FIZJOTERAPIA PO LECZENIU NIEKTÓRYCH NOWOTWORÓW

ZŁOŚLIWYCH

FIZJOTERAPIA PO LECZENIU RAKA PIERSI

ZACHOROWANIA NA RAKA PIERSI

l 1984 ROK – 4500l 1991 ROK – 6000l 1997 ROK – 9000l 2001 ROK – 12000l 2005 ROK – 13 500l 2008 ROK – 15 000l 2013 ROK – 17 000

23% ZACHOROWAŃ NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE

LECZENIE RAKA PIERSI

l OPERACYJNE ( RADYKALNA MASTEKTOMIA V. BCT )

l RADIOTERAPIA

l CHEMIOTERAPIA

l HORMONOTERAPIA

l LECZENIE SKOJARZONE

CZYNNOŚCIOWE ZABURZENIA PO LECZENIU RAKA PIERSI

l OGRANICZENIE RUCHOMO ŚCI W STAWIE RAMIENNYM I STAWACH KRĘGOSŁUPA

l OSŁABIENIE SIŁY MIĘŚNI KOŃCZYNY GÓRNEJ I TUŁOWIA

l OBRZĘK CHŁONNY KOŃCZYNY GÓRNEJ

l UPOŚLEDZENIE WENTYLACJI P ŁUC

l OBNIŻENIE SPRAWNOŚCI I WYDOLNOŚCI FIZYCZNEJ

CZYNNOŚCIOWE ZABURZENIA PO MASTEKTOMII

UKŁAD RUCHU50 – 90%

UKŁAD NACZYNIOWY40%

UKŁAD ODDECHOWY50%

OGRANICZENIE RUCHOMOŚCI ZESPOŁU BARKOWEGO

020406080

100120140160180200

PR ZG OD PRZ PP ZP RZ RW

NORMA

ZABURZENIE

OGRANICZENIE ODW ODZENIA W STAWIE RAMIENNYM PO MASTEKTOMII

STOPIEŃ OGRANIC ZENIA

7%

57%20%

16%

<60 60-90 90-1 35 NORMA

PRZYCZYN Y OGRANIC ZENIA

22%

27%47%

4%

FAŁD PACHOWY PRZEDNIBLIZNA W DOLE PACHOWYMPASMO MIĘŚNIOWO-ŚCIĘGNISTEZMIANY STAWOWE

NYKA I WSP., 1999

Strona 1 z 13

ZABURZENIA RUCHOMOŚCI BARKU PO LECZENIU RAKA PIERSI

MASTEKTOMIA

NORMAZABURZENIA

BCT

NORMAZABURZENIE

OSŁABIENIE SIŁY PO MASTEKTOMII

020406080

100120140160180200

PR ZG OD PRZ PP ZP RZ RW

NORMAZABURZENIE

OSŁABIENIE SIŁY MIĘŚNI RAMIENIA

MASTEKTOMIA

NORMAOSŁABIENIE

BCT

NORMAOSŁABIENIE

OGRANICZENIE RUCHOMOŚCI KRĘGOSŁUPA

-35

-30

-25

-20

-15

-10

-5

0

PŁ. STRZ PŁ.CZ PŁ.POP OGÓŁEM

MASTEKTKONTROLNA

OBRZĘK CHŁONNY

OBRZĘKNORMA

OBRZĘK CHŁONNY KOŃCZYNY GÓRNEJ

MASTEKTOMIA

NORMAOBRZĘK

BCT

NORMAOBRZĘK

WYSTĘPOWANIE OBRZĘKU ZALEŻNIE OD METODY LECZENIA

OPERACJAPATEY+RTGHALSTED+RTG

ROZMIAR OBRZĘKU

NIEZNACZNYUMIARKOWANYZNACZNY

Strona 2 z 13

ZABURZENIA CZYNNOŚCI PŁUC

ZABURZENIENORMA

RODZAJE ZABURZEŃ WENTYLACJI

OBTURACJARESTRYKCJAMIESZANEINNE

ASYMETRIA PO MASTEKTOMII

MASTEKTOMIA

NI EZ NACZNAUM I ARKOW ANAZNACZ NA

KONTROLNA

NIEZNACZNAUMIARKOWANAZNACZNA

WYDOLNOŚĆ PO MASTEKTOMII

0

5

10

15

20

25

30

35

TLEN CZAS MET

OPERACJAOPERACJA+RTGOPERACJA+RTG+CHKONTROLNA

WPŁYW RADIOTERAPII NA CZYNNOŚCIOWE ZABURZENIA

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

BARK PŁUCA OBRZĘK WYD OLN OŚĆ

-XRT+XRT

PRZEBIEG ZABURZEŃ CZYNNOŚCIOWYCH W CZASIE

-30%

-20%

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

PŁUC A KRĘGOSŁUP

<24mc-e25-59 mc-y>60 mc-y

PRZYCZYNY CZYNNOŚCIOWYCH ZABURZEŃ PO MASTEKTOMII

l BÓL

l OGRANICZENIE AKTYWNO ŚCI RUCHOWEJ

l USUNIĘCIE LUB OSŁABIENIE MIĘŚNI

l USUNIĘCIE NACZYŃ I WĘZŁÓW CHŁONNYCH

l ZWŁÓKNIENIE TKANEK

l ROZLEGŁE BLIZNY

TRUDNOŚCI REHABILITACJI CHORYCH NA RAKA PIERSI

l PODATNOŚĆ TKANEK MIĘKKICH STAWU RAMIENNEGO NA ZWŁÓKNIENIA I PRZYKURCZE

l USZKODZENIE SPLOTU RAMIENNEGO I NERWÓW

l AXILLARY WEB SYNDROM

l DOLEGLIWOŚCI FANTOMOWE

l BLIZNOWACENIE PRZEROSTOWE

Strona 3 z 13

FIZJOTERAPIA PO MASTEKTOMII

l KINEZYTERAPIA – WSZYSTKIE RODZAJE ĆWICZEŃ

l FIZYKOTERAPIA – WI ĘKSZOŚĆ ZABIEGÓW

l MASAŻ – RĘCZNY I PRZYRZĄDOWY

l INNE – ELASTYCZNE R ĘKAWY I POZYCJE UŁOŻENIOW E

ZASADY KINEZYTERAPII

l WCZESNOŚĆ

l SYSTEMATYCZNOŚĆ

l ODPOWIEDNIA INTENSYWNOŚĆ

l POZYCJE WYJŚCIOWE

REHABILITACJA CHORYCH Z OGRANICZENIEM RUCHOMOŚCI

l ĆW ICZENIA FIZYCZNE

l REDRESJE UŁOŻENIOW E/GRAWITACYJNE

l PROPRIOCEPTYW NE NERWOWO-MIĘŚNIOWE TOROWANIE RUCHU(PNF)

