SPIS TREŚCI StronaZanim rozpoczniesz instalację ......................................................................................................... 2

- terminologia ................................................................................................................. 2- uwagi przed instalacją ..................................................................................................... 3

1. Instalacja programu ..................................................................................................................... 3 1.1 Instalacja i praca w sieci ....................................................................................................... 4 1.2 Udostępnianie programu uczniom ........................................................................................ 42. Instrukcja obsługi programu uczniowskiego ............................................................................ 4 2.1. Wczytanie pliku z zestawem pytań ........................................................................................ 4 2.2. Odpowiedzi na pytania ........................................................................................................... 4 2.3. Konfiguracja programu ........................................................................................................... 5 2.4. Pozostałe funkcje ............................................................................................................... 73. Instrukcja obsługi programu nauczycielskiego ....................................................................... 8 3.1 Menu „Zestaw” ........................................................................................................................... 8 3.1.1. Operacje tworzenia, zapisu i odczytu zestawu pytań .................................................... 8 3.1.2. Import i eksport zestawu pytań ........................................................................................ 9 3.1.3. Edycja zestawu pytań .................................................................................................... 11 3.1.4. Ustawienie parametrów zestawu ................................................................................... 14 3.1.5. Kodowanie pytań ........................................................................................................... 16 3.1.6. Mieszanie odpowiedzi ................................................................................................... 17 3.1.7. Zmiana kolejności pytań ................................................................................................ 17 3.2. Menu „Schowek” ............................................................................................................... 18 3.3. Menu „Sprawdzian” ............................................................................................................ 18 3.3.1. Operacje na klasach ................................................................................................... 18 3.3.2. Tworzenie sprawdzianu na podstawie zestawu ............................................................... 19 3.3.3. Tworzenie sprawdzianu bez zestawu .......................................................................... 21 3.3.4. Wczytywanie i zapisywanie zbioru ze sprawdzianem ............................................... 25 3.3.5. Wpisywanie rezultatów sprawdzianu ...................................................................... 25 3.3.6. Poprawki wygenerowanego sprawdzianu .............................................................. 293.4. Analiza wyników ..................................................................................................................... 33 3.4.1. Statystyka klasy ..................................................................................................... 33 3.4.2. Stopień opanowania umiejętności przez uczniów+wydruk imiennych raportów .......... 35 3.4.3. Prezentacja graficzna pomiaru sprawdzającego ............................................................ 36 3.4.4. Statystyka pytań w zestawie i w sprawdzianie .............................................................. 37 3.4.5. Prezentacja graficzna statystyki pytań ....................................................................... 39 3.4.6. Analiza porównawcza sprawdzianów .......................................................................... 39 3.4.7. Zestawienie porównawcze wyników kilku klas piszących jeden egzamin ...................... 41 3.4.8. Zestawienie zbiorcze wyników kilku klas+wyznaczanie skali staninowej/centylowej .... 43 3.4.9. Wyniki analizy rozkładu odpowiedzi/uzyskanej punktacji ........................................... 44 3.4.10. Zestawienie wyników wszystkich egzaminów całej szkoły .......................................... 45 3.4.11. Analiza sumaryczna wyników wszystkich egzaminów ................................................. 463.5. Wydruki .................................................................................................................................... 46 3.5.1. Wydruk zestawu pytań bez mieszania ................................................................... 46 3.5.2. Wydruk pomieszanych zestawów uczniowskich ................................................. 47 3.5.3. Wydruk odpowiedzi, wyników i analiz ...................................................................... 483.6. Konfiguracja programu ................................................................................................. 494. Program Importuj ............................................................................................................... 55

5. Jak zrobić? ............................................................................................................................... 56 5.1. Jak przeprowadzić na wydrukach inny test dla każdego ucznia i wykonać jego analizę? ... 56 5.2. Jak przeprowadzić na komputerach inny test dla każdego ucznia i wykonać jego analizę? 56 5.3. Jak opracować egzamin zewnętrzny na podstawie tabel uzyskanych z OKE? .................. 56 5.4. Jak opracować egzamin próbny? ..................................................................................... 57

Strona 1

Zanim rozpoczniesz instalację ...Drogi użytkowniku!!! Dziękujemy za zakup naszego oprogramowania oraz życzymy udanej i

owocnej pracy. Zanim jednak rozpoczniesz instalację prosimy o przeczytanie tego krótkiego wstępu, który umożliwi poznanie terminologii stosowanej w programie.

TerminologiaW całym pakiecie programów stosowane są pewne wyrażenia, które są ściśle związane z jego

budową i przeznaczeniem. Oto one: Zestaw - zestaw pytań, czyli zbiór zawierający wszystkie pytania z danego zakresu materiału

wraz z kartoteką testu (kryteria oceny, punktacja, podział na obszary wiedzy itp.). Sprawdzian - zbiór tworzony na podstawie uprzednio wpisanego zestawu pytań, zawierający

dobrane dla każdego ucznia pytania (inna kombinacja lub takie same). Sprawdzian tworzony bez zestawu pytań - w oparciu o posiadane wyniki egzaminów (np.

zewnętrznych) tworzymy sprawdzian bez zestawu (patrz 3.3.3. Tworzenie sprawdzianu bez zestawu) wprowadzając jedynie sam klucz odpowiedzi i kartotekę testu. Do tak przygotowanego sprawdzianu automatycznie wklejamy wyniki uzyskane z OKE i poddajemy analizie.

Należy rozróżniać znaczenie słów zestaw i sprawdzian. Najłatwiej zapamiętać, że zestaw zawiera tylko treści pytań (tak jak wydrukowana kartka z pytaniami), a sprawdzian zawiera wszystko oprócz treści, czyli zawiera informacje potrzebne do analizy. Analizie więc poddajemy sprawdzian, a nie zestaw pytań. Czasem zamiennie zamiast słowa „sprawdzian” stosowane jest słowo „egzamin”.

Obszar badanej wiedzy, umiejętność, wymaganie egzaminacyjne, standard, grupa (tematyczna trudnościowa, poziom wymagań, epoka, dział materiału itp.). Wszystkie określenia odnoszą się do sposobu kategoryzacji zadań (przyporządkowania i podziału pytań pod względem sprawdzanej wiedzy). W oparciu o ten podział odbywa się dobór pytań dla uczniów i analiza wyników. W zależności od kontekstu wyrażenia te używane są zamiennie.

Test zamknięty (wyboru) - zestaw pytań, w którym pytania umożliwiają wskazanie poprawnej (lub poprawnych) odpowiedzi spośród podanych. Do wyboru są trzy typy testów wyboru:- Testy wyboru z jedną poprawną odpowiedzią.- Testy wyboru z wieloma poprawnymi odpowiedziami - każde pytanie zawiera dowolną liczbę

poprawnych odpowiedzi lub wszystkie z nich mogą być niepoprawne.- Testy z wyborem najwłaściwszej odpowiedzi - pytanie może zawierać odpowiedzi o różnym

stopniu poprawności i różnej punktacji - uczeń wskazuje tylko jedną odpowiedź. Test otwarty (tradycyjny), inaczej test uzupełnień. Uczeń nie wskazuje poprawnej odpowiedzi

spośród podanych lecz musi ją wpisać samodzielnie. Może to być:- Test otwarty. Tego typu testy można przeprowadzać tylko na wydruku. Odpowiedzi na

pytania (w tym również dłuższe wypowiedzi stylistyczne, czy rozwiązania zadań) nauczyciel sprawdza ręcznie i do programu wprowadza odpowiednią punktację (z dokładnością do 0,1).

- Test krótkich odpowiedzi (uzupełnień). Odpowiedź należy wpisać samodzielnie na wydrukowanym protokole lub wpisać na komputerze. Nauczyciel przy tworzeniu zestawu pytań wpisuje do pięciu sugestii odpowiedzi, które program ma prawo potraktować jako poprawne. Program wystawia pełne punkty lub zero, porównując odpowiedzi ucznia z odpowiedziami, które przewidział nauczyciel. Przy pracy na wydrukach nauczyciel ocenia pracę ręcznie, ale może przyznawać cząstkowe punkty z dokładnością do 0,1.

Test mieszany - zestaw pytań zawierający zarówno pytanie otwarte i zamknięte. Tego typu testy również można przeprowadzać na komputerze (o ile zawierają tylko pytania zamknięte i pytania krótkich odpowiedzi).

Moduł uczniowski - program uczniowski pakietu egzamin (EGZAMIN16.EXE) i zakodowane zestawy pytań, możliwe do wykorzystania dopiero po podaniu hasła.

Moduł nauczycielski - grupa programów i dokumentów umożliwiająca wykonanie wszystkich pozostałych operacji. Moduł nauczycielski jest instalowany jednocześnie z modułem uczniowskim, który jest jego częścią, ale zawiera również niezakodowane pytania oraz:

Strona 2

- EGZEDIT16 - na pulpicie występuje jako „Moduł nauczycielski” program przeznaczony do tworzenia i przeprowadzania wszystkich typów testów. Umożliwia tworzenie zestawów, sprawdzianów, wydruk protokołów i sprawdzanie prac pisemnych, kodowanie zestawów dla programu uczniowskiego, analizę statystyczną (przeprowadzanie pomiaru jakości nauczania, diagnozowanie i standaryzację testów) wraz z prezentacjami graficznymi i tabelarycznymi na ekranie lub na wydruku, zmianę parametrów sprawdzianu itd.

- IMPORTUJ - na pulpicie występuje jako „Import sprawdzianów” - program umożliwiający łączenie wyników sprawdzianów przeprowadzanych na różnych komputerach.

Uwagi przed instalacjąPakiet programów egzaminujących, który zaraz zainstalujesz posiada swoje wymagania i

wskazane, a w niektórych wypadkach nawet konieczne jest ich spełnienie:

Moduł uczniowski potrzebuje do poprawnej pracy systemu Windows 95/98/ME/XP/NT/2000 /VISTA/7/8/10 i 8 MB RAM, moduł nauczycielski 16 MB RAM (skrajnie niskie wymagania).

Program wymaga pełnych uprawnień do katalogu, w którym jest zainstalowany oraz pełnych uprawnień do klucza: HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\PRACKOMP\EGZAMIN w rejestrach systemu Windows. W systemach 64-bitowych nazwy kluczy rejestru są tworzone na innych zasadach (po SOFTWARE dodawane jest jeszcze Wow6432Node). Po zainstalowaniu programu najlepiej jest we właściwościach skrótu ustawić „Uruchom jako administrator”.

Programy antywirusowe, monitory systemu, programy udostępniające ekran w sieci itp. mogą powodować problemy przy pracy gdyż modyfikują system w stopniu uniemożliwiającym pracę programowi EGZAMIN. Producent gwarantuje poprawną instalację i pracę pakietu na czystym systemie Windows.

1. Instalacja programuAby zainstalować program EGZAMIN na dysku twardym należy włożyć płytę do napędu, a

program instalacyjny uruchomi się automatycznie. W wypadku instalacji z urządzenia PENDRIVE należy uruchomić program AUTORUN. Następnie musimy wybrać sposób instalacji:

„Pełna instalacja nauczycielska” – instalacja pełnego pakietu (w tym moduł uczniowski).

„Tylko moduł uczniowski” - zostaną zainstalowane jedynie zakodowane pytania i program uczniowski, służący jedynie do zadawania pytań i zbierania odpowiedzi.

Po tym następuje proces kopiowania plików i dostosowywania systemu do potrzeb pakietu. Przed pierwszym uruchomieniem modułu uczniowskiego lub nauczycielskiego należy przenieść uprawnienia do uruchomienia. Operacja ta jest bardzo prosta. Program stwierdzając, że nie posiada uprawnień do uruchomienia sprawdzi, czy płyta instalacyjna lub urządzenie PENDRIVE jest w napędzie, z którego zainstalowano program i sam przeniesie uprawnienia. Jeżeli płyta instalacyjna lub urządzenie PENDRIVE nie zostanie znalezione, to program poprosi wskazanie dysku instalacyjnego lub katalogu, do którego została skopiowana wersja instalacyjna i przeniesie uprawnienia (proces jednorazowy i nie trzeba go powtarzać przed każdym uruchomieniem programu).

Program uczniowski można kopiować (patrz poniżej: 1.2 udostępnianie programu uczniom). Nie ma innej możliwości przekopiowania programu nauczycielskiego niż za pomocą programu instalacyjnego. Nie jest również możliwe uruchomienie programu po przekopiowaniu go z dysku twardego. Płytę instalacyjną zgodnie z licencją można swobodnie kopiować. Dlatego wszystkie kopie znalezione u osób nieuprawnionych będą uważane za nielegalne, a odpowiedzialność będzie ponosił również właściciel praw do tej kopii (Ustawa o ochronie praw autorskich, Dz. U. RP, 4 luty 1994 r.). Nazwa właściciela kopii pojawia się zawsze w oknie powitalnym.

1.1. Instalacja i praca w sieciMechanizmy wielodostępu posiada jedynie program uczniowski. Niemniej musi on być

instalowany na dyskach lokalnych komputerów uczniowskich, a w sieci udostępniamy jedynie zbiory ze sprawdzianami *.??! (katalog, w którym umieszczamy zbiory ze sprawdzianami musi być udostępniony

Strona 3

dla wszystkich uczniów ze wszystkimi prawami dostępu). Możliwe jest również przeprowadzanie sprawdzianu na dyskach lokalnych i późniejsze scalanie wyników przez sieć (patrz 4. Program Importuj).

UWAGA !!! Aby nie dopuścić do kolizji podczas zapisu do jednego zbioru z kilku stanowisk, każdy komputer powinien mieć zdefiniowany numer stanowiska. Jest to trzyznakowe, niepowtarzalne oznaczenie komputera. Oznaczenie to będzie stanowić rozszerzenie nazwy tworzonych podczas pracy zbiorów tymczasowych. Numer stanowiska wpisujemy w programie uczniowskim za pomocą funkcji „Konfiguracja|Numer stanowiska”. Numer stanowiska stanowią zawsze trzy znaki. Program dopuszcza duże i małe litery alfabetu łacińskiego (bez ą, ę, itd.) oraz cyfry. Wartość ta jest przechowywana w zbiorze EGZAMIN.NET na każdym stanowisku.

1.2. Udostępnianie programu uczniomW ramach licencji uczniom można udostępniać program uczniowski. W tym celu należy w

dowolny sposób udostępnić im sam plik Egzamin16.exe oraz przygotowane przez nas zbiory z pytaniami (patrz poniżej). Dzięki temu uczniowie mogą odpowiadać na pytania w domu i w ten sposób opanowywać materiał. W takim wypadku program uruchomi się bez kontrolowania uprawnień do uruchomienia. Niedostępne będą funkcje konfiguracyjne, funkcja „Sprawdzian” oraz podręczna pomoc.

2. Instrukcja obsługi programu uczniowskiegoSkrócony opis możliwości programu uczniowskiego w wersji 16.00

Program ten umożliwia przeprowadzenie testu z dowolnej dziedziny wiedzy. Dane wejściowe dla programu dostarczane są przez producenta lub są wykonywane przez użytkownika. Pytania są zakodowane w sposób uniemożliwiający dostęp do nich bez uprzedniego zdekodowania. Treść każdego z pytań może być ilustrowana dowolnym plikiem graficznym/tekstowym/filmowym/dźwiękowym lub linkiem do strony www.

Po udzieleniu odpowiedzi na wszystkie pytania na ekranie pojawia się okno zawierające informacje statystyczne o przeprowadzonym teście oraz wydruk protokołu egzaminu. Po zakończeniu testu możliwy staje się dostęp do menu. Aby wykorzystać program uczniowski należy uprzednio przygotować zestaw pytań w programie nauczycielskim.

2.1. Wczytanie pliku z zestawem pytańPo wczytaniu pliku należy wpisać jego hasło. Istnieje możliwość wczytania zbioru bez podania

hasła poprzez wciśnięcie kombinacji klawiszy Ctrl-F1. Można wyłączyć ten mechanizm w konfiguracji programu. Zbiory z pytaniami dostarczone przez producenta mają hasło identyczne jak ich nazwa pisana małymi literami, np. hasłem do danych ze zbioru BIOLOGIA.HDR jest biologia. Duże i małe litery alfabetu są rozróżniane

2.2. Odpowiedzi na pytaniaW zależności od rodzaju testu osoba egzaminowana powinna wybrać jedną z maksymalnie 5

odpowiedzi, zaznaczyć właściwą kombinację odpowiedzi lub wpisać ją samodzielnie. Przed rozpoczęciem testu program informuje o oczekiwanym sposobie udzielania odpowiedzi. Odpowiedź zatwierdzamy klawiszem Enter lub za pomocą przycisku „Odpowiedź”. W wypadku pytań otwartych (krótkich odpowiedzi, czyli uzupełnień), przy ocenianiu poprawności podanej odpowiedzi, program będzie brał pod uwagę zasady sprawdzania zapisane w zestawie pytań w programie nauczycielskim (patrz 3.1.4.).

Osoba egzaminowana może odpowiedzieć na trudniejsze pytania pod koniec testu, nie ryzykując utraty czasu. Należy w tym celu wykorzystać przycisk „INNE PYTANIE”. W zależności od ustawień zdefiniowanych w preferencjach (patrz 2.3 Konfiguracja programu), w trybie „Sprawdzian” zamiast przycisku „INNE PYTANIE” mogą wystąpić przyciski umożliwiające wyświetlenie następnego i poprzedniego pytania oraz ponowne udzielenie odpowiedzi na któreś z pytań w wyświetlonej liście. W oknie zawierającym treść pytania pojawiają się informacje o przebiegu testu. Wyświetlanie tych informacji oraz informacji o poprawności udzielonej odpowiedzi jest zależne od ustawienia parametrów w oknie konfiguracji parametrów programu. Jeżeli wczytany zestaw pytań zawiera dołączone zasoby

Strona 4

(rysunki, filmy, dźwięki, teksty źródłowe) to w oknie z pytaniem znajdują się odpowiednie przyciski umożliwiające ich wyświetlenie. Po zakończeniu testu pojawia się okno zawierające statystyczne zestawienie wyników przeprowadzonego testu. Z poziomu tego okna możliwy jest również wydruk protokołu przeprowadzonego egzaminu (danej osoby). Opcje wydruku ustalamy w preferencjach (patrz poniżej 2.3 Konfiguracja programu).

UWAGA !!! Przerwanie egzaminu w jego trakcie odbywa się tylko za pomocą kombinacji klawiszy Ctrl-End. Odpowiedzi nieudzielone wykazane będą we frakcji opuszczeń.

2.3. Konfiguracja programu UWAGA !!! Funkcje konfiguracji są dostępne po wczytaniu zestawu pytań i podaniu hasła do tego zestawu. Funkcja konfiguracji trybu automatycznego umożliwia ustalenie katalogu, w którym w sieci

będą uczniom udostępniane zbiory ze sprawdzianami. Jeżeli w katalogu znajduje się jeden sprawdzian zbudowany na podstawie wczytanego zestawu pytań to jest on wczytywany automatycznie. Jeżeli nie ma żadnego lub jest więcej niż jeden, to należy go wskazać w dowolnej lokalizacji.

Włączenie trybu pracy automatycznej spowoduje, że możemy zdefiniować zestaw pytań, który ma być automatycznie wczytany na początku programu lub po wywołaniu funkcji „Sprawdzian automatyczny”. Zestaw pytań powinien znajdować się w lokalnym katalogu „EGZAMIN” (nie może być wielodostępny). Po jego wczytaniu program poszuka w zdefiniowanym powyżej katalogu zbioru ze sprawdzianem i wyświetli listę nazwisk. Zadaniem odpowiadającego jest jedynie podanie hasła dostępu do trybu pracy automatycznej i wskazanie swojego nazwiska. Dla ułatwienia konfigurację można ustalić na jednym komputerze i zapisać do pliku, a potem wczytać na innych komputerach. Dane są zapisywane do zbioru Egzamin.aut znajdującego się w lokalnym katalogu programu. Po zakończeniu pracy trybu automatycznego dostępne są jedynie funkcje zabezpieczone hasłem (Konfiguracja programu, Wczytaj pytania i Sprawdzian automatyczny). Wywołanie funkcji „Konfiguracja|Preferencje” powoduje wyświetlenie okna „Konfiguracja”, gdzie użytkownik może ustawić następujące parametry:

Okna z popr. odpowiedzią - decyduje o tym, w jaki sposób uczeń będzie informowany, czy udzielona odpowiedź na dane pytanie jest prawidłowa (zawsze, gdy błąd lub nigdy).

W polu »Preferencje« można ustawić następujące parametry:Hasło szybko - aktywuje mechanizmy automatycznego wpisywania hasła (aktywna będzie

kombinacja Ctrl-F1 i podłużny przycisk służący do automatycznego wpisywania hasła).Autozapis konfiguracji - ustawienie tego parametru spowoduje, że po zatwierdzeniu zmian

zostaną one zapisane na dysku i automatycznie odczytywane przy uruchomieniu programu. Można również manualnie używać funkcji „Zapis Konfiguracji”.

Utrudniaj przerwanie - ustawienie powoduje, że jedynym sposobem przerwania lub zakończenia testu jak wykorzystanie kombinacji Ctrl-End. W przeciwnym wypadku po zakończeniu prezentacji wyników testu pojawi się okno z pytaniem: „Czy zakończyć test”.

Wczytaj po uruchomieniu - ustawienie tego parametru spowoduje automatyczne pojawienie się okna wczytania pliku po każdorazowym uruchomieniu programu. W przeciwnym wypadku należy wykorzystać funkcję „Pytania|Wczytaj pytania” (F3).

Test po wczytaniu - powoduje, że po wczytaniu zestawu pytań program przystąpi do zadawania pytań. W przeciwnym wypadku należy wywołać funkcję „Pytania|Ponowny test (F4)”.

Omijaj pytania - powoduje, że będzie aktywny przycisk „Inne” w oknie z treścią pytania. Wyłączenie uniemożliwia „odłożenie pytania na później”. Opcja „Zadawaj pytania po kolei z możliwością powrotu” powoduje dezaktywację funkcji omijania.

Twórz zbiór LOG - powoduje, że informacja o każdym zakończonym teście dopisywana jest do zbioru EGZAMIN.LOG. Jest to zbiór tekstowy znajdujący się podkatalogu LOG.

Zapisz również pełne odpowiedzi ucznia - powoduje, że po każdym zakończonym teście do zbioru o nazwie zgodnej z wykorzystanym zestawem pytań i rozszerzeniu zmienionym na LOG zapisywany jest szczegółowy raport wyników zawierający również informacje o wyniku i wszystkich zadawanych pytaniach oraz udzielonych odpowiedziach. Tekstowe zbiory z informacjami o ich formacie znajdują się podkatalogu LOG. W testach krótkich odpowiedzi nauczyciel może zweryfikować punktację wystawioną przez program

Strona 5

uczniowski i wprowadzić korektę w programie nauczycielskim (np. wpisać cząstkową punktację).

Zadawaj pytania po kolei z możliwością powrotu - powoduje, że w trybie sprawdzian (i tylko w tym trybie) zamiast przycisku „Inne” w oknie z treścią pytania pojawią się przyciski umożliwiające wyświetlenie następnego i poprzedniego pytania oraz ponowne udzielenie odpowiedzi. Włączenie opcji „Omijaj pytania” powoduje dezaktywację tej funkcji.

Wyłącz teksty po odpowiedzi - powoduje wyłączenie wyświetlania dowcipnych (zdaniem autorów) komentarzy pojawiających się po błędnie udzielonej odpowiedzi.

Protokoły drukuj z odpowiedziami - powoduje umieszczenie odpowiedzi, które podał uczeń i tych, które powinien podać (razem z punktacją za poszczególne pytania). W wypadku pytań otwartych (krótkich odpowiedzi) znajduje się informacja, że jest to pytanie otwarte.

Drukuj 2 kopie – umożliwia wydruk po jednej kopii protokołu dla zdającego i dla nauczyciela.

Odpowiedzi tylko w jednej kopii - jeżeli drukowane są dwie kopie protokołu i zaznaczony jest wydruk odpowiedzi, to można ustalić, że kopia protokołu przeznaczona dla zdającego zawiera tylko krótki wynik testu, a kopia dla nauczyciela również podane odpowiedzi.

Przerywaj, gdy koniec czasu – ustala, czy po upływie czasu program poinformuje o tym ucznia i pozwoli odpowiedzieć mu tylko na ostatnie pytanie, czy po informacji pozwoli kontynuować odpowiedzi w normalnym trybie.

Okno wyników po sprawdzianie - wyświetli statystyczne podsumowanie wyników.Ukryj wynik sprawdzianu w liście osób - spowoduje, że w liście wyników sprawdzianu obok

nazwisk zamiast wyniku będzie wpisana informacja „Odpowiedzi udzielone - wynik ukryty”.

Ukryj okno z podanymi odpowiedziami - powoduje, że na koniec testu nie pojawi się okno z wynikami (konieczne w przypadku opcji „Zadawaj pytania z możliwością powrotu”, gdyż uniemożliwi to zdającemu powrót do pytania już po podejrzeniu poprawnej odpowiedzi).

Blokuj hasłem próbę ponownej odpowiedzi - powoduje, że w przypadku testowania na podstawie sprawdzianu uczeń, który ma wpisany wynik i próbuje ponownie odpowiadać, najpierw zostanie poproszony o podanie hasła umożliwiającego dostęp do pytań.

Limituj liczbę odtworzeń mediów - Dla dźwięków i filmów możesz ustalić liczbę możliwych odtworzeń (1-9) - podobnie jak na egzaminie. Jeżeli pytanie jest ilustrowane jednocześnie dźwiękiem i filmem, to każde z mediów ma swój indywidualny limit odtworzeń.

W polach „Podczas testu wyświetlaj...” możliwe jest ustawienie wyświetlania informacji o postępie testowania. Ustawienie tych parametrów decyduje o tym, jakie informacje będą wyświetlane w oknie z treścią pytania podczas przeprowadzania testu. Czas, który pozostał do końca testu, niezależnie od tych ustawień nie będzie wyświetlany w przypadku trybów „Nauka” i „Wszystkie pytania”.

Pola „Przy doborze pytań uwzględniaj...” umożliwią podjęcie decyzji o tym czy podczas wykonywania funkcji „Ponowny test” (F4), czyli doboru pytań na bieżąco, wykorzystamy dodatkowe mechanizmy doboru pytań dla uczniów czy wybór będzie czysto losowy. Znaczenie tych parametrów jest opisane w rozdziale 3.3.2. Tworzenie sprawdzianu.

Dodatkowy mechanizm doboru pytań istnieje „dla testów z różnymi wersjami pomieszanych odpowiedzi” (patrz 3.1.6). Zgodnie z ideą takiego testu każdy uczeń otrzyma wszystkie pytania, niemniej w całym zestawie każde pytanie ma kilka wersji z inaczej ułożonymi odpowiedziami.

Jeżeli wybierzemy „zezwól na pytania z różnych wersji testu”, to program dobierając pytania dla ucznia wybierze pytania z różnych wersji testu, niemniej będzie pilnował, aby w jednym zestawie uczniowskim nie znalazły się 2 wersje tego samego pytania z inaczej pomieszanymi odpowiedziami. Włączając ten mechanizm zwiększamy miarodajność diagnozy zwiększając liczbę możliwych kombinacji pytań. Przy ustawieniu „dopuszczaj pytania tylko z jednej wersji testu” program również zada wszystkie pytania, ale tym razem wszystkie będą z tej samej wersji arkusza. Tutaj mamy maksymalnie 6 różnych kombinacji pytań.

W polu »Opcje wyświetlania rysunków« można ustawić takie parametry:Rysunek centralnie - ustawienie powoduje wyświetlanie rysunku na środku ekranuAutomatycznie dobierz rozmiar - ustawienie powoduje, że wielkość rysunku będzie

dobierana tak, aby był dobrze widoczny.

Strona 6

Przeglądarka - do tego pola wpisujemy nazwę zewnętrznego programu służącego do przeglądania ilustracji. Nazwa programu musi być podana wraz z rozszerzeniem. Pakiet EGZAMIN posiada wbudowaną przeglądarkę zbiorów *.BMP, *.WMF, *.GIF oraz *.JPG.

Jeżeli nie chcesz powtarzać tych samych czynności konfiguracyjnych na każdym stanowisku, to wystarczy przekopiować zbiory EGZAMIN.NET i EGZAMIN16.INI.

2.4. Pozostałe funkcjeWidoki umieszczone w oknie z pytaniem informują użytkownika o liczbie udzielonych

odpowiedzi i liczbie pytań, na które należy odpowiedzieć oraz wyświetlają nazwę wczytanego zbioru. Nie wszystkie z nich są cały czas widoczne, gdyż ich widoczność jest uzależniona od funkcji, którą program aktualnie wykonuje oraz od ustawień konfiguracji.

Funkcja „Kryteria” powoduje wyświetlenie okna zawierającego informacje o zakresie materiału, z którego prowadzony jest test, dane o liczbie punktów koniecznych do zdobycia każdej oceny, a także o liczbie zadawanych pytań i typie wczytanego testu.

Funkcja „Nauka” (F8) umożliwia opanowanie materiału zawartego w zestawie poprzez zadawanie pytań do czasu udzielenia poprawnej odpowiedzi na wszystkie pytania. Jeżeli podamy błędną odpowiedź, to po jakimś czasie pytanie zostanie zadane ponownie. W wypadku zestawu pytań z kilkoma wersjami pytań z inaczej ułożonymi odpowiedziami (patrz 3.1.6) program zaproponuje uczniowi wszystkie pytania z jednej wersji testu.

Funkcja „Sprawdzian” (Ctrl-F3) umożliwia przeprowadzenie testu przy wykorzystaniu wygenerowanego przez program nauczycielski zbioru z pytaniami dobranymi dla każdego ucznia (sprawdzianu). Egzaminowanie odbywa się prawie tak samo jak w wypadku wyboru pytań na bieżąco. Różnica polega na tym, że na początku zamiast wpisać nazwisko należy wskazać na liście osobę, która ma być egzaminowana. Jeżeli dana osoba ma już wpisany wynik, to w zależności od ustawień w preferencjach programu (patrz 2.3) uczeń może być poproszony o podanie hasła umożliwiającego ponowną odpowiedź. Po zakończeniu testu wynik jest zapisywany w zbiorze ze sprawdzianem i może być poddany głębokiej analizie statystycznej przy wykorzystaniu programu nauczycielskiego. Zaletą takiego rozwiązania jest również powtarzalność zadawanych pytań oraz możliwość wydrukowania pytań i odpowiedzi w dowolnym czasie.

Wymogiem jest, aby zestaw pytań miał identyczne parametry (oceny, liczba pytań itp.) jak wygenerowany w oparciu o niego zbiór ze sprawdzianem. Zbiory mają również takie same nazwy (różnią się jedynie rozszerzeniami). Jeżeli egzaminowanie odbywa się na wielu komputerach, które nie są połączone siecią, to można wykorzystać program IMPORTUJ w celu zebrania danych z poszczególnych stanowisk i umieszczenia ich w jednym zbiorze (patrz 1.1. Instalacja i praca w sieci). Jeżeli uczeń nie zdąży podać wszystkich odpowiedzi lub odpowiedź zostanie przerwana, wpisywana jest odpowiedź „X” oznaczająca, że uczeń nie udzielił odpowiedzi. Identycznie interpretuje ją program nauczycielski.

UWAGA !!! Jeżeli sprawdzian został przygotowany do zadawania wszystkich pytań bez mieszania, to zostanie on automatycznie rozpoznany i przeprowadzony zgodnie z zamiarem.

Funkcja „Sprawdzianu automatycznego” (F9) umożliwia przeprowadzenie testu na podstawie zbioru przygotowanego w programie nauczycielskim bez konieczności samodzielnego wczytywania zbiorów z zestawem pytań i sprawdzianem. Po włączeniu programu uczeń podaje hasło i wybiera swoje nazwisko (patrz funkcja sprawdzian). Przed testem należy ustawić konfigurację trybu automatycznego.

Funkcja „Ponowny test” (F4) powoduje wyświetlenie okna, do którego wpisujemy nazwisko osoby egzaminowanej i sprawdzenie wiedzy na podstawie wczytanego zestawu pytań. Wyzerowany zostanie wskaźnik liczby udzielonych odpowiedzi i liczby uzyskanych punktów. W wypadku zestawu pytań z kilkoma wersjami pytań z inaczej ułożonymi odpowiedziami (patrz 3.1.6) program zaproponuje uczniowi wszystkie pytania dobrane wg zasad określonych w preferencjach programu (patrz 2.3.).

Wybór funkcji „Wszystkie pytania” (F7) spowoduje kolejne wyświetlanie na ekranie wszystkich pytań (bez losowania). Nie jest ustawiany zegar, natomiast jest wyświetlona informacja o liczbie udzielonych odpowiedzi i liczbie uzyskanych punktów. Nie jest wystawiana ocena i odpowiedź nie kończy się statystyką lub wydrukiem. W wypadku zestawu pytań z kilkoma wersjami pytań z inaczej ułożonymi odpowiedziami (patrz 3.1.6) program zaproponuje uczniowi wszystkie pytania z jednej, losowo wybranej wersji testu.

Strona 7

3. Instrukcja obsługi programu nauczycielskiegoProgram ten umożliwia wpisanie, poprawienie lub zakodowanie zestawów pytań dla programu

uczniowskiego. Możliwe jest także przeprowadzenie tradycyjnego egzaminu testowego poprzez wydrukowanie pytań i protokołów jak również opracowanie dowolnych egzaminów (w tym zewnętrznych i próbnych) bez konieczności wprowadzania treści pytań. We wszystkich przypadkach automatycznie wykonywana jest głęboka analiza statystyczna uzyskanych wyników.

Wyniki analizy statystycznej mogą być wykonane w formie zestawień lub wykresów i przedstawione na ekranie bądź wydrukowane. Dane wejściowe dla programu dostarczane są przez producenta lub są wykonywane przez samego użytkownika.

UWAGA !!! Aby przygotować zestaw pytań dla programu uczniowskiego należy wykorzystać funkcję „Kodowanie”. Dopiero po tej operacji pytania nadają się do wykorzystania przez program egzaminujący. Osoby nieupoważnione nie powinny mieć dostępu do modułu nauczycielskiego.

Na pulpicie programu nauczycielskiego znajduje się okno umożliwiające wybór najważniej-szych funkcji, co ułatwia początkującym użytkownikom ich szybkie odnalezienie i wywołanie.

UWAGA !!! Wszystkie funkcje programu nauczycielskiego są dostępne z poziomu rozwijanego menu znajdującego się w górnym, lewym rogu okna programu. Dostępne są podmenu ZESTAW, SCHOWEK, SPRAWDZIAN, KONFIGURACJA i POMOC. Niemniej duża liczba tych funkcji dodatkowo jest dostępna z poziomu innych okien programu. Ma to na celu zwiększenie intuicyjności programu i przyspieszenie pracy. Instrukcja obsługi jest zbudowana zgodnie z układem funkcji w menu, ale zamieszczone są również informacje o dostępności opisywanych funkcji z poziomu innych okien.

