GRUDZIEŃ 2008

1

Jest taki dzień tylko jeden raz do roku,

Dzień zwykły dzień, który liczy się od zmroku.

Jest taki dzień gdy jesteśmy wszyscy razem,

Dzień, piękny dzień, dziś nam rok go składa w darze.

Jest taki dzień, bardzo ciepły choć grudniowy,

Dzień zwykły dzień, w którym gasną wszelkie spory.

Jest taki dzień, którym radość wita wszystkich,

Dzień, który już każdy z nas zna od kołyski.”

Niech magiczna noc wigilijnego wieczoru przyniesie Wam spokój i radość.

Niech każda chwila świąt Bożego Narodzenia żyje własnym pięknem,

a Nowy Rok obdaruje Was pomyślnością i szczęściem.

Najpiękniejszych świąt Bożego Narodzenia, niech spełniają się wszystkie Wasze marzenia.

Samorząd Uczniowski

Data 25 grudnia już starożytności była dniem szczególnym. Główną tego przyczyną było to, iż określała czas przesilenia zimowego, w którym noc stawała się krótsza, a dzień dłuższy. W Rzymie w tym okresie odbywały się Saturnalia na cześć boga Saturna, w Persji natomiast czczono Mitrę – bóstwo słońca. Przyjście na świat Jezusa, oznaczało pojawienie się nowej światłości i nadziei dla świata, dlatego też można dostrzec analogię pomiędzy hołdem dla Jezusa a hołdem dla bóstw mitycznych. Ponieważ żaden z Ewangelistów nie określił dokładnej daty narodzin Chrystusa, od momentu soboru Kościelnego z IV wieku przyjmuje się, że Jezus narodził się właśnie wtedy. Boże Narodzenie zastąpiło wówczas obchody święta Niezwyciężonego Słońca, a data ta stała się powszechną dla wiary chrześcijańskiej. Wraz z narodzeniem Jezusa nastała również nowa era. Jednak według współczesnych badaczy, twórca oszacowań – Dionizy Mały, popełnił błąd. Uważa się, że Jezus przyszedł na świat kilka lat wcześniej. Świadczyć mogą o tym historyczne zapisy dotyczące m.in. powszechnego spisu ludności przeprowadzonego za cesarza Oktawiana Augusta, podczas którego Święta Rodzina udała się do Betlejem (rok 8 p.n.e.), bądź też odwołania do króla Heroda, który zmarł w 4 roku p.n.e.

GRUDZIEŃ 2008

2

Dawne obyczaje świąteczne

(wspomnienia pana Stanisława Kozdronkiewicza- jednego z mieszkańców Jastkowic).

Dawniej święta w Polsce wyglądały zupełnie inaczej, Przede wszystkim nie było choinki. Ten zwyczaj przywędrował do nas później z Niemiec. Wcześniej przynoszono z lasu drzewko- jodłę albo świerka. Wieszano je u powały, u belki na suficie, tak, by wisiała ok. 1,5 metra nad ziemią. Pod choinką kładziono słomę i goście często spali na tej właśnie słomie. W Wigilię robiono powrósła ze słomy i obwiązywano nimi drzewka owocowe, by w następnym roku rodziły owoce. Za belki na suficie rzucano słomę tak, by się wbijała między belki. Liczono wtedy tą wbitą słomę i mówiono, że tyle ile się wbiło, tyle będzie kop zboża zebranych przy następnych żniwach. W Wigilię młodzi zjeżdżali się do domów rodzinnych. Zawsze było 12 potraw i jedno wolne miejsce przy stole dla niespodziewanego gościa. Ta tradycja zachowała się do dzisiaj. Pieczono ciasto – szczodraki, które wieszano na choince. Dawniej nie było takich ozdób jak teraz. Robiono je ze słomy, waty, papieru i ciasta. Często kupowano papierowe aniołki i przyklejano je cukrem do ciasta, albo wypiekano półksiężyce, gwiazdki i wieszano je na choince. Nie było lampek, lecz świeczki specjalnie osadzone na takich spinkach. Trzeba było bardzo uważać, żeby nie podpalić drzewka. Na Pasterkę szła cała rodzina. W św. Szczepana i w Nowy Rok chodzono po kolędzie, ale nie otrzymywano słodyczy, ani pieniędzy, tylko kawałek placka, ciastko, pieroga albo kubek gorącej herbaty. W św. Szczepana też dzielono się opłatkiem ze zwierzętami. Był on specjalnie opakowany i zakolorowany na różowo. W noc wigilijną, po Pasterce młodzi ściągali furtki z ogrodzeń domów, w których mieszkały panny. Na Nowy Rok ludzie myli się w wodzie, w której były pieniądze, aby dostatek trzymał się gospodarzy. Odwiedzano rodzinę, kolędowano

