Informator ZUS 2015

INFORMATORDLA OSB NIEPENOSPRAWNYCH

Warszawa 2015

INFORMATOR DLA OSB NIEPENOSPRAWNYCH

Warszawa 2015

Zakad Ubezpiecze SpoecznychZakad Ubezpiecze Spoecznych

Pastwowy FunduszPastwowy FunduszRehabilRehabilitacji Osb Niepenosprawnychitacji Osb Niepenosprawnych

Zakad Ubezpiecze Spoecznych

Informator dla osb niepenosprawnych 3

SPIS TRECI

Wstp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

1. Renta z tytuu niezdolnoci do pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

1.1. Informacje oglne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81.2. Pojcie niezdolnoci do pracy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81.3. Orzekanie o niezdolnoci do pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91.4. Renty z tytuu niezdolnoci do pracy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91.5. Sta uprawniajcy do renty z tytuu niezdolnoci do pracy . . . . . . . . . . . . . 101.6. Powstanie i ustanie prawa do renty z tytuu niezdolnoci do pracy . . . . . . . 111.7. Wysoko renty z tytuu niezdolnoci do pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121.8. Zawieszenie i zmniejszenie renty z tytuu niezdolnoci do pracy . . . . . . . . 121.9. Tryb postpowania o przyznanie renty z tytuu niezdolnoci do pracy . . . . 13

1.10. Wypata renty z tytuu niezdolnoci do pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151.11. O czym osoby pobierajce rent z tytuu niezdolnoci do pracy powinny

powiadomi ZUS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

2. Renta socjalna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

2.1. Informacje oglne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162.2. Komu przysuguje renta socjalna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162.3. Komu nie przysuguje renta socjalna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172.4. Wysoko renty socjalnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182.5. Zawieszenie prawa do renty socjalnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192.6. Postpowanie w sprawie przyznania renty socjalnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202.7. Wypata renty socjalnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212.8. O czym osoby pobierajce rent socjaln powinny powiadomi ZUS . . . . 21

3. Orzecznictwo lekarskie w Zakadzie Ubezpiecze Spoecznych . . . . . . . . . . . . . . 23

3.1. Organizacja orzecznictwa lekarskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233.2. Zasady orzekania o niezdolnoci do pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

4 Informator dla osb niepenosprawnych

Spis treci

3.3. Postpowanie orzecznicze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243.3.1. Zwrot kosztw stawiennictwa na badanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253.3.2. rodki odwoawcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

4. Dziaania Zakadu Ubezpiecze Spoecznych na rzecz osb niepenosprawnych . . . . 26

4.1. Rehabilitacja lecznicza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264.2. Obsuga klientw niepenosprawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274.3. Aktywizacja zawodowa osb niepenosprawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284.4. Upowszechnianie wiedzy dotyczcej praw osb niepenosprawnych . . . . 28

5. Uprawnienia pracownicze osb niepenosprawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

5.1. Czas pracy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305.2. Przerwy w pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315.3. Prawo do dodatkowego urlopu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315.4. Turnus rehabilitacyjny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 325.5. Dodatkowe uprawnienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 325.6. Utrata zdolnoci do pracy na dotychczasowym stanowisku . . . . . . . . . . . 335.7. Zatrudnienie osoby niepenosprawnej u pracodawcy niezapewniajcego

warunkw pracy chronionej (na otwartym rynku pracy) . . . . . . . . . . . . . . . 335.8. Racjonalne usprawnienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

6. Wsparcie osb niepenosprawnych ze rodkw PFRON przegld zada i reali-zatorw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

6.1. Zadania realizowane przez samorzd powiatowy w ramach rehabilitacji zawodowej, ktrych celem jest wsparcie pracodawcw . . . . . . . . . . . . . . 396.1.1. Zwrot pracodawcom kosztw przystosowania tworzonych lub istniejcych

stanowisk pracy do potrzeb osb niepenosprawnych . . . . . . . . . . . 396.1.2. Zwrot pracodawcom kosztw wyposaenia stanowisk pracy . . . . . . 41


Spis treci

6.1.3. Zwrot pracodawcom miesicznych kosztw zatrudnienia pracowni-kw pomagajcych pracownikowi niepenosprawnemu w pracy . . . 42

6.1.4. Refundacja pracodawcy kosztw szkolenia pracownikw niepeno-sprawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

6.2. Zadania realizowane przez samorzd powiatowy w ramach rehabilitacji zawo-dowej suce wsparciu indywidualnych osb niepenosprawnych . . . . . . . 446.2.1. Dotacja na podjcie dziaalnoci gospodarczej, rolniczej albo na

wniesienie wkadu do spdzielni socjalnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 456.2.2. Do nansowanie do wysokoci 50% oprocentowania kredytu ban-

kowego zacignitego na kontynuowanie dziaalnoci gospodarczej albo prowadzenie wasnego lub dzierawionego gospodarstwarolnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

6.2.3. Wsparcie osb niepenosprawnych bezrobotnych lub poszukujcychpracy w formie umoliwienia korzystania z usug lub instrumen-tw rynku pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

6.2.4. Program JUNIOR program aktywizacji zawodowej absolwentw nie-penosprawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

6.3. Zadania realizowane przez samorzd powiatowy w ramach rehabilitacji spoecznej, majce na celu wsparcie indywidualnych osb niepeno-sprawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 496.3.1. Do nansowanie uczestnictwa osb niepenosprawnych i ich opie-

kunw w turnusach rehabilitacyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 496.3.2. Do nansowanie zaopatrzenia w sprzt rehabilitacyjny, przedmioty

ortopedyczne i rodki pomocnicze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 556.3.3. Do nansowanie likwidacji barier architektonicznych, w komuniko-

waniu si i technicznych, w zwizku z indywidualnymi potrze-bami osb niepenosprawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

6.3.4. Do nansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osb niepeno-sprawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60


6.3.5. Do nansowanie kosztw tworzenia i dziaania warsztatw terapii zaj-ciowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

6.3.6. Do nansowanie usug tumacza migowego lub tumacza-przewodnikana wniosek osoby niepenosprawnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

6.3.7. Program AKTYWNY SAMORZD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 626.4. Zadania realizowane przez PFRON w ramach rehabilitacji zawodowej, majce

na celu wsparcie indywidualnych osb niepenosprawnych . . . . . . . . . . . . 646.4.1. Refundacja skadek na ubezpieczenia spoeczne osobie niepeno-

sprawnej prowadzcej dziaalno gospodarcz oraz niepeno-sprawnemu rolnikowi lub rolnikowi zobowizanemu do opacaniaskadek za niepenosprawnego domownika . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

6.4.2. Do nansowanie do wynagrodze osb niepenosprawnych wypa-cane pracodawcom zatrudniajcym osoby niepenosprawne . . . . 65

6.5. Zadania realizowane przez PFRON z zakresu rehabilitacji zawodoweji spoecznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 676.5.1. Programy celowe PFRON . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 676.5.2. Do nansowanie kosztw szkole jzyka migowego na podstawie

ustawy o jzyku migowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 676.5.3. Zadania zlecane fundacjom oraz organizacjom pozarzdowym,

ktrych celem jest aktywizacja zawodowa i spoeczna oraz wspar-cie otoczenia osb niepenosprawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68

7. Adresy oddziaw Zakadu Ubezpiecze Spoecznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70

8. Adresy biura oraz wojewdzkich oddziaw PFRON . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73

Spis treci


WSTP

Informator powsta z inicjatywy Zakadu Ubezpiecze Spoecznych przy wsppracy Pastwowego Funduszu Rehabilitacji Osb Niepenosprawnych (PFRON).

Znajd w nim Pastwo najwaniejsze informacje przydatne osobom niepenosprawnym, dotyczce m.in. zasad przyznawania rent, orzecznictwa lekarskiego, rehabilitacji leczniczej prowadzonej przez Zakad Ubezpiecze Spoecznych, uprawnie pracowniczych, zasad do nansowywania pracodawcw z tytuu zatrudnienia osb niepenosprawnych oraz insty-tucjonalnego wsparcia takich osb.

W Informatorze mwi si take o zadaniach dotyczcych rehabilitacji zawodowej i spoecznej osb niepenosprawnych, nansowanych ze rodkw Pastwowego Fun-duszu Rehabilitacji Osb Niepenosprawnych, oraz o procedurach ich realizacji przez rne podmioty. Pena informacja o programach i formach wsparcia osb niepenospraw-nych znajduje si na stronie internetowej www.pfron.org.pl, w zakadce Programy i zada-nia PFRON.

Mamy nadziej, e publikacja ta bdzie praktycznym przewodnikiem zarwno dla jej adresatw, jak i wszystkich Czytelnikw zainteresowanych poruszon w niej pro-blematyk.


1. RENTA Z TYTUU NIEZDOLNOCI DO PRACY

1.1. Informacje oglne

Prawo do renty z tytuu niezdolnoci do pracy przysuguje ubezpieczonemu, ktry spenia cznie nastpujce warunki:

r jest niezdolny do pracy, r ma wymagany odpowiednio do wieku, w ktrym powstaa niezdolno do pracy okres skadkowy i nieskadkowy,

r niezdolno do pracy powstaa w okrelonych ustaw z dnia 17 grudnia 1998 r. o eme-ryturach i rentach z Funduszu Ubezpiecze Spoecznych1 okresach skadkowych lub nieskadkowych albo nie pniej ni w cigu 18 miesicy od ustania tych okresw.

WANE!W przypadku orzeczenia cakowitej niezdolnoci do pracy warunek powstania nie-

zdolnoci do pracy w wymaganym okresie uwaa si za speniony, bez wzgldu na dat powstania niezdolnoci do pracy jeeli ubezpieczony udowodni posiadanie okresw skadkowych i nieskadkowych wynoszcych co najmniej 20 lat dla kobiety i 25 lat dla mczyzny.

1.2. Pojcie niezdolnoci do pracy

Niezdoln do pracy jest osoba, ktra utracia zdolno do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawnoci organizmu i nie rokuje odzyskania tej zdolnoci po przekwali -kowaniu.

Niezdolno do pracy moe by czciowa lub cakowita.

r Czciowo niezdoln do pracy jest osoba, ktra utracia w znacznym stopniu zdolno do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwali kacji.

r Cakowicie niezdoln do pracy jest osoba, ktra utracia zdolno do wykonywania jakiejkolwiek pracy.

1 Tekst jednolity: Dz.U. z 2013 r., poz. 1440 z pn. zm.


Renta z tytuu niezdolnoci do pracy

Stwierdzenie naruszenia sprawnoci organizmu w stopniu powodujcym konieczno staej lub dugotrwaej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb yciowych stanowi podstaw do orzeczenia niezdolnoci do samodzielnej egzystencji.

1.3. Orzekanie o niezdolnoci do pracy

Oceny niezdolnoci do pracy i jej stopnia dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecz-nik ZUS.

Obowizujce przepisy przewiduj dwuinstancyjno w postpowaniu orzeczniczym. Organem orzekajcym w I instancji jest lekarz orzecznik ZUS, natomiast w II instancji komisja lekarska ZUS.

Od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS osobie zainteresowanej przysuguje prawo wniesienia sprzeciwu do komisji lekarskiej ZUS w cigu 14 dni od dnia dorczenia tego orzeczenia. Komisja lekarska ZUS w wyniku rozpatrzenia sprzeciwu dokonuje rozstrzygnicia w formie orzeczenia.

1.4. Renty z tytuu niezdolnoci do pracy

Renta z tytuu niezdolnoci do pracy moe zosta przyznana na stae lub na okrelony czas.

r Renta staa przysuguje ubezpieczonemu, ktrego niezdolno do pracy zostaa uznana przez lekarza orzecznika ZUS lub komisj lekarsk ZUS za trwa.

r Renta okresowa przysuguje ubezpieczonemu, jeeli jego niezdolno do pracy zosta-nie przez lekarza orzecznika ZUS lub komisj lekarsk ZUS uznana za okresow, czyli majc charakter czasowy.

