Introwertyk i ekstrawertyk w sidłach miłości. Jak sprawić, aby...

33
Idź do Katalog ksiazek Twj koszyk Cennik i informacje Spis treci Nowoci Bestesllery Zamw drukowany katalog Przykładowy rozdział Dodaj do koszyka Zamw cennik Zamw informacje o nowociach Wydawnictwo Helion SA 44-100 Gliwice tel. 032 230 98 63 e-mail: [email protected] Introwertyk i ekstrawertyk w sid‡ach mi‡oci. Jak sprawi, aby zwi„zek oparty na przeciwieæstwach by‡ udany? Autor: Marti Olsen Laney, Michael Laney T‡umaczenie: Anna Kucharczyk-Barycza ISBN: 978-83-246-1143-0 Tytu‡ orygina‡u: Introvert & Extrovert in Love: Making It Work When Opposites Attract Format: A5, stron: 256 Psychologia niezgodnoci charakterw Co sprawia, ¿e przeciwieæstwa siŒ przyci„gaj„? Czy mo¿esz obwinia swj mzg? Jak zmieni irytacjŒ w fascynacjŒ? Lubisz mie kalendarz spotkaæ wype‡niony po brzegi? Kawa ze znajomymi ze studiw, firmowa impreza, koncert z przyjaci‡mi, basen, kino? Wolisz dzia‡a? mia‡o okazujesz swoje uczucia? Lubisz poznawa nowych ludzi i cieszy siŒ chwil„. Masz naturŒ ekstrawertyczn„. Najlepiej czujesz siŒ w domu i w swoim w‡asnym towarzystwie? Masz kilku starych przyjaci‡ i nie odczuwasz potrzeby poznawania nowych ludzi. Du¿o rozmylasz o swoim ¿yciu? Wobec obcych osb najczŒciej zachowujesz rezerwŒ i milczenie? Klasyczny introwertyk. Dwa ca‡kowicie sprzeczne charaktery. R¿ne wartoci, odmienne podejcie do ¿ycia. A jednak zakochuj„ siŒ w sobie. Niestety, gdy opada ju¿ stan zauroczenia odkrywaj„ nagle, ¿e nie maj„ ze sob„ nic wsplnego, nic sobie do powiedzenia. Prociej jest siŒ rozsta, ni¿ pj na kompromis. Czy jednak nie warto walczy o wasz„ mi‡o? Ksi„¿ka powsta‡a w oparciu o najnowsze badania naukowe oraz dowiadczenia samych autorw. Pokazuje, jak r¿nice, ktre Was dziel„ mog„ sta siŒ klejem scalaj„cym zwi„zek. Naucz siŒ czyta w mylach Twojej drugiej po‡owy odgaduj„c mowŒ cia‡a i emocje ukryte za s‡owami. Przekonaj siŒ jak wiele mo¿esz nauczy siŒ od swego partnera, gdy tylko zaakceptujesz fakt, ¿e macie r¿ne temperamenty. Zbudujcie trwa‡e fundamenty waszego zwi„zku poprzez: Obalanie mitw zmieæcie perspektywŒ i otwrzcie siŒ na odmienno. Pokonanie bariery komunikacyjnej sprawdcie si‡Œ porozumienia niewerbalnego. Stworzenie wiŒkszej blisko w sypialni dbajcie o libido i uwodcie wszystkimi zmys‡ami. Utrzymanie rwnowagi emocjonalnej sprawdcie jak zwalcza stres i pokonywa konflikty. Zbadanie swoich s‡abych stron nauczcie siŒ wspiera partnera na co dzieæ.

Transcript of Introwertyk i ekstrawertyk w sidłach miłości. Jak sprawić, aby...

Id do

Katalog ksiazek

Twj koszyk

Cennik i informacje

Spis treci

Nowoci

Bestesllery

Zamw drukowanykatalog

Przykadowyrozdzia

Dodaj do koszyka

Zamw cennik

Zamw informacjeo nowociach

Wydawnictwo Helion SA44-100 Gliwicetel. 032 230 98 63e-mail: [email protected]

Introwertyk i ekstrawertykw sidach mioci. Jak sprawi,aby zwizek oparty naprzeciwiestwach by udany?Autor: Marti Olsen Laney, Michael LaneyTumaczenie: Anna Kucharczyk-BaryczaISBN: 978-83-246-1143-0Tytu oryginau: Introvert & Extrovert in Love:Making It Work When Opposites AttractFormat: A5, stron: 256

Psychologia niezgodnoci charakterw

Co sprawia, e przeciwiestwa si przycigaj? Czy moesz obwinia swj mzg? Jak zmieni irytacj w fascynacj?

Lubisz mie kalendarz spotka wypeniony po brzegi? Kawa ze znajomymi ze studiw, firmowa impreza, koncert z przyjacimi, basen, kino? Wolisz dziaa? miao okazujesz swoje uczucia? Lubisz poznawa nowych ludzi i cieszy si chwil. Masz natur ekstrawertyczn.

Najlepiej czujesz si w domu i w swoim wasnym towarzystwie? Masz kilku starych przyjacii nie odczuwasz potrzeby poznawania nowych ludzi. Duo rozmylasz o swoim yciu? Wobec obcych osb najczciej zachowujesz rezerw i milczenie? Klasyczny introwertyk.

Dwa cakowicie sprzeczne charaktery. Rne wartoci, odmienne podejcie do ycia. A jednak zakochuj si w sobie. Niestety, gdy opada ju stan zauroczenia odkrywaj nagle, e nie maj ze sob nic wsplnego, nic sobie do powiedzenia. Prociej jest si rozsta, ni pj na kompromis. Czy jednak nie warto walczy o wasz mio?

Ksika powstaa w oparciu o najnowsze badania naukowe oraz dowiadczenia samych autorw. Pokazuje, jak rnice, ktre Was dziel mog sta si klejem scalajcym zwizek. Naucz si czyta w mylach Twojej drugiej poowy odgadujc mow ciaa i emocje ukryte za sowami. Przekonaj si jak wiele moesz nauczy si od swego partnera, gdy tylko zaakceptujesz fakt, e macie rne temperamenty.

Zbudujcie trwae fundamenty waszego zwizku poprzez:

Obalanie mitw zmiecie perspektyw i otwrzcie si na odmienno. Pokonanie bariery komunikacyjnej sprawdcie si porozumienia niewerbalnego. Stworzenie wikszej blisko w sypialni dbajcie o libido i uwodcie wszystkimi zmysami. Utrzymanie rwnowagi emocjonalnej sprawdcie jak zwalcza stres i pokonywa konflikty. Zbadanie swoich sabych stron nauczcie si wspiera partnera na co dzie.

http://sensus.plhttp://sensus.pl/http://onepress.pl/katalog.htmhttp://sensus.pl/zamow_katalog.htmhttp://sensus.pl/zakupy/add.cgi?id=intekshttp://sensus.pl/emaile.cgihttp://sensus.pl/cennik.htmmailto:[email protected]://sensus.pl/ksiazki/inteks.htmhttp://www.sensus.pl/ksiazki/inteks.htmhttp://sensus.pl/katalog/0,0,3.htmlhttp://sensus.pl/

- 3 -

Spis treci

Podzikowania........................................................................5

WstpSprawa ppka a temperament ...............................................7

1 Przeciwiestwa si przycigajCzy jeste ekstrawertykiem, czy introwertykiem?......................17

2 Kady mzg jest innyRnice w budowie mzgu ......................................................27

3 Ukady parTaneczne pas.........................................................................61

4 DwujzycznoJzyk ekstra- i introwertyka....................................................85

5 I czy nie i?Oto jest pytanie....................................................................107

INTROWERTYK I EKSTRAWERTYK W S IDACH MIOCI

- 4 -

6 W sypialniOdkrywanie bliskoci ...........................................................137

7 Odzyskiwanie rwnowagi i adowanie akumulatorwadowanie baterii ................................................................157

8 Zmiana jest sol yciaAdaptacja do zmian .............................................................183

9 Niezy gips!Konflikty .............................................................................207

10 Pena mobilizacjaczenie si ....................................................................................... 225

A Bibliografia .........................................................................247

- 107 -

5

I czy nie i?Oto jest pytanie

Wierz, e kady z nas jest czowiekiem...Ale to dziki rnicom midzy nami potrafimy oczarowa,

zachwyca i przeraa siebie nawzajem. Agnes Newton Keith

Marti uwielbia, gdy Mike ucina sobie pogawdki na przyj-ciach. Ma swoje zdanie na kady poruszany temat. Podczas przyjMarti sama milczy niczym zaklta, chocia ze swoj przyjacikpotrafi trajkota godzinami. Mike nie rozumie, jak mona do tegostopnia pogry si w rozmowie. W takiej sytuacji zniecierpliwibysi, zastanawiajc si, co mgby lub powinien zrobi.

