„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

.

MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ

Krystyna Skarżyńska

Eksploatowanie rozległych sieci komputerowych WAN 312[02].Z3.03 Poradnik dla nauczyciela Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 1

Recenzenci: dr inż. Lechosław Kozłowski mgr inż. Zbigniew Miszczak Opracowanie redakcyjne: mgr inż. Ryszard Zankowski Konsultacja: mgr Małgorzata Sienna Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 312[02].Z3.03, „Eksploatowanie rozległych sieci komputerowych WAN”, zawartego w programie nauczania dla zawodu technik teleinformatyk. Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 2

SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie 3 2. Wymagania wstępne 6 3. Cele kształcenia 7 4. Przykładowe scenariusze zajęć 8 5. Ćwiczenia 12

5.1. Komunikacja w sieciach WAN 12 5.1.1. Ćwiczenia 12

5.2. Topologie sieci WAN 15 5.2.1. Ćwiczenia 15

5.3. Technologie sieci WAN 19 5.3.1. Ćwiczenia 19

5.4. Protokoły stosowane w sieciach WAN 22 5.4.1. Ćwiczenia 22

5.5. Typy sieci WAN 26 5.4.1. Ćwiczenia 26

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 29 7. Literatura 43

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik teleinformatyk. W poradniku zamieszczono: − wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,

aby bez problemów mógł korzystać z poradnika, − cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy

z poradnikiem, − przykładowe scenariusze zajęć, − przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–

–uczenia oraz środkami dydaktycznymi, − ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego, − literaturę uzupełniającą.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania. Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika do nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest zwrócenie uwagi na następujące elementy: − materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować

samodzielnie. Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej umiejętności, jaką uczniowie powinni bezwzględnie posiadać – czytanie tekstu technicznego ze zrozumieniem,

− pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy jest przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić uczniom samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów, w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza, ponieważ nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

− dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają ćwiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną propozycję ćwiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia, uwzględniając różne możliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które z zaproponowanych ćwiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu technodydaktycznym szkoły. Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które sam opracował,

− sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 4

W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od postawy nauczyciela, sposobu prowadzenia zajęć zależy między innymi zainteresowanie ucznia. Uczeń niezainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni umiejętności założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzić wśród uczniów tak zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową powinien zwracać uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne, czy może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

− testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej nauczyciela realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano określoną liczbę możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa uzależniona jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według własnego projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak przeprowadzić proces oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie swoich umiejętności.

Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

− pokaz, − ćwiczenie (laboratoryjne lub inne), − projektów, − przewodniego tekstu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 5

Schemat układu jednostek modułowych

312[02].Z3.01 Zarządzanie systemami

teletransmisyjnymi i teleinformatycznymi

312[02].Z3.02 Eksploatowanie sieci komputerowych LAN

312[02].Z3 Sieci teleinformatyczne

312[02].Z3.03 Eksploatowanie rozległych sieci komputerowych WAN

312[02].Z3.04 Administrowanie sieciami

komputerowymi

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 6

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: – obsługiwać komputer, – stosować zasady budowy i eksploatacji sieci LAN, – rozróżniać elementy okablowania strukturalnego, – porównywać parametry różnych kategorii okablowania strukturalnego, – rozróżniać komponenty sieci komputerowej LAN, – rozróżniać topologie sieci LAN, – porównywać parametry mediów transmisyjnych stosowanych w sieciach LAN, – rozróżniać metody dostępu do sieci, – rozróżniać technologie stosowane w sieciach LAN, – instalować sieciowe systemy operacyjne, – konfigurować urządzenia komunikacyjne stosowane w sieciach LAN, – projektować lokalną sieć komputerową, – instalować sieciowe oprogramowanie użytkowe, – zabezpieczać zasoby i dane sieci LAN przed niepowołanym dostępem, – diagnozować nieprawidłowości i zlokalizować uszkodzenia w sieciach LAN, – charakteryzować wymagania dotyczące bezpieczeństwa pracy przy urządzeniach

elektrycznych, – współpracować w grupie, – korzystać z różnych źródeł informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 7

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: − wyjaśnić podstawowe pojęcia z zakresu rozległych sieci komputerowych, − porównać urządzenia transmisji wykorzystywane w sieciach WAN, − wybrać sprzęt komunikacyjny potrzebny do zbudowania sieci WAN, − opisać adresowanie międzysieciowe, − porównać protokoły trasowania, − rozróżnić topologie sieci WAN, − zaprojektować sieci WAN, − obliczyć koszty budowy sieci WAN, − zastosować linie dzierżawione w sieciach WAN, − zastosować sieć Frame Relay w sieciach WAN, − zastosować technologię ATM w technologiach hybrydowych sieci WAN, − opisać zasady budowy i eksploatacji sieci WAN, − rozróżnić komponenty sieci komputerowej WAN, − scharakteryzować protokoły zdalnego dostępu SLIP PPP, − omówić usługi zdalnego dostępu, − skonfigurować protokół TCP/IP, − skonfigurować router, − zainstalować i skonfigurować gateway, − porównać sieci Internet, Intranet i Ekstranet, − zastosować sprzętowe i programowe komponenty bezpieczeństwa w sieciach WAN, − zastosować przepisy z zakresu ochrony danych i praw autorskich przy korzystaniu

z informacji w sieciach, − omówić wirtualne sieci prywatne, − dobrać metody pomiarowe i przyrządy do pomiaru wielkości elektrycznych

i nieelektrycznych określających sprawność sieci WAN, − wykonać pomiary i zinterpretować otrzymane wyniki, − wykonać przeglądy i naprawy urządzeń sieci WAN, − zastosować ustalone procedury w stanach awaryjnych, zagrożenia, utraty danych

w sieciach WAN, − zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ze szczególnym uwzględnieniem

pracy przy urządzeniach elektrycznych, emitujących pole elektromagnetyczne, − zorganizować komputerowe stanowiska zgodne z zasadami ergonomii oraz przepisami

bezpieczeństwa pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska, − użyć sformułowań w języku angielskim stosując terminologię właściwą dla zawodu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 8

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ Scenariusz zajęć 1 Osoba prowadząca …………………………………….…………. Modułowy program nauczania: Technik teleinformatyk 312[02] Moduł: Sieci teleinformatyczne 312[02].Z3 Jednostka modułowa: Eksploatowanie rozległych sieci komputerowych WAN

312[02].Z3.03 Temat: Protokoły trasowania.

