czas

22.11.2014  —  4.01.2015 godz. zwiedzania: 11.00 –19.30 

miejsce

Centrum Alzheimera al. Wilanowska 25  7  Warszawa

typ

Wystawatytuł

my i oniPrzestrzenie wspólne

Projektowa nie dla wspólnoty

SynchronizacjaProjekty dla miast przyszłości

2014 Fundacja Bęc Zmiana prezentuje

tytuł

„Rzeczywiście rzecz ma się tak, że ze wspólnoty społecznej ludzi powstaje znacz-nie więcej korzyści niż szkody. Niech więc satyrycy wyśmiewają je, ile chcą (…), prze-konają się jednak, że ludzie przez pomoc wzajemną znacznie łatwiej mogą zaspo-kajać swoje potrzeby i tylko wspólnymi siłami mogą unikać grożących im zewsząd niebezpieczeństw”

Spinoza, Etyka

„Wspólnota: co gdyby zamiast określać się poprzez ograniczenie, zaczęła opierać się na wielości; sieci, z której jedynie wyklucze-nie zostałoby wyeliminowane? Nie byłaby ona ani unią narodów, ani dezintegracją mas, ani jakimś permanentnie zagrożonym przez nie byciem pomiędzy. Czy możemy to sobie wyobrazić?”

Jean-Luc Nancy, Wspólnota rozdzielona

Wspólnota przeżywa dziś specy-ficzne odrodzenie, można powie-dzieć, że jest to renesans w kryzy-sie. Z jednej strony o konieczności ponownego przemyślenia tego pojęcia mówią zarówno prze-siąknięte nostalgią środowiska konserwatywne, jak i nastawione na konstruowanie nowego typu wspólnot środowiska krytycz-no-progresywne. Z drugiej strony głębokie przemiany życia społecznego dotyczące chociaż-by warunków pracy w późnym kapitalizmie, sposobów nawiązy-wania relacji z innymi, organizacji życia codziennego, podzielanych wartości czy rozwoju techno-logicznego sprawiają, że teoria znajduje nikłe odzwierciedlenie w praktyce, bo tak jak niemożli-wy jest powrót do tradycyjnych form wspólnotowości, tak też marginalne – przynajmniej na razie – wydają się próby konstru-owania wspólnot poza opartą na wykluczeniu zasadą tożsamości, poza podziałem na „my” i „oni” .

Ten rozdźwięk pomiędzy teorią i praktyką dotyczącą wspólnot stał się tematem tegorocznej edycji projektu Synchronizacja. Projekty dla miast przyszłości. Kluczowe wydało się nam nie tyle zdefiniowanie, czym jest wspól-nota dziś, ile określenie warun-ków brzegowych jej formowania się. Wspólnota – niezależnie od podzielanych wartości, celów, liczebności czy charakteru – za-wiązuje się w pewnej konkretnej przestrzeni, może być to kościół, fabryka, stadion, plac zabaw czy przestrzeń wirtualna, ale ważne jest, by przestrzeń ta umożliwiała realizowanie zamierzonych dzia-łań czy rytuałów.

Tegoroczna Synchronizacja koncentruje się na pytaniu o to, jak we współczesnych miastach wyglądają miejsca wspólne oraz jak projektanci, architekci i ar-tyści odnoszą się do zagadnienia projektowania dla wspólnoty. Tytuł wystawy My i oni odnosi się do ścierających się w przestrzeni

tytuł

My i oni. Wprowadzenie

autor

Magda Roszkowska

miasta grup: użytkowników i pro-jektantów, obywateli i polityków, osób „sprawnych” i „niespraw-nych” , zdrowych i chorych, loka-torów czynszówek i czyścicieli kamienic, pracujących i bezrobot-nych, mieszkańców sąsiadujących ze sobą gierkowskich bloków z wielkiej płyty i strzeżonych osiedli.

Celem wystawy jest nie tyle skatalogowanie konkretnych przestrzeni wspólnych, ile dynamiczne skonfrontowanie ze sobą różnych – radykalnych, tradycyjnych, integrujących ludzi i nie-ludzi, pragmatycznych, mocno dyskusyjnych, a także utopijnych – wizji projektowania miejsc współbycia i współdziała-nia po to, aby zobaczyć, co z tego eksperymentu wyniknie. Przy-świeca nam tu wyrażona przez Waltera Benjamina zasada, by postępować radykalnie, nigdy zaś konsekwentnie.

Wobec erozji systemu zna-czeń określających wspólnotę, niemożliwości powrotu do tego, co dobrze znane, a tym samym bezpieczne, miejsce prezentacji wystawy – Centrum Alzheimera w Warszawie – tworzy interesu-jący kontekst dla proponowanych przez nas rozważań. Przestrzeń

ta kwestionuje wyobrażenie nie tylko o tradycyjnej, ale również o oryginalnej przestrzeni wysta-wienniczej – to nie-miejsce na wystawę. Ludzie odwiedzają ją zmuszeni życiową koniecznością lub rodzinnym zobowiązaniem. Być może tworzy ona rodzaj miej-sca-granicy, poza którym trudno wyobrazić sobie jakąkolwiek formę wspólnotowości. A jednak ona się wydarza.

Na wystawie prezentujemy prace architektów, artystów, fotografów, badaczy miasta i zwykłych mieszkańców, wśród nich są: Paweł Althamer, Karolina Breguła, Grzegorz Broniatowski, Elvin Flamingo, Mikołaj Dłu-gosz, Grzegorz Gądek, Michał Gayer, Mikołaj Grospierre, Piotr Grzegorek, Michał Grzymała, Jan Modzelewski, Piwowar / Ko-morowska / Winkowska, Konrad Pustoła, Maciej Rawluk, Michał Slezkin, Snopek / Cichońska, Fundacja na Rzecz Wspólnot Lokalnych „Na miejscu”/Centrala /Skanska, WWAA, Aga Szreder, Żwirek oraz pacjenci Centrum Alzheimera w Warszawie.

tytuł

opis autorzy

Kongres rysowników

Wydarzenie artystyczne Kon-gres rysowników to nomadyczny cykl powołany do życia podczas 7. Biennale w Berlinie przez Paw-ła Althamera, jednego z najbar-dziej uznanych współczesnych artystów polskich. Każde spotka-nie w ramach Kongresu wygląda podobnie: uczestnicy wspólnie z artystą rysują wielkoformatowy rysunek. W ramach naszej wy-stawy odbyła się kolejna edycja Kongresu, tym razem wzięli w niej udział pacjenci Centrum Alzheimera w Warszawie, efekty tej współpracy prezentujemy na wystawie.

Paweł Althamer, Marek Backiel, Barbara Badowska, Tadeusz Bury, Halina Butscher, Elżbieta Dobrowolska, Agata Floriańczyk, Albina Gielcman, Aneta Jastrzęb-ska, Marzena Jazowska, Janina Kamińska, Monika Kędra, Teresa Kępka, Maria Knechta, Danuta Koczyk, Agnieszka Kowalska, Zofia Krysińska, Anna Kurinia, Wanda Kwaśniewska, Halina Lipska-Kozioł, Irena Marcinek, Anna Markiewicz, Halina Mąkosa, Emilia Misiewicz, Joanna Mu-siał, Anna Myszak, Jan Parkot, Krystyna Rogala, Anna Sikorska, Janina Sikorska, Irena Skrzynec-ka-Gromek, Roma Stachowicz, Maria Stompór, Agnieszka Szreder, Helena Szubielak, Jerzy Wiktorzak, Zofia Wolska-Turek, Marianna Wrębiak, Romana Za-niewicz, Lucyna Zbrozińska, Alina Ziembicka, Aleksandra Zimińska, Rafał Żwirek.

tytuł detale

opis

Państwo. Razem, ale osobno

Wielu spośród autorów utopii uważało, że idealna wspólnota polityczna powinna być niewielka, Platon nawet precyzyjnie określił, że powinna ona liczyć 5040 obywateli.