Renta okresowa z tytuu niezdolnoci do pracy przysuguje przez okres wskazany w decy-zji organu rentowego. Nie ogranicza to uprawnie osoby niezdolnej do pracy do zgosze-



nia wniosku o przeprowadzenie ponownego badania w celu zmiany stopnia niezdol-noci do pracy.

Niezdolno do pracy jest orzekana na okres nie duszy ni 5 lat, chyba e wedug wiedzy medycznej nie ma rokowa odzyskania zdolnoci do pracy przed upywem tego okresu wwczas jest ona orzekana na okres duszy ni 5 lat.

1.5. Sta uprawniajcy do renty z tytuu niezdolnoci do pracy

Okres skadkowy i nieskadkowy wymagany do przyznania renty z tytuu niezdol-noci do pracy, czyli sta, uzaleniony jest od wieku osoby, w ktrym powstaa niezdolno do pracy, i wynosi od 1 roku jeeli niezdolno do pracy powstaa przed ukoczeniem 20 lat, a do 5 lat jeeli niezdolno do pracy powstaa w wieku powyej 30 lat.

Osoby, u ktrych niezdolno do pracy powstaa po ukoczeniu 30 lat, musz spenia dodatkowy warunek, a mianowicie wymagany 5-letni okres musi przypada w ostatnim dziesicioleciu przed dniem zgoszenia wniosku o rent lub dniem powstania niezdolnoci do pracy.

WANE!Renta z tytuu niezdolnoci do pracy przysuguje rwnie ubezpieczonemu, ktry udo-

wodni okres skadkowy wynoszcy co najmniej 25 lat dla kobiet i 30 lat dla mczyzn, i jest cakowicie niezdolny do pracy bez wzgldu na to, czy posiada 5-letni okres skadkowy i nieskadkowy w cigu ostatniego dziesiciolecia przed zgoszeniem wniosku o rent lub przed dniem powstania niezdolnoci do pracy i bez wzgldu na dat powstania tej niezdolnoci. Przy ustalaniu uprawnie do renty, dla zbadania warunku udowodnienia co najmniej 25-letniego albo 30-letniego okresu, uwzgldnia si wycznie okresy skadkowe.

Jeeli ubezpieczony nie osign wymaganego ze wzgldu na wiek okresu skadkowego i nieskadkowego, warunek posiadania tego okresu uwaa si za speniony, jeli ubezpie-czony zosta zgoszony do ubezpieczenia:



r przed ukoczeniem 18 lat, albo r w cigu 6 miesicy po ukoczeniu nauki w szkole ponadpodstawowej, ponadgim-nazjalnej lub w szkole wyszej oraz do dnia powstania niezdolnoci do pracy mia bez przerwy lub z przerwami nieprzekraczajcymi 6 miesicy okresy skadkowe i nieskadkowe.

WANE!Warunek posiadania wymaganego okresu skadkowego i nieskadkowego nie jest

wymagany take w przypadku, gdy ubezpieczony sta si niezdolny do pracy wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy.

1.6. Powstanie i ustanie prawa do renty z tytuu niezdolnoci do pracy

Prawo do renty z tytuu niezdolnoci do pracy powstaje z dniem spenienia wszystkich wymaganych warunkw, nie wczeniej jednak ni od miesica, w ktrym zgoszono wniosek o to wiadczenie.

Jeeli ubezpieczony pobiera zasiek chorobowy, wynagrodzenie za czas niezdolnoci do pracy lub wiadczenie rehabilitacyjne, prawo do renty nabdzie z dniem zaprzestania pobierania tego zasiku, wynagrodzenia za czas niezdolnoci do pracy lub wiadczenia rehabilitacyjnego.

Prawo do renty, ktre ustao z powodu ustania niezdolnoci do pracy, podlega przy-wrceniu, jeeli w cigu 18 miesicy od ustania prawa do renty ubezpieczony ponownie sta si niezdolny do pracy.

Prawo do renty ustaje: r gdy ustanie ktrykolwiek z warunkw wymaganych do uzyskania tego prawa, r z upywem okresu, na jaki wiadczenie to zostao przyznane, r z dniem, od ktrego z urzdu zostaa przyznana emerytura, r wraz ze mierci osoby uprawnionej.



1.7. Wysoko renty z tytuu niezdolnoci do pracy

Wysoko renty z tytuu niezdolnoci do pracy zaley od: r wymiaru udowodnionych okresw skadkowych i nieskadkowych, r wysokoci zarobkw wskazanych do obliczenia podstawy wymiaru renty, r kwoty bazowej obowizujcej w dniu nabycia prawa do renty, a take r stopnia orzeczonej niezdolnoci do pracy.

Jeeli podstawy wymiaru renty nie mona ustali, organ rentowy ustala wysoko renty z tytuu niezdolnoci do pracy w kwocie najniszego wiadczenia.

Od 1 marca 2015 r. najnisza renta z tytuu cakowitej niezdolnoci do pracy wynosi 880,45 z, a najnisza renta z tytuu czciowej niezdolnoci do pracy 675,13 z.

1.8. Zawieszenie i zmniejszenie renty z tytuu niezdolnoci do pracy

Zawieszenie prawa do renty z tytuu niezdolnoci do pracy lub zmniejszenie jej wyso-koci uzalenione jest od kwoty przychodu stanowicego podstaw wymiaru skadki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, przy czym za przychd uwaa si take kwoty pobra-nych zasikw: chorobowego, macierzyskiego i opiekuczego oraz wynagrodzenia za czas niezdolnoci do pracy, a take kwoty wiadczenia rehabilitacyjnego i wyrwnawczego, zasiku wyrwnawczego i dodatku wyrwnawczego.

Na zawieszenie prawa do renty lub zmniejszenie wysokoci tego wiadczenia wpywa osigany przez rencist przychd z tytuu wykonywania dziaalnoci podlegajcej obowiz-kowi ubezpiecze spoecznych, jak rwnie przychd osigany przez rencist za granic. Za dziaalno podlegajc obowizkowi ubezpiecze spoecznych uwaa si zatrudnienie, sub lub inn prac zarobkow albo pozarolnicz dziaalno.

Za przychd majcy wpyw na zawieszenie lub zmniejszenie renty uwaa si take przychd uzyskany z tytuu suby w tzw. subach mundurowych (policja, wojsko itd.).



Na zawieszenie prawa do renty oraz zmniejszenie jej wysokoci nie wpywa przychd osignity z tytuu wiadczenia pracy w ramach wykonywania umowy nieobjtej obowiz-kiem ubezpiecze spoecznych, na przykad z tytuu wykonywania umowy o dzieo zawartej z osob niebdc jednoczenie pracodawc rencisty i nie wykonywanej na rzecz tego pracodawcy.

Jeeli rencista osiga przychd: r nieprzekraczajcy 70% przecitnego miesicznego wynagrodzenia za kwarta kalen-darzowy, ogaszanego przez prezesa GUS renta wypacana jest w penej wysokoci,

r przekraczajcy 70% przecitnego miesicznego wynagrodzenia, nie wyszy jednak ni 130% tego wynagrodzenia renta jest odpowiednio zmniejszana,

r przekraczajcy 130% przecitnego miesicznego wynagrodzenia wypata renty pod-lega zawieszeniu w caoci.

1.9. Tryb postpowania o przyznanie renty z tytuu niezdolnoci do pracy

Postpowanie w sprawie przyznania renty wszczyna si na wniosek osoby zain-teresowanej lub jej penomocnika. Wniosek taki zgasza si bezporednio w jedno-stce terenowej Zakadu Ubezpiecze Spoecznych, waciwej ze wzgldu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy (zgoszenie na pimie lub ustnie do protokou), albo za porednictwem przedsibiorcy uprawnionego do wykonywania dziaalnoci pocztowej w obrocie krajowym lub zagranicznym (np. Poczty Polskiej S.A., firmy kurierskiej) lub za porednictwem patnika skadek. Wniosek mona te zoy w polskim urzdzie konsularnym. Istnieje rwnie moliwo zgoszenia wniosku w dowolnej jednostce ZUS wwczas ta jednostka jest zobowizana do przekazania wniosku jednostce waciwej ZUS.

Wniosek moe by te zgoszony w formie elektronicznej za pomoc Internetu przez elektroniczn skrzynk podawcz ZUS. Dokument ten musi by opatrzony e-podpisem wery kowanym przy uyciu kwali kowanego certy katu lub pro lu zaufanego ePUAP.



Do wniosku o przyznanie renty naley doczy: r zawiadczenie o stanie zdrowia (formularz ZUS N-9) wypenione przez lekarza prowa-dzcego leczenie osoby ubiegajcej si o wiadczenie,

r wywiad zawodowy (formularz ZUS N-10) ankiet wypenion przez patnika skadek, r kwestionariusz dotyczcy okresw skadkowych i nieskadkowych (druk ZUS Rp-6) lub formularz unijny E 207 PL w przypadku osb posiadajcych okresy ubezpieczenia w Pol-sce oraz okresy ubezpieczenia w innych pastwach czonkowskich UE / EFTA,

r dokumenty potwierdzajce przebyte okresy skadkowe i nieskadkowe (np. wiadectwa pracy, legitymacj ubezpieczeniow),

r zawiadczenia pracodawcy o wysokoci osiganego wynagrodzenia (druk ZUS Rp-7), bd legitymacj ubezpieczeniow zawierajc odpowiednie wpisy,

r kart wypadku w drodze do pracy lub z pracy, jeli ubezpieczony zgasza wniosek o rent z tytuu niezdolnoci do pracy spowodowanej wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy.

Druki potrzebne do wystpienia z wnioskiem o ustalenie renty z tytuu niezdolnoci do pracy dostpne s nieodpatnie w kadej jednostce organizacyjnej ZUS lub na stronie internetowej Zakadu Ubezpiecze Spoecznych, pod adresem www.zus.pl.

Wniosek o rent moe by wycofany przez wnioskodawc, nie pniej jednak ni do dnia uprawomocnienia si decyzji w sprawie renty (tj. w terminie jednego miesica od dnia dorczenia decyzji). Proba o wycofanie wniosku jest skuteczna tylko wwczas, gdy zostaa zoona na pimie lub ustnie do protokou.

Ustalenie prawa do renty z tytuu niezdolnoci do pracy nastpuje w formie decyzji organu rentowego, waciwego ze wzgldu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej.

Od decyzji organu rentowego przysuguje odwoanie za porednictwem organu ren-towego, ktry wyda decyzj do sdu okrgowego sdu pracy i ubezpiecze spoecznych.

Odwoanie wnosi si na pimie lub ustnie do protokou w organie rentowym, w ter-minie miesica od dnia dorczenia decyzji. Postpowanie odwoawcze wolne jest od opat.

ZUS ma obowizek wyda decyzj w sprawie renty w cigu 30 dni od daty wyjanienia ostatniej okolicznoci w sprawie.


1.10. Wypata renty z tytuu niezdolnoci do pracy

Rent z tytuu niezdolnoci do pracy wypaca si za poszczeglne miesice kalendarzowe w dniu ustalonym w decyzji organu rentowego jako termin patnoci wiadczenia.

Renta moe by przekazywana osobie uprawnionej za porednictwem osb prawnych prowadzcych dziaalno w zakresie dorczania wiadcze albo na wniosek tej osoby na jej rachunek w banku lub w spdzielczej kasie oszczdnociowo-kredytowej.

Osobie uprawnionej zamieszkaej za granic renta moe by wypacana na jej rachu-nek bankowy w Polsce lub do rk wskazanej osoby zamieszkaej w Polsce, wzgldnie wedug zasad dotyczcych wypaty wiadcze, wynikajcych z umw midzynarodowych w dziedzinie ubezpiecze spoecznych.