l TERAPIA MANUALNA

l MASAŻ

l ULTRAD ŹWIĘKI

l LASER BIOSTYMULACYJNY

l JONOFOREZA

TECHNIKI ROZLUŹNIANIA MIĘŚNIOWO-POWIĘZIOWEGO W ONKOLOGII

ROZCIĄGNIE POW IĘZI AKTYW ACJA PRZEPONY

Marszałek S, 2012TRAKCJE ŁOPATKI I KO ŃCZYNY GÓRNEJ

INNE TECHNIKI ZWIĘKSZAJĄCE RUCHOMOŚĆ TKANKOW Ą I STAWOWĄ W ONKOLOGII

MANUALNE ROZLUŹNIANIE BLIZN

POIZOMETRYCZNA RELAKSACJA MIĘŚNI

MOBILIZACJE

Marszałek S, 2012

WCZESNA FIZJOTERAPIA PO MASTEKTOMII

INSTYTUT ONKOLOGIIl I ETAP – 1 – 4 DOBAĆWICZENIA ODDECHOWE, CZYNNE RĘKI I STAWU

ŁOKCIOWEGO,SAMOWSPOMAGANE ZESPOŁU BARKOWEGO

l II ETAP – 5 – 7 DOBAĆWICZENIA CZYNNE ZESPOŁU BARKOWEGO W POZYCJI

SIEDZĄCEJ

l III ETAP – 8 – 14 DOBAĆWICZENIA WSPOMAGANE I CZYNNE ZESPOŁU

BARKOWEGO W POZYCJI STOJĄCEJ

WSZESNA FIZJOTERAPIA PO MASTEKTOMII

METODA DOWNIEl DO USUNIĘCIA DRENUĆW ICZENIA ODDECHOW E, SKUTECZNEGO KASZLU, CZYNNE

RĘKI I STAW U ŁOKCIOW EGO, IZOMETRYCZNE M. NARAMIENNEGO, W YSOKIE U ŁOŻENIE KOŃCZYNY Z ODW IEDZENIEM

l PO USUNIĘCIU DRENUĆW ICZENIA CZYNNE W ODCIĄŻENIU

l PO ZAROŚNIĘCIU PRZESTRZENI OPEROWANEJ

ĆW ICZENIA CZYNNE W OLNE I Z OPOREM

WCZESNA FIZJOTERAPIA PO MASTEKTOMII

METODA DEGENSHEINAl 24 - 48 GODZIN PO OPERACJIBIERNE UŁOŻENIE KOŃCZYNY GÓRNEJ W

ODW IEDZENIU I ROTACJI ZEW NĘTRZNEJ POD KĄTEM 90 STOPNI, ĆWICZENIA CZYNNE RĘKI, STAWU ŁOKCIOW EGO I ROTACJI W STAWIE RAMIENNYM

l OD 2 DOBY PO OPERACJIĆW ICZENIA W ZAKRESIE OD 90 DO 180 STOPNI

Strona 4 z 13

ODROCZONA FIZJOTERAPIA PO MASTEKTOMII

l ROZPOCZĘCIE 7 DNI PO OPERACJI

l OSZCZĘDZANIE OPEROWANEJ OKOLICY?

l MNIEJSZE RYZYKO WYSIĘKÓW?

l PORÓWNYWALNE WYNIKI Z WCZESNĄ FIZJOTERAPIĄ?

CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE ZABURZENIOM CZYNNOŚCIOWYM PO MASTEKTOMII

l BRAK AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ

l NADMIERNY WYSIŁEK FIZYCZNY

l NADMIERNE CIEPŁO

l URAZY I STANY ZAPALNE

ZAPOBIEGANIE CZYNNOŚCIOWYM ZABURZENIOM PO MASTEKTOMII

l WCZESNE ROZPOZNANIE I LECZENIE

l „DELIKATNE” LECZENIE

l WCZESNA FIZJOTERAPIA

l UNIKANIE CZYNNIKÓW SPRZYJAJĄCYCH ZABURZENIOM

WYNIKI BADAŃ PO 20 LATACH

PARAMETR NORMA ZABURZENIE

RUCHOMOŚĆ BARKU

76% 24%

CZYNNOŚĆ PŁUC

65% 35%

OBRZĘKI 66% 34%

RODZAJE ZABURZEŃ

PARAMETR RODZAJE ZABURZE Ń

RUCHOMOŚĆ BARKU

PŁ.ST.35%

PŁ.CZ.26%

PŁ.P3%

PŁ. H36%

CZYNNOŚĆ PŁUC

OBT46%

RESTR23%

MIESZ31%

OBRZĘKI N50%

U45%

Z5%

STADIA SPRAWNOŚCI KG PO MASTEKTOMII

l I – 0 – 25 PKT ( PEŁNA SPRAWNOŚĆ )

l II – 26 – 50 PKT ( WSKAZANA FIZJOTERAPIA )

l III – 51 – 75 PKT ( DUŻA NIESPRAWNOŚĆ )

l IV – 76 – 100 ( CAŁKOWITA NIESPRAWNOŚĆ)

