Jak zostać przywódcą stada

8/20/2019 Jak zostać przywódcą stada

1/23

J AK ZOSTAĆPRZYWÓDCĄ STADA

SPOSÓB CESAR, BY ODMIENIĆ SWOJEGO PSA I... WŁASNE ŻYCIE

Cesar MillanMelissa Jo Peltier

PRZE£O¯Y£:

Maciej Lorenc


2/23

TYTU£ ORYGINA£U: Be the pack leader: use Cesar’s way to transform your dog… and your life

Redakcja i korekta: Dominika DudarewDTP: skladigra [email protected]

Copyright © 2007 by Cesar Millan and Melissa Jo Peltier

All rights reserved.Published in the United States by Three Rivers Press,

an imprint of the Crown Publishing Group, a division of Random House Inc., New York. www.crownpublishing.com

Three Rivers Press and the Tugboat design are registered trademarks of Random House, Inc.

Originally Published in handcover in the United States by Harmony Books, and imprint of theCrown Publishing Group, a division of Random House Inc., New York.

Copyright © for Polish edition by ILLUMINATIO £ukasz Kierus 2012

Zdjêcie z ok³adki: Copyright © Alan Weissman

Wykaz właścicieli praw autorskich do zdjęć zamieszczonych w książce można znaleźć na str. 304.

Wszelkie prawa do polskiego przekładu i publikacji zastrzeżone. Powielanie i rozpowszech -nianie z wykorzystaniem jakiejkolwiek ca³oœci b¹dŸ fragmentów niniejszego dzie³a bezuprzedniego uzyskania pisemnej zgody posiadacza tych praw jest zabronione.

Techniki prezentowane w niniejszej książce mają cel wyłącznie informacyjny. Jako że każ -da sytuacja wymaga indywidualnego podejœcia, przed u¿yciem opisanych metod, nale¿y jeskonsultować z profesjonalną osobą zajmującą się problematyką psich zachowań. Autor i

wydawca nie ponosz¹ odpowiedzialnoœci za jakiekolwiek niekorzystne skutki, które moga wyniknąc z zastosowania informacji zawartych w książce.

Wydanie IBia³ystok 2012

ISBN: 978-83-62476-34-4

www.illuminatio.pl

Wydawnictwo ILLUMINATIO £ukasz KierusE-mail: [email protected]

Dział handlowy: [email protected]

Ksi¹¿ki wydawnictwa kupisz w: www.CzaryMary.pl www.TaniaKsiazka.pl


3/23

Podziêkowania .................................................................................. 9

Wstêp ............................................................................................... 13Lustereczko, powiedz przecie… .................................................... 17

CZÊŒÆ PIERWSZA. Równowa¿enie swojego psa ...............35Dostrzeganie niestabilnoœci ............................................................ 37Dyscyplina, nagradzanie i karanie ................................................. 57Najlepsze narzêdzie na œwiecie ....................................................... 87Zaspokajanie potrzeb rasowych .................................................... 131

Psy sportowe .......................................................................... 138Psy goñcze ............................................................................. 150Psy pracuj¹ce ......................................................................... 158Psy zaganiaj¹ce ...................................................................... 162

Teriery ..................................................................................... 167Psy miniaturowe .................................................................... 170Psy niesportowe ..................................................................... 172

CZÊŒÆ DRUGA. Równowa¿enie samych siebie ..................175Nagromadzenie dysfunkcji ............................................................ 177Przekszta³canie energii w dzia³anie ............................................. 197Bycie przywódc¹ dla psów… i dla ludzi ...................................... 219

Nasi czworono¿ni uzdrowiciele .................................................... 243Epilog. Ludzie i psy: d³ugi spacer do domu ................................ 261

SPIS TREŚCI


4/23

6 Cesar Mil lan , Mel issa Jo Pel t ie r

Dodatek. Krótki przewodnik po tym, jak zostaæ lepszym przywódc¹ stada .................................... 265

Pierwsze spotkanie z psem ..........................................................265

Przedstawianie psa nowej osobie (w szczególnoœci dziecku) ...267Przyprowadzanie do domu nowej osoby ....................................268Mistrzostwo w wychodzeniu na spacer ...................................... 270Powrót ze spaceru ........................................................................274Rytua³ karmienia ..........................................................................275Radzenie sobie z agresj¹ podczas jedzenia ................................ 278Konfrontacja z agresywnym psem .............................................. 280

Domaganie siê swojej przestrzeni ..............................................283Radzenie sobie z zachowaniami obsesyjnymi i fksacjami .......286Radzenie sobie ze stresem u weterynarza .................................. 288Wyjœcia do psiego parku ............................................................. 292Wybór psa o odpowiedniej energii .............................................296Pierwsza wizyta psa w domu ...................................................... 299

Bibliografa i książki polecane ..................................................... 303

Spis ilustracji ................................................................................ 304


5/23

LUSTERECZKO,POWIEDZ PRZECIE…

Za pieni¹dze mo¿na kupiæ psa,ale nie merdanie jego ogona.

– JOSH BILLINGS (Henry Wheeler Shaw)

K oyaanisqatsi to s³owo pochodz¹ce z jêzyka Indian Hopi, któremo¿na przet³umaczyæ mniej wiêcej jako ¿ycie pozbawione rów-nowagi . Dowiedziałem się tego z lmu dokumentalnego autorstwaGodfreya Reggio z 1982 roku. Sk³ada siê na niego szereg pozbawio-nych komentarza, przejmuj¹cych obrazów ukazuj¹cych wp³yw cz³o- wieka i jego technologii na nasz¹ planetê, którym towarzyszy muzykaPhillipa Glassa. Przesłanie lmu jest oczywiste – rozwój technologicz -

ny naruszy³ równowagê ¿ycia na Ziemi.


6/23

18 Cesar Millan

Nie martwcie siê, nie jest to ksi¹¿ka o ekologii. Jest to ksi¹¿kao wzajemnych relacjach pomiêdzy psami a ludŸmi. S³owo Koyaani-sqatsi jest dla mnie jednak o tyle wa¿ne, ¿e znaczna jej czêœæ jest po-

œwiêcona temu, w jaki sposób wielu ludzi ¿yje ¿yciem pozbawionymrównowagi. Tracimy kontakt z instynktown¹ stron¹ nas samych, któ-re sprawiaj¹, ¿e w pierwszej kolejnoœci jesteœmy zwierzêtami, a do-piero w drugiej ludŸmi. Instynkt oznacza natomiast zdrowy rozs¹dek.

Uwa¿am, ¿e zdrowy cz³owiek utrzymuje równowagê w czterechaspektach swojego ¿ycia. Pierwszym z nich jest intelekt. Jest to czêœænaszej natury, z któr¹ wiêkszoœæ mieszkañców œwiata zachodniego jest najlepiej zaznajomiona. Jesteœmy mistrzami w pos³ugiwaniusiê rozumem i logik¹. Ameryka jest znakomitym przyk³adem kraju,którego wiêkszoœæ mieszkañców opiera swój styl ¿ycia na intelekcie.Komunikujemy siê ze sob¹ niemal wy³¹cznie przy pomocy jêzyka.Wysy³amy sobie s³owa przez Internet i telefony komórkowe, czyta-my, ogl¹damy telewizjê… Mamy dostêp do wiêkszej iloœci informa-cji ni¿ kiedykolwiek wczeœniej, co pozwala niektórym z nas ¿yæ nie-mal w stu procentach we wnêtrzu w³asnego umys³u. Zadrêczmy siêprzesz³oœci¹ i fantazjujemy na temat przysz³oœci. Zbyt czêsto staje-my siê, tak bardzo, uzale¿nieni od naszego intelektu, ¿e zapomina-my, i¿ istnieje wiele, wiele wiêcej, ni¿ ten wspania³y œwiat, w którym¿yjemy.