1.11. O czym osoby pobierajce rent z tytuu niezdolnoci do pracypowinny powiadomi ZUS

Osoba pobierajca rent z tytuu niezdolnoci do pracy zobowizana jest powia-domi oddzia ZUS, ktry wypaca rent, o:

r osiganiu przychodu z tytuu zatrudnienia, suby lub innej pracy zarobkowej albo prowa-dzenia pozarolniczej dziaalnoci w tym o przychodzie osiganym za granic, a take o jego wysokoci,

r cznej kwocie przychodu osignitego w roku kalendarzowym w terminie do koca lutego nastpnego roku, przy czym dla umoliwienia sprawdzenia, czy korzystniejsze jest rozliczenie roczne czy miesiczne wskazane jest wykazanie przychodw osigni-tych w kolejnych miesicach roku,

r zgoszeniu wniosku o emerytur lub rent do innego organu rentowego, r zmianie miejsca zamieszkania, numeru rachunku w banku lub spdzielczej kasie oszczd-nociowo-kredytowej,

r innych okolicznociach powodujcych zawieszenie prawa do renty.



2. RENTA SOCJALNA

2.1. Informacje oglne

Na podstawie ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej2 organem przyznajcym i wypacajcym renty socjalne jest waciwa jednostka organizacyjna Zakadu Ubezpiecze Spoecznych. W szczeglnych przypadkach renta ta jest wypacana take przez inne organy emerytalno-rentowe, np. Kas Rolniczego Ubezpieczenia Spoecznego (KRUS).

2.2. Komu przysuguje renta socjalna

Renta socjalna przysuguje osobie, ktra jest: r penoletnia oraz r cakowicie niezdolna do pracy z powodu naruszenia sprawnoci organizmu, ktre powstao:

przed ukoczeniem 18 roku ycia, albo w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyszej przed ukoczeniem 25 roku ycia, albo w trakcie studiw doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Osob penoletni jest osoba, ktra ukoczya 18 lat. Za osob penoletni uwaa si rwnie kobiet, ktra zawara zwizek maeski po ukoczeniu 16 lat, a nie ukoczya 18 roku ycia.

Ustalenia cakowitej niezdolnoci do pracy i przewidywanego okresu jej trwania dokonuje lekarz orzecznik ZUS lub komisja lekarska ZUS na zasadach i w trybie okrelo-nym w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpiecze Spoecznych. W myl tej ustawy za cakowicie niezdoln do pracy uwaa si osob, ktra utracia zdolno do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Przy ocenie prawa do renty nie jest istotne, kiedy powstaa cakowita niezdolno do pracy, lecz to, aby niezdolno ta bya skutkiem naruszenia sprawnoci organizmu powstaego w wymienionych wyej okresach.

Renta moe by przyznana na stae jeeli cakowita niezdolno do pracy jest trwaa, lub na wskazany okres jeli cakowita niezdolno do pracy jest okresowa.

2 Tekst jednolity: Dz.U. z 2013 r., poz. 982 z pn. zm.


Renta socjalna

Niezdolno do pracy orzeka si na okres nie duszy ni 5 lat. Niezdolno do pracy orzeka si na okres duszy ni 5 lat, jeeli wedug wiedzy medycznej nie ma rokowa odzyskania zdolnoci do pracy przed upywem tego okresu.

Renta socjalna jest wiadczeniem, ktrego przyznanie i pobieranie jest uzalenione od zamieszkania osoby uprawnionej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Renta socjalna przy-suguje take osobom, ktre przebywaj czasowo za granic (np. w celu nauki, pobytu u rodziny).

2.3. Komu nie przysuguje renta socjalna

Renta socjalna nie przysuguje osobie, ktra: r ma ustalone prawo do emerytury, uposaenia w stanie spoczynku, renty z tytuu niezdolnoci do pracy, renty inwalidzkiej, renty strukturalnej, wiadczenia przed-emerytalnego, zasiku przedemerytalnego lub nauczycielskiego wiadczenia kompen-sacyjnego,

r pobiera wiadczenia o charakterze rentowym z instytucji zagranicznych, r jest tymczasowo aresztowana albo odbywa kar pozbawienia wolnoci za okres tym-czasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolnoci (z wyczeniem osb odbywajcych kar pozbawienia wolnoci w systemie dozoru elektronicznego),

r ma ustalone prawo do renty rodzinnej (czci renty) przez jednostk organizacyjn ZUS lub przez inny ni ta jednostka organ emerytalno-rentowy (np. KRUS), w wysokoci prze-kraczajcej 200% kwoty najniszej renty z tytuu cakowitej niezdolnoci do pracy,

r jest wacicielem lub posiadaczem (samoistnym lub zalenym) nieruchomoci rolnej, w rozumieniu Kodeksu cywilnego, o powierzchni uytkw rolnych przekraczajcej 5 ha przeliczeniowych lub jako wspwaciciel ma udzia w takiej nieruchomoci, ktry przekracza 5 ha przeliczeniowych.

WANE!Osobie tymczasowo aresztowanej lub odbywajcej kar pozbawienia wolnoci

samotnie gospodarujcej, nieposiadajcej innego przychodu i niemajcej prawa do renty rodzinnej, ktra jest wacicielem lokalu mieszkalnego (domu jednorodzinnego),


Renta socjalna

ktrej przysuguje spdzielcze prawo do lokalu lub ktra jest najemc lokalu mieszkal-nego wchodzcego w skad mieszkaniowego zasobu gminy, innych jednostek samo-rzdu terytorialnego albo stanowicego wasno Skarbu Pastwa lub pastwowych osb prawnych, moe by wypacane 50% kwoty renty socjalnej, jeeli zobowie si pisemnie, e z kwoty tej bdzie dokonywaa opat z tytuu czynszu lub innych nale-noci za lokal mieszkalny (dom jednorodzinny), a w lokalu (domu jednorodzinnym) nie przebywaj inne osoby.

2.4. Wysoko renty socjalnej

Wysoko renty socjalnej uzaleniona jest od wysokoci najniszej renty z tytuu cakowitej niezdolnoci do pracy. Stanowi ona 84% kwoty najniszej renty z tytyu niezdol-noci do pracy ustalonej i podwyszonej zgodnie z ustaw o emeryturach i rentach z Fun-duszu Ubezpiecze Spoecznych.

Renta podlega podwyszeniu corocznie od 1 marca. Od 1 marca 2015 r. renta socjalna wynosi 739,58 z.

W przypadku gdy osoba ubiegajca si o rent socjaln jest jednoczenie uprawniona do renty rodzinnej, ktrej wysoko nie przekracza 200% kwoty najniszej renty z tytuu cakowitej niezdolnoci do pracy, przysuguje jej prawo do obydwu tych wiadcze.

czna wysoko renty rodzinnej i renty socjalnej nie moe przekracza 200% kwoty najniszej renty z tytuu cakowitej niezdolnoci do pracy.

Od 1 marca 2015 r. wysoko najniszej renty z tytuu cakowitej niezdolnoci do pracy wynosi 880,45 z, a zatem 200% tej kwoty to 1760,90 z.

W przypadku jednak, gdy czna wysoko tych dwch wiadcze przekracza 200% najniszej renty z tytuu cakowitej niezdolnoci do pracy, obnieniu podlega wysoko renty socjalnej. Kwota obnionej renty socjalnej nie moe by jednak nisza ni 10% kwoty najniszej renty z tytuu cakowitej niezdolnoci do pracy. Od 1 marca 2015 r. kwota ta wynosi 88,05 z.


Renta socjalna

2.5. Zawieszenie prawa do renty socjalnej

Prawo do renty socjalnej podlega zawieszeniu w przypadku, gdy osoba uprawniona osigna przychd w cznej kwocie przekraczajcej 70% przecitnego miesicznego wynagrodzenia za kwarta kalendarzowy, ostatnio ogoszonego przez Prezesa GUS dla celw emerytalnych. Prawo do renty socjalnej zawiesza si za miesic, w ktrym uzyskany zosta przychd.

Prawo do renty socjalnej ulega zawieszeniu w przypadku osigania przychodu z tytuu dziaalnoci podlegajcej obowizkowi ubezpieczenia spoecznego.

Na zawieszenie renty socjalnej wpywaj take przychody osigane z tytuu wyko-nywania umowy zlecenia przez uczniw szk ponadpodstawowych i studentw, ktrzy nie ukoczyli 26 lat ycia, oraz honoraria z tytuu dziaalnoci artystycznej lub twrczej. Od przychodw tych nie jest wprawdzie odprowadzana skadka na ubezpieczenia spoeczne, jednak podlegaj one opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osb zycznych.

Na zawieszenie prawa do renty socjalnej wpywa take inny przychd zaliczony do rde przychodw podlegajcych opodatkowaniu na zasadach okrelonych w art. 27 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osb zycznych.

Renta socjalna ulega take zawieszeniu w przypadku osigania przychodu z tytuu umowy najmu, podnajmu, dzierawy, poddzierawy lub innych umw o podobnym charak-terze, opodatkowanych na podstawie przepisw o zryczatowanym podatku dochodowym od niektrych przychodw osiganych przez osoby zyczne.

Prawo do renty socjalnej ulega zawieszeniu rwnie w przypadku osigania przycho-dw za granic.

Za przychd uwaa si take kwoty pobranych zasikw: chorobowego, macierzy-skiego i opiekuczego, oraz wynagrodzenia za czas niezdolnoci do pracy, a take kwoty wiadczenia rehabilitacyjnego i wyrwnawczego, zasiku wyrwnawczego i dodatku wyrw-nawczego.


Renta socjalna

Osoba pobierajca rent socjaln lub jej przedstawiciel ustawowy s obowizani niezwocznie powiadomi organ wypacajcy rent socjaln o osiganiu przychodu w kwo-cie powodujcej zawieszenie prawa do renty socjalnej. Powiadomienie nastpuje w for-mie pisemnego owiadczenia. W przypadku gdy skadki na ubezpieczenia spoeczne s odprowadzane przez patnika skadek, osoba pobierajca rent socjaln jest obowizana do przedstawienia zawiadczenia albo owiadczenia okrelajcego kwot przychodu. Ska-dajcy owiadczenie jest obowizany do zawarcia w nim klauzuli nastpujcej treci: Jestem wiadomy odpowiedzialnoci karnej za zoenie faszywego owiadczenia. Klauzula ta zastpuje pouczenie organu o odpowiedzialnoci karnej za skadanie faszywych zezna.

2.6. Postpowanie w sprawie przyznania renty socjalnej

Postpowanie w sprawie przyznania renty socjalnej wszczyna si na wniosek osoby ubiegajcej si o rent socjaln lub jej przedstawiciela ustawowego albo na wniosek innej osoby lub kierownika orodka pomocy spoecznej, dziaajcych za zgod osoby ubiegaj-cej si o rent socjaln lub jej przedstawiciela ustawowego. Zgoda musi by wyraona na pimie lub ustnie do protokou.

Wniosek o rent socjaln zgasza si bezporednio w jednostce terenowej Zakadu Ubezpiecze Spoecznych, waciwej ze wzgldu na miejsce zamieszkania lub pobytu wnio-skodawcy (zgoszenie na pimie lub ustnie do protokou), albo za porednictwem przed-sibiorcy uprawnionego do wykonywania dziaalnoci pocztowej w obrocie krajowym lub zagranicznym (np. Poczty Polskiej S.A., rmy kurierskiej), albo w polskim urzdzie konsular-nym. Istnieje rwnie moliwo zgoszenia wniosku w dowolnej jednostce ZUS wwczas ta jednostka jest zobowizana do przekazania wniosku jednostce waciwej ZUS.

Organ rentowy po stwierdzeniu, e osoba ubiegajca si o rent socjaln udowod-nia okolicznoci niezbdne do ustalenia prawa do tego wiadczenia kieruje t oso-b na badanie przez lekarza orzecznika ZUS, w celu wydania orzeczenia o niezdolnoci do pracy.


Renta socjalna

Od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS osobie zainteresowanej przysuguje sprzeciw do komisji lekarskiej ZUS. Orzeczenie lekarza orzecznika ZUS albo orzeczenie komisji lekarskiej ZUS stanowi podstaw do wydania decyzji w sprawie renty socjalnej.

ZUS ma obowizek wyda decyzj w sprawie renty socjalnej w cigu 30 dni od daty wyjanienia ostatniej okolicznoci w sprawie.

