3 | 201542

Projekt ustawy o efektywności energetycznej ma zastąpić obowiązującą dziś ustawę z dnia 15 kwiet-nia 2011 r. o efektywności energetycznej (Dz. U. Nr 94, poz. 551 oraz z 2012 r. poz. 951, 1203 i 1397). Zgodnie bowiem z art. 48 przedmiotowej ustawy obowiązuje ona do 31 grudnia 2016 r., natomiast z końcem 2015 r. nie będą już wiązać przepisy art. 16, 18–21 i 24 dotyczące przetargu.

Nowe przepisy mają również za zadanie wdrożenie unijnej dyrektywy Parlamentu Euro-pejskiego i Rady 2012/27/UE z dnia 25 paździer-nika 2012 r. w sprawie efektywności energetycz-nej, której termin na implementację minął już 5 czerwca 2014 r. Przedmiotowa dyrektywa wy-maga bowiem od państw członkowskich przyjęcia odpowiednich mechanizmów, które będą wspierać wzrost efektywności energetycznej oraz wykazania w każdym roku w latach 2014–2020 nowych oszczęd-ności kształtujących się na poziomie 1,5%.

Świadectwa efektywności energetycznej zostająRządowy projekt ustawy o efektywności ener-getycznej zachowuje obowiązujący dziś system

Koniec z opłatami zastępczymi i przetargiemTakie rozwiązania przewiduje projekt ustawy o efektywności energetycznej

Zgodnie z nowymi przepisami przedsiębiorstwa sprzedające energię elektryczną, gaz lub ciepło będą zobowiązane do realizacji przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności energetycznej u odbiorcy końcowego lub do uzyskania i przed-stawienia do umorzenia Prezesowi Urzędu Regu-lacji Energetyki świadectwa efektywności ener-getycznej. Równocześnie projekt zakłada istotne ograniczenie możliwości wypełniania powyższe-go obowiązku przez uiszczenie opłaty zastępczej, jak to się odbywało do tej pory.

świadectw efektywności energetycznej (zwanych potocznie również „białymi certyfikatami”). „Nie-wątpliwą przewagą systemu świadectw nad inny-mi mechanizmami poprawiającymi efektywność energetyczną jest fakt, iż system ten obejmuje szeroką grupę podmiotów realizujących przedsię-wzięcia służące poprawie efektywności energe-tycznej w różnych obszarach i sektorach gospo-darki” – czytamy w uzasadnieniu do projektu.

Natomiast, w odróżnieniu do obowiązujących dziś przepisów, istotnie ograniczono możliwość wypełniania obowiązku przez uiszczanie opłaty zastępczej. Zgodnie z projektem tylko w okresie pierwszych trzech lat, tj. 2016–2018, będzie istniała możliwość spełnienia części obowiązku w postaci opłaty zastępczej. Ponadto opłata będzie ulegała stopniowemu wzrostowi – i tak w 2016 r. wyniesie ona 1 500 zł za tonę oleju ekwiwalentnego, w 2017 r. 2 000 zł za tonę oleju ekwiwalentnego, a w 2018 r. będzie to już 2 500 zł za tonę oleju ekwiwalent-nego. Ustawodawca, uzasadniając niniejszy prze-pis, wskazuje, iż obecnie wiele przedsiębiorstw wybiera właśnie możliwość wniesienia opła-

OZE | PRAWO

3 | 2015 43

Martyna Węglewskaprawnik

ty zastępczej zamiast uzyskiwania świadectw efektywności energe-tycznej. W ten sposób, jak zaznacza legislator, wypaczana jest idea sys-temu świadectw, która negatywnie wpływa na rynek środków poprawy efektywności energetycznej. Z drugiej jednak strony możliwość uiszczania opłat zastępczych chroniła rynek przed ewentualnym wzrostem cen, który mógł się pojawić w momencie istnienia zbyt małej liczby certyfikatów w sto-sunku do popytu na rynku.

W konsekwencji zmianie uległ sposób wykonywania obowiązku, który zgodnie z projektem będzie mógł odbyć się przez realizację przedsięwzięcia służącego po-prawie efektywności energetycznej lub poprzez uzyskanie i przedstawienie do umorzenia Prezesowi URE świadectwa efektywności energetycznej. Świadec-twa będą wydawane w oparciu o osiąga-ne oszczędności energii finalnej wynika-jące z realizacji danego przedsięwzięcia lub przedsięwzięć, udokumentowane na podstawie audytu energetycznego przedsiębiorstwa.

Natomiast projekt nie przewiduje już obowiązku przeprowadzenia prze-targu, na podstawie którego Prezes URE obecnie wybiera przedsięwzięcia służące poprawie efektywności ener-getycznej, za które można uzyskać świadectwa. Rozwiązanie to znaczenie uprości i przyspieszy proces wydawa-nia świadectw.

