Fotometria Systemu Wileńskiego · 2015. 4. 23. · Fotometria Systemu Wileńskiego w Obserwatorium...

56
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Fotometria Systemu Wileńskiego w Obserwatorium Watykańskim Robert Janusz SJ †‡ Akademia Ignatianum, ul. Kopernika 26, 31–501 Kraków Vatican Observatory, V-00120 Città del Vaticano Instytut Fizyki, Katedra Astronomii, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, 21 IV 2015, 11 00 R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 1 / 56

Transcript of Fotometria Systemu Wileńskiego · 2015. 4. 23. · Fotometria Systemu Wileńskiego w Obserwatorium...

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Fotometria Systemu Wileńskiegow Obserwatorium Watykańskim

    Robert Janusz SJ†‡

    †Akademia Ignatianum, ul. Kopernika 26, 31–501 Kraków

    ‡Vatican Observatory, V-00120 Città del Vaticano

    Instytut Fizyki, Katedra Astronomii, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, 21 IV 2015, 1100

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 1 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Robert Janusz: C.V.

    Mgr. fizyki na UniwersytecieJagiellońskim.Koś. lic. filozofii na WydzialeFilozoficznym TowarzystwaJezusowego w Krakowie.Bak. teologii na Pontificia FacoltàTeologica, San Luigi a Napoli,Włochy.Dr. filozofii na Papieskiej AkademiiTeologicznej [UPJP2].Adiunkt w Akademii Ignatianum.Adjunct Scholar, VaticanObservatory.

    Zainteresowania: filozofia natury,informatyka, astronomia, podstawy fizyki.

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 2 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Planetoidy296968 Ignatianum & 95851 StromVil

    Epoch 2013 Nov. 4.0 TT = JDT 2456600.5 MPCM 214.95228 (2000.0) P Qn 0.22910073 Peri. 238.32510 +0.25405361 +0.96499320 T=2457233.61769 JDTa 2.6451587 Node 46.54018 -0.85422161 +0.25546340 q=2.2547457e 0.1475953 Incl. 5.14979 -0.45361018 +0.05938502P 4.30 H 16.6 G 0.15 U 0From 65 observations at 8 oppositions, 1994-2012, mean residual 0".48.Discovery date : 2010 03 12Discovery site : MoletaiDiscoverer(s) : Černis, K., Zdanavičius, J.

    http://www.minorplanetcenter.net/iau/MPEph/MPEph.html

    Data Koordynaty Delta r magod Ziemi od Słońca

    2014.02.18 10:27:22.8 +17:49:06 1.901 2.883 20.02015.06.23 18:23:25.9 -30:08:56 1.247 2.258 19.22019.05.03 15:05:14.2 -17:18:49 1.397 2.400 19.5

    RFI XIX/2(2013), 178n.

    Asteroidę „Stromvil” odkry-li: Kazimieras Černis & Ju-stas [& Kazimieras] Zdana-vičius (Obserwatorium Mo-lėtai koło Kulionys, Litwa,26 III 2003).

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 3 / 56

    http://www.minorplanetcenter.net/iau/MPEph/MPEph.html

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Spis treści...1 Historia Obserwatorium Watykańskiego

    Astronomia papieżyW Pałacu Papieskim w Castel Gandolfo

    ...2 Dzisiejsza działalność Specola VaticanaCastel Gandolfo & VORG (1980) & VATT (1993)W Willi PapieskiejSzkic działalności

    ...3 System Wileński w Specola Vaticana

    ...4 Filtry, obserwacje, redukcja, analiza…Charakterystyka Systemu WileńskiegoGrupa roboczaObserwacje na teleskopie VATTAnaliza danych

    ...5 Literatura

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 4 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Historia Obserwatorium Watykańskiego Astronomia papieży

    Astronomia Papieży (ok. 1580–1935)

    Reforma kalendarza słonecznego: korekta 10 dni (pominięcie 5–14 X1582) + nowa reguła lat przestępnych (podzielne przez 4 ale nie przez100, z wyjątkiem podzielnych przez 400, np. 1600: przestępne).Chodziło o zachowanie równonocy wiosennej (21 III).[idea A. Giglio, oprac. Ch. Clavius SJ, GB: 1752].

    Wieża Wiatrów, ok. 1580 Grzegorz XIII

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 5 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Historia Obserwatorium Watykańskiego Astronomia papieży

    Astronomia Papieży (ok. 1580–1935) ...

