„Życie w kropli wody” - zso.komorow.pl · - obieg węgla w ekosystemie, fosforu, ......

28
„Życie w kropli wody” Natalia Żebrecka, Opiekun projektu Pani Agata Hołody Projekt zrealizowany w ramach Mazowieckiego programu stypendialnego dla uczniów szczególnie uzdolnionych – najlepsza inwestycja w człowieka w roku szkolnym 2015/2016

Transcript of „Życie w kropli wody” - zso.komorow.pl · - obieg węgla w ekosystemie, fosforu, ......

„Życie w kropli wody”

Natalia Żebrecka,

Opiekun projektu – Pani Agata Hołody

Projekt zrealizowany w ramach Mazowieckiego programu stypendialnego

dla uczniów szczególnie uzdolnionych – najlepsza inwestycja w człowieka

w roku szkolnym 2015/2016

Plan prezentacji

Cel projektu

Definicja i rodzaje planktonu

Fitoplankton

Zooplankton

Znaczenie planktonu

Obserwacje planktonu

Wnioski

Film

Cel projektu

Poznanie składu planktonu w zbiornikach słodkowodnych

Obserwacja warunków życia planktonu

Czynniki wpływające na zróżnicowanie planktonu

Cel projektu Definicja planktonu

Fitoplankton Zooplankton Znaczenie planktonu

Obserwacje planktonu

Wnioski Film

Co to jest plankton?

Plankton jest zespołem złożonym. Dzielimy go na:

1. Fitoplankton

2. Zooplankton

3. Bakterioplankton

Cel projektu Definicja

planktonu Fitoplankton Zooplankton

Znaczenie planktonu

Obserwacje planktonu

Wnioski Film

Nazwa plankton pochodzi od greckiego plantktos – błąkający się, i jest wspólnym

określeniem dla wszystkich drobnych organizmów wodnych, które unoszą się w toni

wodnej - albo będąc całkowicie pozbawione zdolności do ukierunkowanego ruchu, albo

posiadające narządy ruchu, ale zbyt słabe by przeciwstawić się prądom wody.

Fitoplankton

Plankton roślinny naszych wód tworzą drobne,

jednokomórkowe glony, okrzemki, zielenice i wiciowce

reprezentowane przez bardzo wiele gatunków. Ich

wspólną cechą jest zdolność do fotosyntezy.

Glony tworzące fitoplankton mogą występować w postaci

pojedynczych komórek, lub w postaci kolonii, czasami

bardzo dużych(np. nitkowate zielenice).

Cel projektu Definicja planktonu

Fitoplankton Zooplankton Znaczenie planktonu

Obserwacje planktonu

Wnioski Film

Zooplankton

Jest uboższy gatunkowo od fitoplanktonu.

Należą tu cudzożywne pierwotniaki, drobne skorupiaki

oraz larwy owadów.

Organizmy zooplanktonowe są zazwyczaj aktywnie

polującymi drapieżnikami lub też filtratorami -

"odcedzającymi" zawiesinę cząsteczek pokarmu z

otaczającej wody.

Cel projektu Definicja planktonu

Fitoplankton Zooplankton Znaczenie planktonu

Obserwacje planktonu

Wnioski Film

Przystosowanie organizmów

planktonowych do życia w wodzie

Cel projektu Definicja planktonu

Fitoplankton Zooplankton Znaczenie planktonu

Obserwacje planktonu

Wnioski Film

plankton unosi się na wodzie mimo że jego ciężar właściwy

jest nieznacznie większy od ciężaru właściwego wody równego

1,00/

maksymalna redukcja szkieletu

zmniejszenie ciężaru ciała przez wytworzenie np.

wodniczek /wakuoli/ wypełnionych gazem: /sinice/ ;kropli

tłuszczu: /okrzemki, zielenice/; otoczka galaretowata lub

śluzowa: /wrotki/

zwiększenie powierzchni nośnej ciała przez wytworzenie

wyrostków, kolców, szczecinek /bruzdnice/; łączenie się w

kolonie w kształcie łańcuchów, taśm, płotków

Pozytywne znaczenie planktonu

Ma istotną rolę w łańcuchu pokarmowym

Plankton słonowodny jest największym producentem

tlenu na Ziemi

Bierze udział w cyklach biochemicznych:

- obieg węgla w ekosystemie, fosforu, siarkowodoru

Cel projektu Definicja planktonu

Fitoplankton Zooplankton Znaczenie planktonu

Obserwacje planktonu

Wnioski Film

Negatywne znaczenie planktonu

Cel projektu Definicja planktonu

Fitoplankton Zooplankton Znaczenie planktonu

Obserwacje planktonu

Wnioski Film

Zakwity wód które prowadzą do

zaburzenia równowagi w ekosystemie

wodnym np.: zakwit sinicowy

Schemat ekosystemu wodnego

Cel projektu Definicja planktonu

Fitoplankton Zooplankton Znaczenie planktonu

Obserwacje planktonu

Wnioski Film

Metoda obserwacji

Miejsce obserwacji:

4 zbiorniki wodne na terenie województwa mazowieckiego i pomorskiego:

- Staw w ogródkach działkowych w Komorowie, województwo mazowieckie

- Zalew w Komorowie, województwo mazowieckie

- Staw Kaliszany w Komorowie, województwo mazowieckie

- Jezioro Lewinko w województwie pomorskim

Częstotliwość:

Próbki pobierano w odstępach dwutygodniowych od 2 kwietnia do 13 czerwca 2016

dokonując jednocześnie pomiaru temperatury powietrza i wody, oraz PH, twardości

węglanowej i zawartości azotanów w wodzie

Sposób:

Z pobranych próbek wykonano preparaty, które poddano obserwacji mikroskopowej.

Przeanalizowano ilość planktonu w każdej próbce oraz sklasyfikowano znalezione

organizmy. Do obserwacji użyto mikroskopu optycznego Delta Optical Genetic Pro o

powiększeniu x 5 – x 100, kondensora jasnego i ciemnego pola oraz kamery

mikroskopowej TPL 5 MPix. W trakcie obserwacji wykonano kilkaset zdjęć i filmów.

Cel projektu Definicja planktonu

Fitoplankton Zooplankton Znaczenie planktonu

Obserwacje planktonu

Wnioski Film

Wyniki obserwacji

Cel projektu Definicja planktonu

Fitoplankton Zooplankton Znaczenie planktonu

Obserwacje planktonu

Wnioski Film

Wyniki obserwacji - Bakterioplankton

Cel projektu Definicja planktonu

Fitoplankton Zooplankton Znaczenie planktonu

Obserwacje planktonu

Wnioski Film

- należą do bakterii ale często tworzą

nitkowate kolonie (jak te przedstawione na

zdjęciach), przez co przypominają roślinne

glony.

- jako jedyne bakterie mają zdolność do

fotosyntezy,

- ich obecność, szczególnie masowe zakwity,

świadczą niekorzystnie o jakości wody;

ponadto niektóre sinice są silnie toksyczne i

jeśli stwierdzono ich obecność w jakimś

zbiorniku, to obowiązuje zakaz kąpieli w nim.

Wyniki obserwacji - Fitoplankton

Cel projektu Definicja planktonu

Fitoplankton Zooplankton Znaczenie planktonu

Obserwacje planktonu

Wnioski Film

- występują w postaci pojedynczych komórek, które posiadają pancerzyki

zbudowane na kształt pudełeczka - mają wieczko i denko, a ich powierzchnie są

zwykle rzeźbione w różne prążki (co widać na niektórych zdjęciach).

-nie mają żadnych narządów ruchu, poruszają się bezwładnie w toni wodnej.

- nazwa pochodzi od krzemu składnika ich pancerzyków (krzem jest składnikiem

piasku)

Wyniki obserwacji - Fitoplankton

Cel projektu Definicja planktonu

Fitoplankton Zooplankton Znaczenie planktonu

Obserwacje planktonu

Wnioski Film

-okrzemki mają zdolność do fotosyntezy, choć

wydają się być mało zielone - mają jednak

barwniki fotosyntetyczne o innych barwach,

zwykle są złotawe.

-stanowią pokarm dla wielu organizmów

zooplanktonowych.

Wyniki obserwacji - Fitoplankton

Cel projektu Definicja planktonu

Fitoplankton Zooplankton Znaczenie planktonu

Obserwacje planktonu

Wnioski Film

Pediastrum – gwiazdoszek, również zielenica, z

tym, że cenobia mają inny kształt, ale założenie

te same - utrudnić zjedzenie go przez jakiegoś

zwierzaka.

Scenedesmus - jest zielenicą, a więc należy do

roślin. Jego komórki tworzą zwykle skupienia

po 4 (tzw. cenobia). Krańcowe komórki

wytwarzają kolce, które mają utrudniać

zjadanie tego glona przez zwierzęta

zooplanktonowe.

Cel projektu Definicja planktonu

Fitoplankton Zooplankton Znaczenie planktonu

Obserwacje planktonu

Wnioski Film

Wyniki obserwacji - Fitoplankton

Uwikło - również zielenica, z tym, że jej kolonie są nitkowate. Taka budowa

również utrudnia zjadanie.