Po wejściu w życie nowych przepi-sów świadectwa będą wydawane przez Prezesa URE na wniosek podmiotu, który zrealizował określone przedsię-wzięcie lub przedsięwzięcia danego rodzaju służące poprawie efektywno-ści energetycznej lub podmiotu przez niego upoważnionego. Natomiast świadectwa nie będzie można otrzy-mać w przypadku, gdy na realizację danych przedsięwzięć została przy-znana premia termomodernizacyjna bądź też uzyskano środki z budżetu Unii Europejskiej lub z budżetu pań-stwa. Podobnie sytuacja będzie wyglą-dać, gdy realizowane przedsięwzięcie przyniesie oszczędność energii w ilości mniejszej niż 10 ton oleju ekwiwalent-nego średnio w ciągu roku lub gdy łącz-nie realizowane przedsięwzięcia tego samego rodzaju uzyskają oszczędność na poziomie mniejszym niż 10 ton oleju ekwiwalentnego średnio w ciągu roku.

Projekt zakłada także dłuższy 3-let-ni termin na rozliczenie się z przed-miotowego obowiązku. Jeśli jednak dany podmiot będzie chciał dokonać

rozliczenia wcześniej, projekt ustawy przewiduje, iż będzie to możliwe już po upływie roku lub dwóch lat, po wcze-śniejszym złożeniu odpowiedniego wniosku do Prezesa URE.

Audyt energetyczny przedsiębiorstwProjekt ustawy o efektywności energe-tycznej przewiduje również wprowadze-nie nowego obowiązku dla przedsię-biorców, a mianowicie obliguje ich do przeprowadzania co cztery lata audytu energetycznego. Badanie będzie miało na celu przeprowadzenie szczegółowych i potwierdzonych obliczeń dotyczących proponowanych przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej oraz dostarczenie informacji o potencjal-nych oszczędnościach energii – czytamy w uzasadnieniu do projektu.

Należy jednak zaznaczyć, iż nie wszystkie przedsiębiorstwa będą zobo-wiązane do przeprowadzenia takiego audytu. Zgodnie z przepisami rozdziału 5 projektu ustawy, podmiotami zobli-gowanymi do dokonania badań będzie przedsiębiorca w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie dzia-łalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r., poz. 672 z późn. zm.), z wyjątkiem mi-kroprzedsiębiorcy, małego lub śred-niego przedsiębiorcy w rozumieniu art. 104–106 przedmiotowej ustawy. Z obowiązku zwolnieni zostali rów-nież przedsiębiorcy posiadający sys-tem zarządzania energią określony we właściwych normach lub posiadający system zarządzania środowiskowego (zgodnie z art. 2 pkt 13 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady WE nr 1221/2009 z 25 listopada 2009 r.), je-śli w ramach tych systemów doszło już do przeprowadzenia audytu energe-tycznego. Podobne wyłączenie będzie obowiązywało przedsiębiorców wpisa-nych do rejestru EMAS, o którym mówi art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o krajowym systemie ekozarządzania i audytu (EMAS).

Ponadto należy podkreślić, iż ba-danie przedsiębiorstwa powinny prze-prowadzać osoby niezależne od audy-towanego przedsiębiorcy. Co więcej, muszą posiadać wiedzę oraz doświad-czenie zawodowe w tego typu bada-niach. W związku z powyższym, jeśli audyt zostanie przeprowadzony przez ekspertów audytowanego przedsię-biorcy, osoby te nie będą mogły być zaangażowane w jego audytowaną działalność.

Podmioty będą dodatkowo zobligo-wane do przechowywania wyników au-

dytu do celów kontrolnych przez okres 5 lat. Natomiast w terminie 30 dni od dnia zakończenia badania, przedsiębior-cy będą zobowiązani do zawiadomienia o przeprowadzonym audycie Prezesa URE.

Kary pieniężne Ustawodawca w art. 29 projektu enu-meratywnie wymienił, jakie czyny będą podlegać karze, a także jaki będzie ich wymiar. Kary uzależnione będą od ro-dzaju niedopełnionego obowiązku. Warto również zaznaczyć, iż ustawo-dawca zmniejszył górną granicę jednej z kar z 2 000 000 euro do 3 000 000 zł.

Kary będą wymierzane przez Pre-zesa URE w drodze decyzji, na które będzie przysługiwać odwołanie do Sądu Okręgowego w Warszawie – sądu ochrony konkurencji i konsumentów, w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji. Co istotne Prezes URE w od-różnieniu od obecnie obowiązujących regulacji, będzie mógł, zgodnie z pro-jektowanym art. 31 ustawy, odstąpić od wymierzenia kary, jeśli naruszenie obowiązku będzie znikome, a podmiot dobrowolnie zaprzestanie naruszać przepisy ustawy.

Projektowana ustawa przewi-duje również zmiany w przepisach obowiązujących. Zmiany będą doty-czyć ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne, ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochro-ny środowiska oraz ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnia-niu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenie oddziaływania na środowisko.

Co dalej?Obecnie projekt ustawy o efektywno-ści energetycznej jest na etapie dal-szych prac legislacyjnych. Do Stałego Komitetu Rady Ministrów wciąż wpły-wają opinie i uwagi dotyczące ostatniej wersji projektu. Termin wejścia w życie nowych przepisów nie jest jeszcze zna-ny. Należy jednak zaznaczyć, iż projekt będzie mógł być rozpoznawany przez parlament w sposób ciągły, a więc bez konieczności rozpoczynania procesu legislacyjnego od początku przez Sejm nowej kadencji.

OZE | PRAWO