Cel ogólny: Porównać protokoły trasowania. Szczegółowe cele: Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: − określić funkcje protokołów trasowania, − rozróżnić kategorie protokołów trasowania, − określić algorytm działania dla każdej kategorii, − rozróżnić trasowanie statyczne i dynamiczne. Metody nauczania–uczenia się: − metoda przewodniego tekstu. Środki dydaktyczne: − prezentacja komputerowa przedstawiająca zasady funkcjonowania protokołów

trasowania, − literatura zgodnie z punktem 7 poradnika, − instrukcja pracy metodą tekstu przewodniego, − pytania prowadzące, − papier formatu A4, pisaki. Formy organizacyjne pracy uczniów: − uczniowie pracują w grupach 2–4 – osobowych. Czas trwania zajęć: − 90 minut. Uczestnicy: − uczniowie kształcący się w zawodzie technik teleinformatyk. Zadanie dla ucznia

Scharakteryzuj protokoły trasowania. Przebieg zajęć: Faza wstępna 1. Określenie tematu zajęć. 2. Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia. 3. Zaznajomienie uczniów z pracą metodą tekstu przewodniego. 4. Podział grupy uczniów na zespoły.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 9

Faza właściwa Praca metodą tekstu przewodniego.

Faza I Informacje

Pytania prowadzące: 1. Jakie funkcje pełnią protokoły trasowania dynamicznego? 2. Jakie kategorie trasowania dynamicznego są stosowane? 3. Jakie są algorytmy działania każdej kategorii protokołów trasowania? 4. Czym charakteryzuje się trasowanie hybrydowe? 5. Czym charakteryzuje się trasowanie statyczne? Faza III Ustalenie 1. Uczniowie pracując w zespołach określają funkcje protokołów trasowania. 2. Uczniowie określają algorytm działania dla każdej kategorii trasowania. 3. Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność ustaleń. Faza IV Wykonanie 1. Uczniowie opisują funkcje poszczególnych protokołów trasowania. 2. Uczniowie opisują algorytmy działania dla każdej kategorii trasowania Faza V Sprawdzanie 1. Uczniowie sprawdzają poprawność przypisanych funkcji i obiektów poszczególnych

warstw. Faza VI Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe zadanie, wskazać, jakie umiejętności były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 10

Scenariusz zajęć 2 Osoba prowadząca …………………………………….…………. Modułowy program nauczania: Technik teleinformatyk 312[02] Moduł: Sieci teleinformatyczne 312[02].Z3 Jednostka modułowa: Eksploatowanie rozległych sieci komputerowych WAN

312[02].Z3.03 Temat: Protokoły i usługi zdalnego dostępu.

Cel ogólny: Omówić usługi zdalnego dostępu. Szczegółowe cele: Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: − wyjaśnić istotę usługi zdalnego dostępu, − scharakteryzować protokół SLIP, − scharakteryzować protokół PPP, − wyjaśnić zasady uwierzytelniania zastosowane w protokole PPP, − wyjaśnić różnice między protokołami SLIP i PPP, − scharakteryzować protokół PPTP. W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe: − praca indywidualna, − pracy w zespole, Metody nauczania–uczenia się: − pogadanka, − dyskusja w grupie, − pokaz. Środki dydaktyczne: − prezentacja komputerowa obrazująca zestawianie połączeń dial – up, zasady pracy na

zdalnym hoscie oraz funkcjonowanie protokołów SLIP, PPP i PPTP, − literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. Formy organizacyjne pracy uczniów: − uczniowie pracują w grupach 2–4 – osobowych. Czas trwania zajęć: − 135 minut. Uczestnicy: − uczniowie kształcący się w zawodzie technik teleinformatyk.

Przebieg zajęć: 1. Wprowadzenie do zajęć. 2. Uświadomienie celów zajęć. 3. Plan zajęć.

A. Usługa zdalnego dostępu. − Wstęp – należy podać zastosowania usługi zdalnego dostępu, krótko

scharakteryzować usługę RAS.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 11

− Uczniowie otrzymują adresy zdalnych hostów i dołączają się do nich. − Uczniowie pracują na zdalnych hostach wykorzystując ich zasoby oraz określają

wady i zalety usługi RAS. B. Protokół SLIP.

− Wstęp – należy scharakteryzować protokół SLIP. − Uczniowie pracując w małych grupach wypisują zalety i wady protokołu SLIP.

C. Protokół PPP. − Wstęp – nauczyciel krótko charakteryzuje protokół PPP. − Korzystając z literatury uczniowie charakteryzują poszczególne protokoły

wchodzące w skład protokołu PPP.

− Nauczyciel omawia ramkę protokołu PPP. D. Protokół PPTP.

− Wstęp – nauczyciel omawia zasadę funkcjonowania protokołu PPTP i jego zastosowanie.

