Cz

te

ry e

le

me

nt

y. Szwedzki design

dzisiaj

Szwedzki design dzisiaj Contemporary Swedish Design

Design 4 elements

Cztery elementy

Wystawa zorganizowana

w ramach prowadzonego

przez Instytut Wzornictwa

Przemysłowego kluczowego

projektu Zaprojektuj swój

zysk. Poprawa konkurencyj-

ności przedsiębiorstw poprzez

zastosowanie wzornictwa

(innowacja produktowa

i procesowa).

The exhibition was created as

part of the key project Design

your Profit. The improvement of

the competitiveness of enterprises

through the application of design

(product and process innovation),

conducted by Instytut Wzor-

nictwa Przemysłowego (Insti-

tute of Industry Design).

Wystawa / Exhibition

Cztery Elementy. Szwedzki design dzisiaj

Design 4 Elements. Contemporary Swedish Design

Kurator, projekt aranżacji oraz identyfikacja / Curator, Exhibition Design and IdentityMargarita Bergfeldt Matiz

Komisarz wystawy / Exhibition ManagerIzabela Jasińska

Organizator / OrganizerInstytut Wzornictwa Przemysłowego sp. z o.o.ul. Świętojerska 5/7, 00–236 Warszawawww.iwp.com.pl

Współpraca / Co-operationInstytut Szwedzki w Sztokholmie

Patron honorowy / Honorary PatronageAmbasada Szwecji w Warszawie

Katalog / Catalogue

Redaktor / EditorIzabela Jasińska

Tłumaczenie / TranslationIdiomas s.c. Biuro Tłumaczeń

Opracowanie graficzne / Graphic DesignJakub Jezierski

Krój pisma / TypefaceBerling Nova

Wydawca / Published byInstytut Wzornictwa Przemysłowego

Druk / PrintDrukarnia Efekt Warszawa

© 2009 Autorzy / Authors

Warszawa / Warsaw 2009

(5)

Spis treści / Contents

7

Beata Bochińska

Wstęp / Introduction

11

Lisbeth Svengren Holm

Szwedzka ekonomia i wartość wzornictwa

przemysłowego / Swedish Economy

and the Value of Industrial Design

35

Kerstin Wickman

Cztery elementy / The Four Elements

95

Lista wystawców / Exhibitors

and Producers list

(7)

Szwedzkie przysłowie „Im więcej kucharzy, tym

gorsza zupa” doskonale oddaje rzeczowe podejście

do wzornictwa naszych północnych sąsiadów znad

Bałtyku. Tradycja prostego i funkcjonalnego designu

jest wspólna nie tylko dla projektantów skandynaw-

skich, ale także dla całego regionu Morza Bałtyc-

kiego, w tym Polski. Regały Billy z Ikea i typowa

polska „meblościanka Kowalskiego” mają podobny

demokratyczny rodowód i podobnie postawione

założenia projektowe, a jednak to te pierwsze stały

się produktem globalnym. Szwecja może pochwalić

się także innymi, poza Ikea, globalnymi markami

opartymi o wzornictwo, jak chociażby Electrolux,

Volvo, Absolut, Ericsson, których produkty prezen-

towane są na wystawie współczesnego wzornictwa

szwedzkiego Cztery Elementy. A zatem, gdzie tkwi

sekret ponadnarodowych sukcesów tego zaledwie

9-milionowego narodu?

Raporty poświęcone wzornictwu i innym prze-

mysłom kreatywnym, które ukazały się w ostatnich

latach, między innymi cykl raportów BEDA opubli-

kowanych za lata 2000–2005, raport Sir Coxa z 2005

czy raport KEA z roku 20061, zgodnie wskazują

zarówno na dwucyfrowy wzrost samego rynku usług

Beata Bochińska

The Swedish proverb “Ju fler kockar, desto sämre

soppa”, which literally means “the more cooks, the

worse the soup” perfectly renders our northern

Baltic neighbours’ approach to design. The tradition

of a simple and functional design is common not

only for Scandinavian designers, but also for the

entire region of the Baltic Sea, including Poland.

The “Billy” bookcases and wall shelves of IKEA and

the typical Polish wall unit are of similar democratic

origin and similarly established design assumptions,

however the first ones became a global product.

Sweden may, apart from IKEA, boast other,

global brands based on designing, as for example

Electrolux, Volvo, Absolut, Ericsson, whose products

were presented at the exhibition of contemporary

Swedish design: Design 4 Elements. Now then,

where lies the rub of the transnational success of

that scarcely 9-million nation?

Reports devoted to design and other creative

industries, which were published during the

last years, among others the BEDA reports cycle

published for the years 2000–2005, Sir Cox’s report

of 2005 or KEA’s report of 20061, accordingly indicate

both a double-digit increase of the design service

Ju fler kockar, desto sämre soppa

(8)

związanych z designem, jak i na ich istotny wpływ

na rozwój konkurencyjności całej gospodarki. Bada-

nie aplikacji wzornictwa przeprowadzone przez IWP

w roku 2007 w ponad 300 polskich firmach – zakoń-

czone raportem dla Ministra Gospodarki, potwierdza

świadomość kluczowej roli wzornictwa u zdecydo-

wanej większości badanych przedsiębiorstw. Polscy

przedsiębiorcy uznają jego znaczenie szczególnie dla

wyróżnienia produktu na rynku, wzrostu satysfakcji

konsumenta i poprawy wizerunku firmy, a także dla

podniesienia ceny i marży. W konsekwencji raportu

IWP, wzornictwo zostało uznane za strategiczny

kierunek rozwoju polskiej gospodarki i objęte pro-

gramem wsparcia w ramach Programu Operacyjnego

Innowacyjna Gospodarka, co oznacza blisko 200

mln euro na finansowanie projektów wzorniczych

w przedsiębiorstwach oraz 4 mln euro na projekt

kluczowy Instytutu Wzornictwa Przemysłowego.

Zadaniem realizowanego przez Instytut projektu

Zaprojektuj Swój Zysk – skierowanego do przedsię-

biorców i projektantów, który wystartował w maju

2009 roku i potrwa do 2011, jest udostępnienie wiedzy

i dobrych praktyk w obszarze wzornictwa ponad 550

firmom i 100 projektantom.

Jak pokazuje przypadek Szwecji, wizerunek kraju

może być budowany poprzez dobry design. W ramach

współpracy regionalnej krajów regionu Morza Bał-

tyckiego, której patronuje w Polsce Urząd Komitetu

Integracji Europejskiej, planujemy wykorzystać

powinowactwo w myśleniu o roli i znaczeniu designu

market and its significant impact on the development

of the competitiveness of the entire economy. An

analysis of the application of design conducted by the

IWP (Institute of Industrial Design) in 2007 in over

300 Polish companies – concluded with the report

for the Minister of Economy, confirms the awareness

of the key role of design in most of the examined

enterprises. Polish entrepreneurs recognize its

significance especially for distinguishing the product

on the market, increasing consumer satisfaction and

improving the company’s image, as well as for raising

prices and margins. As a result of the IWP report,

industrial design was declared a strategic orientation

in the development of the Polish economy and

included in a support programme within the

Operational Programme of Innovative Economy,

which denotes almost 200 million Euros for financing

industrial design in enterprises and 4 million Euros

for a key project of the Institute of Industrial Design.

The aim of the project Design Your Profit, realized

by the institute and directed at entrepreneurs and

designers, which started in May 2009 and will last till

2011, is to make knowledge and good design practices

available to 550 companies and 100 designers.

As in the case of Sweden, the country’s image

can be built by good design. Within the regional

cooperation of the Baltic countries, which in

Poland is under the patronage of the Committee

on European Integration, we are planning to use

the connections and think about the role and

(9)

significance of design for society and economy in

the process of building the image of the entire

Baltic Sea region. The IWP is the initiator and

chief organizer of the design festival of the Baltic

States – Gdynia Design Days, where in 2009 we

presented a.o. the Swedish design exhibition

Design 4 Elements, the premises of which perfectly

correspond to such a cooperation.

Will the governmental support of design bear

fruit in the form of global Polish brands based on

design, with its characteristic democratic features?

Will universal design (e.g. for the disabled, the

elderly) develop, following the idea of sustainable

development, ecology, energy saving (which we

admire in our Swedish partners)? Those questions

will be answered in the next few years.

Meanwhile let us quote the well-known Polish

proverb „Gdzie kucharek sześć, tam nie ma co jeść”,

which in turn literally translates as “where there are

six cooks, there is nothing to eat” and which just

like the Swedish title proverb calls to simplicity and

moderation in the search of solutions, also design

solutions. In view of Swedish design, it is rather

difficult not to agree with that message.

Beata Bochińska President of Institute of Industrial Design, Design Your Profit project director

1) The BEDA (The Bureau of European Design Associations) Communication Series 2000–2005; The Cox Review of Creativity in Business 2005, KEA European Affair’s The Economy of Culture in Europe 2006.

dla społeczeństwa i gospodarki w procesie budowania

wizerunku całego regionu Morza Bałtyckiego. IWP

jest inicjatorem i głównym organizatorem festiwalu

designu krajów nadbałtyckich Gdynia Design Days,

którego założenia świetnie wpisują się w taką współ-

pracę (w 2009 na GDD pokazujemy między innymi

wystawę wzornictwa szwedzkiego).

Czy owocem wsparcia państwa dla designu będzie

powstanie globalnych polskich marek opartych

o wzornictwo, z jego charakterystycznym demokra-

tycznym rysem? Czy nastąpi rozwój projektowania

uniwersalnego (np. dla niepełnosprawnych, starszych,

wykluczonych) kierującego się ideą zrównoważonego

rozwoju, ekologii, oszczędności energii (co tak podzi-

wiamy u szwedzkich partnerów)? Odpowiedzi na te

ważne pytania otrzymamy w najbliższych latach.

Tymczasem przytoczmy znane polskie przysłowie

„Gdzie kucharek sześć, tam nie ma co jeść”, które

podobnie jak tytułowe powiedzenie szwedzkie nawo-

łuje do prostoty i umiaru w poszukiwaniu rozwiązań,

także projektowych. Oglądając szwedzki design

trudno nie zgodzić się z tym przesłaniem.

Beata Bochińska Prezes Instytutu Wzornictwa Przemysłowego, dyrektor projektu Zaprojektuj Swój Zysk

1) The BEDA (The Bureau of European Design Associations) Communication Series 2000–2005; The Cox Review of Creativity in Business 2005, KEA European Affairs’s The Economy of Culture in Europe 2006.

(11)

Introduction

The relationship between design and economic

viability is often perceived as unproblematic by

the designers in the sense that they presume

a positive correlation between good design and

profitability. At the same time the relationship

has also been perceived as problematic, since

there is often a lack of knowledge about how,

when, and why design is viable. The arguments

are often anecdotal. Scientific studies, that in

a more systematic manner examine whether this

is indeed the case, suggest that those companies

that are good at using design strategically

are more profitable than others. This was for

instance the result of a study done by two

Wprowadzenie Związek pomiędzy wzornictwem i ekonomiczną

opłacalnością jest często postrzegany przez projek-

tantów jako bezproblemowy – w takim sensie, że

zakładają oni pozytywną współzależność pomiędzy

dobrym designem a rentownością. Ale jednocześnie,

związek ten został uznany za skomplikowany, po-

nieważ często mamy do czynienia z brakiem wiedzy,

w jaki sposób, kiedy i dlaczego design jest opłacalny.

Argumenty przybierają często formę anegdotyczną.

Badania naukowe, które w bardziej systematyczny

sposób pozwalają ustalić, czy powyższe stwierdzenie

jest prawdą, wskazują, że firmy umiejące korzystać

z wzornictwa w sposób strategiczny odnoszą większe

zyski niż konkurencja. Takie wyniki wskazały ba-

Swedish Economy and the Value of Industrial Design

Szwedzka ekonomiai wartość wzornictwa przemysłowego

Lisbeth Svengren Holm

(12)

dania przeprowadzone przez dwóch amerykańskich

naukowców w latach 1997 oraz 20011, potwierdzone

przez badanie zrealizowane przez British Design

Council w roku 2004 (rys. 1).

American researchers in 1997 and 20011 and

confirmed by a study done by the British Design

Council in 2004, see figure 1 below.

Rysunek 1: Wzrost średniej wartości udziałów w spółkach, które otrzymały nagrody za design, a tym samym zostały uznane za dobry wzór (niebieska linia), w porównaniu ze średnią wartością udziałów w 500 największych firmach (czarna linia) notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Londynie (Financial Times Stock Exchange London). Źródło: Design Council, luty 2004 r.

Figure 1: The development of the average share value between those companies who have received design awards, thereby considered as good design (blue curve) in comparison with the average share value of the largest 500 (black curve) on FTSE (Financial Times Stock Exchange London). Source: Design Council, February 2004

Rentowność / Profability

Firmy intensywnie stosujące wzornictwo / Design intensive companies

Średnia dla 500 firm notowanych na FTSE / Average 500 on FTSE

Czas / Time

1994 2004

(13)

So, are the designers right in their

assumptions? To judge whether the designers

are right or wrong we have to see design in

relation to the dynamics of business and

economy in order to understand why design

indeed contributes to a profitable business but

also the conditions for it. In this article we will

discuss the development of design, in particular

industrial design, and how it creates values to

business and an increased competitive strength

to enterprises in the Swedish context. We will

start with the development of the Swedish

economy and its consequences on industrial

design. The recent financial crises have changed

the situation for and the structure of the

Swedish economy, thereby enhancing Sweden as

a service economy. This change started several

years ago but accelerated when the economic

recession hit Sweden in the end of 2008.

Swedish Economy and the impact on design

Sweden is known for its form and design. This

applies to everything from glass, textiles to

automobiles and telephones. We differentiate,

however, between form and industrial design.

While form is closely linked to materials based

companies, such as glass, textiles, fashion and

furniture, industrial design is more related to

Zatem, czy założenia projektantów są słusz-

ne? Aby ocenić, czy projektanci mają rację, należy

spojrzeć na wzornictwo w świetle dynamiki biznesu

i gospodarki, co pozwoli zrozumieć zarówno powody,

dla których wzornictwo faktycznie ma wpływ na

rentowność, jak również warunki, które muszą być

spełnione, aby taka sytuacja zaistniała. W niniejszym

artykule omówimy rozwój wzornictwa, w szczególno-

ści wzornictwa przemysłowego, oraz sposoby, w jakie

wzornictwo pomaga w tworzeniu wartości dla bizne-

su oraz przewagi konkurencyjnej dla przedsiębiorstw

w kontekście rynku szwedzkiego. Na początku omó-

wimy rozwój szwedzkiej ekonomii i jego konsekwen-

cje w odniesieniu do wzornictwa przemysłowego.

Obecny kryzys finansowy zmienił sytuację i strukturę

szwedzkiej ekonomii, uwydatniając cechy gospodarki

usługowej. Zmiany te rozpoczęły się kilka lat temu,

natomiast przyspieszenie nastąpiło pod koniec roku

2008, gdy Szwecję dotknęła recesja.

Szwedzka ekonomia i wpływ na wzornictwo

Szwecja słynie z formy i wzornictwa. Dotyczy to

wszelkich produktów, począwszy od szkła, poprzez

tekstylia, samochody i telefony. Istnieje jednak

rozróżnienie pomiędzy formą i wzornictwem prze-

mysłowym. Podczas gdy forma odnosi się do firm

zajmujących się produkcją wyrobów ze szkła, teksty-

liów, mebli oraz branży mody, wzornictwo przemy-

1

(14)

słowe ma większe zastosowanie w firmach techno-

logicznych. Projektanci wzornictwa przemysłowego

pojawili się w Szwecji jako grupa zawodowa w latach

50. ubiegłego wieku. Ale granice nie są ostre. Więk-

szość projektantów porusza się pomiędzy różnymi

gałęziami przemysłu, znacząca większość zajmuje

się wzornictwem produktów fizycznych, niezależ-

nie od branży czy klientów, dla których pracują. To

jednak będzie się zmieniać. Zjawisko dotyczy głównie

projektantów wzornictwa przemysłowego, którzy roz-

poczęli współpracę z dostawcami usług – w tej branży

wynikiem pracy nie zawsze jest produkt fizyczny, lecz

cały system produktów i usług. Do tego zagadnienia

jeszcze powrócimy.