Drugim aspektem ¿ycia cz³owieka s¹ jego emocje. Dorasta³em w Meksyku, gdzie uczono mnie, ¿e tylko kobiety mog¹ odczuwaæemocje. Podobnie jak w wielu innych krajach trzeciego œwiata, ko-biety nosz¹ tam ca³y ³adunek emocjonalny. Mój ojciec mówi³ mi, ¿ep³acz jest wyrazem s³aboœci, dziewczêcoœci. Mê¿czyŸni w mojej kul-turze ju¿ od wczesnego dzieciñstwa s¹ uczeni tego, ¿e nale¿y t³umiæswoje uczucia i skrywaæ je za zas³on¹ brawury. Sprawia to, ¿e bardzoszybko staj¹ siê oni na tyle oderwani od w³asnych emocji, ¿e nie s¹nawet w stanie ich rozpoznaæ, gdy siê pojawiaj¹. Kiedy przyjecha³emdo Ameryki, zobaczy³em, ¿e w porównaniu z tym, co zna³em z Mek-

syku, wszyscy ludzie wydaj¹ siê tu swobodnie okazywaæ swoje emo-cje, tak¿e mê¿czyŸni. Zobaczy³em, jak dr Phil mówi mê¿czyznom, ¿e


7/23

1 9 JAK ZOSTAÆ PRZYWÓDC¥ STA DA

p³acz nie jest niczym z³ym, a nastêpnie prosi ich, ¿eby opowiedzielimu o tym, co czuj¹. By³em tak bardzo odseparowany od swoich emo-cji, ¿e zastanawia³em siê: „Jak to? Sk¹d oni w ogóle mog¹ wiedzieæ,

co czuj¹?”. Kiedy o¿eni³em siê, musia³em siê nauczyæ, w jaki sposóbmogê siê komunikowaæ za pomoc¹ emocji. Dopiero kiedy uda³o misiê nawi¹zaæ z nimi kontakt, by³em w stanie osi¹gn¹æ stan równowa-gi. Uwa¿am, ¿e spo³eczeñstwo takich krajów jak Meksyk, nie bêdziezdrowe, dopóki nie zrozumie znaczenia emocji oraz nie zacznie doce-niaæ wartoœci kobiet i dzieci, poniewa¿ to w³aœnie w nich znajduje siêznaczna czêœæ emocjonalnej mocy œwiata.

Trzecim aspektem cz³owieka jest jego duchowoœæ. Oczywiœcie, wielu z nas zaspokaja swoje potrzeby duchowe chodz¹c do koœcio-³a, synagogi, meczetu czy jakiejkolwiek innej œwi¹tyni lub oddaj¹csiê ró¿nego rodzaju praktykom medytacyjnym. W wielu przypadkachpozwala to nawi¹zaæ kontakt z g³êbsz¹ czêœci¹ w³asnej osoby ni¿ ta,która codziennie rano budzi siê ze snu, czyta gazetê i idzie do pracy.Niemniej jednak, spe³nienie duchowe wcale nie musi oznaczaæ pe³-nego zaufania do religii i odrzucenia nauki. Jak powiedzia³ nie¿yj¹cy ju¿ Carl Sagan: „Nauka nie tylko jest zgodna z duchowoœci¹, ale sta-nowi jej Ÿród³o.” Duchowoœæ mo¿e przybieraæ wiele ró¿nych form, ale jedna rzecz nie ulega w¹tpliwoœci: jest to jeden z najbardziej podsta- wowych aspektów bycia cz³owiekiem, który istnieje od zarania cywi-lizacji. Bez wzglêdu na to, czy wierzy siê w niewidzialn¹, wszechwie-dz¹c¹ moc, czy w cuda nauki i wszechœwiata, czy po prostu w piêknoludzkiej duszy, niemal ka¿dy z nas odczuwa pragnienie bycia czêœci¹czegoœ wiêkszego od nas samych.

Czwartym aspektem cz³owieka jest jego instynkt. Dzia³aæ instynk-townie oznacza pozostawaæ przytomnym, otwartym i œwiadomym sy-gna³ów, które wysy³aj¹ do nas inni ludzie, zwierzêta i nasze otocze-nie. Oznacza zrozumienie tego, ¿e pomiêdzy nami a œwiatem przyrodyistnieje wspó³zale¿noœæ. Znaczn¹ czêœæ swojego dzieciñstwa spêdzi-³em na wsi w kraju trzeciego œwiata, gdzie musieliœmy pozostawaæ

w kontakcie z Matk¹ Natur¹, by w ogóle przetrwaæ. Kiedy moja ro-dzina przenios³a siê do miasta, zacz¹³em odczuwaæ barierê pomiêdzy


8/23

20 Cesar Millan

moj¹ instynktown¹ jaŸni¹ a cywilizowanym ¿yciem, które mia³em te-raz prowadziæ. Kiedy natomiast przeprowadzi³em siê do miasta po³o-¿onego w po³udniowej czêœci Kalifornii, zacz¹³em dostrzegaæ kolejne

p³aszczyzny intelektualnego, „racjonalnego” stylu ¿ycia, które w jesz-cze wiêkszym stopniu oddzielaj¹ ludzi od ich instynktu.Istoty ludzkie zawsze bêd¹ pod¹¿aæ za przywódcami intelektual-

nymi, podobnie jak zawsze bêd¹ pod¹¿aæ za przywódcami duchowy-mi i emocjonalnymi. Jesteœmy jedynym gatunkiem na Ziemi, któregoprzedstawiciele s¹ w stanie pójœæ za kompletnie niestabilnym, nie-zrównowa¿onym przywódc¹. Pomimo tego, ¿e zwierzêta posiadaj¹ wed³ug mnie aspekt emocjonalny i duchowy, pod¹¿aj¹wy³¹cznie zaprzywódcami instynktownymi.Uwa¿am, ¿e utrata ³¹cznoœci z na-szymi instynktami sprawia, ¿e nasze psy nie postrzegaj¹ nas

jako prawdziwych przywódców stada. Byæ mo¿e jest to jeden z po- wodów, które sprawiaj¹, ¿e niespecjalnie wychodzi nam opiekowaniesiê nasza planet¹.

Brak kontaktu z naszym instynktem powoduje, ¿e jesteœmy powa¿nie niezrównowa¿eni. Mo¿emy nawet nie byæ tego œwiadomi.Wiêkszoœæ z nas najprawdopodobniej nie jest. Ale uwierzcie mi, ¿enasze psy o tym wiedz¹. Nie da siê ich oszukaæ. Kiedy moi klienciprosz¹ mnie o pomoc w poradzeniu sobie z jakimœ niestabilnym za-chowaniem, które widz¹ u swojego psa, w nieœwiadomy sposób sy-gnalizuj¹, ¿e powinniœmy powróciæ do naszej strony instynktowneji osi¹gn¹æ równowagê. Równowaga pojawia siê wtedy, gdy wszystkiecztery aspekty – intelekt, emocje, duchowoœæ i instynkty – pozosta- j¹ ze sob¹ w zgodzie. Tylko dziêki niej mo¿emy siê staæ spe³nionymidzieæmi Matki Natury.