STADIA SPRAWNOŚCI KG PO MASTEKTOMII

ZAKRES RUCHU - % SPADKU x 0,1 PKTl ODWODZENIE l ROTACJA ZEWNĘTRZNAl PROSTOWANIE POZIOME

SIŁA MIĘŚNIl ZACISKANIE RĘKI - %x0,2l ZGINACZE ST. ŁOKCIOWEGO - %x0,1l ZGINACZE ST. RAMIENNEGO - %x0,1

STADIA SPRAWNOŚCI KG PO MASTEKTOMII

POZIOM RÓŻNICA OBWODÓW

<2CM 2-4CM 4-6CM >6CM

10 CM NAD 1 3 4 5

10 CM PONIŻEJ 2 4 6 7

GŁ.K.Ś 2 5 8 8

KONSYSTENCJA MIĘKKA - 5

TWARDA - 10

Strona 5 z 13

FIZJOTERAPIA PO LECZENIU RAKA PŁUCA

l LECZENIE OPERACYJNE

l FIZJOTERAPIA KLATKI PIERSIOWEJ

l POZYCJE UŁOŻENIOWE

l DRENAŻ UŁOŻENIOWY

l ĆWICZENIA OGÓLNIE USPRAWNIAJ ĄCE

l ĆWICZENIA OGÓLNOKONDYCYJNE

SPRAWNOŚĆ FIZYCZNA CHORYCH JAKO TRUDNA SYTUACJA W REHABILITACJI

CHORYCH NA RAKA P ŁUCA

l 50% WYKAZUJE ZABURZENIA WENTYLACJI PŁUC

l WYDOLNOŚĆ FIZYCZNA NA POZIOMIE 60% WYTRENOWANYCH OSÓB

l W PRZYPADKU WSPÓ ŁISTNIEJĄCYCH CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA TYLKO NA POZIOMIE 30%

SPRAWNOŚĆ FIZYCZNA CHORYCH JAKO TRUDNA SYTUACJA W REHABILITACJI

CHORYCH NA RAKA P ŁUCA

CZY NNIK SKUT EKPOZIOM

W IA RY GODNOŚCISTOPIEŃ REK OMENDA CJI

ZA BURZENIA W ENT Y LA CJI PŁUC

RY ZY KOPOW IKŁAŃ

ODDECHOW Y CH

2+C

NISKA W Y DOLNOŚĆ FIZYCZNA

RY ZY KOŚMIERT ELNOŚCI

2++C

W Y SOKA A KT YW NOŚĆ FIZYCZNA

RY ZY KOŚMIERT ELNOŚCI 2

W YSOKA W Y DOLNOŚĆ FIZYCZNA

RY ZY KOPOW IKŁAŃ 1+

Eur Respir J, 2009, 34, 17-41

SPRAWNOŚĆ FIZYCZNA CHORYCH JAKO TRUDNA SYTUACJA W REHABILITACJI

CHORYCH NA RAKA P ŁUCA

ZMIENNA ZALECANE W ARTOŚCI

POZIOM W IARYGODNOŚCI

STOPIEŃ REKOMENDACJI

PRÓBA SPIROERGOMETRYCZNA >75% warto ści należnych VO2peak > 20 ml/kg/min

2++B

OBJĘT OŚĆ W YDECHOWAPIERW SZOSEKUNDOW A

>80% warto ści należnych 2++B

TEST MARSZU W AHADŁOW EGO Ø400 m (VO2peak> 15 ml/kg/min)

2+C

TEST W CHODZENIA PO SCHODACH

> 22 metry 2++B

TYGODNIOW Y REKREACYJNY W YDATEK ENERGET YCZNY

> 1000 kcal 2

DZIENNY REKREACYJNY W YDATEK ENERGET YCZNY

150-400 kcal 2

DZIENNA LICZBA KROKÓW >10 000 2

ANALIZA PRZEŻYCIA MĘŻCZYZN Z NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA

0 50 10 0 1 50 20 0 25 0 30 0 3 50 40 0

cza s [d ni]

0 ,70

0 ,75

0 ,80

0 ,85

0 ,90

0 ,95

1 ,00

1 ,05

1 ,10

pra

wdop

odo

bień

stw

o pr

zeżyc

ia

p = 0,0001

D ysta ns w T K6 M> 362 m1 2-m iesi ę czne prze życie: 99%

D ys tan s w T K6M<36 2m12-m ies i ęczne prze życie : 7 7%

0 5 0 1 00 1 50 20 0 2 50 3 00 3 50 4 00

czas [dni]

0,80

0,85

0,90

0,95

1,00

pra

wdo

podo

bieńs

two

prze

życ

ia

p = 0 ,0 03

Ws tań i id ź < 6 ,5 s12 -mie sięc zne przeżyc ie: 97 %

Wstań i idź > 6,5s1 2-mie s ięc zne przeżyc ie : 8 5%

Test korytarzowy 6-minutowy

Dystans <362m

12-miesięczne przeżycie 77%

Wstań i idź

Czas >6,5s

12 miesięczne przeżycie 85%

WĘGRZYNOWSKA-TEODORCZYK, 2008

ANALIZA PRZEŻYCIA MĘŻCZYZN Z NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA

0 50 100 150 200 250 300 350 400

czas [dni]

0,75

0,80

0,85

0,90

0,95

1,00

1,05

prawdopo

dobi

eńst

wo prz

eżyc

ia

p = 0,00 01

Wstań i siądź >1112-miesięczne przeżycie: 99%

Wstań i s iądź <1112-miesięczne przeżycie: 81%

0 50 100 150 200 250 300 350 400

czas [dni]

0,75

0,80

0,85

0,90

0,95

1,00

1,05

pra

wdo

pod

obi

eńst

wo przeż

ycia

p = 0,0 0 01

Mmax >68 Nm12-miesięczne przeżycie : 97%

Mmax < 68Nm12-miesięczne przeżycie : 82%

Wstań i siądź

Liczba powstań <11

12-miesięczne przeżycie 81%

Mmax siły <68 Nm

12-miesięczne przeżycie 82%

WĘGRZYNOWSKA-TEODORCZYK, 2008

CZYNNIKI ROKOWNICZE MĘŻCZYZN Z NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA

Czynniki ryzyka Zgon z powodu progresji NSHR 95%CI p

NYHA (I-II vs. III-IV) 10,0 (2,3-50,0) ***

LVEF% (↓%) 1,05 (0,99-1,1) *

NT-proBNP (↑ 500pg/ml) 1,06 (1,04-1,08) ***

TK6M (≤ vs. ≥ 362 m) 16,7 (4,0-10,0) ***

W stań-idź (≥ vs. ≤ 6,5 s) 4,8 (1,5-14,3) **

Wstań-siądź (≤ vs. ≥ 11) 14,03 (3,1-50,0) ***

Podnoś ciężarek (≤ vs. ≥ 11) 14,3 (3,4-100,0) ***

Max moment siły (≤ vs. ≥ 68Nm) 7,7 (2,3-25,0) ***

HR-współczynnik ryzyka, 95% CI- przedzia ł ufności, * p<0,05, ** p<0,01, ***p>0,001WĘGRZYNOWSKA-TEODORCZYK, 2008

Strona 6 z 13

Zakres resekcji % zmniejszeniapojemności życiowej p łuc

VCSegmentektomia p łuca lewego 6,8

Resekcja p łata górnego p łuca prawego 16,5

Resekcja p łata górnego p łuca lewego 22,5

Resekcja p łata dolnego p łuca lewego 27,0

Resekcja p łata dolnego p łuca prawego 33,0

Resekcja p łuca lewego 45,0

Resekcja p łuca prawego 55,0

WPŁYW ZAKRESU RESEKCJI PŁUCA NA POJEMNOŚĆ ŻYCIOWĄ

TRUDNOŚCI REHABILITACJI CHORYCH NA RAKA PŁUC

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Prz edoperac ją

1 miesiącpo

3 mies iącepo

6 mies ięcypo

W YDOLNOŚĆ FIZYCZNACZYNNOŚĆ

UKŁADU ODDECHOW EG O

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Przedoperacją

1 miesiącpo

3 miesiącepo

6 miesięcypo

FVC FEV1

Dysfunkcja LK

↓przepływ mięśniowyZwężenie naczyń

↑obciążenie następcze

↑ukł. współczulny↓ nerw błędny

↑a ktywnośćErgorece ptorów

mięśniowych

Wzmożonawentylacja

cytokinezy,cytokinezy,insulinooporno ść,

niedożywienie,bra k aktywności

Stan kata boliczny

Miopatia mięśni szkieletowychMiopatia mięśni szkieletowychI oddechowych

Duszność

Zmęczenie mięśni

Wzrost che moreceptorów NIETOLERANCJA

WYSIŁKUCoats AJS et al. Br Heart J 1994

TRUDNOŚCI REHABILITACJI CHORYCH NA RAKA PŁUC

Coats et al. 1994

REHABILITACJA CHORYCH NA RAKA PŁUC

l INTENSYW NA FIZJOTERAPIA KLATKI PIERSIOW EJ

l TRENING OPOROW Y DUŻYCH GRUP MIĘŚNIOW YCH

l TRENING TLENOW Y O CHARAKTERZE INTERWAŁOWYM

WPŁYW IZOKINETYCZNEGO TRENINGU OPOROWEGO NA TOLERANCJ Ę WYSIŁKOWĄ

CHORYCH Z NIEWYDOLNO ŚCIĄ SERCA

RUDZIŃSKA, 2009

FIZJOTERAPIA PO CAŁKOWITYM USUNIĘCIU KRTANI Z POWODU RAKA

STRUKTURALNE NASTĘPSTWA CAŁKOW ITEGO USUNIĘCIA KRTANI

l USUNIĘCIE MM PODGNYKOW YCH, KOŚCI GNYKOW EJ, M MOSTKOW O-O BOJCZYKOWO-SUTKOWEGO, ŻYŁY SZYJNEJ W EW NTĘTRZNEJ

l ZMIANA TORU ODDECHOW EGO (TRACHEOSTOMIA)

l TRW AŁE ODDZIELENIE DROGI ODDECHOW EJ OD POKARMOW EJ

l USUNIĘCIE WĘZŁÓW CHŁONNYCH SZYI (W 90%)

