Embriologia część II

Konsekwencje zapłodnienia

q Stymulacja oocyta II rzędu do ukończenia II podziału mejotycznego → drugie ciałko kierunkowe

q Przywrócenie diploidalnej liczby chromosomów (46) w zygocie → połowa od matki, połowa od ojca

q Determinacja chromosomowa płci zarodka → plemnik z chromosomem X – płeć żeńska, z chromosomem Y - płeć męska

qMetaboliczna aktywacja oocytu, która inicjuje bruzdkowanie zygoty

1 5 14 28

FSH

E2

21P

LH

GnRH

Owulacja

implantacja

hCG

Faza lutealna Faza folikularna

Zygota Stadium dwóch blastomerów

Morula

Tworzenie się blastocysty

Zachowana osłonka

przejrzysta

Po 30. godz. po zapłodnieniu (2 blastomery)§ stadium 8. blastomerów – kompakcja

w kierunku tworzenia epiblastu i trofoblastu § 12 do 22 blastomerów – morula § Morula w jamie macicy (ok. 4 dzień) – płyn

maciczny przez osłonkę przejrzystą - jama blastocysty i separacja komórek: ü trofoblast – cienka zewnętrzna warstwa

komórek ü embrioblast (węzeł zarodkowy) – grupa

blastomerów (zarodek) § blastocysta

Wylęganie się blastocysty

Powierzchnia błony endometrium

w fazie wydzielniczej

Tylna lub przednia ściana trzonu macicy

Węzeł zarodkowy

Embrioblast

Trofoblast

Zmiany w endometrium

vPrzed zapłodnieniem (po owulacji) Ciałko żółte – progesteron i estrogeny (LH)Wzrost grubości endometrium i rozpulchnienie, spiralizacja tętnic(tętnice spiralne) i gruczołów macicznych – obfita produkcjaglikogenu, GAG, lipidów. Zmiany w drugiej połowie cyklumiesiączkowego – przygotowanie błony śluzowej macicy doimplantacji i odżywiania zarodka (zmiany doczesnowe).

Implantacja

q Ok. 6. dnia od zapłodnienia blastocysta przylega biegunem zarodkowym do nabłonka endometrium

q Palczaste wypustki syncytiotrofoblastu produkują enzymy proteolityczne, które trawią tkankę – zagłębianie się blastocysty

q Koniec 1 tygodnia, sześcienne komórki – hipoblast - górna część jamy blastocysty

Embryonic pole

Implantacja

q Trofoblast ponad embrioblastem → dwie warstwy trofoblastu. Wewnętrzna cytotrofoblast, jednojadrzaste komórki, aktywne mitotycznie i zewnętrzna –syncytiotrofoblast, wielojądrowa struktura (fuzja komórek cytotrofoblastu)

q Embrioblast → dwie warstwy komórek: epiblast, wysokie komórki walcowate, hipoblast, małe sześcienne komórki (dwublaszkowa tarczka zarodkowa)

q Pojawianie się małej jamki w obrębie epiblastu – zawiązek jamy owodni, amnioblasty → proliferacja epiblastu, tworzą cienką błonę, otaczająca jamę owodni

Zmiany podczas implantacji

q Trofoblast – znaczny rozwój na biegunie zarodkowym q Pojawianie się lakun w syncytiotrofoblaście – stadium lakunarne

(lakunowe) q Hipoblast – komórki migrują tworząc błonę zewnątrzzarodkową (błona

Hausera) wyścielającą jamę blastocysty (zewnątrzzarodkowa jama ciała) i cytotrofoblast

q Błona wraz z jamą → pierwotny pęcherzyk żółtkowy: węzeł zarodkowy leży pomiędzy jamą owodni i pierwotnym pęcherzykiem żółtkowym

Ósmy dzień rozwoju

hCG – dostaje się do krwi matki poprzez lakuny: § indukuje rozwój tętnic spiralnych § rozwój syncytiotrofoblastu

Blastocysta 9-dniowa

1. Lakuny w syncytiotrofoblaście

2. Dwublaszkowa tarczka zarodkowa = epiblast + hipoblast

3. Jama owodni- ektoderma + amnioblasty(epiblast)

4. Zewnątrzzarodkowa jama ciała -endoderma (hipoblast)+ błona Heusera (błona zewnątrzzarodkowa) wyścielają pęcherzyk żółtkowy pierwotny