Funkcje pobierania gotowych kartotek egzaminów zewnętrznych i próbnych oraz pobierania bezpłatnych aktualizacji programu EGZAMIN dostępne są tylko z poziomu pulpitu (pierwszego okna programu nauczycielskiego). Sposób ich wykorzystania znajduje się stronach internetowych, z którymi program łączy się po wywołaniu tych funkcji.

3.1. Menu „Zestaw”3.1.1. Operacje tworzenia, zapisu i odczytu zestawu pytańFunkcja „Nowy” (Shift-F3, Utwórz nowy zestaw pytań) umożliwia ustalenie typu nowego zestawu:

zestaw będzie złożony z pytań z zawsze jedną poprawną odpowiedzią możliwe będzie ustalenie dowolnej liczby poprawnych odpowiedzi (np. poprawne odpowiedzi AEC) zestaw będzie zawierał pytania, w których będzie należało wybrać najwłaściwszą spośród kilku

odpowiedzi (uczeń wskazuje tylko jedną odpowiedź, a za każdą odpowiedź można otrzymać inną punktację).

zestaw będzie zawierał pytania otwarte (w tym dłuższe wypowiedzi, wypracowania i obszerne zadania) punktowane do 50 pkt (możliwe jest tylko wykorzystanie na wydruku).

zestaw będzie zawierał pytania krótkich odpowiedzi (uzupełnień) - uczeń wpisuje odpowiedź na komputerze lub na wydruku (wpisujemy do 5 odpowiedzi, które program będzie porównywał z odpowiedzią podaną przez ucznia). W wypadku udzielania odpowiedzi na komputerze, tworzony jest zbiór LOG zawierający informacje o wszystkich odpowiedziach (patrz 2.3. Konfiguracja programu)

zestaw mieszany, w którym każde pytanie może być innego typu (spośród wymienionych powyżej) Dodatkowo zaznaczając pole „Pytania otwarte w tym teście mogą sprawdzać więcej niż jedną umiejętność” możemy ustalić, że każda umiejętność sprawdzana w tym pytaniu będzie oddzielnie punktowana (jak w wypracowaniu na językach). W takim zestawie pytań obszary punktowanej wiedzy można definiować samodzielnie (patrz 3.1.4.) lub wybrać jeden z zestawów wymagań egzaminacyjnych przygotowanych przez CKE.

Po utworzeniu nowego zestawu otworzone zostanie puste okno listy pytań, w którym możemy wprowadzić do 255 nowych pytań. Funkcja „Zamknij” spowoduje zamknięcie zbioru z zestawem pytań testowych. W dolnej linii ekranu oraz w pasku tytułowym okna programu znajdują się informacje na

Strona 8

temat aktualnie wczytanego zbioru z pytaniami (*.EGZ) oraz zbioru ze sprawdzianem (*.??!). Brak napisów w tym miejscu oznacza, że żadne dane nie są wczytane. Kliknięcie myszką w widok, który zawiera nazwę pliku, powoduje jego wyświetlenie lub wczytanie (o ile plik nie jest wczytany).

Polecenie „Zestaw|Wczytaj” (F3, Wczytaj istniejący zestaw pytań) powoduje wyświetlenie okna umożliwiającego wczytanie zestawu pytań. Następne funkcje menu „Zestaw” to funkcje „Zapisz” (F2) i „Zapisz jako” (Shift-F2). „Zapisz jako” powoduje otworzenie okna „Zapisz plik”, do którego możemy wpisać nazwę, pod jaką chcemy zapisać plik. Poprzednia wersja pliku zostanie przepisana do pliku o tej samej nazwie, lecz z rozszerzeniem BAK. Umożliwia to ewentualne odzyskanie danych. W wypadku, gdy zbiór z zestawem pytań został zapisany w innej lokalizacji niż uprzednio, to dodatkowo zostaną do tej lokalizacji skopiowane wszystkie zasoby dołączone do pytań (rysunki, teksty źródłowe, dźwięki i filmy).

3.1.2. Import i eksport zestawu pytańMenu „Importuj” umożliwia wczytanie zestawu pytań ze zbioru pochodzącego z innych

programów . Funkcje te umożliwiają wczytanie:Testu pochodzącego z programu ETeacher firmy Nahlik Soft. W programie nauczycielskim

importowane są tylko pliki zestawów testów (Multiple Choice *.MLT) w wersji 1.X oraz 2.X. Format pliku jest rozpoznawany automatycznie. Tworzony jest nowy zestaw pytań, który nie ma on ustawionych kryteriów oceny i hasła.

Importuj zestaw pytań ze zbioru tekstowego - umożliwia wczytanie zestawu pytań z pliku pochodzącego z programu, który zapisuje w formacie tekstowym. Zasadą jest, że każdy element pytania (treść czy odpowiedź) powinien być w oddzielnej linii i zajmować tylko jedną linię. Przed wczytaniem pytań należy ustawić następujące parametry:Budowa zestawu pytań - Jeśli pytania posiadają różną liczbę odpowiedzi, to należy wybrać opcję umożliwiającą wczytanie pytania posiadającego największą liczbę odpowiedzi, a w pytaniach zawierających mniej odpowiedzi w ich miejscu wstawić puste linie.Zawiera poprawną odpowiedź - czy wczytywany zbiór zawiera odpowiedzi. Należy przyjąć, że linia zawierająca poprawną odpowiedź będzie znajdowała się po treści ostatniej odpowiedzi. Jeżeli nie ma informacji o odpowiedzi, to wszędzie zostanie ustawiona odpowiedź A.Konwencja zapisu poprawnej odpowiedzi (o ile zestaw ją zawiera)- A..E lub a..e - program będzie oczekiwał w tej linii litery A, B, C, D lub E (dużej lub małej) i przyjmie ją jako poprawną odpowiedź. Program analizuje tylko pierwszy znak w tej linii. Jeżeli pierwszy znak będzie błędny lub linia będzie pusta, to program przyjmie odpowiedź A.- 1..5 - mechanizm identyczny jak w poprzednim przypadku (1- to odpowiedź A, 2 to B itd.).- 0..4 - mechanizm identyczny jak w poprzednim przypadku (0- to odpowiedź A, 1 to B itd.).- żadna z powyższych - jeżeli odpowiedzi są wpisane innym sposobem to należy wybrać tę opcję, a odpowiedź ustalić samodzielnie po wczytaniu pytań (program wszędzie przyjmie A).Liczba linii przerwy pomiędzy pytaniami - umożliwia ustalenie, czy pomiędzy pytaniami we wczytywanym zbiorze są linie przerwy i ewentualnie w jakiej ilości. Wycinaj numer pytania - W większości przypadków w importowanych zbiorach przed treścią pytania będzie znajdował się jego numer, który jest zbędny w przypadku programu EGZAMIN, gdyż program zawsze automatycznie numeruje pytania. Zaznaczenie spowoduje, że program automatycznie usunie z każdej treści pytania początkowe cyfry, spacje, kropki i nawiasy.Standard polskich znaków - Ten parametr pozwala ustalić w jaki sposób są zakodowane polskie znaki w zbiorach TXT

Importuj zestaw pytań ze zbioru RTF - Funkcja ta umożliwia wczytanie zestawu pytań z pliku pochodzącego z dowolnego edytora pracującego pod kontrolą systemu Windows w dowolnej wersji. Wystarczy uprzednio wykonać zapis zestawu w formacie RTF i importować ten zbiór. Import jest omalże identyczny jak ze zbioru tekstowego, różni się tym, że zamiast standardu polskich znaków ustawiamy pole:W każdej odpowiedzi... - ustalamy w jaki sposób będą traktowane wszystkie odpowiedzi w każdym pytaniu. Umożliwia to automatyczne usunięcie sygnatur odpowiedzi z ich treści.- Potrzebne są wszystkie znaki - odpowiedzi zostaną wczytane w stanie nienaruszonym- Odetnij pierwsze 2 znaki - odpowiedzi zostaną wczytane po uprzednim usunięciu dwóch pierwszych znaków, np. „A)”

Strona 9

- Odetnij pierwsze 3 znaki – analogicznie jak powyżej, ale wytnie też np. odstęp po nawiasie.Importuj zestaw pytań ze zbioru TST - Funkcja ta umożliwia automatyczne wczytanie pliku z

pytaniami otwartymi z programu Testedit. Program Testedit wchodził w skład pakietu Egzamin w wersjach od 4.00 do 9.00, jako narzędzie umożliwiające wykorzystanie testów otwartych. Funkcja „Eksportuj” umożliwia zapis zawartości zestawu pytań w formie pozwalającej na odczytanie przy pomocy dowolnego edytora tekstu. W wyświetlonym oknie ustawiamy:Eksportuj do..- Zbioru RTF - utworzony zostanie zbiór o nazwie zgodnej z nazwą zestawu pytań lecz rozszerzeniem RTF. Wszelkie elementy formatu pisma oraz symbole, znaki z innych języków itp. będą przeniesione, natomiast zbiór nie będzie zawierał ilustracji.- Zbioru tekstowego - utworzony zostanie zbiór o nazwie zgodnej z nazwą zestawu pytań lecz rozszerzeniem TXT. Zostaną zagubione wszelkie elementy formatu pisma oraz symbole. Polskie znaki zapisane zostaną w formacie WIN1250, możliwym do odczytania w każdym programie pracującym pod kontrolą systemu Windows. - Zbioru w formacie AIKEN (dla Moodle) - przygotowany zbiór ma rozszerzenie TXT.- Schowka systemu Windows - cała zawartość zestawu zostanie umieszczona w schowku systemu Windows dostępnym dla każdego programu poprzez funkcję „Edycja|Wklej” (bez konieczności zapisu do pliku). Dane zapisane zostaną w formacie RTF. - Oddzielnego katalogu +wszystkie zasoby -Funkcja ta służy do przenoszenia plików zestawów w formacie EGZ ze wszystkimi zasobami (rysunkami, filmami itd.). Dzięki niej zestaw pytań zostanie skopiowany do wskazanego katalogu razem ze wszystkimi skojarzonymi z nim plikami dołączonych zasobów. Brak dołączonych zasobów przerywa operację.Do każdego pytania dołącz ...- Jego numer - przed pytaniem będzie znajdowała się formuła: „PYTANIE nr”,- Punktację za poprawną odpowiedź - liczba punktów za całkowicie poprawną odpowiedź- Grupę tematyczną/trudnościową/obszar – wiedzy, którego obszaru należy pytanie.- Rysunek - po pytaniu zawierającym rysunek zamieszczona zostanie nazwa załączonego do niego rysunku ujęta w nawiasy kwadratowe (np. [rysunek.jpg])- Teksty źródłowe do pytań - Na końcu zostaną zamieszczone informacje zawarte w plikach tekstowych dołączonych do pytania jako zasoby (patrz Okno edycji pytania). Jeżeli do danego tekstu odwołuje się więcej pytań, to jego wydruk odbędzie się tylko raz z informacją, do których pytań się odnosi.Do zestawu pytań dołącz ...- Nazwę zestawu - na początku umieszczony zostanie tytuł testu.- Kryteria oceny – liczby punktów, które należy otrzymać, aby uzyskać określoną ocenę.- Poprawne odpowiedzi - lista poprawnych odpowiedzi na wszystkie pytania

3.1.3. Edycja zestawu pytańWybór funkcji „Zestaw|Edycja” (F4) spowoduje otworzenie okna zawierającego listę

wszystkich pytań znajdujących się w aktualnie wczytanym zbiorze danych. Funkcja ta jest automatycznie uruchamiana po wczytaniu zestawu. Gwiazdka przy numerze pytania oznacza, że jest to pytanie wykraczające, zaś numer podany w nawiasie określa biegunowość (polaryzację) pytania - patrz poniżej.

Dodatkowo można włączyć wyświetlanie informacji o obszarze wiedzy, do którego należy pytanie. Po prawej stronie listy pytań znajduje się panel służący do wyświetlania wszystkich zasobów podświetlonego pytania (rysunek, tekst źródłowy, dźwięk, film, link do strony www). Panel ma regulowaną szerokość, może też zostać całkowicie wyłączony. Jeżeli pytanie nie posiada zasobów, to panel jest ukrywany. Umieszczone poniżej listy pytań przyciski powodują:

- Edycja – modyfikacja uprzednio wprowadzonego pytania- Usuń - skasowanie podświetlonego pytania (po potwierdzeniu zamiaru).- Nowe - dopisanie nowego pytania na końcu listy. - Zamknij okno – zamknięcie okna listy pytań. Po zamknięciu okna zestaw pytań

pozostaje w pamięci komputera (ponowne wyświetlenie Zestaw|Edycja F4)- Klonuj - wprowadza nowe pytania, przy czym zamiast pustego okna program wstawia

zawartość pytania podświetlonego. Na tej kopii można wykonać dowolne modyfikacje, oryginał pozostanie niezmieniony.

- Ustawienia – patrz 3.1.4. ustawienie parametrów zestawu.

Strona 10

- Szukaj - funkcja szukania umożliwia odnalezienie poszukiwanej frazy w całym zestawie pytań lub w schowku. Podana fraza w zależności od ustawień jest poszukiwana od początku zestawu lub od podświetlonego pytania (włącznie) aż do końca zestawu. Jeżeli zostanie odnaleziona, to zostanie wyświetlone okno edycji zawierające to pytanie, a poszukiwany tekst będzie podświetlony. Pole zakres umożliwia ustalenie jaki fragment poszukiwanego wyrazu ma stanowić wyraz wpisany do linii „Szukaj tekstu”. Do wyboru mamy: „Zawiera”, „Zaczyna się” i „Tylko cały wyraz”. Program nie rozróżnia dużych i małych liter.

- Kolejność - Umożliwia zmianę kolejności pytań, patrz 3.1.7.- Sprawdzian – umożliwia wykonanie operacji na sprawdzianie (patrz 3.3). Za pomocą

tego przycisku można utworzyć sprawdzian na podstawie wczytanego zestawu pytań (patrz 3.3.2), wczytać istniejący sprawdzian oraz wyświetlić listę sprawdzianów (egzaminów) o ile jakikolwiek sprawdzian jest wczytany (patrz 3.3.4.).

- Zmień typ pytania - przycisk ten jest widoczny tylko dla mieszanych zestawów pytań (mogących zawierajać pytania zamknięte i otwarte). Wybranie tego przycisku spowoduje zmianę typu na wskazany i otworzenie okna edycji pytania w celu uzupełnienia koniecznych informacji.

- Autozapis - Włączenie spowoduje, że program będzie wykonywał automatyczny zapis zestawu pytań. W zależności od ustawień w preferencjach, autozapis będzie odbywał się tylko po wykonaniu operacji edycyjnych dostępnych za pomocą przycisków opisanych powyżej, albo również po wykonaniu operacji dostępnych z poziomu menu (Zestaw|Ustawienia, Zestaw|Mieszaj odpowiedzi itd.).

Naciśnięcie kombinacji klawiszy Ctrl+Enter lub prawego przycisku myszy umożliwia dodanie do schowka aktualnie podświetlonego pytania (patrz 3.2 Menu „Schowek”). Pytania są posortowane według ich numeracji. Nowo utworzone pytanie umieszczane jest na końcu. W wypadku gdy wpisanych jest 255 pytań, niedostępny jest przycisk „Nowe”. Brak jakiegokolwiek pytania powoduje, że aktywne są jedynie przyciski: „Nowe” i „Zamknij okno”.

Okno edycji pytania programu nauczycielskiego umożliwia wpisanie treści pytania i max. 5 odpowiedzi. Długość treści pytania i odpowiedzi nie jest ograniczona. Jeżeli nie przewidujemy pięciu odpowiedzi, to niepotrzebne linie wejściowe można wyłączyć. Dla pytań krótkich odpowiedzi (uzupełnień) również wpisujemy do 5 wzorców odpowiedzi, niemniej uczeń nie wybiera poprawnej odpowiedzi, lecz musi wpisać ją samodzielnie, a program porówna, czy jest ona zgodna z którąkolwiek odpowiedzią zasugerowaną przez nauczyciela.

UWAGA !!! W pytaniach zamkniętych (jedno- i wielokrotnego wyboru) wprowadzono możliwość wprowadzenia treści pytania i odpowiedzi w postaci graficznej. Zamiast wpisywać „ręcznie” można wkleić lub wczytać ze zbioru obraz zawierający zarówno polecenie jak i odpowiedzi wraz z dowolną liczbą ilustracji. Dzięki temu można będzie w błyskawiczny sposób wprowadzić do programu testy egzaminów zewnętrznych i próbnych (czy pochodzących z dowolnego, innego źródła) bez konieczności ich przepisywania. Dla uzyskania jak najlepszej jakości należy odpowiednio powiększyć obraz w dokumencie źródłowym (np. w arkuszu egzaminacyjnym), klawiszem PrtScr skopiować go do schowka, wkleić np. w MS Paint, odpowiednio przyciąć i wtedy wkleić w oknie edycji pytania programu EGZAMIN. Można też wykorzystać Narzędzie Wycinanie wchodzące w skład pakietu MS Windows, co w znaczący sposób usprawni proces wprowadzania pytań. Należy starać się, aby dołączany do pytania obraz zawierający polecenie miał jak największą szerokość w stosunku do jego wysokości, gdyż program będzie się starał tak skalować obraz, aby zajmował całą szerokość strony, jednocześnie pilnując zachowania odpowiednich proporcji jego rozmiaru. Rysunek będzie zapisany w formacie BMP lub JPG.

W wypadku pytań otwartych program umożliwia wprowadzenie tylko treści pytania bez odpowiedzi. zamiast poprawnej odpowiedzi definiujemy ilość miejsca na odpowiedź, którą program zostawi na wydruku. Domyślnie program sugeruje 30 mm. Wartość tą można modyfikować w zakresie 0-100 mm. Domyślnie sugerowaną wartość definiujemy za pomocą funkcji 3.6. Konfiguracja|Preferencje. Za pomocą tej samej funkcji można ustalić domyślną liczbę odpowiedzi, którą będzie miało nowo tworzone pytanie. Wolne miejsce w pytaniach

Strona 11

otwartych możemy zostawić puste, liniować lub kratkować. Można również ustalić gęstość linii/kratek pomocniczych w zakresie od 3 do 10 mm. UWAGA !!! Jeżeli w zestawie pytań ustawione jest zliczanie na „Wg klucza” (patrz 3.1.4), to program automatycznie ustawi punktację za pytanie (punktacja zawsze będzie o 1 mniejsza od liczby odpowiedzi, których musi być minimum 2, czyli przy czterech odpowiedziach maksymalna punktacja będzie wynosić 3).Symbole możliwe są do uzyskania za pomocą kombinacji klawiszy Ctrl+litera występująca

przy danym symbolu (lista zostaje wyświetlona po naciśnięciu przycisku „ SYMBOL”). Np. aby otrzymać symbol '' należy wcisnąć kombinację klawiszy Ctrl+D. W wyświetlonej liście znajduje się również przycisk „Tablica” powodujący wyświetlenie systemowej tablicy znaków. Na belce narzędziowej okna z pytaniem znajdują się przyciski umożliwiające wykonanie podstawowych operacji edycyjnych (kopiowanie, wklejenie, wycięcie tekstu, zmiana czcionki, jej wielkości, koloru kroju i indeksy). Możliwe jest również usunięcie wszystkich informacji wpisanych do tego okna oraz zamiana miejscami wszystkich wpisanych odpowiedzi. Przycisk „Wklej pytanie” spowoduje jednorazowe wklejanie ze schowka treści pytania wraz z odpowiedziami i automatyczne rozłożenie ich do poszczególnych linii. Przycisk „X2” usuwa indeksowanie, a przycisk „N” przywraca wszystkie ustawienia w zaznaczonym tekście (krój, wielkość, czcionkę, usuwa indeksowanie itp.). Kopiowanie, wklejanie i wycinanie informacji tekstowych możliwe jest za pomocą przycisków znajdujących się w górnej części okna, podręcznego menu wywoływanego prawym przyciskiem myszki lub za pomocą kombinacji klawiszy (odpowiednio Ctrl+Ins, Shift+Ins, Shift+Del; kombinacje Ctrl-C i Ctrl-V są zarezerwowane do skrótów). UWAGA !!! Indeksy działają trochę inaczej jak w popularnych edytorach tekstu. Aby napisać

test w indeksie górnym lub dolnym należy wprowadzić go jak zwykły tekst, a dopiero wtedy zaznaczyć myszką i nacisnąć odpowiedni przycisk. Cały zaznaczony tekst zostanie zamieniony.

Dodatkowo w każdym pytaniu można ustalić poprawność (dla pytań zamkniętych), punktację i przynależność do obszarów wiedzy, które sprawdza pytanie. Mogą być to być grupy tematyczne, trudnościowe, poziomy wymagań, epoki, działy materiału, umiejętności lub wymagania egzaminacyjne. Dla każdego pytania można ustalić przynależność do obszarów pod dwoma kątami. Na przykład pytanie może być jednocześnie pytaniem sprawdzającym umiejętność rozumowania i pytaniem z geometrii. W oparciu o te ustawienia można na przykład niezależnie od siebie wykonać analizę w rozbiciu na przedmioty i umiejętności. Podział na obszary, może być wykorzystany również przy automatycznym ustalaniu zawartości zestawów uczniowskich (patrz 3.3.2.).

Pole „Odpowiedzi drukuj w jednej linii” umożliwia wymuszenie wydruku krótkich odpowiedzi w jednej linii, dzięki czemu zużywamy mniej papieru. Możliwe jest również ustalenie, że pytanie jest pytaniem wykraczającym (nadobowiązkowym) (patrz 3.3.6 Sprawdzian|Poprawki klucza odpowiedzi) lub pytaniem niepodlegającym mieszaniu odpowiedzi (patrz 3.1.6.). W każdym miejscu, gdzie występuje pytanie wykraczające, jest one oznaczone gwiazdką „*” przy numerze pytania.

Jeżeli edytowany zestaw pytań umożliwia oddzielne punktowanie kilku umiejętności, to dla pytań otwartych dostępna jest lista sprawdzanych umiejętności. Dostępny jest również podgląd pełnej listy i pełnych treści wymagań. Po zaznaczeniu każdego obszaru pojawia się pole umożliwiające wprowadzenie punktacji za ten obszar. Każde pytanie może badać maksymalnie 11 umiejętności. Ustawienie jednej z umiejętności w polu „Grupa|Obszar I” służy jedynie do ustalenia zawartości zestawu uczniowskiego (patrz 3.3.2. Tworzenie sprawdzianu na podstawie zestawu), zaś analiza wykonywana jest w oparciu o zaznaczoną kombinację umiejętności i ewentualnie ustawienie obszarów z zestawu II.

Do treści każdego pytania można załączyć zasoby ilustrujące to pytanie (rysunek, tekst, dźwięk, film i strona WWW). Dołączanie zasobu do danego pytania wymaga zaznaczenia, jaki zasób chcemy dodać i wyboru przycisku „+”. W wypadku strony WWW wyświetlana jest domyślna przeglądarka z załadowaną stroną Google.pl. Należy odnaleźć potrzebny adres skopiować go i wkleić w oknie pytania. Adres można też wpisać ręcznie. W pozostałych przypadkach należy wskazać plik z uprzednio przygotowanym zasobem. Rysunki i teksty źródłowe są drukowane wraz z treścią pytań, natomiast program uczniowski wykorzystuje wszystkie zasoby (w tym dźwięki, filmy i strony WWW). Do każdego pytania może być dołączony jeden plik każdego zasobu.

Strona 12

Przycisk „-” usuwa plik zasobu. Lista zasobów informuje o zasobach dołączonych do pytania. Listy nie można modyfikować inaczej niż dodając/odejmując zasoby. Bezpośrednio w oknie pytania można sprawdzić, czy wpisany adres jest poprawny (strona jest ładowana w domyślnej przeglądarce). Kliknięcie w załadowany plik rysunku umożliwia jego powiększenie. Operacja ta nie zmienia formatu rysunku lecz jedynie ułatwia jego podgląd. Za pomocą odpowiedniego przycisku w polu „Rysunek” można wkleić ilustrację bezpośrednio do okna ze schowka systemu Windows. Przy zamykaniu okna z pytaniem program poprosi o nazwę pliku sugerując ją tak jak wypadku załącznika tekstowego (patrz poniżej). Rysunek wklejony ze schowka będzie zapisany w formacie BMP lub JPG. Bezpośrednio w programie możliwa jest natomiast edycja załączników tekstowych. Można załączać gotowe pliki tekstowe (w formacie RTF), ale dodatkowo można otworzyć okno edytora i wprowadzić do niego tekst, który zostanie automatycznie zapisany i powiązany z pytaniem. Nazwę pliku program zasugeruje jako nazwę zestawu pytań z dodanym numerem pytania, co ułatwia później jego identyfikację. W oknie wbudowanego edytora można zmodyfikować istniejący tekst, wprowadzić nowy tekst samodzielnie lub wkleić tekst ze schowka Windows. UWAGA !!! Zasoby znajdują się w oddzielnych plikach. Program pamięta tylko nawę pliku

pomijając ścieżkę dostępu. Z tego powodu pliki z zasobami powinny znajdować się w katalogu wraz z zestawem pytań. Długość nazwy pliku akceptowanej przez program jest ograniczona do 50 znaków. Jeżeli wczytujemy zasoby z innego katalogu, to program automatycznie skopiuje je do katalogu, w którym znajduje się zestaw pytań, tak aby były zawsze dostępne. W programie uczniowskim istnieje możliwość limitowania liczby odtworzeń dźwięków i filmów.

3.1.4. Ustawianie parametrów zestawu pytańPodmenu „Ustawienia” zawiera dwie funkcje umożliwiające zdefiniowanie parametrów

aktualnie wczytanego zestawu pytań. Są nimi: „Grupy, standardy, poziomy wymagań, obszary” oraz „Pozostałe ustawienia”. Funkcje „Zestaw|Ustawienia|Grupy, standardy, poziomy wymagań, obszary I i II” (Shift/Ctrl-F6) umożliwiają zdefiniowanie obszarów, do których możemy przyporządkować pytania. Dla każdego pytania można ustalić kategoryzację (przynależność do obszarów) według dwóch kluczy. Na przykład pytanie może być jednocześnie pytaniem wykraczającym i pytaniem z geometrii. Podział na obszary jest wykorzystywany przy doborze pytań dla uczniów (patrz 3.3.2 Tworzenie sprawdzianu na podstawie zestawu) i podczas przeprowadzania analizy wyników (patrz 3.4.2. Stopień opanowania umiejętności przez uczniów). Przy doborze pytań wykorzystywany jest tylko pierwszy zestaw obszarów, zaś do opracowania mogą być wykorzystane oba zestawy obszarów. Drugi zestaw obszarów można wyłączyć. Dodatkowo należy wpisać nazwę zestawu obszarów (np. umiejętności lub zagadnienia) i wtedy przy analizie kliknięcie w tą nazwę spowoduje prezentację odpowiedniego opracowania, nazwa ta pojawi się również na raportach. Można zdefiniować maksymalnie 35 obszarów, każdy może mieć długość 40 znaków. Obszary można wprowadzić również automatycznie przy pomocy przycisków: Wklej - możliwość wklejenia obszarów ze schowka systemu Windows (np. standardy/wymagania

egzaminacyjne czy efekty kształcenia dla przedmiotów zawodowych). W zależności od ustawień obszary będą dopisane lub zamienią istniejące.

Wymagania egz.: Poszczególne obszary zostaną zdefiniowane odpowiednio jakoObszar I .. Obszar XXXV, Obszar 1.. Obszar 35 lub Obszar A do Obszar Z (samodzielnie ustalona wartość) dla „wprowadzenia własnych numerów obszarów”. Dla pozostałych przypadków automatycznie będą wprowadzone wymagania egzaminacyjne zdefiniowane przez CKE

Poziomy wymagań: automatyczne wpisanie poziomów wymagań: Konieczne, Podstawowe, Rozszerzające, Dopełniające, Wykraczające.

Przedmioty: W wyświetlonym oknie znajduje się lista przedmiotów zdefiniowanych za pomocą funkcji Konfiguracja|Zdefiniowane przedmioty (patrz 3.6.). Nazwy zaznaczonych przedmiotów zostaną wykorzystane jako nazwy kolejnych obszarów i umieszczone w liście. Za pomocą wspomnianej funkcji dla testów interdyscyplinarnych można również zdefiniować szablony zawierające ustaloną grupę przedmiotów. Kiedyś mechanizm był potrzebny do egzaminów gimnazjalnych, dzisiaj zastosowanie ma raczej tylko do egzaminów zawodowych. UWAGA !!! Jeżeli wczytany zestaw pytań umożliwia oddzielne ocenianie różnych obszarów

wiedzy/umiejętności w obrębie jednego pytania i wybrany został predefiniowany zestaw wymagań egzaminacyjnych (patrz Zestaw|Nowy), to pojawi się tylko możliwość zmiany zestawu wymagań lub możliwość samodzielnego zdefiniowania obszarów (na początku listy).

Strona 13

Wybór samodzielnego definiowania obszarów jest równoznaczny z wyłączeniem zestawu predefiniowanych wymagań egzaminacyjnych. Jeżeli nie jest wybrany zestaw predefiniowanych wymagań egzaminacyjnych, to obszary wiedzy można dowolnie samodzielnie modyfikować.Nowo tworzony zestaw ma zdefiniowany tylko jeden obszar informujący o tym, że użytkownik

jeszcze nie zdefiniował obszarów („Brak zdefiniowanych grup”) lub o sposobie powstania zestawu („Pytania ze schowka” lub „Pytania importowane z...”). Wybór funkcji „Zestaw|Ustawienia|Pozostałe ustawienia” (F6) spowoduje otworzenie okna umożliwiającego ustawienie pożądanych parametrów testu. Znaczenie parametrów jest następujące:

Skala ocen - Pozwala na ustalenie, czy test będzie oceniany według skali ocen „ndst..cel” czy tylko na zaliczenie. Każdy nowo tworzony zestaw pytań ma wprowadzoną jedynie podstawową skalę ocen. Skalę obniżoną i podwyższoną można włączyć za pomocą pól „Obniżona” i „Podwyższona”, a następnie zdefiniować je odpowiednich polach, które zostaną automatycznie wyświetlone. Wtedy za pomocą funkcji Sprawdzian|Popraw|Osoby (patrz 3.3.6.), każdemu uczniowi w sprawdzianie można oddzielnie zdefiniować skalę, która będzie stosowana przy ocenianiu jego odpowiedzi. W wypadku zaliczenia ustalamy jedynie procentowy próg zaliczenia, zaś w przypadku pełnej skali ustalamy progi kolejnych ocen, czyli minimalne liczby punktów potrzebne do uzyskania danej oceny. Wartości podawane są w procentach wartości maksymalnej. Jeżeli nie przewidujemy ocen połówkowych (z „-” i z „+”) to można wyłączyć występowanie każdej oceny oddzielnie lub wszystkich na raz (za pomocą pól „Dopuszczaj oceny z +/-”). Wyłączenie ocen powoduje, że znikają pola służące do ustalania ich poziomu i nie będą one brane pod uwagę przy wystawianiu ocen. Za pomocą przycisku umieszczonego pod polem „Oceny” możliwe jest przywrócenie domyślnych kryteriów oceny ustalonych w 3.6 Konfiguracji. Jeżeli zaznaczymy „Brak oceny (tylko punkty i %)” to dla tego sprawdzianu nie będą liczone analizy ocen oraz zdawalności (nie ma ocen ani zaliczenia tylko wynik punktowy/%). Opcję tę możemy wykorzystać do analizy egzaminów maturalnych w zakresie rozszerzonym oraz egzaminu ósmoklasisty.

Liczba pytań - Liczba pytań, które zostaną zadane podczas egzaminu testowego. Przy doborze zadanej liczby pytań spośród wszystkich, pytania są dobierane quasi-losowo (mamy wpływ na dobór pytań - patrz 3.3.2 Sprawdzian|Tworzenie na podstawie zestawu) i istnieje bardzo małe prawdopodobieństwo, że powtórzy się drugi identyczny zestaw pytań w obrębie jednego sprawdzianu. Liczba pytań można jeszcze zmodyfikować w trakcie tworzenia sprawdzianu w oknie wyboru sposobu doboru pytań.

Czas - Parametr ten określa ile minut ma trwać cały test. Po upływie tego czasu w zależności od ustawień programu uczniowskiego jest on przerywany, a ocena jest wystawiana na podstawie zdobytych dotychczas punktów, lub tylko jest wyświetlana informacja o upływie czasu, a test nie jest przerywany. Przy przeprowadzaniu testu tradycyjnego (na kartkach) wprowadzamy dowolną wartość (1..500 min).

UWAGA !!! Parametr ten jest brany pod uwagę, jeżeli nie wyłączono możliwości limitowania czasu odpowiedzi w konfiguracji programu uczniowskiego

Hasło - Określa hasło, jakie będzie należało wpisać, aby rozpocząć test. Hasło jest istotne tylko przy egzaminowaniu za pomocą komputera, niemniej zawsze należy je wpisać.

Przedmiot (tytuł testu) - Nazwa przedmiotu lub zakresu materiału, z którego odbywa się test. Wpisany tekst pojawi się wszystkich na wydrukach (pytaniach, raportach itd.).

Sposób prezentacji wyniku - Do wyboru mamy ocenę słownie, liczbę punktów oraz procentowy współczynnik poprawności odpowiedzi (dowolna kombinacja).

Zliczanie - Dla testów wyboru z jedną poprawną odpowiedzią parametr ten to pole kontrolne „+/-”. Zaznaczenie go spowoduje, że za prawidłową odpowiedź będą przyznawane punkty dodatnie zaś za błędną punkty ujemne w wysokości określonej w polu „Odejmuj ... % punktacji”. Jeżeli pola tego nie zaznaczymy to za złą odpowiedź uczeń trzyma 0 punktów. Dla testów wyboru z wieloma poprawnymi odpowiedziami i testów mieszanych parametr ten występuje jako pole wyboru, w którym możemy wybrać:„+/0” – punktowanie tylko za właściwe odpowiedzi (zero za błędne)„+/-” - odejmowanie punktów za odpowiedź błędną (również w ustalonej wysokości)„cząstkowe +/0” - za niezupełne odpowiedzi będzie przyznawana liczba punktów

proporcjonalna do stopnia poprawności odpowiedzi. Po kolei sprawdzana jest każda

Strona 14

podana i poprawna odpowiedź A,B,C,D i E. Jeżeli któraś para jest identyczna to za pytanie dodawane jest 20% punktów. Dla mniejszej liczby odpowiedzi wartość ta będzie wynosiła odpowiednio 25, 33 i 50% punktów.

Przykład (pytanie za 4 pkt): podano odpowiedź: _BC_ _; poprawna: _B_D_Pytanie ma 5 odpowiedzi więc za każdą zgodną parę uczeń otrzyma 100%/5=20% punktów.

A - tak samo (+20%), B - tak samo (+20%), C -inaczej, D - inaczej, E - tak samo (+20%) razem 60%*4 pkt.=2,4pkt.

„cząstkowe +/-” - Punkty są zliczane podobnie jak w poprzednim przypadku, z tą różnicą, że za niezgodną parę odpowiedzi będzie odejmowana będzie odpowiednia, proporcjonalna do liczby odpowiedzi, liczba punktów. Przy odejmowaniu uwzględniany jest również parametr „Odejmuj ... % punktacji”.