4. Podsumowanie zajęć. − Uczniowie wskazują korzyści z zastosowania usługi zdalnego dostępu. − Wymieniają i porównują wady i zalety protokołów SLIP, PPP i PPTP. − Wymieniają i charakteryzują protokoły wchodzące w skład protokołu PPP. − Wymieniają funkcje realizowane przez protokół PPP

5. Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 12

5. ĆWICZENIA 5.1. Komunikacja w sieciach WAN 5.1.1. Ćwiczenia Ćwiczenie 1

Przedsiębiorstwo ANA posiada trzy sieci LAN jedną w centrali firmy w miejscowości A oraz po jednej w filiach w miejscowościach B i C. We wszystkich miejscowościach istnieje infrastruktura telekomunikacyjna cyfrowa z komutacją kanałów. W miejscowościach B i C istnieją sieci pakietowe innego operatora. Zaproponuj urządzenia transmisyjne i sprzęt komunikacyjny umożliwiający połączenie tych sieci w sieć rozległą.

Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na właściwy dobór sprzętu komunikacyjnego i urządzeń transmisyjnych.

Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych opis urządzeń transmisyjnych i sprzętu komunikacyjnego stosowanego w sieciach WAN,

2) dokonać analizy infrastruktury telekomunikacyjnej operatorów pod kątem wykorzystania jej do połączenia sieci,

3) dokonać analizy kosztów zastosowania różnych technologii transmisyjnych, 4) zaproponować projekt rozwiązania, 5) uzasadnić prawidłowość projektu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się: − ćwiczenie, − dyskusja.

Środki dydaktyczne: − papier formatu A4, flamastry, − poradnik dla ucznia, − stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu, − literatura zgodna z punktem 7 poradnika. Ćwiczenie 2

Zaproponuj sprzęt komunikacyjny umożliwiający połączenie trzech sieci LAN w różnych odległych od siebie miejscowościach A, B i C, przy czym sieć LAN w miejscowości C posiada protokół trasowania IPv4, sieci LAN w pozostałych dwóch miejscowościach posiadają protokół IPv6.

Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na na właściwy dobór sprzętu komunikacyjnego i urządzeń transmisyjnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 13

Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych opis sprzętu komunikacyjnego i adresowania międzysieciowego stosowanego w sieciach WAN,

2) dokonać analizy protokołów trasowania stosowanych w istniejących sieciach LAN, 3) zaproponować różne warianty rozwiązania, 4) porównać przedstawione warianty rozwiązania, 5) wybrać i uzasadnić propozycję rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się: − ćwiczenie, − dyskusja.

Środki dydaktyczne: − papier formatu A4, flamastry, − katalogi elementów okablowania strukturalnego, − poradnik dla ucznia, − stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu, − literatura zgodna z punktem 7 poradnika. Ćwiczenie 3

Dokonaj analizy porównawczej trasowania dynamicznego i statycznego. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na różnice wynikające z funkcji jakie są realizowane w danej technologii.

Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych opis protokołów trasowania dynamicznego i statycznego,

2) dokonać analizy sposobu funkcjonowania trasowania dynamicznego i statycznego, 3) zapisać wady i zalety każdego sposobu trasowania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się: − ćwiczenie, − dyskusja.

Środki dydaktyczne: − papier formatu A4, flamastry, − poradnik dla ucznia, − stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu, − literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 14

Ćwiczenie 4 Dokonaj analizy porównawczej różnych kategorii protokołów trasowania dynamicznego. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na różnice wynikające z funkcji jakie są realizowane w danej technologii.

Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych opis protokołów trasowania dynamicznego i statycznego,

2) dokonać analizy sposobu funkcjonowania różnych protokołów trasowania dynamicznego, 3) zapisać cechy wspólne różnych kategorii protokołów trasowania dynamicznego, 4) zapisać cechy różne kategorii protokołów trasowania dynamicznego, 5) porównać sposoby trasowania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− ćwiczenie, − dyskusja.

Środki dydaktyczne:

− papier formatu A4, flamastry, − poradnik dla ucznia, − stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu, − literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 15

5.2. Topologie sieci WAN 5.2.1. Ćwiczenia Ćwiczenie 1

Dokonaj analizy porównawczej topologii gwiazdy i oczek częściowych dla czterech sieci LAN w różnych miejscowościach, rozkład natężenia ruchu między lokalizacjami jest równomierny.

Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na wady i zalety oraz zastosowanie wskazanych topologii.

Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych charakterystyki topologii gwiazdy i oczek częściowych,

2) określić wady i zalety topologii gwiazdy, 3) określić wady i zalety topologii oczek częściowych, 4) oszacować koszty budowy i eksploatacji sieci WAN zbudowanej z wykorzystaniem łączy

dzierżawionych, 5) zapisać wnioski.

Zalecane metody nauczania–uczenia się: − ćwiczenie, − dyskusja.

Środki dydaktyczne: − papier formatu A4, flamastry, − poradnik dla ucznia, − katalogi komponentów sieci rozległych, − stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu, − cenniki łączy dzierżawionych, − literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Zaproponuj topologię sieci rozległej h w firmie EURO – EKO posiadającej 5 sieci LAN w oddziałach w miejscowościach (B, C, D, E) i jednej sieci LAN w centrali firmy w miejscowości A. Natężenie ruchu z oddziałów B i D do centrali jest bardzo duże oraz wymagana jest stała i niezawodna łączność z centralą i między tymi oddziałami. Natężenie ruchu między pozostałymi oddziałami i centralą jest średnie, a między samymi oddziałami natężenie ruchu jest bardzo małe.

Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na właściwy dobór topologii z uwzględnieniem obciążenia poszczególnych połączeń sieci.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 16

Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych opis topologii sieci WAN, 2) przeanalizować założenia podane w zadaniu, 3) zaproponować topologię sieci WAN, 4) uzasadnić zaproponowane rozwiązanie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się: − ćwiczenie, − dyskusja.

