Izrael Szahak

8/9/2019 Izrael Szahak

1/83


2/83


3/83


4/83

Izrael Szahak

ydowskie dzieje ireligia

ydzi i goje - XXX wiekw historii

Tumaczenie: Jan M. Fijor

Fijorr Publishing - Warszawa-Chicago

Tytu oryginau angielskiego: "JEWISH HISTORY, JEWISH RELIGION"


5/83

Project okadkiTadeusz Troczyski

Redakcja jzykowa Anna Brzeziska

Copyright Izrael Shahak 1994

This translation of"Jewis History, Jewish Religion" first published in 1994 is published by arrangement with PlutoPress Limited, London.

Chapters 2,3,4, and 5 first appeared in The Journal Khmasion and are reproduced with permission.

Foreword copyright 1994 Gore Vidal. Additional foreword copyright Edward Said 1996.

Copyright wydania polskiego FIJORR PUBLISHING WARSZAWA-CHICAGO 1997

Skad i amanie LogoScript Sp. z o.o., Warszawa

Dystrybucja w Polsce Fundacja ANTYK Pl. Trzech Krzyy, Warszawa Tel: 0-22- 622-0297

Dystrybucja internetowa: Jfrr_32a@prodigy. com

Sowo wstpne Gore Vidala

Gdzie pod koniec lat 50, pniejsze boyszcze tego wiata John F.Kennedy, z zamiowania historyk,opowiedzia mi o tym, jako to w 1948 roku, w rodku wycigu do fotela prezydenckiego, niejaki HarryS. Truman zosta nagle opuszczony przez prawie wszystkich swoich sojusznikw i wanie wtedy wprzedziale jego kampanijnego pocigu pojawia si grupka amerykaskich syjonistw, z walizeczkzawierajc, bagatela, 2 miliony dolarw.

Zdarzenie to wyjania dlaczego po wyborze Trumana Stany Zjednoczone tak szybko uznay PastwoIzrael. Poniewa ani Kennedy, ani ja nie bylimy (w przeciwiestwie do jego ojca czy mojego dziadka)antysemitami, uznalimy t histori za kolejn zabawn anegdot o Trumanie i korupcji wrdamerykaskich politykw.

Na szczcie, pospieszne uznanie Izraela jako pastwa zaowocowao czterdziestoma picioma latamikrwawych zamieszek i rozpadem tego, co w opinii syjonistycznych wsppasaerw Trumana miaoby pastwem pluralistycznym - wspln ojczyzn jego rodowitych mieszkacw: muzumanw,chrzecijan i ydw, a w przyszoci take ojczyzn miujcych pokj imigrantw ydowskich zEuropy i Ameryki, nawet tych, ktrzy gorliwie wierzyli, e Wielki Geometra ofiarowa ydom ziemieJudei i Samarii w uytkowanie wyczne i wieczyste.

Poniewa wielu osadnikw z Europy sympatyzowao z ruchami socjalistycznymi, moglimyprzypuszcza, e nie zezwol oni na utworzenie pastwa religijnego, ydowskiej teokracji, cordzennym mieszkacom tych ziem, Palestyczykom, zamieszkiwanie w Izraelu na rwnych prawach.Tak si jednak nie stao. Nie mam zamiaru wylicza w tym miejscu wszystkich wojen i alarmwbojowych, jakie stay si udziaem tego nieszczsnego regionu. Podkrelam tylko, e pospieszneutworzenie pastwa izraelskiego zatruo polityczne i intelektualne ycie Stanw Zjednoczonych,nieoczekiwanie gwnego protektora" Izraela.

Nieoczekiwanie", jako e adna inna mniejszo w dziejach Ameryki nie uprowadzia z tego krajutylu pienidzy pochodzcych od amerykaskiego podatnika, aby je potem zainwestowa w swejojczynie. To tak, jakby domaga si od amerykaskiego podatnika, by popiera plany papiea


6/83

dotyczce odbudowy Pastwa Kocielnego w jego dawnych granicach tylko dlatego, e jedna trzeciaobywateli Stanw Zjednoczonych to praktykujcy katolicy.

Mona sobie jedynie wyobrazi protesty spoeczne pro-teksty i kategoryczne nie" Kongresu,gdyby do czego takiego doszo.

Tymczasem mniejszo wyznaniowa, stanowica niespena 2 procent populacji kraju, przyentuzjastycznym poparciu mediw, kupia bd zastraszya siedemdziesiciu senatorw(wymagana

jest wikszo dwch trzecich gosw, by obali mao skdind prawdopodobne prezydenckie weto).

W pewnym sensie podziwiam skuteczno, z jak izraelskiemu lobby udao si przeprowadzi swojezamiary i przerzuca rok po roku miliardy dolarw, ktre uczyni miay i Izraelazapor przeciwkokomunizmowi".Cho szczerze mwic, ani ZSRR ani komunizm regionowi temu nigdy specjalnie nie zagraa. Doszonatomiast do tego, e przyjani dotd Ameryce Arabowie stali si naszymi wrogami. Mao tego, naskutek dezinformacji na temat tego, co dzieje si na Bliskim Wschodzie, gwnymi ofiarami tych

wszystkich kamliwych sloganw - na rwni z amerykaskim podatnikiem - stali si amerykascyydzi, nieustannie szantaowani przez tej rangi zawodowych terrorystw, jak Begin czy Szamir. Nadomiar zego, amerykascy intelektualici ydowskiego pochodzenia, poza paroma zaszczytnymiwyjtkami, opucili szeregi liberaw, eby wda si w kilka nieudanych sojuszy z (antysemickzreszt) prawic chrzecijask i przemysowym kompleksem zblionym do Pentagonu.

W 1985 roku jeden z owych intelektualistw napisa, i wprawdzie po przybyciu do Ameryki ydzizorientowali si, e liberalny punkt widzenia i liberaowie s im blisi w sposobie podejcia i wraliwsina problematyk ydowsk" ni inne ugrupowania, teraz jednak w interesie ydowskim ley sojusz zfundamentalistami protestanckimi, bo czy istnieje jaki powd, by ydzi kurczowo trzymali si swychdogmatycznych i penych hipokryzji pogldw z przeszoci?"

W tym momencie amerykaska lewica ulega rozbiciu, a ci z nas, ktrzy krytykowali naszychniegdysiejszych ydowskich sprzymierzecw za ich nierozwany oportunizm, zostali natychmiastochrzczeni rytualnym epitetem antysemity", bdnienawidzcego si yda".

Na cae szczcie gos rozsdku nie zosta stumiony. Sycha go rwnie w samej Jerozolimie. Otoobywatel tego miasta, Izrael Szahak, nie poprzestaje na ukazaniu ponurych aspektw dzisiejszej polityki

Izraela, lecz analizuje sam Talmud, opisujc wpyw caej tradycji rabinicznej na to niewielkie pastwo,ktre prawicowi rabini usiuj przeksztaci w pastwo wyznaniowe przeznaczone wycznie dlaydw.

Czytam Szahaka od lat. Stara si on satyrycznym okiem spojrze na zamt, w jaki popada religia, ktraprbuje zracjonalizowa to, co z natury rzeczy jest irracjonalne. Posiada przy tym wyjtkowumiejtno wyawiania sprzecznoci znajdujcych si w tekstach. Fragment powicony przepojonemunienawici do gojw doktorze Majmonidesie to prawdziwa uczta dla czytelnika.

Nietrudno zrozumie, dlaczego wadze Izraela ubolewaj nad dziaalnoci Szahaka. C jednak mogpocz z emerytowanym profesorem chemii, ktry urodzi si w 1932 roku w Warszawie, a swojedziecistwo spdzi w obozie koncentracyjnym w Belsen.

W Izraelu osiedli si w 1945 roku; suy w izraelskiej armii i nie sta si marksist w czasach, gdy nat ideologi panowaa moda. Szahak jest wraliwym humanist, dla ktrego imperlializm jest zemniezalenie od tego, czy uprawia si go w imi Boga Abrahama czy George'a Busha.

Z wielk erudycj i poczuciem humoru sprzeciwia si totalitarnym deformacjom judaizmu. Podobniejak inny wybitny uczony, Thomas Paine, Szahak ukazuje nam, co nas czeka w przyszoci, jak rwniedug histori, ktr mamy za sob; i z takiej perspektywy prbuje dowie swoich racji. Ci, ktrzyuwanie go wysuchaj, stan si z pewnoci mdrzejsi, a kto wie - moe i lepsi. Jest on jednym zostatnich, o ile nie ostatnim z wielkich prorokw.

Gore VidalROZDZIA I

Zamknita utopia?Pisz tu tylko to, co uwaam za prawd, poniewa kamstwa Grekw s tak liczne, i w mojej opinii

mieszne.

(Hekatajos z Miletu w relacji Herodota)


7/83

Amicus Plato sed magis amica veritas Platon jest przyjacielem, lecz o wiele wikszym

przyjacielem jest prawda.

(z Etyki Arystotelesa).

W wolnym pastwie kady obywatel moe myle o czym tylko zechce i mwi co tylko pomyli.

(Spinoza).

Ksika ta, mimo i pisana oryginalnie w jzyku angielskim i adresowana do ludzi yjcych pozaterytorium Izraela, jest w pewnym sensie kontynuacj mojej dziaalnoci politycznej jako izraelskiegoyda. Dziaalno t rozpoczem na przeomie roku 1965 i 1996 od protestu, ktry wywoa powany jakna owe czasy skandal: ot byem w Jerozolimie wiadkiem pewnego zdarzenia, gdy w czasie szabatuultraortodoksyjny yd nie pozwoli skorzysta ze swego telefonu w celu wezwania pomocy do nie-yda,

ktry akurat zasab w pobliu jego domu.Zamiast zwyczajnie opisa to wszystko w prasie, poprosiem o spotkanie z przedstawicielamijerozolimskiego Sdu Rabinackiego, skadajcego si z rabinw mianowanych przez Pastwo Izrael.

Spytaem ich, czy takie postpowanie jest zgodne z zasadami religii ydowskiej. W odpowiedziusyszaem, e w yd, odmawiajc dostpu do telefonu, zachowa si nie tylko pobonie, ale iprawidowo.

Na poparcie swego werdyktu sdziowie odesali mnie do zredagowanego wspczenie i uznawanego zamiarodajne kompendium praw talmudycznych. Zrelacjonowaem ten incydent na amach gwnegodziennika ukazujcego si w jzyku hebrajskim, Haaretz", wywoujc swoj publikacj swoisty skandalprasowy.

Skutki tego skandalu byy dla mnie raczej przykre. Ani izraelskie, ani diasporyczne wadze rabiniczne niezmieniy stanowiska Sdu Rabinackiego, podtrzymujc, e ydowi nie wolno narusza zakazw szabatu,nawet w celu ratowania ycia goja.

Dodano do tego bardzo witobliwy" wywd, z ktrego wynikao, e gdyby konsekwencj odmowybyo naraenie ydw na niebezpieczestwo, wwczas profanacja szabatu (wanie z uwagi na dobroydw) byaby dozwolona.

Gdy opierajc si na zdobytej w modoci wiedzy, zaczem zgbia prawa Talmudu rzdzcestosunkiem ydw do gojw, stao si dla mnie jasne, e ani syjonizm ze swoj pozornie wieckretoryk, ani reguy polityczne obowizujce od zarania Pastwa Izrael, ani tym bardziej postpowaniewspierajcych Izrael przedstawicieli diaspory nie mog by zrozumiane bez gbokiej analizy tych praworaz wiatopogldu, ktry jest ich konsekwencj.Zarwno polityka uprawiana przez Izrael po wojnie szeciodniowej, w szczeglnoci swoisty apartheidstosowany przez reym izraelski na terytoriach okupowanych, jak i nastawienie wikszoci ydw dokwestii praw Palestyczykw tylko mnie w takim przekonaniu utwierdziy.

Czynic te uwagi nie prbuj pomniejszy znaczenia innych czynnikw - politycznych czystrategicznych - majcych take wpyw na postpowanie wadz izraelskich. Staram si jedyniepodkreli, e kierunki wspczesnej polityki Izraela wyznaczane s przez wzajemne oddziaywanieczynnikw pragmatycznych (uzasadnionych czy nieuzasadnionych, moralnych czy niemoralnych wmojej opinii) i ideologii.

Im mniej si o tych sprawach mwi, im bardziej ideologia pozostaje w cieniu, tym silniejszy jest jejwpyw na izraelsk polityk. Wszelkie formy rasizmu, dyskryminacji czy ksenofobii staj sigroniejsze i skuteczniejsze, kiedy traktowane s przez spoeczestwo pobaliwe, jako conormalnego.

Dzieje si tak zwaszcza wwczas, gdy zabroniona zostaje - czy to formalnie, czy za milczcymprzyzwoleniem - otwarta dyskusja.

Jeli rasizm, dyskryminacja czy ksenofobia skierowane przeciwko ludziom wyznania niemojeszowegomaj swe rda w religii, nie rni si one niczym od swego przeciwiestwa - antysemityzmuwynikajcego z pobudek religijnych. O ile duo si dzisiaj dyskutuje na ten ostatni temat, o tyleistnienie ydowskiego rasizmu, nietolerancji wobec gojw pomija si - zwaszcza poza terytoriumIzraela - niemal cakowitym milczeniem.


8/83

Definicja pastwa ydowskiego

Bez rozwaenia dominujcego wrd ydw nastawienia do nie-ydw niemoliwe jest zrozumienieistoty pastwa ydowskiego", jak oficjalnie Izrael sam si okrela. Nieporozumienie, w wynikuktrego Izrael powszechnie uchodzi za wzr demokracji (pominwszy nawet reym na terytoriachokupowanych), jest skutkiem ignorowania faktu, co termin pastwo ydowskie" oznacza wodniesieniu do zamieszkujcej go ludnoci nieydowskiej. Moim zdaniem, Izrael jako pastwoydowskie" stanowi zagroenie nie tylko dla samego siebie i swoich mieszkacw, lecz take dlawszystkich ydw oraz ludnoci zamieszkujcej Bliski Wschd i inne regiony.