Po zaznaczeniu zliczania cząstkowego (+/0 lub +/-) pojawiają się jeszcze dwa pola:- Doliczaj tylko pełne punkty - zaznaczenie tego pola spowoduje, że program nie będzie

wystawiał cząstkowych punktów z dokładnością od 0,1 pkt tylko z dokładnością do 1 pkt (tak jak na egzaminach zewnętrznych).

- Zaokrąglaj punktację ułamkową - zaznaczenie spowoduje, że przy ustalaniu punktacji cząstkowej (zarówno z dokładnością do 0,1 jak i 1 pkt) program nie będzie obcinał końcówek tylko zaokrąglał je do ustalonej dokładności (np. dla punktacji 1,6666(6), zaokrąglenie w zależności od ustalonej dokładności zliczania wystawienie da 2 lub 1,7 pkt, a obcięcie odpowiednio 1 lub 1,6 pkt).

UWAGA !!! Niewielka zmiana wysokości odejmowanej punktacji w polu „Odejmuj ... % punktacji” może nie spowodować żadnej zmiany w wyniku, gdyż poprzez zaokrąglenia punktacji, wartość końcowa zostanie wyznaczona na tym samym poziomie. UWAGA !!! Należy się spodziewać, że przy ustawieniu odejmowania punktów za błędną odpowiedź (nawet w niepełnej wysokości), mogą się pojawić ujemne wyniki końcowe u uczniów oraz ujemne łatwości pytań czy badanych obszarów wiedzy.

„Wg klucza” – Przy tym ustawieniu program będzie przyznawał 0 pkt za brak lub jedną poprawną odpowiedź, za 2 poprawne odpowiedzi - 1 pkt, za 3 poprawne - 2 pkt itd. Dzięki temu łatwiej będzie opracowywać egzaminy zewnętrzne i próbne, gdzie w wielu przypadkach obowiązuje taka zasada. Ustawienie to wymusi automatyczne ustawienie maksymalnej punktacji za każde pytanie równej liczbie odpowiedzi w tym pytaniu pomniejszonej o 1. Wynika z tego, że przy 4 odpowiedziach, za pytanie można będzie otrzymać maksymalnie 3 punkty.

„-1 za błąd” – Oznacza takie zliczanie punktów, gdzie za każdą błędną odpowiedź odejmowany jest 1 pkt, do czasu aż punktacja uzyskana za odpowiedź osiągnie poziom 0 pkt.

Dla testów krótkich odpowiedzi (uzupełnień) zamiast pola Zliczanie znajduje się pole Zasady sprawdzania, dzięki któremu możemy ustalić sposób, w jaki program uczniowski będzie analizował odpowiedzi podane przez uczniów. Niezależnie od poniższych ustawień, w odpowiedzi zawsze obcinane są początkowe i końcowe spacje: Rozróżniaj A – a – po zaznaczeniu, wyrazy Koło i koło nie będą rozpoznane jako identyczneRozróżniaj Aa – Ąą – ustala sposób rozróżniania polskich znaków diakrytycznychRozróżniaj kropka – przecinek – informacja potrzebna do prawidłowego rozpoznawania

wartości ułamkowych (np. 12,3 i 12.3). Uwzględniaj spacje rozdzielające wyrazy składowe odpowiedzi - wyłączenie spowoduje, że

program nie będzie rozróżniał liczby odstępów pomiędzy wyrazami, z którego składa się odpowiedź.

Ignoruj końcowe zera w części ułamkowej wartości numerycznych – po zaznaczeniu tego pola liczby 1,00 i 1,000 będą rozpoznane jako tożsame. W przeciwnym przypadku wartości będą traktowane jako teksty i każdy znak będzie porównywany. Jeżeli w odpowiedzi jest więcej wartości liczbowych, to tylko ostatnia z nich będzie poddawana operacji obcinania zer.

UWAGA !!! Nie ma możliwości zmiany sposobu zliczania punktów dla zestawów pytań umożliwiających wybór najwłaściwszej odpowiedzi i testów otwartych !!!

Strona 15

UWAGA !!! W testach mieszanych mamy do wyboru: +/0, +/- i cząstkowe oraz pola służące do ustalania zasad sprawdzania pisowni. Dla pytań, które nie przewidują odpowiedniego sposobu oceniania, niepotrzebny parametr jest po prostu ignorowany.

3.1.5. Kodowanie pytańWybór funkcji „Zestaw|Kodowanie” (F9) spowoduje zapisanie pliku na dysku (niezależnie od

tego, czy został zmodyfikowany), a następnie zakodowanie hasła w zbiorze z rozszerzeniem HDR i zakodowanie wszystkich pytań i pozostałych ustawień w zbiorze z rozszerzeniem BIN. Tylko te dwa zbiory wraz z załączonymi zasobami (rysunki, teksty, dźwięki, filmy) powinny się znaleźć razem z programem uczniowskim. Nie dołączamy zbioru z rozszerzeniem EGZ, ponieważ program uczniowski współpracuje tylko ze zbiorami zakodowanymi. Zakodowane zbiory mają identyczne nazwy jak odpowiadające im zbiory z zestawami pytań (różnią się tylko rozszerzeniami).

Zakodowane zbiory, przygotowane dla programu uczniowskiego, umieszczane są w oddzielnym katalogu wraz ze wszystkimi zasobami (rysunek, załącznik tekstowy, plik dźwiękowy lub film video), dzięki czemu łatwiej jest przygotować sprawdzian na komputerach. Katalogiem zakodowanych pytań jest Eksport\Zakodowane\Nazwa, gdzie NAZWA to pozbawiona rozszerzenia nazwa zbioru z zestawem pytań (informacja pojawia się po zakończeniu kodowania).

UWAGA !!! W wypadku dużych plików zasobów (np. filmy, długie pliki dźwiękowe) czas kopiowania może okazać się zauważalny, dlatego trzeba poczekać parę sekund. UWAGA !!! Pytania otwarte przeznaczone są tylko do wydruku. W związku z tym nie ma możliwości kodowania zestawów zawierających pytania otwarte. Zestaw pytań przeznaczony do przeprowadzenia na komputerze może zawierać tylko pytania zamknięte i pytania krótkich odpowiedzi (uzupełnień) UWAGA !!! W wypadku, gdy ustawienia parametrów egzaminu będą niepoprawne, kodowanie zostanie przerwane. Należy wtedy wywołać funkcję F6 - Ustawienia i wprowadzić poprawne kryteria oceny zestawu pytań oraz pozostałe parametry.

3.1.6. Mieszanie odpowiedziFunkcja ta umożliwia pomieszanie odpowiedzi na pytania w całym zestawie. Odpowiedzi

mieszane są w ten sposób, że ustawiane są one w innej kolejności w obrębie tego samego pytania i zmieniane jest również przyporządkowanie poprawności tak aby po całej operacji poprawna odpowiedź pozostała poprawną, a niepoprawna niepoprawną. Operacja ta nie polega zaś na mieszaniu odpowiedzi z różnych pytań (nie ma to sensu). Po wykonaniu operacji mieszania samodzielnie zapisujemy nowy zbiór pod wskazaną nową nazwą.

Ponowne wykonanie tej funkcji na tym samym zestawie źródłowym powoduje, że powstaje zbiór wynikowy z inaczej pomieszanymi odpowiedziami i wszystkie dotychczasowe wydruki oraz sprawdziany stworzone w oparciu o ten zestaw pytań stają się zdezaktualizowane. Operacji mieszania odpowiedzi nie podlegają pytania otwarte i pytania testu wyboru z odpowiedziami podanymi w postaci graficznej. Pozostaną one w postaci niezmienionej. Pytania z odpowiedziami typu: „A i D są poprawne”, „Wszystkie powyższe poprawne” należy zabezpieczyć przed mieszaniem opcją „Nie mieszaj odpowiedzi” w oknie edycji pytania.

3.1.7. Zmiana kolejności pytańZmiany kolejności pytań możemy dokonać automatycznie (sortować) lub ręcznie. Możliwe jest

również wstępne sortowanie automatyczne, a następnie ręczna korekta. Oczywiście do zmiany kolejności pytań zestaw musi zawierać przynajmniej dwa pytania. Zmian kolejności pytań możemy dokonywać tylko w zestawie pytań. Kolejność pytań w schowku nie może być zmieniana. Program EGZAMIN umożliwia również zmianę kolejności pytań w sprawdzianie (przygotowanych zestawach uczniowskich – patrz 3.3.6. Sprawdzian|Popraw|Osoby) i zmiany te nie powodują zmian kolejności w zestawie źródłowym. Sortować pytania możemy według jednego z dostępnych kluczy:

- według obszaru badanej wiedzy (I i II zestaw obszarów)- według typu pytania: z jedną, z wieloma, ze wskazaniem najwłaściwszej odpowiedzi oraz

pytania otwarte i krótkich uzupełnień- według klucza pytania „zamknięte/pytania otwarte”. - według punktacji

Strona 16

W każdym przypadku można sortować rosnąco lub malejąco. Oczywiście sortowanie według drugiego i trzeciego klucza jest możliwe tylko dla zestawów, w których każde pytanie może być innego typu, a sortownie według II zestawu obszarów tylko dla pytań, gdzie ten zestaw obszarów zdefiniowano. Po włączeniu ręcznej zmiany kolejności pytań, w wyświetlonej skróconej liście pytań możemy korygować kolejność pytań za pomocą odpowiednich przycisków, które zostaną wyświetlone po prawej stronie okna. Niezależnie od wybranego sposobu zmiany kolejności pytań, pytania w prezentowanej liście numerowane są zawsze zgodnie z ich kolejnością w zestawie źródłowym. Przed zatwierdzeniem zmian dokonanych w tym oknie program upewni się, czy na pewno chcesz je zapamiętać, gdyż zatwierdzenie zmian spowoduje, że wszystkie dotychczasowe wydruki i sprawdziany stworzone w oparciu o ten zestaw pytań stają się zdezaktualizowane.

3.2. Menu „Schowek”Przy pomocy funkcji tego menu możesz łączyć dane z różnych plików bez konieczności ich

ponownego wpisywania. Jeżeli w schowku znajdują się jakieś pytania, jest to sygnalizowane wyświetleniem ich liczby w dolnym, prawym rogu ekranu. Kliknięcie w ten widok powoduje wyświetlenie listy pytań w schowku. Ze względu na to, że schowek może zawierać pytania z różnych zestawów, celowo gubiona jest informacja o obszarze wiedzy, do którego należy pytanie. Schowek jest po prostu drugim zestawem pytań, który w obsługuje program. Schowek jest zawsze zestawem, który możemy określić jako test mieszany (może zawierać pytania otwarte i zamknięte różnych typów).

W wypadku, gdy potrzebne są tylko niektóre pytania z danego zestawu, to należy wykorzystać funkcję „Dodaj do schowka” (Ctrl-Enter lub prawy przycisk myszy w oknie z listą pytań) i pojedynczo dodawać pytania do schowka lub wczytać cały zestaw za pomocą funkcji „Dopisz do schowka” i usunąć ze schowka niepotrzebne pytania. Wybór metody zależy od woli użytkownika i powinien być zależny od liczby pytań, które chcemy dołączyć. Po tych operacjach w schowku znajdują się tylko potrzebne pytania. Wtedy schowek można zapisać jako nowy zestaw pytań lub wybrane pytania dołączyć do istniejącego zestawu. Dołączanie może odbywać się pojedynczo (Ctrl-Enter lub prawy przycisk myszy) lub grupowo (funkcja Wklej z obszarem). Wybór funkcji „Dopisz do schowka” umożliwia wskazanie zestawu pytań, który ma zostać dopisany do istniejących w schowku pytań. Funkcja ta umożliwia szybkie łączenie ze sobą kilku zbiorów danych. W połączeniu z możliwością dodawania pojedynczych pytań z wczytanego zbioru oraz edycji schowka mechanizm ten staje się bardzo przydatnym narzędziem do tworzenia przeglądowych testów opartych o szeroki materiał na podstawie istniejących testów szczegółowych. Funkcja ta jest dezaktywowana gdy schowek jest pełny, tzn. zawiera 255 pytań.

Wybór funkcji „Edycja schowka” spowoduje otworzenie okna zawierającego listę wszystkich pytań znajdujących się w schowku wraz z możliwością ich edycji. Zapis schowka możliwy jest na dwa sposoby: funkcja „Schowek|Zapisz” zapisze zawartość schowka jako test mieszany, zaś funkcja „Schowek|Zapisz jako” umożliwi zapis jako zestaw pytań jednego typu (o ile wszystkie pytania są jednego typu). Po zapisaniu pliku na dysku dane ze schowka zostają usunięte z pamięci komputera. W razie potrzeby można ponownie wczytać je do schowka za pomocą funkcji „Schowek|Dopisz do schowka” lub jako zestaw pytań funkcją „Zestaw|Wczytaj”. Kryteria oceny tak utworzonego nowego zestawu pytań ustalone zostaną według domyślnej konfiguracji ocen (patrz. 3.6. Konfiguracja programu). Przycisk „Wklej (z obszarem)” - umożliwia wklejanie wskazanej grupy pytań ze schowka do zestawu pytań wraz z automatycznym przypisaniem do wskazanego obszaru wiedzy. Wklejanie pytań jest przerywane w momencie, gdy liczba pytań w zestawie osiągnie maksymalną wartość (255). Funkcja ta ułatwia łączenie zestawów pytań z różnych obszarów wiedzy w jeden zestaw przeglądowy z automatycznym podziałem pytań na badane obszary.

3.3. Menu „Sprawdzian”Zawiera funkcje umożliwiające wykonanie operacji na sprawdzianie oraz przeprowadzenie jego

głębokiej analizy statystycznej. Kliknięcie w nazwę sprawdzianu, znajdującą się dolnym, prawym rogu ekranu, umożliwia wpisanie odpowiedzi lub umożliwia jego wczytanie (jeżeli nie jest wczytany).

3.3.1. Operacje na klasachOperacje na klasach wykorzystujemy tylko wtedy, gdy planujemy przeprowadzenie testu na

komputerze z wykorzystaniem programu uczniowskiego. W wypadku pracy na wydrukach bądź analizy egzaminów zewnętrznych/próbnych bez wprowadzani treści pytań (patrz 3.3.) program udostępnia

Strona 17

mechanizmy, które zamiast nazwisk automatycznie wprowadzają kody uczniów, np. A01, A02 itd. Dzięki temu wydruki arkuszy z pytaniami będą zawierać kody uczniów i będą do wielokrotnego użytku.

Wpisywanie nowej klasy („Sprawdzian|Klasy|Wpisanie nowej”) zaczyna się od otworzenia okna edycji klasy. Zawiera ono 45 linii wejściowych czyli możemy wpisać do 45 nazwisk. Zamiast wpisywać, można wkleić nazwiska z dowolnego źródła. Nazwiska są wklejane począwszy od linii, w której stoi kursor. Każde nazwisko może mieć do 40 znaków długości. Po zamknięciu tego okna zapisujemy zbiór z nazwiskami (wpisujemy nazwę klasy np. 4A).

Zasadą jest stosowanie nazw zbiorów o długości 2-5 znaków, gdyż na podstawie max. 5 pierwszych znaków nazwy tworzone jest rozszerzenie nazwy pliku ze sprawdzianem (patrz poniżej). Nazwiska uczniów są wpisane w zbiorze tekstowym i poprawki w nim można robić dowolnym edytorem tekstowym lub lepiej za pomocą funkcji „Sprawdzian| Klasy|Poprawki wpisanej”. Po utworzeniu zbiorów z nazwiskami, możemy z nich korzystać przez cały czas, zmieniając nazwę zbioru np. z 1C.KLA na 2C.KLA (np. w oknie systemu Windows). Po zamknięciu okna edycji klasy następuje odrzucanie nazwisk powtarzających się oraz (o ile nie wyłączymy sortowania) sortowanie alfabetyczne nazwisk. Po skasowaniu nazwiska przy zapisie program automatycznie przesunie nazwiska tak, aby wypełnić powstałą lukę. W przypadku, gdy w jednej klasie znajdują się dwie osoby o identycznych imionach i nazwiskach należy wpisać je tak, aby w jednym z tych nazwisk dać o jedną dużą literę więcej, np. ADam Nowak i Adam Nowak.

Przycisk „Zestaw” w oknie wprowadzania klasy umożliwia automatyczne wprowadzenie wartości od Zestaw 01 do Zestaw X (maksymalnie 45 zestawów) zamiast nazwisk. Prefiks „Zestaw” można zastąpić dowolnym innym (np. Wersja lub Arkusz). Nazwiska można również modyfikować w oknie wprowadzania wyników (patrz 3.3.5.). Dzięki funkcji „Importuj klasę” możemy do istniejącego sprawdzianu dołączyć inne nazwiska. Jest to ważne np. w przypadku, gdy chcemy przeprowadzić uprzednio przygotowany test na innej grupie uczniów. Jeżeli nowa lista osób zawiera więcej nazwisk niż wczytany sprawdzian, to nazwiska nadmiarowe zostaną pominięte. Jeżeli nazwisk jest mniej, to po prostu nie wszystkie nazwiska w sprawdzianie zostaną zastąpione nowymi. Dzięki funkcji „Eksportuj klasę” możemy zapisać wszystkie nazwiska w zbiorze *.kla.

UWAGA !!! Zbiory z nazwiskami są wczytywane do pamięci tylko przy ich edycji oraz tworzeniu nowych sprawdzianów, a następnie są z niej usuwane.

3.3.2. Tworzenie sprawdzianu na podstawie zestawuFunkcja ta umożliwia ustalenie zawartości uczniowskich arkuszy z pytaniami oraz generację

kartotek, czyli przygotowanie do analizy wyników uzyskanych na podstawie przygotowanych arkuszy. Do wyboru mamy następujące możliwości przygotowania arkuszy:

Tworzenie innego zestawu dla każdego ucznia - program prosi o ustalenie liczby uczniów i automatycznie wygeneruje numery zestawów lub poprosi o wczytanie zbioru klasą (patrz 3.3.1). Dla każdego ucznia zostanie wygenerowany zestaw pytań (patrz poniżej „Opcje”) i zapisany na dysku jako sprawdzian. Zbiór ze sprawdzianem ma taką samą nazwę jak zbiór z zestawem pytań, w oparciu o który został stworzony, a jego rozszerzenie złożone jest z max. pięciu pierwszych znaków nazwy zbioru z klasą (*.KLA) oraz ze znaku „!”. Np. nazwa zbioru BIOLOGIA.1C! oznacza sprawdzian z zestawu pytań BIOLOGIA.EGZ, ułożony dla uczniów z klasy 1C. Operację tworzenia sprawdzianu możemy wykonać dla większej liczby klas jednocześnie. Ustawienie Zastosuj|Kody uczniów powoduje wyświetlenie okna, do którego wpisujemy nazwy klas i wtedy one stają się rozszerzeniami zbiorów ze sprawdzianami. Sprawdzian każdej kolejnej klasy ma identyczną zawartość jak klasy pierwszej w liście, co oznacza, że zawartość zestawu ucznia A01 będzie identyczna jak ucznia B01, C01 itd. Dzięki temu jeden wydruk możemy wielokrotnie stosować w kilku równoległych klasach.

Tworzenie różnych zestawów dla kilku rzędów z powtórzeniami - wpisujemy liczbę uczniów oraz liczbę rzędów. Każdy rząd otrzyma inne pytania, natomiast w obrębie jednego rzędu wszyscy będą mieli identyczne pytania. Sprawdzian można jednocześnie utworzyć dla ustalonej liczby klas (1..16), których nazwy wpiszemy w polu „Rozszerzenia”. Umożliwia to wydrukowanie jednego protokołu dla każdego z rzędów, kserowanie i wykorzystanie jednego zestawu arkuszy z pytaniami każdej klasie, a następnie wspólną analizę.

Strona 18

UWAGA !!! W obydwóch powyższych przypadkach program dobiera inną kombinację zadanej liczby pytań spośród wszystkich, ale umożliwia zmianę liczby pytań, które dostanie uczeń podczas testu. Domyślnie sugerowana jest liczba pytań zdefiniowana w ustawieniach zestawu.

Tworzenie różnych zestawów dla kilku rzędów bez powtórzeń - różnica w porównaniu do poprzedniego sposobu polega na tym, że choć każdy rząd będzie miał inne pytania, to żadne pytanie nie powtórzy się w zestawie dla innego rzędu. Program podzieli pytania na tyle grup ile ustalimy rzędów i każdy rząd dostanie inną grupę pytań.Liczba pytań w zestawie uczniowskim zależy od liczby wszystkich pytań oraz od liczby rzędów i jest na bieżąco wyświetlana podczas zmiany liczby rzędów. Program umożliwia dobór pytań z poszczególnych obszarów (Zestaw I), ale jedynie w proporcjach zgodnych z proporcjami, w jakich pytania występują w zestawie pytań. W wypadku, gdy np. istnieją 3 pytania danego typu, a dzielimy na 4 rzędy, to w ostatnim rzędzie zostanie dobrane przypadkowe pytanie, gdyż nie ma fizycznej możliwości doboru według ustalonych wskazówek. Pod uwagę należy również wziąć błąd zaokrągleń wynikający z przeliczeń procent na liczbę pytań. UWAGA !!! Sprawdzianu wygenerowanego tą metodą nie można przeprowadzić na komputerze

(tylko na wydrukowanych protokołach). Tworzenie bez mieszania – wszystkie pytania po kolei - ten sposób doboru pytań powoduje, że każdy

uczeń otrzyma wszystkie pytania w kolejności ich występowania. Jest to bardzo ważne, gdy istotna jest sekwencja pytań (np. jedno wynika z drugiego. Program uczniowski sam rozpozna ten rodzaj sprawdzianu i też nie będzie mieszał pytań - będą zadawane w ustalonej kolejności. UWAGA !!! Dla zestawów zawierających pytania otwarte umożliwiające oddzielne punktowanie

sprawdzanych umiejętności (patrz 3.1.1.) możliwe jest tylko i wyłącznie tworzenie sprawdzianu bez mieszania, gdyż ten typ pytań przeznaczony jest do przeprowadzania egzaminów próbnych, gdyż arkusze egzaminacyjne mają identyczny układ dla każdego ucznia.

Tworzenie bez mieszania – uczeń wybiera, na które pytania odpowiada - tutaj podobnie każdy uczeń otrzyma wszystkie pytania w kolejności ich występowania, ale nauczyciel ustala liczbę pytań, na które należy odpowiedzieć. Uczeń dostaje wydruk wszystkich pytań z zestawu i sam wybiera, na które pytania zamierza udzielić odpowiedź (tylko one podlegają ocenie). Taki sprawdzian można przeprowadzić jedynie na wydruku. Przed wprowadzeniem odpowiedzi uczniowskich nauczyciel musi ustalić, które pytania uczeń wybrał (patrz 3.3.5. Rezultaty-wpisywanie)

Tworzenie różnych wersji z inaczej pomieszanymi odpowiedziami - W wyniku działania tej funkcji powstaje nowy zbiór zestawu pytań, niemniej zawiera on kilka wersji tych samych pytań z różnie pomieszanymi odpowiedziami (podobnie jak na niektórych egzaminach zewnętrznych). Możemy ustalić od 2 do 6 wersji pytań i liczba pytań w zestawie wynikowym jest równa liczbie pytań w zestawie źródłowym pomnożonej przez liczbę wersji, a pytania ułożone są w ustalonej kolejności: najpierw wszystkie z wersji pierwszej, potem wszystkie z wersji drugiej itd. Tak utworzony zestaw pytań podlega trochę innym zasadom, gdyż nie można w nim ani dodawać ani odejmować pytań (te operacje należy wykonać w zbiorze źródłowym i ponownie wykonać operację tworzenia sprawdzianu). Nie można również zmienić liczby pytań, którą uczeń otrzyma podczas egzaminu: jest ona na sztywno ustalona jako liczba pytań w zestawie źródłowym, czyli w jednej wersji testu. Numeracja pytań w takim zestawie będzie miała postać 3/W5, co będzie oznaczało, że jest do pytanie trzecie z piątej wersji testu. Jako że rozmiar zbioru jest ograniczony do 255 pytań, może wystąpić przypadek, w którym program zablokuje możliwość wykonania operacji o ile zbiór wynikowy przekroczyłby swoim rozmiarem wielkość dopuszczalną. Po wykonaniu operacji mieszania, zbiór wynikowy zapisywany automatycznie pod nazwą powstałą w wyniku sklejenia nazwy zbioru źródłowego i informacji o liczbie wersji, np. w wyniku wykonania operacji na zbiorze POLSKI.EGZ powstanie POLSKI-4Wersje.egz. Sprawdzian można jednocześnie utworzyć dla ustalonej liczby klas (1..16), których nazwy wpiszemy w polu „Rozszerzenia” (nazwy klas stają się rozszerzeniami nazw zbiorów ze sprawdzianami). Uczniów można tylko klonować i usuwać, gdyż te operacje nie powodują zmiany zawartości zestawów uczniowskich. Jeżeli funkcję tworzenia sprawdzianu wywołamy dla zestawu, w którym już są ustalone różne wersje pytań z inaczej pomieszanymi odpowiedziami, program zablokuje możliwość ustalania liczby wersji i przyjmie taką, jaka jest w zestawie pytań.

Tworzenie bez zestawu - Wywołana zostanie funkcja Tworzenie bez zestawu - patrz 3.3.3.OPCJE

Strona 19

Ustalenie zawartości zestawu - zaznaczenie powoduje, że zestaw każdego ucznia będzie miał taką zawartość, aby znalazła się w nim ustalona liczba pytań z każdego obszaru (procentowo). W liniach „Ustal zawartość zestawu” domyślnie wpisane są wartości odpowiadające zawartości pytań w zestawie. Wartości te możemy zmieniać w taki sposób, aby ich suma wynosiła 100 (funkcję „Dostosuj”).

UWAGA !!! Przy tworzeniu sprawdzianu z możliwością ustalania większej liczby klas, program skontroluje tylko obecność pierwszego tworzonego sprawdzianu i zapyta, czy go nadpisać. W wypadku zgody wszystkie pozostałe będą nadpisywane bez pytania o zgodę. UWAGA !!! Jeżeli w zestawie zdefiniowano więcej niż 10 obszarów wiedzy, to zamiast linii umożliwiających wprowadzenie procentowych współczynników zawartości pytań w zestawie uczniowskim, dostępna jest lista obszarów wraz z modyfikowalną informacją o bezwzględnej liczbie pytań danego typu, którą otrzyma każdy uczeń.

Wykorzystaj prawdopodobieństwo wystąpienia - zaznaczenie tego pola spowoduje, że pod uwagę będą brane procentowe współczynniki prawdopodobieństwa wystąpienia pytania ustalane w oknie edycji pytania. Jest to prawdopodobieństwo względne, tzn. wstawienie 100% nie oznacza absolutnej pewności, że pytanie wystąpi, lecz 2 razy większą niż miałoby ustawione 50%.

Kontroluj biegunowość (polaryzację) pytań - zaznaczenie tego pola spowoduje, że przy doborze pytań program weźmie pod uwagę ustawione w oknie edycji pytania wartości biegunów. Podobnie jak jednoimienne bieguny magnesów, również pytania o identycznym biegunie będą się odpychać, dzięki czemu nie wystąpią w jednym zestawie uczniowskim. Wartość bieguna ustalamy w zakresie 0-255. Zero oznacza wyłączenie pytania spod działania mechanizmu, zaś pozostałe wartości umożliwiają definiowanie rodzajów pytań. Na przykład jeżeli stworzymy kilka pytań badających tę samą wiedzę i w każdym z nich ustawimy biegun „1”, to program będzie pilnował, aby w każdym zestawie uczniowskim znalazło się tylko jedno pytanie z omawianej grupy. Można więc zdefiniować do 255 rodzajów pytań, oznaczając je odpowiednią wartością biegunów, a mechanizm polaryzacji nie pozwoli na umieszczenie w zestawie uczniowskim więcej niż jednego pytania każdego rodzaju. Mechanizm biegunowości dotyczy tylko i wyłącznie pytań znajdujących się w obrębie tego samego obszaru wiedzy.

UWAGA !!! Równoczesne włączenie wszystkich mechanizmów regulacji doboru pytań spowoduje, że kolejno z każdego z obszarów będą losowane z uwzględnieniem współczynników prawdopodobieństwa określone liczby pytań (takie jakie wybraliśmy dla danego obszaru), o ile nie ma przeciwwskazań co do łącznego występowania tych pytań w jednym zestawie (polaryzacja). Następnie pytania, które wybraliśmy z każdego z obszarów zostaną ze sobą pomieszane (lub posortowane) tworząc zestaw danego ucznia. Mechanizmy doboru pytań można włączać w dowolnej kombinacji. Opisane powyżej mechanizmy ingerencji w zawartość zestawu nie są brane pod uwagę przy generacji testu bez powtórzeń i bez mieszania.

Sortuj - zaznaczenie tego pola powoduje wyświetlenie pola Klucz sortowania, w którym możemy ustawić sposób poukładania już dobranych pytań, czyli kolejność ich wystąpienia na wydruku.

Planowana data przeprowadzenia sprawdzianu - data, która będzie prezentowana w opisanym charakterze na niektórych raportach z analizy. Datę tą można zmodyfikować za pomocą funkcji 3.3.6 Sprawdzian|Popraw|Kryteria Oceny.

Jeżeli okaże się, że zestaw pytań wykorzystany do generacji sprawdzianu zawierał błędne ustawienia, to możemy skorygować je przy pomocy funkcji podmenu Sprawdzian|Popraw (3.3.6.). Za pomocą tej samej funkcji możemy również „ręcznie” skorygować zawartość uczniowskiego zestawu pytań (sprawdzianu). Po generacji sprawdzianu utworzone zestawy pytań uczniowskich możemy wydrukować, a następnie po przeprowadzeniu sprawdzianu wpisać odpowiedzi/punktację i przeprowadzić głęboką analizę statystyczną sprawdzianu. Wszystkie opisane funkcje dostępne są również w automatycznie wyświetlanym oknie listy egzaminów.

3.3.3. Tworzenie sprawdzianu bez zestawuFunkcja ta umożliwia obróbkę statystyczną wyników sprawdzianu przeprowadzonego za

pomocą wydruków pochodzących z dowolnego źródła. Dla egzaminów zewnętrznych i próbnych producent przygotowuje pliki sprawdzianów zawierających wprowadzone zasady oceniania prac i

Strona 20

zamieszcza je w możliwie najkrótszym czasie na stronie internetowej do bezpłatnego pobrania dla wszystkich klientów. Dostęp do tych zbiorów możliwy jest poprzez menu w oknie startowym programu i wybór funkcji „Pobierz gotowe kartoteki egzaminów zewnętrznych/próbnych”. Na wyświetlanej stronie internetowej znajdują się zbiory kartotek oraz zamieszczona jest informacja o zasadach ich wykorzystania.

Dla arkuszy testowych posiadanych z pozostałych źródeł możliwe jest samodzielne wprowadzenie zasad oceniania. Wybór funkcji „Tworzenie bez zestawu” powoduje wyświetlenie okna, w którym należy ustalić:

Liczba klas - dla których należy wykonać opracowanie tego samego sprawdzianuNazwa zbioru - nazwa zbioru, do którego będą zapisane testy dla uczniów. Za względu na

konieczność zachowania czytelności, długość nazwy jest ograniczona do 30 znaków. Do tej nazwy zostanie automatycznie doklejone rozszerzenie zbudowane ze znaków wpisanych do linii „Rozszerzenie” i znaku wykrzyknika (wyróżniającego zbiór ze sprawdzianem). Domyślnie sugerowane jest rozszerzenie „3A”/„8A” – sprawdzian dla klasy 3A/8A. Samodzielnie powinniśmy wpisać max. pięcioznakowe określenie klasy. Przy liczbie klas większej niż 1 pole „Rozszerzenie” zmieni się na „Rozszerzenia”, gdzie należy ręcznie lub automatycznie wpisać rozszerzenia dla wszystkich klas. Obok listy rozszerzeń znajduje się przycisk, za pomocą którego można automatycznie wprowadzić ustaloną liczbę rozszerzeń dla wszystkich klas z zadanego poziomu (lista klasy). Program przygotuje identyczny sprawdzian dla każdej wpisanej klasy.

Nazwiska - możemy ustalić czy jako nazwiska będą automatycznie wpisywane numery zestawów (prefiks ustalamy za pomocą wyświetlonego przycisku - domyślnie słowo: „Zestaw”), czy nazwiska będą pobrane ze zbioru z klasą, czy też jako prefiks numeru zestawu automatycznie zostanie wstawiona nazwa klasy pobrana z pola „Rozszerzenie”. Przy pobieraniu nazwisk ze zbioru pojawiają się przyciski Wczytaj zbiór z klasą i Pokaż/ukryj listę uczniów dzięki którym możemy wskazać zbiór z nazwiskami uczniów, który będzie wykorzystany przy tworzeniu sprawdzianu. Opcja „Inne kody dla każdej klasy” spowoduje, że zamiast nazwisk będzie wpisane oznaczenie klasy wraz kolejnym numerem (np. A01, A02 w klasie A, czy B01, B02 w klasie B itd.) Jeżeli jest wyświetlona lista uczniów to program nie pozwoli zatwierdzić danych wprowadzonych

do okna. Aby uniknąć przyjęcia błędnych ustawień należy najpierw ukryć spis uczniów.Wprowadzamy – W zależności od rodzaju posiadanych wyników egzaminu mamy do wyboru:

„punkty za pytania”, „wyniki % egzaminu”, „wyniki % +centyle” lub egzamin praktyczny”. Po wybraniu drugiej i trzeciej opcji możemy wykonać analizę wyników egzaminów końcowych w szkołach niższego szczebla lub wykonać analizę wyników egzaminów zewnętrznych w naszej szkole zaraz po otrzymaniu wyników procentowych, zanim dostaniemy wyniki cząstkowe. W takim przypadku nie będą też dostępne poniżej opisane funkcje doboru pytań oraz funkcje szczegółowej analizy pytań czy też obszarów wiedzy. Wybór opcji „wyniki % +centyle” powoduje również, że niemożliwe jest wprowadzenie skali centylowej, a zamiast tego w oknie wprowadzania wyników, oprócz wyniku procentowego wprowadzamy dodatkowo numer centyla (ile osób miało taki wynik lub niższy). Wybór opcji „egzamin praktyczny” umożliwia wprowadzenie danych, jeżeli wyniki podane są w postaci ułamka dziesiętnego oznaczającego stosunek liczby punktów zdobytych do możliwych. Program automatycznie pomnoży wynik razy 100 i potraktuje jako wartość %. Operację taką należy wykonać w szkołach z obszaru gdańskiej OKE. Dla pozostałych szkół egzamin praktyczny opracowujemy identycznie jak teoretyczny.Zaznaczenie opcji „wyniki zewnętrzne” umożliwia wprowadzenie w oddzielnym zbiorze średnich wyników egzaminu miasta/gminy, powiatu, województwa, OKE i Polski w celu ich porównawczego prezentowania wraz z wynikami naszych uczniów. Możliwe jest wprowadzanie tylko tych wyników, które posiadamy, lub tylko tych, które chcemy prezentować (bez konieczności wprowadzania wszystkich danych). Oprócz łatwości (średnich) całych egzaminów i ich zdawalności, dla każdego rejonu można wprowadzić również łatwości każdego zadania i każdego obszaru wiedzy (I i II), które również będą prezentowane w zestawieniu z wynikami uzyskanymi przez naszych uczniów. Sprawdziany przygotowane w ten sposób będą miały nazwę zgodną z nazwą sprawdzianu zawierającego wyniki naszych uczniów, natomiast program automatycznie dopisze rozszerzenie PL!. Zbiory z wynikami zewnętrznymi nie będą brane pod uwagę przy żadnych analizach. Wyniki te będą możliwe do wykorzystania jedynie w raportach porównawczych sporządzanych za pomocą funkcji Zestawienie wyników egzaminów całej szkoły (patrz 3.4.10.).

