Krzysztof Mossakowski [email protected] mini.pw.pl/~mossakow

11
Mechanizmy przetwarzania języka naturalnego jako wspomaganie systemów decyzyjnych - wybrane zagadnienia Krzysztof Mossakowski - http://www.mini.pw.edu.pl/~mossakow 1 ydział Matematyki i Nauk Informacyjnych Politechniki Warszawskiej Mechanizmy przetwarzania języka naturalnego jako wspomaganie systemów decyzyjnych - wybrane zagadnienia Krzysztof Mossakowski [email protected] http://www.mini.pw.edu.pl/ ~mossakow

description

Mechanizmy przetwarzania języka naturalnego jako wspomaganie systemów decyzyjnych - wybrane zagadnienia. Krzysztof Mossakowski [email protected] http://www.mini.pw.edu.pl/~mossakow. Przetwarzanie języka naturalnego. Natural Language Processing - NLP „inteligentna analiza” - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of Krzysztof Mossakowski [email protected] mini.pw.pl/~mossakow

Page 1: Krzysztof Mossakowski mossakow@mini.pw.pl mini.pw.pl/~mossakow

Mechanizmy przetwarzania języka naturalnego jako wspomaganie systemów decyzyjnych - wybrane zagadnienia

Krzysztof Mossakowski - http://www.mini.pw.edu.pl/~mossakow

1

Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych Politechniki Warszawskiej

Mechanizmy przetwarzania języka naturalnego jako wspomaganie systemów decyzyjnych - wybrane zagadnienia

Krzysztof [email protected]

http://www.mini.pw.edu.pl/~mossakow

Page 2: Krzysztof Mossakowski mossakow@mini.pw.pl mini.pw.pl/~mossakow

Mechanizmy przetwarzania języka naturalnego jako wspomaganie systemów decyzyjnych - wybrane zagadnienia

Krzysztof Mossakowski - http://www.mini.pw.edu.pl/~mossakow

2

Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych Politechniki Warszawskiej

Przetwarzanie języka naturalnego

• Natural Language Processing - NLP• „inteligentna analiza”• „zrozumienie znaczenia”

• Zastosowania:• rozpoznawania mowy• synteza mowy• rozpoznawanie tekstu• narzędzia leksykograficzne• automatyczne tłumaczenia• analiza dokumentów

Page 3: Krzysztof Mossakowski mossakow@mini.pw.pl mini.pw.pl/~mossakow

Mechanizmy przetwarzania języka naturalnego jako wspomaganie systemów decyzyjnych - wybrane zagadnienia

Krzysztof Mossakowski - http://www.mini.pw.edu.pl/~mossakow

3

Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych Politechniki Warszawskiej

Słowa kluczowe

• natural language processing• written text understanding• information retrieval, document retrieval• information extraction• text processing• language learning

Page 4: Krzysztof Mossakowski mossakow@mini.pw.pl mini.pw.pl/~mossakow

Mechanizmy przetwarzania języka naturalnego jako wspomaganie systemów decyzyjnych - wybrane zagadnienia

Krzysztof Mossakowski - http://www.mini.pw.edu.pl/~mossakow

4

Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych Politechniki Warszawskiej

Język naturalny

• Problemy:• długie, wielokrotnie złożone zdania• różne znaczenia w różnych kontekstach• wyjątki gramatyczne• specjalne formatowanie tekstu• błędy (ortografia, gramatyka, interpunkcja)

Page 5: Krzysztof Mossakowski mossakow@mini.pw.pl mini.pw.pl/~mossakow

Mechanizmy przetwarzania języka naturalnego jako wspomaganie systemów decyzyjnych - wybrane zagadnienia

Krzysztof Mossakowski - http://www.mini.pw.edu.pl/~mossakow

5

Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych Politechniki Warszawskiej

Techniki NLP - Knowledge Base

• Semantyczna reprezentacja i interpretacja poszczególnych słów w tekście

• Słowniki• powiązania między słowami (synonimy)

• Wiedza:• morfologiczna - budowa i odmiana wyrazów• syntaktyczna - składnia• semantyczna - znaczenie wyrazów• pragmatyczna - związki logiczne

