J.KORNAS, pisanie umów, warsztat ELSA, Dni Edukacji Prawniczej

22
Pisanie umów Joanna Kornas 17 listopada 2014, Warszawa ELSA, Uniwersytet Warszawski warsztaty XVIII Dni Edukacji Prawniczej

Transcript of J.KORNAS, pisanie umów, warsztat ELSA, Dni Edukacji Prawniczej

Page 1: J.KORNAS, pisanie umów, warsztat ELSA, Dni Edukacji Prawniczej

Pisanie umów

Joanna Kornas17 listopada 2014, Warszawa

ELSA, Uniwersytet Warszawski

warsztatyXVIII Dni Edukacji Prawniczej

Page 2: J.KORNAS, pisanie umów, warsztat ELSA, Dni Edukacji Prawniczej

Joanna Kornas, Warsztaty z pisania umów. XVIII Dni Edukacji Prawniczej, Warszawa, UW, 17.11.2014 | [email protected]

Krótkie wprowadzenie

• Umowa: zgodne oświadczenia woli przynajmniejdwóch stron

• Zasada swobody umów (art. 3531 KC)

• Art. 65 KC § 1. Oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje.

• § 2. W umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu.

2

Page 3: J.KORNAS, pisanie umów, warsztat ELSA, Dni Edukacji Prawniczej

Joanna Kornas, Warsztaty z pisania umów. XVIII Dni Edukacji Prawniczej, Warszawa, UW, 17.11.2014 | [email protected]

Krótkie wprowadzenie

• Podstawowa zasada praktyczna:

3

Jak jest dobrze, to jest dobrze

• ale:

umowy piszemy na złe czasy

Page 4: J.KORNAS, pisanie umów, warsztat ELSA, Dni Edukacji Prawniczej

Joanna Kornas, Warsztaty z pisania umów. XVIII Dni Edukacji Prawniczej, Warszawa, UW, 17.11.2014 | [email protected]

Krótkie wprowadzenie

• Cel: „co chcesz w umowie?”

• Dla kogo piszemy

– prawnicy

– nie-prawnicy

• Pisanie rzeczy oczywistych

• Zachowanie równowagi kontraktowej

• Dobra umowa to dobra „instrukcja obsługi” dla osób, które będą realizować umowę

4

Page 5: J.KORNAS, pisanie umów, warsztat ELSA, Dni Edukacji Prawniczej

Joanna Kornas, Warsztaty z pisania umów. XVIII Dni Edukacji Prawniczej, Warszawa, UW, 17.11.2014 | [email protected]

Krótkie wprowadzenie

• Język

• Prawniczy (niuanse), ale umowa ma być zrozumiała dla tych, którzy będą z niej korzystać

• Te osoby nie muszą być prawnikami i w większości przypadków nie będą

• To nie język ustaw! Umowa może(i niejednokrotnie powinna) wyjaśniać wprost, o co chodziło jej stronom

5

Page 6: J.KORNAS, pisanie umów, warsztat ELSA, Dni Edukacji Prawniczej

Joanna Kornas, Warsztaty z pisania umów. XVIII Dni Edukacji Prawniczej, Warszawa, UW, 17.11.2014 | [email protected]

Krótkie wprowadzenie

• Rodzaje umów (ze względu na strony):

• dwustronnie profesjonalne(B2B = między przedsiębiorcami)

• konsumenckie (B2C)

• zawierane w obrocie powszechnym (pot.„między konsumentami”, C2C = między osobami nie prowadzącymi działalności gospodarczej)

6

Page 7: J.KORNAS, pisanie umów, warsztat ELSA, Dni Edukacji Prawniczej

Joanna Kornas, Warsztaty z pisania umów. XVIII Dni Edukacji Prawniczej, Warszawa, UW, 17.11.2014 | [email protected]

Krótkie wprowadzenie

• Szczególny rodzaj odbiorcy – konsument

• Akty prawne nakładające szczegółowe wymogi co do treści umowy, np.

– Ustawa o kredycie konsumenckim

– Ustawa deweloperska

– Ustawa o odwróconym kredycie hipotecznym

– Uwaga! 25.12.2014 r. wchodzi w życie Ustawa o prawach konsumenta!

