Lokalizacja TycznaGmina Tyczyn znajduje si w centralnej czci wojewdztwa podkarpackiego - odlego siedziby gminy od Rzeszowa wynosi 7 km, od Dynowa - 30 km (drog krajow Rzeszw - Dynw), od siedzib gmin Doliny Strugu: od Chmielnika Rzeszowskiego - 7 km, od Baowej - 16 km i od Hynego - 7 km. Jako jednostka administracyjna graniczy: od pnocy z wojewdzkim Rzeszowem, na maym odcinku od zachodu (wzdu Wisoka) z gmin Boguchwaa, od zachodu i pnocy z gmin Lubenia, od poudnia z gminami Baowa i Hyne, a od wschodu z gmin Chmielnik.

W herbie miasta znajduje si Katarzyna Aleksandryjska, ktra jest patronk Tyczyna

Tyczyn zaoony zosta na mocy dokumentu krla Kazimierza Wielkiego, wystawionego w Niepoomicach, datowanego 14 marca 1368 roku. Krl zezwoli Bartoldowi Tycznerowi na lokacj nowego miasta w lasach krlewskich nad rzek Bia (dzi jest to Strug), w pobliu wsi o tej samej nazwie, w ziemi sanockiej. Pod lokacj miasta krl przeznaczy znaczny obszar, bo 112 anw frankoskich, czyli 2464-2912 ha

Niebawem po lokacji Tyczyn sta si miastem prnym gospodarczo, na czym z pewnoci zawayo zrnicowanie narodowociowe i zawodowe (rzemielnicy, handlarze, rolnicy). W XV w. Tyczyn mia swj myn, 2 kocioy, szko, ktrej wychowankowie trafiali do Akademii Krakowskiej, wrd rzemielnikw by patnerz, konwisarze, siodlarz, szewc, mincerz , kaletnik, kupcy. Niemay wpyw na poziom ycia w miecie miay targi i jarmarki. Najbardziej dynamiczny okres rozwoju Tyczyna przypada na czasy, kiedy jego wacicielami bya rodzina Pileckich .

W 1772 roku Tyczyn, jako osada rolniczo-rzemielniczo-handlowa, przeszed pod panowanie Habsburgw. Miasteczko znalazo si w cyrkule rzeszowskim. W 1790 roku miao 1 352 mieszkacw, w tym 375 ydw. Ludziom yo si ciko, a bieda i czste epidemie gronych chorb (1848, 1849, 1855, 1873) zbieray obfite niwo. Wprowadzenie autonomii Galicji, w obrbie ktrej znajdowa si Tyczyn, nie zmienio spoecznego i gospodarczego charakteru miasteczka. Od lat dwudziestych XIX w. dobra tyczyskie naleay do Wodzickich - rodziny wiatej i pielgnujcej tradycje niepodlegociowe. Aleksander by uczestnikiem powstania styczniowego i fundatorem nowego budynku szkolnego (1844 r.), jego syn Ludwik by wspwacicielem powstaego w Tyczynie (1967 r.) myna parowego, fundatorem kaplicy na tutejszym cmentarzu z grobowcami rodziny Wodzickich oraz budowniczym paacu w tyczyskim parku Do 1911 roku majtek w Tyczynie pozostawa w rkach Izabeli z Wodzickich i Janusza Radziwia, ktrzy sprzedali Wildoldowi Uznaskiemu.

KociKoci parafialny pw. witej Trjcy i w. Katarzyny - prawdopodobnie pochodzi z poowy XV w. z czasw Jana Pileckiego. Zniszczony przez poar w 1627 r. zosta odbudowany w latach 1631-38 przez Rafaa Mikoaja Kostk. Wtedy to, do istniejcych murw dobudowano kaplic w. Stanisawa Kostki

Paac WodzickichZesp paacowo-parkowy i folwark -pooony przy wjedzie do miasta od strony Rzeszowa, przy zbiegu ulic Grunwaldzkiej i Parkowej, na wzniesieniu grujcym nad okolic (ok. 20 m), pomidzy Strugiem i Hermanwk. Obecny, pitrowy dwr - nazywany paacem-zosta zbudowany w latach 1862-69 przez hr.Ludwika Wodzickiego. W 1881 r. dobudowano do od strony pnocnej pawilon gocinny, a w 1982 r. - oficyn, poczon z pawilonem oraz przebudowano paac. Zarwno paac, jak i otaczajcy go park, objte s ochron konserwatorsk i od 1968 r. wpisane do rejestru zabytkw.