MityIntrowertycy i ekstrawertycy na te same wydarzenia spoecznereaguj zupenie inaczej. Niestety, w naszej kulturze jako ideapromuje si ekstrawersj. Wikszo z nas ywi bdne przekonanieo introwertykach, ale zarwno introwertycy, jak i ekstrawertycy

INTROWERTYK I EKSTRAWERTYK W S IDACH MIOCI

- 108 -

zwykle przyznaj, e introwersja to nic innego jak niezbyt udanawersja ekstrawersji. Wikszo z nas nie zdaje sobie sprawy, ilecennych cech posiadaj introwertycy. Jak mog si bardziejotworzy? oto pytanie, ktre Marti czsto syszy w programachtelewizyjnych i radiowych. Zarwno introwertycy, jak i ekstra-wertycy uwaaj, e introwertycy powinni by bardziej otwarci,lubi huczne przyjcia i nie powinni chcie tak wiele czasu spdzaw domu! Lista spoecznych zalece dla introwertykw nie makoca. Jeli para, w ktrej jeden z partnerw ma osobowo intro-wertyczn, porwie si z motyk na soce, starajc si pogodzipreferencje w zakresie ekstremalnie rnych kontaktw spoecz-nych intro- i ekstrawertykw, a take rozwia mity z tym zwizane,bdzie to dla niej nie lada wyzwanie.

Potrzeby spoeczneSprbujmy rozprawi si z kilkoma mitami i bdnymi przekona-niami w zakresie potrzeb spoecznych intro- i ekstrawertykw.To prawda, e rnice pomidzy temperamentem introwertykai ekstrawertyka przekadaj si na ich preferencje i umiejtnocispoeczne, ale sprawa ta jest nieco bardziej skomplikowana i nieogranicza si wycznie do rnic w upodobaniach. Osobowo mazasadniczy wpyw na to, jak funkcjonuje mzg i organizm czo-wieka. Tak jak pisalimy w rozdziale 2., osobowo ma ogromnywpyw na ycie danej jednostki, a sfera kontaktw spoecznych jesttylko jednym z jego obszarw. Upodobania spoeczne maj wpywna wybory i decyzje podejmowane przez pary w kwestii podry,urlopw, spotka rodzinnych, obowizkw zawodowych, przyjaniczy sposobu spdzania wolnego czasu. Dotykaj one rwnie wanej,cho czasami lekcewaonej sfery spoecznej, innymi sowy, zwizkumidzy dwojgiem ludzi. Wiele par utrzymuje kontakty towarzyskiewycznie z rodzin, przyjacimi i dziemi, natomiast zapomina

I CZY N IE I ?

- 109 -

o tym, eby raz na jaki czas wybra si z on, mem czy part-nerem na randk w sobot wieczorem.

Dlaczego jest to takie wane? Randki pozwalaj utrzyma wimidzy dwojgiem ludzi na odpowiednim poziomie i stanowi anti-dotum na stres czy problemy maeskie. Nieatwo jest utrzymazdrowe relacje ze wspmaonkiem, poniewa ycie towarzyskieekstrawertykw i introwertykw zostao zupenie inaczej zapro-jektowane. Zarwno ekstrawertycy, jak i introwertycy czerpiprzyjemno i satysfakcj z tego, co osignli w dziedzinie yciaspoecznego, ale nie maj wiele zrozumienia, jeli chodzi o odmiennepreferencje ich partnera. Czsto spotykamy si z takimi uwagamina temat preferencji partnera w tym zakresie: Martwi si o Teda,poniewa uwielbia spdza cae popoudnia w warsztacie albo:Moja ona nie umie usiedzie spokojnie w jednym miejscu! Ciglejest w biegu!. S to typowe uwagi, ktre ilustruj rnice w potrze-bach spoecznych ekstrawertykw i introwertykw.

POLUBI LUDZIJak ju wspominalimy, istnieje wiele bdnych zaoe co dopreferencji ekstra i introwertykw w dziedzinie kontaktw spo-ecznych. W tej czci omwimy kilka najbardziej powszechnych.Uwaa si, e introwertycy nie przepadaj za innymi ludmi. Jed-nak to, czy mamy cechy introwertyka, czy ekstrawertyka, niema wpywu na to, czy lubimy innych i do jakiego stopnia. Fakt,i ekstrawertycy lubi, gdy co si dzieje, niekoniecznie oznacza,e lubi ludzi lubi natomiast bodce, jakie do nich docieraj.Introwertycy lubi kontakty z ludmi, ale zwykle w maych daw-kach, gdy s dla nich bardzo wyczerpujce.

Inne bdne przekonanie gosi, i introwertycy nie lubi roz-mawia. Osobowo jednak nie ma wpywu na nasze upodobaniaw tej dziedzinie. Introwertycy mog w odpowiednich okoliczno-ciach prowadzi bardzo dugie rozmowy, a niektrzy ekstrawertycy

INTROWERTYK I EKSTRAWERTYK W S IDACH MIOCI

- 110 -

bywaj mniej gadatliwi ni inni. Wbrew obiegowej opinii nie wszy-scy introwertycy to pustelnicy i odludki, tak jak nie wszyscy eks-trawertycy zawsze musz znajdowa si w centrum uwagi .Jednakczstokro bdne przekonania bior si std, i na podstawie in-dywidualnych preferencji znanych nam osb przylepiamy atk

Tim i JaneCzasami na pocztku zwizku partnerzy s bardziej elastyczni i zgodni,wwczas rnice w osobowociach nie s tak widoczne, ale to nieznaczy, e nie ujawni si na dalszym etapie znajomoci. Bywa, eich preferencje dotyczce kontaktw towarzyskich s cakowicieskrajne. Rozmawialimy z Timem i Jane, ktrzy ostatnio obchodzilizote gody. miali si z tego, i oboje byli zaskoczeni tym, e ich mae-stwo przetrwao tak dugo. Jane powiedziaa, e tu po lubie zorien-towaa si, gdy tylko wyprawili pierwsze przyjcie witeczne, e w tejdziedzinie ycia kompletnie si rni. Przyjcie trwao ju od do-brych 30 minut, gdy Jane rozejrzaa si i pomylaa sobie: Wygldana to, e wszyscy dobrze si bawi, ale gdzie jest Tim?. Uzmysowiasobie, e nie widziaa go od duszego czasu. Sprawdzia w pokojach ani ladu! W kocu zajrzaa do sypialni: Tim siedzia sobie wygodniei czyta najnowszy numer magazynu dla modelarzy kolejowych. GdyJane zapytaa go, czy le si czuje, a on odpowiedzia: Wszystko do-brze, ale musiaem zrobi sobie przerw, Janie nie bardzo zrozumiaa,o co mu chodzio. Zastanawiaa si nad tym, bo przecie przyjciedopiero si rozkrcao.

Po latach Tim nadal, gdy tylko mg, wymigiwa si z uczestnic-twa w przyjciach. Nawet podczas fety zorganizowanej z okazji 50.rocznicy lubu na chwil znikn. Jane nakrya go podczas drzemkiw ku, ju po ptorej godziny od rozpoczcia obchodw rocznicylubu. Umiechna si sama do siebie, poniewa i tak na raucie wy-trwa duej, ni si spodziewaa. Zgodzi si wsta i razem z Janepoegna goci. Oboje po latach doszli do konsensusu w kwestii rnic,jakie ich dzieliy, a nawet potrafi si mia z zachowania Tima pod-czas wikszych spotka towarzyskich.

I CZY N IE I ?

- 111 -

wszystkim parom intro- i ekstrawertykw. Czsto ekstrawertycynarzekaj na partnerw o odmiennej osobowoci: Nie chce odwie-dza innych par ani nikogo zaprasza i odwrotnie: Zawsze chcewszystko robi grupowo! Czuj si niekochana!.

Naley pamita o odmiennych mocnych stronach partnera,stylu komunikacji i preferencjach co do miejsca spotka towarzy-skich. Zrozumienie i docenienie drugiej strony dziaa na zwizekyciodajnie. Oglnie rzecz biorc, introwertycy potrzebuj wicejczasu na to, by kogo pozna, ograniczaj kontakty towarzyskie,ceni sobie prywatno, lubi rozmawia z ludmi, z ktrymi czich zainteresowania, i czerpi przyjemno z zaj w maych gru-pach. Ekstrawertycy atwiej nawizuj i pogbiaj kontakty, lubipowiksza grono znajomych, poznawa ludzi, przepadaj za przy-jciami, zgiekiem i wrzaw.