Projekt Razem, ale osobno jest częścią eksperymentu pod nazwą Państwo. Artysta rein-terpretuje w nim archiwum gier w fikcyjne państwa, które jego ojciec Bohdan tworzył i rozgry-wał wraz ze swymi znajomymi od 1947 roku aż do lat 80. Michał Slezkin w tę polityczną intrygę został wciągnięty jako mały chło-piec w latach 70. Tak wyglądała jedna z ówczesnych rozgrywek: w ciasnym mieszkaniu odbywa się oficjalna wizyta dyplomatyczna na najwyższym szczeblu – ląduje miniaturowy samolot, notable witają gości z należną im pompą, dziennikarze wirują po płycie lotniska, rejestrując wydarzenie wagi państwowej…

Po śmierci ojca Michał Slezkin stał się głównym depozyta-riuszem Państwa – archiwum

dokumentów dyplomatycznych i ręcznie malowanych papiero-wych miniaturek o ustalonych tożsamościach i profesjach. Artysta od 2008 roku rozwija archiwum ojca, ostatnio stał się założycielem Odrobinii, najszczę-śliwszego państwa w galaktyce. Chętni do stania się jego obywa-telami przesyłali artyście swoje zdjęcia, ten skrupulatnie wycinał z nich obrysy postaci i umieszczał w nowych rozgrywkach Państwa. Na wystawie prezentowane są ich przykłady. „Synchroniczna energia, niczym morskie odmęty wpuszczone do ciasnego labiryn-tu ulic i dróg, rozciera na drobne i ponownie łączy ze sobą miesz-kańców, którzy wydają się nie zauważać, że coś w nich podlega zmianie” – tłumaczy Slezkin.

kompozycja na fantomie mebla, papier, tusz, tempera, sklejka, pleksi

biogram

autor

Michał Slezkin

Michał Slezkin (ur. 1960) – stu-diował na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, dyplom z grafiki i plakatu (1989) obronił u Teresy Pągowskiej i Macieja Urbań-ca. Jest zapalonym akwarelistą wielkiej skali. Tworzy projekty konceptualne, instalacje z wy-korzystaniem rzeczywistości gier analogowych i sieciowych. Wystawiał i brał udział w projek-tach artystycznych w Bytomiu, Budapeszcie, Saint Tropez, Miami, Pekinie. Ostatnie wystawy: 2013 Piktogram BLA; 2014 Galeria BWA w Zielonej Górze.

Michał Slezkin, inscenizacje z cyklu Państwo: Tęcza, fot. Szymon Rogiński, 2014

detale

opis

tytuł

autor

biogram

Wszystko, co stałe, rozpływa się w powietrzu

Kibuce pomyślane były jako nowe formy osiedli niebędące ani miastem, ani wsią. Oparte na wspólnotowych zasadach – ćwi-czące różne odmiany komunizmu i socjalizmu – zaprojektowane były według potrzeb niewielkich, liczących najwyżej kilkuset ludzi grup osadników. Przejście od modelu socjalnego do porząd-ku neoliberalnego, co nastąpiło w ostatnich 25 latach, było dla wielu z nich ciężką próbą. Ar-chitektura zbudowana w logice wspólnotowości przeżywa kryzys w dobie promocji indywiduali-zacji i konkurencyjności. Coś, co kiedyś było materialnym dowo-dem wspierającym projekt wspól-notowego życia, dziś popada w ruinę. Dlatego w tytule artysta przywołał cytat z Manifestu komunistycznego Karola Marksa i Fryderyka Engelsa. Logika zni-kania dotyczy także przestrzeni, które swoje istnienie opierały na postulatach manifestu.

fotografie, druk na tkaninie, 2014 

Konrad Pustoła

Konrad Pustoła (ur. 1976) – ukończył studia ekonomiczne na Uniwersytecie Warszawskim (2003) oraz artystyczne w londyń-skim Royal College of Art (2008). W swoich projektach zajmuje się badaniem wizualnych aspektów relacji społecznych i ekonomicz-nych. Laureat konkursu Polskiej Fotografii Prasowej za cykl Sanna (2001). Uczestnik wielu wy-staw m.in. Nowi dokumentaliści (2005) w CSW Zamek Ujazdowski w Warszawie, Bloomberg New Contemporaries (2008) w Lon-dynie; Storia, memoria, identitia (2009) w Modenie, PhotoEspaña (2010) w Madrycie. W 2010 roku wydał album Dark Rooms nagro-dzony w ogólnopolskim konkur-sie katalogów i albumów o sztuce Reminiscencje. Jest autorem cyklu Widoki władzy (www.viewsofpo-wer.com).podziękowania

Galia Bar-Or, The Museum of Art Ein Harod

detale

opis

tytuł

biogram

autor

Nowa flaga – nowy hymn dla Wspólnoty Europejskiej

W 2007 roku artystka odwiedziła Bułgarię i Rumunię – kraje, które wówczas wstępowały do unijnych struktur. Następnie swoje poszu-kiwania przeniosła na Bałkany. Interesowało ją, czym w wymia-rze emocjonalnym i symbolicz-nym jest Wspólnota Europejska dla krajów aspirujących do stania się jej częścią. Okazało się, że czę-sto funkcjonuje ona jako zespół mitycznych wyobrażeń, struktura o właściwościach niemal magicz-nych, gwarant szczęśliwości.

Praca ma wymiar prowoka-cyjny. Tworząc rodzaj kakofonii, ma na celu zredefiniowanie na-szego stosunku do tego, czym są podstawowe symbole identyfiku-jące wspólnotowość państwową: flaga i hymn.

wideo i wydruki

Agnieszka Szreder

Agnieszka Szreder (ur. 1979) – studiowała na Wydziale Grafiki i Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Przedmio-tem jej zainteresowań jest analiza codzienności, a także sposoby wykorzystywania przestrzeni publicznej przez różne grupy użytkowników.

tytuł detale

opis

NO FOTO

Dzielnica Kopenhagi Christiania powstała w 1971 roku, kiedy gru-pa hippisów i squatersów zajęła opuszczone koszary, rozsiane na obszarze ok. 40 hektarów w byłej jednostce wojskowej Christian-shavn. Osiedlający się tu przyby-sze otwierali szkółki i przedszko-la dla własnych dzieci, a okolicę szybko zapełniły prowizorycznie sklecone domostwa, nierzad-ko interesujące pod względem architektonicznym. Dzielnica była siedzibą szeregu nieformal-nych organizacji kulturalno-ar-tystycznych. W szczytowym okresie Wolne Miasto Christiania zamieszkiwało kilka tysięcy ludzi, obecnie ich liczba nie przekracza 900. W 1994 roku jego miesz-kańcy opracowali niezależny od państwa, obowiązujący do dziś

„kodeks” praw, zabronione jest m.in. używanie samochodów, kradzieże, korzystanie z broni, kamizelek kuloodpornych i twar-dych narkotyków. W Christianii panuje również bezwzględny zakaz filmowania i robienia zdjęć

miejscowym. Paradoksalnie chęć powołania niezależnej i alterna-tywnej przestrzeni funkcjonowa-nia pojawiła się w mieście, w któ-rym współczynnik zadowolenia z życia jest największy w Europie. Mieszkańcy Christianii od lat walczą z władzą, która dąży do likwidacji tego miejsca.