    1786 (Pius VI, Pius VII, Leon XII, Grzegorz XVI)— ok. 1850 (Pius IX);dyrektor (ks. diecezjalny): Calandrelli;dyrektorzy (jezuici): Dumouchel, 1824 ca; De Vico, 1839; Secchi 1848.[Kasata SJ: 1773–1814; rozbiory: 1772, 1793, 1795]

    Wieża Calandrelli na KolegiumRzymskim Kościół św. Ignacego

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 6 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Historia Obserwatorium Watykańskiego Astronomia papieży

    Astronomia Papieży (ok. 1580–1935) ...

    Obserwatorium Watykańskie Luigi Gilii, 1789–1820(Pius VI, Pius VII, Leon XII);Obserwatorium Campidoglio, ok. 1820(Leon XII);Nowe Obserwatorium Kolegium Rzymskiego, ok. 1850–1879(Pius IX);dyrektor: Angelo Secchi SJ (1818–1878): spektroskopia,klasyfikacja gwiazd;Obserwatorium Watykańskie, Leon XIII, 1891 (Ut Mysticam)(Pius X, Benedykt XV, Pius XI);dyrektor: Denza, Rodriguez, Hagen SJ, Stein SJ;teleskopy: „Carta del Cielo”, 1891 (Leon XIII); „Visuale Merz”,1910 (Pius X);

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 7 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Historia Obserwatorium Watykańskiego Astronomia papieży

    Astronomia Papieży (ok. 1580–1935) ...

    Watykan (jedna z pierwszych fot. logniczych)

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 8 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Historia Obserwatorium Watykańskiego W Pałacu Papieskim w Castel Gandolfo

    W Pałacu Papieskim, Castel Gandolfo (1935–2009)

    „Spektrum” Obserwatorium Watykańskiego: Grzegorz XIII (1501–1585),A. Secchi SJ (1818–1878), Leon XIII (1810–1903), Pius XI (1857–1939)

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 9 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Historia Obserwatorium Watykańskiego W Pałacu Papieskim w Castel Gandolfo

    W Pałacu Papieskim, Castel Gandolfo (1935–2009) ...

    Papieże: Pius XI, Pius XII, Jan XXIII, Paweł VI, Jan Paweł I, JanPaweł II, Benedykt XVI;dyrektorzy (SJ): Stein, O’Connel, Trainor, Coyne, Funes;teleskopy: „Visuale Zeiss”, podwójny astrograf Zeiss, 1935(Pius XI);laboratorium astrofizyczne: Gatterer, Junkes, Salpeter, ok.1935–1980;teleskopy w Ogrodach Willi Papieskich:— „Carta del Cielo” w Castel Gandolfo, 1942 (Pius XII);— Schmidt, 1957 (Pius XII);Obserwatorium Watykańskie w Tucson, AZ, USA, 1980 (VORG),1993 (Jan Paweł II):— Vatican Advanced Technology Telescope (1995 początekobserwacji).

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 10 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Historia Obserwatorium Watykańskiego W Pałacu Papieskim w Castel Gandolfo

    W Pałacu Papieskim, Castel Gandolfo (1935–2009) ...

    Teleskopy w Ogrodach Papieskich, Castel Gandolfo

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 11 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Historia Obserwatorium Watykańskiego W Pałacu Papieskim w Castel Gandolfo

    W Pałacu Papieskim, Castel Gandolfo (1935–2009) ...

    Siostry zakonne przy pracy naukowej

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 12 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Historia Obserwatorium Watykańskiego W Pałacu Papieskim w Castel Gandolfo

    W Pałacu Papieskim, Castel Gandolfo (1935–2009) ...

    Uciekinierzy wojenni

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 13 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Historia Obserwatorium Watykańskiego W Pałacu Papieskim w Castel Gandolfo

    W Pałacu Papieskim, Castel Gandolfo (1935–2009) ...

    Papież Paweł VI w Obserwatorium

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 14 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Historia Obserwatorium Watykańskiego W Pałacu Papieskim w Castel Gandolfo

    W Pałacu Papieskim, Castel Gandolfo (1935–2009) ...

    Papież Paweł VI w Obserwatorium

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 15 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Historia Obserwatorium Watykańskiego W Pałacu Papieskim w Castel Gandolfo

    W Pałacu Papieskim, Castel Gandolfo (1935–2009) ...