Wiele zwyczajów Wigilijnych i Bożonarodzeniowych dotrwało do dzisiaj. Jednak o niektórych już zapomniano, ponieważ w ich miejsce pojawiły się nowe, które przyszły do nas zza granicy. Dawniej np. nie obchodzono Sylwestra, uroczyście zaś świętowano Nowy Rok. Nie dawano prezentów pod choinkę. Czasy się zmieniają, my jednak pamiętajmy o polskich tradycjach. Karolina Gugała Tegoroczny skład Samorządu Gimnazjalnego: Przewodniczący : Damian Ludyjan Zastępca: Sylwia Głuszak Sekretarz : Aleksandra Powęska

Dnia 19.09.2008 r. odbyło się spotkanie Samorządu Szkolnego z panią dyrektor: Krystyną Nowosielską. W zebraniu uczestniczyli przedstawiciele samorządu uczniowskiego. Odbyła się dyskusja dotycząca planów na przyszły rok szkolny 2008/2009. Podczas dyskusji każdy z uczniów miał okazję do zabrania głosu i przedstawienia swojej propozycji.

GRUDZIEŃ 2008

3

„ Liga Ochrony Przyrody ma nowy zarząd” Nowy zarząd LOP-u został wybrany drogą losową spośród kandydatów. Przewodniczącym został Bartek Bis z klasy II a gim, zastępcą Patrycja Bełzak z klasy III b gim, skarbnikiem Bernadetta Ruszkowska, a sekretarzem Jagoda Byra. LOP zainicjował już w naszej szkole między innymi akcję „Sprzątanie świata” oraz konkurs ekologiczny dla zainteresowanych. Czekamy na kolejne propozycje „ratowania” świata tym razem od nowego zarządu.

,,Sprzątanie świata” (30.09.2008r.) Już od kilku lat włączamy się aktywnie w akcję „Sprzątanie świata”. W tym roku także sprzątaliśmy okolice szkoły, placu zabaw i pobliskiego lasu. Segregowaliśmy śmieci oddzielając szkło, papier i plastik. Bardzo się staraliśmy, aby nasze otoczenie wyglądało czysto, więc w nagrodę każdy dostał batonika i soczek.

„Dzień Chłopaka” Dyskoteka z okazji Dnia Chłopaka odbyła się 30.09.08r. Atrakcją imprezy były wybory „Super Chłopaka” przygotowane przez koleżanki z samorządu. Chłopcy musieli zmierzyć się ze sobą w kilku konkurencjach m.in. śpiewali piosenki o tematyce miłosnej, prosili dziewczyny do tańca, odpowiadali na pytania. Do finału zakwalifikowali się: Jakub Kusiowski, Mateusz Skrzyński oraz Piotr Bajdas, który zdobył tytuł „Super Chłopaka” oraz nagrodę –randkę z tajemniczą Wacławą. Tajemniczą Wacławą okazał się szkielet przebrany za „piękną dziewczynę”. W jury konkursu zasiadły pani dyrektor Krystyna Nowosielska, pani Grażyna Antosik (opiekun samorządu gimnazjum) oraz pani Mariola Janiszewska (opiekun samorządu szkoły podstawowej). Kolejną niespodzianką był pokaz mody męskiej zaprezentowany przez uczennice gimnazjum, przebrane za chłopców.

„Dziękujemy Wam nauczyciele!” W naszej szkole „Dzień Nauczyciela” obchodziliśmy 13.10.08r. Z tej okazji klasa II gim. przygotowała uroczystą akademię. Wszystkich rozbawiła scenka z nadopiekuńczą i „praktyczną” mamą, kupującą swemu synowi „zapisane” zeszyty. Tego dnia nauczyciele dostali kwiaty i gorące życzenia od swoich uczniów, a dodatkowo wyróżnienia od pani dyrektor.

GRUDZIEŃ 2008

4

„Trzydziesta rocznica wyboru Jana Pawła II na papieża” Z okazji 30 rocznicy wyboru Jana Pawła II na papieża ksiądz Krzysztof Sitarz wraz z klasa III a gim. oraz chórem szkolnym pod kierunkiem pani Jadwigi Ciba -Powęska przygotowali akademię upamiętniającą ten szczególny dzień w życiu papieża i wszystkich Polaków. Przypomnieliśmy sobie m.in. słowa kierowane do młodzieży oraz najukochańsze pieśni Jana Pawła II. Wspólnie odśpiewaliśmy ” Barkę” i pomodliliśmy się o rychłą beatyfikację sługi bożego Jana Pawła II – pierwszego papieża Polaka.