Uwaam te, e takie samo zagroenie jak ydowski" Izrael stanowi inne pastwa czy wsplnotyBliskiego Wschodu, okrelajce si mianem arabskich" czy islamskich".

Rnica polega na tym, e o ile o zagroeniu arabskim mwi si na kadym kroku, o tyle oniebezpieczestwie pyncym z ydowskiego" charakteru Pastwa Izrael praktycznie si milczy.

Uznanie Izraela za pastwo ydowskie" byo od jego zarania fundamentaln zasad izraelskiejpolityki, wpajan narodowi ydowskiemu na wszelkie moliwe sposoby. Z chwil pojawienia si wpocztkach lat 80-tych niewielkiej grupy ydw izraelskich, ktrzy sprzeciwiali si koncepcji pastwaydowskiego", Kneset przytaczajca wikszoci gosw uchwali w 1985 roku prawo konstytucyjne(nadrzdne wobec wszystkich istniejcych praw, moliwe do uchylenia tylko w wyjtkowychokolicznociach).

W myl tego prawa nie zezwala si na kandydowanie do Knesetu adnej partii czy ugrupowaniupolitycznemu, ktrego program kwestionuje ydowsko" Pastwa Izrael bd wyraa zamiar zmianytego prawa na drodze demokratycznej.

Osobicie sprzeciwiam si takiej zasadzie konstytucyjnej, albowiem prawnym skutkiem tego stanurzeczy jest to, e w pastwie, ktrego jestem obywatelem, nie mog nalee do partii, ktrej zasadyideowe podzielam i ktra miaaby prawo wzi udzia w wyborach do Knesetu.Ju na tym przykadzie wida, e stosowanie zasad ideologii ydowskiej" wobec nie-ydw oraz tychydw, ktrzy s jej przeciwni, dowodzi, i Izrael nie jest pastwem demokratycznym.

Niebezpieczestwo z tego pynce nie ogranicza si wycznie do spraw wewntrznych.Ideologia" ma rwnie wpyw na izraelsk polityk zagraniczn. Zagroenie to bdzie roso dopty,dopki nasila si bd dwa aktualne zjawiska: umacnianie si ydowskiego charakteru Pastwa Izraeloraz jego siy militarnej, w szczeglnoci za rozwj jego potgi nuklearnej.

Innym niepokojcym faktem jest systematyczny wzrost wpyww ydowskich na polityczne elityStanw Zjednoczonych. Tym bardziej wic rzetelna informacja na temat judaizmu, a zwaszczasposobu traktowania przez Pastwo Izrael obywateli pochodzenia nie-ydowskiego jest nie tylkowana, ale i politycznie niezbdna.

Zacznijmy wic od obowizujcej w tym kraju definicji terminu ydowski", ilustruje ona bowiempodstawow rnic midzy Izraelem jako pastwem ydowskim" a wikszoci pozostaych pastwwiata. Zgodnie z oficj aln definicj Izrael j est pastwem nalecym" tylko i wycznie (bezwzgldu na miejsce zamieszkania) do osb okrelanych przez wadze izraelskie jako ydzi".

Z drugiej strony Izrael nie naley" do obywateli nieydowskiego pochodzenia, ktrych, i to w sposboficjalny, uznaje si za osoby niszej kategorii. W praktyce oznacza to, e gdyby czonkowie jakiegoplemienia peruwiaskiego zdecydowali si przej na judaizm, uzyskawszy tym samym status ydw",staliby si automatycznie obywatelami izraelskimi i mogliby dziki temu korzysta z 70 procentterytorium Zachodniego Brzegu (a take 92 procent terytorium nalecego do Pastwa Izrael), ziemoficjalnie przeznaczonych wycznie dla ydw. Wszystkim nie-ydom (i to nie tylko Palestyczykom)zabrania si korzystania z tych terytoriw. (Zakaz ten dotyczy take obywateli izraelskich pochodzeniaarabskiego, i to nawet tych, ktrzy dosuyli si wysokich stopni wojskowych w armii izraelskiej).

Przykad z tym peruwiaskim plemieniem nie jest wic a tak abstrakcyjny. Co podobnego zdarzyosi naprawd kilka lat temu.

Na Zachodnim Brzegu, w pobliu Nablusu, na obszarze niedostpnym dla gojw, osiedlani zostaliydzi, ktrzy dopiero co przeszli na judaizm. Rzd izraelski podejmuje ogromne ryzyko, wcznie zryzykiem wybuchu konfliktu zbrojnego, po to, eby osiedla takie, zamieszkiwane wycznie przez


9/83

osoby okrelane mianem ydw" (a nie, jak to si kamliwie gosi w mediach, przez Izraelczykw")podporzdkowa jedynie jurysdykcji ydowskiej".

Podejrzewam, e ydzi amerykascy czy brytyjscy poczytaliby za akt antysemityzmu nazwanie StanwZjednoczonych czy Zjednoczonego Krlestwa pastwami chrzecijaskimi", nalecymi wycznie doobywateli okrelanych oficjalnie mianem chrzecijan".

W konsekwencji obowizywania takiej doktryny ydzi, ktrzy przeszliby na chrzecijastwo, stawalibysi penoprawnymi obywatelami poprzez sam fakt chrztu. Korzyci pynce ze zmiany wyznania znanes ydom szczeglnie dobrze z ich wasnej historii. W czasach, gdy pastwa chrzecijaskie czymuzumaskie odmawiay innowiercom - w tym rwnie ydom - praw obywatelskich, dyskryminacjaustawaa z chwil przejcia na obowizujc oficjalnie religi pastwow. W pastwie izraelskim jestpodobnie: w momencie przejcia na judaizm nie-yd przestaje by dyskryminowany, gdy odtd uwaasi go za yda. Wida wic, e ten sam rodzaj ekskluzywizmu, ktry znakomita cz ydowskiejdiaspory uwaa za przejaw zwykego antysemityzmu, gdy dotyczy ydw, traktowany jest jako conormalnego, poniewa dotyczy ydw.

Sprzeciwianie si zarwno antysemityzmowi, jak i ydowskiemu szowinizmowi uwaane jest przezwikszo ydw za nienawi do siebie".

Jest to moim zdaniem termin absurdalny.

Znaczenie okrelenia ydowski" i jego pochodnych w kontekcie polityki pastwa izraelskiego nabierapodobnej wagi i wymowy, co znaczenia okrelenia islamski" w odniesieniu do Iranu czykomunistyczny" w stosunku do byego ZSRR.Jednake znaczenie sowa ydowski" w jego potocznym uyciu nie jest wcale a tak precyzyjne iklarowne ani w hebrajskim, anie w tumaczeniu na inne jzyki, std konieczno wprowadzenia definicjioficjalnej.

Prawo izraelskie uznaje za yda kad osob, ktrej matka, babka, prababka, bd praprababkawyznaway religie mojeszow; jak rwnie osob, ktra przesza na judaizm zgodnie z zasadamiobowizujcymi w pastwie izraelskim, pod warunkiem jednak, e osoba ta nie przesza nigdy z judaizmuna inne wyznanie, w takim bowiem przypadku dla Pastwa Izrael przestaje ona automatycznie by ydem.Pierwszy spord trzech powyszych warunkw stanowi talmudyczn definicj osoby, ktra jest ydem".

Definicja ta stosowana jest przez ydowskich ortodoksw. Zarwno Talmud, jak i pniejsze praworabiniczne dopuszczaj rwnie sytuacj, w ktrej goj przechodzc na judaizm moe sta si ydem(podobnie jak moe si nim sta - tyle e w inny sposb" - nieydowski niewolnik przechodzc nawasno yda) pod warunkiem, e nastpio to w zgodzie z obowizujcymi zasadami, a zmianawyznania odbya si pod nadzorem rabina. Obowizujce zasady" to w przypadku kobiety przechodzcejna judaizm oczyszczajca kpiel" nagiej kandydatki odbywajca si pod nadzorem trzech rabinw.

O rytuale tym, dobrze znanym wikszoci czytelnikw prasy hebrajskiej, rzadko kiedy mwi si czypisze w anglojzycznych mediach. Mam nadziej, e niniejsza ksika stanie si pocztkiem procesuobjaniania pewnych zjawisk i nadrabiania zalegoci w tej dziedzinie.

Istnieje jeszcze jeden wany powd, dla ktrego naley w sposb formalny zdefiniowa, kto jest, a kto niejest ydem. Pastwo izraelskie, dziaajc oficjalnie na rzecz ydw, dyskryminuje obywateli pochodzenianieydowskiego w wielu dziedzinach ycia; trzy z nich uwaam za najwaniejsze: prawo do zamieszkania,prawo do pracy i zasad rwnoci wobec prawa.

Dyskryminacja, jeli chodzi o prawo do zamieszkania, wynika z faktu, i 92 procent terytorium Izraelaznajduje si w rkach pastwa i jest administrowane przez Izraelskie Wadze Ziemskie w oparciu o

wytyczne ydowskiego Funduszu Narodowego, organizacji afiliowanej przy wiatowej OrganizacjiSyjonistycznej.

Uchwalone przez FN przepisy odmawiaj prawa do zamieszkania, otwarcia firmy, a czsto prawa dopracy wszystkim nie-ydom tylko dlatego, e nie s ydami, podczas gdy ydom wolno zamieszkiwa,otwiera firmy i pracowa w dowolnym miejscu na obszarze Izraela. Gdyby w jakim pastwie prawodyskryminowao w podobny sposb ydw, okrzyczano by je natychmiast, cakiem zreszt susznie,antysemickim i domagano si w licznych protestach jego zmiany. Kiedy jednak problem dotyczy Izraela idyskryminujcej ideologii ydowskiej", albo si go zbywa milczeniem, albo uczenie usprawiedliwia,rzadko kiedy ujawniajc prawd.


10/83

Odmowa prawa do pracy oznacza, i obywatelom pochodzenia nieydowskiego zabrania si pracowa naterenach administrowanych przez Izraelskie Wadze Ziemskie zgodnie z przepisami ydowskiegoFunduszu Narodowego. W praktyce jednak zakaz ten - cho obowizuje oficjalnie - nie zawsze bywaprzestrzegany. Od czasu do czasu wadze Izraela, przykadowo Ministerstwo Rolnictwa, wszczynajkampani walki z plag podnajmowania nalecych do ydw i zlokalizowanych na terenachpastwowych [tj., na ziemi nalecej do Pastwa Izrael] gospodarstw sadowniczych, wskutek czego sadyuprawiane s przez robotnikw arabskich". Nie ma znaczenia, e robotnicy ci s obywatelami izraelskimi.Izrael zabrania rwnie ydom osiedlonym na terenach pastwowych poddzierawiania choby skrawkaswojej ziemi Arabom, nawet na krtki czas; ci, ktrzy tego zakazu nie respektuj, podlegaj z reguywysokim karom grzywny. Nie ma jednak prawa zakazujcego nie-ydom dzierawienia ziemi ydom. Wmoim przypadku oznacza to, i z tytuu bycia ydem mam prawo wydzierawi sad od innego yda, zanie-yd, nawet jeli jest obywatelem lub staym rezydentem Izraela, takiego prawa nie posiada.Nieydowskim obywatelom Izraela nie przysuguje rwno wobec prawa. Podobna dyskryminacjawystpuje w wielu przepisach izraelskiego prawa, jednake w celu uniknicia zakopotania pojci

yd" i nie-yd" s z reguy w tekcie pominite, w przeciwiestwie do fundamentalnej ustawy opowrocie, zgodnie z ktr bezwarunkowe prawo wjazdu i osiedlenia si na terenie Izraela majwycznie osoby uznane oficjalnie za ydw. Otrzymuj one automatyczniewiadectwoimigracyjne", ktre gwarantuje im z tytuu powrotu do ydowskiej ojczyzny" natychmiastoweobywatelstwo. Uzyskuj take szereg wiadcze materialnych, zrnicowanych w zalenoci od tego,z jakiego kraju przybywaj. I tak, ydzi przybywajcy z republik byego ZSRR otrzymuj bezzwrotnzapomog adaptacyjn w wysokoci ok. 20.000 dolarw na rodzin. Na mocy ustawy o powrociewszyscy ydowscy imigranci uzyskuj te automatycznie prawo do gosowania i ubiegania si omandat w Knesecie - nawet jeli nie mwi sowa po hebrajsku.

W innych izraelskich przepisach prawa, zwroty:kady, komu wedug ustawy o powrocieprzysuguje moliwo imigracji" i kady, komu wedug ustawy o powrocie moliwo imigracjinie przysuguje" s zastpione innymi sformuowaniami. W zalenoci od rodzaju przepisw rnewiadczenia i przywileje udzielane s pierwszej kategorii, a systematycznie odmawiane drugiej.Podstawowym narzdziem wdraania dyskryminacji w yciu codziennym s tzw., osobiste kartytosamoci, ktre kady powinien zawsze przy sobie posiada. Na karcie widnieje narodowo

posiadacza, a wic: yd, Arab, Druz, kady, tylko nie Izraelczyk. Prba wymuszenia na MinisterstwieSpraw Wewntrznych zmiany tego zapisu, by w miejscenarodowoci" wpisywa Izraelczykom nakartach: obywatelstwo izraelskie" czy nawet izraelsko-ydowskie" nie powioda si. Osobyzainteresowane tak zmian otrzymay z tego ministerstwa pismo z adnotacj: postanowiono, i niebdzie si uznawa narodowoci izraelskiej". Pismo nie precyzuje, kto tak postanowi i kiedy.