Michał Gayer w kwietniu tego roku wybrał się do Christia-nii, by zbadać oddolne i spon-taniczne strategie „urządzania” życia wspólnotowego. Z powodu obowiązującego zakazu fotogra-fowania medium jego opowieści stał się rysunek.

dokumentacja rysunkowa z wizyty w Christianii, 2014

cytat

biogram

autor

Michał Gayer

Michał Gayer (ur. 1984) – absol-went Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach. Po studiach artystycznych został asysten-tem na tamtejszej akademii. Blisko współpracuje z galerią Kronika w Bytomiu. Jest za-łożycielem grupy artystycznej Silesian Ośmiornica. Debiuto-wał w 2009 roku w bytomskiej galerii Kronika projektem Mango, a parę miesięcy później wystawą indywidualną Dishonest Trick. W 2010 roku nawiązał współpra-cę z katowickim artystą graffiti o pseudonimie Van69, którego zaprosił do udziału w wystawie Zepsute kody w warszawskiej galerii Program.

podziękowania

Aneta Prasał, Ambasada rp w Kopenhadze

Celem jest stworzenie samostanowiącej się społeczności, gdzie każda jednostka jest odpowiedzialna za siebie, będąc jedno-cześnie integralną częścią naszej wspól-noty. Jej członkowie zamierzają w tym celu osiągnąć ekono-miczną niezależność. Równie ważnym zamiarem jest utwier-dzanie w przekona-niu, że ogólnie pojęta nierówność między-ludzka może zostać poprzez naszą dzia-łalność zażegnana.Fragment nieoficjalnej deklara-cji Wolnego Miasta Christiania, 24.09.1979

tytuł detale

opis

Dom dla kultury

Koncepcja „domu kultury” to modernistyczny ideał, według którego każde miasto, bez wzglę-du na jego wielkość oraz czynniki rynkowe, powinno zapewnić mieszkańcom obiekt przeznaczo-ny na działania kulturalne.

Zaskakujący jest fakt, że ten realizowany głównie w Europie po 1945 roku model najsilniej rozwinął się w dwóch korespon-dujących ze sobą, choć odmien-nych systemach organizacyjnych, a mianowicie w radzieckim kołchozie oraz izraelskim kibucu. Wiejskie spółdzielnie powstawały na dwa przeciwstawne sposo-by – podczas gdy istnienie kibu-ców wynikało z wolnej woli ich członków, kołchozy były efektem centralnie planowanej radzieckiej gospodarki. Niemniej jednak oby-dwa te systemy wykazują uderza-jące podobieństwa w dziedzinie architektury, których przyczyną była konieczność wzniesienia budynków wspólnoty od zera.

Do projektowania obiektów wspólnych przykładano wielką

wagę. W Izraelu spod ręki czo-łowych architektów, takich jak Arieh Sharon czy Samuel Bickels, wyszły prawdziwie awangar-dowe budowle. W ZSRR kraje nadbałtyckie (zwłaszcza Estonia) były źródłem wielu wybitnych, eksperymentalnych projektów. Obiekty kołchozów w Kobeli lub Rapli to tylko nieliczne przykła-dy tej iście wyjątkowej tendencji.

Na ironię zakrawa fakt, że w obydwu systemach budynki te spotkał podobny los, czyli mniej lub bardziej rozłożony w czasie upadek. W krajach nadbałtyckich wraz ze zmierzchem komuni-zmu kołchozy sprywatyzowano. W Izraelu większość kibuców musi stawiać czoła silnej presji związanej z prywatyzacją. W oby-dwu przypadkach wiele obiektów zostało opuszczonych albo przy-stosowanych do innych celów.

Dom dla kultury to fotogra-ficzna dokumentacja stanu, w jakim znajdują się obecnie najlepsze, najbardziej ekspery-mentalne i najpiękniejsze domy

cykl fotografii, 2014 

biogram

autor

Mikołaj Grospierre

kultury oraz stołówki w krajach nadbałtyckich i Izraelu.

Nawiasem mówiąc, w kon-tekście domów kultury słowa

„kultura” nie należy rozumieć wyłącznie jako czerpania radości z kontaktu z literaturą, muzy-ką lub kinem, lecz raczej jako nawiązywanie autentycznej relacji z otoczeniem i innymi. Ponieważ budynki te odgrywa-ły we wspólnotach tak istotną rolę jako ważne miejsca spo-tkań, kontaktów towarzyskich i zabawy przy braku ograniczeń ekonomicznych, stanowiły one wyraz ambicji związanych z tworzeniem kultury, nie zaś jej konsumowaniem.

Dom dla kultury otrzymał finanso-we wsparcie od Graham Founda-tion for the Advanced Studies in the Fine Artspodziękowania

Galia Bar-Or, The Museum of Art Ein Harod

Mikołaj Grospierre (ur. 1975) – fotograf architektury, a także arty-sta posługujący się fotografią jako narzędziem twórczym. Urodził się w Genewie, dorastał we Fran-cji. W Polsce mieszka od 1999 roku. Studiował nauki polityczne i socjologię w Paryżu i Londynie.

Jego prace często podejmują wątek pamięci zbiorowej i nadziei wiązanych z modernistyczną ar-chitekturą, gdy towarzyszące jej utopie straciły na sile i znaczeniu. Z drugiej strony w konceptual-nych pracach buduje sytuację gry, którą wciąga widza za pomocą atrakcyjnych, wręcz zmysło-wych obrazów oraz instalacji. Brał udział w wielu wystawach w kraju i za granicą. Nagrodzo-ny Złotym Lwem na 11. Bien-nale Architektury w Wenecji w 2008 roku (razem z Kobasem Laksą), za wystawę Polskiego Pawilonu Hotel Polonia. Budynki Życie po życiu. Laureat Paszportu Polityki w 2012 roku Jest związa-ny z galerią BWA Warszawa.

tytuł

opis

detale

fragment filmu, 2014 Wieża

Powojenny modernizm zmagał się m.in. z odbudową po znisz-czeniach wojennych i zapewnie-niem mieszkań dostosowanych do standardów nowych czasów wszystkim obywatelom. Para-doksalnie zapewnienie każdemu skrojonej według jego potrzeb przestrzeni miało się odbywać w świecie uśrednionych norm, odgórnie podejmowanych decyzji, prefabrykowanego budownictwa.

Wieża, wystawiona pier-wotnie jako spektakl operowy, przedstawia historię polskiego modernizmu na przykładzie architektury mieszkanio-wej – nie tylko z punktu widze-nia jej twórców i teoretyków, ale przede wszystkim z pozycji użyt-kownika, mieszkańca moderni-stycznego osiedla i obywatela miasta. Wspomnienia pragnień, marzeń i wiary w nową, lepszą przyszłość zderzają się tu z trud-ną rzeczywistością oraz sprzecz-nościami wpisanymi w plany modernistów.