Umiejtnoci zwizanez prowadzeniem ycia towarzyskiegoAby przetrwa dugie lata, w trakcie ktrych jestemy zmuszenido podejmowania wielu decyzji dotyczcych ycia towarzyskiegow oparciu o nasze upodobania, musimy okazywa sobie wzajemnyszacunek, respektowa rnice, pj na kompromis i prowadziwspprac. Musimy pozna temperament naszego partnera, a takedowiedzie si, jak jego upodobania wpyn na wsplne ycie to-warzyskie. Szanujcie swoje preferencje, ale nauczcie si osigakompromis, jeli stwierdzicie, e zbyt czsto postpujcie tak, jakjest Wam najwygodniej. Otrzymalimy mnstwo e-maili od par,ktre pisz, e gdy tylko nauczyy si rozpoznawa i szanowa pre-ferencje drugiej strony, nieporozumienia midzy nimi si skoczyy.To, co niegdy postrzegane byo jako cechy negatywne, nabraonowego wymiaru i teraz odbierane jest jako wrodzony dar. Koniecz obwinianiem i zawstydzaniem partnera! Wraz z pojawieniem si

INTROWERTYK I EKSTRAWERTYK W S IDACH MIOCI

- 112 -

wzajemnego zrozumienia u partnerw, maj oni moliwo poczyswe umiejtnoci na drodze kompromisu i wsppracy, umacniajcw ten sposb zwizek.

Jeli docenimy moliwoci partnera, przyczynimy si do tego,i powstanie midzy nami partnerstwo, wzronie poziom satysfakcjimaeskiej, a take poczucie pewnoci u obu stron. Poczucie pew-noci oznacza wiar w swoje umiejtnoci towarzyskie, znajomowasnych potrzeb w tym zakresie i realistyczne oczekiwania. Innymisowy, Marti nie chadza na przyjcia, gdzie dziej si najdzikszerzeczy (no c, za Mikea nie moemy porczy), ale wiemy te,e w najbliszej przyszoci Mike z wasnej, nieprzymuszonej wolinie zamieszka na bezludnej wyspie. Jeli zaakceptujemy odmien-no gustw drugiej osoby, z pewnoci powikszymy grono zna-jomych i rozwiniemy skrzyda w dziedzinie ycia towarzyskiego.Z pewnoci take wzbogacimy si wewntrznie.

UMIEJTNOCI SPOECZNEINTROWERTYKW I EKSTRAWERTYKWPoniej przedstawiamy list podstawowych umiejtnoci spoecz-nych introwertykw i ekstrawertykw. Jeli nie zawiera ona umie-jtnoci, ktr uwaasz za cenn u siebie, dodaj j do listy.

Introwertycy:

s dobrymi suchaczami, nie przerywaj innym wypowiedziw p zdania,

zapamituj to, co mwi inni,

potrafi dogbnie dyskutowa na dany temat,

maj interesujce spostrzeenia i pomysy, ktrymi sidziel,

nie przytaczaj rozmwcw,

I CZY N IE I ?

- 113 -

maj zdolnoci retoryczne,

zwykle najlepiej czuj si w zwizkach dugoterminowych.

Ekstrawertycy:

otwarcie wyraaj myli i uczucia,

uwielbiaj rozmawia i bawi si,

potrafi si znale w kadej sytuacji.

lubi mie due grono znajomych,

reakcja innych sprawia im przyjemno,

wcigaj innych w wir ycia towarzyskiego.

UDZIELANIE SI TOWARZYSKONaley udziela si towarzysko tak, aby ycie towarzyskie byodopasowane do naszego temperamentu. Przede wszystkim trzebapozna swj poziom i rezerwy energii. Nastpnie trzeba sprawdzistan naszego wewntrznego barometru ycia osobistego. Co pod-powiada nam instynkt, jakie myli nas nachodz, gdy dokonujemywyborw towarzyskich? Co podpowiada nam intuicja, a co rozs-dek? Na kocu sprawdzamy wskazania zewntrznego wskanikaycia towarzyskiego. Naradzajc si z partnerem, moemy prze-dyskutowa wybr, zdecydowa o priorytetach i w kocu znalesposoby na kompromis i wspprac. W ten sposb uczymy sitake, e trzeba zatrzyma si w miejscu i sprawdzi, czy naszeycie nie jest zbyt monotonne, czy nie izolujemy si nadmiernieod innych lub te, czy przypadkiem nie krci si ono wyczniewok szalonych imprez.

Nie naley te zapomina o tym, e cho niektrych obowiz-kw towarzyskich nie powinno si ignorowa, to jednak w duejmierze s one konsekwencj naszych wasnych wyborw. ycietowarzyskie powinno by przyjemn rzecz, a nie przykrym obo-wizkiem, ktry trzeba wykona. Naley te pamita o tym, e siln

INTROWERTYK I EKSTRAWERTYK W S IDACH MIOCI

- 114 -

wi w zwizku mona utrzyma poprzez zabaw, randki i dzieleniesi uczuciem z partnerem. Tak wic pamitaj o swoim partnerzei o tym, e dobry zwizek wymaga troski i pielgnacji.

POWSTAWANIE WIZI UCZUCIOWYCHNieprzypadkowo jedna z warstw mzgu zwana jest mzgiem emo-cjonalnym. Zostaa wyksztacona specjalnie po to, by mona byonawizywa kontakty i utrzymywa zwizki midzyludzkie, dlategote zwiksza szanse na przetrwanie. Wszystkie ssaki nawizujwizi w podobny sposb: poprzez zapach, uczucie, podniecenie,przyjemne doznania i czas spdzany razem.

Proces powstawania wizi u ssakw moe by zobrazowanyna przykadzie zachowa dwch kocit, ktre u nas zamieszkay.Najpierw do domu przybya pani Kizia, kotka rasy Ragdoll. Wycho-waa si w bardzo kiepskiej hodowli kotw nie prowadzcej socjali-zacji zwierzt (teoretycy zajmujcy si zagadnieniami zwizanymiz przywizaniem stwierdziliby, e byo to rodowisko, ktre pozo-stawio traumatyczne zmiany w psychice). Kotka nie miaa kon-taktu z innymi kotami ani ludmi. Ale gdy przywielimy j dodomu, szybko zaprzyjania si z Mikiem. Poniewa sporo podr-ujemy, a rasa ta le znosi rozstania, pani weterynarz polecia namdokupienie drugiego kotka, aby dotrzymywa Kici towarzystwa pod-czas naszej nieobecnoci. Tak wic par miesicy pniej w naszymdomu zamieszkaa Mizia, ktra z kolei swoje dziecistwo spdziaw dobrej hodowli, w otoczeniu mnstwa kotw, gdzie bya obda-rzana mioci i opiek. Niestety, udzielajc nam rady, pani wete-rynarz nie skonsultowaa si z Kizi, ktra nie bya zachwyconaz powodu powikszenia si rodziny. Wrcz przeciwnie: atakowaanow kotk. Mizia bya zaskoczona i nie umiaa si broni.

Martwilimy si, jak uo si stosunki midzy zwierzakami,i nie wiedzielimy, co robi. W kocu zadzwonilimy do specja-listy ds. kocich zachowa (behawiorysty). Pani poradzia nam

I CZY N IE I ?

- 115 -

odseparowanie kotek na kilka dni, trzymanie ich w oddzielnych poko-jach, poczonych drzwiami, w ktrych znajdowaa si klapka dlakotw. Zasugerowaa te, aby skropi Mikea i kotki perfumami.Doradzia, by Mike (obiekt mioci Kizi) wybra sobie jak zabaw-k pluszow i bawi si ni z kotkami co kilka godzin. Mike miaby w jednym pokoju z jedn z kotek, bawic si z drug i prze-cigajc zabawk pod klapk w drzwiach. Nastpnie mia przej dodrugiego pokoju i robi dokadnie to samo z drug kotk. Obydwiewprost rzucay si na zabawk. Widziay te wzajemnie swoje apy.W kocu po jakim czasie zaczy kojarzy zapach drugiej kotkiz zabaw. Gdy ju troch przywyky do siebie, Mike karmi je wy-szukanymi kocimi smakoykami z miseczek ustawionych oboksiebie. Po dwch dniach nastpi przeom i ogromna poprawa. Teraziskaj si wzajemnie (co oznacza wi), razem poluj na myszk-zabawk i pi przytulone do siebie (moecie obejrze ich zdjciana naszej stronie internetowej www.hiddengifts.net). Jeli wrazz partnerem zaczniecie budowa wie od podawania sobie apyprzez klapk w drzwiach, a to doprowadzi do rozkwitu uczucia,to nie ma w tym nic zego!

Ocena poziomu energiiPewni siebie ekstrawertycy aduj akumulatory, udzielajc sitowarzysko, a jeli zbyt dugo przebywaj w domu i odpoczywaj,czuj si wypompowani. Z kolei pewni siebie introwertycy adujakumulatory, siedzc w domu i nie robic nic. Ich baterie roza-dowuj si, jeli prowadz ycie towarzyskie, ktre zwykle ichprzerasta. Taka potrzeba adowania akumulatorw wynikajcaze skrajnie rnych potrzeb moe stanowi wyzwanie dla wielu par.W takim wypadku naley dokona pewnych modyfikacji.

