INFORMACJA O ZADANIU P.N. „PROWADZENIE …kujawskopomorski.pzn.org.pl/pliki/3 INFORMATOR...
Transcript of INFORMACJA O ZADANIU P.N. „PROWADZENIE …kujawskopomorski.pzn.org.pl/pliki/3 INFORMATOR...
1
INFORMACJA O ZADANIU
P.N. „PROWADZENIE REHABILITACJI SPOŁECZNEJ
I ZAWODOWEJ NIEWIDOMYCH
I SŁABO WIDZĄCYCH”
ZREALIZOWANYM W LATACH 2009-2011
W ramach zadania „Prowadzenie rehabilitacji społecznej i zawodo-
wej niewidomych i słabo widzących” dofinansowanym przez Pań-
stwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w latach
2009-2011 prowadziliśmy szereg działań rehabilitacyjnych, którymi
objęliśmy ponad 3000 osób z dysfunkcją wzroku ze znacznym i
umiarkowanym stopniem niepełnosprawności (lub orzeczeniem rów-
noważnym) oraz 400 dzieci i młodzieży zamieszkujących na terenie
województwa kujawsko-pomorskiego. Głównym celem zadania było
zwiększenie samodzielności osób niepełnosprawnych, możliwie we
wszystkich sferach życia oraz pomoc w adaptacji do nowej sytuacji
spowodowanej inwalidztwem wzroku, uświadamianie możliwości
usamodzielnienia się i ukazanie korzyści, jakie niesie rehabilitacja.
Cel ten realizowaliśmy poprzez objęcie uczestników projektu profe-
sjonalnym i indywidualnie dostosowanym wsparciem. Zapewnial i-
śmy fachową i wszechstronną pomoc poprzez zaplanowane w ramach
projektu formy wsparcia, które miały charakter zarówno indywidua l-
ny jak i grupowy. Indywidualne formy wsparcia realizowane przez
nas to: poradnictwo i doradztwo rehabilitacyjne którego zakres tema-
tyczny był bardzo szeroki, i dotyczył m.in.: możliwości i zasad ko-
rzystania z różnych form pomocy świadczonej przez PZN i inne
podmioty działające na rzecz osób niepełnosprawnych. W ramach do-
radztwa prowadzony był także pokaz i instruktaż posługiwania się
sprzętem rehabilitacyjnym (np. posługiwanie się białą laską itp.) i
sprzętem gospodarstwa domowego ułatwiającym wykonywanie co-
dziennych czynności. Nasi podopieczni mieli możliwość korzystania
z konsultacji specjalistycznych – psychologicznych, prawnych, in-
formatycznych oraz rehabilitacji wzroku. Grupowe formy wsparcia
to: spotkania dla osób nowo ociemniałych oraz spotkania dla dzieci
nowo przyjętych do Polskiego Związku Niewidomych wraz z rodz i-
cami, cykliczne spotkania dla osób niewidomych chorujących na cu-
krzycę, cykliczne spotkania dla niewidomych twórców. Wszyscy
chętni mogli korzystać z zasobów prowadzonej w placówce biblioteki
książki mówionej, która oprócz nagrywania książek prowadziła także
wypożyczalnię urządzeń do odtwarzania książek mówionych .
2
Działalność placówki wspierała i ułatwiała struktura naszej organ iza-
cji, która była następująca; posiadaliśmy 19 ogniw podstawowych –
Kół Powiatowych obejmujących swym zasięgiem 23 powiaty naszego
województwa. W 2009 roku zatrudnialiśmy 18 osób kadry meryto-
rycznej w tym 16 osób niepełnosprawnych natomiast w 2011 nasza
kadra to 31 osób (na 26,25 etatu) w tym 24 osoby niepełnosprawne.
Do naszych podopiecznych w ostatnich 3 latach kierowaliśmy nastę-
pujące działania rehabilitacyjne;
1. Dla osób nowo przyjętych do Polskiego Związku Niewidomych
organizowaliśmy spotkania instruktażowo – informacyjne, w których
łącznie wzięło udział 580 osób.
2. Odbyły się 4 szkolenia rehabilitacyjne dla 46 osób nowo ociemnia-
łych.
3. Skierowaliśmy na turnusy rehabilitacji podstawowej do Ośrodków
Rehabilitacji w Bydgoszczy, Muszynie i Ustroniu Morskim ponad
200 osób a grupa 57 osób szkoliła się na 5-dniowych szkoleniach ak-
tywizujących zawodowo organizowanych w partnerstwie z Zachod-
niopomorskim Okręgiem PZN.
4. Zorganizowaliśmy 18 turnusów rehabilitacyjno - usprawniających
dla ponad 600 niewidomych.
5. Dla 12 osób - dzieci poniżej 15 roku życia wraz z rodzicami zor-
ganizowaliśmy szkolenie komputerowe dzięki któremu nabyli oni
wiedzę i umiejętności konfiguracji sprzętu komputerowego i dokona-
nia ustawień najbardziej odpowiednich do możliwości percepcyjnych
dziecka niewidomego i słabo widzącego. Zdobyte umiejętności uła-
twiają im pobieranie nauki.
6. Dla 56 osób zorganizowano indywidualne zajęcia w miejscu ich
zamieszkania z zakresu orientacji przestrzennej zapewniające im sa-
modzielność w tym zakresie a 20 osób przeszkolono z zakresu czyn-
ności dnia codziennego.
7. Grupa 32 osób w podeszłym
wieku została objęta szkoleniem z
zakresu gerontologii przy
uwzględnieniu specyfiki inwalidz-
twa wzroku.
8. Rodzice wraz z dziećmi nowo
przyjętymi do PZN – 24 osoby
mieli możliwość poznawania zasad
wychowania dziecka niewidomego
i sposobów kompensacji braku
3
wzroku podczas 3-dniowego szko-
lenia.
9. Dla 82 dzieci w wieku szkolnym
zorganizowano kolonie rehabilita-
cyjne o charakterze sportowo-
turystycznym, połączone z wy-
cieczkami zagranicznymi.
10. Ważnym wydarzeniem w latach
2009-2011 była kontynuacja pro-
gramu ograniczania skutków nie-
pełnosprawności obejmującego przez 3 lata ponad 150 niewidomych
i słabo widzących dzieci w wieku rozwojowym od 0 do 6 lat i ich ro-
dziny z województwa kujawsko-pomorskiego, Jest to program wcze-
snego wspierania rozwoju o nazwie „Pokażmy świat niewidomemu
dziecku” i polega na wsparciu
rozwoju dzieci w wieku żłobko-
wym i przedszkolnym, zapew-
nieniu pomocy edukacyjnej i
psychologicznej oraz dostępu do
informacji dla rodzin dzieci nie-
widomych i słabo widzących a
przede wszystkim gwarantuje
kompleksową i wszechstronną
rehabilitację mającą na celu
zrównanie szans rozwojowych dziecka z dysfunkcją wzroku.
Każdego roku specjaliści przeprowadzili średnio 500 godzin zajęć
indywidualnych w zakresie rehabilitacji wzroku, logopedii, neurolo-
gopedii, orientacji przestrzennej, rehabilitacji ruchowej, komunikacji
niewerbalnej, psychologii w środowisku rodzinnym dziecka. Organi-
zowaliśmy każdego roku po 2 szkolenia 5-dniowe dla 50 osób.
W ramach programu rodzicom wypożyczano pomoce rehabilitacyjne,
pomoce dydaktyczne, zabawki zwiększając efektywność i
atrakcyjność zajęć.
11. W ostatnich 3 latach zorganizowaliśmy cykl indywidualnych
konsultacji specjalistycznych dla dzieci niewidomych i ich rodziców.
Porad udzielali logopeda, psycholog i rehabilitant wzroku – łącznie
ponad 100 godzin.
Dzieci podopieczne systematycznie wyposażano w specjalistyczne
pomoce szkolne, zeszyty z pogrubioną linią itp. Rodzicom i nauczy-
4
cielom pracującym z naszymi podopiecznymi udzielano fachowych
porad i wskazówek do pracy.
Dorosłych niewidomych zaopatrywaliśmy w sprzęt rehabilitacyjny
ułatwiający wykonywanie czynności dnia codziennego technikami
bezwzrokowymi oraz samodzielne funkcjonowanie i poruszanie się.
12. Każdego roku udzielaliśmy porad rehabilitacyjnych. Prowadzono
doradztwo w zakresie pomocy w adaptacji do nowej sytuacji spowo-
dowanej inwalidztwem, przekonywano o możliwości usamodzielnie-
nia się jak i korzyściach, jakie niesie rehabilitacja. Wskazówki udzie-
lane były rodzinom niewidomych i dotyczyły modyfikacji najbliższe-
go otoczenia fizycznego niewidomych, spraw związanych z samotno-
ścią, wykluczeniem społecznym, uzależnieniami. Wskazywano jak
przystosować miejsce pracy, nauki, mieszkanie, aby umożliwić
sprawne funkcjonowanie osobie z dysfunkcją wzroku.
13. Systematycznie dyżurował psycholog udzielając porad zaintere-
sowanym - średnio ok. 10 osobom miesięcznie. Prowadził również
pogadanki i terapię grupową dla uczestników szkoleń. Doradca ro-
dzinny wspierał rodziców niepełnosprawnych dzieci w rozwiązywa-
niu problemów wychowawczych, szkolnych i rodzinnych jak również
pomagał współmałżonkom i członkom rodzin osób nowo ociemnia-
łych w poradzeniu sobie z nową trudną również dla najbliższej rodz i-
ny sytuacją. Z jego wsparcia skorzystało każdego roku około 40 ro-
dzin.
14. Rehabilitant wzroku przeprowadził cykl pogadanek dotyczący
najczęstszych schorzeń wzroku oraz możliwości kompensacji wzroku
zarówno dla dorosłych jak i słabo widzących dzieci.
15. Raz w miesiącu dyżurował prawnik udzielający bezpłatnych po-
rad - łącznie ponad 200 osób skorzystało z tej formy wsparcia. Pora-
dy dotyczyły prawa cywilnego, karnego, prawa ubezpieczeń oraz po-
datkowego.
16. W zakresie rehabilitacji zawodowej prowadzone było poradnic-
two dotyczące aktywnych form poszukiwania pracy. Niewidomych
niepracujących oraz młodzież kończącą naukę zachęcaliśmy do zare-
jestrowania w PUP. Włączyliśmy się do pozyskiwania osób niew i-
domych do projektu aktywizującego społecznie i zawodowo. Poma-
galiśmy w uzyskaniu pracy, przygotowaniu dokumentów aplikacy j-
nych i przygotowaniu do rozmowy kwalifikacyjnej, zachęcaliśmy do
zdobywania dodatkowych umiejętności zawodowych inwalidów
wzroku na kursach i szkoleniach
5
17. Prowadzona była pracownia komputerowa, gdzie niewidomi mieli
możliwość korzystania z Internetu i podniesienia swoich umiejętno-
ści posługiwania się sprzętem elektronicznym, wykorzystywania spe-
cjalistycznych programów udźwiękowiających i powiększających –
60 osób skorzystało z indywidualnych konsultacji obsługi komputera.
Działała kawiarenka Internetowa dostępna dla inwalidów wzroku
dzięki specjalistycznemu oprogramowaniu. W latach 2009-2011 na-
szą stronę internetową www.kujawskopomorski.pzn.org.pl odwiedzi-
ło ponad 5300 osób.
18. Rozpowszechnialiśmy opracowany przez nas w 2009 roku „Po-
radnik Polskiego Związku Niewidomych”, „Informator Okręgu Ku-
jawsko-Pomorskiego PZN” z 2011 roku oraz skierowane do rodziców
naszych podopiecznych dzieci opracowanie „Warto wiedzieć” za-
wierające ważne informacje dotyczące możliwości rehabilitacji, le-
czenia i usprawnienia.
19. Systematycznie wydawaliśmy bezpłatny biuletyn informacyjny
obrazujący działalność środowiska niewidomych w naszym woje-
wództwie - kwartalnik „Oko”. Łącznie od 2009 roku z powodu bar-
dzo ograniczonych środków finansowych wydaliśmy tylko 6 nume-
rów. Nakład każdego numeru wynosił: 1000 egzemplarzy w powięk-
szonym druku, 50 szt. na płytach CD i 10 egzemplarzy w brajlu.
Każdy numer pisma jest dostępny także na naszej stronie interneto-
wej.
20. Prowadziliśmy bibliotekę książek mówionych z księgozbiorem
liczącym ponad 2000 książek na płytach w systemie przystosowanym
do urządzenia lektorskiego „Czytak”. Biblioteka organizowała spo-
tkania tzw. „drzwi otwarte”, w których oprócz dorosłych stałych
czytelników wzięły udział także dzieci i młodzież szkolna. Uczestn i-
cy zapoznali się ze specyfiką funkcjonowania biblioteki dla osób z
dysfunkcją wzroku, sposobami katalogowania i korzystania ze zbio-
rów dźwiękowych oraz poznali
urządzenia do odtwarzania książek
mówionych.
Odbywały się konkursy czytelnicze,
recytatorskie oraz znajomości pisma
punktowego. Udział w konkursach
brali wszyscy zainteresowani czy-
telnicy zarówno dzieci, młodzież jak
i osoby starsze - razem 72 osoby.
Z biblioteki regularnie korzystali
6
niewidomi dokonując ponad 15000 wypożyczeń. Posiadamy 5 „Czy-
taków”, które wypożyczane były niewidomym nie posiadającym wła-
snego sprzętu do odtwarzania, co zwiększyło liczbę czytelników.
Książki wypożyczano również do siedzib kół gdzie powstały koła
czytelnicze; w Brodnicy, Golubiu Dobrzyniu, Świeciu oraz w Rypi-
nie.
21. Dla grupy niepełnosprawnych czytelników w Rypinie, realizowa-
liśmy w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet
VII Promocja integracji społecznej, Działanie 7.3 Inicjatywy lokalne
na rzecz aktywnej integracji 4-miesięczny projekt pn „Ciekawi świa-
ta w powiecie rypińskim”. Odbyły się tutaj 24 spotkania w klubie
książki czytanej, 4 imprezy promujące czytelnictwo oraz działała
grupa wsparcia dla 35 niepełnosprawnych osób.
22. W ostatnich 3 latach każdego roku odbyło się ponad 250 imprez
integracyjnych w Okręgu i Kołach Powiatowych. Uczestniczyło w
nich ponad 6000 niewidomych W 20 wycieczkach autokarowych
wzięło udział ponad 800 osób, ponadto odbywały się imprezy spor-
towo-rekreacyjne i spotkania kulturalno-oświatowe. Ponad 100 osób
zainteresowanych nowoczesnym sprzętem rehabilitacyjnym i kompu-
terowym uczestniczyło w 15 pokazach.
Niewidomi akcentowali swoje
istnienie aktywnie uczestnicząc
w życiu społeczności lokal-
nych, biorąc udział w impre-
zach, spotkaniach czy spekta-
klach ogólnie dostępnych. Lide-
rzy środowiska są członkami
Wojewódzkiej i Powiatowych
Rad ds. Osób Niepełnospraw-
nych, co skutkuje większą uwa-
gą władz w odniesieniu do
spraw niewidomych.
Regularnie odbywały się spotkania duszpasterstwa niewidomych oraz
Klubu OKATiK i Esperanta Amiko w Bydgoszczy oraz Klubu Szara-
dzistów w Toruniu. Przeprowadziliśmy cykl spotkań z ciekawym
człowiekiem. Odbyły się imprezy integracyjne i kulturalne promujące
twórczość osób niewidomych i słabo widzących, spotkania autorskie
literatów, prezentacje i wywiady. Zorganizowaliśmy warsztaty poko-
leniowe popularyzujące sztukę ludową Pomorza i Kujaw.
7
23. Współpracowaliśmy z klubami sportowymi niewidomych przy
organizowaniu turniejów i rozgrywek szachowych, warcabowych,
kręglarskich, brydża sportowego oraz systematycznych zajęć w sek-
cjach sportowych we współpracy ze Stowarzyszeniem „Cross” w
Warszawie oraz KSN ”Łuczniczka” w Bydgoszczy.