7

Page 8: J.KORNAS, pisanie umów, warsztat ELSA, Dni Edukacji Prawniczej

Joanna Kornas, Warsztaty z pisania umów. XVIII Dni Edukacji Prawniczej, Warszawa, UW, 17.11.2014 | [email protected]

Krótkie wprowadzenie

• Konsument: obecna definicja (art. 221 KC):

• Za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową

• Definicja konsumenta od 25.12.2014 r.:

• Za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową

8

Page 9: J.KORNAS, pisanie umów, warsztat ELSA, Dni Edukacji Prawniczej

Joanna Kornas, Warsztaty z pisania umów. XVIII Dni Edukacji Prawniczej, Warszawa, UW, 17.11.2014 | [email protected]

Krótkie wprowadzenie

• Klauzule abuzywne (nieuczciwe postanowienia umowne)!

• art. 3851-3853 KC – wymiar indywidualny

• http://uokik.gov.pl/rejestr/ - wymiar abstrakcyjny (powszechny)

• Mądrość życiowa dot. klauzul abuzywnych:

• o pewnych rzeczach nie należy pisać, bo nie można uznać za abuzywne tego, czego nie ma

9

Page 10: J.KORNAS, pisanie umów, warsztat ELSA, Dni Edukacji Prawniczej

Joanna Kornas, Warsztaty z pisania umów. XVIII Dni Edukacji Prawniczej, Warszawa, UW, 17.11.2014 | [email protected]

Praktyczne zasady pisania umów

• „nie” dla „polonistów”!

• good enough

• no „nice to have”

• korzystamy z opcji „śledź zmiany”!

• opcja „zamień”

• umowa ma być ładna!

• pamiętamy o właściwej formie

10

Page 11: J.KORNAS, pisanie umów, warsztat ELSA, Dni Edukacji Prawniczej

Joanna Kornas, Warsztaty z pisania umów. XVIII Dni Edukacji Prawniczej, Warszawa, UW, 17.11.2014 | [email protected]

Praktyczne zasady pisania umów

• Tworzenie umowy to przede wszystkim koncepcja

• Wyobraźnia –

– jak wykonać dane postanowienie?

– jak wpływa ono na inne?

– jak uczynić kontrakt możliwie kompletnym?

– myślenie: a co jeśli…

11

Page 12: J.KORNAS, pisanie umów, warsztat ELSA, Dni Edukacji Prawniczej

Joanna Kornas, Warsztaty z pisania umów. XVIII Dni Edukacji Prawniczej, Warszawa, UW, 17.11.2014 | [email protected]

Szkielet umowy• Tytuł• Data, miejsce• [Preambuła]• [Definicje]• Zobowiązania• Wynagrodzenie• [Prawa autorskie]• [Poufność]• Odpowiedzialność

(osoby trzecie)

12

• [Siła wyższa]

• Zabezpieczenie

• Czas trwania i rozwiązanie umowy

• [merger clause]

• [Oświadczenia]

• [Klauzula salwatoryjna]

• Postanowienia końcowe

• Załączniki

• Podpisy

Page 13: J.KORNAS, pisanie umów, warsztat ELSA, Dni Edukacji Prawniczej

Joanna Kornas, Warsztaty z pisania umów. XVIII Dni Edukacji Prawniczej, Warszawa, UW, 17.11.2014 | [email protected]

Oznaczenie stron umowy – schemat 1

• Strona – podmiot, z którym umowa jest zawierana– spółka

– fundacja

– stowarzyszenie

– fundusz inwestycyjny itp.

• Osoba fizyczna reprezentująca + wskazanie jej roli:– członek zarządu

– prokurent

– pełnomocnik

– likwidator

– syndyk itd.

13

Page 14: J.KORNAS, pisanie umów, warsztat ELSA, Dni Edukacji Prawniczej

Joanna Kornas, Warsztaty z pisania umów. XVIII Dni Edukacji Prawniczej, Warszawa, UW, 17.11.2014 | [email protected]

Oznaczenie stron umowy – schemat 1

• Przykład:

• Umowa zawarta między:

• Sakura Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością [dane wymagane prawem]

• którą reprezentuje Joanna Wiśniewska –Prezes Zarządu

• a …

14

Page 15: J.KORNAS, pisanie umów, warsztat ELSA, Dni Edukacji Prawniczej

Joanna Kornas, Warsztaty z pisania umów. XVIII Dni Edukacji Prawniczej, Warszawa, UW, 17.11.2014 | [email protected]

Oznaczenie stron umowy – schemat 2

• Strona – podmiot, z którym umowa jest zawierana– spółka

– fundacja

– stowarzyszenie

– fundusz inwestycyjny itp.

