© IBE

Etyka biznesu w Wielkiej Brytanii

Philippa Foster Back OBE

Dyrektor

Instytut Etyki Biznesu

...prowadzenie biznesu etycznie...

...sprawia, że jest to lepszy biznes

Londyn, 4 września 2012

© IBE

O Instytucie

Instytut został założony, aby zachęcić do stosowania

wysokich standardów biznesowych w oparciu o

wartości etyczne.

Badania

Publikacje

Szkolenia

Panele

dyskusyjne

Doradztwo

Edukacja

www.ibe.org.uk

Spójrzmy na:

Znaczenie języka

Definicja etyki biznesu

Kontekst

Etyczne przywództwo w biznesie

Jak brytyjski biznes “robi etykę biznesu”

© IBE

© IBE

i. CSR – ISO 26000

ii. CR

iii. Definicja etyki biznesu wg IBE

Znaczenie języka

CSR

ISO 26000

ISO 26000:2010

ISO 26000:2010 zawiera wskazówki, a nie wymagania,

więc nie może być certyfikatem, w przeciwieństwie do

innych znanych norm ISO.

Zamiast tego, pomaga wyjaśnić, czym jest społeczna

odpowiedzialność, pomaga firmom i organizacjom we

wdrożeniu zasad efektywnego działania i przedstawia

najlepsze, globalne praktyki w zakresie społecznej

odpowiedzialności biznesu.

Skierowany jest do wszystkich rodzajów organizacji,

niezależnie od ich aktywności, rozmiarów lub lokalizacji.

© IBE

Definicja

Społeczna odpowiedzialność odpowiedzialność organizacji za wpływ jej decyzji i działań na społeczeństwo i

środowisko, poprzez przejrzyste i etyczne zachowanie, które przyczynia się do

zrównoważonego rozwoju, w tym ochrony zdrowia i dobrobytu społeczeństwa

bierze pod uwagę oczekiwania interesariuszy;

jest zgodna z obowiązującym prawem i spójne z międzynarodowymi normami

zachowania; i…

jest zintegrowane w całej organizacji i praktykowane we wszystkich relacjach

UWAGA 1:

Działania obejmują produkty, usługi i procesy.

UWAGA 2:

Relacje odnoszą się do działalności organizacji w sferze jej wpływów.

© IBE

© IBE

A co z etyka biznesu?

dążenia do odpowiedzialności korporacyjnej (CR)

Kodeksy etyczne

Wartości etyczne są podstawą….

Program CSR

robić rzeczy etycznie robić etyczne rzeczy

© IBE

Definicja Etyki Biznesowej

wg IBE

„Etyka biznesu jest wdrożeniem wartości etycznych do zachowania

przedsiębiorców‟

Wartości i Etyka

Wszystkie firmy i organizacje działają w oparciu o podstawowe wartości - bezpośrednie lub pośrednie.

Są to wartości „biznesowe’ i etyczne.

© IBE

Identyfikacja wartości

korporacyjnych

© IBE

Customer focus

Wartości biznesowe

Wartości etyczne

Respekt

Otwartość

Integralność

Transparentność

Szczerość Efektywność

Rentowność

Jakość

Zaufanie

Koncentracja

na kliencie

Myślenie

przyszłościowe

Wydajność Niezawodność

Praca

zespołowa

Odpowiedzialność

Uczciwość

Jak wartości są wykorzystywane?

Wartości etyczne są wyrażane za pomocą:

Zobowiązań

Obowiązków

Odpowiedzialności

© IBE

Sposób w jaki działamy tworzy naszą kulturę

© IBE

A gdzie jest prawo?

Pozycja prawna organizacji

- co musi robić

Etyczna odpowiedzialność organizacji

- jaki sposób zachowania wybiera

Zapamiętaj:

•Prawo jest obowiązkowe – trzeba go

przestrzegać

•Etyka jest uznaniowa – masz wybór

© IBE

Czy istnieją różne podejścia?

Pytanie testowe:

Kto zajmuje się podejmowaniem

decyzji, zarządzeniem w organizacji?