l USZKODZENIE KORZENI NERW OW YCH SPLOTU SZYJNEGO C1-C4

l USZKODZENIE NERW U DODATKOW EG O, GAŁĄZEK NERW U TW ARZOW EG O

l ROZLEGŁE BLIZNY

CZYNNOŚCIOW E NASTĘPSTWA CAŁKOW ITEGO USUNIĘCIA KRTANI

l ZW IĘKSZENIE NAPIĘCIA MM T UŁOW IA , SZYI I BARKÓW

l ZW IĘKSZENIE NAPIĘCIA ZW IERA CZA DOLNEGO GA RDŁA I GÓRNEGO PRZEŁY KU

l OSŁA BIENIE SIŁY MM SZY I I OBRĘCZY BA RKOW EJ

l OGRA NICZENIE RUCHOMOŚCI W ODCINKU SZY JNY M KRĘGOSŁUPA

l ZA BURZENIA RÓW NOW A GI MIĘŚNIOW EJ – OSŁA BIENIE MIĘŚNI FA ZOW YCH, ZW IĘKSZENIE NA PIĘCIA MIĘŚNI TONICZNY CH

l ZA BURZENIE W ZORCÓW RUCHOW Y CH

l ZABURZENIA MIMIKI TW A RZY

l ZA BURZENIA ODDY CHA NIA

l ZMNIEJSZENIE OGÓLNEJ W Y DOLNOŚCI

Strona 7 z 13

FIZJOTERAPIA PO CAŁKOWITYM USUNIĘCIU KRTANI W OKRESIE

SZPITALNYM

l OCHRONA OPEROWANEJ OKOLICY

l PRAWIDŁOWE USTAWIENIE GŁOWY

l ĆW ICZENIA ODDECHOWE TOREM PRZEPONOWYM

l MOBILIZACJA TKANEK MIĘKKICH

l DRENAŻ CHŁONNY

l AKTYW IZACJA RUCHOWA CHOREGO

FUNKCJONALNA FIZJOTERAPIA W OKRESIE POSZPITALNYM

l MOBILIZA CJA BLIZN POOPERA CY JNY CH

l ROZLUŹNIENIE MIĘŚNIOW O-POW IĘZIOW E OKOLICY SZY I I OBRĘCZY BA RKOW EJ

l MASAŻ OKOLICY KA RKU I BA RKÓW

l DRENAŻ CHŁONNY

l FIZJOT ERA PIA ODDECHOW A

l ĆW ICZENIA W Y T RZY MAŁOŚCIOW E

l ĆW ICZENIA W ZMA CNIA JĄCE GORSET MIĘŚNIOW Y

l ĆW ICZENIA POST URA LNE

l ĆW ICZ ENIA MIĘŚNI MIMICZ NY CH

NAUKA MOWY PRZEŁYKOWEJ

l ĆWICZENIE DŹWIĘCZNEGO WYDECHU

l UŻYCIE DŹWIĘCZNEGO WYDECHU DO WYTWORZENIA GŁOSU

l WYDŁUŻENIE CZASU WYDAWANIA G ŁOSU

l NAUKA AKCENTOWANIA

l NAUKA SZYBKIEJ MOWY

l ELIMINACJA SZMERÓW ODDECHOW YCH

METODY REHABILITACJI GŁOSU

nauka mowy przełykowej,wywoływanie dźwięcznego ructusu, poprzedzonego aspi racj ą, iniekcj ą, połknięciem lub wprowadzeniem powietrza przy pomocy balonu Politzera

nauka mowy przetokowej,wykorzystywana jest tu proteza g łosowa

zewnętrzne generatory drgań, mówienie z użyciem laryngofonu aparatu wytwarzaj ącego falę w ibroakustyczn ą

ZESTAW DO PŁYWANIA Z TRACHEOSTOMIĄ NASTĘPSTWA LECZENIA NOW OTWORÓW OKOLICY GŁOWY I SZYI

l BÓLE I ZABURZENIA CZYNNOŚCI BARKU

l USZKODZENIE NERWU DODATKOW EGO(DYSFUNKCJA MM CZW OROBOCZNEGO I DŹWIGACZA ŁOPATKI)