Strona 21

Zbiór wyników zewnętrznych można również utworzyć w dowolnym momencie za pomocą funkcji „Sprawdzian|Tworzenie zbioru wyników zewnętrznych” lub w oknie listy egzaminów.

Sposób doboru pytań - wybieramy:- jeden zestaw pytań, który mają wszyscy uczniowie (wszystkie pytania w tej samej kolejności)- kilka niepowtarzających się zestawów - Ta opcja jest wykorzystywana, jeżeli chcemy łącznie opracować odpowiedzi uczniów, którzy otrzymali różniące się warianty testów. Po jej zaznaczeniu pojawia się pole „Wersje testu”, w którym wpisujemy liczbę różnych wersji testu, które mają być wspólnie opracowane (dopuszczalne są wartości od 2 do 6). Niedostępne staje się pole „Nazwiska” i zamiast nazwisk zostaną wpisane kody postaci: Wersja nr - osoba nr. Osoby posiadające tą samą wersję testu będą miały oczywiście identyczne pytania, każda wersja będzie zawierała inne pytania. Wszystkie pytania zostaną podzielone na równe grupy, których liczbę ustalamy w polu „Wersje testu”. W trakcie modyfikacji ustawień będą na niebiesko wyświetlane informacje o liczbie pytań w zestawie uczniowskim i liczbie uczniów posiadających identyczną wersję testu. Jeżeli liczba uczniów posiadających daną wersję testu nie będzie odpowiadała rzeczywistości, to można to zmodyfikować za pomocą funkcji klonowania (patrz 3.3.6. Sprawdzian|Popraw|Osoby). W tym wypadku musimy pamiętać, że liczbę pytań określamy jako liczbę pytań w zestawie pomnożoną przez liczbę wersji egzaminu (suma liczby pytań we wszystkich wersjach testu).- „kilka zestawów z różnymi kombinacjami pytań” - możemy samodzielnie ustalić liczbę pytań dla

ucznia i zawartość zestawu uczniowskiego. Można ją wykorzystać w każdym przypadku, w którym dysponujemy gotowymi testami zbudowanymi z różnych kombinacji tych samych pytań (powtarzających się lub nie). Kolejność operacji jest następująca:- Ustalić liczbę uczniów równą liczbie różnych zestawów.- Ustalić liczbę pytań ogółem na wartość równą liczbie różnych pytań w zestawach. O ile pytania

w zestawach nie powtarzają się, jest to suma wszystkich pytań we wszystkich zestawach. Jeżeli natomiast zestawy zbudowane są z różnych kombinacji powtarzających się pytań, jest to liczba wszystkich pytań ze wszystkich zestawów bez uwzględniania powtórek.

- W pole „Pytań w zestawie” należy wpisać liczbę pytań w jednym zestawie uczniowskim.- Program wszystkim uczniom dobierze te same pytania, więc za pomocą funkcji Sprawdzian|

Popraw|Osoby|Zestaw (po tworzeniu sprawdzianu funkcja ta wołana jest automatycznie) należy ustalić wszystkie kombinacje zestawów. Funkcja sortowania zostanie zablokowana na pozycji „Wg kolejności pytań w zestawie”.

- Za pomocą funkcji „Sprawdzian|Popraw|Osoby|Klonuj” odpowiednią ilość razy należy powielić osoby z każdym zestawem pytań.

- Za pomocą funkcji „Sprawdzian|Popraw|Klucz odpowiedzi” należy ustalić klucz odpowiedzi dla wszystkich pytań (po tworzeniu sprawdzianu funkcja ta wołana jest automatycznie)

Kodowanie wersji - w zależności od wybranego ustawienia, jako oznaczenie wersji będą występować kolejne cyfry arabskie, duże litery alfabetu łacińskiego lub cyfry rzymskie. We wszystkich miejscach, gdzie wystąpią w ten sposób przygotowane zestawy, pytania będą posiadały numerację postaci odpowiednio: 12/4, 12/D lub 12/IV gdzie pierwsza liczba oznacza nr pytania w danej wersji, a druga numer wersji. Również zamiast nazwisk w takim sprawdzianie są automatycznie wpisane kody postaci „Wersja 4 osoba 3” lub odpowiednio „Wersja D osoba 3” czy „Wersja IV osoba 3”. Oczywiście pole to pojawia się po zaznaczeniu odpowiedniej opcji w polu „Sposób doboru pytań”.

Zestaw predefiniowanych obszarów I - przy opracowywaniu egzaminów zewnętrznych czy próbnych można wykorzystać predefiniowane w programie zestawy wymagań egzaminacyjnych czy kryteriów oceny prac pisemnych dla szkół podstawowych i ponadpodstawowych (razem 47 zestawów). Nazwy wymagań z wybranego zestawu będą występowały w każdym miejscu jako określenie umiejętności sprawdzanej przez pytania. Przycisk „Spis obszarów I” umożliwia wyświetlenie listy umiejętności zdefiniowanych w tym zestawie. Jeżeli wybrane jest samodzielne definiowanie obszarów, to należy wpisać nazwy obszarów oraz nazwę zestawu obszarów (np. działy materiału, epoki czy zagadnienia).

Liczba uczniów - przy pobieraniu nazwisk ze zbioru z klasą pole to jest zablokowane, gdyż przyjęta jest liczba uczniów wpisanych do danej klasy. Jeżeli jeden sprawdzian będzie wykorzystywany w wielu klasach, to należy przyjąć liczbę uczniów w klasie najliczniejszej. Domyślnie sugerowaną liczbę uczniów w klasie można ustawić w 3.6. Preferencjach programu.

Strona 22

Liczba pytań - jest to liczba pytań w całym zestawie. Dla testów ze zmienioną numeracją pytań (np. 1.1, 1.2 itd..) jest to sumaryczna liczba wszystkich podpunktów, czyli części pytania o własnej treści i własnej punktacji za udzieloną odpowiedź. W przypadku jednoczesnego opracowywania kilku różnych wersji testu jest to suma pytań (podpunktów) we wszystkich wersjach testu.

Przedmiot/tytuł - Nazwa testu, która będzie drukowana na każdej stronie raportu z analizy wyników.Zmień sposób numerowania pytań - dzięki tej funkcji można wprowadzić i opracować arkusz

egzaminacyjny, w którym pytania rozbite są na podpunkty np. 1.1, 1.2, 1.3 itd. (patrz 3.3.6. Sprawdzian|Popraw|Zasady numerowania pytań).

Zdefiniuj skalę staninową/centylową - po zaznaczeniu tych pól pojawią się przyciski, za pomocą których można będzie zdefiniować odpowiednie skale. Bez ich zdefiniowania nie będą dostępne analizy oparte o te skale.

Zdefiniuj zestaw obszarów II - zaznaczenie spowoduje, że dostępny staje się przycisk „Spis obszarów II”, za pomocą którego możemy zdefiniować II zestaw kryteriów, w oparciu o które będzie przeprowadzana analiza. Jeżeli nie wprowadzimy II zestawu obszarów, to nie będą dostępne analizy oparte o taką kategoryzację. Dla I zestawu obszarów można zdefiniować maksymalnie 35 obszarów, zaś dla II zestawu można zdefiniować ich aż do 100 (pierwsze 35 z nich może mieć długość 40 znaków, zaś pozostałe maksymalnie 10 znaków).

UWAGA !!! W II zestawie obszarów nie można wykorzystać możliwości oddzielnego punktowania każdej umiejętności (jak w przypadku kryteriów oceny pracy pisemnej dostępnych w I zestawie obszarów), dlatego wygodnie jest wykorzystać tą funkcjonalność np. do analizy względem wymagań egzaminacyjnych czy poziomów wymagań. Dla II zestawu obszarów możliwe jest natomiast zaznaczenie pola „Zawiera interdyscyplinarne pytania, które nie mają wydzielonej punktacji za znajomość wiedzy z każdego obszaru”. Umożliwia to ustalenie sprawdzania wiedzy z kilku badanych obszarów bez wydzielonej punktacji za każdy obszar. Do każdego obszaru będzie zaliczana pełna punktacja za pytanie (patrz 3.3.3. Sprawdzian|Tworzenie bez zestawu). Istnieje możliwość wklejenia obszarów ze schowka systemu Windows. W zależności od ustawień, obszary będą dopisane lub zamienią istniejące.

Pomiń frakcję opuszczeń - zaznaczenie tej opcji spowoduje wyłączenie generowania informacji o frakcji opuszczeń we wszystkich raportach. Arkusze wyników udostępniane przez OKE nie zawierają informacji o opuszczeniach (podawana jest wartość 0 pkt) i w takim przypadku frakcja opuszczeń zawsze wynosi zero. Wtedy publikowanie informacji o frakcji opuszczeń niepotrzebnie zmniejszałoby czytelność raportów i nie zawsze byłoby prawdziwe.

Skala ocen – Umożliwia zdefiniowanie kryteriów oceny (opis patrz 3.1.4.).Planowana data przeprowadzenia sprawdzianu - będzie prezentowana na niektórych sprawozdaniach.

Datę tę można zmodyfikować za pomocą funkcji 3.3.6 „Sprawdzian|Popraw|Kryteria Oceny”.Typ pytań testowych - Do opracowania egzaminów zewnętrznych należy ustawić opcję „Pytania

otwarte”, gdyż wyniki z OKE niezależnie od typu pytań, udostępniane są w postaci punktów, a nie podanych odpowiedzi. Tylko w takim przypadku możliwa będzie ich analiza. W pozostałych przypadkach należy ustawić opcję zgodną z rzeczywistością (patrz 3.3.1. Zestaw|Nowy). W wypadku testów mieszanych (każde pytanie innego typu) oraz testów wielokrotnego wyboru (dowolna ilość poprawnych odpowiedzi) dostępne jest pole „Grupa pytań Prawda/Fałsz”. Pole to należy zaznaczyć, jeżeli egzamin zawiera zadania złożone z 2, 3 lub większej liczby pytań typu Prawda/Fałsz i zadania takie mają jedną wspólną punktację za wszystkie odpowiedzi. Po zaznaczeniu tego pola możliwy staje się również wybór języka w jakim są wprowadzane i wyświetlane informacje Prawda/Fałsz. Do wyboru mamy język polski, angielski, niemiecki, francuski, hiszpański i włoski. W arkuszach z języka rosyjskiego występują polskie oznaczenia P/F. Jeżeli każde pytanie Prawda/Fałsz jest oddzielnie punktowane to traktujemy je jako oddzielne zadanie wielokrotnego wyboru z dostępną jedną odpowiedzią.

Interdyscyplinarne pytania, które nie mają wydzielonej punktacji za znajomość wiedzy z każdego obszaru - zaznaczenie spowoduje, że do każdego pytania można będzie przypisać więcej niż jeden obszar wiedzy, którą sprawdza pytanie, a punkty uzyskane za to pytanie będą jednocześnie zaliczane jako punkty zdobyte za znajomość każdego z zaznaczonych obszarów. Na przykład, jeżeli pytanie jest jednocześnie pytaniem z fizyki i z chemii, lub jednocześnie z elektryczności i termodynamiki, a w kartotece testu nie ma oddzielnych punktów na każdy z tych obszarów, to zdobyte punkty będą

Strona 23

wykazywane jednocześnie w łatwości obszaru fizyka i chemia (lub analogicznie elektryczność i termodynamika). Przynajmniej jeden obszar wiedzy II musi być zaznaczony.

Pytania otwarte w tym sprawdzianie ... - Po ustawieniu tego parametru na pozycji „sprawdzają więcej umiejętności, ale umożliwiają wystawianie tylko pełnych punktów” w każdym pytaniu otwartym można będzie ustalić do 11 umiejętności spośród wszystkich zdefiniowanych w wybranym zestawie wymagań egzaminacyjnych (obszarów I). Dla każdej umiejętności można oddzielnie ustalić możliwą do zdobycia liczbę punktów, aby potem przy pomocy funkcji „Sprawdzian|Rezultaty-wpisywanie” oddzielnie ocenić każdą umiejętność. Ogólną punktację za pytanie stanowi suma punktów za wszystkie umiejętności. Po ustawieniu tego parametru na pozycji „sprawdzają jedną umiejętność, ale dopuszczają punktację z dokładnością do 0,1 pkt” nie będzie możliwości oddzielnego punktowania każdego obszaru wiedzy, ale można będzie wprowadzać punktację z dokładnością do 0,1 pkt. Egzaminy maturalne z języków obcych („Stara matura”) umożliwiały ocenianie i ustalanie maksymalnej punktacji za pytanie z zastosowaniem połówek punktów, więc w takim wypadku należało dodatkowo zaznaczyć pole „umożliwiają ustawienie dopuszczalnej, maksymalnej punktacji z dokładnością do 0,5 pkt”. Mechanizm pozostał w programie, gdyż nie jest wiadome jak będą wyglądały zewnętrzne egzaminy maturalne dla szkół ponadpodstawowych na podbudowie 8 klas SP.

UWAGA !!! Po generacji sprawdzianu kreator umożliwi ustalenie kartoteki testu (poprawnej odpowiedzi i punktacji, kryteriów oceny testu itd.). Każde pytanie (niezależnie od typu) ma ustaloną odpowiedź A za 1 punkt, a liczbę odpowiedzi ustaloną w preferencjach (patrz 3.6. Konfiguracja). O ile stworzyliśmy sprawdzian uwzględniający kilka wersji testu, to uprzednio jest uruchamiana funkcja „Sprawdzian|Popraw|Osoby”, za pomocą której można skorygować liczbę osób posiadających daną wersję testu. Funkcje ustalania kartoteki testu i doboru liczby osób są opisane w rozdziale 3.3.6. Poprawki wygenerowanego sprawdzianu).

3.3.4. Wczytywanie i zapisywanie zbioru ze sprawdzianemFunkcja „Sprawdzian|Wczytaj” (Ctrl-F3, Wczytaj istniejący sprawdzian...) powoduje

wczytanie pliku ze sprawdzianem, a uruchamiana automatycznie funkcja „Sprawdzian|Lista egzaminów” dodatkowo ułatwia i automatyzuje operacje na zbiorach zawierających wyniki sprawdzianów (egzaminów), gdyż pozwala uniknąć wielokrotnego wczytywania i zapisywania zbiorów z wynikami. „Sprawdzian|Zapisz” (Ctrl-F2) powoduje zapisanie wprowadzonych danych o sprawdzianie na dysk. Funkcja „Sprawdzian|Zapisz jako”, dostępna również w oknie listy egzaminów, umożliwia zapis istniejącego sprawdzianu pod inną nazwą, ale program umożliwi jedynie wpisanie od dwóch do pięciu znaków rozszerzenia, które będą różniły nazwę nowego pliku od pliku źródłowego. Przed zapisem możliwy jest zapis aktualnej zawartość zbioru pod oryginalną nazwą, a dopiero później utworzenie kopii. Zaznaczenie pola „Zeruj wyniki przed zapisem” spowoduje, że przed operacją zapisu pliku zostaną usunięte wszelkie istniejące odpowiedzi uczniów. Nie ulegną one oczywiście skasowaniu w zbiorze źródłowym, o ile zostały uprzednio zapisane za pomocą funkcji Zapisz. Ustawienie pola „Zmień nazwiska na kody” spowoduje, że w zapisywanym zbiorze każdemu uczniowi zamiast nazwiska będzie przypisany kod postaci A01, A02, czy B01, B02 itd. (w zależności od klasy). Za pomocą pola „ Liczba klas” możemy wielokrotnie powielić dany zbiór dla wskazanej liczby klas. Nazwa każdej klasy musi być wpisana w polu „Nowe rozszerzenia”, a liczba rozszerzeń musi być równa liczbie klas. Funkcja „Usuń” umożliwia usunięcie sprawdzianu z listy sprawdzianów wraz z równoczesnym fizycznym usunięciem pliku sprawdzianu z dysku. Nie można usunąć sprawdzianu zawierającego wyniki oraz jeżeli jest on jedynym sprawdzianem przeznaczonym do wpisania wyników uczniowskich (nawet jeżeli jest pusty).

Funkcję „Sprawdzian|Zeruj” usuwa wszystkie wprowadzone wyniki (podane odpowiedzi/punktację), a wybór funkcji „Sprawdzian|Zamknij” spowoduje zamknięcie zbioru z wygenerowanym sprawdzianem i usunięcie go z pamięci komputera.

3.3.5. Wpisywanie rezultatów sprawdzianuPolecenie „Sprawdzian|Rezultaty-wpisywanie” (Alt-F4, Wpisz wyniki w liście egzaminów)

powoduje wyświetlenie okna z listą osób, których wyniki możemy wpisać. Dla pytań wyboru z jedną

Strona 24

poprawną odpowiedzią oraz testów z wyborem najwłaściwszej odpowiedzi w oknie tym znajduje się linia wejściowa, która przyjmuje tylko litery A,B,C,D,E.

W przypadku sprawdzianów tworzonych bez zestawu pytań można ustalić aż do 10 odpowiedzi w jednym pytaniu (A..J) dla pytań pojedynczego wyboru i do sześciu odpowiedzi dla pytań wielokrotnego wyboru (A..F). W każdym przypadku program uniemożliwi wprowadzenie nieistniejącej odpowiedzi (np. „E” w pytaniach z czterema odpowiedziami). Jeżeli uczeń nie udzielił odpowiedzi na dane pytanie należy nacisnąć klawisz X - oznacza to pytanie opuszczone, które będzie wykazane we frakcji opuszczeń. Odpowiedź „X” oczywiście jest błędna. To, czy pytania wykraczające (nadobowiązkowe) będą wykazywane we frakcji opuszczeń, ustalamy za pomocą funkcji „Zasady prezentacji wyników i wytyczne do analiz” (patrz 3.6 Konfiguracja). Długość linii jest tak dobrana, aby można było wpisać taką liczbę odpowiedzi, jaka była zadana liczba pytań.

Dla sprawdzianów, w których uczeń sam wybiera pytania, na które chce odpowiedzieć, przed wprowadzeniem wyników należy uprzednio ustalić zestaw pytań, które uczeń wybrał. Służy do tego przycisk „Ustal zestaw pytań”, który jest dostępny tylko dla sprawdzianów umożliwiających takie operacje. W tym przypadku wyświetlane jest okno korekty zawartości zestawu (patrz 3.3.6. poprawki sprawdzianu).

Jeżeli sprawdzian, zawiera tylko pytania wielokrotnego wyboru, to należy podświetleniem wybrać każde pytanie po kolei i wprowadzać odpowiedzi (A..F) bezpośrednio w linii pytania, albo dwukrotnie kliknąć myszką (ewentualnie wybrać przycisk „Wpisz”) i do wyświetlonego okienka wpisać podaną przez ucznia odpowiedź na wybrane pytanie (A..F – zaznaczenie/odznaczenie odpowiedzi lub symbole P, T, F, N, V, R – opis poniżej). W wypadku testów mieszanych (każde pytanie może być innego typu), odpowiedzi na pytania wielokrotnego wyboru wprowadzamy również w tym samym okienku. W tym przypadku jest ono wyświetlane po naciśnięciu klawiszy A..F lub Ins, ewentualnie myszką na linii odpowiedzi (dwukrotnie lub prawy przycisk).

Dla ułatwienia sprawdzania prac zawierających pytania typu „Prawda/Fałsz”, program automatycznie rozpozna pytania wielokrotnego wyboru z jedną możliwą odpowiedzią (czyli właśnie pytania typu „Prawda/Fałsz”) i umożliwi wpisywanie odpowiedzi na takie pytania za pomocą klawiszy P/F, T/N (Tak/Nie), T/F (True/False), Y/N (Yes/No), J/N (Ja/Nein), V/F (Vero/Falso) oraz R/F (Richtig/Falsch) podobnie jak w testach pojedynczego wyboru. Również w liście udzielonych odpowiedzi pojawią się odpowiednie litery „T” , „N” , „Y” , „V” , „P” lub „F” (podobnie jak A, B, C.. w pytaniach pojedynczego wyboru). Dzięki temu nie tylko informacja będzie czytelniejsza, ale przede wszystkim szybciej wprowadzimy wyniki, pomijając wyświetlanie okienka służącego do zaznaczania, które odpowiedzi są poprawne (bo w tym wypadku jest tylko jedna).

W przypadku pytań otwartych i pytań krótkich odpowiedzi (uzupełnień) zamiast odpowiedzi wpisujemy ręcznie wystawioną punktację (0..50). Punktację od 0 do 9 punktów wprowadzamy cyframi, zaś od 10 do 35 kolejnymi literami alfabetu od A do Z (a-10, b-11, c-12 itd) bezpośrednio do pola odpowiadającego danemu pytaniu (jedynie klawisz X nadal będzie oznaczał „brak odpowiedzi” zamiast 33 pkt). Mechanizm ten można wyłączyć w preferencjach (patrz 3.6 Konfiguracja). Wpisywanie umożliwia także podręczne menu wywoływane przez kliknięcie prawym przyciskiem myszki na polu odpowiadającym danej odpowiedzi. Naciśnięcie klawisza Ins, w momencie gdy podświetlone jest kratka odpowiadająca pytaniu otwartemu, powoduje wyświetlenie okna, do którego można wprowadzić punktację wyższą niż 35 pkt, punktację ułamkową z dokładnością do 0,1 pkt dla pytań, które badają jedną umiejętność, z dokładnością do 0,5 dla zliczania punktowania połówkowego (matury z języków) lub z dokładnością do 1 pkt dla pytań badających więcej niż jedną umiejętność.

W pytaniach otwartych, sprawdzających więcej niż jedną umiejętność program pozostawia oddzielne miejsce na punkty za każdą umiejętność (w tym wypadku można wpisywać tylko pełne punkty, bez części ułamkowej). Punktacja za całe pytanie jest sumą punktacji za poszczególne umiejętności. Odpowiedzi można wpisywać wykorzystując prawy klawisz myszki, ale jest to metoda wymagająca wykonania większej ilości operacji, więc dłuższa i bardziej pracochłonna.

Wpisanie w którymkolwiek z obszarów odpowiedzi „X”, oznaczającej pozostawienie pytania bez odpowiedzi, lub naciśnięcie spacji powodujące usunięcie (wyzerowanie) wpisanych punktów powoduje automatyczne wpisanie odpowiedniego znaku do wszystkich umiejętności w obrębie tego pytania (nie może zdarzyć się sytuacja w której pytanie jest punktowane i jednocześnie opuszczone).

Strona 25

Funkcja automatycznego wykrywania błędnych odpowiedzi („Zaznacz kolorem błędy w pytaniach”) powoduje, że każda kratka odpowiadająca błędnej i niepełnej odpowiedzi zostanie wyróżniona odpowiednio na czerwono i na żółto. Funkcja ta działa na bieżąco podczas wprowadzania wyników. Zaznaczenie wyróżnionej kolorem kratki i kliknięcie prawym klawiszem myszki umożliwi wyświetlenie informacji o podanej i poprawnej odpowiedzi. Przycisk „Wyświetl listę błędnych odpowiedzi” spowoduje wyświetlenie w oknie podglądu wydruku listy wszystkich błędnych/niepełnych odpowiedzi danego ucznia. Funkcja ta nie jest dostępna dla sprawdzianów zawierających pytania otwarte, sprawdzające kilka umiejętności.

W przypadku opracowywania procentowych wyników egzaminu wprowadzamy tylko wynik każdego ucznia z dokładnością do 0,1% i ewentualny numer centyla, czyli informację o tym ile osób uzyskało taki sam lub niższy wynik.

Przy wprowadzaniu wyników zewnętrznych wyświetlane okno umożliwia wybór regionu (Polska, OKE, województwo, powiat i miasto/gmina), dla którego chcemy wprowadzić średnie wyniki wykonalności (łatwości) i zdawalności egzaminów oraz wykonalności obszarów wiedzy I i II. Łatwości i zdawalności całego egzaminu wpisujemy w wyświetlonej liście wybierając odpowiedni region i odpowiednią wielkość. Kombinacja wprowadzonych informacji jest kompletnie dowolna - te dane, które wprowadzimy będą prezentowane w zestawieniach z wynikami analizy w naszej szkole (patrz 3.4.6. Analiza porównawcza i 3.4.11. Analiza sumaryczna). Natomiast łatwości pytań i obszarów wybieramy za pomocą przycisków umieszczonych poniżej listy łatwości/zdawalności egzaminów. Kolor napisów na przyciskach informuje o tym, czy dane informacje są wprowadzone (czarny: brak lub niepełne informacje, czerwony: informacje poprawnie wprowadzone). Podobnie jak w przypadku łatwości i zdawalności całego egzaminu, kombinacja wprowadzonych informacji jest zupełnie dowolna, niemniej do zestawień wykorzystane będą tylko te, które wprowadzimy w całości. Czyli jeżeli chcemy załączyć do zestawień łatwości pytań w województwie, to należy wprowadzić łatwości każdego zadania w tym rejonie, a nie jest konieczne wprowadzanie tych informacji dla innych regionów. W wypadku badania obszarów wiedzy, może okazać się, że np. nie wszystkie wymagania egzaminacyjne były badane podczas tego egzaminu. Wtedy program zablokuje możliwość wprowadzania wartości dla tych obszarów wiedzy.

Funkcja „Wklej wyniki z arkuszy z OKE” umożliwia wklejenie wyników skopiowanych bezpośrednio z arkuszy wyników uzyskanych z OKE. Dostępna jest tylko dla sprawdzianów, które zawierają same pytania otwarte. Pytania zamknięte traktowane są jako otwarte, gdyż w arkuszach z wynikami, które są dostarczane przez OKE, za pytania zamknięte podana jest ilość zdobytych punktów zamiast udzielonej odpowiedzi. Wyniki z gdańskiej OKE, odwrotnie niż wyniki z pozostałych komisji, mają podane informacje o każdym pytaniu w rzędach, a o uczniach w kolumnach tabeli. Przy wklejaniu takich wyników należy włączyć „transpozycję tabeli wyników”. Możliwe jest również usuwanie części ułamkowej punktacji (łomżyńska OKE podaje wyniki w postaci ułamkowej „1,0”, a program spodziewa się postaci całkowitej „1”). Funkcja wklejenia spowoduje automatyczne wpisanie odpowiedzi każdego ucznia począwszy od ucznia podświetlonego. Jeżeli zaznaczono większą ilość danych, to zostaną one pominięte. Zaznaczenie mniejszej ilości danych czy próba wprowadzenia punktacji wyższej niż dopuszczalna spowoduje wyświetlenie odpowiedniej informacji. Należy uważać, aby zachować właściwą kolejność osób oraz pytań. Możemy wklejać również same wyniki procentowe, o ile sprawdzian został odpowiednio przygotowany (patrz 3.3.3 Tworzenie sprawdzianu bez zestawu). W przypadku niewłaściwego ułożenia osób lub pytań, przed skopiowaniem należy w arkuszu z wynikami ustalić odpowiednią kolejność wierszy i kolumn, a niepotrzebne kolumny i wiersze usunąć. Maksymalna liczba kolumn, w których podawane są wyniki, to 255.

Jeżeli OKE udostępnia wyniki w formacie *.pdf, to należy wykorzystać program Acrobat Reader w wersji przynajmniej 5.00 (ona umożliwia kopiowanie zaznaczonego tekstu). Tabela zostanie skopiowana wraz z kodami, nazwiskami i imionami uczniów. Podczas wklejania program obetnie wszystkie początkowe wyrazy z każdej linii, które nie zaczynają się od cyfry i tym samym pozostawi same wyniki liczbowe. Jeżeli kod ucznia zaczyna się od cyfry (np. 31A), to należy wkleić tabelę do notatnika, usunąć kody uczniów, wtedy skopiować całość z notatnika oraz wkleić w programie EGZAMIN. Program Egzamin sam rozpozna czy separatorem liczb jest tabulacja (kopiowanie z Excela) czy spacja (kopiowanie z Acrobat Reader’a).

Strona 26

W obydwóch przypadkach (xls i pdf) przed wklejeniem arkusza do tabelek programu Egzamin zostanie wyświetlone okno, w którym można ustalić numery kolumn, które mają zostać usunięte. W niektórych arkuszach oprócz wyników za poszczególne pytania/umiejętności występują też podsumy, które nie powinny być wklejane (np. suma pierwszej części arkusza egzaminacyjnego). Wystarczy zaznaczyć „Przy wklejaniu .... usuń niektóre kolumny”, ustalić do trzech kolumn, które mają zostać opuszczone i zatwierdzić. W wypadku arkuszy dostarczanych w formacie *.xls nie jest problemem usunięcie kolumn i dopiero wtedy kopiowianie/wklejanie. W przypadku arkuszy przesłanych w formacie *.pdf niniejsza funkcja wydaje się być jedynym rozsądnym rozwiązaniem tego problemu.

Przycisk „Nazwiska|Zmień” umożliwia „ręczną” modyfikację nazwiska. Funkcja „Nazwiska|Wklej” umożliwia wklejenie imion i nazwisk czy też kodów uczniów bezpośrednio ze schowka systemu Windows. Nazwiska są wklejane począwszy od osoby podświetlonej w kierunku końca listy. Przy wklejaniu kilku kolumn danych informacje z poszczególnych kolumn będą oddzielone spacjami. W wypadku wklejenia wyników, z arkuszy, w których nazwiska czy kody uczniów nie są ułożone we właściwej kolejności, również należy wykorzystać funkcję wklejania nazwisk. Zaraz po wklejeniu wyników należy skopiować kolumnę kodów i po podświetleniu pierwszego ucznia wywołać funkcję wklejania nazwisk. Jest niezbędne w wypadku indywidualnych analiz wyników uczniowskich, gdyż pozwoli przypisać właściwy wynik każdej osobie. Natomiast funkcja „Nazwiska|Zakoduj” umożliwia zmianę nazwisk na np. kody Zestaw01 do ZestawX.

W wypadku, gdy omyłkowo wpisaliśmy odpowiedzi niewłaściwemu uczniowi (klasie), możemy je wyzerować wykorzystując do tego celu przycisk „Zeruj 1” („Zeruj klasę”). Jeżeli uczeń nie udzielił odpowiedzi na dane pytanie (opuścił je) należy wybrać przycisk „Brak”, którego funkcja jest odpowiednikiem odpowiedzi „X”. Jeżeli zestaw ucznia zawiera pytania wykraczające i uczeń uzyska ponad 100% punktów, to program umożliwi zatwierdzenie wpisanych wyników odpowiedzi ucznia tylko pod warunkiem zmniejszenia punktacji za pytania nadobowiązkowe. Dla ułatwienia pytania wykraczające oznaczone są gwiazdką (*) przy numerze. W oknie z listą uczniów możemy także wyzerować wszystkie odpowiedzi danego ucznia, co jest znacznie szybsze niż zerowanie każdego pytania po kolei.

Program nie pozwoli na wprowadzenie punktacji wyższej niż ustalona. Niezależnie od sposobu pomieszania pytań, program podczas wprowadzania odpowiedzi zawsze może wyświetlić treść pytania, na które odpowiedź właśnie wpisujemy (o ile wczytany jest odpowiedni zestaw pytań).

Po naciśnięciu klawisza program automatycznie podświetla pierwsze nazwisko zaczynające się na literę odpowiadającą naciśniętemu klawiszowi lub ich kombinacji (np. alt-l = ł)

Oceny wystawiane są na bieżąco po wpisaniu wszystkich odpowiedzi dla danej osoby. W wypadku, gdy jest brak choć jednej odpowiedzi jest to sygnalizowane napisem „Brak odpowiedzi” lub „Brak kompletu odpowiedzi”. Brak odpowiedzi u kilku osób nie pociąga za sobą braku możliwości przeprowadzenia obliczeń statystycznych dla danego sprawdzianu - są one liczone na podstawie rezultatów osób poprawnie wpisanych.

Funkcja „Autozapis zbioru z wynikami po każdorazowej operacji wpisania/modyfikacji odpowiedzi ucznia” - powoduje automatyczny zapis pliku ze sprawdzianem po wprowadzeniu lub modyfikacji odpowiedzi każdej osoby. Zaznaczenie pola „Po wprowadzeniu wyników przesuń podświetlenie na kolejną osobę” ułatwia pracę powodując, że nie trzeba samodzielnie wybierać kolejnej osoby do wprowadzania wyników. Przycisk „ZAPISZ” - zapisuje plik ze sprawdzianem w celu uniknięcia przypadkowej utraty danych. Włączenie autozapisu powoduje, że funkcja ręcznego zapisu nie jest aktywna. Pole „W pytaniach sprawdzających więcej niż jedną umiejętność wyświetlaj pełne nazwy obszarów wiedzy” umożliwia wyświetlanie dla każdej osoby oprócz numeru pytania również pełnej informacji o obszarze, za który przyznajemy punktację. Funkcjonalność ta jest dostępna tylko dla pytań umożliwiających punktowanie więcej niż jednego obszaru wiedzy. Po włączeniu funkcji „Wyróżniaj poszczególne poziomy łatwości w odpowiednim kolorze” - w zależności od ustawień wykonanych za pomocą funkcji 3.6. Konfiguracja|Zasady prezentacji wyników i wytyczne do analiz, wynik każdej osoby zostanie przyporządkowany do odpowiedniego poziomu łatwości.

W momencie, kiedy funkcja wyświetlania kolorów jest włączona, najechanie myszką na napis „LEGENDA” spowoduje wyświetlenie legendy. Aby nie wprowadzać niejasności przy kolorowaniu poziomów łatwości, wyróżnienie wybranego wiersza domyślnie jest cieniutką ramką wokół wiersza,

Strona 27

niemniej za pomocą pola „Pełny kolor podświetlenia” możemy przywrócić wyróżnianie wybranego wiersza innym kolorem.

Po wpisaniu odpowiedzi i zamknięciu okna z listą osób pojawi się okno z podsumowaniem wyników sprawdzianu oraz dostępem do funkcji szczegółowej analizy statystycznej. Okno to jest dostępne również z poziomu menu Sprawdzian|Statystyka klasy (patrz 3.4.1 Statystyka klasy). Jeżeli funkcja wprowadzania wyników była wywołana z poziomu okna listy egzaminów, to okno analizy jest dostępne po wywołaniu przycisku „Analiza”.