Rozwój wzornictwa przemysłowego w Szwecji

jest ściśle związany z historią szwedzkiego przemysłu

i społeczeństwa. Ze społeczeństwa rolniczego w XIX

wieku, Szwecja stała się społeczeństwem przemysło-

wym, w którym w porównaniu z relatywnie niską

liczbą ludności funkcjonuje znacząca liczba dużych

międzynarodowych firm. Takie spółki, będące głów-

nie przedsiębiorstwami świadczącymi usługi business-

to-business (B2B) dominowały na rynku szwedzkim

przez cały wiek. Szwecja to bogaty kraj, jeżeli chodzi

o zasoby naturalne, takie jak lasy, woda i minerały.

Zasoby te stały się podstawą działalności dużych firm

w branżach drzewnej i celulozowej, metalowej i sta-

lowej, a później również w branży energetycznej. Za

przykład mogą posłużyć między innymi spółki Stora

Enso, SSAB oraz Vattenfall.

technology-based firms. Industrial designers

emerged as a profession in the 1950s in Sweden.

But there are no sharp boundaries. Most

designers commute between different industries.

However, the vast majority of designers work

with design of physical products, regardless of

which industry or clients they work for. This is

about to change though. It applies in particular

to industrial designers who have started to work

with service providers, where the outcome is

not always a physical product, but a system of

products and services. We shall come back to

this.

The development of industrial design in

Sweden is parallel to the mixed story of Swedish

industry and society. From an agricultural

society in the 19th century Sweden turned

into an industrial nation with quite a few

large multinationals considering the relatively

small population. These corporations, mainly

business-to-business (B2B) enterprises, have

dominated Sweden for a whole century. Sweden

is a rich country in terms of natural resources,

like forest, water and minerals. These resources

have provided the basis for the establishment of

large companies in timber and pulp, metal and

steel industry and later also in the energy sector.

Companies like Stora Enso, SSAB, and Vattenfall

are some of these companies.

(15)

But it was actually those companies with

inventions that solved the needs of these

companies to more efficiently extract their

products and reach export markets, which led to

the prosperity and the successful business that has

characterized the Swedish industry. For instance

Atlas Copco’s development of high quality drilling

machines was based on the needs of the Swedish

mining companies to improve the efficiency of

ore mining. In order to reach export markets an

efficient transport system was needed, which has

benefited shipping for many hundred years, and

later on also the operation of trains, trucks and

aircraft. The long distances and harsh climate

forced the Swedish manufacturers of trains,

trucks and aircrafts to focus on quality. Therefore,

companies like Asea (ABB since 1988), Volvo and

Scania, had to live up to the high demands of their

domestic customers. At the same time they could

utilize their competence for export which led to

an early internationalization and today they are

world leaders in their fields. The fact that few

of them have Swedish owners could partly be

explained by the globalization of economy and the

fact that Sweden has few large shareholders.

To właśnie dzięki firmom z inwencją, która po-

zwoliła im na bardziej skuteczne dotarcie do rynków

eksportowych, nastąpił rozwój i dobra koniunktura,

od lat stanowiące cechy charakterystyczne szwedz-

kiej gospodarki. Dla przykładu – stworzenie wyso-

kiej jakości wiertarek przez firmę Atlas Copco wyni-

kało z zapotrzebowania szwedzkich firm górniczych,

które chciały zwiększyć skuteczność wydobycia

kruszcu. W celu dotarcia do rynków eksportowych,

niezbędny był niezawodny system transportu, który

przez kilkaset lat umożliwiał żeglugę handlową,

a następnie transport kolejowy, drogowy i lotniczy.

Duże odległości i ostry klimat zmusiły szwedzkich

producentów pociągów, ciężarówek i samolotów

do skoncentrowania się na jakości ich wyrobów.

Dlatego firmy, takie jak Asea (ABB od r. 1988), Volvo

i Scania musiały sprostać wysokim wymaganiom

lokalnych klientów. Jednocześnie wykorzystywały

możliwości eksportowe, co doprowadziło do szybkiej

internacjonalizacji. Dzisiaj wspomniane firmy są

liderami w swoich branżach. Fakt, że tylko nieliczne

z nich mają szwedzkich właścicieli można częściowo

wytłumaczyć globalizacją ekonomii oraz tym, że

w Szwecji zlokalizowanych jest niewielu głównych

udziałowców.

Table 1: Swedish population development, in millionTabela 1: Wzrost populacji w Szwecji, w milionach osób

1950

7.0

1960

7.5

1970

8.0

1980

8.3

1990

8.6

2008

9.3

(16)

Sukces szwedzkich korporacji oparty na wynalaz-

kach i internacjonalizacji, jaka nastąpiła na przeło-

mie XIX i XX wieku, wpłynął na rozwój kultury

technologicznej, która zdominowała przemysł

w Szwecji. Asea, założona w roku 1883 (od 1988 no-

sząca nazwę ABB po fuzji z Brown Boveri), działając

jako firma B2B w oparciu o zaawansowane techno-

logie, w połowie lat 60. stworzyła wewnętrzny dział

wzornictwa projektowego, zatrudniając specjalistów

kształconych na projektantów wyrobów metalowych

lub złotników w Konstfack (Szkoła wyższa sztu-

ki, rzemiosła i designu) w Sztokholmie. Następnie,

dyrektor projektowy Asea rozpoczął współpracę

z Konstfack i zorganizował kursy wzornictwa

przemysłowego. Był to początek edukacji w zakresie

wzornictwa przemysłowego w Szwecji. Jednakże

dział wzornictwa Asea nie przetrwał usprawnień

przeprowadzanych w firmie w końcu lat 60., a pro-

jektanci rozpoczęli niezależną działalność. To z kolei

stanowiło początek jednego z najlepszych szwedz-

kich biur projektowych, Ergonomidesign.

Przypadek powyższy pokazuje również rozwój

branży wzornictwa przemysłowego. W tamtych

latach, jedynie duże firmy produkujące sprzęt AGD

czy samochody posiadały wewnętrzny dział pro-

jektowy. Większość przedsiębiorstw zatrudniała

projektantów jako doradców. Projektanci wzornictwa

przemysłowego z kolei pracowali głównie w mikro-

firmach, w jedno- lub dwuosobowych zespołach.

Sytuacja zaczęła się zmieniać mniej więcej dziesięć

The success of the Swedish corporations,

based on inventions and internationalization in

the end of the 19th and beginning of the 20th

century, created a strong engineering culture

that has dominated Swedish industry. Despite

being a high-tech B2B-company Asea, founded

in 1883 (since 1988 ABB after the merger with

Brown Boveri), built up an internal industrial

design department in the mid 1960s, employing

designers educated as metal designers or silver

smiths at Konstfack (University College of

Arts, Crafts and Design) in Stockholm. Asea’s

design manager then started to collaborate with

Konstfack and gave courses in industrial design.

These were the embryo to the industrial design

education in Sweden. The design department,

however, did not survive the rationalizations in

the end of the 1960s and the designers started

a consultancy of their own. This was the start

for one of the most successful industrial design

consultancy in Sweden, Ergonomidesign.

The case is also an illustration of the

development of the industrial design sector.

It was only the large consumer capital

goods companies, like white goods and car

manufacturers who had internal design

departments. Most companies commission

designers as consultants. The industrial

designers in turn mostly form micro-companies

with one or two persons constellations.

(17)

This situation started to change a decade ago.

Industrial design consultancies started to grow,

engineering consultancies employed industrial

designers and more companies built internal

design departments.

We should remember, however, that industrial

design as an industry is small. There are about

700 industrial designers, and most work in small

consulting companies still with two to three

people. There are about ten industrial design

consultancies with more than 15 employees;

the largest is Ergonomidesign with about 60

employees. The size notwithstanding, it is

an industry that has importance for Swedish

industry and the number of industrial designers

increase, not the least with people with

a background in both design and engineering.

The domination of the engineering driven

manufacturers in Sweden is both an asset and

a liability for industrial design. The industrial

competitive focus is on quality with high

demands on material and performance. This is

an asset for industrial design as they have been

forced to strengthen their own competence on

these issues. It is at the same time a liability as

industrial design is associated to form first and

function second, to consumer goods essentially,

following that many B2B companies neglect

the relevance of industrial design for their own

operations.

lat temu. Biura projektowe zaczęły się rozwijać,

firmy zajmujące się doradztwem technologicznym

zatrudniać projektantów wzornictwa przemysłowego,

a coraz więcej przedsiębiorstw stworzyło wewnętrz-

ne działy projektowe.

Musimy pamiętać jednakże, że wzornictwo

przemysłowe jest niewielką gałęzią przemysłu. Na

rynku działa około 700 projektantów wzornictwa

przemysłowego, z czego większość pracuje w nie-

wielkich biurach doradczych w dwu-, trzyosobowych

zespołach. Istnieje około dziesięciu biur projekto-

wych zatrudniających ponad 15 osób; największym

z nich jest Ergonomidesign – ok. 60 pracowników.

Niezależnie od wielkości, wzornictwo przemysłowe

to branża ważna dla szwedzkiego przemysłu a liczba

projektantów wciąż rośnie – głównie dotyczy to osób

posiadających wykształcenie zarówno projektowe,

jak i technologiczne.

Dominacja szwedzkich producentów opierających

działalność na technologiach to dla wzornictwa

przemysłowego zarazem zaleta, jak i wyzwanie. Kon-

kurencja w branży projektowej skupia się na jakości

oraz wysokich wymaganiach odnośnie materiału

i wykonania. Dla projektantów wzornictwa przemy-

słowego to zaleta, ponieważ zmusza ich do zwięk-

szania własnych kompetencji. Jednocześnie jest to

utrudnienie, ponieważ wzornictwo przemysłowe na

pierwszym miejscu łączone jest z formą (wyglądem),

a dopiero potem z funkcjonalnością, szczególnie

w przypadku dóbr konsumenckich. Podążając takim

(18)

tokiem myślenia, wiele firm B2B lekceważy znacze-

nie wzornictwa przemysłowego w swojej działalno-

ści.

Wiara narodowa w inwestycje projektowe

W celu zwiększenia świadomości na temat zna-

czenia wzornictwa jako strategicznego czynnika

wpływającego na zwiększanie konkurencyjności firm,

w Europie oraz ostatnio również w Azji, utworzono

rady designu finansowane przez rząd. British Design

Council to instytucja modelowa dla wielu państw,

również dla Szwecji. Szwedzka organizacja SVID

Swedish Industrial Design Foundation (Szwedz-

ka Fundacja Wzornictwa Przemysłowego) została

utworzona w roku 1989 przy wsparciu finansowym

ze strony Ministra Handlu i Przemysłu. W Szwecji

działa również Svensk Form (Szwedzka Forma),

kontynuująca działalność Swedish Crafts Association

założonej w roku 1845. Svensk Form to członkowska

organizacja non-profit posiadająca upoważnienie

od rządu do promowania szwedzkiego wzornictwa,

zarówno w kraju, jak i poza jego granicami. Svensk

Form otrzymuje wsparcie finansowe od Ministra

Kultury i swoich członków. Podczas gdy działalność

Svensk Form jest adresowana głównie do ogółu oraz

zawodowych projektantów, SVID współpracuje

z lokalnymi i zagranicznymi firmami i organizacjami

publicznymi. Misją SVID jest wspieranie szwedz-

National belief in design investments

To raise awareness of design as a strategic

resource to strengthen the competitiveness of

companies, design councils, financially supported

by government, have been established, especially

in Europe, but in recent years also in Asia. British

Design Council is a model for many countries,

also for Sweden. The Swedish organization SVID,

Swedish Industrial Design Foundation, was

founded in 1989 with financial support from

the Ministry of Trade and Industry. In Sweden

there is also Svensk Form (Swedish Form), which

is a continuation of Swedish Crafts Association,

founded in 1845. Svensk Form is a non-profit

membership based organization with a mandate

from government to promote Swedish design,

both nationally and internationally. Svensk Form

receives financial support from the Ministry of

Culture and from its members. While Svensk

Form’s activities particularly are aimed at the

general public and design professionals, SVID

addresses companies and public organizations on

a national and regional basis. SVID’s mission is

to strengthen the ability of Swedish firms and

2

(19)

kich firm i organizacji w zakresie zakupu i wdraża-

nia projektów. Cel ten osiąga dzięki prowadzeniu

programów edukacyjnych, seminariów i projektów

umożliwiających firmom współpracę z projektan-

tami, okazjonalnym pomniejszym dotacjom, oraz

współpracy z osobami zajmującymi się badaniami

z zakresu wzornictwa i zarządzania projektami.

Jeden z większych projektów, podczas którego

firmy miały okazję współpracować z projektantami,

został zrealizowany w roku 2005, który został oficjal-

nie uznany przez szwedzki rząd jako Rok Designu.

Działania mające na celu zorganizowanie Roku De-

signu rozpoczęły się w 2001 r., gdy Minister Handlu

i Przemysłu wyraził zainteresowanie działalnością

branży projektowej. Wydarzenie to nie było przy-

padkowe, a raczej stanowiło owoc pracy SVID oraz

zainteresowania państw, takich jak Dania, Finlandia,

Norwegia oraz Wielka Brytania zainwestowaniem

znaczących sum w branżę projektową, w celu zwięk-

szenia swojej konkurencyjności. Ponadto, podobne

działania zaczęły podejmować kraje azjatyckie. Kilka

państw przyjęło założenie, że wzornictwo może

zwiększyć konkurencyjność przedsiębiorstw, a tym

samym zwalczyć negatywne skutki wzrastających

kosztów pracy.

SVID otrzymała 51 milionów SEK na inwestycje

w projekty związane z wzornictwem przemysłowym

w latach 2003–2005. Budżet obejmował dziesięć

głównych projektów o różnych tematach, oraz 500

podprojektów o różnej skali. W rezultacie, w progra-

organizations to purchase and integrate design

into their business. This is achieved through

educational programs and seminars, projects

where companies are given opportunities to

work with designers, occasionally through

a minor financial subsidy, and collaboration

with researchers within design and design

management.

One large project where companies had the

opportunity to work with designers took place

in 2005 which was declared as the official Design

Year by the Swedish Government. The Design

Year was initiated in 2001 when the Minister for

Trade and Industry announced an interest to

make a special effort within the design field. This

was not a sudden incident, but rather a result of

SVID’s work and the fact that other countries

such as Denmark, Finland, Norway and the UK

would also invest large sums of money on design

to strengthen each country’s competitiveness.

In addition, countries in Asia were about to do

similar efforts. Several countries have adopted

the view that design can enhance enterprise

competitiveness and thereby resist the negative

effects of increased wage costs.

SVID received 51 millions SEK to invest in

industrial design related projects over a period of

three years, 2003–2005. The budget covered ten

main projects with different emphases and with

more than 500 sub-projects of varying sizes. In

(20)

mie udział wzięło 484 firm oraz 66 jednostek samo-

rządowych i przedsiębiorstw państwowych. Wśród

głównych tematów znalazły się m.in. „pracownicy

i firmy w dobrej kondycji”, „projektowanie usług”,

„design dla eksportowej technologii medycznej”,

„design dla podwykonawców z branży transportowej”

oraz „design dla branży opakowań”. Przedsięwzięcia

realizowane przez firmy dotyczyły wszelkich dzie-

dzin, od innowacji poprzez zarządzanie marką do

projektowania miejsc pracy.