l OBJAWY NEUROLOGICZNE KG PO STRONIE OPEROWANEJ

l ZABURZENIA CZUCIA

l ROZLEGŁE BLIZNY

l OBRZĘKI CHŁONNE

TRUDNOŚCI REHABILITACJI CHORYCH NA NOWOTWORY GŁOWY I SZYI

l ROZLEGŁE UBYTKI TKANKOWE

l ZMIANA DROGI ODDECHOWEJ

l ZABURZENIA CZYNNOŚCI UKŁADU RUCHU, ODDYCHANIA, POŁYKANIA, MOWY, NARZĄDÓW ZMYSŁÓW

l DUŻE ZNIEKSZTAŁCENIA I DEFORMACJE

l POWAŻNE OBNIŻENIE SPRAWNOŚCI I WYDOLNOŚCI FIZYCZNEJ

TRUDNOŚCI REHABILITACJI CHORYCH NA NOWOTWORY GŁOWY I SZYI

l BRAK OGRZEWANIA, NAWILŻANIA I OCZYSZCZANIA POWIETRZA ODDECHOWEGO

l ZABURZENIE ODRUCHU KASZLU

l UTRATA GŁOSU I MOWY

l ZABURZENIE KOMUNIKACJI Z OTOCZENIEM

l ZABURZENIA EMOCJONALNE

l OBNIŻENIE JAKOŚCI ŻYCIA

Strona 8 z 13

TRUDNOŚCI REHABILITACJI CHORYCH NA NOWOTWORY GŁOWY I SZYI

l USZKODZENIE NERWÓW

l NIEDOWŁADY LUB PORAŻENIA

l OBRZĘKI CHŁONNE

l ZABURZENIE RÓWNOWAGI MIĘŚNIOWEJ

l ZABURZENIA POSTAWY

l UPOŚLEDZENIE SPRAWNOŚCI I WYDOLNOŚCI FIZYCZNEJ

TRUDNOŚCI REHABILITACJI CHORYCH NA NOWOTWORY GŁOWY I SZYI

l 12-24% CHORYCH OPANOWUJE MOWĘ PRZEŁYKOWĄ W BARDZO DOBRYM STOPNIU

l 30-50% CHORYCH NIE NAUCZY SIĘ MOWY PRZEŁYKOWEJ

l 10% CHORYCH OPANOWUJE MOWĘ GARDŁOWĄ

REHABILITACJA CHORYCH NA NOWOTWORY GŁOWY I SZYI

l WIELOKIERUNKOWOŚĆ ODDZIAŁYWAŃ

l INTENSYWNA FIZJOTERAPIA KLATKI PIERSIOWEJ

l REEDUKACJA NERWOWO-MIĘŚNIOWA

l TECHNIKI TERAPII MANUALNEJ

l KOMPLEKSOWA TERAPIA UDRAŻNIAJĄCA

l NAUKA WYTWARZANIA GŁOSU I MOWY ZASTĘPCZEJ

FIZJOTERAPIA PO LECZENIU NOWOTWORÓW GŁOWY I SZYI W OKRESIE SZPITALNYM

l PROFILAKTYKA PRZECIWPRZYKURCZOWA

l OPTYMALNE WARUNKI GOJENIA SIĘ RANY

l KONTROLA USTAWIENIA I RUCHÓW GŁOWY

l OCHRONA POLA POOPERACYJNEGO

PODCZAS RADIOTERAPII

l DELIKATNE ĆWICZENIA OKOLICY SZYI I BRAKÓW, TUŁOWIA I KOŃCZYN GÓRNYCH

FIZJOTERAPIA W PÓŹNYM OKRESIE

l RĘCZNY DRENAŻ CHŁONNY W REJONIE GŁOWY I SZYI

l ĆWICZENIA USTAWIENIA GŁOWY I SZYI

l NORMALIZACJA NAPIĘCIA TKANEK MIĘKKICH

l TECHNIKI ROZLUŹNIANIA MIĘŚNIOWO-POWIĘZIOWEGO OBRĘCZY BARKOWEJ, SZYI I KARKU

l MOBILIZACJA BLIZN

l ĆWICZENIA OGÓLNIE USPRAWNIAJĄCE I WYTRZYMAŁOŚCIOWE

FIZJOTERAPIA PO LECZENIU NOWOTWORÓW PRZEWODU

POKARMOWEGO

RAK PRZEŁYKUl LECZENIE OPERACYJNEl FIZJOTERAPIA JAK W TORAKOCHIRURGII

RAK ŻOŁĄDKA I RAK JELITA GRUBEG0l LECZENIE OPERACYJNEl FIZJOTERAPIA JAK PO OPERACJACH

JAMY BRZUSZNEJ

TRUDNOŚCI REHABILITACJI CHORYCH NA RAKA PRZEŁYKU

l OTWARCIE DW ÓCH JAM CIAŁA

l ZMIENIONE WARUNKI ANATOMICZNE

l ROZLEGŁOŚĆ OPERACJI

l TRUDNOŚCI PROWADZENIA REHABILITACJI ODDECHOW EJ

TRUDNOŚCI REHABILITACJI CHORYCH NA RAKA PRZEŁYKU

BADANY PARAMETR

PRZED OPERACJĄ PO OPERACJI

%↓ NALEŻNEJ

p %↓ NALEŻNEJ

p

FVC3,0 NS 18,0 0,01

FEV1 10,0 NS 23,0 0,001

FEV1%FVC 7,0 NS 7,0 NS

Strona 9 z 13

TRUDNOŚCI REHABILITACJI CHORYCH NA RAKA PRZEŁYKU

BADANY PARAMETR %↓ WARTOŚCI PRZEDOPERACYJNEJ

p

FVC 16,7 0,001

FEV116,6 0,01

FEV1%FVC0,3 NS

REHABILITACJA CHORYCH NA RAKA PRZEŁYKU

l BADANIE CZYNNOŚCI PŁUC

l INTENSYWNA FIZJOTERAPIA KLATKI PIERSIOWEJ

l REHABILITACJA ODDECHOWA UWZGLĘDNIAJĄCA RÓŻNY CHARAKTER ZABURZEŃ WENTYLACYJNYCH

FIZJOTERAPIA PO LECZENIU NOWOTWORÓW TKANEK MIĘKKICH

MIĘSAKI TKANEK MIĘKKICHl 1% U DOROSŁYCH I 10% U DZIECI

l 50% KOŃCZYNY DOLNE

l 40% WEWNĄTRZ LUB ZEWNĄTRZOTRZEWNOWO

LECZENIE

l OPERACYJNE

l RADIOTERAPIA UZUPEŁNIAJĄCA

NAJCZĘSTSZE ZABURZENIA UK ŁADU RUCHU PO LECZENIU NOWOTWORÓW Z ŁOŚLIWYCH

CZYNNOŚCIOWE

l OGRANICZENIA RUCHOMOŚCI W STAWACH

l OSŁABIENIE SIŁY MIĘŚNI

l WADY POSTAW Y CIAŁA

l PRZECIĄŻENIA STAW ÓW

l ZABURZENIA KOORDYNACJI

l ZABURZENIA RÓW NOWAGI

l ZABURZENIA CHODU

STRUKTURALNE

l DEMINERALIZACJA KOŚCI

l ZŁAMANIA KOŚCI

l ZW ŁÓKNIENIE TKANEK

l UTRATA ELASTYCZNOŚCI I W YTRZYMAŁOŚCI TKANEK MIĘKKICH

ZABURZENIA CZYNNOŚCI UKŁADU RUCHU

l RODZAJ I LOKALIZACJA NOWOTWORU

l WPŁYW NA TKANKI UKŁADU RUCHU

l METODY LECZENIA

l NASTĘPSTWA LECZENIA

ZABURZENIA CZYNNOŚCI UKŁADU RUCHU

l NOWOTWORY TKANEK MIĘKKICH I KOŚCI

l NOWOTWORY OUN

l NOWOTWORY INNYCH NARZĄDÓW LUB UKŁADÓW

ZABURZENIA CZYNNOŚCI UKŁADU RUCHU PO LECZENIU NOW OTWORÓW TKANEK

MIĘKKICH I KOŚCI

l ZNISZCZENIE STRUKTURY TKANEK

l AMPUTACJE KOŃCZYN

l RESEKCJE OSZCZĘDZAJĄCE

l USUNIĘCIE MIĘŚNI

SYSTEM OCENY PUNKTOWEJ ZAGRAŻAJĄCEGO ZŁAMANIA PATOLOGICZNEGO KOŚCI DŁUGICH

WG MIRELSA

Wartość punktowa

1 2 3

Lokalizacja Kończyna górna Kończyna dolna Okołokrę tarzowa

Ból Łagodny Umiarkowany Ostry (funkcjonalny)

Typ radiologiczny Osteoblastyczny Mieszany Osteolityczny

Zakres uszkodze ń warstwy korowej

< 1/3 1/3 – 2/3 > 2/3

Strona 10 z 13

RYZYKO ZŁAMANIA PATOLOGICZNEGO WG MIRELSA

Wartość punktowa

Złamania (%)

Wskazania

<6 0Nie wymaga stabilizacji wewn ętrznej

7 4

8 15 Celowe wykonanie TK, nale ży rozważyćrodzaj stabilizacji wewn ętrznej

9 33Wymaga stabilizacji wewnętrznej lub

endoprotezoplastyki10 72

11 96

12 100

KLASYFIKACJA WG HARRINGTONA USZKODZEŃ KRĘGOSŁUPA

PRZEZ PROCES NOWOTWOROWY

Klasa Zmiany

I Brak istotnych zaburzeń neurologicznych

II Zmiany w obrębie kręgu bez obniżenia jegowysokości

III Zaburzenia neurologiczne bez uchwytnych zmianw zakresie kręgu

IV Obniżenie wysokości kręgu lub niestabilność bezuchwytnych zmian neurologicznych

