tego działania. Oznacza to, że wykonawca naraża się na odpowiedzialność z tytułu oszustwa przetargowego już jedynie przedkładając fałszywe, poświadczające nieprawdę czy też nierzetelne dokumenty lub pisemne oświadczenia, nawet w sytuacji, gdy ich przedłożenie nie doprowadziło ostatecznie do uzyskania zamówienia publicznego.

Należy tym niemniej jednocześnie podkreślić, że wykonawca może uchronić się od odpowiedzialności karnej z tytułu oszustwa przetargowego, nawet po wykorzystaniu środków bezprawnie uzyskanych dzięki zamówieniu publicznemu, odwołując się do instytucji tzw. czynnego żalu przewidzianej w art. 297 §3 kk. Podstawowym warunkiem skorzystania z niej jest jednak, aby jeszcze przed wszczęciem postępowania karnego wykonawca dobrowolnie, w zależności od okoliczności, zapobiegł wykorzystaniu zamówienia publicznego, zrezygnował z niego albo zaspokoił roszczenia pokrzywdzonego zamawiającego.

Dr Fatima MohmandAdwokat E: [email protected]

Autor:

4 „Dokument” to każdy przedmiot lub inny zapisany nośnik informacji, z którym jest związane określone prawo albo który ze względu na zawartą w nim treść stanowi dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne (art. 115 § 14 kk), w tym podpisane wydruki z zapisów komputerowych, tzw. potwierdzenie transakcji bankowych, dla których prawo bankowe nie wymaga podpisu wystawcy ani stempla, a także zapisy informacji na innych nośnikach.

5 Do zachowania pisemnej formy wystarcza, że dokument obejmujący treść oświadczenia (np. druk, ksero) został podpisany własnoręcznie przez osobę składającą oświadczenie.

6 Podrobienie oznacza, że dokument nie pochodzi od osoby, w imieniu której został sporządzony; może dotyczyć całości dokumentu i polegać na stworzeniu nowego, łudząco podobnego do istniejącego, jak i odnosić się tylko określonej części, np. podpisu wystawcy.

7 Przerobienie dokumentu ma miejsce, gdy dokument autentyczny został zmieniony poprzez dopisanie czegokolwiek do treści lub usunięcie, wytarcie z niej jakiś zapisów przez osobę nieuprawnioną. Nie może być zatem mowy o przerobieniu dokumentu w razie gdy nieautentyczna treść nadana została mu przez osobę, od której ten dokument pochodzi.

Page 8: Legal Newsletter - Wrzesień 2015...Wrzesień 2015 Legal Newsletter • Odpowiedzialność prokurenta bliższa odpowiedzialności zarządu • Zmiana definicji dłużnika niewypłacalnego

LEGAL NEWSLETTER

© 2015 D.Dobkowski spółka komandytowa jest kancelarią prawniczą stowarzyszoną z KPMG w Polsce.Nazwa i logo KPMG oraz hasło “cutting through complexity” są zastrzeżonymi znakami towarowymi bądź znakami towarowymi KPMG International.

Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U.2006.90.631 j.t. ze zm.) („PrAut”) przewiduje możliwość udzielenia 2 rodzajów licencji: licencji wyłącznej oraz licencji niewyłącznej.

W przeciwieństwie do umowy licencji wyłącznej w przypadku umowy licencyjnej niewyłącznej podmiot, któremu przysługują autorskie prawa majątkowe do utworu ma prawo udzielać innym osobom identycznej licencji.

Proszę zwrócić uwagę

Jeżeli przedsiębiorcy zależy na nabyciu wyłącznego prawa do korzystania z utworu na danym polu/danych polach eksploatacji (czyli nabyciu licencji wyłącznej) konieczne jest zastrzeżenie tej wyłączności w umowie licencyjnej.

W braku powyższego zastrzeżenia trzeba będzie przyjąć, iż udzielono jedynie licencji niewyłącznej.