3.3.6. Poprawki wygenerowanego sprawdzianuFunkcje podmenu „Sprawdzian|Popraw” umożliwiają wprowadzenie korekty ustawień w

wygenerowanym sprawdzianie. Duża część tych funkcji jest również dostępna z poziomu funkcji „Popraw kartotekę” w oknie listy egzaminów. Po poprawkach wyniki ustalane według nowych kryteriów obliczane są automatycznie. Wprowadzenie korekt jest całkowicie bezpieczne i nie powoduje utraty ŻADNYCH DANYCH. Wyjątkami są funkcja poprawek klucza odpowiedzi, gdzie zmiana typu pytania wymusza wykasowanie udzielonej odpowiedzi oraz funkcja poprawek zawartości zestawu osoby, gdzie naturalnym wydaje się usunięcie odpowiedzi po zmianie przydzielonych uczniowi pytań. Niemniej w obydwóch opisanych przypadkach program informuje o możliwości usunięcia wyników. W przypadku egzaminów zawierających kilka wersji tych samych pytań z inaczej ułożonymi odpowiedziami większość opisanych poniżej funkcji jest niedostępna. Aby wykonać zmiany, należy najpierw wyłączyć dopuszczanie kilku wersji pytań w „Kryteriach oceny” (patrz poniżej), wykonać identyczne zmiany we wszystkich odpowiadających sobie pytaniach i dopiero wtedy należy ponownie włączyć dopuszczanie kilku wersji pytań.

Celem funkcji „Sprawdzian|Popraw|Klucz odpowiedzi” jest przede wszystkim ustalenie klucza odpowiedzi w sprawdzianach tworzonych bez zestawu pytań czyli np. przy opracowywaniu egzaminów zewnętrznych lub próbnych dowolnego typu. Możemy modyfikować następujące informacje:

Typ pytania - Otwarte, zamknięte z jedną, z dowolną liczbą lub ze wskazaniem poprawnej odpowiedzi (popatrz Zestaw|Nowy). Pytania krótkich odpowiedzi można wprowadzać i usuwać tylko w zestawie pytań (patrz 3.1. Menu Zestaw), funkcja poprawek klucza nie obsługuje pytań krótkich odpowiedzi. Jeżeli ustawimy typ pytania na pytanie z wieloma poprawnymi odpowiedziami i liczbę odpowiedzi na 1, to pytanie stanie się pytaniem „Prawda/Fałsz” i tak będzie w całym programie nazywane.

Pytanie wykraczające – jest to pytanie nadobowiązkowe, na które uczeń nie musi udzielić odpowiedzi, a i tak może otrzymać maksymalną liczbę punktów. W związku z tym, aby można było punktować pytanie nadobowiązkowe, uczeń nie może uzyskać maksymalnej liczby punktów za pozostałe pytania (w przeciwnym wypadku otrzymałby ponad 100% punktów). Dla wyróżnienia pytanie wykraczające, jest one oznaczone gwiazdką „*” przy numerze pytania.

Ze względu na charakter pytań wykraczających, powinny być one umieszczane w oddzielnych obszarach badanej wiedzy i być analizowane oddzielnie, gdyż mogą przekłamywać statystyki. W skrajnych przypadkach wszyscy uczniowie mogą mieć 100% poprawnych odpowiedzi, a łatwości obszarów będą poniżej 100%.

Liczba odpowiedzi - liczba odpowiedzi, które ma uczeń do wyboru. W przypadku pytania otwartego znajduje się znak „-”, gdyż w pytaniach otwartych uczeń wpisuje odpowiedź samodzielnie zamiast wybierania spośród zaproponowanych. Informacja ta pozwala na uniknięcie błędów przy wprowadzaniu odpowiedzi uczniowskich (program nie pozwala na wprowadzenie nieistniejącej odpowiedzi) oraz przy zliczaniu cząstkowym punktacji.

Punktacja, Poprawna odpowiedź - w zależności od typu pytania znajduje się tam odpowiednia informacja zapisana sposobem opisanym w rozdziale dotyczącym wydruku odpowiedzi. Sumaryczna liczba punktów w arkuszu prezentowana jest kolorem czerwonym nad listą pytań (oddzielnie prezentowane są punkty za pytania nadobowiązkowe - *).

Obszary I/II - W obrębie każdego testu możemy stworzyć do 35 (lub 100 w II zestawie obszarów) grup tematycznych, trudnościowych, poziomów wymagań czy też wymagań egzaminacyjnych. Dla każdego pytania można jednocześnie ustalić przynależność do obszarów według dwóch kluczy. Na przykład pytanie może być jednocześnie pytaniem badającym

Strona 28

umiejętność rozumowania i pytaniem z geometrii. Opracowanie sprawdzianu możliwe jest z rozbiciem na obszary według obydwóch kluczy niezależnie od siebie.

W przypadku pytań otwartych, umożliwiających oddzielne ocenianie wielu umiejętności, należy najpierw ustalić listę umiejętności (I zestaw obszarów), które będzie badać pytanie, a następnie ustalić za nie punktację. Punktacja za całe pytanie jest sumą punktacji za poszczególne umiejętności. W wypadku pytań interdyscyplinarnych, które nie mają wyznaczonej punktacji za każdy badany obszar, ustalone punkty będą zaliczane w całości do każdego z zaznaczonych obszarów. Do takiej analizy wykorzystujemy II zestaw obszarów.

UWAGA !!! Jeżeli we wczytanym sprawdzianie ustawione jest zliczanie na „Wg klucza” (patrz 3.1.4), to program automatycznie ustawi punktację za pytanie (punktacja zawsze będzie o 1 mniejsza od liczby odpowiedzi (przy czterech odpowiedziach max. punktacja będzie wynosić 3).

Zastosuj do pytań od .. - Wykonywane zmiany można zastosować dla większej liczby pytań: począwszy od pytania modyfikowanego aż do wskazanego w polu „Zastosuj do pytań od ..”.

Podświetlając odpowiednie pytanie i wybierając funkcję „Zmień” (również Enter i dwukrotne kliknięcie myszką w podświetlone pytanie) możemy dowolnie zmodyfikować wszystkie opisane powyżej parametry każdego pytania. Można również wydrukować klucz odpowiedzi, zmodyfikować kryteria oceny całego sprawdzianu oraz obejrzeć treść całego pytania (o ile jest wczytany odpowiedni zestaw pytań). Dla sprawdzianów tworzonych za pomocą funkcji „Sprawdzian|Tworzenie bez zestawu” możliwa jest również zmiana wymagań egzaminacyjnych (patrz 3.3.3. Tworzenie bez zestawu), zasad numerowania oraz liczby pytań. Jeżeli taki sprawdzian został przygotowany z uwzględnieniem różnych wersji testów, to możliwa jest również zmiana sposobu kodowania numeru wersji. Funkcja modyfikacji zestawu obszarów dostępna jest również z poziomu menu Sprawdzian|Popraw.

Zmiana typu pytania jest możliwa jedynie dla testów mieszanych. Za pomocą funkcji „Typ pytań”, dostępnej pod listą pytań, można zmienić typ pytań w całym sprawdzianie. Funkcja ta powoduje wyzerowanie wszystkich pytań (zarówno punktacji/odpowiedzi uczniowskich jak i informacji klucza).

Program umożliwia również niezależną zmianę pojedynczych parametrów pytania, dzięki czemu w wielu wypadkach można uniknąć konieczności ponownego wprowadzania wyników. Niemniej funkcje te dostępne są jedynie z poziomu menu „Sprawdzian|Popraw”. Funkcjami tymi są: „Dobre odpowiedzi”, „Punktacja”, „Numer obszaru I/II” (ustalenie kategoryzacji pojedynczego pytania), „Zestaw obszarów I/II” (ustalenie zestawów wymagań/kategorii dla całego sprawdzianu), „Staniny”, „Centyle” i „Typ pytania” . Niemniej funkcje te dostępne są jedynie z poziomu menu Sprawdzian.

Funkcja ustalania „Zasad numerowania pytań” umożliwia zmianę mechanizmu numerowania pytań. Dostępna jest ona również z poziomu okna tworzenia sprawdzianu bez zestawu (patrz 3.3.3.) oraz okna poprawek klucza odpowiedzi. Zamiast numeracji ciągłej 1, 2, 3, 4 itd. można wprowadzić numerację dowolnego innego typu, np. 1.1, 1.2, 1.3... czy 1A, 1B, 1C itd., czyli umożliwi to opracowanie pytań/zadań z podpunktami. Każdy podpunkt będzie traktowany jak oddzielne pytanie, tzn. będzie wymagał oddzielnego zdefiniowania i wprowadzenia odpowiedzi, ale dzięki temu będzie oddzielnie opracowany i prezentowany w wykresach czy zestawieniach. Różnica polega na tym, że opisy kolejnych podpunktów nie będą kolejnymi liczbami, lecz symbolami, które dzięki tej funkcji zdefiniujemy. Dzięki temu łatwiej można będzie opracować i odczytywać wyniki analizy egzaminów zewnętrznych/próbnych, w których występują pytania z podpunktami (np. z języków). Wprowadzone zmiany są uwzględniane w każdym miejscu, gdzie występuje numeracja pytań.

Wywołanie tej funkcji powoduje wyświetlenie okna, w którym możemy ustalić jaką numerację będą miały kolejne pytania w opracowywanym arkuszu. Oznaczenia pytań/podpunktów wprowadzamy ręcznie z klawiatury, automatycznie za pomocą przycisków lub wklejamy ze schowka.

Po włączeniu zmienionej numeracji pytań po prawej stronie listy numerów pytań pojawiają się przyciski umożliwiające wklejanie numeracji z dowolnego źródła (np. z arkuszy z wynikami), kopiowanie numeracji, zmianę liczby wierszy/pytań oraz automatyczne wypełnianie linii podpunktami według ustalonego wzoru.

Strona 29

Jeżeli zaistnieje potrzeba zmiany kryteriów oceny, to operację tę możemy wykonać przy pomocy funkcji „Sprawdzian |Popraw|Kryteria oceny”. Zatwierdzenie zmian powoduje ich zapisanie oraz automatyczne przeliczenie ocen. Możliwa jest również zmiana sposobu zliczania punktów i zdefiniowanie obniżonej i/lub podwyższonej skali ocen oraz sposobu prezentacji wyniku. Wszystkie parametry mają identyczne znaczenie jak w funkcji Zestaw|Ustawienia|Pozostałe ustawienia (patrz 3.1.4. ustawienie parametrów zestawu). Nie jest tylko możliwa zmiana zasad oceniania pytań krótkich odpowiedzi przez program uczniowski (informacja ta jest zapisana w zakodowanym zestawie pytań). Dodatkowo można samodzielnie zmienić sposób prezentacji wyniku ucznia. W dowolnej kombinacji może pojawiać się ocena słownie, liczba punktów zdobytych i możliwych do zdobycia oraz procentowy współczynnik poprawności odpowiedzi. Program pozwala też na zmianę konwencji zapisu oceny słownie (niedostateczny..celujący, ndst..cel lub 1..6).

Możliwe jest również włączenie wystawiania oceny za każdy obszar (niezależnie za I i II zestaw obszarów). W wypadku testów mieszanych (każde pytanie innego typu) oraz testów wielokrotnego wyboru (dowolna ilość poprawnych odpowiedzi) dostępne jest pole „Grupa pytań Prawda/Fałsz”. Pole to należy zaznaczyć, jeżeli egzamin zawiera zadania złożone z 2, 3 lub większej liczby pytań typu Prawda/Fałsz i zadania takie mają jedną wspólną punktację za wszystkie odpowiedzi. Jeżeli każde pytanie Prawda/Fałsz jest oddzielnie punktowane to traktujemy je jako oddzielne zadanie wielokrotnego wyboru z dostępną jedną odpowiedzią.

Ocena słownie jest wystawiana wg kryteriów oceny ustalonych dla danego sprawdzianu i jest prezentowana w odpowiednich raportach. Ustawienie opcji „Dopuszczaj kilka wersji z inaczej ułożonymi odp.” umożliwia wykonanie w egzaminach przygotowanych bez zestawu pytań łącznej analizy różnych wersji tego samego pytania z inaczej ułożonymi odpowiedziami, podobnie jak w przypadku funkcji 3.3.2 „Tworzenie sprawdzianu na podstawie zestawu pytań” (opcja Tworzenie różnych wersji z inaczej pomieszanymi odpowiedziami). Program sprawdzi, czy liczba wszystkich pytań jest wielokrotnością (2..6 razy) liczby pytań dla ucznia i czy odpowiadające sobie pytania w różnych wersjach mają identyczny typ (otwarte, zamknięte jedno- lub wielokrotnego wyboru itd.), punktację i badane obszary wiedzy. Jeżeli znajdzie jakąś niezgodność, to ją wyszczególni i zablokuje możliwość zatwierdzenia danych. Zaznaczenie opcji „Pomiń frakcję opuszczeń” spowoduje wyłączenie generowania informacji o frakcji opuszczeń we wszystkich raportach. Arkusze wyników udostępniane przez OKE nie zawierają informacji o opuszczeniach (podawana jest wartość 0 pkt) i w takim przypadku frakcja opuszczeń zawsze wynosi zero. Jej publikowanie niepotrzebnie zmniejszałoby czytelność raportów. Dodatkowo w razie konieczności można zmodyfikować datę przeprowadzenia sprawdzianu umieszczaną w niektórych zestawieniach. Data ta jest wpisywana podczas tworzenia sprawdzianu (patrz 3.3.2 Sprawdzian|Tworzenie na podstawie zestawu i 3.3.3 Sprawdzian|Tworzenie bez zestawu. Wszelkie korekty danych pojedynczego ucznia można wykonać wywołując „Sprawdzian |Popraw|Osoby”:

- Przycisk „Nazwisko i skala ocen” umożliwi poprawę nazwiska ucznia lub jego zamianę na numer zestawu. Dodatkowo można ustalić, która skala ocen będzie stosowana przy ocenianiu ucznia (podstawowa, obniżona lub podwyższona). Program nie pozwoli na wybór skali, jeżeli uprzednio nie została ona zdefiniowana w kryteriach oceny. Przycisk „Usuń ucznia” skasuje sprawdzian danej osoby, zaś przycisk „Nowy uczeń” umożliwia dodanie nowej osoby do sprawdzianu. Nowa osoba otrzyma test o zawartości różniącej się od zawartości testów innych uczniów. Nazwiska i imiona nie mogą się powtarzać. Program automatycznie włączy doboru pytań. Włączając parametr „Proporcje pytań jak u innych” możemy spowodować, że proporcje zawartości pytań z poszczególnych obszarów będą identyczne jak u pierwszego ucznia na liście. W przeciwnym wypadku będą one zgodne z proporcjami pytań z poszczególnych obszarów w całym zestawie pytań.

- Funkcja „Klonuj ucznia” również umożliwia dodanie nowej osoby do sprawdzianu. Nie jest wymagane wczytanie zestawu, gdyż nowa osoba otrzyma pytania takie same, jak osoba podświetlona (pytania zostaną sklonowane). Jest ona przydatna w wypadku, gdy mamy przygotowane dla wszystkich uczniów identyczne pytania lub pytania z podziałem na rzędy i zabrakło nam testów dla wszystkich osób (w obrębie rzędu wszyscy muszą mieć takie same pytania). Nowo wprowadzona osoba będzie miała „sklonowany” zestaw pytań osoby podświetlonej. Funkcję tą wykorzystujemy również do przygotowania odpowiedniej liczby różnych wariantów arkusza egzaminacyjnego w celu łącznego ich opracowania.

Strona 30

UWAGA !!! We wszystkich powyższych przypadkach w oknie poprawek osoby wprowadzono możliwość wyłączenia sortowania nazwisk. Kolejność nazwisk można również ustalić ręcznie za pomocą przycisków umieszczonych z prawej strony listy (są widoczne tylko przy wyłączonym sortowaniu). Informacja o sortowaniu nazwisk w sprawdzianie jest zapamiętywana wraz ze sprawdzianem i będzie stosowana aż do jej wyłączenia.

- Funkcja zerowania umożliwia usunięcie wyników danej osoby (np. po sklonowaniu), zaś funkcje eksportu i importu umożliwiają wymianę listy nazwisk z innymi programami. Zaznaczenie pola „Z ocenami” spowoduje wyświetlenie za nazwiskiem ucznia jego wyniku.

- Jeżeli jest wczytany odpowiedni zestaw pytań, to za pomocą przycisku „Zawartość zestawu” można wywołać okno „Korekta zawartości zestawu” umożliwiające „ręczną” korektę zawartości zestawów uczniowskich. W oknie tym wyświetlona jest lista wszystkich pytań znajdujących się w zestawie, z zaznaczeniem tych, które otrzyma uczeń podczas sprawdzianu. Obok numeru pytania znajdują się również numery obszarów wiedzy, do których należy dane pytanie. Lista zdefiniowanych obszarów wraz z liczbą pytań z danego obszaru w korygowanym zestawie uczniowskim możliwa jest do wywołania za pomocą przycisku „Obszary”. Przyciski „Wszystkie” i „Żadne” powodują odpowiednio zaznaczenie i odznaczenie wszystkich pytań. Mechanizm wyświetlania informacji o liczbie pytań w poszczególnych obszarach przestaje pracować, jeżeli numer kolejny obszaru w którymkolwiek pytaniu jest wyższy od 10 lub nie wybrano żadnego pytania.

UWAGA !!! Dla sprawdzianów umożliwiających uczniom wybór pytań, na które udzielą odpowiedzi, funkcja ta jest dostępna również z poziomu okna wpisywania rezultatów (patrz 3.3.5.). Niemniej w takim wypadku zablokowano możliwość zmiany sposobu sortowania pytań.

Zmiana zawartości zestawu powoduje, że zostają usunięte odpowiedzi danej osoby, ponieważ może się zmienić kolejność pytań. Przed wpisaniem do zestawu uczniowskiego, wybrane pytania układane są w sposób losowy lub według kolejności w zestawie pytań. Mogą być również sortowane według kilku dostępnych kluczy (w każdym przypadku rosnąco lub malejąco). Opcja „Ręczne ustalenie kolejności” umożliwia samodzielne ustalenie kolejności występowania poszczególnych pytań w zestawie uczniowskim. W wyświetlanym oknie pytania pojawią się w takiej kolejności, w jakiej uczeń otrzyma je na wydruku. Aby uzyskać spodziewaną kolejność pytań, należy najpierw ustalić zawartość zestawu, a dopiero potem kolejność pytań (każda zmiana zawartości zestawu uczniowskiego powoduje automatyczne ustalenie kolejności pytań zgodnej z układem w zestawie pytań).

UWAGA !!! Zmiana zawartości zestawu dla sprawdzianów stworzonych bez zestawu pytań nie jest możliwa (przycisk OK jest nieczynny).

UWAGA !!! W pytaniach otwartych umożliwiających badanie więcej niż jednej umiejętności program wyświetla tylko pierwszy badany obszar wiedzy, ale pamięta wszystkie.

UWAGA !!! Zmiany wykonane za pomocą tej funkcji mogą spowodować zdezaktualizowanie istniejących wydruków pytań dla poszczególnych uczniów. Najlepiej zaraz po wykonaniu tych zmian uaktualnić wydruki, aby uniknąć niespodzianek przy przeprowadzaniu sprawdzianu. Zmian kolejności pytań w zestawie źródłowym dokonujemy za pomocą funkcji „Kolejność” w oknie listy pytań (patrz 3.1.7) – niniejsza funkcja nie modyfikuje zestawu źródłowego.

Funkcja „Sprawdzian|Popraw|Synchronizacja sprawdzianu i zestawu pytań” umożliwia ujednolicenie ustawień zestawu i sprawdzianu stworzonego w oparciu o ten zestaw pytań. Po jej wykonaniu sprawdzian przyjmie wskazane ustawienia zestawu. Wszystkie dostępne parametry możemy aktualizować w dowolnej kombinacji. Niemniej zaznaczenie pola „Typ pytania” spowoduje automatyczne zaznaczenie pól „Liczba odpowiedzi” oraz „Poprawna odpowiedź i punktacja”.

Ta funkcja jest jedynym sposobem na zmianę definicji zestawów obszarów I i II w sprawdzianych wykonanych na podstawie zestawu pytań. Czyli najpierw należy wykonać zmiany w zestawie pytań, a dopiero wtedy synchronizujemy sprawdzian z zestawem, dzięki czemu uzyskujemy spodziewany efekt. Jeżeli w zestawie pytań ustawione jest zliczanie na „Wg klucza” (patrz 3.1.4), a w sprawdzianie tego ustawienia nie było, to program automatycznie wymusi zaznaczenie pola „Poprawna odpowiedź i punktacja”, aby automatycznie dostosować punktację za każde pytanie do liczby odpowiedzi w tym pytaniu (punktacja zawsze będzie o 1 mniejsza od liczby odpowiedzi, których musi być minimum 2).

Strona 31

UWAGA !!! Prawie wszystkie funkcje poprawek można wykonać jednocześnie dla wszystkich klas piszących ten sam egzamin. Wyjątkiem jest funkcja Popraw|Osoby. Ze względu na charakter tej funkcji, umożliwiający indywidualizację sposobu doboru pytań, nie ma możliwości jednoczesnego zapisu modyfikacji w zbiorach wszystkich klas piszących ten egzamin. Przy zapisie wykonywanych modyfikacji do wszystkich egzaminów jednocześnie, każdorazowo program prosi o potwierdzenie zamiaru. Dzieje się tak ze względu na dużą ilość przeprowadzanych czynności, których nie można cofnąć. W wypadku modyfikacji klucza odpowiedzi potwierdzenie wymagane jest przy każdej zmianie, ponieważ każda operacja modyfikacji powoduje usunięcie wprowadzonych wyników. Aby ułatwić pracę możliwe jest wyłączenie wymogu każdorazowego potwierdzania oraz zapamiętanie wyboru.

3.4. Analiza wynikówJeżeli funkcję analizy wywołamy z poziomu okna listy egzaminów, to domyślnie mamy

prezentowane wyniki analizy klasy podświetlonej, a analizę całości uzyskujemy po wywołaniu analizy sumarycznej. Jak zwykle wszystkie funkcje dostępne są również z menu umieszczonego w oknie głównym programu. Funkcję statystyki możemy wywoływać z poziomu menu „Sprawdzian” i wtedy otrzymane wyniki dotyczą tylko pojedynczego sprawdzianu. Wywołanie tej funkcji z poziomu menu „Zestaw” spowoduje, że dane statystyczne będą liczone na podstawie wszystkich sprawdzianów stworzonych w oparciu o aktualnie wczytany zestaw pytań.

3.4.1. Statystyka klasyW oknie tym znajdują się podstawowe informacje statystyczne o wczytanym sprawdzianie i

klasie, która go pisała. Opis tych informacji znajduje się poniżej opisu przycisków, które umożliwiają:

- Wykresy - powoduje wywołanie prezentacji graficznej pomiaru sprawdzającego (patrz 3.4.3.).- Osoby - wywołuje okno stopnia opanowania umiejętności przez uczniów (patrz 3.4.2.).- Statystyka pytań, analiza rozkładu odpowiedzi i analiza porównawcza - wywołuje odpowiednie

funkcje (patrz odpowiednio 3.4.4, 3.4.6 i 3.4.9).- Zapisz jako DBF - wywołuje okno umożliwiające zapis statystyki jako DBF (patrz 3.4.4.).- Zapisz jako CSV - Po wywołaniu tej funkcji mamy możliwość wyboru informacji, które będą

eksportowane do zbioru CSV. Informacje te podzielone są na 4 grupy: Łatwość obszarów (wynik każdego ucznia w rozbiciu na badane obszary, pyt.

zamknięte/otwarte). Punktacja za zadania uzyskana przez uczniów w rozbiciu na badane obszary wiedzy Statystyka pytań (opis współczynników patrz 3.4.4. Statystyka pytań) Analiza rozkładu odpowiedzi (opis współczynników patrz 3.4.9. Analiza rozkładu odpowiedzi)Za pomocą przycisków znajdujących się po prawej stronie listy określającej zakres eksportu danych, możemy zaznaczyć lub odznaczyć wszystkie elementy oraz zapamiętać ustaloną kombinację informacji przeznaczonych do eksportu (w celu automatycznego odtwarzanie jej przy następnym wywołaniu funkcji eksportu do CSV). UWAGA!!! Zbiór CSV można otworzyć w np. EXCEL-u, jednak ze względu na

prawdopodobny błąd EXCEL-a, należy w EXCEL-u plik wczytywać za pomocą funkcji „Plik|Otwórz”, gdyż dwukrotne kliknięcie w ikonę pliku CSV w oknie systemu Windows spowoduje, że wszystkie dane nie będą rozbite na kolumny, lecz będą stanowić jedną długą linię.

- Wydruk - umożliwia wydruk pełnego sprawozdania wyników analizy statystycznej (patrz: 3.5.3 Wydruk odpowiedzi, wyników i analiz)

Opis współczynników:Liczba pytań, na które odpowiadał każdy uczeńLiczba prac sprawdzonych i niesprawdzonych - czyli tych, które mają wpisane odpowiedzi lub nie.Średnia punktów liczona jest jako średnia punktów zdobytych przez wszystkich uczniów wraz z

oceną, jaką można za średni wynik uzyskać.Stanin diagnozujący i stanin populacyjny oraz centyl, do których została zakwalifikowana klasa.

Informacja o staninie populacyjnym i centylu nie jest prezentowana, jeżeli nie zdefiniowano

Strona 32

odpowiednich skal (patrz 3.3.6 Sprawdzian|Popraw|Staniny/Centyle, 3.4.8 Zestaw|Analiza sumaryczna (wyników kilku klas)+ wyznaczanie skali staninowej/centylowej).

Średnia ocen liczona jest jako średnia arytmetyczna ocen wszystkich uczniów, którzy podali odpowiedzi. W zależności od ustawień dokonanych w oknie „Konfiguracja|Zasady prezentacji wyników” oceny „z plusem” i „ z minusem” będą w inny sposób brane pod uwagę w obliczeniach.

Ocena najlepszego ucznia - wynik ucznia, który uzyskał najwyższą liczbę punktów wraz z jego ocenąOcena najgorszego ucznia - wynik ucznia, który uzyskał najniższą liczbę punktów wraz z jego ocenąRozrzut wyników – różnica wyników najlepszego i najgorszego uczniaFrakcja opuszczeń - Procentowy stosunek liczby odpowiedzi nieudzielonych (wpisanych jako „X”)

do liczby wszystkich pytań zadanych wszystkim uczniom. To, czy pytania wykraczające (nadobowiązkowe) będą wykazywane we frakcji opuszczeń, ustalamy za pomocą funkcji „Zasady prezentacji wyników i wytyczne do analiz” (patrz 3.6 Konfiguracja).

Mediana - wynik ucznia, który jest na środkowej pozycji w liście uczniów uporządkowanej w kolejności zdobytych punktów. Jeżeli lista zawiera parzystą liczbę uczniów to medianą jest średnia arytmetyczna wyników dwóch środkowych uczniów.

Modalna – czyli dominanta, wynik punktowy, który uzyskała największa liczba uczniów. Ze względu na to, że w przypadku pytań różnie punktowanych każdy uczeń może uzyskać inny wynik, modalna jest liczona jako liczba wyników znajdujących się w określonych zakresach punktów. Cały zakres od 0% do 100% może zostać podzielony na podzakresy o szerokości 1%, 5%, 10% lub 20%. Wprowadzenie takiego podziału powoduje, że nawet w wypadku, gdy każdy uczeń ma inny wynik, modalna niesie ze sobą dużą informację statystyczną. Wybór szerokości zakresu jest możliwy przy pomocy funkcji „Zasady prezentacji wyników i wytyczne do analiz” (patrz 3.6 Konfiguracja)..

Wariancja - Ten współczynnik umożliwia scharakteryzowanie „rozrzutu” wyników. Im mniejsza wariancja tym mniejszy rozrzut. Dwa rezultaty sprawdzianu mogą mieć identyczne średnie wyników, a różne wariancje. Niemniej dwie wariancje możemy porównywać jedynie dla dwóch tak samo liczebnych klas, gdyż wariancja jest liczona jako:

gdzie xśr - średnia wyników punktowych klasy; N - liczba uczniów; x - wynik kolejnego uczniaOdchylenie standardowe - liczone jest jako pierwiastek kwadratowy z wariancji. Odchylenie

standardowe pozwala oszacować jak mocno różni się wynik przeciętnego ucznia od średniej klasy. Odchylenia standardowe dwóch diametrycznie różnych sprawdzianów mogą być ze sobą porównywane. Jeżeli wszyscy uczniowie mają identyczną liczbę punktów możliwych do zdobycia, to program licząc odchylenie standardowe poda wynik w procentach i w punktach. Jeżeli uczniowie mają różną liczbę punktów możliwych do zdobycia wynik podawany jest tylko w procentach (bo tylko wyniki procentowe są wtedy porównywalne)

Oceny/Staniny/Centyle - podsumowanie ilościowe wszystkich ocen w klasie/staninów/centyli do których zostali przyporządkowani uczniowie. Za pomocą pola „Zestawienie wyników wyświetl w postaci analizy ...” wybieramy rodzaj wyświetlonego zestawienia. Pozwalają one zorientować się w poziomie klasy jak również ułatwiają dobór szerokości zakresu punktacji do obliczania modalnej.

3.4.2. Stopień opanowania umiejętności przez uczniów+wydruk imiennych raportów

Po wywołaniu funkcji „Osoby” w oknie statystyki klasy na ekranie pojawia się okno z nazwiskami wszystkich uczniów. Ustawienie zaznaczeń przy nazwiskach (możliwe również przy pomocy przycisków „Zaznacz wszystkich” i „Odznacz wszystkich”).

„Drukuj indywidualne/zbiorcze raporty dla grupy uczniów” - do wyboru mamy:- stopień opanowania umiejętności przez zaznaczonych uczniów - umożliwia prezentację na ekranie

oraz wydruk tabelaryczno-tekstowego zestawienia wyników sprawdzianu, dla wszystkich uczniów, których zaznaczyliśmy i dla wskazanego zestawu obszarów wiedzy. Nie można zaznaczyć uczniów, którzy jeszcze nie udzielili odpowiedzi. Tabela zawiera liczbę zadawanych pytań każdemu uczniowi i procentowe współczynniki poprawności odpowiedzi w rozbiciu na badane umiejętności oraz

Strona 33

pytania zamknięte i otwarte jak również wynik każdego ucznia w czterech postaciach. Można również zaznaczyć umieszczanie na wydruku jedynie tych uczniów, którzy we wskazanej grupie obszarów nie przekroczyli ustalonego procentowego progu punktacji (osoby z deficytami) lub tych, osób, których wyniki we wszystkich obszarach osiągnęły lub przewyższyły ustalony próg (osoby bez deficytów). Dodatkowo można ustalić kolor i krój pisma, jakim będą drukowane wartości wyników z deficytami oraz zawęzić filtrowanie tylko do ustalonych obszarów wiedzy. Za pomocą odpowiedniego przycisku w górnej części okna możemy ustalić w których obszarach szukać deficytów. Program informuje ile i jakie obszary będą brane pod uwagę przy filtrowaniu wyników.

- Osoby, które opuściły pytania - spis wszystkich osób, które nie udzieliły żadnej odpowiedzi choć na jedno pytanie wraz ze szczegółową informacją na ten temat.

- Wszystkie osoby z ewentualną informacją na temat frakcji opuszczeń - wydruk listy wszystkich uczniów wraz z informacjami czy opuścili jakieś pytania i ewentualnym spisem opuszczeń. To, czy pytania wykraczające (nadobowiązkowe) będą wykazywane we frakcji opuszczeń, ustalamy za pomocą funkcji „Zasady prezentacji wyników i wytyczne do analiz” (patrz 3.6 Konfiguracja).

- Imienne raporty oddzielnie dla każdego ucznia - Dla każdego zaznaczonego ucznia program wydrukuje słupkowy wykres stopnia opanowania wszystkich wymagań/umiejętności zawartych w teście. Wykres zawiera dodatkowo słupek odpowiadający średniemu wynikowi ucznia oraz dla porównania każdy z tych słupków może być zestawiony ze średnim wynikiem klasy w danym obszarze (patrz poniżej „Zakres wydruku”). Wydruk tego wykresu jest wzbogacony o tabelę zawierającą wynik klasy, wynik ucznia i różnicę tych wyników dla każdego obszaru wiedzy, frakcję opuszczeń oraz informację o odpowiedziach podanych i poprawnych danego ucznia tworząc kompletny imienny raport z przeprowadzonego testu. Wszystkie informacje można wydrukować w dowolnej kombinacji ustalonej za pomocą odpowiednich pól w oknie „Zakres wydruku”. Jeżeli wyłączymy wydruk wykresu, to pojawia się pole „Podgląd wydruku”, którego włączenie zamiast wydruku każdego raportu na oddzielnej stronie, umożliwi podgląd na ekranie i ewentualne skopiowanie w celu przekazania rodzicom w postaci elektronicznej.

- Odpowiedzi podane i poprawne – Wydruk odpowiedzi podanych przez uczniów i tych, które powinni podać z możliwością wskazania uczniów, dla których mają być przygotowane wydruki.Każda pozycja zawiera numer pytania w sprawdzianie ucznia oraz wg kolejności w zestawie pytań, podaną przez ucznia odpowiedź oraz znak „+”, „±”, „-” lub „?” oznaczający, poprawność podanej odpowiedzi oraz punktacja za pytanie, np.: dla pytań z jedną poprawną odpowiedzią: 23= 11,C(+)2 - oznacza 23 pytanie w sprawdzianie

danego ucznia, 11 w zestawie pytań, podana odpowiedź „C”, uczeń odpowiedział poprawnie i otrzymał 2 punkty.

dla pytań z wieloma poprawnymi odpowiedziami: 12= 34,_BC_E(-)5 - oznacza 12 pytanie w sprawdzianie danego ucznia, 34 w zestawie pytań, podana odpowiedź „BCE”, uczeń odpowiedział niepoprawnie i nie otrzymał 5 punktów. UWAGA !!! Jeżeli dopuszczono możliwość częściowej punktacji to wydruk podanej

odpowiedzi przyjmie postać:12= 34,_BC_E2/5 - oznacza 12 pytanie w sprawdzianie danego ucznia 34 w zestawie pytań, podana

odpowiedź „BCE”, uczeń odpowiedział częściowo poprawnie i otrzymał 2 punkty na pięć.

dla pytań z wyborem poprawnej odpowiedzi Odpowiedź podana: 15= 17,E(1/5) - oznacza 15 pytanie w sprawdzianie danego ucznia 17 w zestawie pytań, podana odpowiedź „E”, uczeń odpowiedział częściowo poprawnie i otrzymał 1 na 5 punktów.Odpowiedź poprawna: 15= 17,A(50031) - oznacza 15 pytanie w sprawdzianie danego ucznia 17 w zestawie pytań, najwyżej punktowana odpowiedź „A”, zaś za odpowiedzi od A do E można otrzymać odpowiednio 5,0,0,3 i 1 punkt.

dla pytań otwartych Odpowiedź podana: 12= 7(11/14) - oznacza 12 pytanie w sprawdzianie danego ucznia 7 w zestawie pytań, uczeń otrzymał 11 punktów na 14 możliwych.Odpowiedź poprawna: 12= 7, (otw. - 14) - Numery jak wyżej, nie ma informacji o poprawnej odpowiedzi bo to jest pytanie otwarte, za które uczeń może otrzymać maksymalnie 14 punktów.