2.7. Wypata renty socjalnej

Rent socjaln wypaca si za miesice kalendarzowe w dniu ustalonym w decyzji organu rentowego jako termin patnoci:

r osobie uprawnionej za porednictwem osb prawnych prowadzcych dziaalno w zakresie dorczania wiadcze albo, na wniosek tej osoby na jej rachunek w banku lub w spdzielczej kasie oszczdnociowo-kredytowej,

r opiekunowi prawnemu lub faktycznemu osoby uprawnionej do rk opiekuna, za porednictwem osb prawnych prowadzcych dziaalno w zakresie dorczania wiad-cze, a na wniosek opiekuna prawnego na jego rachunek w banku lub w spdzielczej kasie oszczdnociowo-kredytowej.

Opiekunowi faktycznemu wypaca si rent tylko do jego rk.

2.8. O czym osoby pobierajce rent socjaln powinny powiadomi ZUS

Osoba pobierajca rent socjaln, jej przedstawiciel ustawowy lub osoba sprawu-jca opiek prawn albo faktyczn nad osob uprawnion do renty socjalnej zobowizana jest powiadomi jednostk organizacyjn ZUS o wszelkich okolicznociach majcych wpyw na prawo do renty socjalnej i jej wysoko, w tym:

r o osiganiu przychodu w kwocie powodujcej zawieszenie prawa do renty socjalnej, r o pobycie w areszcie tymczasowym lub odbywaniu kary pozbawienia wolnoci,


Renta socjalna

r o nabyciu lub objciu w posiadanie samoistne lub zalene nieruchomoci rolnej oraz o powierzchni uytkw rolnych wyraonej w ha przeliczeniowych,

r o nabyciu prawa do emerytury, renty z tytuu niezdolnoci do pracy lub renty rodzinnej przyznanej przez Zakad lub inny organ emerytalno-rentowy, albo o nabyciu prawa do uposaenia w stanie spoczynku lub uposaenia rodzinnego,

r o nabyciu prawa do wiadczenia przedemerytalnego, r o nabyciu prawa do nauczycielskiego wiadczenia kompensacyjnego, r o pobieraniu wiadczenia rentowego z instytucji zagranicznej, r o wyjedzie za granic (renta socjalna nie przysuguje osobie, ktra zamieszkuje i przebywa poza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, z wyjtkiem pobytu czasowego za granic),

r o zmianie adresu zamieszkania, numeru rachunku w banku lub spdzielczej kasie oszczdnociowo-kredytowej.


3. ORZECZNICTWO LEKARSKIE W ZAKADZIE UBEZPIECZE SPOECZNYCH

3.1. Organizacja orzecznictwa lekarskiego

Do zakresu dziaania Zakadu Ubezpiecze Spoecznych naley m.in.: orzekanie dla celw ustalania uprawnie do wiadcze z ubezpiecze spoecznych oraz innych wiadcze wypacanych przez Zakad, do ktrych prawo uzalenione jest od stwierdzenia niezdolnoci do pracy lub niezdolnoci do samodzielnej egzystencji.

Orzeczenia wydaj: r lekarz orzecznik ZUS w I instancji, r komisja lekarska ZUS w II instancji.

3.2. Zasady orzekania o niezdolnoci do pracy

Postpowanie orzecznicze wszczyna si na podstawie wniosku osoby wystpujcej o wiadczenie. Do wniosku oprcz dokumentw uzasadniajcych prawo do wiadcze i ich wysokoci powinna by doczona dokumentacja obejmujca:

r zawiadczenie o stanie zdrowia wydane przez lekarza, pod ktrego opiek lekarsk znaj-duje si osoba ubiegajca si o wiadczenie, wystawione nie wczeniej ni na miesic przed dat zoenia wniosku,

r wywiad zawodowy dotyczcy charakteru i rodzaju pracy, r dokumentacj medyczn oraz inne dokumenty majce znaczenie dla wydania orze-czenia, kart badania pro laktycznego, dokumentacj rehabilitacji leczniczej lub zawodowej.

Lekarz orzecznik i komisja lekarska oceniaj niezdolno do pracy, jej stopie, a take dokonuj ustale dotyczcych:

r daty powstania niezdolnoci do pracy, r trwaoci lub przewidywanego okresu trwania niezdolnoci do pracy, r zwizku przyczynowego niezdolnoci do pracy lub mierci z okrelonymi okolicznociami, r trwaoci lub przewidywanego okresu niezdolnoci do samodzielnej egzystencji, r celowoci przekwali kowania zawodowego.


Orzecznictwo lekarskie w Zakadzie Ubezpiecze Spoecznych

Lekarz orzecznik oraz komisja lekarska dokonuj oceny niezdolnoci do pracy w formie orzeczenia.

Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolnoci do pracy oraz rokowa odzyskania zdolnoci do pracy lekarz orzecznik i komisja lekarska uwzgldniaj:

r stopie naruszenia sprawnoci organizmu oraz moliwo przywrcenia niezbdnej sprawnoci w drodze leczenia i rehabilitacji,

r moliwo wykonywania dotychczasowej pracy lub podjcia innej pracy oraz celowo przekwali kowania zawodowego, biorc pod uwag rodzaj i charakter dotychczas wyko-nywanej pracy, poziom wyksztacenia, wiek i predyspozycje psycho zyczne.

3.3. Postpowanie orzecznicze

Lekarz orzecznik i komisja lekarska wydaj orzeczenie na podstawie dokumentacji do-czonej do wniosku oraz po przeprowadzeniu bezporedniego badania stanu zdrowia osoby, w stosunku do ktrej ma by wydane orzeczenie. Orzeczenie moe by wydane rwnie bez bezporedniego badania stanu zdrowia osoby, w stosunku do ktrej ma by ono wydane, jeeli dokumentacja doczona do wniosku jest wystarczajca do wydania orzeczenia.

Przed wydaniem orzeczenia lekarz orzecznik i komisja lekarska mog uzupeni dokumen-tacj doczon do wniosku, w szczeglnoci o opinie lekarza konsultanta lub psychologa albo o wyniki bada dodatkowych lub obserwacji szpitalnej. Lekarz konsultant i psycholog wydaj opinie na podstawie bezporedniego badania stanu zdrowia osoby, w stosunku do ktrej ma by wydane orzeczenie, oraz analizy dokumentacji medycznej i zawodowej.

Oddzia ZUS w wyznaczonym terminie kieruje osob, w stosunku do ktrej ma by wydane orzeczenie, na badanie przeprowadzane przez lekarza orzecznika, komisj lekarsk, lekarza konsultanta, psychologa, na badania dodatkowe lub na obserwacj szpitaln. W razie niestawienia si osoby skierowanej na badanie bez uzasadnionych przyczyn, wezwania na badanie w nowo wyznaczonym terminie dokonuje si za zwrotnym powiadczeniem odbioru, informujc o skutkach niestawienia si.


Orzecznictwo lekarskie w Zakadzie Ubezpiecze Spoecznych

Jeeli stan zdrowia, stwierdzony w zawiadczeniu lekarskim, uniemoliwia osobiste zgoszenie si na badanie, moe ono by przeprowadzane w miejscu pobytu osoby, w stosunku do ktrej ma by wydane orzeczenie, za jej zgod.

3.3.1. Zwrot kosztw stawiennictwa na badanie

Osobom wezwanym do osobistego stawienia si na badanie przez lekarza orzecz-nika, komisj lekarsk, konsultanta ZUS, na badania dodatkowe lub obserwacj szpitaln przysuguje zwrot kosztw przejazdu. ZUS zwraca koszty przejazdu najtaszym rodkiem komunikacji publicznej.

3.3.2. rodki odwoawcze

Orzeczenie lekarza orzecznika nie jest ostateczne. Od orzeczenia lekarza orzecznika osobie zainteresowanej przysuguje sprzeciw do komisji lekarskiej, w cigu 14 dni od dnia dorczenia tego orzeczenia. Sprzeciw wnosi si za porednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, waciwej ze wzgldu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej. Komisja lekarska nie rozpatruje sprzeciwu wniesionego po terminie. W uzasadnionych przypadkach Zakad, na wniosek osoby zainteresowanej, moe przywrci termin na wniesienie sprzeciwu.

W terminie 14 dni od dnia wydania orzeczenia przez lekarza orzecznika zarzut wadli-woci orzeczenia moe zgosi prezes Zakadu i sprawa zostaje przekazana do rozpatrzenia przez komisj lekarsk. O zgoszeniu zarzutu wadliwoci orzeczenia jednostka organizacyjna ZUS niezwocznie zawiadamia osob zainteresowan.

Orzeczenie lekarza orzecznika, od ktrego nie wniesiono sprzeciwu lub co do ktrego nie zgoszono zarzutu wadliwoci, albo orzeczenie komisji lekarskiej stanowi dla organu ren-towego podstaw do wydania decyzji w sprawie wiadcze, do ktrych prawo uzalenione jest od stwierdzenia niezdolnoci do pracy oraz niezdolnoci do samodzielnej egzystencji.

Od decyzji ZUS przysuguje odwoanie do waciwego sdu w terminie i wedug zasad okrelonych w przepisach Kodeksu postpowania cywilnego. Odwoanie wnosi si za pored-nictwem terenowej jednostki organizacyjnej Zakadu, w ktrej zostaa wydana decyzja.


4. DZIAANIA ZAKADU UBEZPIECZE SPOECZNYCH NA RZECZ OSB NIEPENOSPRAWNYCH

Z myl o osobach niepenosprawnych Zakad Ubezpiecze Spoecznych realizuje takie zadania, jak:

r zapewnienie najwyszej jakoci obsugi klientom niepenosprawnym, r usuwanie barier architektonicznych w obiektach Zakadu, r upowszechnianie wiedzy dotyczcej praw osb niepenosprawnych, r prowadzenie rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej, r podejmowanie dziaa zwikszajcych zatrudnienie osb niepenosprawnych w Zakadzie, r zachcanie do odbywania stay zawodowych i praktyk studenckich w ZUS, r dostosowywanie stanowisk pracy do potrzeb pracownikw z niepenosprawnoci.

4.1. Rehabilitacja lecznicza

Zakad Ubezpiecze Spoecznych prowadzi program rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej. Celem programu jest przywrcenie zdolnoci do pracy osobom, ktre w nastpstwie choroby, urazu lub wypadku s zagroone dugotrwa niezdolnoci do pracy lub s nadal niezdolne do pracy, ale jednoczenie, po odbyciu rehabilitacji leczniczej, rokuj odzyskanie tej zdolnoci.

Podstaw skierowania do orodka rehabilitacyjnego jest orzeczenie o potrzebie rehabilitacji, wydane przez lekarza orzecznika ZUS. Orzeczenie moe by wydane w nast-pujcych okolicznociach:

r na wniosek lekarza prowadzcego leczenie, r podczas kontroli prawidowoci orzekania o czasowej niezdolnoci do pracy, r przy ustalaniu uprawnie do wiadczenia rehabilitacyjnego, r podczas orzekania o niezdolnoci do pracy dla celw rentowych.

Rehabilitacja lecznicza w ramach prewencji rentowej prowadzona jest w systemie sta-cjonarnym lub ambulatoryjnym, dla nastpujcych rodzajw schorze:

r w systemie stacjonarnym: narzd ruchu, ukad krenia,


Dziaania Zakadu Ubezpiecze Spoecznych na rzecz osb niepenosprawnych

ukad oddechowy, schorzenia psychosomatyczne, schorzenia onkologiczne po leczeniu nowotworu gruczou piersiowego, narzd gosu,

r w systemie ambulatoryjnym: narzd ruchu, ukad krenia, w tym monitorowany telemedycznie.Rehabilitacja lecznicza odbywa si na podstawie ustalonego indywidualnie programu, uwzgld-

niajcego schorzenie podstawowe i choroby wspistniejce, i zawiera nastpujce elementy: r kinezyterapi i zykoterapi, czyli zabiegi z zakresu ciepolecznictwa, krioterapii, magneto- i elektroterapii, leczenia ultradwikami, laseroterapii i rnych form masau,

r rehabilitacj psychologiczn, w tym m.in. psychoedukacj i treningi relaksacyjne, r edukacj zdrowotn.