Zewnątrzzarodkowa jama ciała

Implantacja

ØW 11 – 12 dniu blastocysta jest całkowicie zagłębiona w endometrium. Ø Miejsce implantacji - uwypuklenie endometrium z centralnie

umieszczonym otworkiem, wypełnionym skrzepem. Ø Blastocysta zagłębia się i wchodzi w kontakt ze zrębem endometrium. Ø Dalsze różnicowanie trofoblastu (biegun zarodkowy) w 2 warstwy –

wewnętrzna cytotrofoblast i zewnętrzna syncytiotrofoblast. Ø Syncytiotrofoblast – wnikanie w głąb błony śluzowej i niszczenie

śródbłonka naczyń zatokowych, lakuny wypełnione krwią matki –krążenie maciczno-łożyskowe

EndodermaHipoblast

Ektoderma Epiblast

Cytotrofoblast

Syncytiotrofoblast

Jama owodni

Ektoderma

Endoderma

Pierwotny pęcherzyk żółtkowy

Mezoderma (mezenchyma) pozazarodkowa

Pozazarodkowa jama ciała

(Jama kosmówki)

Mezoderma pozazarodkowa § wypełni całą przestrzeń pomiędzy trofoblastem od zewnątrz i owodnią oraz ścianą

zewnątrzzarodkowej jamy ciała§ tworzą się rozstępy, które łączą się – pozazarodkowa jama ciała (jama kosmówki)

Ø Połączenie lakun syncytiotrofoblastu i naczyń sinusoidalnych matki = krążenie maciczno-łożyskowe

Ø Pojawia się mezoderma pozazarodkowa (mezenchyma) →wypełnia przestrzeń między trofoblastem i owodnią oraz zewnątrzzarodkowa jamą ciała

Ø Pozazarodkowa mezoderma ścienna –wyściela cytotrofoblast i owodnię

Ø Pozazarodkowa mezoderma trzewna –pokrywa pęcherzyk żółtkowy

Ø Reakcja doczesnowa

11- 12 dzień

Pozazarodkowa jama ciała

(Jama kosmówki)

13 dzień rozwoju

qW trofoblaście pierwsze kosmki (kosmki pierwotne) q Tworzenie pęcherzyka żółtkowego wtórnego (ostatecznego) – mniejszy niż

pierwotny, a podczas tworzenia powstają torbiele pozazarodkowej jamy ciała (jamy kosmówki)

q Mezoderma zewnątrzzarodkowa na powierzchni cytotrofoblastu – blaszka kosmówkiq Mezoderma zewnątrzzarodkowa przechodzi poprzez blaszkę kosmówki w obrębie

szypuły łączącej (połączenie z łożyskiem).

q Na początku – blastocysta przylega do endometrium q 8. dzień § trofoblast → cytotrofoblast i syncytiotrofoblast § tworzenie się jamy owodni § dwublaszkowa tarczka zarodkowaq 9. dzień § dalsze zagłębianie blastocysty i zamknięcie powierzchni nabłonka przez

fibrynowy skrzep § pojawianie się lakun w syncytiotrofoblaście q 10 – 12 dnia § mezoderma zewnątrzzarodkowa (pozazarodkowa) q 11 – 12 dzień § ustalenie się krążenia maciczno-łożyskowego q 12 – 13 dzień § utworzenie szypuły łączącej § blastocysta jest całkowicie zagłębiona w endometrium § rozwija się pęcherzyk żółtkowy wtórny (ostateczny) (13 dzień) § rozwój jamy kosmówki (koniec 2 tygodnia) § zagnieżdżenie blastocysty w warstwę zbitą endometrium

.

2 tydzień rozwoju

Endometrium

Endoderma zarodka Ektoderma zarodka

Jama owodni

Lakuna

Syncytiotrofoblast Cytotrofoblast

Jama blastocysty Nabłonek powierzchniowy endometrium

Lakuna zawierająca krew matczyną

Pęcherzyk żółtkowy

Mezoderma (mezenchyma) pozazarodkowa

Skrzep

Pierwotne kosmki kosmówki

Jama owodni

Pęcherzyk żółtkowy

Szypuła ciała

Kosmówka

Pozazarodkowa jama ciała

Mezoderma (mezenchyma) pozazardkowa

Mezoderma pozazarodkowa

Szypuła łącząca Kosmki wtórne kosmówki

Pozazarodkowa jama ciałaCytotrofoblast

Naczynia matczyne łączące się z lakunami Syncytiotrofoblast

4 – 8 tydzień rozwoju

q Wykształcają się wszystkie większe struktury wewnętrzne i zewnętrzne zarodkaq Rozpoczyna się rozwój wszystkich głównych układówq Po ukształtowaniu się tkanek i narządów zmienia się kształt zarodka q W 8. tygodniu ma wyraźny wygląd człowieka