INTROWERTYK I EKSTRAWERTYK W S IDACH MIOCI

- 116 -

RNE POTRZEBY ENERGETYCZNEWane jest, aby mie podstawowe informacje o poziomach energii(wicej na ten temat w rozdziale 7.). Energii nie da si wytworzyani zniszczy. Mona j wycznie przeksztaca. Jeli introwertycywydatkuj energi podczas kontaktw ze wiatem zewntrznym,ulega ona defragmentacji. Taki rodzaj energii nie nadaje si dowykorzystania. Musi zosta przetworzona. Introwertycy przetwa-rzaj energi, ktra ulega defragmentacji podczas relaksu i od-poczynku, a ekstrawertycy wykorzystuj ponownie przetworzonenergi podczas dziaania, interakcji i stymulacji. Ich energia ulegadefragmentacji, gdy s sami lub przebywaj w otoczeniu uboszymw bodce. Potrzebuj dziaania, aby przeksztaci zdefragmento-wan energi w nowe paliwo.

Naley zwraca uwag na sygnay, jakie wysya nam organizm,a take na poziom energii, sprawdzajc go regularnie. Intrower-tykom moe przyj to atwiej, poniewa s przyzwyczajeni dowsuchiwania si w siebie. Reakcje organizmu przykuwaj ichuwag, na przykad nie s w stanie si koncentrowa, gdy s zm-czeni. Ekstrawertycy generalnie czuj si dobrze i s nastawienina zewntrz, i pewnie nawet do gowy im nie przyjdzie, aby spraw-dzi swj poziom energii. Nie s przyzwyczajeni do obserwacjiorganizmu, poniewa nie reaguje on w sposb dramatyczny.

Gdy introwertykom siada bateria wewntrzna:

s ospali, brak im energii,

myl si, nie mog si skoncentrowa ani myle,

maj problemy z wysowieniem si,

nie maj siy wsta z ka,

czuj napicie, strach, bl gowy, wyczerpanie,

czuj si zamknici, zdemotywowani,

I CZY N IE I ?

- 117 -

czuj si zmczeni, poirytowani, niepewni, maj zawrotygowy lub bl odka.

Gdy ekstrawertykom siada bateria:

s nerwowi, niespokojni, maj problemy z koncentracj,

czuj przygnbienie, depresj, obrzydzenie,

atwo popadaj we frustracj lub si denerwuj,

czciej choruj, przejadaj si i maj trudnoci z zasypia-niem,

nudz si, czuj napicie i niepokj,

czuj, e koniecznie musz co zrobi,

Twj wewntrzny barometr towarzyskiPo tym, jak ocenisz poziom naadowania akumulatorw, zanimwyjdziesz z domu, moesz sprawdzi, co si dzieje z Twoim we-wntrznym barometrem towarzyskim. Zadaj sobie nastpujcepytania: Czy w danym dniu musz by obecny na kilku spotka-niach towarzyskich?, Czy braem ostatnio udzia w wielu wyda-rzeniach tego typu?, Czy w najbliszej przyszoci bd braudzia w takich imprezach?, Jaki mam do nich stosunek?, Czymam ochot i na kade z nich?.

Marti godzinami pomaga swoim introwertycznym klientomoceni, czy maj wzi udzia w jakim wydarzeniu towarzyskim.Decyzje tego rodzaju bywaj trudne. Wikszo ludzi, nawet eks-trawertycy, ma trudnoci z dokonywaniem wyborw, zwaszczajeli nie zdradza partnerowi swoich prawdziwych uczu. Poniszewskazwki bd pomocne w tym trudnym procesie, naley jednakpamita, e nie ma dobrych czy zych odpowiedzi. ycie towa-rzyskie nie podlega jednoznacznej ocenie.

INTROWERTYK I EKSTRAWERTYK W S IDACH MIOCI

- 118 -

UDZIA BIOR...Podczas wsuchiwania si w siebie naley usi i zgasi reflektoryna swej wewntrznej scenie. Staraj si nie myle o niczym.Wyobra sobie t scen i posuchaj, co mwi bohaterowie, ktrzy naniej si znajduj. Kady bohater sztuki, ktra rozgrywa si w Tobie,ma swj wasny punkt widzenia. Sprawd, czy jeste w stanieusysze, jak kady z nich wygasza swoj rol, a take indywidualneopinie i preferencje. Chciabym pj do Freda i Carrie. U nichjest zawsze wesoo, ale mamy imprez w domu w sobot, a to dwagrzyby w barszcz!, Nie chciabym rezygnowa z wyprawy naryby, Jazda samochodem i powrt od Carrie i Freda bd m-czce, ale za nic nie chciabym przegapi wyprawy na ryby w tenweekend!, Jedziecie na ryby? Super, czy mog si przyczy?.

Mao ktry wybr w yciu jest prosty, z pewnoci doskonaleo tym wiecie. W procesie podejmowania decyzji ycie utrudniajnam dwie przeciwstawne czci nas samych, ktre objawiaj siwanie wtedy. Czasami zdajemy sobie spraw z tego, e istniej,ale bywa i tak, e maj wyczone mikrofony i nie dochodz dogosu.

ROZWIZYWANIE KONFLIKTWHistoryjka o Jan i Jeffie pokazuje, jak powstaj konflikty na tleycia towarzyskiego. Wszyscy czujemy si czasami rozdarci, gdyjestemy zmuszeni dokona wyboru imprezy, w ktrej mamy uczest-niczy. Jeli oczywicie w ogle mamy ochot i, w razie rozterkiwikszo z nas podwiadomie unika podjcia decyzji. Ludzie niechc traci czego, co moe by przyjemnym dowiadczeniem. Pozatym nie lubimy si czu wyczeni i nie chcemy sprawi przykro-ci nikomu, kto jest dla nas wany. Jednak jeli nie koncentrujemysi na sprzecznych uczuciach, ktre nami targaj, moemy zaob-serwowa pewne interesujce zjawisko, jakie ma miejsce w takiej

I CZY N IE I ?

- 119 -

Jan i JeffJan i Jeff zostali zaproszeni na otwarcie bardzo duej wystawy doty-czcej wyprawy Lewisa i Clarkea. Niestety, otwarcie przypadao tegosamego dnia, co przyjcie witeczne w firmie Jeffa. Jan, ktra jestintrowertykiem, przemylaa ca spraw i dosza do wniosku, e maochot pj na wystaw, ale drczyo j poczucie winy z tego powodu.W odrnieniu od Jeffa nie czua si w obowizku chodzi na przyjciafirmowe. Z kolei Jeff, ktry by ekstrawertykiem, nie czu si uszcz-liwiony wyborem ony. Doskonale wiedzia o tym, e Jan nie cierpiaaduych przyj, ale uwaa, e nie zdaje sobie sprawy z presji, jakajest na niego wywierana, aby na przyjcia firmowe chodzi ze wsp-maonkami. Sdzi, e powinni i na przyjcie we dwoje. Poza tymszkoda mu byo straci moliwo zabawy z kumplami z pracy. Czusi jak w potrzasku. Ba si. Chcia pj na wystaw, gdy bya tojedyna w swoim rodzaju okazja, by uczestniczy w tak wyjtkowymprzedsiwziciu, ale sdzi, e nieobecno na przyjciu firmowymmoe zaszkodzi jego karierze zawodowej. Unika konfrontacji swoichsprzecznych uczu, wic w efekcie wyadowa swoje zdenerwowaniena Jan. Wini j za to, e tak si czuje, a to, e nie chciaa pj naprzyjcie, wzi sobie mocno do serca. Z kolei Jan czua si le, ponie-wa zostaa zaatakowana za to, e szczerze wyrazia swoje uczucia,gdy Jeff zapyta j, co chce robi. Jeff z kolei uwaa, e Jan go niewspiera. Jan bya przekonana, e Jeff nie bra jej uczu pod uwag.Czy ta historyjka nie brzmi znajomo?

sytuacji: ot zaczyna nam si wydawa, e nasi partnerzy biorudzia w dyskusji, ktra odbywa si wycznie w naszych mylach.Zrzucamy ca win na nasz drug poow. Wydaje nam si, eto nasi partnerzy uniemoliwiaj nam robienie czego, na co mamyochot. Walczymy z naszymi bliskimi, zamiast zaatwi sprawsamemu ze sob.

Ekstrawertycy w o wiele wikszym stopniu ni introwertycymaj tendencj do projektowania swoich mieszanych uczu nainnych. Jeli introwertycy przeywaj konflikt wewntrzny, zwykle

INTROWERTYK I EKSTRAWERTYK W S IDACH MIOCI

- 120 -

wini o to siebie. Introwertycy mog mie poczucie winy z powodubraku chci wyjcia, bycia na to zbyt zmczonym czy te z powodurozterki: i czy nie i?. Aby wsucha si w to, co nam w duszygra, trzeba zdoby si na spory wydatek energii i powici sobietroch uwagi.