KapliczkaKapliczka w. Michaa Archanioa (ul. Zagrody), wzniesiona w poowie XVIII w., remontowana w1982r. i ostatnio w 2002 r.,

Kapliczkiw. Antoniego (ul. Puanek, obok szkoy), z koca XVIII w., rekonstruowana w latach 60., poprawiana dwukrotnie w latach 90. i w roku 2002,

Kapliczkiw. Jana Nepomucena (ul. Orkana), z pocztkw XIX w., odnowiona i powicona w 2001 r.,

KapliczkiMatki Boej (ul. Mickiewicza - w kierunku Krlki), z koca XIX w.

Pomnik Czynu Patriotycznego

Kaplica Cmentarna

Ludwik WodzickiLudwik Wodzicki (1834-1894) - syn Aleksandra Wodzickiego, uczestnika powstania listopadowego Ludwik Wodzicki dobra po zmarym ojcu oficjalnie przej w 1858 r. i od pocztku bardzo si o nie troszczy. W latach 1862-1870 dziki jego staraniom wybudowany zosta eklektyczny paacyk, ktry przetrwa do dzi, oraz amerykaski myn parowy. Z jego inicjatywy powstao Towarzystwo Kasynowe, skupiajce wok siebie lokaln inteligencj i modzie szkoln. Przy nim dziaa amatorski teatr oraz biblioteka. U schyku swego ycia dozna chyba najgorszych nieszcz jakie mogy spotka ojca: niemal w cigu roku straci obu swoich synw. Wydarzenia te w powanym stopniu przyczyniy si do jego mierci w 1894 roku.

Jan Klemens BranickiJan Klemens Branicki (1689-1771) - hetman wielki koronny, jedna z barwniejszych postaci yjcych w Rzeczpospolitej na przeomie XVII/XVIII w. Magnacka fortuna, bdca trzeci co do wielkoci, oraz piastowane urzdy, czyniy go niemale pewnym kandydatem do korony krlewskiej. Jan Klemens Branicki by trzykrotnie onaty, ale chyba tylko z pierwsz on - z Katarzyn z Radziwiw tak naprawd by szczliwy. Tyczyn zawdzicza Branickiemu bardzo wiele. Dziki jego funduszom i troskliwej opiece z pocztkiem XVIII w. rozbudowywany i upikszany by koci parafialny.

Ks. Antoni Betaskiks. Antoni Betaski (1715-1786) - Czech z pochodzenia, od 1758 r. by sekretarzem ostatniego z Branickich - Jana Klemensa. Dziki wstawiennictwu Jana Klemensa Branickiego otrzyma probostwo w Tyczynie (1770-1783), w ktrym na stae osiad w 1772 roku. W tym te roku dziki jego staraniom powstao przy kociele parafialnym bractwo w. Trjcy, Matki Boskiej Wniebowzitej i w. Katarzyny. Ksidz Betaski mia w Tyczynie wasny dworek (istnieje do dnia dzisiejszego), opiekowa si miejscow szkk. By osob bardzo energiczn, dobrym organizatorem, dlatego wietnie radzi sobie z zarzdzaniem wszystkimi sprawami miasteczka. By pierwszym rektorem Uniwersytetu we Lwowie. Zmar 21 stycznia 1786 r. w Brzozowie. Pochowano go prawdopodobnie w Tyczynie, w kociele szpitalnym w. Krzya.

Prezentacje przygotowa:

Mateusz Podzie kl. Ie