Dobra wiadomoœæ jest taka, ¿e nasze instynktowna jaŸñ znajdujesiê g³êboko w naszym wnêtrzu i tylko czeka, a¿ j¹ odnajdziemy i roz-budzimy. Nasi najlepsi przyjaciele i towarzysze – nasze psy – mog¹nam pomóc w tych poszukiwaniach. Napisa³em tê ksi¹¿kê, ¿eby prze-kazaæ to, czego o prawdziwej równowadze ¿yciowej mo¿emy nauczyæ

siê od psów. Nasze psy s¹ niczym lustra. Czy jednak odwa¿ymy siêspojrzeæ im w oczy i zobaczyæ w³asne odbicie?


9/23


MAGNAT

Pewnego razu, kiedy wraz z ¿on¹ i dzieæmi znalaz³em siê w No-

wym Jorku, by wzi¹æ udzia³ w uroczystoœciach z okazji pi¹tej rocz-nicy powstania National Geographic Channel, zadzwoni³a do mniemoja by³a klientka. Okaza³o siê, ¿e poleci³a mnie swojemu przyjacie-lowi, który by³ bardzo wp³ywowym cz³owiekiem. Bêdê go tu nazywa³Magnatem. Ów przyjaciel chcia³ siê ze mn¹ jak najszybciej spotkaæ,poniewa¿, jak stwierdzi³: „Moje psy zaraz siê pozabijaj¹”. Przyznamszczerze, ¿e kiedy us³ysza³em kwotê, jak¹ oferowa³ mi w zamian za

pomoc, niemalże zemdlałem. Zgodziłem się nie tylko ze względów -nansowych, ale tak¿e z czystej ciekawoœci. Co mog³o bowiem sprawiæ,¿e tak bogaty i wa¿ny cz³owiek chcia³ zap³aciæ górê pieniêdzy „spe-cjaliœcie od psów”, którego nie widzia³ na oczy, tylko po to, by pomócdwóm psom? I jak to siê sta³o, ¿e osoba, która we w³asnym ¿yciu by³aodnosz¹cym sukcesy przywódc¹ stada, pozwoli³a swoim psom wy-mkn¹æ siê spod kontroli w tak du¿ym stopniu?

Kiedy wszed³em do mieszkania Magnata, oszo³omi³a mnie wy-sokoœæ pomieszczeñ, marmurowe posadzki i olœniewaj¹ce, bezcennedzie³a sztuki, które siê w nim znajdowa³y. Nigdy w ¿yciu nie widzia-³em tak niezwyk³ego miejsca. Jednak niemal od razu moja instynk-towna strona zaczê³a wyczuwaæ zaburzenia równowagi energetycz-nej. S³u¿¹ca, która otworzy³a mi drzwi i wziê³a ode mnie p³aszcz, wydawa³a siê byæ cicha i nerwowa, tak jakby siê ba³a, ¿e zrobi coœnie tak. Zauwa¿y³em, ¿e kiedy pan domu przyszed³ mnie przywitaæ,mowa jej cia³a sta³a siê jeszcze bardziej oszczêdna. Bez wzglêdu nato, z jakim gatunkiem mamy do czynienia, mowa cia³a jest sekret-nym jêzykiem Matki Natury. Kiedy tylko zacz¹³em rozmawiaæ z Ma-gnatem, od razu odnios³em wra¿enie, ¿e traktuje mnie jak kogoœ w rodzaju s³u¿¹cego.

Przygl¹da³em mu siê tak, jak przygl¹dam siê ka¿demu swojemuklientowi – obserwowa³em jego energiê, mowê cia³a, a tak¿e to, na ile jego zachowanie jest spójne z tym, co mówi. Magnat nie by³ wysokimcz³owiekiem, ale zachowywa³ siê bardzo wynioœle, a jego postêpuj¹cy


10/23

22 Cesar Millan

wiek zdradza³a jedynie kêpka siwych w³osów na czubku g³owy. Naj-bardziej zainteresowa³y mnie jego oczy. By³y niesamowicie wyrazi-ste. Da³o siê w nich dostrzec niezwyk³y intelekt. Moja spostrzegawcza

¿ona opisa³a je póŸniej w nastêpuj¹cy sposób: „Jego oczy wygl¹daj¹tak, jakby by³y zrobione ze szk³a. Kiedy na mnie patrzy³, mia³am wra-¿enie, jakby myœla³ o zawarciu kolejnej transakcji. Mam wra¿enie, ¿eon tak naprawdê nie przebywa w towarzystwie innych ludzi, ale bez-ustannie zastanawia siê, w jaki sposób mo¿e ich wykorzystaæ”.

Za ka¿dym razem, gdy znajdujê siê w takiej sytuacji, staram siêpamiêtaæ o tym, ¿e jestem w danym miejscu ze wzglêdu na psy, a nie wp³ywowego klienta. Psy nie zwracaj¹ uwagi na maj¹tek, dzie³a sztu-ki, ani to, co w œwiecie ludzi nazywa siê „w³adz¹”. Poszukuj¹ wy-³¹cznie równowagi. Kiedy wszed³em do mieszkania Magnata, mia³empewnoœæ, ¿e jej tam nie ma. Mog³em jedynie powiedzieæ, ¿e ma piêk-ny dom i zapytaæ: „Jak mogê panu pomóc?”.

Magnat powiedzia³ mi, ¿e gdy jego psy znajduj¹ siê w tym samympomieszczeniu, zaczynaj¹ sobie skakaæ do garde³ i próbuj¹ siê poza-bijaæ. Od razu zrzuci³ winê na swoj¹ asystentkê „Mary”, twierdz¹c,¿e zachowuj¹ siê one w ten sposób, poniewa¿ za bardzo je rozpieœci-³a. To by³ dla mnie kolejny sygna³ ostrzegawczy. Zawsze, gdy klientobwinia inne osoby za problemy ze swoim psem, przypomina mi siêstare porzekad³o: „Kiedy wskazujesz na mnie palcem, trzy pozosta³e

wskazują na ciebie.” Jest to znak, że dana osoba nie potra wziąć od -powiedzialnoœci za w³asne czyny. Musia³em jednak zobaczyæ psy na w³asne oczy.

„Willy” i „Kid” * by³y to dwa bia³e teriery, które ¿y³y w luksusiei mia³y w³asne pokoje. By³y absolutnie urocze i zadbane Kiedy tyl-ko pojawi³y siê Magnat, który minutê wczeœniej budzi³ grozê, zmieni³siê w kompletnego miêczaka. „Hej Willy, hej Kid.” Jego g³os sta³ siê wy¿szy, a twarz rozluŸniona. Nawet jego oczy siê zmieni³y. „Musisz mipomóc z tymi psami. S¹ ca³ym moim ¿yciem.” Z jego g³osu zniknê-³a szorstkoœæ i pewnoœæ siebie, a ich miejsce zajê³a rozpacz. Wiedzia-

³em, ¿e mówi powa¿nie.* Imiona i niektóre szczegó³y zosta³y w tej historii zmienione.


