Księgarnia PWN: Teresa Cebrowska - Rachunkowość finansowa...
8
Spis treœci Wstêp do wydania II zmienionego i rozszerzonego . . . . . . . . . . . . . . . 13 Wykaz aktów prawnych i zastosowanych skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Wykaz stosowanych kont . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 CZÊŒÆ PIERWSZA. PRAWNE I EKONOMICZNE OTOCZENIE FIRMY 1. Elementy prawa cywilnego (Janusz Kaspryszyn) . . . . . . . . . . . . . . . 33 1. 1.1. Istota prawa cywilnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 1. 1.2. Prawo rzeczowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 1. 1.3. Zobowi¹zania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 1. Pytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 1. Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 2. Prawo gospodarcze – wybrane zagadnienia (Janusz Kaspryszyn) 66 2. 2.1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 2. 2.2. Pojêcie przedsiêbiorcy i jego podstawowe obowi¹zki . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 2. 2.3. Istota spó³ki cywilnej (art. 860–875 kodeksu cywilnego) . . . . . . . . . . . . . . . . 68 2. 2.4. Istota spó³ki jawnej (art. 22–85 kodeksu spó³ek handlowych) . . . . . . . . . . . . . 70 2. 2.5. Istota spó³ki partnerskiej (art. 86–101 kodeksu spó³ek handlowych) . . . . . . . . . 72 2. 2.6. Spó³ka komandytowa (art. 102–124 kodeksu spó³ek handlowych) . . . . . . . . . . . 74 2. 2.7. Spó³ka komandytowo-akcyjna (art. 125–150 kodeksu spó³ek handlowych) . . . . . . 75 2. 2.8. Spó³ka z ograniczon¹ odpowiedzialnoœci¹ (art. 151–300 kodeksu spó³ek handlowych) 77 2. 2.9. Spó³ka akcyjna (art. 301–490 kodeksu spó³ek handlowych) . . . . . . . . . . . . . . 79 2. 2.10. Inne formy dzia³alnoœci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 2. 2.11. Elementy prawa upad³oœciowego i naprawczego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 2. Pytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 2. Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 3. Podstawy gospodarki finansowej spó³ki (Marek £yszczak) . . . . . . . . 86 2. 3.1. Pojêcie i formy finansowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 2. 3.2. Klasyfikacja Ÿróde³ finansowania dzia³alnoœci gospodarczej . . . . . . . . . . . . . . 87 2. 3.3. Cechy poszczególnych form finansowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 5 Księgarnia PWN: Teresa Cebrowska - Rachunkowość finansowa i podatkowa
Transcript of Księgarnia PWN: Teresa Cebrowska - Rachunkowość finansowa...
Spis treœci
Wstêp do wydania II zmienionego i rozszerzonego . . . . . . . . . . . . . . . 13
Wykaz aktów prawnych i zastosowanych skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Wykaz stosowanych kont . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
CZÊŒÆ PIERWSZA. PRAWNE I EKONOMICZNE OTOCZENIE FIRMY
1. Elementy prawa cywilnego (Janusz Kaspryszyn) . . . . . . . . . . . . . . . 33
1. 1.1. Istota prawa cywilnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331. 1.2. Prawo rzeczowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 481. 1.3. Zobowi¹zania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 521. Pytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 641. Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
2. Prawo gospodarcze – wybrane zagadnienia (Janusz Kaspryszyn) 66
2. 2.1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 662. 2.2. Pojêcie przedsiêbiorcy i jego podstawowe obowi¹zki . . . . . . . . . . . . . . . . . . 672. 2.3. Istota spó³ki cywilnej (art. 860–875 kodeksu cywilnego) . . . . . . . . . . . . . . . . 682. 2.4. Istota spó³ki jawnej (art. 22–85 kodeksu spó³ek handlowych) . . . . . . . . . . . . . 702. 2.5. Istota spó³ki partnerskiej (art. 86–101 kodeksu spó³ek handlowych) . . . . . . . . . 722. 2.6. Spó³ka komandytowa (art. 102–124 kodeksu spó³ek handlowych) . . . . . . . . . . . 742. 2.7. Spó³ka komandytowo-akcyjna (art. 125–150 kodeksu spó³ek handlowych) . . . . . . 752. 2.8. Spó³ka z ograniczon¹ odpowiedzialnoœci¹ (art. 151–300 kodeksu spó³ek handlowych) 772. 2.9. Spó³ka akcyjna (art. 301–490 kodeksu spó³ek handlowych) . . . . . . . . . . . . . . 792. 2.10. Inne formy dzia³alnoœci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 812. 2.11. Elementy prawa upad³oœciowego i naprawczego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 822. Pytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 842. Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
3. Podstawy gospodarki finansowej spó³ki (Marek £yszczak) . . . . . . . . 86
2. 3.1. Pojêcie i formy finansowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 862. 3.2. Klasyfikacja Ÿróde³ finansowania dzia³alnoœci gospodarczej . . . . . . . . . . . . . . 872. 3.3. Cechy poszczególnych form finansowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