Samowiadomo pomaga nam w wikszym stopniu rozeznasi w tym, co czujemy. Jeli damy uczuciom, ktre nami targaj,racj bytu, w przyszoci czeka nas mniej rozterek i bdziemyw stanie rozwizywa nasze problemy. Oczywicie, jeli nie pora-dzimy sobie ze sprzecznymi uczuciami, konflikty bd si powta-rza, tak jak w filmie Dzie wistaka, gdzie bohater grany przezBilla Murraya codziennie przeywa ten sam dzie. Gdyby Jeffposucha swojego gosu wewntrznego, zdaby sobie spraw z tego,e czuje si rozdarty, gdy chciaby uczestniczy w obydwu impre-zach. Po zdaniu sobie z tego sprawy, byby w stanie porozmawiao swoich mieszanych uczuciach z Jane.

Aby znale rozwizanie problemu, potrzebny jest Wasz wsplnywysiek. Naley zaakceptowa swj wewntrzny konflikt poprzezpogodzenie si z dyskomfortem i poczuciem zagubienia, jakie odczu-wamy. Znajomo wasnych myli i uczu to waciwa droga kutemu, aby znale rozwizania bez wywoywania bezproduktyw-nych ktni.

Hierarchia w yciu towarzyskimPoniej przedstawiamy list pyta i wnioskw do rozwaenia, ktrewraz z partnerem moecie przeanalizowa pod ktem opracowaniawasnej hierarchii na potrzeby wsplnego ycia towarzyskiego.Wybierzcie te, ktre maj zastosowanie w Waszym przypadku,poprocie wspmaonka o to samo, ustalcie razem, kiedy prze-dyskutujecie priorytety. Omwcie Wasze przemylenia. Jakichodpowiedzi udzieli Wasz partner? Udzielone odpowiedzi pozwolna wyjanienie sprzecznych uczu i myli, ktre przychodz Wam

I CZY N IE I ?

- 121 -

do gowy podczas dokonywania wyboru. Pamitajcie, e kade z Wasma prawo do odmiennej opinii. W tej materii nie ma dobrych czyzych decyzji, jest to wycznie sztuka dokonywania wyborw.

Czy w ostatnim czasie Twoje ycie towarzyskie mona opi-sa jako skromne czy bogate?

Czy masz ochot wzi udzia w zbliajcej si uroczystoci?

Czy bd na niej obecni ludzie, ktrych lubisz?

Czy lubisz taki rodzaj spdzania czasu w towarzystwie?

Czy konieczna jest obecno Was obojga?

Czy naprawd chcesz tam i?

Czy dobrze si bawisz na tego typu spotkaniach?

Czy ostatnio kto Ci odwiedza?

Czy obecno jest wymagana dla celw zawodowych?

Czy kto poczuby si uraony z powodu Twojej nieobec-noci?

Czy jest to spotkanie, podczas ktrego Twj wspmaonekdobrze by si bawi?

Jak by si czu, gdyby nie poszed?

Czy boisz si i?

Co najgorszego moe si wydarzy, jeli nie pjdziesz(lub jeli pjdziesz)?

KOMPROMIS I WSPPRACAW ramach wypracowywania kompromisu naley omwi wzajemnepreferencje, starajc si o rzeteln wymian myli i pogldw. Bymoe kade z Was bdzie zmuszone co powici? Wsppracaoznacza, e kade z partnerw czuje, e razem staraj si wypra-cowa sytuacj korzystn dla obu stron. Musicie tak wsppracowa,aby do tego doprowadzi.

INTROWERTYK I EKSTRAWERTYK W S IDACH MIOCI

- 122 -

Czasem warto stara si znale trzeci opcj. Istnieje wielemoliwoci. Jeli nie moecie si zdecydowa, na ktre spotkaniepj, a oba odbywaj si w tym samym czasie, by moe udaobysi Wam by na obydwch, ale nieco krcej na kadym? A moepojedziecie wczeniej? Lub pniej? Moe mimo wielkiej chciuczestnictwa lepiej bdzie sobie odpuci? A moe w tym tygodniumoecie i tam, dokd chce i Wasz partner, a w przyszym tam,dokd Wy macie ochot i? Teraz kade z Was wybierze, gdziechce i. Czy Twj partner w ogle chce dokd i? A moe pj-dziesz sam? Moe pojedziecie dwoma samochodami? Albo drugaosoba pojedzie ze znajomymi? Oto caa lista moliwych rozwizakompromisowych. Podejmijcie decyzj, dc do wsppracy.Negocjujcie, ile czasu spdzicie w danym miejscu. Jeli obydwojezwykle robicie to, na co macie ochot, postarajcie si tym razemzrobi to, o co prosi Was partner.

Proces dokonywania wyboru mona nieco urozmaici, przezco moliwy bdzie wikszy do niego dystans. Sprbujcie zrobi tow nastpujc sposb:

na maych paskach papieru lub na karteczkach samoprzy-lepnych wypiszcie moliwoci, przypnijcie lub przyklej-cie je do tablicy do gry w strzaki i zagrajcie partyjk,a potem idcie na to spotkanie, ktre zebrao najwikszliczb trafie,

wcie zaproszenia do kapelusza i wylosujcie jedno lubdwa,

rzucie monet: orze idziemy, reszka zostajemyw domu.

By moe take uda si Wam troch wyluzowa w stosunkudo zobowiza towarzyskich to naprawd nie jest kwestia ycialub mierci.

I CZY N IE I ?

- 123 -

PLANOWANIE PRZYJPrzygotowania do wydania przyjcia lub pjcia na przyjcie tookazja do konfliktu lub zacienienia wizi, w zalenoci od moli-woci porozumienia, kompromisu i wsppracy midzy partne-rami. Przygotowujc si do przyjcia lub innego wydarzenia yciatowarzyskiego, trzeba si wspiera i pomaga sobie nawzajem.Oczywicie, dziki temu przygotowania s przyjemniejsze.

Przed przyjciem

Podczas przygotowa do przyjcia introwertycy mog do woli czer-pa ze swoich zasobw wewntrznych, a ekstrawertycy mog wyko-rzysta swoj otwarto po to, aby zachca i wspiera partneraw dziaaniu.

Introwertycy: Najpierw powinni wyobrazi sobie przyjciei stara si myle o tym, i bd dobrze si bawi i rozma-wia z innymi gomi. Towarzyska wymiana uprzejmoci towany element skadowy wikszoci przyj, poniewa w tensposb mona pozna innych goci, cho nie wszyscy prze-padaj za rozmowami o pogodzie. Wiedzc, i czeka Ci tonieatwe zadanie, moesz przygotowa si mentalnie napjcie na przyjcie, wiczc t umiejtno. Popro part-nera, aby wybra trzy wiadomoci, ktre mona przeczytaw gazecie lub na stronach internetowych, na przykad: Zno-wu mamy skandal polityczny?, I znowu szykuje si zmia-na pogody..., Widziaam ostatnio nowy film Spielberga.Powiczcie razem wymian zda na powysze tematy. Mo-ecie te zastanowi si, jak restauracj poleci swojemuprzyszemu rozmwcy, co Was ostatnio zainteresowao albogdzie spdzilicie lub planujecie spdzi tegoroczny urlop.Wcale nie trzeba by urodzonym mwc, aby chwil porozma-wia z innymi gomi. Naley okazywa innym zainteresowa-nie podczas ich wypowiedzi i sucha, potakiwa, umiecha

INTROWERTYK I EKSTRAWERTYK W S IDACH MIOCI

- 124 -

si czy mia si w gos w reakcji na to, co mwi. Ekstra-wertycy z przyjemnoci odbieraj takie sygnay od swoichsuchaczy. Jeli jest to wskazane, mona na chwil przysiz boku i obserwowa zachowanie innych goci.

Introwertycy nie zawsze s w stanie zorientowa si, czy slubiani i przez kogo. Zdarza im si zapomina o przyjemnych do-wiadczeniach. Postaraj si przypomnie sobie, kto ze znajomychbdzie na imprezie i czy ostatnio dobrze si bawie w podobnychokolicznociach.

W dniu przyjcia

Ekstrawertycy: Powinni przypomina introwertykom o po-trzebie odpoczynku przed przyjciem i o rozpoczciu przy-gotowa z wyprzedzeniem. Nie naley pogania ani popdzaintrowertykw, w ten sposb przyczyniajc si do powstaniawikszego stresu. Ustalcie termin, godziny wyjcia i powrotu(zawsze naley negocjowa czas wyjcia i powrotu). Jeliprzyjcie rozpoczyna si o godz. 20.00, Marti najchtniejprzyszaby na nie o godz. 20.30 i wysza o 21.00. Z kolei Mikelubi przychodzi wczeniej, a potem zostawa jak najdueji pomaga w sprztaniu. Wskazane jest ustalenie jakiegokompromisu w kwestii, jak dugo potrwa Wasz pobyt naprzyjciu, ale nie naley sztywno trzyma si ustale, jeliokae si, e wszyscy si dobrze bawi. Przed imprez monaskomplementowa wygld partnera. Po przybyciu na miejscenie naley oczekiwa do swojej drugiej poowy, e momen-talnie i bez zastanowienia ruszy w rodek tumu. Naleypozwoli partnerowi powoli oswaja si z now sytuacj,aby nie poczu si przytoczony zbyt du iloci bodcw.Moe poby sam lub sama przez jaki czas. Naley poszukasobie jakiej grupy na przyjciu, a gdy partner do niej doczy,

I CZY N IE I ?