Strona 34

UWAGA !!! Ta funkcja spowoduje wydrukowanie odpowiedzi tylko tych uczniów, których wyniki zostały już wpisane. UWAGA !!! W wypadku testów niemieszanych podawany jest tylko jeden numer pytania będący jednocześnie numerem pytania w całym zestawie pytań i w zestawie uczniowskim. UWAGA !!! Pojawienie się podanej odpowiedzi „X” lub „XXXXX” oznacza, że uczeń nie podał odpowiedzi na to pytanie (nie podjął próby odpowiedzi).

Jeżeli podświetlimy nazwisko danego ucznia i naciśniemy przycisk WYKRES, to niezależnie od tego, czy uczeń ten został zaznaczony, czy nie, zostanie wyświetlony wykres opanowania poszczególnych umiejętności przez tego ucznia. Kliknięcie w dowolny słupek odpowiadający każdemu obszarowi spowoduje wyświetlenie szczegółowych informacji, zaś przycisk DRUKUJ spowoduje wyświetlenie podglądu wydruku i umożliwi przesłanie go do drukarki.

3.4.3. Prezentacja graficzna pomiaru sprawdzającegoPrzy pomocy tej funkcji można uzyskać dane statystyczne na temat sprawdzianu, który jest

aktualnie wczytany do pamięci komputera. Do wyboru mamy jeden z czterech wykresów dostępnych za pomocą przycisków:

Rozkład wyników - Wykres liczby uczniów w poszczególnych staninach diagnozujących, populacyjnych lub centylach. Kliknięcie w dowolny słupek powoduje wyświetlenie dokładnej informacji o wskazanym staninie/centylu (numer, nazwa, ranga centylowa i liczba uczniów w staninie). Przycisk „Lista osób” powoduje wyświetlenie okna zawierającego nazwiska wszystkich uczniów z tego stanina/centyla wraz z ich wynikami. Wykresy analizy staninów populacyjnych oraz analizy centylowej nie są dostępne, jeżeli odpowiednie skale nie zostały zdefiniowane (patrz 3.3.6. Poprawki wygenerowanego sprawdzianu.

Łatwość obszarów - Wykres stopnia poprawności odpowiedzi na pytania z poszczególnych obszarów, udzielonych przez wszystkich uczniów. Kliknięcie w dowolny słupek spowoduje wyświetlenie okna zawierającego dokładne informacje o każdym obszarze. Wszystkie wyniki liczbowe podane są również w rozbiciu na pytania zamknięte i otwarte. Z poziomu tego okna można również wydrukować informację o pojedynczym obszarze wiedzy lub o wszystkich obszarach jednocześnie. Dodatkowo możliwa jest prezentacja informacji o tym, które pytania badają wiedzę z tego obszaru, a jeżeli jest wczytany odpowiedni zestaw pytań, to oprócz numerów pytań prezentowane są również pełne treści tych pytań. UWAGA!!! Domyślnie kolory słupków na tym wykresie ustalane są w zależności od numeru

kolejnego danego obszaru. Za pomocą pola „Poziomy łatwości” można ustalić, żeby słupki przyjęły kolory zależne od poziomu łatwości danego obszaru (patrz 3.6. „Zasady prezentacji wyników...”).

Oceny ze sprawdzianu - Wykres liczby ocen uzyskanych przez uczniów. Kliknięcie w wykres powoduje wyświetlenie skali ocen.

Zdobyte punkty - Wykres liczby zdobytych punktów (procentowo). Za pomocą pola „Bez nieobecnych” można wykluczyć osoby, które nie mają wpisanych odpowiedzi. Wykres nie zawiera wtedy luk z miejscami dla osób, które nie pisały sprawdzianu. Kliknięcie w słupek z wynikiem każdego ucznia powoduje wyświetlenie i wydruk raportu z analizą jego indywidualnych wyników.

Możliwe jest również zmodyfikowanie wielkość efektu przestrzennego (3D). Wartość domyślną tego parametru można zdefiniować w konfiguracji programu. Za pomocą przycisku z kółkiem zębatym (dolny, prawy róg ekranu) można zmienić wielkość i krój opisów wykresu, a dla wielu wykresów dodatkowo można ustalić liczbę elementów na jednej stronie wykresu. Kolejne przyciski umożliwiają odpowiednio:

Zapisz - Widoczna na ekranie część wykresu zostanie zapisana do zbioru BMP (bitmapa systemu Windows) lub JPG. W wyświetlonym oknie dialogowym należy wpisać nazwę pliku. Pliki są zapisywane do katalogu ustalonego w konfiguracji (domyślnie: Egzamin\Eksport\Rysunki).

Drukuj - Po ustaleniu rodzaju i zakresu wykresu program umożliwia jego wydruk. Przed wydrukiem program umożliwi zmodyfikowanie nagłówka wydruku i ustalenie zakresu wydruku. Jeżeli

Strona 35

wykres został postronicowany, to można wydrukować dowolny zakres jego stron. Należy przy tym uważać na to, że strony wydruku różnią się od stron wykresu. Na jednej stronie wydruku program umieści 2 strony wykresu. Przy ustalaniu liczby stron wykresu, program automatycznie informuje ile stron wydruku zajmie ustalony zakres wykresu. Przy wydruku stronicowanym program zawsze umieści informację o tym, które strony wykresu znajdują się danej stronie wydruku.

Zamknij - zakończenie pracy z procedurami graficznymi.

3.4.4. Statystyka pytań w zestawie i w sprawdzianieObliczenia pomiaru różnicującego (statystyka pytań) mogą zostać wykonane dla jednego,

wczytanego sprawdzianu (wywołanie z menu „Sprawdzian”) lub dla wszystkich sprawdzianów zbudowanych w oparciu o dany zestaw pytań (wywołanie z menu „Zestaw”). Oczywiście w tym drugim przypadku, ze względu na większą ilość próbek, wyniki będą obarczone mniejszym błędem statystycznym.

UWAGA!!! Bez wczytania zestawu pytań funkcje statystyk zestawu są również czynne. W takim przypadku wystarczy wskazać jeden ze sprawdzianów i program sam odnajdzie pozostałe oraz wykona wszystkie konieczne obliczenia. Umożliwia to na przykład wykonanie analiz dla sprawdzianów stworzonych bez zestawu pytań (patrz 3.3.3. Tworzenie bez zestawu).

Dane statystyczne wyświetlane w formie zestawień zawierają następujące informacje:- Numer pytania w zestawie (pliku *.EGZ)- Liczba wystąpień w sprawdzianie - informacja o tym, ile razy pytanie wystąpiło w sprawdzianie.

Jeżeli uczniowie pozostawili pytanie bez odpowiedzi to również pojawi się stosowna informacja. Na przykład 20/2 oznacza, że pytanie pojawiło się 20 razy, z czego 2 osoby nie udzieliły odpowiedzi.

- Frakcja opuszczeń - Procentowy współczynnik ilości opuszczeń pytania w stosunku do całkowitej ilości jego wystąpień.

- Litera lub kod oznaczające poprawną odpowiedź - Litera oznaczająca najczęściej podawaną odpowiedź (w nawiasie liczbę takich odpowiedzi)

Litera oznaczająca poprawną odpowiedź występuje tylko w przypadku pytań, które umożliwiają podanie tylko jednej poprawnej odpowiedzi lub wskazanie najwłaściwszej odpowiedzi.

- % Poprawnych – liczba odpowiedzi całkowicie poprawnych w stosunku do liczby osób, które posiadały to pytanie. Dla testów umożliwiających wystawienie punktacji cząstkowej wyznaczany jest jeszcze drugi współczynnik poprawności (łatwości), który liczony jest jako liczba punktów zdobytych za to pytanie, w stosunku do liczby punktów, które można było zdobyć.

- Poziom łatwości - W zależności od ustawień wykonanych za pomocą funkcji 3.6 Konfiguracja|Zasady prezentacji wyników i wytyczne do analiz, każde pytanie zostanie przyporządkowane do odpowiedniego poziomu łatwości. Za pomocą pola „Poziomy łatwości w kolorze” można ustalić, aby każdy wiersz tabeli, odpowiadający jednemu pytaniu, przyjął kolor odpowiadający poziomowi łatwości tego pytania. W momencie, kiedy funkcja wyświetlania kolorów jest włączona, najechanie myszką na napis „LEGENDA” spowoduje wyświetlenie legendy.

- Stopień różnicowania określa jakość pytania. Im wyższa wartość różnicowania, tym większa zdolność pytania do rozróżniania który uczeń opanował wiedzę, a który nie. Współczynnik ten osiąga wartość 1 gdy najlepsi (pod względem punktacji) uczniowie odpowiedzieli poprawnie na to pytanie, zaś najsłabsi nie. Wartość 0 oznacza, że statystycznie rzecz biorąc najlepsi i najgorsi uczniowie odpowiadali jednakowo na to pytanie (nie różnicuje ono uczniów, czyli nie potrafi określić który uczeń opanował materiał). Zupełnie absurdalny jest przypadek, w którym współczynnik ten osiąga wartość ujemną, w skrajnym przypadku -1. Oznacza to, że uczeń nie posiadając wiedzy odpowiada poprawnie, a uczeń posiadając wiedzę odpowiada błędnie.

- Stopień różnicowania II liczony jest tylko dla pytań umożliwiających podanie częściowo poprawnej odpowiedzi. Różnica w obliczeniach polega na tym, że przy określaniu poprawności udzielonej odpowiedzi uznaje się, że częściowo poprawna odpowiedź też jest poprawna. Im trudniejsze jest pytanie tym bardziej będą się różniły wartości obu współczynników różnicowania (większa liczba uczniów poda niepełne odpowiedzi)..

Strona 36

- Maksymalna możliwa punktacja, Liczba osób z maksymalną możliwą punktacją, Najwyższa osiągnięta punktacja, Liczba osób z najwyższą osiągniętą punktacją, Najniższa osiągnięta punktacja, Liczba osób z najniższą osiągniętą punktacją - Kolumny odpowiadające tym współczynnikom ze względu na ograniczoną miejsca, opisane są 'A'..'F'. Niemniej po najechaniu kursorem myszki na napis INFO powyżej każdej kolumny, pojawi się odpowiedni opis.

UWAGA!!! Dzięki mechanizmowi schowka (patrz 3.2.) można samodzielnie standaryzować własne testy wybierając pytania najlepiej różnicujące. Są różne szkoły mówiące o wartościach, które należy przyjąć jako progi traktowania pytania jako składnika testu standaryzowanego, ale sugerowane jest, aby w warunkach szkolnych wartość stopnia różnicowania była większa lub równa 0,60, zaś łatwość pytania mieściła w granicach 45-75%. Odpowiednie przyciski umożliwiają pojedyncze lub grupowe wybieranie pytań tworząc w schowku nowy, standaryzowany zestaw testów. Funkcja ta jest dostępna, o ile jest wczytany odpowiedni zestaw pytań.

Dla sprawdzianów zbudowanych w oparciu o zestaw pytań zawierający kilka wersji tego samego pytania z inaczej pomieszanymi odpowiedziami (patrz 3.1.6.) dostępna jest funkcja „Sumaryczna analiza wszystkich wersji każdego pytania” (przycisk ze znakiem ). Umożliwia ona przygotowanie informacji statystycznej o wszystkich pytaniach prezentując sumaryczne wyniki wszystkich wersji każdego pytania jako jeden wynik. Czyli jeżeli były 3 wersje testu po 20 pytań, to raport będzie zawierał 20 wyników, każdy będzie wynikał z analizy 3 wariantów tego samego pytania z inaczej ułożonymi odpowiedziami.Jeżeli został wczytany zestaw pytań, to po naciśnięciu przycisku „Treść”, zostanie wyświetlone okno z treścią wskazanego pytania. Umożliwia to łatwiejsze orientowanie się w zawartości danego zestawu pytań. Wybranie przycisku „Osoby” spowoduje wyświetlenie listy osób posiadających w swoim sprawdzianie podświetlone pytanie wraz z informacją jak na nie odpowiedziały. W wyświetlonym oknie przycisk »Drukuj« umożliwia wydrukowanie listy osób posiadających wskazane pytanie. Przy pomocy pola »Sortowanie uczniów według.. « można zmienić kolejność nazwisk w liście. W przypadku pytań otwartych, umożliwiających oddzielne ocenianie wielu umiejętności, można wyświetlić słupkowy wykres punktacji przyznanej za każdy badany obszar wiedzy, a dla pytań zamkniętych graficzną prezentację analizy rozkładu odpowiedzi.

Naciśnięcie przycisku „Zapisz jako DBF” umożliwi zapis statystki w zbiorze DBF w formacie DBase III. Funkcja ta umożliwia eksport informacji z pakietu EGZAMIN do wielu innych programów w celu wykonania dokładniejszej analizy statystycznej lub własnej prezentacji graficznej wyników. Funkcja zapisu jako DBF jest dostępna z poziomu okien zawierających informacje statystyczne o sprawdzianie jak również o całym zestawie pytań. Dokładny opis tworzonych zbiorów i ich formatu dostępny jest w podręcznej pomocy programu (klawisz F1).

Po wybraniu funkcji zapisu jako DBF wyświetlone zostanie okno, gdzie możemy wybrać standard polskich znaków w tworzonych zbiorach (jeżeli zbiór będzie przeznaczony dla systemu Windows polecany Latin2) oraz miejsce zapisu zbiorów z informacjami. Naciśnięcie przycisku „Zapisz jako CSV” umożliwia eksport statystyk do zbioru o formacie CSV (Comma Separated Values). Zasady działania tej funkcji wyjaśnione są w rozdziale 3.4.1 Statystyka klasy. Jeżeli funkcja statystyki pytań uruchamiana jest z poziomu menu Zestaw lub funkcji analizy sumarycznej (zbiorczo dla wszystkich sprawdzianów zbudowanych w oparciu o ten sam zestaw pytań), nie będzie dostępu do eksportu łatwości obszarów pojedynczego ucznia.

3.4.5. Prezentacja graficzna statystyki pytańFunkcja ta może być wywołana jako „Zestaw|Prezentacja graficzna statystyki pytań” (Jeżeli

zestaw pytań był wczytany, to program automatycznie odszuka wszystkie sprawdziany przygotowane w oparciu o ten zestaw i znajdujące się lokalizacji sprawdzianów określonej za pomocą funkcji Konfiguracja|Lokalizacja dokumentów) lub jako „Sprawdzian|Prezentacja graficzna statystyki pytań” dla jednego wczytanego sprawdzianu. W oknie statystyki klasy (patrz 3.4.1.), statystyka pytań dostępna jest bezpośrednio w głównym oknie i dotyczy jednej klasy, jak i z poziomu analizy sumarycznej, gdzie dotyczy wszystkich klas z wpisanymi wynikami. W obydwóch przypadkach prezentacja wyników możliwa jest zarówno w formie tabelarycznej jak i graficznej.

Wyświetlone wykresy przedstawiają współczynniki opisane w rozdziale „3.4.4 Statystyka pytań w zestawie i w sprawdzianie”. Obsługa ich jest identyczna jak wykresów opisanych w rozdziale „3.4.3 Prezentacja graficzna pomiaru sprawdzającego”. Jedyna różnica polega na tym, że kliknięcie lewym

Strona 37

przyciskiem w słupek odpowiadający danemu pytaniu powoduje wyświetlenie jego treści, a prawym dodanie pytania do schowka i standaryzację testu (patrz 3.4.4. Statystyka pytań i 3.2. Schowek).

3.4.6. Analiza porównawcza sprawdzianówDzięki tej funkcji możemy porównywać wyniki dwóch różnych sprawdzianów, dwóch różnych

grup uczniów z jednego sprawdzianu, wyniki uzyskiwane przez uczniów w różnym czasie (ich postępy w nauce) jak również zbiorcze analizy wyników egzaminu z jednego przedmiotu (z rozbiciem na badane obszary) lub zbiorcze wyniki wszystkich egzaminów przeprowadzanych we wszystkich klasach.

W oknie „Analiza porównawcza wyników sprawdzianu” do wyboru mamy: Dwa sprawdziany (mogą być zbudowane w oparciu o inny zestaw) - Po wczytaniu

zbiorów, które mają być porównywane ustalamy sposób prezentacji wyników porównania. W oknie tym możemy ustalić:- Symbol klasy w legendzie - Opis słupków odpowiadających wybranym sprawdzianom na

wykresie. - Kolor słupków - Kolor słupków odpowiadających danemu sprawdzianowi. Ustawienie to jest

brane pod uwagę tylko w przypadku porównania wyników analizy staninowej. Kolory pozostałych słupków można zmienić za pomocą funkcji 3.6 „Konfiguracja|Zasady prezentacji wyników”) lub przełączyć na poziomy łatwości już w trakcie oglądania wykresu.

- Za pomocą odpowiedniego pola wyboru zaznaczamy który sprawdzian odbył się wcześniej i on zostanie ustalony jako poziom porównania do obliczania EWD i różnicy łatwości umiejętności (program domyślnie zasugeruje wcześniejszy sprawdzian).

Do wyboru mamy następujące sposoby prezentacji danych:- Zestawienie - w oknie podglądu wydruku wyświetlone będzie sprawozdanie zawierające

przeciwstawne zestawienie głównych parametrów statystycznych obydwóch sprawdzianów.

UWAGA!!! Użytkownik sam musi dbać o to, aby odpowiadające sobie obszary w porównywanych sprawdzianach występowały w tej samej kolejności. Nowe wymagania (po wprowadzeniu nowych partii materiału) najlepiej umieszczać na końcu listy obszarów. Wtedy dla obszarów reprezentowanych tylko w jednym z porównywanych sprawdzianów nie będzie możliwości wyznaczenia EWD (na wykresie wystąpią z wartością 0 z symbolem „#” oznaczającym brak możliwości wyznaczenia).

- Wykresy - W postaci graficznej wyświetlone zostanie jedno z trzech zestawień wybieranych za pomocą odpowiednich przycisków umieszczonych z lewej strony wykresu: a)porównanie wyników analizy staninowej/centylowej. Słupki odpowiadające danemu

sprawdzianowi mają taki sam kolor, wybierany samodzielnie przez użytkownika.b)łatwość obszarów i EWD. Pierwsze 3 słupki mają kolor biały i odpowiadają całości materiału,

zaś kolejne słupki odpowiadające danemu obszarowi mają ten sam kolor dla danego obszaru. W każdej grupie słupki lewy i środkowy oznaczają łatwość odpowiednich sprawdzianów, zaś słupek z prawej strony oznacza EWD.Zaznaczenie pola „Tylko EWD” powoduje, że prezentowane będą tylko wartości EWD, zaś łatwości poszczególnych obszarów w obydwóch sprawdzianach zostaną pominięte. Po przełączeniu na kolory poziomów łatwości (patrz 6.6. Konfiguracja|Zasady prezentacji wyników i wytyczne do analiz) kolory słupków odpowiadają poziomowi łatwości pytania, a wartości EWD przyjmą kolor wartości średniej (domyślnie biały).

c)łatwość pytań - wykresy, w zależności od wyboru zawartości (pole „Zawartość” poniżej przycisków) będą zawierały łatwości kolejnych pytań w porównywanych sprawdzianach, różnicę łatwości pytań bądź powyższe informacje łącznie. Zasady kolorowania słupków są identyczne jak w przypadku łatwości obszarów.

Opisy pod wykresem oraz funkcja wyświetlenia informacji po kliknięciu w dany słupek ułatwiają odczytanie informacji z wykresu.

- Porównanie osób - Przycisk ten jest dostępny tylko w przypadku, gdy oba wczytane sprawdziany mają wpisaną identyczną listę osób (małe i duże litery nie są rozróżniane), bo tylko wtedy porównywanie osób ma sens. Jeżeli nastąpiły jakieś zmiany w składzie osobowym klasy, to aby umożliwić analizę należy w jednym ze sprawdzianów za pomocą funkcji dodawania i usuwania osób (patrz 3.3.6 Sprawdzian|Popraw|Osoby) ustalić identyczne stany osobowe klasy (ilościowo i

Strona 38

jakościowo). Osoby dodane w takim procesie nie muszą mieć wpisanych wyników - po prostu dla nich nie będzie możliwości porównania. Po wybraniu tej funkcji na ekranie pojawia się okno zawierające listę osób. Za pomocą przycisku „Wykres” lub poprzez dwukrotne kliknięcie myszką w nazwisko wyświetlamy graficzne zestawienie stopni opanowania umiejętności przez danego ucznia w obydwóch sprawdzianach (wraz z EWD). Działanie pola „Tylko EWD”, opis i znaczenie słupków są identyczne jak w przypadku całości klasy.

Zestawienie kilku klas piszących sprawdzian zbudowany w oparciu o ten sam zestaw pytań - Zgodnie z nazwą funkcja ta przygotuje odpowiednie wykresy i zestawienia. Sposób jej działania jest opisany w rozdziale „3.4.7 Zestawienie wyników kilku klas”. Jedyna różnica polega na tym, że program zawsze sporządzi zestawienie obejmujące wczytany sprawdzian i sprawdziany z tego samego zestawu przeprowadzone w innych klasach.

Odpowiedzi jednej osoby w różnych sprawdzianach - Odpowiedzi jednej osoby w różnych sprawdzianach - Dzięki tej funkcji można przygotować zestawienie postępów ucznia w danym semestrze z różnych przedmiotów lub z jednego przedmiotu w przeciągu całego toku nauki ucznia w szkole. W wyświetlonym oknie ustalamy zawartość raportu. Za pomocą przycisku „Pobierz zbiór ze sprawdzianem” wczytujemy kolejne sprawdziany, a przyciskiem „Zapamiętaj wynik” dopisujemy wynik ucznia do listy zgromadzonych wyników. Po wprowadzeniu pierwszego wyniku w polu „Nazwisko ucznia” pojawia się nazwisko pobrane z pierwszego wyniku (oczywiście zawartość tej linii można modyfikować). Przy pobieraniu kolejnych wyników program będzie starał się automatycznie odnajdować osobę, której nazwisko jest wpisane do tej linii, przesuwając podświetlenie w odpowiednie miejsce. Do wyników można również dołączyć czas przeprowadzania sprawdzianu, który był ustalany podczas jego przygotowywania. Datę przeprowadzenia sprawdzianu można zmodyfikować za pomocą funkcji Sprawdzian|Popraw|Kryteria oceny.

Za pomocą odpowiedniego przycisku znajdującego się pod listą zgromadzonych wyników (przycisk z zielonym znakiem „+”) do zestawienia możemy wprowadzić również wyniki sprawdzianów, które nie były opracowywane za pomocą programu EGZAMIN (np. odpowiedź ustną).

Listę wyników można zapisać na dysku w celu ponownego wczytania i szybkiej prezentacji lub całkowicie ją opróżnić. Listę zebranych wyników można też wydrukować poprzez wyświetlenie podglądu wydruku, zawierającego zgromadzone przez nas informacje o przeprowadzonych sprawdzianach.

Funkcja automatycznego wczytania wyników staje się dostępna, gdy do pola „Nazwisko ucznia” wprowadzimy dowolny ciąg znaków. Wtedy po naciśnięciu przycisku „Przeszukaj wszystkie sprawdziany” program odnajdzie wszystkie sprawdziany we wskazanej lokalizacji i dopisze do listy wyników wszystkie wyniki zawierające wpisany fragment imienia czy nazwiska. Naciśnięcie przycisku „Prezentacja wyników” powoduje wyświetlenie słupkowego wykresu procentowych wyników ucznia uzyskanych w poszczególnych sprawdzianach. Kolejność słupków zależna jest od kolejności gromadzenia wyników. Ewentualnie kolejność można zmodyfikować za pomocą przycisków znajdujących się z prawej strony listy zgromadzonych wyników. Przed wyświetleniem wykresu można również wybrać kolor słupków.

Dwie grupy uczniów z jednego sprawdzianu – W oknie Dobór uczniów do analizy porównawczej ustalamy podział uczniów na grupy. Przyciskami w lewo i w prawo można przesuwać osoby pomiędzy grupami. Przyciski Chłopcy/dziewczęta, Grupa lepsza/gorsza oraz Dobór losowy umożliwiają automatyczny podział klasy na odpowiednie grupy. W pierwszym przypadku przy doborze osób do odpowiednich grup program bierze pod uwagę ostatnią literę imienia. Jeżeli jest nią litera „A” to program umieści daną osobę w grupie dziewcząt, a w przeciwnym wypadku w grupie chłopców. Wymogiem jest pisanie najpierw nazwiska, a potem imienia, ale ze względu na alfabetyczne sortowanie listy nazwisk i tak warunek ten jest spełniony w większości przypadków.

UWAGA!!! Oczywiście przypadki imion pochodzących z języków obcych, które nie zostaną poprawnie rozdzielone (np. Jan-Maria, Nicole), można skorygować ręcznie.

W wypadku podziału grupa lepsza/gorsza, pod uwagę brane są tylko osoby, które mają wpisane wyniki. Wyłączane jest też sortowanie alfabetyczne i nazwiska są ułożone w kolejności zdobytych punktów. Trzeci przypadek zgodnie z nazwą powoduje podział uczniów na dwie (w miarę

Strona 39

możliwości równe) grupy losowo skojarzonych uczniów. Przy wywoływaniu opisanych przycisków w linii „Opis” pojawiają się odpowiednie komunikaty, które będą zamieszczane na wydruku. Można je skorygować ręcznie lub wpisać samodzielnie w przypadku manualnego doboru osób do grup. Obie listy mogą być sortowane, przy czym sortowanie ma wpływ tylko na wyświetlanie informacji w oknie (ułatwia orientację), a nie ma żadnego wpływu na kolejność w sprawozdaniu. Po zakończeniu operacji podziału osób na grupy, mamy możliwość prezentacji identycznych sprawozdań i wykresów jak w przypadku porównania dwóch różnych sprawdzianów (wydzielone grupy są traktowane jak dwie różne klasy). Różnicą jest to, że zamiast nazw porównywanych sprawdzianów wyświetlane są nazwiska członków grupy. Taki sposób doboru wyników do prezentacji pociąga również za sobą brak możliwości porównania osób, gdyż grupy z definicji zawierają różne listy nazwisk, a do porównania osób listy muszą być zgodne.

Zestawienie wyników egzaminów całej szkoły – Patrz 3.4.10. Zestawienie wyników egzaminów...

3.4.7. Zestawienie porównawcze wyników kilku klas piszących jeden egzaminFunkcja ta umożliwia zestawienie wyników wszystkich klas piszących sprawdzian zbudowany

w oparciu o ten sam zestaw pytań (pomieszanych lub nie). Jeżeli zestaw pytań był wczytany, to program automatycznie odszuka wszystkie sprawdziany przygotowane w oparciu o ten zestaw i znajdujące się lokalizacji sprawdzianów określonej za pomocą funkcji Konfiguracja|Lokalizacja dokumentów. Pominięty zostanie tylko zbiór zawierający wyniki zewnętrzne dla powiatu, województwa itd. (patrz 3.3.3.). Jeżeli zbiór wyników zewnętrznych jest dostępny, to w oknie wyświetlanym przed prezentacją analiz prezentowana jest na niebiesko informacja o dostępności tych danych.

Odpowiednie symbole oznaczają: Ś - średnie egzaminów, Z - zdawalności, P - łatwości zadań, 1, 2 - łatwości I i II zestawu badanych obszarów wiedzy. Brak zbioru wyników zewnętrznych prezentowany jest w postaci czerwonego napisu z odpowiednią informacją.

Bez wczytania zestawu pytań funkcja ta wymaga wskazania jednego ze sprawdzianów. Program odnajdzie pozostałe (znajdujące się w tej samej lokalizacji co wskazany zbiór). Umożliwia to na przykład wykonanie analizy dla sprawdzianów stworzonych bez zestawu pytań (patrz 3.3.3. Tworzenie bez zestawu).

Prezentacja możliwa jest dla 2-32 zbiorów umieszczonych w tym samym (dowolnym) katalogu zdefiniowanym za pomocą funkcji Konfiguracja|Lokalizacja dokumentów (patrz. 3.6.). Funkcje analizy pozostaną niedostępne do momentu ustalenia właściwej liczby sprawdzianów. Jeżeli sprawdzian tworzony jest na podstawie zestawu pytań, to aby zbiór z zestawem mógł być wykorzystany, musi znajdować się w tym samym katalogu, co zbiory ze sprawdzianami.

Do zestawień i wykresów można dołączyć wyniki zewnętrzne, tzn. łatwości pytań i badanych obszarów wiedzy (dla miasta/gminy, powiatu, województwa, OKE i całego kraju) w celu ich zestawienia z wynikami naszych uczniów. Dodatkowo w zestawieniu tabelarycznym zamieszczane są informacje o średnich i zdawalności całego egzaminu z dowolnej kombinacji regionów. Zbiór wyników zewnętrznych jest tworzony podczas tworzenia sprawdzianu bez zestawu lub za pomocą funkcji Sprawdzian|Tworzenie zbioru wyników zewnętrznych.

Przyciskami ze strzałkami możemy zmienić kolejność zbiorów podczas prezentacji. Pomiędzy strzałkami znajdują się jeszcze trzy przyciski, które wykonują odpowiednie funkcje (licząc od góry):

- Przeładuj - Przywraca listę wszystkich zbiorów (po niepożądanym usunięciu któregoś z nich)- Sortuj - Przywraca alfabetyczną kolejność zbiorów. Nazwy zbiorów różnią się tylko dwoma

pierwszymi znakami rozszerzenia, które oznaczają nazwę klasy. Właśnie tymi dwoma znakami klasa będzie identyfikowana podczas prezentacji (patrz 3.3.2 Tworzenie na podstawie zestawu i 3.3.3)

- Usuń - Usuwa sprawdzian. Sprawdzian nie jest usuwany z dysku, a tylko z listy zbiorów przeznaczonych do prezentacji.

Po ustaleniu zawartości i kolejności danych można przystąpić do prezentacji. Do wyboru mamy:

- Wykres - W zależności od wyboru ustalonego przed wyświetleniem wykresu, w jednym kolorze będą wszystkie słupki odpowiadające jednemu pytaniu/obszarowi lub jednej klasie. Sposób ustalania kolorów wybieramy w zależności od tego, jaką informację chcemy wyeksponować. Wybór doboru kolorów nie ma znaczenia w przypadku włączenia kolorów poziomów łatwości (patrz 3.6

Strona 40

Konfiguaracja|Zasady prezentacji wyników i wytyczne do analiz). Za pomocą odpowiednich przycisków do wyboru mamy dwa rodzaje wykresów:

a) Łatwość obszarów - Wyświetlony zostanie wykres zestawiający wyniki uzyskane w poszczególnych klasach. Pierwsze słupki (kolor biały) oznaczają średni wynik klasy. Wszystkie pozostałe słupki oznaczają wyniki uzyskane przez poszczególne klasy we wszystkich obszarach (najpierw obszar 1 we wszystkich klasach, potem drugi itd.). Słupki są opisane nazwami klas i wartościami. Kliknięcie w dowolny słupek wyświetli dokładną informację o wskazanym słupku i odpowiadającej mu wielkości. Jeżeli ustawimy minimalną liczbę elementów na stronie wykresu (przy polu służącym do ustalania liczby elementów na wykresie istnieją przyciski przyspieszające operacje skalowania wykresu), to możemy kolejno wyświetlać do porównania tylko ogólny wynik wszystkich klas, a przewijając strony wykresu wyniki uzyskane w poszczególnych obszarach (w tytule wykresu pojawiać się będą nazwy odpowiednich obszarów). W polu „Zamieść” ustalamy dodatkowe elementy załączane do wykresów łatwości (średnie klas lub wyniki zewnętrzne) oraz wybieramy zestaw badanych obszarów wiedzy, które będą zamieszczone na wykresach (pole „Zestaw obszarów”).

b) Łatwość pytań - Wyświetlony zostanie wykres zestawiający łatwości pytań uzyskane w oparciu o wyniki z poszczególnych klas. Włączenie pola „Załącz średnią” spowoduje umieszczenie na pierwszym miejscu słupka odpowiadającego średniej wartości we wszystkich analizowanych klasach. Słupki opisane są jedynie szczątkowo (tylko pierwszy słupek odpowiadający danemu pytaniu posiada numer) ze względu na skończoną ilość miejsca pod wykresem i potencjalnie dużą ilość pytań. Kliknięcie w dowolny słupek wyświetli dokładną informację o wskazanym słupku i odpowiadającej mu wielkości.

Jeżeli ustawimy minimalną liczbę elementów na stronie wykresu (przy polu służącym do ustalania liczby elementów na wykresie istnieją przyciski przyspieszające operacje skalowania wykresu), to możemy wyświetlać do porównania kolejne strony wykresu, które będą zawierały wyniki uzyskane w poszczególnych klasach za dane pytanie (w tytule wykresu pojawiać się będzie treść odpowiedniego pytania). Włączenie pola „Wyniki zewnętrzne” spowoduje wyświetlenie dodatkowych słupków zawierających informację o średniej łatwości każdego pytania w mieście/gminie, w powiecie, województwie, OKE i całym kraju (o ile oczywiście wprowadzimy te wyniki: patrz 3.3.3).

- Zestawienie - Wszystkie opisane powyżej informacje można uzyskać w postaci zestawienia tekstowego (tabelki). Każdej klasie będzie odpowiadała jedna kolumna tabeli, zaś każdemu współczynnikowi łatwości obszaru jeden wiersz. Zestawienie zostanie wyświetlone w oknie podglądu wydruku. Przed informacją o łatwościach poszczególnych obszarów i pytań w zależności od ustawień umieszczane są dodatkowe informacje (średni wynik klasy, stanin, centyl, zdawalność).

- Zapisz jako DBF - Dane będą zapisane do zbioru DBF (możliwy do odczytania w np. Excelu czy Accesie do indywidualnej prezentacji graficznej) dokładnie w tym samym układzie co zestawienie tekstowe. Każdemu obszarowi odpowiada jeden rekord zawierający informacje o max. 32 klasach. Jeżeli do prezentacji wybrano mniejszą liczbę klas, to ostatnie kolumny pozostaną puste. Po wywołaniu funkcji zapisu DBF na ekranie pojawi się okno »Wskaż katalog docelowy« gdzie możemy wybrać standard polskich znaków w tworzonych zbiorach (jeżeli zbiór będzie przeznaczony dla systemu Windows polecany jest Latin2) oraz miejsce zapisu zbiorów z informacjami (w proponowanym katalogu lub wskazanym w prawej części okna). Po zapisie program podaje informację o miejscu zapisu zbioru.

3.4.8. Analiza sumaryczna wyników kilku klas piszących egzamin+wyznaczanie skali staninowej/centylowej

Funkcja ta umożliwia wykonanie zbiorczej analizy wyników wszystkich klas piszących sprawdzian zbudowany w oparciu o ten sam zestaw pytań (pomieszanych lub nie). Pominięte zostaną tylko zbiory zawierające wyniki zewnętrzne dla powiatu, województwa itd. (patrz 3.3.3. Tworzenie bez zestawu). Program automatycznie wczyta do 32 zbiorów sprawdzianów zbudowanych w oparciu o wczytany zestaw pytań. Jeżeli zestaw pytań był wczytany, to program automatycznie odszuka wszystkie sprawdziany przygotowane w oparciu o ten zestaw i znajdujące się w tej samej lokalizacji, co zbiór wczytany.