    Skała z Księżyca w Laboratorium Meteorytów

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 16 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Historia Obserwatorium Watykańskiego W Pałacu Papieskim w Castel Gandolfo

    W Pałacu Papieskim, Castel Gandolfo (1935–2009) ...

    Flaga Watykanu „z Księżyca”

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 17 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Historia Obserwatorium Watykańskiego W Pałacu Papieskim w Castel Gandolfo

    W Pałacu Papieskim, Castel Gandolfo (1935–2009) ...

    Szkoła Astronomii w Watykanie

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 18 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Historia Obserwatorium Watykańskiego W Pałacu Papieskim w Castel Gandolfo

    W Pałacu Papieskim, Castel Gandolfo (1935–2009) ...

    Szkoła Astronomii dla biskupów

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 19 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Historia Obserwatorium Watykańskiego W Pałacu Papieskim w Castel Gandolfo

    W Pałacu Papieskim, Castel Gandolfo (1935–2009) ...

    Pałac Papieski, Castel Gandolfo

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 20 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Dzisiejsza działalność Specola Vaticana Castel Gandolfo & VORG (1980) & VATT (1993)

    Castel Gandolfo & VORG (1980) & VATT (1993)Vatican Observatory Research Group & Vatican Advanced Technology Telescope

    Dyrektor George V. Coyne SJ

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 21 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Dzisiejsza działalność Specola Vaticana Castel Gandolfo & VORG (1980) & VATT (1993)

    Castel Gandolfo & VORG (1980) & VATT (1993) ...Vatican Observatory Research Group & Vatican Advanced Technology Telescope

    Mt. Graham, Arizona, USA

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 22 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Dzisiejsza działalność Specola Vaticana Castel Gandolfo & VORG (1980) & VATT (1993)

    Castel Gandolfo & VORG (1980) & VATT (1993) ...Vatican Observatory Research Group & Vatican Advanced Technology Telescope

    VATT, Mt. Graham, Arizona, USA

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 23 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Dzisiejsza działalność Specola Vaticana W Willi Papieskiej

    Willa Papieska, Castel Gandolfo (2009–)

    Nowa siedziba w zrekonstruowanym i zaadaptowanym byłym klasztorzeSióstr Bazylianek (obok Albano); Rok Astronomii;— papieże: Benedykt XVI, Franciszek;— dyrektor: Funes SJ;

    Posiłek w nowym miejscu

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 24 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Dzisiejsza działalność Specola Vaticana Szkic działalności

    Szkic działalnościPublikacje (wybrane)

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 25 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Dzisiejsza działalność Specola Vaticana Szkic działalności

    Szkic działalności ...Publikacje (wybrane)

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 26 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Dzisiejsza działalność Specola Vaticana Szkic działalności

    Szkic działalności ...Publikacje (wybrane)

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 27 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Dzisiejsza działalność Specola Vaticana Szkic działalności

    Szkic działalności ...Publikacje (wybrane)

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 28 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Dzisiejsza działalność Specola Vaticana Szkic działalności

    Szkic działalności ...Publikacje (wybrane)

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 29 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Dzisiejsza działalność Specola Vaticana Szkic działalności

    Szkic działalności ...Publikacje (wybrane)

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 30 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Dzisiejsza działalność Specola Vaticana Szkic działalności

    Szkic działalności ...Publikacje (wybrane)

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 31 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    System Wileński w Specola Vaticana

    Związki między obserwatoriamiJezuici w Wilnie (i Krakowie)

    Obserwatorium w Wilnie:

    projekt 1742: Tomasz Żebrowski SJ(1714–1758);wsparcie: ElżbietaOgińska-Puzynina (1700–1768);rozpoczęcie budowy: 1753;rozkwit: dyr. MarcinOdlanicki-Poczobut SJ(1728–1810).

    Pojezuickie dziedzictwo w Krakowie:

    1773 — kasata jezuitów i powstanieKomisji Edukacji Narodowej;1781 — z inicjatywy JanaŚniadeckiego (1756–1830)pojezuicki budynek jest przerabianyna obserwatorium astronomiczneoraz1783 — powstaje OgródBotaniczny.