• Osoba prawna działająca za stronę– komplementariusz (sp.k., S.K.A.)

– TFI (fundusze inwestycyjne)

– PTE (fundusze emerytalne)

• Osoba fizyczna reprezentująca osobę prawną działającą za stronę + jej rola

15

Page 16: J.KORNAS, pisanie umów, warsztat ELSA, Dni Edukacji Prawniczej

Joanna Kornas, Warsztaty z pisania umów. XVIII Dni Edukacji Prawniczej, Warszawa, UW, 17.11.2014 | [email protected]

Oznaczenie stron umowy – schemat 2

• Przykład:

• Umowa zawarta między:

• Ronin Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością Spółką komandytowa [dane wymagane prawem]

• którą reprezentuje Ronin Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością [dane wymagane prawem] jako komplementariusz,

• za którego działa Agnieszka Cios – Prokurent Samoistny

• a …16

Page 17: J.KORNAS, pisanie umów, warsztat ELSA, Dni Edukacji Prawniczej

Joanna Kornas, Warsztaty z pisania umów. XVIII Dni Edukacji Prawniczej, Warszawa, UW, 17.11.2014 | [email protected]

Oznaczenie stron umowy – schemat 3

• Strona – osoba fizyczna

– PESEL

– numer dokumentu tożsamości

– jeśli jest przedsiębiorcą: wskazać na wpis w CEIDG

• Przykład:

• Umowa zawarta między Henrykiem Królem, prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą: Kancelaria Radcy Prawnego Henryka Króla, wpisanym do CEIDG [szczegółowe dane]

17

Page 18: J.KORNAS, pisanie umów, warsztat ELSA, Dni Edukacji Prawniczej

Joanna Kornas, Warsztaty z pisania umów. XVIII Dni Edukacji Prawniczej, Warszawa, UW, 17.11.2014 | [email protected]

Dokumenty wykazujące reprezentację

• Odpis aktualny z KRS: https://ems.ms.gov.pl/

• Pisać w umowach identyfikator wydruku odpisu z KRS, w którym sprawdzaliśmy reprezentację (lewy górny róg KRS)!!!

• Pełnomocnictwo: opisać (data, numer, forma, akt notarialny: notariusz i nr Rep. A, tytuł, kto udzielił) i załączyć kopię (lub oryginał) do umowy

18

Page 19: J.KORNAS, pisanie umów, warsztat ELSA, Dni Edukacji Prawniczej

Joanna Kornas, Warsztaty z pisania umów. XVIII Dni Edukacji Prawniczej, Warszawa, UW, 17.11.2014 | [email protected]

Przykładowe pułapki

• Umowa wchodzi w życie… [data]

– dzień zawarcia?

– dzień podpisania?

– inna chwila?

• Płatność w terminie np. 7 dni

• Kiedy płatność uznana za dokonaną: obciążenie rachunku płacącego czy uznanie rachunku opłacanego?

19

Page 20: J.KORNAS, pisanie umów, warsztat ELSA, Dni Edukacji Prawniczej

Joanna Kornas, Warsztaty z pisania umów. XVIII Dni Edukacji Prawniczej, Warszawa, UW, 17.11.2014 | [email protected]

Przykładowe pułapki

20

• Miejsce zawarcia a miejsce wykonaniaumowy: właściwość sądu

• Art. 34 KPC Powództwo o zawarcie umowy, ustalenie jej treści, o zmianę umowy oraz o ustalenie istnienia umowy, o jej wykonanie, rozwiązanie lub unieważnienie, a także o odszkodowanie z powodu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy można wytoczyć przed sąd miejsca jej wykonania.

Page 21: J.KORNAS, pisanie umów, warsztat ELSA, Dni Edukacji Prawniczej

piszemy!

Page 22: J.KORNAS, pisanie umów, warsztat ELSA, Dni Edukacji Prawniczej

Dziękuję!Joanna Kornas

[email protected]

http://www.slideshare.net/joanna_kornas