Godna zauważenia była współpraca z poradniami pedagogiczno-
psychologicznymi, szkołami integracyjnymi i Specjalnym Ośrodkiem
Szkolno-Wychowawczym nr 1 dla Dzieci i Młodzieży Słabo Widzą-
cej i Niewidomej im. L.Braille’a w Bydgoszczy w zakresie pomocy
dzieciom i młodzieży z dysfunkcją wzroku.
24. Mając na uwadze możliwość korzystania przez niewidomych be-
neficjentów z programów celowych oraz dofinansowań na likwidację
barier architektonicznych i w komunikowaniu się współpracowaliśmy
z Oddziałem Kujawsko-Pomorskim PFRON oraz Powiatowymi Cen-
trami Pomocy Rodzinie. Świadczyliśmy również pomoc niewidomym
przy wyborze sprzętu komputerowego i rehabilitacyjnego oraz przy
wypełnianiu wniosków. Włączyliśmy się w realizację programu
„Okno na świat” w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna
Gospodarka - „Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu na terenie
województwa kujawsko-pomorskiego” Program ten zakłada m.in. do-
starczenie przez Urząd Marszałkowski ponad 300 osobom niewido-
mym sprzętu komputerowego wraz z oprogramowaniem, zapewnienie
dostępu do Internetu oraz szkolenia z zakresu obsługi komputera i
Internetu.
25. Prowadziliśmy dwa Warsztaty Terapii Zajęciowej obejmując tą
wstępną formą aktywizacji zawodowej łącznie 90 uczestników.
26. Dużym wyzwaniem była dla nas realizacja projektów „Poznaj
siebie” i „Poznaj siebie 2” współfinansowanych ze środków Unii Eu-
ropejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego zapewnia-
jącego wsparcie w zakresie rehabilitacji zawodowej i społecznej in-
walidom wzroku w naszym województwie. Docelowo działaniami
objętych było ponad 500 beneficjentów, którym zapewniono szkole-
nia oraz indywidualne konsultacje z psychologiem, doradcą zawodo-
wym, tyflopedagogiem, lekarzem i prawnikiem a także nieodpłatny
dostęp do usług informatycznych. Zapewniliśmy zatrudnienie dla 14
osób w Centrach Animacji Lokalnej oraz aktywizację zawodową i
zdobycie nowych kwalifikacji ponad 100 osobom.
8
WAŻNE ADRESY
POLSKI ZWIĄZEK NIEWIDOMYCH
Okręg Kujawsko-Pomorski
ul. Powstańców Wielkopolskich 33
85-090 Bydgoszcz
tel. (52) 341-32-81
www.kujawskopomorski.pzn.org.pl
POLSKI ZWIĄZEK NIEWIDOMYCH
Biuro Zarządu Głównego
ul. Konwiktorska 9, 00-216 Warszawa
tel. centrala: (22) 831-22-71 ; sekretariat: (22) 831-33-83
www.pzn.org.pl
PAŃSTWOWY FUNDUSZ
REHABILITACJI OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH
www.pfron.org.pl
Al. Jana Pawła II 13
00-828 Warszawa
tel. (22) 50 55 500
www.pfron.org.pl
Kontakt z pracownikami PFRON udzielającymi informacji z zakresu:
Informacji na temat uprawnień osób niepełnosprawnych
Informacji na temat zadań ustawowych i programów PFRON
Informacje na temat zadań samorządu terytorialnego na rzecz osób niepełnosprawnych
Ścieżki załatwiania spraw osób niepełnosprawnych
pod numerami telefonów:
(22) 50 55 276, (22) 50 55 372, (22) 50 55 463, (22) 50 55 379.
PFRON
Oddział Kujawsko – Pomorski
ul. Szosa Chełmińska 28
87 – 100 Toruń
tel. (56) 68-14-400
9
ADRESY OŚRODKÓW
POLSKIEGO ZWIĄZKU NIEWIDOMYCH
Ośrodek Rehabilitacji i Szkolenia PZN „HOMER”
ul. Powstańców Wielkopolskich 33
85-090 Bydgoszcz
(52) 341-12-51
(52) 341-08-02
www.oris.org.pl
Ośrodek Leczniczo-Rehabilitacyjny "Klimczok" PZN Sp. z o.o.
ul. Okrzei 1
78-111 Ustronie Morskie
telefon (94) 35-15-665 tel./fax 35-15-565
www.klimczok.prv.pl
Ośrodek Rehabilitacji, Szkolenia i Wypoczynku PZN
im. kpt. Jana Silhana w Muszynie
ul. Lipowa 4
skr. poczt. 15
33-370 Muszyna
tel./fax (18) 471-40-29, 471-42-47
www.pznmuszyna.pl
Ośrodek Leczniczo-Rehabilitacyjny PZN
im. Mariana M. Kaczmarka w Ciechocinku
ul. Słońska 15
87-720 Ciechocinek
tel. (54) 283-60-82 tel/fax 283-64-15
www.eden-ciechocinek.pl
Ośrodek Mieszkalno-Rehabilitacyjny PZN w Olsztynie
ul. Paukszty 57
10-685 Olsztyn
tel. (89) 542-89-13, 542-75-82 fax.: (89) 542-88-02
www.omrolsztyn.neostrada.pl
10
DANE TELEADRESOWE
KÓŁ POWIATOWYCH
OKRĘGU KUJAWSKO - POMORSKIEGO PZN
Aleksandrów Kujawski 87-700, ul. Strażacka 5, tel. 515-231-011,
czynne: poniedziałki, czwartki 9:00-11:00
Brodnica 87-300, ul. Kościelna 11, tel. 515 231-012,
czynne: od poniedziałku do piątku 8:00-15:00
Bydgoszcz 85-090, ul. Powstańców Wlkp. 33,
tel.(52) 341-52-28 wew. 221, czynne: od poniedziałku do piątku 8:00-15:00
Chełmno 86-200, ul. Młyńska 7, tel. 515-231-014,
czynne: każdy wtorek 8:00–14:00
Golub - Dobrzyń 87-400, Pl. 1000-lecia 9, tel. 515-231-015,
czynne: wtorki, środy, czwartki 9:00-16:00
Grudziądz 86-300, ul. Kalinkowa 80a, tel. 515-231-016,
czynne: poniedziałki, środy, piątki 7:00–15:00
Inowrocław 88-100, ul. NMP 19, tel. (52) 357-58-52, 505-456-938
czynne: wtorki 8:00-14:45, środy 8:00-15:45 , czwartki 9:00-14:00
Lipno 87-600, ul. Piłsudskiego 22, tel. 515-231-028,
czynne czwartki 8:00-15:00
oraz Skępe 87–630, ul. Kwiatowa 4,
czynne: poniedziałki i piątki 8:00-15:00
Nakło 89-100, ul. Piotra Skargi 2, tel. 515-231-020,
czynne: każdy czwartek 10:00-14:00
Radziejów Kujawski 88-200, ul. Objezdna 40, tel.515-231-021,
czynne: wtorki i czwartki 10:00-14:00
Rypin 87-500, Pl. Sienkiewicza 4, tel. 515-231-022,
czynne: każdy wtorek 10:00-14:00
11
Sępólno 89-400, ul. Kościuszki 4 (Dom Kultury),
tel. 661-522-664, czynne: poniedziałek, wtorek, piątek 9:00-16:00,
środa, czwartek 12:00-16:00
Świecie 86-100, ul. Wojska Polskiego 139 (Dom Kultury),
tel. 515-231-024, czynne: środy 8:00–13:00, czwartki 14:00-18:00
Toruń 87-100, ul. Okólna 169, tel. (56) 652-06-83,
czynne: poniedziałki, czwartki, piątki 8:00-15:00, wtorki 8:00-17:00
Tuchola 89-500, Pl. Zamkowy 1, tel. 515-231-026,
czynne: poniedziałki 10:00-13:00
Wąbrzeźno 87-200, ul. Wolności 44, tel. 515-231-027,
czynne: I i III poniedziałek 12:00-15.30 II i IV poniedziałek 8:00-15.30
wtorki 12:00-16:30, czwartki 12:00-15:30
Włocławek 87-800, ul. Łazienna 6, tel. (54) 232-35-13,
czynne: poniedziałki, wtorki, czwartki, piątki 8:00-15:00
Żnin 88-400, ul. Pocztowa 15, tel. 515-231-029,
czynne: każdy piątek 9:00–14:30
12
P R O P O Z Y C J E
POLSKIEGO ZWIĄZKU NIEWIDOMYCH OKRĘGU KUJAWSKO-POMORSKIEGO
realizowane w siedzibie
przy ul. Powstańców Wielkopolskich 33
w Bydgoszczy
1. Bezpłatne porady prawne – Kancelaria Prawna p. Grzegorza Hawrył-
kiewicza udziela porad prawnych w sprawach karnych, cywilnych, kon-
sumenckich, z zakresu prawa rodzinnego, prawa pracy i innych.
Porady udzielane są w Biurze Okręgu w pok. nr 14 w każdy
drugi wtorek miesiąca
w godzinach 15:00 do 18:00
Prosimy o wcześniejszą rejestrację w każdy dzień roboczy w godz.
od 9:00 do 14:00 pod nr tel. 52 341-32-81
2. Spotkania duszpasterstwa niewidomych - każda druga niedziela mie-
siąca godz.14.30 msza św. w kaplicy p.w. św. Rafała, po mszy spotkanie
w kawiarni „HOMER"
3. Spotkania i szkolenie diabetologiczne dla osób chorujących na cu-
krzycę odbywają się w każdy trzeci czwartek miesiąca o godz.11.00.
4. Zapraszamy do korzystania z biblioteki książek nagranych cyfrowo
odtwarzanych na „czytaku”
GODZINY PRACY BIBLIOTEKI:
poniedziałek - 10:30 do 16:30
środa - 8:30 do 14:30
czwartek - 9:30 do 14:30
piątek - 9:30 do 14:30
5. Osoby grające lub zainteresowane nauką gry w szachy, warcaby,
brydża, kręgle, pływaniem oraz pieszymi i autokarowymi wycieczkami
prosimy na bieżąco kontaktować się z Prezesem Klubu „Łuczniczka"
p. Andrzejem Sargalskim pod nr tel. 606-400-510.
13
P O R A D N I C T W O
realizowane
przy ul. Krasińskiego 3a (w bramie)
w Bydgoszczy
• PORADY I KONSULTACJE INFORMATYCZNE
Instruktor informatyki czekać będzie na wszystkie osoby pragnące pogłę-
bić swoją wiedzę w zakresie obsługi komputera, pomoże rozwiązać
wszelkie trudności związane z korzystaniem ze specjalistycznego opro-
gramowania, obsługi Internetu i inne.
• PORADNICTWO PSYCHOLOGICZNE
Psycholog z wieloletnim doświadczeniem oczekuje na wszystkie osoby
potrzebujące rozmowy, porady, wsparcia.
• PORADNIA USPRAWNIANIA WIDZENIA
specjalista rehabilitacji wzroku oczekuje na osoby słabo widzące, którym
wskaże możliwości wykorzystania wzroku, oraz dokona doboru pomocy
optycznych.
DOBÓR POMOCY OPTYCZNYCH FINANSOWANYCH Z NFZ
Okręg Kujawsko-Pomorski PZN organizuje grupowe wyjazdy samocho-
dem do Przychodni Rehabilitacyjno-Leczniczej PZN przy ul. Karmelic-
kiej 26 w Warszawie na badania lekarskie oraz celem doboru pomocy
optycznych.
Osoby zainteresowane proszone są o telefoniczne zgłoszenie w dziale re-
habilitacji – po ustaleniu terminu i zebraniu 6-osobowej grupy wyjazd
zostanie zrealizowany.
Osoby zainteresowane uprzejmie prosimy
o telefoniczne zapisywanie się na spotkania
ze specjalistami.
Zapisy pod nr tel. 52/341-32-81 oraz 508 008 493
od poniedziałku do piątku w godz. 8:30 - 14;30.
14
DZIAŁANIA REHABILITACYJNE
DLA DZIECI I MŁODZIEŻY
Od 5 lat realizujemy projekt „Pokażmy świat niewidomemu dziecku”, który ma
na celu wczesne wspieranie rozwoju i rehabilitacji małych niewidomych i słabo
widzących dzieci w wieku 0-7 lat w ich środowisku rodzinnym. Beneficjentami
programu każdego roku jest ok. 50-cioro niewidomych i słabo widzących dzieci
w wieku żłobkowym i przedszkolnym często z dodatkowymi niepełnosprawno-
ściami (ok. 50%) oraz ich rodzice, opiekunowie i nauczyciele. Program przewi-
duje kompleksową diagnozę dziecka, w oparciu o którą jest konstruowany in-
dywidualny program rehabilitacyjny. Realizowany jest przez specjalistów różnej
specjalności (w zależności od potrzeb indywidualnych dziecka) w tym: rehabili-
tantów wzroku, psychologów, tyflopedagogów, logopedów, instruktorów orien-
tacji przestrzennej, czynności dnia codziennego, pisma punktowego, specjali-
stów komunikacji niewerbalnej, przy aktywnym współudziale rodziców, opie-
kunów. W tym roku szczególny nacisk jest położony na przygotowanie dzieci
do podjęcia edukacji szkolnej, samodzielnego poznawania otaczającej ich rze-
czywistości poprzez realizację zajęć z zakresu orientacji przestrzennej, czynno-
ści dnia codziennego, przygotowania do nauki pisma brajla.
Zajęcia prowadzone są w formie indywidualnej w miejscu zamieszkania dzieci
oraz w formie grupowej na turnusach rehabilitacyjnych w których uczestniczą
dzieci wraz z rodzicami. Uczestnicy turnusów biorą udział w zajęciach: terapeu-
tyczno-rewalidacyjnych, muzyczno-ruchowych, plastycznych, stymulujących
świadomość własnego ciała, dotyk i prawidłowe oddychanie, artterapii, ukierun-
kowanych na rozwój emocjonalno-społeczny w tym rozwój mowy, oraz indywi-
dualnych z zakresu rehabilitacji ruchowej.
Realizując to zadanie współpracujemy z Ośrodkiem Szkolno-Wychowawczym
im. L. Braille’a w Bydgoszczy, przy którym w 2009 roku zostało utworzone
Stowarzyszenie „Visus Supremus”, działające na rzecz osób niewidomych i sła-
bo widzących i/lub ze sprzężonymi niepełnosprawnościami oraz Stowarzysze-
niem na Rzecz Wspierania Dzieci i Młodzieży o Zaburzonym Rozwoju „Ty i
Ja” we Włocławku.
Starszym niewidomym i słabo widzących dzieciom i ich rodzicom stara-
my się zapewnić wsparcie psychologiczne. W zależności od pozyskanych środ-
ków organizujemy konsultacje ze specjalistami między innymi z: rehabilitantem
wzroku, tyflopedagogiem, pedagogiem, doradcą rodzinnym którzy udzielają in-
formacji i wskazówek dotyczących rozwoju i edukacji dziecka.
Organizujemy spotkania dla rodziców dzieci nowoprzyjętych do PZN na które
zapraszamy specjalistów:
rehabilitanta wzroku, który omawia kwestie usprawniania widzenia,
instruktora czynności dnia codziennego, który udziela wskazówek doty-
czących usamodzielniania dziecka niepełnosprawnego;
15
psychologa, który udziela pomocy i wsparcia psychologicznego;
prawnika, który omawia kwestie prawne związane z niepełnosprawnością;
oraz innych specjalistów w zależności od oczekiwań i potrzeb.
Prowadzimy współpracę z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną w
Bydgoszczy, organizując systematyczne zajęcia dla dzieci uczących się,
mające na celu rozwijanie ich wrażliwości emocjonalnej oraz zdobycie
umiejętności radzenia sobie z napięciem, jak również kształtowanie pozy-
tywnego poczucia własnej wartości oraz dla rodziców na których są oma-
wiane kwestie formalne dotyczące pobierania nauki przez dziecko z dys-
funkcją wzroku, możliwości otrzymania pomocy i wsparcia w poradni.