Ocenę powyższych działań przeprowadził w roku

2006 Ulla Johansson2, naukowiec z Uniwersytetu

Växjö. Najważniejsze osiągnięte korzyści to wzrost

sprzedaży oraz nowe miejsca pracy. W ramach

przeprowadzonego badania, 44 firmy przyznały, że

już osiągnęły lub oczekiwały wzrostu sprzedaży

o łącznej wartości pomiędzy 444 a 745 milionów

SEK. Wyniki powyższe dotyczyły jedynie 10 procent

wszystkich projektów, natomiast z drugiej strony

już powyższe 10 procent stanowiło z ekonomiczne-

go punktu widzenia sukces motywujący wydatek

inwestycyjny w wysokości 51 milionów SEK. Jednak

design sam w sobie rzadko kiedy jest jedynym po-

wodem zwiększonych obrotów. Znaczenie tutaj ma

wiele różnych czynników. Aby upewnić się, jaką rolę

odegrał design w powyższym programie, dokonano

rozróżnienia w zależności od tego, czy design stano-

wił niezbędny czynnik decydujący o sukcesie, czy też

był jednym z takich czynników. 27 firm (które odno-

towały łączny wzrost obrotów o ponad 200 milionów

the end 484 companies, 66 municipals and public

companies participated in this project. The

projects had themes like “employees and firms in

good shape”; “service design”; “design for medical

technology export”; “design for transportation

sub-contractors” and “design for packaging”.

The company projects covered everything from

innovation to branding and work place design.

An extensive evaluation of these projects

was carried out in 2006 by Ulla Johansson2,

researcher at Växjö University. The most notable

results were the sales increases and new jobs that

could be identified. 44 companies responded

to the questionnaire that they had had, or was

expected to have, sales increases of together

between 444 and 745 million SEK. This was

only 10 percent of all projects, but, on the other

hand, these 10 percent were so successful from

an economic point of view that they alone

motivated the whole investment of 51 million

SEK. However, design is rarely the only reason

for an increased turnover. Many different factors

matter. To ascertain which role design did have

in these projects a distinction was made between

if design had been a necessary condition for the

success or if design had contributed as one factor

among others. 27 firms (with a joint turnover

increase of over 200 million) replied that they

“do not think it could have been achieved

without design action.”

(21)

Movimento is a young company that develops

analytical tools for vehicle manufacturers. That

means developing new tools that can measure

various properties of the new technologies

introduced into the cars. In the design

management analysis of the company corporate

policies involving a strong user perspective

of the products was formed. Moreover, the

designer went through the company’s overall

communication with customers and a new

communications platform was developed. This

is the achievements according to the project

manager at Movimento in the interview by Ulla

Johansson.

“We revised all graphic material, web, logotype

– but also products and the whole environment

for the company’s premises. The company carried

out almost all proposals from the designers

more or less directly. This was immediately

reflected on the market. Customers perceived the

company uniform and credible. This resulted in

extreme big business. We received an order for

65 million we would not have received otherwise.

In addition, the company also drew attention of

Teknikföretagen and were awarded “The Grand

Award of Design” in 2005 for our work with an

overall design strategy for the company and the

impact this has led to.”

Another aspect, besides increased turnover

and new employments, is that other positive

SEK) stwierdziło, że „ich zdaniem taki wzrost byłby

niemożliwy bez zastosowania designu”.

Movimento to młoda firma zajmująca się produk-

cją narzędzi analitycznych na potrzeby producentów

pojazdów, co oznacza wytwarzanie nowych narzędzi

służących do pomiaru różnych właściwości nowych

technologii stosowanych w samochodach. W trak-

cie analizy procesu zarządzania designem w firmie,

opracowano polityki korporacyjne, przewidujące

zwiększoną koncentrację na uwzględnianiu perspek-

tywy użytkownika produktów. Ponadto, projektant

zbadał proces komunikacji firmy z klientami, i na

tej podstawie stworzono nową platformę komunika-

cyjną. Powyższe osiągnięcia zostały przedstawione

przez kierownika projektu w Movimento w trakcie

rozmowy przeprowadzonej przez Ulla Johanssona.

„Dokonaliśmy przeglądu wszystkich materiałów

graficznych, strony internetowej, logotypu – jak

również produktów oraz całego otoczenia i siedzi-

by firmy. Spółka mniej lub bardziej bezpośrednio

dostosowała się do wszystkich propozycji projek-

tantów. Skutek był natychmiastowy. Klienci zaczęli

postrzegać firmę jako spójną i wiarygodną. Wyniki

uległy znaczącej poprawie. Otrzymaliśmy zamówie-

nie na 65 milionów, którego w innej sytuacji nigdy

byśmy nie dostali. Ponadto, nasza firma zwróciła

uwagę spółki Teknikföretagen i w 2005 r. otrzyma-

liśmy nagrodę The Grand Award of Design za nasze

osiągnięcia w zakresie ogólnej strategii projektowej

oraz jej rezultatów” .

(22)

Kolejnym pozytywnym rezultatem współpra-

cy z projektantami, poza wzrastającymi obrotami

i nowymi wakatami, jest np. zwiększona kreatyw-

ność objawiająca się pojawieniem bardziej twórczej

atmosfery w firmie oraz zmianą sposobu myślenia

o innowacji. Takie czynniki mogą odnosić długoter-

minowy wpływ na konkurencyjność przedsiębiorstw

(Johansson, 2006).

Badania opinii firm o wzornictwie

Rok Designu stanowił ważny krok w kierunku

zwiększenia świadomości o wzornictwie wśród firm

oraz organizacji publicznych. SVID przeprowadziła

na przełomie 2003/2004 r. badanie, wspólnie z QNB

Analysis and Communication and Teknikföretagen

(Association of Swedish Engineering Industries),

mające na celu określenie, w jaki sposób szwedzkie

firmy postrzegają wzornictwo jako konkurencyjne

narzędzie, oraz zbadanie relacji pomiędzy inwe-

stycjami projektowymi i rentownością. Podobne

badanie przeprowadzono w latach 2007/2008 w celu

stwierdzenia ewentualnych zmian w podejściu firm

do zagadnienia wzornictwa.

W obu badaniach firmy zostały sklasyfikowane na

czterech poziomach dojrzałości projektowej, zgodnie

ze sposobem postrzegania wzornictwa w odniesieniu

do prowadzonej działalności. Poziom pierwszy obej-

mował firmy, które nie prowadziły żadnych działań

effects had also been achieved through the

collaboration with the designers, for instance

increased creativity, in the sense that the climate

of the company had become more creative and

new ways of thinking about innovation. These

issues can have a long term effect on companies’

competitiveness (Johansson, 2006).

Studies of company’s views on design

The Design Year was a large effort to increase

awareness of design among companies and

public organizations. SVID conducted a survey

in 2003/2004 together with QNB Analysis and

Communication and Teknikföretagen (the

Association of Swedish Engineering Industries)

to explore how Swedish companies saw design

as a competitive tool and on the relationship

between investment in design and profitability.

A similar survey was also conducted in 2007/2008

to see if there were any changes in companies’

approach to design.

In both surveys the companies were

categorized on four levels in terms of design

maturity according to how they perceive design

in relation to their business. The first level is

where companies do not consider any design

activities in their operations. The second level

3

(23)

is where companies use design but only see

design as styling, i.e cosmetic that will give

a nice finish to their products. On the third level

designers and design are part of the development

processes. The fourth level is where design is

seen as a strategic resource. It is the combination

of design for increased innovation and design

as a communication tool to support a brand

and a unique identity, which forms the basis for

design as a strategic resource.

“We are making trucks and product design has

been an important competitive advantage for us

since the late 80s. Over the years, our approach to

design has matured, and design is now as natural

as a function, ergonomics and economy. To succeed

in combining all the elements and allow them to

“bear one another” is the challenge and the major

success factor.” Dan Ullmestrand, Atlet Trucks

Both surveys are based on a questionnaire

answered by approximately 1.000 companies

(1.308 in 2004 and 920 in 2008). The survey

population was firms in Sweden with at least

20 employees. Companies with design as a core

function, for example architectural and design

firms, have been excluded from the population.

Companies are distributed evenly between sizes

and between service and manufacturing.

The survey made in 2008 shows that more

companies (31% compared to 22%) think that

design is a strategic resource compared with the

projektowych. Firmy sklasyfikowane na poziomie

drugim korzystały z wzornictwa, lecz postrzega-

ły design wyłącznie w kategoriach stylizacji, czyli

pewnej kosmetyki umożliwiającej ładne wykoń-

czenie produktu. Na poziomie trzecim, zarówno

projektanci, jak i wzornictwo byli postrzegani jako

część procesu rozwoju firmy. Na poziomie czwartym

z kolei, wzornictwo stanowiło już czynnik strate-

giczny. To właśnie połączenie designu stosowanego

w celu zwiększenia innowacyjności oraz designu jako

narzędzia komunikacji wspierającego rozwój marki

i unikalnej tożsamości, stanowi podstawę do traktow-

ania wzornictwa jako czynnika strategicznego.

„Zajmujemy się produkcją ciężarówek, a design

stanowi dla nas od końca lat 80. ważny czynnik prze-

wagi konkurencyjnej. Wraz z upływem czasu nasze

podejście do wzornictwa stawało się coraz bardziej

dojrzałe, a w chwili obecnej jest dla nas elementem

tak naturalnym jak użyteczność, ergonomia i ekono-

mia. Największym wyzwaniem i głównym czynni-

kiem sukcesu jest skuteczne połączenie wszystkich

tych czynników i pozwolenie, aby wspólnie przynio-

sły efekty”. Dan Ullmestrand, Atlet Trucks

Powyższe badania zostały zrealizowane na

podstawie ankiet, na które odpowiedziało około

1000 firm (1308 w 2004 r. i 920 w 2008 r.). Badaniami

objęto firmy w Szwecji zatrudniające co najmniej 20

pracowników. Przedsiębiorstwa, których działalność

polega głównie na projektowaniu, na przykład firmy

budowlane i biura projektowe, zostały wyłączone

(24)

z badań. W badaniach wzięły udział firmy różnej

wielkości, wywodzące się z różnych sektorów usług

i produkcji.

survey of 2004. The number of companies who

do not recognize any relevant design in their

operations has decreased (23% compared to 27%).

Rysunek 2: Procentowa ilość firm sklasyfikowanych na czterech poziomach dojrzałości projektowej

Figure 2: Number of companies on the four design maturity levels

31%

34%

12%

23%

15% 30%

22%

39%

12%

27%

Wzornictwo jako strategia i innowacjaDesign as strategy and innovation

Wzornictwo jako procesDesign as process

Wzornictwo jako stylizacjaDesign as styling

Brak wzornictwaNon-design

20042008

Badanie przeprowadzone w roku 2008 wskazu-

je, że w porównaniu z badaniem z roku 2004 coraz

więcej firm (31% w porównaniu z 22%) uważa, iż

wzornictwo stanowi czynnik strategiczny. Spadła

ilość firm, które nie stosują wzornictwa w swojej

działalności (23% w porównaniu do 27%).

When asked what the companies see as the

advantage of design most companies see design

as a support for strengthening the brand (53

%). Other issues are better communication,

improvements for customers, increased income

and new ways of thinking which is seen as

(25)

a contribution by design by around a third

of all companies (from 27 to 39 %). That nine

percent say that design has contributed to saving

costs might sound like a low figure but if one

recognize that design mainly is commissioned

to strengthen brand and to improve product

experience the fact that design investments also

save costs must be considered a positive side

effect.

Na pytanie o korzyści związane z wzornictwem,

większość firm wskazała, że postrzega wzornictwo

jako wsparcie w procesie rozwoju marki (53 %).

Pozostałe korzyści obejmują lepszą komunikację,

ulepszenia dla klientów, zwiększone dochody oraz

nowe sposoby myślenia – to wpływy wzornictwa

na działanie przedsiębiorstw zdaniem około jednej

trzeciej wszystkich badanych firm (od 27 do 39 %).

Zdaniem 9 %, wzornictwo wpłynęło na obniżenie

kosztów – ta liczba może wydawać się nieznacząca,

lecz jeżeli uwzględnimy, że wzornictwo ma na celu

głównie umacnianie marki i ulepszanie produktu,

jego wpływ na redukcję kosztów należy uznać za

skutek pozytywny.

Rysunek 3: Wpływy wzornictwa zdaniem przedsiębiorstw Figure 3: What companies see as contributions by design

Obniżenie kosztówSaving costs

Nowe sposoby myśleniaNew ways of thinking

Zwiększone dochodyIncreased income

Ulepszenia dla klientówImprove for customers

Lepsza komunikacjaBetter communication

Umocnienie marki Strenghten the brand

9%

27%

32%

34%

39%

53%

10% 25% 50%

(26)

Na pytanie, czy zgadzają się ze stwierdzeniem, że

wzornictwo wpływa na zwiększenie rentowności,

53% firm odpowiedziało tak, z czego 16% całkowicie

zgodziło się z tym stwierdzeniem. Najbardziej opty-

mistyczne były firmy z branży tekstylnej i meblar-

skiej oraz producenci pojazdów.

Asked if they agree that investment in design

contributes to increased profitability a majority,

53%, said yes, of which 16% said yes absolutely.

Those who were most positive were textile and

furniture companies and vehicle manufacturers.

Rysunek 4: Jak przedsiębiorstwa postrzegają relacje pomiędzy inwestycja-mi projektowymi a rentownością

Figure 4: How strong the companies see the relationship between invest-ment in design and profitability

Całkowicie się zgadzamAgree completely

Zgadzam sięAgree

Nie do końca się zgadzamDo not agree completely

Wcale się nie zgadzamDo not agree at all

16% 37% 20%27%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Choć niepotwierdzone statystycznie, wyniki

powyższe wskazują na zwiększoną świadomość

odnośnie wartości wzornictwa, popartą innymi

badaniami i tendencjami – na przykład faktem, że

biura projektowe współpracują ze sobą w większym

zakresie na polu strategii designu, łącząc innowacyj-

ność oraz rozwój marki. W celu stworzenia przewagi

konkurencyjnej, firmy muszą wykazywać większą

innowacyjność, niezależnie od tego czy wytwarzają

produkty we własnym zakresie, czy też nie. Dodatko-

Although not statistically ascertain this result

is an indication of an increased awareness of

the value of design that is supported by other

studies and trends, for instance that industrial

design consultancies are working to a greater

extent with design strategies combining both

innovation and branding. To create competitive

advantages companies need to be innovative

regardless if they have manufacturing of their

own or not. In addition to this there is an

(27)

increasing demand for user friendliness and

environmental awareness. Since the user and the

environment as well as creativity and innovation

are deeply rooted in the design process

companies are also more interested in working

with industrial designers. This has also given the

design departments at companies like Electrolux,

Sony Ericsson, and Volvo a more strategic role.

From a manufacturing to a service

and consumer based economy

In the wave of the financial crisis we see

how many of the old goods manufacturers

reduce their staffs to a much greater extent

in comparison with service companies. There

has been a change in which industries drive

the economy. For example, H&M (fashion) and

Nordea (bank) today has a larger share value

than technology companies like Ericsson and

Atlas Copco. IKEA had probably been among the

largest, but being a family-owned company it is

not registered on the stock exchange3.

Sweden has experienced good economic

growth since the crisis of the early 1990s (see

table 1 below). Already in the late 1980s we

saw new companies, for instance Internet

wo, obserwujemy zwiększony nacisk na przyjazność

dla użytkownika oraz świadomość środowiskową.

W związku z tym, że użytkownik oraz środowisko,

a także kreatywność i innowacja stanowią kluczowe

elementy procesu projektowania, firmy wykazują

coraz większe zainteresowanie współpracą z projek-

tantami wzornictwa przemysłowego. Z tego powodu,

rola działów projektowania w przedsiębiorstwach,

takich jak Electrolux, Sony Ericsson czy Volvo stała

się bardziej znacząca.

Od produkcji do gospodarki usługowej

skoncentrowanej na konsumencie

W czasie kryzysu finansowego łatwo można zauwa-

żyć, że starsi producenci towarów zmniejszają za-

trudnienie w znacznie większym zakresie niż firmy

usługowe. Nastąpiła zmiana jeżeli chodzi o rodzaje

branż, które napędzają gospodarkę. Dla przykładu,

aktualnie wartość udziałów H&M (firma odzieżowa)

oraz Nordea (bank) jest znacznie większa niż w przy-

padku firm technologicznych, takich jak Ericsson czy

Atlas Copco. IKEA mogłaby stanowić dobry przykład,

lecz jako firma rodzinna nie jest notowana na gieł-

dzie papierów wartościowych3.