- 125 -

przedstawi go. Naley wspomnie o wszystkim, co czygo z grup, lub znale jaki wsplny temat, eby mg za-bra gos. Mona pomacha lub mrugn do niego, jelichwilowo znajduje si na uboczu.

Introwertycy: Powinni zdrzemn si i zje posiek bogatyw biako jeszcze przed pjciem na przyjcie. Nie powinni sispieszy. Jeli dzieci zostaj w domu, siostra czy opiekunkapowinna przyby p godziny przed wyjciem. Dobrze jestskomplementowa wygld partnera. Po przybyciu na miejscemona wzi kilka gbokich oddechw. Nie ma w tym nicnadzwyczajnego, jeli odczuwa si lekki niepokj. Zawszemona wyj, jeli na przyjciu nie jest mio, ale moe akurattym razem bdzie sympatycznie? Po przybyciu na miejscetrzeba si przywita i wrczy prezent gospodyni, rozejrzesi, jeli s ku temu warunki lub te popatrze na zdjciaczonkw rodziny wyeksponowane w hallu. Potem monaz umiechem doczy do tych goci, ktrzy sprawiaj przy-jazne wraenie, i nawiza z nimi kontakt wzrokowy. Dobrymsposobem na zagajenie rozmowy moe by pytanie: Skdznaj pastwo gospodarzy?, Jakie s skadniki tej saatki?,Jak si pastwu podoba to dzieo sztuki? itd. Naley zada-wa pytania dotyczce przedmiotu rozmowy.

Grupki, jakie formuj si na przyjciach, rozpadaj si codziesi pitnacie minut, w zwizku z tym nie naley bratego do siebie, jeli rozmwcy nagle ulegn rozproszeniu. Gdytak si zdarzy, mona znale sobie miejsce siedzce nauboczu i zrobi sobie przerw wkrtce na pewno pogr-ysz si w powanej rozmowie z jakim innym introwerty-kiem, ktry stroni od powstajcych i rozpadajcych si cochwila grupek. Po jakim czasie mona znowu doczy dogrupy, w ktrej znajduje si nasz ekstrawertyk. Naley

INTROWERTYK I EKSTRAWERTYK W S IDACH MIOCI

- 126 -

przytakiwa, mia si, mwi yhm, tak, tak, aha i umie-cha si leciutko (peen umiech z pokazaniem zbw moeby odebrany jako wyraz agresji).

Po przyjciu

Introwertycy i ekstrawertycy: Dzie czy dwa po przyjciunaley porozmawia ze swoim partnerem o tym, co Wam sipodobao podczas przyjcia, a co nie. Dowiadczenia te monaprzechowywa w pamici, by moe bd przydatne na przy-szo. W ten sposb mona do pewnego stopnia pomc intro-wertykom, ktrzy maj tendencj do tego, by zapamitywasame negatywne zdarzenia, a i ekstrawertykom lepiej utkwiw pamici dane wydarzenie. Naley rozmawia o tym, co byopomocne, i stara si zapamita jak najwicej, aby w przy-szoci mc dobrze wybra i uzgodni wsplne wyjcia i przy-jemnoci czerpane z ycia towarzyskiego.

SPOTKANIA ZAWODOWEPary mog nawzajem korzysta ze swoich mocnych stron, abypomaga sobie pogodzi ycie towarzyskie z prac. Nasze sprawyzawodowe czsto wi si z koniecznoci dokonywania skompli-kowanych wyborw natury towarzyskiej i politycznej. Jeli ich nieprzemylimy, grozi nam rutyna, nierealne oczekiwania i rozcza-rowania. Istniej ludzie, ktrzy cae ycie towarzyskie prowadzw pracy, a take ludzie, ktrzy s przekonani o tym, e nie powinnispotyka si towarzysko z kolegami z pracy. Prawda, jak zwykle,ley gdzie porodku. Niektre zawody czy stanowiska wymagajkontaktw towarzyskich. Zastanwcie si nad tym i przedyskutuj-cie potencjalne konflikty i moliwoci wyboru. Razem na pewno udasi Wam co wymyli, bez opierania si na stereotypach. Jednaz korzyci pyncych ze zwizku mieszanego ekstrawertyka z intro-wertykiem to moliwo konfrontacji rnych punktw widzenia.Co dwie gowy, to nie jedna! Partnerstwo daje due moliwoci.

I CZY N IE I ?

- 127 -

Kariera Marti wie si z koniecznoci czstych podry w celupromocji ksiek. Jeden z lekarzy zaartowa sobie kiedy tak:Wydawcy staraj si zabi autorw, zmuszajc ich do czstychpodry, przez co ich dziea zyskaj na wartoci. Absolutnie siz tym zgadzamy! Wprawdzie wydawca ksiek Marti stara sipj jej na rk, organizujc stosunkowo dusze przerwy niw przypadku innych autorw (dlatego, i zapozna si z jej publi-kacj na temat introwersji, ktr promowaa, i zrozumia potrzebytakich ludzi), jednak podczas pierwszej akcji promocyjnej Martinie odpocza naleycie. Dopiero po p roku dosza do siebie i obie-caa sobie, e ju wicej nie powtrzy takiego wyczynu.

Ostatnio promowalimy drug ksik Marti The Hidden Giftsof the Introverted Child (2005) podczas wyjtkowo wyczerpujcejtrasy promocyjnej po USA i Kanadzie. W czasie tej wyprawy sta-ralimy si korzysta z tego, co najlepsze w dziedzinie ekstrawer-sji i introwersji u kadego z nas. Tym razem pomidzy wystpamiprzed kamer, wywiadami w radiu i rozmowami Marti duo od-poczywaa. Podczas gdy Marti regenerowaa siy, Mike stara sizaspokoi gd nowych wrae, spacerujc po miastach, w ktrychnigdy wczeniej nie by, i robic zdjcia, ktre po powrocie do domupokae Marti. Oprcz tego zajmowa si sprawdzaniem pocztye-mailowej, prowadzeniem rozmw telefonicznych z wydawcami,organizacj podry i... deserw na wynos, aby i Marti moga ichskosztowa w pokoju. Wprawdzie Marti nie udao si zbyt wielezwiedzi, ale wrcia do domu w o wiele lepszej kondycji. By tokompromis, ktry dobrze si sprawdzi w przypadku obojga part-nerw (Marti mwi, e przy nastpnej ksice Mike pojedzie w traspromocyjn sam i zabierze ze sob lalk dmuchan podobn doMarti).

INTROWERTYK I EKSTRAWERTYK W S IDACH MIOCI

- 128 -

CZAS WOLNYWeekend to czas, gdy rnice pomidzy ekstrawertykiem a intro-wertykiem objawiaj si do intensywnie. Zwykle ilo czasupotrzebna na odpoczynek i realizacj ycia towarzyskiego rnisi w przypadku introwertykw i ekstrawertykw. I introwertycy,i ekstrawertycy musz by uwraliwieni na potrzeby i uczucia nietylko swoje, ale i partnera i pamita o tym, e rne preferencjeto nic zego. Rnorodno oferuje sporo korzyci troch tegoi troch tamtego nie ma w tym niczego niewaciwego!

Porozmawiajcie z partnerem o tym, jak spdzacie wolny czas,i jaki macie do tego stosunek. Pamitajcie, e nie ma potrzeby sikci, bo wszystko podlega negocjacjom. Zorientujcie si, jakisposb spdzania wolnego czasu najbardziej odpowiada drugiejstronie. Na przykad, Mike i ja lubimy spacery w parku, wizytyw nowych miejscach i wizyty u znajomych. Zastanwcie si, jakiezmiany mona wprowadzi. Wicej czasu razem czy oddzielnie?W jaki sposb te zmiany wpyn na Wasz zwizek?

Jack, introwertyk, sdzi, e nie mia wiele wsplnego z on,Gail. Gdy jednak zacz odwiedza z ni sklepy, w ktrych kupowaamateriay, z jakich wasnorcznie wykonywaa rkodziea, okazaosi, e jednak wicej ich czyo ni dzielio. Potem stopniowo za-czli rozmawia o jej pracy i jego w niej udziale, ktry okaza sibezcenny. Mimo e Jack lubi samotne wyprawy na agle, zaczna nie zaprasza Gail, aby mu dotrzymywaa towarzystwa.