Pracownicy działu rehabilitacji zapoznają rodziców dziec i niewidomych i
słabo widzących z ofertą rehabilitacyjną i edukacyjną wszystkich podmio-
tów działających na rzecz niepełnosprawnych.
W zależności od pozyskanych środków, staramy się wyposażać niewido-
me i słabo widzące dzieci rozpoczynające naukę szkolną, w wyprawki szkol-
ne/pomoce edukacyjne przydatne przy realizacji obowiązku szkolnego.
Zachęcamy niepełnosprawne dzieci i ich rodziców do uczestnictwa w
międzynarodowej imprezie pn: „Wieczór Marzeń w ZOO” organizowanej każ-
dego roku w czerwcu z okazji Międzynarodowego Dnia Dziecka, podczas której
dzieci mają możliwość bezpośredniego kontaktu ze zwierzętami, pod troskliwą
opieką pracowników Ogrodu Fauny Polskiej w bydgoskim Myślęcinku. Dzięki
temu mogą poszerzyć zakres wiedzy na temat życia prezentowanych okazów
oraz uczestniczyć w zabawach, konkursach, występach na scenie.
Każdego roku w okresie letnich wakacji organizujemy 2-tygodniowe kolonie o
charakterze sportowo-turystycznym dla ok.30 dzieci w wieku szkolnym a dla
wszystkich dzieci należących do PZN organizujemy spotkania gwiazdkowe po-
łączone z zabawą i wręczaniem paczek.
16
OKRĘGOWY KLUB
AKTYWNOŚCI TWÓRCZEJ I KULTURALNEJ
„OKATIK”
Na terenie Okręgu Kujawsko-Pomorskiego Polskiego Związku Niewidomych
działa Okręgowy Klub Aktywności Twórczej i Kulturalnej „OKATiK”, który
zrzesza osoby niewidome oraz niedowidzące zainteresowane działalnością
kulturalną i artystyczną.
Klub OKATiK opiera swoją działalność na pracy społecznej członków. Nie
posiadając osobowości prawnej działa w oparciu o regulamin przyjęty przez
Zarząd Okręgu i w ramach struktur organizacyjnych PZN, który tę osobowość
reprezentuje.
Główne cele Klubu:
rozwijanie inwencji twórczej osób niewidomych i słabo widzących,
upowszechnianie aktywnych form rehabilitacji przez sztukę,
propagowanie wzajemnego wspierania się członków Klubu,
integracja z innymi środowiskami twórczymi. Praca Klubu odbywa się w czterech sekcjach: plastycznej, językowej, literacko-
redakcyjnej, muzycznych spotkań pokoleń.
Członkowie Klubu „OKATiK” przekazują sobie informacje o wszystkich
przeglądach, konkursach artystycznych organizowanych przez różne Sto-
warzyszenia i wzajemnie mobilizują się do działania poprzez uczestnic-
two. Spotkania poszczególnych sekcji Klubu mają charakter wymiany
doświadczeń, doskonalenia własnych umiejętności i podejmowania no-
wych inicjatyw. Kilka razy w roku spotykamy się w Okręgu z artystami i
działaczami kultury – organizując konkursy, przeglądy, warsztaty arty-
styczne.
Zapraszamy na comiesięczne spotkania tematyczne dla wszystkich
zainteresowanych z terenu całego województwa (również nie zrzeszonych w
Klubie „OKATiK”), które odbywają się w drugi czwartek każdego miesiąca w
godz. 15:00-16:30. w kawiarni „Homer”
W ramach Klubu „OKATiK” działa również:
- Klub „Esperanta Amiko”, którego członkowie spotykają się w każdy
pierwszy poniedziałek miesiąca (godz. 17.00 w kawiarni „Homer”)
- Klub Polskiej Książki, którego „otwarta półka” mieści się w naszej Bibliotece
Okręgowej
- Klub Seniora zrzeszony w Ogólnopolskim Stowarzyszeniu Klubów Seniora.
Prezesem Klubu jest Helena Skonieczka, która również pełni funkcję
koordynatora ds. kultury w Okręgu Kujawsko-Pomorskim (tel. 693 551 356)
pełni dyżur w każdy czwartek (godz. 13:00-17:00)
Zapraszamy wszystkich zainteresowanych
17
TYFLOPEDAGOGIKA
czyli nauka o nauczaniu, uczeniu się dzieci
niewidomych i słabo widzących.
SPECYFIKA POLEGA NA:
CZĘŚCIOWEJ ADAPTACJI PROGRAMU SZKOLNEGO,
STOSOWANIU SPECJALNYCH LUB ZMODYFIKOWANYCH
METOD NAUCZANIA,
ROZSZERZENIU PROGRAMU O DODATKOWE PRZEDMIOTY.
Uwagi wg. Tadeusza Majewskiego (tyflopedagooga)
przeciętne dziecko z uszkodzonym wzrokiem jest zdolne do osią-
gnięcia normalnego rozwoju psychicznego i społecznego oraz przy-
gotowania się do samodzielnego życia, pod warunkiem, że nie ma
ono innych defektów biologicznych, uszkodzenia kory mózgowej,
bądź dodatkowych niepełnosprawności.
przeciętne dziecko z uszkodzonym wzrokiem może osiągnąć no r-
malny rozwój psychiczny i społeczny w tym samym czasie, co
dzieci w pełni widzące, jeśli stworzy mu się korzystne warunki
opiekuńcze i edukacyjne.
wśród dzieci z uszkodzonym wzrokiem istnieją indywidualne różn i-
ce, które są biologicznie uwarunkowane, tak samo jak wśród dzieci
normalnie widzących. Są więc wśród nich dzieci o różnym tempie i
rytmie rozwoju fizycznego i psychicznego, bardziej lub mniej ak-
tywne, o różnych temperamentach (szybkości i trwałości reakcji) i
wrażliwości emocjonalnej, bardziej lub mniej utalentowane, posia-
dające różne uzdolnienia, charakteryzujące się szybszym lub wo l-
niejszym tempem uczenia się i działania.
Procesy poznawania rzeczywistości i działania dzieci z uszkodzo-
nym wzrokiem są ze swej natury wolniejsze niż u dzieci normalnie
widzących, co oznacza, że pierwsze z nich potrzebują dłuższego
czasu na realizację większości zadań.
dzieci z uszkodzonym wzrokiem nie uczą się w sposób spontanicz-
ny, mimowolny i automatyczny, obserwując rzeczywistość oraz
działanie i zachowanie się innych dzieci i osób. jak to ma miejsce u
dzieci normalnie widzących. Dlatego od najmłodszych lat trzeba im
systematycznie i dokładnie przekazywać wszystkie umiejętności,
które będą im potrzebne w życiu.
Dzieci z uszkodzonym wzrokiem wymagają większego zaangażo-
wania, pracy i cierpliwości ze strony rodziców i nauczycieli w ich
nauczaniu i wychowaniu niż dzieci normalnie widzące. Istnieje ko-
nieczność ścisłej współpracy miedzy nauczycielami i rodzicami.
18
WYDAWNICTWA OKRĘGOWE:
Od kilku lat ukazują się cykliczne wydawnictwa (drukiem powiększonym) obra-
zujące działalność kulturalną w Okręgu, a także promujące twórczość osób nie-
widomych i słabo widzących z terenu naszego województwa.
Wszystkie wydawnictwa dostępne są w Okręgowej Bibliotece Książki Mówio-
nej PZN.
Od kilku lat ukazują się również wydawnictwa w ramach serii „Biblioteka
OKATiKa”.
Dotychczas ukazały się:
1. Kujawy i Pomorze sercem widziane, 2004r. red. H. Skonieczka, L.
Mokańska;
2. Śpiewnik dla wszystkich, którzy lubią śpiewać, wędrować i biesia-
dować, 2004r. red. H. Skonieczka;
3. Kantu kaj lernu esperanton, 2004r. red. H. Skonieczka, (śpiewnik po-
pularnych polskich piosenek w języku Esperanto, wydany w dwóch wer-
sjach: drukiem powiększonym i pismem brajla);
4. Wczoraj i dziś na Kujawach i Pomorzu, 2005r. red. H. Skonieczka, L.
Mokańska;
5. Niewidomi na Kujawach i Pomorzu otwarci na świat twórczą aktywnością, 2006r. red. H. Skonieczka, (drukiem powiększonym
i MP-3);
6. Łączy nas Bydgoszcz, 2006r. red. H. Skonieczka;
7. Bydgoszcz na fali, 2007r. red. H. Skonieczka;
8. Śpiewająca rodzina, 2007r. praca zbiorowa z serii „Biblioteka OKATi-
Ka”, (w dwóch wersjach: drukiem powiększonym i pismem brajla);
9. Szklana miłość, Barbara Pulina-Wnęk, z serii: „Biblioteka
OKATiK-a”, 2007r.;
10. W ogrodzie wspomnień, Józef Wawroń, z serii: „Biblioteka
OKATiK-a”, 2007r.;
11. Czułe spojrzenia, Helena Dobaczewska-Skonieczka, nagranie MP-3,
2008r.;
12. Historia niewidomych na Kujawach i Pomorzu; zmiany kulturowo-
obyczajowe, Janina Śledzikowska, 2008r. (drukiem powiększonym i
MP-3);
13. Od konkursu do wystawy, Helena Dobaczewska-Skonieczka, z serii
„Biblioteka OKATiKa”, 2008r.;
14. Warto wiedzieć, 2009r. oprac. Anna Kruczkowska;
15. Poradnik Polskiego Związku Niewidomych Okręgu Kujawsko-
Pomorskiego, 2009r. oprac. Anna Kruczkowska;
16. Jesteś moją nadzieją, Almanach poezji religijnej, red. H. Skonieczka,
ks. Piotr Buczkowski, z serii: „Biblioteka OKATiK-a”, 2010r.;
19
Od 2002 roku Okręg Kujawsko-Pomorski Polskiego Związku Niewidomych
wydaje Okręgowy Biuletyn Informacyjny Kujaw i Pomorza, Polskiego Związku
Niewidomych obrazujący działalność ludzi niewidomych i słabo widzących
„Oko”.
Przygotowywany jest drukiem powiększonym, pismem brajla (dla osób
całkowicie niewidomych) i nagrywany systemem cyfrowym (MP-3). Do-
stępny jest on we wszystkich Kołach Powiatowych naszego Okręgu,
a także na naszej stronie internetowej: www.kujawskopomorski.pzn.org.pl
WYDAWNICTWA POLSKIEGO
ZWIĄZKU NIEWIDOMYCH
"Nasze Dzieci"
Czasopismo przeznaczone dla rodziców, opiekunów, nauczycieli dzieci
niewidomych i słabo widzących
Na łamach tego czasopisma poruszane są problemy związane z wychowa-
niem, nauczaniem, leczeniem i rehabilitacją dzieci i młodzieży z proble-
mami wzrokowymi. W poszczególnych numerach "Naszych Dzieci" znaj-
dą Państwo:
informacje o różnych metodach rehabilitacji stosowanych w kraju i
za granicą
doniesienia o najnowszych osiągnięciach polskiej i światowej okul i-
styki pokrewnych jej dziedzinach medycyny
reportaże ze szkół zwykłych i integracyjnych, ośrodków szkolno
wychowawczych i leczniczo-rehabilitacyjnych
omówienia fachowych publikacji dotyczących wychowania dzieci z
problemami wzrokowymi
wspomnienia z turnusów rehabilitacyjnych i imprez organizowa-
nych przez PZN Kwartalnik dostępny jest na stronie
internetowej Zarządu Głównego PZN: www.pzn.org.pl
„POCHODNIA”
Miesięcznik społeczny PZN ukazujący się od września 1948r. Dotychczas
był dostępny w trzech wersjach: w brajlu, w druku powiększonym i na
płycie CD (w pliku tekstowym i w formacie MP3),obecnie tylko w Inter-
necie na stronie www.pzn.org.pl
„PROMYCZEK” Czasopismo przeznaczone dla dzieci młodszych 6-10-
latków. Ukazuje się w wersji brajlowskiej jako dwu tygodnik i w druku
powiększonym jako miesięcznik.
20
„ŚWIATEŁKO” - czasopismo dla młodzieży w wieku 12-16 lat. Koszt
prenumeraty każdego z pism, niezależnie od wersji wynosi 1 zł miesięcz-
nie czyli 12 zł rocznie
Kontakt z redakcją tel.22 831-22-71 w.253 e-mail;
[email protected] lub świateł[email protected]
Adres pocztowy; Centrum Komunikacji Instytutu Tyflologicznego PZN
ul. Konwiktorska 9 00-216 Warszawa
BIBLIOTEKA CENTRALNA
POLSKIEGO ZWIĄZKU NIEWIDOMYCH
im. dr Włodzimierza Dolańskiego
00-216 Warszawa, ul. Konwiktorska 7
Centrala: tel.(22) 831-22-71
Dyrektor: mgr Teresa Dederko
tel/fax: (22) 635-33-20
W poszczególnych działach Biblioteki zgromadzonych jest:
• ok. 40 tysięcy woluminów książek wydanych pismem punktowym Braille'a
• ponad 600 tysięcy kaset z nagraniami książki mówionej
• ok. 15 tysięcy woluminów w dziale tyflologicznym
• kilkaset pozycji książkowych i czasopism w dziale zbiorów zapisanych syste-
mem cyfrowym (na dyskietkach komputerowych)
Książki udostępniane są na trzy sposoby:
osobisty kontakt z biblioteką,
czytelnicy spoza Warszawy otrzymują książki drogą pocztową,
osobom w najtrudniejszej sytuacji zamieszkałym w Warszawie i
okolicach regularnie dostarcza się książki wykorzystując biblio-
teczny samochód.
21
STOWARZYSZENIE KULTURY FIZYCZNEJ,
SPORTU I TURYSTYKI
NIEWIDOMYCH I SŁABO WIDZĄCYCH CROSS
DZIALALNOŚĆ W ZAKRESIE SPORTU W Stowarzyszeniu działa aktywnie kilkanaście sekcji sportowych, m.in.:
szachowa, kolarstwa tandemowego, brydżowa, warcabowa, kajakarska, żeglar-
ska, kręglarska, pływacka, tańca sportowego.
Ponadto CROSS oferuje:
Szkolenia - prowadzone są w dwóch kierunkach: dla początkujących i dla
zaawansowanych.
Imprezy – to cykl rozgrywek, w których udział biorą członkowie Stowa-
rzyszenia.
Obozy – letnie i zimowe obozy sportowe, których adresatami są zarówno
dzieci i młodzież z dysfunkcją wzroku jak i dorośli członkowie klubów
Stowarzyszenia.
Kluby – W skład struktury organizacyjnej Stowarzyszenia wchodzą kluby
- jednostki terytorialne zlokalizowane na terenie całej Polski (na terenie
naszego województwa jest to klub sportowy „Łuczniczka”), zrzeszające
łącznie ponad 3.000 członków. Każdy z klubów prowadzi zajęcia szkole-
niowe w sekcjach sportowych w wybranych dyscyplinach. W klubach
przeprowadzane są też turnieje i rozgrywki a ich zwycięzcy kwalifikowa-
ni są do dalszych już ogólnopolskich zawodów.
CROSS ul. Konwiktorska 9,
00-216 Warszawa
tel.: (22) 635-76-18, 635-57-94, 887-63-66,
fax.: (22) 887-63-67
www.cross.org.pl
POMORSKO-KUJAWSKI KLUB KULTURY FIZYCZNEJ,
SPORTU I TURYSTYKI
NIEWIDOMYCH I SŁABOWIDZĄCYCH
„ŁUCZNICZKA”
ul. Powstańców Wielkopolskich 33
85-090 Bydgoszcz
Tel.: 606-400-510, 666-957-534, 728-914-442
www.łuczniczka.org.pl
22
WYBRANE SZKOŁY DLA OSÓB
Z DYSFUNKCJĄ WZROKU
OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY
NR 1 IM. LOUISA BRAILLE’A W BYDGOSZCZY
85-008 Bydgoszcz,
ul. Z. Krasińskiego 10,
tel. (52) 322-17-87,
tel./fax (52) 322-76-25,
www.braille.bydgoszcz.pl
W Ośrodku działają:
1. Szkoła Podstawowa Nr 53 z Oddziałem dla Dzieci i Młodzieży Głu-
choniewidomej - Przyjmuje dzieci słabowidzące, niewidome i głucho-
niewidome. Nauka trwa 6 lat, kończy się sprawdzianem.