Wiele izraelskich przepisw, ustaw i praw zawiera formu dyskryminujc wszystkich tych, ktrymnie wolno imigrowa do Izraela na podstawie ustawy o powrocie, std kwestia ta wymaga oddzielnegoomwienia. W tym miejscu chciabym przytoczy tylko jeden, na pozr bahy w porwnaniu dozakazu osiedlania si przykad, ktry jednak ukazuje prawdziwe intencje izraelskich ustawodawcw.Obywatelowi Izraela, ktry opuci kraj czasowo, a do ktrego stosuje si klauzula:moe imigrowazgodnie z ustaw o powrocie", w momencie powrotu do ojczyzny przysuguje szereg szczodrych ulgcelnych, ma te prawo do zasiku na wysze studia dla dzieci, do zapomogi bd niskooprocentowanejpoyczki na kupno mieszkania, jak rwnie do innych wiadcze. Obywatelom, do ktrychwspomniana klauzula w ustawie si nie odnosi, innymi sowy: nieydowskim obywatelom Izraela,adne z tych dobrodziejstw nie przysuguje.

Oczywistym celem polityki dyskryminacji jest ograniczenie liczebnoci nieydowskich obywateli, a coza tym idzie, uczynienie Izraela pastwem jeszcze bardziej ydowskim.

Ideologia ziemi odzyskanej

Izrael propaguje wrd swoich ydowskich obywateli opart na zasadzie swoistej odrbnoci czyeksluzywizmu ideologi Ziemi Odzyskanej. Zasadniczym jej celem jest ograniczenie do minimumnieydowskiej populacji Izraela. Ideologi t wpaja si ydowskim uczniom w tamtejszych szkoach.


11/83

Naucza si wic dzieci, e ideologia ta odnosi si do caego Pastwa Izrael, ktre wraz z terenamizdobytymi po roku 1967 okrela si mianem Ziemi Izraela. Zgodnie z ni ziemi odzyskan"stanowi terytoria, ktre z rk nieydowskich przeszy na wasno ydw.

Mog one stanowi wasno prywatn albo nalee do pastwa lub do ydowskiego FunduszuNarodowego. Ziemia znajdujca si nadal w rkach nieydowskich okrelana jest jako: nieodzyskana". Tak wic jeli yd, ktry popeni najstraszniejsz ze zbrodni, nabdzie kawaek ziemiod najbardziej prawego goja, wwczas ziemia ta, bdca dotychczas nie odzyskan", staje si na mocyowej transakcji ziemi odzyskan". Logiczn konsekwencj takiego stanu rzeczy jest wysiedlenie, zwanedelikatnie przesiedleniem", wszystkich nie-ydw z terenw, ktre musz zosta odzyskane. Dlategoutopi jest ziemia w caoci odzyskana"; adna jej pid nie jest posiadana ani uprawiana przez nie-yda.Liderzy ruchu syjonistycznego wykadaj t wyjtkowo odpychajc ideologi w sposb prosty iklarowny. Walter Laquer, zagorzay syjonista, w swej Historii syjonizmu (1) opowiada, jak to jeden zjego duchownych przodkw, zmary w 1919 roku A.D. Gordon, sprzeciwia si przemocy, zasamoobron dopuszcza tylko w skrajnych przypadkach. Zarwno on, jak i jego przyjaciele pragnli, aby

kade drzewko, kady krzew rosncy na ydowskiej ziemi zasadzone zostay rkami ydowskichpionierw". Oznaczao to, i ludzie ci chcieli si pozby wszystkich obcych", tak by ziemia ta staa siziemi odzyskan" przez ydw.

Wprawdzie wspczeni nastpcy Gordona stosuj dzi wicej przemocy, ni on sam zaleca, tojednak zasada odzyskiwania" ziemi i jej konsekwencje pozostay bez zmian.

W pododobny sposb kibuce, okrzyczane jako prba stworzenia utopii, stay si i nadal s nacechowanmesjanizmem ydowsk utopi. I chocia skadaj si w wikszoci z ateistw, nie akceptuj oni Arabwi domagaj si, aby ewentualny (nieydowski) kandydat do kibucu przeszed wpierw, dla zasady, najudaizm.

Trudno si potem dziwi, e chopcy z kibucw uznawani s za najbardziej promilitarnienastawion cz spoeczestwa izraelskiego.

Nie adne wzgldy bezpieczestwa narodowego", naganiane przez izraelskie media, lecz wanie taideologia elity, narodu wybranego doprowadzia do aneksji ssiednich terytoriw w latach 50- tych,potem w poowie lat 60-tych i pniej, w wyniku wojny 1967 roku. Plany judaizacji Galilei" to rwnie

owoc tej ideologii.Pod okreleniem judaizacja Galilei" rozumiemy cay system bodcw finansowych, motywujcychydw do osiedlania si w Galilei. (Ciekawy jestem reakcji amerykaskich ydw, w wypadku gdyby takkto w Stanach Zjednoczonych zechcia przeforsowa plan chrystianizacji Nowego Jorku", albochociaby Brooklynu.) Tymczasem Odzyskiwanie Ziemi" ogranicza si nie tylko do terytorialnejjudaizacji". Na caym obszarze Izraela ydowski Fundusz Narodowy, wspierany energicznie przezizraelskie agencje rzdowe (szczeglnie przez tajn policj), wydaje ogromne sumy pastwowychpienidzy na odzyskiwanie" kadego kawaka ziemi, jaki nie-yd jest tylko gotw sprzeda, a takeniedopuszczanie do tego, by jakikolwiek yd sprzeda sw ziemi gojowi. To ostatnie osiga si poprzezoferowanie wyszej ceny.

Ekspansjonizm izraelski

Najwikszym zagroeniem, na jakie Izrael jako pastwo ydowskie" naraa zarwno swoich wasnychmieszkacw, jak i ich ydowskich i nieydowskich ssiadw, jest jego ideologicznie umotywowanaekspansja terytorialna oraz seria wojen, ktre byy jej nieuniknionym skutkiem. Im wicej Izraelczykwstaje si ydami albo, jak to kto powiedzia po hebrajsku, im wicej obywateli Izraela powraca dojudaizmu" (proces powrotu trwa, a rozpocz si w 1967 roku), tym bardziej izraelska politykazdominowana jest przez ydowsk ideologi, a wzgldy racjonalne schodz na coraz dalszy plan.

Uyte przeze mnie okrelenie racjonalny" nie odnosi si wcale do moralnej oceny polityki Izraela ani tedo rzekomych potrzeb zwizanych z obronnoci czy bezpieczestwem pastwa - a tym bardziej dorzekomej doktryny przetrwania Izraela".

Okrelenia tego uywam wycznie w odniesieniu do izraelskiej polityki imperialnej, ktrejpodstaw s domniemane interesy samego pastwa. Jakkolwiek polityka ta sama w sobie jest


12/83

niemoralna i beznadziejnie gupia, to opieranie si w polityce na ideologii ydowskiej" uwaam za cojeszcze gorszego. Argumenty ideologiczne na rzecz polityki izraelskiej odwouj si zwykle do religiiydowskiej, za w przypadku ydw niewierzcych do historycznych praw ydw", ktre rwniewywodz si z wiary i w zwizku z tym posiadaj charakter dogmatyczny.

Temu wanie zawdzicza mona moj wczesn przemian z wielbiciela Ben Guriona w jegozagorzaego przeciwnika.

W 1956 roku skwapliwie poparem wszystkie polityczne i militarne argumenty Ben Guriona zarozpoczciem tzw., wojny o Suez. I popieraem je dopty Ben Gurion, w trzecim dniu wojny, (pomimoswego ateizmu i goszonego publicznie lekcewaenia dla przykaza wiary mojeszowej) owiadczy wKnesecie, e jej prawdziwym powodem jest odbudowa krlestwa Dawida i Salomona" w jegobiblijnych granicach. W chwili gdy Ben Gurion wypowiedzia te sowa, wikszo czonkwparlamentu wstaa i spontanicznie odpiewaa hymn izraelski. O ile mi wiadomo, aden ydowskipolityk nie wypar si nigdy idei Ben Guriona, lansujcego pogld, e deniem polityki izraelskiejmusi by (w granicach rozwanego pragmatyzmu) przywrcenie pastwu ydowskiemu granicbiblijnych. Istotnie, analiza izraelskiej strategii i zasad biecej polityki zagranicznej, wyraonych wjzyku hebrajskim, wskazuje do jasno, e to wanie ideologia ydowska", bardziej ni jakikolwiekinny czynnik, wyznacza polityk wspczesnego Izraela. Ignorowanie wpywu judaizmu na politykizraelsk, jak to si w rzeczywistoci zdarza, a take lekcewaenie samej ideologii ydowskiej",sprawia, i zasady tej polityki s niezrozumiae dla cudzoziemcw, ktrych wiedza na temat wiarymojeszowej ogranicza si do powierzchownej znajomoci tekstw jej apologetw.

Pozwol sobie tutaj zilustrowa na wspczesnym przykadzie zasadnicz rnic midzy izraelskimekspansjonizmem terytorialnym (imperializmem) w wydaniu wieckim a zasadami ideologiiydowskiej". Ta ostatnia gosi, e ziemie nalece w zamierzchej przeszoci do ktrego z wadcwydowskich albo obiecane ydom przez Boga, czy to w Biblii, czy te - co jest nawet waniejsze zpolitycznego punktu widzenia - wedle rabinicznej interpretacji Pisma w., i Talmudu powinny naleedo Izraela, poniewa s czci pastwa ydowskiego. Bez wtpienia wielu ydowskich golbi"uwaa, e proces podboju naley odoy na pniej, do czasu gdy Izrael stanie si silniejszy ni jestobecnie, albo liczy na to, e kiedy w przyszoci nastpi podbj pokojowy", to znaczy uda sinakoni" narody arabskie lub ich przywdcw, aby sporne terytoria przekazali ydom w zamian za

korzyci gwarantowane im przez pastwo ydowskie.W obiegu kry wiele rnicych si midzy sob wersji biblijnych granic Ziemi Izraela", ktrewadze rabiniczne interpretuj jako granice wyznaczajce obszar pastwa ydowskiego.

Najmielsze z nich zawieraj w granicach biblijnych" nastpujce terytoria: od poudnia - cay Synaj icz pnocnego Egiptu, wcznie z peryferiami Kairu; od wschodu - ca Jordani i duy kawaekArabi Saudyjskiej, dalej - cay Kuwejt i cz Iraku na poudnie od Eufratu; od pnocy - Liban, caSyri oraz du cz obszaru Turcji (do jeziora Van); na zachodzie za - Cypr.

Na temat biblijnych granic" prowadzi si w Izraelu - czsto za pienidze pastwowe - mnstwostudiw i uczonych dyskusji, ktrych owocem s publikacje caej masy atlasw, ksiek, artykuw iinnych popularnych materiaw propagandowych.

Rzecz jasna, nieboszczyk Kahane i jego uczniowie, jak rwnie tak wpywowe organizacje, jak GuszEmunim, nie tylko pragn, by Izrael dokona podboju spornych terytoriw, lecz uwaaj go wrcz zanakaz boski, ktry musi si powie, gdy odbywa si bdzie z Bo pomoc. Faktem jest, e w opiniiczoowych przedstawicieli duchowiestwa odmowa podjcia przez Izrael witej wojny", czy, jeszcze

gorzej, oddanie Synaju Egiptowi, jest zbiorowym grzechem, za ktry nard zosta susznie przez Bogaukarany. Jeden z najbardziej wpywowych rabinw Gusz Emunim, rabin ydowskich osiedli w KirayatArba i w Hebronie, Dov Lior, utrzymywa uparcie, i fiasko podboju Libanu w wojnie 1982-85 rokubyo zasuon kar bosk, wymierzon ydom za oddanie Egiptowi czci Ziemi Izraela, amianowicie Synaju".Chocia - jak z gry zastrzegem - posuyem si najbardziej skrajnym przykadem biblijnych" granicZiemi Izraela, te wanie granice pastwa ydowskiego" s w krgach religijno- nacjonalistycznychuwaane za naturalne. Istniej jednak bardziej umiarkowane wersje granic biblijnych", zwane niekiedygranicami historycznymi". W tym miejscu trzeba koniecznie zaznaczy, e zarwno w samym Izraelu,jak i wrd diaspory ydowskiej - z nielicznymi wyjtkami ugrupowa, ktre sprzeciwiaj si samej ideipastwa ydowskiego - zasadno koncepcji granic biblijnych" bd historycznych" jako


13/83

wyznacznika granic Izraela nie jest przez nikogo kwestionowana. Przeciwnie, wszelkie obiekcjedotyczce wyegzekwowania tych granic si s natury czysto pragmatycznej. Mona wic twierdzi, eIzrael jest jeszcze zbyt saby, by podbi wszystkie ziemie nalece" do ydw, albo e w wojnie natak skal straty po stronie ydowskiej (a nie po stronie arabskiej!) nie rwnowayby korzyciwynikajcych z podbicia tych ziem. W kadym razie adnemu ortodoksyjnemu wyznawcy judaizmu niewolno kwestionowa ydowskoci" terytorium - bez wzgldu na przebieg granic - nalecego do ZiemiIzraela.

W maju 1993 roku, podczas zjazdu Likudu, Ariel Szaron zaproponowa, by koncepcj granicbiblijnych" przyj jako oficjaln paszczyzn polityczn tego bloku. Wniosek ten - zarwno w ramachLikudu, jak i poza nim - spotka si z niewielkimi zastrzeeniami, i to wycznie o charakterzepragmatycznym.

Nikomu nie przyszo nawet do gowy spyta Szarona, a ktrdy przebiegaj te biblijne granice",ktrych tak si domaga.