    [Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz, XVIII]

    […]I ja astronomiji słuchałem dwa lataW Wilnie, gdzie Puzynina, mądra i bogataPani, oddała dochód z wioski dwiestu chłopówNa zakupienie różnych szkieł i teleskopów;Ksiądz Poczobut, człek sławny, był obserwatoremI całej Akademiji naonczas rektorem,Przecież w końcu katedrę i teleskop rzucił,Do klasztoru, do cichej celi swej powróciłI tam umarł przykładnie. Znam się też z Śniadeckim,Który jest mądrym bardzo człekiem, chociaż świeckim.Owoż astronomowie planetę, kometę,Uważają tak jako mieszczanie karetę;[…]

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 32 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    System Wileński w Specola Vaticana

    Ważniejsze projekty ostatnich latWprowadzenie Systemu Wileńskiego do Obserwatorium Watykańskiego

    1976 [Dust Ring]: G.V. Coyne (UoAz), F.J. Vrba (UoAz) — jeszcze poza VO

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 33 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    System Wileński w Specola Vaticana

    Ważniejsze projekty ostatnich lat ...Wprowadzenie Systemu Wileńskiego do Obserwatorium Watykańskiego

    1976 [Dark Cloud]: F.J. Vrba (USNO), G.V. Coyne & S. Tapia (UoAz)— jeszcze poza VO

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 34 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    System Wileński w Specola Vaticana

    Ważniejsze projekty ostatnich lat ...Wprowadzenie Systemu Wileńskiego do Obserwatorium Watykańskiego

    1976 [Photometric System]: Straižys i G.G.D. Philip — jeszcze poza VO

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 35 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    System Wileński w Specola Vaticana

    Ważniejsze projekty ostatnich lat ...Wprowadzenie Systemu Wileńskiego do Obserwatorium Watykańskiego

    1978: [Dark Cloud]: F.J Vrba (USNO), G.V. Coyne & S. Taptia (UoAz)— jeszcze poza VO

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 36 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    System Wileński w Specola Vaticana

    Ważniejsze projekty ostatnich lat ...Wprowadzenie Systemu Wileńskiego do Obserwatorium Watykańskiego

    Problematyka badań i jej rozwój zmierzały m.in. do wyboru fotometriii optymalnego systemu. Dokumenty Obserwatorium ukazują tę ewolucję (inneprojekty, np. meteoryty, spektroskopia, kosmologia itd. są tu pominięte).

    [An.Rep. 1980, pp. 363n]G.V. Coyne, F.J. Vrba USNO, S. Tapia (UoAz) — “A study ofthree years duration of massive dark clouds as the matrix for starformation”.Papal Palace: plan (nearing completition) basement + flors (2,4,5).

    [An.Rep. 1981, pp. 367n]Richard P. Boyle SJ, a member of the staff of the SV (ManilaObservatory, Boston College, Air Force Cambridge ResearchLaboratories, Bedford, Massachusetts).

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 37 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    System Wileński w Specola Vaticana

    Ważniejsze projekty ostatnich lat ...Wprowadzenie Systemu Wileńskiego do Obserwatorium Watykańskiego

    Każdy ma do czynienia z fotometrią?

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 38 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Filtry, obserwacje, redukcja, analiza… Charakterystyka Systemu Wileńskiego

    Charakterystyka Systemu Wileńskiego

    Wileński System Fotometryczny, składający się z optymalnego układukolorowych filtrów średniopasmowych, pozwala wyznaczyć:

    temperaturę gwiazd;jasność;metaliczność;niektóre typy nieregularności;poczerwienienie od materii międzygwiezdnej.

    Pozwala także:obserwować słabsze gwiazdy, niedostępne metodom spektralnym;otrzymać ilościowe wartości parametrów gwiazdowych;na matematyczną analizę wyników;opracowanie ciasnych pól gwiezdnych.

    [V. Straižys, p. 189]: McCarthy, Philip, Coyne (1979).R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 39 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Filtry, obserwacje, redukcja, analiza… Charakterystyka Systemu Wileńskiego

    Klasyfikacja gwiazdSystem StromVil = Strömgren + Vilnius

    Odpowiedniość Systemu Wileńskiego ↔ i Systemu StromVil.Pozwala na klasyfikację (prawie) wszystkich gwiazd dostępnychobserwacjom naziemnym.Czasem pięć magnitud pozwala na pełną klasyfikację, z określeniempoczerwienienia (gdy zna się przybliżony typ gwiazdowy).Wszystkie magnitudy pozwalają na pełną klasyfikację (prawie)dowolnej gwiazdy (o dowolnym, znanym spektrum).

