Pruchnik nasza mała ojczyzna…

Opracowała Joanna Tomaszewska

Spis treści• O Pruchniku• Gdzie on się znajduje?• Zabytki Pruchnika• Słup Tatarski • Baszta• Zabytkowe drewniane domki• Kościół w Pruchniku• Sławni Pruchniczanie • Źródła• Koniec

O Pruchniku…

Miejscowość dość spokojna, leżąca z dala od głównych szlaków komunikacyjnych, zachowała sporo z charakteru XIX-wiecznych miasteczek galicyjskich, zarówno w wyglądzie domów, nazewnictwie ulic, jak i mentalności mieszkańców. Układ ulic z dużym rynkiem oraz nieformalny podział na Miasto, Pruchnik Dolny i Pruchnik Górny (te dwa ostatnie określane jako Pruchnik Wieś). Niegdyś miasteczko było ważnym dla okolicy ośrodkiem handlu i rzemiosła. Do dziś w czwartki odbywa się tu targ.

Powrót

Gdzie on się znajduje? Leży na południowych krańcach

powiatu jarosławskiego, na drodze z Rzeszowa do Przemyśla. Miejscowość zabytkowa – charakterystyczne drewniane domy z podcieniami – mająca niegdyś status miejski.

Okolica – tereny typowo rolnicze, krajobraz pagórkowaty, słabo zalesiony, od południa widoczne trochę wyższe, zalesione wzniesienia Pogórza Dynowskiego. Miasto leży nad rzeką Mleczką.

Powrót

Zabytki Pruchnika

Słup Tatarski

Powrót

BasztaTuż przed Pruchnikiem w Węgierce stoi

okazała cylidndryczna baszta obronna. Jest ona pozostałością obronnego zamku bastejowego Pruchnickich i Pieniążków (XVI-XVII wiek). Zamek posiadał dwie baszty. Prawdopodobnie jest to wynik nieukończenia w całości budowy zamku, który miał posiadać 4 baszty. Wokół zamku znajdowała się fosa, po której pozostały rozlewiska i resztki stawu. W pobliżu znajdują się jeszcze dość zniszczone budynki. Są to pozostałości po skrzydłach mieszkalnych zamku. Stan samej baszty niestety jest katastrofalny i wymaga natychmiastowego remontu. Jedynie zamieszkujące tam niekiedy bociany zdają się tego nie widzieć.

Zdjęcie z 1963r. Powrót

Zabytkowe drewniane domkiGłówną atrakcją miasteczka w dziedzinie

budownictwa są tzw. domy podcieniowe oraz chaty kurne. Domy z podcieniami usytuowane są wokół rynku i przy ulicach wychodzących z niego. Dawniej wszystkie domy w rynku były z podcieniami, dzięki czemu można było obejść cały rynek będąc pod dachem.  Niestety pożary strawiły dużą część domów. Dzisiaj wiele budynków jest odnowionych ale część aż prosi się o to. Niewiele jest miejscowości w Polsce mogących się pochwalić tak ciekawymi zabytkami budownictwa drewnianego.     Jedna z chat kurnych została w 1962 roku odbudowana. Wzniesiono ją w 1856 roku co zostało uwidocznione dawnym zwyczajem wyryciem daty na belce podtrzymującej sufit. Odbudowaną chatę zaopatrzono w komin. Pozostawiono jednak jej pierwotny wygląd zewnętrzny.

Powrót

Sławni PruchniczanieBł. Ks. Bronisław Markiewicz- Urodził

się 13 lipca 1842 roku w Pruchniku. Był kapłanem Diecezji Przemyskiej, a także profesorem Seminarium Duchownego. Od początku swego kapłaństwa był szczególnie wrażliwy na religijne, moralne i materialne zaniedbanie dzieci i młodzieży, a także niedolę prostego ludu. Był on także założycielem Zgromadzenia Św. Michała Archanioła.

Pomnik na ulicy Cichej

Dalej

Kościół w PruchnikuPierwsze potwierdzone w źródłach wzmianki, które

pozwalają twierdzić, że kościół istniał pochodzą z lat: 1397, 1399 i 1418. W roku 1397 wydano dokument erekcyjny kościoła w Pantalowicach, w którym występuje jako świadek proboszcz Pruchnicki Bernardo. Niedługo potem (1436) powstał murowany kościół gotycki. Kościół ten pod wezwaniem św. Mikołaja był jednonawowy, ukierunkowany z zachodu na wschód posiadał prezbiterium i nawę. Po pożarze w 1636 roku został odbudowany w stylu barokowym. W 1746 został utworzony dekanat Pruchnicki, a w 1768 roku wybudowano bramę kościelną od strony miasta. Zmianie uległ wówczas również wygląd Wielkiego Ołtarza (1770). Ołtarz ten: "z czterema ewangelistami rzeźbionymi w drzewie, obraz św. Mikołaja, starszy dobrze wykonany na płótnie z pastorałem infułą i kapą srebrną, pozłacaną. Drugi obraz Zdjęcie z Krzyża". Kościół zbudowany jest z kamienia i cegieł, a kryty jest blachą cynkową. Kościół jest w dzisiaj najciekawszym zabytkiem w okolicy.

Powrót

Gen. Mark Papała- Urodził się 4 września 1959 roku w Pruchniku. Najstarszy z trojga rodzeństwa, wychowywał się w niezamożnej rodzinie. Liceum ogólnokształcące skończył w pobliskim Jarosławiu.    Do milicji wstąpił mając 20 lat. Rok później był już słuchaczem Wyższej Szkoły Oficerskiej w Szczytnie. Po ukończeniu pozostał w Szczytnie, na stanowisku asystenta. Dwa lata później uzyskał tytuł magistra administracji na olsztyńskiej WSP. Na początku 1997 roku został szefem polskiej policji. Był najmłodszym w historii powojennej Polski generałem i komendantem głównym policji. Niestety, 25 czerwca 1998 został zastrzelony przed swoim mieszkaniem na Mokotowie. Sprawcy i motywu zbrodni nie wykryto. Pochowany został w rodzinnym Pruchniku.

Dalej

Antoni Niemczak- ur. się 17 listopada 1955r. W Pruchniku. Zawodnik Śląska Wrocław. Dwukrotnie poprawiał najlepszy wynik Polski w maratonie (do 2.09:41 w 1990 w słynnym maratonie chicagowskim, gdzie zajął 2. miejsce). Nazywano go Mister Second Place, gdyż wiele z silnie obsadzonych biegów kończył na drugiej pozycji. Tak było też w maratonie w Nowym Jorku w 1986 r., wtedy jednak, po pozytywnym wyniku kontroli antydopingowej (wykryto steryd anaboliczny Nandrolon) Niemczak został zdyskwalifikowany na 2 lata. Mistrz Polski w maratonie (1986), półmaratonie (1982), biegach na 5000 (1984) i 10000 m (1984-1985) oraz w biegu przełajowym (1985). Zwycięzca maratonu w Wiedniu (1984) i San Francisco (1990). Sklasyfikowany na 8. miejscu w rankingu Track and Field News za 1990 r.

Powrót

Źródła:• pl.wikipedia.org• http://budzinski_1.republika.pl/start.html• Google Garfika

Dziękuję za uwagę

Koniec