2. Gimnazjum Nr 43 - Przyjmuje absolwentów szkół podstawowych - język
angielski i niemiecki. Nauka trwa 3 lata, kończy się egzaminem.
3. XVIII Liceum Ogólnokształcące - Nauka w szkole trwa 3 lata, kończy
się egzaminem maturalnym. Integracyjne klasy autorskie. Profil: podsta-
wowy, język rosyjski, język niemiecki, język angielski.
4. Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące - Na podbudowie Zasadniczej
Szkoły Zawodowej. Nauka w szkole trwa 2 lata, kończy się egzaminem
maturalnym (język rosyjski, język niemiecki, język angielski).
5. Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 10 - Nauka trwa od 2 do 3 lat, kończy
się egzaminem potwierdzającym kwalifikacje zawodowe (język rosyjski,
język niemiecki, język angielski). Kształci w zawodach:
sprzedawca - 2 lata,
elektromechanik - 3 lata,
mechanik monter maszyn i urządzeń - 3 lata,
rolnik - gospodarstwo domowe - 3 lata.
6. Szkoła Przysposabiająca do Pracy. Nauka trwa 3 lata
7. Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka
Wczesne wspomaganie organizowane jest w miejscu zamieszkania dziec-
ka słabo widzącego, niewidomego przy współpracy specjalistów (tyflope-
dagogów z Ośrodka, poradni psychologiczno-pedagogicznej oraz Pol-
skiego Związku Niewidomych).
W Ośrodku funkcjonuje internat. Wychowankowie Ośrodka mogą korzy-
stać z usług medycznych (pielęgniarka, stomatolog, pediatra, okulista)
oraz terapii: psychologicznej, pedagogicznej, logopedycznej, ruchowej,
rehabilitacji wzroku, dogoterapii, muzykoterapii, hydroterapii oraz orien-
tacji przestrzennej.
23
Ośrodek prowadzi badania diagnostyczno-konsultacyjne dla dzieci głu-
choniewidomych z całego kraju. W sprawie konsultacji kontaktuj się z
sekretariatem szkoły: tel. 52 322-17-87 wew. 328
MEDYCZNE STUDIUM MASAŻU LECZNICZEGO W KRAKOWIE
30-079 Kraków,
ul. Królewska 86,
tel. (12) 638-56-61,
www.masaz.of.pl Nauka w Studium trwa dwa lata i odbywa się w systemie dziennym.
Warunki przyjęcia: ukończenie szkoły średniej (matura nie jest wymaga-
na), ukończenie osiemnastu lat, osoba która ukończyła 26 rok życia po-
winna wykazać się zaświadczeniem z tytułu aktualnego ubezpieczenia
zdrowotnego, ustalony stopień niepełnosprawności, pełna sprawność f i-
zyczna (poza sprawnością wzroku), kandydat powinien posiadać cechy
psychofizyczne odpowiednie do pracy w służbie zdrowia, pozytywne zda-
nie egzaminu wstępnego.
Egzaminy wstępne obejmują: weryfikację badań lekarskich, rozmowę
kwalifikacyjną, test sprawności ogólnoruchowej (sala gimnastyczna -
wymagane zmienne obuwie): sprawdzanie siły dłoni, sprawdzanie koor-
dynacji ruchowej (przeskoki przez skakankę, przejście po równoważni,
kozłowanie piłką koszykową), sprawdzanie siły mięśni grzbietu i brzucha,
test biologiczny (wymagane wiadomości z zakresu gimnazjum i liceum
ogólnokształcącego-wiadomości o człowieku). test psychologiczny - lo-
gicznego myślenia (test wiedzy ogólnej, test analogii).
Zajęcia praktyczne odbywają się w placówkach służby zdrowia.
Absolwenci otrzymują tytuł technika masażysty i mogą być zatrudnieni w
prywatnych lub państwowych placówkach służby zdrowia, w gabinetach
odnowy biologicznej, gabinetach kosmetycznych oraz w sporcie w kraju i
poza granicami. Studium dysponuje: stołówką, internatem, siłownią, salką
gimnastyczną, basenem.
ZESPÓŁ SZKÓŁ NR 3 W LUBLINIE
20-425 Lublin,
ul. Wyścigowa 31,
tel. (81) 532-80-58, 532-19-44,
fax (81) 534-94-64
Dla absolwentów Gimnazjum:
1. Technikum Profilowane z Oddziałami Integracyjnymi (3-letnie),
kształcące w zawodach: ekonomista, handlowiec, informatyk,
ochrony środowiska, poligraf.
2. Zasadnicza Szkoła Zawodowa (3-letnia) w zawodach: introligator.
Dla absolwentów Zasadniczej Szkoły Zawodowej:
24
3. Liceum Ogólnokształcące Uzupełniające o profilu ogólnym.
4. Szkoła Policealna Integracyjna
- technik ekonomista
ZESPÓŁ SZKÓŁ ZAWODOWYCH NR 2 W ŁODZI
91-836 Łódź,
al. I Dywizji 16/18,
tel. (42) 657-16-53,
fax 657-40-65,
www.zsz2.szkolny.loc.pl Zasadnicza Szkoła Zawodowa dla Słabowidzących - trzyletnia kształcąca
w zawodach: operator maszyn w przemyśle włókienniczym, kaletnik i cu-
kiernik
25
P R O G R A M Y P O M O C O W E
REALIZOWANE PRZEZ:
PFRON
Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
„Komputer dla Homera” - dofinansowanie do zakupu nowo-
czesnego sprzętu komputerowego i elektronicznego wraz z opro-
gramowaniem oraz urządzeń brajlowskich dla osób z dysfunkcją na-
rządu wzroku
„STUDENT II – kształcenie ustawiczne osób niepełnosprawnych”
dofinansowanie kosztów nauki w ramach programu
„JUNIOR- program aktywizacji zawodowej absolwentów niepełno-
sprawnych”
PFRON
Oddział Kujawsko – Pomorski
ul. Szosa Chełmińska 28
87 – 100 Toruń
tel. (56) 68-14-400
Fax.: (56) 655 60 02 w. 31
REALIZOWANE PRZEZ:
PCPR/MOPS
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej:
Dofinansowania do uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym,
Dofinansowanie do zakupu sprzętu ułatwiającego funkcjonowanie w
ramach programu „Łamanie barier w komunikowaniu się i technicz-
nych” np. maszyna brajlowska, dyktafon, radiomagnetofon, kalku la-
tor mówiący, tester kolorów, i t.p.
Dofinansowanie do likwidacji barier architektonicznych w mieszka-
niu w ramach programu „Łamanie barier architektonicznych”,
Dofinansowanie kosztów zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny,
przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze udzielane osobom
niepełnosprawnym.
26
DOFINANSOWANIE LIKWIDACJI BARIER
W KOMUNIKOWANIU SIĘ ORAZ
BARIER TECHNICZNYCH
O dofinansowanie likwidacji barier w komunikowaniu się i barier technicznych
przez Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie mogą ubiegać się osoby niepełno-
sprawne, jeżeli jest to uzasadnione potrzebami wynikającymi z niepełnospraw-
ności.
Osoby z dysfunkcją wzroku mogą starać się o uzyskanie dofinansowania na:
zakup i montaż aparatów telefonicznych przenośnych;
zakup telefonu komórkowego wraz z udźwiękawiającym oprogra-
mowaniem;
zakup maszyny brajlowskiej;
zakup radia, dyktafonu;
zakup kuchenki mikrofalowej oraz zakup i montaż kuchni elektrycznej w
przypadku wyposażenia lokalu w kuchnię węglową lub gazową w lokalu
lub budynku mieszkalnym osoby niepełnosprawnej zamieszkałej samotnie
lub z inną osobą niepełnosprawną;
zakup pralki automatycznej ze skokowym programatorem lub/i z powięk-
szonym wyświetlaczem,
zakup innych urządzeń technicznych (mechanicznych, elektrycz-
nych, elektronicznych) posiadających interfejs dźwiękowy, brajlow-
ski lub powiększone znaki np.: udźwiękowioną wagę łazienkową
lub kuchenną, glukometr, ciśnieniomierz, czujnik poziomu cieczy,
detektor kolorów i inne.
Należy podkreślić, że nie ustalono katalogu sprzętu, na który przyznawane jest
dofinansowanie w ramach likwidacji barier w komunikowaniu się i technicz-
nych. Wszystko zależy od uzasadnienia wniosku i od indywidualnych potrzeb
wnioskodawcy.
Dofinansowanie nie może obejmować kosztów poniesionych przed przyzna-
niem środków i zawarciem odpowiedniej umowy o dofinansowanie. Ponadto
dofinansowanie nie przysługuje osobom, które w ciągu trzech lat przed złoże-
niem wniosku uzyskały odpowiednio na ten cel dofinansowanie ze środków
Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
Wysokość dofinansowania likwidacji barier w komunikowaniu się oraz tech-
nicznych, wynosi do 80% ceny brutto zakupu urządzeń wraz z montażem lub
wykonania usług. Łączna kwota dofinansowania nie może jednak przekra-
czać piętnastokrotności przeciętnego wynagrodzenia.
Dofinansowanie przyznawane jest przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie
(odpowiednie dla miejsca zamieszkania) na pisemny wniosek osoby zaintereso-
wanej (wzory takich wniosków można pobrać w PCPR)
Do wniosku należy dołączyć:
27
kopię orzeczenia o stopniu niepełnosprawności lub orzeczenie równo-
ważne,
niekiedy należy także dołączyć fakturę pro forma określającą kwotę za-
kupu.
Wnioski przyjmowane są przez cały rok, a decyzje o przyznaniu lub odmowie
przyznania dofinansowania podejmowane są w kolejności napływania komplet-
nych wniosków, do momentu wyczerpania puli środków zarezerwowa-
nych na dany rok kalendarzowy.
Podstawę dofinansowania stanowi umowa zawarta przez starostę (prezydenta
miasta na prawach powiatu) z osobą niepełnosprawną lub jej przedstawicielem
ustawowym.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnospraw-
nych (Dz.U. nr 123, poz. 776, z późn. zm.): art. 2 pkt 4, art. 35a;
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie określenia rodzajów
zadań powiatu, które mogą być dofinansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepeł-
nosprawnych (Dz.U. nr 96, poz 861, z późn. zm.).
Przeciętne wynagrodzenie - oznacza przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w poprzed-
nim kwartale od pierwszego dnia następnego miesiąca po ogłoszeniu przez Prezesa Głównego Urzędu Staty-
stycznego w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" (na pod-
stawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z
2004 r. nr 39, poz. 353, z późn. zm.).
DOFINANSOWANIE LIKWIDACJI BARIER
ARCHITEKTONICZNYCH
Uprawnionymi do ubiegania się o dofinansowanie przez Powiatowe Centra Po-
mocy Rodzinie likwidacji barier architektonicznych są osoby niepełnosprawne,
które mają trudności w poruszaniu się, jeżeli:
1) są właścicielami nieruchomości lub
2) są użytkownikami wieczystymi nieruchomości albo
3) posiadają zgodę właściciela lokalu lub budynku mieszkalnego, w którym
stale zamieszkują.
Dofinansowanie to przyznawane jest, aby umożliwić lub w znacznym stopniu
ułatwić wykonywanie podstawowych, codziennych czynności lub kontak-
tów z otoczeniem.
Osoby słabo widzące i niewidome mogą ubiegać się o dofinansowanie między
innymi na:
przystosowanie podłoża pod wykładzinę antypoślizgową oraz ułożenie tej
wykładziny;
roboty polegające na likwidacji: progów, zróżnicowania poziomu podłogi;
dostawę, zakup i montaż poręczy i uchwytów w ciągach komunikacyj-
nych oraz uchwytów ułatwiających korzystanie z urządzeń higieniczno-
sanitarnych;
28
wykonanie dodatkowego oświetlenia w pomieszczeniu lub zmiana
sposobu oświetlenia;
oznakowanie wyposażenia lokalu i ciągów komunikacyjnych róż-
nym kolorem lub fakturą.
Należy zaznaczyć, że nie został ustalony katalog urządzeń, materiałów budow-
lanych czy robót i innych czynności z zakresu likwidacji barier w odniesieniu do
osób niewidomych. Likwidacja barier architektonicznych rozpatrywana jest w
związku z indywidualnymi potrzebami osób niepełnosprawnych. Zatem przy-
znanie i kwota dofinansowania zależą od rzeczywistej potrzeby danej osoby i od
odpowiedniego uzasadnienia wniosku.
Dofinansowanie nie może obejmować kosztów realizacji zadania poniesionych
przed przyznaniem środków i zawarciem odpowiedniej umowy.
Wysokość dofinansowania na likwidację barier architektonicznych wynosi do
80% kosztów przedsięwzięcia, nie więcej jednak niż do wysokości
piętnastokrotnego przeciętnego wynagrodzenia.
Dofinansowanie przyznawane jest przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie
(odpowiednie dla miejsca zamieszkania) na pisemny wniosek osoby
zainteresowanej.
Wnioski przyjmowane są przez cały rok, a decyzje o przyznaniu lub odmowie
przyznania dofinansowania podejmowane są w kolejności napływania komplet-
nych wniosków, do momentu wyczerpania puli środków zarezerwowa-
nych na dany rok kalendarzowy.
Podstawę dofinansowania stanowi umowa zawarta przez starostę (prezydenta
miasta na prawach powiatu) z osobą niepełnosprawną lub jej przedstawicielem
ustawowym.
Podstawa prawna:
1) Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełno-
sprawnych (Dz.U. nr 123, poz. 776, z późn. zm.): art. 2 pkt 4, art. 35a;
2) Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie określenia rodza-
jów zadań powiatu, które mogą być dofinansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób
Niepełnosprawnych (Dz.U. nr 96, poz 861, z późn. zm.).
DOFINANSOWANIE UCZESTNICTWA
W TURNUSACH REHABILITACYJNYCH
Turnus rehabilitacyjny - zorganizowana forma aktywnej rehabilitacji połączona
z elementami wypoczynku, której celem jest ogólna poprawa psychofizycznej
sprawności oraz rozwijanie umiejętności społecznych uczestników, między in-
nymi przez nawiązywanie i rozwijanie kontaktów społecznych, realizację i roz-
wijanie zainteresowań, a także przez udział w innych zajęciach przewidzia-
nych programem turnusu.
Turnusy rehabilitacyjne mogą być:
1) usprawniająco-rekreacyjne;
2) rekreacyjno-sportowe i sportowe;
29
3) szkoleniowe;
4) psychoterapeutyczne;
5) rozwijające zainteresowania i uzdolnienia;
6) nauki niezależnego funkcjonowania z niepełnosprawnością.
Osoby niepełnosprawne mogą ubiegać się o dofinansowanie w Powiatowych
Centrach Pomocy Rodzinie.