Środki dydaktyczne: − papier formatu A4, flamastry, − poradnik dla ucznia, − katalogi komponentów sieci komputerowych, − stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu, − literatura zgodna z punktem 7 poradnika. Ćwiczenie 3

Dla zaproponowanej topologii sieci WAN z ćwiczenia 2 zaproponuj sprzęt i sporządź kosztorys obejmujący sprzęt i urządzenia transmisji ( nie uwzględniaj robocizny). Odległości miedzy lokalizacji są następujące: A – B – 210 km, A – C – 120 km, A – D – 50 km, A – E – 15 km, B – C – 300 km, B – D – 160 km, B – E – 200 km, C – D – 80 km, C – E – 105 km, D – E – 40 km. Sieć powinna być zrealizowana w oparciu o linie dzierżawione.

Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na właściwy dobór sprzętu komunikacyjnego i urządzeń transmisyjnych oraz czynniki decydujące o wyborze dostawców.

Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych opis topologii sieci WAN, 2) dokonać analizy warunki podanych w zadaniu, 3) określić wymagany sprzęt i urządzenia do realizacji projektu, 4) wybrać dostawców, 5) sporządzić kosztorys, 6) uzasadnić poprawność zaproponowanego rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− ćwiczenie, − dyskusja.

Środki dydaktyczne:

− papier formatu A4, flamastry, − poradnik dla ucznia, − katalogi komponentów sieci komputerowych,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 17

− cenniki linii dzierżawionych, − stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu, − literatura zgodna z punktem 7 poradnika. Ćwiczenie 4

Zaproponuj topologię, sprzęt i urządzenia oraz sporządź kosztorys (bez uwzględniania robocizny) budowy sieci WAN dla założeń podanych przez prowadzącego.

Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na właściwy dobór sprzętu komunikacyjnego i urządzeń transmisyjnych.

Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych opis topologii sieci WAN, 2) przeanalizować założenia podane w zadaniu, 3) zaproponować topologię sieci WAN, 4) określić wymagany sprzęt i urządzenia do realizacji projektu, 5) wybrać dostawców, 6) sporządzić kosztorys, 7) uzasadnić poprawność zaproponowanego rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− ćwiczenie, − dyskusja.

Środki dydaktyczne:

− papier formatu A4, flamastry, − poradnik dla ucznia, − katalogi komponentów sieci komputerowych, − cenniki linii dzierżawionych, − stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu, − literatura zgodna z punktem 7 poradnika. Ćwiczenie 5

Dla zaproponowanych rozwiązań w ćwiczeniach 3 i 4 obliczyć miesięczne koszty eksploatacji linii dzierżawionych (opłaty za dzierżawę).

Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na właściwy dobór sprzętu komunikacyjnego i urządzeń transmisyjnych oraz czynniki decydujące o wyborze dostawców.

Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien:

1) odszukać w cennikach linii dzierżawionych opłaty, 2) wycenić poszczególne odcinki linii dzierżawionych,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 18

3) obliczyć łączne miesięczne opłaty za dzierżawę z uwzględnieniem możliwych opustów. 4) uzasadnić poprawność wyliczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się: − ćwiczenie, − dyskusja.

Środki dydaktyczne: − papier formatu A4, flamastry, − kalkulator, − poradnik dla ucznia, − cenniki linii dzierżawionych, − stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu, − literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 19

5.3. Technologie sieci WAN 5.3.1. Ćwiczenia Ćwiczenie 1

Dokonaj analizy porównawczej technologii ATM i Frame Relay stosowanych w sieciach rozległych.

Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na zastosowania, wymagania oraz specyficzne funkcje charakterystyczne dla każdej technologii.

Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych charakterystyki sieci ATM i Frame Relay, 2) dokonać analizy porównawczej struktur fizycznych sieci w technologii ATM i FR, 3) dokonać analizy porównawczej usług sieci ATM i Frame Realay, 4) porównać wymagania obu sieci, 5) opracować i zapisać wyniki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się: − ćwiczenie, − dyskusja.

Środki dydaktyczne: − papier formatu A4, flamastry, − poradnik dla ucznia, − stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu, − literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Zaprojektuj połączenie 4 sieci LAN w sieć rozległą w technologii Frame Relay. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na właściwy dobór sprzętu komunikacyjnego i urządzeń transmisyjnych dla technologii Frame Relay.

Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych opis technologii Frame Relay, 2) przeanalizować założenia, 3) określić topologię, 4) określić sprzęt niezbędny do realizacji połączenia, 5) opracować projekt sieci WAN, 6) uzasadnić poprawność zaprojektowanego rozwiązania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 20

Zalecane metody nauczania–uczenia się: − ćwiczenie, − dyskusja.

Środki dydaktyczne:

− papier formatu A4, flamastry, − poradnik dla ucznia, − katalogi komponentów sieci komputerowych, − stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu, − literatura zgodna z punktem 7 poradnika. Ćwiczenie 3

Zaprojektuj połączenie 4 sieci LAN w sieć rozległą w technologii ATM. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na właściwy dobór sprzętu komunikacyjnego i urządzeń transmisyjnych dla technologii ATM.

Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych opis technologii Frame Relay, 2) przeanalizować założenia, 3) określić topologię, 4) określić sprzęt niezbędny do realizacji połączenia, 5) opracować projekt sieci WAN, 6) uzasadnić poprawność zaprojektowanego rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− ćwiczenie, − dyskusja.

Środki dydaktyczne:

− papier formatu A4, flamastry, − poradnik dla ucznia, − katalogi komponentów sieci komputerowych, − stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu, − literatura zgodna z punktem 7 poradnika. Ćwiczenie 4

Wybierz optymalne rozwiązania budowy sieci WAN dla warunków z ćwiczenia 2 i ćwiczenia 3.

Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na poprawność szacowania kosztów budowy sieci WAN.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 21

Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien:

1) oszacować koszty realizacji sieci WAN w technologii Frame Relay, 2) oszacuj koszty realizacji sieci WAN w technologii ATM, 3) oceń koszty eksploatacyjne dla obu rozwiązań, 4) wybierz optymalne rozwiązania, 5) uzasadnij wybór rozwiązania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− ćwiczenie, − dyskusja.

Środki dydaktyczne:

− stanowisko komputerowe z dostępem administratorskim, − papier formatu A4, flamastry, − poradnik dla ucznia, − katalogi komponentów sieci komputerowych, − cenniki, − stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu, − literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 22

5.4. Protokoły stosowane w sieciach WAN 5.4.1. Ćwiczenia Ćwiczenie 1

Wykonaj analizę porównawczą protokołów wykorzystywanych w połączeniach dial – up. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na różnice występujące w protokołach wykorzystywanych w połączeniach dial – up.

Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych opis protokołów SLIP, PPP i PPTP, 2) dokonać analizy funkcjonowania poszczególnych protokołów, 3) zapisać wnioski.

Zalecane metody nauczania–uczenia się: − ćwiczenie, − dyskusja.

Środki dydaktyczne: − papier formatu A4, flamastry, − poradnik dla ucznia, − stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu, − literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Uzupełnij brakujące adresy IP na niżej zamieszczonym rysunku.

Rysunek do ćwiczenia 2.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 23

Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na poprawność określania adresu sieci i adresu hosta.

Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych opisu adresów IP, 2) przeanalizować zamieszczoną na rysunku do ćwiczenia strukturę hierarchiczną adresów. 3) określić i zapisać brakujące adresy IP, 4) uzasadnić poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− ćwiczenie, − dyskusja.

Środki dydaktyczne:

− papier formatu A4, flamastry, − poradnik dla ucznia, − stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu, − literatura zgodna z punktem 7 poradnika. Ćwiczenie 3

Uzupełnij tablice routingu dla sieci zamieszczonej na rysunku do ćwiczenia.

Rysunek do ćwiczenia 3

Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na poprawność określania parametrów tablicy routingu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 24

Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych opis tablic routingu, 2) określić parametry tablic routingu, 3) przypisać odpowiednie wartości parametrom, 4) uzupełnij zapisy w tablicach routingu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się: − ćwiczenie, − dyskusja.

Środki dydaktyczne: − papier formatu A4, flamastry, − poradnik dla ucznia, − stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu, − literatura zgodna z punktem 7 poradnika. Ćwiczenie 4

Podaj możliwe zapisy w tablicy routingu E0 dla trasy oznaczonej czerwonymi strzałkami.

Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na poprawność określania parametrów tablicy routingu.

Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych opis tablic routingu, 2) określić parametry tablic routingu, 3) przypisać odpowiednie wartości parametrom.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 25

Zalecane metody nauczania–uczenia się: − ćwiczenie, − dyskusja.

Środki dydaktyczne: − papier formatu A4, flamastry, − poradnik dla ucznia, − stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu, − literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 26

5.5. Typy sieci WAN 5.5.1. Ćwiczenia Ćwiczenie 1

Wykonaj kontrolę antywirusową wskazanych przez nauczyciela zasobów. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na poprawność definiowania zasobów i ustawień narzędzi antywirusowych oraz prawidłową interpretację otrzymanych wyników.

Ćwiczenie powinno być realizowane w pracowni komputerowej, przy każdym stanowisku powinien pracować jeden uczeń.

Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych opis programów antywirusowych, 2) wybrać z dostępnych zasobów narzędzie do wykonania kontroli antywirusowej 3) zlokalizować zasoby określone do testowania, 4) wykonać kontrolę, 5) zachować wyniki kontroli, 6) zapisać wnioski i uzasadnić je.

Zalecane metody nauczania–uczenia się: − pokaz, − ćwiczenie praktyczne, − dyskusja.

Środki dydaktyczne: − papier formatu A4, flamastry, − stanowisko komputerowe z zainstalowanymi programami antywirusowymi i zasobami do

testowania, − stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu, − poradnik dla ucznia, − literatura zgodna z punktem 7 poradnika. Ćwiczenie 2

Pogrupuj podane przez prowadzącego mnemoniczne adresy internetowe stosując zasady pierwszego i drugiego stopnia podziału.

Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na poprawność podziału adresów mnemonicznych w sieci Internet.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 27

Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych opis zasad podziału adresów internetowych systemu DNS,

2) pogrupować adresy według podziału pierwszego stopnia, 3) dokonać podziału drugiego stopnia, 4) utworzyć strukturę hierarchiczną adresów, 5) zapisać wnioski i uzasadnić je.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− ćwiczenie, − dyskusja.

Środki dydaktyczne: − papier formatu A4, flamastry, − stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu, − poradnik dla ucznia, − literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Oszacuj ryzyko korzystania z sieci Ekstranet dla określonych przez prowadzącego firm. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na kolejność i poprawność etapów szacowania.

Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych opis sposobów szacowania ryzyka korzystania z sieci Ekstranet,

2) sporządzić listę zasobów. 3) sporządzić wykaz funkcji i procesów powiązanych z zasobami, 4) oszacować ryzyko korzystania z sieci Ekstranet, 5) uzasadnić poprawność oszacowania ryzyka.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− ćwiczenie, − dyskusja.

Środki dydaktyczne:

− papier formatu A4, flamastry, − kartki z charakterystykami i informacjami dotyczącymi firm, − poradnik dla ucznia, − stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu, − literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 28

Ćwiczenie 4 Zaproponuj zabezpieczenie sieci Ekstranet z ćwiczenia 2. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę uwzględnienie wszystkich możliwych aspektów bezpieczeństwa.

Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych materiał opisujący metody zabezpieczeń sieci rozległych i Ekstranetów,

2) zidentyfikować zbiór reguł opisujący docelowy obraz sieci Ekstranet, 3) określić metody zabezpieczenia, 4) zaplanować wszystkie aspekty mechanizmów bezpieczeństwa, 5) zapisać specyfikację zaproponowanego bezpieczeństwa.

Zalecane metody nauczania–uczenia się: − ćwiczenie, − dyskusja.

Środki dydaktyczne: − papier formatu A4, flamastry, − poradnik dla ucznia, − stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu, − literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 29

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Eksploatowanie rozległych sieci komputerowych WAN”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: − zadania 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 12, 15, 16, 18, 19, 20 są poziomu podstawowego, − zadania 4, 10, 13, 14, 17 są poziomu ponadpodstawowego. Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów. Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące oceny szkolne: − dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, − dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego, − dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, − bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego. Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. d, 3. c, 4. b, 5. c, 6. b, 7. b, 8. d, 9. a, 10. c, 11. d, 12. c, 13. c, 14. a, 15. a, 16. d, 17. d, 18. b, 19. b, 20. a. Plan testu Nr zad.

Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria celu

Poziom wymagań

Poprawna odpowiedź

1 Porównać urządzenia transmisji wykorzystywane w sieciach WAN A P c

2 Porównać urządzenia transmisji wykorzystywane w sieciach WAN B P d

3 Opisać adresowanie międzysieciowe B P c 4 Opisać adresowanie międzysieciowe C PP b

5 Wybrać sprzęt komunikacyjny potrzebny do zbudowania sieci WAN B P c

6 Porównać protokoły trasowania A P b 7 Rozróżnić topologie sieci WAN A P b 8 Zastosować linie dzierżawione w sieciach WAN B P d 9 Zastosować sieć Frame Relay w sieciach WAN A P a 10 Zastosować sieć Frame Relay w sieciach WAN C PP c 11 Zastosować sieć Frame Relay w sieciach WAN B P d 12 Zastosować sieć Frame Relay w sieciach WAN B P c 13 Zastosować sieć Frame Relay w sieciach WAN C PP c

14 Zastosować technologię ATM w topologiach hybrydowych sieci WAN C PP a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 30

15 Zastosować technologię ATM w topologiach hybrydowych sieci WAN B P a

16 Zastosować technologię ATM w topologiach hybrydowych sieci WAN B P d

17 Zastosować technologię ATM w topologiach hybrydowych sieci WAN C PP d

18 Scharakteryzować protokoły zdalnego dostępu SLIP i PPP A P b

19 Skonfigurować protokół TCP/IP A P b 20 Skonfigurować protokół TCP/IP B P a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 31

Przebieg testowania Instrukcja dla nauczyciela 1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym. 2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi. Instrukcja dla ucznia 1. Przeczytaj uważnie instrukcję. 2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa. 5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem poprawnego wyniku.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 9. Na rozwiązanie testu masz 40 minut.

Powodzenia! Materiały dla ucznia: − instrukcja, − zestaw zadań testowych, − karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 32

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Przepustowość podstawowego łącza BRI ISDN wynosi a) 64 kbit/s. b) 16 kbit/s. c) 144 kbit/s. d) 155 Mbit/s.

2. Metoda, w której ustanawiane jest połączenie będące fizycznym obwodem zestawianym

przez urządzenia komutacji obwodów i dedykowane danemu połączeniu na czas trwania sesji, to metoda a) komutacji obwodów. b) komutacji komórek. c) komutacji cyfrowej. d) komutacji pakietów.

3. Adresy międzysieciowe są elementami warstwy

a) fizycznej modelu OSI. b) transportowej modelu OSI. c) sieciowej modelu OSI. d) sesji modelu OSI.

4. Cechą charakterystyczną urządzeń posiadających adresy anycast w IPv6 jest

a) unikatowość adresu każdego urządzenia. b) całkowita wymienność pod względem obsługi i działania tych urządzeń. c) zagwarantowana bezawaryjność każdego urządzenia. d) niekompatybilność tych urządzeń.

5. Do połączenia dwóch podsieci o różnych protokołach trasowania stosuje się

a) przełączniki aktywne. b) bramę. c) gateway. d) tunele.

6. Trasowanie wykorzystujące cechy protokołów opartych na wektorze odległości i stanie

łączy to trasowanie a) statyczne. b) hybrydowe. c) dynamiczno-statyczne. d) hierarchiczne.

7. Topologia, w której każda lokalizacja połączona jest z centralnym routerem to topologia

a) pierścienia. b) gwiazdy. c) oczek pełnych. d) oczek niepełnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 33

8. Urządzenie transmisyjne dzierżawione od operatora telekomunikacyjnego udostępniające określoną szerokość pasma użytkowego to a) kanał wirtualny. b) ścieżka wirtualna. c) koncentrator. d) linia dzierżawiona.

9. Sieć Frame Relay jest siecią z komutacją

a) pakietów. b) komórek. c) obwodów. d) linii dzierżawionych.

10. Do urządzeń sieciowych sieci Frame Relay należą

a) komputery PC, serwery. b) mosty, routery, urządzenia dostępowe c) przełączniki, routery sieciowe, multipleksery T1/E1. d) linie dzierżawione.

11. Dwudrożna, programowo zdefiniowana ścieżka przepływu danych między portami

w sieci Frame Relay to a) trasa routingu. b) linia dzierżawiona. c) kanał telekomunikacyjny. d) obwód wirtualny.

12. Integralność ramki FR sprawdzana jest na podstawie pola

a) DLCI. b) FECN. c) FCS. d) D/C.

13. Maksymalna przepustowość dla jednego DLCI w sieci Frame Relay określana jest przez parametr a) CIR. b) EIR. c) PIR. d) 50% szerokości pasma.