Szwecja odnotowuje dobre tempo wzrostu od

zakończenia kryzysu z początku lat 90. (tabela 2).

Nowe firmy pojawiły się już pod koniec lat 80., np.

przedsiębiorstwa działające w branży internetowej,

4

(28)

natomiast infrastruktura rynku i słaba logistyka nie

wpłynęły dobrze na ich rozwój, wiele firm upadło na

początku lat 90. Jednak Internet pozostał i stał się

ważną dziedziną również dla starszych firm. Obecny

kryzys również wpłynął na przyspieszenie trans-

formacji przemysłu w kierunku sektora usług. Co

równie ważne, Internet stał się wręcz podstawą wielu

rodzajów działalności. Taka sytuacja wpłynęła także

na szwedzkie wzornictwo przemysłowe, i widać wy-

raźnie, że szwedzcy projektanci wzornictwa przemy-

słowego zaczęli koncentrować się na projektowaniu

usług i projektowaniu interakcji.

based companies, entering the market but the

infrastructure and weak logistics did not support

a further development and many of them

crashed in the early 1990s. But Internet remained

important also for the old established companies.

The recent economic collapse has also accelerated

the transformation of the industry to become

more service oriented. Not least, the Internet has

certainly made an entrance on the economic stage

as a base for activities. This has also affected the

Swedish industrial design and we see that the

Swedish industrial designers have started to focus

on service design as well as interaction design.

1960

17.2

1970

37.1

1980

88.3

1990

165.7

1995

193.4

2000

246

2005

291

2006

312

2007

334

Produkt Krajowy Brutto (PKB), w miliardach USD

Tabela 2: Dane o SzwecjiŹródło: statystyki OECD

Wzrost gospodarczy

Dochód Narodowy Brutto per capita w USD

Gross Domestic Production (GDP), in billion US$

Table 2: Facts about SwedenSource: OECD statistics

Economic growth

Gross National Income per capita in US$

2006

4.2%

2007

2.5%

iv kw. 2008

-4.9%

i kw. 2009

-6.5%

1970

4678

1980

10694

1990

19122

2000

27487

2005

32249

2007

37323

(29)

Sweden is a small but wealthy country. Even

if the technology driven industry has been the

basis for this wealth it is no coincidence that

two of the world’s largest and most successful

consumer companies were founded in Sweden,

i.e H&M and IKEA. It would be easy to believe

that these companies have built their success

on fashion or form, but it is rather an efficient

production and distribution that have formed

the basis for their position on their respective

market. These companies were known to be

quick to copy trends and new design. That has

changed over the last decade. H&M and IKEA

currently have major design departments and

their design managers are in strategic positions.

Both companies are now very good at picking up

trends, new lifestyles and translate these into

new designs. They are trend setters rather than

followers. This is also a necessary development

as it would not have been possible to keep their

positions without the design investments. IKEA

Stichting Foundation has for instance donated

SEK 250 million to a design education program,

and research, including a new building, at Lund

University. The owner of H&M (Family of Erling

Persson Foundation) donated SEK 30 million to

a master of fashion design and a professorship at

Stockholm University.

Szwecja to niewielki, ale bogaty kraj. Nawet jeżeli

podstawę bogactwa stanowi przemysł technologiczny,

nie jest przypadkiem, że dwie największe na świe-

cie firmy produkujące dobra konsumenckie zostały

założone w Szwecji – mowa o H&M i IKEA. Można

uznać, że firmy te odniosły sukces dzięki modzie lub

formie, ale w rzeczywistości swoją pozycję zawdzię-

czają skutecznym systemom produkcji i dystrybu-

cji. Dwa wspomniane przedsiębiorstwa znane były

z naśladowania trendów i nowoczesnego wzornictwa.

Sytuacja ta uległa zmianie w ciągu ostatnich dzie-

sięciu lat. Obecnie H&M i IKEA posiadają własne

duże działy projektowe, a ich menadżerowie zajmują

pozycje strategiczne. Obie firmy bardzo dobrze radzą

sobie z wychwytywaniem nowych trendów i sty-

lów, które następnie wkomponowują w swoje nowe

projekty. Nie podążają za modą, tylko ją dyktują.

Powyższe ulepszenia były konieczne, gdyż firmy

nie byłyby w stanie utrzymać swoich pozycji bez

inwestycji projektowych. Fundacja IKEA Stichting

Foundation ofiarowała 250 milionów SEK na potrze-

by programu edukacyjnego w zakresie wzornictwa

i badań prowadzonych na Uniwersytecie w Lund.

Dotacja została wykorzystana również na budowę

nowego obiektu na terenie Uniwersytetu. Właściciele

H&M (rodzina prowadząca fundację Erling Persson

Foundation) ofiarowała 30 milionów SEK na potrzeby

kursów z zakresu projektowania mody na Uniwersy-

tecie w Sztokholmie.

(30)

Rozwój kształcenia w zakresie

wzornictwa projektowego

W związku z uwydatnieniem znaczenia wzornictwa

jako ważnego czynnika dla gospodarki, wzrosła liczba

studentów chcących w przyszłości zajmować się

projektowaniem. Opracowano kilka nowych progra-

mów designu, realizowanych np. na politechnikach.

Projektanci wzornictwa przemysłowego tradycyjnie

posiadają tytuł magistra sztuki. Najstarszy program

edukacyjny w zakresie wzornictwa prowadzony

jest w Konstfack (Szkoła wyższa sztuki, rzemiosła

i designu) w Sztokholmie, niezależnej uczelni wyższej.

Kształcenie w tym kierunku jest również od dawna

prowadzone w HDK (Szkoła designu i rzemiosła), któ-

ra obecnie stanowi część Uniwersytetu w Göteborgu.

W roku 1989 rozpoczęto realizację nowego programu

z zakresu wzornictwa przemysłowego na Uniwersyte-

cie Umeå. Kolejne programy edukacyjne prowadzone

są na następujących uczelniach: Luelå, Växjö, Lund

oraz Mid Sweden University w Sundsvall.

Na politechnikach realizowane są programy łączą-

ce wzornictwo przemysłowe oraz technologię, zwykle

w formie kursów z zakresu technologii wzornictwa

przemysłowego lub projektowania technicznego.

Uniwersytet Chalmers był pierwszą uczelnią, która

rozpoczęła realizację programu projektowania tech-

nicznego i do dzisiaj jest to najpopularniejszy kurs

na tej uczelni. Podobne programy prowadzą również

Royal Institute of Technology (KTH) w Sztokholmie

oraz Uniwersytet Mälardalen.

The development of the industrial

design education

As design has been highlighted as an important

resource for industry also the number of

students who want to become a designer has

increased. Several new design programs, for

instance at technical universities have emerged.

Industrial designers have traditionally a degree

of artistic basis, ie a Master of Arts. The oldest

design educational program is available at

Konstfack (University college of Arts, Crafts and

Design) in Stockholm which is an independent

university college. But also the design education

HDK (the School of Design and Crafts) now part

of Göteborg University, soon followed. A new

industrial design program was established at

Umeå University in 1989. Later on industrial

design programs have also started at Luelå

Technology University, at Växjö University, at

Lund University and at Mid Sweden University

in Sundsvall.

Programs with a combination of industrial

design and engineering have been established at

technical universities, in the form of industrial

design engineering, or technical design program,

with half engineering, half industrial design

courses. Chalmers University was the first one to

start a technical design program and it is their

most sought-after study. Also the Royal Institute of

Technology (KTH) in Stockholm and Mälardalen

5

(31)

University have started similar technical design

programs.

The Design School at Umeå University is

counted as one of the best in the world. It was

early to embrace the Bologna structure with

a three-year candidate and a two-year masters

program. These were profiled almost from the

start; interaction design, transportation design

and advanced product design. All Masters

programs are in English and attract many foreign

students. The other design schools, Konstfack,

HDK in Göteborg and Design School at Lund

University have recently embraced the 3+2

structure. They are about to develop different

profiles for their respective masters programs.

These master profiles do reflect the development

of the society and includes sustainability, design

management and services.

All design programs have frequent

collaborations with companies, both in the short

term projects and diploma projects. Most of the

industrial design programs have also introduced

design management as part of the curricula to

prepare students for meetings with companies

on an organizational and management level.

Moreover, most industrial design consultants

and entrepreneurs need to understand business

economics and leadership.

Despite the fact that the old industrial

societies, as is the case with Sweden, is turning

Szkoła designu na Uniwersytecie Umeå należy

do najlepszych na świecie. Oferuje 3-letnie progra-

my licencjackie oraz 2-letnie uzupełniające studia

magisterskie. Od samego początku w szkole prowa-

dzone były kursy z zakresu projektowania interakcji,

wzornictwa transportowego oraz zaawansowanego

wzornictwa produktu. Wszystkie programy magister-

skie prowadzone są w języku angielskim i cieszą się

dużą popularnością wśród zagranicznych studentów.

Pozostałe szkoły designu – Konstfack, HDK w Göte-

borgu oraz Design School na Uniwersytecie Lund

rozpoczęły niedawno realizację programów eduka-

cyjnych w wyżej wspomnianej strukturze 3+2 lata.

Uczelnie pracują nad opracowaniem różnych profili

studiów magisterskich, które będą odzwierciedlały

rozwój społeczeństwa i obejmowały zagadnienia

związane ze zrównoważonym wzrostem, zarządza-

niem designem i sektorem usług.

Wszystkie programy edukacyjne przewidują

współpracę z firmami z branży, zarówno dla potrzeb

krótkoterminowych projektów oraz współpracy przy

przygotowywaniu pracy dyplomowej. Większość

branżowych programów uwzględnia również zarzą-

dzanie designem w celu przygotowania studentów do

spotkań z firmami na poziomie organizacyjnym lub

zarządczym. Ponadto, przyszli projektanci i przedsię-

biorcy powinni rozumieć ekonomię biznesu i wyka-

zać umiejętności przewodzenia.

Choć dawne społeczeństwa przemysłowe często

stają się społeczeństwami usługowymi, tak jak ma to

(32)

miejsce w Szwecji, znaczenie designu czy wzornictwa

przemysłowego opartego na innowacyjnym postrze-

ganiu produktu fizycznego staje się ważniejsze niż

kiedykolwiek. Podczas gdy produkcja jest przeno-

szona na tereny innych państw, znaczenie designu

wzrasta również dla firm przenoszących produkcję.

Jednym z powodów takiej sytuacji jest to, że w przy-

padku, gdy dana firma nie prowadzi produkcji we

własnym zakresie lub jej produkcja jest zlokalizowa-

na w znacznej odległości od biura głównego, na zna-

czeniu zyskują komunikacja i innowacja uwzględnia-

jące większą przyjazność dla użytkownika oraz dla

środowiska. Jak wynika z przedstawionych powyżej

badań, firmy postrzegają design jako środek służący

umacnianiu komunikacji oraz marki. Design staje

się podstawą marketingu korporacyjnego i strategii

rozwoju marek. Projektowanie nie polega jednak wy-

łącznie na komunikacji – jego kluczowym elementem

jest kreatywność i innowacja. Możliwość wizualizacji

pomysłów, kreatywnego i holistycznego podejścia do

używania produktu, użytkownika i środowiska, oraz

marki i percepcji, stanowią wielką wartość również

dla usługodawców. W związku z tym, wyraźnie

widoczna jest zwiększona współpraca pomiędzy

usługodawcami i organizacjami publicznymi a pro-

jektantami wzornictwa przemysłowego.

Lisbeth Svengren Holm Profesor nadzwyczajnySVID Szwedzka Fundacja Wzornictwa Przemysłowego oraz Wyższa Szkoła Biznesu w Sztokholmie

more into service societies the role of design,

even industrial design which is based on

a training of thinking innovative about physical

products, is more important than ever. As

manufacturing has been out-sourced to other

countries design has increased in importance also

for these companies. One reason for this is that

when companies no longer own the production

or have it located far from the headquarters

communication and innovation, with increased

user and environmental friendliness will be more

important. As we have seen from the various

studies companies view design in particular as

a means to strengthen communication and brand.

Design becomes the basis for corporate marketing

and brand strategies. Design is not only about

communication, the core is about creativity and

innovation. The capability to visualize ideas and

to think creative and holistically about the use,

the user and environment, brand and perception

is of great value also for service providers.

Therefore we now see that more and more service

companies and organizations in the public sector

collaborate with industrial designers.

Lisbeth Svengren HolmAssociate professorSVID Swedish Industrial Design Foundation andStockholm University School of Business

(33)

1) Hertenstein, J. and Platt, M. 1997. Developing a Strategic Design Culture. „Design Management Journal”, tom 8, nr 2Hertenstein, J., and M., Platt with D. R. Brown. 2001. Valuing design: Enhancing corporate performance through design effectiveness. „De-sign Management Journal”, tom 12, nr 3

2) Johansson, U. 2006. Design som utvecklingskraft. En utvärdering av regeringens designsatsning 2003–2005 (Design as a force for develop-ment. An evaluation of the Governmental efforts 2003–2005). Växjö University Press.

3) Wartość udziałów pięciu największych firm notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Sztokholmie dn. 2009-06-12, w miliardach SEK:H&M 308.6Nordea 257.6Ericsson 236.9Telia Sonera 172.4Volvo 107.2

1) Hertenstein, J. and Platt, M. 1997. Developing a Strategic Design Culture. Design Management Journal, vol 8, no 2Hertenstein, J., and M., Platt with D. R. Brown. 2001. Valuing design: Enhancing corporate performance through design effectiveness.

„Design Management Journal, vol 12, nr 3

2) Johansson, U. 2006. Design som utvecklingskraft. En utvärdering av regeringens designsatsning 2003–2005 (Design as a force for development. An evaulation of the Governmental efforts 2003–2005). Växjö University Press.

3) The share value of the five largest companies on the Stock Exchange, Stockholm 2009-06-12 in billion SEK:H&M 308.6Nordea 257.6Ericsson 236.9Telia Sonera 172.4Volvo 107.2

(35)

Można by się spodziewać, że wystawa poświęco-

na szwedzkiemu wzornictwu skoncentruje się na

delikatnej, wyciszonej i funkcjonalnej elegancji,

która wpisała się w latach 50. XX wieku w termin

skandynawskiego wzornictwa i która zapewniła

pozycję Szwecji na światowej mapie w tej dziedzi-

nie. Wystawa taka mogłaby też prezentować piękne

przedmioty codziennego użytku, ponieważ to właśnie

one pozostawiły wyraźny ślad w rozwoju wzornictwa

w Szwecji na przestrzeni całego XX wieku.

Jeśli głębiej rozważymy ten temat, to dobrze

wykonane przedmioty codziennego użytku powin-

ny być dostępne dla wszystkich. Ta myśl sprawiła,

że szwedzcy projektanci stali się pionierami badań

i rozwoju produktów dla osób niepełnosprawnych.

Punkt wyjścia stanowiło przekonanie, że trudności

dnia codziennego biorą się raczej ze złego wzornic-

twa, niż z fizycznej niepełnosprawności ludzi. Gdyby

więcej z nich miało szansę korzystania z większej

liczby przedmiotów, wtedy mniej osób uważałoby się

za niepełnosprawne. Stąd narodziny pojęcia „design

for everybody” – design dla wszystkich.

Około roku 1970 Maria Benktzon oraz Sven-Eric

Juhlin z firmy znanej obecnie pod nazwą Ergono-

midesign AB rozpoczęli badania nad tym, w jaki

sposób mogliby ułatwić codzienne czynności

osobom o obniżonej sprawności rąk i nóg. Pierw-

An exhibition dealing with Swedish design might

be expected to concern itself with the delicate,

low-key, functional elegance that was so much

a part of the term Scandinavian design in the

1950s and that established Sweden’s position on

the world map of design. Or it might concern

itself with more beautiful everyday wares. For

it is such items that have left their mark on the

development of design in Sweden throughout the

20th century.

Carefully considered, well-made everyday

items were to be available to all. This led

to Swedish designers becoming pioneers in

researching and developing aids for the disabled.