Kuratorski projekt Wieża – pod roboczym tytułem Opera modernistyczna w trzech aktach

– znalazł się w finałowej trójce konkursu na wystawę w Pawi-lonie Polskim na 14. Międzyna-rodowej Wystawie Architektury w Wenecji w 2014 roku.

biogram

autor

Karolina Breguła

Karolina Breguła (ur. 1979) – ar-tystka multimedialna, autorka instalacji, happeningów, filmów wideo i fotografii. Absolwentka Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Te-atralnej w Łodzi, doktorantka na tej uczelni. Laureatka drugiej nagrody w konkursie Spojrzenia 2013 – Nagrody Fundacji Deut-sche Bank. Autorka takich pro-jektów jak Fire-Followers (2013), Biuro tłumaczeń sztuki (2010) czy Niech nas zobaczą (2003). Miesz-ka i pracuje w Warszawie.

Praca prezentowana dzięki uprzejmości artystki i Fundacji Witryna

libretto i reżyseria

Karolina Bregułamuzyka

Ela Orleans

występująJoanna Cortes, Nina Czerkies, Roman Holc, Borys Jaźnicki, Ewa Konstanciak, Sylwester Kostecki, Anna Lubańska, Krzysz-tof Łapiński, Ewa Mikulska, Maciej Nawrocki, Wojciech Parchem

tytuł

opis biogram

autor

Mikołaj Długosz

detale

film zrobiony telefonem htc, nakręcony z okna pociągu, 2014

Wjazd do miasta Kaszgar

Prowincja Sinciang to kraj Ujgu-rów od połowy XVIII wieku oku-powany przez Chiny. Chińskie władze dyskryminują rdzenną ludność. Osiedlając na miejscu ogromne liczby obywateli z prze-ludnionego centrum kraju, Chiny stosują apartheid architektonicz-ny, podobny do tego praktyko-wanego w Tybecie. W wagonie słychać tylko chiński, bo Ujgurów nie stać na bilet, muszą jeździć tańszymi dalekobieżnymi auto-busami. Wielopasmowe drogi, które mija pociąg, są puste nie dlatego, że są w budowie, tylko dlatego, że czekają na zapełnie-nie tego regionu większą liczbą ludzi. Nowe osiedla wyglądają na prawie martwe, bo mogą w nich mieszkać tylko Chińczycy. Te po-zornie neutralne miejsca mijane przez pociąg są przejawem końca całego narodu.

Mikołaj Długosz (ur. 1975) – stu-diował w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi, zajmuje się fotografią i materiałami znalezio-nymi, czyli wszelkiego rodzaju archiwami. Autor albumów ze znalezionymi zdjęciami: Pogoda ładna (2006), Real Foto (2008), 1994 (2010) oraz przygotowywa-nego Latem w mieście.

Prezentowany film powstał przy okazji współpracy autora z Mak-sem Cegielskim przygotowują-cym książkę o polskim podróżni-ku, Bronisławie Grąbczewskim

tytuł

opis biogram

autor

Grzegorz Broniatowski

detale

seria fotografii, 2014 Miasto ogrodzeń

Jedną z negatywnych strategii for-mujących wspólnotę jest stanowcze odcinanie się od wszystkich tych, którzy nie są jej częścią. W prze-strzeni miasta wizualny przykład tego typu działań stanowią ogro-dzenia. W Warszawie w latach 90. i na początku XXI wieku dobre opłotowanie stało się synonimem prestiżu i miarą bezpieczeństwa. Od przestrzeni miasta odgradzały się nie tylko nowo wybudowane, luksusowe apartamentowce, ale także mieszkańcy starszych kamie-nic, a nawet bloków z wielkiej płyty. Nagle wszyscy zapragnęli żyć za płotem. Osiedla grodzone zmieniły siatkę miasta, na nowo ustanawiając mapę przestrzeni dostępnych dla wszystkich mieszkańców. Moda na płoty spotkała się z falą krytyki ze strony środowisk architektów, so-cjologów czy miejskich aktywistów, dzięki czemu dziś grodzi się dużo mniej. Tytuł pracy Miasto ogrodzeń w przewrotny sposób nawiązuje do modernistycznego projektu miasta ogrodu, którego twórcą był Ebene-zer Howard.

Grzegorz Broniatowski (ur. 1989) – fotograf. Ostatnich kilka lat spędził w studiu, przy sesjach modowo-reklamowych, pracując z najwybitniejszymi polskimi fotografami. Jak każdy czasem chałturzy, czekając, aż będzie mógł wypowiedzieć się na jakiś poważniejszy temat. Mieszka i pracuje w Warszawie.

tytuł

biogramopis

detale

inicjatywa, 2013

autor

Włodzimierz Soboń / wwaa Architekci / Fundacja Bęc Zmiana

Domy na garażach

W Warszawie, podobnie jak w innych miastach Polski, istnieje dużo budynków garażowych z wyodrębnionymi, osobno zamy-kanymi miejscami postojowymi. Czasem są to budynki wolno-stojące, czasem „przyklejone” do tzw. ślepych ścian budynków mieszkalnych.

Rynek nieruchomości, pomi-mo obserwowanego spadku cen, ciągle oferuje mieszkania poza zasięgiem możliwości znacznej części społeczeństwa (co np. w sposób zdecydowany demoty-wuje do zakładania rodziny) lub sprawia, że ludzie przeprowa-dzają się poza miasto, tym samym tracąc z nim stały kontakt. Dodat-kowo sytuacja na rynku kredyto-wym nie ułatwia podjęcia decyzji o inwestowaniu w przyszłość.

Mając to na uwadze, chcieliby-śmy zaproponować rozwiązanie, które może być przyczynkiem do częściowego rozwiązania proble-mu zbyt małej liczby mieszkań komunalnych.

Włodzimierz Soboń – absolwent Wydziału Zarządzania Akademii im. Leona Koźminskiego w War-szawie. Od 18 lat w branżach reklamowej i prawnej. Pomysło-dawca i dyrektor siedmiu edycji międzynarodowego konkursu architektonicznego Changing the Face, który w 2013 roku poświę-cony był warszawskiej Rotundzie. Od 8 lat w pracuje w firmie Du-Pont, gdzie aktualnie jest dyrek-torem programów strategicznych w Europie, na Bliskim Wschodzie i w Afryce.

WWAA – pracownia architekto-niczna założona w 2006 roku przez Marcina Mostafę i Natalię Paszkowską. W pełni rozwinęła swoją działalność w 2007 roku, po wygranej w konkursie na zapro-jektowanie polskiego pawilonu na wystawę Expo 2010 w Szanghaju. Pracownia nie tylko projektuje bu-dynki mieszkalne i użyteczności publicznej ( jak Dom Kultury Słu-żew nad Dolinką), ale i wystawy, scenografie, meble oraz wnętrza.

tytuł detale

opis

detale

wizualizacja, 2014

biogram

autor

Benon Malowaniec

Termomodernizm

„Wraz z popularyzacją stylu zmie-niającego wygląd przestrzeni publicznej polskich miast uwie-rzyliśmy w nadciągającą epokę nowego kierunku w architekturze: OCIEPLONEGO MODERNIZMU. Plaga kiczowatej termomodernizacji wraz z zamiłowaniem do – głównie pastelowego – koloru wydaje się niepowstrzymana, proponujemy więc konsekwentne podejście do ca-łej przestrzeni miejskiej, zwłaszcza budynków będących siedzibą daw-nej (Zamek Królewski), niedawnej (Dom Partii, siedziba Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej) oraz obecnej (siedziba Rady m.st. Warszawy) władzy” – dekla ruje twórca Termo-modernizmu, Benon Malowaniec.