Dofinansowanie może otrzymać osoba, która:
1. została skierowana na turnus rehabilitacyjny na wniosek lekarza, pod któ-
rego opieką się znajduje;
2. w roku, w którym ubiega się o dofinansowanie, nie uzyskała na ten cel
dofinansowania ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób
Niepełnosprawnych;
3. weźmie udział w turnusie, który odbędzie się w ośrodku wpisanym do re-
jestru ośrodków, prowadzonego przez wojewodę, albo poza takim ośrod-
kiem, w przypadku gdy turnus jest organizowany w formie niestacjonar-
nej;
4. wybierze organizatora turnusu, który posiada wpis do rejestru organizato-
rów turnusów;
5. będzie uczestniczyła w zajęciach przewidzianych w programie turnusu,
który wybrała;
6. nie będzie pełniła funkcji członka kadry na turnusie ani nie będzie opie-
kunem innego uczestnika tego turnusu;
7. złoży oświadczenie o wysokości dochodu wraz z informacją o liczbie
osób we wspólnym gospodarstwie domowym, przy czym jej przeciętny
miesięczny dochód netto (obliczony zgodnie z przepisami o świadcze-
niach rodzinnych) podzielony przez liczbę osób we wspólnym gospodar-
stwie domowym, obliczony za kwartał poprzedzający miesiąc złożenia
wniosku, nie może przekraczać kwoty:
- 50 % przeciętnego wynagrodzenia na osobę we wspólnym gospodar-
stwie domowym,
- 65% przeciętnego wynagrodzenia w przypadku osoby samotnej;
8. w przypadku turnusu, którego program przewiduje także zabiegi fizjote-
rapeutyczne, przedstawi podczas pierwszego badania lekarskiego na tur-
nusie zaświadczeni lekarskie o aktualnym stanie zdrowia, w szczególno-
ści o chorobie zasadniczej, uczuleniach i przyjmowanych lekach.
Osoba niepełnosprawna o dofinansowanie uczestnictwa w turnusie reha-
bilitacyjnym może ubiegać się również w przypadku, gdy jej dochód
przekracza kwoty określone powyżej (w pkt 7). Wówczas kwoty dofinan-
sowania pomniejsza się o kwotę przekroczenia.
Osobie niepełnosprawnej o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełno-
sprawności albo równoważnym oraz osobie niepełnosprawnej w wieku do 16 lat
może być przyznane dofinansowanie pobytu na turnusie rehabilitacyj-
nym jej opiekuna, pod warunkiem że:
30
a) wniosek lekarza, który kieruje osobę niepełnosprawną na turnus rehabili-
tacyjny, zawiera wyraźne wskazanie wraz z uzasadnieniem
konieczności pobytu opiekuna;
b) opiekun:
nie będzie pełnił funkcji członka kadry na tym turnusie,
nie jest osobą niepełnosprawną wymagającą opieki innej osoby,
ukończył 18 lat lub
ukończył 16 lat i jest wspólnie zamieszkującym członkiem rodziny
osoby niepełnosprawnej.
Warto pamiętać, że dofinansowanie uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym
może być wykorzystane jedynie przez osobę, której zostało przyznane.
W przypadku skrócenia uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym z przyczyn
innych niż losowe osoba niepełnosprawna ponosi koszty pobytu na tym turnu-
sie. Podobnie w przypadku skrócenia pobytu opiekuna - przyczyn innych niż
losowe - opiekun ponosi koszty pobytu na tym turnusie.
Wysokość dofinansowania uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym wynosi:
1. 27 % przeciętnego wynagrodzenia - dla osoby niepełnosprawnej ze
znacznym stopniem niepełnosprawności, osoby niepełnosprawnej
w wieku do 16. roku życia oraz osoby niepełnosprawnej w wieku
16-24 lat uczącej się i niepracującej, bez względu na stopień nie-
pełnosprawności;
2. 25 % przeciętnego wynagrodzenia - dla osoby niepełnosprawnej
z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności;
3. 23 % przeciętnego wynagrodzenia - dla osoby niepełnosprawnej z
lekkim stopniem niepełnosprawności;
4. 18 % przeciętnego wynagrodzenia - dla opiekuna osoby niepełno-
sprawnej;
5. 18 % przeciętnego wynagrodzenia - dla osoby niepełnosprawnej za-
trudnionej w zakładzie pracy chronionej, niezależnie od posiadane-
go stopnia niepełnosprawności.
W przypadku uzasadnionym szczególnie trudną sytuacją życiową osoby
niepełnosprawnej dofinansowanie dla tej osoby lub dofinansowanie pobytu jej
opiekuna na turnusie rehabilitacyjnym może zostać podwyższone do wysokości
35 % przeciętnego wynagrodzenia. Podwyższenie dofinansowania pobytu opie-
kuna może nastąpić, jeżeli opiekun pozostaje we wspólnym gospodarstwie do-
mowym z osobą niepełnosprawną lub osoba ta ponosi koszty uczestnictwa opie-
kuna w turnusie.
Natomiast w przypadku znacznego niedoboru środków w danym roku w stosun-
ku do istniejących potrzeb w zakresie dofinansowania uczestnictwa w turnusach
rehabilitacyjnych, można obniżyć wysokość tego dofinansowania, nie więcej
jednak niż o 20 % kwot, o których mowa powyżej, albo przyjąć zasadę przy-
znawania dofinansowania tej samej dorosłej osobie niepełnosprawnej raz na
dwa lata.
31
Wnioski o przyznanie dofinansowania na stosownych drukach pobranych w po-
wiatowych centrach pomocy rodzinie składać może osoba niepełnosprawna, jej
opiekun lub organizator turnusu w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie
właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osoby niepełnosprawnej.
Do wniosku należy dołączyć:
1) kopię orzeczenia o stopniu niepełnosprawności lub kopię wypisu z treści
orzeczenia traktowanego na równi z tym orzeczeniem albo kopię orzeczenia o
niepełnosprawności;
2) wniosek lekarza, pod którego opieką znajduje się osoba niepełnosprawna, o
skierowanie na turnus rehabilitacyjny.
Warto zwrócić uwagę, że pierwszeństwo w uzyskaniu dofinansowania mają
osoby niepełnosprawne, które posiadają orzeczenia o zaliczeniu do znacznego i
umiarkowanego stopnia niepełnosprawności albo równoważne, osoby niepełno-
sprawne w wieku do 16 lat albo w wieku do 24 lat uczące się i niepracujące bez
względu na stopień niepełnosprawności.
Kwota dofinansowania do uczestnictwa w turnusie przyznana osobie niepełno-
sprawnej jest przekazywana na rachunek bankowy organizatora turnusu.
Trzeba pamiętać, że po otrzymaniu powiadomienia o przyznaniu dofinansowa-
nia, osoba niepełnosprawna ma 30 dni na poinformowanie Powiatowego Cen-
trum Pomocy Rodzinie o wybranym turnusie, nie później jednak niż 21 dni
przed rozpoczęciem turnusu.
Podstawa prawna:
1) Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu
osób niepełnosprawnych (Dz.U. nr 123, poz. 776, z późn. zm.): art. 10c-10e;
2) rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 listopada 2007 r.
w sprawie turnusów rehabilitacyjnych (Dz.U. nr 230, poz. 1694)
Rejestr ośrodków oraz rejestr organizatorów turnusów prowadzi wojewoda, który dokonuje wpisu do tych reje-
strów na okres 3 lat po spełnieniu przez ośrodek lub organizatora turnusów ściśle określonych warunków.
O wpisie lub wykreśleniu z wyżej wymienionych rejestrów wojewoda informuje w ciągu 14 dni Pełnomocnika
Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych, który prowadzi centralną bazę danych ośrodków i organizatorów
turnusów posiadających wpis do rejestru wojewody oraz wydaje krajowy informator o ośrodkach i organizato-
rach turnusów posiadających taki wpis.
Przeciętne wynagrodzenie - oznacza przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w poprzed-
nim kwartale od pierwszego dnia następnego miesiąca po ogłoszeniu przez Prezesa Głównego Urzędu Staty-
stycznego w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" (na pod-
stawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z
2004 r. nr 39, poz. 353, z późn. zm.).
32
POMOC W ZAOPATRZENIU W SPRZĘT
REHABILITACYJNY, PRZEDMIOTY ORTOPEDYCZNE
I ŚRODKI POMOCNICZE
UDZIELANA OSOBOM NIEPEŁNOSPRAWNYM
PRZEZ POWIATOWE CENTRA POMOCY RODZINIE
Osoba niepełnosprawna może ubiegać się o dofinansowanie przez
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie kosztów zaopatrzenia w sprzęt re-
habilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze, przyznawa-
nych na zasadach określonych przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
O to dofinansowanie mogą ubiegać się osoby niepełnosprawne stosownie
do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, jeżeli przeciętny mie-
sięczny dochód netto (obliczony w oparciu o przepisy o świadczeniach
rodzinnych) podzielony przez liczbę osób we wspólnym gospodarstwie
domowym, których dochody za rok poprzedzający rok składania wniosku
nie przekracza kwoty:
a. 50 % przeciętnego wynagrodzenia na osobę we wspólnym gospo-
darstwie domowym,
b. 65 % przeciętnego wynagrodzenia w przypadku osoby samotnej.
O zaopatrzenie w sprzęt rehabilitacyjny może ubiegać się osoba niepełno-
sprawna jedynie wówczas, gdy zachodzi potrzeba prowadzenia rehabilita-
cji w warunkach domowych przy użyciu tego sprzętu.
Dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty orto-
pedyczne i środki pomocnicze następuje na pisemny wniosek złożony
przez zainteresowanego do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie wła-
ściwego ze względu na miejsce zamieszkania. Można go złożyć w każdym
czasie.
Wniosek osoby niepełnosprawnej o dofinansowanie ze środków Funduszu
powinien zawierać: imię i nazwisko, adres zamieszkania, numer identyfi-
kacji podatkowej NIP, cel dofinansowania, oświadczenie o wysokości do-
chodów i liczbie członków rodziny pozostających we wspólnym gospo-
darstwie domowym.
Do wniosku, należy dołączyć: kopię orzeczenia, o którym mowa w art. 1
lub art. 62 ustawy, a w przypadku osoby, o której mowa w art. 62 ust. 3
ustawy, kopię orzeczenia o stałej albo długotrwałej niezdolności do pracy
w gospodarstwie rolnym wydanego przed dniem 1 stycznia 1998 r. W
przypadku zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze
fakturę określającą kwotę opłacaną w ramach ubezpieczenia zdrowotnego
oraz kwotę udziału własnego lub inne dokumenty potwierdzające zakup.
Osoby z niepełnosprawnością narządu wzroku mogą ubiegać się o dofinansowa-
nie np.: białej laski, protezy oka, lupy, lunety.
33
Wysokość dofinansowania zaopatrzenia:
1) w sprzęt rehabilitacyjny wynosi do 60% kosztów tego sprzętu, nie więcej jed-
nak niż do wysokości pięciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia,
2) w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze wynosi:
a. do 100% udziału własnego osoby niepełnosprawnej w limicie ceny usta-
lonym na podstawie odrębnych przepisów, jeżeli taki udział jest
wymagany,
b. do 150% sumy kwoty limitu, o którym mowa w lit. a, wyznaczonego
przez ministra właściwego do spraw zdrowia oraz wymaganego udziału
własnego osoby niepełnosprawnej w zakupie tych przedmiotów i środ-
ków, jeżeli cena zakupu jest wyższa niż ustalony limit.
Podstawa prawna:
1) Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełno-
sprawnych (Dz.U. nr 123, poz. 776, z późn. zm.):art. 2 pkt 4, art. 35a;
2) Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie określenia rodza-
jów zadań powiatu, które mogą być dofinansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób
Niepełnosprawnych
34
POWIATOWE CENTRA POMOCY RODZINIE
W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKI
87 - 700 Aleksandrów Kujawski
ul. Słowackiego 8
Tel/Fax: (54) 282 61 54
87 - 300 Brodnica
ul. Zamkowa 13a
Tel/Fax: (56) 498 47 69
85 - 950 Bydgoszcz
ul. Konarskiego 1/3
Tel: (52) 349 74 13 do 415
Fax: (52) 349 74 12
86 - 200 Chełmno
ul. Słowackiego 3
Tel/Fax: (56) 677 24 46
87 - 400 Golub - Dobrzyń
ul. Gerarda Koppa 1
Tel: (56) 683 54 76
Fax: (56) 683 53 83
86 - 300 Grudziądz
ul. Małomłyńska 1
Tel/Fax: (56) 462 29 39
88 - 100 Inowrocław
ul. Mątewska 17
Tel.: (52) 359 22 55
87 - 600 Lipno
ul. Mickiewicza 58
Tel/Fax: (54) 288 66 46
88 - 300 Mogilno
ul. Narutowicza 1
Tel: (52) 318 03 05
Fax: (52) 318 03 06
89 - 100 Nakło
ul. Dąbrowskiego 46
Tel: (52) 386 08 04
Fax: (52) 386 07 71
88 - 200 Radziejów
ul. Kościuszki 20/22
Tel/Fax: (54) 285 35 43
88 - 500 Rypin
ul. Dworcowa 2
Tel/Fax: (54) 280 36 41
86 - 100 Świecie
ul. Wojska Polskiego 195a
Tel.: (52) 333 21 43
87 - 100 Toruń
ul. Dekarta 24
Tel.: (56) 660 83 11
Fax: (56) 660 83 00 w.266
35
89 - 500 Tuchola
ul. Pocztowa 7
Tel.: (52) 559 20 18
87 - 200 Wąbrzeźno
ul. Wolności 44
Tel.: 0-56 688 24 51
do 57 w. 103
Fax: (56) 688 27 59
89-410 Więcbork
ul. Starodworcowa 8
Tel. (52) 389 85 01
87 - 800 Włocławek
ul. Brzeska 15
Tel.: (54) 231 02 84
88 - 400 Żnin
ul. Szpitalna 32
Tel./Fax: (52) 303 01 69
POWIATY GRODZKIE - MIASTA NA PRAWACH
POWIATÓW
85 – 043 Bydgoszcz
ul. Ogrodowa 9
MOPS
Tel. (52) 325-44-10
86 – 300 Grudziądz
ul. Ratuszowa 1
URZĄD MIEJSKI
Wydział Spraw Społecznych
Tel. (56) 45-10-320
87 – 100 Toruń
ul. Konstytucji 3-go Maja 40 c
MOPR87 – 100 Toruń
Tel. (56) 65-085-65 Fax 64-864-47
87 – 800 Włocławek
ul. Kościuszki 26
MOPR
Tel. (54) 411-63-11 Fax 411-63-14
36
T O T E Ż W A R T O W I E D Z I E Ć
ZAOPATRZENIE W WYROBY MEDYCZNE BĘDĄCE
PRZEDMIOTAMI ORTOPEDYCZNYMI ORAZ
W ŚRODKI POMOCNICZE
Z NARODOWEGO FUNDUSZU ZDROWIA
Świadczeniobiorcom zapewnia się i finansuje ze środków publicznych między
innymi zaopatrzenie w wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi
i środki pomocnicze.
Mogą się o nie starać między innymi osoby niewidome, słabo widzące oraz oso-
by z innymi niepełnosprawnościami.
Przedmiotami ortopedycznymi, o które z pewnością mogą występować osoby
niewidome i słabo widzące, są białe laski. Lekarzami upoważnionymi do wy-
stawiania zleceń na ich wydanie są: lekarz okulista, lekarz rehabilitacji medycz-
nej, reumatolog, chirurg, ortopeda, neurolog. Przyznaje się ją raz na 2 lata bez-
płatnie, jeśli cena jej zakupu nie przekracza 40 zł.
Wśród środków pomocniczych, które mogą zainteresować osoby słabo widzące
i niewidome, znajdują się między innymi:
Soczewki okularowe korekcyjne (w tym soczewki korekcyjne barwione)
umożliwiające dokładne zmiany korekcji i zapobiegające znużeniu oka.
Lekarzem upoważnionym do wystawiania zlecenia na ich wydanie jest
okulista. Przysługują one dzieciom i młodzieży do 18 roku życia. Przy-
znawane są im każdorazowo w razie potrzeby, bezpłatnie (przy ustalonym
limicie ceny zakupu wynoszącym dla soczewek sferycznych w zależności
od mocy soczewek od 6 do 32 zł, dla soczewek torycznych w zależności od mocy od 14 do 30 zł, dla soczewek korekcyjnych � limit cenowy so-
czewek jw. + barwienie soczewek 11 zł, dla soczewek pryzmatycznych �
limit cenowy soczewek jw. + pryzmat 14 zł, dla soczewek dwuognisko-
wych limit ceny wynosi 50 zł)
Soczewki do bliży i dali przyznawane są przy wadach wzroku wymaga-
jących korekcji. Przysługują dorosłym raz na 2 lata. Wysokość udziału
własnego wynosi 30%,
soczewki pryzmatyczne przyznaje się w okresie leczenia zeza zgodnie z
zaleceniem lekarza. Przysługują bezpłatnie.