V Obniżenie wysokości kręgu z istotnymizaburzeniami neurologicznymi

CZYNNIKI FIZJOTERAPII CHORYCH LECZONYCH Z POWODU NOWOTWORÓW TKANEK MIĘKKICH I KOŚCI

l WIEK PACJENTA

l RODZAJ NOWOTWORU (PIERWOTNY, PRZERZUTOWY)

l METODY OPERACJI (OKALECZAJĄCE, OSZCZĘDZAJĄCE)

l METODY LECZENIA UZUPEŁNIAJĄCEGO

l PRZEDOPERACYJNY STAN SPRAWNOŚCI OGÓLNEJ I LOKALNEJ

l POWIKŁANIA POOPERACYJNE

CELE FIZJOTERAPII CHORYCH LECZONYCH Z POWODU NOWOTWORÓW TKANEK MIĘKKICH I KOŚCI

l PRZYGOTOWANIE CHOREGO DO LECZENIA

l BEZPIECZNE PRZEPROWADZENIE PRZEZ OKRES LECZENIA

l WSPOMAGANIE POWROTU SPRAWNO ŚCI PSYCHOFIZYCZNEJ

l ZMNIEJSZANIE RYZYKA NAWROTU CHOROBY I PRZEDW CZESNEJ ŚMIERCI

Fizjoterapia w okresie szpitalnymCel – utrzymanie funkcji kończyny lub kompensacja utraconych funkcji

Leczenie oszcz ędzające kg Leczenie oszcz ędzające kdEndoproteza st.kolanowego

Leczenie oszcz ędzające kdEndoproteza st. biodrowego

Hemipelvectowmia wewn ętrzna

Ćwiczenia ut rzymujące ruchomość w stawach i siłę

mięśni kończyn

Ćwiczenia samoobsługi

Pionizacja 1-2 doba (t emblak)

Mobilizacja rzep ki

Ćwiczenia ut rzymujące

ruchomość w stawach i siłę

mięśni kończyn

Ćwiczenia samoobsługi

Pionizacja 2-3 doba (balkonik),

4-5 doba dwie kule

Mobilizacja rzep ki

Ćwiczenia ut rzymujące

ruchomość w stawach i siłę

mięśni kończyn

Ćwiczenia samoobsługi

Pionizacja 2-3 doba4-5 doba chód z

dawkowanym obciążeniem

Ćwiczenia utrzymujące ruchomość w

stawach i siłę mięśni obręczy biodrowej i

kończyn

Pionizacja 2-3 doba (balkonik),

3-4 doba dwie kule

Fizjoterapia w okresie poszpitalnymCel – zwiększenie sprawności, uzyskanie niezależności i samodzielnościLeczenie oszcz ędzające kg Leczenie oszcz ędzające kd

Endoproteza st.kolanowegoLeczenie oszcz ędzające kdEndoproteza st. biodrowego

Hemipelvectowmia wewn ętrzna

Ćwiczenia kondycyjne

Ćwiczenia zwiększające

ruchomość i siłę mięśni kończyny

Ort eza zewnętrzna barku dla celu

kosmetycznego

Ocena funkcji w skali Mayo

Ćwiczenia zwiększające

ruchomość i siłę mięśni kończyny

Chód z dwiema kulami do 2-3

miesięcy

Chód z jedną kulą do 4 miesiąca

Pełne obciążanie kończyny 4 miesiące po

op eracji

Ćwiczenia zwiększające

ruchomość i siłę mięśni kończyny

Nauka i doskonalenie chodu

Od 2-3 miesiąca chód z jedną kulą

od 4 miesiąca z pełnym

obciążeniem

Ćwiczenia zwiększające ruchomość i siłę mięśni kończyny

Nauka i doskonalenie chodu zależnie od

sprawności pacjenta

FIZJOTERAPIA PO PRZEDZIAŁOW YM LECZENIU NOW OTWORÓW TKANEK

MIĘKKICH

USUNIĘCIE GUZA WRAZ Z OTACZAJĄCĄ MASĄ MIĘŚNIOWĄ

l ĆW. P/ZAKRZEPOWE

l ĆW. IZOMETRYCZNE OKOLICZNYCH MIĘŚNI W OBSZARZE PRZEDZIAŁOWEGO USUNIĘCIA ZMIANY

l PIONIZACJA 1-2 DOBA

l ĆW. KONTRALATERALNE Z OBCIĄŻENIEM

l CHODZENIE O KULACH

FIZJOTERAPIA PO LECZENIU NOWOTWORÓW KOŚCI

l 5% WSZYSTKICH NOWOTWORÓW (SZCZYT ZACHOROWAŃ 2. I 3. DEKADA ŻYCIA)