To akt zemsty wspólno-ty mieszkańców na władzy, fantazja o odwróceniu porządków, w której mało reprezentacyjne, kiczowate i po prostu brzydkie fasady budynków mieszkalnych, przeniesione na miejsca władzy symbolicznej, stają się „wizytówką” miasta.

Benon Malowaniec – z wykształ-cenia fizyk i architekt, człowiek renesansu. Urodzony w połowie lat 80., przeprowadził się do Warszawy w późnym dzieciń-stwie i od tego momentu zaczął interesować się historią tego miasta. Wykonywał różne prace dorywcze, nie mogąc określić się na dłużej w żadnym z zawo-dów. Aktualnie zarabia na życie, wyprowadzając psy sąsiadów, a częste przebywanie w scenerii coraz bardziej zmieniających się blokowisk skłoniło go do zabrania głosu w debacie na temat war-szawskiej przestrzeni miejskiej.

Pocztówki uzupełniające pre-zentację pochodzą ze zbiorów Mikołaja Długosza i Ryszarda Piwowara

tytuł

opis

detale

infografika, projekt badawczy,2014

Architektura siódmego dnia

Wspólnota, której podstawą jest religia, przez wieki charaktery-zowała się ogromną trwałością. Oparta na wierze, wykorzystuje architekturę – większość religii posiada świątynie, gdzie spotykać się mogą wierni. Jak twierdzą autorzy projektu, architektura kościołów budowanych w Polsce od lat 60. jest zjawiskiem niezwy-kle różnorodnym i zaskakującym inwencją.

„Architektura Siódmego Dnia, w takiej formie mogła powstać jedynie w powojennej Polsce. Uformowały ją bowiem absolutnie niepowtarzalne historyczne oko-liczności. Wypadki zarówno glo-balne – II Sobór Watykański – jak i lokalne – specyficzna, niedookre-ślona pozycja Kościoła w komu-nistycznej Polsce – stworzyły architekturze warunki rozwoju wbrew wszelkim istniejącym sza-blonom” – piszą w tekście towa-rzyszącym podsumowaniu I etapu ich badań. „Sobór Watykański II (1962 –1965) zwołany został z inicjatywy papieża Jana XXIII

w celu uwspółcześnienia Kościoła katolickiego w szybko zmieniają-cych się czasach. Głównymi jego znamionami miały być: otwarcie na dialog ekumeniczny i zamiar reformy liturgii. Wskazania, jak powinna zmienić się architektu-ra, były dość mgliste, nakreślony został jednak pewien kierunek rozwoju. […] Prawie 4000 posobo-rowych kościołów, które w ciągu ostatniego pół wieku powstały w Polsce, to gigantyczna próbka. Ich wzniesienie można nazwać jednym z największych projektów budowlanych w historii Polski. Jest to zresztą projekt nietypo-wy – zupełnie zdecentralizowany, oparty na setkach, jeśli nie tysią-cach, nieskoordynowanych oddol-nych inicjatyw, z których każda miała trochę inne tło, różne inte-resy i potrzeby. Łączy te wszystkie budowy autentyczna potrzeba religijnej wspólnoty. Co więcej, ten potężny projekt pojawił się na przekór dominującej w XX wieku architektonicznej logice unifikacji i racjonalizacji”.

biogramy

autorzy

Izabela Cichońska, Kuba Snopekkonsultacje

Piotr Szukiel

Kuba Snopek – polski urbanista i badacz architektury. Ukończył wrocławski Wydział Architektury i moskiewski Instytut „Strelka” , gdzie obecnie pracuje. Zajmuje się projektami badawczymi w obsza-rach planowania miast, mieszkal-nictwa i architektury XX wieku. Swoją karierę rozpoczął w biurze Bjarke Ingels Group, w Moskwie wraz z Remem Koolhaasem zaj-mował się zagadnieniami ochrony zabytków. Pisze o architekturze, pracuje jako kurator wystaw i wy-kładowca. Jest autorem książki Bielajewo. Zabytek przyszłości wy-danej przez Fundację Bęc Zmiana w 2014 roku.

Izabela Cichońska – ukończyła Politechnikę Wrocławską na Wy-dziale Architektury i Urbanistyki, otrzymując za swój dyplom hono-rową nagrodę SARP Wrocław. Jest absolwentką moskiewskiego In-stytutu „Strelka”, w którym pro-wadziła badania na temat rosyj-skiego systemu penitencjarnego (w studiu Another Place). Pracuje głównie jako dyrektor artystycz-ny, architekt wnętrz i ilustrator. W jej dorobku znajdują się plaka-ty, projekty okładek i papierowe pop-upy. Sztuki projektowania wnętrz uczyła sie w legendarnym londyńskim Pentagramie u boku Williama Russella i Daniela Weila. Wystawiała swoje prace w Londy-nie, we Wrocławiu i na Malcie. Od roku pracuje dla Studia Produk-cyjnego Bazelevs w Moskwie jako dyrektor artystyczny, rozwijając m.in. stronę wizualną pełnome-trażowego filmu fantasy produkcji Timura Bekmambetova.

obiekt do zwiedzania

Kaplica Błogosławionej Luizy Merkert projekt

Kulczyński Architekt Sp. z o.o. i Be mm Architekci Sp. z o.o.

grupa badaczy architektury siódmego dnia

Agnieszka Baryła, Katarzyna Dudycz, Wojciech Mazan, Ewa Mir-ska, Łukasz Pieńczykowski, Marcin Semeniuk, Anna Wojtun, Agnieszka Zawistowska, Julita Zembrowska

tytuł

opis

detale

plansze, gablota, fotografieZaprojektowana aktywność

Aleja Sportów Miejskich to wie-lofunkcyjna, przyjazna wszystkim użytkownikom przestrzeń, która integruje różne grupy wiekowe i rodzaje aktywności. Pomysł na zbudowanie w Warszawie nowo-czesnej przestrzeni rekreacji – na początku Skweru Sportów Miej-skich – zainicjowany został przez Grzegorza Gądka w 2010 roku. Pierwotnie realizacja miała się znajdować w miejscu wyburzo-nych pawilonów na rogu ulic Marszałkowskiej i Królewskiej. Ostatecznie jednak miasto nie od-powiedziało na złożoną przez ze-spół architektów i społeczni ków propozycję. W ramach 3. edycji Warszawy w budowie w pawilonie Muzeum Sztuki Nowoczesnej zbudowano pełnowymiarowy prototyp skweru. Druga, próbna implementacja projektu miała miejsce na Stadionie Narodowym. Wreszcie w 2013 roku znaleziono przestrzeń – niedaleko Domu Kultury na Bemowie – do reali-zacji projektu. W lipcu tego roku Aleję Sportów Miejskich oddano

do użytku. Oprócz miejsc do uprawiania różnego typu sportów znajduje się na niej wielofunk-cyjna świetlica, kino plenerowe, a także miejski ogród owoco-wo-warzywny. ASM to przykład nowego typu przestrzeni wspól-nych, które integrują przestrzeń sportową z tkanką miejską i szeroko pojętą kulturą, a także zapraszają użytkowników do ich współkreowania.

autor fotografii

Franciszek Buchner

biogramy

autor

Grzegorz Gądek

Grzegorz Gądek – współzało-życiel Stowarzyszenia Polska Młodych (obecnie Fundacja Social Wolves), założyciel Skweru Sportów Miejskich – kolektywu projektującego wysokiej jakości przestrzenie publiczne przyja-zne użytkownikom w każdym wieku. Zawodowo projektant user experience, autor wielu projektów internetowych w obszarze sportu zawodowego i amatorskiego.