5
Księgarnia PWN: Teresa Cebrowska - Rachunkowość finansowa i podatkowa
6
2. Pytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1002. Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100
4. Wspó³praca podmiotu gospodarczego z bankiem (Urszula Mleczko) 102
2. 4.1. Operacje bankowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1022. 4.2. Produkty i us³ugi depozytowe i rozliczeniowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1032. 4.3. Produkty i us³ugi kredytowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1102. Pytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1162. Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
CZÊŒÆ DRUGA. PRAWNE I ZAWODOWE NORMY RACHUNKOWOŒCI
5. Harmonizacja rachunkowoœci (Danuta Misiñska) . . . . . . . . . . . . . . . 121
2. 5.1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1212. 5.2. Zakres podmiotowy i przedmiotowy rachunkowoœci . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1222. 5.3. Instytucje miêdzynarodowe zajmuj¹ce siê tworzeniem standardów . . . . . . . . . . 1232. 5.4. Treœci Miêdzynarodowych Standardów Rachunkowoœci i ich uwzglêdnienie w pol-2. 5.4. skim prawie bilansowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1232. 5.5. Dyrektywy Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1292. 5.6. Relacje miêdzy normami MSR (MSSF), Dyrektywami Unii oraz GAAP . . . . . . . 1312. Pytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1312. Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132
6. Miedzynarodowe i krajowe standardy rachunkowoœci (Jadwiga6. Szafraniec) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133
2. 6.1. Historia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1332. 6.2. Cele Rady Miêdzynarodowych Standardów Rachunkowoœci IASB . . . . . . . . . . 1342. 6.3. Struktura IASB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1342. 6.4. Powstawanie i uchwalanie standardów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1352. 6.5. Za³o¿enia koncepcyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1362. 6.6. Miêdzynarodowe Standardy Rachunkowoœci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1372. 6.7. Polski Komitet Standardów Rachunkowoœci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1392. Pytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1412. Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141
7. Tendencje rozwojowe rachunkowoœci (Miros³awa Kwiecieñ) . . . . . . . 142
2. 7.1. Funkcje rachunkowoœci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1422. 7.2. Nieco historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1452. 7.3. Standaryzacja rozwi¹zañ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1522. Pytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1552. Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155
8. Podstawy prawne i organizacja rachunkowoœci (W³adys³aw Fa³owski) 157
2. 8.1. Podstawowe uregulowania prawne dotycz¹ce prowadzenia ewidencji . . . . . . . . . 1572. 8.2. Uproszczone formy ewidencji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1602. 8.3. Podstawy prawne prowadzenia ksi¹g rachunkowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1662. 8.4. Podstawy organizacji rachunkowoœci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1692. 8.5. Obligatoryjne wewnêtrzne uregulowania w zakresie rachunkowoœci . . . . . . . . . 1762. 8.6. Organizacja ksi¹g rachunkowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1802. 8.7. Dokumentacja operacji gospodarczych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1842. 8.8. Inwentaryzacja jako podstawa weryfikacji lub ustalenia stanu ewidencyjnego . . . . 186
7
9. 8.9. Zagadnienia pozosta³e . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189 9. Pytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190 9. Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190
9. Kryteria wyboru systemu finansowo-ksiêgowego (Dorota Trzciñska- 9. -Mielczarek) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197
9. 9.1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197 9. 9.2. Charakterystyka techniki komputerowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198 9. 9.3. Wymogi prawne stawiane systemom finansowo-ksiêgowym . . . . . . . . . . . . . 199 9. 9.4. Czego siê oczekuje od systemów finansowo-ksiêgowych . . . . . . . . . . . . . . . 204 9. 9.5. Kryteria wyboru systemu finansowo-ksiêgowego – lista pytañ . . . . . . . . . . . . 207 9. Pytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209 9. Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210
10. Rachunkowoœæ jednostek nieprowadz¹cych dzia³alnoœci gospo-10. darczej (Bo¿ena Rudnicka) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211