„ Święto Szkoły” Dnia 24.10.08r. odbyła się uroczysta akademia poświęcona czwartej rocznicy nadania naszej szkole imienia „Armii Krajowej”. Z tej okazji do szkoły zostali zaproszeni byli żołnierze AK. Akademię przygotowali uczniowie klasy I gim. , którzy tego samego dnia dołączyli do społeczności gimnazjum. Pasowania dokonała pani dyrektor Krystyna Nowosielska. Po występie delegacja uczniów wraz z panią dyrektor i zaproszonymi gośćmi udała się na cmentarz pod pomnik Ofiar Faszyzmu i Komunizmu, by złożyć wieniec i zapalić znicze.

,,Nasza szkoła tańczy” Od października trwają w naszej szkole zajęcia taneczne prowadzone przez p. Justynę Sobkiewicz-Skrzypek. Chętnych do tańca nie brakuje. Uczniowie trenują tańce towarzyskie. Zarówno starsi jak i młodsi radzą sobie świetnie. Zajęcia prowadzone są raz w tygodniu, w środy i są dobrym sposobem spędzania wolnego czasu przez uczniów.

SPORT 3.11.2008 r.- Powiatowa Gimnazjada w Unihokeju Dziewcząt i Chłopców : W zawodach wzięło udział pięć drużyn. Niestety nasza szkoła nie osiągnęła większych sukcesów i nie zakwalifikowała się do rozgrywek rejonowych. 14.11.2008 r.- Powiatowa Gimnazjada w Koszykówce Chłopców: Zawody odbyły się w Gimnazjum nr.4 w Stalowej Woli. Reprezentacja naszej szkoły zajęła drugie miejsce.

GRUDZIEŃ 2008

5

,,Dzień tolerancji” (16.11.08r) Z okazji ,, Dnia tolerancji” samorząd uczniowski naszej szkoły wraz z opiekunami przygotował audycję na temat tolerancji na świecie i wśród młodzieży. Celem tej akcji było uświadomienie uczniom potrzeby akceptacji i zrozumienia odmienności innych ludzi. Przeprowadzona została także ankieta na temat ,,Czy jesteś tolerancyjny?” w której uczniowie stwierdzili, że nasza szkoła jest raczej tolerancyjna.

10 grudnia – Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka i Praw Dziecka Powszechna Deklaracja Praw Człowieka uchwalona została przez zgromadzenie ONZ w dniu 10 grudnia 1948 r. w Paryżu. Prace nad nią trwały od roku 1947. 10 grudnia 1947 roku Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych przyjęło Powszechną Deklarację Praw Człowieka. Prawa Dziecka to specyficzna podmiotowo grupa praw człowieka. Regulacje w tej mierze znajdują się w prawie wewnętrznym państw oraz w prawie międzynarodowym. Najważniejszym, naturalnym prawem człowieka jest prawo do życia. Z niego płynie prawo do pełnego – na miarę człowieka-rozwoju. Nie wszędzie na świecie przestrzegane są prawa dziecka. Jednym z krajów, w którym dzieciom dzieje się krzywda jest Kongo. Dzieci z Demokratycznej Republiki Kongo potrzebują tego, by świat o nich usłyszał i wyciągnął do nich pomocną dłoń. Rocznie w Kongo umiera pół miliona dzieci, czyli więcej niż u nas się rodzi. To największa katastrofa humanitarna od czasów drugiej wojny światowej. Dzieciom brakuje wszystkiego: jedzenia, wody, lekarstw, szczepionek. W związku z tak dramatyczną sytuacją UNICEF rozpoczął akcję zbierania funduszy na rzecz ratowania życia dzieci w Kongo. Brak szczepień i odpowiedniego odżywiania sprawia, że dzieci są dużo bardziej narażone na choroby, a w konsekwencji na śmierć. Kongo to dziewiąte na świcie państwo pod względem najwyższej śmiertelności dzieci poniżej piątego roku życia. Pół miliona dzieci rocznie umiera przed swoimi piątymi urodzinami. Tylko jedno na troje dzieci poniżej piątego roku życia jest szczepione przeciwko ospie. Nieliczne dzieci są szczepione przeciwko odrze, tężcowi i gruźlicy. Są to choroby, które w Europie nie zagrażają życiu dzieci, w Kongo natomiast są jednym z głównych powodów śmierci noworodków. Dlatego nasza szkoła włączyła się w akcję UNICEF pod hasłem ‘’Na ratunek dzieciom w Kongo’’. Na przerwach mogliśmy kupić bombki choinkowe malowane przez naszych uczniów. Aukcję sprzedaży zorganizowały s. Teresa Gwiżdż oraz pani Małgorzata Liwak. Dochód ze sprzedaży bombek przeznaczony zostanie na zakup szczepionek. Równowartość jednej szczepionki w przeliczeniu na nasza walutę wynosi 50 groszy. Audycję z okazji 60 rocznicy podpisania Deklaracji Praw Człowieka przygotował Samorząd Uczniowski. Tak niewiele potrzeba, aby uratować życie noworodka! Ty tez możesz uratować komuś życie. Włącz się do akcji! Pomóż walczyć o prawa dziecka na całym świecie mgr Małgorzata Liwak