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 40 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Filtry, obserwacje, redukcja, analiza… Charakterystyka Systemu Wileńskiego

    1986: [Fotografia & CCD] R.P. Boyle (VO), F. Smriglio (UoRome),V. Straižys (Vilnius), K. Nandy (ROE)

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 41 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Filtry, obserwacje, redukcja, analiza… Charakterystyka Systemu Wileńskiego

    Ważniejsze założenia Systemu Wileńskiego

    filtry racje separacja[nm] λ ∆ klas jasności

    U 345 40 Balmer 1/2P 374 26 Balmer Jump B-A-FX 405 22 Balmer 1/2Y 466 26 ekstynkcjaZ 516 21 molekularne G-K-MV 544 26 kalibracjaS 656 20 H-α

    U, X: obejmują skok Balmerowski z obu stron (klasy-fikacja temperaturowa gwiazd młodego typu).P: na skoku (separacja klas jasności dla B-A-F).Y: przecięcie (435.5) przybliżonych linii ekstynkcji(z pasma 300–800).Z: Pasmo molekularne (Mg I, MgH) separacja klas ja-sności dla G-K-M.V: zgodność z klasycznym UBV.S: H-α (Balmer-α): emisja/absorbcja itd. n3 → n2.

    Normalizacja dla gwiazd typu O:0 = UP = PX = XY = YZ = ZV = VS.

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 42 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Filtry, obserwacje, redukcja, analiza… Charakterystyka Systemu Wileńskiego

    Rzeczywisty pomiar filtrów wileńskich w VOPołożenie filtrów na widmach: α-Lyr i gwiazd K5

    filter U P X Y Z V Sλ [nm] 345 374 405 466 544 516 656±∆ 40 26 22 26 21 21 20

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 43 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Filtry, obserwacje, redukcja, analiza… Charakterystyka Systemu Wileńskiego

    Klasyfikacja gwiazdWyznaczanie niektórych wielkości astrofizycznych

    Transformacja mierzonych „kolorów” Ci do „standardów”:

    (Ci − V)std = c0 + c1(Y − V)instr + (Ci − V)instr.

    Eliminacja poczerwienienia — wyliczenie parametrów Q(zwykle QUYV, QPYV, QXYV, QZVYV, QVSYV; ale także: QUPY, QUXY,QPYZ, QXYZ, QXZV, QXZS, QYZV):

    Qαβγδ = (α− β)−Eα−βEγ−δ

    · (γ − δ).

    Minimalizacja „odległości” δ(Q):

    δ =

    √√√√√√n∑i(∆Qi)2

    n , ∆Q = (Qstar − Qintr)|SpCl .

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 44 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Filtry, obserwacje, redukcja, analiza… Grupa robocza

    Grupa robocza współpracująca z VO

    Vatican Observatory:— Richard P. Boyle — Robert Janusz.Vilnius Observatory, Molėtai Observatory (Litwa):— Vytautas Straižys — Algirdas Kazlauskas — VygandasLaugalys — Stanislava Bartašiūtė — Kazimieras Černis —Kazimieras & Justas Zdanavičius…Casleo Observatory (Argentyna):— Olga Pintado.Rome University „La Sapienza”, Loiano Observatory (Włochy):— Filippo Smriglio.Union College, Schenectady (USA, NY):— A.G. Davis Philip.

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 45 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Filtry, obserwacje, redukcja, analiza… Grupa robocza

    Grupa roboczaFotometria w Systemie Wileńskim

    Foto Mix

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 46 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Filtry, obserwacje, redukcja, analiza… Obserwacje na teleskopie VATT

    Obserwacje na teleskopie VATT1994/5…

    Początkowo pożyczane: filtry, kamery…Pierwsze dane CCD fotometryczne (UBV): Marzec (24) 1996.Regularne obserwacje fotometryczne: Grudzień (20) 1998…

    (Fazy projektu ;)Entuzjazm.Rozczarowanie.Panika.Poszukiwanie winnego.Skazanie niewinnego.Owoce i honory dla tych, którzy nie brali udziału.