Fałdowanie zarodka Kształtowanie ciała

qWynik gwałtownego wzrostu zarodka, szczególnie mózgowia i rdzenia kręgowego q Fałdowanie w odcinku głowowym i ogonowym oraz po bokach równocześnie q Pojawia się niewielkie zwężenie w miejscu połączenia zarodka z pęcherzykiem pępowinowym q Fałdy głowowy i ogonowy – w miarę wydłużanie się ciała zarodka okolice głowowa i ogonowa

przesuwają w okolicę brzuszną

Struna grzbietowa Jama owodni

Ektoderma

Mezoderma

Mezoderma przyosiowa Mezoderma pośrednia

Owodnia Rynienka nerwowa

Warstwa mezodermy bocznej

Warstwa Mezodermy trzewnej

Wewnątrzzarodkowa

jama ciała

Mezoderma pośrednia Somit

Endoderma

Aorta grzbietowa

Jamki międzykomórkowe

w płytce

bocznej

Pęcherzyk żółtkowy ostateczny

[Jama kosmówkowa]

Fałdy głowowy i ogonowy

Fałd głowowy Fałd ogonowy

Błona ustno-gardłowa Błona stekowa

EndodermaJama owodni

Szypuła brzuszna

Omocznia

Błona stekowa

Ektoderma

Wyspa naczyniotwórcza

Błona gardłowa

Błona gębowo-gardłowa

Błona stekowa

Jama osierdzia

Cewa sercowa

Cewa sercowa

Jelito przednie

Jelito tylne

Pączek wątroby

Jelitośrodkowe

Omocznia

Pęcherzyk żółtkowy

Przewód żółtkowy

Resztki błonygębowo-gardłowej

Pączek płucny

Fałdy boczne (prawy i lewy)

Szypuła łącząca – sznur pępowinowy (zbliżanie się fałdów bocznych), jama owodni rozszerza się i zamyka większą część pozazarodkowej jamy ciała, a jej nabłonek pokrywa sznur pępowinowy

Zmiany w endometrium (Doczesnowe)

v Po zapłodnieniu komórki jajowej i implantacji (12 dzień) Komórki zrębu w pobliżu trofoblastu powiększają się, wypełniają się glikogenem i lipidami. Podczas dalszego erozyjnego działania trofoblastu, ściana naczyń matczynych ulega przerwaniu, a lakuny trofoblastu komunikują się z krwią matki. Zmienione endometrium – doczesna, a komórki zrębu – komórki doczesnowe. Trzy regiony doczesnej: Ødoczesna podstawowa – obszar pomiędzy blastocystą i miometrium; Ødoczesna torebkowa – obszar, który pokrywa blastocystę i oddziela ją od światła macicy; Ødoczesna ścienna – pozostałe obszary

Ciałko żółte do 4 m-ca ciąży, a potem degeneruje. Produkuje duże ilości progesteronu i estrogenów (LH). Funkcję początkowo przejmuje trofoblast (syncytiotrofoblast) – ludzka gonadotropina kosmówkowa (hCG), a potem łożysko.

Doczesnapodstawowa

Doczesna torebkowa

Docz. ścienna

Błony płodowe Struktury, które rozwijają się przy udziale zygoty, ale nie tworzą zarodka. Narządypomocnicze, które uczestniczą w ochronie zarodka i płodu, wymianie gazowej, odżywianiui usuwaniu produktów przemiany materii.Øpęcherzyk żółtkowy Øomocznia Øowodnia Økosmówka

Pęcherzyk żółtkowy

Stopniowo ulega obkurczaniu → w 32 dniu jest duży, 10 tydzień w kształcie gruszki o średnicy5 mm, 20 tydzień - bardzo mały. Nie zawiera żółtka i nie uczestniczy w gromadzeniu materiałówzapasowych.§ Przenoszenie płynu odżywczego (2 – 3 tydzień) z trofoblastu poprzez mezodermę

pozazarodkową i pozazarodkową jamę ciała do rozwijającego się zarodka, aż do ustanowieniakrążenia maciczno-łożyskowego. W dalszym rozwoju naczynia krwionośne ściany pęcherzykałączą się z rozwijającymi się naczyniami wewnątrz zarodka poprzez tętnice i żyły żółtkowe.§ 3 tydzień – wyspy krwiotwórcze, aż do hematopoezy w wątrobie w 6. tygodniu§ 3 tydzień - pierwotne komórki płciowe (gonocyty)§ 4 tydzień – wbudowany w ciało zarodka (jelito pierwotne) → nabłonek przewodu