•Dział ryzyka

•Dział Corporate Affairs

•Sekretarz spółki

•Zarząd

•Dział HR, CR

•Audyt wewnętrzny

•Manager ds. etyki

•Dział prawny

•Compliance

Co należy zrobić? Wielka Brytania/

Europa

USA

Decyzja jest ….. Oparta na

wartościach

Zgodna z

przepisami

Etyka vs Podporządkowane dążenie

do sytuacji, gdy ludzie robią właściwe rzeczy

Etyka

Zapobieganie

Oparta na

zasadach

Kierowanie się

wartościami

W duchu prawa

Uznaniowe

Pośrednie

Podporządkowanie

Odkrywanie

Oparte na prawie

Kierowanie się

strachem

Zgodne z literą

prawa

Obowiązkowe

Bezpośrednie

© IBE

Kontekst

Ład korporacyjny

Regulacje

Opinia publiczna

© IBE

Etyczne aspekty ładu korporacyjnego

Wartości

Kultura organizacyjna

Etyczne przywództwo

Podział władzy/obowiązków

Wynagrodzenie

Nadzór/audyt etyki

© IBE

Ład korporacyjny – posiadanie kodeksu

etycznego jest dobrą praktyką zarządzania

Standardy postępowania

Ważne, aby wszyscy pracownicy wiedzieli jakie normy

zachowania obowiązują i czego się od nich oczekuje.

Traktowane jest to jako dobra praktyka, gdy

dyrektorzy/prezesi sporządzają kodeksy etyki lub

oświadczenia praktyki biznesowej i publikują je zarówno

wewnętrznie jak i zewnętrznie.

1992 (The Cadbury Committee) The Committee on the Financial Aspects of

Corporate Governance – incorporated in to the Combined Code

© IBE

Ostatnio…

The UK Corporate Governance Code (2010), Financial Reporting Council, oświadczenie:

“Ład korporacyjny jest więc tym, co zarząd spółki robi, jak określa wartości spółki, ale musi się to odróżniać od codziennego zarządzania operacyjnego spółki przez menedżerów w pełnym wymiarze czasu.”

“Zarząd powinien ustanowić wartości i standardy firmy i zapewnić, że akcjonariusze i inni się z nimi zapoznali i są one dla nich zrozumiałe.”

Ład korporacyjny w Polsce

Kodeks dobrych praktyk – Giełda Papierów

Wartościowych

Oparty na zasadzie “przestrzegaj albo wyjaśnij”

Zakres:

Konflikt interesów

Niezależność

Odniesienie do łapówkarstwa i korupcji

Różnorodność

Brak konkretnego odniesienia do kodeksów etycznych...

© IBE

Inne interesujące wydarzenia w UK

FRC „Wytyczne w sprawie skuteczności zarządu‟

Wartości

Kultura

Etyczne przywództwo

Zróżnicowanie płci w zarządach

Lord Davies review 2011

12 months on

Konsultacje FRC

© IBE

© IBE

UK Bribery Act 2010

Umożliwia ściganie łapówkarstwa popełnionego za granicą, przez osoby będące normalnie rezydentami, obywatelami Wielkiej Brytanii i brytyjskich organów korporacyjnych

Czyni bardziej przejrzystymi przestępstwa popełniane przez osoby fizyczne i spółki - ułatwia ściganie :

Przekupywanie innej osoby

Bycie przekupywanym

Przekupywanie zagranicznych urzędników/oficjeli

Obnaża niepowodzenia komercyjnych organizacji w walce z korupcją

Posiadanie ‘odpowiednich procedur’ może być dobrą formą obrony dla firm

© IBE

Adekwatne procedury

…mogą być obroną dla firm

Zawierają wytyczne dotyczące stosowania „gratyfikacji”

Wyjaśnia, w jaki sposób prawo postrzega korporacyjną „gościnność”

Zapewnia firmom ochronę przed nielegalnymi działaniami partnerów joint-venture

Definiuje „osoby towarzyszące”

Dał moc prawną idei, która mówi, że firma powinna prowadzić swoje sprawy nie tylko na podstawie bilansu w umyśle. Jak?