Rehabilitacja lecznicza w orodku trwa 24 dni, przy czym w uzasadnionych przypad-kach okres ten moe by skrcony lub wyduony.

ZUS ponosi cakowity koszt rehabilitacji leczniczej cznie z kosztami zakwatero-wania i wyywienia oraz przejazdu z miejsca zamieszkania do orodka rehabilitacyjnego i z powrotem najtaszym rodkiem komunikacji publicznej.

4.2. Obsuga klientw niepenosprawnych

Pracownicy ZUS s przygotowani do obsugi klientw z rnymi rodzajami nie-penosprawnoci. W kadej jednostce ZUS jest moliwo skorzystania z pomocy osoby przeszkolonej w posugiwaniu si jzykiem migowym.

Zakad zaprasza do korzystania ze swojej strony internetowej www.zus.pl, ktra sukce-sywnie jest ulepszana w celu zharmonizowania jej z potrzebami uytkownikw, ze szcze-glnym uwzgldnieniem potrzeb osb niepenosprawnych.

W wikszoci jednostek organizacyjnych Zakadu funkcjonuj dostosowane do potrzeb osb niepenosprawnych stanowiska obsugi klienta. Prace dostosowujce



kolejne stanowiska obsugi s sukcesywnie prowadzone. Wykonywane s rwnie moder-nizacje obiektw, usuwajce bariery architektoniczne i dostosowujce budynki Zakadu do potrzeb osb niepenosprawnych. ZUS ma na uwadze zarwno potrzeby swoich klientw, jak rwnie niepenosprawnych pracownikw.

Bardzo przydatnym narzdziem w kontakcie z Zakadem Ubezpiecze Spoecznych, w szczeglnoci dla osb niepenosprawnych, jest Platforma Usug Elektronicznych (PUE). Utworzenie bezpatnego konta na PUE umoliwia dostp do wielu informacji bez koniecz-noci wychodzenia z domu, a take daje moliwo zdalnego umwienia wizyty w ZUS na dowoln godzin. Dlatego te warto przyjrze si bliej moliwociom, jakie daje Platforma Usug Elektronicznych, na stronie www.pue.zus.pl.

4.3. Aktywizacja zawodowa osb niepenosprawnych

Wspierajc aktywizacj zawodow osb niepenosprawnych, Zakad Ubezpiecze Spoecznych podejmuje takie dziaania, jak:

r uczestnictwo w targach i giedach pracy, w tym dla osb niepenosprawnych, na ktrych przedstawiane s aktualne oferty pracy,

r zamieszczanie w ogoszeniach o naborze na wolne stanowiska pracy adnotacji zach-cajcej osoby niepenosprawne do skadania aplikacji,

r umoliwianie osobom niepenosprawnym zdobywania dowiadczenia zawodowego poprzez odbywanie praktyk studenckich oraz stay zawodowych w ZUS,

r stwarzanie niepenosprawnym pracownikom optymalnego rodowiska pracy uwzgld-niajcego ich potrzeby.

4.4. Upowszechnianie wiedzy dotyczcej praw osb niepenosprawnych

Dla pracodawcw maych i rednich przedsibiorstw Zakad Ubezpiecze Spoecz-nych prowadzi szkolenia, ktrych tematem s nastpujce zagadnienia:

r przyczyny i konsekwencje wypadkw przy pracy i chorb zawodowych,



r obowizki pracodawcy i ochrona prawna pracownikw po wypadku przy pracy lub w zwizku z chorob zawodow,

r moliwoci i ograniczenia zawodowe osb z niepenosprawnoci, r prawo a osoby z niepenosprawnoci, r organizacja stanowiska pracy dla pracownika, ktry sta si niepenosprawny.

Ponadto Zakad upowszechnia rnego rodzaju materiay, broszury i ulotki z informa-cjami z zakresu biecej dziaalnoci Zakadu Ubezpiecze Spoecznych, ktrymi zaintere-sowane s osoby niepenosprawne.

Poprzez swoje oddziay terenowe Zakad wsppracuje na bieco z lokalnymi organiza-cjami i instytucjami dziaajcymi na rzecz osb niepenosprawnych, bierze udzia w okolicz-nociowych imprezach, dniach otwartych, spotkaniach tematycznych. Uczestniczy w wielu przedsiwziciach, ktrych celem jest upowszechnianie wiedzy o prawach i problemach szerokiej rzeszy osb z niepenosprawnoci.

Inicjatyw wasn Zakadu Ubezpiecze Spoecznych s dni otwarte w ZUS dla osb niepenosprawnych, organizowane od 2007 r. we wszystkich oddziaach, przy wsppracy Pastwowego Funduszu Rehabilitacji Osb Niepenosprawnych, Stowarzyszenia Przyjaci Integracji oraz lokalnych organizacji i instytucji.

Celem przedsiwzicia jest zapewnienie kompleksowej, profesjonalnej informa-cji osobom niepenosprawnym, m.in. z zakresu ubezpiecze spoecznych, zatrudnienia i aktywizacji zawodowej, praw pracowniczych oraz rehabilitacji leczniczej, spoecznej i zawodowej. W ich trakcie mona uzyska informacje dotyczce wiadcze z ubezpie-czenia spoecznego, orzecznictwa lekarskiego, zapozna si z aktualnymi ofertami pracy w ZUS, a take zdoby informacje o planowanych projektach oraz moliwoci otrzymania do nansowania z PFRON.


5. UPRAWNIENIA PRACOWNICZE OSB NIEPENOSPRAWNYCH

Uprawnienia pracownicze osb niepenosprawnych zostay uregulowane w rozdziale 4ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i spoecznej oraz zatrudnianiu osb niepenosprawnych3, a take w rozporzdzeniach wykonawczych do tej ustawy.

Omwione w niniejszym rozdziale uprawnienia pracownicze przysuguj osobie niepeno-sprawnej odpowiednio od dnia, od ktrego ta osoba zostaa wliczona do stanu zatrudnienia osb niepenosprawnych u danego pracodawcy.

5.1. Czas pracy

Zgodnie z obowizujcymi przepisami czas pracy osoby niepenosprawnej (bez wzgldu na stopie jej niepenosprawnoci) nie moe przekracza 8 godzin na dob i 40 godzin tygodniowo. Natomiast osoby niepenosprawne zaliczone do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepenosprawnoci mog pracowa jedynie do 7 godzin na dob i 35 godzin tygodniowo.

Osoba niepenosprawna nie moe by rwnie zatrudniona w porze nocnej i w godzi-nach nadliczbowych. Ustalony zgodnie z powyszymi zasadami wymiar czasu pracy obowizuje od dnia nastpujcego po dniu przedstawienia pracodawcy orzeczenia o nie-penosprawnoci.

Krtszy wymiar czasu pracy osoby zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stop-nia niepenosprawnoci nie powoduje obnienia przysugujcego wynagrodzenia. Osobie, ktra otrzymywaa wynagrodzenie w staej miesicznej stawce i przedstawia orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepenosprawnoci, przysuguje wynagrodzenie w dotychczasowej wysokoci. Natomiast pracownikowi, ktrego wysoko wynagrodzenia jest okrelona w stawce godzinowej, przechodzcemu na skrcony wymiar czasu pracy naley stawk wynagrodzenia zasadniczego odpowiednio podwyszy (w stosunku, w jakim pozostaje dotychczasowy wymiar jego czasu pracy do czasu skrconego).

3 Dz.U. z 2011 r., nr 127, poz. 721 z pn. zm.


Uprawnienia pracownicze osb niepenosprawnych

Wymienionych wyej ogranicze czasu pracy osb niepenosprawnych nie stosuje si: r do osb zatrudnionych przy pilnowaniu oraz r gdy, na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzajcy badania pro laktyczne pracownikw lub, w razie jego braku, lekarz sprawujcy opiek nad t osob wyrazi na to zgod.

5.2. Przerwy w pracy

Na podstawie art. 134 Kodeksu pracy wszystkim pracownikom, ktrych dobowy wymiar czasu pracy wynosi co najmniej 6 godzin, przysuguje prawo do przerwy w pracy, trwa-jcej co najmniej 15 minut. Osobie niepenosprawnej bez wzgldu na dobowy wymiar czasu pracy przysuguje ponadto prawo do dodatkowej przerwy w pracy w wymiarze 15 minut na gimnastyk usprawniajc lub wypoczynek. Czas obu wymienionych wyej przerw jest wliczany do czasu pracy.

5.3. Prawo do dodatkowego urlopu

Osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepenospraw-noci przysuguje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym. Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego osoba ta nabywa po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia jej do jednego z tych stopni nie-penosprawnoci.

Urlop dodatkowy nie przysuguje natomiast osobie uprawnionej do urlopu wypo-czynkowego w wymiarze przekraczajcym 26 dni roboczych lub do urlopu dodatkowego w wymiarze 10 dni na podstawie odrbnych przepisw. Jeeli osoba niepenosprawna jest uprawniona, na podstawie odrbnych przepisw, do urlopu dodatkowego w wymiarze niszym ni 10 dni roboczych zamiast tego urlopu przysuguje jej urlop dodatkowy z tytuu niepenosprawnoci w wymiarze 10 dni.



5.4. Turnus rehabilitacyjny

Osoba zaliczona do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepenosprawnoci ma take prawo do zwolnienia od pracy w wymiarze do 21 dni roboczych w celu uczest-niczenia w turnusie rehabilitacyjnym, nie czciej ni raz w roku.

Pracownik ubiegajcy si o udzia w turnusie rehabilitacyjnym powinien uzyska od leka-rza sprawujcego nad nim opiek wniosek o skierowanie na taki turnus. We wspomnianym wniosku lekarz okrela rodzaj turnusu oraz czas jego trwania. Skierowanie na turnus reha-bilitacyjny pracownik powinien przedstawi pracodawcy w takim terminie, ktry umoliwi mu zapewnienie normalnego toku pracy w zakadzie pracy.

Podstaw wypaty wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy w zwizku z poby-tem na turnusie rehabilitacyjnym jest przedoony pracodawcy dokument potwierdzajcy pobyt na turnusie (najczciej jest to faktura), wystawiony przez jego organizatora. Za czas omawianego zwolnienia od pracy pracownikom niepenosprawnym przysuguje prawo do wynagrodzenia obliczonego tak jak ekwiwalent pieniny za urlop wypoczynkowy.

Zgodnie z obowizujcymi przepisami nie moe doj do kumulacji nieobecnoci w pracy z powodu korzystania z dodatkowego urlopu oraz zwolnienia od pracy w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym.

W myl wskazanej na wstpie ustawy czny wymiar urlopu dodatkowego i zwolnie-nia od pracy w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym nie moe przekroczy 21 dni roboczych w roku kalendarzowym.

5.5. Dodatkowe uprawnienia

Pracownikowi niepenosprawnemu legitymujcemu si orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepenosprawnoci przysuguje ponadto zwolnienie od pracy w celu wykonania bada specjalistycznych, poddania si zabiegom leczniczym lub usprawniajcym, a take w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego



naprawy, jeeli czynnoci te nie mog by wykonane poza godzinami pracy. Za czas zwolnienia od pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia obliczonego tak jak ekwiwalent pieniny za urlop wypoczynkowy.

5.6. Utrata zdolnoci do pracy na dotychczasowym stanowisku

Osobie zatrudnionej, ktra w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej utracia zdolno do pracy na dotychczasowym stanowisku, pracodawca jest obowi-zany wydzieli lub zorganizowa odpowiednie stanowisko pracy z podstawowym zapleczem socjalnym, nie pniej ni w okresie trzech miesicy od daty zgoszenia przez t osob gotowoci przystpienia do pracy. Zgoszenie gotowoci przystpienia do pracy powinno nastpi w cigu miesica od dnia uznania osoby za niepenosprawn.