pokarmowego, tchawicy, oskrzeli, płuc

Omocznia

Nie ma funkcjonalnego znaczenia u człowieka, Powstaje - 16 dzień rozwoju - jakouwypuklenie z części ogonowej pęcherzyka żółtkowego, która tworzy jelito tylne.§ Krwiotworzenie w jej ścianie od 3. do 5. tygodnia§ Jej naczynia krwionośne stają się żyłą i tętnicami pępkowymi§ Część wewnątrzzarodkowa omoczni biegnie od pępka do pęcherza moczowego, z którym

pozostaje w łączności.§ W miarę powiększania się pęcherza moczowego w 8. tygodniu zanika w odcinku

obwodowym.§ Pozostałość omoczni stanowi włóknisty sznur (moczownik), który w życiu pozapłodowym

tworzy więzadło pępkowe pośrodkowe.

Owodnia Cienka, mocna, przezroczysta błona, powstała przy udzialenabłonka ektodermy, z amnioblastów, spoczywających na grubejbłonie podstawnej. Tworzy błoniasty worek owodniowy, któryotacza zarodek i płód.Jama owodni zawiera jasno słomkowy płyn – płyn owodniowy.We wczesnych stadiach rozwoju płyn produkowany:§ komórki nabłonkowe ściany owodni,§ w większej części dyfuzja z matczynego płynu tkankowego,§ później dyfuzja płynu z krwi przestrzeni międzykosmkowej.Po podjęciu funkcji przez nerki (od 11 tyg.), do płynu uwalnianyjest mocz (główne źródło płynu). Po przerwaniu błony ustno-gardłowej, płyn owodniowy przedostaje się do przewodupokarmowego zarodka i jest absorbowany do krwi, a następniepoprzez łożysko do krążenia matki. W ostatnich miesiącachciąży płód połyka ok. 400 mL płynu. Wymiana wody w płynieowodniowym co 3 godziny. Objętość płynu owodniowegostopniowo wzrasta w czasie trwania ciąży do objętości ok. 1 litra.Płyn owodniowy pozostaje w ciągłym krążeniu.

Skład Ø99% woda Øbiałka i glukoza Øelementy nieorganiczne

Owodnia Funkcja płynu owodniowegoØ Pozwala na jednolity zewnętrzny wzrost zarodka Ø Działa jako bariera dla infekcji Ø Umożliwia rozwój płuc płodu Ø Zapobiega przyleganiu owodni do zarodka Ø Swobodne poruszanie się płodu (rozwój mięśni) Ø Amortyzacja przed urazami przez osłabianie wstrząsów,

jakie może otrzymać matka Ø Utrzymanie ciepłoty ciała zarodka (utrzymywanie stałej

temperatury) Ø Utrzymanie homeostazy płynu i elektrolitówØObecność złuszczonych komórek nabłonkowych zarodka –

amniocenteza (badania prenatalne)

Małowodzie (Skąpowodzie) – objętość płynu poniżej 400 mL. Øniedorozwój płuc, defekty twarzy i kończyn (uciskanie płodu przez ścianę macicy) § niewydolność łożyskowa i obniżony przepływ krwi łożyskowej § przedwczesne pękniecie błony owodniowo-kosmówkowej § agnezja nerkiWielowodzie – objętość płynu powyżej 2 litrów. § 60% przypadków – przyczyna nieznana § wady ośrodkowego układu nerwowego (brak mózgowia) § atrezja przełyku

Kosmówka

Kosmówka – trofoblast (cytotrofoblast i syncytiotrofoblast) oraz mezenchyma (mezoderma pozazarodkowa).

Naczynia krwionośne matczyne

Lakuny syncytiotrofoblastu

Warstwa zbita doczesnej

podstawowej

Cytotrofoblast Mezenchyma pozazarodkowa

Sznury komórek cytotrofoblastu migrują do nieregularnych wypustek syncytiotrofoblastu –kosmki pierwotne. Każdy kosmek - rdzeń z cytotrofoblastu pokryty syncytiotrofoblastem. Kosmki leżą pomiędzy dużymi przestrzeniami doczesnej, wypełnionymi krwią – połączenie lakun i obszarów doczesnej –przestrzenie międzykosmkowe.

9 - 20 dzień rozwoju kosmówka przechodzi intensywny proces wzrostu i różnicowania.