1. Obowiązki dyrektorów

2. Raportowanie wymagań

3. Angażowanie akcjonariuszy

© IBE

UK Companies Act 2006

© IBE

FIRMA

pracownicy

akcjonariusze

NGOs media

regulatorzy

dostawcy

społeczności klienci

interesariusze

zainteresowane strony

konkurencja

Kto jest zainteresowany?

Opinia publiczna w UK

© IBE

14%

17%

19%

29%

34%

39%

47%

55%

62%

63%

68%

71%

72%

74%

81%

88%

Politicians generally

Government ministers

Journalists

Business leaders

Trade union officials

Pollsters

Civil servants

Ordinary man/woman in the street

Television news readers

The Police

Clergymen/Priests

Scientists

Judges

Professors

Teachers

Doctors

“Czy wierzysz, że poniższe osoby mówią prawdę?”

Base: c.1,000-2,000 British Adults Aged 15+, most recent fieldwork 10-16 June 2011, base 1,026 Source: Ipsos MORI/British Medical Association

© IBE

% saying very/fairly ethical

Base: c. 1,000 / 2,000 British adults aged 16+ / 15+ each year

%

“W jakim stopniu firmy brytyjskie są

etyczne”

© IBE

Libor rigging ''was institutionalised at

major UK bank''

BP zawiesza managera pod

zarzutem łapówkarstwa

Diageo płaci $16.4M, aby ustanowić SEC

WPP’s Sorrell defends £6.8m pay package

27 www.ibe.org.uk/businessethicsnews.asp

Nagłówki

© IBE

“Którymi dwoma/trzema sprawami z zakresu

zachowania przedsiębiorstw należałby się

zająć?”

Executive pay

Molestowanie i mobbing w miejscu pracy

Równowaga między domem a pracą

Przekupstwo i korupcja

Praktyki marketingowe i reklamowe

Sweatshop labour

Źródło: 1,001 Dorosłych brytyjczyków 16+; 19t– 25 sierpnia 2011, f wywiady osobiste

Dane wskazują statystycznie istotne różnice na poziomie ufności 95%

Change

’10-’11

+44

+1

+1

-3

-1

+8

+4

-1

-6

+2

-3

-2

n/a

-4

0

Dyskryminacja w traktowaniu ludzi

Pracownicy, którzy mają możliwość informowania o nieetycznych działaniach

Odpowiedzialność za środowisko

Otwartość w informowaniu

Uczciwa i otwarta walka cenowa produktów i usług

Bezpieczeństwo i ochrona w miejscu pracy

Prawa człowieka

Traktowanie dostawców

Żaden z powyższych 4

© IBE

“Które z poniższych zagadnień etycznych są

ważne dla Twojej organizacji?”

Źródło: 46 UK FTSE 350 companies

Źródło: IBE Corporate Ethics Policies and Programmes, 2010 UK and Continental Europe Survey www.ibe.org.uk

Etyczne przywództwo w

biznesie

© IBE

© IBE

TY

pracownicy

rodzina

??? media

???

twój

pracodawca

społeczeństwo,

w którym żyjesz organ

podatkowy

interesariusze

zainteresowane strony koledzy

Kto jest zainteresowany twoją osobistą

reputacją?

Kiedy problem dotyczy etyki?

Gdy nie jest objęty przez prawo

Jeśli porusza problemy moralne członka zespołu

Jeśli sprawia, że zastanawiasz się, co jest poprawne i

niepoprawne

Jeśli jesteś zmuszony do zastanowienia się, gdzie leżą

twoje zobowiązania

© IBE

Gdzie rodzą się dylematy

etyczne?