Franciszek Buchner – absolwent Wydziału Komunikacji Multime-dialnej w Katedrze Fotografii na Akademii Sztuk Pięknych w Po-znaniu. Autor cyklu Architektu-ra XXI wieku. Warszawa, prezen-towanego podczas wystawy Coś, które nadchodzi. Architektura XXI wieku w ramach cyklu Synchro-nizacja w 2011 roku  Ostatnie jego wystawy to m.in.: Ptaki, ryby, szczury (Galeria Czułość, 2014); ÉRZÉKENYSÉG (Platán Galéria, Budapeszt).

podziękowania

Bemowskie Centrum Kultury w Dzielnicy Bemowo m.st. Warszawy

tytuł

opis

detale

dokumentacja realizacji, 2008–2014

Służew nad Dolinką to osiedle bloków malowniczo położone w miejscu dawnej wsi Służew. Projekt domu kultury dla tego osiedla od momentu ogłoszenia wyników konkursu był przed-miotem zainteresowania z jednej strony mediów fachowych, z dru-giej – zwykłych mieszkańców. To właśnie z inicjatywy miesz-kańców od 1991 roku działało stowarzyszenie, które chciało dla lokalnej społeczności stworzyć przestrzeń, w której każdy znaj-dzie coś dla siebie, a służewscy artyści będą mogli rozwijać się i prezentować swoją twórczość. Dom kultury został oddany do użytku latem 2014 roku  i natych-miast stał się popularnym miej-scem spotkań, a jeszcze przed oficjalnym startem uhonorowa-ny został prestiżową Nagrodą Architektoniczną tygodnika „Poli-tyka” za najlepszą realizację roku 2013. „Służewska realizacja jest godną szacunku próbą przywró-cenia zdegradowanej miejskiej przestrzeni atrakcyjnych funkcji

podanych w najlepszej archi-tektonicznie oprawie. To także bardzo udana próba wpisania się w rozliczne lokalne konteksty. Rozrzucone nieduże budynki domu kultury przypominają wariację na temat chłopskiego go-spodarstwa, a efekt ten wzmacnia organizacja terenu wokół – z wa-rzywniakiem i zagrodą dla zwie-rząt. To nawiązanie do dawnych funkcji tego terenu, będącego jeszcze cztery dekady temu wiej-ską enklawą” – można przeczytać w uzasadnieniu werdyktu jury tego konkursu, które doceniło ar-chitekturę tworzoną nie tylko na ludzką skalę, ale i służebną wobec potrzeb lokalnej społeczności, przyjazną mieszkańcom.

Na ostateczną formę projekto-wanego domu kultury decydujący wpływ miały dwa elementy: kon-tekst urbanistyczny oraz funkcja zapisana w programie. Inspiracją był również istniejący dom kul-tury połączony z ekologicznym gospodarstwem edukacyjnym, a także zachowane siedlisko

Dom Kultury Służew nad Dolinką

biogram

autorzy

wwaa, 307 kilo (dawniej 137 kilo) zespół: Marcin Mostafa, Natalia Paszkow-

ska, Jan Sukiennik, Maciej Kleszczewski,

Wojciech Piwowarczyk, Anna Zawadzka

Współpraca: Michał Nocuń buro happold

inwestor

Miasto Stołeczne Warszawa, Dzielnica Mokotówlokalizacja

Warszawa, ul. Bacha 15

wiejskie. Ważne w projekcie było także osadzenie budynku w planie w taki sposób, by uła-twić mieszkańcom okolicznych bloków kontakt z parkiem, przy okazji zachęcając do korzystania z obiektu.

WWAA – pracownia architekto-niczna założona w 2006 roku przez Marcina Mostafę i Natalię Paszkowską. W pełni rozwi-nęła swoją działalność w 2007 roku, po wygranej w konkursie na zaprojektowanie polskiego pawilonu na wystawę Expo 2010 w Szanghaju. Pracownia nie tylko projektuje budynki mieszkalne i użyteczności publicznej, ale i wystawy, scenografie, meble oraz wnętrza.

Projekt powstał we współpra-cy z pracownią architektoniczną 307 kilo założoną w 2007 roku przez Jana Sukiennika i Zofię Strumiłło-Sukiennik pod nazwą 137 kilo.

podziękowania

Ewa Willmann, dyrektor Domu Kultury Służew nad Dolinką

tytuł

opis

detale

projekt koncepcyjny modernizacji placu między ulicami Waliców i Krochmalną w Warszawie, 2012–

Archipelag

Archipelag to składająca się z kilkunastu „wysp” , niewiel-ka przestrzeń między blokami osiedla Za Żelazną Bramą. Projekt powstał na podstawie wyników warsztatów prowadzonych z mieszkańcami osiedla oraz na bazie danych z dwuletniego procesu społecznego i informacji o funkcjonowaniu prototypów. Biorący w nich udział mieszkańcy zdecydowali m.in., że taką „wy-spą” będzie plac zabaw, brodzik (latem) – ślizgawka (zimą), labi-rynt, ławka, którą można ustawiać w kierunku słońca, trawnik do ćwiczeń (mieszkający w okolicy seniorzy mogliby tam ćwiczyć tai-chi), odkrywka archeologiczna. W proces powstawania projektu zaangażowały się wszystkie po-trzebne do skutecznego działania strony – architekci i projektan-ci, władze dzielnicy i miasta, przedstawiciele mieszkańców, badacze miasta, przedstawiciel inwestora, a wszystko koordyno-wała organizacja pozarządowa. Dodatkowo, dzięki inicjatywie

i zaangażowaniu mieszkańców Woli, udało się uzyskać z budże-tu partycypacyjnego środki na oświetlenie placu, co zostanie zrealizowane w 2015 roku. Reali-zacja projektu, zapoczątkowana w 2012 roku, została zaplanowana na kilka następnych lat.

rada projektu

Andrzej Cholewa – prezes zarzą-du Spółdzielni Budowlano-Miesz-kaniowej Wolska Żelazna Brama, Urszula Kierzkowska – burmistrz dzielnicy Wola m.st. Warszawy, prof. Janusz Grzelak – psycholog, profesor nauk humanistycznych, Michał Olszewski – zastępca pre-zydenta m.st. Warszawy, Tomasz Schimanek – polityk społeczny, niezależny ekspert i doradca, Jakub Zagórski – Skanska

autorzy projektu

Fundacja na Rzecz Wspólnot Lokalnych „Na miejscu” (Marta Trakul-Masłowska, Krzysztof Herman)

Centrala Grupa Projektowa (Simone De Iacobis, Małgorzata Kuciewicz, Krzysztof Syruć, Maciej Dembiński; współpraca: Tomasz Koczur)

Badr (Piotr Bujas)