Their starting point was the belief that it is

poor design rather than physical disabilities that

creates difficulties in life. If more items could

be used by more people then fewer people would

see themselves as disabled. Hence the notion of

“design for everybody” – design for all.

About the year 1970, Maria Benktzon and

Sven-Eric Juhlin at the company now known

as Ergonomidesign AB started to investigate

how they could simplify everyday activities for

people with reduced strength in their hands and

arms. The bread saw, designed for Gustavsbergs

fabriker in 1974, was the first result. It really

Cztery żywioły

The Four Elements

Kerstin Wickman

(36)

szym rezultatem ich prac stała się piła do krojenia

chleba, zaprojektowana dla Gustavsberg w 1974

roku. Wygląda naprawdę jak piła, oraz, w porów-

naniu z tradycyjnym nożem do chleba, w niewiel-

kim stopniu obciąża ramiona, nadgarstek i palce.

Począwszy od końca lat 70. i na przestrzeni lat 80.

wyprodukowano cały zestaw narzędzi do jedzenia,

lekkie, ale eleganckie szklanki do picia oraz podobne

produkty. W 1998 roku została wprowadzona na

rynek seria produktów do pielęgnacji ciała o nazwie

Beauty. Seria składa się ze szczotki do mycia ciała,

urządzenia do mycia włosów, uchwytu na pilnik

do paznokci oraz grzebień, i ułatwia życie wielu

ludziom. Ergonomidesign AB zaprojektowało dla

linii lotniczej SAS dzbanki do kawy i herbaty wraz

z tacką na dzbanuszek z mlekiem i cukier, znacząco

ułatwiające pracę stewardess. Starannie przetesto-

wano punkt ciężkości dzbanka, podobnie jak kształt

rączki, dzióbka, pokrywkę oraz wybrany materiał.

Dzbanek zdobył takie uznanie, że wiele innych firm

lotniczych zakupiło go dla swoich załóg.

Wystawa Cztery Elementy przyjęła jednak inne

założenia. Koncentruje się na czterech żywiołach

nieodłącznie związanych z naszym życiem na plane-

cie – ziemi, ogniu, wodzie i powietrzu. Projektantka

wzornictwa przemysłowego, Margarita Bergfeldt

Matiz, która wsławiła się pracą przy projektowaniu

pierwszej międzynarodowej stacji kosmicznej, od-

powiada za tę przyziemną, a jednocześnie poetycką

koncepcję wystawy.

looks like a saw and, compared with traditional

bread knives, it puts very little strain on the

shoulder, wrist and the fingers. A whole program

of tools for eating, light but elegant plastic

drinking “glasses” and suchlike was produced at

the end of the 1970s and throughout the 1980s.

A body-care series called Beauty was launched

in 1998, comprising a bath brush, apparatus for

washing the hair, nail-file holder and comb and

this has simplified life for many people. The

coffeepots and teapots that Ergonomidesign AB

produced for airline SAS with a tray carrying a

milk jug and sugar greatly facilitated the work

of the airhostesses. The balance point of the

pot was carefully tested, as was the shape of

the handle, the spout, the lid and the chosen

material. The pot was so appreciated that many

flight companies bought it for their cabin crew.

This exhibition has however chosen a

different approach. The focus is on the four

elements that are insolubly linked with our

survival on the planet: earth, fire, water and air.

Industrial designer Margarita Bergfeldt Matiz,

who is famous for her work on designing the first

international space station, is responsible for this

down-to-earth yet poetic exhibition concept.

In ancient Greece the number four was

considered to be the “world number” that could

explain most things. The number four described

human life, which divides into childhood,

(37)

W starożytnej Grecji cyfra cztery uznawana była

za „liczbę świata”, mogącą wiele wyjaśnić. Liczba

„cztery” opisuje życie człowieka, które podzielone

jest na dzieciństwo, młodość, dorosłość oraz starość.

Opisuje również usposobienie człowieka (choleryk,

melancholik, sangwinik, flegmatyk) oraz cztery sma-

ki (słodki, kwaśny, słony, gorzki), a także podstawowe

cnoty (rozwaga, męstwo, sprawiedliwość i wstrze-

mięźliwość). Do dziś pozostajemy pod dużym wpły-

wem myślenia starożytnych Greków. Mamy cztery

pory roku, podobnie jak cztery strony świata. Cztery

cnoty mogą być postrzegane jako zestaw zasad dla

projektantów. Powinni pracować mądrze (rozwaga),

wytrwale (męstwo), etycznie (sprawiedliwość) oraz

ekonomicznie (wstrzemięźliwość). Wystawa Cztery

Elementy prezentuje wiele produktów zaprojekto-

wanych w tym właśnie duchu. Chociaż jest też wiele

rzeczy zabawnych, przyciągających zmysłowością

oraz zaskakujących.

youth, maturity and old age. It described the

temperaments (choleric, melancholy, sanguine,

phlegmatic) and the four tastes (sweet, sour,

salt, bitter) as well as the fundamental virtues

(prudence, fortitude, justice and temperance).

We are still strongly influenced by this Greek

understanding of the world. There are four

seasons to the year just as there are four

directions on the compass. The four virtues

can be seen as a set of rules for designers. They

should work wisely (prudence) and perseveringly

(fortitude), ethically (justice) and economically

(temperance). The exhibition contains many

products representative of this spirit. But many

items are also humorous, sensually attractive and

surprising.

(38)

Dwie branże przemysłu, opiera-

jące się o rudę żelaza i niezmie-

rzone szwedzkie lasy, stanowiły

w przeszłości źródło gospodar-

czego dobrobytu kraju. Atlas

Copco, obecnie międzynarodo-

wa korporacja, słynie ze sprzętu

dla górnictwa. Firma produkuje

szeroki asortyment sprzętu,

od starannie przemyślanych

ręcznych narzędzi, po gigan-

tyczne wiertnice. Doskonałym

przykładem tych drugich jest

Cobra mk1, świder zaprojekto-

wany przez Björna Dahlströma.

Cztery lata trwały prace kon-

strukcyjne na rzecz osiągnięcia

idealnego wyniku: bardzo niski

poziom drgań uchwytu, idealna

precyzja, narzędzie zoptymali-

zowane w zakresie ekologicznej

przyjazności i ergonomiczne we

wszystkich częściach. Osta-

teczny kształt narzędzia jest

wynikiem niezwykle staranne-

go procesu rozwoju produktu,

składającego się z badania

użytkownika, tworzenia pro-

totypów oraz długich testów

terenowych.

Ziemia Earth

Two industrial sectors, based

on iron ore and Sweden’s

vast forests, were historically

responsible for the country’s

economic prosperity. Atlas

Copco, now a multinational

corporation, is famous for

its mining equipment. The

company produces a wide

range of equipment from

carefully considered hand

tools to giant drilling

machines. A fine example

of the latter is Cobra

mk1, a powered drill/

breaker designed by Björn

Dahlström. It took four years

of development to reach the

target performance: ultra

low levels of vibration in the

handle, perfect precision,

optimally environmentally

friendly and ergonomically

adapted in all its parts. The

final machine was the product

of an extraordinarily thorough

product development process

which included user studies,

prototypes and lengthy field

tests.

(39)

Cobra MK1 urządzenie wiertnicze /

motor-driven breakerprojekt / design

Björn Dahlströmfirma / company

Atlas Copco Tools Sverigezdjęcie / photo

Thomas Jeansson

(40)

Widoczny ślad w szwedzkim

krajobrazie pozostawił produkt

uboczny górnictwa – czerwony

barwnik z kopalni miedzi w Fa-

lun, który wykorzystywany jest

do malowania domów i zabudo-

wań chłopskich w całym kraju

od XIX wieku do dzisiaj. Trud-

no wyobrazić sobie Szwecję bez

budynków o charakterystycznej

brunatno-czerwonej barwie.

Gleba Szwecji jest żyzna –

bujnie rosną drzewa, krzewy

i rośliny każdego rodzaju. Leśne

zapachy, blask słonecznych pro-

mieni w porannej rosie, miękki

mech porastający kamienie

leśne oraz dumne, wysokie

drzewa rosnące w przeważają-

cej części kraju to często temat

poezji oraz niezliczonych baśni

dla dzieci.

Chociaż niektóre lasy

są chronione i zaliczane do

rezerwatów, to można z nich

korzystać na podstawie tzw.

prawa publicznego dostępu.

Spędzanie czasu wolnego wśród

nieskażonej przyrody to dla

osób cierpiących z powodu

A by-product of mining

in Sweden has left its mark

on the countryside. A red

pigment from the copper

mine at Falun has been used

to colour cottages, barns

and houses throughout

the country from the 18th

century until the present.

The Swedish landscape today

is unthinkable without the

“Falu-red” buildings.

The Swedish earth

is fertile – trees, bushes

and green plants of every

description abound. Forest

scents, the glitter of the sun’s

rays on the morning dew,

the soft moss that grows on

stones in the forests and the

proud, tall trees that cover so

much of the country are the

subject of poetry as well as of

innumerable children’s tales.

Some forests in Sweden

are protected and classed

as nature reservations and

there is a public right of

access. Spending leisure time

in unspoiled countryside is

Moss Green 11 mata ręcznie pleciona / hand tufted rug

projekt / design Gunilla Lagerhem Ullbergfirma / company Kasthall

Falu Rödfärgfarba zewnętrzna z barwnikiem

z kopalni miedzi w Falu / outdoor paint with pigment from Falu Copper Mine

projekt / design Identity Worksfirma / company Falu Rödfärg

(41)

Megalopolis Aero Neonplecak ochraniający plecy / hard shell backpack

projekt / design Jonas Blankingfirma / company Boblbee AB

zdjęcie / photo Björn Liljegren

(42)

a way for people suffering

from urban stress to recover

their health and their peace

of mind. Perhaps that is why

Gunilla Lagerheim-Ullberg

has been so successful with

the green, knotted rug

in wool and flax that she

designed for Kasthall. It

gives the impression of green

moss indoors.

When exploring nature

some may take a hiking staff

or a tent with them. Several

products in the exhibition

have links with this earthy

nature worship, for example

Björn Dahlström’s hiking

staff Joystick, an axe from

Gränfors, Ergonomidesign’s

little knife for mushroom

gatherers and Mia

Göransson’s beautiful

porcelain relief decorated

with delicate, reflective

leaves.

Another way of enjoying

nature is to devote oneself

to gardening on one’s own

property. The allotment

miejskiego stresu sposób na

odzyskanie zdrowia i spokoju

umysłu. Być może dlatego, zie-

lony, supełkowy dywan z wełny

i lnu, zaprojektowany przez

Gunillę Lagerheim-Ullberg dla

Kasthall odniósł taki sukces.

Sprawia wrażenie, jakby do

wnętrza domu został przenie-

siony zielony mech.

Podczas wypraw na łono

natury może się przydać sprzęt

do wędrówek lub namiot.

Szereg produktów pokazywa-

nych na wystawie ma związek

z tym zdrowym uwielbieniem

dla przyrody, jak na przykład

Joystick, sprzęt do wędrówek

autorstwa Björna Dahlströma,

siekierka firmy Gränfors, mały

nożyk dla zbieraczy grzybów

zaprojektowany przez Ergono-

midesign oraz piękny porce-

lanowy relief Mii Göransson

zdobiony subtelnymi motywa-

mi z liści.

Innym sposobem ciesze-

nia się naturą jest uprawianie

własnej działki. Ruch działko-

wy rozpoczął się w Szwecji na

Joysticklaska do wędrówek /

walking stick projekt / design

Björn Dahlströmfirma / company Magis

Vildmarksyxasiekiera / axe

projekt / design Hans-Erik Persson

firma / company Gränsfors Bruks AB

(43)

Karl - Johan nóż do grzybów / mushroom knifeprojekt / design Ergonomidesign

firma / company HB Oracta

(44)

początku XX wieku. Ubogie

miejskie rodziny mieszkające

w zatłoczonych domach otrzy-

mywały kawałek ziemi, gdzie

mogły zasadzić krzewy owoco-

we i uprawiać warzywa. Dzięki

temu dzieci spędzały więcej cza-

su na słońcu i zaczęły się lepiej

odżywiać. Zasadniczo obniżyła

się liczba przypadków krzywicy

i innych chorób spowodowa-

nych złym odżywianiem.

Obecne zainteresowanie

ogrodnictwem związane jest

w większym stopniu z rekreacją

niż z korzyściami zdrowotny-

mi. Subtelna ławka ogrodowa

Evy Schildt może służyć za-

równo ludziom, jak i roślinom.

Malutkie paczuszki nasion

firmy Weibulls wzbudzają duże

oczekiwania. W kraju, którego

klimat zdominowany jest przez

zimno, śnieg i dni pozbawione

słońca, wszyscy z niecierpliwo-

ścią tęsknią do wiosny, ciepłej

pogody i kiełkującej zieleni.

Ale czasami przyroda wymaga

kształtowania i przycinania.

Z ekologicznego punktu widze-

movement in Sweden grew up

in the early part of the 20th

century. Poor urban families

living in cramped dwellings

were to be allowed a small

area of land on which they

could plant fruit bushes and

cultivate vegetables. This led

to children spending more

time in the sunshine and

to an improved diet. The

incidence of rickets and other

illnesses brought on by dietary

deficiencies was radically

reduced.

The current interest in

gardening is focused less

on health benefits than on

enjoyment. Eva Schildt’s

delicate garden bench can

be occupied by both people

and plants. The little packets

of seeds from Weibulls

arouse our expectations. In

a country whose climate is

dominated by cold, snow

and sunless days there is

a passionate longing for the

spring, for warm weather and

greenery sprouting out of the

Reliefpłaskorzeźba / wall sculpture

projekt / design Mia E. Göranssonfirma / company Mia E. Göransson

Disktvagaręcznie wykonana szczotka do naczyń

z korzenia żarnowca / handmade dishbrush of broom root projekt / design Iris Hantverkfirma / company Iris Hantverk

(45)

Lampellampa wisząca z doniczką / pendant lamp and flowerpot

projekt / design Margot Barolofirma / company Bsweden

zdjęcie / photo Bengt O Pettersson

(46)

nia najlepszym rozwiązaniem

jest użycie siły mięśni lub

energii słonecznej. Samojezdna

kosiarka hybrydowa Automover

firmy Husqvarna wyposażo-

na jest w ogniwa słoneczne

i automatyczne ładowanie. Jest

niskoenergetyczna i posiada

wyjątkowo silny akumulator.

Mimo że ciągle sami prowa-

dzimy samochody, są one coraz

łatwiejsze w obsłudze. Projekt

samochodu Your Concept Car

firmy Volvo jest wyjątkowy

w wielu aspektach; po pierwsze,

w proces projektowania nie był

earth. But sometimes nature

requires pruning and cutting.

Handcraft or solar energy

is the best solution from

environmental perspective.

The self-moving hybrid

lawn mower Automover

from Husqvarna is equipped

in solar cells which are

charged automatically. It is

energy efficient and has an

extremely robust battery.

Even if we still drive

our cars ourselves, they

get increasingly easy to

handle. Your Concept Car

from Volvo is unique in

many ways; first no male

The Gardener’s Sofaławka ogrodowa / garden bench

projekt / design Eva Schildtfirma / company Design House Stockholm

Automower® Solar Hybridautomatyczna kosiarka do trawy /

automatic lawn mower projekt / design Towe Ressmanfirma / company Husqvarna AB

(47)

Volvo YCC auto twojego pomysłu / your concept car

projekt / design Volvo YCC teamfirma / company Volvo Car Corporation

(48)

designer has been involved

but nine women designers.

And by taking a radical new

approach to various aspects

of car design, including

storage space, acceptability,

vision and visibility and

potential for individual

interior design, they have

proposed a lot of convincing

solutions for car design in

the future.

Nature, in the form of

foliage and flowers, has

always been a source of

zaangażowany żaden mężczy-

zna, tylko dziewięć projektan-

tek. Przyjęły one radykalnie

nowe podejście do projektowa-

nia samochodu, biorąc pod uwa-

gę takie jego aspekty jak: schow-

ki we wnętrzu, akceptowalność,

pole widzenia oraz widoczność,

a także możliwość indywidual-

nego zaprojektowania wnętrza

pojazdu. Projektantki zapropo-

nowały szereg przekonywują-

cych rozwiązań do zastosowania

przy projektowaniu samochodu

w przyszłości.