Pamitajmy, e dla tych, ktrzy okrelaj si mianem leninistw" historia toczy si zgodnie z zasadamiwytyczonymi przez Marksa i Lenina. Przekonanie to jest nie tylko dogmatyczne, lecz dodatkowowyklucza jakkolwiek dyskusj; innymi sowy: jest niepodwaalne. Takie podejcie uniemoliwiaotwart wymian opinii, stajc si automatycznie poywk dla totalitarnego sposobu mylenia. Monawic powiedzie, e zarwno ydzi izraelscy, jak i yjcy po ydowsku" przedstawiciele diaspory orazczonkowie organizacji czysto ydowskich maj, podobnie jak leninici, silne inklinacje totalitarne.

Trzeba jednak przyzna, e od momentu powstania Izraela rozwina si tam take strategia narodowa,abstrahujca od dogmatw ideologii ydowskiej", uwzgldniajca wycznie cele strategiczne czyimperialne pastwa. Klarowny i autorytatywny opis zaoe tej strategii poda genera rezerwy SzlomoGazit, byy szef (2) izraelskiego wywiadu wojskowego. Oto co Gazit powiedzia:

Gwne zadanie Izraela nie zmienio si (od momentu rozpadu ZSRR) ani o jot i nadal zachowuje sw wag iaktualno. Geograficzne pooenie w centrum arabsko-islamskiego Bliskiego Wschodu predestynuje Izrael do rolistranika czuwajcego nad stabilnoci wszystkich otaczajcych go krajw. Jego rola polega na ochronie istniejcychreymw; zapobieganiu bd hamowaniu procesu ich radykalizacji i powstrzymywaniu ich religijno-fundamentalistycznych zapdw.

Dlatego wanie Izrael zamierza przeciwdziaa przemianom zachodzcym poza jego granicami. Przemiany te nie bd

pod adnym pozorem tolerowane, a w razie ich zaistnienia Izrael zmuszony bdzie do uycia siy militarnej, ktra jepowstrzyma bd stumi.

Innymi sowy, celem istnienia Izraela jest narzucenie swej hegemonii pozostaym krajom regionu. Wopinii Gazita, Izrael to dobroczyca, ktrego trosk jest stabilno reymw arabskich. Ochraniajcbliskowschodnie reymy, Izrael, zdaniem Gazita, w istotny sposb przysua si krajom rozwinitymprzemysowo, ktre s szczeglnie zainteresowane zapewnieniem stabilnej sytuacji na BliskimWschodzie". Uwaa on, e bez ingerencji Izraela reymy te upadyby ju dawno, a istniej nadalwycznie za spraw izraelskiego straszaka. Takie stanowisko jest dowodem hipokryzji. Warto moe wjego kontekcie przywoa synn maksym La Rochefoucaulta, ktry twierdzi, e hipokryzja jestpodatkiem paconym cnocie przez nikczemno".

Ziemia Odzyskana jest prb uniknicia takiego haraczu.Nie musz dodawa, e sprzeciwiam si zarwno korzeniom, jak i odnogom tej nieideologicznejpolityki Izraela, jake klarowne i bez ogrdek wyoonej przez Gazita. Uwaam przy tym, euprawianie polityki opartej na ideologii ydowskiej", takiej jak polityka Ben Guriona czy Szarona,

niesie ze sob znacznie wiksze niebezpieczestwo niz to wynikajce z uprawiania jedynie politykiimperialnej, nawet z gruntu przestpczej. Skutki prowadzenia przez inne reymy ideologiczniezorientowanej polityki tylko to potwierdzaj. Istnienie w polityce Izraela istotnego skadnika opartegona ideologii ydowskiej" czyni jej analiz wrcz nakazem politycznym. Ideologia ta opiera sibowiem na stosunku klasycznego judaizmu" do ludnoci nieydowskiej, i to jest jednym z gwnychtematw niniejszej ksiki. Nastawienie to z koniecznoci - w sposb mniej lub bardziej wiadomy -wpywa na postpowanie wielu ydw.

Naszym zadaniem bdzie wic analiza judaizmu historycznego w jego prawdziwym ksztacie.

Wpyw ideologii ydowskiej" na ydw jest tym wikszy, im mniej otwarcie si na ten tematdyskutuje. Mamy nadziej, e taka nieskrpowana dyskusja pozwoli czytelnikowi oceni szowinizm


14/83

ydowski i pogard ydw dla gojw (co postaramy si udokumentowa poniej) rwnie sprawiedliwei krytycznie, jak ocenia si zachowanie wymierzone przeciwko ydom: antysemityzm, szowinizm iinne formy ksenofobii. Zakadamy, e najskuteczniejsz broni przeciwko antysemityzmowi jestukazanie go w penym wietle, w tym rwnie jego rde i korzeni. To samo odnosi si doydowskiego szowinizmu i fanatyzmu religijnego; bez ujawniania tych zjawisk walka z nimi nie bdziemoliwa. Jest to szczeglnie aktualne dzisiaj, kiedy w przeciwiestwie do tego, co dziao sipidziesit czy szedziesit lat temu, polityczne wpywy ydowskiego szowinizmu i fanatyzmureligijnego s znacznie silniejsze ni zasig oddziaywania wspczesnego antysemityzmu. Jest jeszczejedna wana sprawa. Osobicie uwaam, e walk z antysemityzmem naley prowadzi rwnolegle zwalk przeciwko ydowskiemu szowinizmowi.

Zamknita utopia?

Dopki takie stanowisko nie stanie si powszechne, zagroenie wywoane izraelsk polityk opart naideologii ydowskiej" przewysza bdzie zagroenie spowodowane polityk zdominowan przezczynniki czysto strategiczne. Rnic pomidzy tymi dwoma rodzajami polityki znakomicie ilustrujeesej Hugha Trevor-Ropera zatytuowany Sir Thomas More a utopia"(3), w ktrej nazywa te podejciaodpowiednio: platoskim i machiavellicznym:

Machiavellemu byo przynajmniej przykro. Przeprasza za to, co uzna w polityce za konieczne; zaprzemoc, kamstwo, fasz. Ani przez moment nie nazwa ich inaczej ni po imieniu. Co innego Platonczy More, oni te zjawiska uwicili, wystarczyo bowiem, e suyy realizacji ich idei utopijnejrepubliki.

Podobnie wszyscy ci, ktrzy bezkrytycznie wierz w utopi zwan pastwem ydowskim",zmierzajcym do osignicia granic biblijnych", stan si groniejsi ni stratedzy w rodzaju Gazita,poniewa ich zasady polityczne uwicone s przez religi, albo co gorsza, opieraj si na rwnieniepodwaalnych, zlaicyzowanych dogmatach wiary. O ile Gazit widzi przynajmniej potrzebargumentowania, e dyktat izraelski przyniesie korzy reymom arabskim, o tyle Ben Gurion nie

udaje nawet, e odbudowa krlestwa Dawida i Salomona przyniesie poytek komukolwiek innemupoza ydami.

Wykorzystanie koncepcji Platona do analizy polityki izraela opartej na ideologii ydowskiej" niepowinno wydawa si czym osobiliwym. Dostrzego to ju wielu uczonych, z ktrych najwaniejszy,Mojesz Hadas, utrzymywa, e fundamentem klasycznego judaizmu", to znczy judaizmuustanowionego przez znawcw Talmudu, s myli Platona, a szczeglnie platosk koncepcj Sparty(4). Zdaniem Hadasa, zasadnicz cech przyswojonego przez judaizm jeszcze w okresie machebejskim(142-63 r., p.n.e.) platoskiego systemu politycznego jest zasada, i kade ludzkie zachowanie winnoby podporzdkowane przymusowi religijnemu, ktrego interpretacja zaley od ludzi sprawujcychwadz".

Trudno sobie wyobrazi bardziej precyzyjn od platoskiej definicj klasycznego judaizmu" itrafniejszy opis metod, jakimi posuguj si rabini, aby nim manipulowa. W szczeglnoci Hadasutrzymuje, e judaizm przyswoi sobie to, co sam Platon podsumowa jako cele wasnego programu".Mwi o tym wyjtkowo jasno nastpujcy fragment jego Praw:

Naczelna zasada gosi, i kady obywatel, czy to mczyzna, czy kobieta, podlega maprzydzielonemu mu urzdnikowi, oraz e nikt, czy to w dobrej wierze, czy w artach, nie odway siwzi odpowiedzialnoci za swoje czyny we wasne rce. Tak w okresie pokoju, jak i w czasach wojnyobywatel musi przez cay czas y pod okiem nadzorujcego urzdnika... Znaczy to, e naley takwiczy umys, by nie prbowa jakiejkolwiek niezalenoci, ba, by nie zna nawet sposobu, jak takniezaleno osign."

Jeli w tekcie tym sowo urzdnik" zastpi sowem rabin", uzyskamy idealny obrazklasycznego judaizmu". A wanie judaizm ma gboki wpyw na stosunki panujce wspoeczestwie izraelsko-ydowskim; wyznacza on rwnie zasadnicze kierunki politykiIzraela.


15/83

Powyszy cytat wybrany zosta przez Karla Poppera i znalaz si w jego pracy zatytuowanej :Spoeczestwo otwarte i jego wrogowie", gdzie suy do opisu spoeczestwa zamknitego".Tradycyjny judaizm i jego dwaj sukcesorzy: religijna ortodoksja oraz syjonizm s zaciekymiwrogami budowania Izraela w oparciu o koncepcj pastwa otwartego.

Pastwo ydowskie, czy to oparte na dzisiejszej ideologii ydowskiej, czy - gdyby w przyszocinabrao jeszcze bardziej ydowskiego charakteru - bazujce na zasadach ortodoksji religijnej, niemoe nawet zawiera elementw pastwa otwartego.

Przed spoeczestwem izraelsko-ydowskim stoi alternatywa.

Moe si ono sta przypominajcym getto spoeczestwem szczelnie zamknitym, tak ydowskSpart, opierajc sw egzystencj na pracy arabskich helotw, na swoich wpywach na politycznyestablishment USA oraz na grobie uycia siy nuklearnej; albo te moe dy do tego, by sta sispoeczestwem otwartym. Ten drugi wybr wymaga rzetelnej analizy ydowskiej historii, przyznaniasi do istnienia ydowskiego szowinizmu i poczucia elitarnoci oraz zweryfikowania sposobu

odnoszenia si ydw do gojw. ROZDZIA II

Uprzedzenia i przeinaczenia.

Pierwsz trudnoci, jak napotyka pisanie na ten temat, jest pojcie yd", ktre w cigu ostatnich 150lat uywane byo w dwch odmiennych znaczeniach. Aby to zrozumie, trzeba si cofn wyobranido roku 1780. wtedy to powszechnie obowizujce znaczenie sowa yd" pokrywao si zasadniczo ztym, co sami ydzi rozumieli pod pojciem wasnej tosamoci. Tosamo ta miaa w duej mierzecharakter religijny, przy czym przykazania wiary rzdziy najdrobniejszymi sprawami codziennegoycia, we wszystkich jego aspektach, tak spoecznych, jak i prywatnych, dotyczcymi zarwno relacjipomidzy ydami, jak i ich w stosunku do gojw. ydowi, dosownie, nie wolno byo w domu gojawypi nawet szklanki wody. Od Jemenu po Nowy Jork obowizyway identyczne zasady postpowaniawobec nie-ydw. Niezalenie od tego, jak opisywano by ydw w 1780 roku - a nie mam zamiaruwdawa si tutaj w metafizyczne rozwaania na temat takich poj, jak nard" i lud" (1) - nie ulegakwestii, e prawie wszystkie wczesne wsplnoty ydowskie odseparowane byy od spoecznocinieydowskich, pord ktrych yy.

Jednake wszystko to ulego zmianie wskutek dwch rwnolegle przebiegajcych procesw - zaczosi od Holandii i Anglii, nastpnie bya rewolucyjna Francja oraz kraje, ktre na rewolucji francuskiejsi wzoroway, a w kocu kraje rzdzone przez nowoczesne monarchie XIX wieku - kiedy to z jednejstrony ydzi uzyskali szereg znaczcych praw osobistych (w pewnych przypadkach wrcz penrwno wobec prawa), z drugiej za gminie ydowskiej odebrano wadz prawn nad jej wasnymiczonkami. Trzeba podkreli, e oba te procesy zachodziy rwnoczenie, i e ten drugi - jakkolwiekmniej znany od pierwszego - by nawet waniejszy.

Od czasw pnego cesarstwa rzymskiego gmina ydowska miaa nad swoimi czonkami znacznwadz prawn. Nie chodzi tylko o wadz bdc wynikiem dobrowolnej mobilizacji presji spoecznej(jak na przykad w przypadku zakazu jakichkolwiek kontaktw z wykltym ydem, dotyczcego nawetpochowania jego ciaa), lecz take o prawo do stosowania przymusu: karania chost, uwizienia czyskazywania na wygnanie - wszystkie te kary mogy by naoone na yda (w peni legalnie) przez sdrabinacki za dowolne przestpstwo. W wielu krajach - Hiszpania i Polska s tu znamiennymi

przykadami - sdy rabinackie miay nawet prawo skazywania na mier, uywajc czasami doegzekucji szczeglnie okrutnych metod, na przykad wychostania na mier. Nie tylko e praktyki tebyy dozwolone, ale wrcz popierane przez wadze pastwowe, zarwno w krajach chrzecijaskich, jaki muzumaskich, ktre prcz tego, e zainteresowane byy utrzymaniem praworzdnoci, miay z tegoniekiedy dodatkowe korzyci finansowe. Przykadowo, w archiwalnych dokumentach hiszpaskich,pochodzcych z XIII i XIV wieku, znale mona szczegowe zapisy rozporzdze wydawanych przezNajpoboniejszych Katolickich Krlw Kastylii i Aragonii, a nakazujcych nie mnie pobonymurzdnikom pastwowym, by pomagali rabinom w zmuszaniu ydw do obchodzenia szabatu.Dlaczego? Poniewa ilekro sd rabinacki skaza jakiego yda za naruszanie witego szabatu, tylerabin musia przekaza krlowi dziewi dziesitych wymierzonej grzesznikowi kary - by toniezmiernie skuteczny i zyskowny ukad. Podobnie, mona zacytowa respons (odpowied) napisanna krtko przed rokiem 1832 przez sawnego rabina Mosze Sofera z Pressburga (dzi Bratysawa) w


16/83

wczesnym Krlestwie Wgier, wchodzcym w skad cesarstwa austriackiego, adresowan do samegoWiednia, gdzie ydzi uzyskali ju stosunkowo duy zakres praw osobistych (2). Rabin biada nad tym,e odkd kongregacja ydowska w Wiedniu pozbawiona zostaa prawa karania wystpkw, ydzistracili gorliwo religijn i stali si rozwili. Dodaje te, e: Tu, w Pressburgu, gdyby jaki ydowskikramarz omieli si otworzy swj sklepik w czasie wit mniejszych, natychmiast wysabympolicjanta, aby go uwizi".