4 Pory roku (Katarzyna Fidura-Tratkiewicz)

animatorzy

Greta Droździel-Papuga, Ludwi-ka Ignatowicz, Adam Kadenaci, Agata Pietrzyk

Partnerem animacji lokalnej było Towarzystwo Inicjatyw Twórczych ę

tytuł

opis biogramy

detale

wizualizacja i fotografia, 2012

autorzy

Jan Modzelewski / Piotr Grzegorek / Rafał Żwirek

Ławka dla pijaka

Fantazja o zagospodarowaniu przestrzeni przy ul. Stalowej 23. Na zrujnowanych murkach okoliczni mieszkańcy urządzili miejsce spotkań – działające całą dobę. Głównie toczą się tam głośne dyskusje połączone z kon-sumpcją alkoholu oraz częstymi interwencjami straży miejskiej. Projekt przekształca istniejące murki w przestrzeń bardziej przy-jazną mieszkańcom: w ławkach znajdują się otwory do chowania alkoholu w trakcie interwencji, fragment starego fundamentu służy za kosz na tłuczone zwykle butelki, pod drzewem zapro-jektowano także pisuar. Obiekt przypominający mównicę posiada dwojaką funkcję: służy jako pod-kładka do wypisywania mandatów oraz jako miejsce przewodnicze-nia alkoholowym debatom. Całość wykonana jest z żelbetu, niepalna, odporna na akty wandalizmu. Pro-jekt – łącznie z nazwą – powstał w czasie konsultacji z użytkow-nikami, uwzględnia ich potrzeby i codzienne rytuały.

Piotr Grzegorek (ur. 1973) – ukończył warszawską Akademię Sztuk Pięknych. Jest ojcem Marty i Leny, mężem Gośki. Mieszka pod Warszawą. Wraz z przyja-ciółmi ma pracownię rzeźbiarską na warszawskiej Pradze, gdzie od lat pracuje.

Jan Modzelewski (ur. 1984) – absolwent Wydziału Wzornictwa Przemysłowego na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Współ-założyciel Studia Projektowego Kulawik-Modzelewski. Działa na pograniczu nauki, sztuki i techni-ki, głównie tworząc wystawy oraz eksponaty interaktywne. Obecnie mieszka i pracuje w Berlinie.

Rafał Żwirek – zob. następne strony.

tytuł

opis biogram

autor

Michał Grzymała

detale

obiekt przestrzenny, 2014Diagnoza

Inspiracją dla pracy były figu-ry geometryczne stosowane w testach wykorzystywanych w diagnozowaniu choroby Alzheimera. Dotknięte nią osoby nie potrafią narysować kształtu występującego w kwestionariu-szu. Praca opiera się na złudzeniu optycznym: stojąc na początku korytarza, wyraźnie widzimy dwa nachodzące na siebie pięciokąty, w miarę poruszania się naprzód figura stopniowo rozpada się. Diagnoza z jednej strony nawią-zuje do miejsca, w jakim odbywa się wystawa, z drugiej – staje się wizualną metaforą erozji, jaka dotyka system znaczeń określają-cych wspólnotę.

Michał Grzymała (ur. 1985) – absolwent Wydziału Architek-tury Politechniki Warszawskiej, Instytutu Architektury Zaawan-sowanej (Institute for Advan-ced Architecture) w Barcelonie oraz programu magisterskiego Architecture for Society of Knowledge na Wydziale Archi-tektury Politechniki Warszaw-skiej. Członek kolektywu Grupa Relax. Projektant wystaw oraz eksponatów interaktywnych w warszawskim Centrum Nauki Kopernik. W swojej pracy poszu-kuje rzeczywistych zastosowań dla eksperymentalnych metod projektowania.

tytuł

opis

detale

wideo, 2014 Riverside Hospital

W Nowym Jorku mieszka około dziewięć milionów ludzi. Na rzece znajduje się bezludna wy-spa, pomijana w przewodnikach, niewidzialna dla mieszkańców, zawieszona pomiędzy Bronxem a Queens. Choć łatwo ją znaleźć na Google Map, w rzeczywistości wcale jej nie ma: nie można się tam dostać oficjalnie, a tubylcy nigdy o niej nie słyszeli. W 1965 roku ostatni mieszkańcy opuścili wyspę i od tego czasu rozpoczęło się jej znikanie; 50 lat później we mgle, która przed wschodem słońca spowija East River, maja-czą się tylko jej kontury, a kiedy robi się dzień, wyspa w ogóle przestaje być widoczna. Ale kie-dyś był tam szpital… Zbudowano go w 1885 roku, trafiali do niego pacjenci cierpiący na choroby zakaźne: ospę, tyfus brzuszny oraz inni wymagający kwaran-tanny. Z wyspą związana jest też miejska legenda o „tyfusowej Mary” – nowojorskiej kuchar-ce, która zarażała mieszkańców

tyfusem brzusznym, serwując im m.in. lody brzoskwiniowe. Po aresztowaniu została dożywot-nio osadzona w szpitalu River-side, gdzie w 1938 roku zmarła. W latach 40. XX wieku miejsce to służyło jako ośrodek dla wetera-nów II wojny światowej. W latach 50. natomiast leczono tu nielet-nich narkomanów. Teoretycznie nie była to klinika o zaostrzonym rygorze, jednak pacjentów trzy-mano tu wbrew ich woli, o czym mogą świadczyć do dziś obecne na ścianach pokoi napisy.

Wiosną 2014 roku wyspę odwiedzili Paweł Althamer, Rafał Żwirek i Brian Fernandes-

-Halloran, którzy zorganizowali tam spontaniczne, trzyosobowe warsztaty rzeźbiarskie. Wideo jest zapisem konfrontacji z tym, co już nie istnieje, ze śladami wspólnych doświadczeń ludzi, którzy wcale nie chcieli tu być. Wspólne rzeźbienie to paradok-salna próba przywołania pamięci o wspólnocie, której nie ma.

biogramy

autorzy

Paweł Althamer, Rafał Żwirek

Paweł Althamer (ur. 1967) – rzeź-biarz, performer, twórca insta-lacji i filmów wideo. Absolwent Wydziału Rzeźby warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, gdzie obronił dyplom pod kierunkiem prof. Grzegorza Kowalskiego. W swojej pracy przedefiniował pojęcie „rzeźby społecznej” . Jedną z jego najbardziej znanych prac jest performans Wspólna sprawa, podczas którego artysta wraz z sąsiadami z bródnowskie-go bloku, ubrani w złote kostiu-my, polecieli przemalowanym na złoto samolotem do Bruk-seli. W najbliższej przyszłości Althamer, zafascynowany figurą Jezusa ze Świebodzina, planuje

„wyrzeźbić” Jezusa na jednym z bródnowskich bloków. Na stałe współpracuje z Fundacją Galerii Foksal w Warszawie.