Wartości społeczne

© IBE

Wartości korporacyjne Wartości osobiste

Wartości zawodowe

Standardy życia publicznego w UK Ustanowione w październiku1994

Siedem zasad życia publicznego (Zasady Nolana)

Bezinteresowność

Integralność

Obiektywność

Odpowiedzialność

Otwartość

Szczerość

Przywództwo

© IBE

Atrybuty etycznego przywódcy

© IBE

5 atrybutów etycznego

lidera

Otwartość

Odwaga

Umiejętność słuchania

Uczciwość

Sprawiedliwość

Zachowania etycznego lidera

© IBE

Miej otwarty umysł i ciągle doskonal swojego

umiejętności zachęcając do tego innych;

Bądź niezależny i gotowy do bycia rozliczanym za

podejmowane działania;

Bądź świadomy i wiedź, że robienie właściwych rzeczy

jest właściwą rzeczą;

Bądź rozważny i ostrożny w zarządzaniu oczekiwaniami;

Bądź zdecydowany nie mój się konfrontacji; aktywnie

wskazuj niewłaściwe zachowania.

Etyczne przywództwo dziś

Dawać przykład

Zachowania

Otwartości

Transparentności

Przejmować inicjatywę

Dialog i zaangażowanie

Nawiązywać kontakty

Nadawać ton

© IBE

Niepowodzenie

integralności

Ryzyko

wizerunkowe

Ryzyko

operacyjne

Inne ryzyka

Inne konsekwencje np.:

konsekwencje dla

gospodarki,

niekorzystny wpływ na

dobrobyt jednostek i

społeczeństw

KONSEKWENCJE POWODY

Niewystarczająca

polityka etyki i

mechanizmów

kontroli

Zachowanie osób

realizujących swoje

własne interesy

(rozwijanie kariery,

ochrona bytu etc.)

„Target

culture”

Presja ze strony rynków

finansowych, w celu

wytworzenia

krótkoterminowych

rezultatów

Chcą pomóc firmie

przetrwać

Kultura

organizacyjna i

klimat

© IBE

Jak brytyjska firma działa

etycznie

© IBE

Pytania do zadania

Jakie są główne problemy, przed którymi stoi nasz

sektor?

Jakie są kluczowe kwestie stojące przed naszą firmą?

Czy nasi koledzy zgadzają się?

Czy mamy skuteczne zasady i procedury?

Czy nasza kultura jest otwarta czy zamknięta?

Czy żyjemy zgodnie z naszymi wartościami? Czy nasi

udziałowcy zgadzają się?

© IBE

Praktyczne rozwiązania

(przez-)budowanie kultury

To codzienna aktywność....

© IBE

© IBE

Zaczyna się od wartości

Wartości etyczne są wyrażane za pomocą:

Zobowiązań

Obowiązków

Odpowiedzialności

Sposób w jaki działamy tworzy naszą kulturę

Budowanie kultury Jak organizacje ją tworzą?

Podstawowe wartości etyczne

Wyrażone w Polityce Etyki i Kodeksie

Wpływa na postępowanie i podejmowanie decyzji

Wzmacnia kulturę zaufania i uczciwości

Wspierane przez efektywne programy etyczne

osoby

indywidualne firma/organizacja

© IBE

Kultura – dlaczego pracownicy

postępują właściwie?

Bo tak trzeba

I…

To dobre dla firmy… ale:

Strach przed konsekwencjami

Sprawdzenie zgodności z kodem

Poprosić kogoś o pomoc

© IBE

Kultura – dlaczego pracownicy

postępują niewłaściwie?

Strach

Ignorancja

Wierzenia

Presja ze strony innych

Kultura organizacji

Pragnienie personalnego zysku

Niewiedza…

© IBE ....doing business

ethically

makes for better business….

Jak to się robi?

Bazuje na organizacyjnych:

Zasadach etycznych / Polityce etyki

Programie etyki

Kodeksie etycznym

© IBE

Cel programu

… wartości etyczne sformułowane w kodzie

oferują ramy do logicznej analizy dylematów,

które pojawiają się w trakcie bieżącej

działalności…

© IBE

© IBE

Kodeks etyczny

Kodeks

postępowania

Elementy efektywnego programu etyki

Wartości etyczne Polityka etyki

•Przewodnik dla

pracowników

•Sposób pracy

•Zasady biznesowe

•Zobowiązania i

standardy

osadzić, wdrożyć, uruchomić…

Osadzone wartości -> zachowanie

Elementy, które

trzeba zawrzeć:

© IBE

Ramy

PRACOWNICY MANAGEROWIE STARSI LIDERZY

© IBE

Kontekst i kultura

rygorystyczny

rozumowanie

Umiejętność

stosowania

decyzji

Myślenie i

informacja

zwrotna

Ustal zestaw zasad, aby pomóc pracownikom w

podejmowaniu decyzji

Czy to legalne? Zapytaj jeśli nie

jesteś pewien

Czy byłbyś zakłopotany, gdyby

ktokolwiek dowiedział się o

podjętej przez Ciebie decyzji?