l 50% OKOLICE STAWU KOLANOWEGO

LECZENIEl OPERACYJNE

l RADIOTERAPIA

l CHEMIOTERAPIA NEOADIUWANTOWA

Strona 11 z 13

FIZJOTERAPIA PO LECZENIU OSZCZĘDZAJĄCYM KOŃCZYNĘ GÓRNĄ

l PROFILAKTYKA P/OBRZ ĘKOWA

l PIONIZACJA 1-2 DOBA Z ZABEZPIECZENIEM KOŃCZYNY NA TEMBLAKU

l ĆW WSPOMAGANE STAWU ŁOKCIOWEGO

l ĆW. CZYNNE RĘKI

l ĆW. MIĘŚNI POSTURALNYCH

l ĆW. SAMOOBSŁUGI

FIZJOTERAPIA PO LECZENIU OSZCZĘDZAJĄCYM KOŃCZYNĘ DOLNĄ

ENDOPOTEZA STAW U KOLANOWEGO

l PROFILAKTYKA P/ZAKRZEPOW A

l ĆW . IZOMETRYCZNE M. CZW OROGŁOWEGO

l ĆW. ZGIĘCIA W ST. KOLANOW YM –SZYNA ARTROMOT

l PIONIZACJA 2-3 DOBA

l CHODZENIE O 2 KULACH OD 4-5 DOBY DO 2-3 MIESIĘCY

l CHODZENIE Z KULĄ

l PEŁNE OBCIĄŻANIE KOŃCZYNY 4 MIESIĄCE PO OPERACJI

FIZJOTERAPIA PO LECZENIU OSZCZĘDZAJĄCYM KOŃCZYNĘ DOLNĄ

ENDOPROTEZA STAWU BIODROWEGO

l PROFILAKTYKA P/ZAKRZEPOW A

l ĆW . IZOMETRYCZNE MM POŚLADKOW YCH, CZW OROGŁO WEGO I POSTURALNYCH

l PIONIZACJA 2-3 DOBA

l CHODZENIE Z DAW KOWANYM OBCIĄŻENIEM OD 4-5 DOBY

l OD 2-3 MIESIĄCA JEDNA KULA

l PEŁNE OBCIĄŻANIE OD 4 MIESIĄCA

FIZJOTERAPIA PO HEMIPELVECTOMII WEWNĘTRZNEJ

l PROFILAKTYKA P/ZAKRZEPOWA

l ĆW. IZOMETRYCZNE MM POŚLADKOWYCH, CZWOROGŁOWYCH I POSTURALNYCH

l ZGIĘCIE W ST. BIODROWYM I KOLANOWYM – SZYNA ARTROMOT

l PIONIZACJA OD 2-3 DOBY (BALKONIK)

l OD 3-4 DOBY CHÓD ZA POMOCĄ 2 KUL

l CHÓD Z JEDNĄ KULĄ

FIZJOTERAPIA PO CZĘŚCIOWEJ RESEKCJI MIEDNICY Z ZACHOWANIEM STAWU

BIODROWEGO

l ĆWICZENIA BIERNE KOŃCZYNY PO STRONIE OPEROWANEJ

l MASAŻ KOŃCZYNY PO STRONIE OPEROWANEJ

l PO 4 TYGODNIACH CHODZENIE BEZ OBCIĄŻANIA KOŃCZYNY

l ĆWICZENIA CZYNNE WOLNE I Z OPOREM

l PO 3 MIESIĄCACH CHODZENIE BEZ KUL Z PEŁNYM OBCIĄŻENIEM KOŃCZYNY DOLNEJ

FIZJOTERAPIA PO LECZENIU NOWOTWORÓW KOŚCI

AMPUTACJE

l PRZYGOTOWANIE KIKUTA DO ZAPROTEZOWANIA

l POPRAWA WYDOLNOŚCI LOKOMOCYJNEJ

l ZWIĘKSZENIE OGÓLNEJ SPRAW NOŚCI I W YDOLNOŚCI FIZYCZNEJ

FIZJOTERAPIA PO LECZENIU RAKA PROSTATY

l 10% WSZYSTKICH ZACHOROWAŃ

l LECZENIE OPERACYJNE

l RADIOTERAPIA

l HORMONOTERAPIA

CZYNNIKI RYZYKA RAKA PROSTATY

l WIEK

l WYWIAD RODZINNY

l POCHODZENIE ETNICZNE

l DIETA - MLECZNA↑; POMIDORY↓

Strona 12 z 13

TRUDNOŚCI REHABILITACJI CHORYCH NA RAKA PROSTATY

l NIETRZYMANIE MOCZU

l ZABURZENIA EREKCJI

l OBRZĘK CHŁONNY KROCZA

RODZAJE NIETRZYMANIA MOCZU

l WYSIŁKOWE

l Z PRZEPEŁNIENIA

l ZWIĄZANE Z NAGŁYM PARCIEM

REHABILITACJA CHORYCH NA RAKA PROSTATY

l ĆWICZENIA PRZEPONY MOCZOWO-PŁCIOWEJ

l ĆWICZENIA MIĘŚNI ZWIERACZY CEWKI MOCZOWEJ

l TRENING PĘCHERZA MOCZOWEGO

l KOMPLEKSOWA TERAPIA UDRAŻNIAJĄCA

FIZJOTERAPIA CHORYCH Z NIETRZYMANIE M MOCZU

FAZA PIERWSZA –OD USUNI ĘCIA CEWNIKA (OK. 7 DOBY)

0%

10 %

20 %

30 %

40 %

50 %

60 %

1 2 3 4 5 6 7 8 9

CZAS NAPIĘCIA - 2-3 SEK.; CZAS ĆW. 5 MINUT DZIENNIE; 5 RAZY W TYGODNIU

FIZJOTERAPIA CHORYCH Z NIETRZYMANIE M MOCZU

FAZA DRUGA –NAPI ĘCIE MIĘŚNI 50-100%(Z PEŁNĄ SIŁĄ OK. 2 MIESIĄCE PO OPERACJI)

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

1 2 3 4 5

CZAS NAPIĘCIA - 2-3 SEK.; CZAS ĆW. 5 MINUT DZIENNIE; 5 RAZY W TYGODNIU

FIZJOTERAPIA CHORYCH Z NIETRZYMANIEM MOCZU

l TRENING PĘCHERZA MOCZOWEGOl ĆW. WZMACNIAJĄCE MM KOŃCZYN

DOLNYCH I BRZUCHA

l TRENING WYTRZYMAŁOŚCIOWY

ĆWICZENIA OPOROWE

ZW IĘKSZONY WYRZUT TESTOSTERONU

NIEKORZYSTNY EFEKT W PRZYPADKU

RAKA PROSTATY

OBCIĄŻENIA PONIŻEJ 70% 1RM

BRAK ZWIĘKSZENIA W YRZUTU

TESTOSTERONU PRZY ZACHOWANIU INNYCH

KORZYŚCI FIZJOLOGICZNYCH TYCH

ĆW ICZEŃ

⇑

Segal et al. 2003

FORMY AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ OSÓB LECZONYCH Z POW ODU RAKA PROSTATY

ZALECANA AKTYW NOŚĆ OGRANICZENIE AKTYWNOŚCI

SPACERY, NORDIC WALKINGWYCIECZKI TURYSTYCZNENARCIARSTWO BIEGOWETAI CHIJAZDA NA ROWERZE PO 4-6 MIESIĄCACH

PŁYWANIESPORTY WALKIGRY ZESPOŁOWEJAZDA NA ROWERZE DO 4-6 MIESIĘCY PO OPERACJI

Strona 13 z 13