Rafał Żwirek (ur. 1970) – socjolog, filmowiec, absolwent socjologii Uniwersytetu im. Adama Mickie-wicza w Poznaniu i Mistrzow-skiej Szkoły Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy w Warszawie. Współpracuje z wieloma artysta-mi wizualnymi, m.in. z Pawłem Althamerem, Arturem Żmijew-skim i Karolem Radziszewskim.

tytuł

opis

detale

lifestreaming z dwóch kamer umieszczonych w inkubatorach, 2014

Symbiotyczność tworzenia

Elvin Flamingo wraz z gatunkiem południowo-amerykańskich mró-wek Atta sexdens (farmerki) oraz australijskich Oecophylla smarag-dina (tkaczki) testuje w swojej piwnicy możliwość uformowania się wspólnoty pomiędzy ludź-mi i nie-ludźmi. W specjalnie zaprojektowanych i połączonych ze sobą czterech inkubatorach farmerki hodują klimatyzowane ogrody grzybne, które stanowią ich główne pożywienie. Obecnie kolonia liczy kilkanaście tysięcy mrówek i wciąż rośnie. Kolejnym etapem projektu było założenie kolonii tkaczek, których podsta-wowym zajęciem oprócz polo-wania na owady jest budowanie gniazd-kokonów złożonych z liści oraz nitek „jedwabiu” wytwarza-nych przez larwy tego gatunku. Kolonia to na razie kilkaset osob-ników. Projekt – jeśli nie zakłóci go jakaś niespodziewana katastro-fa – potrwa prawdopodobnie do 2034 roku (przewidywany czas śmierci królowej farmerek). Na wystawie prezentujemy fotografie

oraz life streaming z dwóch kamer zamontowanych w inkubatorach. Prezentacja ma miejsce w nie-wielkim domku obok Centrum Alzheimera, co akcentuje wspól-notowy charakter projektu.

cytat

biogram

autor

Elvin Flamingo Podstawę naszego istnienia stanowi codzienność. […] Krzątactwo należy do naczelnych ka-tegorii ujmujących obecność w świecie. Jest sposobem bycia w codzienności. […] Choć różnorodnie przejawia się krzą-tanie, stanowi dyna-miczny fundament codzienności. Kto bytuje krzątaczo, ma w niej udział. To nas łączy. Należymy do bytów krzątaczych i z tej racji wchodzi-my w codzienność. Podobnie jak mrów-ka i żuk gnojak.

Jolanta Brach-Czaina, Szczeliny istnienia

Jarosław Czarnecki aka Elvin Flamingo (ur. 1967) – otrzymał dyplom magisterski Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku 2014. Zadebiutował jako artysta w roku 2008 filmem paradokumentalnym o improwizacji muzycznej Small Spaces. Inicjator akcji ocalenia szyldu z napisem „Sopot” z dwor-ca PKP w Sopocie (2011) oraz autor instalacji Dwaj ludzie z na-pisem Sopot (2012). Od roku 2012 wykładowca na Wydziale Rzeźby i Intermediów ASP w Gdańsku. Projekt Symbiotyczność tworzenia to jego rozprawa doktorska.

tytuł

opis biogram

autor

Maciej Rawluk

detale

fotografie, 2014Sukcesja

Wielometrowe drzewa rosnące na dachach budynków, rośli-ny kwitnące na gzymsach czy zielony „strumień” glonów, który wyrósł pod urwaną rynną – to tylko przykłady sukcesji, jakiej natura samozwańczo dokonuje na środowisku miejskim. Maciej Rawluk bada pozaludzki wymiar życia miasta, wydobywając na światło dzienne ciche, niemniej jednak konsekwentne przejmo-wanie przestrzeni przez króle-stwo roślin. Praca gra z naszym przyzwyczajeniem do postrze-gania miasta jako różnych grup negocjujących ze sobą ludzi: mieszkańców, urzędników, dewe-loperów, aktywistów. Być może jednak – jak chciałby francuski socjolog Bruno Latour, papież posthumanizmu – grono to należy znacznie poszerzyć, a miasto za-cząć postrzegać jako sieć oddzia-ływania bardzo różnych sił.

Maciej Rawluk – wykłada na Wydziale Tkaniny i Ubioru Aka-demii Sztuk Pięknych w Łodzi. Uczestniczył w wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych. Laureat nagród: m.in. w konkur-sie im. Władysława Strzemińskie-go w 1994 i 1995 roku, zdobywca Złotego Medalu Rządu Bawarii na Talente 1997 w Monachium. Jego prace publikowane były m.in. w: „Gazecie Wyborczej” , „Na-tional Geographic” , „Podróżach” ,

„Polityce” , „Przekroju” . Autor cyklu Przystanki polskie, który wydany został w formie albumu przez Fundację Bęc Zmiana w roku 2012.

Wystawa My i oni. Przestrzenie wspólne / Projektowanie dla wspól-noty jest realizowana w ramach projektu Synchronizacja. Projekty dla miast przyszłości przez Funda-cję Bęc Zmiana 

Fundacja Bęc Zmiana

kurator

Bogna Świątkowskakoordynatorzy

Piotr Drewko, Agnieszka Szreder, Rafał Żwirekmontaż wystawy

Piotr Grzegorek, Wojciech Kostrzewa, Agnieszka Szreder, Rafał Żwirekteksty

Magda Roszkowska, Bogna Świątkowskakorekta

Paulina Sieniućprojekt graficzny wystawy i katalogu

Tomasz Bersz

strona cyklu synchronizacja

www.synchronicity.plredakcja

Ania Cymer

Projekt jest realizo wany dzięki wsparciu finansowemu otrzyma-nemu od m.st.  Warszawy oraz Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

 

partner

patron medialny

podziękowania

Realizacja wystawy nie byłaby możliwa bez życzliwej pomocy zespołu pracowników Centrum Alzheimera. Szczególne podzię-kowania zechcą przyjąć: dyrektor Jarosław Gnioska, Grzegorz Czech, cały zespół pracowników Centrum Alzheimera, a także pani Ewa Willmann, dyrektor Domu Kultury Służew nad Dolinką, Am-basada Rzeczypospolitej Polskiej w Kopenhadze oraz Fundacja Witryna

plan wystawy

parter 1 – Pacjenci Centrum Alzheime-

ra, Paweł Althamer, Kongres rysowników

ii piętro 2 – Michał Slezkin, Państwo.

Razem, ale osobno 3 – Konrad Pustoła, Wszyst-

ko, co stałe, rozpływa się w powietrzu

4 – Agnieszka Szreder, Nowa flaga – nowy hymn dla Wspólnoty Europejskiej

5 – Michał Gayer, No foto 6 – Mikołaj Grospierre, Dom

dla kultury 7a – Karolina Breguła, Wieża 7b – Mikołaj Długosz, Wjazd

do miasta Kaszgar 7c – Grzegorz Broniatowski,

Miasto ogrodzeń 7d – Włodek Soboń, wwaa,

Domy na garażach 8 – Benon Malowaniec,

termomodernizm

1

2

3

34

6 7

8

5

9 – Izabela Cichońska, Kuba Snopek, Architektura dnia siódmego

10a – Grzegorz Gądek Zaprojektowana aktywność

10b – Fundacja na Rzecz Wspólnot Lokalnych

„Na miejscu” / Centra-la / Skanska, ARCHIPELAG

10c – Jan Modzelewski / Piotr Grzegorek / Rafał Żwirek, Ławka dla pijaka

łącznik 11 – Michał Grzymała, Diagnoza 12 – Paweł Althamer, Rafał

Żwirek, Riverside Hospital

domek w parku 13A – Elvin Flamingo,

Symbiotyczność tworzenia 13B – Maciej Rawluk, Sukcesja

9

10

11

12

13

www.synchronicity.pl www.beczmiana.pl

Rekomendowane wycieczki do miejsc prezentowanych na wystawie:

Dom Kultury Służew nad Dolinką, ul. Bacha 15, Mokotów

Archipelag, ul. Krochmalna 3, Wola

Aleja Sportów Miejskich ul. gen. Tadeusza Pełczyńskiego, Bemowo