10. 10.1. Pojêcie jednostek nieprowadz¹cych dzia³alnoœci gospodarczej . . . . . . . . . . . 21110. 10.2. Szczególne uregulowania rachunkowoœci jednostek nieprowadz¹cych dzia³alno-10. 10.2. œci gospodarczej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21210. 10.3. Podstawowe kategorie ekonomiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21310. 10.4. Sprawozdanie finansowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21510. 10.5. Zasady ewidencji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21710. 10.6. Wynik finansowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21910. 10.7. Podjêcie dzia³alnoœci gospodarczej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21910. 10.8. Opodatkowanie jednostek nieprowadz¹cych dzia³alnoœci gospodarczej (non profit) 22210. Pytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22310. Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224
11. Polityka bilansowa (Teresa Cebrowska) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225
10. 11.1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22510. 11.2. Definicje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22710. 11.3. Instrumenty polityki bilansowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23010. 11.4. Granice polityki bilansowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23210. Pytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23310. Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 234
CZÊŒÆ TRZECIA. RACHUNKOWOŒÆ AKTYWÓW
12. Œrodki trwa³e oraz wartoœci niematerialne i prawne (W³adys³aw12. Fa³owski) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237
12. 12.1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23712. 12.2. Pojêcie wartoœci niematerialnych i prawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23912. 12.3. Wycena i amortyzacja wartoœci niematerialnych i prawnych . . . . . . . . . . . . 24012. 12.4. Amortyzacja wartoœci niematerialnych i prawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24212. 12.5. Pojêcie œrodka trwa³ego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24312. 12.6. Wycena œrodków trwa³ych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24712. 12.7. Amortyzacja œrodków trwa³ych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25112. 12.8. Aktualizacja wartoœci i odpisy z tytu³u utraty wartoœci œrodków trwa³ych . . . . . 26112. 12.9. Ewidencja œrodków trwa³ych i wartoœci niematerialnych i prawnych . . . . . . . . 26212. 12.10. Œrodki trwa³e i wartoœci niematerialne i prawne przyjête w leasing oraz oddane12. 12.10. do leasingu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268
12. Pytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28212. Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 283
13. Inwestycje w rzeczowe aktywa trwa³e (Waldemar Dotkuœ) . . . . . . . . 285
12. 13.1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28512. 13.2. Etapy realizacji procesu inwestycyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28812. 13.3. Inwestycje w nieruchomoϾ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29112. Pytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29612. Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297
14. Instrumenty finansowe (Edward Pielichaty) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298
12. 14.1. Pojêcie, rodzaje i ewidencja instrumentów finansowych . . . . . . . . . . . . . . . 29812. 14.2. Pojêcie i pomiar wartoœci godziwej instrumentów finansowych . . . . . . . . . . . 30412. 14.3. Definicje instrumentów pochodnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30912. 14.4. Wycena i ewidencja instrumentów pochodnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31212. 14.5. Problemy ujêcia i wyceny z³o¿onych instrumentów finansowych . . . . . . . . . . 31512. Pytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32112. Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 322
15. Zapasy (Janusz Mindowicz) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323
12. 15.1. Klasyfikacja i zasady wyceny zapasów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32312. 15.2. Materia³y . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32512. 15.3. Towary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33012. 15.4. Produkty gotowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33712. 15.5. Inwentaryzacja zapasów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33912. Pytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34412. Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 344
16. Rozrachunki (Bo¿ena Rudnicka) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 345
