Jak realizować ciekawe lekcje przyrodnicze w szkole i w terenie?Konferencja dla nauczycieli szkół podstawowych

ORGANIZATORZY PARTNERZY

Jaka jest rola bezpośredniego kontaktu z przyrodą w kształtowaniu postaw

ekologicznych? Prowadzenie przyrodniczych obserwacji w terenie

Stanisław Czachorowski

http://czachorowski1963.blogspot.com/

Jaka jest rola bezpośredniego

kontaktu z przyrodą w

kształtowaniu postaw

ekologicznych? Prowadzenie

przyrodniczych obserwacji w

terenie

Dr hab. Stanisław Czachorowski, prof. UWM

Co się zmieniło? Przykład z Górnego Śląska

Świat trzeciej rewolucji technologicznej

Skansen i elementarz…

Zanikający kontakt z przyrodą

Co uczeń widzi w drodze do szkoły?

Czym dysponuje współczesny nauczyciel?

Zamknięcie w

budynkach, brak

kontaktu z żywa

przyrodą

Potrzeba

doświadczania, wrażeń,

obserwacji zadziwienia

Emocje nauczyciela,

ciekawość

(metoda naukowa)

Wsparcie nauczyciela

(zewnętrzne),

uniwersytety, NGO,

Superbelfrzy itd.

centra nauki itp.

Jak ?

Jak i gdzie?

ParkPodwórko

Las

Miasto Skwer

Ogród

szkolny

Hotele dla owadów

https://www.mentimeter.com/

Cechy trzeciej rewolucji technologicznej

•Znaczące rozproszenie i decentralizacja, zarówno pozyskiwania energii jak i produkcji.

•Coraz większe znaczenie ma kapitał ludzki i innowacyjność, a mniejsze surowce i stare, konwencjonalne źródła energii.

•Do tych zmian społecznych i gospodarczych dostosowuje się system edukacji.

Trzecia rewolucja technologiczna

•Rozproszone źródła energii (odnawialnej)

•Rozproszenie kontaktów i wiedzy w internecie

•Ułatwianie kontaktu wielu do tej pory rozproszonym grupom ludzi (buduje nowe więzi).

•Na to nakładają się zmiany klimatu i wynikające z tego wyzwania dla współczesnych społeczeństw: szybkiego dostosowywania się do zmian w wielu wymiarach (tworzenie wspólnoty w nowych czasach).

Ryba i wędka•W jednej głowie wszystko się nie zmieści

•Kształcenie encyklopedyczne ?

•Nauczyć metody poznawania świata (zdobywania wiedzy)

Nauka jako produkt i proces

Przedszkole – leśne lekcje Węgój

Przedszkole – leśne lekcje Węgój

Ucz się ze światem a nie tylko o świecie

Kluby Młodych Odkrywców (nauczanie pozaformalne, nowa misja uniwersytetu),

kamishibai (teatrzyk ilustracji) - opowieść edukacyjna o motylu cytrynku latolistku.

Czego uczyć w szkole XXI w.

•„Zdolność oddzielania prawdy od chłamu jest ważniejsza niż znajomość logarytmów czy historii wojen i powstań”

Prof. Łukasz Turski

•Metoda naukowa i racjonalne myślenie

Ech, ta młodzież…

Jak interpretować fakty ?

Wykład dla uczniów w szkole…

Iława, listopad 2017,

uczniowie na wykładzie….

Co oni robili?

Zadanie z wykorzystaniem telefonu

„Naukowcem może zostać każdy, od zaraz

– nauczyciel też !”

Sprzęt i aparatura czy ciekawość,

dociekliwość i kreatywność?

Ciekawość i obserwowanie

Erasto Mpemba i prof. Denis Osborne (z prawej)

Efekt Mpemby

Wdrażać do procesu a nie tylko „podawać” produkt

•Uczeń przyswaja produkt naukowy

•Student studiuje czyli uczestniczy w procesie naukowym

Uczenie się jest nudne (jak kopiowanie plików na CD),

studiowanie jest przyjemne (endorfiny).

Z boku oba procesy wyglądają tak samo.

Pokaż proces nie (tylko) produkt

•Uczeń przyswaja produkt naukowy

•Student studiuje czyli uczestniczy w procesie naukowym

Uczenie się jest nudne (jak kopiowanie plików na CD),

studiowanie-odkrywanie jest przyjemne (endorfiny).