Soczewki dwuogniskowe przyznawane są:
- zgodnie z zaleceniami lekarza okulisty dzieciom i młodzieży do 18 roku
życia, każdorazowo w razie zmiany korekcji. Świadczeniobiorca wnosi
wkład własny w wysokości 30%,
- dorosłym, gdy stan zdrowia całkowicie uniemożliwia dokonywanie
37
zmiany okularów; raz na 2 lata. Wkład własny świadczeniobiorcy wynosi
30%.
Soczewki kontaktowe lecznicze przysługują przy leczeniu stożka ro-
gówki i przy dużej anizometropii (łącznie z afakią). Lekarzem upoważ-
nionym do wydawania zlecenia na ich wydanie jest okulista. Przysługują
one raz na 2 lata. Wkład własny świadczeniobiorcy wynosi 30% (jeśli li-
mit ceny zakupu nie przekracza: w przypadku soczewek twardych 500zł,
a miękkich 150zł).
Obturatory przyznawane są dzieciom zezującym z niedowidzeniem jed-
nego oka. Lekarzem upoważnionym do wydawania zleceń na ich wydanie
jest okulista. Przysługują one raz na 2 lata, bezpłatnie (gdy ustalony limit
ceny zakupu nie przekracza kwoty 10zł).
Pomoce optyczne dla niedowidzących, na które zlecenia wydawane są przez
okulistę, przysługują raz na 5 lat:
lupa umożliwiająca obserwację jednooczną i dwuoczną przedmiotów
bliskich i dalekich (bezpłatnie, jeśli ustalony limit ceny zakupu nie
przekracza kwoty 80zł),
lunety, w tym monookulary (bezpłatnie, jeśli ustalony limit ceny za-
kupu nie przekracza kwoty 1400zł),
okulary lornetkowe do bliży i dali (bezpłatnie, jeśli ustalony limit ce-
ny zakupu nie przekracza kwoty 1000zł),
okulary lupowe (bezpłatnie, jeśli ustalony limit ceny zakupu nie prze-
kracza kwoty 420zł).
Proteza oka wykonana indywidualnie przyznawana jest na zlecenie
wydane przez okulistę bezpłatnie (jeśli cena nie przekracza ustalonego
limitu ceny wynoszącego 600zł, a w przypadku epiprotezy 700zł):
- dzieciom i młodzieży do 18 roku życia przysługują w razie potrzeby
związanej z fizycznym rozwojem, przyznawane są w celu zapobiega-
nia nieprawidłowemu rozwojowi oczodołu i asymetrii twarzy, bierze
się też pod uwagę względy psychologiczne i kosmetyczne, uszkodze-
nia oczodołu, zniekształcenia powiek, worka spojówkowgo i oczodołu;
- dorosłym przysługuje raz na 5 lat.
Wśród środków pomocniczych i przedmiotów ortopedycznych znajdują się też
pomoce dla osób z innymi niepełnosprawnościami. Mogą być one potrzebne
również niewidomym ze złożonymi niepełnosprawnościami. Są to np. wózek
inwalidzki, aparaty słuchowe. Planując zaopatrzenie się w daną pomoc, warto
sprawdzić, jaka jest jej cena nabycia - czy mieści się w ustalonym limicie ceno-
wym. Jeśli przekracza limit, to danej pomocy można nie otrzymać na powyż-
szych zasadach, tj. bezpłatnie lub za odpłatnością 30% ceny nabycia. Z Naro-
dowego Funduszu Zdrowia można otrzymać refundację kosztów jedynie do wy-
sokości ustalonego limitu - wszystko ponad limit płaci osoba ubezpieczona za-
opatrująca się w pomoc (z zastrzeżeniem pkt 2.). Potwierdzone i zarejestrowane
zlecenie może zostać zrealizowane u wybranego
38
świadczeniodawcy, który ma podpisaną umowę z Oddziałem Funduszu.
O wykaz punktów potwierdzających zlecenia oraz świadczeniodawców, którzy
realizują zaopatrzenie w sprzęt ortopedyczny i środki pomocnicze należy pytać
w oddziałach wojewódzkich NFZ.
Świadczeniodawca może przyjąć do realizacji zlecenia jedynie w okresie ich
ważności. Zlecenie na wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi
i środki pomocnicze jest ważne 30 dni.
Od daty odbioru obliczany będzie okres użytkowania, po którym przysługuje
ponowne zaopatrzenie w wyrób medyczny będący przedmiotem ortopedycznym
lub środek pomocniczy, z wyłączeniem środków pomocniczych przysługujących
comiesięcznie.
Podstawa prawna: 1. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
(Dz.U. nr 210, poz. 2135, z późn. zm.)
2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2009 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu
zaopatrzenia w wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi oraz środki pomocnicze
(Dz.U.09.139.1141, z późn. zm.)
Niniejsze rozporządzenie poprzedzone było rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 17 grudnia
2004 r. w sprawie limitu cen dla wyrobów medycznych będących przedmiotami ort opedycznymi i
środków pomocniczych, o takim samym zastosowaniu, ale różnych cenach, oraz limitu cen dla n a-
praw przedmiotów ortopedycznych (Dz. U. Nr 275, poz. 2732 oraz z 2005 r. Nr 41, poz. 397) oraz
rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 17 grudnia 2004 r. w sprawie szczegółowego wykazu
wyrobów medycznych będących przedmiotami ortopedycznymi i środków pomocn iczych, wysokości
udziału własnego świadczeniobiorcy w cenie ich nabycia, kryteriów ich prz yznawania, okresów
użytkowania, a także wyrobów medycznych będących przedmiotami ortopedycznymi podlegającymi
naprawie w zależności od wskazań medycznych oraz wzoru zlecenia na zaop atrzenie w te wyroby i
środki (Dz. U. Nr 276, poz. 2739 oraz z 2005 r. Nr 41, poz. 396), które tracą moc z dniem 31 sier p-
nia 2009 r. na podstawie art. 13 pkt 1 ustawy z dnia 25 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o świa d-
czeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o cenach (Dz. U.
Nr 118, poz. 989).
3. Zarządzenie Nr 58/2009/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 29 października 2009 r. w
sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju zaopatrzenie w wyroby medyczne będące
przedmiotami ortopedycznymi oraz środkami pomocniczymi.
Przez świadczeniobiorców należy rozumieć osoby objęte powszechnym - obowiązkowym i dobrowolnym
ubezpieczeniem zdrowotnym (ubezpieczonych) oraz inne osoby posiadające obywatelstwo polskie i posiadające
miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które spełniają kryterium dochodowe, o którym
mowa w art. 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593, z późn. zm.), co do
których nie stwierdzono okoliczności, o której mowa w art. 12 tej ustawy, na zasadach i w zakresie określonych
dla ubezpieczonych.
PROTEZY OKA - GDZIE I JAK SIĘ O NIE STARAĆ.
W celu uzyskania refundacji kosztów zakupu protezy ocznej należy zarejestro-
wać zlecenie od lekarza we właściwym dla miejsca zamieszkania oddziale Na-
rodowego Funduszu Zdrowia i uzyskać zgodę na refundację. Następnie z zareje-
strowanym zleceniem należy się udać do zakładu wykonującego protezy i mają-
cego podpisaną umowę z NFZ.
39
Kwota refundacji protezy całkowitej oka (akrylowej albo szklanej) wynosi 600
zł, natomiast epiprotezy (protezy częściowej) 700zł. Osobom dorosłym refunda-
cja przysługuje raz na 5 lat, dzieciom i młodzieży do 18. roku życia
każdorazowo.
Poniżej podajemy adresy pracowni protez oczu:
Ośrodek Okulistyczny
VISION PERFEKT
ul. Tarnowskiego 3
30-528 Kraków
tel/fax: (12) 423 52 52
Niepubliczny Zakład Opieki
Zdrowotnej
Protetyka Twarzy
ul. Piękna 41/41
93-558 Łódź
tel.: (42) 648 11 93
Pracownia Protez Oczu
ul. Modzelewskiego 60
Warszawa
tel.: (22) 853 10 62
lub 504 179 426
Pracownia Protez Oczu
ul. Konwiktorska 9
00-216 Warszawa
tel.: (22) 635 79 13
POMOCE OPTYCZNE
Doboru pomocy optycznych dla osób słabo widzących dokonują rehabili-
tanci wzroku zatrudnieni np. w Przychodni Rehabilitacyjno-Leczniczej
PZN w Warszawie oraz optometrzy np. w pracowniach optycznych na te-
renie naszego województwa
PRZYCHODNIA REHABILITACYJNO-LECZNICZA
POLSKIEGO ZWIĄZKU NIEWIDOMYCH
W WARSZAWIE
Oferuje specjalistyczne usługi zdrowotne od 1991 roku Przyjmuje pa-
cjentów z całego kraju, zarówno w ramach NFZ, jak i odpłatnie.
Wiodącą działalnością przychodni jest udzielanie specjalistycznej pomo-
cy w formie kompleksowej rehabilitacji wzroku skierowanej do osób
słabo widzących, tracących wzrok oraz niewidomych. Realizuje orygina l-
ny program rehabilitacji wzroku wypracowany przez grono specjalistów
zatrudnionych w Przychodni.
Zapisy i dojazd;
Zapisy przyjmowane są w rejestracji Przychodni,
ul. Karmelicka 26 (wejście od ul. Miłej)
40
lub telefonicznie pod nr tel. (22) 635 67 02
Przychodnia jest czynna codziennie
od poniedziałku do piątku w godz. 8-19.
Dojazd tramwajami 16, 17, 33, 25, 36
oraz autobusami 100, 111, 180, 510
Do dyspozycji ubezpieczonych pacjentów w przychodni pozostają nastę-
pujące poradnie:
poradnia okulistyczna z pełnym zakresem diagnostyki dla dorosłych
i dla dzieci
poradnia leczenia jaskry
pracownia doboru pomocy optycznych (finansowanych przez NFZ)
poradnia diabetologiczna dla dorosłych i dla dzieci oraz ośrodek
edukacji diabetologicznej
poradnia psychologiczna
poradnia stomatologiczna
poradnia rehabilitacji ruchowej
gabinet fizykoterapii i kinezyterapii
gabinet masażu leczniczego
Do wszystkich poradni można zapisywać się bez skierowania z wyjątkiem
poradni rehabilitacji ruchowej i poradni diabetologicznej, do których
wymagane jest skierowanie od lekarza ubezpieczenia zdrowotnego
(przyjmującego w ramach NFZ).
Warunkiem uzyskania bezpłatnych świadczeń jest przedstawienie w reje-
stracji ważnego dokumentu poświadczającego posiadanie ubezpieczenia
zdrowotnego. Wykaz uznawanych dokumentów można znaleźć na stronie
Narodowego Funduszu Zdrowia
www.przychodniapzn.home.pl
Okręg Kujawsko-Pomorski PZN organizuje grupowe wyjazdy samo-
chodem do Przychodni Rehabilitacyjno-Leczniczej PZN w Warszawie
na badania lekarskie oraz celem doboru pomocy optycznych.
Osoby zainteresowane proszone są o telefoniczne zgłoszenie w dziale
rehabilitacji tel. 52/341-32-81– po ustaleniu terminu i zebraniu 6-
osobowej grupy wyjazd zostanie zrealizowany.
41
PRACOWNIE OPTYCZNE W NASZYM WOJEWÓDZWIE:
ul. Niedźwiedzia 7, Bydgoszcz, Tel.: 52/322-47-47
godziny otwarcia: pon.-pt. 10-18
ul. Ślaskiego 1, Toruń, tel. 56/648-72-12
godziny otwarcia: pon.-pt. 9-19, sob. 10-14
ul. Chopina 4, Aleksandrów Kujawski, tel. 54/282- 61-34
godziny otwarcia: pon.-pt. 10-17:30, sob. 10-12
ul. Broniewskiego 2, Ciechocinek, tel. 54/283-30-39
godziny otwarcia: pon.-pt. 10-17:30, sob. 10-13
DANE TELEADRESOWE FIRM ZAJMUJĄCYCH SIĘ
DYSTRYBUCJĄ SPRZĘTU DLA OSÓB
Z DYSFUNKCJĄ WZROKU:
Wydawnictwa PZN Sp. z o.o.
ul. Konwiktorska 7/9
00-216 Warszawa
Tel. (22) 423-04-87
www.sklep.wydawnictwapzn.pl
E.C.E. Konrad Łukaszewicz
ul. H. Sienkiewicza 51D
05-825 Grodzisk Mazowiecki
Tel/fax. (22) 755-57-57
www.ece.com.pl
Emtron Sp. z o.o.
ul. Popularna 8
02-473 Warszawa
Tel. (22) 863 55 55
(22) 873 55 55
www.emtron.com.pl
Harpo Sp. z o. o.
ul. 27 Grudnia 7
61-737 Poznań
Tel.: (61) 853-14-25
www.harpo.com.pl
LUMEN
ul. Poznańska 37 lok. 2
00-689 Warszawa
Tel.: (22) 213 02 16
www.lumen.waw.pl
ALTIX
Oddział Toruń
ul. Szosa Chełmińska 26
(p. 4, lok. 405)
87-100 Toruń
Tel./fax: (56) 620 01 17
kom.: 664 950 350
www.altix.pl
42
Medison - Wojciech Maj
Ul. W. Witosa 18
25-561 Kielce
Tel.: (41) 341-70-00 do 03
kom. 601 54-58-75,
www.medison.info
P.H.U. Impuls - Ryszard Dziewa
ul. Hetmańska 12/36
20-553 Lublin
Tel.: (81) 532-62-89
kom.: 693-289-020
www.phuimpuls.pl
ViewPlus Elite – Drukarka Brajlowska
Focus 40 Blue – Monitor Brajlowski
BraillePen 12 Notatnik Brajlowski
Auto-Lektor
43
INFORMACJE DLA OSÓB W WIEKU
AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ
Osoba niepełnosprawna, bez względu na rodzaj i stopień niepełnospraw-
ności, ma prawo zarejestrować się w Powiatowym Urzędzie Pracy
i uzyskać status osoby:
- „osoby poszukujące pracy", jeśli nabyły prawo do renty (emerytury),
- „osoby bezrobotne", jeśli nie nabyły prawa do renty (lub emerytury).
oraz korzystać z wszelkich form aktywizacji zawodowej oferowanej
przez urząd.
ZADANIA POWIATOWEGO URZĘDU PRACY NA RZECZ
OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH:
* Pośrednictwo pracy. Polega ono na udzielaniu pomocy w uzyskaniu
odpowiedniego zatrudnienia poprzez:
- zbieranie ofert,
- ocenę możliwości dostosowania stanowisk pracy do potrzeb osób z róż-
nym stopniem niepełnosprawności,
- dobór odpowiedniej pracy dla osób z określonym stopniem niepełno-
sprawności,
- informowanie zakładów pracy o możliwościach zawodowych osób nie-
pełnosprawnych i przywilejach dla pracodawców związanych z zatrudnie-
niem osoby niepełnosprawnej.
* Poradnictwo zawodowe - jest to proces polegający na udzielaniu po-
mocy w podjęciu decyzji zawodowej osobie niepełnosprawnej.
* Szkolenie i przekwalifikowanie
Osoba niepełnosprawna, która nie osiągnęła wieku emerytalnego, zareje-
strowana w Powiatowym Urzędzie Pracy jako bezrobotna lub poszukująca
pracy i nie pozostająca w zatrudnieniu, ma prawo korzystać ze szkoleń
oferowanych przez urzędy pracy.