Czas trwania licencjiW przypadku umów licencyjnych istotną kwestią jest określenie w nich, na jaki czas udziela się licencji.

Umowa licencyjna może być zawarta na czas określony jak również na czas nieoznaczony, przy czym licencję udzieloną na okres dłuższy niż pięć lat uważa się, po upływie tego terminu, za udzieloną na czas nieoznaczony.

Zawarcie umowy licencyjnej wyłącznej oznacza, że licencjobiorca nabywa wyłączne prawo do korzystania z utworu na danych polach eksploatacji a licencjodawca nie może udzielić innej osobie licencji na korzystanie z utworu na tym samym polu eksploatacji, czyli upoważnić inny podmiot do korzystania (eksploatacji) z utworu w ten sam sposób.

PRZYKŁAD POSTANOWIENIA:

„Licencjodawca niniejszym udziela Licencjobiorcy licencji wyłącznej na korzystanie z Utworu na terytorium Polski i poza jej granicami na następujących polach eksploatacji:...”

Jeżeli w umowie licencyjnej strony nie określą czasu, na który została udzielona licencja, licencjobiorca ma prawo do korzystać z utworu przez okres pięciu lat.

Umowy autorskie – Rodzaje licencji autorskich

Page 9: Legal Newsletter - Wrzesień 2015...Wrzesień 2015 Legal Newsletter • Odpowiedzialność prokurenta bliższa odpowiedzialności zarządu • Zmiana definicji dłużnika niewypłacalnego

© 2015 D.Dobkowski spółka komandytowa jest kancelarią prawniczą stowarzyszoną z KPMG w Polsce.Nazwa i logo KPMG oraz hasło “cutting through complexity” są zastrzeżonymi znakami towarowymi bądź znakami towarowymi KPMG International.

Legal Newsletter | 9

Terytorialny zakres licencjiW przypadku umów licencyjnych istotną kwestią jest określenie w nich także, na jakim terytorium licencjobiorca może korzystać z utworu.

Licencjodawca może upoważnić licencjobiorcę do korzystania z utworu na nieograniczonym terytorium.

SublicencjaZgodnie z art. 67 ust. 3 PrAut „jeżeli umowa nie stanowi inaczej, licencjobiorca nie może upoważnić innej osoby do korzystania z utworu w zakresie uzyskanej licencji”.

Z powyższej regulacji wynika, że licencjobiorca może udzielić sublicencji jedynie w przypadku, gdy zezwolenie takie wynika z treści umowy licencyjnej lub też zostało wyrażone przez licencjodawcę w inny sposób.

Jeżeli w umowie licencyjnej strony nie określą miejsca, w obrębie którego licencjobiorca może korzystać z utworu, licencjobiorca ma prawo do korzystania z utworu jedynie na terytorium państwa, w którym ma siedzibę.

PRZYKŁAD POSTANOWIENIA:

„Licencjodawca niniejszym udziela Licencjobiorcy nieograniczonej terytorialnie Licencji upoważniającej do korzystania z Utwory na następujących polach eksploatacji:…”

Jeżeli przedsiębiorca chce mieć możliwość upoważnienia innej osoby do korzystania z utworu w zakresie udzielonej mu licencji konieczne jest zastrzeżenie takiego uprawnienia w umowie licencyjnej.

PRZYKŁAD POSTANOWIENIA:

„Licencjobiorca może upoważniać inne osoby do korzystania z Utworu w zakresie uzyskanej licencji (udzielać sublicencji)”

Renata BoneckaRadca prawny E: [email protected]

Autor:

W umowie sublicencji licencjobiorca może udzielić sublicencjobiorcy upoważnienia do korzystania z utworu w zakresie objętym treścią licencji głównej; może to także zakres węższy (z oczywistych względów nigdy szerszy).

Sublicencja wygasa najpóźniej w momencie wygaśnięcia głównej umowy licencyjnej.