14. W sieci ATM połączenie między użytkownikami to

a) unicast. b) multicast. c) anycast. d) broadcast.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 34

15. W technologii ATM komórki nie przenoszące żadnej informacji wykorzystywane przy dostosowywaniu szybkości transmisji pomiędzy warstwą fizyczną a ATM to komórki a) puste (Idle). b) poprawne (Valid). c) przydzielone (Assigned). d) nieprzydzielone (Unassigned).

16. W sieci ATM usługi połączeniowe ze stałą przepustowością CBR to usługi a) klasy D. b) klasy C. c) klasy B. d) klasy A.

17. Metoda routingu, w której każde urządzenie dostępowe jest przełącznikiem i routerem,

a wybór najlepszej trasy dokonuje się za pomocą protokołu OSPF to metoda a) routingu statycznego. b) routingu hybrydowego. c) routingu wirtualnego. d) routingu rozproszonego.

18. Protokół działający na ustanowionym i stabilnym połączeniu, nie przekazujący

informacji adresowych to a) PPP. b) SLIP. c) PPTP. d) ATM.

19. Usługi przesyłania danych z hosta źródłowego do hosta docelowego w protokole TCP/IP

zapewnia warstwa a) aplikacji. b) transportowa. c) internet. d) dostępu do sieci.

20. Adres zapisywany jako ciąg szesnastobitowych liczb w systemie szesnastkowym,

oddzielonych dwukropkiem to adres a) IPv6. b) IPv4. c) MAC. d) fizyczny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 35

KARTA ODPOWIEDZI Imię i nazwisko…………………………………………………………………………….. Eksploatowanie rozległych sieci komputerowych WAN Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr zadania Odpowiedź Punkty

1 a b c d 2 a b c d 3 a b c d 4 a b c d 5 a b c d 6 a b c d 7 a b c d 8 a b c d 9 a b c d 10 a b c d 11 a b c d 12 a b c d 13 a b c d 14 a b c d 15 a b c d 16 a b c d 17 a b c d 18 a b c d 19 a b c d 20 a b c d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 36

Test 2 Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Eksploatowanie rozległych sieci komputerowych WAN”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: − zadania 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 12, 13, 14, 15, 17, 19, 20 są poziomu podstawowego, − zadania 3, 10, 11, 16, 18 są poziomu ponadpodstawowego. Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące oceny szkolne: − dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, − dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego, − dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, − bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego. Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. a, 3. c, 4. d, 5. c, 6. c, 7. d, 8. a, 9. b, 10. b, 11. a, 12. a, 13. d, 14. d, 15. c, 16. c, 17. a, 18. c, 19. b, 20. d. Plan testu Nr zad.

Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria celu

Poziom wymagań

Poprawna odpowiedź

1 Porównać urządzenia transmisji wykorzystywane w sieciach WAN B P d

2 Opisać adresowanie międzysieciowe A P a 3 Porównać protokoły trasowania C PP c

4 Wybrać sprzęt komunikacyjny potrzebny do zbudowania sieci WAN

B P d

5 Rozróżnić topologie sieci WAN A P c 6 Rozróżnić topologie sieci WAN A P c 7 Zastosować linie dzierżawione w sieciach WAN B P d 8 Zastosować sieć Frame Relay w sieciach WAN A P a 9 Zastosować sieć Frame Relay w sieciach WAN A P b

10 Zastosować sieć Frame Relay w sieciach WAN C PP b 11 Zastosować sieć Frame Relay w sieciach WAN C PP a 12 Zastosować sieć Frame Relay w sieciach WAN B P a

13 Zastosować technologię ATM w topologiach hybrydowych sieci WAN A P d

14 Zastosować technologię ATM w topologiach hybrydowych sieci WAN B P d

15 Zastosować technologię ATM w topologiach hybrydowych sieci WAN B P c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 37

16 Zastosować technologię ATM w topologiach hybrydowych sieci WAN C PP c

17 Scharakteryzować protokoły zdalnego dostępu SLIP i PPP B P a

18 Skonfigurować protokół TCP/IP C PP c 19 Skonfigurować protokół TCP/IP A P b 20 Skonfigurować protokół TCP/IP B P d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 38

Przebieg testowania Instrukcja dla nauczyciela 1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym. 2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi. Instrukcja dla ucznia 1. Przeczytaj uważnie instrukcję. 2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa. 5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem poprawnego wyniku.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 9. Na rozwiązanie testu masz 40 minut.

Powodzenia! Materiały dla ucznia: − instrukcja, − zestaw zadań testowych, − karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 39

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Metoda, w której stosowany jest wewnętrzny format pakietów wykorzystany do opakowywania transportowanych danych, to metoda a) komutacji obwodów. b) komutacji komórek. c) komutacji cyfrowej. d) komutacji pakietów.

2. W celu uzyskania dostępu i wymiany danych z hostami w innych podsieciach sieci WAN

wykorzystuje się a) adresy międzysieciowe. b) adresy broadcastowe. c) adresy maski sieci. d) adresy hostów.

3. W protokole wektora odległości do określenia najlepszej ścieżki wykorzystuje się

a) odległości zależne od czasu i mierzone znakami kontrolnymi. b) odległości zależne od czasu i mierzone liczbą skoków. c) odległości zależne od czasu i mierzone znakami kontrolnymi i liczbą skoków. d) natężenie ruchu na danej ścieżce.

4. Do przesyłania danych między niekompatybilnymi obszarami sieci wykorzystywane są

a) przełączniki aktywne. b) bramę. c) gateway. d) tunele.

5. Maksymalną niezawodnością i odpornością na uszkodzenia charakteryzuje się topologia

a) pierścienia. b) gwiazdy. c) oczek pełnych. d) oczek niepełnych.