Jeeli wyczn przyczyn wypadku przy pracy byo naruszenie przepisw w zakresie bezpieczestwa i higieny pracy przez pracownika z jego winy lub w wyniku jego stanu nie-trzewoci pracodawca jest zwolniony ze wskazanych wyej obowizkw.

5.7. Zatrudnienie osoby niepenosprawnej u pracodawcyniezapewniajcego warunkw pracy chronionej (na otwartym rynku pracy)

Orzeczenie znacznego albo umiarkowanego stopnia niepenosprawnoci, czyli niezdolnoci do pracy albo zdolnoci do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej, nie wyklucza moliwoci zatrudnienia osoby niepenosprawnej u pracodawcy niezapew-niajcego warunkw pracy chronionej, pod warunkiem przystosowania stanowiska pracy do potrzeb takiej osoby lub w przypadku zatrudnienia w formie telepracy (zgodnie z art. 4 ust. 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i spoecznej oraz zatrud-nianiu osb niepenosprawnych4).




Kontrol w zakresie przystosowania stanowiska pracy do potrzeb osoby niepenospraw-nej sprawuje Pastwowa Inspekcja Pracy.

5.8. Racjonalne usprawnienia

Pracodawca jest obowizany zapewni niezbdne racjonalne usprawnienia dla osoby niepenosprawnej: pozostajcej z nim w stosunku pracy, uczestniczcej w procesie rekru-tacji lub odbywajcej szkolenie, sta, przygotowanie zawodowe albo praktyki zawodowe lub absolwenckie.

Niezbdne racjonalne usprawnienia polegaj na przeprowadzeniu koniecznych w konkretnej sytuacji zmian lub dostosowa do szczeglnych potrzeb (zgoszonych praco-dawcy) wynikajcych z niepenosprawnoci danej osoby, o ile przeprowadzenie takich zmian lub dostosowa nie skutkuje naoeniem na pracodawc nieproporcjonalnie wyso-kich obcie.

Obcienia, o ktrych mowa powyej, nie s nieproporcjonalne, jeeli s w wystar-czajcym stopniu rekompensowane ze rodkw publicznych. Niedokonanie niezbdnych racjonalnych usprawnie, o ktrych mowa, uwaa si za naruszenie zasady rwnego trak-towania w zatrudnieniu w rozumieniu przepisw art. 183a 25 ustawy z dnia 26 czerw-ca 1974 r. Kodeks pracy.


6. WSPARCIE OSB NIEPENOSPRAWNYCH ZE RODKW PFRON PRZEGLD ZADA I REALIZATORW

Ze rodkw PFRON realizowane s zadania okrelone ustaw z dnia 27 sierp-nia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i spoecznej oraz zatrudnianiu osb niepenosprawnych5, zwanej dalej ustaw o rehabilitacji.

Cz zada wynikajcych z ustawy o rehabilitacji realizowana jest przez samorzdy powiatowe i wojewdzkie, ktre uzyskuj na ten cel rodki PFRON.

W niniejszym Informatorze opisano rodzaje zada realizowanych z myl o indywidu-alnych osobach niepenosprawnych oraz pracodawcach zatrudniajcych niepenospraw-nych pracownikw.

W poniszej tabeli 1 wymieniono zadania ustawowe nansowane lub wsp nansowane ze rodkw PFRON w podziale na realizatorw.

Realizatorzy to instytucje, za porednictwem ktrych PFRON wydatkuje rodki na okrelone zadania. Instytucje te przyjmuj i rozpatruj wnioski o do nansowania, przeka-zuj rodki nansowe. Realizatorami s w szczeglnoci: PFRON, samorzdy powiatowe i samorzdy wojewdzkie.

Tabela 1

Zadania ustawowe nansowane lub wsp nansowane ze rodkw PFRON w podziale na realizatorw

PFRON Samorzd powiatowy Samorzd wojewdzki

Rehabilitacja zawodowa

Do nansowanie do wynagrodze-nia (otwarty i chroniony rynek pracy)

Zwrot pracodawcom kosztw przystosowania tworzonych lub istniejcych stanowisk pracy do potrzeb osb niepenosprawnych

Do nansowanie kosztw tworze-nia i dziaania zakadw aktyw-noci zawodowej



Wsparcie osb niepenosprawnych ze rodkw PFRON przegld zada i realizatorw


Refundacja skadek na ubez-pieczenia spoeczne osoby niepenosprawnej prowadzcej dziaalno gospodarcz oraz niepenosprawnemu rolnikowi lub rolnikowi zobowizanemu do opacania skadek za niepe-nosprawnego domownika

Zwrot pracodawcom kosztw wyposaenia stanowisk pracy

Zwrot pracodawcom chronio-nego rynku pracy dodatkowych (wynikajcych z zatrudniania pracownikw niepenospraw-nych) kosztw: budowy lub przebudowy zwizanej z moder-nizacj obiektw i pomieszcze zakadu, transportowych i admi-nistracyjnych

Zwrot miesicznych kosztw zatrudnienia pracownikw po-magajcych pracownikowi nie-penosprawnemu w pracy

Do nansowanie w wysokoci do 50% oprocentowania kredy-tw bankowych zacignitych przez zakad pracy chronionej, pod warunkiem wykorzystania ich na cele zwizane z rehabi-litacj zawodow i spoeczn osb niepenosprawnych

Refundacja kosztw szkolenia pracownikw niepenospraw-nych

Dotacja przyznawana osobie niepenosprawnej na podjcie dziaalnoci gospodarczej, rol-niczej albo na wniesienie wka-du do spdzielni socjalnej




Do nansowanie do wysokoci 50% oprocentowania kredytu bankowego zacignitego na kontynuowanie dziaalnoci go-spodarczej albo prowadzenie wasnego lub dzierawionego gospodarstwa rolnego

Wsparcie osb niepenospraw-nych bezrobotnych lub poszuku-jcych pracy (szkolenia, stae itp.)

Pomoc w podejmowaniu stay przez niepenosprawnych ab-solwentw oraz pomoc doradcy zawodowego dla absolwentw

Rehabilitacja spoeczna

Zlecanie zada organizacjom pozarzdowym i fundacjom, w trybie art. 36 ustawy o reha-bilitacji



Refundacja kosztw wydawa-nia certy katw przez podmioty uprawnione do szkolenia psw asystujcych

Do nansowanie uczestnictwa osb niepenosprawnych i ich opiekunw w turnusach rehabi-litacyjnych

Do nansowanie robt budow-lanych w obiektach sucych rehabilitacji, w zwizku z potrze-bami osb niepenosprawnych

Do nansowanie zaopatrzenia w sprzt rehabilitacyjny, przed-mioty ortopedyczne i rodki po-mocnicze




Do nansowanie likwidacji barier architektonicznych, w komuniko-waniu si i technicznych, w zwiz-ku z indywidualnymi potrzebami osb niepenosprawnych

Do nansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osb niepe-nosprawnych

Do nansowanie kosztw tworze-nia i dziaania warsztatw terapii zajciowej

Do nansowanie kosztw szkole jzyka migowego na podstawie ustawy o jzyku migowym

Do nansowanie usug tumacza jzyka migowego lub tuma-cza-przewodnika na wniosek osoby niepenosprawnej

Rehabilitacja zawodowa i spoeczna

Programy z zakresu rehabilita-cji zawodowej i spoecznej osb niepenosprawnych, ktrych re-alizatorami s starostwa powia-towe, za instytucj nansujc i okrelajc rodzaje wsparcia jest PFRON

Pomoc w likwidacji barier utrud-niajcych aktywizacj spoeczn i zawodow

Pomoc osobom niepenospraw-nym w uzyskaniu wyksztacenia na poziomie wyszym



6.1. Zadania realizowane przez samorzd powiatowyw ramach rehabilitacji zawodowej, ktrych celem jest wsparcie pracodawcw

Przedstawione poniej formy wsparcia pracodawcw zatrudniajcych osoby niepeno-sprawne s realizowane przez powiatowe urzdy pracy (PUP).

W przypadku kadej z nich warunkiem otrzymania i wydatkowania rodkw nansowych przez pracodawcw jest podpisanie umowy ze starost, ktra szczegowo okrela wyso-ko i warunki do nansowania.

WANE! Koszty poniesione przed podpisaniem umowy nie podlegaj zwrotowi.

6.1.1. Zwrot pracodawcom kosztw przystosowania tworzonych lub istniejcych stanowisk pracy do potrzeb osb niepenosprawnych

Pracodawca, ktry zobowie si do zatrudnienia osoby niepenosprawnej na okres co najmniej 36 miesicy, moe otrzyma ze rodkw Funduszu zwrot kosztw:

r adaptacji pomieszcze zakadu pracy do potrzeb osb niepenosprawnych, w szczegl-noci kosztw poniesionych w zwizku z przystosowaniem tworzonych lub istniejcych stanowisk pracy stosownie do potrzeb wynikajcych z ich niepenosprawnoci,

r adaptacji lub nabycia urzdze uatwiajcych osobie niepenosprawnej wykonywanie pracy lub funkcjonowanie w zakadzie pracy,

r zakupu i autoryzacji oprogramowania na uytek pracownikw niepenosprawnych oraz urzdze technologii wspomagajcych lub przystosowanych do potrzeb wynikajcych z ich niepenosprawnoci,

r rozpoznania przez suby medycyny pracy wymienionych wyej potrzeb osb niepeno-sprawnych.



Zwrot kosztw dotyczy osb niepenosprawnych: r bezrobotnych lub poszukujcych pracy i niepozostajcych w zatrudnieniu, r pozostajcych w zatrudnieniu u pracodawcy wystpujcego o zwrot kosztw, z wyjt-kiem przypadkw, gdy przyczyn powstania niepenosprawnoci w okresie zatrudnienia u tego pracodawcy byo zawinione przez pracodawc lub przez pracownika naruszenie przepisw, w tym przepisw prawa pracy.

Maksymalna wysoko pomocy nansowej ze rodkw PFRON nie moe przekracza dwudziestokrotnego przecitnego wynagrodzenia za kade przystosowane stanowisko pracy osoby niepenosprawnej.

Wniosek o zwrot kosztw przystosowania stanowisk pracy skada si do starosty waciwego ze wzgldu na:

r miejsce zarejestrowania osoby niepenosprawnej jako bezrobotnej albo poszukuj-cej pracy niepozostajcej w zatrudnieniu w przypadku gdy zwrot kosztw dotyczy tej osoby,

r miejsce zatrudnienia osoby niepenosprawnej, miejsce siedziby albo miejsce zamieszkania pracodawcy w pozostaych przypadkach.

W przypadku wnioskw skadanych przez pracodawc bdcego starost wniosek skada si do wojewdzkich oddziaw PFRON.

Zwrotu kosztw dokonuje starosta na warunkach i w wysokoci okrelonych umow zawart z pracodawc, z tym e:

r zwrotowi nie podlegaj koszty poniesione przez pracodawc przed dniem podpisania umowy,

r kwota zwrotu kosztw poniesionych w zwizku z rozpoznaniem potrzeb osb niepeno-sprawnych nie moe przekracza 15% kosztw zwizanych z przystosowaniem tworzo-nych lub istniejcych stanowisk pracy do potrzeb osb niepenosprawnych.

Warunkiem zwrotu kosztw jest uzyskanie pozytywnej opinii Pastwowej Inspekcji Pracy o przystosowanym stanowisku pracy, wydanej na wniosek starosty.



Szczegowe zasady udzielania pomocy i wzr wniosku zawarte s w art. 26 ustawy o rehabilitacji oraz w rozporzdzeniu Ministra Pracy i Polityki Spoecznej z dnia 23 grud-nia 2014 r. w sprawie zwrotu dodatkowych kosztw zwizanych z zatrudnianiem pracow-nikw niepenosprawnych6.