W kolejnym artykule zostanie omówiona kwestia wynagrodzenia autorskiego oraz regulacje umowne dotyczące osobistych praw autorskich.

Podstawa prawna – Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U.2006.90.631 j.t. ze zm.)

Page 10: Legal Newsletter - Wrzesień 2015...Wrzesień 2015 Legal Newsletter • Odpowiedzialność prokurenta bliższa odpowiedzialności zarządu • Zmiana definicji dłużnika niewypłacalnego

LEGAL NEWSLETTER

© 2015 D.Dobkowski spółka komandytowa jest kancelarią prawniczą stowarzyszoną z KPMG w Polsce.Nazwa i logo KPMG oraz hasło “cutting through complexity” są zastrzeżonymi znakami towarowymi bądź znakami towarowymi KPMG International.

Rachunkowość – nowelizacja12 sierpnia 2015 r. Prezydent podpisał nowelizację Ustawy o rachunkowości. Projekt dotyczy wprowadzenia uproszczeń w zakresie sprawozdawczości finansowej. Celem noweli jest redukcja obciążeń administracyjnych dla małych jednostek, do których zaliczane są spółki akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki komandytowo-akcyjne o przychodach do 100 tys. zł rocznie. Nowelizacja implementuje rozwiązania wynikające z przepisów Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE odnośnie jednostek innych niż jednostki mikro, a także uproszczenia w rachunkowości związane ze zmieniającym się otoczeniem gospodarczym. Redukcja obciążeń administracyjnych przewidziana w ustawie to:

• możliwość sporządzania skróconego sprawozdania finansowego (jedynie uproszczonego bilansu, rachunku zysków i strat oraz informacji dodatkowej z ograniczoną ilością ujawnień),

• zwolnienie ze sporządzania sprawozdania z działalności oraz możliwość nie sporządzania zestawienia zmian w kapitale własnym oraz rachunku przepływów pieniężnych.

Zmiany w prawie

Co więcej nowela przewiduje wprowadzenie nowego sprawozdania dotyczącego płatności na rzecz administracji publicznych. Dodano nowy rozdział 6a, w którym uwzględniono konieczność sporządzania takiego sprawozdania przez jednostki o określonej formie prawnej (np. spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne) działające w przemyśle wydobywczym lub zajmujące się wyrębem lasów pierwotnych, które działają na rynku finansowym i spełniają kryteria określone w ustawie w zakresie sumy bilansowej, przychodów i zatrudnienia.

Kolejne uproszczenia w rachunkowości są związane ze zmieniającym się otoczeniem gospodarczym i tak przewidziano: możliwości klasyfikowania umów leasingu w sposób uproszczony; odstąpienie od ustalania aktywów i tworzenia rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego; niestosowanie Rozporządzenia Ministra Finansów z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych. Będzie to dotyczyć nowego katalogu jednostek wskazanych w ustawie. Ujednolicono przepisy dotyczące terminu przeliczania na walutę polską wielkości wyrażonych w euro (art. 3 ust. 3 ustawy o rachunkowości, art. 24a ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 4 ust. 2 ustawy

Page 11: Legal Newsletter - Wrzesień 2015...Wrzesień 2015 Legal Newsletter • Odpowiedzialność prokurenta bliższa odpowiedzialności zarządu • Zmiana definicji dłużnika niewypłacalnego

© 2015 D.Dobkowski spółka komandytowa jest kancelarią prawniczą stowarzyszoną z KPMG w Polsce.Nazwa i logo KPMG oraz hasło “cutting through complexity” są zastrzeżonymi znakami towarowymi bądź znakami towarowymi KPMG International.

Legal Newsletter | 11

o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne). Ustawowe uproszczenia mają przyczynić się do obniżenia kosztów przygotowania sprawozdania finansowego oraz kosztów bieżącego prowadzenia rachunkowości przez jednostki małe. Przepisy będą miały zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań sporządzonych za rok obrotowy rozpoczynający się od 1 stycznia 2016 r. Jednostki będą mogły zastosować nowe rozwiązania do sporządzania sprawozdań finansowych już za rok obrotowy 2015.