Wyniki obserwacji - Zooplankton

Cel projektu Definicja planktonu

Fitoplankton Zooplankton Znaczenie planktonu

Obserwacje planktonu

Wnioski Film

Orzęski należą do

pierwotniaków (protistów),

mogą być osiadłe (jak te na

zdjęciach gdzie komórki są

na "nóżkach), bądź

wolnopływające. Są

cudzożywne czyli nie

prowadzą fotosyntezy. Ich

nazwa pochodzi od rzęsek

które pokrywają ich

powierzchnię i służą do

poruszania się.

Wyniki obserwacji - Zooplankton

Cel projektu Definicja planktonu

Fitoplankton Zooplankton Znaczenie planktonu

Obserwacje planktonu

Wnioski Film

Oczlik (Cyclops) również jest

skorupiakiem, występuje przy

powierzchni wody, żywi się

fitoplanktonem, również może

przetrwać np. suszę.

Wyniki obserwacji - Zooplankton

Cel projektu Definicja planktonu

Fitoplankton Zooplankton Znaczenie planktonu

Obserwacje planktonu

Wnioski Film

Nazwa oczlika

pochodzi od cyklopa,

ponieważ posiada on

jedno duże oko.

Wyniki obserwacji - Zooplankton

Cel projektu Definicja planktonu

Fitoplankton Zooplankton Znaczenie planktonu

Obserwacje planktonu

Wnioski Film

Wodopójka jest roztoczem a

więc pajęczakiem. Poluje na inne

organizmy zooplanktonowe.

Wyniki obserwacji - Zooplankton

Cel projektu Definicja planktonu

Fitoplankton Zooplankton Znaczenie planktonu

Obserwacje planktonu

Wnioski Film

Dafnie – (wioślarki, rozwielitki) są filtratorami,

korzystnie wpływają na przejrzystość wody

oczyszczając ją z zawiesiny różnych cząstek i

fitoplanktonu. Są ważnym pokarmem dla ryb

(róznież dla rybek akwariowych można kupić

suszoną dafnię). W trudnych warunkach

środowiska, np. gdy przychodzi zima, dafnie

wytwarzają formy przetrwalne i mogą

przetrwać na dnie zbiornika aż do poprawy

warunków.

Wyniki obserwacji - Zooplankton

Cel projektu Definicja planktonu

Fitoplankton Zooplankton Znaczenie planktonu

Obserwacje planktonu

Wnioski Film

Kiełż

Wnioski

w kolejnych próbach stwierdzano coraz większą ilość i różnorodność

organizmów - prawdopodobnie było to spowodowane stopniowym wzrostem

temperatury wody związanym z nadejściem wiosny.

stwierdzono występowanie w zbiornikach zarówno fitoplanktonu jak i

zooplanktonu, a więc najważniejszych grup organizmów stanowiących podstawy

piramidy troficznej w ekosystemach wodnych (początek łańcuchów

pokarmowych). Zbadane zbiorniki są więc pełnowartościowymi ekosystemami

wodnymi, gdzie mogą również z powodzeniem występować ryby.

stwierdzono występowanie organizmów należących prawie do wszystkich

królestw: bakterii, roślin, zwierząt oraz protistów. Ilość prób jest jednak zbyt

mała by wyciągać statystyczne wnioski co do tego, w którym zbiorniku

przeważały jakie organizmy

zaobserwowane organizmy należą do grup które spotyka się w średnio

zanieczyszczonych zbiornikach

Cel projektu

Definicja planktonu

Fitoplankton Zooplankton Znaczenie planktonu

Obserwacje planktonu

Wnioski Film

Wnioski

analiza pH wody pokazała silnie zasadowy odczyn wody w Zalewie

Komorowskim, co świadczy prawdopodobnie o dużej zawartości węglanu

wapnia, który chroni przed wahaniami pH środowiska wodnego / zmiany pH są

niekorzystne dla rozwoju organizmów/

badania tzw. twardości węglanowej wody potwierdziło dużą zawartość

węglanów wapnia i magnezu we wszystkich badanych zbiornikach - co

stabilizuje pH.

test na obecność azotanów wykazał niską zawartość azotanów, co

prawdopodobnie znaczy że nie dostaje się ich zbyt dużo z nawozami.

Cel projektu Definicja planktonu

Fitoplankton Zooplankton Znaczenie planktonu

Obserwacje planktonu

Wnioski Film

Pokaz filmu

Cel projektu Definicja planktonu

Fitoplankton Zooplankton Znaczenie planktonu

Obserwacje planktonu

Wnioski Film

Pytania?

Dziękuję za uwagę

Natalia Żebrecka

„Najważniejsze jest

niewidoczne dla oczu.”

Antoine de Saint-Exupéry „Mały książę”