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 47 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Filtry, obserwacje, redukcja, analiza… Analiza danych

    Analiza danychIRAF STSDAS, DS9, Topcat, Aladin + SQLite, Perl, Python, XPA, XML, Git

    Fotometria aperturowa:Command Log [Specola, 2002];organizacja zbioru danych;Command Phot [Molėtai, 2007].

    Fotometria profilowa (PSF).Transformacja z korektą Flat-Fieldu.Kolejny Workshop w Krakowie [Wrzesień (8–12) 2008].Klasyfikacja gwiazd (zdolna do optymalizacji) [2010]:

    w wewnętrznych ramach Systemu Wileńskiego;w zbiorze gwiazd sklasyfikowanych (opublikowanych).

    Workshop w Molėtai [2013]:obserwacje „szczątkowe” (z niepełnym zestawem filtrów);obserwacje „bez standardów” (tie-in);optymalizacja „zera” transformacji „w klasyfikacji”.

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 48 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Filtry, obserwacje, redukcja, analiza… Analiza danych

    Viraf SystemJeden z pierwszych GUI do analizy danych

    Viraf System

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 49 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Filtry, obserwacje, redukcja, analiza… Analiza danych

    Aplikacja do klasyfikacji gwiazdSerwer www

    The rjvclass: klasyfikacja gwiazd

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 50 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Filtry, obserwacje, redukcja, analiza… Analiza danych

    Wyniki klasyfikacjiPrzeglądarka www

    The rjvclass: wyniki i odsyłacze

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 51 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Filtry, obserwacje, redukcja, analiza… Analiza danych

    Odsyłacz do CDS

    Odsyłacz do bazy CDS

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 52 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Filtry, obserwacje, redukcja, analiza… Analiza danych

    Podsumowanie

    Obserwacje „obiektukalibracyjnego” (M67,M29).Obserwacje badawcze:„krótkie”, „długie”,„bardzo długie”.Problemy: brak filtrów,brak standardów,korekta „flatu”, korekta„zera”.Otrzymanie: fotometriiaperturowej, profilowej;klasyfikacja; obliczenieparametrówastrofizycznych.

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 53 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Literatura

    ...1 Historia Obserwatorium WatykańskiegoAstronomia papieżyW Pałacu Papieskim w Castel Gandolfo

    ...2 Dzisiejsza działalność Specola VaticanaCastel Gandolfo & VORG (1980) & VATT (1993)W Willi PapieskiejSzkic działalności

    ...3 System Wileński w Specola Vaticana

    ...4 Filtry, obserwacje, redukcja, analiza…Charakterystyka Systemu WileńskiegoGrupa roboczaObserwacje na teleskopie VATTAnaliza danych

    ...5 Literatura

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 54 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Literatura

    Literatura

    [An.Rep. 1979],George V. Coyne, S.J. and Juan Casanovas, S.J.,Vatican Observatory Publications. Annual Report 1979, Vol. 1,No. 18.[An.Rep. 1980],George V. Coyne, S.J.,Vatican Observatory Publications. Annual Report 1980, Vol. 1,No. 19.[An.Rep. 1981],George V. Coyne, S.J.,Vatican Observatory Publications. Annual Report 1981, Vol. 1,No. 20.

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 55 / 56

  • ..........

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    .....

    .....

    ......

    .....

    ......

    .....

    .....

    .

    Literatura

    Literatura ...

    [V. Straižys],V. Straižys,“Problems and Prospects of Multicolor Stellar Photometry”,. [in:]Specola Vaticana, Ricerche Astronomiche, Vol. 9, Special No.,Spectral Classification of the Fututre, International AstonomicalUnion Colloquium 47 commemorating the 100th anniversary of thedeath of Angelo Sechi, S.J., edited by M.F.McCarthy, S.J.,A.G.D. Philip, G.V.Coyne, S.J. Specola Vaticana, Città delVaticano 1979.

    R. Janusz SJ (AIK, VO) Fotometria… UPK, 21 IV 2015 56 / 56

    Historia Obserwatorium WatykańskiegoAstronomia papieżyW Pałacu Papieskim w Castel Gandolfo

    Dzisiejsza działalność Specola VaticanaCastel Gandolfo & VORG (1980) & VATT (1993)W Willi PapieskiejSzkic działalności

    System Wileński w Specola VaticanaFiltry, obserwacje, redukcja, analiza…Charakterystyka Systemu WileńskiegoGrupa roboczaObserwacje na teleskopie VATTAnaliza danych

    Literatura