Bankowy tytuł egzekucyjny – projekt nowelizacji w sprawie zniesieniaPoselski projekt nowelizacji Prawa bankowego oraz niektórych innych ustaw (druk 1441) wniesiono jeszcze przed uznaniem BTE za niezgodny z Konstytucją. Zdaniem wnioskodawców, tylko państwo powinno być uprawnione do wystawiania tytułów egzekucyjnych. Ponadto, zgodnie z projektem noweli, regulacja pozwalająca bankom na pominięcie postępowania przed sądem nie da się pogodzić z konstytucyjną zasadą, że wymiar sprawiedliwości sprawują jedynie sądy i trybunały. Autorzy projektu zwracają też m.in. uwagę, że bankowy tytuł egzekucyjny stosowany przez prywatne instytucje komercyjne, jakimi są banki, stawia je w uprzywilejowanej pozycji wobec klientów indywidualnych i podmiotów gospodarczych. Podczas prac nad projektem zgłoszono wniosek o jego odrzucenie, jednak ostatecznie posłowie zdecydowali, że zmiana zasługuje na rozpatrzenie. Podobnie jak w przypadku pozostałych projektów dotyczących zniesienia bankowego tytułu egzekucyjnego, dalsze prace toczyć będą się w Komisji Finansów Publicznych.

Nadzór nad rynkiem kapitałowym – nowelizacja31 sierpnia 2015 r. opublikowano Ustawę o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem kapitałowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2015, poz. 1260). Rozszerza ona katalog podmiotów zobowiązanych do wnoszenia opłat rocznych

na rzecz KNF. Zgodnie z nowym brzmieniem ustaw zobowiązane do wnoszenia opłat rocznych będą wszystkie podmioty prowadzące działalność na rynku kapitałowym. Obecnie roczne opłaty są uiszczane głównie przez Giełdę Papierów Wartościowych (GPW) i Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych (KDPW). Pozostali uczestnicy rynku kapitałowego ponoszą koszty jednorazowych czynności KNF (np. opłaty za wydawanie zezwoleń na wniosek danego podmiotu). Nowela przewiduje zryczałtowany charakter opłat rocznych, wskazanych w niej podmiotów, wnoszonej w stałej wysokości, w części zaś będą to opłaty w wysokości ustalanej proporcjonalnie do skali prowadzonej działalności lub uzyskiwanych z jej tytułu przychodów. Ustalone po zakończeniu roku budżetowego rzeczywiste koszty nadzoru nad rynkiem kapitałowym będą w części pokrywane także ze środków wnoszonych przez banki (13,5 %) oraz przez zakłady ubezpieczeń i reasekuracji (1,5 %). Utrzymana zostanie natomiast zasada, że KNF poza opłatami rocznymi jest zasilany opłatami jednorazowymi (np. za wydawanie zezwoleń).

Maria Pazio-WitkowskaPrawnik E: [email protected]

Autor:

Page 12: Legal Newsletter - Wrzesień 2015...Wrzesień 2015 Legal Newsletter • Odpowiedzialność prokurenta bliższa odpowiedzialności zarządu • Zmiana definicji dłużnika niewypłacalnego

kpmglegal.pl

Osoba kontaktowa:

Elżbieta Dobrzyńska-Bajger E: [email protected]

D.Dobkowski sp.k. ul. Inflancka 4A 00-189 Warszawa

T: +48 (22) 528 13 00 E: [email protected]

© 2015 D.Dobkowski spółka komandytowa jest kancelarią prawniczą stowarzyszoną z KPMG w Polsce.Nazwa i logo KPMG oraz hasło “cutting through complexity” są zastrzeżonymi znakami towarowymi bądź znakami towarowymi KPMG International.