Strona 41

Bez wczytania zestawu pytań funkcja ta też jest czynna. W takim przypadku wystarczy wskazać jeden ze sprawdzianów i program sam odnajdzie pozostałe (znajdujące się w tej samej lokalizacji co wskazany zbiór) oraz wykona wszystkie konieczne obliczenia. Umożliwia to na przykład wykonanie analizy egzaminów zewnętrznych/próbnych stworzonych bez zestawu pytań (patrz 3.3.3. Tworzenie bez zestawu). W wypadku wywołania tej funkcji z poziomu okna analizy sumarycznej (patrz 3.4.11) nie ma potrzeby wskazywania żadnych zbiorów.

W wyświetlonej liście odnalezionych sprawdzianów dla celów informacyjnych można ustalić wyświetlanie pełnej nazwy pliku ze sprawdzianem i daty przeprowadzenia sprawdzianu. Przyciskami „Zaznacz/Odznacz wszystkie sprawdziany” lub za pomocą pól umieszczonych przy nazwach sprawdzianów można ustalić które zbiory będą wzięte pod uwagę przy wykonywaniu obliczeń. Zbiory, które nie mają wpisanych żadnych wyników są niedostępne. Po analizie do dyspozycji mamy następujące funkcje:

- Wykresy - Dostępne są trzy wykresy wybierane odpowiednimi przyciskami:- Rozkład wyników – W zależności od wyboru jest to analiza według staninów diagnozujących,

różnicujących i według skali centylowej. Każdy słupek odpowiada liczbie wszystkich uczniów zakwalifikowanych do danego stanina/centyla niezależnie od klasy, do której uczęszczają. Jeżeli nie zdefiniujemy własnej skali staninowej/centylowej, to odpowiednie wyniki mogą być niedostępne (patrz poniżej).

- Łatwość obszarów - Sumaryczny wykres wyników uzyskanych we wszystkich klasach w rozbiciu na wszystkie obszary zdefiniowane w danym zestawie pytań

- Oceny ze spr. - Sumaryczny wykres ocen uzyskanych we wszystkich klasachKolory słupków można zmienić za pomocą funkcji „Konfiguracja|Zasady prezentacji wyników”).

- Zestawienie - Tekstowe zestawienie wszystkich wyników uzyskanych we wszystkich klasach, które pisały sprawdzian z danego zestawu pytań. Zestawienie zawiera informacje o klasach, które pisały sprawdzian, o średnich punktów i ocen, medianę, modalną wariancję, odchylenie standardowe, frakcję opuszczeń, ekstrema i rozrzut wyników oraz tabelki z liczbami uczniów zakwalifikowanych do poszczególnych staninów, łatwości obszarów, liczbie ocen i kryteriach oceny. Program automatycznie wykryje, czy zestaw zawiera pytania otwarte i zamknięte. Jeżeli zawiera pytania tylko jednego typu, to nie będzie rozbijania analizy na pytania otwarte i zamknięte, tylko będzie wyznaczona analiza tych pytań, które istnieją w zestawie i będzie to jednocześnie analiza całego zestawu. Również automatycznie będzie ukrywana informacja o frakcji opuszczeń poszczególnych obszarów, o ile frakcja opuszczeń całości jest równa zero (zgodnie z logiką wszystkie obszary też będą miały frakcję opuszczeń równą zero). Byłaby to zbędna informacja zwłaszcza w przypadku analizy egzaminów zewnętrznych, gdzie arkusze z OKE nie zawierają informacji o opuszczeniach, tylko za opuszczone pytanie wystawiane jest zero punktów. Liczba pytań z danego obszaru u jednego ucznia podawana jest w postaci liczby całkowitej. Niemniej program automatycznie sprawdzi, czy wykonywaliśmy „ręczne” zmiany zawartości zestawu uczniowskiego (patrz Sprawdzian|Popraw|Osoby 3.3.6.). Jeżeli taka sytuacja miała miejsce, to może się okazać, że średnia liczba pytań z danego obszaru (u jednego ucznia) rzeczywiście może być wartością ułamkową i wtedy w takiej postaci zostanie podana. Liczba pytań również będzie mogła być wartością ułamkową dla II zestawu obszarów w przypadku testów mieszanych, gdzie zawartość zestawów uczniowskich ustalamy w oparciu o ustalone proporcje w I zestawie obszarów (patrz 3.3.2.), natomiast w II zestawie obszarów zależne są od sposobu doboru pytań. Zestawienie zostanie wyświetlone w oknie podglądu wydruku.

- Pokaż wyznaczone staniny/centyle - W wyświetlonych oknach program umieszcza odpowiednio skalę staninową lub centylową wyznaczoną na podstawie wyników uzyskanych w zaznaczonych sprawdzianach. Skale te można samodzielnie zmodyfikować. Niemniej program dba o to, żeby kolejne staniny/centyle miały wyższe rangi. Wyznaczoną skalę staninową/centylową można wydrukować. Skalę centylową można wkleić z arkuszy uzyskanych z OKE lub skopiować do schowka MS Windows do wklejenia w innych sprawdzianach (jako kolumnę lub wiersz liczb). Obie skale można automatycznie zapisać we wszystkich sprawdzianach, na podstawie których skale te została wyznaczone. W tym ostatnim przypadku skale te będą automatycznie wykorzystywane przy analizie wyników zawartych w tych zbiorach. Zaznaczenie pola „Również w pustych plikach”

Strona 42

spowoduje, że po wpisaniu wyników do tych sprawdzianów, właśnie nowo wyznaczona skala staninowa/centylowa będzie wykorzystana do ich analizy.

Prezentacja możliwa jest dla max 32 zbiorów. Jeżeli będzie za dużo zbiorów, to program weźmie pod uwagę pierwsze 32.

3.4.9. Wyniki analizy rozkładu odpowiedzi/uzyskanej punktacjiFunkcja analizy rozkładu odpowiedzi jest dostępna dla pytań zamkniętych (jedno- lub

wielokrotnego wyboru). Dla pytań otwartych dostępna jest funkcja analizy rozkładu punktacji uzyskanej za udzielenie odpowiedzi. W zależności od typu wczytanych danych funkcja ta przyjmie odpowiednią nazwę. Wydruk nie jest dostępny pytań otwartych. Ze względu na maksymalną możliwą punktację wynoszącą aż 50 pkt. raport byłby nieczytelny, więc zaniechano jego przygotowanie.

W ten sposób można opracować ankietę, tzn. utworzyć sprawdzian bez mieszania pytań (patrz 3.3.2. Zestaw|Tworzenie na podstawie zestawu), udzielone odpowiedzi wpisać tak jak w zwykłym sprawdzianie i poddać go obróbce statystycznej przy pomocy funkcji analizy rozkładu odpowiedzi. Funkcja ta jest dostępna dopiero po wczytaniu odpowiedniego zestawu pytań. Informację o pojedynczym pytaniu możemy również uzyskać z poziomu okna statystyki pytań.

UWAGA !!! Tworząc ankietę jako zestaw nie musimy ustawiać poprawnej odpowiedzi, a wpisując odpowiedzi nie należy zwracać uwagi na wystawianą ocenę.

Po wywołaniu tej funkcji wyświetlone zostaje okno zawierające listę wszystkich pytań. Podświetlenie dowolnego pytania i naciśnięcie przycisku WYKRES spowoduje wyświetlenie wykresu rozkładu udzielonych i nieudzielonych odpowiedzi na to pytanie (uzyskanej punktacji dla pytań otwartych). Identyczną funkcję wywołuje podwójne kliknięcie we wskazane pytanie w liście. Przed wyświetleniem można zaznaczyć pole „Na wykresie kołowym pełna treść odpowiedzi”, dzięki czemu oprócz treści pytania jako opisy wycinków wykresu kołowego pojawią się treści odpowiadających im odpowiedzi. Niemniej jeżeli treści odpowiedzi są dłuższe niż jednowyrazowe, to wykresy mogą być tak małe, że aż nieczytelne (program automatycznie dostosowuje wielkość wykresu do długości napisów).

Jeżeli nie zaznaczymy tego pola, to jako opisy wycinków wykresu pojawią się sygnatury odpowiedzi (A..E) lub słowo BRAK, informujące o odmowie udzielenia odpowiedzi na dane pytanie. Wykresy można oczywiście wydrukować. Kliknięcie w wykres powoduje wyświetlenie okna zawierającego treść pytania i wszystkich odpowiedzi.

Dla pytań pojedynczego wyboru możliwe jest przełączanie wykres kołowy/słupkowy. W przypadku pytań, w których można ustawić więcej niż jedną odpowiedź pojawia się wykres słupkowy, w którym suma wartości słupków może być większa niż 100% (można podać więcej niż jedną odpowiedź) i nie jest dostępne pole „Na wykresie kołowym pełna treść odpowiedzi”. Przycisk DRUKUJ w oknie z listą pytań ankiety umożliwia wydruk tabeli zawierającej numer każdego pytania w ankiecie, liczba udzielonych odpowiedzi ogółem oraz liczba udzielonych odpowiedzi (A..E) czy też przypadków odmowy udzielenia odpowiedzi, jak również niezaznaczenia żadnej odpowiedzi w przypadku pytań z możliwością udzielenia wielu odpowiedzi. Dołączone są również procentowe współczynniki częstości ich występowania. Opisywana funkcja umożliwia analizę odpowiedzi udzielonych przez uczniów jednej klasy ewentualnie grupę do 45 osób. Jeżeli chcemy przeprowadzić analizę zbiorczą odpowiedzi udzielonych przez uczniów wszystkich klas, w których przeprowadzana była ankieta, należy wywołać funkcję „Zestaw|Analiza rozkładu odpowiedzi” (lub z poziomu analizy sumarycznej). Jeżeli zestaw pytań był wczytany, to program automatycznie odszuka wszystkie sprawdziany przygotowane w oparciu o ten zestaw i znajdujące się lokalizacji sprawdzianów określonej za pomocą funkcji Konfiguracja|Lokalizacja dokumentów. Bez wczytania zestawu pytań funkcja ta też jest czynna. W takim przypadku wystarczy wskazać jeden ze sprawdzianów i program sam odnajdzie pozostałe (w tej samej lokalizacji, co wskazany zbiór) oraz wykona wszystkie konieczne obliczenia. Umożliwia to na przykład wykonanie analizy dla sprawdzianów stworzonych bez zestawu pytań (patrz 3.3.3 Tworzenie bez zestawu pytań). Pominięte zostaną tylko zbiory zawierające wyniki zewnętrzne dla powiatu, województwa itd. Przy pracy z poziomu analizy sumarycznej, żadne dodatkowe czynności nie muszą być wykonywane – program wykonuje je automatycznie.

3.4.10. Zestawienie wyników wszystkich egzaminów całej szkołyFunkcja zestawienia wyników egzaminu całej szkoły dostępna jest z poziomu menu 3.1. Zestaw,

Strona 43

3.3 Sprawdzian oraz z poziomu funkcji analizy porównawczej (patrz 3.4.6). Po wywołaniu tej funkcji program odnajdzie wszystkie sprawdziany znajdujące się w zdefiniowanej lokalizacji (domyślnie jest to katalog programu EGZAMIN) i wyświetli w jednej kolumnie nazwy sprawdzianów (egzaminów), a w drugiej listę klas, które pisały te sprawdziany. Pominięte zostaną tylko zbiory zawierające wyniki zewnętrzne dla powiatu, województwa itd. (patrz 3.3.3. Sprawdzian|Tworzenie bez zestawu). O istnieniu wyników zewnętrznych informuje napis umieszczony poniżej listy dostępnych egzaminów. Wyniki te mogą być wykorzystane w wykresach i zestawieniach tabelarycznych w celu porównania ich z wynikami naszych uczniów. Za pomocą odpowiednich elementów można ustalić:

- Lokalizację zbiorów ze sprawdzianami - Sposób kolorowania słupków na wykresie (w tym samym kolorze przedmiot lub klasa). Ustawienie

to nie ma znaczenia przy ustawieniu palety barw ustalonej dla poziomów łatwości (patrz 3.6. Konfiguracja|Zasady prezentacji wyników i wytyczne do analiz)

- Kolejność sprawdzianów/klas, która będzie uwzględniona przy prezentacji - Dodać/usunąć sprawdziany/klasy (każda lista może zawierać od 1 do 32 sprawdzianów/klas) - Przeładować lub wyczyścić listę sprawdzianów oraz zapisać/odczytać zawartość list - Za pomocą odpowiedniego przycisku (ludzik) można wyświetlić zestawienie wyników wszystkich

egzaminów każdego ucznia klasy wskazanej w liście klas (maksymalna liczba egzaminów wynosi 16). - Ustalić poziomą orientację wykresu i zamieścić na nim więcej szczegółów - Dla wykresu poziomego i wykresów poziomów łatwości włączyć legendę.

Po wykonaniu tych ustawień możemy przygotować analizę w postaci graficznej lub tabelarycznej. W obydwóch przypadkach program poszuka zbioru każdego sprawdzianu dla każdej klasy. Jeżeli któraś klasa nie pisała danego egzaminu, to jej wynik nie będzie uwzględniany. Wyniki analizy zawierają średnie wyniki klas, liczba osób, które zaliczyły i nie zaliczyły egzaminu oraz wynik zdawalności. Dokładna analiza wyników z uwzględnieniem rozbicia na badane obszary wiedzy możliwa jest z poziomu funkcji analizy porównawczej (patrz 3.4.6). Wykres możemy wyświetlać wraz ze słupkiem odpowiadającym średniej szkoły z każdego przedmiotu lub bez niego. Podobnie można załączyć wyniki zewnętrzne (łatwości i zdawalności) uzyskane przez uczniów z gminy/powiatu/ województwa/OKE/Polski. Uzyskany wykres można stronicować zwiększając czytelność prezentacji. Wyniki w postaci tabelarycznej można obejrzeć w oknie podglądu wydruku i stamtąd wydrukować. Jeżeli zestawienie zawiera wyniki ośmiu lub mniejszej liczby klas, to uzyskamy wydruk pionowy. Przy większej liczbie program automatycznie wygeneruje wydruk poziomy. Również automatycznie zostaną zamieszczone informacje o wynikach zewnętrznych (o ile takie są dostępne).

3.4.11. Analiza sumaryczna wyników wszystkich egzaminówFunkcja analizy sumarycznej ułatwia dostęp do zbiorczych analiz wyników sporządzonych na

podstawie wszystkich sprawdzianów zbudowanych w oparciu o ten sam zestaw:- Analiza sumaryczna (wyników kilku klas)+ wyznaczanie skali staninowej/centylowej (patrz 3.4.8)- Statystyka pytań (patrz 3.4.4)- Analiza rozkładu odpowiedzi (patrz 3.4.9)- Zestawienie wyników egzaminów całej szkoły (patrz 3.4.10)

Wszystkie te funkcje są dostępne również z poziomu menu „Zestaw”, niemniej aby można było z nich skorzystać (z wyjątkiem zestawienia wyników egzaminów całej szkoły) musi być wczytany odpowiedni zestaw pytań, a w przypadku sprawdzianów tworzonych bez zestawu (np. w wypadku opracowania egzaminów patrz 3.3.3) należy za każdym razem wskazać jeden ze sprawdzianów.

3.5. WydrukiFunkcje prezentacji graficznej i wydruku dostępne są z poziomu menu „Zestaw” oraz

„Sprawdzian” i umożliwiają odpowiednio drukowanie danych związanych z zestawem pytań lub ze sprawdzianem wygenerowanym w oparciu o ten zestaw. Większość z nich została opisana w rozdziale „3.4. Analiza wyników” (przeważnie możliwy jest wydruk z poziomu analizy w oknie listy egzaminów).3.5.1. Wydruk zestawu pytań bez mieszania

Po wybraniu funkcji „Zestaw|Drukuj|Pytania” (Shift-F4) na ekranie pojawia się okno „Ustawienia wydruku”. Zawiera ono pola:- Od pytania - numer pytania od którego rozpocznie się wydruk. Domyślnie przyjmowane jest 1.

Strona 44

- Do pytania - numer pytania na którym zakończy się wydruk. Domyślnie numer ostatniego pytania.- Treść pytań - ustawienie spowoduje, że pytania będą drukowane.- Teksty źródłowe do pytań - Na końcu zostaną zamieszczone informacje zawarte w plikach

tekstowych dołączonych do pytania jako zasoby (patrz Okno edycji pytania). - Spis poprawnych odpowiedzi i kryteria oceny - na oddzielnym arkuszu papieru drukowane będą

poprawne odpowiedzi wraz z punktacją za pytanie (w pięciu lub w sześciu kolumnach) i kryteria oceny.- Strony - wszystkie, nieparzyste lub parzyste. Odpowiedni wybór tej opcji umożliwi dwustronny

wydruk testu o objętości większej niż jedna strona, bez konieczności ręcznego podawania pojedynczych kartek. Wystarczy najpierw wydrukować wszystkie strony nieparzyste, a potem odwrotnie podać papier do drukarki i wydrukować strony parzyste.

- Nagłówek wydruku - domyślnie wpisywany jest sugerowany nagłówek wydruku utworzony jako tytuł zestawu i domyślny sufix nagłówka zdefiniowany za pomocą funkcji Konfiguracja|Zasady prezentacji wyników. Przed każdym wydrukiem możesz dowolnie zmodyfikować nagłówek.

- Układ nagłówka pytania – Dostępne są dwa sposoby ułożenia informacji w nagłówku pytania. Nie skupiając się na estetyce rozwiązań, opcja druga umożliwia zmniejszenie zużycia papieru na poziomie przynajmniej 15%. Po nagłówku pytania, zawierającym jego numer i treść, następują odpowiedzi.

Za pomocą funkcji „Zestaw|Drukuj|Karty odpowiedzi” można wydrukować tabelki wykorzystywane do wpisywania odpowiedzi. Drukowana jest zawsze jedna strona tabelek (niezależnie od liczby rubryk w tabeli). Ma to na celu umożliwienie szybszego i łatwiejszego powielenia tabelek.

Brak zasobów dołączonych do pytań przerywa dalsze wykonywanie operacji wydruku.

3.5.2. Wydruk pomieszanych zestawów uczniowskichFunkcja „Sprawdzian|Drukuj|Test” lub „Drukuj pytania” w oknie z listą egzaminów

spowoduje wyświetlenie listy osób. W liście tej możemy zaznaczyć którym osobom wydrukujemy ich indywidualne zestawy pytań. Za pomocą przycisków znajdujących się pod tą listą możemy automatycznie zaznaczyć lub odznaczyć wszystkie osoby. Dodatkowo ustalamy, czy wydruk zestawów pytań będzie zawierał również podane przez ucznia odpowiedzi i może posłużyć np. jako protokół.

Odpowiedni wybór opcji „Strony” umożliwi dwustronny wydruk testów o objętości większej niż jedna strona, bez konieczności ręcznego podawania pojedynczych kartek. Wystarczy najpierw wydrukować wszystkie strony nieparzyste, a potem odwrotnie podać papier do drukarki i wydrukować strony parzyste. Po zaznaczeniu opcji „Strony|Parzyste” pojawia się pole „Odwrotna kolejność wydruku stron parzystych”. Zaznaczenie tego pola spowoduje, że wydruki będą emitowane w kolejności od ostatniej do pierwszej osoby na liście nazwisk. Funkcja ta nie zmienia kolejności wydruku stron, więc można ją wykorzystać tylko w przypadku, gdy pełny wydruk ma maksymalnie 3 strony.

Pole „Nagłówek wydruku” zawiera automatycznie wpisywany sugerowany nagłówek wydruku utworzony jako tytuł zestawu i domyślny sufix nagłówka zdefiniowany za pomocą funkcji „Konfiguracja|Zasady prezentacji wyników”. Przed każdym wydrukiem można zmodyfikować nagłówek.

Za pomocą opcji „Układ nagłówka pytania” wybieramy jeden z trzech sposobów ułożenia informacji w nagłówku pytania. Nie skupiając się na estetyce rozwiązań, opcje druga i trzecia umożliwiają zmniejszenie zużycia papieru na poziomie przynajmniej 15%. Po nagłówku pytania, zawierającym jego numer, treść i ewentualnie punktację, następują odpowiedzi.

Funkcja „Sprawdzian|Drukuj|Test przez edytor” działa prawie identycznie jak w poprzednim przypadku. Różnicą jest to, że wydruki nie zostaną przesłane na drukarkę lecz umieszczone w plikach RTF (Rich Text Format). Wydruki zostaną umieszczone w katalogu EKSPORT\PYTANIA\NAZWA, gdzie NAZWA jest nazwą sprawdzianu, w której usunięto kończący wykrzyknik. Np. wydruki ze zbioru HISTORIA.1A! będą umieszczone w katalogu HISTORIA.1A. Nazwami plików są numery zestawów, np. Zestaw04.RTF zawiera pytania dla czwartego ucznia na liście. Pliki te może wczytać każdy edytor pracujący pod kontrolą systemu Windows w dowolnej wersji.

Wydruki przed wysłaniem na drukarkę możemy dowolnie sformatować, tak aby odpowiadały naszym osobistym preferencjom. Możemy również dołączyć do wydruku dodatkowe informacje:

- Z punktacją - po numerze pytania umieszczona zostanie liczba punktów, jaką może zdobyć uczeń za udzielenie poprawnej odpowiedzi.

Strona 45

- Z nazwami obszarów - po numerze pytania zostanie umieszczona nazwa obszaru, do którego należy pytanie. Jest to bardzo ważne zwłaszcza w wypadku podziału pytań na poziomy wymagań.

- Z nazwą rysunku - jeżeli pytanie jest ilustrowane, to po treści ostatniej odpowiedzi zostanie zamieszczona nazwa rysunku. Ułatwi to jego dołączenie przed wydrukiem.

- Z odpowiedziami - przy każdym pytaniu będzie zamieszczona odpowiedź, którą uczeń podał i którą powinien podać. Wyłączane są opcje „Z punktacją” i „Z nazwami obszarów.”

- Z tekstami źródłowymi.. .. na początku – ustalamy czy, informacje zawarte w plikach tekstowych dołączonych do pytania jako zasoby (patrz Okno edycji pytania) zostaną załączone do wydruku i czy mają być umieszczone na początku. Domyślnie zostaną umieszczone na końcu (po wszystkich pytaniach). Program sprawdzi, czy do jednego tekstu źródłowego odwołuje się więcej niż jedno pytanie. Jeżeli do danego tekstu odwołuje się więcej pytań, to jego wydruk odbędzie się tylko raz z informacją, do których pytań się odnosi.

Funkcje „Sprawdzian|Drukuj|Karty odpowiedzi” i „Zestaw|Drukuj|Karty odpowiedzi” powodują wyświetlenie zostanie okna, w którym możemy ustalić:

- Liczba pytań, które otrzyma uczeń - program przygotuje odpowiednią kartę odpowiedzi. Na starcie program sugeruje wartość zgodną z liczbą pytań w sprawdzianie. Jeżeli sprawdzian nie jest wczytany to sugerowane jest 20 (oczywiście można to zmienić).

- Str. - liczba stron z kartami odpowiedzi, którą program wydrukuje po zatwierdzeniu okna. Poniżej linii znajduje się widok na bieżąco informujący ile kart odpowiedzi zmieści się na jednej stronie.

- Wszyscy mają taką samą liczbę punktów możliwych do zdobycia - po zaznaczeniu tego pola możemy wpisać liczbę punktów i program umieści ją na każdej karcie odpowiedzi. W przypadku uruchomienia funkcji z poziomu menu „Sprawdzian” omawiane pole jest niedostępne. Program sam przeliczy punkty wszystkich osób i jeżeli wszyscy mają identyczną maksymalną liczbę punktów to zostanie ona automatycznie umieszczona na wydruku.

- Drukuj pole „Numer Zestawu” - powinniśmy zaznaczyć to pole w wypadku, gdy na protokołach z treścią pytań nie są drukowane nazwiska tylko numery zestawów

- Drukuj pole klasa - na każdej karcie zostanie również umieszczone pole umożliwiające wpisanie klasy, do której uczęszcza uczeń.

Wydrukowane rubryki należy rozdać uczniom do wpisywania odpowiedzi.

3.5.3. Wydruk odpowiedzi, wyników i analiz„Sprawdzian|Drukuj|Wyniki i statystyka testu” - Funkcja ta umożliwia wydrukowanie

uzyskanych ocen oraz informacji statystycznych na temat aktualnie wczytanego sprawdzianu. W wyświetlonym oknie możemy wybrać zakres i sposób wydruku:

Zakres wydruku - tu możemy ustalić, które informacje mają znaleźć się na wydruku: Statystyka klasy - informacja o liczbie poszczególnych ocen, najgorszym i najlepszym wyniku w

danej klasie, o liczbie uczniów którzy odpowiadali oraz o średniej punktów i ocen, frakcji opuszczeń, medianie, modalnej, wariancji, odchyleniu standardowym i staninie, do którego została zakwalifikowana klasa jako całość (patrz 3.4.1 Sprawdzian|Statystyka klasy).

Łatwość obszarów - Po zaznaczeniu mamy do wyboru sposób wydruku zestawienia:- ze szczegółami: nazwa obszaru, liczba pytań u jednego ucznia, liczba punktów zdobytych przez

uczniów, łatwość obszaru i frakcja opuszczeń - wszystkie współczynniki całościowo oraz w nawiasach w rozbiciu na pytania zamknięte i otwarte. Jeżeli pytania zostały przydzielone do dwóch zestawów obszarów, to wydruk będzie zawierał oddzielne tabele zawierające rozbicie wyników analizy na obszary według każdego z zestawów.

- bez szczegółów: jedynie nazwa i łatwość obszaruJeżeli nie jest wczytany odpowiedni zestaw pytań, to zamiast nazw pojawią się numery obszarów.

Liczba ocen - Zestawienie ilościowo-procentowe liczby ocen uzyskanych przez uczniów Kryteria oceny, Alfabetyczne zestawienie uczniów + wyniki Zestawienie uczniów według ocen - Tabela z wynikami uczniów - Alfabetyczne zestawienie wszystkich uczniów wraz z wynikami i

wystawioną oceną Zestawienie uczniów według ocen - Wydruk wszystkich osób uporządkowanych wg ocen, jakie

otrzymały

Strona 46

Zestawienie uczniów według staninów diagnozujących i populacyjnych oraz centyli - Niezależnie od siebie zaznaczamy wydruk wszystkich osób uporządkowanych wg stanina diagnozującego i populacyjnego oraz centyla, do których zostali przyporządkowani uczniowie. Analiza wg staninów populacyjnych i centyli nie jest dostępna, o ile we wczytanym sprawdzianie nie zdefiniowano skali staninowej/centylowej (patrz 3.3.6. Sprawdzian|Popraw|Staniny/Centyle i 3.4.8 Zestaw|Analiza sumaryczna (wyników kilku klas)+ wyznaczanie skali staninowej/centylowej.

Pełna statystyka pytań - Powoduje wydrukowanie informacji statystycznej o pytaniach wykorzystanych podczas tego sprawdzianu (patrz Sprawdzian|Statystyka pytań 3.4.4). Dodatkowo dołączane jest zestawienie pytań w rozbiciu na poziomy łatwości.

Sumaryczna analiza wszystkich wersji każdego pytania - Ta opcja jest dostępna tylko dla sprawdzianów zbudowanych w oparciu o zestaw pytań zawierający kilka wersji tego samego pytania z inaczej pomieszanymi odpowiedziami (patrz 3.1.6.). Powoduje wydrukowanie informacji statystycznej o wszystkich pytaniach prezentując sumaryczne wyniki wszystkich wersji każdego pytania jako jeden wynik. Jeżeli są 3 wersje testu po 20 pytań, to raport zawiera 20 linii, każda wynika z analizy 3 wariantów tego samego pytania z inaczej ułożonymi odpowiedziami.

Analiza rozkładu odpowiedzi - Umożliwia wydruk tabeli zawierającej numer każdego pytania, liczbę udzielonych odpowiedzi ogółem oraz liczbę udzielonych odpowiedzi (A..E) czy też przypadków odmowy udzielenia odpowiedzi, jak również niezaznaczenia żadnej odpowiedzi w przypadku pytań z możliwością udzielenia wielu odpowiedzi. Dołączone są również procentowe współczynniki częstości ich występowania. Zestawienie zawiera tylko informację o pytaniach zamkniętych. Pytania otwarte są opuszczane.

Analiza łatwości obszarów w pytaniach umożliwiających badanie kilku umiejętności - Zestawienie zawiera numer pytania oraz nazwy i łatwości wszystkich umiejętności, które są badane w obrębie tego pytania. Oczywiście uwzględniane są tylko pytania otwarte, bo tylko one umożliwiają oddzielne punktowanie za różne oceniane umiejętności. Dla testów, które nie umożliwiają oddzielnego oceniania umiejętności zestawienie to w ogóle nie jest dostępne.

Użytkownik może ustalić dowolną kombinację zestawień, które najpierw zostaną wyświetlone w oknie podglądu wydruku, a za pomocą odpowiednich przycisków („+” i „-”) szybko zaznaczyć lub odznaczyć wszystkie zestawienia.

Dodatkowe opcje - tu możemy ustalić następujące informacje: Zamieść datę przeprowadzenia sprawdzianu danych - Na wydruku zostanie umieszczona data

przeprowadzania sprawdzianu ustalana podczas tworzenia sprawdzianu. Datę przeprowadzania sprawdzianu można zmodyfikować za pomocą funkcji Sprawdzian|Popraw|Kryteria oceny.

Zamieść datę sporządzenia raportu - Na wydruku zostanie umieszczona data sporządzenia raportu. Podkreślaj co piąty wynik w zestawieniach - mechanizm ten umożliwia łatwiejsze odczytywanie

zestawień zawierających większą ilość danych poprzez podkreślenie co piątego elementu tego zestawienia (wiersza tabeli).

Zamieść nazwisko osoby wprowadzającej - tekst wpisany w to pole będzie pojawiał się pod sprawozdaniem w postaci formuły: „Sporządzono przez: NAZWISKO”. Oczywiście można wpisać więcej niż jedno nazwisko. Jeżeli na danym stanowisku pracuje zawsze ta sama osoba, to za pomocą funkcji „Konfiguracja|Zasady prezentacji wyników” można predefiniować nazwisko, które będzie się automatycznie pojawiało po wywołaniu funkcji wydruku wyników i statystyki testu.

Indywidualne wydruki wyników dla wskazanej grupy uczniów: Opanowanie obszarów, frakcja opuszczeń, odpowiedzi podane przez uczniów i poprawne (patrz 3.4.2)

Funkcja wydruku odpowiedzi podanych i poprawnych dostępna jest również z poziomu menu SPRAWDZIAN po wybraniu pozycji „Sprawdzian|Drukuj|Odpowiedzi”, ale wtedy drukowany jest raport dla całej klasy (bez możliwości wskazania grupy uczniów).

3.6. Konfiguracja programuWywołanie funkcji Konfiguracja|Kryteria oceny (ALT-Y) powoduje wyświetlenie okna, w

którym można ustawić domyślną konfigurację ocen. Dane wpisane do tego okna są wykorzystywane przy tworzeniu nowego zestawu pytań, przy imporcie zestawu pytań oraz przy zapisie schowka. Oczywiście w każdym momencie można je zmodyfikować za pomocą funkcji Zestaw|Ustawienia|Pozostałe ustawienia i Sprawdzian|Popraw|Kryteria Oceny. Domyślne wartości progów ocen czy

Strona 47

zaliczenia w nowo tworzonych zestawach pytań ustawiamy tylko dla skali podstawowej. Skalę obniżoną i podwyższoną ustalamy oddzielnie w każdym zestawie pytań.

Wywołanie funkcji „Konfiguracja|Preferencje” powoduje wyświetlenie okna Preferencje, gdzie możemy ustawić parametry, których znaczenie jest następujące:

Tworzyć kopie zapasowe - po ustawieniu tego parametru, po każdorazowym zapisie zestawu pytań utworzona zostanie jego kopia zapasowa w zbiorze o identycznej nazwie i rozszerzeniu BAK.

Edycja po wczytaniu zestawu - ustawiony powoduje, że po wczytaniu zestawu pytań program automatycznie umożliwi ich edycję.

Edycja po imporcie zestawu - ustawiony powoduje, że po imporcie zestawu pytań program automatycznie umożliwi jego edycję jako pliku z zestawem pytań (EGZ).

Po wczytaniu sprawdzianu wywołaj.. - W zależności od wyboru umożliwia wywołanie funkcji Sprawdzian|Wczytaj, Sprawdzian|Wczytaj grupowo lub nie podejmie żadnej akcji (patrz 3.3.5).

Wczytaj zbiór po zachowaniu schowka - ustawiony powoduje, że po zapisaniu schowka na dysku program automatycznie wczyta go do pamięci (plik EGZ).

Statystyka po wpisywaniu rezultatów - powoduje, że po wpisaniu rezultatów sprawdzianu zostanie wyświetlone okno zawierające statystykę klasy i dostęp do szczegółowej analizy.

Automatycznie powtarzaj poprawki odp/pkt - ustawienie tego parametru powoduje, że po zmianie punktacji lub poprawnej odpowiedzi, typu pytania czy obszaru w jednym pytaniu, program automatycznie ponownie uruchomi funkcję, umożliwiając zmiany więcej niż w jednym pytaniu jednocześnie. Rezygnacja spowoduje zakończenie zmian.

Kodowanie i eksport bez zbiorów zasobów - ustawienie tego parametru powoduje, że jeżeli brak jest zasobów dołączonych do pytania (patrz Okno edycji pytania), to przy kodowaniu i eksportowaniu całego zestawu pytań zostanie wyświetlona informacja ze spisem brakujących plików, natomiast wymienione operacje zostaną przeprowadzone (pliki należy skopiować ręcznie). W wypadku wyłączenia tego parametru operacja będzie zawsze przerwana. Parametr ten nie ma wpływu na wydruki, przy których brak drukowanych zasobów (rysunki, załączniki tekstowe) zawsze przerwie operacje wydruku.

Sortowanie sprawdzianu przy zapisie/odczycie - ustawienie tego parametru powoduje, że każdy nowo tworzony sprawdzian (patrz 3.3.2. Tworzenie na podstawie zestawu i 3.3.3. Tworzenie bez zestawu) będzie miał zapamiętaną informację o konieczności automatycznego sortowania nazwisk przy zapisie i odczycie. Wielkość tę można w każdej chwili zmodyfikować za pomocą funkcji 3.3.6. Sprawdzian|Popraw|Osoby.

Zamieść nazwy dokumentów w tytule okna gł. programu - Ustalamy czy w tytule okna głównego programu będą znajdowały się nazwy aktualnie wczytanego zestawu pytań i sprawdzianu.