11/23


Zacz¹³em siê zastanawiaæ nad tym, dlaczego ów mê¿czyzna wydawa³ siê nie mieæ serca dla ludzi w swoim otoczeniu, a swoje psy da-rzy³ tak silnymi uczuciami. Przede wszystkim jednak musia³em zaj¹æ

siê najwa¿niejsz¹ kwesti¹ – czy te psy mog¹ przebywaæ w swoim towarzystwie i ze sob¹ nie walczyæ? Oczywiœcie, ¿e tak! Najpierw usta-nowi³em dominacjê nad Willym w jednym pokoju, a nastêpnie nadKidem w drugim pokoju. W ci¹gu kilku minut stworzy³em strate-giê, która umo¿liwia³a im przebywanie w swoim towarzystwie. Kie-dy mam do czynienia z tak¹ sytuacj¹, w pierwszej kolejnoœci pracujêz zachowaniem psa, który ma wy¿szy poziom energii i jest bardziejagresywny – w tym przypadku by³ to „ulubieniec” Magnata, Kid. Ma-gnat od samego pocz¹tku obwinia³ o wszystkie problemy Willy’ego,poniewa¿ mia³ go krócej ni¿ Kida. Jak siê okaza³o, to Kid atakowa³zazwyczaj jako pierwszy. By³o jednak widaæ, ¿e nie jest to pies z natu-ry agresywny i sk³onny do dominacji. Teraz to ja mia³em kontrolê nadsytuacj¹ i mówi³em mu: „¯adnych walk ze swoim bratem.” Magnatnie móg³ uwierzyæ w³asnym oczom, kiedy zobaczy³, ¿e Willy i Kidsiedz¹ spokojnie obok siebie. Czy by³ mi wdziêczny? Pocz¹tkowo napewno nie. To nie by³o w jego stylu. Sta³o siê dla mnie oczywiste, ¿e¿yczliwoœæ jest dla niego oznak¹ s³aboœci. „No có¿, mo¿etobie siêuda³o, ale moi podw³adni na pewno sobie z tym nie poradz¹. Za nicna œwiecie nie uda nam siê utrzymaæ tych psów razem. Od razu siêpozabijaj¹.” Próbowa³em mu wyt³umaczyæ, ¿e jego pracownicy i onsam, mog¹ z ³atwoœci¹ zrobiæ dok³adnie to samo, co ja, ale on przezca³y czas odwo³ywa³ siê do swoich negatywnych, nieprzyjemnych do-œwiadczeñ. Wci¹¿ by³ rozhisteryzowany i mówi³ gniewnym, oskar¿y-cielskim tonem.

Podczas tej pierwszej sesji zda³em sobie sprawê, ¿e nie uda mi siêdo niego dotrzeæ, a przynajmniej nie w tym momencie. W koñcu, po-dobnie jak wiêkszoœæ moich klientów, zatrudni³ mnie, ¿ebym pomóg³

jego psom, a nie jemu. Niemniej jednak, podczas gdy innym klientomudaje siê zazwyczaj dostrzec, ¿e ich w³asne zachowania znajduj¹ od-

bicie w zachowaniach ich psów, pan Magnat by³ przekonany, ¿e niepotrzebuje jakiejkolwiek pomocy. W dalszym ci¹gu obarcza³ win¹ za


12/23

24 Cesar Millan

problemy z psami swoj¹ asystentkê i pracowników. Ma³o brakowa³oa obarczy³by ni¹ wszystkich mieszkañców Manhattanu. Kiedy pró-bowa³em do niego dotrzeæ, zauwa¿y³em, ¿e przez ca³y czas unika ze

mn¹ kontaktu wzrokowego. Czêsto spogl¹da³ na zegarek lub rozgl¹-da³ siê po pomieszczeniu. W œwiecie zwierz¹t zachowanie takie okre-œla siê mianem unikaj¹cego. W przyrodzie istniej¹ cztery reakcje nazagro¿enie: walka, ucieczka, unikanie lub uleg³oœæ. Zagra¿a³em wizjiœwiata Magnata, wiêc walczy³, ucieka³ i unika³… jak na zawo³anie. Tamtego dnia nie uda³o mu siê stawiæ czo³a swym w³asnym proble-mom, które znajdowa³y odbicie w zachowaniu jego psów.

Niemniej jednak prêdzej czy póŸniej musia³ siê z nimi zmierzyæ.

PSY POD PRESJĄ

Podobnie jak Willy i Kid, wiele amerykañskich psów ¿yje pod pre-sj¹ wygórowanych oczekiwañ swoich w³aœcicieli. „Presja?”., zapytacie„Traktujê swoje psy lepiej ni¿ w³asne dzieci. Dostaj¹ wszystko, co tyl-ko zechc¹. Co to za presja?”.

Musze Was jednak o czymœ poinformowaæ. Za ka¿dym razem gdyucz³owieczacie swoje psy i liczycie na to, ¿e bêd¹ one wobec Was pe³-ni³ rolê dziecka, kochanka, przyjaciela lub rodzica, którego Wam bra-kuje w ¿yciu, oczekujecie od niego czegoœ niemo¿liwego. Odbieraciemu jego godnoœæ, godnoœæ bycia psem. Pies jest czêœci¹ Matki Natury,co oznacza, ¿e w naturalny sposób oczekuje w swoim ¿yciu porz¹d-ku, a tak¿e tego, ¿e bêdzie musia³ zapracowaæ na po¿ywienie i wodê,przestrzegaæ zasad i wytycznych zorganizowanego systemu spo³ecz-nego i przebywaæ pod okiem zaufanego przywódcy stada . Je¿eli niezapewnisz tego wszystkiego swojemu psu, bêdziesz na niego projek-towaæ wszystkie emocje i uczucia, których brakuje Ci w codziennym¿yciu, a zatem zachowywaæ siê wobec niego w bardzo krzywdz¹cysposób. Mo¿e siê wtedy okazaæ, ¿e przyczyn¹ z³ego zachowania Two- jego ulubieñca jesteœ Ty sam.

Jak mogê jednak udowodniæ, ¿e w spo³eczeñstwach Zachodnich– a zw³aszcza w Ameryce – wywieramy na swoje psy presjê, by po-


13/23


PODSTAWY PSIEJ PSYCHOLOGII:

• Psy odbierają świat w pierwszej kolejności przy pomocy

nosa, potem oczu, a na końcu uszu. Najważniejszym zmy -słem jest w ich przypadku węch. „Uwierzę, gdy zobaczę”oznacza dla nich „ Uwierzę, gdy powącham.” Z tego powodunie ma sensu krzyczeć na psy, ponieważ reagują one nie nasłowa, lecz energię i zapach.

• Podobnie jak inne zwierzęta, psy przez cały czas porozumie -

wają się ze sobą za pomocą węchu, mowy ciała i energii. Po -

rozumiewają się także z Tobą , pomimo tego, że możesz niebyć świadomym wszystkich sygnałów, które wysyłasz. Ni-

gdy nie uda Ci się okłamać swojego psa odnośnie tego, jaksię czujesz.

• Psy mają zakorzenioną mentalność stadną. Jeżeli nie sta -

niesz się dla swojego psa przywódcą, będzie się on zacho -

wywać w dominacyjny lub nieprzewidywalny sposób.