Snoozefotel / lounge chairprojekt / design Stefan Borselius, Fredik Mattsonfirma / company Blå Station AB

Streamgardenogród hydroponiczny / hydroponic garden

projekt / design Hans Andersson, Johan Svensson

firma / company Greenfortunezdjęcie / photo Peter Orevi

(49)

Weibullsopakowania na nasiona / seed packages

projekt / design Imperietfirma / company

Weibulls Trädgård

(50)

Przyroda w postaci liści

i kwiatów zawsze stanowiła

źródło natchnienia dla szwedz-

kich projektantów. Miękkie,

płożące się liany to wzór na sie-

dzisku bujanego krzesła Snooze,

autorstwa Fredrika Mattsona

i Stefana Borseliusa; przyroda

połączona z syntetycznymi

materiałami high-tech. To

samo dotyczy hydro-upraw tak

obecnie popularnych w biurach

i w mieszkaniach. Nowa tech-

nologia umożliwia uprawianie

roślin przez cały rok, nawet na

kole podbiegunowym.

Ludzie zawsze marzyli o po-

konaniu grawitacji i o szybowa-

niu w przestworzach niczym

ptaki. Jednakże ziemskie przy-

ciąganie jest dla nas zbawie-

niem. Urządzenie do ćwiczenia

równowagi zaprojektowane

przez No Picnic dla Otto

Bock Scandinavia umożliwia

unoszenie się nad powierzchnią

ziemi, pod warunkiem, że po-

trafimy utrzymać równowagę.

Przy okazji trenujemy mięśnie

i ćwiczymy postawę. Łączenie

inspiration for Swedish

designers. Soft trailing lianas

stand out on the seat of

Fredrik Mattson’s and Stefan

Borselius’s rocking chair

Snooze; nature created with

the help of synthetic high-

tech materials. The same

applies to hydro-cultivation

which is now becoming

popular at workplaces and

in people’s homes. New

technology makes it possible

to cultivate plants all the

year round even at the Polar

circle.

People have always

dreamed of defeating gravity,

of being able to hover in the

air like a bird. But the pull

of the earth is our salvation.

The new balancing device

that No Picnic has designed

for Otto Bock Scandinavia

enables us to float above

the surface of the earth, at

least if we can keep our

balance. At the same time

we are training our muscles

and our posture. Combining

Balansplatta równoważnia / balace boardprojekt / design No Picnic

firma / company Otto Bock Scandinavia AB

Tango chodzik / walker

projekt / design Morgan Fermfirma / company Etac Sverige AB

(51)

Grass Potlampa wisząca / pendant lampprojekt / design Phet Jitsuwanfirma / company Phet Jitsuwan

(52)

usefulness with enjoyment

is a Swedish proverb that

says much about how Swedes

view life.

But the relation

between man and Earth is

complicated. The world’s

population is rapidly

growing. Sanitary shortages

destroy soil and human

health. Both sewage without

effective treating plants

and lack of toilet have very

negative impact on our Earth.

Clean water has become

commodity of short supply.

One solution to this problem

is the new invention, Peepoo

bag, which is basically

a bag for excrement which

also eliminates hazardous

bacteria. Plastic material

and the content of the bag

are compostable and may be

used as fertiliser.

pożytku z zabawą jest typowo

szwedzką cechą, która wiele

mówi o spojrzeniu Szwedów na

życie.

Relacje między człowiekiem

a Ziemią bywają skompli-

kowane. Gwałtownie rośnie

liczba ludności na świecie.

Braki sanitarne niszczą glebę

i ludzkie zdrowie. Zarówno

ścieki niepoddane procesowi

oczyszczania, jak i brak toalet

negatywnie wpływają na naszą

Ziemię. Zaczyna brakować

czystej wody. Jakimś rozwiąza-

niem tego problemu może być

nowy wynalazek, torba Peepoo,

która jest po prostu torbą na

odchody, eliminującą jednocze-

śnie groźne bakterie. Tworzywo

sztuczne, z którego jest wyko-

nana oraz jej zawartość poddają

się kompostowaniu i mogą być

wykorzystywane jako nawóz.

The Peepoo Bagosobista jednorazowa toaleta / personal single use toiletprojekt / design Anders Wilhelmsonfirma / company Peepoople

(53)

Streamboxdrewniana zabawka / wooden toy projekt / design Patrik Pettersson

firma / company Playsam

Danny deskorolka / skateboard

projekt / design Johan Höög firma / company Widow Skateboards

(54)

Swedish matches have

contributed to the growth

of the economy as well as

causing capital to go up in

smoke in conjunction with

the Swedish Krüger crash of

the 1920s. Fire is a symbol of

conflicting phenomena like

heat and warmth, purity and

grime, metamorphosis and

great danger. The proverbs

alluding to fire generally

deal with how risky it is

to play with fire. But the

“Solstickan” label designed

by Einar Nerman in 1936

and featuring a silhouette of

a little boy happily striding

along beneath an orange

sun, is still going strong.

A percentage of the return

on each box of matches goes

to children’s charities.

Szwedzkie zapałki przyczyniły

się do rozwoju gospodarki, ale

to także przez nie, jak w przy-

padku upadku szwedzkiego

Krügera w latach 20. XX wieku,

szwedzki kapitał rozszedł się

niczym dym.

Ogień jest symbolem

sprzecznych zjawisk, takich

jak gorąco i ciepło domowe,

oczyszczenie i sadza, przemia-

na i duże niebezpieczeństwo.

Przysłowia dotyczące ognia

mówią ogólnie, że zabawa

z ogniem jest ryzykowna. Nie

mniej jednak na rynku szwedz-

kim ciągle mocno trzymają się

zapałki Solstickan, których ety-

kietę z małym chłopczykiem

dzielnie wędrującym pod pro-

mieniami słońca zaprojektował

w 1936 roku Dinar Nerman.

Pewien procent ze sprzedaży

każdego pudełka trafia na cele

dobroczynne przeznaczone dla

dzieci.

Ogień Fire

(55)

Speedglass 9100maska spawalnicza / welding shield

projekt / design Ergonomidesignfirma / company 3M Svenska AB

zdjęcie / photo Per Olsson

(56)

Inny szwedzki wynalazek

ułatwiający zapalanie to Light

My Fire, stalowa zapalniczka

opracowana dla szwedzkiego

wojska. Z kolei Speedglass

9100 firmy 3M Svenska AB to

maska, która automatycznie

chroni oczy przed oślepiająco

mocnym płomieniem oraz

płuca przed szkodliwymi

oparami podczas spawania.

Ergonomiczne rozwiązania

są poddawane dokładnym

testom, aby spełniały potrzeby

robotników na całym świecie.

Natomiast alarmy przeciwpo-

żarowe to tylko kilka z wielu

obecnie dostępnych produktów

ostrzegających przed ogniem.

Another Swedish

fire-lighting invention

is Light My Fire, a steel

firelighter developed by

the Swedish army. A mask

that automatically protects

the eyes from brightly

dangerous flames and

your lungs from dangerous

gases when welding is the

Speedglass 9100, from 3M

Svenska AB. The ergonomic

solutions are thoroughly

tested to suit workers

Swedish FireSteel®zapalarka / fire starterprojekt / design Lars Fältfirma / company Light My Fire

Snapalarmczujnik dymu / smoke detector

projekt / design Ergonomidesignfirma / company OG Invent

Looftlighterpodpalarka do grilla / BBQ lighterprojekt / design Propeller by Semconfirma / company Looft Industries ABzdjęcie / photo Markus Oliveras

(57)

Solstickanpudełko zapałek / matchbox

projekt / design Einar Nermanfirma / company Stiftelsen Solstickan

(58)

Wszystkie szwedzkie domy

mieszkalne oraz publiczne lo-

kale wyposażone są w czujniki

dymu, zgodnie z warunkami

ubezpieczenia.

Klamka autorstwa Alexan-

dra Lervika również ostrzega,

ale w mniej zasadniczy sposób.

Emituje czerwone światło,

kiedy łazienka jest zajęta,

oraz zielone, kiedy jest wolna.

Piękne i absolutnie niegroź-

ne złote płomienie widać na

nowej tapecie Camilli Die-

trich, o nazwie True Blue Gold.

Inne, lecz równie intensywne

doznanie ognia pojawia się w

zaprojektowanym przez Paulę

Barton naczyniu o nazwie Red

Soft Cylinder, wykonanym z

piaskowanego szkła, wyglądają-

cym jakby gorące szkło jeszcze

nie ostygło.

all over the world. Fire-

sensing alarms are just some

of numerous protective

products that are now

available. Every Swedish

home, like every public

building, has to be fitted

with a number of fire alarms

to accord with the insurance

requirements.

Alexander Lervik’s

door handle warns in a less

strident manner. It shines

with a red light when the

bathroom is occupied and

a green one when it is not.

Beautiful and completely

not dangerous gold flames

show Camilla Dietrich’s new

wallpaper, True Blue Gold.

A different, but also very

Lava świecznik / candle holder

projekt / design Louise Hederströmfirma / company Design House Stockholm

(59)

Matchkrzesło do użytku zewnętrznego / outdoor chairprojekt / design Anna Kraitzfirma / company LADP

Glowkosz na pochodnie /

torch cageprojekt / design

Eva Schildtfirma / company

FLORA Wilh. Förster GmbH & Co. kG

zdjęcie / photo Achim Hatzius

Vertikal Waves żaluzje pionowe

wycinane laserowo / laser cut vertical blinds

projekt / design Eva Marmbrandtfirma / company

Silentgliss

(60)

intense, feeling of fire

appears in Paula Bartron’s

Red Soft Cylinder, an urn

made of sand-cast glass. It is

as though the hot glass were

still glowing.

The capacity of fire

for creating a pleasing

atmosphere in winter

evenings has led to the

production of numerous

types of candlesticks in

Sweden. Louise Hedström’s

Lava exists in different

sizes and expresses the

power of the melting lava

streams. It also stands

firmly on the table as an

ancient mountain. Melting

candle makes it even more

attractive.

Björn Dahlström’s

cooking ware designed for

Hackman Tool also belongs

to the theme of fire. He was

commissioned by Ytterborn

& Fuentes who, in turn, had

been retained by Hackman

to renew the company’s

profile. The pots and pans

Zdolność ognia do tworze-

nia przyjemnej atmosfery

w zimowe wieczory zainspiro-

wała powstanie wielu rodzajów

świeczników. Świecznik Lava

autorstwa Louise Hedström

dostępny jest w różnych

wielkościach i oddaje wrażenie

roztopionych strumieni lawy.

Stoi pewnie na stole niczym

skała. Topniejąca świeca jeszcze

bardziej go uatrakcyjnia.

Naczynia kuchenne Björna

Dahlströma, zaprojektowane

dla Hackman Tool, również

wpisują się w temat ognia.

Projektant otrzymał zlecenie

z firmy Ytterborn & Fuentes,

która z kolei otrzymała zadanie

odnowienia wizerunku firmy

Hackman. W garnkach i patel-

niach zastosowano najnowszą

technologię warstwowego

aluminium pomiędzy mem-

branami z nierdzewnej stali od

wewnątrz i zewnątrz.

W eksperckiej grupie

referencyjnej stworzonej dla

tego projektu pracowało wiele

gwiazd sztuki gotowania.

Brighthandleklamka do drzwi informująca kolorem / door handle that commu-nicates with colored lightprojekt / design Alexander Lervikfirma / company Brighthandle AB

Red Cylinder naczynie ze szkła dmuchanego, odlewanego

w formach piaskowych/ blown and sand-cast glass with glass powders

projekt / design Paula Bartronfirma / company Paula Bartron

Meltręcznie dmuchana waza

szklana / hand blown glass vase

projekt / design Margarita Bergfeldt Matiz

firma / company Matiz Bergfeldt Design

Zdjęcie / photoRamón Giovanni

(62)

make use of an advanced

technology that sandwiches

aluminium between

membranes of stainless steel

on the inside and outside.

A number of star chefs acted

as an expert referral group

during the design process.

The final designs meet their

requirements.

A designer needs to be

a good listener. But also have

a capacity for understanding

newly emerging life styles.

Ostateczny produkt spełnił

wszystkie ich wymogi.

Projektant musi być dobrym

słuchaczem oraz mieć zdolność

rozumienia nowych stylów

życia. Najpopularniejszym

szwedzkim produktem jest

prawdopodobnie kuchenka

Primus, która w swojej bardziej

klasycznej formie od począt-

ku XX wieku opanowała cały

świat. Ostatnio została podda-

na zmianom konstrukcyjnym,

spełniającym wymagania

żeglarzy i miłośników górskich

wędrówek.

Można też stwierdzić,

że ludzka potrzeba ognia miała

pozytywny wkład w szwedzką

gospodarkę.

Primus Omnifuelkuchenka turystyczna /

multi-fuel stoveprojekt / design

Jerker Perssonfirma / company

Primus ABzdjęcie / photo

Gabriel Uggla

Grillvanterękawica kuchenna / oven mittprojekt / design 10-Swedish Designersfirma / company 10-Gruppen

Hypna 3Sśpiwór / sleeping bag

projekt / design Haglöfs Scandinavia AB

firma / company Haglöfs Scandinavia AB

zdjęcie / photo Bertil Strandell

(63)

Toolscookware / przybory kuchenne

projekt / design Björn Dahlströmfirma / company

Iittala

(64)

Wódka Absolut – woda ognista

– odniosła niezrównany sukces

na całym świecie. Jest to sztan-

darowy przykład, w jaki sposób

dobry design może wykreować

miejsca pracy i pieniądze. Dzię-

ki projektowi butelki i oprawie

graficznej ten odwieczny napój

stał się odnoszącą sukcesy,

nowoczesną marką. Wódka jest

głęboko zakorzeniona w kul-

turze Szwecji, alkohol na bazie

żyta i ziemniaków był destylo-

wany już od XVIII wieku.

Absolut Vodka opakowanie rodzimej wódki szwedzkiej / packaging of genuine Swedish firewaterprojekt / design Gunnar Broman, Hans Brindforsfirma / company The Absolut Company

True Blue Gold tapeta / wallpaper

projekt / design Camila Diedrichfirma / company Camila Diedrichzdjęcie / photo Christopher Kovac

SIShairy cap / włochata czapka

projekt / design Jenny Jurneliusfirma / company Jenny Jurnelius

In its more classical guise,

the Primus stove is probably

the Swedish product which,

since the beginning of the

20th century, has become

most widely spread across

the globe. Now it has been

redesigned to suit the

needs of boat owners and

adventurous hikers.

You may also claim that

human need for fire has

positively contributed to the

Swedish economy. Absolut

Vodka – “Firewater” – has

been a matchless success

story all over the world.

This project is considered

an object lesson as to how

successful design can create

jobs and money. The bottle’s

design and graphics have

provided the ancient drink

with a successful, modern

trademark. Schnapps has

deep roots in Sweden.

Spirits have been distilled

in Sweden since the 18th

century, using grain or

potatoes as the organic base.

(65)

Palmettlampa z akrylu / acrylic lamp

projekt / design Anna Holmquist, Chandra Ahlsell

firma / company Folkform

(66)

Water and air are the two

elements that are perhaps

closest to the Swedish

soul if one can speak in

such terms. A vast range of

products has been concerned

with purifying, studying,

moving or using water but

also with protecting people

from floods whether these

are caused by swollen rivers

as the snow melts in the

spring or by downpours.

The exhibition shows

several examples of designs

to meet these needs. The

Noaq Tubvall, for example,

is a Swedish-designed

inflatable barrier that

protects nature and buildings

from floods. Wet umbrellas

is a minor practical problem

which Eva Schildt has

elegantly solved. A synthetic

sponge sucks in effectively

water in the umbrella-stand

which she made for the

Design House Stockholm.