Zapiszcie propozycje przyjemnego spdzania czasu. Wybierz-cie jedn z nich i postarajcie si zastanowi, jak mona twrczoi zabawnie wprowadzi j w ycie. Pewnej parze, z ktr rozma-wialimy, udao si pogodzi rozbienoci w potrzebach dotyczcychycia towarzyskiego. Steve, ekstrawertyk, uwielbia organizowawielkie imprezy, cho nie odpowiadao to jego onie, Valerie.A jednak udao im si pogodzi tak sprzeczne interesy! Postanowili,e bd wydawa przyjcia co p roku. Okazao si, e obydwojgu

I CZY N IE I ?

- 129 -

bardzo ten pomys odpowiada. Valerie okazaa si urodzon or-ganizatork udekorowaa dom, zamwia catering i bawia sidoskonale, odgrywajc rol gospodyni przyjcia, gawdzc z go-mi. Mog tu sobie przemyka z miejsca na miejsce jak motylek mwia. Nie bya zmuszona do duszych rozmw z nikim i mogaw peni sprawowa kontrol nad tym, co robi i jak dugo, bez po-trzeby spdzania wikszej iloci czasu w jednym miejscu (Biegnsprawdzi co z jedzeniem!). Steve mia moliwo wykazania sijako lew salonowy i porozmawiania ze wszystkimi gomi.

W naszym przypadku podobnie byo z przedstawieniami baleto-wymi. Mike z zaskoczeniem odkry, e chodzenie na przedstawieniasprawia mu przyjemno, po tym jak wreszcie da si namwi.Marti take zacza z przyjemnoci jedzi z Mikiem na golfa,cho sama nie gra.

Powiecie na lodwce list zaj, ktre chcielibycie razemrealizowa i nie zapominajcie o tych rzeczach, ktre robicie samo-dzielnie. Przez cay okres naszego maestwa Marti regularniespotyka si z przyjacikami na babsk kaw co tydzie. Poczt-kowo Mike by zazdrosny, poniewa rozmawiay o uczuciach tak,jak on nie potrafi, ale z czasem udoskonali t umiejtno w gronieswoich kumpli. Oboje dojrzelimy do tego, aby doceni rnice,jakie nas dziel.

URLOP I PODREUrlop to ucieczka od codziennego ycia. Wszystko, co robimy, rnisi od normalnego rozkadu jazdy. Marti mogaby z powodze-niem zamieszka w hotelu w miecie, w ktrym mieszka, a jednakod razu miaaby wraenie, e wyjechaa na wakacje. Kelner przyno-szcy posiki do pokoju, inny widok z okna, inny wybr kanawtelewizyjnych czy to nie idealne wakacje?

INTROWERTYK I EKSTRAWERTYK W S IDACH MIOCI

- 130 -

W swojej pierwszej ksice Introwertyzm to zaleta, czyli jakprosperowa w ekstrawertycznym wiecie (2005), Marti opisujeurlop, na ktry wyjechalimy razem do Leadville w stanie Kolorado.Jeli czytalicie t ksik, to zapewne wiecie, e Mike by zdania,e tydzie pobytu w maej miejscowoci to o wiele za dugo i miaochot gdzie pojecha gdziekolwiek, byle znale si w bardziejstymulujcym rodowisku. Z kolei wedug Marti pobyt w Leadvilletrwa za krtko, poniewa byo tam sporo interesujcych cmentarzyi kopalni oowiu, ktre chciaa zwiedza.

Poniewa kade z nas ma cakowicie odmienny pomys na to, jaknajlepiej spdzi urlop, w trakcie czterdziestu lat trwania naszegomaestwa wypracowalimy kompromis polegajcy na tym, e coroku na zmian wybieramy miejsce urlopu. W ten sposb kadez nas ma urozmaicone wakacje, ktre spdzamy w miejscach, kt-rych sami bymy z pewnoci nie wybrali. W tym roku Marti wymy-lia, e popyniemy na wypraw bark szlakiem historycznym.Zainspirowa j do tego film dokumentalny na kanale historycznym.Zawsze miaa ochot spdzi wakacje, leniwie pync kanaamiLoary w Alzacji.

Wedug informacji zamieszczonych w broszurze biura podryorganizujcego taki rodzaj wypoczynku nasz uroczy, kameralnypojazd bdzie pokonywa wyznaczon tras w tempie od trzechdo piciu mil na godzin. Mike z ulg przyj do wiadomoci, iw tym czasie moe jecha rowerem lub spacerowa wzdu kanau.Nieco zaniepokoia go wysoko stropu barki, a take to, czyw kajucie bdzie mg si wyprostowa (agenci z biura podryzalecali zapakowanie rzeczy do worka marynarskiego, a nie dowalizki, co sugeruje ma ilo miejsca w kajucie). Gdy powiedzie-limy innej parze mieszanej o naszej wyprawie, introwertykskomentowa to tak: wietny pomys! Marzyem o takiej wypra-wie, bdc jeszcze w koledu!, a ekstrawertyk spojrza na Mikeaz wyrazem wspczucia: Mam nadziej, e wasze maestwo sinie rozpadnie!.

I CZY N IE I ?

- 131 -

Podczas rozmw o planach urlopowych naley pamita o tym,aby rozway wszystkie aspekty podrowania i skupi si na tym,co kade z Was moe wnie: ekstrawertycy zwykle emanuj entu-zjazmem i mnogoci informacji na temat tego, dokd jecha i corobi na urlopie. Introwertycy z kolei miewaj wszystko dokadnieprzemylane, sprawdzone, znaj terminy, wiedz, ile potrzeba nato rodkw i potrafi przewidywa trudnoci. Wikszo intrower-tykw musi zwraca uwag na tempo trzeba zadba o przerwypodczas realizacji grafiku wyjazdowego i zwolni tempo zwiedzania.Wielu ekstrawertykw chce wszdzie pj i wszystko zwiedzi,ale wane jest to, aby nie zapomina o priorytetach i pamita, enie ma potrzeby obejrzenia absolutnie wszystkiego. Cz intere-sujcych miejsc moecie zwiedzi razem, cz osobno, a jeszczecz ze wsptowarzyszami podry.

Wane jest take to, aby jeszcze na etapie planowania rozma-wia o tym, jak form urlopu kade z Was preferuje. Ile maciepaliwa w baku na starcie? Czy potrzebujecie czasu na doado-wanie akumulatorw, a moe raczej wolelibycie mie bardziejurozmaicony wypoczynek lub troch jednego i troch drugiego? Czychcecie spdzi nieco czasu w towarzystwie rodziny i znajomych?

Naley pomyle o tym, co Was motywuje do wyjazdu, poniewazaway to na Waszym stosunku do wyjazdu. Generalnie rzecz biorc,introwertycy i ekstrawertycy kieruj si odmiennymi powodami,dla ktrych odbywaj podre. Ekstrawertycy lubi opowiadao swoich wyprawach, mie urozmaicone przeycia, poznawa ludzi,prbowa swoich si, uczc si nowych umiejtnoci, odwiedzarodzin, robi zakupy, je i oglnie poddawa si dziaaniu rnychbodcw, podczas gdy introwertycy lubi bywa w tych samychmiejscach, najchtniej na onie natury, odpoczywa, dowiadywasi nowych rzeczy i poby we dwoje z partnerem. Porozmawiajcieo tym, co Was motywuje do wyjazdw przed urlopem i po powro-cie do domu. Wymiecie si wraeniami na temat tego, co Wam

INTROWERTYK I EKSTRAWERTYK W S IDACH MIOCI

- 132 -

si spodobao, a czego wolelibycie na przyszo unikn. Kadez Was ma prawo do odmiennego zdania i wasnych odczu na tematodbytej podry i nie ma w tym nic niewaciwego.

SPOTKANIA RODZINNE I WITASpotkania rodzinne i wita mog by rdem stresu dla par intro-wertyczno-ekstrawertycznych. Kompromis, wsppraca i twrczougasz poar wywoany przez tego rodzaju problemy.

Marta, introwertyczka, nie chciaa, aby jej teciowie zatrzymalisi u niej podczas swojej corocznej dwutygodniowej wizyty w ichmiecie. Byli oni rozgadanymi, haaliwymi i chaotycznymi eks-trawertykami. W ich mniemaniu odmawianie starszym nie wiadczydobrze o czowieku, a rodzice podczas wizyt u dzieci zawsze powinnisi u nich zatrzymywa. Marta przez trzy lata z rzdu dawaa zawygran i za kadym razem dwa tygodnie spdzane w towarzystwierodziny ma wloky si niczym dwa lata. Podczas wizyty teciwstaraa si jak najduej przebywa w sypialni lub bywa u kole-anek. W tym roku urodzia dziecko, zatem bya zmczona i niedo-spana. Jej m, Augustine (ekstrawertyk), czu si rozdarty, chcczadowoli zarwno rodzicw, jak i on. Wiedzia, e jego rodzicebywali irytujcy, ale uwaa, e nie byby dobrym synem, gdybyim odmwi zatrzymania si u siebie. Siln presj wywieray takena niego jego siostra i ciotka. Po kilku ostrych dyskusjach Martai Augustine w kocu osignli kompromis. Augustine poprosirodzicw, aby ze wzgldu na dziecko zatrzymali si u brata, ktrymieszka niedaleko. Byli razem kilka razy na obiedzie w restauracji,a take zaprosili ich do siebie, serwujc jedzenie kupione na wynos.Augustine spdzi troch czasu wycznie z rodzicami na kilkuwycieczkach. Wprawdzie rodzice nie byli zachwyceni, ale Martawreszcie odetchna z ulg.