• Psy nigdy nie myślą, że są ludźmi, wbrew temu, co lubią so -

bie wyobrażać ich właściciele. Są bardzo szczęśliwe będącpo prostu psami. Jeżeli mówisz znajomym, że Twój pies „my -

śli, że jest człowiekiem”, istnieje duża szansa, że to Twój piesuważa się za przywódcę.

• W świecie psów jesteś albo stabilny albo niestabilny; albo je -

steś przywódcą albo za kimś podążasz.

• Naturalnym „celem” psów jest prowadzenie harmonijnegoi zrównoważonego życia w zgodzie z Matką Naturą.

• Psy żyją chwilą . Nie rozmyślają o przeszłości, ani nie zamar -

twiają się przeszłością, dzięki czemu potrafą bardzo szybkozmienić niestabilne zachowania. Musimy im tylko na to po -

zwolić.


14/23

26 Cesar Millan

mog³y nam wype³niæ pustkê spowodowan¹ prowadzeniem przez nas¿ycia pozbawionego równowagi? Przede wszystkim mogê zaprezen-towaæ historie swoich klientów. Na nastêpnych stronach znajduj¹ siê

opowieœci zaczerpniête zarówno z mojej praktyki prywatnej, jak i pro- wadzonego przeze mnie programu telewizyjnego, które bardzo wyraŸ-nie pokazuj¹, w jaki sposób ludzie projektuj¹ na psy swoje w³asne po-trzeby psychiczne. To jednak nie wszystko.

WeŸmy na przyk³ad badanie 1019 w³aœcicieli zwierz¹t, które w 2004 roku przeprowadzi³o Amerykañskie Stowarzyszenie Szpita-li dla Zwierz¹t *. Zadawano w nim tylko jedno pytanie „Znalaz³eœ siêna bezludnej wyspie. Czyje towarzystwo byœ wola³ – cz³owieka czyzwierzêcia?”. Zastanów siê nad tym przez chwilê. Respondenci mo-gli wskazaæ ka¿dego, z kim chcieliby dzieliæ wyspê, bez wzglêdu nato czy by³aby to Angelina Jolie, Brad Pitt, Jennifer Lopez czy Anto-nio Banderas. Pomimo tego, ¿e moje Centrum Psychologii Psa zajmu- je w moim ¿yciu niezwykle wa¿ne miejsce, bez wahania wybra³bymswoj¹ ¿onê, Ilusion.

Kogo jednak wybierali badani? 50% wybra³o swojego psa lubkota !!

Zgodnie z wynikami tego badania, 80% ludzi jako g³ówny powódposiadania zwierz¹t wskazuje chêæ przebywania w ich towarzystwie,a nie, znalezienia towarzysza zabaw dla dziecka, zapewnienia sobiebezpieczeñstwa czy zarobienia pieniêdzy na ich hodowli. 72% bada-nych za najbardziej urocz¹ cechê swoich zwierz¹t uwa¿a „czu³oœæ”;79% regularnie funduje im wakacje i/lub prezenty na urodziny; 33%mówi do nich przez telefon lub za poœrednictwem automatycznej se-kretarki; a 62% przyznaje, ¿e podpisuje listy i kartki w³asnym imie-niem i imionami swoich zwierz¹t.

Równie fascynuj¹ce s¹ wyniki badañ, które naukowcy z oddzia³ugeriatrycznego Szko³y Medycznej Uniwersytetu w St. Louis przepro- wadzili w 2006 roku. Odkryli oni, ¿e osoby mieszkaj¹ce w domach

* Amerykañskie Stowarzyszenie Szpitali dla Zwierz¹t, badanie zwierz¹t z 2004 roku. U¿yto zapozwoleniem. Cyber-Pet „National Pet Owner Survey Finds People Prefer Pet CompanionshipOver Human”http://www.cyberpet.com/cyberdog/articles/general/crawford.htm


15/23


spokojnej staroœci czu³y siê mniej osamotnione po tym, jak spêdzi³ytrochê czasu w towarzystwie psa, ni¿ kiedy, oprócz psa, towarzyszy-li im inni ludzie*. Pozytywnym aspektem jest fakt, ¿e zwierzêta ³ago-

dzi³y w nich poczucie samotnoœci. Rozwinê ten w¹tek w dalszej czêœciksi¹¿ki. Negatywnym aspektem jest natomiast fakt, ¿e badane osoby w wiêkszym stopniu uto¿samia³y siê ze zwierzêciem ni¿ z przedstawi-cielami swojego w³asnego gatunku.

LUDZIE, KTÓRZY MIESZKAJĄW SZKLANYCH DOMACH…

Powiada siê, ¿e: „Ludzie, którzy mieszkaj¹ w szklanych domach,nie powinni rzucaæ kamieniami.” No có¿, opowiem teraz o swym w³a-snym szklanym domu. Jest doœæ delikatny, ale za spraw¹ trudnychlekcji, jakie otrzyma³em od ¿ycia, w koñcu nauczy³em siê, ¿e przy-znawanie siê do s³aboœci wcale nie jest s³aboœci¹. Kiedy przyjecha³emdo Ameryki, by³em œwiêcie przekonany, ¿e moje relacje z psami zna-cz¹ dla mnie znacznie wiêcej ni¿ relacje z ludŸmi. Z kobietami spoty-ka³em siê tylko dla przyjemnoœci, a z mê¿czyznami jedynie po to, byomawiaæ sprawy zawodowe. Nic wiêcej. Po co interesowaæ siê ludŸmi,skoro ma siê psy?

Dorasta³em w Meksyku. Kiedy mia³em szeœæ czy siedem lat, mojarodzina przeprowadzi³a siê z farmy mojego dziadka do du¿ego mia-sta, a dok³adniej do Mazatlan. Coœ siê we mnie wtedy zmieni³o. Niepasowa³em do miasta. Próbowa³em ró¿nych sposobów budowaniaswojego statusu – pracê, pieni¹dze, oceny w nauce, seks – ale zawsze czu³em, ¿e moje „prawdziwe ja” nie ma z nimi ¿adnego zwi¹z-ku. Moje uwielbienie do psów sprawia³o, ¿e wci¹¿ brn¹³em do przo-du i zapewnia³o mi kontakt z istotami, które pomimo tego, ¿e nieby³y ludŸmi, dawa³y mi mo¿liwoœæ dzielenia siê emocjami. Przy nichnie musiałem się obawiać, że zostanę osądzony. Moje psy de niowa -

* Banks, Marian R. oraz William A. Banks, „The Effects of Group and Individual Animal-assisted Therapy on Loneliness in Residents of Long-term Care Facilities.” Anthrozoos 18.4 (2005), str.396-408.


16/23

28 Cesar Millan

³y mnie bowiem wy³¹cznie przez pryzmat mojego statusu „przywódcystada”. Myœlê, ¿e wielu ludzi doskonale wie, co wtedy czu³em. Psy nies¹ wobec nas krytycznie nastawione, a na dodatek ¿yj¹ chwil¹, wiêc

w naturalny sposób zapominaj¹ o wszystkich b³êdach, jakie pope³nia-my. S¹ zawsze lojalne i godne zaufania. Jako ¿e mia³em poczucie, ¿eludzie s¹ wobec mnie krytycznie nastawieni, bezwzglêdni i niegodnizaufania, znacznie bardziej odpowiada³o mi towarzystwo psów.