Page 6: Krzysztof Mossakowski mossakow@mini.pw.pl mini.pw.pl/~mossakow

Mechanizmy przetwarzania języka naturalnego jako wspomaganie systemów decyzyjnych - wybrane zagadnienia

Krzysztof Mossakowski - http://www.mini.pw.edu.pl/~mossakow

6

Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych Politechniki Warszawskiej

Techniki NLP - Linguistic

• Gramatyki i automaty• Zagadnienia:

• stemming - pobranie podstawowego fragmentu słowa niezmiennego w odmianie

• normalization - identyfikacja odmian słowa i redukcja ich do pojedynczej formy podstawowej

• lemmatization - przynależność słów i fraz do grup• conflation - złączenie nieidentycznych słów w grupy

wg znaczenia

Page 7: Krzysztof Mossakowski mossakow@mini.pw.pl mini.pw.pl/~mossakow

Mechanizmy przetwarzania języka naturalnego jako wspomaganie systemów decyzyjnych - wybrane zagadnienia

Krzysztof Mossakowski - http://www.mini.pw.edu.pl/~mossakow

7

Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych Politechniki Warszawskiej

Techniki NLP - Statistical (Probabilistic)

• Zagadnienia:• klasyfikacja słów• segmentacja tekstu• częstość występowania słów (fraz)

• Document Retrieval - prawdopodobieństw, że dokument odpowiada zapytaniu

Page 8: Krzysztof Mossakowski mossakow@mini.pw.pl mini.pw.pl/~mossakow

Mechanizmy przetwarzania języka naturalnego jako wspomaganie systemów decyzyjnych - wybrane zagadnienia

Krzysztof Mossakowski - http://www.mini.pw.edu.pl/~mossakow

8

Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych Politechniki Warszawskiej

Techniki NLP - Connectionist

• Zagadnienia:• kojarzenie słów i fraz• predykcja następnego słowa w zdaniu• podział zdania na fragmenty funkcjonalne• wieloznaczność słów i fraz• automatyczne dopasowanie struktury i funkcji

(SOM)

Page 9: Krzysztof Mossakowski mossakow@mini.pw.pl mini.pw.pl/~mossakow

Mechanizmy przetwarzania języka naturalnego jako wspomaganie systemów decyzyjnych - wybrane zagadnienia

Krzysztof Mossakowski - http://www.mini.pw.edu.pl/~mossakow

9

Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych Politechniki Warszawskiej

Techniki NLP - Semantic

• Znaczenie wyrazów• WordNet

• słowa (94 tys. rzeczowników, 10 tys. czasowników, 20 tys. przymiotników, 4 500 przysłówków)

• określenie złożone• idiomy

Page 10: Krzysztof Mossakowski mossakow@mini.pw.pl mini.pw.pl/~mossakow

Mechanizmy przetwarzania języka naturalnego jako wspomaganie systemów decyzyjnych - wybrane zagadnienia

Krzysztof Mossakowski - http://www.mini.pw.edu.pl/~mossakow

10

Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych Politechniki Warszawskiej

Wybrane zagadnienia NLP

• Wyszukiwanie dokumentów dla zadanego pytania• Wyszukiwanie słów kluczowych w tekście • Tworzenie podsumowania informacji• Odpowiadanie na pytania zadawane w

naturalnym języku• Uniwersalność w sensie zakresu słownictwa• Uniwersalność w sensie języka

Page 11: Krzysztof Mossakowski mossakow@mini.pw.pl mini.pw.pl/~mossakow

Mechanizmy przetwarzania języka naturalnego jako wspomaganie systemów decyzyjnych - wybrane zagadnienia

Krzysztof Mossakowski - http://www.mini.pw.edu.pl/~mossakow

11

Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych Politechniki Warszawskiej

Mechanizmy przetwarzania języka naturalnego jako wspomaganie systemów decyzyjnych - wybrane zagadnienia

Mechanizmy przetwarzania języka naturalnego jako wspomaganie systemów decyzyjnych - wybrane zagadnienia

Mechanizmy przetwarzania języka naturalnego jako wspomaganie systemów decyzyjnych - wybrane zagadnienia