Woda i powietrze są żywiołami

chyba najbliższymi szwedzkiej

duszy – o ile można mówić

w takich kategoriach. Istnieje

cały szereg produktów służą-

cych do oczyszczania, badania

wody, przemieszczania się za jej

pomocą, czy w inny sposób wy-

korzystywania, a także w celu

ochrony człowieka przed

powodziami spowodowanymi

wiosennymi wylewami rzek

czy ulewami. Wystawa Cztery

Elementy pokazuje wiele

projektów mających sprostać

tym potrzebom. Na przykład

Noaq Tubvall – opracowana

w Szwecji nadmuchiwana

przegroda, mającą chronić

przyrodę i budynki przed

powodzią. Mokra parasolka to

raczej drobny praktyczny pro-

blem, który w nader elegancki

sposób rozwiązała Eva Schildt.

Syntetyczna gąbka w stojaku

na parasole zaprojektowanym

dla Design House Stockholm

wchłania skutecznie wodę.

Woda Water

(67)

Umbrella Stand stojak na parasole

projekt / design Eva Schildt firma / company

Design House Stockholm

(68)

Szwedzcy projektanci

wzornictwa zaangażowani są

również w badania oceanogra-

ficzne, zajmujące w Szwecji

bardzo ważne miejsce. Na

wystawie pokazano skafander

i maskę do nurkowania w eks-

tremalnych warunkach. Fish,

deska surfingowa, zaprojekto-

wana przez Camilo Östberga,

jest również ekstremalna,

ale w inny sposób. Została

zaprojektowana do unoszenia

się na wysokich falach, jakie

jesienne sztormy spiętrzają

wokół szwedzkiego wybrze-

ża. Można na niej osiągnąć

naprawdę zawrotną prędkość.

Ludzie od najdawniejszych

czasów korzystają z rzek i mórz

do transportu. Problemem są

paliwa ropopochodne. Na wy-

stawie znalazł się model statku

towarowego, który proponuje

całkowicie nową koncepcję.

Może być napędzany pali-

wem komórkowym, słońcem,

wiatrem lub energią fal. Jego

sztywne, składane żagle są wy-

posażone w panele słoneczne.

Research into marine

biology is at the front line in

Sweden and has also involved

Swedish designers. The

exhibition shows a diving

suit and a mask for diving

in extreme conditions. The

Fish surfing-board, designed

by Camilo Östberg, is

also extreme, however in

a different way. It has

been specially designed

for surfing on high waves

from the autumn storms

by the Swedish coast. You

may almost fly over the sea

surface. People have since

ancient times used seas and

rivers for transport. The

problem is in using oil-based

fuels. A cargo ship model

being a new concept proposal

has been presented at the

exhibition. It can be powered

by fuel cell, sun, wind or

wave energy. Its rigid folding

sails are equipped with solar

cells. No Picnic has been

commissioned by Wallenius

Wilhelmsen ship company to

interspiro Divator lite sprzęt do nurkowania /

scuba diving gear projekt / design Ivan Hellqvist,

Staffan Ekstróm, Pierre Buchmanfirma / company

Interspiro

sverige Fish

deska surfingowa / surfboardprojekt / design Camilo Östbergfirma / company NordClothing

viking pro 1000suchy skafander neoprenowy

do nurkowania / rubber dry suit for diving

projekt / design Trelleborg Protective Products AB

firma / company Trelleborg Protective Products AB

(69)

E/S Orcellestatek transportowy przyjazny

środowisku / environmentally friendly cargo ship

projekt / design No picnicfirma / company Wallenius Wilhelmsen

Logistics AB

(70)

design the ship. The ship is

estimated to be completed by

2025. It was named after the

endangered and protected

Orcelle dolphin. The 250

metre long boat shall have

optimised load capacity and

will take less energy per unit

than any existing cargo ship.

Closer to home is the

domestic product A&E (Tom

Ahlström and Hans Ehrlich)

Design’s dishwashing brush,

which has received numerous

international prizes, as

No Picnic otrzymała zlecenie

na zaprojektowanie tego statku

z firmy żeglugowej Wallenius

Wilhelmsen. Szacuje się, że

statek może zostać ukończony

do 2025 roku. Swoją nazwę

– Orcelle – zawdzięcza zagro-

żonym wyginięciem delfinom

krótkogłowym. 250-metrowy

statek będzie dysponował

zoptymalizowaną ładownością

i zużywał mniej energii na

jednostkę ładunku niż jakikol-

wiek obecnie istniejący statek

towarowy.

Bliższy nam wszystkim jest

produkt gospodarstwa domo-

wego firmy A&E Design (Tom

Ahlström i Hans Ehrlich), czyli

szczotka do naczyń, która zdo-

była niezliczoną ilość między-

narodowych nagród, podobnie

jak wiele innych produktów

tych samych autorów. Szczotka,

zaprojektowana dla firmy Jor-

dan w 1975 roku, jest produko-

wana do tej pory. Jest obecnie

zaliczana do klasyki wzornic-

twa i jest najczęściej w historii

sprzedawaną szczotką do

Beauty toolsprodukty do pielęgnacji ciała / beauty body care productsprojekt / design Ergonomidesignfirma / company Etac Sverige AB

NOAQ tubvall przeciwpowodziowy system ochronny / flood protection systemprojekt / design Sigurd Melinfirma / company Noaq Flood Protection AB

(71)

Speedboat V-24racing boat /łódź wyścigowa

projekt / design Ocke Mannerfeltfirma / company

Ocke Mannerfeldt Designzdjęcie / photo Claes Axstål

1230szczotka do naczyń /

dishbrush projekt / design

A&E DESIGN ABfirma / company

Jordan

Urbanapeleryna

przeciwdeszczowa / rain-poncho

projekt / design Nina Jobs

firma / company Simplicitas

zdjęcie / photo Thomas Dahlgren

(72)

naczyń. Inny szwedzki klasyk

to kołowrotek wędkarski ABU

Garcia, który nie pozwala na

zaplątanie linki, niezależnie od

tego, co złapana na haczyk ryba

zechce zrobić!

Niewiele krajów ma tak

dobry dostęp do czystej

słodkiej wody jak Szwecja.

Pływać można nawet w samym

centrum Sztokholmu, stolicy

kraju liczącej milion miesz-

kańców. Doskonałą jakość ma

też w całej Szwecji woda pitna

z komunalnych wodociągów.

Mimo to, na rynku dostępna

jest woda mineralna pochodzą-

ca ze źródeł z całego kraju. Sub-

stancje mineralne występujące

naturalnie w źródłach dodają

jej aromatu. Niestety na całym

świecie zaczyna brakować

czystej wody, dlatego wynalaz-

ki, takie jak Cleone – urządze-

nie do oczyszczania wody, są

niezbędne, aby zapewnić ten

życiodajny płyn.

Szkło rozsławiło na cały

świat szwedzkie wzornictwo

już w latach 20. Jest to materiał

have many others of their

products. The brush, designed

for Jordan in 1975, is still in

production. It is now ranked

as a design classic and the

most sold dishwashing brush

in history. Another Swedish

classic is ABU Garcia’s

fishing reel that prevents the

line from getting tangled

whatever the fish that one

has hooked chooses to do!

Few countries have access

to so much unpolluted, fresh

water as Sweden. Water

from the tap can be drunk

throughout Sweden and in

Stockholm, with its more

than one million inhabitants;

one can bathe in the lake

round which the city is built.

Despite this, bottled water

is marketed from numerous

springs around the country.

Minerals that appear

naturally in the spring water

add flavour to the product.

But all over the world clean

water has become commodity

of short supply which is

Ambassadeur 5600 C4kołowrotek wędkarski / fishing reel

projekt / design Peter Svenssonfirma / company Abu AB

zdjęcie / photo Claes Westlin

Cleone® urządzenie do oczyszczania

wody /water purifier projekt / design Popeller by Semcon

firma / company Kuna Group AB

(73)

Mora® Nova Systemręczna wiertarka do lodu / ice hand drill

projekt / design No Picnicfirma / company Mora of Sweden

(74)

why innovations like Cleone,

a water treatment facility,

are necessary to provide this

crucial liquid.

Ever since the 1920s, glass

has made Swedish design

internationally famous. It is

a material suited to fleeting

outdoor moods, glittering

sunlight, mists of melancholy

and a world of images

unreachable in the depths of

the glass. Transparent crystal

glass has also provided

a metaphor for ice. Ingegerd

Råman’s magnificent bowl

in this exhibition, with

its irregular frost pattern

against the brightness of the

glass, is a beautiful tribute to

the transparency of glass, ice

and water.

Frost is also the name

and the design-theme of

a wristwatch designed by No

Picnic. It presents its wearer

with a relaxed attitude to

time, thus making water in

frozen form a treacherous

element.

idealnie wręcz stworzony do

oddawania przelotnych nastro-

jów pogody, błysków światła

słonecznego, mgły melancholii

i świata nieosiągalnych wizji.

Kryształowo przejrzyste szkło

postrzegane jest czasami jako

metafora lodu. Na wystawie

pokazano imponującą misę

Frostwork autorstwa Ingeger-

dy Råman, wyprodukowaną

w Orrefors. Nieregularne, białe

oszronione krawędzie obok

krystalicznej masy szklanej

stanowią piękny hołd dla szkła/

wody/lodu. Frost (mróz) to

również nazwa i motyw prze-

wodni zegarków zaprojektowa-

nych przez No Picnic. Noszący

taki zegarek okazują swobodne

podejście do czasu, w ten spo-

sób zamarznięta woda wydaje

się być podstępnym żywiołem.

Woda w stanie zamarznię-

tym może być zdradziecka.

Najogólniej mówiąc, zmiany

w globalnej pokrywie lodowco-

wej mają istotne znaczenie dla

zmian klimatycznych. Świder

do odwiertów w lodzie marki

Frost zegarek na rękę / wristwatch

projekt / design No Picnicfirma / company Axcent of Scandinavian

The Soap Originalluksusowe mydło z olejkiem z ciecierzycy/

falafel-oil luxury soapprojekt / design

Apocalypse (Jenny Nordberg and Petra Lilja)

firma / company Apocalypse

(75)

Frostwork misa / bowl

projekt / design Ingegerd Råmanfirma / company Orrefors Kosta Boda AB

zdjęcie / photo Roland Persson

(76)

Water in its frozen

form can also be deceptive.

Generally speaking, changes

in the global ice are decisive

for climate development.

Mora’s ice drills, design

No Picnic, are used by

researchers and winter

anglers to measure and to

get through thick ice layer.

The folding drill is easy to

carry. The cutting edge made

of stainless steel can cope

with the most challenges.

“Swedish steel bites”, goes the

Swedish message.

Mora, zaprojektowany przez

No Picnic, wykorzystywany

jest przez badaczy oraz przez

wędkarzy do pomiarów oraz

do przebicia się przez grubą

warstwę lodu. Składane wiertło

łatwo można przenosić. Kra-

wędź tnąca wykonana ze stali

nierdzewnej może sprostać

największym wyzwaniom.

„Szwedzka stal kąsa”, brzmi

szwedzki przekaz.

Floater Vestkamizelka dla żeglarzy

projekt / design Peter Ejvinsson Ergonomidesignfirma / company Sail Rac-

ing International AB

POCitoochronny sprzęt narciar-ski dla dzieci / ski protec-tion gear for kidsprojekt / design Jan Woxingfirma / company POC Sweden AB

Bubble Talkart film

projekt / design Tina Eskilsson

firma / company Tina Eskilssonzdjęcie / photo Thomas Huhn

(78)

We associate transparency

with air. The Swedish

functionalists of the 1930s

regarded light, air and

greenery as both a cure

for ill health and a guiding

principle for urban planning.

Slim apartment blocks

ensured natural light from

both east and west. And

modernistic balconies

hovered in space like the

bridge of a transatlantic

liner. The balcony was

a place where one could

literally fill one’s lungs with

air.

Today we know better.

Air is not always the healthy

beverage that one imagined

in the 1930s. More and

more particles mix with

the oxygen, especially in

large cities. When climatic

conditions are most

hazardous, people with

asthma would need an

inflammation analyzer. And

working in industries you

might need a breathing mask,

Powietrze kojarzy nam się

z przejrzystością. Powietrze,

światło i zieleń uznawane były

przez szwedzkich funkcjo-

nalistów w latach 30. za lek

na choroby oraz za naczelne

zasady urbanistyki. Smukłe

bloki mieszkalne zapewniały

naturalne światło zarówno

ze wschodu, jak i z zachodu.

Zaś modernistyczne balkony

górowały w powietrzu niczym

mostki na transatlantyku. Bal-

kon był miejscem, gdzie można

było dosłownie napełnić płuca

powietrzem.

Dzisiaj uważamy inaczej.

Powietrze nie zawsze jest tak

„ozdrowieńczym napojem”, jak

zwykło się uważać w latach

30. Niepożądane substancje

zanieczyszczają powietrze,

zwłaszcza w dużych miastach.

W najtrudniejszych warunkach

klimatycznych osoby chore

na astmę potrzebują urządzeń

analitycznych. Podczas pracy

w przemyśle, do ochrony przed

szkodliwymi gazami może być

potrzebna maska do oddychania,

Powietrze Air

(79)

Tilssammans & Pussmun znaczki pocztowe / postage stamps

projekt / design Julia Szulcs, Jenni Erkintalos

firma / company Sweden Post Stamps

(80)

as the one from the Swedish

company Sundström Safety,

to protect yourself against

dangerous gases.

Blueair is a Swedish-

designed air purifier, which

won an “Excellent Swedish

Design” award in 1998 and

was given top marks in

a succession of American

tests. The machine was

designed by the young

Propeller studio which had

started in 1995. “Clean air

– a human right” was the

device that launched the

product. Electrolux’ vacuum

cleaner Oxy 3 addresses

similar problems. It filters

particles so effectively that

the air that it exhausts is

cleaner than the air that it

draws in.

Air often symbolizes

communication; and not just

by mail. But Julia Szulc’s

lovely kissing mouth on the

stamp that she has designed

might make us write more

letters. However, today we

jak na przykład produkt firmy

Sundström Safety.

Blueair jest szwedzkiej

konstrukcji urządzeniem do

oczyszczania powietrza, które

zdobyło nagrodę Excellent

Swedish Design w 1998 roku

i uzyskało najwyższe noty

w szeregu amerykańskich te-

stów. Zostało zaprojektowane

przez młode studio Propeller,

które rozpoczęło działalność

w 1995 roku. „Czyste powie-

trze prawem człowieka” tak

brzmiało hasło marketingowe

produktu. Odkurzacz Electro-

luxa o nazwie Oxy 3 rozwią-

zuje podobne problemy. Tak

skutecznie filtruje cząsteczki,

że wydmuchiwane powietrze

jest czystsze od zasysanego.

Powietrze często symboli-

zuje komunikację i to nie tylko

pocztową. Chociaż urocze cału-

jące usta na znaczku autorstwa

Julii Szulc mogą nas zachęcić

do częstszego pisania listów.

Jednakże, obecnie komuniku-

jemy się głównie przez Internet

i powietrze.

Blueair 200 Series urządzenie do oczyszczania powietrza / air purifier

projekt / design Propellerfirma / company Blueair AB

OXY3odkurzacz /

vacuum cleanerprojekt / design

Esbjörn Svantessonfirma / company

Electrolux

Niox Minoanalizator chorób zapalnych / inflammation analyzerprojekt / design Ergonomidesignfirma / company Aerocrine AB

(81)

LSV serieszestaw narzędzi

pneumatycznych / pneumatic toolsprojekt / design LSV38 – Anders Nelsson,

LBB16 – Stefan Elmqvistfirma / company Atlas Copco Tools and

Assembly Systems GI Division

SR 200 / SR 500maska oczyszczająca powietrze /

full face mask air purifying respirator projekt / design Per Sundström

and Caran Designfirma / company Sundström Safety AB

(82)

are mostly communicating

though the net and the air.

Today’s transmission of

signals to mobile phones

brings the atmosphere into

play. Sony Ericsson has

just launched Satio, a super

mobile telephone with a 12

megapixel camera, a serious

flash and a big touchscreen.