W okresie poprzedzajcym powstanie nowoczesnych pastw najwaniejsz oznak spoecznejobecnoci ydw by nastpujcy fakt: zarwno przestrzeganie praw religijnych judaizmu, jak iwpajanie ich poprzez nauk odbywao si pod przymusem fizycznym, od ktrego mona si byo uwolnijedynie przechodzc na religi panujc, co byo niekiedy rwnoznaczne z totalnym odrzuceniem przezspoeczestwo, i choby ju z tego powodu byo niepraktyczne; wyjtek stanowiy okresy tzw., przesilereligijnych (3).

Z chwil pojawienia si nowoczesnych pastw gmina ydowska tracia sw wadz, a wic przywilejkarania i zastraszania pojedynczych ydw. Wizy krpujce jedna z najbardziej zamknitychspoecznoci, jeden z najbardziej totalitarnych systemw w dziejach ludzkoci, pky z trzaskiem. Ten aktwyzwolenia nadszed z zewntrz, chocia zdarzao si, e ydzi, z pocztku bardzo nielicznie,wspomagali go od rodka. Ta forma wyzwolenia mia amie w przyszoci bardzo ponure konsekwencje.Dokadnie tak jak w przypadku Niemiec (genialnie opisanym przez A.J.P. Taylora), gdzie atwo byoskojarzy" przyczyn reakcji z patriotyzmem. Poniewa wolnoci obywatelskie i rwno wobec prawazostay przyniesione do Niemiec przez siy zbrojne rewolucji francuskiej i wojska Napoleona, kojarzonoje z czym nieniemieckim. Analogia do ydw nasuwa si tu sama, szczeglnie w Izraelu, gdzie atwobyo zmontowa skuteczny atak na symbole i ideay humanistyczne oraz na praworzdno (niewspominajc o demokracji) jako co nieydowskiego", czy wrcz antyydowskiego" - co zreszt wsensie historycznym jest prawd - co, co wprawdzie moe by wykorzystane w interesie ydw, lecztraci sens, z chwil gdy obraca si przeciwko temu interesowi, na przykad, gdy na zasady te powouj siArabowie. Prowadzio to z kolei - podobnie jak w Niemczech i reszcie Mitteleuropa - do tworzeniaznieksztaconej, sentymentalnej i skrajnie romantycznej historiografii, z ktrej usuwao si wszystkieniewygodne fakty. Std w opasych tomach napisanych przez Hannach Arendt, czy to powiconychtotalitaryzmowi, czy ydom (4), trudno si doszuka najdrobniejszej nawet wzmianki o tym, jak

naprawd wygldaa spoeczno ydowska w osiemnastowiecznych Niemczech; nie ma sowa o paleniuksiek, przeladowaniu pisarzy, dysputach o magicznych waciwociach amuletw, o zakazach uczeniasi najbardziej nawet elementarnych spraw nieydowskich, takich jak nauka poprawnego jzykaniemieckiego czy wrcz pisanie przy uyciu liter alfabetu aciskiego (5). Take w licznych publikacjachna temat historii ydw" wydawanych w jzyku angielskim nie sposb znale elementarnych faktwdotyczcych nastawienia mistycyzmu ydowskiego (jake niegdy modnego) do gojw. Nie ma sowa otym, e gojw uwaano za diabelskie nasienie" oraz e owe nieliczne wrd nie-ydw niediabelskiewyjtki (to znaczy ci goje, ktrzy przeszli na judaizm) s w rzeczywistoci ydowskimi duszami"zabkanymi w czasie, gdy Szatan zbezczeci wit Pani (Szechina albo Matronit, boski pierwiastekeski; kabaa podaje, i bya siostr i on modszego Boga) w jej niebiaskiej siedzibie. Wybitniuczeni, tacy jak choby Gerszom Szolem, uyczali swego autorytetu systemowi kamstw i przeinaczewe wszelkich draliwych" kwestiach; im lepiej byy one znane, tym bardziej zwodniczych ioszukaczych argumentw uywano.

Spoeczn konsekwencj procesu liberalizacji byo to, e po raz pierwszy od okoo 200 roku n.e.(6), yd -w granicach prawa obowizujcego w kraju osiedlenia - cieszy si swobod i mg robi to co chcia,

bez koniecznoci zmiany wyznania. Wolno mu wic byo si uczy, czyta ksiki w nowoczesnychjzykach, mg po hebrajsku czyta rwnie te ksiki, ktre nie miay rabinicznego przyzwolenia(dotychczas bowiem wszystkie ksiki i jidysz i hebrajskim musiay takie przyzwolenie posiada), mgje niekoszern ywno, nie musia si stosowa do absurdalnych zakazw dotyczcych wspyciaseksualnego, ba, uzyska nawet wolno mylenia - gdy myli zakazane" naleay do najciszychgrzechw - wszystko to otrzymali ydzi europejscy (pniej take ydzi w innych krajach) odnowoczesnych, czsto jednak absolutystycznych wadcw. Co nie znaczy, e ci ostatni przestali byantysemitami i zaniechali gnbienia ydw. Rosyjski cal Mikoaj I, zagorzay antysemita, wyda wielepraw i rozporzdze wymierzonych przeciw zamieszkujcym jego pastwo ydom. Rwnoczenie jednakumacnia w Rosji poszanowanie dla praworzdnoci" - nie tylko poprzez wspomaganie tajnej policji,lecz rwnie zwykej policji i andarmerii - w konsekwencji czego zabicie yda z wyroku rabina byo


17/83

bardzo trudne, podczas gdy w Polsce przed rokiem 1795 czyn taki nalea do dziecinnie prostych.Oficjalna" historia ydw potpia cara Mikoaja I za wszystko, co czyni. Przykadowo, w kocu lat 30-tych ubiegego stulecia wityRabin, zwany cadykiem, z maego miasteczka na Ukrainie rozkaza straci heretyka przez wrzuceniego do wrzcej wody w miejscowej ani. Wspczesne rda ydowskie ze zdumieniem i przeraeniemdonosz, e nie pomoga nawet apwka"; nie tylko wykonawcy wyroku, lecz i sam cadyk zostalisurowo ukarani. W Austrii, w okresie poprzedzajcym Wiosn Ludw, reym Metternicha by nie tylkoskrajnie reakcyjny, lecz ponadto ydom wyjtkowo nieprzyjazny, mimo to nie zezwalano na otrucienawet najbardziej liberalnego rabina. W 1848 roku, kiedy reym nieco osab, pierwsz rzecz, jak pochwilowym odzyskaniu wolnoci uczynili liderzy spoecznoci ydowskiej Lwowa (wwczasLemberg), byo otrucie liberalizujcego" rabina miejskiego, ktrego niewielka grupkanieortodoksyjnych ydw sprowadzia wczeniej z Niemiec. Nawiasem mwic, jego najwikszherezj byo propagowanie i wykonywanie dopiero co wymylonej ceremonii bar micwy.

Wyzwolenie z zewntrz

Z tych wzgldw pojcie yd" nabrao w cigu ostatnich 150 lat dwuznacznoci. Wywoao ono wrdpewnych ludzi, zwaszcza w krajach anglojzycznych, spore zamieszanie, gdy uwaali oni, i ydzi,ktrych spotykali na co dzie, s reprezentatywni dla caego narodu ydowskiego. W krajach EuropyWschodniej, a take w wiecie arabskim ydzi zostali wyzwoleni z tyranii wasnej religii i wasnejgminy przez siy zewntrzne, czsto zbyt pno i w zbyt niesprzyjajcych warunkach, by mogli sobiete zmiany autentycznie przyswoi. Na og jednak, szczeglnie na terenie Izraela, przetrwaa dawanakoncepcja spoeczna i stara ideologia - zwaszcza w odniesieniu do ludnoci pochodzenianieydowskiego. Posugiwano si rwnie t sam star, z gruntu faszyw histori. Dotyczy to taketych ydw, ktrzy przyczyli si do ruchw postpowych" bd lewicowych. Analiza dziaalnocipartii radykalnych, socjalistycznych i komunistycznych dostarcza licznych przykadw ydowskichkryptoszowinistw i kryptorasistw, ktrzy do tych partii wstpili wycznie po to, by broni interesu

ydw, bd - jak to ma miejsce w Izraelu - by dyskryminowa gojw. Wystarczy sprawdzi, jak wielusocjalistw ydowskiego pochodzenia prbowao pisa o kibucach, nie zadajc sobie najmniejszegotrudu, aby ujawni, i s to instytucje rasistowskie, wykluczajce ze swych szeregw nieydowskichobywateli Izraela, co by jedynie potwierdzio, e zjawisko, o ktrym mwimy, ma charakterpowszechny. (7).

By nie zosta posdzonym o ignorancj bd hipokryzj, trzeba przyzna, i termin ydzi" oraz jegopochodne odnosi si do dwch rnych, czsto nawet kontrastujcych ze sob grup spoecznych. Naskutek obecnej polityki izraelskiej zwizki pomidzy tymi grupami ulegaj w szybkim tempiezanikowi. Z jednej strony wystpuje - omawiana wczeniej - grupa o pogldach tradycyjnietotalitarnych, z drugiej za ydzi, ktrzy przyswoili sobie zesp idei nazwanych przez Karla Popperaspoeczestwem otwartym". (Istnieje jeszcze trzecia grupa, obecna zwaszcza w USA, a nale do niejwszyscy ci, ktrzy wprawdzie nie przyswoili sobie tych idei, lecz udaj, e je akceptuj.).

Naley podkreli, e caa ta rzekoma charakterystyka ydowska" - pod ktr rozumiemy cechyprzypisywane ydom przez tak zwanych zachodnich intelektualistw - jest charakterystykwspczesn, zupenie nieznan w dawnych czasach, i pojawia si z chwil, gdy totalitarne gminy

ydowskie zaczy traci na znaczeniu.Wemy dla przykadu synne ydowskie poczucie humoru. W literaturze hebraj skiej w czasachpoprzedzajcych dziewitnaste stulecie poczucie humoru nie tylko naleao do rzadkoci (a jeli juwystpowao, to wycznie w pewnych okresach i krajach, w ktrych wysze sfery ydowskie byystosunkowo niezalene od rabinicznego jarzma, jak choby we Woszech od XIV do XVII wieku, czyte w muzumaskiej Hiszpanii), ale humor i arty byy wrcz przez ydowsk religi kategoryczniezakazane. Wyjtek stanowiy dowcipy...omieszajce inne religie. Satyryczne spojrzenie na rabinwczy innych przywdcw religijnych jest tradycji judaistycznej - wprzeciwiestwie do chrzecijastwa aciskiego - niemal cakowicie obce. Podobnie jak w Sparcie niebyo komedii, tak i nie tworzyli ich ydzi, z identycznych powodw(8).


18/83

Albo wemy takie zamiowanie ydw do nauki. Z wyjtkiem nauczania tekstw czysto religijnych,ktrych poziom by naprawd opakany, ydzi europejscy (a w mniejszym stopniu take ydzizamieszkujcy kraje arabskie) do roku 1780 traktowali nauk, z wyczeniem tekstw talmudycznych iydowsko-mistycznych, z najwysz pogard i nienawidzili si uczy. Ignorowano cae partie StaregoTestamentu, nie czytano niereligijnej poezji hebrajskiej, tak jak w wikszoci ksiek powiconychfilozofii ydowskiej, za wielu ich autorw oboono kltw. Surowo zabronione byo zarwno uczeniesi jzykw obcych, jak i studiowanie matematyki czy nauk przyrodniczych. Geografia (9), historia -nawet historia ydowska - byy kompletnie zakazane.

Zmys krytycznego rozumowania, tak rzekomo typowy dla ydw, przed rokiem 1780 praktycznie nieistnia. Niczego si tak nie bano, niczego tak nie tpiono, jak najskromniejszych nawet innowacji czynajbardziej niewinnego krytycyzmu, ktre byy surowo zabronione.

wiat, ktry stworzyli sobie ydzi, popad w najskrajniejsze przesdy, fanatyzm i ignorancj; by to wiat,w ktrym autor przedmowy do wydanej po raz pierwszy w jzyku hebrajskim (opublikowanej w Rosji w1803 roku) ksiki o geografii uskara si, e wielu wybitnych rabinw wci neguje istnienie kontynentuamerykaskiego, twierdzc, e jest to niemoliwe". Pomidzy takim wiatem a tym, co Zachd nazywacechami typowo ydowskimi" - prcz zbienoci w nazwie - nie ma nic wsplnego.

Mimo to wielu wspczesnych ydw tskni za tamtym wiatem jak za utraconym rajem, za wygodnymyciem w spoeczestwie zamknitym, z ktrego trudno ich byo usun. Przywrcenia takiego wiatadomaga si wielu przedstawicieli ruchu syjonistycznego - a ludzie ci maj dzi decydujcy gos. Wieleczynnikw motywujcych decyzje politykw izraelskich - czynnikw, ktre wprawiaj w zakopotaniezachodnich przyjaci Izraela" - tumaczy si reakcj polityczn na to, co wydarzyo si w tym wiecie wcigu ostatnich dwustu lat; jest to wymuszony, pod pewnymi wzgldami take nowatorski, i dlategoiluzoryczny powrt do ydowskiej przeszoci, dospoeczestwa zamknitego".