12. 16.1. Pojêcie rozrachunków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34512. 16.2. Klasyfikacja rozrachunków. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34612. 16.3. Wycena rozrachunków w ci¹gu roku obrotowego i na dzieñ bilansowy . . . . . . 34712. 16.4. Rozrachunki w walutach obcych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35012. 16.5. Odpisy aktualizuj¹ce nale¿noœci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35912. 16.6. Inwentaryzacja rozrachunków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36112. 16.7. Ewidencja i dokumentacja rozrachunków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36212. Pytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38312. Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 384
17. Œrodki pieniê¿ne (Bo¿ena Rudnicka) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 385
12. 17.1. Pojêcie aktywów pieniê¿nych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38512. 17.2. Czeki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38612. 17.3. Weksle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38712. 17.4. Inwentaryzacja œrodków pieniê¿nych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39012. 17.5. Wycena œrodków pieniê¿nych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39112. 17.6. Dokumentacja i ewidencja œrodków pieniê¿nych . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39512. Pytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40112. Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 402
18. Rozliczenia miêdzyokresowe (Waldemar Dotkuœ) . . . . . . . . . . . . . . 403
12. 18.1. Rozliczenia miêdzyokresowe czynne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40312. 18.2. Rozliczenia miêdzyokresowe bierne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 406
8
9
12. 18.3. Rozliczenia miêdzyokresowe przychodów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40912. Pytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41112. Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 412
CZÊŒÆ CZWARTA. RACHUNKOWOŒÆ PASYWÓW
19. Kapita³y (Janusz Mindowicz) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 415
12. 19.1. Istota i klasyfikacja kapita³u w³asnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41512. 19.2. Kapita³y podstawowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41612. 19.3. Kapita³ zapasowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42212. 19.4. Kapita³ (fundusz) z aktualizacji wyceny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42412. 19.5. Pozosta³e kapita³y rezerwowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42512. 19.6. Zysk (strata) z lat ubieg³ych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42512. 19.7. Wynik netto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42612. Pytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42812. Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 429
20. Ustalanie wyniku finansowego (Jadwiga Szafraniec) . . . . . . . . . . . . 430
12. 20.1. Pojêcia podstawowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43012. 20.2. Koszty i przychody z dzia³alnoœci operacyjnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43212. 20.3. Pozosta³e koszty i przychody z dzia³alnoœci operacyjnej . . . . . . . . . . . . . . . 43712. 20.4. Koszty i przychody finansowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43912. 20.5. Zysk ze zbycia inwestycji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44112. 20.6. Aktualizacja wartoœci inwestycji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44112. 20.7. Inne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44112. 20.8. Straty i zyski nadzwyczajne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44212. 20.9. Obowi¹zkowe obci¹¿enia wyniku finansowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44212. 20.10. Ewidencja procedury ustalania wyniku finansowego . . . . . . . . . . . . . . . . 44312. 20.11. Podzia³ wyniku finansowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44712. Pytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44812. Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 449
21. Rezerwy na zobowi¹zania (Waldemar Dotkuœ) . . . . . . . . . . . . . . . . 450
12. 21.1. Pojêcia podstawowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45012. 21.2. Rezerwy na zobowi¹zania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45112. 21.3. Wycena rezerw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45412. 21.4. Rezerwy na restrukturyzacjê dzia³alnoœci przedsiêbiorstwa . . . . . . . . . . . . . 45612. 21.5. Rezerwy na podatek dochodowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45912. 21.6. Ujawnianie informacji o rezerwach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46012. Pytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46312. Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 463