Trzy stadia rozwoju kosmków:

Kosmki pierwszorzędowe– syncytiotrofoblast i cytotrofoblast– dzień 13

Kosmki drugorzędowe (wtórne)− dodatkowo rdzeń z mezenchymy pozazarodkowej− dzień 16

Kosmki trzeciorzędowe (ostateczne)– w mezenchymie naczynia

krwionośne, brak cytotrofoblastu

– dzień 21

Kosmówka

ØW tym stadium komórki cyto- i syncytiotrofoblastu proliferują, aż kontaktują się ze zrębem doczesnej. Z dalszą proliferacją, komórki te wyścielają przestrzenie międzykosmkowe (zewnętrzna pokrywa cytotrofoblastyczna). Część kosmków nie sięga powierzchni przestrzeni międzykosmkowej i pozostają wolne (kosmki końcowe), kosmki czepne (kotwiczące) łączą się z pokrywą cytotrofoblastyczną). Ø Koniec 3. tygodnia komórki mezenchymy kosmkówwtórnych różnicują się w naczynia krwionośne.Naczynia łączą się z kapilarami w ścianie kosmówki i znowymi naczyniami szypuły brzusznej.ØW tym czasie – naczynia krwionośne tworzą się wzarodku i wkrótce żyły pępowinowe będą przenosićkrew z kosmówki drogą szypuły brzusznej do pierwotnejcewy sercowej zarodka.Ø 2 tętnice zw. aortami grzbietowymi biegnące wzdłużtylnej ściany ciała zarodka będą przenosić krew doszypuły brzusznej i kosmków kosmówki przez tętnicepępowinowe – pierwotny system krążenia wewnątrz- ipozazarodkowy.

ØMezenchyma pozazarodkowa kosmówki wnika do rdzenia z cytotrofoblastu każdego kosmka pierwotnego – kosmki wtórne (drugorzędowe).

Kosmówka

Ø Początkowo cała kosmówka pokryta kosmkami (część od strony doczesnej torebkowej słabiej rozwinięta). ØWraz ze wzrostem zarodka, kosmki tej części kosmówki ulegają atrofii – kosmówka gładka. Ø Rozwój kosmków od strony doczesnej podstawowej i okolicy szypuły brzusznej – kosmówka

kosmata. Ø Doczesna torebkowa łączy się z doczesną ścienną, doczesna pokrywowa degeneruje, a

kosmówka łączy się z doczesną ścienną. ØJama macicy zamknięta, z wyjątkiem szyjki macicy. Ø Gruczoły szyjki produkują śluz – czop szyjkowy (zamknięcie jamy macicy od zewnątrz).

Kosmówka gładka

Kosmówka kosmata

Sznur pępowinowy

Ø Fałdowanie zarodka – szypuła brzuszna (ciała) w okolicy pęcherzyka żółtkowego

Ø Owodnia rozprzestrzenia się i łączy z kosmówką. Ø Owodnia zbliża się do pęcherzyka żółtkowego i szypuły

brzusznej i z ich naczyniami tworzy sznur pępowinowy. Ø Powierzchnia otoczona przez połączenie owodni

z brzuszną częścią ciała zarodka – pępekØ Tu obecne – pozostałości pęcherzyka żółtkowego,

przewodu żółtkowego, omoczni i naczynia pępowinowe

Naczynia pępowinowe: Ø2 tętnice przenoszące krew odtlenowaną z płodu do

kosmówkiØ Początkowo 2 żyły pępowinowe przenoszą krew

utlenowaną z kosmówki do zarodka ØŻyła prawa zanika

Sznur pępowinowy ØSilnie skręcona struktura o średnicy ok. 2 cm ØPrzy końcu ciąży dłg. ok. 50 cm (dłg zbliżona do długości dziecka)

Odżywianie oocytu i zarodka

Naczynia krwionośne theca interna, komórki ziarniste, zona pellucida

Produkty sekrecyjne nabłonka

Mleczko maciczne

Produkty pochodzące z degradowanych komórek zrębu, rozerwane naczynia matczyne, wydzielina gruczołów macicznych → syncytiotrofoblast

Łożysko

Warstwa podstawwna Kotyledon

Warstwa gąbczasta

Strefa oddzielania

Żyły maciczne

Warstwa zbita

syncytiotrofoblast

Cytotrofoblast

Przestrzeń międzykosmkowa

Owodnia

Żyła pęp.