Powiatowe Urzędy Pracy szkolenia organizują w formach:
- szkolenia indywidualnego
- szkolenia grupowego
DOTACJE DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH NA PODJĘCIE
DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
Osoba niepełnosprawna może ubiegać się o dotację na podjęcie działalno-
ści gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni so-
cjalnej.
Osoba niepełnosprawna – zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy
jako bezrobotna albo poszukująca pracy niepozostająca w zatrudnieniu –
44
może otrzymać ze środków PFRON jednorazowo środki na podjęcie dzia-
łalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni
socjalnej w wysokości określonej w umowie zawartej ze starostą, nie wię-
cej jednak niż do wysokości piętnastokrotnego przeciętnego wynagrodze-
nia, jeżeli nie otrzymała bezzwrotnych środków publicznych na ten cel.
(art. 12a ustawy o rehabilitacji)
Wniosek o udzielenie dotacji składa się do starosty właściwego ze wzglę-
du na miejsce zarejestrowania osoby niepełnosprawnej jako bezrobotna
albo poszukująca pracy niepozostająca w zatrudnieniu.
Szczegółowe informacje na ten temat można uzyskać w Wojewódzkich i
Powiatowych Urzędach Pracy.
WSPARCIE DLA PRACODAWCÓW ZATRUDNIAJĄCYCH OSOBY
NIEPEŁNOSPRAWNE
1. Zwolnienie z wpłat na PFRON
2. Dofinansowanie do wynagrodzeń
3. Dofinansowanie składek na ZUS osób niepełnosprawnych
4. Dofinansowanie do szkoleń
5. Zwrot pracodawcom kosztów wyposażenia stanowisk pracy
6. Zwrot kosztów dostosowania i adaptacji istniejących stanowisk pracy do
potrzeb osób niepełnosprawnych
7. Zwrot kosztów z tytułu zatrudnienia asystenta osoby niepełnosprawnej
Jeśli chcieliby Państwo uzyskać bardziej szczegółowe informacje, zachęcamy
do kontaktu z infolinią „Sprawni w pracy” nr 0 801 801 015 (koszt połączenia
wynosi 0,40 zł brutto). Infolinia „Sprawni w Pracy” czynna jest od poniedziałku
do piątku w godzinach 7.00- 22.00.
Podstawa prawna: - Ustawa z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepe ł-
nosprawnych (Dz.U.97. Nr 123, poz. 776 z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji z awodowej i społecznej
oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2010 r. Nr 226
poz.1475)
- Ustawa z 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U.04. Nr
99 poz. 1001)
PRZYDATNE LINKI DO STRON INTERNETOWYCH DLA
POSZUKUJĄCYCH PRACY:
http://praca.owi.pl/oferty-pracy/dla-niepelnosprawnych www.bezbarier.pl www.integralia.pl www.jobrapido.pl
www.niepełnosprawni.pl www.pelnosprawniwpracy.pl www.popon.pl
www.praca.money.pl www.praca.wp.pl www.sprawnizawodowo.pl
www.wup.torun.pl
45
U L G I I P R Z Y W I L E J E
ULGI PRZY ZAKUPIE BILETÓW NA PRZEJAZDY
KOLEJOWE I W KOMUNIKACJI
AUTOBUSOWEJ PKS
Uwaga! Uprawnienia do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu
zbiorowego kolejowego przysługują w klasie 2.
Osoba uprawniona do ulgowego przejazdu w klasie 2. na podstawie biletów jed-
norazowych korzystająca z przejazdu w klasie 1. zobowiązana jest do uiszczenia
dopłaty w wysokości stanowiącej różnicę między należnością za pełnopłatny
przejazd w klasie 1. a należnością za pełnopłatny przejazd w klasie 2. Ulga nie
obowiązuje na tzw. miejscówki i miejsca sypialne - należy je kupić
dla siebie i przewodnika.
1. Niewidomi ze znacznym stopniem niepełnosprawności (zaliczeni
do dawnej I grupy inwalidzkiej, uznani za całkowicie niezdo lnych
do pracy i do samodzielnej egzystencji lub uznani za niezdolnych
do samodzielnej egzystencji) mają prawo do:
o 93% ulgi przy zakupie biletu jednorazowego lub biletu mie-
sięcznego imiennego na pociągi osobowe i zwykłe autobusy
PKS - płacą 7% ceny biletu,
o 51% ulgi w zakupie biletu jednorazowego lub biletu mie-
sięcznego imiennego przy przejazdach pozostałymi pocią-
gami i autobusami PKS - płacą 49% ceny biletu.
2. Niewidomi z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności (zal i-
czeni do dawnej II grupy, uznani za całkowicie niezdo lnych do
pracy) mają prawo do 37% ulgi przy zakupie biletu jednorazowego
lub miesięcznego imiennego w przejazdach autobusami PKS i po-
ciągami - płacą 63% ceny biletu.
3. Przewodnik podróżujący z osobą niewidomą zaliczoną do znaczne-
go lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności lub pies prze-
wodnik korzysta z 95% zniżki przy zakupie biletu jednorazowego
przy przejazdach autobusami PKS i pociągami. Opłata wynosi więc
5% ceny biletu.
Uwaga!
Przewodnik osoby niewidomej musi mieć ukończone 13 lat.
4. Dzieci i młodzież niepełnosprawni lub dotknięci inwalidztwem (do
ukończenia 24. roku życia) oraz studenci niepełnosprawni (do
ukończenia 26. roku życia) korzystają z 78% ulgi przy zakupie b i-
letów jednorazowych oraz miesięcznych imiennych na wszystkie
pociągi PKP i autobusy PKS. Ulga ta obowiązuje przy przejazdach
46
z miejsca zamieszkania lub pobytu do przedszkola, szkoły, szkoły
wyższej, placówki opiekuńczo-wychowawczej, placówki
oświatowo-wychowawczej, specjalnego ośrodka wychowawczego,
ośrodka umożliwiającego dzieciom i młodzieży spełnianie obo-
wiązku szkolnego i obowiązku nauki, ośrodka rehabilitacyjno -
wychowawczego, domu pomocy społecznej, ośrodka wsparcia, za-
kładu opieki zdrowotnej, poradni psychologiczno-pedagogicznej, w
tym poradni specjalistycznej, a także na turnus rehabilitacyjny i
z powrotem.
Przy innych przejazdach dzieci do 16 roku życia korzystają z
ulgi 37%
5. Ulga 78% przy zakupie biletu jednorazowego przysługuje również
opiekunowi odwożącemu lub przywożącemu dziecko do lub z pla-
cówek (wymienionych w pkt 4) oraz w drodze po dziecko lub po
jego odwiezieniu.
6. Dziecko do 4 lat korzysta z ulgi 100% przy przejazdach koleją oraz
przy przejazdach środkami zbiorowej komunikacji autobusowej, je-
śli nie zajmuje oddzielnego miejsca.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu
zbiorowego (Dz.U. z 2002 r. nr 175, poz. 1440, z późn. zm.): art. 1a, 2 i 4.,Ustawa z dnia 26.11.2010- Dz .U. z
.2010 nr 238 poz.1578
DOKUMENTY, KTÓRE POŚWIADCZAJĄ PRAWO DO KORZYSTA-
NIA Z ULGOWYCH PRZEJAZDÓW:
Ad 1. Dla osób zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności:
a. wypis z treści orzeczenia komisji lekarskiej do spraw inwalidztwa i za-
trudnienia, stwierdzający zaliczenie do I grupy inwalidów;
b. wypis z treści orzeczenia: wojskowej komisji lekarskiej, komisji lekar-
skiej podległej Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji albo
Szefowi Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego albo Szefowi Agencji
Wywiadu, stwierdzający zaliczenie do I grupy inwalidztwa;
c. wypis z treści orzeczenia lekarza orzecznika ZUS, stwierdzający całkowi-
tą niezdolność do pracy i niezdolność do samodzielnej egzystencji;
d. zaświadczenie ZUS, stwierdzające zaliczenie wyrokiem sądu do I grupy
inwalidów bądź uznanie niezdolności do samodzielnej egzystencji;
e. wypis z treści orzeczenia lekarza rzeczoznawcy Kasy Rolniczego Ubez-
pieczenia Społecznego (KRUS), stwierdzający niezdolność do samo-
dzielnej egzystencji;
f. wypis z treści orzeczenia komisji lekarskiej KRUS, stwierdzający nie-
zdolność do samodzielnej egzystencji;
47
g. zaświadczenie KRUS, stwierdzające zaliczenie wyrokiem sądu do I grupy
inwalidów bądź uznanie niezdolności do samodzielnej egzystencji;
h. legitymacja emeryta - rencisty wojskowego wydana przez właściwy organ
emerytalny podległy Ministrowi Obrony Narodowej, z wpisem o zalicze-
niu do I grupy inwalidztwa;
i. legitymacja emeryta - rencisty policyjnego wydana przez właściwy organ
emerytalno-rentowy podległy Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Admi-
nistracji lub Ministrowi Sprawiedliwości, z wpisem o zaliczeniu do I gru-
py inwalidztwa;
j. legitymacja osoby niepełnosprawnej, stwierdzająca znaczny stopień
niepełnosprawności, wystawiona przez uprawniony organ.
Dokumenty, o których mowa w pkt 1-7 i 9, okazuje się wraz z dowodem osobi-
stym lub innym dokumentem umożliwiającym potwierdzenie tożsamości osoby
uprawnionej.
Ad 2. Dla osób zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności:
a. dokumenty, o których mowa powyżej (Ad 1.) stwierdzające całkowitą
niezdolność do pracy albo inwalidztwo II grupy, z powodu stanu narządu
wzroku;
b. legitymacja osoby niepełnosprawnej, stwierdzająca umiarkowany stopień
niepełnosprawności z powodu stanu narządu wzroku lub oznaczona sym-
bolem przyczyny niepełnosprawności - 04-O", wystawiona przez upraw-
niony organ.
Ad 3. W przypadku przewodnika osoby niewidomej lub psa-przewodnika:
Jeden z wymienionych wyżej dokumentów osoby niewidomej, która korzysta z
pomocy przewodnika lub psa-przewodnika.
Ad 4. Dla dzieci, młodzieży i studentów niepełnosprawnych:
a. dla dzieci i młodzieży uczęszczających do przedszkola, szkoły, szkoły
wyższej albo ośrodka lub placówki o charakterze oświatowym:
legitymacja przedszkolna dla dziecka niepełnosprawnego,
legitymacja szkolna dla uczniów dotkniętych inwalidztwem lub niepełno-
sprawnych,
legitymacja szkolna albo studencka wraz z jednym z dokumentów wy-
mienionych pod literą b);
b. dla dzieci i młodzieży nieuczęszczających do przedszkola, szkoły, szkoły
wyższej albo ośrodka lub placówki o charakterze oświatowym:
legitymacja osoby niepełnosprawnej, która nie ukończyła 16 roku życia,
wystawiona przez uprawniony organ,
legitymacja osoby niepełnosprawnej, wystawiona
przez uprawniony organ,
wypis z treści orzeczenia komisji lekarskiej do spraw inwalidztwa i za-
trudnienia, stwierdzający zaliczenie do jednej z grup inwalidów,
48
wypis z treści orzeczenia lekarza orzecznika ZUS, stwierdzający częścio-
wą niezdolność do pracy, całkowitą nie zdolność do pracy albo całkowitą
niezdolność do pracy i niezdolność do samodzielnej egzystencji.
Przy przejazdach do i z jednostek udzielających świadczeń zdrowotnych albo
pomocy społecznej bądź organizujących turnusy rehabilitacyjne, wraz z jednym
z dokumentów, o których mowa wyżej, wymagane jest zaświadczenie (zawia-
domienie, skierowanie) określające odpowiednio:
termin i miejsce badania, leczenia, konsultacji, zajęć rehabilitacyjnych,
zajęć terapeutycznych albo pobytu w ośrodku wsparcia, domu pomocy
społecznej lub na turnusie rehabilitacyjnym;
potwierdzenie stawienia się na badania, konsultację, zajęcia rehabilitacyj-
ne, zajęcia terapeutyczne.
Ad 5. Uprawnienie jednego z rodziców lub opiekuna dzieci i młodzieży oraz
studentów dotkniętych inwalidztwem lub niepełnosprawnych, poświadczają:
dokumenty dziecka określone powyżej (Ad 4.) - jeżeli przejazd odbywany
jest wraz z dzieckiem;
zaświadczenie wydane przez przedszkole, szkołę, szkołę wyższą, ośrodek
lub placówkę o charakterze oświatowym albo placówkę opiekuńczo-
wychowawczą (wg określonego wzoru), albo zaświadczenie, zawiado-
mienie, skierowanie (stwierdzające termin i miejsce badania, leczenia,
konsultacji, zajęć rehabilitacyjnych, zajęć terapeutycznych albo pobytu w
ośrodku wsparcia, potwierdzające stawienie się na badania, konsultację,
zajęcia rehabilitacyjne, zajęcia terapeutyczne) - jeżeli przejazd odbywany
jest po dziecko lub po jego odwiezieniu.
Podstawa prawna:
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 25 października 2002 r. w sprawie rodzajów dokumentów po-
świadczających uprawnienia do korzystania z ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowe-
go (Dz.U. nr 179, poz. 1495, z późn. zm.): § 3-5, 7 i 8.
ULGI OBOWIĄZUJĄCE W WYBRANYCH MIASTACH
W KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ
Ulgi przy przejazdach środkami komunikacji miejskiej dla osób niewidomych
nie są zagwarantowane przepisami powszechnie obowiązującymi (jak to ma
miejsce w przypadku komunikacji kolejowej i PKS).
Kwestie te reguluje w każdym mieście rada gminy w drodze uchwały, stąd za-
sady korzystania z ulgowych przejazdów w różnych miastach są odmienne.
Wysokość ulg przy przejazdach środkami komunikacji miejskiej przysługują-
cych osobom niewidomym i słabo widzącym oraz ich przewodnikom, a także
rodzaje dokumentów, jakimi osoby te potwierdzają swoje uprawnienie w wy-
branych miastach naszego województwa przedstawia Tabela 1. Ulgi przy prze-
jazdach środkami komunikacji miejskiej innych miast w Polsce dostępne są
na stronie internetowej poszczególnych urzędów miast.
49
WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE
L.p. Miasto Ulga dla osób zali-
czonych do znaczne-
go stopnia niepełno-
sprawności
Ulga dla osób zaliczo-
nych do umiarkowane-
go stopnia niepełno-
sprawności
Ulga dla przewodni-
ka osoby zaliczonej
do znacznego stopnia
niepełno- sprawności
Ulga dla przewodnika
osoby zaliczonej do
umiarkowanego stopnia
niepełno-sprawności
Dokumenty uprawniające
do ulgowych przejazdów
1 Bydgoszcz 100% 100% 100% 100% legitymacja PZN lub legitymacja
osoby niepełnosprawnej wraz z
dowodem osobistym i aktualnym
orzeczeniem
2 Grudziądz 100% 100% 100% 100% dokument mówiący o niezdolno-
ści do pracy z powodu niespraw-
ności narządu wzroku wraz z
dowodem osobistym
3 Inowrocław 100% 100% 100% 100% legitymacja osoby niepełno-
sprawnej wraz z dowodem toż-
samości, bezpłatny bilet-karta
miejska
4 Toruń 100% 100% 100% 100% legitymacja PZN lub legitymacja
osoby niepełnosprawnej wraz z
dowodem osobistym i aktualnym
orzeczeniem
5 Świecie 100% brak 100% Brak legitymacja PZN lub legitymacja
osoby niepełnosprawnej
6 Włocławek 100% 100% 100% brak legitymacja PZN lub legitymacja
osoby niepełnosprawnej wraz z
dowodem osobistym i aktualnym
orzeczeniem
50
PRZYWILEJE PODATKOWE I. Podatek dochodowy od osób fizycznych:
Niektórym podatnikom przysługuje prawo odliczenia wydatków na cele rehabi-
litacyjne od dochodu. Należą do nich:
podatnik będący osobą niepełnosprawną;
podatnik, na którego utrzymaniu pozostają następujące osoby niepełno-
sprawne: współmałżonek, dzieci własne i przysposobione, dzieci obce
przyjęte na wychowanie, pasierbowie, rodzice, rodzice współmałżonka,
rodzeństwo, ojczym, macocha, zięciowie, synowe (jeśli w roku podatko-
wym dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekroczyły kwoty
9120 zł).