Przeszkody utrudniajce zrozumienie

Mona historycznie dowie, i spoeczestwa zamknite nie s zainteresowane opisywaniem samych

siebie. Trudno si temu dziwi. Przecie kady opis wymaga chociaby w czci analizy krytycznej, a coza tym idzie, zachca do wygaszania opinii zakazanych". Im bardziej spoeczestwo jest otwarte, tymbardziej zainteresowane jest refleksj - najpierw opisow, pniej krytyczn - nad tym, jak funkcjonujeobecnie, a pniej nad wasn przeszoci. Co si jednak dzieje, gdy grupa intelektualistw pragnie, abyotwarte ju do pewnego stopnia spoeczestwo powrcio do swego dawnego stanu totalitarnegozamknicia?". Wtedy wanie filozofia, nauka, historia, a zwaszcza socjologia - do niedawna jeszczenarzdzia postpu - staj si najskuteczniejszym orem intelektualnej zdrady". Znieksztacane s iwypaczane po to, by suy oszustwu, a z czasem cakowitej degeneracji.

Klasyczny judaizm (10) nie jest zainteresowany opisywaniem i objanieniem samego siebie czonkomwasnej spoecznoci, bez wzgldu na to, czy jest to spoeczno wyksztacona (w studiachtalmudycznych) czy nie (11). Warto podkreli, e w ydowskich pracach historycznych, nawet tychpisanych stylem najbardziej beznamitnym i kronikarskim, nie sposb znale adnej wzmiankidotyczcej okresu od Jzefa Flawiusza (koniec I wieku n.e.,) a do epoki Renesansu, kiedy to na krtko -we Woszech i paru innych krajach, gdzie ydzi podlegali wpywom woskim - nastpio pod tymwzgldem swego rodzaju oywienie (12). Ciekawe, e rabini obawiali si nie tyle historii powszechnej, co

wanie ydowskiej, za pierwsz nowoczesn ksik historyczn w jzyku hebrajskim (opublikowan wszesnastym stuleciu) bya Historia krlw francuskich i osmaskich". Po niej dopiero pojawio si kilkaprac historycznych, w ktrych pisano o przeladowaniu ydw. Pierwsza prawdziwie historyczna ksikao ydach (13) (mwica jedynie o czasach staroytnych) zostaa natychmiast po jej opublikowaniuwycofana z obiegu i zakazana przez najwysze autorytety rabiniczne. Ukazaa si ona powtrnie dopierow XIX wieku. Wschodnioeuropejskie wadze rabiniczne wyday specjalne rozporzdzenie zakazujcestudiowania jakichkolwiek prac nie zwizanych z Talmudem, nawet jeli nie zawieray one niczego, comogoby spowodowa naoenie na nie kltwy. Powd? Zajmuj czas potrzebny bd na studiowanieTalmudu, bd na zarabianie pienidzy; tego ostatniego wymagao ze wzgldu na konieczno oenia naszkoy talmudyczne. Pozostawiono jedn luk, a mianowicie czas, ktry nawet pobony yd spdza zkoniecznoci w...ustronnym miejscu. Studiowanie witych pism w wychodku byo zakazane, wic jeli


19/83

kto ju bardzo chcia, mg w tym czasie czyta ksiki historyczne, pod warunkiem, e byy napisane pohebrajsku i dotyczyy tematyki cakowicie wieckiej, a zatem odnosiy si wycznie do sprawnieydowskich. (Mona sobie tylko wyobrazi, e ta niewielka grupka wczesnych ydw, ktrych -niewtpliwie pod wpywem Szatana - zainteresoway dzieje krlw francuskich, aby nie podpassiadom, musiaa uskara si na nieustanne zatwardzenia...) Skutkiem takiego stanu rzeczy jeszczedwiecie lat temu olbrzymia wikszo ydw ya w cakowitej ciemnocie, nie tylko nie wiedzc oistnieniu Ameryki, ale nie znajc nawet wasnej historii czy teraniejszoci; i w niczym im to nieprzeszkadzao.

Totalitarna historia

Bya wszake jedna dziedzina, wobec ktrej nie wolno byo ydom pozostawa obojtnymi - chodzi o

pisma, w ktrych chrzecijanie atakowali wersety Talmudu i literatury talmudycznej o charakterzeantychrzecijaskim, albo oglniej, wymierzone przeciwko gojom. Warto nadmieni, e kwestie tepojawiy si w dziejach stosunkw ydowsko-chrzecijaskich stosunkowo pno, bo dopiero w XIIIstuleciu. (Wczeniej autorzy chrzecijascy atakowali judaizm, posugujc si bd argumentamibiblijnymi, bd bardziej oglnymi, i to tak, jakby byli kompletnymi ignorantami, jeli chodzi o Talmud).Kampania chrzecijan przeciw Talmudowi zostaa prawdopodobnie wszczta z chwil przejcia nachrzecijastwo czci ydw oczytanych w Talmudzie i prawdziwie zafascynowanych filozofichrzecijask, zwaszcza jej arystotelesowskim (a wic uniwersalnym) charakterem (14).

Trzeba na wstpie przyzna, e zarwno Talmud, jak i pisma talmudyczne - cho przesiknite snegatywnym nastawieniem wobec nie-ydw, czym zajmiemy si obszerniej w rozdziale V - zawierajszereg szczeglnie obraliwych stwierdze i przypowieci skierowanych wyranie przeciwkochrzecijastwu.

Przykadowo, nie szczdzc obelywych insynuacji dotyczcych ycia seksualnego Jezusa, Talmudstwierdza ponadto, i Jezus bdzie za kar gotowa si w piekle zanurzony w ekskrementach - takiestwierdzenie znalazo si w Talmudzie z pewnoci nie po to, by pozyska dla sympati pobonych

chrzecijan. Albo inny ustp, w ktrym nakazuje si ydom, by palili - koniecznie w miejscu publicznym- kady egzemplarz Nowego Testamentu, jaki wpadnie im w rce. (Nakaz ten jest nie tylko aktualny, alenadal praktykowany; i tak, 23 marca 1980 roku spalono w Jerozolimie, ceremonialnie i publicznie podauspicjami Jad Le'achim, ydowskiej organizacji religijnej, subsydiowanej przez izraelskie Ministerstwod/s Wyzna, setki egzemplarzy Nowego Testamentu).

W kadym razie, silny i dobrze przygotowany atak na judaizm talmudyczny rozpocz si wEuropie ju w XIII wieku.

Abstrahujc od ignoranckich kalumnii i oszczerstw rzucanych przez nieowieconych mnichw z maychprowincjonalnych miasteczek, skupmy si na serii uczonych dysput, toczonych nanajznakomitszych uniwersytetach europejskich i prowadzonych w sposb na tyle uczciwy, na ilepozwalaa wczesna wiedza. (15).

Jaka bya ydowska - a raczej rabiniczna - riposta? Najprostsza polegaa na uyciu od dawnawyprbowanej broni, mianowicie przekupstwa i wpyww. W owych czasach w wikszoci krajweuropejskich za pomoc apwki mona byo zaatwi dowoln spraw. Zasada ta nigdzie nie bya takrozpowszechniona jak w Rzymie epoki renesansowych papiey. W 1480 roku, za panowania papieaSykstusa IV, opublikowano Editio Princeps" do kompletnego Kodeksu Prawa Talmudycznego orazMiszne Tora Majmonidesa" - ksigi, w ktrej roio si nie tylko od obraliwych napaci nainnowiercw, lecz take od napastliwych atakw wymierzonych przeciw chrzecijastwu i samemuJezusowi (za kadym razem po uyciu imienia Jezus autor dodawa: Niechaj sczenie imi tegoniegodziwca"). Warto moe nadmieni, e papie Sykstus IV by czowiekiem nadzwyczaj aktywnympolitycznie, majcym nieprzerwanie pilne potrzeby finansowe. (Kilka lat wczeniej opublikowano wRzymie jedyne pene" wydanie Zotego osa" pira Apulejusza, zawierajce ostre ataki nachrzecijastwo.) Aleksander VI Borgia by pod tym wzgldem rwnie niezwykle liberalny.

Nawet w owej epoce, ale take i wczeniej, istniay kraje, w ktrych od czasu do czasu wybuchay faleantytalmudycznych przeladowa. Jednake bardziej konsekwentna i zakrojona na szersz skalnapa pojawia si wraz z nadejciem reformacji i kontrreformacji, ktre wymusiy na


20/83

chrzecijaskich uczonych wiksz uczciwo intelektualn, jak rwnie lepsz znajomohebrajskiego. Poczwszy od wieku XVI, w niektrych krajach caa literatura talmudyczna, wcznie zsamym Talmudem, podlegaa chrzecijaskiej cenzurze. W Rosji trwao to a do 1917 roku. Niektrzycenzorzy, jak na przykad w Holandii, byli do liberalni, inni znowu zawzici i srodzy; obraliwewersety musiay by usuwane bd modyfikowane.

Wszystkie wspczesne studia nad judaizmem, a szczeglnie te dokonywane przez ydw, wywodzsi z tamtego konfliktu, i do dzi dnia nosz wyranie jego lady: kamstwo, apologetyczne bdnapastliwe polemiki, obojtno, a czasem wrcz wrogo wobec denia do prawdy. Prawiewszystkie tzw., ydowskie studia nad judaizmem, od tamtego okresu a po dzie dzisiejszy spolemikami z wrogiem zewntrznym, a nie rozwaaniami nad wewntrzn natur samego zjawiska.

Zauwamy, e takie podejcie do historiografii cechowao wszystkie znane spoeczestwa (zawyjtkiem staroytnych Grekw, u ktrych pierwsi liberalni historycy atakowani byli przezpniejszych sofistw za nie do gboki patriotyzm!). Tak samo postpowali pierwsi historycykatoliccy i protestanccy, polemizujc midzy sob. Podobnie byo z pierwszymi europejskimihistoriami narodowymi, przesiknitymi do cna skrajnym nacjonalizmem i pogard dla narodwociennych. Jednake prdzej czy pniej pojawiy si prby zrozumienia wasnych adwersarzyreligijnych czy narodowych, a wraz z nimi tendencje do poddawania wnikliwej krytyce pewnychwanych aspektw wasnej historii; oba te kierunki istniay rwnoczenie. Historiografia - jak tozgrabnie okreli Pieter Geyl- powinna by niekoczcym si sporem", a nie cigiem wojen ikonfliktw.

Prawdziw jest tylko historiografia aspirujca do poprawnoci i prawdy; staje si ona dziki temupotnym instrumentem humanizmu i samoksztacenia.

Z tego wanie powodu wspczesne reymy totalitarne przepisuj histori bd karz swoichhistorykw (16). Totalitarn histori pisze si niejako na zamwienie totalitarnego spoeczestwa, botworzenie historii totalitarnej nie odbywa si pod przymusem wywieranym z gry, lecz przeciwnie,pod presj dou, ktra jest o wiele bardziej skuteczna. Co takiego stao si wanie z historiydowsk. Jej totalitarno stanowi dla nas podstawow przeszkod.

Mechanizmy obronne.

Jakich mechanizmw (prcz apwek) uywali ydzi do odpierania atakw na Talmud i pozostaliteratur religijn? Mona tu wymieni szereg metod, z ktrych kada rodzi powane konsekwencjeodbijajce si na aktualnej polityce Izraela. By moe czste posugiwanie si analogiami do ruchwbeginistycznych" czy syjonistycznych" jest dla kogo nuce, jednak uwanemu, znajcemu realiaBliskiego Wschodu czytelnikowi takie skojarzenia cisn si na myl same.

Pierwszy mechanizm, ktry chciabym omwi, nazwijmy: potajemny bunt i jawne posuszestwo".Jak ju zaznaczyem, presja zewntrzna bya tak ogromna, i wersety Talmudu, ktre otwarcieatakoway chrzecijastwo bd nie-ydw (17), musiay by albo usunite, albo zmienione. A oto co wtakiej sytuacji uczyniono: niektre, te najbardziej obraliwe fragmenty zostay rzeczywicie fizycznieusunite z wszystkich pism publikowanych w Europie poczwszy od poowy wieku XVI. W innychustpach znajdujce si oryginalnych manuskryptach i starodrukach, a take w wydaniachpublikowanych w krajach muzumaskich wyraenia takie jak: innowierca", nie-yd", obcy" (goy,eino yehudi, nokhri) - zostay zastpione takimi sowami jak: bawochwalca", poganin" czy nawetKananejczyk lub Samarytanin. Uycie tych okrele mogo by od biedy usprawiedliwione, jednakeydowscy czytelnicy dobrze wiedzieli, e s to jedynie eufemizmy oryginalnych poj.

W miar jak nasilay si ataki, obrona stawaa si coraz bardziej wyszukana, co prowadzioniejednokrotnie do tragicznych skutkw. W pewnych okresach rosyjskiego caratu cenzura si zaostrzaai domyliwszy si prawdziwego znaczenia terminw zastpczych zakazywaa ich uywania rwnie. Wtej sytuacji wadze rabiniczne zastpoway draliwe sowa innymi, jak np: Arab" czy muzumanin" (wjzyku hebrajskim sowo Yishma'eli oddaje oba znaczenia) albo niekiedy Egipcjanin", spodziewajcsi, i susznie, e carski cenzor nie dopatrzy si w nich niczego zdronego. Rwnoczenie w formiemanuskryptu kryy w obiegu wykazy Talmudycznych przeocze", w ktrych wyjaniano prawdziweznaczenie nowych poj i wskazywano wszystkie przeoczenia". Strona tytuowa kadego tomuliteratury talmudycznej poprzedzona bya owiadczeniem, w ktrym zastrzegano uroczycie, czasem


21/83

wrcz pod przysig, e wszelkie obraliwe epitety znajdujce si w pimie skierowane s wycznieprzeciwko bawochwalcom" staroytnym bd wymarym ju plemionom Kananejczykw, w adnymjednak wypadku nie s one wymierzone przeciwko ludziom, ktrych ziemi teraz zamieszkujemy".Wkrtce po podbiciu Indii przez Brytyjczykw rabini wpadli na przebiegy pomys i zaczli gosi, iwszelakie okrelenia odbierane jako obraliwe uywane s wycznie w odniesieniu do Hindusw. Zachopcw do bicia suyli take niekiedy australijscy aborygeni.

