Farmakologia W-4 „Leki moczopędne”
-
Upload
medge-underwood -
Category
Documents
-
view
125 -
download
1
description
Transcript of Farmakologia W-4 „Leki moczopędne”
FarmakologiaW-4
„Leki moczopędne”
lek. Tomasz Gutowski
Podstawowe zastosowania leków moczopędnych:
schorzenia nerek:– zaburzenia funkcji nerek (niewydolność)
– zaburzenia metaboliczne (np. kwasica cewkowa)
– zaburzenia elektrolitowe
– zatrucia
choroby układu krążenia:– niewydolność krążenia (ostra, przewlekła, lewo- i
prawokomorowa)
– nadciśnienie tętnicze
Podział leków moczopędnych:silnie działające (powodują utratę > 15% filtrowanego sodu; działają głównie na pętlę
Henlego)- kwas etakrynowy- grupa furosemidu (furosemid, piretanid, bumetanid)- tiazolidony (etazolamid)
średnio aktywne (powodują utratę 5-10% (max 15%) filtrowanego sodu)- tiazydy- chlortalidon (Hygroton)- chinazolinony (metolazon)- chlorobenzamidy (indapamid, klopamid)- kwasy fenoksyoctowe – diuretyki urykozuryczne, kwas tienylenowy, indakrynon
słabe (uzupełniające, o różnych mechanizmach działania)- antagoniści aldosteronu (Verospiron) i inne oszczędzające potas (amilorid, triamteren)- acetazolamid (Diuramid) → w jaskrze, obniża ciśnienie śródgałkowe- ksantyny (kofeina, eufilina)- mannitol (leczenie obrzęku mózgu; podany doustnie ma działanie przeczyszczające),
izosorbid, inne
Siła działaniamoczopędnego
Początekdziałania (h)
Czasdziałania (h)
Ryzyko działańniepożądanych
Furosemid ++++++++ 0,5 – 1 6 – 8 ++++
Hydrochlorotiazyd +++ 1 – 2 12 +++
Chlortalidon +++ 2 48 – 72 ++
Spironolakton + 24 24 – 48 +
Furosemid:podstawowy lek moczopędny; i.v. lub p.o.
wskazania:- zastoinowa niewydolność krążenia (z obrzękiem płuc)
• i.v. bo najpierw rozszerza naczynia żylne = ↓ nawrotu krwi żylnej do serca = ↓ preload
• ↑ diureza = ucieczka wody = ↓ preload• często z Verospironem (żeby zatrzymać potas)
- stany gwałtownego wzrostu ciśnienia tętniczego (przełom nadciśnieniowy, zwyżki ciśnienia)
- niewydolność nerek (ostra i przewlekła)- zatrucia z koniecznością stosowania wymuszonej diurezy- obrzęk mózgu (lek z wyboru → bardzo ładnie odciąga wodę)- marskość wątroby z wodobrzuszem- leczenie hiperkalcemii- leczenie kwasicy cewkowej dystalnej- ucieczka: Na, K, Ca, Mg!!!
Furosemid:
przeciwwskazania:
- niedrożność dróg moczowych z bezmoczem (bo wodonercze!)- uczulenie na lek- śpiączka wątrobowa
- hipokaliemia, hipokalcemia, hiponatremia
- przedawkowanie glikozydów naparstnicy (bo hipokaliemia zwiększa siłę ich działania)
- ciąża i laktacja (zmniejsza przepływ łożyskowy)- hipowolemia, hipotensja
efekty działania Furosemidu:Efekt biologiczny i kliniczny Potencjalne działania niepożądane
Na wzmożone wydalanie, wzmożona diureza
hiponatremia, odwodnienie
K, Mg wzmożone wydalanie niestabilność elektrolitowa komórkimożliwość arytmii, kurcze,
parestezje
Ca wzmożone wydalanie
Kwas moczowy ↓ wydalania przy leczeniu przewlekłym
hiperurykemia, kamica moczanowamożliwe sprowokowanie napadu
dny
Łożysko żylne rozkurcz naczyń pojemnościowych, ↓ preload
hipotensja
Metabolizm glukozy
upośledzenie tolerancji glukozy hiperglikemia, możliwość dekompensacji jawnej cukrzycy
Metabolizm lipidów
↑ CH, LDL, VLDL, TG nasilenie procesu miażdżycowego
TIAZYDY - leki moczopędne o średniej sile działania
wskazania:- nadciśnienie tętnicze- zastoinowa niewydolność krążenia (CHF)- inne obrzęki (m.in. w przebiegu łagodnej /
umiarkowanej niewydolności wątroby lub nerek)
- kwasica cewkowa proksymalna
Hydrochlorotiazyd, Chlortalidonindapamid, klopamid, ksipamid
TIAZYDY - leki moczopędne o średniej sile działania
przeciwwskazania:
- zaburzenia jonowe: oporna na leczenie hipokaliemia, ciężka hiponatremia, hiperkalcemia
- ciężkie uszkodzenie wątroby lub nerek
- nadwrażliwość na tiazydy lub sulfonamidy
- ciąża i okres karmienia
Wpływ niektórych leków moczopędnych na bilans elektrolitów:
Diuretyki pętlowe
Tiazydy i leki tiazydopodobne
Diuretyki oszczędzające potas
Na ↓↓↓↓ ↓↓ ↓
K ↓↓ ↓ ↑ lub ↔
Mg ↓ ↓ ↔ lub ↑
Ca ↓↓ ↑ ↑ lub ↔
Tiazydy (DN):
RKZ i GWE ↓K, ↓Mg, ↓Na, alkaloza
Gospodarka Ca ↑Ca
Gospodarka lipidowa ↑CH całk., ↑LDL, ↑TG, ↓HDL-CH
Gospodarka wodorowęglanowa
możliwe upośledzenie tolerancji glukozy
Układ ruchu hiperurykemia, możliwe nasilenie objawów dnykurcze mięśni, zmniejszenie gęstości kostnej
Układ płciowy zaburzenia erekcji, impotencja
Nerki ↓GFR i przepływu nerkowego, ↑ poziomu mocznika i kreatyninyśródmiąższowe zapalenie nerek
Układ pokarmowy zaburzenia żołądkowo-jelitowe (nudności, bóle brzucha, biegunki lub zaparcia)
zapalenie trzustki, żółtaczka, ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego
Układ krwiotwórczy niedokrwistość, leukopenia, trombocytopenia
OUN bóle i zawroty głowy, parestezje, gorączka, dreszcze, zaburzenia widzenia
Skóra wysypka, nadwrażliwość na światło
Układ krążenia hipotonia ortostatyczna
LEKI ZATRZYMUJĄCE POTAS:
spironolakton: hamuje receptory aldosteronu, działa na cewkę zbiorczą
wskazania:- nadciśnienie tętnicze- niewydolność krążenia- pierwotny hiperaldosteronizm- obrzęki na tle wtórnego hiperaldosteronizmu: marskość
wątroby, zespół nerczycowy, wodobrzusze- miastenia- zespół napięcia przedmiesiączkowego- hirsutyzm
LEKI ZATRZYMUJĄCE POTAS:
przeciwwskazania:
- hiperkaliemia i stany zagrożenia hiperkaliemią (na tle istniejących chorób lub na skutek podawania innych leków)
- kwasica metaboliczna i stany zagrożenia kwasicą zdekompensowana cukrzyca, krańcowa niewydolność nerek
- ciąża i okres karmienia- niewydolność nerek