Kilka lat póŸniej moja ¿ona Ilusion uœwiadomi³a mi, ¿e nie mo¿-na tak po prostu odrzuciæ ca³ego swojego gatunku tylko dlatego, ¿e w przesz³oœci mia³o siê nieprzyjemne spotkania z niektórymi jegoprzedstawicielami. Jaki inny, ¿yj¹cy na naszej planecie gatunek za-chowuje siê w ten sposób? ¯aden! Naszym celem nadrzêdnym jestpoczucie bliskoœci z partnerem, dzieæmi, rodzicami, przyjació³mi.Kiedy uda nam siê je wypracowaæ z przedstawicielami w³asnego ga-tunku, bêdziemy mogli je przenosiæ tak¿e na relacje miêdzygatun-kowe. Po wielu latach pracy z amerykañskimi psami zda³em sobiesprawê, ¿e mi³oœników zwierz¹t mo¿na podzieliæ na dwie katego-rie: tych, którzy darz¹ podobn¹ mi³oœci¹ zarówno ludzi, jak i zwie-rzêta, oraz tych, którzy w znacznej mierze sk³aniaj¹ siê w kierunkuzwierz¹t. Kto wie, któr¹ z tych œcie¿ek bym poszed³, gdyby nie Ilu-sion? W końcu zwierzęta mogą nam o arować bezwarunkową mi -³oœæ. Niemniej jednak nie zaspokajaj¹ potrzeb naszego gatunku. A co wa¿niejsze, sam fakt tego, ¿e darzysz swojego psa bezwarunkow¹i odwzajemnion¹ mi³oœci¹, wcale nie oznacza, ¿e masz zdrowego,zrównowa¿onego psa.

MAGNAT ODMIENIONY

Wszystko wskazywa³o na to, ¿e mój nowy przyjaciel Magnat jestdoskona³ym przyk³adem osoby, która doznaje przyp³ywu emocji, gdyobcuje ze swoimi psami, ale nie jest w stanie ich odczuwaæ, gdy mado czynienia z istotami ludzkimi. Kiedy zakoñczyliœmy pierwsz¹ se-

sjê, w dalszym ci¹gu obarcza³ on win¹ za problemy z psami, swoj¹asystentkê Mary.


17/23


Nastêpnym etapem mojej znajomoœci z Magnatem by³a drugaczêœæ procesu rehabilitacji jego psów: zapoznanie ich z psami znajdu- j¹cymi siê w moim Centrum Psychologii Psa w Los Angeles. Wierzcie

lub nie, ale przewióz³ je do Los Angeles na pok³adzie swojego pry- watnego samolotu – najpierw jednego z nich, a potem drugiego. To- warzyszy³a mu tylko jego asystentka. Pomyœlcie o tym. Przelecia³ nadAmeryk¹ czterokrotnie i za ka¿dym razem mia³ na pok³adzie tylko jednego psa i asystentkê! By³ to cz³owiek, który ka¿dego swojego do-lara pilnowa³ jak oka w g³owie. Mo¿ecie siê zatem domyœlaæ, ile zna-czy³y dla niego te psy, zarówno z psychologicznego, jak i emocjonalne-go punktu widzenia. Niestety, w jego ¿yciu nie by³o zbyt wielu ludzi,dla których zrobi³by coœ podobnego. Kiedy spotkaliœmy siê w moimCentrum, najwa¿niejszym zadaniem by³o nauczenie jego asystentkê,Mary, w jaki sposób mo¿e wcieliæ siê w rolê spokojnego i asertywnegoprzywódcy i okie³znaæ psy swojego szefa. Napotka³em jednak na po-tê¿n¹ przeszkodê. Mary obawia³a siê, ¿e nie da sobie rady. Gdyby bowiem zawiod³a i psy zrobi³yby sobie krzywdê, szef nie tylko obwini³by j¹ za ca³¹ sytuacjê, ale na dodatek przela³by wszystkie swoje ¿yciowefrustracje na ni¹ i na resztê pracowników. Kiedy pracowa³em z psamiMagnata, mia³em okazjê porozmawiaæ z kilkoma osobami, które by³yu niego zatrudnione. Jak siê okaza³o, wszystkie bardzo siê go ba³y.By³y to oczywiœcie osoby doros³e i obdarzone woln¹ wol¹. W ka¿dymmomencie mogły zrezygnować z pracy. Wcale nie musiały być o ara -mi. Z doœwiadczenia, które wynios³em z pracy z psami i innymi ludŸ-mi, wiem jednak, ¿e nawet najmniejsza iloœæ negatywnej energii mo¿e wywieraæ wp³yw na ka¿d¹ zbiorowoœæ, niewa¿ne czy bêdzie to dzie-ci w sali lekcyjnej, przedsiêbiorstwo, pañstwo czy stado psów. Silnienegatywna energia, z któr¹ mamy do czynienia na przyk³ad w przy-padku depresji, naprawdê mo¿e wywo³aæ w ludziachlub zwierzêtachpoczucie bezradnoœci. Negatywna energia Magnata musia³a byæ po-tê¿na. Bez wzglêdu na to, czy jego pracownicy zdawali sobie z tegosprawê czy nie, kontrolowa³ ich poprzez strach.

Kiedy byliœmy w Centrum, moje stado pomog³o obu psom przy-pomnieæ sobie, co to znaczy byæ psem. Willy i Kid nauczyli siê, w jaki


18/23

30 Cesar Millan

sposób obcowaæ z innymi psami w uprzejmy sposób, to znaczy, nieprzechodziæ od razu do obrony lub ataku, ale najpierw siê obw¹chaæi zapoznaæ. Nauczy³y siê chodziæ razem ze stadem i czuæ czêœci¹ „ro-

dziny”. Nauczy³y siê bawiæ z innymi przedstawicielami swojego gatun-ku i uwa¿aæ wszystkich ludzi za przywódców stada. Oczywiœcie, nietylko psy potrzebowa³y rehabilitacji. Niemal zawsze jest bowiem tak,¿e to ludzie stanowi¹ Ÿród³o problemów swoich zwierz¹t. Jako ¿e przez jakiœ czas nie mia³em kontaktu z samym Magnatem, zacz¹³em praco- waæ nad zmian¹ energii u Mary, jego asystentki. By³a to kobieta nie-zwykle bystra, kompetentna i uzdolniona. By³a w stanie wykonywaæmilion czynnoœci w jednym momencie. Niemniej jednak w kontakciez Willym i Kidem traci³a ca³¹ pewnoœæ siebie. Ba³a siê, ¿e je¿eli staniesiê im coœ z³ego, zostanie zwolniona. Mary i ja skupiliœmy siê na roz-budzeniu w niej energii spokojnie asertywnej. Pracowaliœmy z odde-chem, postaw¹ cia³a i rozbudzaniem w niej optymizmu i pewnoœci sie-bie. W g³êbi duszy Mary ju¿ by³a przywódc¹ stada – tyle ¿e o tym nie wiedzia³a! Jakiœ czas póŸniej jej energia spokojnie asertywna wyda³aowoce, o których Mary nigdy nawet nie œni³a. Po kilku sesjach nabra³apewnoœci siebie i bez trudu radzi³a sobie z Willym i Kidem.