Wida wic jasno, e od pocztku do koca byo to rozmylne kamstwa. Po ustanowieniu Izraela, gdyrabini poczuli si ju bezpiecznie, wszystkie te szkalujce i obraliwe wersety zostay bez wahaniaprzywrcone we wszystkich nowych edycjach pism.

(W zwizku z ogromnymi kosztami, jakich wymaga druk nowych wyda, znaczn cz literaturytalmudycznej, jak rwnie sam Talmud przedrukowywuje si ze starych edycji. Z tego wanie powoduwydano w Izraelu popularn, a wic tani wersj Talmudycznych przeocze", zatytuowan HesronotSzas"). W ten sposb mona bez skrpowania czyta - a ydowskie dzieci s tego uczone w szkoach -wersety (18), w ktrych nakazuje si by kady yd przechodzc obok cmentarza, na ktrym znajduj sigroby ydw, wypowiada sowa bogosawiestwa, przeklinajc rwnoczenie od najgorszych (19)matki spoczywajcych na cmentarzu nie-ydw. W starych wydaniach przeklestwo byo pominite,albo zastpowano je jakim synonimem okrelenia nie- yd". W nowej izraelskiej edycji pod redakcjrabina Adina Steinsalza (do ktrej doczono objanienie po hebrajsku i przypisy do aramejskiej czcitekstu, aby szkolni uczniowie nie mieli adnych wtpliwoci) przywrcono niedwuznaczne pojciagoj" i obcy".Pod wpywem naciskw z zewntrz rabini chytrze usunli lub zmodyfikowali pewne wersety, niezmieniajc jednak ich oryginalnego znaczenia. Jest faktem niezbitym, i o tym musz pamita wszyscy,ydzi i nie-ydzi, e na przestrzeni wielu wiekw nasze totalitarne spoeczestwo stworzyobarbarzyski, wrcz nieludzki sposb zatruwania umysw swoich wasnych czonkw, i pod tymwzgldem nic si do dzisiaj nie zmienio. (Nie da si tego postpowania wytumaczy wyczniereakcj na antysemityzm i przeladowania ydw; s to nikomu niepotrzebne akty barbarzystwa,popeniane przez jednych ludzi wobec innych. Pobony yd, ktry przyjecha po raz pierwszy,powiedzmy, do Australii, przechodzc, dajmy na to, obok cmentarza dla aborygenw musi - gdy jestto jego obowizkiem wobec Boga - przekl matki pochowanych tam ludzi).

Bez uwiadomienia sobie tych wanych faktw spoecznych wszyscy stajemy si wspwinnymioszustwa i wspsprawcami procesu zatruwania umysw, tak obecnego, jak i przyszych pokole,biorc na siebie wszystkie tego konsekwencje.

Oszustwo trwa

Wspczeni uczeni judaici nie tylko te oszustwa kontynuuj, lecz na dodatek przy uyciuwyprbowanych metod rabinicznych "udoskonalaj", zarwno gdy chodzi o ich zuchwao, jak istopie zakamania. Pomin tutaj rne historyczne wywody na temat antysemityzmu, jako nie wartepowanych rozwaa, podam za trzy przykady szczegowe i jeden oglny wspczeniedokonywanych oszustw.

W 1962 roku opublikowana zostaa cz wspomnianego uprzednio kodeksu Majmonidesa,nazywana Ksig Wiedzy. Zawiera ona podstawowe zasady ydowskiej wiary i praktyki.

Ksiga ta ukazaa si w wydaniu dwujzycznym -na jednej stronie znajduje si tekst hebrajski, nassiedniej jego angielskie tlumaczenie20. Tekst hebrajski odtworzony zosta w jego oryginalnymbrzmieniu, wcznie z nakazem eksterminacji niewiernych ydw: "Obowizkiem jest tpienie ichwasnymi rkoma".

W tumaczeniu angielskiem tekst ten zosta nieco zmikczony i brzmi nastpujco: "Obowizkiem jestpoczyni wszelkie moliwe kroki, aby ich zniszczy". Dalej tekst hebrajski podaje list tych, ktrychnaley rozumie pod pojciem "niewiernych", a ktrzy maj zosta wytpieni: "Jezus z Nazaretu i jegouczniowie, oraz Tzadoq i Baitos (21), wraz ze swoimi uczniami, niechaj imi tych niegodziwcwzniknie z powierzchni ziemi". W angielskim przekadzie na stronie obok nie ma w ogle tego zdania.Co wicej, pomimo i ksika ta cieszy si w krgach uczonych z krajw anglojzycznych znaczn


22/83

popularnoci, i aden z nich, o ile mi wiadomo, nie zaprotestowa przeciwko temu jawnemufaszerstwu.

Drugi przykad pochodzi ze Stanw Zjednoczonych, i znowu chodzi o angielski przekad ksigiMajmonidesa, ktry, jak wiadomo, prcz zajmowania si kodyfikacj Talmudu, para si filozofi, ijego Przewodnik bdzcych jest susznie uwaana jest za jedn z najwaniejszych prac na tematydowskiej filozofii religijnej i dziki temu szeroko znany nawet dzisiaj. tak si niefortunnie skada, eMajmonides nie tylko mia niechtny stosunek do chrzecijan i nie-ydw, lecz by take rasistwystpujcym przeciwko Czarnym pod koniec swego Przewodnika" w jednym z gwnych jegorozdziaw (cz III, rozdzia 51) Majmonides opisuje, jak to poszczeglne ludy i narody moguzyska (bd nie) prawdziwe bogosawiestwo Boe. Pord tych, ktrzy nie zasuguj na takizaszczyt, s:

Niektrzy Turkowie [to jest przedstawiciele rasy mongolskiej i nomadzi z pnocy, a take Czarni inomadzi z poudnia, oraz ci, ktrzy yj w naszym klimacie, lecz s do nich podobni. Z usposobieniaprzypominaj pozbawione mowy zwierzta, i moim zdaniem nie zasuguj oni na miano istot ludzkich.Ich prawdziwe miejsce na tym wiecie znajduje si gdzie poniej ludzi, a powyej map, bowiem zwygldu bardziej podobni s do czowieka ni do mapy.

Co zrobi z takim wersetem, zamieszczonym w najwaniejszym, najbardziej fundamentalnym pimiejudaizmu? Spojrze prawdzie w oczy i ponie tego konsekwencje? Boe bro! Przyzna (tak jak by tozrobia w podobnych okolicznociach wikszo uczonych chrzecijaskich), e najwysze autorytetyydowskie miay nienawistny stosunek do Murzynw, i w ten sposb stara si skorygowa ich punktwidzenia? Nic podobnego! Mog sobie nawet wyobrazi, jak ydowscy uczeni z USA naradzali si wtej sprawie midzy sob, "Co powinnimy zrobi - chodzi o to, e znajomo hebrajskiego wrdamerykaskich ydw jest coraz gorsza, ksika wic musi si ukaza w tumaczeniu angielskim."

Nie wiem, czy to na drodze konsultacji, czy z czyjej indywidualnej inicjatywy, znaleziono "idealne"rozwizanie: w popularnym tumaczeniu Przewodnika dokonanym przez Friedlandera, ktre po razpierwszy ukazao si w 1925 roku i od tego czasu byo wielokrotnie wznawiane, take w wydaniachkieszonkowych, hebrajskie sowo oznaczajce Murzynw zostao

zwyczajnie "zangielszczone" i po transliteracji wyglda ono tak:

Kushites.Sowo to dla osb nie posugujcych si hebrajskim, jak rwnie dla tych, ktrym rabini nie udzielilispecjalnego "ustnego" objanienia (22) nie znaczy nic. Przez te wszystkie lata

nikt nie zakwestionowa ani tego oszustwa, ani jego spoecznych konsekwencji - pomyle, e dziao sito w czasach caej tej ekscytacji kampani Martina Luthera Kinga, popieran nie tylko przez rabinw,ale i inne czoowe osobistoci ydowskie, a przecie przynajmniej niektrzy z nich musieli bywiadomi rasistowskiego, antymurzyskiego nastawienia obecnego w ich ydowskiej tradycji (23).

Mona wic doj do logicznego wniosku, e albo popierajcy Martina Luthera Kinga rabini bylirasistami i popierali go taktycznie, w "ydowskim interesie" (pragnc, aby amerykascy Murzyniudzielili z kolei poparcia ydom i Izraelowi), albo byli zdeklarowanymi hipokrytami, na poyschizofrenikami, zdolnymi do byskawicznego przechodzenia ze stanu wciekej nienawici rasowej dostanu gbokiego zaangaowania w walk z rasizmem - tam i z powrotem, tam i z powrotem...

Trzeci przykad pochodzi ze znacznie mniej uczonej - i z tego wanie powodu szalenie popularnej -pracy Leo Rostena Radoci jidysz", Napisana z sercem, opublikowana po raz pierwszy w USA w 1968roku, miaa od tego czasu wiele wznowie, w tym kilka w wydawnictwie Penguin. Jest to rodzajsownika jzyka jidysz, zawierajcego sowa czsto uywane przez ydw, a nawet nie- ydw wkrajach anglojzycznych. Kade haso opatrzone jest szczegow definicj, mniej lub bardziej zabawnanegdot ilustrujc jego uycie, a take etymolgogi wyjaniajc, z jakiego jzyka dane sowoprzedostao si do jidysz oraz co w tym oryginalnym jzyku oznacza nieydowskiego chopca lubmodego mczyzn". W miejscu, gdzie powinna by podana jego eytmologia, napisano tajemnoczopochodzenia hebrajskiego", bez podania oryginalnej pisowni i znaczenia w tym jzyku. Jednake podsowem sziksa - eski odpowiednik szajgec - autor podaje oryginalne sowo z hebrajskiego szekec orazjego pierwotne hebrajskie znaczenie: skaza, plama". Jest to obrzydliwe kamstwo, wie o tym kadymwicy po hebrajsku.


23/83

Wspczesny sownik hebrajsko-angielski Megiddo, opublikowany w Izraelu, definiuje znaczenie sowaszekec prawidowo, jako brudne zwierz; ohydna kreatura, paskudztwo (prawidowa wymowa:szajgec), ajdak, kanalia, niegrzeczny smarkacz; modociany goj".

I wreszcie przykad ostatni, najbardziej oglny, a przez to chyba bardziej poruszajcy ni poprzednie.Dotyczy on stanowiska ruchu chasydzkiego wobec nie-ydw. Chasydyzm jako ruch bdcykontynuacj (i deprecjacj!) ydowskiego mistycyzmu jest wci ruchem ywym, majcym setkitysicy wyznawcw, fanatycznie oddanych swym "witym rabinom", z ktrych spora cz uzyskaa wIzraelu bardzo wpywow pozycj polityczn, zarwno wrd liderw partiipolitycznych, jak i - moe nawet jeszcze bardziej - w dowdztwie izraelskiej armii.

A zatem w jaki sposb ruch ten odnosi si do gojw? Jako przykad posumy si tu fundamentalnksig ruchu Habbad, jednego z najwaniejszych odamw chasydyzmu, zatytuowan Hatanja.Wedug tej ksigi wszyscy nie-ydzi s stworami na wskro szataskimi, "w ktrych nie ma nicdobrego". Nawet embrion yda rni si jakociowo od embrionu goja. Samo istnienie nie-ydw niema najmniejszego sensu, podczas gdy wszystko, co zostao stworzone na Ziemi, ma suy wycznie

dobru ydw.Ksiga ta rozesza si w ogromnym nakadzie, a zawarte w niej pogldy s nadal propagowane wlicznych rozprawach spadkobiercy "Ftihrera z Habbadu", tak zwanego rabina z Lubawicza, M.M.Schneurssohna, ktry ze swej nowojorskiej kwatery przewodzi tej potnej wiatowej organizacji.Pogldy te szerzone s wrd spoeczestwa Izraela, gwnie poprzez system szkolnictwa i woj sko.(Zdaniem Szulamita Aloni, czonka Knesetu, propaganda Habbadu nasilila si szczeglnie w marcu1978 roku, w okresie poprzedzajcym izraelsk inwazj na Liban. Jej celem byo nakonienieizraelskich lekarzy i pielgniarek, by nie udzielali pomocy medycznej rannym nie-ydom. Toprzypominajce czasy nazizmu zalecenie dotyczylo nie tylko Arabw czy Palestyczykw, leczwszystkich nie-ydw, czyli goyim.)