6.1.2. Zwrot pracodawcom kosztw wyposaenia stanowisk pracy

Pracodawca, ktry na okres co najmniej 36 miesicy zobowie si do zatrudnienia osoby niepenosprawnej zarejestrowanej w powiatowym urzdzie pracy jako bezrobotna albo poszukujca pracy niepozostajca w zatrudnieniu, a take zoy wniosek o przyznanie refundacji, moe otrzyma ze rodkw Funduszu zwrot kosztw wyposaenia stano-wiska pracy (refundacj).

Zwrotu kosztw dokonuje starosta na warunkach i w wysokoci okrelonych umow zawart z pracodawc, z tym e zwrotowi nie podlegaj koszty poniesione przed dniem zawarcia umowy.

Refundacja obejmuje midzy innymi udokumentowane koszty zakupu lub wytworzenia wyposaenia stanowiska pracy, na ktrym bdzie pracowaa osoba niepenosprawna.

Maksymalna wysoko pomocy nansowej ze rodkw PFRON nie moe przekracza pitnastokrotnego przecitnego wynagrodzenia.

Wniosek skada si do powiatowego urzdu pracy waciwego ze wzgldu na miejsce zarejestrowania osoby niepenosprawnej jako bezrobotna albo poszukujca pracy niepozo-stajca w zatrudnieniu. W przypadku wnioskw skadanych przez pracodawc bdcego starost wniosek skada si do wojewdzkich oddziaw PFRON.

Warunkiem zwrotu kosztw jest uzyskanie, wydanej na wniosek starosty, pozytywnej opinii Pastwowej Inspekcji Pracy o przystosowaniu stanowiska pracy do potrzeb wynika-jcych z niepenosprawnoci osoby zatrudnionej na tym stanowisku.

6 Dz.U. z 2014 r., poz. 1987.



Szczegowe zasady udzielania pomocy zawarte s w art. 26e ustawy o rehabilitacji oraz w obwieszczeniu Ministra Pracy i Polityki Spoecznej z dnia 20 stycznia 2015 r. w sprawie ogoszenia jednolitego tekstu rozporzdzenia Ministra Pracy i Polityki Spoecznej w sprawie zwrotu kosztw wyposaenia stanowiska pracy osoby niepenosprawnej7.

6.1.3. Zwrot pracodawcom miesicznych kosztw zatrudnienia pracownikw pomagajcych pracownikowi niepenosprawnemu w pracy

Pracodawca, ktry zatrudnia pracownika niepenosprawnego, moe otrzyma ze rodkw PFRON zwrot:

r miesicznych kosztw zatrudnienia pracownikw pomagajcych pracownikowi niepe-nosprawnemu w pracy,

r kosztw szkolenia pracownikw pomagajcych,w zakresie: czynnoci uatwiajcych komunikowanie si niepenosprawnego pracownika z oto-czeniem,

czynnoci niemoliwych lub trudnych do samodzielnego wykonania przez osob nie-penosprawn na stanowisku pracy.

Wysoko zwrotu miesicznych kosztw zatrudnienia pracownikw pomagajcych pra-cownikowi niepenosprawnemu w pracy stanowi iloczyn kwoty najniszego wynagrodzenia oraz ilorazu liczby godzin w miesicu przeznaczonych wycznie na pomoc pracownikowi niepe-nosprawnemu i miesicznej liczby godzin pracy pracownika niepenosprawnego w miesicu.

Liczba godzin przeznaczonych wycznie na pomoc pracownikowi niepenosprawnemu nie moe przekracza liczby godzin odpowiadajcej 20% liczby godzin pracy pracownika w miesicu.

Zwrot kosztw szkolenia pracownikw pomagajcych pracownikowi niepenospraw-nemu w pracy obejmuje 100% kosztw szkolenia, nie wicej jednak ni rwnowarto kwoty najniszego wynagrodzenia.

7 Dz.U. z 2015 r., poz. 93.



Zwrotu kosztw dokonuje starosta na warunkach i w wysokoci okrelonych umow zawart z pracodawc, z tym e zwrotowi nie podlegaj koszty poniesione przez pracodawc przed dniem podpisania umowy.

W przypadku wnioskw skadanych przez pracodawc bdcego starost wniosek skada si do wojewdzkich oddziaw PFRON.

Szczegowe zasady udzielania pomocy zawarte s w rozporzdzeniu Ministra Pracy i Polityki Spoecznej z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie zwrotu dodatkowych kosztw zwizanych z zatrudnianiem pracownikw niepenosprawnych8.

6.1.4. Refundacja pracodawcy kosztw szkolenia pracownikw niepenosprawnych

Pracodawca moe otrzyma ze rodkw PFRON pomoc w formie refundacji kosztw szkolenia zatrudnionych osb niepenosprawnych. Szkolenie osb niepenosprawnych moe by organizowane take przez pracodawc.

Wniosek o przyznanie refundacji skada si przed rozpoczciem projektu szkolenio-wego do starosty waciwego ze wzgldu na miejsce siedziby pracodawcy.

Na wniosek pracodawcy poniesione przez niego koszty szkolenia zatrudnionych osb niepenosprawnych mog by zrefundowane ze rodkw PFRON do wysokoci 70% tych kosztw, nie wicej jednak ni do wysokoci dwukrotnego przecitnego wynagrodzenia na jedn osob.

Refundacja nie moe przekroczy: r 70% kosztw szkolenia kwali kujcych si do objcia pomoc w odniesieniu do maych i rednich przedsibiorcw,

r 60% kosztw szkolenia kwali kujcych si do objcia pomoc w odniesieniu do duych przedsibiorcw.

8 Dz.U. z 2014 r., poz. 1987.



Koszty szkolenia (refundacji) zwraca starosta, na warunkach i w wysokoci okrelo-nych w umowie zawartej z pracodawc. Zwrotowi nie podlegaj koszty poniesione przez pracodawc przed dat podpisania umowy.

Szczegowe zasady udzielania pomocy zawarte s w rozporzdzeniu Ministra Pracy i Polityki Spoecznej z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie refundacji kosztw szkolenia pra-cownikw niepenosprawnych9.

6.2. Zadania realizowane przez samorzd powiatowy w ramach rehabilitacji zawodowej suce wsparciu indywidualnych osb niepenosprawnych

Opisane poniej formy wsparcia indywidualnych osb niepenosprawnych maj na celu ich aktywizacj zawodow. Realizowane s przez powiatowe urzdy pracy (PUP).

W przypadku form wsparcia omwionych w punktach 6.2.1. i 6.2.2. warunkiem otrzymania i wydatkowania rodkw nansowych jest podpisanie umowy ze starost, ktra szczegowo okrela wysoko i warunki do nansowania.

WANE! Koszty poniesione przed podpisaniem umowy nie podlegaj zwrotowi.

6.2.1. Dotacja na podjcie dziaalnoci gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkadu do spdzielni socjalnej

Osoba niepenosprawna zarejestrowana w powiatowym urzdzie pracy jako bez-robotna albo poszukujca pracy niepozostajca w zatrudnieniu moe otrzyma ze rodkw PFRON jednorazowo rodki na podjcie dziaalnoci gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkadu do spdzielni socjalnej w wysokoci okrelonej w umowie zawartej ze starost.

9 Dz.U. z 2014 r., poz. 1970.



Maksymalna wysoko pomocy nie moe przekroczy pitnastokrotnego przecitnego wynagrodzenia.

Osoba niepenosprawna moe skorzysta z tej formy pomocy, jeeli nie otrzymaa wcze-niej bezzwrotnych rodkw publicznych na ten cel.

Wniosek o udzielenie dotacji skada si do starosty waciwego ze wzgldu na miejsce zarejestrowania osoby niepenosprawnej jako bezrobotnej albo poszukujcej pracy niepo-zostajcej w zatrudnieniu.

Starosta rozpatrujc wniosek, bierze pod uwag: r przewidywane efekty ekonomiczne przedsiwzicia, na ktre maj by przeznaczone rodki, r popyt i poda lokalnego rynku na planowan dziaalno, r kalkulacj wydatkw na uruchomienie dziaalnoci w ramach wnioskowanych rodkw, r uprawnienia i kwali kacje wnioskodawcy, r wysoko rodkw wasnych wnioskodawcy, r wysoko rodkw nansowych na ten cel w danym roku.

W przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku starosta informuje o tym pisemnie wnioskodawc i wzywa go do negocjacji warunkw umowy. Umowa musi zawiera zobo-wizanie wnioskodawcy m.in. do:

r przeznaczenia rodkw na cel okrelony w umowie, r prowadzenia dziaalnoci lub czonkostwa w spdzielni socjalnej nieprzerwanie przez okres co najmniej 24 miesicy (przy czym do okresu prowadzenia dziaalnoci gospo-darczej wlicza si okresy choroby, powoania do odbycia zasadniczej suby wojskowej, skierowania do odbycia suby zastpczej lub korzystania ze wiadczenia rehabilitacyj-nego; nie wlicza si okresu zawieszenia dziaalnoci gospodarczej),

r udokumentowania realizacji umowy na wezwanie starosty, r rozliczenia otrzymanych rodkw w terminie okrelonym w umowie, r zabezpieczenia zwrotu kwoty rodkw w formie: porczenia, w tym porczenia spdzielni socjalnej, weksla z porczeniem wekslowym (awal), gwarancji bankowej, zastawu na prawach lub rzeczach, blokady rachunku bankowego lub aktu notarialnego o poddaniu si egzekucji przez dunika.



Szczegowe zasady udzielania dotacji zawarte s w rozporzdzeniu Ministra Pracy i Polityki Spoecznej z dnia 17 padziernika 2007 r. w sprawie przyznania osobie niepe-nosprawnej rodkw na podjcie dziaalnoci gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkadu do spdzielni socjalnej10.

WANE! Rejestracji dziaalnoci gospodarczej naley dokona po przyznaniu dotacji na jej

rozpoczcie. Jeli ta kolejno nie zostanie zachowana, wniosek o przyznanie rodkw nansowych PFRON na ten cel nie zostanie rozpatrzony.

6.2.2. Do nansowanie do wysokoci 50% oprocentowania kredytu bankowego zacignitego na kontynuowanie dziaalnoci gospodarczej albo prowadzenie wasnego lub dzierawionego gospodarstwa rolnego

Osoba niepenosprawna prowadzca dziaalno gospodarcz albo wasne lub dzier-awione gospodarstwo rolne moe otrzyma do nansowanie do wysokoci 50% opro-centowania kredytu bankowego zacignitego na kontynuowanie tej dziaalnoci, jeeli:

r nie korzystaa z poyczki na podjcie dziaalnoci gospodarczej lub rolniczej albo poyczka zostaa w caoci spacona lub umorzona,

r nie otrzymaa bezzwrotnych rodkw na podjcie dziaalnoci gospodarczej lub rolniczej albo prowadzia t dziaalno co najmniej przez 24 miesice od dnia otrzymania pomocy na ten cel.

Do nansowanie nastpuje na podstawie umowy zawartej ze starost.

6.2.3. Wsparcie osb niepenosprawnych bezrobotnych lub poszukujcych pracy w formie umoliwienia korzystania z usug lub instrumentw rynku pracy

Ze rodkw PFRON za porednictwem powiatowych urzdw pracy nansowane s wydatki na korzystanie z instrumentw lub usug rynku pracy na rzecz osb niepeno-sprawnych, zarejestrowanych w powiatowym urzdzie pracy jako poszukujce pracy i nie-

10 Dz.U. z 2015 r., poz. 102.



pozostajce w zatrudnieniu (takie jak: szkolenia, stae, prace interwencyjne, przygotowanie zawodowe w miejscu pracy).

Zasady korzystania z wyej wymienionego wsparcia okrelone zostay w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy11.

6.2.4. Program JUNIOR program aktywizacji zawodowej absolwentw niepenosprawnych

Realizatorami programu JUNIOR (...) s powiatowe urzdy pracy i wojewdz-kie oddziay PFRON.

Adresatami programu s osoby z orzeczonym znacznym, umiarkowanym lub lekkim stopniem niepenosprawnoci lub posiadajce orzeczenie rwnowane w wieku do 30 roku ycia, skierowane na sta zgodnie z warunkami okrelonymi w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy12, zwane dla potrzeb programu absolwentami.