Nadszed³ czas na kolejne spotkanie z Magnatem w jego rezyden-cji w Beverly Hills. Wszystkie ostrze¿enia, które us³ysza³em od jegopracowników, sprawi³y, ¿e by³em jeszcze bardziej zdeterminowany, byuœwiadomiæ go, ¿e jego niezrównowa¿one ¿ycie szkodzi³o jego psomi wszystkim ludziom w jego otoczeniu. „Nikt nie rozmawia z panemMagnatem w ten sposób!”, ostrzeg³a mnie Mary. Cz³owiek ten zleci³mi jednak do wykonania pewne zadanie i mia³em zamiar wywi¹zaæ siêz niego mo¿liwie najlepiej. Chcia³em po prostu, ¿eby dosta³ wszystko,za co mi zap³aci³ – bez wzglêdu na to czy tego chcia³, czy nie. Ja samnie mia³em nic do stracenia, za to jego psy wiele do zyskania.

STOJĄC TWARZĄ DO LUSTRA

Kiedy razem z Magnatem usiedliœmy w jego eleganckim salonie,spokojnie, ale w zdecydowany sposób zasugerowa³em mu, ¿e byæ


19/23


mo¿e to on by³ Ÿród³em problemów, a nie jego psy czy asystenci. Poraz kolejny zacz¹³ unikaæ konfrontacji: b³¹dzi³ wzrokiem po pomiesz-czeniu, nerwowo uderza³ stopami o pod³ogê, co chwilê zerka³ na zega-

rek. Nie chcia³ wys³uchaæ tego, co mia³em mu do powiedzenia. W jegomniemaniu psy by³y najwyraŸniej czymœ w rodzaju urz¹dzeñ, które ja mia³em po prostu naprawiæ. Oczekiwa³, ¿e udzielê jego asysten-tom dok³adnych wskazówek dotycz¹cych tego, w jaki sposób maj¹postêpowaæ i na tym poprzesta³. Ja jednak postanowi³em wyjœæ na-przeciw jego strategii unikania i spokojnym g³osem zapyta³em: „Nies³uchasz mnie, czy wszystko w porz¹dku?” „To nieprawda, s³uchamciê”, odpowiada³ Magnat, wyraŸnie rozdra¿niony tym, ¿e ktoœ oœmie-la siê zwracaæ do niego w taki sposób. Zacz¹³em mówiæ dalej, ale pochwili znów musia³em przestaæ. „Jak mogê do ciebie mówiæ, skoromnie nie s³uchasz?”. To go naprawdê rozz³oœci³o. „Ale ja ciê przecie¿s³ucham!” odpowiedzia³. „Nie, rozgl¹dasz siê to tu, to tam. Skupiaszsiê na wszystkim, oprócz mnie. Naprawdê myœlê, ¿e powinieneœ po-s³uchaæ tego, co mam ci do powiedzenia”. W koñcu Magnat nie wy-trzyma³. „Ty dominuj¹cy skurwielu!”, krzykn¹³. W jego ustach by³ topewnego rodzaju komplement, poniewa¿ zazwyczaj to on narzuca³innym swoj¹ wolê. W ten sposób uda³o mi siê zdobyæ jego szacunek– przynajmniej na chwilê. „No dobrze”, powiedzia³ szorstko. „Maszpiêæ minut”. „W porz¹dku”, powiedzia³em. „Piêæ minut wystarczy, bydojœæ do czegoœ wartoœciowego. Mo¿emy w tym czasie wiele zrobiæ,ale musimy go wykorzystaæ najlepiej jak to mo¿liwe”.

Kiedy rozmawiam z klientami, jestem zazwyczaj w stanie do-trzeæ do ich spraw osobistych okrê¿n¹ drog¹. Zaczynamy rozmawiaæo psach, ale po chwili dochodzimy do sedna problemu, czyli pier- wiastka ludzkiego. Tak w³aœnie by³o w przypadku Magnata. By³emzafascynowany sposobem, w jaki przenosi³ swoje wszystkie potrzebyemocjonalne na psy. Nie mia³ bliskiej rodziny ani przyjació³, którychdarzy³ zaufaniem. Krok po kroku odtworzy³em sobie historiê jego ¿y-cia. Okaza³o siê, ¿e ju¿ jako m³ody ch³opak prze³amywa³ strach i po-

czucie braku bezpieczeñstwa, koncentruj¹c siê na odnoszeniu suk-cesów. Poœwiêci³ temu ca³e swoje ¿ycie. Muszê byæ najlepszy! Muszê


20/23

32 Cesar Millan

byæ najlepszy! I to siê sprawdza³o. Uczyni³o go wp³ywowym i boga-tym cz³owiekiem. Sprawi³o jednak tak¿e, ¿e straci³ kontakt z wielo-ma ludźmi. Potra ł z nimi rywalizować lub ich kontrolować, ale nie

potra ł się do nich zbliżyć. W ten sposób wszedł w rolę, od której nieby³ w stanie siê uwolniæ przez resztê ¿ycia. Nie zdziwi³o mnie, ¿e za wywo³uj¹c¹ strach pow³ok¹ znajduje siê dobre serce. To w³aœnie ow¹dobroci¹ Magnat pragn¹³ siê dzieliæ ze swoimi psami. Zwierz¹t nie dasiê jednak oszukaæ. Negatywna energia by³a w nim silniejsza i sprawia³a, ¿e psy – i wszystkie inne istoty w jego otoczeniu – odczuwa³ybrak stabilnoœci.

Nie jestem psychologiem, ale wcale nie muszê nim byæ, poniewa¿nawet najmniej spostrzegawcza osoba jest w stanie zauwa¿yæ, ¿e proble-my w³aœcicieli bardzo czêsto znajduj¹ odzwierciedlenie w zachowaniuich psów. Magnat w nieœwiadomy sposób faworyzowa³ jednego ze swo-ich ulubieñców – Kida. Nie móg³ uwierzyæ, ¿e to Kid atakowa³ Willy-’ego, a nie na odwrót. Podobnie jak mia³o to miejsce w przypadku Ma-gnata, ¿ycie psów zaczê³o siê krêciæ wokó³ rywalizacji, a nie wspó³pracy.

Pocz¹tkowo Magnat z trudnoœci¹ s³ucha³ tego, co do niego mó- wi³em. Jak mog³em bowiem twierdziæ, ¿e cz³owiek, który jest na tylebystry, by dorobić się milionów dolarów i prowadzić tuziny rm, jestniestabilny? Jak mog³em twierdziæ, ¿e nie jest dobrym przywódc¹,skoro ca³ymi dniami zajmowa³ siê wy³¹cznie wydawaniem poleceñ?Czy funkcjonowanie w świecie międzynarodowych nansów nie wy -maga od cz³owieka zdolnoœci przywódczych? Czy nie wymaga tak¿edobrego instynktu? Próbowa³em mu wyt³umaczyæ, ¿e nie mam w¹t-pliwoœci co do tego, ¿e w œwiecie ludzi jest postrzegany jako przywód-ca i że ma doskonałe wyczucie w sprawach nansowych. Ale strategiei instynkty, które sprawdzaj¹ siê w œwiecie biznesu i polityki, nie zawsze pochodz¹ od Matki Natury. Matka Natura jest bezwzglêdna wo-bec s³abych, ale sama w sobie nie jest okrutna ani z³a. W jej œwiecieagresja pojawia siê wy³¹cznie w skrajnych sytuacjach. Aby wszystkotoczy³o siê p³ynnie, Matka Natura pos³uguje siê na co dzieñ nie agre-

sj¹, lecz dominacj¹, czyli trwa³ym przywództwem. Nie rz¹dzi za po-moc¹ strachu i gniewu, lecz spokojnej si³y i pewnoœci siebie.