Z boku oba procesy wyglądają tak samo.

Problem, hipoteza – jak to sprawdzić?

Samochód w warsztacie

naprawczym. Dlaczego nie jedzie?

1.Hipoteza.

2. Jak to sprawdzić.

Magia jest jak inżynieria – ma zmieniać rzeczywistość

Współczesne badania etnograficzne

– coś dla szkoły i tożsamości lokalnej

Emocje budują motywację do nauki

zadziwienie zaobserwowanym zjawiskiem

poszukiwanie wyjaśnienia za pomocą znanych teorii (wiedza jako zintegrowany system)

jeżeli niepowodzenie to formułowanie nowych hipotez

Weryfikowanie eksperymentami

Od emocji do satysfakcji

Erudycja może być kagańcem kreatywności i barierą nowych pomysłów.

Niewiedza generuje nowe hipotezy do porównywani, nieliniowe wyszukiwanie rozwiązań (hipotez, teorii).

Dobrze być ignorantem !

Nauka : proces i produkt

Pełen proces badawczy• jak, dlaczego, gdzie, z czego się składa,

jak działa itd.Hipoteza, problem

• co chcemy sprawdzićCel

• Obiektywizm, powtarzalnośćMateriał i metody

• co uzyskałemWyniki

• porównanie z wiedzą i wynikami innych (Interpretacja)

Dyskusja

• opowiedzieć innym o moich wynikach i obserwacjach (konferencje, publikacje)

Komunikacja w nauce

Metoda KMO

•Obserwacja

•Dyskusja

•Eksperyment

•Wiedza

•Działanie

Rozwijanie krytycznego myślenia

Tworzenie sieci współpracyEkosystem edukacyjny

szkoły

uniwersytet

KMO Kluby młodych

odkrywców

Pikniki naukowe i

centra nauki

NGO, samorządy

otoczenie szkoły

Zasoby

biblioteczne i

internetowe

Jak współpracować?

•Pole do dyskusji

•Zajęcia na UWM jako element procesu dydaktycznego?

•KMO ?•Kawiarnie naukowe?•Pikniki naukowe (Noc Biologów itd.)?

•Wsparcie samorządów i NGO?

Szkolny festyn w Lamkowie, 2017

Edukacja to nasza wspólna sprawa

Pograj z kolegami na podwórku

Podwórko

Kompetencje społeczne.

Rozwój ruchowy, poznawanie techniki i przyrody itd.

Przestrzeń edukacyjna (wokół nas)

Grupa wsparcia, na Facebooku

Co jest obiektem badawczym?

"Dzieci przychodzą do szkoły wcale nie dlatego, żeby

nauczyć się czytać, tylko po to, żeby znaleźć

odpowiedzi na pytania, które je nurtują."

Między ciekawością a programem nauczania

Wakacyjne liczenie motyli

Creatonotos gangis - poszukiwanie z wykorzystaniem TIK

czy to nie jest jakiś fejk?

http://manufaktura.osial.pl/

Tworzenie warunków do edukacji i eksperymentowania

Centra nauki Ścieżki edukacyjne w lesie

odpowiedzi na nurtujące pytania... wcale nie musi

udzielać szkoła i nauczyciel...

Wsparcie - rola uniwersytetu i centrów nauki

Pikniki naukowe na uczelniach. Wow ! A co dalej?

Edukacja pozaformalna i współpraca ze szkołami

44

Olsztyńskie Dni Nauki i Sztuki, wrzesień 2015

Centrum Nauki Kopernik

Wsparcie instytucjonalne i

tworzenie nowego systemu

w nowych warunkach.

Edukacja przez zabawę? Odkrywanie jest przyjemne.

Co możemy spotkać w terenie?

Interdyscyplinarnie, w terenie.Wsparcie szkoły. I ty możesz być naukowcem!

Gdzie szukać wsparcia?