Pomoc nansowa w ramach programu udzielana jest: r absolwentowi, skierowanemu na sta przez powiatowy urzd pracy, w formie comie-sicznego do nansowania bdcego wiadczeniem na rehabilitacj zawodow. Wyso-ko do nansowania jest ustalana przez powiatowy urzd pracy w zalenoci od stopnia niepenosprawnoci osoby skierowanej na sta i wynosi w przypadku osb niepenosprawnych zaliczonych do: znacznego stopnia niepenosprawnoci do 800 z, umiarkowanego stopnia niepenosprawnoci do 650 z, lekkiego stopnia niepeno-sprawnoci do 500 z (wyej wymienione wiadczenie na rehabilitacj zawodow jest wypacane dodatkowo oprcz stypendium przysugujcego staycie odbywajcemu sta ustawowy),

11 Tekst jednolity Dz.U. z 2015 r., poz. 149.12 Tekst jednolity Dz.U. z 2015 r., poz. 149.



r doradcy zawodowemu, w postaci comiesicznej premii za opiek nad stayst, w wyso-koci do 200 z (za kadego stayst objtego opiek),

r pracodawcy uczestniczcemu w programie z wyczeniem pracodawcw prowadzcych zakady aktywnoci zawodowej w postaci premii z tytuu odbycia stau przez absol-wenta. Wysoko premii w odniesieniu do staysty ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepenosprawnoci albo absolwenta szkoy specjalnej stanowi iloczyn liczby miesicy odbytego stau i kwoty stanowicej do 400 z, a w odniesieniu do staysty z lekkim stopniem niepenosprawnoci stanowi iloczyn liczby miesicy odbytego stau i kwoty do 200 z.

Wnioski o przystpienie do programu skadane s przez starost we waciwym teryto-rialnie wojewdzkim oddziale PFRON.

6.3. Zadania realizowane przez samorzd powiatowy w ramachrehabilitacji spoecznej, majce na celu wsparcie indywidualnych osb niepenosprawnych

Ponisze formy wsparcia indywidualnych osb niepenosprawnych s realizowane przez starostwa powiatowe za porednictwem powiatowych centrw pomocy rodzinie (PCPR).

Wnioski (waciwe dla kadego starostwa) naley skada w PCPR. Warunkiem otrzy-mania i wydatkowania rodkw nansowych jest decyzja przyznajca rodki nansowe lub podpisanie umowy ze starost, ktra szczegowo okrela wysoko i warunki do nanso-wania (w zalenoci od rodzaju pomocy).

WANE! rodki wydatkowane wczeniej nie podlegaj zwrotowi.



6.3.1. Do nansowanie uczestnictwa osb niepenosprawnych i ich opiekunw w turnusach rehabilitacyjnych

Uczestnictwo w turnusie rehabilitacyjnym wedug ustawy o rehabilitacji wspomaga proces rehabilitacji zawodowej i spoecznej osb niepenosprawnych.

Do nansowanie ze rodkw PFRON uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym osoby niepenosprawnej (oraz ewentualnie jej opiekuna) udzielane jest przez powiatowe centrum pomocy rodzinie (PCPR) waciwe dla miejsca zamieszkania tej osoby.

Czas trwania turnusw wynosi co najmniej 14 dni.

Turnusy organizuje si wycznie na terenie kraju, w grupach zorganizowanych liczcych nie mniej ni 20 uczestnikw, w formie stacjonarnej i niestacjonarnej.

Organizator turnusw jest obowizany m.in. do: r zabezpieczenia turnusu od strony organizacyjnej, technicznej i kadrowej w sposb gwa-rantujcy osobom niepenosprawnym bezpieczne warunki uczestnictwa w turnusie,

r opracowania i realizacji programu turnusu, r przesania do waciwego PCPR informacji o przebiegu turnusu w terminie 21 dni od dnia zakoczenia turnusu, sporzdzonej odrbnie dla kadego uczestnika korzystajcego z do nansowania ze rodkw Funduszu.

Osoba niepenosprawna moe ubiega si o do nansowanie, pod warunkiem e: r w roku, w ktrym ubiega si o do nansowanie, nie korzystaa z do nansowania ze rod-kw PFRON na ten cel,

r lekarz prowadzcy wypeni odpowiedni wniosek (skierowanie na turnus), r wybierze orodek, ktry posiada wpis do specjalnego rejestru orodkw prowadzonego przez wojewod, albo miejsce poza takim orodkiem, w przypadku gdy turnus jest orga-nizowany w formie niestacjonarnej,

r wybierze organizatora turnusu, ktry posiada rwnie odpowiedni wpis do rejestru, r bdzie uczestniczya w zajciach przewidzianych programem turnusu,



r nie bdzie na turnusie penia funkcji czonka kadry, ani nie bdzie opiekunem innego uczestnika tego turnusu,

r speni kryterium dochodowe13, r w przypadku turnusu, ktrego program przewiduje take zabiegi zjoterapeutyczne, przed-stawi podczas pierwszego badania zawiadczenie lekarskie o aktualnym stanie zdrowia, w szczeglnoci o chorobie zasadniczej, uczuleniach i przyjmowanych lekach.

Osobie niepenosprawnej ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepenospraw-noci albo posiadajcej orzeczenie rwnowane oraz osobie niepenosprawnej w wieku do 16 lat moe by przyznane do nansowanie pobytu opiekuna, pod warunkiem e:

r lekarz wypisujc wniosek uzasadni konieczno pobytu opiekuna, r opiekun:

nie bdzie peni funkcji czonka kadry na tym turnusie, nie jest osob niepenosprawn wymagajc opieki innej osoby, ukoczy 18 lat lub ukoczy 16 lat i jest wsplnie zamieszkujcym czonkiem rodziny osoby niepeno-sprawnej.

Z turnusw rehabilitacyjnych mog korzysta osoby niepenosprawne, ktre posia-daj wane orzeczenie o:

13 Osoba niepenosprawna moe ubiega si o do nansowanie ze rodkw PFRON do uczestnictwa w turnusie, jeeli przecitny miesiczny dochd, w rozumieniu przepisw o wiadczeniach rodzinnych, podzielony przez liczb osb we wsplnym gospodarstwie domowym, obliczony za kwarta poprzedzajcy miesic zoenia wniosku, nie przekracza kwoty:

50% przecitnego wynagrodzenia na osob we wsplnym gospodarstwie domowym, 65% przecitnego wynagrodzenia w przypadku osoby samotnej.W przypadku przekroczenia tych kwot kwot do nansowania pomniejsza si o kwot, o ktr dochd ten

zosta przekroczony. Z wyjtkiem, kiedy osoba niepenosprawna znajdzie si w trudnej sytuacji materialnej lub losowej; wwczas do nansowanie uczestnictwa w turnusie tej osoby lub do nansowanie uczestnictwa jej opiekuna moe zosta przyznane bez pomniejszania kwoty do nansowania pomimo przekroczenia ww. kwot dochodu.



r zaliczeniu przez organy orzekajce do jednego z trzech stopni niepenospraw-noci lub

r cakowitej lub czciowej niezdolnoci do pracy na podstawie odrbnych przepisw lub r niepenosprawnoci, wydane przed ukoczeniem 16 roku ycia, lub orzeczenie rwno-wane lub

r staej albo dugotrwaej niezdolnoci do pracy w gospodarstwie rolnym.

Wniosek o do nansowanie uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym skada si w powiatowym centrum pomocy rodzinie (PCPR) osobicie lub za porednictwem opiekuna albo organizatora turnusw rehabilitacyjnych.

Bezdomna osoba niepenosprawna, w rozumieniu przepisw o pomocy spoecznej, skada wniosek o do nansowanie w PCPR waciwym dla miejsca jej pobytu.

Do wniosku naley doczy: r kopi jednego z wymienionych wyej orzecze, r wniosek lekarza, pod ktrego opiek znajduje si osoba niepenosprawna, o skierowanie na turnus rehabilitacyjny.

Powiatowe centrum pomocy rodzinie rozpatruje wnioski w terminie 30 dni od dnia zoenia kompletnego wniosku.

Tabela 2

Wysoko do nansowania do turnusw rehabilitacyjnych

Wysoko do nansowania Uprawnieni

30% przecitnego wynagrodzenia osoba ze znacznym stopniem niepenosprawnoci, osoba niepenosprawna w wieku do 16 roku ycia oraz osoba niepenosprawna w wieku 1624 lat uczca si i niepracujca, bez wzgldu na stopie niepenosprawnoci



Wysoko do nansowania Uprawnieni

27% przecitnego wynagrodzenia osoba z umiarkowanym stopniem niepenospraw-noci

25% przecitnego wynagrodzenia osoba z lekkim stopniem niepenosprawnoci

20% przecitnego wynagrodzenia opiekun osoby niepenosprawnej

20% przecitnego wynagrodzenia osoba niepenosprawna zatrudniona w zakadzie pracy chronionej, niezalenie od posiadanego stop-nia niepenosprawnoci

W przypadku znacznego niedoboru rodkw PFRON w danym roku w stosunku do istniejcych potrzeb w tym zakresie PCPR moe obniy wysoko do nansowania, nie wicej jednak ni o 20% kwot, o ktrych mowa w tabeli 2, albo przyj zasad przyznawania do nansowania turnusu tej samej dorosej osobie niepenosprawnej raz na dwa lata.

W przypadku uzasadnionym szczeglnie trudn sytuacj yciow osoby nie-penosprawnej do nansowanie dla tej osoby lub do nansowanie pobytu jej opiekuna na turnusie rehabilitacyjnym moe zosta podwyszone do wysokoci 40% przecitnego wynagrodzenia.

Podwyszenie do nansowania pobytu opiekuna moe nastpi, jeeli opiekun pozo-staje we wsplnym gospodarstwie domowym z osob niepenosprawn lub osoba ta ponosi koszty uczestnictwa opiekuna w turnusie.

W przypadku skrcenia uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym z przyczyn innych ni losowe osoba niepenosprawna oraz opiekun ponosz koszty pobytu na tym turnusie.

Pierwszestwo w uzyskaniu do nansowania do uczestnictwa w turnusie rehabilitacyj-nym maj osoby niepenosprawne, ktre posiadaj orzeczenie o zaliczeniu do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepenosprawnoci albo rwnowane, osoby niepenosprawne



w wieku do 16 lat albo w wieku do 24 lat uczce si i niepracujce, bez wzgldu na stopie niepenosprawnoci.

Przy rozpatrywaniu wniosku o do nansowanie bierze si pod uwag stopie i rodzaj niepenosprawnoci wnioskodawcy oraz wpyw niepenosprawnoci na moliwo reali-zacji przez wnioskodawc kontaktw spoecznych w codziennym funkcjonowaniu, a take uwzgldnia si na korzy wnioskodawcy fakt niekorzystania z do nansowania w roku poprzednim.

Do nansowanie mona otrzyma tylko raz w roku kalendarzowym.

Osoba niepenosprawna, w terminie 30 dni od otrzymania powiadomienia o przyzna-niu do nansowania, nie pniej jednak ni na 21 dni przed dniem rozpoczcia turnusu, przekazuje do PCPR informacj o wyborze turnusu.

Powiatowe centrum pomocy rodzinie po otrzymaniu informacji o wyborze turnusu, w terminie 7 dni, sprawdza:

r czy wybrany przez osob niepenosprawn orodek i organizator posiadaj odpowiednio wpis do rejestru orodkw i organizatorw, obejmujcy okres trwania turnusu,

r czy orodek, w ktrym odbdzie si turnus, jest uprawniony do przyjmowania osb niepenosprawnych z okrelonymi w orzeczeniu lub we wniosku lekarskim dysfunkcjami lub schorzeniami,

r czy organizator jest uprawniony do organizowania turnusu wybranego przez osob nie-penosprawn z okrelonymi w orzeczeniu lub we wniosku lekarskim dysfunkcjami lub schorzeniami.

Informator ZUS 2015

Documents

Transcript of Informator ZUS 2015