I CZY N IE I ?

- 133 -

Ekstrawertycy speniaj si, jeli chodzi o organizowanie kon-taktw introwertykw ze wiatem zewntrznym. Charles, ekstra-wertyk, dwa razy do roku odwiedza rodzin na poudniowymwschodzie USA. Pewnego razu namwi Maggie, introwertyczk,aby z nim pojechaa. Maggie wolaa zosta w domu ze wzglduna to, e kontakty z rodzin Charlesa bardzo j mczyy. Poza tymjego rodzina nie interesowaa si zbytnio dodatkowym gociem.Poniewa Maggie zajmowaa si kolekcjonowaniem antykw, Char-les przeprowadzi wizj lokaln i zebra adresy wszystkich skle-pw z antykami w okolicy miejsca zamieszkania jego rodzicw.Woy list do pudeka w ksztacie serca, doczy czek na bajo-sk sum i talon na jeden posiek z jego rodzin. Maggie daa siskusi na wyjazd dziki takiemu twrczemu podejciu i odtdw odwiedziny do jego rodziny jedzia z nim rok po roku.

Jak wida, wyobrania i ch kompromisu bywaj pomocnepodczas rozwizywania konfliktw zwizanych ze spotkaniamiw gronie rodzinnym i z okazji wit i mog je zdecydowanie uprzy-jemni.

UKAD TOWARZYSKIPary zachowujce zdrowe relacje, mimo bycia we dwoje zachowujte poczucie odrbnoci. Aby by par, nie trzeba stawa si klonemswojego partnera. Wystarczy, by relacje midzy dwojgiem ludzibyy zdrowe i urozmaicone. Pary, ktre zachowuj rwnowagw zwizku, spdzaj czas i razem, i oddzielnie, dziki czemu wiodsatysfakcjonujce ycie.

Gry i zabawy

We wszystkich zwizkach potrzeba odrobiny zabawy. W yciu mamywystarczajco duo problemw i konfliktw, dlatego nie naleytraktowa go ze mierteln powag. Musimy zachowa rwnowag

INTROWERTYK I EKSTRAWERTYK W S IDACH MIOCI

- 134 -

pomidzy powanymi aspektami naszej egzystencji a odrobinzabawy. Wsplna zabawa to kolejny sposb na to, by wzmocni wiz partnerem. Socjologowie stwierdzili, e miech i zabawa poma-gaj ludziom czerpa rado z bycia razem. Jednak ekstrawertyki introwertyk mog na wasny uytek mie zupenie rne definicjetych sw. Interakcja ekstrawertyka ze wiatem polega na dziaaniui reagowaniu. Aby co zrozumie, musi tego dowiadczy. Czstoekstrawertycy lubi szybkie tempo, wic dla nich zabawa oznaczauprawianie zbiorowych dyscyplin sportu, rywalizacj, warsztatygrupowe, planowanie przyj lub dopingowanie swoich na trybu-nach sportowych. Z kolei introwertycy wol dugo myle o tym,co ich otacza i spotyka, i dopiero po duym namyle reaguj lubdziaaj. Zanim si zdecyduj na przeycie czego, wol to sobienajpierw wyobrazi i zrozumie. Chodzenie po grach, czytanie,spacery na onie natury, medytacje i podziwianie dzie sztuki zwykles dla nich rdem energii.

Jak pogodzi tak rozbiene interesy ekstrawertyka i introwerty-ka, aby razem mogli skorzysta z odrobiny rozrywki? Tu po lubie,jako modzi studenci, nie mielimy pienidzy i jedyn rozrywkw pitkowe wieczory, na jak nas byo sta przy tak napitymbudecie, byy gry planszowe. Zdarzao si, e zrzucalimy si napizz (byo to w czasach poprzedzajcych epok mroonej pizzy)i wycigalimy stare plansze do gry w Monopol pamitajce czasydziecistwa Marti. Rozkadalimy plansze na stole na patio, jedli-my pizz i zaczynalimy gra. Od razu odkrylimy pewn wanrnice: gralimy wedug rnych zasad. Mike bardzo skrupulat-nie stosowa si do zasad gry, a Marti z przyjacimi preferowalielastyczne zasady rozgrywki. Grajc wedle zasad Mikea, Martinatychmiast przegrywaa. Przez dwa tygodnie z rzdu wszystkorozgrywao si wedle tego samego scenariusza. W trzeci pitek mie-sica poziom entuzjazmu u Marti znacznie si obniy. Przegrywanie

I CZY N IE I ?

- 135 -

kadej partii to adna zabawa, chocia akurat Mike bawi si wy-mienicie, zupenie nie zauwaajc, e Marti taka rozrywka prze-staa ju dawno bawi.

Tak jak wszyscy lewopkulowcy Mike by skupiony na tym,by trzyma si zasad gry, a gra wycznie po to, by wygra. DlaMarti, ktra bya prawopkulowcem, wany by sam fakt gry,ktry sprawia jej przyjemno. Widzc dyskomfort Marti, Mike naprzestrzeni lat zmieni styl gry na taki, ktry bardziej odpowiadaMarti, a ona z kolei z czasem docenia zalety pynce z ostrzejszejrywalizacji.

Randki i basta!

Kady zwizek jest w stanie przetrwa burzliwe czasy, o ile part-nerzy lubi swoje towarzystwo i wsplne spdzanie czasu. Razw tygodniu lub dwa razy w miesicu sprbujcie spdzi troch czasuwe dwoje. Usidcie i porozmawiajcie o tym, co lubicie robi. Zbie-rzcie kilka pomysw, co do ktrych macie podobne przekonaniai sprbujcie je wprowadzi w ycie. Moe bdzie to minigolf, a moewsplne wyjcie do klubu, eby potaczy, spacer we dwoje, wspl-ne zajcia, wykad naukowy, gra w krgle czy jazda na ywach?Moe bdzie to co, co sprawiao Wam przyjemno w dzieci-stwie? Sprbujcie razem zrobi to, na co zawsze mielicie ochot.

Po tym, jak ju zdecydujecie, co to bdzie, ustalcie dat i wpisz-cie j do kalendarza. Dotrzymajcie terminu! Ekstrawertycy atwosi dekoncentruj i bywaj zapominalscy, wic powiecie spisw jakim widocznym miejscu, tak aby mieli moliwo spojrzeniana kalendarz, gdy tylko zajdzie taka potrzeba.

Prawdziwa mioPo kilku miesicach randek pora wyj ze swojej strefy komfortu i na-uczy si trudnej sztuki dawania. Niestety, w naszej kulturze mocnozakorzenione jest branie lub, w najlepszym wypadku, utrzymywanie

INTROWERTYK I EKSTRAWERTYK W S IDACH MIOCI

- 136 -

rwnowagi w zwizku. Robienie tego, na co mamy ochot, jest po-strzegane jako troska o siebie. Jednak takie podejcie nie rokujedobrze dla maestw. Jeli od czasu do czasu zrobisz to, co sprawiaprzyjemno Twojemu partnerowi, cho akurat Tobie niekoniecz-nie, bdzie to wiadczy o braku egoizmu, chci dawania siebiei troskliwoci. Dodatkowo partner widzi, e jest kochany, e o niegodbasz. Dziki temu Wasz zwizek si umacnia.

Zapytaj partnera, co lubi robi powinno to by co, czegozwykle nie robi ze wzgldu na Ciebie. By moe Twoja partnerkachciaaby pj potaczy? Idcie do klubu. Postaraj si za wszelkcen czerpa przyjemno z tego, co robicie razem by moeprzyjemnie bdzie si wyjciowo ubra, koysa si w rytm muzyki,przytula si do ukochanej, widzie, jak si dobrze bawi, obserwo-wa innych i nauczy si nowych krokw tanecznych?

Twoja partnerka moe zrobi to samo w stosunku do Ciebie,na przykad pj na mecz czy wycigi samochodowe. Jeli nieprzepada za haasem, moe zabra zatyczki do uszu i postara siczerpa przyjemno ze wsplnego wyjcia, cieszc si entuzja-zmem swojej drugiej poowy, analizowa stroje uczestnikw, po-rwnywa czasy na postoju technicznym, zgadujc, kto wygra lubobserwujc innych widzw. Marti nie przepada za wycigami samo-chodowymi, na szczcie Mike rwnie!