6. Odmianą topologii gwiazdy, w której w miejsce routera centralnego pojawiają się co

najmniej 2 routery to topologia a) oczek pełnych. b) hybrydowa. c) dwuwarstwowa. d) pierścienia.

7. Jako łącza zapasowe linii dzierżawionych może być wykorzystana

a) sieć satelitarna. b) sieć pakietowa. c) sieć Frame Relay. d) sieć Switched.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 40

8. Do przyłączenia sieci lokalnych LAN do sieci Frame Relay stosuje się a) routery. b) huby. c) modemy. d) mosty.

9. Sieć Frame Relay działa w warstwie a) czwartej modelu OSI. b) trzeciej modelu OSI c) piątej modelu OSI. d) pierwszej modelu OSI.

10. Do wyposażenia dostępowego w sieci Frame Relay należą

a) komputery PC, serwery. b) mosty, routery, urządzenia dostępowe. c) linia dzierżawiona. d) przełączniki, routery sieciowe, multipleksery T1/E1.

11. W sieci Frame Relay każdy przełącznik uczestniczy w procesie transmisji w oparciu

o tablicę routingu określa trasę dla ramki na podstawie a) DLCI. b) FECN. c) FCS. d) D/C.

12. Parametr określający dostępną przepustowość obwodu wirtualnego w warunkach normalnej pracy sieci to a) CIR. b) EIR. c) PIR. d) 50% szerokości pasma.

13. W sieci ATM informacje przesyłane są w

a) pakietach. b) ramkach. c) komórka o zmiennym rozmiarze. d) komórka o stałym rozmiarze.

14. W sieci ATM transmisje rozgłoszeniowe to

a) unicast. b) multicast. c) anycast. d) broadcast.

15. W sieci ATM usługi połączeniowe ze zmienną przepustowością VBR to usługi

a) klasy D. b) klasy C. c) klasy B. d) klasy A.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 41

16. W technologii ATM dostarczające aplikacji usługi w warstwie ATM to komórki a) puste (Idle). b) poprawne (Valid). c) przydzielone (Assigned). d) nieprzydzielone (Unassignet).

17. Protokół dwupunktowy przeznaczony do zapewnienia połączenia między dwoma

równoprawnymi urządzeniami przy wykorzystaniu portów szeregowych to a) PPP. b) SLIP. c) PPTP. d) ATM.

18. Wybieranie najlepszej ścieżki dla pakietów przesyłanych przez sieć w protokole TCP/IP

to zadanie warstwy a) aplikacji. b) transportowa. c) internet. d) dostępu do sieci.

19. Adres 32 bitowy zapisywany w postaci czterech trzycyfrowych liczb dziesiętnych

oddzielonych kropkami to adres a) IPv6. b) IPv4. c) MAC. d) fizyczny.

20. Za funkcje związane z tworzeniem łącza fizycznego służącego do przekazania pakietu IP

do medium sieciowego w TCP/IP odpowiada warstwa a) aplikacji. b) transportowa. c) internet. d) dostępu do sieci.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 42

KARTA ODPOWIEDZI Imię i nazwisko............................................................................... Eksploatowanie rozległych sieci komputerowych WAN Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr zadania Odpowiedź Punkty

1 a b c d 2 a b c d 3 a b c d 4 a b c d 5 a b c d 6 a b c d 7 a b c d 8 a b c d 9 a b c d 10 a b c d 11 a b c d 12 a b c d 13 a b c d 14 a b c d 15 a b c d 16 a b c d 17 a b c d 18 a b c d 19 a b c d 20 a b c d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 43

7. LITERATURA 1. Burk R., Horvath D.: UNIX – Internet. Księga eksperta. Helion, Gliwice 1999 2. Cassel P.: Windows 2000 Professional. Helion, Gliwice 2002 3. Czarny P.: Bezpieczeństwo w Windows NT/2000. Ćwiczenia praktyczne. Helion,

Gliwice 2002 4. Czarny P.: Kurs – Linux. Helion, Gliwice 2004 5. Derfler F. Freed L.: Okablowanie sieciowe w praktyce. Księga eksperta. Helion, Gliwice

2000 6. Glenn W., White R.: Windows XP – porady i metody. NAKOM, Poznań 2002 7. Haugdahl J.S.: Diagnozowanie i utrzymanie sieci. Księga eksperta. Helion, Gliwice 2001 8. Krysiak K.: Sieci komputerowe – kompendium. Helion, Gliwice 2005 9. Kula S.: Systemy teletransmisyjne. WKŁ, Warszawa 2004 10. Lindberg P., Harris J.: Novell NetWare 6. Księga administratora. Helion, Gliwice 2002 11. Marczyński J.: UNIX – użytkowanie i administrowanie. Helion, Gliwice 2000 12. Mueller S., Ogletree T.W.: Rozbudowa i naprawa sieci. Kompendium. Helion, Gliwice

2004 13. Nielsen M. S.: Windows 2000 Server. Architektura i implementacja. Helion, Gliwice

2002 14. Parker T.: TCP/IP. Helion, Gliwice 1997 15. Peek J., Todino G. & Strang J.: Novell NetWare 5.x. Ćwiczenia praktyczne. Helion,

Gliwice 2001 16. Plumley S.: Sieci komputerowe w domu i w biurze. Helion, Gliwice 2001 17. Simmonds A.: Wprowadzenie do transmisji danych. WKŁ, Warszawa 1999 18. Sportack M.: Sieci komputerowe Księga eksperta. Helion, Gliwice 2002 19. Świątelski M.: Po prostu sieci komputerowe. Helion, Gliwice 2004

Literatura metodyczna 1. Dretkiewicz – Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994. 2. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000. Czasopisma – Nowa Edukacja Zawodowa, – Edukator Zawodowy – www.koweziu.edu.pl/edukator/index.php.