22. Kontrakty d³ugoterminowe (Anna Kasperowicz) . . . . . . . . . . . . . . . 464
12. 22.1. Identyfikacja pojêcia us³ugi d³ugoterminowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46412. 22.2. Charakterystyka kontraktów d³ugoterminowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46612. 22.3. Metody ustalania przychodów i kosztów niezakoñczonej umowy o us³ugi . . . . . 46712. 22.4. Rozwi¹zania ewidencyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47112. Pytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48012. Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 481
23. Odroczony podatek dochodowy (W³adys³aw Fa³owski) . . . . . . . . . 482
12. 23.1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48212. 23.2. Ró¿nice trwa³e . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 483
10
12. 23.3. Ró¿nice przejœciowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48512. 23.4. Istota odroczonego podatku dochodowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48712. 23.5. Przygotowanie danych niezbêdnych do tworzenia i rozwi¹zywania rezerwy na12. 23.5. odroczony podatek dochodowy i aktywów z tytu³u odroczonego podatku do-12. 23.5. chodowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49212. 23.6. Aktywa z tytu³u odroczonego podatku dochodowego z tytu³u straty podatkowej12. 23.5. do odliczenia w przysz³ych okresach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49412. 23.7. Ewidencja podatku odroczonego i jego prezentacja w sprawozdaniu finansowym 49612. 23.8. Odroczony podatek dochodowy – œrodki trwa³e i wartoœci niematerialne i prawne 50012. 23.9. Odroczony podatek dochodowy – leasing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50312. 23.10. Odroczony podatek dochodowy – d³ugoterminowe i krótkoterminowe inwestycje 50612. 23.11. Odroczony podatek dochodowy – nale¿noœci d³ugoterminowe i krótkoterminowe 50912. 23.12. Odroczony podatek dochodowy – zapasy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51012. 23.13. Odroczony podatek dochodowy – d³ugoterminowe i krótkoterminowe rozliczenia12. 23.13. miêdzyokresowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51212. 23.14. Odroczony podatek dochodowy – kontrakty d³ugoterminowe . . . . . . . . . . . 51512. 23.15. Odroczony podatek dochodowy – rezerwy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51812. 23.16. Odroczony podatek dochodowy – zobowi¹zania . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51912. 23.17. Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52012. Pytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52112. Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 522
CZÊŒÆ PI¥TA. RACHUNKOWOŒÆ ZARZ¥DCZA I CONTROLLING
24. Rachunek kosztów (Danuta So³tys) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 527
12. 24.1. Zasadnicze pojêcia i kryteria strukturalizacji kosztów . . . . . . . . . . . . . . . . 52712. 24.2. Istota rachunku kosztów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53112. 24.3. Funkcje rachunku kosztów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53212. 24.4. Podstawy zró¿nicowania modelowego rachunku kosztów i powi¹zania z rachunkiem12. 24.4. przychodów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53312. 24.5. Zasady ewidencji kosztów dzia³alnoœci operacyjnej . . . . . . . . . . . . . . . . . 53912. 24.6. Podstawowe procedury kalkulacyjne a rachunek kosztowo-przychodowy . . . . . 54312. 24.7. Rozwiniête modele rachunku kosztów zmiennych i wyników . . . . . . . . . . . . 55212. 24.8. Kalkulacja kosztów dzia³añ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55412. Pytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55612. Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 557
25. Rachunkowoœæ zarz¹dcza (Edward Nowak) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 558
12. 25.1. Rachunkowoœæ zarz¹dcza w systemie informacyjnym przedsiêbiorstwa . . . . . . 55812. 25.2. Rachunkowoœæ zarz¹dcza strategiczna i operacyjna . . . . . . . . . . . . . . . . . 56112. 25.3. Klasyfikacja kosztów na potrzeby zarz¹dzania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56312. 25.4. Analiza zmiennoœci kosztów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56512. 25.5. Analiza progu rentownoœci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56912. 25.6. DŸwignia operacyjna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57512. 25.7. Decyzje cenowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57712. 25.8. Oœrodki odpowiedzialnoœci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58112. Pytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58312. Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 584
26. Controlling (Waldemar Dotkuœ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 585