TętniceSznur pępowinowy

ØCzęść płodowa i część matczyna Narząd płodowo-matczyny

v Część płodowaKosmki kosmówki kosmatej wzrastają i rozgałęziają się w przestrzeniachmiędzykosmkowych. Przyczepione do doczesnej – kosmki mocujące.Komórki cytotrofoblatu proliferują i wyścielają powierzchnię przestrzenimiędzykosmkowej (zewnętrzna pokrywa cytotrofoblastyczna) ,wypełnionej krwią matczyną.Kosmek – na zewn. syncytiotrofoblast, wewn. cytotrofoblast.

Gruczoły

4 m-c rozwoju – warstwa cytotrofoblastu uwstecznienia się.W centrum kosmka tkanka łączna z naczyniamikrwionośnymi – kosmek trzeciorzędowy (ostateczny).Przy podstawie kosmka – arteriole i venule, które tworząnaczynia włosowate w kosmku. W łożysku dojrzałym krewpłodu oddzielona od krwi matki – śródbłonek naczyń +pojedyncza w-wa syncytiotrofoblastu (bariera łożyskowa).Krążenie płodowe – 2 tętnice pępowinowe → krewodtlenowana do kosmków, żyła pępowinowa → krewutlenowana do płodu.

v Cześć matczyna Przestrzenie międzykosmkowe – (działaniesyncytiotrofoblastu) wysłane przez cytotrofoblast. Matczynetętnice spiralne z krwią utlenowaną otwierają się doprzestrzeni, opłukują kosmki i krew odpływa żyłami.Uwypuklenia doczesnej - przegrody, wyznaczające obszarydrzewa kosmkowego. Podział łożyska na wyraźne zrazy –liścienie, kotyledony (15 – 30 kotyledonów, niekompletnieoddzielonych od siebie).

Kosmek palowy (czepny)Kosmek

wolny

Bariera łożyskowa

Ø Składa się z tkanek pozapłodowych, które oddzielają krew matczyną i płodową

Ø Do 20. tyg. z 4 warstw: syncytiotrofoblast, cytotrofoblast, tkanka łączna kosmka (mezenchyma pozazarodkowa), śródbłonek naczyń

Ø Cytotrofoblast zanika – bariera składa się głównie z 2 warstw: syncytiotrofoblast, komórki śródbłonka (bariera naczyniowo-syncytialna)

Ø Większość leków i innych substancji obecnych w matczynym osoczu krwi przechodzi przez barierę łożyskową i znajduje się w osoczu płodu

Łożysko ØŁożysko typu krwiokosmówkowego

Kształt owalnego krążka o średnicy ok. 15 – 20 cm, grubości ok. 3 cm, 500 – 600 g wagi.

Sznur pępowinowy Kosmówka

Owodnia

Rozgałęzienia tętnic i żyły pępowinowych widoczne przez owodnię.

Widoczne kosmki i przegrody łożyskowe

Kotyledon

Kosmówka

Owodnia

Funkcja łożyska ØWymiana produktów metabolicznych i gazów ØWytwarzanie hormonów

vWymiana gazówWymiana O2 i CO2 – dyfuzja bierna (20 -30 mL O2/min.

vWymiana substancji odżywczych (glukoza, aminokwasy, węglowodany, witaminy), elektrolity

v Przekazywanie przeciwciał matczynychIgG wychwytywane na drodze endocytozy przez syncytiotrofoblast. Ochrona przed niektórymi chorobami zakaźnymi (odporność bierna przeciwko błonicy, ospie, odrze, nie chroni przed ospą wietrzną i kokluszem). Niezgodność grupowa Rh – płód Rh+ matka Rh-, erytrocyty płodu mogą u matki wywoływać powstanie przeciwciał przeciwko Rh+. Zniszczenie krwinek czerwonych płodu – choroba hemolityczna noworodków (wewnątrzmaciczne obumarcie płodu). vWytwarzanie hormonów ü Hormony steroidowe – progesteron i estrogeny (głównie estradiol). Utrzymywanie ciąży,

zapobieganie przedwczesnym poronieniom, przedwczesnemu porodowi. ü Hormony białkowe – ludzki laktogen łożyskowy (hPL), ludzka tyreotropina kosmówkowa, insulinopodobny czynnik wzrostu, PRL, relaksyna, hormon uwalniający kortykotropinę, endotelina. ü Prostaglandyny – utrzymywanie ciąży i umożliwianie porodu. ü Glikoproteina – ludzka gonadotropina kosmówkowa (hCG) w czasie pierwszych 2 m-cy przez

syncytiotrofoblast.