Gorcym zwolennikiem Habbadu by eks-prezydent Izraela Szazar, ktry podobnie jak wielu innychczoowych politykw amerykaskich oraz izraelskich (pod wodz premiera Begina) otwarcie i zzapaem ruch ten popiera. Dzieje si tak pomimo wyjtkowej niepopularnoci rabina z Lubawicza,ktrego w Izraelu mocno krytykuje si m.in. za to, e odmawia kategorycznie przyjazdu do Ziemiwitej, nawet na krtko, pozostajc z jakich tajemniczych i "mesjanistycznych" powodw w NowymJorku, gdzie znany jest powszechnie ze swego antymurzyskiego nastawienia.Otwarte poparcie dla Habbadu ze strony wielu czoowych postaci politycznych zawdzicza naley -pomimo tych pragmatycznych trudnoci -obudzie i zakamaniu niemal wszystkich autorw prac natemat chasydyzmu i jego odamu Habbad, zwaszcza za tych, ktrzy pisali bd pisz w jzykuangielskim. Przemilczaj oni jaskrawe dowody ze starych tekstw chasydzkich, a take wynikajce zeich wspczesne implikacje polityczne. Rzuca si to w oczy nawet przypadkowemu czytelnikowiizraelskiej prasy hebrajskojzycznej, na ktrej amach wspomniany rabin i inni przywdcy chasydzcypublikuj nieustannie przepojone nienawici nawoywania do krucjaty przeciwko Arabom.

Gwnym mistyfikatorem, i zarazem doskonalym przykadem skutecznoci stosowania kamstwa, jestMartin Buber. Jego liczne publikacje s jedn wielk pochwa caego ruchu chasydzkiego (wcznie zHabbadem), bez adnej wzmianki o tym, jak prawdziwa doktryna chasydyzmu odnosi si do nie-ydw.

Zbrodnia faszerstwa jest tym wiksza z uwagi na fakt, i Buberowska pochwaa chasydyzmuopublikowana zostaa po raz pierwszy w Niemczech w okresie narastania niemieckiego nacjonalizmu i

dochodzenia nazistw do wadzy. Buber z jednej strony ostentacyjnie krytykowa nazizm, z drugiej zasam gloryfikowa ruch wyznajcy i nauczajcy podobnej doktryny - rwnie wrogiej wobec nie-ydwjak ideologia nazistowska wobec ydw. Mona si spiera, czy w zwizku z tym, e siedemdziesitalbo pidziesit lat temu chasydzcy ydzi byli ofiarami, powinno im si wybaczac te "niewinnekamstewka".

Jednake konsekwencje owych "kamstewek" s nieobliczalne. Prace Bubera zostay przetumaczonena hebrajski, uczyniono z nich potne narzdzie hebrajskiego systemu edukacji w Izraelu, wzmocniyone wadz i wpywy "dnych krwi" liderw chasydzkich, a tym samym w istotny sposb przyczyniysi do powstania w tym kraju szowinizmu i nienawici wobec nie- ydw.

Mylc o tysicach rannych, ktrzy zmarli tylko dlatego, e sanitariuszki izraelskiej armii - wanie podwpywem propagandy chasydzkiej -odmwiy ich ratowania, pamitajmy, e brzemi tej


24/83

mierci ley take na barkach Martina Bubera.

Musz podkreli, e w swych pochwaach pod adresem chasydyzmu nie mia Buber pordydowskich uczonych sobie rwnego, zwaszcza wrd autorw piszcych po hebrajsku (albo niegdyw jidysz) czy nawet w innych jzykach europejskich, tyle e dla odbiorcw ydowskich. By taki okres,kiedy w interesie samych ydw chasydyzm do mocno, i to w sposb uzasadniony, krytykowano.Krytyka ta dotyczya gwnie mizoginizmu (bardziej nawet skrajnego ni u ortodoksyjnych ydw),folgowaniu sobie w uywaniu alkoholu, fanatycznego wrcz kultu "witych rabinw", cadykw,ktrzy od swych zwolennikw wycigali pienidze, ich chorobliwej przesdnoci, a take paru i innychbrzydkich cech. Jednake kamliwy i sentymentalny romantyzm Bubera trafi na wyjtkowo podatnygrunt, zwaszcza w USA i Izraelu, poniewa wspgra z nut totalitarnego podziwu dla "wszystkiego,co prawdziwie ydowskie", a take dlatego, e pewne koa lewicowe, na ktre Buber mia ogromnywpyw, przyswoiy sobie jego punkt widzenia.

Buber nie by w swych pogldach osamotniony, cho w mojej opinii by prawdziwym mistrzempropagowania za. Nikt te nie mia takiego wpywu na innych jak on. By na przykad taki Jehezkiel

Kaufman, wpywowy socjolog i biblista, zwolennik ludobjstwa na podobiestwo tego, ktre opisano wKsidze Jozuego; by filozof idealista Hugo Szmuel Bergman, ktry jeszcze w latach 1914- 15ordowa "Za wysiedleniem Palsstyczykw do Iraku, byo wielu innych. Wszyscy ci na pozr"pokojowo" nastawieni osobnicy posugwali si ideologiami, ktrymi mona byo manipulowa wnajbardziej antarabski sposb. Wszyscy mieli skonnoci do pewnego typu religijnego mistycyzmu,ktry wrcz zachca do szerzenia kamstwa.

Wszyscy wydawali si przyzwoitymi, agodnymi ludmi, ktrzy nawet propagujc ludobjstwo, rasizmczy wysiedlanie caych narodw, sprawiali przy tym wraenie istot niezdolnych do skrzywdzeniamuchy; dlatego wanie skutki ich dziaalnoci s tak dotkliwe.

Tej gloryfikacji antyhumanizmu, goszonej nie tylko przez rabinw, lecz rwnie przez ludziuwaanych za najwiksze autorytety naukowe w dziedzinie judaizmu, trzeba si ostro przeciwstawi.Tym wspczesnym spadkobiercom faszywych prorokw i nieuczciwych duchownych - nawet jelimielibymy cign na siebie wrogo wszystkich mieszkacw Izraela i wikszoci ydw z krajwtakich, jak Stany Zjednoczone - naley przypomina ostrzeenie Lukrecjusza, e nawet pomimo tego,co gosz - przywdcy religijni, trzeba zachowa wierno wasnym sdom: Tantum religio potuitsuadere malorum (Religia te moe spowodowa wiele za)Religia, wbrew sowom Marksa, nie zawsze jest opium dla ludu, niekiedy jednak moe si nim sta,gdy wykorzystuje si j do niecnych celw, wypaczajc i faszujc jej prawdziw natur. Uczonych iduchownych, ktrzy si takiego zadania podejmuj, porwna mona do przemytnikw opium.

Powysza analiza prowadzi do innej, znacznie oglniejszej konkluzji na temat najskuteczniejszych inajstraszliwszych rodkw sucych czynieniu za, popenianiu oszustw i faszerstw oraz - bezbrudzenia sobie nimi rk -demoralizowaniu caego narodu i nakanianiu go do represjonowania imordowania innych ludzi. (Nie ma wtpliwoci, e za najokropniejsze zbrodnie popeniane naZachodnim Brzegu Jordanu odpowiedzialny jest ydowski fanatyzm religijny.)

Wikszoci z nas najgorszy totalitaryzm kojarzy si z przymusem fizycznym. Wniosek ten wypywaponiekd z lektury ksiki Orwella

Rok 1984, w ktrej przedstawiony jest wanie taki system.

Moim zdaniem jest to pogld ze wszechmiar chybiony. Racj za ma Izaak Asimov, w ktregopowieciach science-fiction najgorsz form opresji jest (zawsze) przymus wewntrzny, psychiczny.

Ta forma opresji jest dla natury ludzkiej najbardziej niebezpieczna.

W odrnieniu od ulegych akademikw z okresu stalinizmu, rabinom - a tym bardziej grupiekrytykowanych tu uczonych, a take towarzyszcej im armii cichych poplecznikw, takich jakpisarze, dziennikarze, dziaacze spoeczni, ktrzy przecigaj ich w kamstwach -nie grozi wcalemier czy pobyt w agrze, lecz co najwyej presja spoeczna. Kami z pobudek patriotycznych,uwaajc, e oszukiwanie jest ich obowizkiem, broni bowiem w ten sposb interesu ydowskiego. Swic "kamcami patriotycznymi" i ten sam "patriotyzm" kae im milcze w obliczu dyskryminacji czyprzeladowa Palestyczykw.

Skupmy si teraz na innym przypadku grupowej lojalnoci.


25/83

Jej istota polega na tym, ze pochodzi ona niejako "z zewntrz", spoza grupy, przez co moe by jeszczebardziej szkodliwa. Bardzo wielu nie-ydw (w tym rwnie chrzecijascy duchowni

i ludzie wieccy, a take marksici z rozmaitych ugrupowa) utrzymuje, i jednym ze sposobw"odpokutowania" za przeladowanie ydw jest nie tylko przemilczanie popenianego przez nich za,ale co wicej, uczestniczenie w owych "niewinnych kamstewkach". Std jakiekolwiek protestyprzeciwko dyskryminacji Palestyczykw bd wskazywanie na te fragmenty ydowskiej religii czy przeszoci, ktre s sprzeczne z "przyjt wersj", spotykaj si z brutalnymi oskareniami oantysemityzm (za w przypadku ydw - o "nienawi do samych siebie").

Oskarycielami, i to znacznie bardziej zaciekymi, nie s tym razem ydzi, lecz ich nieydowscyprzyjaciele. To wanie dziki istnieniu tych grup, szczeglnie w USA (a take w innych krajachanglojzycznych), oraz dziki ich ogromnym wpywom udaje si rabinom i innym uczonymydowskim propagowa kamstwa judaizmu nie tylko bez najmniejszego sprzeciwu, lecz wrcz z ichpomoc i przyzwoleniem.

Wielu dotychczasowych zdeklarowanych przeciwnikw stalinizmu znalazo sobie nowego "idola",jakim jest ydowski rasizm i fanatyzm religijny; popieraj go z wiksz arliwoci i zakamaniem nizwolennicy stalinizmu popierali niegdy system totalitarny w ZSRR. Jakkolwiek zjawisko lepego,icie "stalinowskiego" poparcia dla wszelkiego za, byle tylko byo ono pochodzenia ydowskiego,zaczo znacznie przybiera na sile od 1945 roku, a wic od momentu ujawnienia caej prawdy oeksterminacji ydw, nie znaczy to jednak, e wtedy wanie powstao. Przeciwnie, ma ono swojdug histori, sigajc czasw tworzenia si krgw socjaldemokracji.

Przyjacielem Marksa z okresu modoci by niejaki Mojesz Hess, jeden z czoowych socjalistwniemieckich, czowiek powszechnie znany i szanowany, podajcy si otwarcie za ydowskiego rasist.Opublikowane w 1858 roku jego rozwaania o "czystej rasie ydowskiej" znakomicie przystaj dopodobnych bredni na temat "czystej rasy aryjskiej". Jednake walczcy z niemieckim rasizmemniemieccy socjalici, gdy chodzio o rasizm ydowski, nabierali wody w usta.

W 1944 roku, w czasie najgortszych zmaga z Hitlerem, brytyjska Partia Pracy opracowaa planwysiedlenia Palestyczykw z Palestyny, podobny do tego, ktry wczeniej (okoo 1941 roku), tyle ew odniesieniu do ydw, stworzy Hitler.

Plan ten przyjty zosta pod naciskiem ydowskich czonkw kierownictwa Partii Pracy, z ktrychwielu z tak "kumotersk" gorliwoci popierao interesy izraelskie, e blednie przy nich

fanatyczne, rwnie "kumoterskie" poparcie, jakiego niektrzy konserwatyci udzielali swego czasurasistowskiemu reymowi Iana Smitha.

Tabu dotyczce stalinizmu byo na brytyjskiej lewicy silniejsze ni na prawicy, i pewnie dlatego nieprotestowaa ona, gdy Partia Pracy popara rzd Begina.

W Stanach Zjednoczonych sytuacja jest podobna, przy czym amerykascy liberaowie s znaczniegroniejsi.

Nie ma tu miejsca na omawianie wszystkich konsekwencji politycznych takiego stanu rzeczy, co nieznaczy, e nie naley o nich mwi; w naszych zmaganiach z rasizmem i religijnym

fanatyzmem ydowskim najwikszym wrogiem s nie tylko ydowscy rasici (i ci, ktrzy go stosuj),lecz rwnie ci nie-ydzi, ktrych okrela si w pewnych krgach - moim zdaniem zupenie zresztbezpodstawnie - "postpowcami".

ROZDZIA III

Ortodoksja i interpretacjaTen rozdzia powicimy bardziej szczegowemu opisowi struktur teologiczno-prawnych judaizmu(1).

Najpierw jednak sprbujmy rozwia przynajmniej niektre z licznych bdnych poj zwizanych zjudaizmem, jakie pojawiaj si we wszystkich niemal obcojzycznych pracach na ten temat (to znaczynapisanych nie po hebrajsku), zwaszcza gdy chodzi o modne ostatnio terminy, takie jak tradycjajudeochrzecijaska" czy wsplne wartoci religii monoteistycznych".

Ze wzgldu na szczupo miejsca ograniczymy si do szczegowego opisu jednego z najczciejspotykanych przeinacze: e religia ydowska jest, i zawsze bya, monoteistyczna. Ten ahistorycznypogld jest bdny, o czym wiedz dzi biblici; dowodzi tego rwnie uwaana lektura Starego


26/83

Testamentu. Wikszo ksig Starego Testamentu potwierdza istnienie innych bogw" i ich mocy,lecz Jahwe (Jehowa), ktry jest spord nich najpotniejszy (2), zakazuje ludziom czczenia ich (3) zzazdroci o swych rywali. Dopiero pod koniec Biblii, w pniejszych ksigach prorockich, zaprzeczasi istnieniu wszystkich innych bogw, prcz Jahwe (4).

Tym, co nas tutaj interesuje, nie jest judaizm biblijny, lecz judaizm klasyczny, tradycyjny; nie ulegaadnej wtpliwoci, cho mao kto zdaje sobie z tego spraw, e wanie judaizm tradycyjny w okresieostatnich kilkuset lat daleki by od czystego monoteizmu. To samo mona powiedzie o doktrynachdominujcych we wspczesnym judaizmie ortodoksyjnym, bdcym bezporedni kontynuacjjudaizm

Izrael Szahak

Documents

Transcript of Izrael Szahak