Zaproszenie do ornitologicznego projektu „Żyjemy w zgodzie z naturą. Program

edukacyjny dla nauczycieli wychowania przedszkolnego i nauczania początkowego”

Poszukujemy nauczycieli do udziału w programie stażowym. Przewidywany wyjazd stażowy w lipcu, do Irlandii. Ekipa z Polski będzie liczyła 10 osób. Dobrze

byłoby, żeby nauczyciel znał język angielski.

http://uniwersytetmo.blogspot.com/2017/11/zaproszenie-do-projektu-zyjemy-w.html

https://otop.org.pl/naszeprojekty/edukujemy/zyjemy-zgodzie-natura/

Edukacja na przystanku

Europejska Noc Naukowców, malowanie w bibliotece na starych dachówkach

Maskotka chruścika

Otoczenie szkoły

Czas drewna, Skansen w Olsztynku

Noc Biologów, UWM

Tworzenie warunków do poznawania i eksperymentowania

Nie tylko w klasie

Odkrzesłowić = wyjść poza

klasę i bierne przyswajanie

wiedzy

Proste projekty… (miasto, sklep)

W nawiązaniu do rzeczywistych problemów wokół

nas. Nie opierać się tylko na książkach. Wszystko

można sprawdzić samemu. Ile śmieci produkujemy?

Analiza postaw konsumenckich itd.

•Analiza kosza na śmieci

•Półki sklepowej

•Ruchu ulicznego

Noc Świętojańska w parku (Olsztyn)

Blog + FB+ portal Gazety lokalnej

(Encyklopedia Przyrody)

Analogowe metody z przeszłości

Ważne to co czuje nauczyciel.

Ciekowość nowego narzędzia.

Jak uczynić polską szkołę jeszcze lepszą?

Programy czy nauczyciele?•Najważniejszy jest nauczyciel

•Jego wiedza, wyczucie, rozumienie świata, emocje i zaangażowanie… i kondycja psychiczna.

Świat jest ciekawy, prawdziwe odkrywanie sprawia przyjemność.

Najważniejsze w szkole, by nauczyciel czuł się dobrze. I sam był zaciekawiony odkrywaniem.

Przykład: E(x)plory 2015

Inne konkursy naukowe, olimpiady przedmiotowe,

szkolne projekty badawcze

Szkoła i uniwersytet się zmieniają

• Edukacja przez całe życie

• Edukacja rozproszona

• Edukacja w małych

porcjach

• Edukacja poza murami

szkoły

Szkoła potrzebuje zmian nieustannych

•Ale nie każda zmiana jest dobra!

Rozumieć świat wokół nas i

do tych warunków

dostosowywać przestrzeń

edukacyjną!

Być uczestnikiem tworzenia•Badanie gwiazd i galaktyk (repozytorium w Internecie)

•Liczenie bocianów

•Zimowy karmnik (ptaki)

•I wiele innych

•Autentycznie odkrywać !

odpowiedzi na nurtujące pytania... wcale nie musi

udzielać szkoła i nauczyciel...

Nauczyciel ignorant…

•Nauczeństwo, to neologizm dla zjawiska obserwowanego w edukacji, rodzącego się w czasie trzeciej rewolucji technologicznej.

•Termin nauczeństwo, nauczeń powstała analogicznie do prosumpcji, połączenie w jedno procesów nauczania i uczenia się.

Emocje (nauczyciela) są ważne w edukacji.

Odkryj w sobie ciekawość świata, jak dziecko.

(potrzebne wsparcie systemowe)

Podsumowanie

Wiedźmy i czarownice

Kultura i współczesna nauka

•Obecnie postać czarownicy ukształtowana jest przez wyobrażenia filmowe i popkulturowe: starej lub młodej kobiety, zielarki, latającej na miotle, postaci sympatycznej i wesołej, itd. Jest to sylwetka mocno oswojona i przetworzona, oderwana od dawnych realiów.

•W przeszłości czarownice inaczej traktowaliśmy –widoczne jest to jeszcze w starych bajkach i baśniach.

Czarownica dawniej

•Czarownica, szeptucha, wiedźma to ktoś zły, groźny. Synonim złego i niebezpiecznego. Jeśli kobieta podpaliła dom, wywołując pożar w mieście, z powodu zazdrości i gniewu na niewiernego kochanka – to musiała być opętana jakimiś siłami nieczystymi. Musiała mieć kontakty z diabłem.

Masło wiedźm…

Czarcie żerbro

Komunikacja (nie tylko naukowa)

•Mówienie (wykłady, referaty, dyskusje kuluarowe)

•Pisanie: publikacje, komunikaty, eseje, upowszechnianie wiedzy, publicystyka naukowa

•Internet: portale specjalistyczne, blogi, wydawnictwa elektroniczne, podkasty, fotokasty itd.

Stanisław Czachorowski

http://czachorowski1963.blogspot.com/

Blog: Profesorskie Gadanie

http://czachorowski.blox.pl/html