Jakbyś się czuł gdybyś przeczytał o

tym w gazecie?

Czy to wpływa na Ciebie w

jakikolwiek sposób?

© IBE

Oto niektóre z najczęstszych zagrożeń,

które muszą zostać uwzględnione:

Nieetyczne lub nieuczciwe zachowanie

Działania „na skróty” w sprawach zdrowia i bezpieczeństwa

Nie zdeklarowanie potencjalnego konfliktu interesów

Płacenie łapówek jakiegokolwiek rodzaju

Przyjmowanie prezentów wysokiej wartości i „nadużywanie” gościnności

© IBE

Obszary ryzyka

© IBE

• Praktyki reklamowe i sprzedażowe

•Używanie służbowych komputerów

•Ochrona danych •Prezenty i gościnność

•Korupcja, łapówkarstwo

•Molestowanie, dyskryminacja i mobbing

• Odpowiedzialność za środowisko

•Prawa człowieka

•Pranie pieniędzy

•Bezpieczeństwo pracowników

•Konflikt interesów

• Zarządzanie •Łańcuch dostaw

•Etyczne inwestowanie

•Równowaga dom-praca

• Lobbying i dotacje polityczne

• Gratyfikacje

• Praktyki gromadzenia pieniędzy

Przykładowe czerwone flagi

Jeśli słyszysz jak ktoś mówi jeden z poniższych tekstów, można się spodziewać, że może się wydarzyć coś nieetycznego!

“Wiesz, może tylko tym razem.”

“Nikt się nigdy nie dowie.”

“Nieważne jak to zostanie zrobione dopóki będzie zrobione.”

“Wszyscy tak robią.”

“Nie martw się, to część kultury.”

“Zniszcz ten dokument.”

“Możemy to ukryć.”

“Co z tego będzie dla mnie?”

“Nie było tej rozmowy.”

“Nie chcę wiedzieć.”

© IBE

© IBE

Wspieranie pracowników, którzy

odważyli się „przemówić”

Badania IBE wykazały, że jeden na czterech pracowników ma wiedzę o uchybieniach w ich organizacji, ale tylko około połowa z nich to zgłasza.

© IBE

© IBE

Kodeks

etyczny Kodeks

postępowania

Kampanie

świadomościo-we

i komunikacyjne

Szkolenia i

wzmocnienia

Jak sprawić by to działało?

Wspieranie

kontekstu i

kultury

Monitoring i

księgowość

Wartości etyczne -> Polityka etyki

dylematy, debata,

zachęty

Przywództwo,

strategie, polityki;

zasoby, cele

biznesowe; CR,

CSR,

Co? Dlaczego?

Jak? przeglądy;

zaangażowanie

zainteresowanych

stron

•Przewodnik dla

pracowników

•Sposób pracy

•Zasady biznesowe

•Zobowiązania i

standardy

osadzić, wdrożyć, uruchomić…

Bazowanie na wartościach -> wpływa na postępowanie i podejmowanie decyzji

Etyka w firmach brytyjskich

81% wspominają kodeks w swoich rocznych raportach 32% przystosowują do użytku lokalnego w innych miejscach 87% publikują swój kodeks w firmowym intranecie 83% sprawdzają dostawców i innych partnerów

biznesowych w zakresie polityki etyki i praktyk

73% twierdzi, że rewidują swój program co 4 lata (49% każdego roku)

© IBE

Podsumowanie

Etyka biznesu

Wartości

Etyka Kultura

Prowadzenie

Wyniki

Ryzyko finansowe

© IBE

Zaufanie i

reputacja

&

© IBE

© IBE

www.ibe.org.uk