Od dochodu przy sporządzaniu zeznania podatkowego można odliczyć na cele
rehabilitacyjne wydatki na:
adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych do po-
trzeb osób niepełnosprawnych,
przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z nie-
pełnosprawności,
zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicz-
nych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czyn-
ności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawno-
ści, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego,
zakup wydawnictw i materiałów (pomocy) szkoleniowych, stosownie do
potrzeb wynikających z niepełnosprawności,
odpłatność za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym,
odpłatność za pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego,
za pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-
leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz odpłatność za zabiegi re-
habilitacyjne,
opłacanie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa w
kwocie nie przekraczającej w roku podatkowym 2280 zł,
utrzymanie przez osoby niewidome psa przewodnika również w kwocie
2280 zł w roku podatkowym,
opiekę pielęgniarską w domu nad osobą niepełnosprawną w okresie
przewlekłej choroby oraz usługi dla osób niepełnosprawnych zaliczonych
do I grupy inwalidztwa (znaczny stopień niepełnosprawności),
kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób
niepełnosprawnych,
leki w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi
wydatkami w danym miesiącu, a kwotą 100 zł, jeśli lekarz specjalista
51
stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki
(stale lub czasowo),
odpłatny konieczny przewóz na niezbędne zabiegi leczniczo - rehabilita-
cyjne:
osoby niepełnosprawnej - karetką transportu sanitarnego,
osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa oraz dzieci niepełnosprawnych do lat 16 � również innymi środkami
transportu,
używanie samochodu osobowego stanowiącego własność (współwła-
sność) osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa
lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną
do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie
ukończyły 16 roku życia, dla potrzeb związanych z koniecznym przewo-
zem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne - w kwocie do 2280zł
w roku podatkowym,
odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego związane z pobytem
na turnusie rehabilitacyjnym, w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego,
zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pie-
lęgnacyjno-opiekuńczych oraz koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży
niepełnosprawnej, a także dzieci osób niepełnosprawnych.
Wymienione wyżej wydatki podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały
sfinansowane (dofinansowane) ze środków: zakładowego funduszu rehabilitacji
osób niepełnosprawnych, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełno-
sprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego fun-
duszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi
w jakiejkolwiek formie.
W przypadku gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z
tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi
wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków)
lub zwróconą w jakiejkolwiek formie;
Podstawą do odliczenia wydatków na cele rehabilitacyjne, poniesionych przez
podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzyma-
niu są osoby niepełnosprawne, jest posiadanie dowodu poniesienia tych wydat-
ków (faktur, rachunków). Nie dotyczy to wydatków na opłacenie (1) przewod-
nika osób niewidomych, (2) utrzymanie psa-przewodnika oraz (3) wydatków za
używanie samochodu osobowego (będącego własnością lub współwłasnością
niepełnosprawnego) na dojazd na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne.
Na wezwanie Urzędu Skarbowego podatnik ma obowiązek (1) podania z imie-
nia i nazwiska osób, które opłacono w związku z pełnieniem przez nich funkcji
przewodnika, (2) okazania certyfikatu psa przewodnika lub (3) dokumentu po-
twierdzającego zlecenie i odbycie niezbędnych zabiegów leczniczo rehabilita-
cyjnych.
52
ULGA INTERNETOWA - korzystając z Internetu w miejscu swojego
zamieszkania możemy odliczyć od dochodu ponoszone na ten cel wyda t-
ki, ale nie więcej niż 760 zł.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176, z
późn. zm.), art. 26 oraz nowelizacja Ustawy z dnia 25 listopada 2010 roku (Dz.U z 2010 r. nr 226 poz.1478).
ULGA PRORODZINNA
Zgodnie z przepisami ustawy o PIT przysługuje:
1. rodzicom wykonywującym władzę rodzicielską,
2. opiekunom prawnym, jeżeli dziecko zamieszkuje z opiekunem, oraz
3. rodzicom zastępczym.
Ulga ta jest skierowana do podatników, którzy w roku podatkowym wy-
chowują dzieci:
2. małoletnie,
3. pełnoletnie do 25 roku życia, pod warunkiem, że dzieci te uczą się
lub studiują (także za granicą) oraz że w roku podatkowym, którego
dotyczy odliczenie, nie uzyskały dochodów opodatkowanych we-
dług skali podatkowej lub z kapitałów pieniężnych opodatkowanych
przy zastosowaniu 19% stawki w łącznej wysokości przekraczającej
3089 zł,
4. bez względu na ich wiek, jeśli otrzymywały zasiłek (dodatek) pielę-
gnacyjny lub rentę socjalną.
Odliczenie nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w
którym dziecko:
na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji za-
pewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o
świadczeniach rodzinnych,
wstąpiło w związek małżeński.
Z ulgi może skorzystać także podatnik, który utrzymuje pełnoletnie dzie-
ci, o których mowa w pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych
podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związ-
ku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.
Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, rodzice są zobowiązani
do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w
stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka
wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Zakres
obowiązku alimentacyjnego rodziców zależy od usprawiedliwionych po-
trzeb oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości dziecka.
Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest
jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełno-
sprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o
utrzymanie lub o wychowanie. W takim wypadku świadczenie alimenta-
53
cyjne polega na pokrywaniu w całości lub w części jego kosztów utrzy-
mania lub wychowania.
Powyższe oznacza, że osoby, które wykonują obowiązek alimentacyjny
względem niepełnosprawnego dziecka łącznie z zapewnieniem stałej lub
długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ogra-
niczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz stałym współudziałem
na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i
edukacji uprawnione są do skorzystania z ulgi z tytułu wychowywania
dzieci.
Jedynym warunkiem odliczania ulgi na pełnoletnie dzieci niepełnospraw-
ne jest otrzymywanie przez nie dodatku pielęgnacyjnego, renty socjalnej
lub zasiłku pielęgnacyjnego.
Ulga prorodzinna jest ulgą odliczaną według skali podatkowej ze stawkami 18
proc. i 32 proc., co oznacza, że można ją odpisać w zeznaniu składanym samo-
dzielnie na PIT-36 lub PIT-37. Nie może jej uwzględnić pracodawca w rocznym
obliczeniu PIT-40.Kwotę odlicza się od podatku, zatem jest to bardzo korzystna
ulga podatkowa. Końcowa kwota odliczenia zależna jest od liczby posiadanych
dzieci. Na każde dziecko w 2010 roku przypadała kwota 1.112,04 zł, miesięcz-
nie kwota 92,67 zł, a dziennie 3,09 zł. Podstawa prawna:
• Art. 27f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizyc znych (Dz. U. z 2000
r. 14, poz. 176, z późn. zm.)
• Art. 133 § 1, art. 135 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z
1964 r. Nr 9, poz. 59 ze zm.)
II. ZWOLNIENIE Z PODATKU OD POSIADANIA PSÓW:
Podatku od posiadania psów nie pobiera się z tytułu posiadania psów będących
pomocą dla osób niepełnosprawnych niewidomych, głuchoniemych, niedołęż-
nych (podatnikami tego podatku są osoby posiadające psy); podatek ten jest po-
bierany przez gminę. Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opfatach lokalnych (Dz.U. z 2002 r. nr 9, poz. 84, z późn. zm.),
art. 13.
III. ZWOLNIENIE Z OPŁATY KLIMATYCZNEJ:
Opłaty miejscowej (zwanej klimatyczną) nie pobiera się od niewidomych i ich
przewodników. Opłata miejscowa (klimatyczna) - opłata pobierana przez gminę
od osób fizycznych przebywających dłużej niż dobę w celach wypoczynko-
wych, zdrowotnych, szkoleniowych lub turystycznych w miejscowościach po-
siadających korzystne właściwości klimatyczne, walory krajobrazowe oraz wa-
runki umożliwiające pobyt osób w tych celach za każdy dzień pobytu w takich
miejscowościach. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2002 r. nr 9, poz. 84, z późn. zm.),
art. 17
54
ULGI TELEKOMUNIKACYJNE
Na skutek prywatyzacji i komercjalizacji rynku telekomunikacyjnego, nastąpiły
zmiany w ulgach dla osób niewidomych. Obecnie nie ma ustawowego obowiąz-
ku udzielania takich ulg, ale niektóre firmy telekomunikacyjne mają wewnętrzne
przepisy, dzięki którym nadal można korzystać ze zniżek. Telekomunikacja Pol-
ska SA udziela rabatów w opłatach za usługi telekomunikacyjne:
za przyłączenie urządzenia końcowego do sieci TP SA - rabat w wy-
sokości 50% opłaty podstawowej, wynikającej z obowiązującego Cennika
Krajowych Usług Telekomunikacyjnych,
w abonamencie telefonicznym - rabat w wysokości 50% opłaty podsta-
wowej planu TP standardowego, planu TP 60 minut za darmo lub planu
TP socjalnego, wynikającej z obowiązującego Cennika Krajowych Usług
Telekomunikacyjnych.
Rabaty te przyznaje się wyłącznie osobom niewidomym zaliczonym do znacz-
nego stopnia niepełnosprawności. Rabaty udzielane są osobom niepełnospraw-
nym, które ukończyły 16 rok życia. Rabat może otrzymać albo osoba niepełno-
sprawna uprawniona do uzyskania rabatu albo jej prawny opiekun w razie stałe-
go lub czasowego zamieszkiwania opiekuna prawnego razem z osobą niepełno-
sprawną (stałe lub czasowe zamieszkiwanie to stałe lub czasowe zameldowanie
niepełnosprawnego i opiekuna prawnego w tym samym lokalu mieszkalnym lub
budynku).
Rabaty dotyczą usługi telefonicznej dla jednej linii telefonicznej.
Aby skorzystać z tej ulgi należy przedstawić orzeczenie powiatowego lub wo-
jewódzkiego zespołu do spraw orzekania o stopniu niepełnosprawności stwier-
dzające zaliczenie do znacznego stopnia niepełnosprawności z powodu uszko-dzenia wzroku (symbol przyczyny niepełnosprawności �04-O").
Legitymacje (orzeczenia) dokumentujące niepełnosprawność z powodu uszko-
dzenia wzroku, wystawione przed wprowadzeniem wyżej wymienionych doku-
mentów, zachowują ważność na czas w nich określony.
Podstawa prawna:
Uchwała nr 201/03 Zarządu TP SA z dnia 13.11.2003 r. w sprawie udzielania rabatów w opłatach za usługi tele-
komunikacyjne osobom niepełnosprawnym.
55
ZWOLNIENIA Z OPŁAT ZA ABONAMENT
RADIOWO-TELEWIZYJNY
Prawo do zwolnienia z opłacania abonamentu za używanie odbiorników radio-
fonicznych i telewizyjnych przysługuje m.in.:
osobom, co do których orzeczono o:
a) zaliczeniu do I grupy inwalidów lub
b) całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji, na pod-
stawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z fundu-
szu ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn.
zm.) lub
c) znacznym stopniu niepełnosprawności, na podstawie ustawy z dnia 27
sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu
osób niepełnosprawnych (Dz.U. nr 123, poz. 776 z późn. zm.) lub
d) trwałej lub okresowej całkowitej niezdolności do pracy w gospodar-
stwie rolnym, na podstawie ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpie-
czeniu społecznym rolników (Dz.U. z 1998 r. nr 7, poz. 25 z późn. zm.),
którym przysługuje zasiłek pielęgnacyjny;
osobom niewidomym, których ostrość wzroku nie przekracza 15%;
osobom, które ukończyły 75 lat;
osobom, które otrzymują świadczenie pielęgnacyjne lub rentę socjalną.
Zwolnienia z opłat abonamentowych nie przysługują jednakże osobom wymie-
nionym powyżej, które pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z co
najmniej dwiema osobami, które ukończyły 26 rok życia, niespełniającymi wa-
runków do uzyskania tych zwolnień. (Gospodarstwem domowym jest zespół
osób mieszkających i utrzymujących się wspólnie albo jedna osoba utrzymująca
się samodzielnie).
Dokumentami potwierdzającymi prawo do korzystania ze zwolnień z abona-
mentu są:
orzeczenie właściwego organu orzekającego oraz zaświadczenie o pobie-
raniu zasiłku lub dodatku pielęgnacyjnego albo orzeczenie właściwej in-
stancji sądu uchylające wcześniejszą decyzję organu orzekającego oraz
zaświadczenie o pobieraniu zasiłku lub dodatku pielęgnacyjnego (dla
osób zaliczonych do I grupy inwalidztwa, znacznego stopnia niepełno-
sprawności, uznanych za całkowicie niezdolnych do pracy i do samo-
dzielnej egzystencji oraz dla osób o trwałej lub okresowej całkowitej nie-
zdolności do pracy w gospodarstwie rolnym);
legitymacja Polskiego Związku Niewidomych lub Związku Ociemniałych
Żołnierzy Rzeczypospolitej Polskiej albo orzeczenie właściwego organu
orzekającego o zaliczeniu do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności
z tytułu uszkodzeń narządu wzroku, albo orzeczenie właściwego organu
orzekającego, stwierdzające uszkodzenie narządu wzroku (ostrość wzroku
56
nie przekracza 15%), albo zaświadczenie wystawione przez zakład opieki
zdrowotnej (dotyczy osób niewidomych);
dowód osobisty (w odniesieniu do osób, które ukończyły 75 lat);
decyzja o pobieraniu świadczenia pielęgnacyjnego (w przypadku osób je
pobierających);
decyzja ZUS lub innego organu emerytalno-rentowego (w przypadku
osób pobierających rentę socjalną).
Do wyżej wymienionych dokumentów należy dołączyć
oświadczenie o niepozostawaniu we wspólnym gospodarstwie domowym z co
najmniej dwiema osobami, które ukończyły 26 rok życia, niespełniającymi wa-
runków do uzyskania zwolnienia..
Zwolnienia z opłat abonamentowych przysługują od pierwszego dnia miesiąca
następującego po miesiącu, w którym osoba uprawniona złożyła we właściwym
urzędzie pocztowym oświadczenie o spełnianiu warunków do korzystania ze
zwolnienia i przedstawiła odpowiednie dokumenty potwierdzające jej upraw-
nienie.
Podstawa prawna:
1. ustawa z dnia 21 kwietnia 2005 r. o opłatach abonamentowych (Dz.U. nr 85, poz. 728),
2. rozporządzenie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z dnia 2 czerwca 2005 r. w sprawie rodzajów dokumen-
tów oraz wzoru oświadczenia potwierdzających uprawnienia do zwolnień od opłat abonamentowych (Dz.U. nr
104, poz. 879).
O Ś W I A D C Z E N I E
Ja, ........................................................ , zamieszkały/a ............................................................................. (imię i nazwisko) (adres)
legitymujący/a się dowodem osobistym ................................. oświadczam, że spełniam wa-
runki do korzystania ze zwolnienia od opłat abonamentowych nabytego na podstawie:
1) obowiązującego do dnia 16 czerwca 2005 r. rozporządzenia Krajowej Rady Radiofonii i
Telewizji z dnia 27 czerwca 1996 r. w sprawie opłat abonamentowych za używanie odbiorn i-
ków radiofonicznych i telewizyjnych (Dz. U. Nr 82, poz. 383, z późń. zm.);
2) ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich
rodzin (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 87, z późn. zm.);
3) ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami
represji wojennych i okresu powojennego (Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 371, z późn. zm.);
4) ustawy z dnia 2 września 1994 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, ka-mieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych (Dz. U. z 2001 r. Nr 60, poz.
622, z późn. zm.).
……………………………………………….
podpis osoby składającej oświadczenie