Konstelacje Wielka i Mała Niedźwiedzica

WIELKA WIELKA NIEDŹWIEDZICANIEDŹWIEDZICA

Wielka NiedźwiedzicaWielka Niedźwiedzica:• z łac. Ursa Maior• skrót UMa

• gwiazdozbiór okołobiegunowy nieba północnego• trzecia co do wielkości konstelacja nieba• jej powierzchnia to 1280 stopni kw.• w Polsce widoczna przez cały rok

Nazwa gwiazdozbioru nawiązuje do greckiego mitu o uwiedzionej przez

Zeusa nimfie Kallisto, która po śmierci z rąk Artemidy została

przemieniona w niedźwiedzicę i umieszczona na niebie. Zazdrosna

Hera uprosiła bogów, by niedźwiedzica nie mogła się kąpać w

oceanie i przez cały czas bez odpoczynku wędrowała w kółko po

niebie.

POCHODZENIE NAZWY

Siedem najjaśniejszych gwiazd Wielkiej Niedźwiedzicy tworzy

Wielki Wóz

Galaktyka M81 i M82

Galaktyka M101

W gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy znajduje się ogromna

ilość galaktyk.

Jest ich ok. 70 ! Najjaśniejsze z nich to m. in.:

Galaktyka Cygaro,

Galaktyka Wiatraczek.

Gwiazdozbiór Małej Niedźwiedzicy

Czym jest Mała Niedźwiedzica?

MAŁA NIEDŹWIEDZICA (Mały Wóz) – łac. Ursa Minor

Należy do naszych północnych gwiazdozbiorów, widocznych przez cały rok. Zawiera w swym układzie bardzo popularną Gwiazdę Polarną.

Jednak nie jest tak znana jak Wielka Niedźwiedzica. Znacznie różni się od niej, co prawda jej kształt przypomina wóz, ale jest wygięta w przeciwną stronę, a jej gwiazdy są słabiej widoczne. Najjaśniejsze są dwie ostatnie, na burcie wozu. Obok nich znajdujemy dwie słabiej świecące, tworzące drugą burtę i dalej dyszel wygięty w dół, zakończony jasną Gwiazdą Polarną. Zestawienie tego gwiazdozbioru zawiera gwiazdy do jasności 6,5 magnitudo.

Siedem najjaśniejszych gwiazd nazywanych jest Małym Wozem.

Gwiazda Polarna (Biegunowa) - Polaris

Jest położona blisko północnego bieguna nieba. Gwiazda Polarna jest oddalona od bieguna nieco mniej niż o jeden stopień (prawie dwie średnice Księżyca).

Należy jednak zaznaczyć, że biegun (punkt, wokół którego pozornie obraca się całe niebo) też nie stoi w jednym i tym samym miejscu. Opisuje bowiem na niebie okrąg w ciągu dwudziestu sześciu tysięcy lat (jest to tak zwany rok platoński). Tak, więc co 13 tysięcy lat, Gwiazda Polarna przestaje być Gwiazdą Północną na rzecz Wegi.

Gwiazda Polarna ma objętość około miliona razy większą od Słońca. Jej jasność i wielkość regularnie się zmieniają na skutek pulsacji zachodzącej raz na cztery lata. Jest ona oddalona od nas o przeszło czterysta lat świetlnych.

Jest żółtym nadolbrzymem, gwiazdą zmienną z typu cefeid.

Pochodzenie nazwy gwiazdozbioru

Według mitologii greckiej gwiazdozbiór przedstawia Arkasa -

syna zamienionej w Wielką Niedźwiedzicę nimfy Kallisto i Zeusa. Małemu niedźwiadkowi

zrobiło się bardzo smutno, kiedy patrzył, jak żeglarze nie mogą

znaleźć drogi do domu i błąkają się po morzu. Wszedł na nieboskłon aby pokazać im drogę ogonkiem.

Mama (Wielka Niedźwiedzica) dołączyła do malca, aby się nim

opiekować.

W innych kulturach widziano w niej skrzydło Smoka.

Istnieje jeszcze inna legenda…

Wielka i Mała Niedźwiedzica mają to być niedźwiedzie, które

opiekowały się małym Zeusem, kiedy ukrywał się na Krecie przed swym ojcem Kronosem. Kronos,

panujący na Olimpie, połykał własne dzieci, ponieważ istniała przepowiednia, że syn pozbawi

go władzy, jego żona Rea obawiając się, by i nowo

narodzonego syna Zeusa nie spotkał podobny los, ukryła go w jaskini na wyspie i opiekę nad nim powierzyła niedźwiedziom. Zeus z

wdzięczności uczynił ich nieśmiertelnymi, umieszczając

oba na niebie.

Przygotowanie:•Joanna Szczepańska

•Natalia Wartanowicz

Bibliografia:•www.wapedia.mobi.pl

•www.gwiazdozbiory.eulersoft.com.pl

•www.wikipedia.pl

•www.portalwiedzy.onet.pl

•www.zgapa.pl

• www.astro-kacyper.blogspot.com.pl