,,Wywróżyć umie Cyganka imię przyszłego wybranka”

Dzień 29.11.2008 r. w naszej szkole przebiegał pod znakiem wróżb andrzejkowych. Aby oddać nastrój tego święta kilka dziewcząt z Gimnazjum przebrało się za Cyganki. Zadbały także o wystrój świetlicy szkolnej, w której odbywały się wróżby. Wróżono z kart, ręki, oczu, a nawet z prawdziwej kuli. Ceny wróżb były bardzo przystępne, więc chętnych do poznania przyszłości nie brakowało. Łączny dochód z akcji wyniósł 35 zł i został przeznaczony na paczki dla dzieci z Domu Dziecka w Stalowej Woli.

GRUDZIEŃ 2008

6

,,Góra grosza” Od 24.11.2008r do 5.12.2008r prowadzona była w naszej szkole akcja ,,Góra grosza”. Uczniowie każdej klasy gimnazjum sporządzili specjalne puszki, do których zbierane były fundusze. Ogółem zebraliśmy 258 zł 19 groszy. Pieniądze przeznaczyliśmy na cele charytatywne.

„Mikołajki” 5 grudnia naszą szkołę odwiedził święty Mikołaj. Ponieważ nie było śniegu, przybył do nas rowerem. Towarzyszyli mu aniołek, diabełek i śnieżynka. Mikołaj obdarował wszystkie dzieci, a nawet nauczycieli drobnymi prezentami. Dla tych mniej grzecznych dzieci Diabełek przygotował karę. Wizyta Mikołaja bardzo wszystkich ucieszyła. Każdy był zadowolony z otrzymanego prezentu i dziękował Mikołajowi za przybycie.

GRUDZIEŃ 2008

7

POSTAĆ ŚWIĘTEGO MIKOŁAJA

Roześmiany, brodaty staruszek w czerwonym stroju, niosący na plecach ogromny wór pełen prezentów, to postać znana i uwielbiana przez wszystkie dzieci na świecie. Każdego roku, czekają one na jego wizytę i prezenty, które przyniesie. W różnych krajach i kulturach postać ta nosi różne imiona, lecz jej idea wszędzie jest taka sama – poprzez swoją obecność i rozdawanie prezentów, powoduje radość i uśmiechy na twarzach wszystkich ludzi. U naszych sąsiadów znany jest jako: Santa Claus, Father Christmas, Père Noël czy Dziadek Mróz. Z powodu dużej