21/23


Najbardziej niezwyk³e by³o w Magnacie to, ¿e tak bardzo kocha³swoje psy, ¿e by³ sk³onny siê zmieniæ. W koñcu uda³o mi siê sprawiæ,¿e mnie wys³ucha³. By³ przyzwyczajony do tego, ¿e mówi i wydaje po-

lecenia. Nigdy nie s³ucha³. Kiedy jednak przestawi³ siê na odbiór, po-zwoli³ mi dostrzec jeszcze jeden aspekt w³asnej osoby. Dowiedzia³emsiê wtedy, ¿e jest niesamowicie hojnym cz³owiekiem i ¿e jego pasj¹ jest wysy³anie biednych dzieci na obozy letnie. Nie pokazywa³ tej czê-œci swojej osoby wiêkszoœci ludzi, z którymi mia³ na co dzieñ do czy-nienia. Uwa¿a³, ¿e jego „³agodna strona” jest s³aboœci¹, podczas gdytak naprawdê by³a jego atutem.

Rozpoczynam tê ksi¹¿kê opowieœci¹ o Magnacie, poniewa¿ stanowi ona doskona³y przyk³ad tego, jak niestabilne ¿ycie cz³owieka mo¿esiê negatywnie odbiæ na jego psach i ludziach, którzy znajduj¹ siê wo-kó³ niego. Bardzo dobrze pokazuje ona tak¿e, ¿e szczere spojrzenie na w³asn¹ osobê mo¿e nam pomóc w odzyskaniu równowagi i wywieraæpozytywny wp³yw na nasze otoczenie. Cieszê siê, ¿e mogê o tym opo- wiedzieæ, poniewa¿ od momentu, gdy skoñczy³em pracowaæ z Ma-gnatem i jego psami, znacznie czêœciej pokazuje on swoje ³agodniej-sze oblicze. Z tego co przekaza³a mi Mary, naprawdê zmieni³ swójsposób traktowania najbli¿szych mu ludzi. Powiedzia³a mi, ¿e po razpierwszy naprawdê jej s³ucha – nie tylko tego, ¿e jest mu wdziêcz-na za otrzymywane wynagrodzenie, ale tak¿e tego, ¿e chcia³aby byæprzez niego doceniana i lepiej traktowana. Zobaczy³a, ¿e pod pance-rzem znajduje siê ludzka istota, która musia³a po prostu wys³uchaæswoich podw³adnych, by mog³a odczuæ, jak du¿y ma na nich wp³yw;odczuæ nie tylko ich strach czy wdziêcznoœæ, ale tak¿e ból, który imsprawia³a. Wed³ug Mary, Magnat poczyni³ ogromne postêpy pod tym wzglêdem. Ca³a ta historia przypomina miOpowieœæ wigilijn¹ Char-lesa Dickensa. Magnat uleg³ bowiem podobnej przemianie jak boha-ter tej ksi¹¿ki, Ebeneezer Scrooge. Nie musia³ on jednak spotykaæ du-chów, by dostrzec swoje wady – wystarczy³y do tego jego psy!

Historia ta ma pozytywny wydŸwiêk tak¿e z innego powodu.

Oprócz tego, ¿e psy Magnata maj¹ siê œwietnie, jego asystentka Mary,po raz pierwszy, odk¹d zaczê³a dla niego pracowaæ, zebra³a siê na od-


22/23

34 Cesar Millan

wagê i powiedzia³a mu, ¿e chcia³aby wzi¹æ urlop! Na dodatek, zrobi³ato z pozycji si³y. Po prostu przysz³a do niego i poda³a pasuj¹ce jej ter-miny. Jest to doskona³y przyk³ad tego, co energia spokojnie asertywna

mo¿e zrobiæ z naszym ¿yciem. Wywiera ona bowiem wp³yw nie tylkona nasze psy. W nastêpnych rozdzia³ach zaprezentujê wiêcej równieinspiruj¹cych opowieœci.

Mora³ z tej historii jest taki, ¿e naszych psów nie interesuje to, ilemamy pieniêdzy, jak bardzo jesteœmy wp³ywowi, jakie tytu³y akade-mickie zdobyliœmy ani ile dzie³ sztuki posiadamy. Interesuje je jedy-nie to, na ile jesteœmy niestabilni, poniewa¿ z racji tego, ¿e s¹ zwierzê-tami stadnymi, dotyczy ich to w bezpoœredni sposób. Psy wyczuwaj¹, jak dobrze czujemy siê z sami ze sob¹, jak bardzo jesteœmy szczêœliwi, jak du¿o nosimy w sobie strachu i czego w naszym wnêtrzu brakuje. Nie mog¹ nam tego powiedzieæ, ale doskonale wiedz¹, kim jeste-œmy. Cz³owieka mo¿esz zapytaæ: „Czy jesteœ szczêœliwy?”. Niektórzy, jak mój przyjaciel Magnat, odpowiedz¹ „Oczywiœcie”, ukrywaj¹c lubnie zdaj¹c sobie sprawy z tego, ¿e nie do koñca jest to prawda. Piesnatomiast nie jest w stanie ukryæ swoich emocji. Kiedy siê na niegospojrzy, mo¿na od razu stwierdziæ, na ile stabilny jest jego w³aœciciel.

Pies jest naszym lustrem. Kiedy ostatni raz w nie spogl¹da³eœ? Je-¿eli mój przyjaciel Magnat móg³ ujrzeæ samego siebie w lustrze, sta- wiæ czo³a swoim demonom i uczyniæ ¿ycie swoich psów i otaczaj¹-cych go ludzi lepszym, ka¿dy z nas jest w stanie to zrobiæ. To w³aœniez tego powodu twierdzê, ¿e nauczenie siê tego, w jaki sposób korzy-staæ z energii spokojnie asertywnej, nie tylko mo¿e pomóc twojemupsu, ale tak¿e zmieniæ twoje ¿ycie. Nasze psy mog¹ nas zaprowadziæz powrotem do stanu naturalnej równowagi, jeœli tylko zechcemy po-d¹¿aæ œcie¿k¹, któr¹ nam wska¿¹.


23/23

Spodobał Ci się fragment,który przeczytałeś?

Zamów książkę

na www.CzaryMary.pl

www.TaniaKsiazka.pl

Bądź na bieżąco i śledź nasze wydawnictwo na Facebooku:htps://www.facebook.com/illumina iopl

Wydawnictwo Illuminatio

www.illuminatio.pl

Jak zostać

przywódcą stada
http://www.czarymary.pl/http://www.taniaksiazka.pl/http://www.taniaksiazka.pl/http://www.taniaksiazka.pl/https://www.facebook.com/illuminatioplhttp://www.illuminatio.pl/http://www.illuminatio.pl/https://www.facebook.com/illuminatioplhttp://www.taniaksiazka.pl/http://www.czarymary.pl/

Jak zostać przywódcą stada

Documents

Transcript of Jak zostać przywódcą stada