It can be connected to TV,

stereo and playstation. Sound

signals, carried through the

atmosphere, can be clothed

in lovely forms as the load

speaker HT 12, in the shape

of a big egg. No Picnic has

also designed a pocket-sized

dj-system for Tonium. It

is a portable music player

equipped with an extensive

range of professional audio

manipulation features

allowing for mixing between

two independent channels.

But sound can also be very

tiring. Which has caused

many designers to work with

sound-dampening materials.

Included in the exhibition

Przesyłanie sygnałów do tele-

fonów komórkowych odbywa

się za pomocą atmosfery. Sony

Ericsson wprowadził właśnie

na rynek Satio, supertelefon ko-

mórkowy z aparatem fotogra-

ficznym 12 megapixeli, poważ-

ną lampą błyskową i dużym

dotykowym ekranem. Można

go podłączyć do TV, stereo

i playstation. Dźwięki przeno-

szone przez powietrze mogą

być ubrane w piękne formy,

jak w przypadku głośnika HT

12 w kształcie wielkiego jajka.

Firma No Picnic na zlecenie To-

nium zaprojektowała kieszon-

kowy sprzęt dla DJ-ów, czyli

przenośny odtwarzacz muzyki

wyposażony w ogromną ilość

profesjonalnych opcji tech-

nicznych, dzięki czemu można

miksować muzykę z dwóch

niezależnych kanałów.

Dźwięk potrafi być także

bardzo męczący. Dlatego wielu

projektantów pracuje nad ma-

teriałami tłumiącymi dźwięk.

Na wystawie zaprezentowano

pochłaniający dźwięki deko-

HT12głośniki o kształcie

elipsy / ellipsoid speakersprojekt / design

No Picnicfirma / company

Bremen Produktion AB

Satiotelefon komórkowy / mobile phone

projekt / design UX Creative Design Center, Sony Ericssonfirma / company Sony Ericsson Mobile Communications AB

(83)

Pacemakerkieszonkowy DJ system / the pocket-size DJ system

projekt / design No Picnicfirma / company Tonium AB

zdjęcie / photo Ola Bergengren

(84)

are Stina Lindholm’s Bull

and Peltor Kids that protects

childrens’ small ears from

sharp and dangerous noises.

Climate has become more

important than ever. The

ability to measure with

great accuracy is of huge

importance, for example, to

people in sailing boats on

the ocean or hiking in the

mountains. This justifies

including a Swedish wind-

meter in the exhibition.

Preparations for an

international space station

have long been under

way. Many different parts,

complex technology and

new, advanced materials

have to be put together

into a single unit. It is

difficult to imagine a more

complex design project. One

aspect of the project, food

preparation and food storage

– is a further development

of a graduation project by

Margarita Bergfeldt Matiz.

This consisted of a refrige-

racyjny materiał ścienny Bull

autorstwa Stiny Lindholm oraz

nauszniki Peltor Kids chro-

niące małe uszy dzieci przed

ostrym i szkodliwym hałasem.

Kwestie klimatu stały się

ważniejsze niż kiedykolwiek

wcześniej. Możliwość dokony-

wania precyzyjnych pomiarów

atmosferycznych na morzu

lub w górach ma zasadnicze

znaczenie. Stąd na wystawie

obecność szwedzkiego urzą-

dzenia do pomiaru wiatru.

Od dawna trwają przygoto-

wania do stworzenia między-

narodowej stacji kosmicznej.

W celu wykonania takiej jed-

nostki trzeba połączyć ze sobą

rozmaite elementy przy zasto-

sowaniu złożonej technologii

i nowych, zaawansowanych

materiałów. Trudno wyobrazić

sobie bardziej złożony projekt

wzornictwa. Jeden z aspektów

tego projektu, przygotowanie

i przechowywanie żywności

– stanowi kontynuację pracy

dyplomowej Margarity Berg-

feldt Matiz, która opracowała

IPT Suitcase®przenośny terminal satelitarny /

portable satellite terminalprojekt / design Reload

firma / company Rockwell Collins Sweden AB

Bullścianka pochłaniająca

dźwięki z cementu i filcu / wall sound absorber in

cement and feltprojekt / design Stina Lindholmfirma / company

Skulturfabriken AB

SAS Identity identyfikacja firmy SAS

projekt / design Stockholm Design Labfirma / company SAS

ADC Windprzyrząd do pomiaru wiatru / wind gauge

projekt / design Jan Woxing

firma / company Silva Sweden AB

(85)

Gubbe pojemniki na żywność dla stacji kosmicznej / foodcontainers for space

projekt / design Margarita Bergfeldt Matiz / No Picnicfirma / company No Picnic

zdjęcie / photo Camilo Matiz

(86)

rator intended for the four

astronauts who would

occupy the space station

at any one time. Margarita

Bergfeldt Matiz professional

and humanistic approach

led to her being engaged by

ESA to work on the project.

Included in the exhibition

are the five different sizes

of stackable, plastic food-

containers. The decoration

in the form of humorous

figures on the bottom of

the containers alludes to

weightlessness but makes

also the containers firmer.

The idea of being able to

travel in space is a terror-

filled prospect for some

and a dream of others that

fires the imagination. But

also on the Earth little kids

may float in the Babybjörn’s

Babysitter Balance Air, or,

when they get older, in

Alexander Lervik’s “self-

lightening” swing. We,

adults, can actually step

into a cloud. A work that

projekt lodówki dla czterech

astronautów, którzy jednocze-

śnie będą przebywać na stacji.

Profesjonalne i humanistyczne

podejście projektantki sprawi-

ło, iż została zatrudniona przez

ESA (Europejską Agencję

Kosmiczną) do pracy przy tym

projekcie. Na wystawie poka-

zano pięć plastikowych pojem-

ników na żywność w różnych

wielkościach. Można je na

sobie ustawiać. Ozdoby w for-

mie zabawnych figurek na

dnie pojemników przywołują

wrażenie nieważkości, a jedno-

cześnie wzmacniają pojemniki.

Myśl o podróży w prze-

strzeni kosmicznej jest dla

jednych przerażającą perspek-

tywą, a dla innych marzeniem

rozpalającym wyobraźnię.

Małe dzieci mogą unosić się

w przestrzeni w Babysitter

Balance Air firmy Babybjörn,

lub kiedy nieco dorosną,

w świecącej huśtawce projek-

tu Alexandra Lervika. Nawet

my, dorośli, możemy wejść

w chmurę. Praca stymulująca

Agonistzapach nordycki

w rzeźbionej butelce / Nordic fragance capture in a sculpted glass bottle

projekt / design Åsa Jungnelius

firma / company Kosta Boda/Sentral

zdjęcie / photo Mikael Göthage

Gyro G1 wiatrakowiec z włókna węglowego

napędzany siłami aerodynamicznymi / carbon fiber auto gyro driven by

aerodynamic forcesprojekt / design

Mikael Edoff, Jarek Bator firma / company Aero Mod AB

Cloudprzenośny pokój do spotkań / portable room for meeting

projekt / design Monica Försterfirma / company Offecct AB

(87)

Peltornauszniki ochraniające dla dzieci / child ear protection

projekt / design 3M Svenska ABfirma / company 3M Svenska AB

(88)

stimulates the imagination

is Monica Förster’s

inflatable giant white room,

Cloud, from 1998, intended

for meditation or just for

getting away from it all.

When not inflated the room

is so compact that one can

carry it on one’s back. When

inflated there is room for up

to ten people.

Airlines offer

transportation in reality.

SAS have shown a lead in

the design field with their

carefully considered and

wide-ranging design concept.

The total design programme,

produced during the years

before and after the new

millennium, and covering

everything from logos,

cabins, uniforms, lounges,

menus and tableware to sugar

and condiment packaging is

the work of Björn Kusoffsky,

Thomas Eriksson and Göran

Lagerström at Sthlm Design

Lab.

w ten sposób wyobraźnię to

gigantyczny, nadmuchiwany

biały pokój autorstwa Moniki

Förster, Cloud, z 1998 roku,

przeznaczony do medytacji

lub jako miejsce odosobnie-

nia. Po spuszczeniu powietrza

pokój staje się tak niewielki, że

można go przenieść na plecach.

Po nadmuchaniu jest w nim

miejsce dla dziesięciu osób.

Linie lotnicze oferują rze-

czywisty transport. SAS okazał

się liderem w zakresie designu

dzięki starannie przemyślanym

i szerokim koncepcjom projek-

towym. Całościowy program

wzorniczy zrealizowany na

przełomie tysiąclecia, obejmu-

jący wszystko, począwszy od

logo, kabin, mundurów, wy-

stroju saloników na lotniskach,

karty menu i sztućców, po to-

rebeczki z solą i pieprzem jest

dziełem Björna Kusoffskiego,

Thomasa Ericssona i Görana

Lagerströma ze studia wzorni-

czego Sthlm Design Lab.

Material Mergestół z masonitu i laserowo ciętej stali / masonite

and laser-cut steel table projekt / design Anna Holmquist, Chandra Ahlsell

firma / company Folkform

Sense Light Swinghuśtawka z włóknem

świecącym / swing with fibre optic lighting

projekt / design Alexander Lervikfirma / company

Saas Instruments OY/Optolux AB

Babybjörn Babysitter Balance Air

krzesełko dla dzieciprojekt / design Ergonomidesignfirma / company

Babybjörn AB

(89)

Camouflagelampa wisząca / pendant lamp

projekt / design Frontfirma / company Zero

zdjęcie / photo Jonas Lindström

(91)

In no other country have consumers had such

an influence on the design process as in Sweden.

Ergonomidesign AB and other design offices

make profound user studies. The consumer’s

role has however to some extent been reduced

because of economic reasons. Another model for

product development has grown up instead. The

design firm No Picnic, whose partners graduated

from Konstfack in Stockholm in 1993, integrate

the people commissioning their designs into the

creative process. They all sit around the same

table, exchanging ideas and discussing sketches

until they arrive at the final solution.

Many people in Sweden are fiercely interested

in design, especially younger people. Design

courses are springing up like mushrooms in

the forest. Design is discussed in schools and at

workplaces. Now, more than ever before, there

is an understanding of the importance of design.

Back in the 1950s few people actually knew what

the word design really implied. But it is important

that the companies that give the designers

commissions understand the design process

and that the designers have an understanding

of the consumers’ needs, even if those aren’t

clearly worded. Thus it can be argued that the

present exhibition is concerned with the meeting

between different sorts of creativity; that of the

designer and that of the producer.

W żadnym innym kraju konsumenci nie mają takiego

wpływu na proces projektowy jak w Szwecji. Ergono-

midesign AB oraz inne pracownie projektowe prze-

prowadzają dogłębne badania użytkownika produktu.

Jednakże rola konsumenta została w pewnym zakre-

sie zredukowana z przyczyn ekonomicznych. Pojawił

się inny model rozwoju produktu. Firma projektowa

No Picnic, której udziałowcy ukończyli Uniwersytet

Konstfack w Sztokholmie w 1993 roku, angażuje swo-

ich zleceniodawców w kreatywny proces. Wszyscy

siadają przy jednym stole, wymieniają się pomysłami

oraz dyskutują nad szkicami, dopóki nie wypracują

ostatecznej wersji.

Wiele osób w Szwecji, zwłaszcza młodych, inte-

resuje się wzornictwem. Kursy wzornictwa wyra-

stają niczym grzyby po deszczu. Design jest przed-

miotem dyskusji w szkołach i w biurach. Obecnie,

bardziej niż kiedykolwiek wcześniej, jest większe

zrozumienie roli wzornictwa. W latach 50. niewiele

osób rzeczywiście rozumiało, co naprawdę oznacza

słowo „design”. Ale co najważniejsze, firmy zlecające

projektantom opracowanie nowych koncepcji wiedzą

na czym polega proces projektowania i zdają sobie

sprawę, że projektanci znają potrzeby konsumentów,

nawet jeśli nie są one wyraźnie wyartykułowane.

Tym samym można stwierdzić, że wystawa Cztery

Elementy przedstawia efekty spotkania różnych

rodzajów kreatywności; kreatywności projektanta

i kreatywności producenta.

Posłowie Afterword

(92)

Just as things are constantly in a state of

development, so attitudes to design are changing.

Perhaps one can see the names that design firms

choose as a sign of this. During the 1970s and

1980s the Swedish design firms called themselves

Design Gruppen, Ergonomi Design, Industriell

Design, Utvecklings Design AB; or they just

used the names of the partners. The next

generation of design firms has names like No

Picnic, Propeller, Cyberry, Loop, Monitor, Reload

Design, Sprinkler, etc. Surely the new names

indicate a more rapid tempo and more humour in

a world inspired by comics, computers, computer

games and music. Attitudes and the environment

change but the four elements – earth, water, air,

fire – remain. Without them there would not be

life on mother earth.

Kerstin WickmanProfessor emeritus of the History of Design at Konstfack (University College of Arts, Crafts and Design) in Stockholm

Rzeczywistość nieustannie się rozwija i zmienia,

a tym samym zmienia się podejście do designu. Moż-

na to chyba zauważyć w nazwach, jakie przyjmują

firmy projektowe. W latach 70. i 80. szwedzkie firmy

zajmujące się wzornictwem nazywały się: Design

Gruppen, Ergonomi Design, Industriell Design,

Utvecklings Design AB; lub po prostu wykorzysty-

wały nazwiska swoich właścicieli. Kolejne pokolenie

firm wzorniczych używa nazw: No Picnic, Propeller,

Cyberry, Loop, Monitor, Reload Design, Sprinkler,

itp. Z pewnością te nowe nazwy wskazują na szybsze

tempo i na więcej humoru w świecie inspirowanym

komiksami, komputerami, grami komputerowymi

i muzyką. Podejście i środowisko zmieniają się, ale

cztery żywioły – ziemia, woda, powietrze, ogień –

pozostają bez zmian. Bez nich nie byłoby życia na

naszej Matce Ziemi.

Kerstin WickmanProfesor emerytowana historii wzornictwa i sztuki rzemiosła Uniwer-sytetu Konstfack w Sztokholmie

(95)

www.atlascopco.com

www.bsweden.com

www.blastation.se

www.boblbee.com

www.dahlstromdesign.se

www.designhousestockholm.com

www.etac.com

www.falurodfarg.com

www.gransfors.com

www.greenfortune.com

www.hantverk.iris.se

www.husqvarna.com

www.jitsuwan.se

www.kasthall.com

www.miaegoransson.com

www.oracta.se

www.peepoople.com

www.playsam.se

www.rehband.com

www.weibulls.com

www.widow.se

www.volvo.se

www.2wglobal.com

www.abugarcia.se

www.aedesign.se

www.apocalypselab.net

www.axcent.se

www.designhousestockholm.com

www.etac.com

www.interspiro.com

www.kunafilter.com

www.moraofsweden.se

www.noaq.com

www.nordclothing.com

www.ocke.se

www.orrefors.se

www.pocski.com

www.sailracing.se

www.simplicitas.se

www.vikingdiving.com

www.tinaeskilsson.com

www.absolut.com

www.brighthandle.com

www.designhousestockholm.com

www.diedrich.se

www.evaschildt.se

www.folkform.se

www.glasakademin.se

www.haglofs.se

www.iittala.com

www.jennyjurnelius.com

www.kraitz.se

www.light-my-fire.se

www.looftlighter.com

www.matizbergfeldt.se

www.primus.se

www.silentgliss.se

www.snapalarm.se

www.solstickan.se

www.speedglas.com

www.tiogruppen.com

www.3m.com/se

www.aerocrine.com

www.atlascopco.com

www.babybjorn.com

www.blueair.se

www.bremen.se

www.donkindustries.com

www.electrolux.com

www.flysas.com

www.folkform.se

www.kostaboda.se

www.nopicnic.se

www.offect.se

www.posten.se

www.saas.fi

www.sentral.se

www.silva.se

www.skulpturfabriken.se

www.sonyericsson.com

www.srsafety.se

www.swe-dish.com

www.tonium.com

www.zero.se

Ziemia / Earth Ogień / Fire Woda / Water Powietrze / Air

Lista wystawców

Exhibitors and Producers list

Wydawnictwo bezpłatne / Free publication

De

sign

4 el

em

en

ts. C

ontemporary Sw

edish D

esign