12. 26.1. Pojêcie controllingu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58512. 26.2. Rodzaje celów w controllingu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 588
11
12. 26.3. Controlling strategiczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59012. 26.4. Controlling operatywny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59112. 26.5. Rachunkowoœæ jako podstawowa baza informacyjna controllingu . . . . . . . . . 59212. 26.6. Instrumenty controllingu operatywnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59312. 26.7. Bud¿etowanie a oœrodki odpowiedzialnoœci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59312. 26.8. Rodzaje bud¿etów oraz funkcje bud¿etowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59512. 26.9. Kontrola bud¿etowa i jej fazy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59612. 26.10. Sprawozdanie controllingowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59712. Pytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59812. Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 598
CZÊŒÆ SZÓSTA. RACHUNKOWOŒÆ ZDARZEÑ NIETYPOWYCH
27. Rachunkowoœæ jednostki w stanie upad³oœci (Zbigniew Luty) . . . . . 603
12. 27.1. Przes³anki upad³oœci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60312. 27.2. Dokumentowanie wniosku o upad³oœæ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60612. 27.3. Ustalanie wartoœci masy upad³ego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60812. 27.4. Koszty postêpowania upad³oœciowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61412. 27.5. Zaspokajanie wierzytelnoœci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61512. Pytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61712. Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 618
28. £¹czenie i podzia³ spó³ek (Zbigniew Luty) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 619
12. 28.1. Istota po³¹czenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61912. 28.2. Po³¹czenie w œwietle prawa bilansowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62412. 28.3. Po³¹czenie metod¹ nabycia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62912. 28.4. Metoda ³¹czenia udzia³ów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63312. Pytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63712. Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 637
CZÊŒÆ SIÓDMA. SPRAWOZDAWCZOŒÆ I ANALIZA FINANSOWA
29. SprawozdawczoϾ finansowa (Teresa Cebrowska) . . . . . . . . . . . . . 641
12. 29.1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64112. 29.2. Cel i procedury sprawozdañ finansowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64212. 29.3. Za³o¿enia i cechy jakoœciowe sprawozdania finansowego . . . . . . . . . . . . . . 64912. 29.4. Wprowadzenie do sprawozdania finansowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65212. 29.5. Konstrukcja i treœæ bilansu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65312. 29.6. Rachunek zysków i strat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66112. 29.7. Dodatkowe informacje i objaœnienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66612. 29.8. Zestawienie zmian w kapitale (funduszu) w³asnym . . . . . . . . . . . . . . . . . 66912. 29.9. Rachunek przep³ywów pieniê¿nych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67212. 29.10. Sprawozdanie z dzia³alnoœci za rok obrotowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68112. 29.11. Konsolidacja sprawozdañ finansowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68212. Pytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68412. Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 685
30. Analiza finansowa (Teresa Cebrowska). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 686
12. 30.1. Istota i przedmiot analizy finansowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68612. 30.2. Metody analizy finansowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69012. 30.3. �ród³a informacji dla analizy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 694
12. 30.4. P³aszczyzny oceny kondycji firmy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69612. 30.5. Wstêpna analiza sprawozdañ finansowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69912. 30.6. Analiza wskaŸnikowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70612. 30.7. Identyfikacja ryzyka bankructwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71212. 30.8. Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71512. Pytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71512. Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 716
Odpowiedzi na pytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 718
Indeks (Zdzis³aw Kes) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 719