komercjalizacji świąt, postać Mikołaja utożsamiana jest głównie z wizerunkiem, który w 1930 roku, zaproponował Fred Mizen – amerykański artysta i rysownik. Działał on na zlecenie koncernu Coca-Cola, który wykorzystał postać sympatycznego, starszego pana w reklamie swojego napoju. Reklama ta, z pewnością przyczyniła się do rozpowszechnienia kostiumu Mikołaja, chociaż podobny wizerunek świętego pojawił się już znacznie wcześniej. Legenda głosi, że Mikołaj zamieszkuje dalekie tereny mroźnego bieguna Północnego, Laponii bądź Grenlandii, razem ze swoimi pomocnikami w fabryce zabawek. Na potrzeby marketingowe, Święty Mikołaj ma też żonę - Panią Claus, która pomaga mężowi w przygotowaniu prezentów dla wszystkich dzieci. Święty Mikołaj cały rok otrzymuje listy od dzieci z całego świata, a następnie sprawdza czy były grzeczne, bo tylko to jest warunkiem otrzymania świątecznego prezentu. Gdy nadchodzi czas Wigilii, wsiada do swoich, zaprzężonych w renifery sań, by rozwieźć prezenty po całym świecie. Zaprzęg Mikołaja zwykle ciągnięty był przez osiem reniferów, wśród których znajdowały się: Dasher Dancer, Prancer, Vixen, Comet, Cupid, Dinner i Blitzen. Z czasem do zaprzęgu dołączył jeszcze jeden renifer – Rudolf, który według opowieści, dzięki swojemu czerwonemu, błyszczącemu nosowi, uratował Mikołaja z opresji – wskazując mu drogę. Staruszek z siwą brodą, jest najsprytniejszym włamywaczem na świecie, gdyż potrafi niepostrzeżenie przedostać się przez komin do każdego domu i równie szybko zniknąć, zostawiając wcześniej prezenty dla wszystkich dzieci. W niektórych krajach, tradycją jest, że przy choince zostawia się mleko i ciasteczka, by Mikołaj miał siłę na dalsze rozwożenie prezentów. Święty, podarki zostawia najczęściej pod choinką, chociaż np. w Wielkiej Brytanii, wkłada je do specjalnych świątecznych skarpet, które domownicy rozwieszają przy kominku. Powiązanie Mikołaja z reniferami i mroźnym biegunem zawdzięczamy m.in. Clemensowi Clarkowi Moore, który w 1822 roku napisał poemat, w którym św. Mikołaj przybywa saniami zaprzężonymi w renifery z bieguna północnego. W Polsce, święty Mikołaj przynosi prezenty 6 grudnia, czyli w datę śmierci biskupa Mikołaja. Najczęściej zostawia je pod poduszką lub przy łóżku, chociaż prastarym zwyczajem zwykł wkładać je do butów i skarpet. Dawniej, jeśli dzieci były grzeczne, dostawały podarki i słodycze, jeżeli zaś nie – w ramach przestrogi rózgę bądź węgiel. Najwcześniej Mikołaj odwiedza Holandię, bo już 15 listopada, najpóźniej Hiszpanię, bo dopiero w święto Trzech Króli tj. 6 stycznia. Szczególnie radośnie witany jest w Amsterdamie, do którego przypływa na małym statku o nazwie „Hiszpania”. Mikołaj pojawia się tam w stroju biskupa, z długą siwą brodą, infułą biskupią na głowie i pastorałem w ręku. Wita go całe miasto z burmistrzem na czele, po czym Święty wsiada na siwego konia i objeżdża całe miasto. Począwszy od tego dnia, każde dziecko stawia codziennie przy oknie buciki, by następnego dnia znaleźć w nich słodycze. Zwyczaj ten trwa aż do 5 grudnia, kiedy to wszyscy obdarowują się prezentami

GRUDZIEŃ 2008

8

FIZYKA NA WESOŁO

1. W diagramie są ukryte nazwy siedmiu zjawisk fizycznych, Wyrazy te można odczytać z góry na dół, z lewej strony do prawej, z prawej do lewej. Niektóre z liter w diagramie należą do dwóch wyrazów. Znajdź wszystkie ukryte wyrazy.

A R O S T A W I E R T T O P N I E N I E A K R Y E Z S Y N S J T B O I R O K A U C A E I N E Z R W B A A R O A B E Z O L M. T L E L W A E R I I A A N P D O P A M L W N D A S K N P A B A B N R U M I Ł C U K O B K A E Ę O J S A D E S B C C S A R R O I J K O I L O E K R O M S W E U I

2. Pomyśl ! Jaka cecha gazów kryje się w wierszyku ?

„Takich lokatorów każdy sobie ceni, Bo wykorzystują każdą część przestrzeni, Przy ścianie, przy lampie, a nawet suficie, Mogą sobie mieszkać, chwaląc sobie życie.” 3. Zaczynając od litery w zaznaczonym kwadracie, przeskakując zawsze o tę sama liczbę kwadratów

odczytaj hasło.

T W M A R P Ł O E Y Z R C S A H E Z Ó T S C T E Z U Ł I Ć R A

HASŁO:

R A E Ś G I O I C N Y A L Z W A C O Z

Opracowała p. Edyta EHRENFELD ________________________________________________________________________________ Gazetkę zredagował zespół redakcyjny w składzie: Karolina Gugała, Bogdan Byczyński, Dorota Kuziora, Patryk Muskus, Bernadetta Ruszkowska, Patrycja Bełzak, Sylwia Głuszak, Bartłomiej Karnat oraz opiekunowie: p. Adam Tkacz, p. Grażyna Antosik.