Autozapis zestawu tylko po operacjach edycji pytań - Włączenie powoduje, że autozapis zestawu pytań będzie miał miejsce tylko po operacjach edycji pytań (tych, które są dostępne bezpośrednio w liście pytań). Wyłączenie powoduje, że autozapis będzie wykonywany również po wykonaniu operacji dostępnych tylko z poziomu menu (Zestaw|Ustawienia, Zestaw|Mieszaj odpowiedzi itd.). Ustawienie to nie ma żadnego znaczenia po wyłączeniu autozapisu w liście pytań (patrz Zestaw|Edycja).

Numeruj obszary wiedzy w oknie edycji pytania - włącza numerowanie obszarów wyświetlanych w rozwijanej liście w oknie edycji pytania. Jeżeli treści obszarów zawierają swoją numerację (np. numery wymagań egzaminacyjnych), to wprowadzenie kolejnego numerowania może utrudniać ich odczytywanie.

Po wczytaniu sprawdzianu automatycznie ładuj zestaw – Jeżeli w katalogu zdefiniowanym jako lokalizacja zbiorów z zestawem pytań (patrz Konfiguracja|Lokalizacja dokumentów – domyślnie jest to katalog programu EGZAMIN) znajduje się zestaw pytań, na podstawie którego utworzony był ten sprawdzian, to zostanie on automatycznie załadowany. Oczywiście funkcja ta nie działa dla sprawdzianów zbudowanych bez zestawu pytań (np. egzaminy).

Domyślna liczba odpowiedzi przy... - Oddzielnie można ustalić ile odpowiedzi będą miały nowo wprowadzane pytania w zestawie pytań (patrz 3.1.3. edycja zestawu pytań) oraz pytania w sprawdzianie tworzonym bez zestawu pytań (patrz 3.3.3.).

Wyłączaj treść pytania przy odpowiedziach graficznych - w oknie edycji pytania (patrz 3.1.3.) można wprowadzić odpowiedzi w postaci graficznej. Po zaznaczeniu tego pola program wyłączy również treść pytania przyjmując domyślnie, że będzie ona również w postaci graficznej łącznie z odpowiedziami.

Strona 48

Wartości powyżej 10 pkt wprowadzaj literami - Parametr ten decyduje czy przy wpisywaniu rezultatów uzyskane wyniki w wysokości 10 pkt i więcej można wprowadzać kolejnymi literami alfabetu (A-10, B-11, C-12 itd.).

Domyślna ilość miejsca na pytania otwarte - ustawiamy domyślną ilość miejsca, jaką program zasugeruje do pozostawienia na wydruku. W każdym pytaniu zasugerowaną wielkość można modyfikować w zakresie 0-100 mm.

Domyślna interlinia w wolnym miejscu - Jeżeli w oknie edycji pytania (patrz 3.1.3.) w pytaniu otwartym włączymy liniowanie lub kratkowanie wolnego miejsca na odpowiedź, to możemy ustalić gęstość linii/kratek. Zasugerowaną domyślną wielkość można modyfikować w zakresie 3-10 mm.

Kolor linii pomocniczych w pytaniach otwartych - Umożliwia ustalenie koloru linii tak, aby nie wybijały się na pierwszy plan przed zapiski ucznia. Domyślnie ustawiony jest kolor jasno szary.

Domyślna liczba uczniów w nowej klasie - Domyślna liczba uczniów, którą program zaproponuje przy tworzeniu nowej klasy (patrz 3.3.1 Operacje na klasach) oraz przy tworzeniu nowego sprawdzianu (patrz 3.3.2 Tworzenie sprawdzianu na podstawie zestawu i 3.3.3. Tworzenie sprawdzianu bez zestawu). Oczywiście w każdym przypadku sugerowaną liczbę można zmienić.

Klasa pisząca egzamin końcowy (ostatnia) - ustalamy, która klasa jest klasą kończącą szkołę (piszącą egzamin końcowy). Informacja ta jest wykorzystywana do automatycznego tworzenia nazw zbiorów ze sprawdzianami (egzaminami), jako rozszerzenie tych zbiorów przy tworzeniu sprawdzianu bez zestawu oraz przy zapisie sprawdzianu „jako”.

Sprawdzanie aktualności programu co ... - funkcja umożliwia przypominanie o możliwości pobrania bezpłatnej aktualizacji programu oraz automatyczne uruchomienie funkcji pobierania. W zależności od ustawień, sugestia aktualizacji będzie wyświetlana po 30, 90, 180 dniach lub po roku od momentu ukazania się posiadanej wersji programu. Mechanizm może zostać również wyłączony. Domyślnie przypomnienie z propozycją aktualizacji pojawi się po roku.

Za pomocą funkcji „Konfiguracja|Lista wymagań egzaminacyjnych” możemy zdefiniować symbole i pełne treści wymagań egzaminacyjnych. Dzięki temu program umożliwia samodzielne umieszczenie tych informacji w programie lub zwrócenie się do producenta o bezpłatne przesłanie zaktualizowanego pliku. Jeżeli umieszczamy informacje samodzielnie, to oddzielnie należy wpisać same symbole badanych obszarów (max. 5-12 znaków na każdy symbol, wartość ustalamy w dolnej części okna przy przycisku OK), treści skrócone automatycznie umieszczane na niektórych wykresach/raportach oraz dowolnej objętości szczegółową informację dotyczącą wymogów egzaminacyjnych (można ją wkleić wprost z internetu).

Zasadą podczas wpisywania symboli i treści skróconych jest konieczność zachowania ich odpowiedniej kolejności. Należy również pamiętać, że każda informacja powinna zajmować jedną linię. Informacje tu wpisane będą wykorzystywane do opracowania wyników egzaminów zewnętrznych (patrz 3.3.3 Sprawdzian|Tworzenie bez zestawu), przy tworzeniu własnych testów egzaminacyjnych (np. na egzaminy próbne - patrz 3.1.4 Zestaw|Ustawienia|Grupy, standardy, poziomy wymagań, obszary) oraz w każdym miejscu, gdzie będzie wyświetlana lista badanych obszarów wiedzy (patrz Okno z listą obszarów). Zawartość zbioru można edytować za pomocą opisywanej funkcji, zaś dodawanie nowych zestawów jest możliwe tylko i wyłącznie poprzez pobranie nowego zbioru z serwisu WWW.

Polecenie „Pobierz listę aktualnych wymagań egzaminacyjnych” powoduje automatyczne wyświetlenie strony WWW, z której można pobrać zaktualizowany zbiór. Funkcja „Lokalizacja dokumentów” umożliwia niezależne od siebie można definiowanie położenia zbiorów z:

- zestawami pytań, z zakodowanymi zestawami pytań przeznaczonymi dla programu uczniowskiego, zbiorów importowanych jako zestawy pytań

- ze sprawdzianami tworzonymi i wczytywanymi do programu, sprawdzianami przeznaczonymi do analizy porównawczej wyników jednego ucznia, sprawdzianami przeznaczonymi do zestawienia wyników egzaminów całej szkoły. Celowo dodano oddzielne definicje lokalizacji zbiorów ze sprawdzianami przeznaczonymi do analizy porównawczej wyników jednego ucznia oraz sprawdzianami przeznaczonymi do zestawienia wyników egzaminów całej szkoły, gdyż funkcje te umożliwiają zestawienie wyników z różnych przedmiotów i zakresów materiału, więc wskazanie lokalizacji zawierającej wszystkie inne zbiory mogłoby spowodować zamieszczenie w raporcie wszystkich, nawet niepotrzebnych informacji. Dodatkowa zasada obowiązuje przy analizach

Strona 49

sumarycznych i porównawczych wszystkich sprawdzianów przeprowadzonych w oparciu ten sam zestaw pytań. Jeżeli ten zestaw pytań był wczytany, to zbiory do analizy będą poszukiwane w lokalizacji zdefiniowanej za pomocą niniejszej funkcji. Natomiast jeżeli zestaw nie był wczytany i musimy wskazać jeden ze sprawdzianów, to pozostałe będą poszukiwane w tej samej lokalizacji, co sprawdzian wskazany.

- zbiorów z klasami. - zbiorów eksportowanych z programu (raportów, analiz, wykresów i treści pytań).

Dzięki tej funkcji można będzie łatwiej uporządkować swoje zbiory i w danym momencie pracować tylko z tymi, które są w tej chwili potrzebne. Dodatkowo w przypadku zakodowanych zestawów pytań przeznaczonych dla programu uczniowskiego można ustalić, czy będą one zapisywane w oddzielnych podfolderach. Program uczniowski wymaga zakodowanych pytań, które są zapisywane w dwóch oddzielnych zbiorach z rozszerzeniami HDR i BIN. W wypadku zapisu w oddzielnych podfolderach oba zbiory zostaną umieszczone w podfolderze o nazwie będącej nazwą zestawu pytań (bez rozszerzenia). Do tego samego folderu zostaną skopiowane wszystkie zbiory z zasobami (rysunki, teksty źródłowe, dźwięki i filmy), które zostały załączone do pytań wchodzących w skład tego zestawu. Zakodowane zbiory, dostarczane przez producenta umieszczane są domyślnie w folderze startowym programu EGZAMIN. Dla zbiorów DBF decyzję o zapisie do podfolderu podejmujemy w oknie wyświetlanym bezpośrednio przed zapisem, a wydruk pytań do zbioru (zamiast emisji na drukarkę - patrz 3.5.2) ze względu na dużą liczbę tworzonych zbiorów zawsze odbywa się do podfolderu. Domyślnie wszystkie lokalizacje ustawione są na folder startowy programu EGZAMIN (ten, w którym jest zainstalowany) lub jego podfoldery (zbiory eksportowane z programu).

Funkcja „Konfiguracja|Zasady prezentacji wyników i wytyczne do analiz” umożliwia ustawienie preferencji prezentacji wyników analizy. Możliwości te zostały podzielone na 3 grupy:

1. W części „Ustawienia wykresów i wytyczne do analiz” można ustawić wygląd wykresów, które udostępnia program oraz określić wytyczne, jakie będą brane pod uwagę przy wykonywaniu analiz. Okno ustawienia opisów wykresu dostępne jest zarówno w tym oknie jak i bezpośrednio z poziomu okna każdego wykresu. W oknie tym niezależnie możemy stawić krój, rozmiar, kolor i styl tytułu wykresu oraz opisów osi pionowej i poziomej. W obecnej wersji nie ma możliwości zmiany rodzaju wykresu (wyjątkiem jest 3.4.9. Analiza rozkładu odpowiedzi). Jeżeli użytkownik ma taką potrzebę, to może wyeksportować dane do zbioru DBF lub CSV i prezentację wykonać w dowolnym arkuszu kalkulacyjnym lub bazie danych (patrz 3.4.7 Zestawienie wyników, 3.4.4 Statystyka i 3.4.1 Sprawdzian|Statystyka klasy). Do wyboru mamy:

Wielkość efektu 3D w wykresach słupkowych i kołowych - ustawiamy domyślną wielkość efektu przestrzennego odpowiednio wykresów słupkowych i kołowych. Wielkość można modyfikować w zakresie 1-100 %. Formatowanie 3D wykresu kołowego można wyłączyć. W trakcie wyświetlania wykresów można modyfikować te wartości na bieżąco, ale wtedy po wyłączeniu prezentacji graficznej zmiany te nie zostaną zapamiętane i program znowu przyjmie wartości domyślne.

Wykresy współczynników pytań wyświetlaj w całości - Zaznaczenie tego pola spowoduje, że we wszystkich miejscach, gdzie wyświetlane są współczynniki pytań (3.4.4. Statystyka pytań w sprawdzianie i w zestawie, 3.4.6. analizy porównawcze łatwości pytań w dwóch sprawdzianach, w dwóch grupach w jednym sprawdzianie i 3.4.7. w dowolnej ilości sprawdzianów) po wywołaniu wykresu na ekranie pojawią się słupki odpowiadające wszystkim pytaniom w całym sprawdzianie. W przeciwnym wypadku pojawi się pierwszych 10 słupków.

Kolory kolejnych elementów - Każdy kolejny element wykresu (słupek lub wycinek kołowy) może mieć ustawiony inny kolor. Możemy zdefiniować kolejność pierwszych 10 kolorów. Jeżeli elementów wykresu jest więcej, to kolory będą się powtarzać, czyli co dziesiąty element będzie miał ten sam kolor. Za pomocą kolejnych list ustalamy kolory odpowiadających im elementów.

Prawda/Fałsz - Kolory słupków odpowiadających udzielonej odpowiedzi Prawda lub Fałsz. Kolory te są wykorzystywane w analizie rozkładu odpowiedzi zestawu i sprawdzianu (patrz 3.4.9).

Strona 50

Wynik całkowity - W wykresach analizy porównawczej (patrz 3.4.7 Zestawienie wyników kilku klas i 3.4.6 Sprawdzian|Analiza porównawcza) jako pierwsza grupa słupków występuje wynik całkowity klasy/grupy/pytania, a dopiero po tych słupkach znajdują się wyniki w rozbiciu na poszczególne obszary wiedzy/klasy. Kolor pierwszej grupy słupków można ustawić niezależnie od pozostałych, których kolory są zależne od ustawień opisanych powyżej. Ustawiony tutaj kolor będzie miał również słupek średniej łatwości pytania w przypadku pytań otwartych, umożliwiających oddzielne ocenianie wielu umiejętności.

Przycisk „Przywróć kolory” powoduje przywrócenie palety kolorów predefiniowanej przez producenta. Kolory słupków w porównawczej analizie staninowej dwóch sprawdzianów/grup uczniowskich (patrz Sprawdzian|Analiza porównawcza) definiowane są bezpośrednio przed wyświetleniem wykresu.

Pole „Progi łatwości pytań/obszarów” umożliwia zdefiniowanie progowych wartości łatwości, które spowodują zakwalifikowanie każdego pytania i obszaru wiedzy do odpowiedniej grupy (bardzo łatwe, łatwe, umiarkowanie trudne, trudne lub bardzo trudne). Dodatkowo możemy zdefiniować kolory, które będą odpowiadały danemu łatwości poziomowi na wykresach przedstawiających pytania/obszary. Dzięki temu słupki na wykresach będą miały kolor umożliwiający łatwe odczytanie poziomu łatwości.

Średnią ocen licz uznając, że ... - W zależności od ustawienia tego parametru, licząc średnią ocen program będzie inaczej traktował oceny „+” i „-” (według zasady: „3+ to 3,25”, „3+ to 3,5” lub „3+ to 3” oraz „3- to 2,75 i „3- to 3”). Niezależnie od siebie można ustalić sposób traktowania ocen z „+” i „-”.

Modalną licz dla progów o szerokości... - Modalna jest to wynik punktowy, który uzyskała największa liczba uczniów. Ze względu na to, że w przypadku pytań różnie punktowanych każdy uczeń może uzyskać inny wynik, modalna jest liczona jako liczba wyników znajdujących się w określonych zakresach punktów. Cały zakres od 0% do 100% może zostać podzielony na podzakresy o szerokości 1%, 5%, 10% lub 20%. Wybór szerokości zakresu jest możliwy przy pomocy tej funkcji.

Liczba ocen również procentowo - ustawienie tego parametru powoduje, że na wydrukach przy liczby poszczególnych ocen pojawi się również procentowy współczynnik ich zawartości w ogólnej liczbie ocen. Dokładność prezentacji ustalamy za pomocą funkcji „Zasady prezentacji wyników”.

Liczba skrajnych wyników analizowanych przy standaryzacji: - Wartością tego współczynnika regulujemy z jednej strony rzetelność, a z drugiej jakąkolwiek możliwość wyznaczania współczynników różnicowania, koniecznych do standaryzacji pytań. Program porównuje określoną liczbę najgorszych i najlepszych wyników wśród osób które posiadały dane pytanie kontrolując jak każda z grup odpowiadała na to pytanie. Im większa liczba branych pod uwagę wyników, tym rzetelniejsza jest analiza. Z drugiej strony ustawienie zbyt wysokiej wartości spowoduje, że dla mniejszej liczby wyników w ogóle nie będzie można wyznaczyć współczynników różnicowania, a tym samym poddać zestaw standaryzacji. Przykład: Jeżeli ustawimy wartość 10, to analiza będzie możliwa dla pytań, które wystąpiły przynajmniej 11 razy, ale dopiero przy 20 wynikach eliminujemy największy błąd. Dopiero wtedy środkowe wyniki nie są traktowane jednocześnie jako najgorsze i najlepsze, bo np. przy 15 wynikach, 5 środkowych wyników jest jednocześnie zaliczanych do 10 najlepszych i 10 najgorszych (patrz 3.4.4. Statystyka pytań).

W polu „Maksymalna długość nazwy obszaru” ustalamy jak długa nazwa obszaru wiedzy może znaleźć się w opisie słupka w wykresach porównawczych egzaminu przeprowadzonego w kilku klasach. W sąsiednim polu należy podjąć decyzję, czy w wypadku zbyt długiej nazwy ma być ona obcięta do ustalonej długości, czy zamieniona na numer kolejny tego obszaru.

Frakcja opuszczeń bez pytań wykraczających - ustawienie tego parametru powoduje, że frakcja opuszczeń będzie liczona bez uwzględniania pytań wykraczających (nadobowiązkowych). Pytania te z definicji są pytaniami, na które uczniowie mają prawo nie znać odpowiedzi, więc ich

Strona 51

uwzględnianie mogłoby sugerować mylne wnioski. Współczynnik ten nie jest uwzględniany przy wyznaczaniu frakcji opuszczeń jednego ucznia i jednego pytania, gdyż zawsze widać, że informacja dotyczy pytań wykraczających i nie ma sytuacji wprowadzenia w błąd.

Ustawienia opisów wykresów - Wyświetlone zostanie okno, w którym niezależnie od siebie można ustalić format tytułu wykresu oraz opisów osi poziomej i pionowej (czcionka, krój, rozmiar i kolor). Okno to jest dostępne również z poziomu każdego wykresu (w dolnym prawym rogu przycisk z zębatką)

Opisy wykresów zawierających dane zewnętrzne - W pola te należy wpisać informacje, które będą wyświetlane przy prezentacji zestawienia wyników egzaminów całej szkoły (patrz 3.4.10.) wraz z danymi zewnętrznymi pochodzącymi z całego miasta/gminy, powiatu, województwa, okręgu i kraju. Umożliwia to wprowadzenie własnej nazwy miasta/gminy, powiatu i województwa. Ze względu na techniczne uwarunkowania, dla wykresów poziomych, zwłaszcza na monitorach panoramicznych, jest dużo więcej miejsca na opisy. Z tego powodu program umożliwia wprowadzenie opisów o długości max. 40 znaków. Dla wykresów pionowych maksymalna długość opisu 6o 6 znaków. Dłuższe opisy dla wykresów poziomych wykorzystywane są również w zestawieniu tabelarycznym i podczas wprowadzania wyników (patrz 3.3.5.).

2. W części „Ustawienia wydruku” można ustalić następujące parametry:

Tytuł wydruku - tekst wpisany w to pole będzie pojawiał się na wszystkich wydrukach zestawów pytań (pomieszanych czy nie). Tekst ten będzie poprzedzony tytułem zestawu pytań wpisanym oknie „Zestaw|Ustawienia|Pozostałe ustawienia (F6)” (np. Genetyka - egzamin testowy, gdzie „Genetyka” jest tytułem zestawu, a „egzamin testowy” tytułem wydruku).

Nazwisko osoby sporządzającej - tekst wpisany w to pole będzie pojawiał się pod sprawozdaniem z wynikami analizy (patrz Sprawdzian|Drukuj wyniki i statystykę testu) w charakterze nazwiska osoby sporządzającej sprawozdanie. Przed każdym wydrukiem sprawozdania można będzie możliwość zmodyfikowania nazwiska.

Łamanie strony w środku pytania: Odznaczenie tego parametru spowoduje, że jeżeli całe pytanie nie zmieści się na danej stronie, to zostanie w całości przeniesione na następną stronę. W przeciwnym wypadku zostanie przeniesiona część pytania.

Lewy margines zwiększ o: Ilość mm, o którą wydruk będzie przesunięty w prawo Dolny margines przesuń o: Ilość mm, o którą dolny margines będzie przesunięty w górę/dół.

Parametr ten należy ustawić doświadczalnie dla swojej drukarki (tak aby pole druku było maksymalnie duże, ale żeby wydruk mieścił się na stronie)

Możliwe przeniesienie rysunku na drugą stronę: Zaznaczenie tego parametru spowoduje, że jeżeli rysunek nie zmieści się na danej stronie, to zostanie w przeniesiony na następną stronę.

Centruj rysunek w poziomie: Zaznaczenie tego parametru spowoduje, że rysunek zostanie umieszczony w równej odległości od lewego i prawego brzegu kartki. W przeciwnym wypadku zostanie umieszczony po lewej stronie kartki.

Minimalna\maksymalna wysokość rysunku: Minimalny/maksymalny rozmiar rysunku w mm. Jeżeli szerokość rysunku wyjdzie większa niż strona to zostanie on zmniejszany do czasu aż się zmieści, nawet jeżeli wysokość wyjdzie mniejsza niż min. Te same zasady dotyczą odpowiedzi i poleceń wprowadzanych do programu w postaci graficznej.

3. W części „Dokładność prezentacji wyników” można ustalić liczbę miejsc po przecinku przy prezentacji wyników pomiaru dydaktycznego. Dokładność można ustalić oddzielnie dla każdej grupy współczynników. Ustawienia dotyczą wszystkich miejsc w programie, w których mogą pojawić się dane wartości.

Wywołanie funkcji „Konfiguracja|Zewnętrzny edytor” powoduje wyświetlenie okna Konfiguracja. Dzięki tej funkcji można zdefiniować zewnętrzny edytor (nie związany z programem „EGZAMIN”), za pomocą którego można wykonywać wydruki niektórych dokumentów. Zamiast wysłać wydruk do drukarki, program „Egzamin” uruchomi zewnętrzny edytor i automatycznie załaduje do niego dokument zawierający wszelkie informacje, które miały pojawić się na tym wydruku. Daje to możliwość podglądu i modyfikacji dokumentu przed jego wydrukiem. W oknie „Edytor” mamy do wyboru:

Strona 52

MS WordPad - zewnętrznym edytorem będzie MS WordPad - prosty edytor zawsze wchodzący w skład pakietu MS Windows.

MS Word - zewnętrznym edytorem będzie Microsoft Word w dowolnej wersji. Ta opcja wymaga wykupienia licencji MS Word u autoryzowanego przedstawiciela Microsoft oraz instalacji tego edytora na komputerze z programem „EGZAMIN”.

Inny - Umożliwia zdefiniowanie dowolnego innego edytora, który można wskazać wpisując do wyświetlonej linii ścieżkę dostępu lub wybrać przeszukując dysk. Wymogiem stawianym przed „innym edytorem” jest to, aby umożliwiał on wczytanie pliku *.RTF z linii komendy.

Po zdefiniowaniu zewnętrznego edytora oraz zaznaczeniu, że wydruk ma zostać do niego skierowany, próba wydruku wymienionych na początku dokumentów skończy się ich wyświetleniem w ustalonym edytorze tekstu. Po obejrzeniu zawartości i ewentualnych modyfikacjach można wydrukować raport z edytora.

Po wywołaniu funkcji „Konfiguracja|Zdefiniowane przedmioty” w oknie „Definicja przedmiotów” można ustalić dowolną listę przedmiotów. Kolejność przedmiotów można ustalić ręcznie za pomocą odpowiednich przycisków lub wybrać automatyczne sortowanie alfabetyczne. Na podstawie ustalonej listy przedmiotów można zbudować szablony, które będą zawierały zestawy przedmiotów obowiązujących na egzaminach. Dzięki temu mechanizmowi w oknie definicji obszarów wiedzy (patrz 3.1.4. Ustawienie parametrów zestawu) o wiele szybciej zdefiniujemy przedmioty obowiązujące na egzaminach i wykorzystamy je jako nazwy umiejętności.

Wywołanie funkcji „Konfiguracja|Przywrócenie konfiguracji domyślnej” spowoduje przywrócenie wartości startowych wszystkich elementów konfiguracji oprócz zdefiniowanych przedmiotów oraz zewnętrznego edytora.

4. Program ImportujW przypadku gdy nie wykorzystujemy sieci komputerowej, program IMPORTUJ umożliwia

łączenie ze sobą danych o przeprowadzonych sprawdzianach pochodzących z różnych stanowisk (funkcja Sprawdzian programu EGZAMIN). Aby rozpocząć scalanie należy wczytać zbiór, który uważamy za wyjściowy (może to być „czysty” zbiór powstały w procesie generacji sprawdzianu). Następnie należy importować kolejne zbiory z poszczególnych stanowisk. Importowane będą tylko rekordy zawierające pełne odpowiedzi.

Wyświetlane informacje pozwalają zorientować się, ile rekordów dołączono, a funkcja statystyki wyświetli aktualną informację o wczytanym sprawdzianie. Operacja importu może przebiegać dwojako:

- Na osobny dysk/pendrive należy nagrać program IMPORTUJ i wyjściowy zbiór ze sprawdzianem. Wtedy operację importu danych należy przeprowadzić na każdym komputerze, na którym odbywał się test (aby uniknąć powtarzania tych samych operacji, można wykorzystać tryb automatyczny). Po zakończeniu tej operacji zbiór ze sprawdzianem przekopiować z tego dysku do katalogu zawierającego program nauczycielski.

- Na osobne dyski/pendrive’y należy przekopiować dane ze wszystkich stanowisk i po uruchomieniu (na dysku twardym) programu IMPORTUJ oraz wczytaniu wyjściowego zbioru ze sprawdzianem należy importować dane z dysków/pendrive’ów kolejno wsadzanych do komputerów. Aby uniknąć wykorzystywania wielu dysków i zapisać wszystkie zbiory na jednym, należy utworzyć na nim odpowiednią liczbę katalogów i w nich umieścić zbiory ze sprawdzianami. Zbiory nie mogą znajdować się w tym samym katalogu, gdyż muszą mieć tą samą nazwę co zbiór wyjściowy.

5. Jak zrobić?Ostatni, krótki rozdział zawiera odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania i sposoby

rozwiązania najczęściej powstających problemów. Opisy powoływanych funkcji znajdują się w odpowiednich rozdziałach niniejszej instrukcji, które są podawane w wyjaśnieniach. Do pomocy masz również funkcję „Pomoc|Jak opracować egzamin?” umożliwiającą wydruk samouczka zawierającego kolejność wykonywania operacji (można wydrukować całość, lub tylko interesujący fragment).

5.1. Jak przeprowadzić na wydrukach inny test dla każdego ucznia i wykonać jego analizę?

Strona 53

Należy wprowadzić zestaw pytań w module nauczycielskim i ustalić jego kryteria oceny (3.1.1, 3.1.3. i 3.1.4.). Następnie wywołać funkcję tworzenia sprawdzianu (Sprawdzian|Tworzenie na podstawie zestawu 3.3.2.) i wybrać odpowiednie ustawienia. Po wydrukowaniu testów dla każdego ucznia należy je przeprowadzić w tradycyjny sposób w klasach. Rezultaty wprowadzamy za pomocą funkcji Sprawdzian|Rezultaty-wpisywanie (3.3.5.). Pytania otwarte należy ocenić ręcznie i do programu wprowadzić wystawioną liczbę punktów. W pytaniach zamkniętych należy wprowadzić tylko i wyłącznie podaną przez ucznia odpowiedź. Nawet przy pomieszanych zestawach pytań program sam przypisze odpowiedzi do pytań. Należy jedynie zadbać o to, żeby właściwe odpowiedzi wpisać odpowiedniej osobie w kolejności, w jakiej je podawała. Okno statystyki klasy umożliwiające pełną analizę wywoływane jest automatycznie po zakończeniu wpisywania wyników sprawdzianu (3.4.1.) lub za pomocą funkcji ANALIZA w oknie listy egzaminów.

5.2. Jak przeprowadzić na komputerach inny test dla każdego ucznia i wykonać jego analizę?Należy wprowadzić zestaw pytań w module nauczycielskim i ustalić jego kryteria oceny (3.1.1, 3.1.3. i 3.1.4.). Następnie wywołać funkcję tworzenia sprawdzianu (Sprawdzian|Tworzenie na podstawie zestawu 3.3.2.) i wybrać odpowiednie ustawienia. Zestaw pytań należy zakodować (3.1.5. Zestaw|Koduj).Wtedy zbiory powstałe podczas kodowania zestawu (*.hdr i *.bin) należy umieścić na lokalnych dyskach komputerów wraz z programem „Egzamin”, a zbiór ze sprawdzianem (*.??!) w udostępnionym katalogu w sieci. Uprzednio każde stanowisko należy przygotować do pracy zgodnie ze wskazówkami zawartymi w rozdziale „1.1. Instalacja i praca w sieci”. Odpowiedzi uczniowskie będą automatycznie zapisywane do zbioru ze sprawdzianem, który po przeprowadzeniu sprawdzianu wczytujemy w programie nauczycielskim do analizy (3.3.4. i 3.4.1.). Możliwe jest również przeprowadzanie sprawdzianu na dyskach lokalnych (bez wykorzystania sieci) i późniejsze scalanie wyników przez sieć lub za pomocą dysku/pendrive’a (patrz 4. Program Importuj). Wygodnie jest również wykorzystać funkcję trybu automatycznego, gdzie uczeń nie musi wczytywać żadnych zbiorów, tylko wystarczy, żeby podał hasło i automat wykona wszystkie funkcje sam (patrz 2.3. Konfiguracja programu uczniowskiego - tryb automatyczny).

5.3. Jak opracować egzamin zewnętrzny na podstawie tabel uzyskanych z OKE?

UWAGA !!! Zamiast samodzielnie tworzyć sprawdzian bez zestawu, można wykorzystać funkcję „Sprawdzian|Pobierz gotowe kartoteki egzaminów zewnętrznych/próbnych” i bezpłatnie pobrać ze strony producenta gotowe zbiory, do których pozostaje wkleić otrzymane z OKE arkusze z wynikami naszych uczniów lub samodzielnie wprowadzić wyniki z egzaminów próbnych.

Należy wywołać funkcję tworzenia sprawdzianu bez zestawu (3.3.3.). Mimo tego, że test egzaminacyjny może być testem zamkniętym lub mieszanym, koniecznie należy wybrać opcję „Pytania otwarte”. Z OKE otrzymujemy punktacje otrzymane za poszczególne zadania, a nie odpowiedzi więc test traktujemy jako otwarty. Po utworzeniu zbioru ze sprawdzianem należy wprowadzić klucz odpowiedzi. Funkcja wprowadzania klucza odpowiedzi wywoływana jest automatycznie (3.3.6.). Wprowadzenie klucza odpowiedzi jest praktycznie rzecz biorąc przygotowaniem tabelek, do których będziemy wprowadzali odpowiedzi każdego ucznia za pomocą funkcji Sprawdzian|Rezultaty-wpisywanie (3.3.5.). Jeżeli wyniki egzaminu zewnętrznego uzyskujemy z OKE nie w postaci punktów za poszczególne zadania, lecz w postaci punktów uzyskanych za poszczególne umiejętności, to wystarczy dany obszar wiedzy potraktować jako jedno zadanie i ustalić mu odpowiedni numer i punktację. Analiza zostanie przeprowadzona w ten sam sposób, z tym, że statystyka pytań będzie statystyką obszarów wiedzy. Jeżeli nie posiadamy szczegółowych punktacji za każde pytanie, tylko procentowy wynik całego egzaminu, to w polu „Wprowadzamy” należy ustawić „wyniki % egzaminu” lub „wyniki % egzaminu+centyle”. Dzięki tej opcji możemy również wykonać analizy porównawcze naszych sprawdzianów z wynikami egzaminów końcowych w szkołach niższego szczebla. Punktacji nie potrzeba przepisywać ręcznie, tylko automatycznie skopiować z arkuszy i wkleić do programu za pomocą funkcji „Wklej” w oknie wprowadzania wyników (3.3.5.).Aby dołączyć do prezentacji analiz średnie wyników egzaminów dla miasta/gminy, powiatu, województwa, OKE i całej Polski, należy w polu „Wprowadzamy” zaznaczyć „Wyniki zewnętrzne”. Sprawdzian wyników zewnętrznych będzie miał nazwę zgodną z nazwą sprawdzianu zawierającego

Strona 54

wyniki naszych uczniów, natomiast program automatycznie dopisze rozszerzenie PL!. Jeżeli zbioru wyników zewnętrznych nie utworzymy podczas tworzenia sprawdzianu do wprowadzania wyników naszych uczniów, to można utworzyć go w każdej chwili za pomocą funkcji „Sprawdzian|Tworzenie zbioru wyników zewnętrznych”. Zbiory z wynikami zewnętrznymi powinny znajdować się w jednym folderze ze zbiorami zawierającymi wyniki naszych uczniów.5.4. Jak opracować egzamin próbny?Jeżeli nie korzystamy z gotowych kartotek dostępnych na stronie WWW producenta, należy wywołać funkcję tworzenia sprawdzianu bez zestawu (3.3.3.). W większości przypadków będzie to test mieszany i taką opcję należy wybrać. Jeżeli test egzaminacyjny zawiera tylko pytania otwarte, lub tylko pytania zamknięte, to też nie będzie błędem wybór opcji „Test mieszany”, niemniej będzie to bardziej pracochłonne, gdyż konieczne będzie ustawienie klucza odpowiedzi, więc należy wybrać ustawienie odpowiednio „Pytania z jedną poprawną odpowiedzią” lub „Pytania otwarte”. Funkcja wprowadzania klucza odpowiedzi wywoływana jest automatycznie (3.3.6.). Wprowadzenie klucza odpowiedzi jest praktycznie rzecz biorąc przygotowaniem tabelek, do których będziemy wprowadzali odpowiedzi każdego ucznia za pomocą funkcji Sprawdzian|Rezultaty-wpisywanie (3.3.5.). Pytania otwarte należy ocenić ręcznie i do programu wprowadzić wystawioną liczbę punktów. W pytaniach zamkniętych należy wprowadzić tylko i wyłącznie podaną przez ucznia odpowiedź. Okno statystyki klasy umożliwiające pełną analizę wywoływane jest automatycznie po zakończeniu wpisywania wyników sprawdzianu (3.4.1.). Jeżeli nie posiadamy szczegółowych punktacji za każde pytanie, tylko procentowy wynik całego egzaminu, to w polu „Wprowadzamy” należy ustawić „wyniki % egzaminu”. Dzięki tej opcji możemy również wykonać analizy porównawcze naszych sprawdzianów z wynikami egzaminów końcowych w szkołach niższego szczebla.

Dodatkowa, szczegółowa pomoc (sekwencja czynności koniecznych potrzebnych do wykonania analizy dowolnego egzaminu) dostępna jest programie nauczycielskim (funkcja Pomoc|Jak opracować egzamin) oraz na stronie internetowej umożliwiającej pobranie gotowych kartotek egzaminów zewnętrznych czy próbnych.

W każdym wypadku, kiedy powstają wątpliwości lub programy sprawiają problemy, można napisać maila na adres pracownia@pracownia.strefa.pl lub zadzwonić pod numer telefonu 601 233 067 i uzyskać wyczerpujące informacje. Telefon jest czynny siedem dni w tygodniu w godzinach od 7.00 do 22.00.

Strona 55